Arapca-Turkce Sozluk

••

ARAPÇA -ı:.URKÇE SOZLUK

•

~.. ••

ARAPÇA-~!JRKÇE

SOZLUK

SERDAR MUTÇALI

DAGARCIli.

KıSALTMALAR

AU.BKZ.

Alfebetik bakınız.

ıs.

ısım

ANAT.

anatomi

ISLHUK.

İslam Hukuku, fıkıh

AST1l.

İt..

italyanca

lEO.

jeoloji

KIP.

Kıpti

KIM.

kimya

KNŞ.

konuşma dili

kuL.

kulJanım

Lls.

BIY

astronomi birinde birinden birine birini biri ile birinin birbirine birbirini biyoloji

BOT.

bolal1İk

MAN.

Liba'ya mahsus Lübnan lehçesi; Lübnan'a mahsus Kuzey Afrikaya mahsus maliye manuk

GEO.

mas.

mas""

MAT.

matematik mebni Mısıra mahsus;

bşi

geometri bir şeyde bir şeyden bir şeye bir şeyi

bşjn

bir

MTB.

matbaacıllık

cm. IS.

cins isim

ç.

çoğul

ÇOğ· DlPI.

çotu! kullanım dilbilim diplomasi

mud. müe. müz.

ECZ.

eczacıhk

özl.

mudaf. tamlanar müennes müzekker, eril müzik gen. sıfat tamlamasını özellikle

EOB.

edebiyat

s.

sırat

edil.

meçhul, edilgen ekonomi

slv.

sıyası

SUUD.

FIZ.

elektrik elektronik eskiden Farsça felsefe Filistin'e ait, Filistin lehçesi fizik

FOT.

fotoğrafçılık

Fr. gen.

b-de b-den b-e b-i b-ile

b·nin bbe· bbi

bşde bşden bşe

otLB.

şeyin

LOS. MACR. MAL

meb. MIS. MIM.

MZK.

na't

Mısır lehçesi

mimarlık

sıfatı

T. tek.is.

Suriye'ye mahsus; Suriye lehçesi Suudi Arabistana mahsus Türkçe tekJik ismi

TIP.

up

TIY.

YEM.

tiyatro Tunus'a ait; Tunus lehçesi Yahudilik Yemen'e mahsus; Yemen lehçesi

Fransızca

YEN.

yenı

zoo

zooloji

HAD.

genellikle hadis

HRI.

Hristiyanlık

-

yukarı bakınız

EKQ. ELK. ELO.

ESK.

Far. FELS. FİL.

SUR

TUN

YAH

n

OY

yaklaş.k

ularak

ÖNSÖZ Arapça, Sami dil ailesinin

asırlardır var

olan, bugün de

yaşayan ve

en

yaygın kullanımı

olan üyesidir. islam'ın egemen oldu~u bir kültürün üç büyük dilinin en önemlisi olma niteıi~ini muhafaza ederek. yüzyıllar süren taşıyıcıtığını halen başarıyla sürdürmektedir. Lisan canlı

bir unsurdur ve tüm

canlılar

gibi bir

değişim

içindedir, Arap Dili de bu genellemenin

bir istisnası olmamış ve sürekli değişmiştir. Aynı kültürün üyesi olan dilimize klasik metinlerden sayısız

tercümeler

yapılmış,

zamanla modern metinlerin tercümesi de

yadsınamayacak

bir

ihtiyaç olarak belinniştir. işte bu ihtiyacın karşılanması yolunda bu sözlük, mOtereimlerin, ilahiyat Fakültesi, Arap Dili ve Edebiyatı Bölümleri ve imam Hatip lisesi öğrencilerinin, iletişim araçlarında, kitap,

gazete, dergi vb.deki metinleri çözümlerken

aşmalarında yardımcı olmayı

Bu

çalışma,

bir

kısmı

iki

karşılaştıkları zorlukları

hedeflemektedir. lisanlı

ve bir

kısmı

tek lisanh, ikincil kaynaklara da

başvurmakla

birlikte, H. Wehr'in , A dktionary of Modern Written Arabk (1961) isimli çalışmasını temel

. rJ' lisan al-arab, ibni Manzur, b•......!1

. .,..

.

..

almıştır. Ikincil kaynaklarımız ise şunlardır: .ı:...-. Jl ~', Macma' al-Iu~at al-arabiyya,.:ıW .. , . . . ~

•

do~ulu

veya

batılı

olan, daha az

~ Muhit al-muhit, Butrus al-Bustani ve musannifleri •

başvurulan diğer

Arapça gibi muazzam kelime

daAarClğl

referans

kitapları.

bulunan, zengin bir lisana ait bir

sözlü~ün

amaca uygun maddelerinin seçiminin kolayolmadığı kabul edilmelidir, bizim tercihlerimizi belirleyen asli kriter: sözcüklerin

yaşayan

fasih Arapçaya ait

olmasıdır
sebebiyle yazı dilinde de karşılaşabildiğimiz, lehçelere ait kelimeler de sözlüğümüzde yer almıştır). Sözlüğün en önemli, ayırdedici nitelikleri şunlardır:

1. Kelimelerin uğradı kları anlam genişlemelerine yer verilmiştir, örneğin: sonradan kazandığı "fenomen, olgu" anlamı belirtilmiştir.

cr\.!; kelimesinin •

2. Deyimler, atasözleri Türkçedeki en uygun karşılığın bulunmasına, anoloji ve linguislik zevkin muhafaza edilmesine çalışılmıştır. 3. Arôpça sözdiziminde son derece önemli olan; fiil, isim ve sıfatlar ile birlikte kullanılan harfi cerler itinalı bir şekiiı.::e belirtilmiştir. 4. Karşılıklar, Türkçe sentaksa uygun ve bi!şvuran kişiyi bütünlükten ayırmayacak bir akıcılık içinde verilmiştir.

i

5. Bitki isimlerinin halk arasında yaygın ya da yöresel karşılıkları imkan nisbetinde verilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın ortaya çıkmasında hizmeti geçenlere nıüteşekkirim. Başarı Allah'tandır.

-,-;-,

cJ...>.) ~ .:;

Q

a-1I Serdar MUTÇAlI

il

DÜZENLEME ve KULLANIM Sözlük, geleneksel kök tertibiyle ve kökler de kendi içinde alfabetik Icnmişti..o:. X::ıbarıı:::ı dilden

sırayla

düzen·

giren kelimeler alfabetik olarak sıralanmıştır.

Harfleri aynı olup, farklı sesleri olan kelimeler ayn madde ı,~~,ı.k ele .. lınmıştır, örneğin:

... iii? "den türeyen" r.-:S kerim, cömert" ilgili kök •

"~!

krem" Aynı

ayrı bir

madde olarak ele

altında

incelenirkcn,

Fransızcadan alınan

alınmaktadır.

köke ait maddeler şu tertip içindedir:

Köke ait ilk paragraf, mücerret sülasi fiilin III. tekil şahıs müzekker man

yapısı (kırmızı

harflerle, satır başlangıorun bir az daha solunda) yer almaktadır. Mazi fiili, mücerrel muzari yapısındaki

kök harflerinden ikincisinin harekesini belirtmek üzere: _ yi temsilen "u ii,

yerine "a "ve _ mastarlar

ya

işaret

ile

_

etmek üzere iii" izlemektedir. Daha sonra parantez içinde

• bulunmaktadır.

Kökten türeyen Hiller mücerret sülasi ve şu sıra

•

başlangıç paragrafında

yer

birleşik kullanımlarını izleyecek şekilde

.,

,

almaktadır: j.oJ, ~\i, ~i,

.

ve

Jo-i', J.'-l,Oj, j.A;~ J...:.i~, ~~.

Başlangıç paragrafını

izleyen her paragraf aynı kökten türeyen tek bir maddeye aittir.

Fiillerin ve isimlerin

yalın anlamlarından sonra, eğer

varsa, 1 sembolünün

peşi sıra

yakın anlamlı

kümeleri

birleşik kullanırnlara yer verilmiştir.

Türkçe

karşılıklarda yakın anlamlılar birbirinden

virgül ile,

ise" ;" ile aynlmışrn. Siyak içinde alternatif olarak değil)

kullanılabilecekifadeler karışıklığı önlemek

"r sembolü ile verilmiştir gayrı

"Meful bih"ler , parantez içinde italik olarak, "Meful bih kullanılacağı harfi

içinde

için ("," ile

cer, zarf vb. ile birlikte

verilmiştir ve

bu ifadeler

kullanılması; karşılığın

şöyle

dilimizde

bir mahiyet

Türkçede bir çok

karışıklığın giderilmesi; Arapçanın kullanılması rahat

verilmiştir. Açıklayıcı

şeye

kendi anlam

ifadeler

taşımaktadır:

göndennede

sarihler" birlikte köşeli

parantez

Fiilin belli bir özne ile

bulunmas.ından kaynaklanan

çatısını yansıtmaya çalışan,

fakat

yazı

olmayan karşılıklar gibi.

Lehçe veya ülkeye mahsus kullanımlarait oldukları ülkeye ait kısaltına ile verilmiştir.

III

Dağarcık Yayınları:

1

Kitapları:

1

Referans

Aralık

1995

iç düzen Dağarcık

Baskı

- Cil! : Çalış Olset Tel: (0.212) 482 11 04

© Her

hakkı

mahfuzdur.

Hiç bir şekilde: elp.ktroni!<, mekanik, optik, film vb. yöntemle, matbu veya bir başka formda çoğaltılamaz

ISBN 975 - 95011- 04

Dağarcık Yayın, Eğitim

ve

Reklamcdık

Hizmetleri

Telefon: (021215224561 Yazışma

Adresi: Hamidiye cad. No: 18/3 Sirkeci/ ISTANBUL

Şti.

~

a (~ (~bşe) sevinrnek, (ybşden) hoş·

Ianmak; ~ u (~4!, görüıunek; ~i

.:.ı~)

Mazi , muzari fiilin ikinici harfinin harekesini temsil eden harf:c:.~~ , mastar

güzelolmak,

(b-i) sevindirmek, mutlu

etmek; C ~·?L (~ bşe) sevinmek, (y bşden) hoşlanmak;

Kök

, :...":?

~.:.,~ (bşı)

belirlemek, özellikle belirle-

i

mek, belirli kılmak; (bŞi~ı-::be"l::;i,::;·le:::m"e"k:::. kararlaşurmak, (bş

_

Merul bih ,arih

için) kesin zarr.an vakit

vermek. tayin etmek; (b·i, ... olarak ya da ~ ... e) atamak Of'.::.y"i"n....:;eı"m"e"k". görevlendirmek;

(bşi, bş

için)

_

Yakın anlamlı ayrac:

ayırmak.

tahsis etmek, seçmek[l"'ö-ş,-'J"'ö"'.-e"'ı -.y-'-oo-""",·-.------tahsis etmek@

~~

'.

Yakm an1a!TIlı kümesi ayracı

~ sebep, neden

Birleşik kullanıın ayıra"ı

ileri sürmek; ..:,o:!~ (b-~ bşi) bizzat görmek; (bşı)

yoklamak,

m\ıayene

elmek, gözden

geçinnek~{b-i! bJı)~g~ö~oo~e~k~:~.yn"_'~Im~"'~. tahsis edilmek; atanmak, tayini tayin olmak;

_

Mezid riii

çıkmak,

0 ..

Birlikte kullanılan harfi cer

e) zorunlu olmak,

(Js- ... ile) yükümlü görevli olmak; (Js......

,;

.

.,

...yapması) erekrnek' «wL ~

~:f',h'o; ~

Arapç& metin okuma yönii

öTÜnüşüne dikkat etmeli [LJL'

_

özen östermelisin.»;

Ah madde

.:.~

u kaynağı, menba,

pınar;

:...~

belirleme. mahsus

kılma;

atamal(Yine gün, şart,

madde;

za~an,

ayınna.

Alternatif ifade ayracı

tayin.

randevu

vb.ıl---------

Açıklama

tahsis etme (ç. ..:-1-)

..

.• -=---- , - - - -

tayin, (yiyecek] istihk~ ~ ~1J'IASK·I "" iaşe çavuşu MIS.; ~

J.,..., lt ~L..

r

--JI

Kullanım alanına ilişkin

kısaltma

•

•.. mi? «~, .~ ~() i bu dergiyi okudun •

dili (kör ve salırlar için]; ..:.ı~

•

••

~i

i

[çol.)

• .'1• • • •

Jil ~ i bunu söylemedim mi?,

mu?», «~ı

temel meseleler, asıllar; •

böyle demedim mi?»; seçenekli sorularda: ••

•••

•

•

•

·.. ri ... 1... mi, yoksa ...mi? J.ı.. ~W" i • •••• ! ı-U ri bu kitap mı yoba kalem mi?»,

••

••

••

•

~i i (ı J!i) (ıJlS:..J~ bir )'trdt) ikamet elmek, •

•

•

n

...

kalmak, otunnak; .ı.ıl i, a (I..i.f') (hayvanı ürk-

•

(kişi) yabanlaşmak, yalxınileş-

o·

arasındaki farksızhAın

seçenekler

rnek, kaçmak;

ifade

rnek:; J.ıl(b-i.bşi) ebedileştirmek, somu71.1,:

.

••• edilmesinde ise genellikle ,,'~ ve Jlıl "i

unnak,

ifadeleri ile birlikte kullanılır. «i.. lri

ölümsüz olmak; [yer, mekan]

•

•

.•.

•

•••

•

••••

••

•

• ~i

öıüms[l.z kılmak; ~LJ

'ı

•

~~ rl~:U ıJ\f' ~i gerek klasik gerek

severim, şiirin klasilini de yenisini • • ••• •••• •••• • de severim.» «,~ .~! ~1'~ . ·ı i J.~ "i JA O ••

l

• • ••

· .. Ji şüphe ifade eden yapılarda «CL.U J' .;.il;

J..;

olmak,

..

'-

..I.flç. ılı', ı J!' sonsuzluk. ebediyet;

şiiri

benim gittiAime de. kaldıAıma da aldınnaz»;

ıssız

insanlar tarafından terk edilmek; "'

yeni

sonsuz, ebedi,

• i

t

..

..iı.tl

•••••

,....ıı veya :'-'~i (..,.ı. )...-ı~ sonsuza dek,

'. ... .... . ebediyyen; ~~~i .ı.ı' veya ~~"i1 ~i J! .

... ilelebet, sonsuza kadar, ebediyyen; \..i.fl lt;

[olumsuz ifadede} asla, kesinlikle. ölsem!.

':il ya da \,., gerçekten dojrusu; hey. beni

dünya yıkı1sa, hiç bir zaman; .. ,,!J.ılebedi, sonsuz. baki;

dinleyin. bana kulak verin;

o ..

yı AAustos SUR., IR.;

.

~..I.flebediyet. sonsuzluk;

",:-,iç."~lbkz. )t~

J.ıl

." . . .. .,

yııı (y~ ~lıl, ~lı') •

ö~fç . ..Iı.t,JI görülmemiş, alışılmamış şey . . ··l· .

<.,;-u )'ola) hazırlanmak ••

(J' ...1) özlemek, (. . .iıı) hasretini çekmek;

(kelime, olay vb.]; harika; 1 l:i.ıJ1 ~lJ' Dün-

yanın Yedi Harikası;;ıaı, ..Iı.t'Ji yaı. ve kışı • •

~1 ~ bkz. J!1 ~i

alfabe;

aynı

•• ~.lJ:<.ı' alfabe sırası ile, alfabetik «LJ"J"li

.... ...

••

..... ."

..,.,~i r~i

düzenlenmiş

••

yabani, vahşi, yaban;

'. • ~; ... alfabetik olarak

sözlük>;

•• •••

• •••

~..u:..ılalfabe'~1 J ~i ~~L işaret

yerde geçiren kuşlar; •• •

i"

•

-'-!Ysonsuz. ebedi 1 ..I.fy ~ mUebbet • i· , •

• i

hapis.• ~ ....jJI ~L>JI ~~~4

".

•

f- örn",

.....

boyu atır hapse mahkum edildi»;

...

.....

..

f.lu (1f.',I)~!, i)lı~)~'hurma agacmı)

2 'ıılarnal<; (an, aJcrep} (...1) sokmak: (ı>-.i.) Oı

'.

.

mak; (~;ıı elbiseyi) saı koltuk aıtından alıp,

dedikodusunu. gıyhetini yapmak; y\J\ j:o!

sol omzun ilz
insanlar arasında) laf getirip göıünnek;

kadın

,

-

i.tl ç. ;ı ilne, dikiş ilnesi; ibret iAne; ••••

.-;")1

.

1°

.

~ j"!'jl ~ ilne işi;

sinden); tirari, kaçak (is.);

~ pusula; ;''j~ ~~, akapunk.tur .'

tedavisi; r.'jl

i.?

sinden); ~Ikendlı.kenevir,

'.

DOT';.

~l i <J~i) kaçmak, savuşmak [özl. köle, efendi·

•

, i). ;:'; ~ b·. j~ne yapmak; '-""rll ,U-I .. . ., ;;i) hasta iici j~ oldu; ~i i;!~ ımnga . ., . .' " . itnesi; ı,.-ı.l.:N ir.' pusuı~ ...{:i)i.)'!~ ılır, .. .... , sarduoya çiçeli

.

rJ iAneltme;

kovucu,lafta1lyan;

. ., ..

)41 bkz..f!;

. . . ~ ,.r.l,YJ..J!I ç.~' piskoposluk ruhanı daıresı;

balıkların

ortak adı 200. Abramis brama;

•

r--"I(sal] a1un;

fırar eden [öz!. efendi,

4l~1

.,

ve 4141 demet, balya;

..

..,.,lıl ç. ~41 ıeytan;

" (61tn birini) anmak. hayırla yadetmek; .J!I

..

.

.

~\ pasif luti, oılan; ayıp; kin, düşmanlık;

,

.

..• ı:Jl.ı1 veya ... ~\....ı' ~ ,

• o-

~\.J'\. ~.J!' çipura. karagöz. mercan tUrü

kaçan,

....~lllOp.is.1 deve;

bir papaıın idaresindeki bölge;

, . '

••

... olurken. .

ı

...esnasında; y"il ~41 bir işin başı, evveb; •

•

ı

..

' " •

Aı.t~ ~41 j ."

ıJ.i ömrünün bahaonda vefat

..

etti;

i Yr.1 (safl altın parçası;

, ",I bk..

~ ..~.;!1 (na't) altından.

~;'t. pasif iuti, ollan; karaktersiz, kişilik­

alun...;

•

.r;

siz kişi; bir ayıpl noksan ile suçlanan kişi;

.......t. 1 jpeJc;

J!.r.l ç. Jot...J~i testi; sUrahi; ibrik; çaydanhk; ~..ii

J"

Jt' ç.

• •

çocuAu baAnna bastl.ı.;

~i ç. Jı,~' [mUz. ve müe.) koltukaltı;

enjektör, şınnga. ilne; [an. akrep vb.} iAne;

•

.Jil.ı' if)ı:ı.;ti

i·

~\:i

i •

•

: ~L:.JI ~ [ölUyü) anma törenı ,

" ıı,,~ü

NisanMIS.;

",

«~.r ..... -. , .,

,

'

,

..

'

j ,I ~ . !\'~ >.ı..s :L)W \S.r '"', .

l) j!l ç. ~.j\~1 lavabo;

~(,ıı Vefat eden başkanı anma törenine

r-!~ ç. f~\.ı\ toka. kopça. kemer tokası;

bazı şairter katıld!.»;

..

.,

~l

'-

ç. ",,4' diz boşluıu; ..

J

j:u\.. ç. ıJı-!\.. diz boşluAu; .;

ı/41 ç. ıJı-!lhalat, ip; hayvanlann iç dizi.

diz arkasındaki iki büyük. kirişten biri;

."

~i :::) ~\:i (bşi) kolwk altına almak veya koltuk altında taşımak; kucaklamak, kuea~ına aı·

ıJ'..HI abanoı;

~I a (~i) dikkatini <J veya '-i .. ~) vennek. . ' i •• ,

•

yöneltmek; 1 .u Aı.t,}! "i önemsiz, kayda del· ,

ınez, ehemrniyetsiz, sudan; 4.~\:i büyüklen·

rnek, kibirlenmek; cd' b·dtn. bşdtn) [kibirden] uzak dunnak, kendini büyük görmek;

3 -"

~i ş~aa. ihtişam, debdebe. görkem; ki-

bir. gurur,

.. ., ... ...

lafıa.

..~

kendini

begenmişlik;

-

-

~1 : yı ç... ~i baba; dede. ata; tann HRI.; peder şeyin

mucidi ya da ilk ortaya atanı,

...

h

"

••

babası; t ~I.Jo!1 evisahibi; ~i yı sakallı; .,

-

"

..

-

iı

-

r:..,s:ıı J!' kerem sahibi;.~ y.1 büyük Güney

r

• •

Iı

...

Afrika leyle~i; rJI -"I haşhaş, afyon; y.1 • •

•

••

" ve ~.;l [cinjs.; tek. is. iL turunç, alaç'

ti'

kavunu; t~

...

·ı-

=::)

'-

~l.oÇ. ı-Jl.o matem, cenaze töreni;

'-

.

",

~I.i' ve~' Ç. ~l dişi eşek;

sultan azameti var;

HRI.; bir

.

. ,.,

göste·

riş; iJUıa.L.J1 ~L ~ J4 [sanki) üzerinde

..,:ıl

h

•

•

•

iİ

,. ~. u.il, u.il

..

"

""

Ç. ~ yı, ~\.i'

".

.

ocak, Cınn;

i J\.il Ç.l.jJl.il vergi, resim; gümrilk resmi;

,"

.

~.il fr.> otobüs;

. "

. ,,

~l.o.il ve~l.oıJJlotomatik KNŞ~

.

.

,;

.;.,ıl.yı n KNŞ.;

'ii

,,,

...

_

J.,.JI Srenks; ~Uü.,JI -"I horoz; ~I v' ~i

~yyı ve ~.il Ç. ..:.ıL araba, otomobil;

babadan ogula (geçen); ..:...ıl \:! ey babacIAım!; -, lJ.!y.~1 ebeveyn, ana baba;

.,;1 i (.,.ı\ ~yı. i~L.)(bi, )'m, b-e, ~ ya da

.

-

o". y.l baba olma, babalık; , --

-..

~J!1

(bşe)

karşı

tenezzül etme-

mek; (b-i, bii) inkar etmek;' ... ~i

... yapmakta ısrar etmek, dayatmak;

~! ~,

.

ı$-IJ ka-

bul etmemek, reddelmek; '"~l ve i,,~1 red, red cevabı; isteksizlik,

gönülsüzlük; küçümseme, hor gönne; Iribir, küçümseyen, Iribirli; lahkir edici, ha-

karet dolu; hor gören;

-. "":"'1 Ç. i~1 çekingen; isteksiz, gönÜısüz,

hevessiz,

iştahsıı;

~)~, epİkUrist;

, ,

~)~L epiktiriım;

... 1)

yeri-

(J.;- .. .i) dikkaLle, •

•

•

••

...tarafından) yokediidi; ~ ıj~ L..S" aşalıda

•

küçümsemek,

(~

(~gorevi ,vazi/eyı) başarmak,

ı·

kabul etmemek, (b· i) tanımamak. (b-e)

,

ortaya Çıkarmak;

aynnulanyla işlemek; ıjl [ediı.) (... ~ ~

peder"lahilik. ataerkillik;

uo!l i ("lı!' i .. ~!) (bşi) yapmayı reddetmek, (b-i)

~,

vennek;

(~ .. .i)

•

••

Çıkmak;

Ji bir yere, b-e) gelmek, varmak; (~ bıı)

ne getinnek, becennek;

ilgili; babacan;

\i y.l Aziz peder! HRI~ ••

.,

getinnek;

'$)-!l [naı] bahaya, baba1ıga ilişkin. babalıkla

,.

geçtili gibi. şekilde;

~rf

J&. Ji tüketInek, . . --

sonunu getirmek [dibini gönnek]; J..ı--

. . .

lJ"'!L:J1 J

-

J ....

-

'.;,."il her

her şeyi yok etmek;

lil

şeyi, ne var ne yoksa

Jr (b-e, bıı) vennek,

sunmak, sallamak, tedarik etmek; (b·e) uymak, münasip, elverişli olmak; (b-nin) lehine k

olmak,

işine

gelmek; ,,;lJ(4.f' ...den) dol-

mak, kaynaklanmak, Çıkmak; (JI ... e) varmak;

(yapması)

kolayolmak, k:olay gelmek;

elde edilebilir, erişilebilir olmak; iyi gitmek,

-. yolunda olmak; 1f~1 gelmesini istemek;

Jt. ç •ı.:,.ı(. kaynak, ÇıkıŞ, doluş yeri, orijin: [çal.) sonuç;

iş

güÇ, meşgaleler,

başlangıç

veya

.;1

4 ::.Ji gelen; sonraki, gelecek; 1 ı.J'.~U aşatıdalci

,

• • ••

müzesi; AıJ ••

..:.ıl";' ve ..:.ıl,}" uygun, mOnasip. elverişli; •

..-J' u. i (,.."1, i JU~ iletmek, nakletmek; (bıi, ı:r

.. .den) (duyup, ötrenip vb.] haber vermek;

,

J

)\ (~ b-i ya da

üzerinde etkisi olmak;

etmek. ytAltmek;

~ ~eoloji. antika e~rIcr

#

..

g;lH;

. mikleri; t JU"i1

jl(bş;, Js- ... e) tercih

(bıt' karşı)

}t "i etkisiz. tesirsiz, ol

kapsayan HUK,; ~.L..A.ı 1}1 ~I tamamen •

•• merli olmak; (ı:.ıl ... )'opmo)'ı) yeglemek; (b·i.

... ... .. biı) çok sevmek; , ~Lı. ô"}1 iyisini, ... gUzelini kendine ayırmak. seçmek; )IJ (~ •

••

yok olup sadece izi, emaresi kalmalc; oı\,s.1 0.0--

,~ ..ı......ı

'}I bir şeyi uunamen yok etmek;

--~;ı J. veya ~;ı ı.P izinde, peşinde, yolunda; --

hemen arkasından, peşi sıra; }'il

Js- hemen --

• sonra, peşi sıra peşinden; o}1 ~ sebebi ile; ••

"-

•

••

'o

sevgisi olmak.

faydasız.

boş; ~) i~ makabline şamil. geçmişi de •• • •• •••• •• •

0 ••

b-i, bıı) etkilemek.

• ••

neticesi olarak;

.

,

«ı.S~1 ~L ~~ ~ :.)-;

4t '. , -I aldılı yara sebebiyle vefaı etti»; o••

•}I hemen akabinde, hemen sonra;

...den) etkilenmek, (y in) etkisi alnnda kal·

, mak; (ı,;,- ya da •

J ya da y

olmak, duygulanmak; (y dM

dolayı) heye-

canlanmak; (0..1 .. .den) etkilenmek, (y ... e kaqı)

~JUi arkeolojik; arkeolog [yine'i)1];

. . .den) müteessir

...

muelenin)

peşinde

olmak, üzerinde

•

ii• egoist, bencil, enani, hodbin;

i}i bencillik; egoinn FELS.; ~llerdh edilen, üstün tutulan. iltimas

geçilen; asil, ince, soylu, seçkin; i JUI kalınu, döküntü, geriye kalan;

ulraş-

•••••

ij'ı. ç.;r. başan; kalıramanhk. yiıitl;k;

mak; (bp) hissetmek o algılamak; }l:..ıl (bıi) kendine

ayırmak;

durmak;

(~) ••

t'-;ti :..lı, )i :0 di• vefat etmek,

ruhunu teslim etmek, Allah emri vaki olmak;

}i ç.

•

)U\' i~ emare. eser, alamet; işaret,

rumuz; izlerum, intiba; tesir, etki

., indilktif,

lilik, etkililik; ~}u

.,

~.;

eser,

tarihi yapı; parça,

çalışma;

eski eser,

anıt,

abide;

JU\' [çol-l eski eserler, asan atika;

artık;

azizlerin, din bUyüklerinin ke·

indUlesiyon;

indilkleıuniş

m.;

sevgi, aşk;

}\J etkilenme, tesir altında kalma, heyecanlanma, duygulanma; t..

nında}

F1ı.

eJ. Js- üzerinde) tesir-

J~i tercih, yelleme; diA;erkamhk. özgecilik

(J ... üze·

rinde); sünnet ISLHUK.; [sanat, edebiyat ala-

•

~IJ elki, tesir

Cb/de) ayncabk elde el·

mek; Cybşl) tekeline almak:, ıekelinde bulun·

..1iJ

A.:!}I 610 dil, bugün kullanılmayan dil;

gibi); (b-nin) izinde, yolunda olmak, (b·i) kendine örnek kabul etmek; (sonmun.

•

,

eski, antik, kadim; , ~;ı ~~ arkeolog;

hassas olmak (malzemelerin yapısı ile

ilgili olarak, demirin asitten etkilenmesi

..

•

hassaslık; ~r--"*

.

;\.011 çabuk etkilenen, aşın duygusal, hassas; ~o'

o'

~ }WI ~.wı empresyoniım, izlenimcilik; • :0 ~}u izlenimcilik, empresyoniım;

5 -"

Jli::...ıl tekelleşme; haddi aşma; ayncaJıkll

-ı-

~1 ateş yakmak; ~IJ [alev, sesiiI yanmak;

"

. . )}\.... nakledilen, nakıedilegelen; 1 J"J

• •. . 'ı' ı~ ..•, i)}lo

.

.

,-

,-

'

'l. iJ;\-. ya da i)YL.::i halk

. .-..

(~1 yanan, alevlenmiş, tutuşmuş, sıcak;

,"

_.

~b =1,-\>;1;

.l,) atasözü, mesel;

• deyişleri;

flll (f') emeAinin karşllıAınl vermek, müka·

) j..t etki tesir; elkili; acıklı. dokunaklı,

-fatlandırmak?' (b-i) ücretle tutmak; (~)

-

,

i

ısıtdmak

mak; (b·i) ticret karşıhAı

"

.

.

.'

-

kaq.lık; , ~i )rl yol paras.;

- o, •

J"i j (bşı) saA;lamlaştınnak, takviye etmek; JI •

;.r=ı:- I kira; ücret, fiyat; sabit fiyat, paha; .0

0--

zengin olmak, zenginleşmek; JJlı takviye o.

zenginleşmek;

•

•

o ,

-

_.,

raft; JL:JI ;ft"l taşıma, nakliyat masrafı;

-

__

JI, J;llcin.is.; tek.is. i] ç. ..:,ı'::ıUl l lgın BOT. Tamarix;

_

posta ücreti; masraf; ~~i i ft"' posta maso•

edilmek, güçlendirilmek;

çalıştırmak;

. ..

için üzerine kondu~u üç ıaş);

'. JU':l1 AllU bütünün son parçası; .

.'.

.r:-'- ç. Jyı:1, .ödeme, maaş, aylık; mükafat,

•

• . ~t\ ç. ıjUl üç ayak. (eskiden ateş üzerinde kabm

-

(b-i) işe almak; iş vermek; f\.:....ı\ (bıı) kirala-

f.i'I ALF.BKZ.; .,

,.

-ücretle çalışmak;.,r-J:'"' QJşi) kiraya vermek;

etkileyici; (ç. ..:.ıl_) etki tesir; •

,

t~' "Lt acı [tuzlu] su;

olma;

.,

ı--

~i ücretle çalışan; işçi, emekçi, günde-

likçi [ecir]; memur, müslahdem;

~i ve;:.r köklü; asiL. şerefli;

;.;:':'"1 çalışanı işçi kadın; kadın memur;

~IJ etimeloji;

~IJ kiraya verme, kiralama; , C)~

•••

•

,-

•

--

-I-

••"

~i u (~\ ~\ ~i.) günah işlemek;~" istiğfar

-

-

etmek. Lövbe eımek; günahtan kaçınmak;

· --

~~ ç. ~Ul günah, masiyet. kötülük. suç; -I-

._

•

kiralık;

;~~\ ç. ..:.ıl. = J~l;

~\,. ç. ~l.o günaha ginne, günah işleme;

- ..-

'---- ._, ~L ç. ı:ı."..ıı, WL ve~1 ç... WL günahkar, ...

-

J~L kira; kiralama;

"0 ;

suçlu, kötü;

JjJ: j..a

--

dem;

ücretli, maaşlı; memur, müstah-

satın alınabilen, rüşvetlÇi,

,.,

r: .r mal sahibi; e i

;J\ eter;

paragöz;

sahibi; mucir HUK.;

1. 0 ,

..r:-l;;....... kiracı;

~i Atina;

. r:-\

-

,L,,'IE' •.J-::' tıyopya;

,-

· '.

""~i Etiyopyalı (ç.U)-);

.-

_.

4:-!~"'11 ~~L Etiyopya;

-

- -

tL i, u ~L) [alev, sesli] yanmak, tutuşmak.;

_

- - , ,. 'JLc:.),I) ~WI Borçlar ve Kiralar hukuku; J~~ ç. ..:.ıl kira; kiraya verme; J~to

-'

• .ı..J:l antimon, rastık taşı;

o

_._

"""j>" ,_

- o _

memur;

pişirilmiş tuA;la (tek.is. i);

,_o_

ç. ı,.,1j>'1 eezacı;

-

~\j..l.r:-' ç. ..:.ıl. eczahane;

,

v"~\ armut;

6

~i .p..ı. c.r.ı)

•

•

geeikmek, oyalanmak; .p..1 (.. .i,

Jl ... e kadar) geciktirmek. tehir etmek. ıc:cil f.'

•

J';-I.i CJI

ettirmek. oyalarnak;

-

... ~ kadal>

•

•

Li. ~i) öl<sUrmek; ,.

,J,I~ ,J,lbirleşlirmek. ba~lamak:; ~\bJcz.

....J;

, i·

,J,i{mOennesi ~~LJ ç. ,~, bir, biri,

tehir edilmek. ertelenrnek; ~I.:...ıl (bıin) ge· ciktirilınesini. tehirini

.-

evet! kabul!;

... ....r.~ve ... .p..1 '" .. jçin, sebebiyle, -

•

•

.,

.. r..

herhangi biri; hiç kimse; .u-"JI ValUt, Tek,

istemek;

Jıo-Ievet!. kesinlikle

.

•

.

, ~~

[AUahI; ı~~1 üniteler MAT.' .... ~i Y- pazar

•• • • • •• • • günü; 1,",....1(onlardao) ,"ri;';' 11 ....1Pas·

. . .. ... ı:>1 ...diye; l.l..a ~i ~ bundan dolayı,

kalyadan evvelki pazar günü; J'i~ı .ı.....,;,..,

bu yüzden. bu sebeple;

sade~

hasebiyle•... den dolayı, ... in

uAruna;

'"

binlerce; ,~~L (~) •

jı:iç. J~r belirlenmiş, verilmiş, tayin edilmiş

an, vakit; ani, ölUm; gecikme; •

•

,=,}~ibirer

~":ii kısa vadeli; kısa ömürıu, ömürsUı; ,

}:-l

vakit belirtmeksizin, belirli

olmayan bir zamana kadar, ikinci bir ihbara 1Gıdar,

.,..1.

••

••

•

•

•

•

sonra. ileride; 1 ~i JL ~l$. ve J ~\,c.

J.

~i eninde sonunda. cr ya da geç; ~

.. ;.l<-~I J ;.l<-I.JI şimdi ve gelecekte; . ~~listik.bal. gelecek, ali;

,.

~ yertclenm.iş. geciktirilmiş. !ehir edil·

vakit tayin edilmiş. müddeli olan;

. . -'" ..., t""1 ç. ':'1', t""I, r"'l sık çaldık, agaçlık, orman, cangıl;

.'. . ..

sazlık, kamışlık;

~ Itma;' ~"JI.t.p~ anofel ZOO.;

hafif tuzlu, acı {su);

i~

aianda;

•

(.,..~ ~ b·den) nefret etmek, ~ •

~\ç. ı.r' •

•

kin, köklü nefret; kan davası;

":"~""bkı. U1;

~fgecikmeli. tehirli; ertelenmiş; daha

ı/"

kullanılmayan;

.. .1) hiç sevınemek;

randevu venne;

.

inifak:;

birer, tek; 1 4Jı11$,~i tek

dilde, ikinci bir dil

• ~ligeciktinne. tehir, vakit tayin etme,

miı;

bir kişiden rivayet edilen hadi! HAD.;

~.l7-Ibirlik, birleşme,

.,

ır-

•

Isa günü; •

HRl

mUhlet; ~~~ taksitle. veresiye l1c~ ~ ~

C-..tk. Ahad haber,

,:,,J,\[na.'t] pazar gününe ilişkin. pazar...;

•

.. rJ-.. .. J!

•

tlbkz. ri; ~Ibkz. r\

. ,J,I u (~1) (bıi, ı:r .. .den) almak; (. _.1) beraber ..

•

götürmek; (y

bıi

veya

geçirmek; (y

biıi veya

ı)

elde etmek, ele

1) sert bir

şekilde

veya aniden Icapmak; (.. .1) gönnek. seçmek;

,

(bii

ı:r •

bir yerden) almak, toplamak, anJa-

mak, çıkarmak; (bii ı:r Çıkarmak,

.. .den) sonuç olarak

istihtae etmek; büyillernek, etkile-

rnek, cezbelmek; (y

b·ı)

çok etkilemek,

büyülemek; [bonin) (y metodu, )'Ontemini)

almak, kazanmak, benimsemek; (y bi)

.ı..ı

7 • o •

.

• .....

kabul elmek, benimsemek. benzerini, takli·

mak; 1..1f" L)&. .irI b-e sorumluluk vennek.

dini; (b·i, Jl bir )'ert) göıünnek. alıp götUr-

yüldemek; ; j- (-...-)

rnek:; (~ b·i, bı yapmaya) yönlendirmek,

sevk etmek; ('-:"' b-e. bıı) ıorla yaptırmak;

.

o. • .. • , o •••

•

... ,

..,.J< .1>-, gafi! avlan·

mak; 44\Wlt ı;..ı aymsıyla kaılılık vennek; •

ol

•

.,

t·•

••

y"wı .l.;-\.t "ır büyOleyici, akıl al~ ş~y.;

(Js- b·den,bıi) almaJc. (Jri bıden) malırunı/

~, ~:Wi yatmura yakalandıle; ,l,j-I

yoksun bırakmak;

'.",-ı'~ yardım etmek, yanında olmak, göz

vs- b-i,

bı için) azarla·

••

mak. ayıplamak. sitem elmek. senenişte

(Js- b-e, .... bı> yapmak; (b-i) suçlamak; (.... b·; Js- bı yapmaya) zorlamak;

bulunmak;

•

•

lo

.....

kulak olmak. bakmak; ~ .i;ı.\ nefes almak,

•• ••• o.. •• • nefesini içine çekmek; ......\jj1 Aı# .ir\ insanın

.

,..

nefesini kesmek, heyecan uyandırmak • .i;ı.\

(~b-den.

... r

almak; ,

...ı.:.., '~1 elini uzatmak. [yardım için]; (b-i)

J&- bıi) oırenmek, bilgi oLarak .... , . . .. J.;S ~i »1 ondan ilim taluil etti.

onun yanında den gördü; <,j..... bıe)

ball a-

rJI uyku basmak, gözlerini tutamamak;

..

~Uy~lemek; i.,;..r azarlamak. kızmak ( b-~

Js- .. .iç;n); ( b-i veya Js- .. .iç;n!; veya Js- için) cezalandırmak; 1 ~ .,

mak. (kendisini muzan bir fii! izlerse) ...yap·

Y veya

maya hazır olmak. neredeyse yapacak olmak;

(b-; y

iı . 0

•

•

•

•

•

OıL:..:A\ j;..l hazırlanmak, hazırlılını yapmak; •

••

ı)"j.,j

•••• • •

.l....J..L. .l,;.\

falanı kendine örnek aldı,

•• • •

•

• •

•

. i~'Ji özUr dilerim. ku~~ra bakmayın. mazur görtln, batışlayın; ~\ (bıi) almak;

yolundan gitti; .i~ .l,;..1 olması gerektili

(bı,) kabul etmek; "'l'""",k, ""Igul etmek;

• •• •• i~ .l....J..\ yerini aldı, oturdu;

kabul ebnek, müsamaha göstennek; (bir;n;.

gibi oldu; \

•

.

~~L, ~i koruma-

ıO

•

'os

'i .,

aıuna girdi; • .L,;..I

.. .olarak) haunnda. aklında kalmak; (biı)

:.ilt• b-t' iyi. nazik davranmak; :Wı • ••

kullanmak; (bıi) taklit etmek. benzetmek

51

•

'.ı»~ birini hoşnut euneye ÇalıŞmak; ı;..ı

(örn. birinin konUlmasını); (/)ıi. ~ bıden

~~ ~-i suçu sebebiyle cezalandırmak; Jj..\

ya da bıdtn) yapmak. elde etmek. imal et-

~~ •b-nin görüşUnU almak, İstişare etmek; .;iS ~f), :ı..i ".hakkında oylama yapıldı; •

•• •

••

• •

...... L.....ı\" .1.;-~ ...i kabul etmek. benimse• •

..' .., .. . . .. mek; ı;;.)J~l i)~i y~lt J.;I Avrupa .

• •• •

.

.

.. .....

~

...

kUltUrUnO kabul etmek; ioW.ı .J.;.I b·e karşı ., . .. sert davranmak; ~J- ~ .1.;-1 birinin bir .. ." , şeyi yapmasına engel olmak; ~'"" j&- .J.r.\

...

.. .in sorumlulutunu, mesuliyelini yüklen-

..' ... rnek; ... J JJ..A1\ ~, ... yapmaya hazırlan-

melc; , ~

W

l"killenmek. şekil almak;

\Ai; :ı:iJı yer ed~ek, ~J~i ~ı'~l ~~ ... .. . . '

.

gerekli tedbirleri almak:; lıL} ~~ karar ai· ., ' .. mak {meclis. heyeı]; ' .......' ,;.;.,ı yeni

..

d''''!' '. .. ... ..

.. .l..;..1!

,. '

mevziler ele geçinnek; A.1 ~ Jj \;~

falan kişiyi kendine eş olarak seçmek, ... ile evlenmek; ,

.L,;.I kabul; tabteune; götUnne,aJıp götUrme; ,

ııf)ı ~i oylama;;~ j ~i ıaruşma.

..(;../.

... _.'J ....

~

at') geriye almak; (b-;;şindt!n) atmak, çıkar.

'J ) ıuı tartışılmaz, hilarsız, üzerinde

" gecikmek; ertelenrnek, V) geri mak; ,j-l;

~.ii~a~aş.a; ~.üzakere, tartışma; J:.i:ı iJ)

8

•• ihlilaf olmayan;,.lk&.J .,j;\ elbiriili; alışveriş. • ••

G:r) yasal bir zorunJulu~u yerine

kalmak;

• • • müzakere: dövüş; .L;..~, ~;i kolay kulla.

. .. . .......-- .. çıkanlmak 1 .. iJI ~ ~; .ı....ı .r\:t ıJ bunun

mmı

UZerine. hiç tereddüt elJTleksiı.in ...;

ticaret; iş güç, meşgale; tartışma, münakaşa, •

getirememek; hizmet dışı bırakılmak. işten

•

olan, kolay kullanımlı:

-

•

•

~f savaş esiri;

.

~"1i ve i~"1löbür dünya. ahiret; 1 i~i i~"11 ahiret diyan, yurdu;',j-i J' vesaire;

sihirli, bUyüleyici, çarpıcı;

.

~

.L;..1.o ç. ~I.o kaynak, bir şeyin alındılı

'.

-

r'il ~i sonunda;

.;a..LJI. ...

-

..".;.-i ilelebet; r i

- f

'

-

oLarak verilen; ~t: (çag.] kaynakça, refe.

~L-jl ahir zaman, kıyarnelin beklendigi, ." yakJn oldugu günler ~~, ı:r başından sonu-

ranslar, bibliyo!rafya: kusurlar, ayıplar..

na. tamamen. büsbütün. ~~L ıJS' ~;, lama.

yer; duvar prizi ELK.; ödünç vermek. ödünç

.

." yanlışlar, hata, noksan, eksiklikler; 1 ~Wl ".

"":-')~L en basil/ temel yakJaşım, başlangıç;

-.... . .. 1

,

I.L;..L.. 4.:.1 .L;..I

his] b-nin tüm vücudunu

.

..."1 bir

'" . kaplamak, sarmak; (.ı.....:J.ı:.) ~ .i,;..L.. •

•

kusuru, ayıbı bulunmamak;

.

.. ....

ô.ı..,;..ı,,;... itiraz; alar, yergi;' • .i,;..Ij-t

bagışlayın!,

-,

.. ...

,

'J

. . tt;

kusruma bakmayın!, özür

dilerim!; iJ;..;. iJJJ.ı

,

"

;yı.. (Y . .. tarafından, . ..iJ~) zaptedilmiı, tuıulmuş; şa.şınnış, arallamış; büyülen-

miş; ~ ; yı.. geçerli, yürürlükte; ..:.ı'~;'t: [çog.l öncel FELS.;

"

..:.ıl; yı.. lço~.J hasılatTk::..;

.rı

..

son; nihayet: sonuç. netice; [sayfa] alt, son;

i~1 ya~a. çapul; kadın esir;

•

.-

.rı ç. ..:.ıı., iJJ~l, ~LJ\ sonuncu, nihai;

ii.iJ..I sihir. büyU;

~~L

-

=)

•

.r-I (bıı) geciklinnek, enelemek, tehir

eımek; ( b-e, bie) engelolmak, mani olmak,

.. engeJlemek, yavaşlaunak; (bşi, ı:r ...dm)

öteye almak, daha ileri bir tarihe almak; (sa-

-'

.

..,

• men yok edilmek, haritadan silinmek; ,J'

.

.. ~~i geriden, arkadan; ~i .u ı.. sonsuz; J - .. .

ri hepsinden! heJlCyden sonra .r'Ji ~i ayın son gtlnleri, son on gtlnü; Jı~i J:""JI ••

·

•

-

"

-'

i~i ı.r-J ~imdiye kadar olanlann sonuncusu ama en son degil j(~lri en yeni. en son;

.. . -- , .. .. .. .,.;-f1mUe. ".rı) ç. .,.;-1, ~).,.;-1, .:.>1,;->-1 · '. . ···f· dıfer, başka, ~"JI diger(i); ~~, i.".. bir dalıa,

tekrar, yine, gene;

.., .

.. t ..,-.>"JI .-

ıa

o da

[mUz.); ""';-~I
·-

-..

..

. ... . .rı arasını, bazen; ~.rı Ji ı-..,J' seneden, - ... - .

.. .

. .. seneye ~.rı J i ~ ı.J:.-! bazen. arada bir, •

,

1oS.r,"il, öbür dünya, ahiret; ~J.rl gelecekle, ahiretle ilgili; ~L

•

son; en son; en arkadaki; ikinin ikin•

ci~; 1~1 son olarak. nihayet; geçenlerde;

9

y.1

.ir->-i)-'" -

Oj)1 her hal "karda;

.

)\;..:..tkışa afacı;

'-? yıkardeşiik [dini çauışlrlll;ı J: ,• ' -

kadar meyvası olan hurma ve

~ylkardeşlik;

"t,;.. Ikardeş lik;

,-

~lJtehir.

geciktirme; engel, mani olma;

bir kenara koyma; : " fUgecikme; oyalanına; yav~. ağır davranma; (ülke) geri kalma, gelişmeme;

, ,

..ryarica

, , ;; )t,;..lkardeşlik, kardeş

., . ,

kısım,

art, kuyrnk, son; (gemi]

olma hali;

flahır;

-

,-

~.>1

u (y.>~ terbiyeli, edepli, kibar, medeni,

uygar, kültilrlü (b-i) yemeğe, çağınnak, davet etmek,

(b-ıl

çaA;lrmak, davet etmek, (b-i) ••

kıç; kalan, bakiye; \~;.. son zamanlarda;

ağırlamak, misafir

sonunda;

fet, yemek vermek; y.>Yb-i)

-,

~~

,

,

yart, artçılar [ordudal: AS"_ geri haı;

kıç;

.

"

j-\:;..ogeç. gecikmiş;

(~den)

daha sonra

ı..

..

~J'>l. ~.>l

ziya-

eğitmek,

terbi·

ye etmek; !terbiye için] cezalandırmak y.>\ 0,_ = Y,)~ y.>'ü"iyi bir eA;itim almak; terbiyeli, •

(gemi]

.'

etmek

i

1-

•

öğrenim görmüş,

kültürlil olmak; kibar, me-

kalmış, gelişmemiş;

deni olmak; (y ... ile) terbiye edilmek, yetiş·

geride. arkada duran; (resmi işini] zamanında " .'" gerçekleştirerneyen; ıJ)jo-I:.J1 yeniler, son-

y.>l ç. ~i~' incelik, kibarlık, edep,

olan; arkada olan; geri

. , ,.1. ra1d alimler vb., mutaahhirun; •.:.ı\.rI:.Jl ka·

. ,.

... . ..

lan. bakiye; i ~L..:..J\ üı.Ll.:JI gelişmemiş

.. . ". tirHmek; 4.!.>~ y.>\ı ...in ahlakı ile ahlaklandı; ,- •

•• terbiye; edebiyat, yazın; ~ y.>':ı'1 ~ tuvalet; •

. ' .. . ~,)':ı'I ~ veya ~,)':II f..~ edepsiz, kaba, .

••

... ,

••

usul, yol yordam bilmez; ~L.ıJl y,)':Il halk

ülkeler,

,;,y.k>-Iahıapoı;

. edebiyatı; y,)':ı'1 Jb.-) münevverler, aydınlar

y\~

sınıfı. edipler; y\.>~1

~'(b.ile) kardeş olmak, kardeş gibi

.'

, ..

'-

olmak; ı.rIJ(t"" b-ile) kardeş gibi olmak.

(tt b-e) ,,-

kardeş

.

gibi davranmak

--~L.J=

.r\;; • •• tlç. i~!. ı:.ııy~ (erkek) kardeş; yakın

._ . u'

I~'-

•

yı.>! adap, töre, usul. yol; ~;.....ıı yl,)\ görgü '-

kurallan, adabı muaşeret "',:Jl.>~\ adab. görgü;

arkadaş; •

(ç. ı:.ııyı) kardeş, bir cemaat üyesi

•

•

•

, ~l\t arkadaş! kardeşim!; '" ~ yı emin,

.

güvenilir, itimada layık ~

.,

.. .

-

tL öz kardeş;

ı,;..;;..lç. ı.:.ııyı kız kardeş; oLLs. eş,

-" ,

benzer; ~ ~I eşi, benzeri;

-ı.FYküçük (erkek) kardeş; -'

benzer;

l./.>I ~'J ahla·

. .. ...

ı,/.>lahlaki, etik; edebi

•

-.

'Jf edebiyaı fakültesi;

ki zorunluluk! görev; \t.>L. J l:.!.>l manen ve

, . . ....

madden; 4"ı.>':ı'1 H WL etik, ahlak feıSefesi;

•••

~.>Iedebiyal; ,

••

•••

~\.:O..ı.>!ç. to:,il

.

.. ,

tuvalet;

",:--:!J!ç. "~Ji kültürlü, eğitim. öğrenim görmüş;

yazar;

terbiyeli, kibar, nazik;

edebiyatçı

10 •

<,,'1 [kadın) edebiyalÇı. yazar, ''1-

_.. ... •

1:Jr

ç. yıl. ziyafet. yemek daveti;

• ~,)\.;

• ••

lJol,>l ':'IJ'1 yedek malzemeler. parçalar,

J

~,)t..

•• •

•

..:JI).)l ev aletleri, cihazlan;

••

f-

egitim; disiplin; cezalandırma;

r.,S.)1 ~r.,S.)t (b-i, bşi ya da y b-~ bşi, Jl ...e)

disiplin cezası; lo:-':!Jb ~ disiplin kurulu;

götürmek; <JI bıe) sebep olmak; (JI bıe.

•

••

•

•

~,)LJ disiplin, terbiye amacını güden; ı-

f

ı

sonuca) vesile. sebep olmu, yol açmak;

-

ceza kabilinden, cezai; t :i•..!,1.i ı. ~i disiplin

,.

(Jı' ..e) varmak. uJaımak;

uygulaması;

y.:ı\,;;

(yemini,sözü) tutmak; (imtihona ,sınava) gir-

yemek sahibi, ziyafet veren;

yı";"

ç.

iJ)-

me~

mUrebbi, terbiye eden, eli-

..

nıN

timci;

[Kuran

öğretimi yapılan

J

(J ya da Jl •

, ıı;..,ıı o,<'.lı bajrolü ...oynamak. bajrolde

okulda)

.. <JI ...

•••

•

mek:;lS~\i

"':"";. &erbiyeli, kibar; medeni, uygar,

- ... .. . ~~)J~L ve ~.)J~' Adriyatik Denizi; .-.

f_

gerçekleştirilmek;

(JI ...e) varmak (J>·den. bıı) istemek. (hok-

yemek;

.bm) talep

etme~

"ıii ç. ..:Jl (hiZJnt't) sunma; yerine getir-

rl'l kauk; Y"l. Yalh """"

~Ji. "':ii deri, cilt;

me, kra etme, uygulama; (müzik

t::.

ı)'~~1 i yeryüzü; ~I f-~i gecenin karan· - .-

•

•

••

me; 1 "I.)~\ ~ (sanat eserinin. müzik par-

hp; ,ı\toll f-:i gündüzlın ayd,nhl,;

.. deri tabaklayan;

çasımn) sunulması, seslendirilmesi. icrası;

••

rl.:ıl

•

parçasını)

sunma, okuma, seslendinne, icm etme; öde-

cilt. deri; yüzey; [malzeme] deri;

~~\i

[hizmt'ti, görevi) tamamlama. başa.

•

'r,f Adem (as.) , rJ' ıJf~ Adem oAJu;

oyla bilinne, yerine getinne; icra etme, ger-

••

~.:ı\ insan; beşeri; zavallı, zayıf; nazik,

çekleştirme;

..

~JL insanlık. insan olma;

~i (rıil

••

araç; edat DILB..;' il,ı

- .1 ..

...

zat,~.r ..:.ıl).)\ savaş

rinde

aletleri, harp teçhizau

balıaç];

...

... dılında, ... dılı vakit;

çünkü, zira; ... Lll ;I ... dıgı için. sebebiyle;

lakısı DILB~

~~ il~l yetkili ajans; ..:JI)~1 (çal_) ıeçhi-

cümlesinden önce) o halde, öyleyse; ;\

:ll; o vakit, zaman; [zaman ve sebep ifadele-

~I yönetim mekanizması; ~~l iı~i harfi tarif, belirli artikel, belirlilik.

•

•

•

iI.~1 ç. ..:.ıIJ'\ alet; cihaz;

ödeme; [sözü, yemini) tutma;

• • 4$.) jıı görev, vazife, iş; anlam, imge;

Itibar; ç. ~J. r'IJI bejeriye~ insanhk;

. ..

e) sebep olmak; icra edil-

mek., yerine getirilmek,

~ıi i (r~i)
. --..

i

...olmak; r~I4$.)1 selamlamak, selam ver-

hoca;

•

b-e bir hiz~tl) surunak;

• ••

•

f-~L

icra etmek, yerine getir-

mek; (görevini vazifesini) yerine getinnek;

terbiyeliJik. kibarhk, nezaket;

.-.

• yıl

(bıı)

dikkat etmek;

(JI ...e) bakmak.

ı.~1

[isim cümlelerinden sonra] ve daha sonra, bit anda, birden; birden var oldu. birden bire

II ...oldu; [batlaçı ... dı~ı zaman

dl~llıda;

eler ... se; [dotaylı sorulardal

.

yoksa...; "

-1;1

sa, olmazsa;

•

mı yaptı.

. -

dl~ııda; I;~ 'ıl eıe' yapmaz.

YJI •

•

• L

ıJ~1

ve iJil mfie. ç. ı:.ılil kulak; fincan sapı; . •• , • • ,';"-.ıiI ~;'jl ylf'll orta kulak i1tihabl; ı

..

iJ\~1 ezan; .0-

olması. yapması hariç ...;

J

~ilkulakçık;

•

ol

t~llyine ~il] o halde. öyleyse. bu durumda; •

,.

i'

.. ,

J

4ii\..,~.b

•

)ÜIMart SUR,LOB.. ORD.. ~

<J' b·ı) dinlemek. (b-e) kulak vermek; (J b-e. b/e. J .. .için) izin vennek; ("":" blı)

ç. iJi\.. minare;

.,

~ıiıı(y

;;'~1 a

kulak memesi;

.. .IFI, .,

...il duyurma; ilan;

. .. tl,;,1.

~.J-ı konuşmanın bittiAini duyurarak; • •iJ J~~isimli, yetkili;

sınırlı kanuni bakla• •

• i'

r

duymak. ö~renmelc, (y bş hakkmda) bilgi-

ra sahip köle ISL.HUK.~

tenmek; IJ')\ (y ... e) çagırmak. seslenmek;

muru; ~ J;\.. sıla iuti ASK.; izin, ruhsat SUR.;

••

(i~~ namaz için) ez.an okumak; [horoz]

• ••

ıJ Ji\.. nibh me·

."

iJ~yı mUeuin;

~tmek; ~~i duyurmak, bildirmek. anons et-

•

iJ~\ bb.

•

Iii; •

••

mek (b-e, "":" bıı) bildirmek; ezan okumak;

~iia eziyet. acı çelcmek; loSif (b~) acı çektir-

(b-e. ybşi) ~Ullemek; (b-e, "":" bıı) tavsiye

mek, eziyet vennek; (b-nin) canını sıkmak.

etmek, sahk vermek; (b-t. Y bıı) haber ver-

rahatsızlık vermek; 1 ~i'y- ~ zararsıZ., zaran

..ıJ~

mek, duyurmak; (1.1 ... 1) ima etmek. dolaylı

irade etmek. dokundurmak; lam ( ...

.. ' yapmak! olmak üzere olmak....yapayaz••

H ' ._

..

•

izin istemek;

vey~ bıi yapmıık için)

(J&- b-nin evine, yanına) gir-

mek için izin inernek; ~ b-nin yanına) • girmek için teşrif ettinnek; ~ b-den) aynl·

•

mak için izin istemek; (~ b-e) Allah'a

. (ç. iJJ~i, ~tJ~i) posta havalesi .Lt;' iJ~~ ç. . , .. . . ",,;ıı .:..Ii);1 posta havaleleri "",."ıı ~;~ ff; •

•

eziyet,

z.arar; kaza; sıkJ.nu,

• acı, sızı;

~Iilzarar, hasar;

kötülük. şer, muzırlık;

.\~lıarar, hasar;

kusur, kabahae

.i yzararlt, , incitici;

•

acı, sızı;

ısurap

veren soocı,

bıkuncı, usandıncı;

l$'\i Arami ya da esiri Suriyeye ait;

Y;i a (y~i) (y bıde) becerikli; mahir olmak; •

•

yJI i (dillünıil) sıkmak; yJl (b-;) akhyla

yenmek;

••

ısmarladik diyerek gitmek;

iJ~1. izin, yetki; .J.ıı ."~\.ı.. Allah'ın izniyle;

A..ıil

keder veren şey;

anons etmek.. ilan etmek, huzura çıkannak. (",:,?; iJ~L.:..,.,~

.-

i·

kusur, kabahat;

..

..J

• •

,.....~ ~\, ôlil

çöküş alametleri göıiin~ü; _Ji- o:j~ J:1ıi ~~i "

•

olmayan; loSi"'acl çekmek;

mak, ...olayazmak' (JI))\ı).ı."w\ı~;I

gece yansı olmak üzereydi; cJ.)\ı duyurmak

" .

y;Iç. ylJI <.ibıe) jsıek, ihtiyaç; hedef,

... . ., . y;lç. yı}
amaç;

.

...

" onu parça parça yapU;

\.ıJI

12 .,

,

....,.)1 ç. y)l.. dUAlim;

~)L takım adalar grubu: ,', ıJ~)'i1 Ürdün nehri; Ürdün

1!)1 kabiliyet. maharet. ustalık;

.

;;

,.

"-:-'!), kabiliyetli. mahatetli, usta;

.

Y J.... ç. y)\.o iSlek. talep; hedef amaç; •

J

. ' ~j'j)l antıyen [kuyu];

. ..

~)i (~o .. in orlUıno) time, (esat sokmak; , ~)i miras, mal mülk;

• •*",

Di a CDI, ~"i) güzel kokmalc. güzel kokusu ••

olmalc:c.ıU = ı:.,ı';

•

•

•

, ya ait. dUnyevi; yeraltı ile ilgili; ır:-)'

.. ..f~ enginar 9OT.; kanatlı

•

jr)1 (yaygın olanj..f:IA)] Karagöz oyunu;

•

•

~t.JI (JJı~. mdtuba) tarih atmak, tarih

... y) ... tarihiyle kaydetmek; •

zaman; tarih [bilim):

kayıt, vakayıname.

.,

r~ genel tarih; t::'JWI

••

... ,. .. aı} (ü))i) ç. .k)1 tabur, müfreze ESK. MIS. -

nıN;

·..

ASK';

stok;

topluluk, grup

-,:}Jl ç. ,:}1)'

SUR.;

..

org, erganun MZK..;

.

..:.

(mektup vb.de];

O-~·

••1

.\0.1< tarihçiler,

__

i·

• l-iIluı:ı.c; ,

tarihçi; valınııvis;

bi' (,. ,y) ... tarihli;

mak,

gün-

t::',,'Ö biyografi; özgeçmiı; t::',,'Ö •

•

•

t:-J./J-l tarih

•U tarihi

kannca;

d~i a (d)!) uyku tutmamak;d)\ (b-i) uyutma-

bir şeyin tarihçesini yazmak;

."

iJ beyaz onoca.

YJ' ç. lı:"'. yer, zemin; yer döşemesi

. ..

· , uY ç. ur

JPJ'il Filistin, Mukaddes Topr.ık;

~Ji arza. yere ait; yere yakın [s.); dünya·

~I..f:)' [s.} mor, enatun renkli;

·

••

~J' (cinjs.; tek. is.

•

'.

•

.. uly;-)' [is.] mor, enatun, erguyan rengi;

~)

••••

L-oJ.Wl

.. ' . I.JP':') ~ i Arjantin;

lem; ~~l

•• J

bölge. alan, saha; 1 JLJI JP)'il cehennem;

""'ız;

~.'Ü\::i ç.

aristok.rasi;

.. --. .. JPJi müe. ç. JP'J1. u~)i yer; toprak, arazi:

· .-. ~J~ düzensiz bir şekilde delişen; istik·

•

•

4ııı 1 }?)'

..;Jl tazminal. para cezası; diyeı;

~)i =>~)U salIanmalc,salııunak;

düşmek, (bıi,

aristolcrat:

,.

,

VI

•

. .k1}.T-")1

~)L güzel. hoş kolru, rayiha;

...

.11

j)l pirioç; ,

güzel, hoş koku;

•


.'

[)L güzel, hoş koku, rayiha;

Vi

j,

."ı:.....)1 Aristo;

.

o."

)J)'il

l,..>4l1Ürdün Kralhı.; ·- ..

..

· .,., ı.;-5~)i Ortadoks Kilisesi; Ortodoks; dindar,

·,

..•.•

j)' (emjs.; tek..is. iL sedir, en aıacı DOT. Cednıs:

'"

.,,-5J..u)\

•

ı,JJ)1 Ürdüne ait; j,

$'"

uyumasına

engelolmak;

dj' uykusuzluk, uyuyamama;

~JL•

ç.

~ı~i koltuk, divan; taht; •

. . -ı.1,S')I ç. J,fl)i SUl<. nargile; ·

• .:..

• 'ö ...

1.ıJ)1 ve i.ıJ)1 ırlanda; ••

•

"';J)I Idandaya ıU~ rJ\ i ISJrmak;

13

.,

. .,

...

rJ 1 azı dişi; 1~J':ll J~ dişlerini [sininn· den)

gıcırdalmak;

<Sjl

"

dım etmek; (b-i) desteklemek; )j\:i vc

izar,

•

...))1 kök. kaynak. orijin; omça (amaca);

birleştinnek; i. ,. • •

)j' güç kuvvet; t.»1 (b-~) yardım

.

şal,

..

• • • •• ~~ ~)\ kobay. hintdomuzu UXJ,;

yabani tavşan;

örtü;

'

i )j1r destek, yardım;

'. ....

."

1 ı.Ai':ll ~),

bumun ucu; (hayvanın) burun •

atkısı,

omuz

)P'.,ç.;j\. önlUk; örtü;

mOe ç ~LJ' yabani tavşan zoo.; tavşan

•

)jIJ yardımlaşma;

J) a (Jjı> [vakit) gelmek, yaklaşmak;

.... '.. . .. Jjl a (Jjl, JJjl> dar olmak; Jjli: Jjl;

kısmı;

.. ,)1 Avrupa;

Jj\.. ç. Jjl.. dar geçit, boAaz; kriz, buna•

...s'J' (na'ı) Avrupa...• Avrupa ile ilgili. Avrupa'ya ait; (ç. ıJ)- ) Avrupalı;

lun; ikilem, kritik durum;

..fi Ari. Hint·Avrupah, Hint·Avrupa dilini ko-.

Jjlç.

Jı)' .,.,1; Jjl ezeli;

nuşan;

•

•

;1 U.; (jÔ~ y.ı.vaş yavaş kaynamak. cızlamak, vızdu

..

)ljl [müz. ve mOe.ı ç. )jl izar, peştema];

..}Jl,;)\ Arnavut (s. ve is.];

(dişi)

etmek, desteklemek. cesaretlerı-

güveni gelmek;

.k)1';)"11 Arnavutlar; ,

. A......i)'

..w. ya da t)jl ~. ..w.

dinnck; t.»' t~ cesaret kazanmak, kendine

~)i Ermenistan;

~;l

• •

n •• ' ••

~)L Ermeni [s. ve is.);

-.

•• •

"

,:".)""Jl Etmeniler,

,

),.;:;1

peştema] tUlUnmak; )j'G yardımlaşmak;

kuvvetlerini

r? diı kökü;

.

benzeri sesler çıkarmak; ıslık sesi

tarmak;

Çı·

tıslamak;

.xj1 vızıtu,

,

. .. rjl=> rjIJkritikl wr!

4j l sonsuzluk, ebediyet; bunalımlı duruma düşmek,

zor d urumda kal mak; •

CIZlrtl; ııslama;

.. 1

40jl ç. ..:.ıı....jl aniden ortaya çıkan güç du-

.. ",:",jl i (Y.,;I) (su için] kanal açmak; J

,

rum; bunalım, kriz

•

kanaL,

mecra. su yolu;

~.hJ 40jl kabine krizi:

" rj\:i: ~U-\ rjli kritik gelişme, durumun ~,

••

y'? ç. "':-'Ji.. ve yl.,r.- ç. ",:--,.j~ • ••

..

...

~

kötUleşmesi;

• >-J

•

tıknaz,

bodur, ufak tefek adam;

'11zmır, .

~)

"

..:.Lj~tl Ozbelder,

J,-jlç. ~ijl keski;

Jjl i w~ (b-i) çevrelemek. kuşatmak; (b-ı)

'..:.ıJj' azot; '-

..

peşlemal. iıar,

(Ula ile sarmak;

(b-~ bı il~>

örtrnek, sarmak, dolamak; (b-;,

bıı)

vetlcndinnek, takviye etmek;

(b-t!) yar-

.i

kuv-

ılJjl azotlu;

ı..S'j 1 bir şeyin hiı.asında, kaqısında

durmak;

..Ijl [meb. mud kuL.] .. .in karşısına, .. .ile

14

<Sjl k.arşı

karşıya:

.. Ij\..ı

... ın önüne;

,

karşısına. hizasma. önüne; ... ~\j~ ~

~\ iL> alkol, ispirto; •• ~L apolet;

... karşısında;

ı.:.-I bkz. ı.:.-;

•

••

... ın •

•

-

lJ"1 mersin DOT";

~~i statik EUC..;

ıJ"'1

~\:....L

.

.ç.

..:.ıı" as, birli; ,.

..

ı..!'" ~..,.......' (bıı)

kunnak, tesis etmek, temelini

.. ç.

•

..

ÜSt

kuvvet.;

,.,$""il Ezher Üniversitesi Rektörünün ünva-

..

ne

vb. için]; ana hesap defteri. defteri kebir .,

.. . .. ..... . --

l.ol ~ doın>

•

•

aslı

asları

ru;

~Ia

••

.

.t' )lj il,;.,.,\ ders

manın

•

••

u

anayasayı deliştinneye

yet·

ç. ..:.ıL müessese.

şirket T1C..;

•

.,J

• r.'~1 [n.·ı] Isıanbtıl"'.lsıanbtıl

•

kuruluş,

tesis;

iJl.:--o'll Ispanyollar; ",l,.-I [na'ı] İspanyol...; (ç. .:ıJ') ıspanyol [is.);

•

•

He

ilgili;

kurum; örgüt. teşkilat;

••

....

J -","'"'I Isıanbul [yh>e J r-L I);

• • ..,........;. kurucu;

-

piridir, •••

.t

kili meclis;

."Y. .

i~ı...ı ~

~i\:....' hocalık. ustalık; profesörlük; ~

kurucu meclis.

SUR.;

•

••

J. onlar ccdd ustasıdır, onlar lartış­

~.ı..t-l

teşkilat;

i-

i

•

veren ziyaretçi profesör MIS.

prensipler. kaideler;

tesis. müessese,

•

.t

•

4;\:",,"11 ve l.ik...ı"j\ Asitane.lstanbul; ıı~,

brokar. bir yüzü kabartma kumaş; •

...,

.,.,.,.1;,-,1

.

'

~\rl

sıraıejik;

[na'l] Avusturalya... i; Avusturalya ile

ilgili;

~i ıspanak; ıspanyol;

••

~I"""ı ç. ~I",;,I "stUbeç:

•

;-:.s- MIS. yanın gün çalışan profesör.

.• ..•

~1J temel, esas, asli; I,J. _ • .. ~

••

•

üniversite dışında bürosu bulunan profesör;

..:.ıl...::--ıU (çol.l teşekküller, kurumlar;

•

.t

•

• . ,.

l,ll,.-I

[y;ne SUR.

J&.\...... il:...ıl asistan MIS., SUJL;

~t kuruluş,

-

M'1

.. ...
••

~

ana, temel; ilk, ~langJÇ; önemli;

..:.ıl:--ıL..1

finna,

~ ;,,,",~

•• ••

,

..

.. ...
TıC;

profesör, foI':'.ır ~ i\:...ıl doçent SUR.; il.:...I

var, dolruluktan eser

gelen, asli;

•

.

•••

yok [haberler. söylentiler için): ı,t""L.I

şairler

J&- ... egöre•...kabulü ile.

... varsay.iarak;'~ .ıı.,...ı

delil, ne

(hitap ifadesi olarak)

baş

..

nota; 1 _. 0",,\....1

ünvanı;

. . . ., , ~~i ;1 - .~i "sıaz. azam; ;1 • ·~i

esas, kök; MZK. ana nota,

_.

•

üstat [avukatlar, gazeteciler. yazarlar,

lJ"L.\ ç. ~, temellyapılar için de kuııanılır), asıl,

i.lJ~1 Ustal; ö~retmen, hoca; profesör

{akademik

lJ"'1 temel, esas, asıl; MAT.

.

.

"

~\:....,

aımak;..,.......li kurulmak; •

fr.> stadyum;

•

••

... ... r,r) ri sterlin 1#r' ~ paund. sterlin; I,ll;,-,I Avusturalya; • •

•

.)ı.-.ı

ba.1":

•

15 • •

..,A..I •• J,l1j""llsraili ıs. ve is.]; ';'~Ij""1 Isra·

~?' İL> üstübü;

-.. .

...

~ıı-:-ı1 ç. ~\a.J!.:~! İL Ing.> stüdyo; ima· ..

~<.

iliyyar; »1j""llsrafıl;

lathane, atölye; ol •

;; o •

'\ Stokooim;

Yrıkurşun; '0. o

••

~~\ sabuntaşı;

0. 0

.L...ııl ~ ..ı...\:...ı\ (~ .••~ karıı) (aslan gibi) cesa·

'0'

ii

... ...

~ILL> üsıüpü; • o •

._

.ı...l ç. .ı-.ıl, ı J""". ıL.ı1

'.

.'

y"i~' usturlap;

ret göstermek;

aslan; Aslan borcu

.

ASTR.; 1 .L...ıı~I .. lı bir nevi cUzzam hastalıA.;

.. ri i <........')(b-;) zincire vurmak. zincir ile bagIa-

büyültınek:;

mak; esitetmet. esiralmak; (b·i)

plak; ~L.ıl [çoA;.] meşhur, mühim şahsiyet•

esir; esarel; tutkuoluk

•

o

· , i.r" ç. •

..

J""'""'~ •.:.ıL aile; hanedan; kabile. o

•

•

boy, akraba, hısım; ir' bkz. r..,r •

• •

•

;

• •

••

v'J' sanat alanındili önemli kişilikJer;

.- .

· . hepsi geldiler,

)L.l kayq:, i

•

•

Itti!; esaret; etkisinden kurtu-

•

i ).,b-ıl ç. ~L.ıl masaJ, efsane, mit, destan;

•• •

ı.!~' inanılmaz., efsanevi. destansl;

••

.

••

. ..

.

şef,

[is.! MIS;

formen; [taksi

..

......1 Q

1) ~ ya da

( .......

J ~J ... in etkisi altında kalkurıara·

•

•

mamak tutkunu olmak; "

...

"'r'.

..

~.r-"" esir, tutuklu, savaş

0-

•

J

bıe) Uzülmek,

•

•

•••

•

~'gam, tasa;, ! .\.Lı1 iJ ne yazık! ne ••

.

•

o

kötü!; ı..J,...ı~ ~ J [veya sadece ıJ,...oWj maale•• •• .. '.' sef; ~'J' ~ ve ~'JI ~ maalesef;

'. •

•

ı".,i....I ve~' mahzun, üzünıUlü, gam1I,

esm;

ir' ç.

~L [kadın] esir, tutuklu;

..

........' büYÜleyen. sihirli; esir alan;

o

-

büyülenmiş,

altında kaJmış;

j,l1j""llsrail

1

kederli;

, .- üzülme;

ı..J,...ı lı

..

• ••••

eıti~ime ilzUlmUyorum; •

•

i •

... Js- '"'")-"U (öz!. ölmüş olan kişiler ~

j,l1j""1)'< IsraH o~uııan; ••

••

J-.i üzgün; t ~i .ı-:!- ~.J onu terk --

i j""1 bkz.....j"";

·

tasalı,

•

)J-"'\.. ("':" ...tora/mdon)

sihirli; tesiri

•

şöförü, arabacı

tasalanmak; ";"""Iı = ~L '.

~

.

J.,b-ılç.~l..ol donanma, mo; hava rııo; . . ., .;...1 ç. .;,1;....1 KNş.ı ";ı.,...I"dan] hoca; usta

••

mak, etkilenmek. etkisinden kendini

r i ç.

silindir şekJinde, silindir;

vb.e seslenirken MIS.. ] Usta! , Şoför bey!; •

lamama; ~~L.ı~

•• •

•

0.r"~ tamamen, büsbütün; rA r~ 'J"~

•

ler; şöhretler, ustalar, söz sahipleri ~ ~l..ol

J1ı:-' [s.)

, .r~' '.Ci kuvvel, dinçlik. gayret, enerji; '.

kolon, sütun MlM..; silindir MAT.;

••

J""\:...ı\ teslim olmak; kayış. şerit;

_

~ı..,s:...ılç. ..:.ıL

0-'

."r-'"

_

j,b--I ç. ,,'J!- ahu;

c.~' ALF.BKZ.;

•

•••

Jr-b--llstanbul [yine J.r.'''"'!I; o- •

•

•

•

için ve ölüm Hanlannda) acı byblmtz...;

16

-..A..I "

J,.w y üıilcil, hazin; ;;

~L.ıl elips şeklinde, oval;

•••

•

....,i...ı\;:.a iizgün. mahzun; bakmayın!

••

•

..

--

••

\J.i~\ ızlanda; •

•• •• {:'

,;

ri bkz........;

asfalt;

lö ·1

LO

-. .- .

J.-~~ gök mavisi;

d~ sünger,

...

•••

~, •

•••

.:.ı'~1

sünger gibi. süngersi; gözenekli;

•

isfendan, akça ağaç;

SüT.

Acer,

i..........-ı' Asmara (Eritre'nin başkenti);

... ·1-(is.Jçimento;

,. ' t

•• •

• t'~i ilstübeç; •

•

~L..ı' kıslca, takaz;

ç.

..... " .. .. J: y;LI ve J: y;A--I JP J' ·

.:r-ı' TIP.

fından

piskoposlara ait; piskoposl"r tara-

yönetilen;

< , ••

+)5

. ,. ,

ı.Ş ~\

dı

(5.] çimento;

. . . u

.:r-ı' (su] hafif tuzlu, acı;

--

•

()-"i ve LS""I) ı.r"'1

~ )-"1, L..I) (yaray')

... etmek, u'orayo) bakmak; .. . <ı.:r.ı

başpiskopos;

~L

'\

u. i ve ~\ o {su] hafif tuzlu, acı olmak;

iskorbuı ;

~S .i ç. wGi....;;Gi piskopos; wG~1 )~ •••

•

u·' t

• •

~,

[is.1 piskopos:uk [makam, bölge]

uskumru ZOO.;

L....~ üzgün olmak, üzülmek,

••

tasalunmak; ı,r"'(b.;) teselli etmek, avundur-

.-

mak; (hastayı) tedavi etmek. bakmak; LS"'" (b-tkarşı) yardımsever

gösteri; --" i ıJ'~' İskoçya;

miilkiinü)

•• oJ

•

ı.Ş.ı.ı.~~, İskoç [s.]: tskrçyah;

• • • • • ;K..ı ç. J>L..llimao; •

::jl t

. <.....ıl iskemle, tabure;

.

ara/arında)

. .-

_. IJ':"'1 a (\S""~

~L ing.> skeç, kısa hikaye veya müzileli

.

tedavi

saAlamak, aralannda banŞI tesis etmek;

banŞI

•

•• •

-,

sivri uçlu;

ı;..r.-~~ Istanbul ile ilgili;

tl.i\A...~ ve ~u.....! ıspanak;

.. , .

J.-";" ucu sivriltUmiş.

! ~~ kusura

üzgünüm!;

•

• ••

• _J

yardımcı

paylaşmak;

olmak; (p·ile

malını,

(b-e) destek vennek,

...

olmak; (b-i) teselli etmek,

yatıştır-

mak; tedavi elmek; ~U teselli bulmak; •

J

ı.r"U malını paylaşmak; yardımlaşmak;

•• LS"'" elem, gam, keder, üzüntü, acı, dert,

J. •. •

4i)) l

l·<...ıl İskenderun;

.. ,

sıkıntı, ıstırap;

•.•

~) l'>~~' ıskenderiye; •

i)-"1 örnek, model, numune; ... ~ •

•

..

~I.i ı·> i İskandinavya; •

••

•

•

1:L~1

• ,

JJ}-' ",J'. d, j" harfleri;

....~\ düz;

J:-l:u.. pürüzsüz yanuk;

•

J

iL.Aıç. "",\.ll trajedi, dram; • .

,.

~U

~L saz, hasırotu, kofa BOT";

i -

•

... in yolunu, izleyerek, ... i örnek alarak;

..Lo\ => j..ıl(bşı) sivriltmek;

u... i ç. ...;...L sivri uç, sivri şey; dilin ucu;

...i)-"\,

•

•

teselli;

•

Ll J" teselli; iyilik, hayır. lütuf, ihsan;

.. i.t-"\ _,. ç.

)LJ-"I, •

halhal',

--.---

)JL..-ıl, ijJL..l halka, bilezik, •

•

..

17 ••

J,..ı

•

01)-'1 Esvan MIS.;

tlrtırlı;

•• U ..1lsveç:

IOS""" bkz. .J-' i; "_ o·ı

..,.uı ç. ..J~lb;z [alet]:

•• • • ıJ~1 potas. kalya taşı; üşnan, çorak; dikenli

,_

~\ Asya: ıS~' "=-"1 Küçük Asya; • •

rJ t-:"" Asya'ya özgü, Asya ile ilgili, Asya· ·

çöven. BQT. Salsola kali;

•

••

. 'i yosun; .ı..:..:ı

•

•

j~1

(s. ve is.]:

,. .

[is.) Asur;

,

.b ~L Asyut [Mısır'da bir şehir}: ~, ~ ~lı [kalabalık, topluluk] farklı kişi•

•

4.ıL;.1 ç. ~.•:a.~' [is.] karışık, farklı kesim•

. ::j)•. ':., Sevil tsp.; .' . -:"':; ,,~ ç. ~~Uıl bkz. ~~ ,

lerden oluşan topluluk;

•

J

..,..,..,1 ç.........1Saksı:

..rP'

., .

.ul (kapı vb.i) kapatmak.;

.-

ç.jl...ı-I sözleşme, Sözlü anlaşma, akit, ahit,

mukavele; yük,

-

.

agırlık;

..

• <

gUnah;j\""1 baglar;

..

ö.rP' ç. ..J'"""'IJI bag. rabıta (MEC... ~IJI

.

"

•

•

.'

.1.,ı:ıl ~

lerden oluşmak. karışık olmak;

•

.

'$j~' Asur.. , Asurlar ile ilgili (s. ve is.);

;,'

• •

imzah. parati::

..

"

~.J-'I İsveç1i; (na't) İsveç ... ;

.

rarafından) onaylı.

[edilmiş);

,.

lı

("":"

,"~.,.H dostluk bagları" gibi); zorunluluk,

••

~, u (~~ (bşı) bıçla ile biçmek, testere ile

biçmek;r-\

j

(bşi) e~eıemek, törpülemek,

., .

e~e ile inceltmek;.ro' (b·i) işaretlemek, kaydeımek, girişini

yapmak; vizeyi onaylamak;

yaptırım;

•••

JJ=...ı'1 ç. ~r_ ahır;

., . ~,

U

..

.

•

(~\

kuruluşu

..

I) saglam kökü olmak.; yapısı,

saglam olmak.; asil olmak, • •

i-

şerefli

..'

vize vermek; (~ bşe örn. evrağa) onay

bir soyu olmak;~l (bşı) kunnak, yapısını

işareti koymak,

saglamlaşbnnak, temelini atmak;J.PIJ sag-

parafe etmek;

~, canlılık. zindelik, coşkunluk; hayratlık, arsızlık; küstahlık,

terbiyesizlik; kibirlilik,

ma~rurıuk;

.

lam, güçlü kökü bulunmak, kökleri derinlerde olmak; saglam yapısı bulunmak; kökü (ı,;,-

... e) dayanmak.

•

••

(~

... den) kaynaklan-

i·'

~, canlı. zinde. coşkun; hoyrdt, arsız; küs-

mak;~\':""'l (ağacı, bitkiyı) kökünden çıkar-

tah, terbiyesiz; kibirli. maArur;

mak;

•

•

•

~L; vize; resmi onay; imza; pardf; ·ı·

Ö~L; •

' •.

j~i i

•

•

i·

geçiş vizesi. transit vize;

~,

, .,

r";"

mak, defetmek, .. köküne kibrit suyu dök-

1.

ç. ~L vize' jJr ii~1J ya da

..r";" rb.

• ,

ı··

almak.; 1dU ~\:...ıl kökünden söküp at-

j~ ç. rl.J" ege, törpü; i-

yok etmek; (orgam) ameliyat ile

•..••.

••

•

(bşı)

mek, kökünü kurutmak; ,

•

J

i

j.PI ç. Jr"1 kök: [a~açıaJ gövde: kay·

[ölçü aletindel ibre. iAne;

nak, orijin: sebep, illet; soy. nesil. nesep.

dişli, teslere dişi gibi kenarları olan,

soy agacı (özellikle asil birinin); temel, esas,

18

j...ol ,,

yatir kullanabilme; basireOilik. sal görüş-

asıl; (kitap vb.ile ilgili] asıl. orijinal; J.J-""I

... .' ,:r 4.IIJ~~ kendililinden, ken·

" "

IÜıük;.I.

lçot.] usül, prensipler, kaideler, [bir bilimin)

..

•

.

.

••

i

'0

,:r ~L..:ı:-J4

temel prensipler, ilkeler, kurallar; temel, asli

dımlen kaynaklanarak: [karşıtı

kurallar; mülk, gayri menkul mal; emval,

~~J; ~~ J .ıv1dolayb veya dolaysız;

..

.,

•••••••

i

•

•

•

,

servet, aktif varWc: MAL; ~, temelolarak,

~~ nesep. şccere, soy; nesep tetk:iki;

aslen; (olumsuz ifadede] asla, hiç bir şekilde;

';"'~kök1ü, ,,~Iam olma;

~

•

J~\:...ıltüketme, yok etme. kökünG ka·

, ~\ıı J. gerçel
zıma; organın

Fılcıh Usulü; Islam Hukukunun dört temeli ,

... ,. r~ JJ-"I varlıklar şer'iyye

edillei

J

••

:ı ;

•

d

,,

•

J;"i

kı. çift defter tutma usulü':' , '

.

:.

j.
).i u, i J,i) ve ).1 (bş.) bü_k, etmek; •

J..-lorijinaJ, ilk; saf, asli, aslına uygun,

-

tek:r~~~ Ç~~be~i veya lasti!i; çember; 1

u.. 1L»~ ,

bozuLmamıı, otantik; temel. esas, asıl, ana;

~.".ıı

, ~\ıl.;.;ıı maliyet fiya.; ')',\ıı.;.ıfi.ı

ba~lamda; '"

[pusula da] anayönler;

"Y""

•

•

•

•

~i ı:1 ~ sa~ •

,"

kanun

saygılı,

itaatkar,

uygun, yozlaşmamış; dolru. gerçek; satlam; makul, akla uygun; sapmaz,

de!işken

olma-

yan, saılam karakterli, metin; köklü; yerli.

'.

do~uştan gelen; .ı,....'jI.;...~1 gerçek sebep;

...1)1.ı,....1 . şaım';' yanılmaz hüküm'' .ı,....ı ç, JL.\ jlL.i ilin

gurup vakti;

<Jı...ısagıamlık. metane~ güçlülük [şahsi, •• • •

yeı); asalet, soyluluk; <JL..I şahsen, bizzat,

asalaten;

;,}ol bkz. <>}o; .> . . . >. -

j:....Plç...~i asil; saf; orijinal aslına

sındaki vakit,

fJ. Ju,! dünya görilşü, hayala

4itfL bir güvercin tUJ'ij;

şmas. hukukşinas; , "

,

,

;,ş)l»1 çerçeve, çember şeklinde;

J...,....,ı asla uygun, kurallarla uygun; gele-

kanuna

bu konu çerçevesinde, bu

i )u,ı tekerlek: çemberi, ispit;

L.ı..>..o .r- asli"uye;

alışılmış;

J.

bakış açısı;

t~

neksel,

> •

)1J,,! ç. ~'., .".ı,ı çerçeve [gözlük vb.);

J.I'"''j1 kurallara göre; •

ameliyat ile alınması;

• .->

[Kuran, Sünnet. kıyas, iema]; ve borçlar;

.'

t u:ı, r)I4Jl.-j net karar venne' inisi-

>

~J}o'= ~J}U;

.-. . .... ~,:,U,'jl, ~'jl Mas Okyanu'u; ... IJ'.'.:'J1,I Atlas Okyanusu ile ilgili; ..

.,..ıı.I'aıen, aıias;

-. -

(ç,

..,.Ju.i) aUas [harila); .

~, Atlas Okyanusu ile ilgili; "

~i Atlas Okyanusuna ilişkin, ait. Aılantik; ••• • ~'jI

,

,

'

• •

...il.JI Manlik Pak.; '

r}Ol deniz kaplumbalası;

~i, ~rç. .;.(~i ata, bey, efendi;

. . ' . ~!~i ve ~1\t.~1 Yunanlılar;

~!' Yunan, Yunanlı [s. ve is.];

...

19

j,jl

J~'iı J y~ çok uzaklara kadar ulaşmak;

'

..,..ı.....tl A~ustos; • .

-.~

to·

Ji'jl ~ ya da ıJ..bu Jil J; sınırlı görüşü

....1 => .... 1; (.:ro bı h.IWnd.) söyl.nrn.k. ho-

,

•

.ıJ\.' kir [kulak veya tırnakta];

.. .

'i'

JÜl uzak bir ülke ya da bölgeden gelen;

•••

•

.. .. ve 4S:Jı ç. ~\il yalan, iftira; ,; . .

. ..

.l3lil yalancı. iftiracı. müfteri;

~)i Frenk, Avrupalı; ...

. .-.

ii

yı u. ; (J}I) [yıldız) baunak, görünmez olmak;

L.J ...,j)! [na't] fransız; (ç. ı:.ıJ") fransız;

.. Jjl

~ j'JI fransızca;

..

..it)', ç. jUUI yapılarda, taban kirişi ile çatı ara· , kalan üzeri boydan boya kabattmalarla •

süslü bölüm; kenar. uç; kaldmm;

1 jı~i

•• • • •

••

mü•. [yine ı.,...ı,,ri~ Afrika;' I..,-i,ı,ril

.. .

.. .

·.

~"ı.:>üı EOaıun; •

Ji apıallık. aIımaklık; '

.. aptal,

.., ~L ve ujı..

ı.Ş..ı.;.i1

l,I4-OJI Kuzey Afrika; •

[yıldız) balina, görünmerne;

JiI geçici. sonlu; -.

~i peran; .ı.:~ı ...)1 tiri.. pervaı MlM.; :..

•

ç. i. efendi [Avrupalı olmayıp batılı kı-

...

••

.}<)i Afrikalı; (ç. ~J'. li1lil) Afrilc.alı;

bir saygı Unvanı MIS.; ! ~~i bey! beycfendi!

~)r aferin, brava;

' dım. "nedemıştınıı.; "'? ba yım.;' MIS. eıen

...

••

iı

~\ apsent. pelin otu, acı pelin DOT. Arterni·

.;1$ jl lt> avukat;

. .. ~... ;1 ç. ~ül HRI. mukabele ile okunan dua;

U

sia absiothium; ,

...

ahmak; saf. cbleh;

yafeti ve fes giyen kişi için]; (isimden sonra)

•

ı:.ıw~ı

1, .ırJ~ illira

i

atmak, kara çalmak, yalan söylemek;

Avrupa; -

.

..

. cli'

~,ri';/I Frenlcl.r. Avrupalılar, , ~.ı-',;/I >~

w",jl

•

f •

.. .....1;(.....~ v......' . (

•

•

._

",lil geıgin, seyyah;

homurtu, söylenme; t·•• ....1; = o.ill;

sında

..

~i yatay. uflci;

~i memnuniyetsizlik, hoşnutsuıluk;

.

i

geniş ufuklu; ı,llil yl~ geıgin, seyyah;

.. ' ! ,,",I um; om;

...

•

nlan, uflcu dar, ?':/i e:-IJ ya dat::'IJ •.;il Ji

murdanınak;

•

.

H'

i ••

'i.

.r.i' afyon; ,

.

..1.

Ü.,,:i'il

C)J ECZ. afyon tentUrtI;

Wl ç. ..:.ıl. aıırlık ölçüsü, okka MIS. = 1.248 kg.• SUR. = 1.282 kg.; • • "-'jo bkz. c.ıJ ;

.. .

Afganistanhlar, Afganistan; . ıJuwI Afganistan; •• ~Wi ACgan [s. ve is.):

•

•

•

ot

..

~IJ ~ il ç. .r.W1 papa'ya, ilkbahar çiçe~i,

'-

....w l ç. ı,jUI ufuk; görüş alaru. menzili; [çol.]

'.

uza.k ülk.ıer, ~, ""'J~I JUı dünyanın •

..

en uzak bölgeleri; J~L

--

:.

'

margarit, BCT. Bellis perennis; • -

•

",i4)1 karııım ilaç; ",~4}~1 ~ farmakoloji;

JUr üikenin sınır

bölgeleri; Jij'JI ;i~ gezginler, seyyahlar,

i. ' .

",i4)1 eczacılıkla ilgili; J::j1

süzme peynir;

20

{,.lil

i ,,>Iç, ,,>1 ıop [oyun içini;

.ı,ı;lalr. bkz;

,

~i (bıi, b·ı) bir yerin iklimine alıştırmak; "

~\:ibir iklime alışm~

..

.,

,

..,ı;ı ç, ".ıuı iklim; bölge, yöre; !alra;

..

vilayet (MIS. ~!~); ~\i~' taşra; , ~Iiklimsel; bölgesel. mahalli; .ı,ı;lç,

,yijl anahtar;

..,..ı,ı;ı ÖkIic ••

~..riıç. ~uı asıl, temel; HRL teslis de ilahi

~ }'Yun.> ikon HR!.;

~

....r.il Okyanusya;

•

~ılS"IAkaııar

inandırmak:;

.

.

ul .. .dıtını) temin etmek. görüıü)

desteklemek;

-

.l..::SIJç. .:,;1. temin; teyid, destek; tekiı.

vurgu; ..ı.,S"W\.ı şüphesiz, kesinlikle;

.

.lS"lJ temin; i

sabit [karar, niyet}; zorunlu, kaçımlmaz lihti-

, .

yaçl: IJ.$' kesinlikle, şüphesiz; • r

.ıS rkesin, emin, şüphesiz; tekid edilmiş.

·. V. .. .

peldştirilmiş, kuvvetlendirilmiş;

'

.ıSb

den) emin. kani;

,.

,51; (.r5~ (tOfJroAI) .ünnck, ıopra~ı işlemek,

çift sürmelc;

•

•••

.

-..,iS"1 -.. bkz, ...,iS"; (bıı) aşındırmak; (bıi)

...

neyi nasıl yapacalını

kanunsuz.

zenginleşmek,

•

küpU

••

)lS'lç. i.ll saban süren kişi;

.. gayet iyi bilmek;

..

• ~ çok kaşınmak ~'

......

4ı1S"1

. ..

J; JS'I ıabaktan

yemek; ~ JS"I (b-nin) hakkını yemek. hak-

.

-

kım almak; jS'lve jS'1(b-e. bı,) yedinnek.

beslemek; JS'i(b-ile) birlikte yemek yemek; YUbitmek, tükenrnek; eskirnek,


_

•• •• .ı.,..5lç , .ı,..1S'1 oksi~ pas;

eskirnek. [zaman] yıpratmak; ~)L JS'I faiz • • •• •• •• • • ••• yemek, faiz almak; "":<:11 JS'J.' ",I ~ """

emin olmak; zorunlu olmak;

~.'

Ianmak. oksitlenrnek;

••

••

(b-i, bir

.

ıı:.~
.... . .... .. doldunnak; , Y rJ ;,.ıJI :Y' JS'I zamanla

V . b/e) kanaat gelinnek. emin olmak;

(~bıden)

..

-

y,' ..ı.:ı \,;

,

• • ~i W1X ışınlan;

harcamada kullanmak;

• ~JlS'lakademi; .L51~ .J...SI<J b·e.

ll:JiııP. egzama;

tüketmek;

ile ilgili;

•

•

Js'l n cji, j'1.) (bı,ı yemek; yiyip biunnek,

olan; asli unsur, esas, uknum; ,

.

•

, ~liksir;

• lo'

..

.,

yıpranmak,

yok olmak; •

aşınmak.

pörsümek;

JS1l= jl"U;

••

yenmek;

aşına aşına

JS"yiyecek; ö~ün; yem; JS'~I

•

••

U.f

ye·

••• •• mek odası; ~i yı MIS. denizin veya NiI'in •• ••

taŞlp topra~a yayılması [karşıtı ~L c.)ı];

••

yı yiyecek; meyve;

•• ••

••

4LSI Lil meyve

vennek. Urün vermek;

LLS\. ",,~i ö~ün; . -.

llS"'llokma. ısınk. ısınm;

,

JlS'lnp. Icaşıntdı bir deri hastalılı;

.

21

.-

.

ıJJi

JlS'I, ~i, J.ı-fl doymak bilmez, obur;

lindei:

i~i ~L

yaptııında, oldugunda; )ıı j

linde; ancak

aç gözlU kimse;

.lS"1o ç. .ıst yiyecek; • • j"IJ aşınma, yıpranma, eskime; yenme;

yapmaması, olmaması ha-

aksi takdirde, olmazsa; ;.

j ~i (öncesin~e

olumsuz ifade ile) eler yapmaz, olmaz ise •

ancak ... yapması, olması halinde; ~ Lt J

erozyon;

yiobur.

·.. ~i ~L ... yapması, olması fazja sUrmedi ki .... hemen; J.-,:, ~i ~~ ~ ~ j pek

•JST kangren olmuş yara;

geçmemiıti ki...;

JjL. yenilebilir; ~~."s~ (çal.] yiye-

niyetine girdikten az sonra,

J~I erozyon;

•

JS'ly yemek. arkadaşı; jt:.: ve JS'b ~ınmış. yenmiş; eskimiş,

•

yıpranınış;

eski,

kınk

dökük;

pasıı,

pastan

dUşUndUIUnU

•

• •

ı.ş'ıi, r.j~iç. ı.:.ıi. alay ASK'; -

o.

i ~l u, ;(yl)

[insanlar] toplanmak, birleşrnek,

birleştinnek; ~'(Js- b·~ bıe) karı, Ioılonmak, tahrik e..ek; .,.rı> ~ bfe karıı) kuvvet oluşturmak. birleşmek; • '..,.J':II Jl,>:- Alpler; •• kuvvetlerini

çürümOş;

•

LJ"J,r-lS'1 HRİ. ruhban sınıf; rahipler zümresi;

•

~ J..,r-JS"I politikada kilisenin nuruzu;

•

...rJ,r-lS'1 kilisenin politikada yeri olma·

sını

J-.i ~ (>'" ~I ':II ~ W

LS:.. ':II Alaska; •

•

..

gerçekleştirdi;

cekler:

•

. .. J-.... •.

cJL:I"l1 Arnavutlar;

savunan;

.. . ;..sı ç. .JW"I, rlS'~, ~i, r\Sl 'epe; ""if, kayahk;

~L:l1 Arnavutluk;

pflkJinik;

...

yılın, küme; ~~,~j ~ W"~, ~,~j göründUIU •

gibi delil, kimbilir arkasında, içinde ne var!;

.r

t:!ı" • i Jı ve dilerleri, ve saire" için kısaltma;

<$jfı·~ue . .)i ç mUz. ;;"';ilı ç.

mUe.

~i,

.;ljlJı, .,;ilıIITu'kçede yoktu,. "... ki o" lu

JI muahede. pakı, antlaşma; kan akrabalılı.;

yapı

'':il ve ı:.iiçin bkz.

cümle ile nitelenmesi gerekti~nde ya da sıfa!

Z':llbkz.

i;

')1;

ile

karşılanabilir:

marife isimlerin bir

.. 3':il ["':I + ull yapmaması,olmaması;

cümlesinin isim görevi UstJenmesi halinde

4"11 ["':I + Yi) eler yapmaz, olmaz ise olmaması,

dan, müzakerelerden sonra;

.

..

;1 j ~L ~ uzun tartışmalar­

kullanılır. 1

,

•

yapmamast halinde; ... sı hariç; ... mUstesna;

.,.ll =>

t ~i

mak;

(olumsuzluktan sonra) ancak. sadece;

0-

:.,.lı <.}<- b-i) kUçUk d"IUrnıek, alçaı,· . . .

... yapması, olması hariç, bununla birliktc,

'..,iJl ç. .J)1, .J':Ii hin; bin yıllık zaman dilimi;

maalesef, [ana cümleden önce gelmesi ha-

ill'';: .J)i veya ill'';: .J'ii binle=; i;' ~

ı:.ıı

22

-.All

a-

J~'~L onbinlerce; J~*iI..:J~ yüzbinlerce;

.

.

..'

~1J (hükümtt) kurma; (~ .. .oras/nı)

.

ı,jll : ~i ~ bininci yıldönüm;

birle,tirmek; edebi

. 2-.iJI "i" harfinin ismi , ~~ J~ ~I ~ bal,ndan . .

sonuna kadar, tepeden

••

•• ••

"

tımap.,

••

'J

-.iJ U uyum, yabancı

o-

alıŞ­

ahşkın

olmak;

(bıi)

sevmek,

birlik; koalisyon stv..;

•

•

•

•

••

.. OJ yı". tanıdık, bildik, ~ina; genel, mutad, ·

. , ç. u

kur·

alışıımı,;

itiyat,

ı..iJ.r

mak; C4#/arkll.ıty/trı) birleştirmek; (kitap)

derlemek, yazmak, telif etmek;

katılma;

koalisyon kabinesi;

alıştinnak; (hayvam) evcilleştirmek. ehlileş·

---

• •


(bıdtn,

oluştunnak.

olmama; dostluk:;

fikrt, göt"Ült)

b-dtn hoşlanmak; evcilleşrnek; ~ (b·j,blt)

tinnek; (heyet, hilkümtt)

~i

ıJ;k.i~ uyum, insicam, haımoni; (~ bit ••

mak.

. nal ı, k

• • hann' ınsıcam, om;

•

•

(-.iJI) (l>ıe) aşina. tanıdık_ bildik olrruık;

(b-ilt) samimi, senli benli olmak; (bit)

-

eser, çalıtma;

A'dan Z'ye;

şeyin piri olmak ; ,.~ ~i alfabe; Q

{kitap makale]

.

- -

-.iJI

çalı,ma;

yazma, hazırlanma; (. ....i,lU, .,.i,JU) kitap,

.,.\l J 4...il1 J.ıJY. (bş.) çok iyi bilmek, • bir ••

•••

alı,kanlık;

J- yazar, mUellif;

·r' ,

:...JIJ ~ . --

<.J' .. .dtn) oluşan, mürekkep; ya·

~.r

-

(e:--

zılmı" telif edilmi,; (ç. ~i.) kitap, yayın;

b-ilt) uyum içinde olmak. uyum satlamak;

~b uygun, uyumlu, insicam içinde;

.. .dtn) oluşmak; birleştirilmek; ıJ-L\,;

.'

,

~ i . i\ birleşmek. baııanmak; (",:", b.ilt)

samimi, senli benli olmak;

sİY.

o-

JI i (..;ll) parlamak, ıı~damak, ıı," saçmak;

.lU ve.;ı;iı = Jfı;

kaaHsyona

gitmek; ~ bi .. .e) uymak, uyum ..llamak;

..;ll parlakla;

;..AJ\:..o1 (b-iJt) samimiyet, yakınlık kurmayı

ı,j"'il parlak, parlayan; kıvılcımlar saçan,

,

,

isternek;

parlayan;

....Jı ~ ...~i t
yar; "

WL samimiyet, ülfeı, dostluk: arkadaşlık.

sevgi, muhabbet; birlik, uyum; JJI _

. . 1,;4J1Uan; --_. samımı, evCl·1 ,ehı'ı; dostane,

--

dostça; (ç. ,...,~I) t
.

.. ra; ,

-

,J)I dosı; arkadaş; evcil, ehli; sadık, baııı;

,

ı..iJ\.t ah,ılrnı" yadırganmayan ~y;

J~ parlaklık, panitı;

..J'"-

... . .. .. .,.ıJ.?J1elektronik' .,.ıJPI J.ı. ekktronik parlak, parlayan;

~

,

,.ı'

beyin, kompUtUr; Q

(~i) acı duymak, acı ç
dolayı) UZUlmek, acı (b-t)

acı

vemek,

acı

çekmek:

~

ve

~f

çektirmek, üzüntü ver·

mek;..rU = ~\ likayCl etmek;

. . .. . -

i -~ ç. f~' acı, elem; keder, tasa, gam,

...

hllzlln;' ~I....iı r~i ruhi bunalım;tr.-'I

23 ,

.)1

-

Jl~[is.] semavi, ilahi;

r~"'il Pask.alyadan biI önceki hafta Hn; ,

, f

"""..~i bkz. "-"'1;

~lacı. elim; kederlendirici, üıücü;

,

(;1 '11 u (j1L)

/Uaa,agn;

..

• • •

;~acı çeken; aınlı; eziyet çeken; r~lbkz,Jı;

•••

....WIAlman (0811; (ç. ~r,

•• ~W~ Alman; •

Oı

yWI Almanya; ,

özelliklerini

,,~lyemin; '

;U' Ald!; .. ,. ~

1,,0.;Ive r.r.-;I alüminyum; ,

'

.. .

.

[s.]; Alman karakteristik

taşıyan;

Ji (b·;) ilah. tann kabul elmek. tann1a.ı­

brmak; :..rUkendini tann kabul etmek, ilahlık

... yapıncaya kadar; t ~~, J~ vesaire, ve digerleri;~; J! bunun yanında,

A.tJlç. ~\- i1ahe. tannça, dişi mabut; ,

,

,

~H ~"i~ ilahi, larınsal; ilahi. teolojik;

• s'

•

,'

"

... olmaması

halinde, (olumsuz ifadeden sonra)

ü, ~i en azından

olması

,

•

•

,

.. . .,

ır J~ ne zamana kadar, ne kadar [zaman,

J! . ..

süre]; ~ ~! uzaklaş benden! git!;

.

.,

.

~; :. ~b.- bunun yanında, ilaveten; J~ 1.1..

..

buna ilaveten. bir de, daha da...• •

••

•

Jl

•••

•• •• ve benzerleri; ~i ı.. J

.. .. . . •

•

ve digerleri, vesaire; (~~) ~! ,;r ~ ve

.. cl:J1 (Okuyucuya hitaben) evet

böyle olan diger insanlar, ve bu tipdeki ·in,

... yaparsa, yap-

uAında; ~eşke; ~ ~L AIJah'a yemin ederim

sanıar;

şimdi

burada; burada ise ... dır; şimdi ...gelecektir;

..

"" ,

..r;r JI.;.'~ y;"'1 Arapçaya yakın bir

.

ki evet, dop-u! kesinlikle; ~)l uluhiye!. tannlık, ilahlılc vasrı;

" ,

,

,

,,1...iU1 Allah'a ısmarladık!, görüşmek Oıere;

üstelik; ~; ~

~i Ey Allahtm! tı~ ;.+lı,

.ylJtannlaşlırrna. ilah

,

JI yanna kadar; Jl .,

•

.ılı Allah. Tann;

,

,

ilaveten, bir de; .J.....S

... ı:ıı

~~'J)" ~ ilahiyat ilmi, teoloji;

hariç;

,

,

..

,

'

.

r'1~ (= ı. + J~ llCn:ye kadar. (yol) ne kadar;

bulunmak;

Aıll ,'iı ç. ıiJ1ilah, tann, mabut; ,

-

... ı:ı\ J!

••

iddiasında

~

Jl[harfi cerl ... e, ...ye; ... e doyu; ... e kadar,

Oı

~W'Alman

4.11 ~

..

,.

• ıJWIAlmanlar.

•

., .. . daımamak; Jfyemin etmek; 1 .ı......A; Js- Jf ,

,

~W'eJmas;

•

'i' •

kendi kendine ... yapacalına söz verdi;

...

•

bii) ihmal elmek, yapmamak;

, J.loLf':' j~ "i .. ,için parmagını bile kıpır-

ıJyacı; kederveren, üzUcü;

ıO

. (J

,.

derecesine çıkar-

ma;

•

•

•••• •

Ibraruce .sl_b; ~;...-l~ '1 J ,.LA

•

...-l! '1 nc

.. ' .. cl:J1.".~1 karar senin Urann, buna sen karar

böyle ne de öyle. öyle de delil böyle de; ,

Aılfput. mahul; ,

ı.fJf ç. ..:.ıl. tannça, ilahe. dişi mabut; , ~f tannsal, ilalU;

vereceksin; , ' J. "if("Jr'in çolulu) hayır dua; şükran, hamd;

..L)lç. ~L)L kuynık [koyun için]; but. ...

24 kaba, kalça, kıç;

~~i (meb. mud. ku1.J .. .in önünde; (sırala­

(ri yoksa!;

mada! .. .in önUnde' r~'ıl J~ ileriye, öne

~L ç...(.1,, ~(':i cariye, şakayık;

~i

~i) (bir y~re) gitmek, (bo; gönneye) git· rnek; _(LGı) önde gibnek, başı çekmek, II

.

.

..

..

doıru; .. ,~i ~i ~~i J:; ;J önUndelei tek

~i (bıi) millileştinnek; ı---IJ giunek;

(b-i)

.~

gönneye gitmek;

r\:;! (y b·ı) örnek olmak;

karşısına.

~i ç. ..:.ı\f:.i anne;

kaynak. orijin; temel,

i

• i'

asıl,

orijinalıkitap): ÖZ, cevher, asıl; ..:.ı~1 [mat-

. . .' baacılıkda) hunıfat kalıbı. matris;' ~i ri

ri FAS. bUlbüı zoo.;y)iiı uma!< ";dyesi; ,IX)1 be~;

ri

•

.0 • •

beyin

wl ."...} )

ri

•••• •

C:')I

ri

•

krlayak ZOO.;

•

o.

ri

.,

ır.-.,. dünya hayatı. dünya zevkleri; ~i r~ • ., J' .' .' ya da 4. r~ kendi gözüyle; üı}.ll ri ve ri ••• •• •• yı..&:iı Fatiha suresi; ,,:,....ıı MeUe; ri . . .. .' ..,1 :
ri

..

.,

..

kalıbı. matris; ıPL...JI..:.ı1.t-1 temel problem.. . i·

ler ~Wl ...::.ılttl gerçek erdemlerI faziletler; •

J

• • ••

..

ı.:i ç.~1 millet; nesil; 1 i' . . . . 1' r'll Birleşmiş Milletler;

';i [s.J temel. asli; ögrenim gönnemiş. ümmi; (Ç. ~J-) ümmi, öğrenim gönnemiş (is.ı;

';'1 cahillik , öırenim görmemiş. okumamış

olma; habersiz olma., duymamış olma;

~i uluslararası, beynelmilel;

..

...".1 annelik;

.

•

i_

•••

...ı.I4lü;

f _,

ileri karakol mevki; ,

'

rı..ı Ç. L.JI imam; önder, lider. imam; alim. ,

üstat;

şakul

şakul;

sicimi.

i.L.1 imamet, imamlık; önderlik liderlik; öncelik;

-

"

~LJ ç. ...::.ıL millileştirme;

. . .'

mürekkep balı!ı zoo.; ~L

önüne Çıkmak, engel o~

.. ..ılı<; ~ı.l(s.J ön ... , öncelei,

,

(y b-ı) imam. önder kabul etmek;

••

•••

seçenek ... yapması, ... olması idi; ~ı..ı....iiJ

imam olmak; (Ire): _(.....)-"1) anne ol·mak; ,

••

•

1.1 bkz. i;

Gl [genellikle ~ den sonra) fakat; • o

_

bununla

••

beraber, diler taraftan; ~ ı..ı [konuşmaya ya da

kitabın

melctubun asli konusuna gir-

meden önce dikkati toplamak içinJ imdi; me. sele şudur;

şöyle

ki ... ;

t:, eler; •.. \..I• J ... L.I• ya ... ya da [yine ... \..!• •

'

,

,

... )11;

,

,- imparator

)~lrL

,

• •0

•

"=')~irl [natt] imparatorluk ...• ımpara-

torlula mahsus;

~)),l;l imparatorluk; imparatorluk;

..

, rı Ç. ~L.I amper ELK.; , ' - 1-, ;..;1, f.;.~ - Vi; : ~'egilik,

bükülme. kavislenme;

..

zayıflık;

, Ll ç. ıL.ı son, nihayet; zaman periyodu: .L..

. .. ..: J..Iı,ı .ı.."il. ~ kısa vade-, .,.ı..l uzun zamandu-; .

.

li; az zaman süren. kısa ömürlü;

..

~I u <.r~ emretmek, kamut vermek, taJimat

25 vennelc (b-e, "":" bıi )'apma31 için);

-.r-"\- u ,

(JL.l) ba.ıkan, lider. emir olmak; ."...I(tre. ...1) yönetme yetkisi vennek. salahiret ver-

f'l(b-den) öAüt istemek, (b-e) danıŞ-

rnek;

maJC; ;Uiktidar.l gelmek, baja geçmek;

baş­

....1

i. _. _ ii ..,.'gUç, nüfuz, otorite' ~.,-1 ~ emrin· -- . de. emrine amade; -i)ı..lç. ~L. ;\..Iemare, işaret. remiı; -,

ii)t..lemirlik. emir konumu; prensiik; oto-

rite. güç; f •

kan gibi davranmak; zorba bir tutum almalc;

.'. •

~l.<

-

•

- ..

karar almak Gjs- bşe karıı) etmek..

istişare

yapmak (",:",

almak; gizli

.J'

"!mütalaa

etmek; gizli karar almak; plan

".t

karşı)

komplo kunnak.

•• •• •• entrika çevinnek; ~ 0.t'~ ~i birinin söy· • ••

•

--

flç. f'JI emir. buyruk. komut. talimat ("':'"

bı

.. emir; t ,.,..-'

...yapmak için); resmi emir. irade•

kararname;

-

••

•

ft"'ç... I;,' komutan. emir; prens; kabile

--

- MIS. alay komutanı (ESK. MIS. Albaya yakın. donanmada kaptan):.r--l .. , .. ..lr '1111JN. Tufgeneral; )ı...,. ; 1\ ~i [MIS. , 19391 amiral;~' .r-'"\amiral [bu mevkideki - -

reisi; t l$~' j""':""'"

Arap olmayan kişi için kullanılırdı ESK .); MIS.

ledilini yapmak; ,

•

Tl.. ':-1)1'1 Umman Kralhtı;

- -J

ıalimleşmek; .t'l.itoplanıp karar

t

•• • • ~i i )\..11 deniz komutanlılı;

güç. otorite; DILB.

•

••

•

.Jı. buyruk, irade MIS.; J.ı. .1"1 kararname,

.'

.

irade ESK. TUN.; (ennan; ı.fU

.. r i kanun

... " . mahiyetindeki emir TUN.;~' J ,.,..-':11 ç. ... .. ıl'ı."..ıı J ~'J':I' (Ia(zen; emirler ve yasak.lar) '

••

koramiral; .. ı)u J

r' ••••• teslim alma emri Tıc; ~,.,..-' ..ı emrine •

L'

li (1933 den beri

tuA;bay. albay ile tufgeneral ÜL .. ı)ıı

-

arasında

-

• ••

•

-

--

i.r---' ç. \oJ!. emire. prenses; oŞ..r-:--'

(s.) resmi. hükümet ile ile ilgili.

.At.r---"il. .....

- ..

(KNŞ."",.];

1".r-'I.jP)lhükümel !opratı

SUR.;

~i devlet yayınıı baskısı;

•

•

,-

••

)\...\ (",:", b-ı) çok isteyen. isteyip duran;

H

•

J

J.ı-

••

••

. . . 1 herkes tarafından

••

bilinen. malum; t~l ~Ji ••

•

i

•

her şeyden önce. •

~:ır )11 öyle detil mi?; ne olursa olsun;

/i ~ J:; lo+-

başka bazı şeyler

de olsa;

•• ••• •••• ı;,:!rl ~ jJJ onun iki alternalirı!seçeneli

-

•••• •

var; .......'

,

•

~ işi bitti;

J'lapıaı;

"

kötüıugU

-

emreden nefis. nefsi emmare;

',)"....l:iruh. can; ANAT,

.,-

perikard, kalp

_.

dış

zan, dış yürek. zan t ),,-l.i y\.e;J! TIP. penkard

•••

evvela; L. r ' j herhangi bir sebeple; ~ i •

-

••

J'lç. )-"1 iş, güç, , eil) .1"1 ge"ek olay, vakıa. realite;

• "

klŞkırtıCI,lalırik edici 1'.ı-l~ i)I.~1 ~i

amadedir. emrindedir; •••

rütbe;

."r.'i Bey'in saray muhafızlarının

!

•

IR.)

komutanı ESK. nIN.; ~~;.ıı J="'l Halife;

••

hakim kuvvet. en yüksek otorite; J.t)Y

_

i1tihabl kalp dış zannın

,

..

iltihabı;

i ;,'J-ç.\oJI, görüşme. mütalaa; fesat ter-

.. ;,\1

tibi, enttika; ~

istihdaı.

tahakküm; mütehakkim. zor·

ba. müstebit davranış, hareket;

" mütalaa, müzakere, görüşme; (esat rt

26

./'1

..

tertibi, entrika; •

.. • ••

mak üzere ha.ıı.rlanmış belge; •

mutlak, kayıtsız hükümdar,

o. J......\.. memur, görevli. vazifeli. sorumlu

mühim bir işe tayin edilen memur, sivil memur (öz!. idari konumda]; şube. kısım mU-

')y"-.- polis memuru,

. ,11;",.1\ ) ...ı.. icra 'I'

V".,

...

J

'

'.

polis;

haciz memuru HUK.; )".

ı..

LS'}-i (demiryolunda) trafık memuru; HUK. '. ••

iı) •

' i-

0'11 ),.,.1.0 tasfiye veya İcra, haciz memuru; f'l

_

•

~".ı.. ç. ı::.ıl_ emir. buyruk; memur edıl·

me, bir yere bir görev için gönderiıme; vazife. görev; nakil. alanma; personel müdürlülü; ,

•

•

•

J

iJ

entrikacılar. gizli toplanu yapan-

,

_

.r-J';' ç. ..:.ıl- konferans. konuşma; kongre. .~

.

•

U:ı.".ı Amerika

..

~\.)..,,:-' Amsterdam; •

~i Kıpti

ve

kültürünü benimsemek;

",

.!l.tIJ Amerikanlaşma;

~r' Amerika; ~yl ~rl Güney ~.-----

•

Amerika;

.. .f
• •

"

U~.t'JI Amerikalılar,

.. ~1S.t1 Amerikan; (ç. uJ-) Amerikalı; .

•

ayı;

~~ ve ~~ karaktersiz. zayıf ahlaklı kişi; fırsatçı. çıkarcı; eyyameı;

~i u

O-:-i) (bıi

ya da y bı IwU/Oda)ümit

... beslemek, umutlu olmak; J-I

(~bıi, b-den

)ummak, beklemek. beklentisi olmak; (b-e)

...J-U

ümit vermek, beklenti dolmasına sebep 01· mak; 1

i:,.:..;.. Zi birine ümit vennek;

J bıe) dikkatle bakmak; düşünce­ lere dalmak; (bıi veya J bı hokkmda); dü-

(bıe l'eyil

tefekkür etmek;

J~i umut. Umit. beklenti; ,

•

~ilS boş

J-I

ümit;

-

,.- ç. ı,:.,\- V. ve ~ ...1) denn-dUşunme, j.oIJ ı,:.,~\i (çel·1

~f uman. ümitli, ümitvar;

.. J-i' =J-i; •

•

takviminin altıncı

derin düşünceler;

AmerikanJ~mak. Amerikan hayatını

•

...:--1 ç.:.L.\F."Io\ akjam;

tefekktir, dikkat ile bakmak;

..

--. "

..

ıO •

toplanu 1 ~1.rıJY barış kongresi;

.!l.tU

.-

.~~ ç. ~(. umu~

lar; kongrenin. görüşmenin üyeleri; ıO

-._.

-

J-I ç.

iJJf~ entrikacılar,

-

. ..

şünüp ~ınmak,

• JO

·Jr'. ..Y

.

i-

~W 'oy\.. adli. hukuki memuriyet; o

~

içinde; t ;.~i dün; geçen gün; JJ'J\ ~\ iki gün önce;

-

,

ri amir, şef, Us~ komutan; , ~Ui /~i

••

..

.

';', - ..\ form, istenilen bilgileri doldur-

düru MIS.; ~ıJl

-

Amerikanlaşmış;

........1 dün; geçen gün; ........1 dün; yakın zaman

)~\ görilşme; entrika;

,

.. -' .!l.tl.:.-

.

•

J,.,.-ı..

umulan. beklenen;

j.t.: derin dUşüncelere dalan, çek düşü­ nen; dalgın, düşünceli Mis.;

.-

.-

;1 u..(..i~l) emin, dolru olmak;~l avi • . uı..ı)

V

bşden ya da bşden) emniyette olm:ık

•

; , güven vermek, güvenini tazelemek; (bıi

27

.

.:ıı

~L.ieminlik. güvenilirlik; dürüstlük; sa·

veya j; bı') garanti altına almak, destekle-

rnek; sigortalarnU. ~..,..J-I

i

...

yangına

dakat; vekillik, emanet; (ç.

..:.ıl.)

• 'l

f

(Js- duaya) amin demek;

lık;

....

,.

,

4.iwı genel

Lls

sekreterlik;

•

J&

•

yeniden temin ebne, güveni

-

güvenlik; J.!~1

istemek; ••

. . . sütun; t rL.J1 va'il umumi emniyet; J~1 ı.r" emniyet, gUvenlik; barış, huzur,

..

•

i' i

""

~LJ yangına karşı

U~I U ~b h'ırsızlık sigortası;

•• u~l (y bje) iman, inanç; • ıJ~1 güven. ilimat; kredi;

• ~<:Il polis, emniyet kuvveUeri;

,

huzur, koru-

ma, himaye; ASK.aman [eman]; kefalet, temi·

iJ~lgüven, itimat;

nat; 1 ~l

ı;,-lbanş içinde,

[lafzen: Allah'a emanet

~i

•

••

h.

"

•

~ ~.r sigortalı, sigortası olan;

.. "'"j.o inanan.

ç... \;..ol emin, güvenilir, dürüst; cmni·

yette. lehlikeden uzak; yetkili temsilci, ajans;

o

(Js- bı,); şef, başkan, müdür; mu-

harız. ntzarcıçi;

muhasebeci, haznedar;

mutemet;

"

görevlisi

"

kamulaştmlmış;

...)'IOmeyye;

subay, çavuş 1 ~~L

...

f' ••

.'

~."..\ ~ Ümmeyye o~ul1arı;

J)~\ Başmabeyinci ESK.. MIS.; .. l:.o~1 ~ tö-

J1r-'1 amiral;

ren başkanı; u.r-ıı .:t-'\ depo yetkilisi. so-

ıS:.r-'l ~r-'i Amerika; -• -•

_.

,.

,

... _. . rumlusu; depo yazıcısı 11).ıJI r ~i ve ~i , .. .-

.......--Jl. • '1

'

Sekreter, Devlet Sekreteri

.-

• •

SUR.; ~i

•

ı,J1r-'1 AmiralJik; • i

iJl (edat] muzariden önce gelir ve onu nasb

'

... '

JJ...ı.:...::JI veya JWI ~i haznedar, veznedar;

eder, masdar anlamı verir: ~LJI ~i

kasiyer; r~ ı:..~\ [özI.IR} genel sekreter, ~i amin! Allah kabul etsin!;

mÜlnin;

-. 4j.".-1 cariyeler ile ilgili; ,

birlik. demek başkanı, lonca ustası TUN.; ASK., MIS. iaşe

•

inançlı;

ı:r-J1-" <ı.s-k- bıe) velcil; itimaı edilen,

Yekil. mutemet, mütevelli; kefil. garantör ki· şi. firma

huzurlu;

ıJ;t güvenilir, emin;

olun!) güle güle!; •

sigor-

.. . i~l Js- ~LJ hayat sigortası sigorta;

.'

~~i ı.i

yıneleme;

. -ta; g....ti; güvenlik; , o/.~I ~U sosyal .

,_

ı:.ıt..1 emniyet. güvenlik; barış

u~

~I.J koruma, himaye; güven, ilimat;

biin) korunmasını. koruma altına alınmasını

-

••

ıJ'ı... güvenilir. emin yer;

bıı) vekil tayin etmek V-ı.:...ı=~ı; (b-nin,

-

•

-.

elmek, (b-e) güveni olmak; doirulamak.

. ,-

-

. -..:.ı\;ı..~ı bagaj kontrol bölümü;

--V-i (~ bşe) inanmak, doArulamak, tasdik tasdik elmek, (b-e) güveni olmak; (b-i,

•••

kapora; müdüriyet; 1 J)..ı-cUI4.i\..Ihaı.nedar-

korşt); (b-; ~ bşdt) vtti! ıayin elmek.

vekalet vermek;

depozit,

seni gönnek beni memnun ediyor; •

ul

[ba~laç]

eAer, ... olursa;

l"

J. ~

28

.:ıı

•

masınal olmasına ra~men. karşın; ... iJl • •

. . . ı:ı\) .. .ister ~ısun, ister ...olsun; [edat, ..

i

•

. , .

~ nin nmeliylel de~i1; ~i jJ' ı:>l o ancak

,.

••

•

~.r.-i', y ~i bkz. y; •

13•.;1 imbik; -

o.

0-

ı..:.-i\

müe. ı..:.-il sen;

••

... dır.;

,

..

~i

siz;

ı;;::.ı

[müe.] siz;

,

u\ rba~laç, ıJI'nin ameliyle amel eder, öz!. nesne

•••

~L

konumundaki yan cümleyi ana cümleye

·.'

bağlar.]

, 'i

.

... oldu~unu, yaptığını; ıj\ ~ zira

-. O...: ~i ~ O ... yaparken, yaptl~1 yerde;

.,.

ana cümle başında: bununla beraber;

•

••

..:.ll,) J

'demt: kC' A"i'i yanı, lU ••• ;

,

ı:.ıı

gerçekten,

doğrusu

-

•

-

-

0-

.

.4,;,~' müze'' 0-

_

~I ç. ..:.ıl. MIS. eski modası geçmiş; ,- " ıJ~\

antimon;

•••• "

~l

(edat isim cümlesinden

_ı_

(AJ'i') kadın veya dişi olmak;~\ dişi-

II

mUennes yapmak;

leşıirrnek. OILB.

.,-

.

önce kullanılır. genelde tercüme edilmeyebi-

hale

lir, son zamanlarda daha çok üslup için kul-

nes olmak OILB';

husyeteyn,

WL sadece; fakat, lakin, bununla beraber,

•••

aksine;

•

feryat; inilti;

.

~U' egoisı, egoİst,

•

_.0

..

bencil, hodbin (is.); bencil

egoizm, bencillik;

Anadolu;

armutsUR., BOT.;

'#\

İL> İngiltere; •

~, İngiliz;

• '::'~L [na'ıl İngiliz ...; ingiliz [is.];

. .. . J,o..;I ç,

••

~L ~~,

,•

~~ Incile ait, özgü; gezici vaiz HRI.;

,

... piskopos fKtpti kilisesinde] HRI.; ....

)yl ç, -",UI, -"UI anbar, depo; •

•

T.> onbaşı MIS.;

. incil

~L

(b-i) azarlamak, suçlamak; .. o •

yı

...

.ı,.,uı İncil;

••

•

~y\

müennes, feminin, dişi!.;

o

hodbin [s.];

~l.i\

...

OILB.;


d\';\';\ ananas;

.,.

kadınımsı;

müenneslik, te'rus, dişiIlik

~ jo OILB.

L.T"~\

..

.. JJ~\,;":I1 ...

dişilik;

~IJ .;

•

,

IIiL

[na't];

• • • 00-

~L

,

dişi...

,.

ağlayıp sızlamalar,

olmak; müen·

ıestisler;

'::''''p1

.. "

tı i
kadınımsı

. --_" ç. ~\,;~,';\,;' kadın; dişi; ,JCI~""":I\

~,

.,

ben;

sokmak.;~U kadın, dişi

_"

lanılıyor.);

ul

siz [ikiniz];

...

inancı;

..-

..,..ı",~ı Endülüs;

.

l.;.-i)..ı.;1 Endonezya; •

-

;-

ol

ı.rJ' a(~i) cana yakın, samimi olmak; girişkin, •

•

sosyal olmak; .. ıl.! ~'birinin arkadaşIJAından .

29

-.All

..

hoşlanınak; (y ya daJI b·ilt) samimi, senli

IJ:"'l.i1 insanlar, insan, ademoAullan; ,

benli olmak; eJI bIt) alışkın. alışmış olmak;

~'yakJn. samimi, teklifsiz; dost; kibar, ,

,

•

(bir nile/jtin ~ veya ~ birinde)

nazik. zarif, centilmen; •

farkına vaımak,

bulundutunun

(J. ...de. bı,) fane etmek, anlamak; , ,

~~ (bıi. ,

...

,

,

~i

..

Ianmak; ~1 rahatlatmak; evcilleşlirrnek.

(b-ı)

olmak;

müşfık. insancıl; hayırsever, '

"

(b-e

karıı)

ellendinnek.

~Wi insan, beşeri; insanlık, şelbt, mer·

kibar, nazik

hoş

hamet; zarinik,

vakit geçir-

(bşi

ayırt

etmek,

elmek;

(bıı)

(meta;

.'

anlamak; görmek.,

eAlence;

-

LJ"'~I, neşe, canlılık; samimiyet; dostluk.;

sosyallik; ~o~

~UHıU. insan ,

~!,;ı:tecsim HRI.;

olarak ortaya çlkmak.,

..

,~

insan olmak; ~~i girişkin, sosyal olmak;

samimi, candan olmak; karıı)

evcilleşme~

nazik olmak; kendini

cJ"~1

alıştırmak;

,-

lenmek. bilgi edinmek; ("':-' almak, hesaba kalmak;

(J

bı')

göz önüne

bıı) dinlemek,

'.

CJ" yı.. evcil. ehli; •

.;.;Ilng> inç;

. .,

..

~~L il> MIS. hamsi batı~ı zoo.; f

•••

<,f\l,;I Antakya; •

..

, . o.

ıi"';y.ılnntnlojik FELS;

(y görüı~) kulak vermek;

••

~i canayakınlık; girişkinlik,

sosyallik;

tanıdıklık. aşinalık.; ...

.

..,..,ı.-.tarudılt, aşina. bildilc;

("":"

JI bIi) yadırgamamak;(Y Iwkkmdo) bilgi,

sosyal hayat, toplumsal hayal;

WL ç. ~l" ~IJi genç kız, hanım; , ,

(b-e

veya JI bit) tanıd.ık, aşina olmak; (y veya

•• ,

••

o.

•

o

• •

~l a'(~~ (ıJ' bit, ,

,

etmemek;

ı,rJI : ~i ~ aşık kerniji ANAT.;

. .,-

(bıi)

u\ bı ),apmaya) tenezzUl

büyüklenerek reddetmek;

J;"'I (bıi) yeniden başlamak; (bı,) kaldı~ •

~, insanlık, beşeriyet;

•

.. cJ"\i ve cJ"tl ~,

insan,

Lnsaı. ..JAlu;

,

,.

.

i nsanlar,

cJ"tl bir grup insan; '

insanlık,

Wly samimiyet; girişkinlik, sosyallik;

göz ilt) fark

i<J1 onun yetenekli bir kişi oludulunu ,

nezaket;

. ..,

mUşahedt etmek, gözlemlemek; t ,~, :;, ~I

kibarlık,

beşeriyet;

mesini sallamak; (b-nin) dostluiunu sürdürmek; (b·i) eAlendinnek;

, .r-oJI ~Wi gözbebel?; , ,

~l-j! [na't] insan ile ilgili, insan .. .i;

~

ehlileştirrnek; ~1

o

.

,,

J .. .de) birinin sohbetinden hoş,

o..

~Wi insan;

idrak elmdc.; ,

o

.

u.J'""\i insanlık, berq:iyet;

yerden devam eunek •

•

•• •

o

•••

.,....s aı....,..ı .'.

•

•

••••• •

~.L..J..l ~l=....ıl.; (hükmü) iSlinar etmek.

.. . .. J;I ç. ...ıti, ...ı -,",I burun; [daıı ziNe.

temyiz yoluna gitmek HlIK.;

•••••

doruk.; gurur. kibir, 1 ~1 ~J bir şeyi göze

30

-.A;I

•• ••

• o•

alarak, ıorlu~una n$nen; .wı ~brini

..,..,ı&;1 yılanbalılı LOO.;

kırmak. utandınnak; ~~, ~U gururlu,

~ii kurşun [metal);

o,

•

C

•

•

1::')W$.i1 ç. f_ yeniçeri;

kibirli;

I~l ~e i>is:jııı> İngiltere;

o.

~i burun ile ilgili; .n

•

U;I gurur. ret; tenezzül etmeme V bıe);

•

•

J ii •

•

~ ;.:si... j5:-.'i1 ~nglosak5onlar, • •

~~i Ingiliz;

ltibirli, gururlu, müstekbir,

'i~~i İngiliz [s.ve is.);

o

ıJ"~ .. ~ yeniden başlama; kaldı!' yerden

• •••

•

+! r.ü temyize git-

devam etme; istinar; ijl.~

. J\:. :. :. ,."

••

. ... J; . ..

mek HUK,;

· ...

isıi oafi. temyiz i na 't L:ıJ\;':";"'" 1 o ,

~L biraz önceki, yukandaki; .ır.lll ~i •

o _

• •

bahsil adı geçen; \&;1 geçmişte, daha önceleri;

· ., • •0

••••

•

~I y,lan balı!llOO.;

rU~1 verU~1 (cinjs.j beşer. insanollu; .. •

• o.

~j""";' numune, örnek; kalıp, model; tip. cins;

• ••

\}1

i

Vi ) olgunlaşmalc. olmak, ennek; (öz!.

zaman] gelmek. girmek. yaklaşmak;

. .. t 4ıJ iJl

o •

· .. iJI ...yapmasının tam zamanıdır, (özellik-

ilk;

i · , ..

IJ.#'~ gop;

le olumsuz ifadelerde] ... iJ~ ~L ... yapma-

~i a şık, zarif, zevkli, biçimli olmak; (Y bıe)

.

"

•••

• •••

memnun etmek; 1 .~L .ı..ii j! onu her şey • '0'

•

sının zamanı, sırası dejtil mi'!;ı}'" ıelaşsız

davranmak, acele davranmamak;ıiı.:....~

memnun edebilir.JJU cı) bı hakkında) çok Şık!

(J

...ile) oyalanmak, vakit geçirmek; beklemek;

•

hassas olmak; titiz davranmak;

•••

.~

sevinmek, (Y bı ile) eılenmek;~1 (b-i)

;

ç.

~ti süre. zaman; , ~\ ~ti ~

bütUn gece, gece boyu;

••

J,;i j pı . lir

)4:J1 gece gündUz, gUndüzün aydınlılırıda

zarif olmak;

•

ııkltk;

liU\

••

••

..

~". başlagıçıa olan.

titiı/

o.

iJ""";l anernon BOT';

istinar ederek. temyiz yolu ile; -

•

ve gecenin

~L zevkli, biçimli, zarif; şık;

•• J."..;' Mısır "kbabası

karanlılında;

••

.

iWI tedbirlilik, acele etmeme; sabır, "

tahammül;

1 ili"JI

J."Jıt tahammülü yüksek

ZOO. Neophron .'t • . • . .. peleopterus; rJ f~l ~ ~ ..i---'" [Iafzen:

olma, sabırlılık; it'":ll ~y, sabırlı. taham·

akbaba ywnurtasından daha az rastJamr.) çok.

mülü yiilt5ek;

•

•

nadir, anka gibi, binde bir rastJanır;

•• ı,;;'"

, şıldık;

•• J'.r oJ' y , ••

, 'o.

J''''ıtk;

l.}ll Ankara;

•

,U~ ç. ~~ ~ıji

...vb ..

•

•

kap, koyacaJc;

rWI .;;1

kap kacak, yemek kaplan;

•

..

••

zarif, kibar;

, u\:.o

acele etmeme, telaşstzhk, ıeeMi; sakin, telaşsız;

[edat] nereden'!;

nasıloldu

da... ?; bununla

31 •

.Hi . v~~L

•

• •

anason;

... . Eb·1i Beyı; JI.ıl1 Jal ev sakinleri; 'iri J-I

anemi;

•

•1 ve \Ai ah!; ~i ~ ~L (b-i, bıi,

.

J ...e

t

••

",":-,U hazır olmak; hazırlanmak; (J hazırlanmak, teçhizaunı .t ,

vb.i

r\ . .. .

donanım;1 ~

-

~b i 1\ Jal Sofi,der, ~i J-I Ehli Sünneı.

hazırlamak;

.0 •

Sünniler; ı.ı-ll J

J&-

.. ~

·

,I.ı..ıı:.."'iIl.:A' tamamen hazır durumda; teyak·

kuı halinde. tetikte

1-' •••• ASK.; 41 ~i haıJrlılını

~

')lAI hoıgeldin;

••

••

Ja' şereni,

... ,. Jt-- J Jal U!i> J .ıl -

~

~....

... .., .

• ••

••

sakinlere ilişkin; milli, ulusal; 1 ~1 '-If •

sivil savaş; ~ı j..(,...... sivil mahkemeMIS.;

hazrrlık;

· ..

• o"

~ı.-. hazır,

••

J.'~I ,I

• ••

Jal u.i(J.t'~evlenmek;JaIa("J..oI}(y ...i1e)

•

•

·

•

meskun olmak, (bölgede) insan

(J

yaşamak;

b-nin, blı) yapmasına

••

... J-IS"

{bölge, yer];

• • J-'

.:J":AA.r yetenekler, kabiliyetler, maharet-

..

mak. (bıi) hakketmek;

ler, hünerler;

Jal ç. ~.r. Jloi aile. yakınlar, akrabalar.

jaı:..

•

evli;

~

zevce,

hanım;

J:'~ I,yok. halleden; yeıkHi;

[mud.kuJ.) •. .in •

... taraftarları; ••. sahipleri; sa·

kinler, [bir yerde] yaşayanlar; ( ...1) hakeden;

,

..

•

halkı;

• ••

•

chil olmak; e~enmek;J-\:...ı1 (bşe) layık 01·

msımlat; eş,

• l'

~L veJ".ı... meskun, insanlann yaşadlA_

... için) uygun, müsait olmak;

•

• ••

izni bulunmayan;

tanımak; (~ b-ı) hoş karşılamak;

•

.,

.m medeni hukuk; J.'~I ~"'~i

-

(J ... e,

..

4:1a l layıklık, uygunluk; ehillik; 1 1J.Iı":l1 ,:. . . .,.-,,\All medeni haklar, ı,ı..~ı ruhsad•• • • •• • •• kanuncn yetkili; 4..~.":il f..~ ruhsatsız, resmi

(b·i. J ...e) elUllolmak, (bşi. J ... için)

mümkün kılmak,

.. .•

yer·1i üretim;

cana yakın olmat;jal (edi!.; bölge. mekan]

ahalisi,

•

göçebeler ve

ı;aı evcil, ehli; yerli '''yabancı'' karşıtı];

Ioo..o-AU hazır olma, hazırlık; (ç. ~i-)

JaU

Ja'

•

J : •

, ..

ıı

üzerinde yeri var;

"",:"lal hayvan derisi. post;

imkan

•

••

ona kapımız her zaman açıktır, onWl başımız

yapmak, tamamlamak;

• Jal

-1 i

••

say·gm kişiler; ~ J ~i hoş geldin(iz)!;

.0 •

•••

•

yerleşik hayat sürenler, 1aL:ı:-."ı1 • • • • • ••

~..,.ıı ~i yola çıkmaya. serere hazır, ~ •

••

••

••

yı savaş teçhizatı;

Jal

Jal uzmanlar, mütehassıslar, ustalar; ·. " .. ., ..

4,&1 ç. ~L hazır olma, hazırlık; teçhizat, •

••

~~\

.. .için)

_ •

•

.

• • ı..-i1.,J, and içenler, anlaşmada yemin edenler, •• • • ••

.için) hazırlamak;

'

••

'

bir mesle~i yürütenler, meslek erbabı;

••

•

.

..:. .11 aile; Hz. Peygamber'in (sav.) ailesi,

•

..WL

•

J.lo~1 [çog.) sakinler, yer!;)er. ahali; 1 Jal

beraber. yine de;

ıJ

•

(J ... için)

~~ halile, karahalile DOT.; elips GEO.; •

(J ...e) layık,

ehil;

",

u.."..lA~1 ve

•

lI:,,:,I.~.! elips (na't]; ••

Ji ya da, veya; [muzafi miden öncel ... olmaz

32

. . ",:",,1 u ("":")',

ise .... olması hariç;

.

1(,,":,,)1)

.

., .

~JL. ",:"yl)

geri dönmek; •

•

...e yakalanınak. tutulmak; ~ . .. . .'

bir

•

yandan; ., .

birinin ihtiyacını karşılamak; birinin geçimini saılamasına yardımcı olmak;

•

. - .. . ... ..

)IJlısı; susuzluk;

,,,

o" •

•

y1.t' dönüş t

ıI)J' Avrupa... {na't); (ç. üJ-) Avrupalı;

••

•••

•

~~\ J l.ı\Ai ilcri geri, aşajı •

•••• •

••

yukan; y\!I J ",:""v.i i .f.iJ gidiş-geliş bileti;

-

••

•

•

•• .

yv J Y j*ı:i •

y\..o dönüş yeri; dönme; ,

•

~)J' KudUs, Yeruşelim; ,'. .ı,)JI,.ı,)\

-.,

, "1.hJI (g) Uruguay;

jjı (cinjs.) kaz ZOO~

... ve ..,

•

I;VI IL> opera; opera binası;

•

..

~)'''.Jl fr.> operct;

.. r .i ..

J-I}yı mUSlebi~

..

Vi

• •

.,.

. ~i ç. ~\_

iı.

zirve. doruk. tepe, en yUksek nok:~ Asn.

bir gök cisminin {öz). ay için) yörüngenin

.

Jo--I; _•

"dJi ç. J-IJlvaaı

-

,-

ç. .:.ıl. fr.> otel;

..

f.-)I Oslo; J'

.. .. -

~)\

.

Jo--)I _

••• ~~.iJl fr.> otomatik; · , J:.ı."...iJi Fr> otomobil; •

. _.. \:ll,.,.....JI Avusturalya;

\:ır Jik> Avusturya;

Jl ç. .:.ıl. fr.> el yazısı, aıogmf;

"

.

cri mersin BOT. Myrtus communis: ALF.BKZ.;

.;..

~yı fr.> otobils;

Ji

(Jr- b·i1t) istihzat alayetmek;

jJ' ~ jJi MIS.

'":"1 ALF.BKZ.;

:.

ç. .ı,)ı tabur. müfreze ESK. MIS. ASK.;

'0-

gidiş geliş;

IjJi

r

..

\OJ' Avrupa;

ı.....)ı dönüş; •

,.

ihtiyaç anında yanında bulunmak; o,)J' UI

.. .. ",)i:ıs- veya.",J-" ).'"Ji JS' ~ dön

· .. y ~r

...

KIP. HRl.;

zarar. ziyan, hasar; salgın hastalık;

J JY bulaşıcı • •

hastalıklı;

JJ)JI ing.> tulum; I(JJ~

..

Jiu (Jr-b-t) kötü şans gelinnek. sıkınu. -

yeryüzünden en uzak noktası, MEC. (ün.

eziyet vermek; JJI (b·t) sıkıntı vermek, me-

şöhrette]

şaklcat

zirve;

(1 albUmin. yumurta akl.; ı:..~1 albUmin;

J'> (bt') el\Jnek. bükmek; (b·e) yUk.' ..

(')1) " u('

i a(,)Ji> bükmek. eA-

lenmek, sıkışunnak;:;

,,-

rnek' bükülmek,)JU bükülerek elilmek; ha-

•

şml

..Ji- yük.

-...

,.. ,

... .

zaman arahklan; hoş vakitler;

ıJ';\ıi Jl ve ~\J Ji okyanus;

.'

-

iıJJi ç. to:,il bir alıırhk birimi [Mıs: 37.44; Halep

320; KudUs 240; Beyru1213.3 gr.);

•••

ıJJ"JUJI fr.> takas saUŞı;

eimek;

iı

ılJi bkz. liı; ~U:!JL kısa

..

.

vermek;

alırlık;

,)Ji : ~~j~ ~ıi b-nin ihtiyacını karşılamak,

•

•

..

i,;.h l Ukrayna; ~l fr.> oksijen;

-.

33 •

_

••

J

WJI) Jı u (JJI, JIo) dönmek, geri gitmek

.·.

Vi

~L mekanik;

bıe); <JI bıe) dayandınlmak.isnat edilmek,

... ,,-'ll ç. ~~, müzisyen; şarkıcı MIS.;

atfedilmek; (JI ...den) kaynaklanmak. lilrc-

JJI (mUe.

rnek;

Vi

nunda) dönmek, (b-nin) eline geçmek'

...

JL

c dayandı; •••

•

ilk on gUnü, ayın ilk günleri;

serap.

. 1

.... •

..

...

'-

•

" harp teçhizau: ~~I

. -

hesap makinesi;

•

'-

.ı.VI

~ii

•

"

J'•

"'-

ıl.

Ji ilkokul;

'_

..

J' ~L.J' ham maddeler, ,)~

unsur, temel

,}.I ç. ~,i erkek geyik;

4J}:ı1

a1ann. sirtn; koma;

Jt-.: son; netice. sonuç; çıkanm 1 J. Jr..iı j J~( Iimdili zamanda ve gelecekıe: • •

ı.r:1 mekanik; makinataşmış; enSlrü-

- .. menıal; organilc1 Ji ~L.J'U motorlu saban; . . - ...

mekani k hareket;

t L-.ı)..l.J

il;

-.

•

... .

.-.' .. LL41 ç. ..:.ıL vilayet, eyalet; - .. HUK. tapu senedi;

..1<1,

kumar makinesi;

1..:JI ..:.J'~I motorlu birlikler.

••

••

ö!e, eleman; öncelik;

:i). t j' 411 müzik aleti, enstrüman; ~i..,'

. .,

• ••

-

·.

•

oL

.L:J.-.

1..:1Jl. ç. ..:.ıl.- asli, aksiyom;

~~i iiı daktilo makinesi; )L..ııı ~L .ır ,_

•

:. i.- . • . ~J' asal sayı; ~Ji i)yij profonn fatura;

i~ imbik; damıı'ına düzeni; ı ~ 'llS ı.ir ve

•

•

başlangıçta olan, ilk, orijinal; temel,

.1J..

'-

'-

•

••

esas, asıl; başlangıç; ilkel, eski

....Şık. makinesi ,",I .i - '";il"" alıcı (radyo); j,JI oynanılan

•••••• -

mahsus olarak;

J-'l14l1 çamaıır makinesi; C'r14l1 bula·

para, jeton ile

• f -

ancak ve ancak, sadece. bir defaya

~~i iii matbaa makinesi;

•

şeyden önce. ilk olarak;

.1",.....;.-'-

'-

"

•

tedrici olarak, tek leIc; l~U ":IJ' ve J ":IJI

ıtJ,.a.J1 4Jı fo-

•

'-

•

•

•

tolrafmakinesi;

..'

hlljlang.ç olarak; 1 JJ~4 'jJI ve 'jJU 'jJI

Wl~ iii vinç. maçuna; pompa, tulumba; iii ~

••

•

••

411 dikiı makinesi; y.' )1411 radyo;

'. . ve ;;'....'';' • ;UllSlUCI;

•

•

'

U'~, Ali tezgah [tekstil];

'"

Jlil

' ':11 herşeyden önce. ilk olarak;

.."iJl evvelen. her

'-

'-

.

i •

... hlljlarda JJ ~i OJ' ;Si öncekinden daha fazla;

"-

411 motor, ı,..ı.- 411

" ' .

•

JJ~U ilk fırsatta; L.. J)i ... dIAında; iyice

traktör; ;;,~ •.•':" ..ıı suikast bombası; ~f ı.ıı •

••

. . '

J

~L ~~L duyu organlan; , \ 4.l1

makina

•• •

.. '.rı başından sonuna, tepeden tımaıa; JJI

ılgın, yalgın;

.-

ör JJlJ veya

•

~LJL başlangıcından itibaren;~!~Ji ~

levi! etmek;

ç. ..:.ıL cihaz; alet; techizat; araç;

..Jr

• •• ••

JJ'j1 i~ ;ik kez olarak; ~JI ~ ya da~ •• • •••

.. •

yandaşlar;

•• •

••

Jr aile, hısım, akrabalar, kabile; taraftarlar,

.....

• •• • (çot-I atalar, dedeler, ccda~ ~I JIJI ayın

J! loJ\.:A.JI ~ Jı so-

açıklamak, yorumlamak.

•• • • Ji'il ıJW"j1 ilkel

•

e ulaşabildi; Jjl (bıı) şerh etmek,

nunda

~J', ~IJI ilk;

insan; JJt ' .•. ~ baıhekim; ~.ılJ 'jl, JIJ':l1

. ~'. .. .J~ ~"i' bu olay, bu iş sonunda ...e geldi. . '. . ., . -

geldi

J Jii ç mUz.

temel, ilk kısım, başlangıç;

bıe) sebep olmak; (JI b-e) (so-

..

.,

.4\ •

tSr""

•

" ç. ı.:JI. tevil, yorum; Juji • • • •

•

•

Io":lJI, ~'1Jl bunlar, ~un1ar rı"" ve .. ı:.U,,"

.

-

34

. .. . .. , ... ~J' Olimpik 1 iı~; 'IJ'i1 ",:"L.J"i\ Olimpiyat nın çoğulul:

...

Ji onball, bkz. ';-"'1;

-

'- " .1, \.ıııl, .1)1 ah!;

;;

.

~rç ..:.ıl. inilti; ç. ..:.ı\.i hayranlık ünlem-

,.,.ıJi ("Ji"nun çoıu1u) sahipler {mud.ku!.}:

•• • • •• , ;IJI ) JI kanunu uygulayanlar; jJ-I hi i

,

i •

'r :.ıı j

idareciler. yöntticiler; ~WJI

yetkili. sorumlu ,

~~ijinlemek; (J bit)

iç geçinnek. ah demek;

J~ J10limpiyat;

;

...

(.)1).1 uve ~~, inlemek;

Oyunlan;

..

. .r'" -.

,

•

leri ya da kendinden geçme önlemi:

,..

•

i JL

•Jb inleme; ~k.ınhk ifade etme; çlAJık:

IoSJi i ( Vi

kişiler;

sı~ınmak; (~L yaıaıa)

bir ytre)

,

'

rlJi susamıŞ;

yatmak; (JI bir )~re) kendini çekmek; LosJ'

rj\ohm ELK-;

(b.i) korumak, barındırmak, aıırlamak; IOSJI

,

!J1 an,

zaman;

-.

ıJ~' şimdi;

1.iJ1

.

.

~

ıl ve .LJ\ ıl

(JI bir )'trt) slAmmak; (JI ~ir ytrt)lJklm~

•

,

.bol) aynı anda gerçekleşen, müteuunin; ~

• •

•

• ••

s.\J:!\ barındırına;

• '0 •

IoSjt ç./.. sığınak. bannak; ev, ikametgah, mesk;n; molal istirahat yeri; j) IoSj~

~ji Jı P' arama, baı.en; ri J .LJ\ ıJ:'! t.. ve . ~"iJI ~ \:ıl bazen, anısıra; \:ıl; !.il yavaş yavaş. . - ' '-

.

..

'.,(

.

tedrid olarak; ... W Ji J ... Lil bazen ...•

J-J daha önceleri; ~~ ve .. . - . .. iJ'Il ır- şimdiye kadar. ~"i' ~ bundan, . .. . - . şimdiden sonra; 1~1 o; iJ":i\ ~ bundan

.

gece koruık yeri;

loSi ~~ ç.loSi..:.ı\.:.: çakal;

bazen... ; iJ'Il

1~1 {cin.is.l.fl] ç• ..:.ıl işaret. iz; mucize; harika; örnek. model;

aycı; ~I !J.ıı ",i

Ku,'an

ayetleri; (bir kitaptaki) bölüm, kısım, ifade;

sonra;

,

l:ii o vakit. o zam~

.

.-

,

2l.f1 yani;

. '. :ıı.i.il o zaman; '

~I evet; {genellikle bir yemin ifadesi ~elimeyi

iJJ' sükunet. huzur;

. iJljl ç. ~ i

....

.

vakil, zaman; , ";IJ l ••

•

vaktinden evvel. erken; 4..iljl • •• mevsiminde; AiL J L ~ •

..

••

J. •

J. vaktinde, '

zamanda. .. .. J'yanlış . . - .,. zamansız; .LJ~I~. ': arasıra; J L.iJ"'i 1 r.:r.-ı . .' ... - - . - ..

..

1oS~"'i1 veloS~1 • o o

.. .1oS.,r' J o ••

i

Ol: 4i~\ arasıra ~e~;

\i

o. -

. .. 4ıi bazen.. _, baı.en ... ;..:.ı ...

'-

"IJ':/I artık çok geç!; "IJ':/I "I (J bl için ya da bı yapmanın) vaktidir, vakti gelmiştir,

iJI)!\ ALF.BKZ.;

..lU) ~l evet, gerçekten;

izlerI

,

,

~,

" Imüe. ~11

'

{mud.kuLı hangi? ne? ne çeşit

'..

... ? kim olursa olsun; her hangi. ne olursa

.'

olsun; (olumsuzlukla) hayır; ~\ ne olursa

. , ,u\S ~\ ya da ~\S ~\ kim olursa

.

olsun; ,

~LS':;' ~\ kim olursa olsun; ~i j;

olsun;

.Jb-

.

.,.

,

her halukarda; ~\J l.f\ herhangi bir; u~

••

i

•

'..

• •

'

"U ",I ~U .ı Ç
o. . '

-

o •

\.ıu..s.ı \....ıl 41 '""" ,:,"..s-l nasııda hayr.ı.n kaldı; .'

.

•

..

• i·

-'

o ••

.

LO' -

•••

Jl,ô11.,1 ~.}.il ona Ç
35

,

. -. önce kullanılır:' ... iJl .!l~1 sakın ...yapma,

~i meful bih konumundaki bitişik zamirden

, ., ... yapmamaya dikkat et!; ... ~ .!lL:ı\ ve

,

"

•

.;r.1

(~,)

rf. .,.~~j ~ rf eşini i

'-

~Jj ı:r ı.:,...l kocası ölmek, •

, )~i bkz. ",i; •

• J-

'o-

•

r

,.

to'

..

11·11

",I ç. ~~I, IS'~I dul; -o-

r-"I_ bkz. r-'" •

• t-

•

~'=> ~l (b-i,hakkı, isteAıl desteklemek; (ha~-

1.,1 bkz. ",i;

..

Ic.:r..') ~f i

ri, hükmü) teyit etmek, kuvvetlendirmek, '" ' pek.işlinnek; ..i.:! \.i = ol.!';

.

" teyit, kuvvetlendirme, destek; J..JU

.. ~JJ~1 fr.> ·

dul kalmak;

~, ve )l!lve ~lJ dutluk;

•

... J .!l~' ... dan sakın, dikkat et;

·

yitirmek, dul kalmak,

...44J,

,..

""'-

t ~f

uIJ'i1 valdt geldi; ... ul AJ ul ... yapmasının zamanıdır;

,:,1 bkz. "JI;

hidrojen;

'" ~JJJ:!~

[zaman] yaklaşmak, girmek;

• o.

. o..

.

..)ı!l ç. J,y.\.. erkeklik organı;

ıJı!1 nerede? neresi? , ıJ.!1 ~ nereden, J~ . , ,.., ıJ.!1 nereye; ... ı;r ~ v-:ı\ biz .. den, ne

)~, Mayıs SUR., LOB~ IR., ORD.;

kadar

hidrojen bombası;

,.

..

..

-,

':'1",1 İran;

....

,

-'-

ı,):!'il neresi; boşlukFELS.;

-~i--, neresi olursa olsun; - ,-

IJ.i~.;.ı1 İrlanda;

••

•

.. ,

~J.i':l.ıl!' [na't) İrlanda ... ; (uJ-) İrlandalı; •

u~l

•

J\!~\ İng.> anlen;

••

••

•

ı,):!l

u)l!' ç. ~l_ iyon; ,.,

~IJ iyonlaştırma; i,.•

olmak; ıJ"\!1 yeis. ümit kınklıgı; ,

. ..

rnek-,

~\ dahi, da; yine. gene; bir de;

1,1 u., i İlal ya; ••

,.ıu.,ı (na'ı] İtalyan; (ç. ,:,J-) İtalyan;

••••

• 'o'

~

.

"

ViI):"'1 i (JI bşe) dönmek; (JI ..e) dönüş-

ne zaman;

::::) ı,):!1 (bş/) iyonlaştırmak; ı,):!lJ iyonlaşmak;

...,-.:!\ a (ıJ"\!1) (ı,)" bşden) ümidi kmlmak, ümitsiz ,

... nerede biz nerede!;

0,

~JI.) ı:r l.la ıJ.!1 bu nerede, o nerede! ;


uzaktayız?;

• • __

ı,):!b iyonlaşmış;

! ~I iyi! güzel! sonra! .#:

başka!;

-#-

~,

müe. kelime ile; ~\ Ey ...; ~

Y -"I Eyyüp (as); ,~

,

UJ_":'il Eyylibiler;

r-" I bkz. r-'"

A;~' ve ~~, ç. ~i- ikon HRI.;

':'-,,1 bkz. ",\

~L [cin.is.; tek.is. iL cangd, orman;

ul~1 ç. ~i- bir çeşit oturma odası;

.. -

--

J
••

- ..

J),I EylUl SUR.• LOB.. IR.ORD.;

AJ.h' tapu senedi MUK.;

•

",,:","ylf bölüm" kelimesi için kısaltına;

y(harft cer) ...de (yer ve zaman]; ... ile ba~ıntJ,

[ilişki,

birliktelik]: ... vasltasıyla, sayesinde;

[edilgen

kullanımda] •

•

... tarafından;

(fıyat

•

için] ... e: ...:.ı"'i\t) ~*'ı üç riyale; yemin için

•

.

•

•

~~ Allah'a yemin ederim ki; ~~ geceleyin; .)Lf.:J~ gündüz vakti J ~ ":iW kuzey dogu_. . . " .

..

ya;'-

..

...

..

1:...J~

..

..

.

. ...

batist, ince ve renkli patisb;

, ,.

....

"'"} .ıl4 patotojik; .

""'} .ıl4patoloji; ,'"

..

o

Oı

u~~~ve iJ~~ [cin.is.; tek. is.

.

.

iJ ç.

~L_

patlıcan BOT.;

- bar, basınç ölçü birimi; meyhane,

· ç.

)~

~J \ .;iohaıdetamam;~~

t

... u\ niyelim, amacım ... yapmak deglidi; "

· ,~ y.~sanpapatya,ökUz gözU Bor.; .. .

~L

bar;

~~a ()~) kuyu kazmak; o

'_

'

~l.l.ı \..la şimdi ödeştik; u.l....ı .ı'w':'-' ~ gel-

.;.ımlle. ç. )'-!',)l:.ı kuyu;

mesinden/ vannasından bir saat önce; tiilleri

i)y' ç.)~ merkez; yer, mevki; çukur;

.

. -- .

i.. i.

müteaddi yapar: ... ~1 ~ ~ b·; bir yere •

•

•

•

ulaştırmak; ... ~ ...siz; ... ul L..ı

•

•

ması/ olması karşısında;

·

~4"y'

... yap·

... dlAı için;

•

•

•

~~1)4Fr.> paraşUt;

...

, ,

ı$'j- \) ~Paraguay;

.

,

J. yl)4 bkz.";Y.l-;

hafinin adı;

41.ıç . ..:.ıIJ\.ılı.. ..:.ıly.1oı baba KNŞ.; rahip; .. .. ':? jo!l.ıve 'iJ44 papaya ya da papalıga ait;

, .. ~.)!4 papalık sistemi; .. , ..k~ kaynak, menşe, orijin; gönül. kalp; yürek; , •

•

sonsuz, çok derin çukur,

..

• •

~)4 Fr.> parke, parke döşeme; LO

i

i

..

ıo

i

~\;J4 bkz. ~\;.i-;

..

ô)4ç.

,

.

-

ı.:.ıl.

para [madeni];

~))~güherçile;

barut;

i

,

~.

gözbebeti aynı zamanda; ~ ~I . k~ gözbe-

•

i

..

Ô~))4ç. J.ı..)IJf tüfek; •

l"l"":!) 4Paris;

begi;

r~4Parisli;

.}4 Babil ;

•

•

J.Mna'tl Babil;

j4ç. ulj:o! şahin, sungur, do~an; i'

~~Kıptj

,

i:y~ç. ~Iy. terlik KNŞ.;

·

., )Y.~ç. ~L, ),:,,!Iy. lokomotif; buharlı gemi; ,

j~ç.j)~, iJl

takviminin ikinci ayı;

••

•

• •

i

i

..

i

o

r • şahin, sungur, do~an;

)lj4ç. ~1)lj4 pazar, çarşı;

.. .

ı.:Jj4baza1t, siyah menner;

37 .

..y

if

." u (l.J"4) yi~jt olmak; şiddetli. aAlf olmak;

~

a

.. V,Y.)

muhtaç duruma düşmek, acma•

••

cak halde olmak; V"-.L:; dertli, sıkınUtymış

."

-

gibi yapmak; iıJ"~' üzülmek. üzgün olmak;

. ~ )\ ~ ne kötü bir adam; -

"

•

ı.f'4 güçlülük, yiA:itlik. cesaret; zarar, zi•

~U cesur, ~ :.r~ ~ • ••

zararsız, kabul

edilebilir; bir şey denilemez;

yan, hasar, 1 IJ"LJI

pek kötü degil; önemlice, göz önüne •

1-'

",,4 "i boşver!, • •• l - ' a1dınna!. önemli degil!; ... ı:.ıı ...,..4 'J ... yapi- t • masında bir beis yok, ... yapılabilir; lJ"'4 ı,$l • ne önemi var ki? ne olur ki?; "",4 ~ ı.rJ •

i-

....

• · .. ıY ... den ona hiç bir kötülük gelmez: •

••

•

"'i

~)c. lJ"\.ı korkma!, senin için korkacak bir

şey yok!; l.J"4 ıı.J~ belalar, felaketler; • • • . i' • , •• • • ı.f' y, .. L-\.ı, l.J"JY, ı.s-" y ç. "",.y.\ dert, Oı

•

•

•

•

•

~4bkz·A; ..f'~ ç. ~f_ Ing> otobUs;

,.

• •

At.4 selüloil; ba!a, kaplumbaA;a kabu!u; ul:...SL:J1 Pakistan; .. . e'

e'

~~~ Pakistanlı [s. ve is.];

J4 balina; •

••

lll. ç. .::>'i4 bale; , ••

e

y,ı4 ç. .::>'y,ı4,

••

.J:'j., palto; e'

}4 tı.> balo; ••

" }\, balon;

.

,

~4 bale, dansh oyun; ••

~4 •

e.

ve ~4 bamya DOT.; •

•

"4 bkz. "-"; Y'Jy4 UL:ı sinemaskop ekran; •

•

•

••

e

••

4i Jj.ı Kıpıi takviminin onuncu ayı; •

1$4 müe.

ısurap, sıkınu;

~ ç... l...ı

'

';';4 ç. .;.;1-" başaı" •

i-

...if

e

i • •

i"'

küçümsenemeyecek miktar;

...

U4ç. '::>1>",4 paşa;

e

U -

alınabilir, kayda deger; 4.ı "",,4 "j .;J~ epey, •

•

").4 beton;

,.

•

e e

e

•

.

••

dertli. ıstırap çeken;

~~

••

ç. ~~4

ESK., iUN.

lerinin isimlerinden sonra söylenen ünvan;

• • ..+.~ Fr.> Bastil;

•

•

, t$'-JI Jl') ESK. Tunus HükUmeti; •.

J,--\' basit;

i,

... ... . ... s-~ ya da .. ~ ç. ~LJ~ papaA;an; , .' .:-ı u, i (~) (bıı) kesmek kopannal::; (bşi) ft'! ç. J.J:o! kaplan MIS.;

~~ T.> baş MIS.;

••

•

...f-:!J~4 veya ~J~4 başçavuş ESK., •

•

tamamlamak., yerine getinnek;

MIS.;

•

~4 başhekim

.,.

.

mak, kunnak, (bıe

MIS.;

• ",,:--,~4 başkatip i

•

mak:, kopmak. kesilmek; tamamlanmak.. sona

MIS.;

MIS.;

•• i •

"e' "4 başmühendis

•

...

e

ennek; karara baA;lanmak; t r~l ~L ;.ü

~'4 başmürtü MIS.;

10./·-::1 ':.4 başmüfettiş

••

vennek; ~ (bıe) karar vennek; ~l aynl...

."

ayarla-

J bir mevzltda) karar

• i •

V:::

(bıi)

v

ı.f"':!r~ başreis [rütbe, DNZ., MIS.];

d

Beyailesi üye-

MIS.;

......... J ara1annda hiç bir

~

~

ilişki kalmadı;

• ~ karar, hüküm; ~ kesinlikle;

•

38

.

j! P! ç. IOJI. karar venne; nihai karar, son • • karar; 4:.:11 ve ~ katiyetle. kesinlikle; ı.r

. " "ip huş aAacl BOT. Betula;

..

kesin, kati. nihai;

....

."

~münzevi; namuslu, jrretli;

.. "" ç. ,j'"'- büyük tahta fıÇl; boru, tüp; :. .

~u (~) (bii holıy"tomorı) yaymak, açmak;

.

l.i1:.ı mutlaka., muhakkak. kesinlikle;

(bı,)

,. .~.ı hükme, karara ba#lama; •

•

ı.:.ı~ kesin, kati; t ..:.ı~ ~ kati yasak;

••

r

(bıi,

yayın

kesmek. koparmak: (Mi. bir &allu)

p\ kesilmek, kopanlmak. alırunak; ..

-

,rl'budanmIŞ, kırlolmış, kısalulmış, tam

,.

evladı

olmayan, dölsUz;

".

~i

ızdırap, • • "

•

••• ,

-~

ll;

~

..

~ [cin.is.] ç.)~ sivilce; ••• ".

ir [tek.is.] ç. ..:.ıır sivilce;

j~ kesicin; J~ birbirini

r

tutmayan. ilintisiz; parça

•

ve ;:R sivilceli; • o f

••

~ u, i~)

kısım;

uP') taşması için nehrin setlerini

..

".

...

j .rı eet, ala, dede;

-

açmak; ~L [su] kaynamak, yerden fışkır-

_.

mak,lajmak; (OJ'.

JJr. petrol;

Jll,;1 fııkımıa.lajma; kayruıklaruna;

e;"! a (~J (y

t üın;

•• cl:.ı ~ ~ (bıi) kesmek. kopannak;

b/~) •

memnun olmak;

••

••

J'! u, i (.!-'-ıl (bıi) kcsmck, koparmak; (b§.)

-.-bitinnek, sonuna v:ınnak.; ~ insanlardan uzaklaşıp kendini (~, J! Allah'a) vermek;

-

iffetlil namuslu olmak; namuslu bir

..

yaşam

sürmek; ~, kesilmek, kırpılmak; ~

.

.....

Jr. bakire; Jr.ll Bakiıe Meryem; • J J". bakireliklc ilgili;

" .4,1 J". bakirelik, belcarel;

ir ...d,.> kayruıklanmak;

"

~Ihepsi. tamamı, bütünü;

•

elem, acı;

ve ~ a (rJ (deriy,) siviiceler kaplamU.;

•

'~b-" ~. utun,

A

•

keder,

J~ kesici, keskin;

parça, kısım

• •

mayın yerlqı.innei:.; ~i

o.

...

gOn-

C-ıyayılma, serpilme, [fikir vb.] yayılma;

[organ]

alınma;

olmayan, eksik;

~ casuslannı

(b-~,.rım ) açmak; ~~ yayılmak; saçıımak; •

aynıma;

Aı.i

yapmak;

,

,.

kesilme, kopanlma.

J b-~)

..t >+.. ..

- .0. • . dermek; r\Al"i1 ~

kesmek; (metni) parça parça tercüme etmek;

~

yapmak;

öm. sım) açmak; [radyo televizyon ile]

o.

il (."..:.ı)

propagandasını

(bıi, bı üurin~) serpmek; (b-e veya

••

•

id~olojiyi,

daAtunu saçmak; (bii

dok/rim) yaymak,

'.

•

.'

gösteriş

f

sevinrnek,

hoşlanrnak,

..

~ (ybı ;l~)

övünmek,

yapmak;

~övünme;

.. ..

• ••• C:"'" :. övüngen kişi, gösterişçi;

., i~ : kök, kaynak, asıl, temel; i.ı.ı,

..

...

.! ~~ JA

. .. J.. •

."."il o bu konunun piridir; lf.i~ ~i JA o •

tam bu

•

işin adamıdır,

bu

iş

•

için

biçilmiş

kaftandır; • •

~ a (~)

obur,

pisboAaı

olmak; (hayvanm)

39 o

iç organlannı

...

•

~

.

.... ~ rahat; geniş, ferah; mUreffeh, hali

s·

(~) ve ~[su için) kanal, yol

u, i

•

•

açmak; (su)'un) akmasını sağlamak; ~

..

ve ~~ serbestçe akmak. taşmak; •

,

sına. arasına, .. ,in ortasında, arasında.;

etIi;

• •

...

vakti yerinde olma.; 1 ' , '~ ,kı--~ ıl. orta-

boşalunak KNŞ';

~, şişman.

_.

vakti yerinde

•• ~ saf, an, katışıksız; ayncahklı; ~ sadece,

•

~ serbestçe akma;

••

~ [cin.is.; tek. is. iL pelikan zoo.;

~ tıknaz. bodur;

•••

• •

~ ~ ~ hürmet etmek. saymak(b·~) saygı

.. --

göstermek; (b-e veya bıe

Js- bşdt) öncelik

tanımak; ~ şeref bulmak, onurlanmale; ~

frengi, sifilis nP.; ••

~ gı,

~

j

onurlandmm.

ı.j ~ tıknaz. •

•

-

o

say·

~ a (~) (bıiveya ı:rbıı) aramak;~tırma yapmak: incelemek; (bşi veya ı:r bıi

• •• ~ saygılı, muhterem; saygın;

.. ., (~ r~) hayretler içinde kalmak, dili

tutulmak;

•• ~ ~ ~ ~jvj)'i) perçinlemek;

tartışmak; ~'-:J tartışmak. müzakere etmek;

(e

.. .

. -mak; ~ ve ~1 {çığlık, balınna] (b-nin)

o

.,. .,

> >

•

~ bolukı kısık sesli;

keyifli, neşeli;

...,~ orta. merkez; mUreffehlik, hali

etU~ tetkik; tahkik, temı:

bilimsel inceleme. tez;

~\:...ı ç. ~1" arqunnacı;

•••

~~ titiıl tecessüs

i·

•

o.

""..,..ç.

...>

.4.>~

"

elleomek, hoşca vakit geçirmek; • •

(,;,r b-O

••

••

~~

sahibi

arqunnacı;

konu, mevzu, tema. araş-

veya 1art1~ma konusu;

lahkik, tetkik;

içinde yaşamak. mürtffeh bir hayat slinnek;

o.

· .. (J konusunda) bilimsel rapor;

tırma alanı

.r .. (b-i) refah içinde yaşatınu; ... . C' ....~ refah

•

(ç. ~\:...ı\)

ı:v.,. ı". J-"". ı".v., [sesI

~1 bolukı kısık sesli; ".

., ,

tartışma;

müzakere,

. ..

bo~ukIuk. kısUt1ık;

. 'o.

J bı hakkmda) konuşmak. sohbet

~ ç. ~~, ~U~, ~~1

sesinin kısılmasma sebep olmak. sesinin

~ ~en,

b-il~,

arama. arqtırm~

~ a (~) [ses) bolıuk, kısık olmak veya kısıl·

J ...hakkında)

•

~ ahmak. aptal; sıl. basiı; güruh;

.. e"'. U"'"

tartışmak; ~~ (b-ili:

etmek:

•

J veya J&- bşi ) soruşııır·

mak; (bir konu)'u veya ntts~/eyi) müzakere

etmek,

hürmet;

..

•

[daha nadir olarak]

şc:reflendinne;

bolulmasına neden olmak;

bodur;

-

ç. ~\_

araştırma;

görüşme, toplantı,

mUkale-

me; müzakere. tartışma; • •• ~4 ç. ~J-, ,,,~.A~..o! araştırmacı; mUfetti~; imtihan eden;

....

}"< (bıı) saçmak. da~ltmak; (bıı) israf etmek boş yel<' haıcarnak;

.....

.,,'

}>.,l = }"< •

40

· '. . i ~ israr, ziyan; ,

..

~ J-.

•

)~ ç.

•

...

~ ~~ deniz yokuluAu yapmak;.T'!' 11;

"IJ"""!

..

,

akınU

, --

••

olmak;.J"~: ..\ =

• • ~

•••

••

1~

.

. . .1 ~ ... esnasında, ... süresi içinde; ~

·. -- ..

. . .;;..... ~ iki sene içinde; ~~L.r--J" .iI •

•

•• •

...

•

__ o

.;,ı.ı.,ıı Baluk Denizi; y"....1

•••

•

••

!~

••

.r.>o<

~

• •

c'!

dışaoya

mak;

rJ)1 .r< AkdeniZ;

.

.,

) -,,"-ıı p,ıl

. ..

..

ya da ,- _ ,II ~i Luı Gölü veya

Olü Denlz;.}.J1 .r<

.., ...

MIS.

.. ,

. ..

Adalan'nın sakinleri, Sahteynıiter;

.

Li~

(na'l) deniz ... ,deniz

kenarında;

denizciJije ya da denizcilere ail; Kuzey{Ii);

-

mi~ •

MlS';

••

•

•

••

•

•

~~i ı:..ı1."aJI Deniz KuvveIJeri; n

(bşi) fışkırtmak.,

üzerine, '-:J

(bşin

kuvvetle

bş) sıç:tat-

(Js--- .. .in ü,urine, sıvı bı veya ~ sm hortum başı;

•

~ MIS. şınnga;

,

•

~

•

hortum başı; •

•

•

.;.;., şans; bir çeşiı loıarya' ~- ~i ~ şans~z,

•

••

kötü pnslı; ........Jl ..~ kötü şans. pnssızltk; ,-

;~ şanslı;

, ..

•

.., . .p'u.

.iw.

ı.:.ı~ şanslı; çalımla/ caka

., -

satarak yürümek;

~ ~ (bıı) buharlaşurmak, (bşı)

dezenfekte etmek; (bşı)

(bıı)

güzel koku ile

buharla

dezenfekte etmek;

.... (su]

buAulamak;~

,-

kuzey MIS.; (ç. "J-, i.) denizci; ~L,. IJ~

••

atmak:;

~~

Nil Nehri; ",p,ıı

Bahreyn Adalan; , ~\.J""! Bahreyn Adalan ile ilgli; 1;1~ Bahrey"

bilgi sahibi olma;

bı) sıkmak, püskUrtmek;

• ...

~.

horlamak;

u (t:")

GUney

... .. Karadeniz; ..:Jl.t)liJl ~ AlIanıilc: Okyanusu;

· . . .lo; .r<

(J bı luılimda) de-

aferin! çok iyi! bravo!;

••

••


zirve, doruk;

. ., .

r)illi; J?-i ~ HUM Denizi [y;nc ~I .. . . .... .

.;1.;

(hastalık] kriz, nöbet;

..;ı..., ıJ b·" bı') gözUnU dikip bakmak;

•• •• • • • Denizi; ~~, ~i Kızıldeniz (yine ~

••

•

•

•

•o,

sebze ekili

• n'

.ı.....",.ıı Akdenız [yine .,..,.-ıı .r>-JII;.r< •• •• • • •

nIN.

engin bilgisi olan; engin, çok geniş;

nehir; ulu kişi; [şiir] ölçü, vezin;

•

.

._

ç. )~, J~. )~L deniz; büyük ,

..

f'-i-' ıJ bıd,) oldukça bilgili, ıJ ...de)

f'-i',

•

-

rinleşme. kapsamlı

engin bilgisi olmak, çok bilgili

0.0

"r, i)L....ı denizci; i)L~'·dço~.,

~ derine dalma;

yönünde gjtmek;~ )

(J ...l!!) dalınak; <J.. .konusunda. olanında) •

••

•

tarla, bahçe, bostan; "

gemiye binmek; [gemi] seyretmek, yola çık·

kapsamlı/

•

i ~ ç. vl_, ;~ göl;

••

•

mak; [gemi)

•

uçak, gemi vb.del mürettebat, personel;

müsrif. •

~ a .(~) (korkuyla} şaşırmak; çok susamak; ••

. .

•

buharlaşmak; dumanlaşmak;

. • '. .

güzel koku ile

kendini buAulamak;

.

_...

·. ..

JI>..ı

~~ denizcililc, bahriye;

~JI>..ı [na'ı) buharu, buharla çahşan;

if'-! ufak göl, havuz;

J';" gUnltil;. buhar. tUtsü; ,

~.i""! vlıi,.i su bitkileri; '

,

•

ç. ""I" i';"l duman; buhar, •

... .. ~r J~

41 sildamen, tavşan kuıa~ı. buhuru meryem çi-

baıımsız olmak, baıımsız davranmak; (~

çeti 700. Cyctamen;

gôriqünde./ikrinde) ba4ına buyruk davran-

,

o-

~1 nefesi kötü kokan;

.. .

mak; (y bı,) ..kcline almak. ..k başına sa!Up

"-

.

i ~ç. rı:O- ..:.ıl. buhurdan, buhurluk;

olmak; (~b-i) yenmek. alt etmek; (~hisse.

buhar ile deıenfekte eden kişi;

duygU}'D) hakim olabilmek; (~bli) rastgele

o-

kuııanmak; (y ",) istibda! ile. başına buyrtık

~ buhar ile dezenrekte etme; ,

,

o-

~ buharlaşma;

bir şekilde yönetmek;

••

••

. ..

:ı; kaç'!'

i r~ ç. ri)! buharlı gemi; , - , ; ~J! küçük, buharlı gemi; • • ~ a (~) (bıin

•

•

"

,ili::"-:ı;;}; ;.i I~I mııhak,-

. "'l

kU. olması gerekiyorsa; ~

•

,

~ [haddinden fazla] küçük. düşük;

çok. düşllk {fiyat]:

--

.I<'~I [çot,]

..

•

•

.

.. ..

ı\..I.f..ollkeyr/.

••

_'

(J'-<) vc J'-< u ( r j cimri. pinti. olmak;

~a

.... .

,

"

o••• ••

ı4 daııum yapan;

o o

J'-< c;mrilik; •••

.. ~ ıamahkarhk veya cimrilitin sebebi; .-

~

_

_

bşe, bşe) başlamak.

.'

•

J<- halka

bir şeyin önune) almak. takdim etmek.

".

öncelik vermek; ıı\.ı (bşe ~ .. .ile) yapmaya

başlamak. adımını atmak; r~~ ~LJ~

başörtüsü. cşarp;

• • •

J

•

binlcn mcydana çıkmak; 1.1< (bıi.

~ ç,,~ cimri; tınıahkar;

••

o

•

1.Iı.! a (.. ..1..1.) (~ veya

vennek;

~

-"

..

yo

müsrir. israr eden;

1: . diktatöt. müstebi.t, despot [i.s. ve si; 4tff. o, .:. '. ba4 ına buyruk. bildipm yapan; o

~ b-t ı....:J bıı) gönUlsllı! isteksiz

.. .ç. J'l>.,. .

.

po

ri~ o~ ~yle~di. ondan sakındı; j..~

•

[çoj.l indi. keyfi davranışlar, ,. .

~ı\J..F..ı1 , _ otomlik. despotça. istibdadi;

, ".ıl i )1r-JI':'\of-l~ <,lo J'-< b;ldildc-

(,;r.

indi davranış; istihdaı;

':"'4ılJ..F..ı\

(~bıi, ı)s-. ~ b-dtn) sakınmak, vermemek;

.. , . ..1.

darma daımık;

israf temeı harcama; "

• •

~ her

.l!4 dalıtma. saçma; çt.karma, ayırma.;

.

•

. " JS, .

halukarda. muhakkak. ne olursa olsun;

• • • ~ç.~~bahşiş; , • • • •• ~ a ( r j [kızgınlık, üzllntü, sebebiyle] •

,-

yapmalı. ba4ka çaresi yok; ~

~i.! ufak. küçük; önemsiz;

•

,_ J

kaçınılmaz. muhakkak; ~ .ıJ ~ "i bu-nu

çUltmek.. dUşilrmek; (bıi) ihmal etme~

kendini öldilrmek;

J"

muhakkak; kesinlikle. şüphesiz; ... ~ .Lt ":l

degerim) azaltmak, kU·

,.

o

kaçınılmaz •

••

u (.Lı) yaymak. saçmak; .)J.ı (bıi) bölmek,

yaklaşıp konuşmaya başladı; l~i (bıi)

taksim etmek, dalıunak, (evzi etmek:; (bil)

kez yapmak, ortaya Çıkannak; (}'eni bı) yap-

Çıkannak. ayınnak;

harcamak;

israr etmek. boş yere

J~böıünmek.daıılmak; \

-: 4~

1- ..

. . , .. başlanl!'ç; , ~.ı..,.JI ,Lo başlanl!'çıan

mak; 1-"<1 (y bıc) başlamak;

..

• .10<

ilk

.

,. ..

42

....-- .

. .- ..... -

itibaren; ".i.ı J lı.J-' ~ veya J • -

•

'"

O.)

dera yapmak;

•• ~'~.

ri~: başlangıç; DU. isim cUmJesinin öz•

ii • •

(.''''- JII>.,.) ••",- !ekrar, yeni baştan yap•.. 'n •..•. i . . . mak; .. ..I.f
rahibe adayı;

.JS W

•••

••

~~. i".i.ı başlangıç; 1 ~L~ ı.i

r Ojl başlangıçta, işin başında; i~'~ başlangıç;

ilk adun;

.

başında;

.. . .ı.lf

nesi, mübteda; il

,, UJJJJ ansızın meydan gelmek. olmak;

kaçmak.

!azellikle

anında

heyecan

kelimel~) ~ lJ..nin) aklına gelmemek. {:rtl

~~ i~l~

•

en

söy;eyecek söz bularnamak; ~j4 [düşünce vb.) (lJ..ninj aklına gelmek. {hisJ (lJ..nin) içine

-

girişrnek. kaJkışmak;

Cu-JI ...e)

~I.I.f ilkel;

doAmak;

i~ Ç.ls~~ başlangıç.başlangıç noktası;

(JI ... için) acele elmek; (bıı) çabuk yapmak;

1- ..

.,

temel, esas; prensip; buluş. icat; [çol., kişi­

..

ninJ inançlan. prensipleri, ilkeleri; ideoloji;

o.

•

...

... ül ~~ ).:ı~ gecikmeden, hemen ... yap.

mak; (b-e. y .. ile) srJdırmak. dil uzatmak:.

.

-- . asli unsurlar, temel kavramlar" ~JWI ~

salaşmak; 1.~ !~ .).:ı~ kaba sözlerle

temel kitaplar;

saldınnak; Vı Dıe) tepki vermek. cevap

.

,

- .-

~

i

.•

• •

ilk. aslına uygun, özgün; temel,

. . astma uygun bir c'"kildeo

,.

asıl, asli; L....:.i

-

i .•

~

,

prensip olarak, prensip itibariyle; , .. i~~ başlangıç; HRI. papaz adaylılı dev• •• • resi; 1 ... ~ "I i "ıL ... den itibaren, ...den

-

-

-

başlamak suretiyle, ..den başlayacak şekilde; ,

-

il~~ ilk; lemel, esas, asıl, hazırlık aşa-

masında HUK.; orjinal; 1 ~i~i ;;j,~(~ asliye

..

..

vermek;

..l,t. ılı

•

•

o

••••

JI ).:ı~ sözünü yerine •

j~ı •

," .

.,

. .. .

•

getirmek. sözünü tUlmak için girişimde ,

.-

bulundu; (~jJ' J~ zihinde) netiiki açıklık kazanmak; ilk bakışta (ül)

_.

..

... dulu

görünmek; ... ül ı.r-~ Jl ),)l.e1 birdenbire

. ... .. vardım; ~, J~ ),)\.:ı anlayıvennek;~~l

... dılı aklıma geldi v::ya ... dılının farkına

•

. .·..0

(için) acele etmek; 1 ~U

-

.

')..l.-:.!I alZlm

-

,', mahkemesi; Jı~ ~i ~ı temel öÜC tim ;

açar açmaz) daha bir kelime söylemeden

~i~~ ı-)~ ilkotuJ; ~1J.:;1 ,ıle'.. ilkokul

...demeye başladı;

.'0

••• , · · ·

,

-

diploması; •

o•

•

--

•

~1)1 tereddüt etmeksizin; ~~ ~j ~,)~ her ...

"

şeyden önce; '.J'~ ~:Vl zikri/ bahsi geçen.

_.

daha önce anılan;

•

l$~ başlangıç; başlayan; HR1. rahip veya

• ,

..').J.ı. ç. ..:.ı1)'1.ı')J.J.ı .. . ., büyük miktarda

).J.ı

~~~ başlangıç r~Iı>?~ veya ~:~ J r-:-~i ~Iangıçta. ilk aşamada; ~:~ ıi H'

o •

ç.

)J.J.ıdolunay;

• o •

para • ••

(eskiden 10.000 dirtıem);' ~1-,,'11 ':'1)",-

çok büyük miktarda para;

!~L~ çabuk ol! acele er!; •

•••

;).:ı~ teşebbüs, girişim;

;~:4 ç.):('; haberci, müjdeci, ilk işaret;

43 önceden görülmemiş olay;

eşsizlik;

heyecanlandıran,

yaratma kudreti; harika eser;

..

--

· ..

şiddetli, kuvvetli (öfke vb.}: yanlış; Jı\y.

",,\J.ılromantik EDB.;

[çal.) birden dolan duygular, istekler, dü-

~!~i romantiun. EDB.;

•• • • şünceler, ~ iJ,)~ iyilik yapma hissi. İsıeli;

t~yaratan. yaratıcı; yaratma kudreti •

•

.

..

,

.. .

•

.,

,'lo. harman yen;. J .ı... •. ç. r~.

.. . rJ)J.f.

•

. . t'" a (t....)

. -.

-.

kabiliyeti olan; mOstesna, tek, eşsiz [sanatçı];

-

ve ı:.ıJJ~ ç. ~i- bodrum;

t~yenilik ortaya koyan. yenileyen mU·

(bı,) ilk kez yapmalc, türetmek,

ortaya çıkarmak; (bıı) ilk yapan olmak; türe--

•

• t..ı...ı

•

tmek;

(bıi)

•

icat etmek;

JJ.:.! AU.BKZ.; i

(b-i)

aykın

bidaIÇı;

ecddil;

•

i

••

JJ.tu (JJ.ı) (bıi Y bı iI~) de~ştirmekı yerine

•••

davranmakla, muhalif olmak ile suçlamak;

vermek! almak: J~(bıi, bit) dönüştürmek;

t"'l = t"';

(bıi.

-. .. . ..

(bı,) y"'aımalc;

<J bıdt) çok

<J

bşdt) müthiş olmak, •• •• çok önemli bir yeri olmak; t..~~(bıi} kat

iyi. usta olmak;

••

etmek, bulup Çıkarmak;

t

t'" yenilik; yaratılıı; ,

i .-

"~(bı') yeni,

••••

• ••

laJ" ) lo", tekrar

• o.

tJ.t ç. t1 J.ıl yenilik çıkaran kişi, yeni; • • •• .. . ıJ\ t..L.ı ~

.' ...

,

... ~ t~

den

başka

• •••

koyarak de~jştirmek; JJ.ı! (bşi Y bı ile)

."

deliştinnek; (bşi Ybı

bir şey; ...den ayn,

ile) telafi etmek, kar-

şılamak; J.Iı.:1 deliştirmek; karşılıldı olarak

.. deliştirilmek; Jı\:ı deliştirmek., (sözii. gö-

. . ..1 (bli y

rÜJJ~ri, .,

J

i

selamliJlmalan)

.'

•

vermek; i

•

farklı',

• • ~.ı."ç. t.lı yenilik; karşıt doktrin; {çal·]

.. moda. kreasyon; 1 t J.ı J-' bidat ehli;

..

.

•

.

~~, t.lı görülmemiş. •

benzersiz. harika, •

hayret veren; yaratıcı ~~i ~ mecaz sanatı; ~

~

~

yapmak;

bı il~) deliştirmek, alip

(bşin Y bı

•

karşılıklı

ile) yerini

deliştinnek;

••

JJ.t ç. J\J.tl bedel, karşılık; telafi edici şey;

ödeme; harçhk. tahsisat; • •

•

yerine

koymak; Jıl.ı(bli, .. .ile) de~ştirmek. yerine

•

t ~ 'i şaıuacalc bır ıey yok; ... ması gayet tabii. normal;

görülmem;ı'

de~iştirmek,

Oı'

ıekm;

••

...

,

görülmemiş saymak; ••

•

y ya da .;;- bı ile)

masrafı • •

iade;

fıyat, bedel; oh.B. bedel 1 ~l)--l JJı.ı yemek i

•

•

hırrçh~,; ,,}-ll •

•• •

•

•

•

~

J", yol h"'Çh~., h",c.mh; •• • •

~L.J: ';ı~l JJ.ı abone Ucreti; ~.:.-ıı JJ.t masraf, gider hesabı;

...

·.. JJ.ı [mlJd.kuL) ... yerine•... e bedelen,

~

Mt:l.t ç. ~1Jı.ı hayret veren şey; ilk yara·

•

•••

. .. .:ı' 'i", n;

"lıı. hilka~

.. . .. . . •

I.J':L~ mecazi. tetorik; • •

t ",I doh.a çok

...e karşılık;

hayr.uılık veren; daha yenı;

• t'Jı.ı! kreasyon, moda; benzeri olmama;

. .. _. , 4.:--

. . .. _.

4JJ.ıç. ~'j~. J.Iı.f taklID elbise; kostüm;

•

elbise;

•

J 4J~ Oniforma; ~l.i:tr 4JJı.ı resmi •

•

J-4

44 •

u,)\.ı şişman; •

•• ••

••

JI., Imud.kul.] ve

... 1. JI., ... yapmak

•••

'..lo! o (t.Lı) (b-nin yanıM) aniden gelmek. çıka· •

yerine; •

•

••

j:ıJ.ı ç. "~J.ı

gelmek (b·i. Y bı i/~) f3Şırtmak; t')\.ı (b·nin veya~ bıin) alternatifi.

V

yerini alacak. dolduracak •

(mOt. i..) yedek

şey;

l1Y. dublör;

•••

•

1 4It..ı.ı ij,}- yedek tim ASı<.;

• JI., bakbI; sarraf; •• •

önün~,

len/ hazırlı.k..sıı/ o anda yapmak! söylemek;

., ..tabii yol; Ü111J.t ve

Ü11I..lo! kendiiilinden olan.

oluş;

normal,

, ,

•

kendiliAinden; •

•

~J.t

ani ya da beklenmedik şey; irticalen

•

••

~~ degiştinne;

söylenen; sezgi, ilham; sezgi/ ilham yolu ile

4J,~ ç. ...:.ıL karşılıklı degiştione, mUba·

ögrenme, anlama , ~.ı.,JI

" • t'

dele;

_

••

••••

1 A.o~ ...:.ı~,~ ticari ilişkiler; •

•

b/in) yerine koyma. geçirme; ibda1 olu.; J~ deAişme; sıra degişme, sınısı gelme;

.J,L;

transrormasyon. geçiş; evrilme. dönüşme; J,)~ kaı1lhkll olarak alıp verme; •

•

•

•

tt

r~i selamlaıma; ~lrl J.\,ı uza duyum. i

••

•

•

t.

telepari; "ı.,)~ı ~ döviz kuru, kur, J,)~ •

•••

•

ı.$.r~i esir tak.ası; •• • Jlı . • ., [karşılıklı] degiştione, yerine •

•

koyma; J~

• • ••

•

: ...:.ıUI.r-~1 J..yotomatik çalışan

•••

•

• Ot

• ••

• •

ç. ıJ.l.ı1,

•

~-4

?\,p. zeki, hazır cevap; •

•

• •

sezgisel; ~ikar. açık, beUi;

.

•

. .. .. •

...

gibi ortada, «~ •• ,~i:' iLc.,) ul ~~i ~ ,.

•,

•

••

rJ.j:).r- "I iJro/'"

y JOlI ~

propagandası

Birlili

J •••• ,

bölgedlü<

yapanlann herhangi bir Arap

planına

muhalefet

eıı.igi gayeı açık

..

olarak görUlebilir.»;

J •• ı..lı.! ç. ~L aksiyom. şüphe gölUnnez. • •

temel daAro; herkesce bilinen hakikat, doAru·

iJI..ı.ı' beden, vücut;

vücutla ilgili. bedeni. fıziksel;

"

ç. u..lo! fişman;

• .A.iJJ.t " şişmanlık;

lulu kabul ,',

edilmiş

temel, #

önerme;

tartışılmaz doğrular;

••

U.,) I., u u.,) (J

b-e) görünmek. belirmek;

o-

~l..lo! fişmanlık;

.

•

apriori. önsells.]; ~~1 ~ apaçık, gün

A-il..lı.!

u (ıJJ....ı) veıJJ.ı u (I:ıl.l.ı) şişmanlamak;

••• •

'

••

~~ ve~..lo!

• •

J,)\.:.:.- karşılıklı;

~J.ı

ön hazırlıksız. geli·

•

biI dOzen ile plak degiştin:n teçhizat;

• ••

Js- tamamen ken·

. . i rol>- ...., sogukkanlıbk; •

oL

••

ıJJ.ı

şine. irticalen; ~.ı.,J1 •

~--

..

••

,

·-

düşünmeden,

dililinden;

•

• J\J.ıl (bş ile) karşılıklı degiştirme, (y •

ıJJ.ı

••

•

J.ı;. bkz. J.lı;

••

•

ÜIIIJ......Jlı kendi kendine.

1]1-4 mecra. ark; (eleron halu; petrol hattı;

•

Y bı i/~) aniden çıkmak; t~l irtica·

•

•

•

•

•

ı'

•

.,

iyi, dolru, makul görünmek 1... u\ J..lı.....:t galiba...•

görünüşe bakılırsa ...•... olacaıa

benzer; ... dIAı.

olacagı

gayet

açık; Lı.S,)~

.

,.

.

,

açıkça göstennek. belirtmek; , i JI""4 ",'4 • • •• açık

bir düşmanlık göstermek; lı.S-41 (bıı)

45 açmak. göstermek;

i~aret

elmek.

açıkhA;a

ka"şıunnak' ... J ~i~ "J;i ... hakkutdald . - ." görüşünü bildirdi. açıkladı; ı . t) ıSJ.ı\ bir • •

. ..

t~ (t~) ve t~u (A.....i.I:L,) kibirli, gururlu olmak; t ~üks, tantana, debdebe; gurur, büyük-

•

isteAini ifade eunek; ıS-4= 'J.ı; çölde yaşa· mak; ıSi~bedevi gibi davranmak; •

J~çöl;

bedeviJer;

ı.SJ~bedeviler, kırsal, köylU hehirli kaq:ılı);

bedevi;

..

kapris; huysuzluk;

armuı

beyan. manifesto;

~.)~i. yançöl. scc:p; köylüler.

yapmak;

inlizamsız. şapşal.

pejmürde,

i~l~ jnlizamsıılık. şapşallık, pejmürdelik;

L~a

(.. .Lı)

(~ b-tl sövmek, küfilr etmek; . , - . '.'

(Js-h.t) dil uzatınak; ;S~ ve j~,,(i .. 1J.ıJ müsıehcen, açık saçık,

edebe

aykın

olmak;

iS~iksindirici, iirerıç. mide bulandıncı, müstehcen. açık saçık, ayıp;

JI~e '~1~ müstehcenlik; iArenme.ıiksinme;

(hükümetin

.--.

J~Al.F.BKZ.; • •

J~ LL. ; (J~) (bıı)

bıtksız;

•

~

J~müsrif;

~u (~) (boi) geçmek, yapııiından daha iyisini

•

nüve; temel

JI.i.ıekin vakti; •• .)!~sr.lf etme, saçıp savurma;

,.

•

ÖZ,

vb.nin MEC.I;

(ç. _'1.1")

~L.I.F ~1J.ı;

•

.

va çekirdeıi;

il",", bedeviler;

J.: . . e ~L

benzeri!;

•J~[tek.is.] çekirdek, tohum tanesı; mey-

.)4açık. aşikar, görünen; çölde yaşayan;

·.

-

-' .

.,

bedeviler;

..

JJ~ [çoA·] meyva çekirdekleri [şeftali. elma.

step;

"'.&.ılifade.

yaymak; (bF) israf elmek, gerekenden

, J.i.ıç. JJ~, JI~ çekirdek, ıohum; fide;

iJI~ve ijı~ çöl hayan; bedevilik; Jl~öı.

MEC.

-

.

••

t~4ç· t~I; yüksek; kibirli. gururlu; ~~ u, i ul.:;) (bı; tohumu) ekmek, saçmak; fazla harcama)(;

ı.O~ ..:.ıL bedevi (kadın. kızı:

il~. ı.:.ı(,~

lenme;

(bii) bol vermek! harcamak;

ifade etmek, kurban etmek;

fetmek;

(bıı)

ihsan eımek,

(bıı)

sar-

bahşetmek, karşı-

,- , ., . ..

hksız vermek; 1 .~ J~ gayret sarfelmek.

...... - ,.--özen gösıermek; I,) ~ J-4 1t; JS' J-4

.:.uc...: bOliln gücüyle yardım etmek; J~ - .

•

-,

lıI'L..Jl gayret sarfelmek. çaba harcamak:

~ sı1ı.Jı J~ b·~ iıaaı elmek. boyun e~mek; JU :ıs- Ji; ve j J.u..ıı :ıs- Ji; • • ... J. . . <.r' ~)1 yolunda herşeyini . - - ',-, .. , ,- " , .,. -.' vennek; ( "~,;f-) ."'jJ .,J. • i', J... .:. J

•

. . kendini biri için feda eımek;. • ,

.. - -.

iJ J.i.ı

•••

yapabileceıininen iyisini yapmak; J~ok

46 [kadını

fazla vermek. cömert olmak;

-

kendini

..

satmak; bayaAv adil sıradan olmak; J~' (bıı)

{gereksiz

yerlerde kullanarak]

eskitmek, olur olmaza kullanmak. sokak ara· bası

gibi her şeye kullanmak;

nışlarda bulunmak; (bıı) • •• • • ••

• i

hayatı

davra-

kötüye kullanmak;

ii J~L kendini alçaltmak, rezil etmek,

Çıkarmak;

, beraat etmesini sa!lamak; t ;

görüleme:ı,

...r.'

-

-:..

sıradan olma; aşaAılık/ dilşUle •

nezaket; sadaka;

..

,

- ..

"

;tft' temize çıkma; beraat;

j~ hürmetk.ar. sadık, baııı;

olma;

_.

JJr-- Allah

hergünkj (s.l; ~ J~ r~ basma kalıp, sıraLo

• • ol

-ıı~-, mUstehcen/ edebe aykın espri; (ı.:J).,)'!)

•

a, i (..r-!) hürmetkarl

.--,,("deniz" karııu) ,oprak. kara; 1-" dı!"·

•

."

saygıltı sadık!

olmak. görevini bilmek; (b-i! karşı veya

051,

ebeveynı!)

hürmetkar,

saygılı

(yemin, ant) geçerli olmak;

., .

(ı..:J

söziinü,

yl!minini) tutmak; J.ıf. (b-nin, bşin) suçsuz·

IuAunu ispat etmek, temize

çıkaımak, haklı

r.

"

'

[na't) kara...• kara ile ilgili; yaban

."".-,.,

..

•

yüzer gezer araç; ,

'

-,

~J. ç. LSJ')'! step. çöl; bkz.

,.

ir.;

,j1J. dış. harici [na't]; yabancı. ccnebi;

.r

b-i! veya

davranmak;

,.

.. . t I.J"'O! J I)'! karada ve denizde;

[hayvan ve bitki};'~.J"'o! ~r. 'J\,..oı amfibi,

b-I!) Iütut1car, davranmak; (b-i! öz!. Allah'a) (ı.:J

dışan, dış

ı.i

IrI! karşı) kibarl nazik davranmak; (ı.:J

itaat etmek, boyun eAmek;

.'

baAışlanmaz;

mez,

dan, klişeleşmiş sözler; J~ y;"I oriji-

- S:~

makbul; mübarek;

,_. .'-,-" J,r ç. ı.:.ıl. beraat; ö:ıür 1 4J J.r.-- "'i afredile-

•

nalliAi bulunmayan, sıradan üslup; ı

katında

merhum;

••0' •.

'"

..

,

J4- adi, hayalı, sıradan; ..., J.b:-a basma kalıp, klişe, bildik, sıradan;

ı.:J

kibarlık,

kurumu;

J~\.ı müsrif;

baAIı

züht;

•J"'!" ç. ı.:.ı1r--. Jl.;-- hayır. iyilik; hayır

(çog.) günlük

JL~~ bayaıılık. basmakatıp, klişeleşmiş,

.i-

çLkannak, beraat etmek;

•

•

.. .

.

,

..' elbiseler; ~!Y J. ıJ';j ... günlük yaşamında; ;

'

.' _.," J. ve}~ ç. }r.'. 'Jr. (ı.:J bşl!) baAlı. sadık.

"

_

.).l,. ç. ');\,0 'edik; ');\,0

.

,

r.• hürmet, saygı; doAruluk, dürüstlük,

Idbar;

ol

-"

haklı

hürmetkar; dolru dürüst; dindar; nazik.

ıı~ takım elbise; _.

"'i

(sözü, yl!min;) tutmak, gereı,ini yapmak;

dindarlık,

bahşeune;

.1

kabul edilemez; ... ı.:J ~J

J~ kendini temiıe •

J.i.ı verme, harcama; feda etme, feragat;

masraf, harcama;

'

...ill!, ... yaparak kendini temize çıkarmak;

•

küçük dUşürmek;

'. . Jr...

(b-i, b/den) temize çıkarmak,

-" bugd.y;

ır;.

(,:,;) (Allah) (bl') yanıuna!<; '-" yanıuş; o' • -' " "I' ç. .:..L, ~i-" yaraUş. yanıtma; mahluk.

yanıuk;

,. bkz. -";

47 •• ı'

-

..t-

suçsuz oldugunu gösteren;

·.

(s)l,JI Yara"c•• Halik {Allah);

... o (i"I.r-d (v-' b/den suç. ayıp, kwur.

'''IJ~ mubaıaat Isı...HUK.;

...

kobahouen) uzak: olmak, anornak, temiz. lenmek; rnek;

V

""J"'; 19! •

ı;1_.'Ir.fr.> meyhane, bar,

... jlr. [vi brava, aferin!

tL; Prag;

temize çıkarmak; (b-i) iyileştirmeye, tedavi

••••

t;.i b·; veya kendini

t..AI)'! Brahma;

beyan etmek; beraat elmek;

t~ ~: ... i •

(b-i) tedavi etmek:. sa~lı!ına kavuştunnak;

kendini

V

bıden) kurtarmak,

•

~;ç. ~i; kanal. ınce ...; i

i.

•

•

r.fl anlaşılmaz,gürültülü sesler çıkannak; i örn. topluluk] •• •

~.

.

••••

••

•

•

• ••

•

... I)'! muaf, özgür olma; ret, tekzip inkar; masumluk, suçsuzluk; dürüstlük; (ç. ~r.)

iı~n, ruhsat; lisans, diplama, patent; 1 i~l;'

•••

••

AU.BKZ.;

••

• SUR. ~.)"!

boru, tOp

~.;! etmfa su sıçratarak suya dalmak;

. . ~)-!r ve u~r tekir balı~ı zoo. Mugil " .

sunnulletus;

devletin diler bir devletin konsolasunu tanı.

Jliı r. Portekiz:

~

.0 •

.0.

J..1;,,;.;! (na'tl Portekiz...; Portekiıli ;

i

dılını gösterir belge; ~; ~J' '''Ir. nıN. limUk kartı/ vekaletname/ itimatname gibi evrak

DlP!..; ~~(;.ıı ıfi. zararsız.; suçsuz. masum; • •• i ..;-:1 özgür. muaf tutma; berat ettirme,

[nargilenin, lavma-

- --.

"-; bkz. ";;

~

kısmı

nın];

tl~! ihtira heralı, patent; i ~ ::.dı i~l; bir _.

zalimlik-•

J!r barbar, medeni olmayan;

~)'!

esen;

~.

4l.)"!.)"! barbarlJk,

SaA.

. . . ~ "I,)'! ... da suçsuz, masum; •

•

yan; (ç. •..t;'.)"!) Berberi kişi; barbar kişi [is.);

' •• .. i.r. (ıJI b/den) muaf. ayn tutulan; A..:..l,) •

seslerle konuşmak;

;r-l' Berberiler,

• f.4S! ç...~/i. "If; (V- blden) muaf, ayn Iık.h. sıhhatli,

anlaşılmaz

li•• r.r. (na't] Berber, barbar, medeni olma-

•• ..r. ve;"J..r. nekaheı.., iyilqme;

(utulan; suçsuz. maswn; riyasıı samimi;

•

•••

V ... den)

•

•

.

labirent;

uzak olduıunu ifade elmek; ••

~

~..t; ve "r.r.ç.lıl:1r. eski Mısır'da tapınak MIS.;

suç/umadon) temizlenmek; V sorumluluk,

du~unu

..

~.

r,;; (ı.:r- bir zondan,

kurtulmak; masum, suçsuz 01-

•

•

•• ~) kişiy; temizcçokaımal<;r;i(b'i) suçsuzi

mesuliyetlerı)

Paraguay;

.!'-,;'r-l' •B..zilya;

lemiılernek, kurtarmak, anlmak:; , ~G ~

anndırmak;

••

•••

r;. (b-; ~ bjden suç. oyıp, günahıan)

bir suçtan

"1~'Aşayı Rabban.i ayini KlP. MIS.;

•

•

hastaliklan) kurtulmak, iyileş­

etmeye çalışmak; 1 ~~

.~

•• • • •• Jı;;; ve .:ıı;;;portaltal; o.

o.

'"

J.ı;; (na'l! portaltal... i; POrtakaJ ..nkli'•

.• '1' . OJ''" h)~ ; pençe;

48

, .,

·, .

ı U ~ ~ (kadın] cazibesini, çekiciliiini gösıennek; (kadın)

süslenmek, kendini

••

••

••

•• güve
, rW-I U

••

U

yüksek

(J~)

u

ilştıma

34:ı:- )4ç. ~L-; zırhlı harp gemisi; mavna, sala-

,.

••

••

lJ"U:-~' ~cirit. al

üstünde oynanan

mızrak

,.

sogumak; •

•

(ağrı, sızıyı)

.. . J':-.J!ç. ~\.J! pergel;

•

ı J- ıl

sofutmak; (bii)

••

J ,.,....-;;yatışmak,

ı .,r.sofukluk,

.

din·

dindinnek,

sakinleşmek;

••••• J~'sofumak:;

oyunu; ~ ;JlJüpiıer "STR.;

teskin elmek;

J ~ (bıı)

••

•

(ocıyı)

buıdolabmdadondurmak; (acı)'ı) yauştınnak;

purya;

dondurmak;

(bıı)

yauşunnak.

•

•

•

sogumak. soguk hale geçmek;

MEC.;

dinnek, (J J-)

su deposu;

•

• •

••

• ••

Uç· CU. (CI.J!\ kule; kale. hisar; burç A$TR. • •

1••• ı.r.

serinleımek; sakinleşlirmek, yauşurmak;

güzelleştinnek;

2

t:J:"" kırgm;

A.!

soguk olma hali; sogutma;

dindirme; nezle TIP.;

'

•••

•

ı .r.do1u;

•

' -.J!ç.l'::"l.J! bo~um [parmak"); •

;J.r.ltek. is.] dolu tanesi;

••

• •

.,

Uo
JJ..r.TIP. gö-ı

Jl bir )'ere) (bırakıp) gitmek; [olumsuzluk edalı

ile birlikte

kullanıldıiında] devam

mek. sürmek, h.lIi ... olmak. yapmak;

...J. tt o •h5Jl ... dadır.; , _~ •

•

f

•

••

••

i:.

•

t

el-

JJ.r-J. solukluk. serinlik:; [duygusal]

·

iıJ...r-!

•

,.

soA;ukluk;

•

MIli. zengin; ,.~1 ~ bilinmek, aşikar 01•

mak;

••

tt J

•

•

rahatsız etmek,

· ,.

•

iı1..r. buzdolabı,

••

•

..

eziyeLler, elemler;

-I

Ol,lldün;

4>-)ı;ildün: , ~)ı;ı\ 'i:1ı1 dün gece; J~i

. 4,.~)l)1 evvelki giln; · .'

e.rşiddelli,

.. . ~.,r-öll soluk hava deposu. buzdolabı; U;&-

yı, acıyı) yaııştırma, dindirme; "

• • •

Q~uıursu-ı, meşum; [~L. kaqıul; ••

, .,

1j~ '

"

•

•

ı)~

••

aptalca. saçma;

ahmak. kalm kafa~;' i')L,l1 y •

•

•

•

savaş; iıJ'~ lo•. t. •

J i~ incinmiş;

zayıf;

soluk; serin;

•

•

•

•

•• ~i soıuk

••

kolayelde edilen av; ~ •

•

rahat yaşam; b 1~ •••

elim !ön. alnı;

(ağrı•

~.,r-öll soluk hava deposu! bölümü;

~J~aynlış, gidiş;

•

soluıucu;

soluk hava deposu;

•

•

:

.l:!~soluuna;

dunna, kesilme; ara;

geniş. boş arazi; Lrlf. açıkça. aşikar olarak; ~.)l.:ısıkıntı1ar.

dondurucu.

soguk hava deposu;

Jl bir yert) gitmek;

,

malaeya;

.iJ.;!sıtma, malarya;

taciz etmek; U 4 (bir)'erdtn.

rı,}'! gidiş, aynıış;

r.ıJ1 lıJ.r. solukk:an1ılık;

..

;

lJ...t gelip gitmelc; U(Y b·ı) •

. .,. 1

solukluk. serinlik; duygusal

~ı .;!TIP. sıtma,

f'

•

.,

soA;ukluk. cansızlık;

lo.

tt L. o

damlası;

•

&

• ••1

hafif tütün;

J .r.-soluıucu; ..:.ıb.r.- [soluk] yiyecek,

49 içecek şeyler;

•••

.)r

•

('..r'J (meral parça.n vb.i) elelernek.

il

rJ. ~ b-i. I>şd.) geçmek;

<J b§de) temayüz etmek. sivrilmek; jJ~

solutulmuş;

•

2,;.

üml",) çekmek;

(b-ile) mübareze. düello etmek; (b-ile) mU· i

törpülemek;

ibraz etmek: (kitap 'Ibj) yayınlamak. bas-

'ıl),! eie talaş!. meW talqı;

mak; (kimlik kartı vb.) göstermek; j"";;:bü-

•

••

,)r • ç. .)J~ ele, lÖrpO:

• •

•

• o.

..

l.).1 ç. .)l)'!' giysi. elbise;

-,

yüıUnü yapmak. bUyük aptest bozmak; jJ~

..

I'fo RasululJah'm (sav) cübbesi;

jj.r!Ç1kınu.

~,)

JI.;!dIŞkl, pislik; müsabaka. karşılaşma,

••

•

•

"-if. posta; "'"..1 "-i.r.ll hava yolu POS"""; •

•

metelik;

.. jr' daha

postael;

•

.5,)JJ~ Al.f.BKZ.;

•

ij)~müsabaka. kar111~ma. maç; düello,

fo ç. ..:.ıl- papirüs;

ri

••

mübareı.e; eskrim;

•

•

J~'.r. testi;

Ji,)r.ç.

jl..f!libraz. beyan etme; gösterme (kimlik

••

.,..ı briç oyunu;

kartı

••

t,) f. (/)ş;) cilalamu. parlatmak; • •••

• •••

.. . J> J' f.

.. J>ri' J'

k.'\.,it = ~i .ıt

,

...fo

ya da

,-

. A$.; fo ç. ,

meşhur,

• ••

mercanköşk. güveyotu

j~

if! il

1

jJ~yanşmacı; savaşçı, kavgacı kişi;

..

t~')'! (deve. eşek için] semer,

... ..

. 2 jl.t-ç.

\OJ\ Fr> priz. elektrik prizi SUR.; ••

i jt.f. ç. )Ir. priz MIS.;

G..rı. jJ.ı'J ortaya çıkmak. görilnmek;

MfC.; c.)r-b.')

esk-

rimci;

•

Çlkınu yapmak: meşhur

b-e) üstün gelen; galip, muzaf-

fer,

kaldınm taşı;

· . .. LJ J,).t. ç. ı:r.~1)'! beygir; -'

vs-

••

ı/:~\f. semerei;

-

vb.]; ibraz HUK,;

j)~ çılOnLJIı. fırıak; süslü. kabartınalı;

BOT. Marjontna hortensis; 'JJ')

•

•

... 4.:!,)

•

fazla dikkat çeken: daha

tanınmış;

lS' ~ papirUs &OT. Cyperus papyrus; •

sundunna. fırlak yer,

maç 51'0.; düeııo; eskrim; • o., .•. oftf. (i Y-.t;'ı MIS.) on kuruşluk demir para.

ı.i~;' posta He ilgili; haberci, kurye, ulak;

C'

..

çekişmek. rekabet etmek;

fo =:) ::,;.i(bş; mektubu} posta ile göndermek;

•

..

.-

...J. perde;

•

_

iJl.t- homeuluk (ıl;. ın mesleii);

·,

4,)

•

sabakada bulunmak; j,j.\göstennek. beyanı

••

•

•

olmak. göze baunak

geçmek. (b·d'n) üsıün olmak;

:,~ (bşı) alenen gösı.ennek, dikkati (bşin

•

3 jı!;!\AU'.BKZ.; 4

UÜ~ borazan. trampet;

..

b . .~ ç. t.l

.

oJ•

kıstak;

herzah. aralık. fasıla. lIWli. mania;

so •

~

H

bulunmak, mantıksız

lJJir. yaya kaldınını;

..

••••

r;' ~ til hortumu;

rı... r; zatülcenp;

,.\OJ w..)'!ç. ..:.ıL- (petrol vb. için) uzun toprak ya • •••

~fll Al.F.BKZ.;

da cam boru SUR., MIS.;

".-ft yonca 801. Trifolium; •

i

•

••

• •

, --

U

.)J'. ç. ')1J'.lleke, benck;

A.;

.

..

yapmaya hazırlanmak, (y bşe) hazır olmak: ~'r.kabiliyel, yetenek; beceri, maharet,

W.)'! perçinleme;

rU

•

bisküvi;

••

•

••

hüner, kapasite;

ft ve ıJWJ. [tek.is. iL ç. ~L ince Okunmuş

· .. LU ft perçin;

"'Jfl üstün kabiliyet;

Ekmek HR1;

t,r.'ç. .:.10.r.' tebelTÜler, ba1ıllar; ba1ı1

olarak verme, ,

a ("""..Id abraş, derisi lekeli olmak; ıJ' ft

bir cins kertenkele ZOO. Tarentola

çok parlak, •

r. abraşlık. deride leke bulunması; ...

ıJ'

d',J!l abraş; abraşlık ile ilgili; , r'_'~,

.. ..,..J'.1 = ..,..J'.; ."

•

••

••

·.

~

r- tomurcuklanmak, sürmek; •• •

•• • • • f'" J'.ç. ~IJ'. ve ~J'. ç. ~I'" tom"re"k,

•

O.

•

r

filiz; çiçek;

• •• • •

••

•

•

....~J'.ç. ~1J'. pire WO.; ~ J'. (çoı.] küçük , , • •

..

...

(;}-J'. dörtna!a gitmek, "'~ek; •

•

• ••

deniz tekesi ZOO.;

J'ft u (J'J.I-) {bitki} sünnek, filiz vennek; . ,.. j}oJ'.: ""..,ıı j}oJ'. baı kasar.ısı DHZ.· ·. . . '

.

[eser);

gümüş paralar SUR.; 1~L ~.i- y. karides,

· .r.borsa;

~

muhteşem

•••

maurilanica;

.. "

tebeıTÜ;

t!~ kabiliyetli, yetenekli; usta. rnahir;

:; -~. ,.r. perçirıcilik;

..

• L-

J -

~UJ. perçinci; • ••••

!

"

,

••••

ıJ'

..

,

••

•

.' baAışlamak,

istekli olmak, (y bıı) yapmayı İstemek,

perçinlemek; •

.t..J

vennek; (Ybşe) gönüllU olmak, (ybı için)

~ J'.(JI bıe) dik d;k bakmalc, gözünü dikmek; (bıı)

••

teberrtl etmek (y bti), yardım amacıyla

ft Barselona;

.. "•

•

(b-e) ga!;p/ üstün gelmek; [y;ne

mahiri hünerli olmak;

, ~fl : ~.,)'! ~ rafadan yumurta KNŞ'; ~

••

re.U)

,

2~fo' ALF.BKZ.;

.'P .

a

U" (..1.1'») <J .. .de) kabiliyelli/ becerikli,

".Jf1 benekli, çilli;

·

••

• •

••

•

konuşmak;

Jlo·J'..,.(ı.ıı. J'.) (b'e) rü!"" teklif etmek, vermek; Jlo;i' rü!"" almak; ~~ç. J,IoI:;' rüşvet; 1;..J..~ çtlgıılaı ~ıınp çalınnaıc,

JS r. [cinjs.; tek. is. ;l titrersinek, sivrisinek

... J'

buluıu;

. . . .r..:-. ç . .r1J'.T.> v;da, burg"; .

LO' •

,

J'. bulgur, .'

~ij.J!paravan; ....J';' ALF.BKZ.;

hezeyanda

;.;:;. " (..( ";) parlamak,

ıııldamak; ,

"

i;

51 "J

,

,

.. ;,

•••

.\.....JI şimşek çakmak; J.r.\ = J.r.; [buluıl

JJ~ alaca, rengarenk;

... r!..I peçe ile örtmek, üstünü örtrnek, ;

şimşek panltılanm

yaymak;

parlıunak;

[yUz]

parlarnak, aydınlık olmak; (Ji bir yere)

kumaş, pe«le ile örtmek;

· . ,. Jr. ç. JJ.r. şimşek, yıldınm; [şimşek]

telegraf çekmek;

parlama, çalana; telegrart ardından ya~mur

J;

[larzen:

şimşek]

bir çok

~

gelmeyen

yaşayan kişi

rıi..l.. [cin.is.;. ,rek.is Öj erik; • •

..

ı.H.f.

~ fl1 (deveyı) ıhdırmak, diıleri üzerine çök-

ba~lı

•••

ıürmek;.:J.)'! ~ veya ~ bı için

için kullanılır, .. kuru

ıi.

bı ile)

ç. ,.;..H~ parııtı, IŞıltl ~ ~..r! Ji

.;;

teberrük etmek,

beklemek;

· . metalik [parıltılı]; ~'il -- ı.H.!. umut •

mübarek kılsın, elSin;.ü.,r-::-ı1 (lo:"' bşin) be•

JI,j. parlak, parlayan, pınltı; ....

J~ panitı, ışıltı;

.~

reketli

olmasını

..

.. o-

~L J.,r.' Jsabah

.

tisi; 1 .j.,~l

aydınlığında,güneşin ilk ışınlarıyla;

UJ-"4 ç. J)ıY. parıldayan, pınltılı; .. .. o,

•

'"

.ü..l\ daha bereketli; daha hayırlı;

...

• •

•

. ..

tak.dis. kutsama;

AL.f.BKZ.;

.....

JJ..I (4 ~ i.rJ (bıı) rengarenk, alaca yapmak;

.üJ'.~" mübarek, bereketli; kutlu, uiturlu; "

rezyin etmek,

.

;.--

(bıi ,sözü) güzelleş·

tirmek. süslemek;.;.i.r.J süslenmek; rengarenk olmak; •

~.i; ispinoz kuşu;

.

.......:J..i alaca, rengarenk olma; •••

'

.;

~..} )'! kışla FAS~

...

.

)ıs.)'! pergel; ;

•

.. ç. ..:;1.- tebrik, iyi dilek; bereket;

~~

"(y.f. AU.BKZ.;

süslemek~

havuıu;

4s",.r:ll bereketsiz.lik, kısmelSizlik:;

J..r.' : ~IS' J .,r.'telek.s; ." .... i .

..'J5.)'! yüzme

-

.s-; ç. "iS'; bmkeı. ıahme~ !akdi, ili ...

J}~ : ~'iı J;I~ umut pmltısı; " .

"..

beklemek, ummak;

4s'fo ç. .ü..l küçük göl, havuz; su birikin';;.

..

zevk al-

. . .;.

••

Ur'

(ı.:J bşden) hoşlanmak,

bereket

övÜımek; kutsanmak; ... .!J)l:1 Allah (cc) .. .i

Ji)'! Burak;

..

(ı.:J bşden)

mak; (ı.:J b-nin) hayır duasını istemek; .ü)~

••

parıltısı;

2.

eJ b-e veya b-e. veya

etmek; ~.r.J inayeı edilmek; kutsanmak; (ı.:J

. ,

.. ..

J b-e)

~ ve J b-e) dua etmek; (bıı) tasdik, tasvip

telegraf ile gönderilen haber,

••

1

••

;

telegraf;

. ,.

~.J! u (~J."!) dizi üzerine çökmek;~.J! ve

J. f. [na't] telegraf...• telegraf ile ilgili; •

peçe ile

;

hayır dua elmek; .ü)~

Ç.Io:•.ıl.

.'

. c!.r. ç. c!1.r. peçe; ,. . ,. ,

••

..;i.;!

r!J

örtünrnek, peçe takmak;

gürültü;

•• ••

..

(

sözler, prensipler dile getirip bunlara kalmadan

."

(Pl;, b-i)

;;

. ..•

':>lS'.r. ç. .:>fl.r. volkan; -iıs.)'! volkanik;

-. iJW..I parlemento;

52

. ..

.-.

temyiz mahkemesi MIS.; ~.1A\a.J'

"W.ft partemento ile ilgili; J

_ ...

•

ir! a
islememek;r;

bıden) sıkılmak, bıkmak:, usanınak; bıden) bıkmak,

usanmak;

mak, memnun olmamak.

aradlAıru

bularna-

, . oL

sonuç; ı...r

.. .

. r.r.

lı. r. ç.

... lt

~ bıkkınhk, sıkılmışhk;

memnuniyet-

hoşnutsuzluk; rahatsızlık, huzursuz-

-. .

üzgün, canı sıkkın; • •

(r rı)

(U/i) bülcmek,

yuvarlak, uzun

şekil

e~innek;

.

vermek; (!ollan)

.. -

r

(bfe) sıva-

mak; (bı,) kunnak; ;<1 Qifi) bülcmck. etmek;

kurmak, tesis elmek;

meyi bitirmek;

..,.

•• • • • c..::.ı..fo İng.> pennanent, bozulmayan andüle; •

•

ır J. ç. ır'.;! parmaklık demiri. çubuAu; tekerlek •

~\t-fo Kıpti takviminin yedinci ayı; • ••• i~ Kıpti takviminin sekizinci ayı;

.rf.

· ~;< ç. ~i; varil; küçük fıçı; büyük fıçı; "

•

••

o'arııyı,

anlaşmayı, sözleı­

hükmü) teyit etmek,

ı..-1J! ç. ..:JL matkap; tirbuşon;

r-r ip, sicim; kordan;

•

•

indeks;

kap;

•

müfredaı programı, ölretim

..

prog·

. ...

ramı; (radyo, ıvı program' ,L.;'ıl ~U;< ı •• . ',0 • kalkınma programı; Lo; ~ ; .ıı ~li;! kemer

onaylarna)(; r~! kurulmak, tesis edilmek; sanırnak;

.0

oj';< ıoprak.kil

~l.i~ ç. ~I.r. program. plan, şedül; liste.

-- ..

bükUlmek,

• •

ı,;;< ç.

kesinlqtiımek; (faturayı, hesabı,anlaşmayı)

•

.,-

tank "'SK.;

•

••

....

..

.

pannagı; • •••

• __ o

•

şekilde;

fo Bunna;

luk-,

(bıı)

•

. ve rif; toprak kapı kavanoz;

.

•• •

u

•

~L.J. amfibi uçak;

..

rr

•

i J~ degiştirilemez, geri alına·

•

mayacak

btkmış, usanmı.ş; memnun

olmayan, sıkıntılı;

sizlik,

.

feshe·

';"';«,;1.+ ı.,~) amfibi ' . ,,;<) arnfibi;' ı,ı"';< .

m.ak; kederlenmek. eser etmek:;

rft ("":,,. _.dtn)

r

••

alınamaz, ••

dilerneı.; onaylı; 1 ~ L.:ı:.J kaçınılmaz

("":,,veya olma-

saAtam, metin; geri •

) (",:",

hoşnut

. kablo.lel;

rr

"J·Brl" e ın;

..... .F-

r

"

..

••

~

r'.r.! ant1~·

ma imzalama;

.:1 • ır! iL> ei mas;

,:,,-

..

. .. , . rJr :rJr.!.ll...o

•~"W .i-

bit) doymak,

~.

sıkma politikası;

....

.. i~ fo ç. ı."r--i'.,)"'! bomoz; papazlann başlıklı . ..

.

"

giysisi; 1rw..ı ~ J. bomoz;

•••

-f •

~f. ç. ~L matlcap, burgu, delgi, tirbu-

<J'Y r'- bomoz; •••

ıon;

•

~I.)"'! •

~! spiril. burgu biçimideki mikrop np; ••

ç.... bomozcu [imalatçı veya

rl..J!!

tesis. kunna; teyid; son (anlaşma

için); onaylamak; ,

rl;~1 j ;i'i~J' ı ·X...;.

saueıl;

2

• "

ı..r

•

t

prens;

• ••

• *_

;!- prenses;

53

. ..

- ....

o-o •

• •

;J,,;-" ç. ""l, .ı..,;ı-" şapka; abajur; •• • • • • •

.... ~ ç. ı.:.ıLa.;!, •r. müddet, slire; kısa zaman, •• • • • •• • •• •• an; dakika, lahza; ...J. an; t ~.;! ..l...ıı.t iki •

•• • •• ~ -" (SUR.) = ~.J" ••• • ••

•

ıJ'ı

~IJ. delil, kanıt, burhan;

•

. . ı.:,..;~ Y J fo Protestan; c.;\:...JJ.,r-ll Protestanlar;

i J.f. artık, kınnu;

...

• •• • ••


Proıcslan (na't), (ç. ~J) Protcs·

·......

.r-ı.J.r-l.. l J.ı.. . protesto giderteri; .rj').,j-" . ... protoplazma;

verilmek, sivri1-

[kızgmlık

(J

. . .den) aynl-

veya heyecandan dolayı] pat-

• • • ••

..

i1.r-' çakı;

· :.

...,

ilJ~ ç. ..:,..~~ karşl1aşma, maç; rekabet;

. ... .-

.. J~ : 4ti~ OJ' "ıı1.ı..~laf"'n: yayı ustasma

•

•

•

... taraf rakip' rekabetci' işi

ver!]

ehline ver!;

•

•

,

••

••

•

l,;1.b,!: BolanY....,.ı;.JI ~I.b,!: Büyük Bolan'

• J

iJ.t. çerçevelemek; ••

jl),;! ç. ..;u'-" çerçeve, pervaz:; • · • ı,.. J-" lt> Prosya; ·

.. 4tJr. ç. ..:.ıl İL> [v] prova, deneme, test; piyes ve muslki

- ..

~IJ. verUJ' ~LJ. kalemtraş;

••

•

.

..

karşılaşmak,

uıraşmak; (ıY

" •• 2• ~,J! bkz.'),! ve J.;

~u ç·~uT.>ırampclçi;


şekil

) L..:;. • ·

rı.!" -" (g) program;

.. ..

.

..4J.. toz, toprak;

a.

proton;

•

(b-nin) takatini kesmek;

lamak;

.

• • •• J§ j u protokol;

•

sil-

moralini bozmak.

rekabet etmek;

ele almak,

mak;

... . ..

J' ;.1- çek vb.i protesto etmek; r..,.&,~l

•

bıı)

İL> [faturada] protesto;, ~ '. '""

•• .1.

•

yarış{llak,

• f·

~~J..r.ll Protestaniım;

• •

kınnak;

(bıı) mıyardk

tilmek.; (J b-e) karşı koymak, direnrnek;

~ fo ispat etme, kanıtlarna;

....

gevşetmek,

danmak, kesilerek

•

iıJ j J.f.

açmak;

(müsabakada) birbirini yoklamak.; ı.S ~i bu·

.. ular. ç.

...

budamak kesip dUzeltmek;

ı.SJ~ (b-il~) yanşmak, rekabet etmek; ı.SJ"-?

"Brabmanizm;

göstermek;

..r-J.Jr....

~r. j ~J.) (bıi)

cesaretini

r. <,j&- veya ~ bşı) ispat etmek. kanıtlamak.

lan

..

mek; (b-i)

"""-" ç....• 1-" Bnıhman, ~ fo

Bronı ÇaLı;

(kurııın klı/~m')

dakika sonra, biraz sonra;

• •••

..

:;J.r. fr.> bronz; · . ,. . .. "J U (na'ı) bronz 1 "JJ~I J • •1\

.lo;-" =>.lo;.r.' şapka giymck;

Prosyalı;

provası;

deneme, prova baskı;

ya; •

•

~~!: Britanyalı; Britanya'ya mahsus; f. .' j! u (jı) (J>-dcn. bii) zorla a1malc. gasbetmek;

•

••

(b-i) yenmek.;..;-.:.!! (para)', ~b-den) zorla

almak. gasbetmck; (b-i) saymak; •

•

jl?' hırsızlık; soygun; • •

t;. u tomurcuklanmak, filizlenrnek.;

54 • •

•

•

..

o.

j! ç. jl",., jl"MI [kadın için] meme ucu,

meme, emcik;

. " 3'). ç. jJj! keten, mensucat, kumaş; ,

i Y. elbise; üniforma; ,

j,

•

••

elbise. üniforma;

,.

ilY. ku~ tüccan;

J.ft i

(,ıj!)

~ ve ~ ç. d~, kedi; • • •• ~ a (.. ~) (y b-i!) dostça davranmak; (y

.;j.'.-.,

•

Oı

ol

») ç. )J) ıohum; )1)1 ve .J"'j~llçot.1

bahar;

~ fr.> TIP.pastil;

· , .. IlJ~ ç. ı:.e1'-! boSlan. bahçe; . "

i)y. [tek.is.] tohum; meyve çekirde~i;

ıi~ bostancı. bahçıvan; bahçe... [na 'I];

,.

ir. tohumcu; •

_

Oı'

••

••

V

u et;ı. Lı) yanp çdınıak. dı"," çıkmak; [güneş]

yükselmek; [gün]

ışırnak,

dogmak;

tJy. [güneş] görünme; yükselme;

••

-

~ bahçecilik. bahçıvanlık;

•

•

.. . . 2iJ ~ ve tır-! ç. dL..ı piston; •

3~

...

~

."

. , olmak. vaktinden önce yapmak;

sabırsız

r

..

a..r.-. ç. Jj~ tilkürük hok.kası; , u (Jj-!) (bıi) ortasmdan yarmak; fl>li)

delmek, delip geçmek; rnek, delerek vcya (sıvıyı)

(bı;, varili,fıçıyı)

opayı

temizlemek;

açarak.

..ll) •

(bşı)

(bşı)

açmak;

J

(bşi) genişletmek,

bUyUt·

uzatmak; [dUrUm, rulo halindeki} (bşı)

sunmak. arz eunek;

(bşi.

veya ~ b-t!) açıklamak izah elmek;

(b-i) dövmek, kamçılamak:; (b·den) boşlan· •••

• ••

mak; , ..,.,);.ı...., kollannı/ kucatırn açmak;

••

•

• •

•

• •••

•

•

i..ı..sL-JI ..lı:! ~ birine yardım elini uzat-

luk",

'ıl) ve ~) • • • •

..

.ı...., u (J......,) (bıı) yaymak. açmak...nnek;

rnek;

J1..r.- ç. Jjl:-- (ıçı muslulu, tapası; mus•

•

stvı),ı akıı­

süzınek.;

.

1bashem' ç. rJ'! ur. eroıt;

•

••

00

•

..

dUzlemek;

deliti;

•

.

(bşı)

ıitne deliti gibi) delil<TIP.;

.. "çı

,

(tek..is i) ç.)L..ı ham hunna;

del·

0-

J)

,

J~ ~.

o.

mak;

.. ....

u U.J-!) kaşlannı çatmak. hiddetle bakmak;

kobra yılanı zoo.;

..i)

iı> [iskambilde] maça;

~ u <'J-d ve~! (bşi!) önceden başlamak,

wly. salyangoz. sümükın böcek ZOO.;

••

••

.. .

.ıı) tükürük; salya;

•

ile ilgili;

,,

..

LO'

bahçıvanlık

...~ : Paskalya Yonusu HRl;

•• J jf u (J)O tUkürmek;

•

-.

bahçecilik.

i,J:!fi ç. ..:.ıl. spor BOT.; • •

foentculum Vulqare;

BOT.

••

bahara~ •••

.

d~ ve ı...,~ MIS. fAS. rezene, taziyne

tohum ekmek;

••

..

.'

ijlj! kumaş ticareti;

..

• •

b-ili!) samimi. senli benli olmak;

...

..

•

•

j\.f ç. il}!, jlJ'! şahin, sungur;

i Y. resmi

'1j

.. ~ y; [natt] Bizansa ail, Bizans...; bizmut;

•

. .. . ot

..:.ı JI'.it

..

••

•

LL> bezelye;

1"1' ç. f-!~i ıoka. kopça;

•

•••• •

••

mak; i..ıJL..JI..ı........ı sofra kurmak; Jı......ı u •

•

•

•

•

••

(1lo\..Q samimi! candan olmak; .ı....,bli yay-

55

. ." a,J-!lç.

mU. açmak; (bıi) düzlemele; (bıi) basit-

-.'

~4t ispil, tc.kcrlekjanU;

leştirrnek; (b·e ~ bı. hakkında) açıklamada

. ,. ~L daha basit; daha genış;

bulunmak. (b~ ~

.k~

itirafta bulunmak;

hakkında) samimi

bt

-.

.L.' ~; açılmak. yayılmalı::;

<J bt htıüında) uzun uzun konuşmak; V

..}

basitleştirme;

j,L..,;1 [is.) gemılik; büyüklük; mutluluk, • neşe;

bir konu.da) gereksiz ayrıntıya girmek:;

aı...,~ ıl' ." ~açıcı kas. eksteosor ANAT';

, <:.,~i _.• • ••

,l, ~ açılmış, genişlemiş; yayılmış; bü-

. J.1.i....' rahat! -

'. .-

sertıesı konuı-

.

•

mak; ~lgenişlemek. büyürnek. açılmak;

yük, geniı; kapsamlı. geniş, mufassal [kitap);

memnun! mutlu olmak;

neşeli. sevinçli. sıhhatli, saltıklı; zengin, hali

~ açılma, büyüme; açıklama, izah: hoşlanma;

ellenme; {kesirdel pay MIS';

· .- ıamah, açgözlülük; , ..yı.ı.....lurs. •

vakti yerinde TUN.;

•

nek; bolluk, bereleel; (ç. ..:,;1.) açıklama. izah; (ç. .ı,~) merdiyen sahanlılı; kürsU, plat-

••••

4- jt:.-J. T.> pasurmaMis.;

);":'-lls"'OOI ao~, Karadem. anı...; •• ;;""'u (JJ-!) yüksek olmak; (b-; .eya.}<-b-.)

••

j,~ ç. ..:.ır., ~'.~ halı. kilim, sergi; •

•

f'

•

~4yüksek. uzun, kule gibi;

.. .....,. .

•

, .....)1 j,\...ı keren [Iaf..n: rahmeı örtü-

.

sn];

--

:

"

..

....

..

konuyu la.ı1Jşmaya açmak; j,\ ı

...

..

~ ~i j,l-< .}<-llL...JI (~J) CJO

. '

· .,

.

. .. -: J-s-

• lUI müıakere edilmek, tartışllrnak.

•

•

••

•

•

_. -

•

1- bir işi bir kez de

üzere; ~ l.ı j,L.-,l1 .s

I.c,.-~! ç.

.

•

•

•

..

v J~ İL> bisküvi;

~~bisküvi; •• •

• f

--

.ı:... u (ll\...ı) korkusuz. cesor olmak; .j..-,ııcaı-

.. ,

1k ,u......, basi~ kolay; 1c>mıal _.

lannı çatarak veya dik dik bakmak;

•

•

sanlaı; .:ı<..yı.ı.,..., (ç. .ı.....) cömert eliaçık;

-" ~i yer. an, dünya;

~~ {çel.] elementler, şifah otlar. basit •

ilaçlar; temelolaylar; U:ı~basitlik. karmaşık olmama;

J .- . i

· .. Ji .- .\ ölüme meydan okuma; .' '. . .. JAç. ,'ll-<, J:-IJ! cesor, korkusuz;

~

•

0·0

kendi.ni tehlikeye atmak;

-. vemi; .. (ço&.] sade hayat süren mo, ;

:.;--~;

L,S: •• Fr.> bisiklet;

•

olmayan; önemsiz. ehemmiyetsiz; yı bir şür

.

•

alıp bitirmek, bir defada tüm işi bitinnek;

.

yayılmış. açılmış; neşeli. mutlu;

geçmek, (b-e) .sliln/ galip gelmeı:;

form MIS.; o.

.1.,

düz yüzey;

~ büyüme; büyiiklUk; kabiliyet. yete.-

•

....'.

,-

J

A.L....ı

.

.. .- .

" •

.

Y;Ai~ kahraman;

..

bezelye;

;.-, i ( r ) gülmel:, ıebessüm etmek;

•• rlgülmek.. tebessüm elmek.;

• •

,

"

r--?e

56 •

•

•

•

~ ç. ~l.-.t tebessüm, gülücUk;

müjde venne; iyi şeyler olacalını söyleme;

rL-ı güler yüzlü;

İncil; ~~ (çol.lcuIJ iyi alametler, müjde • • •• habercileri t i )L:..JI ~ HRL Cebrail vasıta• •

••

••

••

r " ç. r:'ı" a~ız; [sigara vb.] a~ızhk; ••

•

•••

rL...:.ı~ ve ı.~~ ç. ..:.ıt gOlüş, tebessüm;

o.

~ besmele çekmek;

-..

.

sıyta Hz. Meryem'e Isa (as) ya hamile katacaAını.n bildirilişinin kutlandııı yortu;

.'beSInei e; besmei e

.ll.

., .
J-.• : ~...1~ müjdeci;

çekme;

•

•

~

Q

~~ misyoner (na'tJ;

~ .. l .. IJ"".. -ıı....o.ı) sevinçli! neşeli edası/ tavn

olmak; gülmek;

..

~

•

.. I

~~ (çol·] iyi haber emareleri, müjde

(J b-e) samimi davranmak •

•

•• ..

rJ" ~. -~ giileryfiz1ü. samimi. dos-

..•

,

r-:-- ç.

Ü~ tebessüm, gUlUş; neşeli eda/ tavır;

..;.~ güleryüzlü! mutlu görünen; nazik-;

· , ~ bir çeşit paho Bahreyo, IR.;

•

ı.JJ-

•

ışınlan;

müjdeci, iyi haberler getiren;

--

gezici vaiz HRI.; vaaz veren; HRİ. misyoner;

, • .) .• • mutlu, neşeli;

•

2'

••

~ u (A> (bıı) kabugunu saymak, derisini

.. •

~ Mısırlı köylülerin yüntü bir giyece~i

almak; (bıı) kazıyarak silmek; (biı) ufak parçalara ayumak. kıymak; -,",,4 (bre) dokun.

MlS.; i

•

tan vaktinin ilk

tane;

•

•

•

alametleri; tan, fecir vakti; pAll ~~ fecir,

(J b'e) güler yüzlü davranmak; ••

vaaz

..

•

(ı

İncilden

venne; geçici vaizlik, misyonerlik;

psikolojik;

••••

HRİ. geı.ici vaiZ;

• • .)". .. müjdeyi duyunna;

oc:-! ya... ru kedi, kedicik;

• •

.. ,

.

••••

~ ive

.••

..

ra(l.S..rt. i)~) (y bıe) sevinmek,

mak, temas etmek; (b-i/e) cinsel ilişkide bu-

(bı sebebiyle) mutlu olmak (b·e. y bı,) maj-

lunmak; kendini (bşe ya da Y bşt!) vennek;

delernek. rnuştularnak; (b·t, Y bşin) haberini

(bşi ya da Y bşi görev, vazife, görüşmt!/ue,

bli, dini, dok/rini, ideolojiyi)

müzaurelereJOllIi)'ete) başla.mq bulunmak,

getirmek; (y

yaymak, propagandasını yapmak; AL (muj-

başlamak;

•

• beşer, insan (öz!. ilahi varlık karşıtı]; ..r""!

deye) sevinrnek;.J ~ : ·l(y blt!müjdt~) sevinmek; (Yhıi) hoş bulmak; (ybıı) iyiye •

ışaret kabul etmek; şeyi hayırlı,

,

•f

"'"

neşe;

A iyi , havadis, müjde, muştu; ~ A iyi haber, müjde, muştu; i ıw" ç.

~~ [na't] insan; insani; deri ile ilgili,

L~ f.~l J" : .~ bir

ulurlu saymak;

• sevınç, ..r""! •

t

• o.

beşeriyet insanlık, insanlık alemi;

\.Jr., ~L '. ~ iyi havadis, müjde;

• •

•

deri ...; t ı$~ ~ cildiye, deri hastalıklan •

mütehassısı,

•

dermatolog;

iAderi, ten; cilt; görünüş, sima;

• • 4.t..r""! insanlık, •

-

1

••

beşeriyet;

~~ç. ~ı.:. kuıma aleti; greyder;

57

•

..

; .r-- ~IL.~.~. uygulama; direkt,

._.

•

dolaysız;

i,rı'-:-t dolaysız, direkt olarak; J

••

_

....

0'

J.H: iJH ~ şerit şekJindeki pey.

J~TUN. dantel;

..

~ MACR. sUpürgedansl BOT. Sorghum;

•

• • ~; (ı,..ı4!. 1,.ıC.

nır;

•

r~dirckt. dolaysız. dogrudan; işleten. çalıştıran;

..

-

•

•

4...ı:.!sönmek

1 .rı~ ~ dolayh. indi·

• •

•

çirkinleşı.innek.

(bıı)

(bfin)

boz-

~ çirkin: naJıoı. hoı

v"-! u bakmak MLS.;

üzere olan ateı. köz; (yine ümit ışııı];

•

..f'~parlak; casus, ajan ;

-" i. _.o ı..r

iyenç, berbat. tiksindirici;

. O!(ı

(kadına)

vennek. kötülemek, aleyhinde

Co' .- ·1 (JJıi) çirkin saymak;

söylemek;

çıkar-

parlak;

•

şekJini/ biçimini

•

parlamak. kıvılcım

ı.i'. olpanlıı,lıl1u; ışlk

..'

~a ('"'~) çirkin/ sevimsiz olmak; ~(bıj)

mak;

•

• • ••

Tek(ı); ir~ ~1.ı1,,1 tam isabet;

o:)

mak.ışıldamak;

yönetici; müdür MlS.; (mahkeme-

de) rnübaşir SUR.; •

'='J~dantel iıi yapan TVN.;

o

_

o.

kuyruğu.u) sallamak-o .0. (w.l.ı . . ... 0

)

süzerek. bakmak MIS.;

••

•

•

~u. ~a (,}".A!)

bakmak. gönnek.; (y

anlamak. idrak etme~

bşi)

~(b-nin) görmesini

saAlamak; (bıi veya y bıı) idrak etmek;

olmayan; •

•

• ~; • t'-""=

(b·i) (bıden yada Ybıden) haberdar etmek;

~w...ıçirkinlik;

(b-;

~'daha çirkin; çok i~renç;

aydınlatmak;

..

bı haldeında

bı hakkında)

ya da b-i. Y

(b·i

bı hakkında

veya b-i Y

JUı~ALF.BKZ.;

bı hakkında)

• i • ! T.> MIS. farklı;

vennek, ...~I(b-i. bıı) gönnek; (b-e, bıe)

~~ ı!J ·'!'yalan söylemek:;

dikkat etmek, ihtimam göstermek; (b-e, h§e)

!.ll edinmiş

•

•: yalancı, yalan söylemeyi adet

olan;

gözlerini dikmek; (b·i, mak,

• :ıw...:.ı1yaıan, h.ile;

..

bilgi sahibi yapmak. bilgi

hatırlamak;

• •. Le , k...· )~maşa. ıınncı U("(61;

bıı)

(y

ölçüp biçrnek; J' o

bıı) tanımak, çlkar-

zihninde tanmak.;

.i(bıe) bakmak; eJ bı

•

hakkında)

...,G..ç.",fG.; far> ııeı"'ma!; büyllk havlu; ~ç. ~r. basil; ı-'-!. (ı-'-!) (.:ro bfd•• ) ;~"'nmek.

tiksinmek.

bunalmak; ~L (b-den) igrenmek, nefret etmek;

kınlık gelmek;

düşünmek.,

terek.-

a: . lgörebilmek; makul, man· "ldı olmak; (J ...hakla.d.) ;y;ce düıünmek; ."

kUr etmek; ;

~. J~L görüş, gönne; gözaıış; vukur,

bir şeyin iç yOzünü kavramak; basiret, rera·

- _.

.

"

seı, sezgi; , "...,ıı ~ miyop; ~ ( ~) •

~V b/den. yemd/en) bıkmak. bık.·

derinlemesine

•

••••

..

•

o

~

..

'."....,ıı ya da"...,ıı ı::-J (iJJ') ~ Jil

J

J göz _. --

açıp Icapayıncaya kadar, bir anda; L$.ı.....

Js-

58 i

•

..

__

••

..,rA-:J1 görüş alanı, menzili içinde; ~ ...ı •

· .. y

o ••

•

•

•

•

hakkında oldukça

Q>şi)

"'~.r"< optik; ô},~

gönne hissi, kabiliyeti;

~

.. ,

,.I~görebilen;

ç.

kında) bilgili

- -

basireı;

(Y

bş hak·

•

•

,jO-J. nazik, ,

.. .

..

· . . •--. . · . 'ıY' i ~ Js- ı.:ıL.5"

derisi olan;

.

t-'" a <e-"<) (bş.) yannak, yank açmak; (bşi)

'.'

mek, almak TIP';~

..

.

00

.hakkında oldukça •

bilgili olmak, bşt! vakıf olmak; i J. o )1 .,ijl,; •

derin görüş sahibi, basiret sahibi, ileri

görüş-

,.

veriş

•••

••

yapmak;t i=ı:

•

i~

~

[uzuv için)

~

bir kaç [müennes isimlere mudaf;

,

alınma.

•

müzekker isimlere ise :j.

~i

daha ince düşünen;

.. ilim, irfan,

·

i~

-~ :

idrak:, ince

aydınlatma; bilgi;

•

J-A-!

•

kavrayış;

derin

düşünme,

)"1;. göz;

• • u (JoAı) <Js-b-nin yiilüne) tUkürrnek;

.. . tUkiinne; tükürük. balgam; salya;

4.i...4ı

·,

". .. , ~

ıükürllk hokkası"

,

[cin. is.; tek. İs. iL so~an; çiçek soganı •

maritima ya da Seilla vema, Maritima; •

•

~ so~an gibi kökü olan ya da so~an şekilli;

.. At. ,

,

,,!

ç.

~ parça [etI; et;

.

ferç, vulva;

~~ ç. ~~ mal, mülk. emtia. ticari •

•

•

eşya; kişinin vasıflan, niteli.kleri; J~

..... .. . "l.A,JI yük Ireni; .. w.,ıı ,JA .~ L. &1 .

..

••

_

' •

••••

· eo ".: . ,

tL.ı::.ı~

istediıi herşeyi

söyledi;

,.

ç.

e:"Y ufak düz bıçak;

emimame!sL.HuK.; [limitet] şiricet-

•

iJI ~ ada so~anı BOT. Urginea

, )'

.

söylemek

,

•

..

.

•L,o., tükürük"

e .•

mUştereken ~ şekliyle kullanılır.);

~ ANAT.

•

.

,

· .-

Basra;

::jji

iz! mudaf olarak

çada ise müzekker ve müennes isimlerde

~

i:,..ı; ç. ••

•

ve Uç ile on arası için kullanılır; klasik Arap-

tefekkUr,

i~

kesilme;

•

•

•

•• •

ticaret yapmak;

•

•

Y'I;

sennayeye dahil

etmek; ~ doüaıimak; ticaret yapmak; alış

ii

Wlük; i ~i ;\,i; ileri görüştülUk. ince anla-

..

_.-

do~ak;~4 (kadın

~L (bşı)

•

ıo

•

.

,

ile) yaunak;

•

•

yumuşak

parça parça kesmek, do~ramak; (uzvu) kes-

olan;

•

..

Ö~

i.rı ç.;~ derin görüştü olma, basiret. • • • • • • ileriyi görme 1; J. O! ı:.r bilerek, ka.caen;

..

,

.. . kor; köz;

("":" ... in) far·

şuurunda olan;

idrakinde,

.,

...

A. "! ç. ..:.ı\. 4ıbaskı,tab'~I:j. dı " ." damga. mühür, ~w.""ı :j. "1 pannak izi;

•

.. • .

damgalamak, mtihtirlemek;

üurinde) iz bırakmak; ,.,

'" ~ optik, gönne duyusu ile ilgili;

kında,

u (ı'""')

(bş

bilgili olmak;

.

,

• • ı'"'"

- .,

ç ..:,,1 ve ~i

.,. At.

4! so~ancık ANAT.;

te ortaklık;

eo ".•" ç. ~J' hissedar, ortak 11C; · ... , t"·. . yönetici " idareci'

1.: {cin.is.; tek. is. iL ördek; il.;

kuba; (ç.

d) ördek; .;wıu.;baldır;

59

..

., . ~ u (;~... ~, i~~) yavaş olmak, allf hareket etmek:; oyalanmak; ~ (~ b·nin, o" o.

ybşd~) gecikmesine sebep olmak; ~i (bıı) geciktinnek;

yavaş

hareket etrnek! giunek/

davranmak; <ı.:f' bre örn. fop/anııya) geç kal·

mak; (b-i

.r) bekletrnek; il.." yavaş, a~ır

mek;

yavaş

kanlı

olmak;

hareket etmek, hızım

çalışmak; aAır­

kesmet,

yavaşlamak;

o ••

u."...1(b-i, bı') yavaş bulmak/ saymak; (bıi)

.

beklemek zorunda olmak; (b-i) beJdetrnek; , ..J:..ı yavaşlık, aıır davranma; 1 ~

• yavlltÇ8, sakin bir Jekilde, acele etmeden; ..~ ç... ~ sakin;

atırkanlı, aıucanıı;

geç kalan; tembel, haylaz; tedrici. J·f

•

aşamalı;

•

, " .ri1 .J-< a1çak frekans ELO.; •

00

•

~idaha yavaş;

..

.. ~~ yavaşlama. hızı dUşünne; geciktir-

•• • me; yavaşlık; ,_,,~1 uJJ gecikmeksizin; •

•

•

••

,cu. yavaşlık. aAırlık; hızı düşünme" .r

• ıl" , 4tı .ç. ~r. It> Fr.> ELK. pil. üreteç; balarya "SK",

u'~ve ~~ patates;

SL~

~ [cin.js.; tek. is. iJ karpuz BDT'; kavun BOr.;

.. ~

tekerlek poyrası/ göbe~i SUR.;

·

kavun dilimi;

~ a ~) taşkın davranışlan olmak. Şıman.k olmak; matrur olmak; (bıden) i

mak;

_

hoşnut

olma·

••

;.,1 (b-i) şınuırtınak;

..

;"lribU, magnırluk;

..

·

i ~4' [çoI.J avare takJml, cyyamcılar;

.. .1)0,11 Peıra şehri; ... ,

~ ç. t>~ balık yumUrt3SI; ••• • ....;ı..Peıer, •••

~~ ve ıJ:-!:~ HR1. piskoposun ipek atktsı; ~~ ç. 4i~~, ~1Ua; asilıade; Romalı general; penguen zoo.;

·

~),;, ...ı.j.;, ~~ ç. ıS")1i.; Paırilt; .. • . . . . L..S' c. i5.., ~..

•• ,r-, ~ .~ HRI. patriklik;

~ u, j (~) ;iddetlc saldınnak; (~ veya

J b-i) yenmek; (b-i) vurarak yıkmak; (Y

gaddarlık;

~ [ördek] vmaklaroak. vaklamak;

& a (~J (bıi, b-i) yere sennek! yıkmalı

~ve ~L yere senirnek. yatmak;

yilzlikoyun yatmak; açılmak, uzamak;

...

..

yüzükoyun yatmış; düz; düz arazi;

~ güç, kuvvet. şiddet; cesaret, zulüm ,

..

•

..,

..

ı;u., bkz. Jlo.ı;

• ~

•

bşe) atıp vunnak;

..

~Jd.z;

su;

F

~~patates;

almak.;

.. .ç. ~~ geniş yataklı vadi; durgun,

"

•

.

nıN. şehir meydanı;

ı:;.,ı,;

.

" davnnmak; u,~ sakin olmak, acele etme-

•

düz, engebesiz arazi;

(ç. i

&4i) gen;ş yataklı vad;; •

I

•

••

.ç. c.~. ı.:.tl~ geniş yaıak.lı vadi;

· ..

. 'li..

~vunna. vuruş;

..

..

.w ; ç. UU~. ~~

ince uzun [kllllt], fiş;

. -. . .

.. . '. . . .. uu...ve..;., •• - . iri 1·'-" . '. ,r .l,lı.wı.. ...: .:' ... 'i~i ı;u., ve",,,.,ıı au., yemek . - _. . . .

kart; bilet; etiket 1 iJ~)' d~ ziyaretçi kartı;

.'•

:.

.~.

ıı ı;u..

ın la. ... artı,

':..

karnesi; i~lA.JI a~ tebrilı: kartı; •

•

60 i - .

••. • •

(Jlo<. ~'LUOı) geçersiz olmak; eskimek.

:;ı.. u

SPO. şampiyon; rı...ll ~ dünya şampiyonu; u..1a...ı kahraman (kadın); kadın yıldız.

hUkmü kalmamak. i1ga edilmek; dunnak. ya. nda kesilmek;~ (bıı) kaldırmak, hükmünü kaldırmak, geçersiı kılmak:; (bıı)

kadın kahraman

41~ kahramanlık, yilillik;

i1ga etmek,

.. iplal etmek. fcshetmek. kaldırmak;~\ = (

..

(oyun. film); SPO. pmpiyon;

.

·

41 ~

.

...

kahramanlık; [Iiyaıro. film vb.de)

_.

~

~; boş konuşmak. gevezelik etmek; (düş­

bajrol; sPO.ıampiyonluk;, ı..".JLoJııı;.,ı1

nıııııı)

v.e ~~.I4I ~ SPO. dünya şampiyonlulu;

relee

uğratmak,

yerinden kıpırdayama.

hükümsüzlük; kullanılmamak, ger-

çe!e aykmbk;

..

4J~

..

....

çalışmama. işlemcme;

lembellik; tatil, boş zaman;

işsizlik;

J~ ç.4.lJ- tembel, haylaz; işsiz; ıJ~

geçersizlik. hUkUmsüzllik; beyhu-

harap etme, yıkma; ilga, iptal etme;

••

mak, doldurmak;~1 (Pıi) gizlemet; (bıe)

. ...

olma-

kıymeuiı.; hilA

kfirnsüz, geçersiz; yaıan. hile; Ji'L:J~ veya •

•

iyice anlamaya

. ...

çalışmak; (bıi)

mak, tünhüne varmak;

batıl. dolnı

yan; saçma, asılsız; delersiz,

•

• •

içini) kapla-

,

J~ı hükümsUı kılma. bozma, kaldırma;

nafile. abes;

(bı ile'-l bir ıeyin

dalmak, çok ulraımak; Jo+-I = .;Jo.I; (/>ş;)

..

J!ı'~ boş,

(~~) [koca] göbek.li olmak;~ (tlbise)'e)

astar yapmak;

faydasızhk, abes;

delik,

. . .. .. .;Jo. u ı.:,ı... ~"ı.,) giz1enmek, saklanmale; """ - -.

II

•

· .,

. . ,. ~. r.".Jı.ı sar. sakız. yabani fıstık a~acı Bar. Pistacia terebinthus;

ı.ı~, ~ işsizlik oranı; •

.

ıı;.,ıı )J> ooırol;

yacak hale getirmek;

· , J.b.ı

· . ..,

•

'j"Jı,~ haksız ya da gerçele uymayan bir •

ıekilde; boı yece. beyhude; ~l
(bı

iyice anla·

holdando) kap-

samlı

bilgiye sahip olmak; (bıe) vakıf olmak; • ••• •• """ ç. ~"ı., . .;Jo.I kann; rahim. döl yaral.; • • •• iç. içyül, iç kısım; derinlik 1r...ıJI """ ayak . . " rabanı; ;..s::JI.;Jo. aya, avuç içi;.;.,ıı ~J

..

.

.

...

.. ve ~.,.ı.,.ıı .,.;Jgöbek alma; ... ~ ~ .. . . .. .içinde; ... ~~ J. ... in içinde; ..:.ı.ıJJ .~IJ. ~,.. bir kez doıurdu; ~ .. ~ ..- tersini .. .• ,

.

~

yalanlar;

saçmalıklar; ıvır zıvır,

önemsiz

şeyler;

., çenesi

~

lancı',

..

· Jly

•

düşUk, geveze,

çalçene; ya-

~

abes.

~ ışsız, • ••

•

Jı., u (llllo,.ll

boı;

•

• •

[na't] kann ...• kama ait;

karında

-

....... [kOca) göbekli;

••

y.,J kahraman olmak;

...

(olayın, romanın,]

•

olan;

j,; ç- JIIo,I kahraman. yili~ cesur, öncü. önder,

yüzüne, içini dışına; ~ ~l obur. pisbo~az; •

,t·'

•

•

kahraman, yıldız;

..

~ oburluk; haddinden fazla yeme;

.. c:.ıUı.ı ç. ~L kolan, dı:ve için; .

.

..

~~ ç. ~~ iç. dahil; (elbisede) astar; •

61 arkadaşlar;

maiyet, çevre,

(bŞI)

~ ç. ı:.ıUa.ı göbek.li; obur; . •· • ~ göbekli; ohur

canlandırmak; yenı-

diriltmek, ihya etmek, den can vermek,

.. ,

unutulmuş

veya kaybolmuş •

...

~ ANAT. kanncık;

şeyi

~~ ç. ı.:.ıl., ~~ örtü; battaniye;

..:.ı.,...ıı ölümden sonra) diriltmek; ~ bş)

•

•

•

•

•

.

. .'

'.

.

bölgesi; W::ı,-! gizli olarak,' ~, ~4 avuç •

•

•••

•

içi. aya; r.c....ill.;ı-l>~ ayak taban.; yLo~

••

J.

••• •

.;-'il aslında, gerçekte; ,.,.-~I.)tIJ'! bir şeyini •

•

işini olayın •• ••

görünmeyen

• •

astı

sebepleri; •

..:"~ dahili. iç. bauni; 1 ..:"~

kışkırtınak, tahrik elmek, sevk etmek; ~ bş hakkmda) şaşkınltga sebep .0 • • •

.J'r

dahili,

•

••

rnek; ~~i •

J.

__

UJ ~ bşt: veya b-e can vermek; o

.0

,•• .il gönderilmek; elçi gönderilmek;

(ıJI -

..:.ı..,..ıı ölümden sonra) diriltilmek. tekrar can

verilmek; yönlendirilmek, kışkırtılmak; bşden)

kaynaklanmak;

[hoş

(ıJI bir yerden) fışkırmak,

·.. ..

•

~L)\ Babnilik;

(ıJI

koku)

yayılmak;

kaynamak; (ıJl

- _o

yapmaya) koyulmak; ~\(b-i) göndermek;

".

.. gönderme; elçi seçme; dirilttne. OO's; •

IJ~ mide veya baAırsaklarla ilgili rahat-

.. [çog.) delegasyon. murahhas heyeti,

~

..:.ı~

bulunan;

~ astarlı; ("":" bş ile) doldurulmuş; . (bi')

0-

i.r •A,J1 b-i korkutmak. tir tir titret-

OJ .rı •

olmak ~ ~

••

hastalık; ..:"i;ıı ;,.J.ıı dahiliyy.;

szllAı

çıkannak; (b-i, ıJI

o • o -

ı.i'J 'il Jıo'.J'! yerin bilinmeyen derinlikleri; •

yeniden meydana

•

•

~~ ç. J'1J'! iç, dahil, iç kısım, iç yüz; • • • •• gizli, sır; ~~i Vmman'ın batısında bir sahil

~

(bşi)

•

•

iç

husule getirmek, sebep olmak.;

temsilciler heyeti; ~l Y? Baas Partisi; o •

çırpmak nıN.;

üı1.ı tsp.> çırpıcı

.. .

•

o ,

•

~L ~~ Diriliş, Ba's Ba'delmevt Günü; • o.

,

._

dibeAi;

~ ç. ..:.ıu.......ı temsilciler heyeti; keşif

~4 ç. .1:ıly. testi. sürahi. ibrik;

heyeti; ögrenci mübadelesi; yenilenme,

..

ı·

•

•

~ u (J2.0 fışkırmak etmek, (yerden) kaynamak;

$'

.'

.~. ç.)~, , ANAT. kljıoris. bızır, dılak;

•

__

~ ç. ~'--! anlaşılmayan sözler;

yere) göndermek; (bşi veya

•

•

••

•

-

o-

Lo

.'

çıkarma;

y

..:..s~

.

göndermek; (bşi elmek;

(bşin)

veyaYbşi)

çlkannak. ihraç

ortaya çıkmasına sebep olmak;

.0.

'4t.}1 ~ arkeo•

•

•

Paskalya Yortusu; •

gönderme, iletme; yayma; ortaya

..

(ç. ~l.:-t) sebep; erken, faktör,

..

•

ç.":"';'J!

•

b-i u-ll bir yere)' elçi. delege olarak

__

...

•

teşvik,

sevk, tahrik, yönlen-

dirme, sebep, illet; ..:.ı~

..,

mebus, delege; elçi; temsilci;

L· ... kaynak• menoo·• • •

"':

~L ~J heyet başkanı DIPl..;

..:.ı J"~ HRI.

y bşi Jl bir

yere) göndermek. sevk elmek; (b-j veya

•

... loji heyeti; •

-.. ~ a (~) (b·i, bıi veya Y b-i. bşi ~i bir

.

•

LO

~\.o~.) diplomatik heyet;

anlaşılmayacak şekilde konuşmak;

'o'

-

,o.

,,::i. "': askeri heyet; ı.

diriliş' 4t,;< ,

10.

t:A!

".0,_0,

'" .fA'. •

62

•••

•••

•

j..A; (i;lı<) (bıi) dalıımak. saçmak. yaymak; (bıin)

dU.zenini/ sırasıru bozmak; (bıi) israr

.....

eımek;.;..,ı datılmak; bozulmak; boıa,giı-

zorlama oldujunu düşünmek; (b/in) olanaksız/ imkansız

..

yetkisini elinden almak;

..

••

~ a(~) (karnı) yarmak; (bıe)

çenlik almak;

~! çentikli olınak:; engebeli olmak; aşınmak. yıpranmak;

••

·

uzaklall;

.,

ıO

~

çentikli;

.,

~.

..

.,

enteıva!. aralık; , ..... ~ ya da .ı....,ll ~

•

~ saçı1mış, daIJlmış. dannadalın; ••

mesafe; boyut; MZK.

., ..

.0 • •

••

• o.

~ uzaklık; (ç. ı",-!I)

rnek; •

oldulunu düşünmek; (b-nin)

r '"

.', .. . ,. ~ yüz meu. mesafede·'

...

.

,

..,

•.k! ı;f' ya da.k! ir' uzaktan; ı"'-!I L~ J;

"• •• • üç boyutlu; ı",-!~ı v-ılJ uzunluk. boy ölçüsü'

.~L ~. , ' ç

.

•

ıeııın

.

yüce/ulvi hedefler,

.ıi'·jl ~mesa. .'

i. '..

•

uzunlulu veya aranın eni; •- •

II

..

~

(,;r bıden) uzak dunnak, mesafe bırakmak, V bşden) uzak·

ıöıu.~ ~ j4l1 ..... ıöıu.~ )idI ..... Heri gl>-

laşmak; ihtimali olmamak; olanaksız olmak'

rüş!tilük, feraset; ... i~ •• •

..... u ( .....) uzak. ırak olmak;

• •

..

t ... ı:,r ~

·

•

•

o-

• ... ı:>1 ~"'i ... olması, yapması nonnaldir, ,.,

tabiidir, (Iri) öldürmek, yok oO.

etmek;'ı ::~

açmak;' J ıY~ .r-< ..." r

(.:nı ... in """ını)

!"ır ~ OO

•••

b-i bşden solulmak;

Or

•••

~: ~ rı ~~

•

~~i şaşkın şaşkını gözlerini (al~ı gibi • .o.

• ,_

açarak: bakmak; ~1 ve..ı....ı (bıı) yok etmek; (bıı) uzaklaştırmak; (bı,) çıkamıak. hariç tutişten Çıkarmak; (b-i)

mak; (b-i)

sünnet,

sUrgüne göndennek; (bıı) gerçekleştirilemez kılmak;

--

"

..lr&l:1 uzaklaşmak,

arada mesafe bı-

rakmak; konudan uzaklaşmak; (ı=f' bşden) uıaklaşmak:, aynımak;

V

bıı) bırakmak,

.,

. " J ...

.I.'-"''"!

rO! b-i ... den uzak tUlmak-

i

• •

•• • ••

• i

1

uzak olsun;

sonra; daha sonra, bundan sonra,

henUz [cümle sonunda kullanılır.} 1 ~ ••

Of.' • 1.01 bICZ. 1.0\ r.i'-' ..... yoo I.

f·

~

•

. . . ..

daha sonra; .....

J

, .

daha çocuk; ......

•

.

J.:-; ıJ henUz gelmedi ya

• o.

da varmadı; ~ [mud..kuI.] ...dan sonra; ...e

ilaveten; ...den başka, bir de;

1~-.,.:s ~

, .. olmasından, yapmasından başka;',

;.,;

~~ daha sonra, bundan sonra; ... ~i ~ . i.. .. .

... yaptıktan sonra; ;1 .k! veya L. ~ veya

. ... L. ~ ir'• ... yaptıktan sonra;;~• ~ .a~ . ,. . '

•

.Ü\'" ~ ahmaklılın, budalalıjın dik alası; • o• •• _~.AA.ı sonra, daha sonra, bundan sonra;

. .., ., i., .

~ ç. ~1.AA.ı, ~,

iJ1..I...Af, J\A.ı (~ .. .den)

teı1c etmek; düzenli aralıklarla devam etmek,

uzak, ırak; sapa, zor ulaşılan; şumuIJU, geniş

sünnet; ..I.A:".ı~ uzaklaşmak;
kapsamlı, imkansıZ,

dini çekmek, uzak durmak; (ı;f' biı) terk

rip, acayip;

....

elmek;

.

mak;

i

V

biı) hariç tutmak, hesaba

~.-

lO,

-

katma-

'! (bl') ayınp seçmek. bir tarafa

koymak; (b/in) tabiii nonnal olmadıjını,

muhal; alışılmamış, ga_

.. ,.,

c4r bıe) uymayan. (bı ile) uyuş-

..

.

mayan; '.~ ~ uzaktan; .......... .ı..çok 'i

önceleri; J'~I

•

i

• -

~ LO: çok yönlü etkileri olan;

~-.J\;ıı ..; çok~. kadim;JÜJI .ı...; ali•

63 ••

. ,.

•

cenap, yüce gönüllü; ),;Jl ..Iı.:A! derin; derin•

•

~

•

..

• f

ı,S.ı.JI ~ şumullü, kapsamlı; )i.:ll ~ ileri·

.. . .

yi gÖfl':n. basiret sahibi;

uzatı

••

...

"

• t

..IıAf1 ç. .ı..s.!.t' daha uzak. öte; daha geni$!

... ...... . 1U\....JI ~ 4lllt biraz ona benzemişi çek. . ... ..... miş; ı:.ı} ~ J u) ı:.. son bir kaç yUzy.ldır; .. .

.,

.'

JP r

..L.Aı~1 sözkonusu kişi (konuşma ortamında

~ sürgüne gönderme; uzaklllljllnna;

. 4s' ~

..

bölümlere, parçalara ayırma;

demek. kurum. kulüp;

..

~ Ba'l pulu; ıabü su kaynaktan bololan yer, "

•

u

(ç. JJ"!. ilJ"!) efendi; koca; ••

$olurna. arkadaşlılını

il.u. eş. kan. :ıcvee;

dosLlutun

..

bozulması;

....

•

Jla.tl ayımıa. izale·etme., tecrit etme; seçip sürme t sUrgilne göndenne;

.

~ sulanınanıış [yu veya bitki]:

l!J)"'! Ba'lebek [Lübnan'da bir köy); •• •• CA! a (~ • ..:..At) (~ b-e) beklenmeyen bir

•

ayınna;

[cin.is.; tek. is. iL sivrisinek;

. ,. ~ .

J\a.t mesafe; , iJ&.~

••

...

kapsamlı; ihtimali daha düşük; ...ı..s~1 (ço~.) ." uzak akrabalar; , .ı.•(~ı clrJI Uzakdogu;

..

~

içinde, içiçe; ~~i ~ biraz. bir miktar,

•

Iabilen kişiye hitaben kullamlan kibar ifade];

• •

..ı.ı.~ soluma. uzaklaşma (manevi]:

zamanda gelmek. gafil avlarnat,

..ı....:,. sınır dışı edilmiş kişi;

mak;:'

...

•

• __

nı

~~ ay"; '.;~~.':'>Ir' ••

•

•

J. araIık~.

• 1

...

_.

'rO: • imkansız., olanaksız;

.. ~ gübre, hayvan tersi;

1

to

•••

..

... birdenbire,

;ı.;,:

.

....

1.:.ty

.. ç. .

~\A.ı

•

•

apansız,

~

Js-

aniden;

•

ı.1i.ı

•

şaşırmak, donalılmak;

ıJ~ kOçük kuşlar;

cl j--'< (Li j--'<) (bıı) dagıtmal;, saçmaiı:. israr etmek;

.. ..

"\!

atak, baskın;

ôı~ bkz. bl'.J't;

•• • • •

şaşırtmak; :. i

at-

şaşırucı olay, sürpriz; ani saldın,

2.r-'" ç. ;;"!\ "i;"!. .r~1 deve; ••

(b.i)

baskın

i;.i.ı şaşırtıcı olay. sürpriz; ,. ;: veya

lıklarla:

•••

i~ = :- ~.!>

tululup kalmak;

J

uzun aralıklarla; ıJ' )1 ~ i..ı.ı.~ ı.:JI..;:i • •••• • uzun aralarla, aralıklı, pek sık olmayan ara-

•

"-ol)

.. kısmı bir kısmına;.~ J. ~ biri birinin "

••

suçlamalarda bolunu-

• ...

e

soru>;

hakkında

••

~ J j biı onlann bir mnuru bir kısmına • • •• •• •• üstün kıldık; i b' '! ~ i2 "': birbirlerine, bir

..iı.t'! (mud.kul.] ...den hemen sonra, biraz

...

'*"'" ,.

bazı 1 ~w.ıı JA"< bazı aIimIer,

iyi gören;

. .0.·

bulunmayan,

parçalara aynımak;

bölüm; bir, bir kısım, birkaç;

• li

JI.:.J1 ~ zor ulaşılan, elde edilmesi zor,

t_

kısımlara,

~ kısım.

••

•

,

,..

bir şeyi parçalara. kısımlara ayır-

mak; ~

liklerine vanlamaz. anlaşılamaz. kavranmaz; • • •

~

=::)

•

IJ~ müsrif, çarçur eden;

=* ı.M-.? kuvvetini hissettinnek, kabada·

yılık

yapmak;

..

ıl~ Baldat;

••

64

~ •• ıiıl~ ç. lJJ-,i,).)\i.ı BaA;dalll;

.. .

. ..

•

"

,;,,! istenilen şey. istek; isteme, talep;

•

•

•

J.A! a: "WI·- -,;: hafif yaımur yağmak;

•••

... ~ (mud.kuL.l .. .için.... amacıyla;

...

,,~ ruhuş;

~ hafif yaıntur,

••

•

..

•

..~ istek, talep, emek. çaba. gayret;

~L.Aı MIS. içinde yumurta. el bulunan

• •

•••

~ ç.

hamur işi yiyecek; •

•

~

i-

•••

o ,~ lı (~, 4.i~) sevimsiz olmak,

(çoı.] aranılan vasıflar. isıcnilenler; • • • •

. ,.

sevilmemek; J4.Aı (.. ,i, Jl b-e) sevimsiz •

.. LA..=.ı1 istek. talep; ..... ~ı (mud.kul.]

..

••

göstennek, tiksindirrnek; ~~ (b·den) ıik,-

... için,

. .

·

•

(b-i) sevmemek; ıJAtl

) karşılıklı nefret

zalim; tiran, diktatör;

• .t'

ı.i

etmek;

••

••

••

•

~.~... 1.J:Aı nefret, tiksinme;

... ii-s! pamuklu bez, basma;

~ (Jl. _.için) iAteoç. sevimsiz;

..

,

... *

•

.to! • -j.• binek·•

~1.:1 giderek nefret etme;

i~ [cinjs.; tek. is. iL tahtakurusu ZOO.;, ~ ,

.. ç. nefret eden; ... igrenç; iyençı menfur;

~

·-

ı:.ı)-

~ •

• o.

Joı ç. JIAı. JIAıI •

..JJI karaagaç BOT. Ulmus; u

~

_ _ ••

~

.

ç.

,. J~ ç. .,

bor. 1 i)cill JlA, köpril ya

_(~)

••

ıJli.t

..

· . '.

~)- katır binicisi;

~

olarak) gerekli olmak; uy, • i.

gun, münasip olmak; ... ~ı..ı #

...

o..

... yapma-

.0.

sı yakışık alır, ... yapma.lı; ~ ~ ... yap-

.

..

ma.11 [tavsiye ma.hiyetinde);~l temek, arzulamak;

,.

~ haksızlık,

~ ç. ~ıi.; fahişe; •

zulüm;

(bıı)

(bıı)

is-

fışkırmak;

çok konuşan, geveze; çalçene;

·~, aA.ız KNŞ'; aAız dolusu KNŞ.;

{sul kayna.mak, fokurdamak; çok

konuş­

... .a

...

ıl:!

geveze olmak;

'" ıJ~ geveze;

·

(Js-b.~) zulmebnek; zina etmek;~~ [daha

çok muzari

konuşmak,

mak, gevezelik yapmak;

b·~) yanlış, haksız davranmak;

...

çok

,.

•

ü~ dişi kaUr,

vs-

Cıjı)

bol bol vennek, saçmak; (su)

~ i (.. Iiu) (bıi) istemek, (bşin) peşinde olmak;

..

..

•

da kemer payandalan;

...

-.. anu, istek., iştiyak, özlem; hedef,

amaç, gaye;

•

•

amacıyla;

., f-~ ç. il.i.t isteyen, talep eden; haddi aşan,

sinrnek; iA;renmek, hiç sevmemek; ~1

~

f-~ randevuevi. genelev; f-~

•

~ [derideki] kabarcık;

'.

• i

~ ç. 1;,li, paket; . i'. """';J~ • ••

maydanozBaf.;

o •

A u~) (bıı) yannak, boyuna, uzunlamasına .. ,. . ..

kesmek; }ıl = .ıl<

..

~

[cinjs.] sığır,

i ~ (tekois.) ç. ~L inek; .

..

r.i~

(na'l] sııır ... i;

65 bakımını

)~ ç. i. sılır çobanı; ~ şimşifBOT. Buxus

., Yemen

~

•

~.-

~

(Js- b·~ bıi örn. b·nin ha)'altnı) kurtarmak;

sempervirens;

•

.... \.i.ı. para venne;

••••

edilmek.; ~i (b·den) kalmasını istemek,

•

bahŞIŞ;

•

~ ~ ~ (bıi) lekelemek., kirletmek;eF> kirlenmek.lekelenmek: benekli olmak-•

•

•

•

•

parsel, arazi

muhafaza etmek;

(bıı) delişmemesinil bo-

J •

'.'

en sona kalan; ~liı

"0

~ lcin.is; (ek.is. iJ ç. J~t JL.i.ı1 OL, ot

".is. 1\ ;jI. 4 ..... .

. •

•

ıiH bakJagiller,

•

atriplex honensis; ~UJ-ı :;io~ kırlangıçoıu

J~ ç. ~J-.

••

~u.ıı

m: şahtere

..

••

~

~~i •

•

••

edilmek; devam etmek; (bii ),up· •

o

•

var

sürdüren; kalan; geriye

•

y~a.

••

•

sUrdüren; Ebedi [Allah}; ~ ..:.ıL:JWI •

·

~

o• • •

ç. ..:.ıı~, olanık;

•

bey

..:.ıı~ bey {hürmet saygı ifadesi (Mısır'da

beg"];

de~i1;""'" (br;) gecjkıjnnek;~1 (b·nin)

••

,,~ beym"

etmesini saflarnak; (bii)

muhafaza etmek, deAişmemesini sallamu,

olmayı

WL411 (geriye kaJan) salih ameller' · ' , ~ kalan, artan, kalınu;

mu)'ı) sUrdilnnek; 1 ~ do=! ı-J o artık çocuk

kalmasını/ ikameı

bakım;

kalan; kalan MAT.; süren, devam eden;

campec-

mını

ıehir

devam etme, sünne;

•

a (.. ~) ~bir ha/veya dummda) kalmak,

mek,

bakım; ~L..i.ıl

•

J~

(Js- dl/rumunu) muhafaza elmek; ertelen-

••

•

...

4,Jlit manav; bakkal;

hianum;

o

muhafaıalı;

korunması, sıatükonun muhafazası;

• f_

DOT. Hemaıoxylon

süren, var olan; daha iyi

devam etme; koruma,

•

bakkallık mesleli;

balckam alacı

uıun

... '. . . .. .. . ~ ıo:...ilS Lt Js- AJU-I var olan durumun

. '.. .. iJ~ ve iJ~ baldava; 1Jlit

daha

koruyan, koruyucu,

BOT. Fumaria omdnalis; •

••

~i

::; • ; ·.01 karapazıt koyun sannaşılı BOr. •

hayal,

ahiret, ahiret yurdu, datüibeka;

•

•• DOT. Oıelidonium majus; ~i

sonsuı

ölümsüzlük; varlık; sebat, istikrar; ~~, J'~

LO

. ı.~1 ı.Li.~H semLzolu, pirpirim BOT.; ;.Ü.)ı bitki, bakla;

kalma, gitmeme; sünne, devam elme,

devam; ölümden sonraki hayat;

cinsinden bitkiler, yeşilıikler; baklagillerden •

••

"

..

••

•

J ;

If~) Ibitkil sürgün, filiz vennek;

•

sallamak; saklamak, bir tarafa

'.o: ç. l:!L..i.ı kaJan, artan; bakiye, kalınu; , Jj~, ': i; di~er devletler:' WLll ; -.''J!

4ai4 , ç. ei'.J'! dahi; kurnaz kişi: •

(b-i, bıı) korumak; (bii)

koymak;

parçası;

C'":l benekli, lekeli;

.J"'ı

(b·ı) alıkoymak;

ıulrnamasını

4- :: ç.~. t~ leke. benek. iz; yer, mevki, m:ıhal;

••

~ ~ durumu) muhafaza elme"'; ıehir

bakırparası;

~

ç.

... '. 4:

yapmak; (bıi, b-i) geciktirmek;

~ ç.;~ az konuşan; •

•

"bey", Suriye'de, "bek.,

66 .,

,

~~ su çulluAu. yelve, bekasinzoo.;

i ~ sabahleyin erkenden; yann; ertesi

• •• ~J.,J~ fe.> lise diploması; •

.

gün;

..,..;')15:; lisans;

-

~~binbaşı ASK.

~ =>

~ erkenci; erken, vaktinden önce olan; vaktinden önce gelişmiş, ink.işaf etmiş;

ESK.MIS.;

es:; (b·i) azarlaınalc;

" .c:: ~i aı.ar, ayıplama,

tekdir,

•

1°

»):, ., ve )j4 = A; ,

.< ~;

)~ erkenlilc;

,

i~15:; bekarlık;

pt ... 11 pişmanlık. nedamet.; •

ı$~ mikrobik. bakteri ile ilgili; ~~ bakteriler, • .. •

,

. .Y

i)"" makanı; 1 takımı,

...1) erkeni zamanından önce yapmak; .,..s~

palanga;

. '. • Y i J~ ve ~Y"'! ilk evlatlık; , J§~ç. ';:-s"l~ ilk sonuçlar, ilk ürünler;

i

.f.< "U~) sabahleyin, .,ken ka1Icmak; (.,.ll ...t) erken gelmek; ~= A <J. veya ~ , . .

'. .,.-: ,')',Y. m. e ."..,...l' ~ .".. ~.

.

..

•

doı"ş, tan; illc; .....,.sly. [çoı·] ilk işaretler, ••

•••

(b-i) geçmek. (b·den) önce davranmak;

emareler; MEC. müjdecilert o&$l~1 ;J.P~

};i =}:r. .Aı (bl'J ilk yapan, alan olmak;

••• •• ilk hasa~ ... .ı~ı i),tS4 ~ıs' yap"ı' ilk

(La kızın) kızıııını bozmak, bimni izale

ıcy

,

(bşt)

etmek;

niyet etmek; (bii)

başlatmak;

•

~ ç. )LS:,I ilk doıan, b"ylIk olan; ilk •

dOlan çocuk; yeni, ilk, daha öncesi olmayan;

'-,i.f.< Hk doıan; '. .

~i daha erken kalkan;

. J~l ç. \Jr. yenilik. yenilenme; buluş, .. . icat; ilk.lik, orijinallik; kreasyon; \J1J~1 ,

moda masyonları;

.

.

;S~erken; vaktinden önce olan; ı."..s4 •

~~ ilk evlat olma;

,

sabahleyin; erkenden; 1 fl,ll ~ı.,..JI

i~ ve i~ ç. ~. ~t makara; makam

.

'

MEK.; kangal, halka, vinç, bocurgat' ~

,

bahleyin erkenden; .I~ ••

••

..

•

J. .a, .

JI yanna kadar,

i.f4 ç. "sly. ilk doıan, ilk ürün, hasa~

..

•

•

.ILyo (çoA;.] alameller, emareler;

j<. ve yine :;o

.. ~~ ve herkes, istisna.;ız herkes. hep ' .. ~I~le; I"f.'}:. :;o ~~i .::.,;. kalabalık (:;O)

yek vilcut olarak ileriye atıldı, makaradan boşanmıŞ gibi fırladı;

i ~ ç. ~

..

,

•

,

.. .idi;

[çoı.]

değmemi~;

(~L makara ipi; i'):. :~i i'}:.

..

~ vaktinden önce gelişmiş;

••

bakire; bakir. el

• •••

•

}:. ç. ):;i, ~ı:,s:; genç deve; •

•

sabahın erlcen vakitleri;

. .J::,. erken yapan, erkenci; erken; I~ sabahleyin erkenden;

~ ilk yapan; mucit. buluş sahibi; ,

_.

~ yeni yapıIınıı. yeni; (ç. vI) yenilik, kreasyon öıl. moda kreasyonu

t~ ,../) •

orijinal modellil ıasanmlı elbise;

67

c,s:, ç. v.ıS;; çaydanlık ya dacuve; ,I

~ veJ.I,

••

,

<J l..ı.._

~

•

~'t

~ ıslak, nemli; nem, rutubet;

J< Iylleı me...lalma; ll, rutube~ nem; iL :"ı.ıı .:.>'ı,j daha kötil

i,. oL

.ls:, =>.ıs:. (blı) dilpnelemek, ilil
kavuşturmak,

oldu. yapilanlar durumu daha da kötüleıtinH; ~ nem, rutubet; Js1aklık;

çalmak;

,ıs:; ç. .:.>L,.ıs:; toka, kopça;

J:.4 rutubet taşıyan, serin rüzgar,

.~ İl> morina baltAı zoo.. Gadus marrhua • d~~ lisans; ••

yapılan

şekerden

bir çeşit yemek;

J"J..ı\ iyileşme, hasLa1ıktan kalkma;

.

,

•

jL;J nem, rutubet;

Jl-" JC.~ rutubetli. nemli; ;,ı.. ... slz; 1 J:'; ;,ı.. karŞılıksız;

~i mü<.•1.$:; ç.

••

..s:; dilsiz;

•

•

~~ platin; •

.:.>,,,s::; ve ~A bkz. cl,;

•

•

('J4 pllaj:

~ i (.~:.;::; ı,)<- ble) allamak; (...içln) yas tutmak, maleme girmek:;

~

ve

...

~: .. ~ Fr.> plastik;

Ai

... (bol) allaırnak; ..?+-I (bol) aliaunak; ,

.ı. 'J4 bkz..ı.ı.; •

•

,ı'J4 İng.> buji IR.; .u U-",!,

"'J4. bkz. ~ . I.

.ı"ı.

çalildamak, çalıldayarakakmak;

J.~ sık sLk allayan [sulugöz}; , , .;:,.ıı .k:~ AAlama Duvan;

- _.-

~~ ç. ,~IJ'! feryat ve figan eden kadın;

ı~ (b-i, bii) rahatsız etmek, endişe vermek.

..

MlS.

.,.

huzursuz etmek. karışık hale getinnek; ~

k.emer MlM.;

~~ ç. ;~ atlayan; feryat eden, yaslı;

huzursuı/endişeli olmak; karışmak, karman

" a~ıatan; ~

çorman olmak;

,

,

üzGeU, elim;

-- .-

.. ~ ç. ~~ rahatsızlık, huzursuzluk,

~ Peldn;

•

'j. sadece bu delil, bir de; bilaıds; haııa; faka~

endişeli

olma;

karışlklık, kaos;

... huzursuzluk,

J~

.bununla beraber;

•-

ı.H u {~ (bii. b-ı) ıslatmak. nemlendinnet.; . ..}. j V 1rostalıktQJI) kurtulmak, iyilcşmek;

.j,I,ı kanşıkW< 1~i .. ""J,l:> dillerin ka·

s ._

J!< (bll, b·ı) ıslalmak; J
has/a/ılton)

, iyileşmek. şifa bulmak. salalmak; jl; ve , .,

J'< i nemleornek; ıslaıunak;

endişelilik;

J<'J4 [çoıı evbam. vesvese. kuruntu(lar);

,

ı.-

ve

•

•

•

olmak;

~ dilsizlik;

or -

MlS. pişirilm.iş mısır

•

dili tutulmak;~l (b-i) sustunnak;~ dili dilsiı

i:

• i.

;.s:; a (~, i.ıS;;) dilsIz olmalc; ~ " (ı.:.ıS;;) tutulmak;

•

•

nştınlması [Babil'de];

.,

...y.,)

..,ı.,ı, ç. ~'J4

-

-,

~" (ı.,

billbill zoo; patlamalc; tın alannak. şafak sök-

68 ~ a (~

rnek;

bıe) sevinmek,

(y

.-

~.

-.

,.....ı.ç.....:>1< belesan. pcle..nk; .

("':"

bfden) hoşlanmak; ~i [güneş) parlamak.

- ..

...i -'! bolşeviklC1tirmek; J

rnek;

•••

e:-4' neşeli, ttn. keyifli; parlak, canlı; •

f··..

•

~Bclçika;

• • ~Abalıkçıl 200.; •

~ Belçikalı [s. ve is.];

Au (.,.i;) ve A(b.den.:r' bil) zorla almak.

~[cin.is.; tek.. is. i) hurma BOT';

.

"

.ı..4 u (;ı~) ahmak, budala. aptal olmak;

•

.l.4

gaspetmek; her şeyi alip geride bir şey bırak:­

(bıi,) bir yerin iklimine alıştırmak; ..ı..L:ı alıŞ· tınlmak,

mamak; (boe) p.nıaj yapmak;

..

uyum saııamak; aptallaşmak, aptal

Abii zorla alma; zoraki vergi koyma; f

durumuna

düşmek; ahmak) aptalmış

kaplama malzemeleri; saray; U:Z.J~I [ço~.]

••

•

döşeme malzemeleri; ~I .1ıt~1 hüküm-

• • •

dar, kral

.l.:.fJI Hindistan;

• •

;.ı..4 şehir, kasaba; belde. köy. yöre; taşra;

taşı;

ı,Ş.L1.ı yerli ["yabancı" karşıtı); vatandaş; halkından; hemşehri;

.. , 'i.ı..Lı ~beıediyeencümeni; ..

~~ ç. belediye;

sarayı;

::;j,,~ yer döşemesi; taş. karo; döşeme

koza. iiçe;

.

Io.:l_ kaza, ilçe;

belediyeye

.k.:1:J'döşeme [fiilI;

c•

..k.ydöşenmiş;

ail.;

bölge, mıntıka;

lo ~meşe •.

alacı DOT.; meşe palamudu;

.

.1

iIOL.ç. ı.;J - i -. .ı.ı.• T.> balta, • • ••

~ç. ~ASK. la~ımcı, istihkam

...

.l:-4 ve ~L aptal. ahmak, budala;

eri; gangster,

;ı~ ahmaklık;

venk; asalak, tufeyli;

,

.

.ll;;:aptallık. ahmaklık;

,.

~a/unak, budala;

.1.1 ;'" AU.BKZ.; ..,..,ı,ı ç.

..

.

Etiyopya, Habeşistan; ~L J~ Çin; ı~

"

•

.k':>Lı asralt, taş. çakıl zemin; zemin

--. 00; köy; >:>1< ülke; ~ı.u, ülkeler 1# 1 >:>1< ,. . •

•

~~ ~()'tıri.ıaı il~) döşemek. düzeltmek;

. ..

•

•

•

~ müz ve müe. (ç. ı~) ülke; şehir kasa·

.

-

",,:>I<ç. ..,.,ı:>ı< lOpr.ıi; kavanoz MIS.;

gibi

davranmak; .ıJ~kendini aptal göstermek;

yöre

.

::;ıjQ'BI . • . o şevıun;

•

...

..

.. . .. ~ç, w~ Bolşevik; [is. ve s.J;

••

t.

• i .;bolşevikleş.

::;.: -, !bolşevikleştinne;

pAlI ~')I.,;I tanı şaf~ın söküşü;

•

••

•

••

ıŞıksaçmak; ~ve c:i.;i=~; o.

..

W41 AlJ'.BKZ.;

ul-4 belesan; pelesenk8jacl BOT.;

,

şaki;

muhabbet

tellalı,

peze-

. ..

.

).14 ç. .:.ıL, ,)-':Ju.Fr:> pallO;

.. . ı".oJ:J.:.ll Baltık ülkeleri 1 ~i; -

.

Denizi;

•

-

"

~ Baltık

::;ı; j'" MIS. limon suyu, bal vb.lerinden yapılan

bir krem;

69 ••

•

&. a (&.l (bıı) yuımak; (bıı) yu'up yok eunek;

.4A.-<- ...

bltl u1"lmasınl ..tlamak; (J>ıi

(bit) tahammül etmelc. çelcmek. dayanmak•

tünnek; (b-e. bir

kaUanmak'

hakkında)

&. [Iafzen: tUkürütünü yut·

.,

mak) ara, mola vermek; kendini tutmak;

ve

&

d~ (b·t:. bıı) yutturmak: t : ;~ ~ b-e

-. . ..

soluk alma fına.u vermek; ~i = ~

haberı)

Ji b-t) gö·

iletmek; (b-i, bf

bilgilendinnek. teblil etmek;

V b-nin oJ~)'hine) bilgi vermek; 1iJGJ ~ gOrevini (ı:r bı hakkında)

rap« vermek;

yeri-ne getirmek;

ı.F:~ ~ Ona benden

~ bUyük yudwn, lokma, ısınk;

selam söyle. i1eı: ~ı. (~ bıdtl mübalata

..\I;. ~); ç. ,;,1.. ~~ latun. kanalizas·

yapmak; (V-

.YY

yon, geriı.; 4&.

. ç. ..:JL.~\.t! la~mı kanaliusyan.

lO'

•

•

...

•

yaparken

tamamlamak; (b-i, "":" ya da (bşi)

•

~ ç.l'7~ ve r"...ı, ç. ~~ farinks. yuıak

14ınya

..&1... ..

aleyhine) bilgi vennek. (LJ"

-

".

..

&. (tJ') (b-t. bit) u1"lmak. yeUımek. (bir varmak; (...e) varmak.

ulaşmak.

toplamı

( ...e)

açlılını

b·ı)

b-nin

ispiyonla·

.1 polise ihbar

olmak, rü,düne

(y bı ile) gidennek, yauştırmak;

teblil edilmek; •••• • •• ~: ~ ~ ~ Allah korusun!. Hafazan·

.. .i bulmak; (b-e) haberi yetişkin

[çocuk}

(,;r

etrnek; ~.; (y bfden) hoşnut! raı.ı olmak;

~ botaz. gırtlak ANAT.;

ulaşmak. [toplamı]

~ bşden)

duyunnak;

mak' ... ~ .,..,ı"..,.1I

ANAT.;

kaçmak;

ı&' (b·i, bşe) ulaşunnak; (bıi bir mik/ara)

haberdar etmek;

genz;

~rt:)

...

bıı)

allah!. Mazallah!;

••

• •

~ ve t~ yeterlik, yeterlilik:;

ermek; (meyve vb.1 olmak, ermek; ( ... )

•••

yaşına

varmak;

<ı.:r- b-ı)

bilinnek; yorgun

t."Aı ç. ..:.ılt~ haberleşme. mesaj. rapor;

<J. ;;,... bşde)

anons. duyuru; resmi teblil. bildiri; takrir.

dUşürmek, (b-i) etkilernet.;

• • •

yüksek dereceler elde eımek:; , ~ ~

•

••

beyanat. demeç; ihbar 1~i t~ ultimatom; •••

~ ç. J.~ hatip; belil. derin [ifade];

. . . Jl ... i bir yere, bir noktaya getirmek; -,lo.

_I'

... iJ\ ~ rl' "-! ~ öyle bir şiddetle dönmeye .;

baııadı ki ...; ~i -"

"f

-.. .. -.-. ..

.

..

iı ciddileı'i.

t~ varış. ulaşma; bulut. ergenlik;

haddi "lmak.

U~belagat; hitabet; edebiyat;'

•••

",;ll J,-JI &

.. . ..... J.,.)I &- &

ciddiye bindi; "lin olmak;

... . .. &- r'il &

. ...

ciddi, önemli [hasar vb.l;

adam oldu. adam

e:,Lldaha derin; daha ciddi. önemli;

.

... yüksete vıınnak; ~ ~ı,r'JI (~ ) J. &

...I.f:.:.--•...

olmak;

~ sonuna varmak;

varmış

& (b-nin,

r-l"

:it~1 belagat ilmi;

sımfına girmek; .wı ~bulula ermek; en

oldukça ilerleme btetrnek., bir yere

•

• •

&-ç. dı..,.. miktar. mebıaı; had. sınır, • •

...: ••

•••

.~ ~ nominal deter. anma üeteri;

••

... •

• • • _ • • f ...

.. ,,,.ıı &-Li mevduat; ~ Ji &- .l. :.~

70

, '*1 sözümün ne kadar ciddi oldulunun anla-

mak! budala gibi davranmak;

ıılabilmesi

mak/ budala kabul etmek;

•

için;

••

•

••

tf' ç. .;,,1 • .'• .J (JI b·t) ıeblig. duyuru, •

bildiri; V •

•

t~i

safdillik, saflık; 1 1~

~i.

demans prekos; 1.ıJ.ı

•••

•

~~ kapsamlı; önemli.1ıaun sayılır; ciddi

. . ., . "'ıi~ , W ... "..ıı ~ ~~ .. ·yatındaki; şiddetli

[duygular];

erişkin;

..,

•

••

•

~ teblil eden, mübellil: muhbir,

--. Bulgar [is. ve s.]:

••

..... balgam; (ç. ~~) saly.. ıUkUrtlk; "....ıı [na'ıl

-. UW.,JI Balkanlar; .;ın,

~\.ı (bıde.

y

bıe)

y

bıde.

ıeval

buL·

çürüme, bo·

b--i

hakkında)

dikkat etmek. (biı) hesaba

,

•

•

mez. aldırmam!. benim için hepsi bir·!

balkon; balıgı

'J

~.

"

J.~ aldırmaı. umursamaz; ~L (b·i) dene·

ZOO.;

rnek.

...

sınamak;

(b-e) tecrübe

I·

kazandırmak;

=> ,..ı,ı sessiz olmak. konupnamak;

(biı) yıpnoımak'

~.~,;.I imtihana,

hamamda çalışan

zorlup dayanabilmek; (saVOf'a) cesaret gös-

.

iJ"Aı

kişi;

durgun sular çevre-

.-'

sindeki bitkiler;

., .

~~

•••

ı . .1: ••.

.,

-,mak; , J~II.. veya J~I 'i bem ilgilendir· "

J,..ı, ç. r~1 seyir halindeki gemi ı",

•

uzun tecrü·

ka.tmak. dikkate almak; (y bıin) facbna var·

.!.uı bkz. ~ f<;

,

(bıı)

kötüleşrnek. yıpranınak;

(bıeveya

~.ı:·ii; ç.d.~ metruk a=i;

,..ı,

teste tabi lUtmak;

dikkatli olmak. itina ebnek, düşünceli olmak;

... BaII
]

.

zulma;

-.

...

ul.*
mak:

..,..,.,.. Bella,;

barnall uılıas

[tabii zenginlik açısından] boUuk. bereleeı;

{elbise vb.]; gözden koybolmak,

,

,

i· ,..ı,

~

J<

... alaca, beneldi;

... uA

$ • -,

beJer sonunda tanımaic; (b--nin) başuu belayı. , sıkınuya sokmak; a (~••~) eskimek

balgam.... 'UmUks";

.. i.iL blöl'

~,

saldil. saf;

sınamak.

~ i (.A) blöl yapmak; :..ıı; = ;;ı:; ·

ahmak. ebich. budala; geri ıehh, saf;

(J< ve f<) ~ u uı. .•~) (b-i. bi') denemek.

I::'J~

..

~i

. . ...' ,

~J\A4 Bulgaristan;

.

~~ erken bunama,

.. buak!, ilgilenme!;

bildiri;

[yara]; derin.

~I(b-i} ah·

~ ve ....~ ahmaklık. budalalık; bönlük:;

... hDkkmda) bilgi; (.:ı" bıo) ihbar;

-.. Mly ç. mubalala:

._..

tennek;

hamam hiımetçisi [kadın]; nedirne;

Valensiya şehri: __

Ll.• a (.ı"

ii.

o-u

..~) ahmak! budala olmak; ..ıI.J• ah·

J'ıl

sınamak: (b-i

.

"'

(b·i) imtihan eımek, denemek.

Y

bı. ile) sınamak.

istila eL·

71 başına

. ij}< ... ç. .,;,1.- Fr> bluZ;

j.ıL.

gelmek;

•

~ kötÜıcıme, bozulma; çUriime; 1Ijuıma,

;)); ç. .,;". T.> bölük ASI(., MIS.;'

yıpranma; [elbise) eskimişlik;

,

,,}< balon;

1.!!ç. ~~ imtihan. milsibet, dert. hüzUn.

j

..,

" ~\ ;) rı<

sorumlusu ASK.. MLS.;

iaşe

"ı.h eski. yıpranınıı. ~ınmış; çUrümilş;

,.

.

evet, gerçekten öyle ("deıi1 mi?" gibi olumsuz soruya cevap olarak};

keder. felaket. afet; • •

~~ imtihan, musibet. dert; afet. felaket.;

..

.,

kahramanlıkyi~itlik;' ~ .';l., [Allah'ın]

J-'-;,ı, iL> palyaço; •• •• J')J~ lt.> bilardo;

.. imtihan; musibet, bela. dert. afet;

lutfu, kererni. ıevecciihü; ~~

•

••

ihtiyaç , ~ ~.P'

.....

"" bkz.}<;

ı.....L i· i· ".pı,pıse:

••

.- . $o bu (artık) genel bir

..'

.. lJ~ç. i.f:J"J"",milyar; trilyon; •• •

ihtiyaç oldu; •

.1

••

• ••

i'ly dikkaı. ihtimam; '''il:-- "j aldırmama,

..

tl,.., t ~ papyon; . L}~Bombay; •

•

• 1

~~,. . ım ıihan , bela• dert;

.. •

l.l!kahve taneleri, kahve;

•

J~ eski. yıpranmış. bilitin, yorgun; harap; • çürümüş; modası geçmiş; .1

•

:

J~ (~bı~) dikkat eden. dikkatli;~ •

. ..y

•

•

J\.:.- ...e aldınnayan •...i umursamayan;

·~ "". ("":" bıden dolayı)

üzgün,

•

~~ ALF.BKZ.;

önemsememe; •

,o'.

" kahverengi;

. .. "ı:;ı" ..,ıı)u"

ı.r-

"~parmak uçlan' . •

"

ii

..,

•••

parmakla

ii

gösterilmek; ~~ ~ \,il emrinize ama· deyim, hizmetinizdeyim; • • ô)J,)~ sını.. domates; •

üzüntülU, kederli.

waıı;

· , )~ ~ )~ iyonlaşmak; kristalleımek; mstalleştinnek; kristallerle kaplanınak;

)~.)} ç. ..:.ıL msla!; kristal (malı.eme

.r~bkz..r~; c..:.ı

•

bk.z.l.l!;

.p yirmi frank deıerindeki alhn para;

. ."

~~ ~(b.i) uyuştunnak; (b-ı:) anestezi yap-

»). n=flajl; i~J.ı (~is.ı ç. ..:.ıl. kristal; kristal [malze.me]; [teyp] kristal; (SUR. i~"tı negatif FOT.; "»), [na't) kristal.... parlak. şeffaf; kris'

tUrü); , ,,;':"

mak;

.. ~banotu [daıdaıan. batbat, bengildek.

çömlek otu, diş otu, gavur haşhaşı}

DOT.

Hyo-

seyamus niger; eter, anestetik. uyuşturucu; ••

o •

••

c:.:) anestezi ~". e:-:) loka! anestezi;

ıaI;

• t ç. ..:.ıi. mercek.lens; ~~ • o"

•• o..

• •

JıY: iJıY A!lj meyvalı şekerlemeler;

••• ,",:,,~1 Pencap;

.

..

~ ktmuzı

pancar

DOT';

72

.

.. ç.

~

J ~ (kanun. sözleşme vb.de) bento pan.g.

...

ii

;...:.ı J •

)~ ç. )J~ liman; ticaret mmeıi;

.

J.ı.:.ı [cin.is.; tek. is. i

i ç.

--

...

-

•

_

f

ı _i"" ç. J'~ lürek , .»)1 ı

-

-

·....

,.,

i"" av

oL . . .

ı.r i (.. ~, ıJ~) ve ~! (bıı) dikmek, dik hale

•

• oL

• ••• kunnak; ~ veya ~ kadm ile) zifafa gir· •

,

';.

..,

••

•

__

kelimeyi mebni

J)"'-l ç. ... ,~ piç;

kılmakDU.;

~ bkz. .:ır. ••

i )JJ..:.ı

lt>

... dikme. yükseltme; (ç.

.,.

~)JJ..:.ı ~l

,.

J.~ bina etme, yapı kurma, yapılanma;

domates SUR.;

...

. JJ""

domates kinnlZlsl;

•

•

•

•••

..

fannasarıluk; ... ~

benzin'•

~~ [na't] yapısal; mimari;

.t ' . , . . ••

_

. -~ müe. ç. .J""~ yüzük pannaıı;

zayıfbünyeli; ~.o}l

~ ç. J:, ~ puan MAL.;

"'Ahkh;

•

ıJ ~

J.\..:.ı

..

,_,

. -. .. ~ [s. ve is.] menelqe rengi, mor,ı.,;.".J

~ c'! [cin.is.; tek. is. iL menekşe;

ıO

... ç.

~ ÖZ. en iyi lasım;

• •

~

••

f. Ji veya fo ii ..lJ ) V:. IF!'

mo~'esi' ıvı.

...

ıJJ- yapıcı, bina yapan; mason;

.'

1r

~ farmason;

..

ıJl.:-- yapı, bina; yapı, şekil, fann; • ..... LS

,.,.Jl ~ Omrlin en güzel •

'..J Ioi.

bkz..·.t· ~,

•

••

ıJ4ç .• ~ yapıcı, bina yapan; ..

bankası;

~

•

..

•

,

o.

~ ç. .oJ.f< banka; banka binası; r.ıJI .ı.l'< kan

,.

e::-' 4" ve ~.·}I ~ saı· - .

ıemel, as,l; , .r.-JI ) ",ı)1 içerik ve ıekil;

yıllan; 00

•

ıJ~ yapı, bina; boy, endam;

·

•

••

~~ç . ..:.ıl. bina, yapı; ."•

J"'-,II Bengal;

oL

ç.

yapıcı, müsbet;

~j~ Bingazi;

•

•

•

.. .. ç. ...:,,1.- IL> pantolon;

•••

.t.

.. Iıldl, sıhhatti; 1 ; .ıı 'i.,J sall:ını bünyeli,

~.

•

binaen,

~ ç. ~ yapı; ~ bünye;' '.,;1\ ı..iı.~

iJ~ ç. ~l pansiyon; yurt;

•

J.L:..t ... e

•

.

'ı

•

•

.. ...lmbulilyle; I.;., J'- ,~ bu sebeple; ..

.. , .. penisilin', ~ •• ,.• ~ Fr.> hereai, alaca menekşe; DOT.;

'.,

.,

.

, ..l;JI '}lsl yeniden yapılanma;"';-I ..l;Jl

F<.> rakiw, sarl
Oı

..

~1) yapı, bina; bilnye;

. ..

.. ~ İng.> pens; 1

Js- bı üurine) bina etmek,

(bı,) ıemel a1mıık;' ... ,}.<' .~ ( .rı bir

ıj\i~' ç. iJ)-. ü,~ Venedikli kişi;

.'01 ~ V-J·

...

rnek;
~.4:l1 Venedik;

• ••

~,

getinnek; (bşi,

çiftesi;

•

~~

•

bitkisi; ıj~ fındık; menni, kurşun; •

ve ıJ .:" bkz. .•.

• • • •u

JJ~ fındık; fındık

•• oL

•

.

.:..~ Ing.> bankno~

raf. cümle; büyük başlıklar. manşet; ••

r ' <--' t1-h.... ~ zeki, akıllı, kurnaz; ,

karaya otunnuş;

..

~ bina edilmiş, yapılmış; kurulu ~ bı

üzerine); mebni, cümle içinde farklı

görevleri üsl1enmesine raımen sonunda harf

73

........ ..

de~şimi, düşmesi, hareke de~şimi meydana

..

gelmeyen kelime ["mu'rab" karştUI 011.8.;

..

~ve ı:ı~

. ıJ! => ~ (b-i) oAu! edi!Wck; (bıı) benım· "

. ... .:r.\ç. J.""-!I.

semek;

.'

...

ı:.ı ~ oAul, evlat; torun, neseb; .'

.

r" ",I ç. r"

-'. 'ii çakal; J..WI ıJ!1 soy. döl; ,

.

.,-

_. imra. suçlama; yalan;

~.

~ şaşkınlık:,

hayret. sersemItme;

...:..A~ $Olmuş.

solgun (renk]; çok şaşınmş,

dona kalmış;

, ..

J" ademo~ıu; ",I

..:J~şaşkın, şaşınnış;

".

yerli; hemşehri; J.~I

.'.. :ı~i yöre halkı; Yrı r,T.1 asker. dövüşkcn.

~a~) ("":" blt)'sevinmek. ("":" bşden) hoş­

.,.

görünmek; ~'(b-i) sevindinnek, mutlu

.

.

...' ..' mücadcleci; J.. 1\ ıJ!1 yolcu;u::. . . . ıJ!~ .

.

.

....

.

~!U (.;,~. ~~) güzelolmak. . .,.

'Ianmak;

. .,.

;;:.• elli yaşında; ~\...ı ıJ!' geçici; ~ ıJ!~

ebnek; ~~("":" bit) sevinmek. ("":" b/dtn)

kendi ollu; ıJ'.r-J: ıJ!~ gelincijc. ; ıL,.. ~

haşlanınak;

. .. .'

. ....

•• ..Wl Anlplar,

.... ~\ ç. ..:.ı~ kız evlat; 1 ~L ~! amca

....

..

.

...

kızı; zevce, eş. hanım; ~ 1:.ı1 kann. eşin; •

•

•

. ..

~parlak1lk. şaşaa, görkem; sevinç, koo

panlusı;

, v e LZ:~ ~~ ihtişamlı. görkemli. güzel;

. ....

. ." .. afetler. ..r'.ıJ\ ..:.ı~ felaketler; ~ i ~ 1\ ~ •

•

'. ... .. kelime; )..L..AII ..:.ı~ walar. endişeler: ..:.ı~ ... u1ıJJ

i

solucan; < o,

...

~oıulcuıum!;

Ô.rıevlatlık,

.,.

yif. neıe' 1\1o;'ıl i " i! gözlerdeki sevinç

~ç . ..:.ı~ kız; kızevlat; 1 ?1'- ~ç.

.. .. )~~, IJ~ düşünce; ~ ..:.ıl..:.ı felaket.

..

mutlu,

.

neşeli; hoş.

..

talif, şirin;

~ sevinç anı;

~ç.mut1uluklar. sevinçler; t.e\lkler, eLlenceler; gösterişli, görkemli şeyler; parlaklık, şaJaa.

görkem;

• ı:,",,~Y bıden) hOjlanma; •

otunuk;

.... ...

r.Ş .".:.!cvlathk1a ilgili;

~hoş, şirin.

~benimseme [fWi. prensibi vb.];

~mutlu. neşeli,

~ve~ İng> pcni;

;'ı'.ıi«bı)

,.

Ji-!It.> banyo;

. ~a ve ~U (~) şaşınnak, arallamak. .

.

,

••

ı:qakalmak; ~(ediı.ı .

.

satmak. atmak;

..

•

L-

t

•

•

n; "

i

.

!Q (",nkl

!o (b-i) Şaşırtmak;

-

_(~4J (b·e) ifti.. atmak; .;.A....b·nin )'Q. nına) ansızın Çıkıp gelmek; ~aşırtmak. • • • .

..' afallatmak; ~\(b-i) ı:qırtmu; ":"-il"";;\;

latif;

sevinçli;

hor görmek. tahicir etmek; (b·e) kötü

..

davranmak; (b-ile) alayetmek, istihza etmek;

- - ... . .....-..J.>..u' . J.4J• jJ~hakaret .....,-:

••

• kölü muamele! davranış;

sıradan olma.; kötü muamele; yanlış kul1a-

rum;

-.-

ft!O

_ • _J

J~du;. mazlum; ..ki(miı);

.. (.*->

.-.-

ve .*-"arlamu.ıı1k saçmak. parlak

74 bırakmak.

(b·nin göz•• I~rinl) kamqbrmak, gözünü almak; 1 "ır . .., .

olmak: (Jrj) hayrette

....

•

1_

•

.lot< a (.14<) (işi, yükü. bo.) yüklemek, (b·.) " "."

bırakan

ran

bir şey;

•

~

[edU.] nefesi kesil-

*'

•••

rnek. nefes nefese kalmak;

gOıJeri 0-

maımaJe. gllmnez olmak; parlakIıkıan dolayı

. . .,

görememek; nefessiz kalmak;~! ('":" iJ~) göste·riş

..

bl

yapmak;

-* (ybı ile) hile, düzen, dolap aldatma; .. -* nefes darlı~ı. ZOf nefes alma; i

..

*· ..

(göz için) kamqma;

-' o. .

6! orta, merkez; ... ~ Jr"'I!-
i)

SıA~ alır.

yorucu; fazla.

... ın

...

pahalı. li
~ BOT. bir çeşit liken.; mayasıl gibi bir deri hastaiılı;

bir cüııam

' . )~L (Yb#) gösterişli olarak sunmak; ....4 parlak. göz alıcı; •••

J* nefessiz kalan. nefes darlılı çeken;

•• • • ••• ~ (1:ı:-..re-d Hin.> Far> süslemek, donabnak;

(b/e) aldabcı bir parlaklık vermek; (bii) meş­

etmek; •

••

~, karaardıç BOT. Juniperus sabina; • •

.. . . Ja4 ç. ..,4< •..,4< .... . ... _. - ... iJ1k ç. k -

:

özgw, batımsız;

"

..:.ıl" ~

, ... :;J4.. .;1I cambazl
";'1J4.ı hava akıobatlan; "

-_.-

.

~ => ~'(blL) lcanş
. . rnek; ~ ve I'! .' .~ (Js- b-e) anlaşılmaz '

.'

sahtesini yapmak;

... --

~

karışık

~

::i.".4! zulüm, zalimlik.;

..

boş gösleri;

~ gösterişli.

ucuz ve cafcanı. dikkati

çekmek amacında olan; çerçöp; •

~..* MlS. •

bir çqit çorba;

hayvani; zalimane;

•

*..

.. -.

koyu renk;

lar. mal, çiftlik hayvanları;

sahte, yapma, suni, kalp para; deAer-

ı:ı\ot:-;+! cici bici, delersiz sUs;

ç.

..l""f't

." "" ~ ç. ~~ hayvan; [çoA.] evcil hayvan-

siz sUs, cici bici; çerçöp;

~

gelmek;

~

süslenmek,

sahte olmak;

alcrobaı; ip cambazı;

";"i&; ~batik, cambaz gibi, ".1!~

mak; (masum bl) suçlu diye reddetmek;

•

-

lanetleşrnek; ~! (Allah'o) yalvannak, dua

.. ~koyun;

•

nP';

...

hur etmek, şöhret kazandırmak.. bayraklaşur­

... [..J+!

türü

-."" "" ~~ a (Jt;) (b·i) Ianetlemek; Jr-,; ve JaL,;

"

)ıf, ç d. bahar, bahara~

takıp takışunnak;

hastalılı

J.ı4-< soyıan. palyaço;

;+ıl aort ANAT.;

(bıin)

~ın. anormal;

J~i dua;

ortasında;

•

- _.

yüklenm<:k; .lot<1 =.lot<;

)l.A,~'-*' gözleri Icıımajtının, herkesi hay· •

"

r'&
.

bebr.ıizlık;

anlaştlmazlık; lcanş
..

r4;~ ç. ~41 baş parmak [yine ayak için);

..

~4 ayak baş pannatı;

.

ı*-'

müphem, kapalı, anl'lı\maz; ,

.. >~

75

- .o'- - - - - - - ..• ----------soyut milcemt adet .,.1\ ,-;;: .; ".ıı ,~ tahla çılcma, cülU.; . . ,. . •• 1'. . .11 ANAT. onuncu kafa siniri; (""'" ~L • •

~

~

sayı,

MAT.;

J ••

L •

•

....

~L işaret zamiri Db...B.;

...

~.

(.,.,ı if, u (i.H') ve

y J'!::::} Y j!(bıı) bölümlere! fasılalara ayırmak;

.

(bıı) gunıplara ayırmak.

..

.,.f. a (,If,) güzelolmak;

mak; •

"-4 (irilI!' Y

bıde) yanşmak,

rekabet etmek; (Y

bı

ile) övünmek, gurur

••

mm,

fasıl,

bab; grup,

•• Babıali; Yl'y-~l

• •

• o,

J+! ç. .. L..tt' koridor, hol; olunna, odası. salon; kabul salonu;

.. <,
hoş;

•

ilaı.... ve .~ maUw'. kibirli; • •

•• •

•

• • •

44 ~ yeni bir ,

••

y4 ~ fazilet, erdem kabi-

J.

.

• •• J .

y4

U..L...AJI

çok güzel, çok parlak;

oı·t

1 ı;wı yy\

Js- yakında, eli kulalında,

.. . . .

.. ..

.,.:if; Bahai [•.); (ç. ~.ı-) Bahai [idşi); utı'

,

linden; JJI YLı ı:,,- tercihe şayan olan; •• ....• yyll.la bu konuda, bu alanda;,:r l.la ~

..~ güzellik, letafet; parlaklık;

.,

.

.. . . .. çııtr açınak; !.r y~ J.d bıi bitinnek, .ona erdirmek; ~L

•

kategori; alan,

••

ha oldu ha olacak; '.l:!~ ••

parlak;

sınıf,

ihtisas, saha MB:.; sınır kapLSı; •

duymak;

•

....• ~ç. yl)!I, ~I"ı ltapı; geç;~ giriş; bb•

rekabet etmek;

(y bı ile) bvllnmek; "'l,;lb-ilt) yanşmak,

tasnif etmelt, .ınıfla­

•

.

• •

•

••

bu bir tesadüf olamaz; ıJ' iJ\S" •

" . ~~ ve" . ~~

•

J..r, .. .ler eUmlesinden •••

•

..:.ıl~ bkz. ~;

•

olmak; yeri •••olmak; ~4

•

J .l:!.! konusunda

• •

(..y.) ..4 ii tekrar gelmek, dönmek; ("":" bıı) geri

.. .. geıinnek; 1 J.'.iI~ '~ya da .

••

mamak.

.

başansn

•

..... .

tektir.;

~~ç.

ı.,;.~,~ bajara.

••

ı

YL~Ç. iJ)- muhafız. bekçi; kapıcı;

olmak; Il'! (b·e veya ""

b-e bir yerde) kalacM yer vennek, mak; misat"rr eona, bir yere yerleşmek:;

huırla­

A..ıljt [kapıdaki) muhafız odası, lculubesi; • •• ••• •

a~rrlamak; 1 ıiLS::. r;

r;i

misafir etmek: (y bir

(b-i, bir yerde)

yerı!

ı;1~Ç.

karnı. mevkiyı) doldurmak, işgal etmek;

r;;

ıilS::. yer edinmek; genelkabul gbnnek; r;i j:,;Jı tahla çılınıak; r;ihakim olmak,

pl

:i : .1 ç. ..:.ıl. ev. konuı. mesken; konum;

çevre, muhit; bir şeyin dolal yeri, vatanı; i,"~

bir şeyin vatanı; ikamel, oturma.;

d. [büyük) kapı 1 ~pl "i)!

.. bölümleme,

~.r.1

~im;

tasnif,

sınıfla-

•

ma, gruplarna;

.

, .,

y ft" tasnif edilmiş, sınıflanmış;

,

.

ı.:..~jtpopün; .'

;;' .•!j! Fr> bobin, makara; ;.

gildi ele geçirmek;

••

baraj,ltanalkapa~ı;

veya bir ytrt)

yerleştinnek;f;J- (bir ytrt) yerleşmek. (ma·

":"'44 çeşit. sınıf, kategori;

,

~J'!

bkz. ••

. .,

.,

_ı;

L,,~J!''''''~)! İl> poıas,lralyaıaş.;

.... ll...ly. ç. ..:,.,1- pota, eritme .,

potası;

iJ\..jJI zamanın sonsuzluiunda;

.:',

1 ~.y- ı.I.

76

.

~ ~ ç. ..:.ıl. fr.> Mis. buji; '.. .. ..

"-' j- y.

ty. )~~ u U) [sır] onayaçıkmak,bilinrnek; (bii ~bıj. sım, J1lre ya daJ b-e) açmak;

i:4i

(b§i ya da y bii,

... .. .

J

Ire) açmak; (bıi)

umuma açmak, kamuya duyurmak; (bfi.

.

...

-. .. .h y. ç. ı,;~1,y. pota, eritme potasl; ii)~ Y.

•

•

1.)Y.

fr.> pudra;

Buda;

J

• ı.Ş~ Y. Budist [na't]; Budist kişi [is.]; •• • ~~ y. Budizm; o.. .

b·e) bırakmak; (bii) garanti eımek;~l+--~ •


wnuma açmak, duyurmak. bildinnek;

.... b·nin saygtn/iAml) zedelemek;

(bıı) ~

sahip olmak;

(bı')

i

by.) )~u <.ıy.o)Iy.) ölmek, yok olmak; [toprak] işlenmemiş

mubah. olabilir. caiz. kanuni görmek;

(~.r

BUkıeı;

(bşt)

şarısız

olmak;

[iş)

olmak; [mal]

••

sonuç vennemek. baı

satılmamak.

• •

mak; 1 c..:JI..:.ı)'" (kız] evlenernernek. evde

zorla almak, gasp etmek;

•... ... , '" ~ı"...~ karnnı dökmek;

kalmak; (topra'ı) işlememek; (biden) fayda·

...

••

CJ'! (sırrı) açlAa vurma, ifşa; itiraf; • CJ'! boşluk; salon; avlu, iç bahçe;

lanmamak;)"'1 yok etmek; •

•

o.

çorak toprak.

işlenmem.iş

__

arazi;

jly. helak, ruhun yok

salon;

• •0

•

~~L (sım) ifşa, açıfa

•

H! işlenmemiş1 )J-! ~jl ç. jy. ~1)1

~~ ç. ..:.ıb-~botJuk, meydan. alan; avlu; •

elde kal·

olması,

yokluk;

•

i.r.ll j\,) Cehennem;

vurulma; yetki

•

;'" işlenmemiş {arazi);

ruhsaı verme;

verme; •

~lı!

yasn: olmayan. mubah;

ana.rşisı;

•

~4\ • •

..

zorla alma, gasp; yalma, çapUı;

••

c.~ izin verilen. yasak olmayan; kanuni, legal; umumi, kamuya ait; ..:.ıı)

mubahı

caiz; (ç.

mubah fiil;

.. cty.) t ~ u O) azalmak, ebilmek, inmek; " (ateş) -
sönüp gitmek; solmak.

•• çürümek; rj'! •


...

..:.ıl. borsa;

ç.

...

\..jy. Bunna;

•

ı.Ş jy.

has keral zoo. Mugil cephlus;

~jJ~ •

Fr> pOrt, ezme;

jy.

•

••

~ jy.

somurtmak, surat asmak;

•

•

o.

j,y. ç. jl."....ıl [hayvan] burun ve alzın

aAar-

bozmak,

birlikte bulundulu •

kısım;

o-

ii ~>:i asık suratlılık;

•

• .1

tly. buhar; ~~

-

ci) Y. borakS;

yıkmak; •

bir sebze yerneli MJS.;

. JIAijy. .

~ jy.

serbest düşünme; anarşizm;

~~i

.. . Portekiz;

ı,jlj y.

..

serbest düşünen;

•

•

•

aptalca; bayat,

[nükte. espri]

KNŞ';

j.l':" somurtkan; modası geçmış

2

• .' •

..

jy., 'jy. dondunna;

~

'jy. bir içlci;

Jy.

77 •

• o.

•

,

•

j4 ç .JIJlI. ~I.r.ı şahin;

lı.:! y.Fr.>

,

•

••

•

( ..,.Jol..,.4 u V JI )(1)-1) öpmek;

.

?

•

J ~ J y.flıqesli çalgı)'!) çalmak, ünemet; ••

•

büfe; bar; hüfe. kontrbüfc;

•

J y. ç.

. ,

.... ~ ı.... Jf öpücük;

.

••

)~ ,r.lllsıanbul Boıazı;

.. (.)Jl.)4 u V JI) Ikalabalık] güıilltü. uıu!ıu çıkarmak; .)Jlf; • • •• J'!ç. JolJfl düzensiz, kalabalık. halk

.ui~. ıYly. kısmetsizlik. felaket. areı;

.

o.

••

__

•••

(J.Jl J4 ,,(JJI) ve Jr-i'işemek; J4\idrar

•

ı/ y.lcin.is.; tek. is.

•

iJ kamış,

getirmek. idrar getirici elk.isi olmak; o

•

.

•

tr' ~ elifi gôrse mertek sanır, Oı

,II ;drar yollan; ..i'1.r'~1 o •

~

••

J...Yo ~.

1 TIP.

..ı'y.umumi tuvalet;

•

.. '0

•

klozet, pota; idrar getirici; • ..ı y.-tlazımhk; idrar kabı, ördek; tuvalet,

•

,.

cek kadar) güçlU; bilgili; cömert; e..~' ~

. .. JI.r.:--I: J1.r.:--1

J."...d

.. ,

klozet;

•

t~i zayıflık, güçsUzlUk; acizlik V bşde);

•

2

t.1).iJI J t.1,l~ var gücüyle;

••

..ı J':"ç. JJL.:--a idrar kabı. ördek; tuvalet, ,

kuvvetli. güçlü, zorlu; ... e kadir, (yapabile·

r.ıJI

TIP. ürem;;

•

•

tJl şaş.nnak;

At~selil1oit; kaplumbaıa;

luk.

•••

işsizlik; sıkıntısı •

•

•

j~ Jlç. ~IJI geçil. ooıaz; liman; 1 jUJI

~

J~durum, hal; alcı!; önem. ihtimam 1 J~ Jı •• önem arzeden. önemli, ciddi; ~I.:J1

••

~.yılı Çanakkale B<$zı;

•••

üremi;

t 4 ç. tlJlI kulaç (MIS.• 3m.]; 1 t.~1 J<,ı!'

0,1& J'!ve4..P~ Jf külsuyu, bolada; • • •

•• o

~.ıJI idrar yolu hastalıklan;

•

güçsüz. zayıf, cılız. aciz; hasisı cimri;

..

• o •

fi 'i

•

•

1 y"..,ıı .!.lll. ,

. .J ...

ı C,y.ANAT. ayak tarak kemi~it e:;:ıı

•

•

.. J )'(na't) bevli, idrar...• idrac ile ilgili;

ll..oJ'! lt> pusula; • Ak }!pota. eritme potasl; • •

••

•

•• •• "Pl J,r.ll şeker hası.hıı;

•

,

• o.

JJlç. JIJlI sidik, bevl. idrar; 1..i'r-'

kUJna1. dokuma;

~ .."!dondurma; boı.a;

... JI.:=--ı\drar

getiri-dı müdrir etkisi bulunmak;

saz;

U)! pus. inç. bir kadcmlik uzunluıun • •• on ikide biri; (ç. ""'IJ'!~ keten ya da ipekli

...

..

~ Jllng.> poker,

ylAınl;

•

• •

.

••

tJı=>

,

J.J! ve J!.ı..,.ıı J.J!

cil

Ai4paket, bohça; demet. tutam, buket;

. ,

J-

•

\OJ J

•

•

•

•

t

.. •

JIY.boru çalan;

'..

•

.

Of'

hoparlör;~J Jy. dölyataıt boruSUANAT.;

'0

•

\oJi.. Jl.J"'f1 boru. nefesli çalgı;

net hainlik;

~~ ı.:... Jf lt> pasta; ..

o.

korna; düdüle; ses yayan alet; megafon; hiya-

Y-İl> korse;

. , ...

•

•

t.l)

bulunmama. lO.

• •

boş·

rahatlık, ...

ıasas.. olma; JI,lI Ji'-'-' dalgm; JI,lI ..b lo •

•• •

sabırlı. tahammüııü; 41~

u •

• •

•

(fiil ile) ona ne

••

•

oluyor ki... , niçin...; ... CLJ~ L. ... hakkında

78 düşUnüyorsun?

ne ..

_

•

...e ne dersin; niçin;

IlJ;'.

n

j?

...ıLı

başı rahat

olmamak; .ıL,., :',

olmak. üzüntüsUl wası •

LJ~ (einJs.; tek. is. i) bonaıacı. sorkun alacı

••

;,;;.. aklına gelmek;';"1

.. . ..

BOT. Maringa aptera; Mısır sötüdü BOT. Sw

'"

'

·.. (J. ) JI. .ı4 (J-o:/.}ll) zihnini. .. dikkati., ..

J. ~ ?- rl

ni bir şeye vcnnek. yöneltmek;

· -. . ...

'i\.ı sözüme itibar etmedi. sözümü kale alma· :

..

dt; 'iL-ı ~ ~ "'OJ ondan daha az önemli

aegyptiaca; •

ı.r

. -J ç. Jly.

Boenes Ayres;

J!

•

•

~ y. •

ıJ ~ balina ZOO.;

Ing.> midilli;

.~ cinsel münasebet; çiftleşme; iktidar. cinsi birleşme

'J; posta pulu; 1J~

•

••

r-\ ~ y.

detildir. en az onun kadar önemlidir.;

..

•

~ Y. fark; aralık. fasılı;

•

kuvvetine sahip olma; meni;

Bohemya;

•

.".'._y. . . Bohem

~ y.

AU.BKZ.;

•

Bohemya(h) [s. ve is.); hayatı;

~ J! bkz. Lly.;

•• ~Jy.

J'J';'

~; T.> boya; ayakkabı boyası;

•

Kıpti

• o- •

"",.ıJ;' [na't] Polanya...• Polanya'ya mah•

~

iı\"

. Fr.> .;w.ı ~~I masası; ~.ı--,ll .. .... ....;-1 ;--ll

mahsus; [is.) Polanyab;

-.

polis;' ..,""~I..rJ J! ahlak zabııası;

i'

ır=' J'!

.

•

•

cinayet

'

'

~."ıı giıli polis;

jandarma; ...

'i. .

,

)).ı-JI..rJ Y. trafık polisi;

.

..

'.,

:( J; :#'. _~~A:!IJ~poıisiyeroman; •

i i '

•

•

. L.:l.,y. •

"

mukavelenamesi; ~t

•

'.

-

-'

piyade MIS.;

• "=' ı~ piyade asker,

... .iJL.. ~\:.!. ;~ç. ~\;\:.! piyano; .....

-;

.

.

kanşimento;

W~ Bolivya;

. .,.;,JJ! [na'l] Bolivya...; [is.] Bohvyalı; . ·W.... . ."ıı.ı> üremı; -.. ~; [cinjs.; tek. is. iL ç. ~1y.1 baykuş;

.

-'

. _. boru. tüp; [su deposunun. tankınınl valf.

L"",.O..O.I

-musluk:; "_! - pipo;

(~) ~~ i (.- _.:) geceyi geçirmek. gecelemek;

.

-

bütUn gece kalmak, gitmemek; olmak; (ıJ bir durumda) olmak;

•

ı...,ı; ve ~y. ç. ~1J!. ~1J! poliçe. sigorta

.

--

~~ ALf.BKZ.;

•

[na'tl Polanya.. " p o i onya' ya

• •

=

_ '-

,,".! bkz. ..y.;

~ );. İL> Polanya; ~"..J J-!

lostrael; f-

Polanyalı;

);. polo.-çcvgen benzeri bir oyun;

i

ayı;

~J!' oI'~y. boyacı; ayakkabı boyacıSl.

Polanya;

sus; [is.)

takviminin onuncu

. -.

Bulak. Kahire'de bir semt;

i..ı..:J~

•

mek; :,; :~ düşünmek;

VJ bı (J

bli yapmayı sürdür·

hakklnda) derin derin

b-e karıı. komplo) kunnak;

(b.i) geceleyin alırlamak! misanr etmek;

:-

~ ~1 (b·i) geceleyin aıırlamak! misafir

etmek;

. ...

ı.'; ç. ~~. ~IJ~ ev. mesken; çadır, oda;

79

•

."

~.; için, sebebiyle, zira; bununla birlikte;

daire; aile. yuva; kabuk, kılıf; ~U):O! [çoı.] •••

.0

• • o.

••

..1J: ç.~• . ..:.ıIJIJ.:.! çöl; ••

büyük binalar; (ç. ""1,,1) beyi~ , i -,,':II "-" •

•

•

i.

ii~ı yok etme, helak etme, ortadan kal-

. ii JoI ehli be~ JoI

[gemi] pusula; ". •

••

••

•

••

..:.ıl,;~i saygıdeler, seçkin aileler; ..:.ıIJ.J-='! •• • • ••• ~~ ticaret merkezleri; rl}-1 ~i Beyti ••

•

o.

Haram; ..~L 4

••

dınna;

~~ geçici, kaLıcı olmayan; geçmiş. geçip

••

ve yı*il ~ tuvalet.

•

gitmiş;

•

•

~ yıkıcı. tahıip

. . 1 "'r-...:;..ıL)

cü; (ç.

yok. edicil öldürücü

.,

'

araçlar;

edici, yok. edici. öldürü-

•

vasıtalar;

""I..". bOeek ilaçlan; •

i,)~ ALF.8KZ.;

. .. ... )~ ç. )~~ harman yeri;

J:L.:.' (ve J~) ç. J,)ç . (satrançta] piyon; iJltL · .' bkz. iJ\$..i4; li~Ç ç. -:.ıLFtL sulama çarkı; koru. fidanlık.; •

ı.J:.!

özel, yurt ile ilgili, tç, dahili; evcil;

.

ç.

-

•••••

)I.ılft

J.;d Peru; •

..

..:.ıy ç. ıJJ- ve L~ yatıh löPenci); (ç

öjrenci nıN:

2"

Jft

-:.ı

ç.-:.ıı

•••

-'"•

· - _ .• goceleme, geceyi geçinne; geceyi

, ,

~4 bayal, eski; (ı,) nll~) başarısız,

kalan MIS.;

,

bürolcnıtik;

•••

..

•

~.

.r-' Bizans; • •

•• (~) vl"\.ı i (~) yumunlamak; ("",:" bir yerde)

daIavereci;

. .. ..

. i(~) "4 (~. ,)~. ,)~) nesH tOkenrnek.

•

~ -'""" bizon;

ıeler

••

vi ~~~.;;.~,.

Icalnıak, ikame' etmek; 1

(.~ . _. ve ı..~ pijama;

i

•

;"ı.1})r-' bürolcrasi;

•

~ entrikacı.

'"

.. "

1.1 • OF:• /Jr-'•

•

geçirecek yer, bannak;

..

•• •

.jJr-' ç. "/'" ",ı" BeYJUtlu;

- bayal, eski;

,

Fr.> bllro. ofis;

.... Jft Beyrot;

•

sınıfta

T + Far.> bayraktar;

i , •.

i"

.:.ı

'ı:".. iF; IL> bira , I.r-;'I ~: .. bira fabrikası;

..;.ıl- küçük ev; kUçük çadır,

pansiyoner;

ıJ)-) yatıh

....

.

,,;;.. ç. ",ı;:; T.> baynk;

evde yaptıan. imal edilen; ~...t"'!

.

ölmek, geçip gitmek, • •

olmak; "4\ (b·i,

ortadan kaldırmak. yok: elmek;

bşı)

•.. '". o.. '" · .• LJL ~ ne var ki; « ~L .ı.......,.ı ~ ~~

bir yere

yerleşip orayı

yurt edinmelc;

(bl') beyazlalmak, bey... boyamak,

ı.iA:!

a~·

mak; (bşi çamaım) temizlemek, aıartmak; •

Icalaylanıak;

"neke ile 1aıpIanıak; (biin) oku·

80

- ,-

net bir kopyasını çıkarmak; 1 ~

naklı.

~'i~ kapları kalaylamak; )1J.t.\ ~ duvarı ••

•

.- •• ;

f·

{kireçle} badarıalamak; ~ J ~ b·nin suç-

masumlugunu göstermek; b-e.

saygı göstermek; ~J ~i ~~:~ Allah b-i . , ,... şerefli kılmak; .0." ~ 4 "o .J 'i bu onun . ,- - - . suçsuz olduAun'u göstermeı.; ~ =~; , ..

. .

...

tO

~I beyazlaşmak, agannak; •

t.

-.

.

-

c...:ıfo

rafadan yumurta;'

,..4-..>

.1

.~

< -

( J).-) kalı pişmiş yumurta; .'

Oı

•••

u::-! (tek. is.] ç. ..:.ıl. yumurta; husye. yu•

ÖZ,

•

çekirdek; ~ ~~l

-

malzeme,

ol [Iafzen: horoz

'n

..~l

-

direk, denize kapak, imkansız şey;;;' 'a

~i toplum içinde muteber olan kişi; ~ -

•

oı

i

)~L ; ,

- o.

i:t

murtlayan; t.

-

bir havada; .; ,

.,

;-iı. all yazın en sıcak zamanı; r")l..ı~1 •

-

oi

İslam topraklan; ~JJ'~

o

i

'n

_!

_..

LA.:.!

• •

•

'i

,,;.J'yı; • -'.r tU,"1

savaşı/ mUdaf..

o

•

Oı

~\ mUe. ~U:ı..,.ı ç. ~ beyaz; parlak;

temiz. pm! pm!; masum, suçsuz, asil, samimi olmayan

{kagıt yapmgı);

I. ~~l (çog.] beyaz ırk; ~~, yumurta akı; o

i

o

oı

i

•

o.

kansız devrim; ~~\ ~L recrin ilk beyazoi

i

o

•

o •

••

o-

bıçakı kılıç adı

benzeri silahlarla;

şeklinde, .,_,

..,

oi

i

ı. 1

leke yoktur.; i

••

•

[zararsız

9

asil, yüce. ulvi

•

oldugu

düşünülerek

. ,....

••

'

;;, i: •. ! ve ~jo!

ta; BIY.

.,.

.., ~: yumurta

o. •

•

çıplak

;;,

ç. .:;ıl...4:!jo! küçlik yumur-

arazi; (metinde)

yan;

- -beyaz leke; keten ~L..Py

meydana gelen [çog.] keten işi

'0

~1.A:! iyilik

ihsanda bulunan;

ANAT. yumurtalık;

(o •••

,-,

~ç. ı:.ı)- badanacı; beyazlatıcı;

boşluk; boş; TIP.

tabakasında

•• o •

--- inet kopya, okunakh kopya; -ıJ'~\TIP. lösemi. kan kanseri; -ıJ=J~ç. ~1 J'! yumurta veren, yumurtla-

yumurtacık;

gözün kornea

..

bahşeden,

~,~

. , . ,

-,-i'~ beyaz, ak, beyazlık; (ç. .:;ıL) çorak,

söylenilen

yalanı; ..' .., .! ~ uykusuz geçirilen gece;

eliptik, oval, beyzi; i

geçmişinde

"

.... _i ı.,.i"

,.

-

işler; ı.~ ~J.lS'1 küçük yalan, beyaz yalan

••

~! ve ~Ji

• "'J• ı.~ +0(",JJ

temizdir, lekesizdir; onun

yapan;

kadın;

~~ ~!

i .

hıı; """'~i .,...ill p!atin; """,~i ~~,

zahide

••

oı

i

~~i .:;ı..,..J1 tabii öıÜm; .. i

1

...

1 ~~ ı,}')1 çıplak, çorak arazi; .. ~ i);

vatan savunması; )~l ~ irfetli, namuslu, •

..

_.

.ı.:r tU~1 din

'n

•

o-

i

_i açık, güneşli

__

ı.J'..J'"'='!ç.~, ~ yumurta veren, yu-

ı

minare gölgesi. davul tozu, göge

yumurtası)

..

...

o-

j,

._

yazılmamış. boş [ka~lt];

i

asıl

""y göz akı;

J -')4' ""Lo< gece gUndUz; ""I,ı ...ı,ı..IJ-' . --~;ı iyi, iyi karektcrli. temiz; J'L..:! ,,}ı; -

i

murla; migfer, tolga; kask;

_

[kişilik]; boş, yazılı

_

••

)L.fJI ı.f'~ gün lşIAm(da), gündüz vakti(nde);

J'.]---:i yumurta; JA-:I.

ç.

•

-

--

t_

..

~ [cin.is.]

•

..".,.,ıı yumur-.a akı; .".....ıı h

sıızluJ;unu,

ıO

•

---~-

'-

--

ürünler, SUR. süt, ya~ ve yumurta 1 ~~

eı;

..

kopya eden, nüsha çıkaran;

. ,

;,

"o.atemiıl

net kopya;

kalay-

81

.

• • 0o

t::' ve t ~ saulmış, satılan; t.~ satın alan, müşteri;

...

~ veterinerlik ölrtnimi görmek.; (atı) nalla-

. .. .--

mak;

.'

J~ ç. i}t~ veteriner; baytar; naJbant; •

~ ~ veterinerlik ile ilgili, veteriner...;

••

• o.

.r.~ bkz. j.ı;s:;;

i ~ veterlllerlik bilimi; nalbanthk;

~)

•

t 4 i (t", tc ' o) (bıi, b-.. ya da OJ b,., Y ,

,

.. .karşılıtında) satmak; ~4 (b·ilt) kontrat (b-~)

yapmak;

biat etmek; (b-i) lider kabul

ettilini açıklamak; t"'l (bıi) saulıla Çıkar· ••

mak; t'l.:J satışta anlaşmak, pazarlılı bitir•

.0

•

~ b-dt" veya bıi. b-dtn) satın almak; , ol.

•

••

•

'J

_.

~4' "i J ~ t~l ona hiç bir şey hakkında

..... tr-'.

.

..

a..; bkz. u.,ı; i .

-

lJ~ mürver alacının bir tUrll; •

• ••

~J~

TIP. kandaki

digi bir hastalık türü; .j;.~_: ç. ..:.ıl- Fr.> bilye; ••

••

..

,.

görünür yapmak;

artırma ile satış;

mek,

ol

Oı

Oı

..

.

('-") ~4 i (~L,,) ortaya Çıkmak. görünmek;
t" Ç. "'~nı sauı; , ~ saulık; lı"".
bir kurdun meydana getir·

.. .için) açık. vazıh olmak; _~, LJ~) (~

...

güvenmem;

~ Fr.> pike kumaşı; ~ fr.> bilye 1 ~
••

rnek; t.~~ satılmak; satılik olmak; t b.ı~ (bşi ••

• o

J~ pergel;

~~ veteriner, ••

•

~~ beylik, bey makamı;

•

••

••

,

Pl .~\ veteriner hekimlik; ~

•

ç. ..:.ıl .• ~ HRl Kilise; Sinagog:

~ ç. ..:.ıı~ bey [saygı Unvanı];

, 'i

• • o.

-'#

~

•

••

.,

•

•

bıden)

aynlmak;

~

(bl')

açı!a çıkarmak,

•

..

(bıı) ifade

(blı)

duyunnak. ilan eunek; (bıı)

etmek, dile getinnek;

işaret

etmek;

göster·

(bıi) açıklamak.

izah

o

~ anlaşma; ticari anlaşma; satış; alıŞ; ".

biat; , l."ll o"

..

jr-

.\" satıcı, l".."

"""ne, bU- de;

.. 00' tuccar, yı; •

•

etmek, lCfh etmek; ı.J!~ (b·den) uzaklaşmak, aynımak; (bıe) farklı

•

e:=-- satış; ~~• [ç:oA;.] satışlar [öz!. mar•

ket gibi büyük iş yerlerinde}:

olmak;

benzememek. (bonin

(bıe) karşı

...

biat; önderligini

tanıma; iş,

muamele;

(bıde)

ihtila·

fa düşmek; lJ41(bli. Jb.e) açıklamak. izah etmek; (bli,

~

btden)

o

~~ ç. iJl(söıleşme vb.de] anlaşma;

olmak;

bıı)

. .. (J ..

ayırdetrnek,

temyiz

etmek; açık, aşikar olmak; ~ açık. anlaşılır

.için)

gelmek. olmak; sonuna gelip

o

t ",I saUn alma; ~~ ç. ı

açıklıga kavuşmak;

V

tarafindan)

açık-

••

C:~ satıcı; tüccar. bayi; satış

memuru;

Iıga kavuşturulmak; (~ aynımak, (bıin)

den) bariz şekilde

dogrusunu bulmak için ara-

•

ı..;~ satıcı kadın; •

mak; (b·i.

bıı)

iyice incelemek,

el~tirel

bit

82 gözle bakmak; (bşe) tecessüs ile bakmak; araIı~ndan baicmak,

net 01_ görmek, ania-

olmak, ayn olmak;

karşıt olmak,

- ..

(~

muhalefet

, ı i ) ~i uç ıashih

.. .arasında) duıensiı bir şekilde deiiş-

-

rnek; ıJ~1 açık. görünür olmak; (bı') gör· - ,.. rnek:. bilmek,

..

- -

fasıla, aralık;

fark

. .. . , ~L ..:.ıli [topluluk arasındaki) yakınlık; ..

soAukluk.

J.•• bu arada;

~i •

•••

~ (mud. kuL.] veya ı:r.ı •

,

••

• ... ~

... J

_

!

düşmanlık;

• i ••

... ya

o

aynıdı;

Ot

•

huzurunda; yanında, üzerinde; ı.ft'! C":J-;

"'J

•• • • Aı:!~ silahsız, yanında silah yok(tur); i . _ i. •• • • • • •• • •• • '0 •

I.J.

kollannda.

• ••

1--

aralarından; ~ ~ ~

_~

.~

~

'o...

o~

~\..ı açık,

benzememe;

net,

vazıh;

çok uzun, anormal uzun

son, nihai, kati

[kişi];

• • ı:;\.ıçeyiZ; • • '0,

::;,;~ mesafe;

~ açık, net"kapalı olmayan; 1 yL&j1 • o '

'

~L Kur'anı Kerim;

• o• • o.

-

rl "" bazen, •

. . 1._, farklı, ayn, başka;

Jl..J,::;';~ AU.BKZ;

arasıra;

,.... ,

,

ALF.8KZ.;

•• ı"" ~ ~açJ •

_~ı......J

•

düzgün [ifade];

.:ı~

..

--'lS:.. ••,

~

o,

"" açık, vwh, anlOjllır, ne~ ıç. ''';ıl)

_.

bi
;-,PkL. rı;

... iken;

._

açık ve

izahat, şerh;

[bo~maı lsL.HUK.; çok uzun; , •J).ıı .;~

f l J .:.JJ "" ya da is flJ i

•

neV vazıh;

<j'1,; farldı; muhalif;

-

ne iyi ne kötü, normal;

Js. lJLS

-

...

•••

..

,

açıItIama. izaha~ ıerh;

l.Jı!~fark1ılık,

kollannın arasında; ~ ~

......

açık!

.. ",_.we "'41

:.! ~ ii ~ J gönlümde. içimde; ~,)~ ~ .. ,

~.) v:o! bu arada, bu süre zarfında; ...

-.

.:ı~açıklama, • ' ,

... ile

•

_,

'.'

..

susanlar •

•

... v:'! i daha

... ~~ ıJ-;-! .. .in önünde. •

'.'

Isı..HUK.;

olmak;

re:: j .. .:..oL:.. :; r';Ail (,1.5 r-

kalabalık, toplu-luk konuşanlar ve

o,

belge

,. .,:r ~ . ,.in tamamen farkında, bilincinde

... arasında;

olarak

kuııanılan

,::; • i..} ~ ikinci derece delil;

~arasında;

... ya;

. ,

-...::;'~!ç. ı.:Jl:.:-! apaçık, karşı konulmaz delil;

•

arasındaki]

;,.i

• ••

•

[topluluk.

--

delil; delil olarak

bölünme;

uı: )1 ;

. Ojilcar, belli, açık; ~L.,..,JI ~ belagal ilnU, ... rewril<; ul,.,ll ~ DIı1l. atfı beyan;

algılamak; ~,:: ....I(edil.) (ıJ"

~ aynıma,

HUK.;

ı;~ açlklayıcı, izah niteli~inde; belil;

açlkça görülrnek;

.. .den)

iza-

",I,;farldı

deiişmek; sınırtan

etmek; büyük oranda

açıklama,

hat; haber; [resmi) rapor; indeks, liste; be· ., lapt, fesahat; .:ıyı Kur'anı Kerim; Al.F.BKZ..;

••••

OJ' .. .den) ayırdeunek;

mak; (bii,

anlama beyanat; beyanname

ç. ~L açıklık, anlaşılırlık, vuzuh;

4:-!= ~

•

"J"" Ing> " .

~.# • •

pÜle;

fr.> TIP. bir nevi dişeti hastalılı, piyore;

• ....:J teleron için kısaltma;

~

....:J (harfi cer.) yemin için kullanılır,

)l:.i çürüme, bozulma;

.JJıj Allah'a andolsun ki!;

•

. ..:.ıy.t

..l,,; ".:.i' harfınin adı'•

ç. ~I.y kuıu, sandık; tabuı; •

tl,,; kekelemek, pepelemek;

(c\:; bkz.

U;

--

.

r:i a (~, u~ı (b-i, bşı) iZıemek, peşi sıra bşin)

izini sünnek; (b-nin)

(b·nin)

peşine düşmek;

(bşe) yapışmak, ba~lanmak; (bir

)\:; => ~i )\:;\ gözünü (b·, veya Ji b·,) dik·

mek, takip etmek;

yolu) izle-

(bşe) uym~;

(b-e) ait,

mahsus olmak; (b-e) tabi kılmak, (b-nin) em·

rnek;

.

bkz.).J';

nne vennek;

öju,) taze;

ÖjIJ (=

..

arkasından gitmek;

...' ."

i)\:;

••

~.r-1 kepek, konak;

gitmek; (b·nin,

-~J Y.. bkz. 'i); ,

o •

.fl.r-1 Tebriz;

..

•o

..

ham metal; alun tozu, filiz;

.~

1 LJ'"J)JJI

..

~ derslere düzenli

---

olarak devarn etmek; ~\ı (b-i, bıi, bir ge-

~t [meb. müe.] bu;

lişmeyi)

izlemek. gözünü

ayırmamak; (b· ile

~t bunlar [bu ikisi]; (mansub ve mecrur

~ bı üurinde) anlaşmak; (b-nin, bıin)

•• hali için] .lJ.);

peşine dilşmek, kovalamak; (bşı)

. .-.s\:; taksi;

•

-

.• .

ı

.

..

rı'; ve r".i [müe. ö ile] ç. ~l'y iki~ .' ~ i (~, ,":-:" "':-'l:1) yok olmak, helak olmak;

.

,

.. --

.

' .•• J\ kararlı olmak; düzenli sıralı olmak;

. iyi işlemek, iyi gitmek;

••••••• J'~I'.· - .1 onun

için her şey yolunda(ydı), yolunda gilti; ,

sürdürmek,

-< .

o

devam elmek; ~i (vakit, sıralama vb.de) peşi

sua gelmek; (b-i b·nin)

rnek, tabi

kılmak, (bşi)

komutasına ver·

ikinci dereceye koy·

o

mak;

&J izlemek (özi. tartışmayı, gelilmeyi,

haberleri); (bıin, b·nin) peşi sıra gitmek,

kovalarnak;

(bşi, yazıyı)

(kalem vb. ile] izle-

oA.ll:.i helak olsun! kahrolsun!;

mek, takip etmek; (b·e) tabi olmak; tıl...,,:j

",:",pl nonnallik. düzenlilik; istikrar. ka·

peşi sıra. ardısıra gelmek;

rarlılık; olumlu gelişme;

.,

kesintisiz bir sıra­

lama, düzen oluştunnak; ~\ (b-i, bşı) izle·

~\ Tibe~

rnek;

.r-1 a (,r.1) (bşı) yok etmek, yıkıp mahvetmek;

göndennek; (b·nin) aleyhine dava açmak,

(bşi

"':-'

başka bıin) peşi sıra, ardından

84 "

kanuni takipıe bulurunak; tabi olmak. boyun

lık; silsile' ~~UL C,

elmek; (bıı) kavalarnal.:; (bıi) etüt etmek.

.01

~~ bir politika izlemek;

.~ - .. -. ej~ sal

kolu

• izlemek. saAdan gilmek; tF""'~ (b-nin) peşin-

•

•

-II tarihin seyri;

adli

kovuşturma;

~\;,;; ardarda. peşpeşe olma; bayrak deliş-

. .,

~j~

i

i!-'i

4~ ~~

ar..tşunnak; ~i (ediı.) (Js- bş .dokırin ,fikir) taraftarı takipçi! tabiler bulmak;

!

, .,

tirme spo,; c:!I.=J~ sıra ile. ardışıi olarak, peş peşe,

•

seri halinde;

• ~l izleme, takip; izleme, bir yol izleme '-

•

den gelmesini istemek; (bşi) hasll etmek.

(siyaset vb.ı;

(J bşt) bağlılık,

sonucunu gelinnek. doAuıınak; (b·i) kendine

... J ... e uymak için; ...e uygun ol~ ••

sadakat; \ç.'-:ı~

boyun eldirrnek. köle yapmak. emri allna

...fl.;i~ klasik,

almak;

~Gı klasizm, gelenekçilik; • •

r:i' izleme, peşi sıra gelme; tabi

.~

i~ı~ peşpeşe, ardı sıra, ardarda;

(J ..

i..

_

e;ı\J ç. ~,

olma,

uyma; ballılık; taraftarlar. tabi olanlar bit);

i

LO

geleneksel;

t ~ izleyen, peşi sıra gelen; .'

bağımlı; ikincil, tali;

(J b-nin) emri altında

olan. as~ (J ...el ai~ (J ...el göre, ba~lı; (J •••

... J ... c göre; .. .in neticesinde•...sebebiyle;

b-~, bş~) tabi olan, uyan; (ç. t~\) taraftar,

(ç. '-:ıl) partizan. balh. taraftar, vatandaş;

partizan; vatandaş; hizmetçi, uşak; kahya•

ba1l1. ait. merOOt;

her işi gören memur; (ç. e!I Y) tabi OILB.;

... t..

..

•

•

~reri;

ek. ilave, lahika; fonksiyon

;;.,i ç. ..:.ıl. sonuç. netice, akibet. sorum· · ii... ... luluk; 1 ~ l..;ll.}l\ c:) ç. t.~ izleyen, sonra gelen; (ç. ~I.:J) taraftar, izleyici; yardımcı. hizmetçi, uşak; ::; ~ • ,iÇ. ..:.ıL.

tabi olma, uyma; baAlılık

, .,

•

yardım

•

HUK,;

takip etme;

bağlılık;

netice, sonuç; s0-

i

i

•

•

!

uydu devleıler [yine t'lrl l JJ..ıIJ;

~\Jvatandaşlık, tabiiye~

nan; kendisine hizmet edilen, lider, önder;

t!ı...:birbirini izleyen, silsile halinde, mü-

kovuşturma

sürme, devam etme;

t ÇIDILB. bazı harfleırin d~ğiŞtirilip

teaJcjp; lafzen

;:(bir kanuna; uygulamaya] tabi olan,

tekran ile yapılan ," ı..· ! ~" gibi, telOd;

t~

eden kişi;

tP("":" ... raralmdan) izlenen, tabi olu-

\ç.~ardısıra, peşi sır... peş peşe;

,

•

rumluluk; ~IJi [çoğ.) bağımlı bölgeler; slv.

yüzden, netice oLarak;

-

t JIJ .ı1\

~\:iç. e!ıJi kadın tabi, taraftar, kadınlara

sadakal; vatandaşlık; : ; .~ ..L~ sonradan; bu

4.A.ıl.:,...izleme,

MAT.;

•

.~WI, uydu devletler, bağımlı devletler;

••

•

•

., izleme (özl. lart/ımay', g~liımey/1;

takip, peşinden koşma; kavuştunna; ardışık-

uyan; izlenen, tutulan lyol]; o

."

. 'ç. V· ~ ..:ı: tütün', cc' . jıi (j.,l) [aşk. sevgi]

..

(b-i) harap eunek. bitirip

85 tilkelmek;,,}; ve.}.'; (bıe) baharat kalmak. çeşni

vermek;

-.H'" ç. J!IYkişniş

DOT. Coriandrum sali-

yum; yemeAe çeşni veren şeyler (tuz. biber.

, .

- . -. 'i)~ Jli;\ ticari anlaşma: - -., - .. ~ ç.

.

~~

zeytinyaAı, baharaı

...

ile

bir çeşit salala;

J JP

karasevdaya düşmüş, sevdalı;

.. . ... dolması]; J.::.- ıJ~,)4 patJıcan dolması; .....

~ ç. ..:.ıl. ıablo lresimJ;

.

• ,J:1 saman;

..

ıJI.;J saman salıcısı;

.. A.i~\ ~)~ su,

AST'R.

samanyolu, samanuYu-

hacılaryolu;

...

~

..

i fU ticari mal;

·-

~U:ü

(mud. kuL.] .. .in karşısında, ... i1e yüz yüze;

•

(mud. kuL] .. .in ahmda; aşa~ısında; " , 4ı~\ ~ deneme aşamasında; deney ~..J

. ·-

...

i·

••

'.

r

(na'l] Tatar, Tatar [is.];

ı:r

i...

•• •• • u (~. i)~) ve ~~ ticaret yapmak. iş

(J veya ""Ibıin) ticaretini yapmak;

.rı; (b-ile) alış veriş. ticaret yapmak;

~

..

ticari, ticaret ile ilgili;' ~

•

•

• •

'i)~ ticarethane, iı yeri; ~~i ır}-1 iı

.

-

-

•

•

•

~r":'" eğiıimde. e~tim aşamasında; ~ •

41

•• • tuuır. elde; .~ ,. 'ıJ ipleri elinde: ~ ••

• •• • •

· .. ~ ... in alltodan, ... in

•

~

Ö)~ ticaret; alış veriş; mal, ticari eşya;

-

... !Jip ~ adıyla ünvanı ile; • •• •• • • • si -.JgöıümUzUn.önünde;~ i·

••

latanoz TIP';

yapmak;

~i :. ~ baskıda, baskı aşamasında, • •• • • •

••

T.> tütün;

•

...

. :.. • . atlında; .u.;--Al ~ emrine amade, hiıme·

basımda;

ı.Ş)\

r\

ı

~ T.> tetik; ,1

r:u

..

--

tinde;

of.rJ

..

" . aşamasında; .). 'c ....ıı ı.;:...ı.ü hazırlık aşama· • •• • • • • sında- ~t;; ~1 -.J koruma allında', ~ · " . ıl.ı.-JI veya ~.l.-:J\ ~ ödenmemiş, :.çık. · •• • •• kapalılmamışTiC.; ~'j...J\ ~ silah altında, • • • • silahlı kuvvellerde; ~.,....:J' ~ ödenınemiş. • • • ••

2u ;ı ardışık., silsile halinde. müteselsil;

•

P.J

ı

IrJ1 Taıar1ar (yine )811; ~

-

açık, kapanmamış. TIC.; ... Jl ~ in • .•.. . göz.etiminde; )~i ~bilinç altında. şuur

ç. vıb samanhk;

".

.

,j':'"U ç.)~,)~ tüccar, işadamı: ,j':'"u •• • . • •• • ~, toptan satıcı, toptancı; jJ ,j':'"U ve . -. -

. .

• v: .~ saman rengi;

..

..

.

ı/'~l .ı;U perakende satış yapan; js.~

telifbaharat ile doldurulmuş (na't olduğunda:

-

-.

-

" baharatlı; SUR.• LOS. pirirıç. et ve muh· ~

,..

ticari;

)U:ül (~ b/in) ticaretini yapma;

SUR., LOB. bulgur, salan, nane, may·

yapılan

ft\.:.. iş, alışveriş; mal, ticari eşya;

..

,

danaz. limon suyu.

ticari şirket;

dükkan, ticarethane;

salçal: bah.3rat;

J..~

r.

[akııı), alııveriı; ~~ u'

(zarf]

•

aşaA;ısından;

aşa~ıda, altta;

.. .JW [na't] alL., alt ile ilgili; , ·A..:ib.1.. -. iç çamaşırlan; . ~~

-

'

~ ~ ı..c"",:;\

(b-e. bıi ya da b-e ~ bıı) hediye

86

. . .. .; ,,; ç. ~ hediye; MEC. mücevher.

etmek, ithaf etmek;

-

iı

... . .. 1Y

kıymetli taş; sanat eseri;

.-

sanat eseri;

..

~ç. ~ı.:..müze

,

..YUL.

.

~ u (ı.;.. i

ı.:,..;iü ç. ı:J

r

y ja (Yi, y.r-) tozlanmak, toza bulanmak. J "

üstü başı toz toprak olmak; Yi ve Y,r'1

..

..

(b-i, bıi} toprak ile örtrnek; yj\:i (b-ile) aynı

_

,

yaşta, aktan olmak; Y ~tozıanmak, toza

bulanmak; • , " y.1ç. Yl.1l aktan, yaşlt;

.

yatak. döşek; sıra, bank; oturak;

,

başkent; ~';, il

..

! -

Y.1tozlu;

mezar;

ı.t;.1ç. ö_ mezarcı;

Yl.1ç.1.ı.1\

~l';torlu; toz gibi; toprak ... (na't]; gri.

ı ~ a haı.ımsızlık çekmek, hissetrnek; ~L

basa yedinnek; (b·~)

-

. .. , ç.

•

0-

•

toz rengi;

,

1.ı 1 ,jçimento;

haztmsızlıla

(mideyı) haddinden

•

(azla,

~jç. ~1.1 ANAT. göğüs;

tıka

..

~?yoksulluk. fakirlik, yokluk, mahru-

..:.ıf_, ~haı.ımsızhk:

' . yp

2~; (bıi) sınırlamak;;";"~(bı~) komşu. sınır •

•

••

toz içind,;

•••

..rıj(6J""",JJ] (kapıyı) kilitlemek, sürgülemek:;

' . .... ıJ'4jç.~l,j, ~ij kilit, sürgü; •

~"?-J;.1neftyağl, terebentin;

~I.:.o birbirine sınır, komşu, bitişik;

ö.~J'masa MIS.;

•

Lo •

J

LO •

JJ

•

ıorlu,

~. ~ç. r.rı sımr, hudut;

V.JJ, Lı:-).JJ sülün ZOO. Phasianus cokhkus;

r

••

.

•

•

..

..

miyeı; (ç. yJb) tozlu yer;

r~ haztmsızlık çeken; komşusu olmak.;

•

•

•

basa doldunnak; ~'=~;

~. ~

toz; ıoprak; kir;

,

Zt~ çürümek. bozulmak;

sebep olmak;

•

. ... iJ4,;.. .'

~ başkent;

~ tahlıl; sıra; levha: karatahta;

(b-~) tıka

.,

~.1 ç. Y.1 toz; toprak; yer; kir; türbe;

kUrsU; banda,

• •• • • ı:JI .11 C....AJ taht; krallık,

orkestra; taht;

..

...

~ eşsiz

1 ~L d" ~.

kuıu, sandık; garoırop;

divan;

rı;, ",1".1; tramvay;

:i i

ektimek, mayalanmak;

,,

..

,

•

yapılmış eser;

balmumundan

•

ya da

ıe hir);

rJ:; Palmira (Suriye'de eski bir

kimse,

~Ijbkz. ~Jj;

.1.1gümüş veya altın pul. payet;

, ,

ı.Ş,r.J...j

"

l.J:!jç. ..:Jl_ türbin; ,

~ .i(b# ~ bir lisandan

(herhangi] biri

hiçbır canlı;

tercüme etmek;

.~ii ç. ..:JL masa MIS.; ,

mak;

~\i trahoma TIP.;

fisini,

ıJ'lj Fr.> taras;

•

(J

Jl baıka bir lisana)

(bıı) şerh etmek; (bıı) açıkla­

b-nin) hayat hikayesini, biyogra-.

. .. ~.iç. ~ij tercüme, çeviri; şerh. yohalıerctimesini yazmak;

87 rum: hal tercümesi. hayat hikayesi. biyog.rafı

. ..ç. . i

•

•

••

[yine J\J..\ ~,;1; önsöz, mukaddime, giriş;

.

lJ\..:ı:-.i

..

..

it:; ve&:; kumru, yusufcukZOO.; ',j i a (J~1 bolluk, refah içinde yaşamak;

J'.r1 (b-e) bol bol verme~ (b-e) rahat içinde. • •• mürerreh bir yaşam sürdürmek; J J .j =

~'j .~Ij mülC:rcim, çevir•

•

men; biyografi derleyen, yazan kişi;

...

~.r tercüme edilen, [bir dile) çevrilen; •

..'

, rWI..? r'"

~j; •

• Li

r

senkronize [filmi;

• •• ~.r mütercim;

••

U

•

.. U

-.

•

•

vec.J1 (b-i) üımek, mahzun etmek;

.. ç. 46.i . .-

~jj

abartılmış;

••

J. MACR. yermantarı &OT. Tuber, ••• J.i; çalımla, can satarak yürümek;

ıJ"Ü

terzi;

MIS.

o'

ltij terzilik;

i

1lJ"'1.i ALF.BKZ.;

••

•

rJ.i (b-e)

kalkan ya da Zlrh vermek.

•

•

•

..j ;.ç. •

ı ~i

Oı

kemiii;

• •• u (~i) (bş.) bırakmak. terk etmek; (bşden)

.' .. . . .. ,.,rj ç. lJ"J~ dişli çark; 1 \JJ'l • LO

aynlmak; (bıı) hesaba katmamak. ihmal et-

~

dişli çark. muhafazası, kutusu;

l./:;.. ç. LJ"')~ ve~.A~ ç- tr~\.;.6 kapı -. •

..

••

mek;

(bş;. J veya JI ...e) bırakmak; (bş'. J

. ..... .. bırakmak; 1 ~ "':"'1.:11 ~.i açık -~

b-e) miras

i,,-

.

-;"';"

kapı bırakmak; yJL-iJI ~ •

i-

. '

•

J. 1.1 ~i •

•••

(",.)U) işleri gidişatma bırakmak; 4.-s.i • ••o;

..

kilidi; sur, kale duvan, siper, 1,)·"91';" (çoA:.]

· .. ~ b-nin .' .yapmasına izin vennek;

barikat;

·.. Jı. Ü~ !Li.; bir yeri bırakıp [başka bir

•• • • • •• • ~\...ı'; ve 1;1.,;....- j tersane; tophaneASK.; teçhızat •

ı,j1i ANAT. köprücük

••

"'iç. ",Iji. '"Ji kalIcan; [güneşl kurs; . .. 1lJ'".ri l ~i. . kalkan bahA:ı 7.00.;

" LJ"J.?l

~.

vaz geçmek, çekilmek; (b-dtn, bir yerderı)

zırhlandınnak;

.

tu-

ıumsuz, masraflı; ("':"' bı ile) aşın süslenmiş,

r:...i ç. (ijl hUzün. üzüntü, tasa. gam;

2OJ j::::::>

rahatlık, boııuk içinde yaşayan;

•••

•

•

ve ü i milrerrehlik, bolluk; lüks;

.. J.r .

• i.

a (ci) ve

•

Ji

., o

J j refah içinde olan, mürerreh, rahat;

c.r UzUlrnek, mahzun olmak; . ...

•

• •

•

..

. .,.

doldumak; ••

-

.

~.oo

. ..i

A..s. iç. ti,..:JL kanal; suni ark'

...0

I..S-.J

~

ıl:r.~ı besleme kanalı; ~r-"i ı...

.

Mis.

f

an-Um kanalı; ~.r-ıI1,c;. .rJI Fas Kralının

•

•

__

o; ••

•

iSi b-i yalnız, kendi

•

haline bırakmak; ~)\; (b-i) bırakmak, terk etmek; (b-i) yalnız başına bırakmak; (b-e kaqı) düşmanh~ı bırakmak;

•• ~.iihma1, göz önüne almama; terk. bırak-

ma; geriye (miras olarak] bırakma; .'

Sarayı;

__ • •

yalnız bırakmak; ol,ju. J

tl a V) [kap. vb.) dolmak; tiL fl>ş;. koM

~

J ~; bıi b-nin koruma-

4,:,Ij

"1"0';

Y j tL> balkon;

•••

yere] gitmek;

sına, zimmetine bırakmak; ~~ J&-15.; ... i

deposu; :.

;'

• o

_

iS'ive ı...siç. ..:JL. miras {Xirıe MEC.] •

•

88

•ajıı j

,Wlı::" ii}'

•••

iS"; i.:,: .'jI;.Jh;

•••

•

~.i, ç. ~(; . evde kalmıı kız. kaltk;

.,

IR.. LOB.. ORD.;

4$):.. ateşkes. mUtare.ke;

l,S'u .ıl- ~ Çeltoslavalcya;

:JJr ç. ..:.ıl. miras;

,,, ~

•••

•

•

•

Z:J.i

... .' . JJ"i\ ;,;(r; Ekim ayı; "Wl ~r Kasım SUR.,

=:)

:J; (b-i) Tilrkleşlinnek; :J~L Türk

olmak, Türkleşmek. Türk gelenek ve törele·

...

cl "Jw' Için ltısalona, ~

rini benimsernek;

..

a (~) çok

(bşı) rahaısız

..f.;• TUrlt Ina'I); L,S'.ri1 TUrltçe;

baktırmak. usandınnak;

,

. ..

, "W'.ri i TUrltmenOer); .b...o i trampet SUR.,. .. Jr- ç. ,,;.ı-id - avu,

lar.

trampel çalan; banda Çalgısı

••

..

' .• -.

~

o,

r::'; bltz. [.A ~ jI; O'; a (.rj saçma, faydasız

·

acı­

ilgili]; eza, cefa;

sıkıcı, bunaitıcı; rahatsızlık, me-

veren, problemli; yorucu;

,

, . .-. yo'gun', blkkın . usanını!',

Lupinus;

• • oL

ve ıJ~ yorgun, bitkin;

şikayetler (hastalıkla

şakJcat

&OT.

...

meseleler; harcanan gayretler. çabalar;

..:.ıl. dayul; bUyük davul MIS.;

.

•

...

~L.;;.. güçlükler, zorluklar. problemler,

ASK.. MIS.;

,

etmek, zahmet vermek; (b·i)

ç. yL.ıü1 zahmet. meşakkaı, sıkınu;

~

lJl.:....S; Türkistan;

,. , ır" .;. ır y .J acıbakla

bıkmak;

yorgunluk, bitkinlik; yltul {çol.] ücretliler;

,

~j

usanmak,

...

~

~.r Türkleştirme;

... ç. · ... ~.J

kendini yormak;

• i

•

1.5 • .y- ~.~, lW ....yC;

•

çalışmak,

;).rI 1 ve ;)i./~i TUrltler, •

,

blcz. y.;

(ı;,- bşd~n)

yorulmak;

...

~

Ş·I·· ii,

pepelemek, kekelemek;

(bıı)

,

hareket ettir- .

rnek. yerinden oynatmak; ~L yerinden oyişlerle

i1gilenmek;

4..a; ç. ..:.ıL- baııı; yalan, hile;

namak. hareket etmek; .,.r'Ü

a yok olmak. telef olmak;

perişan

••

olmak•

iJ\J; Fr.> Truva;

sefıııeşmek; ~ a ve ......--.' (b·i) üzrnek,

J~; panzehir. tiryak;

mutsuz,

• ~.; Fr> Irilto;

perişan

etmek;

~ ve L.ıw perişanlık. sefaleı;

..

c:: ; [müc.~] dokuZ; •• •• ? ... i [müe. ma'dud ile i r ~i

~

ve

~ ç. ~\

..

.j

mutsuz. üzgün,

•

on dokuz;

...

c:-' ç. t WL doltuıda

bir. 1/9;

perişan. bahtsız;

;J' "'.-=.-

.' ....A a

,

(~)

..

ç. ~b mutsuz. perişan; ' .-

tükürrnek; ~ tüh demek;

.

~.,,-..ı doksan;

J; tırnak alUndaki kir;

~W\ dokuzuncu;

..!..LI u1 ti.lh. yazıklar olsun sana!;

89 Ulblükürük

••

••

,

hokkası:

lah 'ıan); ""Ibkz.

~ .WJtafta;

"

C.W(cin.is.; tek. is.

iJ elma;

~ç. ~ silah, tUfck

dindar;

..

..;.ıldaha münaki; daha fazla sakınan;

d

. Ji' u (Jii) 'ükünnek;

IR';

,

.. ~

..

ve Jlii tUkUıiiJc, salya;

_..

~ o (.w,

_.

dindarlık;

i •

ii

....tAi. oyi.ı) degersiz, önemsiz olmak;

.

.'

.:J,;u (~1 (biı) ayaAmın a1lına almak. çilne-

rnek; (içki) (b-i)

,

~ç. ~

~ ve ot.ıAJ önemsiılik. deA;ersizlit;

4i:; ve.u~ ,

yan;

önems.iz, küçük; kıymeti olma·

sıradan. olapıı.

alelade; tatslZ, lezzetsiz;

herkesçe bilinen. malum;

A#l.iç. ~ıj;kıymetsiz şey; önemsiz şey:

etmek.; mest etmek;

'

"

.... ~önemsizıik; lezzeısiılik; ahmaklık;

sarhoş

~ (saat] tiklemek;

tuzsuz olmak, Ituetsiz. yayan olmak;

tatsız

..

.

..}Jve L.S ~ Allah'dan korkma. takva,

~ fena. kötü kokulu; •

••

•


'

'.

•

•

J $o

2 .~.

-

J.:>.:.i ç . ..:.ıl_

[saatI

ıiklerne, ıik tik sesi;

•

elbise. pantolon beli;

4.$JALF.BKZ.;

•

) ~-<:"(bli) ayağının altına alıp çiAnemek; ••

2~ ateşte ağır aaır kaynamak; ) !J::'s:;(saat) tildemek;

~(saaı] tikleme. tıklarna;

.sJUJbkz. .s}; L..U.; , , bkz.

4~ıaktik;

~ ~ .;;' (bıı) tamamlamak. hakkından gel·

~ç. ~15:i telle; darülaceze;

Jö;

ı

rnek. iyi bilmek (Om bir /isanıl: (bıd~) yete-

-

.

. .-

_~ç. J~,, J~\ ,

..

J"u lepe; yüksek yer,

.J.' ,

~'Tel Aviv;

nek.li, kabiliyeıli, mahir olmak; "

'

.;}Jkabiliyelli. mahir;

u, ı _"1"1'

4;U;sa~amlık:, metanet; kemaı, mükem·

,J.:.ı;t;zorluk(lar),güçıük(ler). meşaklcat;

J.:.li, .u~ ç. ~"-J.ı eskiden beri uygulanan, kadim, ,

mellik;

'

Lf.i\ daha iyi. daha kapsamlı; ,jUJl mükemmellik. iyi yapma; kapsamlı olma.

genişlik;

vukur, vakıf olma [özL. tim-

• •• na): , ~U11 ~U •

ri mükernel işçilik ile;

mükemmel bir şek.ilde; ,

"

~ ••

"tam, kamil; tam doAru, yanlışsız,

eksiksiz;

~ i (.. .d~n) korkmak, çekinmek; (öz!. A/-

eskiliAinden

dolayı

muteber; kJasik;

"='~klasik

,

"",Pteleskop

C!J ~ c!JI uzun boyunlu olmak; (boynunu) uzat· mak;

~ç. t~ tepe, yükselti; sel; e:}J uzun, uzatılmış; yüksek; J I # ç. ..:.ır. telegraf (sistem]; telegrar (çeki-

90 •

. #.. ... .. len me"'il;

•

•

(J veya

çırakJık yapmak.

çekmek:

JI #

ıelegraf ile ilgili; ıelegraf vasıtası

~b.n;n veya

b-rı;rı yanında) öiırencilik, Çırakltk

yapmak;

•

ii.i.JJ okul. öyencilik günleri. yıllan: Çl-

ile; "

...;.1i a (~) yokl teler olmak; eskiyip. çürüyüp

rakJık.;

,.

deneme. sınama dönemi. Slaj;

•

telef olmak;...,ü.:i (bı') yok etmek, ıelef etmek;

~1...1J

ölrenim;

(b-i) yıpratınak, bilimıek;ı...i\.i\ (bF) yok et-

· ... .~ ç. ~~. i.l..-:ıu ötrenci, Çırak; staj-

şekilde

yer, deneme döneminde olan; öyenim gören

. .0.

•

mek:. mahvetmek; (bfi) müsrif bir

•

kişi;

harcamak, israf eunekj ~

leler olma; zarar, hasar. tahrip; •

,; i; zarar, hasar

iJI YıIOIC;

•.

görmüş

olan; viran,

i.

•

•

•

...J~

rnUsrif. savurgan; harap eden,

ıeleC

...

i.'

";.ı6 ve...w.. =

j\llı LO

••

ıJ..tı,}JJ

Jı

; (}J) izlemek. peşi sıra gelmek, yapmak; b-tl (yüksek sesle) okumak;

,

-.

.. J' - .

... ıb [mud. ku!.) ... in arkasından. peşi . - .. . -. sıra; 1 yU jJ \.ıU J-' mektup ardına

· mektup göndennek;

alet]:

iJ~

-.

· ..

o;

-

ç. ~L telefon (cihazı;

şu;

.

okuma; (b-e) okuma; ezbereokuma;

,JU iıJeyen, gelen. bir sonr.lk.i; J\:J\.ı son·

. .

ra. daha sonra; bu yüzden, bu sebeple;

.,

..ü.ıı bkz-~; ~ Imüe.ı

Jb

,

J'

izleyen, sonra gelen;

•

!UN. tÜ!;

ç. r~ı ..ban izi. kank;

ıJ~

<.J veya . - ... ı? b-n;,,) öirencisi, çıraAı olmak;..i..J.:.; (J

iJ y'/)i fr.> televizyon

.l..1ı (~i) ögrenci olarak kabul etmek;

... den oku·

mak;JI:J birbirinin ardısıra gelmek;

Fr.> televziyon (yayın):

ıJ..,..a; ve ıJ.#

ı-.l' •

(bıi)

•

,

•

birbirini takip etmek;.)ı (iJ~) (bı;, ~

..All;

telefon etmek;

•

."

·.

~

•

•

aklı başından gitmiş;

.

(alıcı,

•

şaşır-

JL-lI .ıu

televizyon yayını;

televizyon

için]

mış kalmış. hayret içinde k.alan 1

i jJı televizyon yayını. televizyon; ••

Talmut;

:..G a (.J.,) şaşınnak, donup kalmak; .ıG ve.ı;: (bir şeyi kaybettiıi

}u televziyan yayını yapmak;

• ~jA1J 4$.1.)1

öuenci;

,

JjJl ç. ~L_ yok etme; zarar, kayıp, hasar,

yıkık;

(kız]

iJL.....1; Tilimsan şehri;

.'

zarar, hasar görmüş olan; viran,

ç. ~L_

•

eden;

ıJJt:

-

i~

~."..ı.;

..o.

•

taraflar, mürit; havati;

..

kayıp;

...w.. vellb ç. ..Al"- çöl;

•

J&- b-n;n yarımda) öUencilik. veya

veya '..l.:!

... JIlll# J.-)I ...e telegraf

....

iJ

telepati [is.];

.# -- ç.

telepaıi

~L. telefon;

yoluyla (s.);

(yayın];

91

,

J #(na't] telefon ...; telefon ile;

•

•

••

•

•

.'" . . ii" ri .rJj, -rj,....;. -rj>" y ,

~j (~. r~) tamamlanmak. bitmek. lam ol-

erkek hem~ire.

mak; (J ... ,arafinda,,) yerine getirilmek.. bad şanlmak:

sonuna gelmek. bitirmek; olmak.

vaki olmak: (bir )'erde) bulunmak:; ~bıd(!)

ISrdr eımek, derin olm~;

<Js- bit! veya hıi •

•

•

yapmaya) devam etmek ~ ve ı--JI (bıi)

(bşı)

neticeye

baılamak;

[ekleyip, doldurup) bitirmek;

(bşı) icr.ı •

,

j",...JALF.BKZ.;

·

1:\..o.i;. (7"W timsah; , . ıJWpirinç;

,

j..,...ıTemmuz SUR.., IR., LOB.. ORD.;

•

~onbalııı 7.00.;

..

":'-:-=Jç. ..:.~L:ı deniz yarauj1l; ejderha; (denizde] hortum;

etmek. infaz etmek. yerine getirmek; p •• ·1

... L.W tamamen, hepsini:

r

••

eksiksiz; 1 W )~ ya da •

i

••

• •

~:W\ ~W, rW ıO

••

rW ~ dolunay;

J saat tam alııda; r~ •

;'.'j

..

ç. ~W muska, nazarlık, Ulsım;

·

'

ı:( ~Fr.> ıungsıen;

,.

·

iJ.:Jft.> tenle. güneşlik. sayvan;

.. J.foiç. ~W (ınn; ., i ı"':;SUR.,

..,-;.itenis;

ı~"'ek. ilave; eklenen; tamamlama;

~T.> (eneke;

.!J;l;bk z. .ıı;.,

yerine gelirme;

r

..

\= ı--";

~lenis;

.

·•

etek.;

~teneke kap; bidon;

icelendinne; icra,. uygulama, gerçekleştirme,

. W

LOB.

, ~Ienekeci;

(I_ • ';ıamamlama; yapma, biıinne. net·

•

r~lbitirme, sona erdinne;

~~tanen, mazı

rttam, tamam; eksiksiz.

"·!'kekelemek. perelemek;

.. [cin.is.;

tozu;

.. ..

; . 4'Ç. ~ ıöhmeı, suçlama; zan; ima. üstü

~kekelemek; (y bş,) çabuk.

ıek.

."

-

!J~ ıömbeki;

~

..

~ç. ll,wT.> tembel;

~1 daha karni I. lama daha yakın;

.

,

MAÖR..;

rdamg alı ;

...

•

~I..s- kelimenin tam anlamıyla.; rLd~

·

rç. •••••

• •

•

tamamen;

..

.

.. ..J!w pul

••

rL..Jkemal. tamamhk. bütünlük; dolu. ••

-..

.!l~ve ~ tömbeki;

tamamlamak. biıirmek;

lam; ayn. halımsız;

• • pansumancı MIs..; y...r-W

hemşire;

•

ıamamlamak, bitirmek,

ç. Ö. T.>

çabuk söylemek;

" hurma is. iL ç. ":"'Ir-J, ı.J-l

....rJ

özJ. kuru hunna; 1 ı.jJ:A •

Tamariodus indica;

,

kapalı

•

•

4.\.fTihame bölgesi; i ~

demirbindi BOr.

söz;

•

•

•

lyaniden, apansız; (lam) ~imdi; 1 ~ hemen; • i

aniden;

• •

•

.rJ veya •op şimdi yapıı; birden; •

..... .Y

92

·,

••

..:..:ıl,j h.> lUvalet;

,

••

r"; .... . ..

rl.i'

Tevmı; eski

ii);

bkz.

"

(yy) ~t il (~y. ~y, yl.:.t) (günahdan] piş-

•

J

J.:.!)Y. ~)Y torpillsu altı}; , -

oJ:J;)...,J ç. ,..: Jltürbin; "

man olmak;

(ı;r giinahı)

terketmek. tövbe

(OJ y) JI;; II

(J; b-i) affelrnek, tövbesini kabul ~G Allah'a tövbe etmek, etmek; t ~L . , pişmanliğıoı ifade eımek;",:", y (b·i) tövbeye

J'

ikna etmek, sevk

•

••

eımek;",:",\.::.....\

J y, üliy

tövbe;

li'•

(günah

işlemiş

ol·

maklan dolayı);

,.

yı."..

tövbe eden, pişman eden; tövbeleri

ı",...:l:i

tövbe eden,

pişman;

-

J<.i' bkz. .},ı;

. , l:i.f

,

Tunus;

•

• •

J

..:.ı . .ü dul a~acı; dul (meyva]; , ~)L ..:.ı y veya •• •• • ••• •

~..-Jl ..:.ıyı çilek; . ;~ ..:.ı.f ve ..:.ı .y

."

~, aAaç çileği, "hududu BOT. Rubus ideııs;

,

·

.

,.

~jJ

Tunus .. .i, Tunus'a ait; ç. 4;)-,

,~.

WL; Tunuslu (is.];

..

•

J.i~ İt.> tiyatro;

~'y topografı;

..:.ıyı Kıpti

,

, , ,

•

- ..

.

Jy tül; , ., 4; y ve 4; y ton balığı; • • ~ y T.> tunç, bronz; ~y

çok kabul eden [Allah];

özlem. arzu, istek;

.Y" = ";1.1'; •

,

pişmanlık

e) özlem duymak,

J("i (Jl .. J) isteyen, memk duyan; istek·

davet etmek; ~j"

.

••

(b-i) tövbeye

.,

. . -(J y, ü\i y1 (Jl ...

istemek. arzulamak;

etmek;

•

ahil;

takviminin birinci

ayı;

,.. ~]i , J.l; y, ı.; y çinko; • . •,. • rz.,..i ~ty (b-d taç giydinneı<,

(bşi. bş;

ya da

, '.

ı.J"y~ TIP.

temnoz;

,

"

..

~) tU ;~) {Allah

lamflOdan, başan vb.]

(J b·e-) ihsan edilmek, bahşedilmek; (J b-i! ) verilmek, bağışlanmak; (J b-e, bıı) takdir etmek. nasib etmek; (J b-c. bıl) vermek. . , bağışlamak, hibe elmek; ~l ledi1.) (J b'e) "

y

bşı)

taç yapmak;

..

. '

,.

ç. ı:,ıt ."

.~ taç; piskapas tacı;

.

tt

J.."....,J1 sütun başı;

. , 1!:'-.i' küçük taç;

.. t..1.ç giyme töreni;

r!j~ • •

t.i' lc" bkz.~;

.

..i)lJ birkez; bazcn, arasıra 1 ... i)u ... i}i ba'

'.,

,

•

•

.:.

-

Ona başan bahşedildi; ~.ıAI1.u ~l eline bir f,rsat geçti;

,.

)~

ç. ..:.ıL akış. akım, akıntl; meyil, e~i1im;

[haval cereyan, akım;

,_.J._

,.

<-

ELK. akım; . ..;,.~

)L:J

" ' - J - '. ve JQ# .)~ doğru ı.kım; y)b )\;i ve)\.;

.--.

~

alienmlif akım;

..

)1:.0

SUR.

_"

zcn ... bazen ... ;

<

1~.ı--:JI .u ~i

J."

r.:-.jJ taç giymek:

c:\:i

takdir edilmek, verilmek;

•

..

dinama, jencmtör;

~ ç. ı.r\.;il, d ~ leke, erkek keçi;

93

..#,-. ..

4:ıJ

~L tifo nöbeti;

•

ıJl.f.; sapmış. şOl!jırmış; kayıp,

..,. ı4 tifo;

betmi;; malrur. kibirli;

- bu-. ,

ı!J.; i

~lf.:ive"'b merruk.

J; :::) j..; T.> (elegraC çebnek, göndermek

4i\.i şaşkın;

SUR.;

sapmış;

2~ kenevir, kendir; keten;

dalgın, aklı başında

3,i) lif, iplik. tel;

miş. kayıp;

•

•

o-

(~') r~ j (~llsevgisindenl(b-tlİn) kulu kölesi [~kt.anJ gözU başkasını

olmak;

.,

~ [aşkı

(b-nin) gözünü kör etmek. (b-nin)

aklını başından

,-,

~

kara

· "l..:ı

görmemek;

almak;

sevdalı, aşık,

divane;

. !J:i (cin. is.; tek. is. iJ incir; 1 ıl~ ~ Hint -

TaJlOla;

,

--

ınem;

•• •• ~ bkz. !J\i; •

..

(4.:'1 oU i (~) kaybolmak. yolunu kaybetmek; •

(düşllnce]

sapmak. aykın olmak; Cv- b-den)

~ hal,zaımdon)

kaçmak;

yok olmak, onadan

gilmek. silirunek;

kaldınlmak; şaşırmak;

magrur. kibirli olmak; Cı,)&- ...ile) övünmek.

..

iftihar etmek, gurur duymak. göAsü kabar~...

....

mak: 1 .ı..~~ ~ J ı.P ~ yüzü cUlmek, emuresi belirrnek lagzı ,kulaklanna varmak]: ~(b-i) yanlış yola ilet-

yüzünde

hoşnutluk

mek/ yöneltmek; yolunu ilgisini

başka

(b-nin)

yöne çekmek; (b-nin) kafasını __

kanşııonal:.;

Şaşırtmak;

• i

.tl= 4:

•

~ çöl;

labirent; kibir,

" sapmış. 'l:ı li:

yoldan ÇıkmıŞ: mağrur, kibir-

IS$IZ

bölge;

"'b labirenl; •

•

yolunu kay-

maceraperesi. gezgin;

olmayan; yolunu kaybet-

kibirli, maırur;

~U ...,:.;. haıfinin adı' "

i·

i.

"

...

kadroya aJmak:. asaletini onaylamak; (bı')

•

••

••

a (yU) ve y~l:J esnemek;

:

ispat etmek; (IJ~ .. .dılıııı) göstermek. ispaı-

~~..p esneme; bezginlik, usanç; .-

i •

)U a

ULJ (bonin ya da Y

lamak;

•••

b·nin) inıikamını,

.. ç.

intikamını

)U

• OJ

":"l, )1"'1,)uı intikam, öç; ••

..

~ •

uygun bulmak; (bıı) teyit etmek; ~ b-e,

-'-"

•

..

kesinleşıirmek; (bıi) geçerli, doAnı ve aslına

almak:; kan borcu;

misli ile mukabele etme. aynı karşılılı verme; •• i · • •

_.

'"

konumunu güçlendirdi; ~L (bii) belirtmek,

bsından) intiJc:amını almak; )UI ve )UI b-nin

öcünü,

•

... •y '..rAf gözlerini ...e dikmek; .... .ü •

öcünü almak; kanının bedelini almak; (kon••"

(Js- davalıyı) suçlu bulmak; 1;' ~;

bşi;

••

bor. IJI ... dığmı) ispat etmek; (bıı)

J

göstermek; (bı için) gerekli deliııeri sagla-

•• •

')U ~i yada')~ ~1 öcünü. intikamını

mak; tamklık etmek; şahit olmak; (Js-dava-

almak:; L:JI i')~ rövanş maçı. rövanş kar-

Iıyı) suçlu bulmak, mahkum etmek; (bıi, kita. • • •• bo. listeyr) kaydetmek, girmek; tL

t

• •'1

i ı

•

şılaşması SPO.;

. ..

...

•

J: bii kalıda, yazıya geçirmek; :. ~~ • •

~)}i

~U intikam alan. öç: aJan;

, , J) jl ve 4J) jl ç.

i·

•

J/li ';!;i;

~A';' "ii bir kimsenin kimligini tayin etmek,

~ u (..:..~. ~j:oi) meıini saglam/ harekeısiı/

belirlemek; ",._ Q~ ~i kimliğini tesbit et-

..

..

,,'

,..

•

.. . .,.

so.·

•

yılmamak; [hadise) gerçek. vaki. sabiı ol.

V bıin ..• ~ .. .olup olmadı',. m) araştırmak:; eJ bı hoUında) dikkatli dü. .' .. şünmek., davranmak; ~ ılkararhlığını

mak; (y biryerdr) kalmak; ~ bıi anloı'

göstermek; (bı;,ı) doğruluğunu araştırmak;

madak; /wrarmı) deliştirmemek; (J&.bıdr)

(bıı) doğru. gerçek, aslına uygun bulmak:

sarsılmaz bir şekilde durmak;

(J b-e

veya

bır korıı) sebaı gösıermek, metin olmak,

,.

ısrar etmek; , ~~

'"

J: ~ b'r kaqı dmn.

rnek. mukavemet göstermek, •

•

k3r}1 çıkmak;

ı.:....; bii sabit kılmak; (bıı) güçlendirmek,

rnek.; ,- .~;

i·

•

-

••

~ sağlam. sık.ı: boyun elmez; gözü. yılmaz,

..

cesur;

~ güvenilir, inanılır; ••

•

••

saglamlaştınnak; (bfi) istikrarlı bir hale ge-

~ ç. ~L:SI liste;

tirmek, kararlıiıla kavuşturmak; (bIı), dog-

..:..L.; sağlamlık; sabitlikı istikrar; kesin-

rolamak; (b·i bölumr) kalıcı oLarak atamak:

..

lik: sehat, azim; (Js-bıdt!) devam. süreklilik;

95 "

. . .. kesinlik; , ~I.:.ı~ kameri ayın b<4langl-

alıkoymak, engelolmak; (b·nin, bıin) yavaş·

.:.J ı--J deiişmezlik. sabit olma: istikrar:

cımn

latmak. hızını kesmek;

•

••

.....

;; .. ~ ç. ~ elbisenin etegi;

belirlenmesi;

iJU . = ;;.

~L daha saııam, daha dayanıklı;

~.

~ALF.BKZ.;

.' _ . 'i takviye, güçtendinne; kararlıIıla

..

~

,,

~ u (~, WL bol bol akmak;

kavuştunna. stabilize ebne, teyit; doInılama;

•

C ı.,.ı bol bol akma;

..:.ıL;1 belirleme; iddiasını, haklanı ispat

~

,

•

•

..,.

o

•

~U~, ~~. ;;';W) kalın olmak; (sıvı)

etme; teyit; şehadct; tasdik; ispat; kaydetme; dahil etme [liste, vb.e]; d~nıluk. asla uygun-

pekleşmek, koyulaşmak

luk 1 ı.:.ı~' J.lıWı davacı tanıAı;

sa~lam, sıkı,

.

.,

• •

-. . . ı;ı..:.;ı olumlu. doArulayan, pozitif; , .: ıelldk,

tahkik;

o.

. ..

sert olmak; ~\ (b-i) yıpmt.

mak, yorup bitinnek ~

-

,- • Oj soruşturma,

ya da koyu olmak;

,.. -4,rP ~i (b-i) patak. "

o

lamak, adam akıllı dövmek; JWI

dagm-

o

•••

dUşmanl kırıp geçirmek;

saslık;

lahla yaralayarak bitkin düşünnek;

yen, yerinden oynamayan; dayanıklı.

,.

•

•

•

~,;;.;~,~.ıN yo~unluk; kıvam, koyu·

.

luk;

sai-

•

•

korkusuı. gözü yılmaz; rj....;Jı ~U kararlı, -.

...

_

....

gözü kara; ~U Jlyl ve k.ıU ~~i gayrimen•

•

,

~~ç. .W kalın; yogun;

...

..

"".AS (müz. ve müe.) ç.• ı.ı.:ı (kadın için] meme. göğüs;

..

•• ~

inek memesi. yelin;

•

o, ,

• o ~

,.

•

dolu alan göz;

4.::.ı U ç. ı..:.-ı l; duraıan yıldız. sabite;

•

•

.;.; ~ ıeyit.

ıasvip edilmiş, dagrulanmış;

.r.S u
' ..

•

Jr.' yok olma;

0:

°

J Jırl~ (W') •

•

ve '-ı" } (b-i yi! da

Js- b·ı) azarla·

..,-

~razar; •• '

"0 •

) }(t.;Jrj çok (gerekli gereksiz] konuşmak. gevezelik etmek;

-.

",I,;

).,.;JI ya da feryat figan etmek. dövünmek; •

i J-ı:'ısrar. devamWık; çalışkanlık. gay.

.

J •

o •

mak',

..

eımek, ~ bşde) ısrarcı olmak;

••

~; i ('"':-')

kesin, kati, dogru; ispat edilmiş;

..

00

l' Imue. Or) suyu çok olan 1~.ıJI ~ i) dolu

kul mallar,

•

sıkıhk; •

lam; ispat edilmiş; 1 JılH ı..:..ıU korkmayan.

..kJ"

••

... ..,

~U saglam, sabil, tavi; hareket etme.

~

••

•

C'.r4 ~"1 b-i si·

JuAu araştırma; kontrol; dikkatlilik, has.

..

J ~L o

(..1a...:.ı) ve ~ (b-i. ,;r bı yapmaktan)

. - .. .. .,

" geveze; )"'1' ., 01'1' gevezelik (etme); ,

'}u carj ve '}I(elaıU!ğ;) ufalayıp sulamak; ~)ve

•

i..l.:!} tirit yemeği;

. . ~ pkase: ~

•

96 •• ~; i (f}) (b·~)vurarakdişini dökmek, kırmak;

••

•

.,;J. (.,;J> (bfdel gedik açmak; . . .

•

jJ ç. JıJJ ön diş;

r) a(riL dişi düşmek ya da iJCi dişin arasında o

~..

•

o

00

aıı~ co ;-i'J ı.P- vJ.ı

•

boşluk oluşmak; • •

ö.r\...ı "'L...:.ı\ı.; koy, küçük körfez;

olmak; LS;1 (y ya da~ bıd~n) zenginleş-

r.ınne; açıklık, aynılk; boşluk, oyu~

•

(J) ve LS i> ı$'; o (.. ı» zengin olmak. varlıklı ••

'..

o

:.

•

••

ö~ ç. riJ. vl~ gedik; yank. çaııak, [dajlar

J i ~ ~ ...de bir '0 • • • o

mek; (b-i)

•

ıS; rutubeıJi, nemli toprak; toprak ~.

f-

arasındaki] geçit;' ...

zenginleşlinnek; •

••

1ı,J:t1

gedik kapatmak,

.. . .

• •

.

..• ~,;J' r:.r-• ı.S,;l1 -,.

o

ler. birbirlerine düşman

, ..

,-

A..1Jı ~

,

ç. ,,~), zengin. varlıklı 1 ;;)

..:.ı~; (çog.] koru. fidanlık; ••••

"'.ıl zenginlik. servet,

••

•

•

••

i).;J' zenginler, varlıklı olanlar. Y."J i J}

•

•

milli servcl. ulusal zenginlik; j, )L.

~;

..

açısından

o

•

J»;

..

(yU') \Al u (.IA.') (koyun] rnelemek;

.,

•••

'J} su

zenginlik;

•

•

SUreyya yıldızı (~;Snin çogulu);

o"

o

o.

o

o

•• •

o

L.U meleyen; ~\J 'j J ı .~u.u \.ı. çok fakir, ne

1 J..al

••

•

•• •

..

o

kaynaklan

Js- iJ,\iJI .:..411Ji p

•• o

..Wmeleme;

.

•• •

••

~W beyaz. ak. beyazlık;

•

•

oJ) ve

o

gider-

~Ub
•• Yrı harp zengini;

•

J

••

•••

o

~-.'I~\ ~~

.i}. toprağı, bololsun;

'i)

00

~

I'

iki şeydir; ~ LS..rJ1 ~ birbirlerine düştü-

.. oldular,

o

rnek • .:..I.,;J .....

bunlar birbirinden çok uzak

.

•••

açık. zayıf noktayı

malı

•

ne mülkü var, • '0

~ç. J~"1 küskün;

.. J'l tortu. posa. telve, çökel; kalan

şey, artık,

fazla; ~IALF.BKZ;

•

~~; [çal.) avize;

.,

?

....

.. . ..

zengin, varlıklı;

· • u~ç. ~~ yılan; • •

1..• Wl ıJ~ yılan balığı

~ u (~) (bfde) delik açmak, (bıı) delmek. o

.. ,

~~ yılan gibi, yılankavi;

•

o •

•

.... ~ ç. ~W tilki; 1'. ı··JI ..I,) kellik hastalıjı --

•

• •

•

•

• _

••

•• ~delik;

1>..1,

•

..

o',

~ ç. y,;,t. yWldelik; maıkap deliji;

•• •

" ~I.lJ u'I"" J I.L imue. -. -

• o

••

\ .•~. ç. ~~ laAım, kanal, mecra; o

•

delipgeçmek; ~=~; ~ve ~i

__

••

• o

tutuşmak; ~ve ~, delinmek;

ZOO. Anguilla; o • o

ı.ii bkz. ~J ; ••

ı. n

•

•

..

ç . ~delik;

"':"~ ve y~1

...

.

,

Jr kibrit çöpü; kibriı;

y ~keskinlik luka için);

TIP,; •••

~tilki gibi,lilkL. (na't]; •••

~dişi tilki; mayasıl gibi uçurcuklu bir hastalık TıP,;

o

L.

•

a' •4Ç.

•

o

~w.... matkap. burgu. deligi; •

delme makinası; ••

yWI tutuştunna;

97 ~U" keskin [göz, ıeleal;

•

t

•

•

•

~i ~U

•

•

•

gözü keskin, kaıtal gözlil; ~I ~U"keskin •

••

zeltalı.

teme~ Cı)s-b-e. ~bı ite) rahatsızlık vermek. canını sıkmak,

lık vermek, usandınnalc;

çabuk kavrayan, cin gibi;

~yU beslenrnek için diAer balıklann et·

••

LL.\S' b-c •

•

ine gömülen bir balık türü;

.

.. mak; ... ;,:t o (d:') ve~ ,,(ıJ,..i.i. U~. •

ii

_

(b-i)

. ...

~.

4la\S" ~ ve Jill •

kaldırabilece~inden fazlasını yük:• ••

j.iJ\ (b-e.

Iemek;

~ a (~) (b-t) rastlamak, (b-ile) karşılaş-

·

•

..1 . .

bıkkın·

(b-;) bezdinnek; (b-t)

sıkıntıya • •

bşe) fazla yüklenmek;

sokmak. ezmek; (b-e)

•

••••

• f·

gelmek' A!.ol> J.ill bkz. J.il;

s'

agır

J'" -ıır1aı'

ı-'"......,1 mahir. becerikli olmak; ~ (bıı)

mak. agır olmak; ~ b-e) tahammülü zor,

do~rulunak,

a~r, katlanılmaz. gelmek; aılT kanlı, aAır

düzelunek;

doğrultmak,

lup

ö~retimini

(bşin) yanlışını

tashih elmek; (b-i) eğiı~k,

yapmak; (b-i) tutuklamak;

haczeımek; ı.,AiU (b-den) yatkın

bu-

olmak; (çit vb. ile)

(bşı)

daha becerikli. eli etrafını

olmak;

hırçın.

huysuz olmak ya da huy-

suzlaşmak; (~bşden) yılmak. gözü yılmak,

korkmak;

(ı:f' b/de. bşi )'apmakta) aılf

çevirmek;

•

LL~ kültür, etitim; (ç. CO\.) medeniyet, .

mak: ~i (bıı) _ın-. zor bulmak: (b-, bii)

sıkıcı bulm~ 1 ~ Ji ~: ... i b-e tahammül •

edememek.;

."

JW öıretim ile ilgili; entellektüel; kü1l0... "

rel, ~W ~ kültür ateşesi; •

;}~J zekayı geliştirme: e~itim;

bilgHen-

.

olma; kaldırmas! zoralma; ç ~W~, • $

ter; ı.i: rl\

hal·

••

jCl\ özgül aı ırlık ;

~ ağır

alırkanlı

olma;

••

•

•••

olma;

~ ç. JlZl yük; ~"J.ı:JI insanlar ve cinler,

dinne;

••

ii :;~ eskrim; •

~

sakaleyn; iim güçlük, sıkıntı, rahatsızlık;

kültür, eAitim;

• J: '. kültürlü; öArenim görmüş; •

eıitil-

. . . JZ I/~' 1lL-...i.1 ağır olmak; (hşi Y ... ile) ,.

'. dj..

~ ç. JWI aAırlık [yine MEC.); yük; aAır

uygarlık;

•

kal-

••

J,.C.i eAitim gönnek. öirenim yapmak;

,

lı

can-

mış;

yüklemek. aA;lrlaştırmak: t}&- b-e) ağır, zor,

4.lı..ai ağırlık, atır olma: atırkanlıhk, ağır­

-

yavaş. ağır kanlı, agır canlı

olmak:

.

~ç. ~~,J~ağır; önemli,eiddi; sıkıcı. hoşlanılmayan [kişi); 1 •

gelmek;

..

canlılık; ahmaklık;

•

alır işiten; ;;,i)t

•

•

c:--Jl ~

•

k-l:J ağır sanayi;

••

<ı;rhşde,hıyapnwJ.:ıa)

kalmak;

V

çok ağır olmak, yavaş

bı hoJ:kıııda) endişesiz, mer.ık­

sız olmak; j;' (hşı) ağırlııştırmak;(~ b-c, bı iII:) yüklenmek.

(.)& IJ..dl'n) fala şey is-

KIM. döteryum oksidi.

•••

~L

daha

•

ağır

•

•

•

J:-U ~\.. •

su;

ağır;

.. .. Jı..c.. ç. J::i~ aAırlık (yine iki ağırlığın denkleştirilmesinde kullanılan):

bir

ağırlık

98 •

birimi, miskal [MIS. da = 24 Jı,1.ı--i = 4.68 ı

-

. •

f •oJ; Jl i·.

ıerreaA;ltlıAınca;azıcık;

. .. ... ~ J~ bir parç-...... azıcık... ;

gr.];

•

~ ~.~ i' (bıı) üç misli yapmak: (bşı) üç •

.. ç.

kez yapmak;

•

•

•

J)"i a~lrl~tJrma. yükleme; taciz;

,

.. ..

~

..

. ,.

~~\ üçte bir,

~ sülüs (hat);

·

... .. [müe. 4,,"-)U]; üç kez;

Ji~ a~ır kanlılık;

~'jJüç

je- ve J~

ı.r"":.itüçüncü dereceye ai i:

,

haddinden faza yüklenilen

ı""-)U

•

mesuliyeı vb.];

(sorumluluk. bı

ile)

aprlaştınlmış; (Ybı

ağır,

çok yüklü. ("":"

ile)

5Ikışb.nlmış;

.. j>J1 (amıqi. çocuğıından) ayırmak;

(s:Jç. ~• ..:.ıL ASK.kJşla;

..-

--

JSıı (JU) (bıi, ö:ıl. L:ıfo tahtı); devirmek. ultiist • •• etmek, harap etmek; .J.illtahıı devrilmek;

ili ç. JÜ grup. topluluk, büyük cemaal;

..

tim. kol. müfreze ASK. ~ ; (~) (b-i) eleştirmek; zeın ve irtird ile

(b-nin)

itibarını

zedelemeye çalışmak, iftira,

bühtan etmek. karalarnak; • ~ iftira, bUhıan, lekeleme; " .. 4.:bç. ~u.. ayıp, leke, kusur, eksiklik, •

noksan; ~U iftiracı, lekeleyen, iflira, lekelerne

kabilinden;

•

•

.

,

•

,. .

uy"-)Uotuz; --:

• J

••

.. ~Ive "w:.ıı ~ y.. salı günü;

., . r' ..=:..ı~ve ~ üçer üçer. ,

..

Iı"-)UUÇIU; OILB. sUlasi, üç kök harfi olan;

{'.i

..

üç .. .ıü; MZK. üçlü. triyo:

...

.. ,

~IJ}I";'JJ

üçgen; ..:.ıu))l I/.':JJ Uç yapraklı DOT.;

yitiren (anne);

.

ir ~')IJJ •

4::I Usalise;

ı,)~çocuAunu yitiren; •

·

•

bir kişinin yasını tutan;

J.S:i ç. JS'I;. •Jı.>:j çocu~unu

L"'JJlmüe. ma'dud için

•

~\:ll üçüncü; \:lU üçüncü olarak:

yu ve ~~ ç. JıS:l yakının. kaylıeun;ş kişi: sevdiği

•

••

onUç;

j>Ja(jj.~1 (çocu.fuilu. çok smjt; birini) yitirmek, kaybetmek (ölüm, elinden almak):

.,.

öncesi JEOL-;

r

"",ljl;,. alır kanlı; hırçın. huysuz;

J

üçüncü

ı.I""";CJI ~ ı... üçüncü zaman

zamana ail;

,

llSli.

•

JEOL.

·, . ~.ıJU Teslis. Üçleme inancı; üçlü; üç

,.

'"

yU i r j hercai, alaca menekşe BOT.

ayaklı;..=:..ı

Viola tticolor. ••

. ~ )~:oreslis inancı; Teslis;

~trigonometrik;

..:,

'.

~iiçlü: üç nokıah harf; üç köşesi olan;

-

.

..... ,

üçgen (ç. .:.oL); i ~i}~i "'!Wl

. t:':

~L

... ''1)1

..

veı-LJI

. .." üç renkli; ,)IJ..1 \~ '·,11 dar açıh üçgen;

ı;1~jJı .:..L:.iı üçgen şekHnde..:J; :iı v~ iwı ı.jJ' . : ',iı ikizkenar üçgen; .~ F',iı • . , . ., . ,.,

.

t~'jl ",;UI eşkenar üçgen; rl\.ill.· 1'.11

dik açıh üçgen;

..:.ı\i14jlve ..:.ıw.iJı yL.., trigonometti;

99

..

,

••

-~

~ ii c. 1 •

11·- ~.c kar yagmak; ~ a (~'>

[kalpf gönüll (~bfden)

r;:'" lekelenmiş,

.' -. kör, kesmez;

~

hoşlanınak. ferahhk

(bşı) buz ile soı}utmak; (b~i) •• • • ••

duymak; ~

dondunmık; ,-WI·- ~i kar yatmak; (bıı) ~Ulmak. Jslatm~

'd . . .,.

•

I '

~ ç. ~ kar; buz; suni buz; • •• 4.ı:JS kar tanesi;

r

~

1 L..,j,ı;

i.r' .

sonra, daha sonra; üstelik. bundan baş• •

"::JS

·..

• ••

"iS hayır!.

asla!; ı-i ,;r sonra.; i •

•

• i ••

..

W orası, orada; orada(dır.); W ~'ora-

0-

(na 'tl karlı. kar gibi: buzlu;

da degil(dir); •

.

4.:ı:-W

... L:-I'. ç. ~~ buzdolabı. sojutllCu; soluk

~\ ALF.BKZ.; • -

• i

•

(bıd~tı)!diretmek; (bıı) işletmek,

~.#o buzlu, buzlannuş; kM kaph;

[çoA.] dondurulmuı yiyecekler;

(bıden)

istifade ebnek; (parayı)

şekilde

harcamak; •

• •

buzlu, buz gibi;

donmuş;

.. . i rJ

•• ı--U i~) (bıı) körletmek, ucunu kınnak; (d.,-

vardo) yank açmak; (Jt!rq;, saygın/,lı) leke

•••

••

)W:..-I kendi

leşmek;~ (bıı) kör'etmek;~i~ körleşmek,

. ",

kesrneı olmak, körelmek;~l (şeref]

•

1

"

_.. _

mümkün olmayan

boşluk;

kar getiren, verimli; •••

fıd, •

rlU kör, kesmeı;

ç. iJJ- slY., EKO. istis.marc1; müste-

faydalanan kimse;

Q

(J.l) sarhoş olmak. esrimek;J.lI (b'i)

_ .,

kapatılması

telafisi mümkün

sarhoş, mesl

etmek;

J.l sarhoşluk; •• •

olmayan kayıp hasar,

•

•

•

J.l

rU = rU; , J...."J 'J U

işletme,

~

'0 .-ıı

etHllira, lekelerne;

kullanma;

..

j , ....

._ .-ıı çentik; anıIık. yank; çaUak;

çıkanna

istifade etme;

leke·

lerunelc. iki para)11c. olmak;

[tek..is.] ç. ..:.ıl_ meyve; netice, sonuç;

kir, kazanç;

sünnek;~ a (ı--LJ kör, kesmu olmak; kör·

4u ç.

ur getirecek

sonuç, kar, kazanç, semere;

••

••

kullanmak,

,.,..J ç.)W,)Wl meyve [cinjs.]; netice

bQZ).u içecekler;

• •i

• ••

rJ u ().."..l) meyve vermek;rJ' = rJ;..,.:....'

•

~

......

yabilecegi hale getirdi;

hava deposu;

y;..

••

bk1a; rWJ1 ~ J- ı.P .ı.LA.ıı:- onu herkesin anla-

sotutucu;

...:.ı~

• •

.'-

.~

ç. ..:.ıl. buzdaAı, aysberg; buzdolabı,

••

• l

rW ol fWlI ~ )- ~ kolayhlcJa. nılıaı·

lt~ ç. uJ - buz satan; . -

•

adı çıkmış:

•

ka, bir de; ve yine, tekrar;

•

~

olan;

ı

~ buzlu;

i·

[ses);

köıü şöhreti

•

..

ıcısık

vb.);

ı-J orada, orası; 1 ı-J ~ bu yüzden, bu sebeple;

.)..LJ ~i b-i sevin-

i.

.oJ

.- _cil ~

dinnek:~ buzlaşmak; donmak; •

kirletilmiş (şeref

• •

<W=J-< J.l sarhoş;

100

, ~

~

i\

~i...-ww kalıntı, artık, ıorıu, ttıve;

kadeh

kındırmak. engellemek, önlemek; • ••

aruıı;

ı.:..~ ~

köpUk;

,

,,;.....tCb/e) deger. paha biçmek. kıymeı ••••

~ 'j

takdir elmek; (b/e) fiyat koymak;

paha biçilmez. karş.ılııı. ödenemez,

satın alı·

•

.....,"J lJl:&. dörtnala gitmek; -.

1

ı.rJ

o-

ı.rJ(bı') iki kat

yap-mak; (bli) tekrarlamak, ikinci kez yap(bıi) lavınnak,

mak;

pile yapmak; (kelime-

nin) tesniytsini. ikilisini oluşturmak; ~L ••

(Js- b-ı) övmek. methü sena etmek; 1 ~,

namaz; • o.

.,.

t. ...

..r-'i\

~ ç. ı:ıwı. WL fiyat, paha; deler. kıy-

1 J.-"~I.r--'il maliyel fiyau; • •

meı;

i

...

..Wl

•

o ••

;'l..s" • •

-'c b-i öve öve bitiremernek;

.r.? ikilenmek; iki kat olmak; tekrarlarnu,

•

ı.rL.ı~1 [senet ve kJymeıli kalıtıann) itibari

ikinci kez olmak;

deleri;

.,r:.\bUkülmek:; kallanabilir olmak; (ı;r bıi) terk etmek, sUrdilnnemek. devam etmemek;

~'daha kıymetli, daha deAerli;

(Jl .. . t') yönelmek; c.sJI ...t') meyletmek; ..

"j

,

.

(.;)\ ...yapmaya) kalkışmak. niyetlenmek;

paha biçme. deler takdir etme;

ıJ~ deger sahibi, degerli şey;

~1 (b-; veya bşi. ~ b/den) istisna etmek,

.., p:?.

hariç tutmak, ayncaWc tanımak:;

,

~~

~

,

fiyat belirleyen, kıyınel takdir eden;

.

ır bükme. elme; kallarna; men, engel

vergi tahakkuk memuru;

..,.:.- delerli, kıymetli;

olma;

,

~

Iaymetli, değerli

~ç

şey;

.

2~W [milz. ';)WI sekiz; •

.. .

r

•••

..

W1ktvnm. hüküm, pile; bükUlme

'.ır ..LAı ~ arasıra. bazen;

•

~ ~W (mUz. ma'dud ile); ıjW

..... Wllmud.ku!.) ... esnasında, zar·

...

fmda; ... dılı sırada 1 ... ~Wl

[müe. ma'dud) onsekiz;

v.ı ç. .;)WI sekizde bir, 1/8;

•

••

~l:J~1 ya da ~i ~WL

W ç. ..:.ıL kuru şeylere mahsus hacim

zarfında,

bu esnada;

•

•

••

••

,

ölçU birimi [MIS. = 118 c...ı.i; AL.- 2.25 lt.];

,

.;)iW seksen; ~ sekizkenarlı;

.,

J. bu sürede. bu süre

...

~ç, ..:.ı~ kıvnm, büküm, pile;

...

_.t ç. ~W ön orta kesici diş; dar yol,

J"li kuııanıma,.nisbetle . .. daha beliı bir kullanım] örn. ~. 4W J. içinde, gönlünde, yüreğinde; ~. -<Jl 4 W J. i;

••

u

.. ~ i (.,rJ> (bı,) iki katını almak, çift yapmak; kaliamak, bilkmek; (b-i

J.

içinde, arasında lU

sekizli;

iJ.ıj ç. ı\,:J [kadın için] göğüs, meme;

(bı,)

•••

J. t; ~~ J.

boğaz. geçit; patika, keçiyolu' ... 4~

Lr' atın topuğu;

i..

..-

::i

~G.ıl sekizinci; , , c,\: ç.

bükUlmek;

~ Ioymetli. degerli;

~:"

ii

kaılanmak.

.r

bıden)

sa·

...

••••••

•••

J-

kiıaplaıda; ... 1.,W.:r--ı ... anısında; t~

4U\ yüksek emelleri olan ve onlara ul-

•

Ji"

101 aşabilmek

için

sabır

ve tahammül gösteren:

"W övgü. medih; takdir. deA:erlendirme; • • •• ,,\;.İ ve ~ ikişer ikişer, ..ş

rJ dualist FELS.;

•

••• • •• olarak; 4.;1.:.=...ı\ ~ olaıantistü toplantı;

ı.s~: ~t1~I~; kıvnlmı~; çift katlı; mü•• • senna, ikili oILB.; ı.s" • iki katlı; mOsenna

.... V

, .

olarak;

-

~rl dualizm FEl...5.;

~

j\;J ôvilcll. methedici nitelikte;

• ;;bkz. ı.S';;

•

~L:.: ikili; iki kat; ikili sistem ELK.; iki köklü DILB.; MZK. dıltt. düelto;

iki; ol"

W1lmüe. madud ile •

._

ir b~] oniki;

0.0

~'jl •

r.l' ve •iJi-'''"i' pauınesi; •

•

•

• ikinci; sonraki, sonra gelen; L-;U ~~i _.

.. .

ve ~U ikinci olarak; ikinci kez. tekrar, yine; 0.0

•

~ ~, ıjU ikinin ikincisi, tamamlayıcı; •

•

•

••

. uyU (na'ı) ~U ~

.-

..

. .. işler. şeyler, ~fU

.. . .

lise ... ; ikincil, tali; )"...-'

~;u tali. ikincil

.

..

ç. ul'; saniye;

.

Lo.J';'"

lise; ı.!!U (j,rJ kimeının başkasına kiraya vermesı;

bökme; çift yapma, !esniye, müsenna,

ikili DILB'; medih, sena, övme;

.,

. r.~' bükülme; kuılanma; 1 r.~"jl ~ü • •

katlanabilen.

•

katlanır,

:;.l::.il ç. ..:.ıl büküm, kıvnm, eıfm; ••

•

hariç, .. .in •• •

•

•

•

herşey;

'"

.

raf

JI

•

;

kazanmak; ~,; (Allah] (b-i) mükafatlan-

d.ırmak; yU! fPşi. bı

ile) ödemek; (b-i,"p-

bı için) mükafat1anmrmak; y\:....l mUkafat-

. . . .. y; ç. ~~. ~'';' elbise; kumaş;

landınımayı

istemek, beklemek;

dış görünü~. kılık, kıyafet.

y~ (çoı.] •

giysi, esvap 1 •

. her günki

••

y'; J

..

elbisesi; ~

baş;

kisve;

••

~."....J\ y;

-. . yy,JI .,.,..U:t

-

kıyafeliyle;

üst •• •

MEC.

gece

sade, giysiler içinde,

•

•

hakkında

yı; karşılık, mükafat, ödül; ISLHUK.

sevap; ~p sevap; milkafat, karşılık;

yb ve ~\ ~: dönilş yeri; toplanma; buluşma

dı~ında,

... dan

gaynsı,

•••

•

.jl.:.:....ılistisnai,müstesna; ~~! istisna

uınilc:

sığınak;

insanlann

sık

yeri;

.... ~ (mud_ku!.} biin tekrarlandııı, göründüıü

yer; moda; yine bkz. önceki madde;

, . _ . ~\~"! ... olarak....gibi; •

• •••

yeri; bannak.

gittikleri yer.

••

maada; ı~l Lı J..i.! istisnasız. herkes ya da •

(.,..ıı veya J

gelmek; • ..ı..:ı) ~i yU ~uurunu bilincini tek·

ı~lislisna;1 ... ı l ". +L~ ._.ınislis· nasıyla,

[durum. hal]

söylenecek söz olmayan, kusursuz;

:i~ .'; tekerrür. tekrar yapma, söyleme; kı­ vınna;

(y~~

U

H.;

-

•

yU

. . .- . b-e) geri götürmek; 1 ~ J\ yU kendine

•••

r

(>.Jy')

b-e) geriye gelmek. dönmek; ; (y bşi

" dualizm; MZK. dilel; ~W ~l.~ (müe. ~81J

bşden) müstesna;

YJ\:J=

...yerine;

•

y~lii (bkz.~) esnemek

(J~~U u (iJl~'.Y~ harekete geçmek. kımıldamak;

102 heyecanlanmak: Itozl kalkmak. anafor olu ı­ tunnak; lproblem. zorluk)

çıkmak,

belinnek.

patlak vermek; ~ ... ~ karıı) ayaklanınu. çıkarmak.

isyan

.. -ve t'yJ! Ju..

iJUI hareketlendinne; kışkırtına; provokasyon; sinirlendinne;

devrim yapmak; fiddetJe

.. . ..

meydana gelmek; hiddetlenmek, köpürmek: , o;U )U tepesi atmak, çılgına dönmek, kan

·

. --

bıı)

rnek, harekete geçirmek; rnek, kızdırmak;

uyannak:. (b-,~bıi)

teşvik

sinirlendir-

(bıi" b·ninduygıı{arım)

rekete geçirmek, canlandırmak; se/tt. problem. zor/Ilk) çıkarmak;

et·

..

sinde; asi. ayaklanan; sinir, asab;

· bkz. )~ (ç. )';' devrimci, isyancı;

..... --

AJ ~U ;U\

(b-i) sinirlendirmek. tepesini atbrmak. çile-

. ...

den çıkarmak; )~! (bşi, h/rs/arı. ,uıktdar,) hareketlendirrnek,

uyandırmak; (bş;) kaldır­

mak; (duygu/arı, his/en) uyandırmak; (b·i,

... . . _.

~ ...e karıı) kışkırtmak. tahrik etmek;

.... ;.ı.C:.

;t=...1 b-i kızdınnak, sinirlendinneı.:;

••

•

); ç. ul.ıJ öküz.; iıdiş edilmiş; bc.>Aa burcu; •• •• iı; kışkırtına, heyecanlandırma, aJItas-

yon; patlama. tepesi atma; (volkan, yanar-

...

... iJ;

daAI paı.lama, püskünne, indifa; (ç. u'JY)

...

isyan. ayaklanma, devrim, ihtilal;' ~i iç savaş;

heyecanlandınna. kışkırtına;

;? heyecan veren; kıŞkırtıcı; sinir bozu•

cu;

uyancı, canlandıncı; kışkırtıcı;

.

••

~~)Y tOfyum KıM.;

. . ..' . J.ıl vc J-lI J.ıl an kovanı; ,

.

-- . - . . .. r.SY i ("';.1$;' ı.$ p) ("':" bir yt'rde) yaşamak, ~.;

(cin.is.; tek.is. i) sanmsak;

. if,y

oturmu, ikamet etmek; (",:" bir )'ere) mek;

ikamet etmek: (b-i)

for;

)\i: dürtü, saik; motivasyon; 1 ~~i Jo;

misafır

yerleş-

yaşamak,

etmek,

aAırla-

mak;

. .. .--

1$'; misafir odası; • • ·, , il; ç. 1$; işaret dire~i. gönder;

... ı$p ç. ı$)u.. mesken, ev; istirahat evi; · ,. ~ ~ ~,L. _ [kadın) dulolmak veya dul 'i

~

ana·

-..

(edH.] gömülmek; r.S yı

J) ç. ~i

ıoz girdabı. bwp:ı,

,

provoka-

tör; ajan; u'~·rçolı.J uyancılar;

rS),Y devrimci [s. ve is.);

me; patlama; indifa;

öfke. hiddet,

,

,.

harekete geçir-

)

gazap;

kalmalc;

uG; heyecanlandınna,

i~

•

.. devrimci (s. ve is.];

rS)Y •

'U U

ijU ç. .;JI; yaygara, velvele, kargaşa;

ha-

(~G me-

..

)U heyecanlı. sinirlenmiş. sinirteri tepe-

beynine slçramak;;I"'1 (b-i, bıı) kışkırttnu. Lahrik elmek; (b·i.

tartışma konusu;

jaela;

ç. ul_ dul :'

[kadın);

bir yaban keçisi türü zoo. Capra

.

"

~~ <.ıs

V' , . !
.. .dt!n) kaçınmak. uzak dunnak;

~\:ı:- şan, nam; şöhret; mevki, makam;

oJ\.:ı:- Java;

• •

OJ

yyç. ~~ göj1Us; [gemi] bal. pruva; '.

1-

••

ı.$J~ [na'tl Java...; aselbentBOT.; (ç. lJJ-)

.

'

Javalı;

)b,a()b,Ji") bö#Unnek; (JIAllah'al yal""

,

,rOb,T.> çavu! ı .rı)I.>, ....))I'>J;

mak. niyaz etmek; 1-

•

••

.. -

J~veJ'.~ bögümle;

.

>

-

••

.,

.>

••••

~Ç. ~, "':-'~, "':-'~, cilbbc:; üsUlIk;

.... 1:"'ç. 1:"'1' ..

-i j~ ç. ..:.ıl. (g) gaz;

•

\:ı:- caı.;

•

...

~ı.,., o ~ı.,.,ı an kovam;

••

lil"" :~cephane; baruthane; cephanelik [yine

._

.....

i'

J-~o (J:ı~) (korku ya da acı sebebiyle) sar· sılmak;

J'!":u

1-

(rı:',

"

JY) (bn! k~milı) tedavi etmek.

...

Jıl.:ı:-lduygusal]sarsıntı; ruh. can; , ~J

.- .-

A.!Il.:ı:- sakin olmak. sükunetini muhafaza el-

mek kendine hakim olmak,

dehşete düşme-

"

'

rnek. melanetle karşılamak; J:ı~1 ~IJ veya i

.. •

~Ç. "':-'~~ "':-'~ samıÇ. su deposu. kuyu;

i ~.,..J~ç . ..:.ıl. bckar odası;

2j

'

• •

(çıkığı)

yerine otunmak;

koymak, onannak;

J-L..H c..ıU ,

sakin. sogukkanlı, kendine ha·

" kim, metin; ~i) Jı' ,

• ••

~metanetlc. soguk-

Js- bı~) zorlamak. >.

sayıya çevirmek MAT.;

etmek,

olmak,

CJS- .. .i) yapurmak; (kesiri) tam

• •

,

eski haline

(b-~) yardımcı

hacetini gidermek; (b·i. (b·~) zorla

(bıı)

•

...

0)-1; J'!": b-i teselli

avunmasını saılamak;

•

•

(b-e) kibar.

" ıJıı\.ı) mctanet, soguklcanlılık kanlılılda; Jı~\

yumuşak

cJl\f-1 ıı.~.J! ..,.ıw...ıı ""i) uğradı#! belalan

vi etmek: .;!Wı:-(b-~) kibar. nazik yumuşak

.-

..... .

_...

•

•

•

•

metanetle karşıladı.,.;

.

..

davranmak; ~\(b.;

"

'

c.$l,;, Aı:S'6:- .l::S'I,,:- ve ~l.:ı:- ceket; •

o

•

davranmak: J'!": (kırık

teda-

Js- bıe) zorlamak;

,

~büyUklenmek; çatımla

i.

kemigı)

yürümek. atili

~ yb, (gJ galon (hacim birimiJ;

yürümek; gücünü. bvvelini göstemıek: lke·

"p1b,{g] galeri Tl"

miıi kınlan kişi] iyileşmek;

.;

.

d".6:- [ciojs.: ıek.is. iL ç. ~Lft camız, man· , da. su sıgın. kömüş; ~jl.:ı:-T.> caneriJc: SUR.; ,

• ~~ senin oılunun canını alan Allah'ur; , ••• • ~Ionanlmak. eski haline getirilmek:

•

..

..

~[kın~ın, çıkııın]

tedavi,

iyileştirme;

104

çınılmaz

... kader;

narak;

.. -",,' ~ cebrr MAT.; T"'""

baskı.

zorlama, cebir.

i~

.

•

.. J'" rY-

zorla, cebren. zor kulla-

..- 'i

•

"

Kahirede mahalli bir tatil günü; •

•

ıJ ~

ı.i

•

zoraki, zor kullanaralc; ) . '

;

•.

ı'-

r: nam; ... J ~r: 4-\i~ ... de zorunlu 0.-

..

~J'?': Cebriye;

•. - . . -)~ ç.lJ,.,)'!4. i j!4dcv,devgibi •

olan

şey;

zorba.

~~ alÇı ocaAı;

~ [cinJs.; lekJs. ii); karpuz DOT. SUR;

.. j.,- u, i (y.) (bı,) yo~urmak; (bı<) ıekil ver· .

her

şeye

.. .

Mutlak Kudret Sahibi. Kadir

caman; Oriyon ASTR~ 1 ~

gücU yeten,

(Aııah): iri,

...

ko-

p\ J~ ayaklanm

h·i) yarat·

mak:~ {ediı.) )"ardultşında, fıtraunda, ıabi­ atında

... LOS

şekilde

i

ç.

...

olmak. bulunmak;

~ Allah b·i, bıi ... olacak

yaratmak;

4~j,:," ve ~ ç. ..:.ıL yaratılış. hilkat. rıtrat;

•

ıiran;

şek.illendirmek; (hfi.

md::, (bfl)

, ... J'- :.lı,

ikamet, ...den aynlma yasa!ı;

,

,.

tazyik; güç; takdir. ka·

'.ı;..;, •

ç. ••

J4, 'j~i da~; "rada~lar .ı;..;, •• •

•

~"il Alpler; J ) ':'" ~ buzdaAı. aysberg;

~~ ~ Sina ~aıı;)~ ~ yanardaı, vol-

yere saAlam basan; geniş adımlar atarak

•• ••• kan; ~"il ~i Umman'ın en yüksek te-

yürüyen;)~ ı~ ;ışın

pelerinin bulunduAu bölge;

...

...

çaba, gayret;

•

iJ~ k1nk:çllık: çıkıkçıhk;

·

. .

i ~ ve i)~ ç. •

..

jL.p; TIP. kınk kemik •

sannaya mahsus ince tahta, süyek, cebire;

,

..:.ı J.r?:

gücü her şeye yelme; güç, kuvvet;

zorbalık;

büyüklenme, kibirlenme;

••

•

•

•

: r~i ~T1P. ortopedi; .. )~\ zorlama. zor kullanma. icbar; .. ~

~JL:,.:ı:-l

.

..

zorla. zor kuııanarak, zorunlu.

'..

mecburi; ~~~:.\ .l_:~l silah allına alma; mecburi. wrnnlu askerlik; ••• ,J!~ ve ~ kıokÇI; çıkı"çı;

. ..

)~

•

•

..

.

ve ~ zorunlu; •

.}.l'J'" ve J<~ Cebr.ıil;

~ ~~ (kırık ktmigO alçıya almak; (bfl) sıvamak;

• ..,-i" alçı;

Libya'nın

kuze·

yinde kalan bölgeler, Libya'da bir şehir;

~ (na't] da~, ..; dagiık; da~arla ilgili; da~larda yaşayan (ç. ~J~ MIS. ~~

•

s.\!~

•

"J-) datlt kimse; datct;

daAh;

ç. ..:.ıL maAara

.. ... .. "'" u (.:r.-", 4>1.,>,) (,;r

Mls.;

bıd,") korlcmak, ürlc·

,.

rnek; korkak olmak.; ~ (sütil) kesilmeye bırakmak,

kesilmesini

nirleştirmek.

sa~lamak; (bfl)

pey•

peynir yapmak; (süt] kesilmek;

(b-i) korkaklıkla suçlamak. korkak olarak

,.

nitelemek;.:.~ ,

,

(süt) kesilmek;

,JfI'; velj~ korkaklık;

••

•

••

ıJ:":'" ve ~ peynir, iJ\,.ı:-

•

iJ\,.ı:-

"0

ç. ~\.:.:.':'" korkak: korkak; peynirci. peynir satan;

••

•• • • • i..~ ç.~. ~I.,;,:-:":\ alın; ön cephe. •

• •• yüz; 1 ~:.;-" ~ yalmz ben; ~t...Jl ~ J'•

•

•

ıos •

LO

••

gökte; ~i ı.P y J ·<...ıı ahn ya2lsında,

... ...

men yok etmek; o' o' •• o o. • o i 'i ~ ç. ~,'"-J~ vücut, gövde; ceset,

..... yazgısında olan; ~L ol.; ~, J&- ~ Lt • .

•

•

':,

o

•• • ~1 daha korkak;

• ı:..~ peynir yapma, peynirleştinn~ •• ~ o (~) (J>.iJe) karşı kaılıya. yüz yüze gel.

•

•

• o

o

o •

o •

başpiskopos; ..

~

karşı karşıya gelmek; (b'e) karşı koymak;

•

/i,

o

..

i ~, r~) [kuş] korunak, (Ünernek,

tüneklemek; çömelmek, yere çökmek; yüzu

•••

~ ç.• ~ • ..:.ı~ alm; ön, yüz, cephe;

. ~~ karşılaşma, yüzleşme,

~Kökünden kopanlmış [yine MEC.);

..;." 7·..;,J~ ç. ..;J~ [Ermeru Kilisesindel

rnek; ~~ (. . .It:) karşılaşmak, (zorluk/arla) _

. -. ,

•

•

koyun yatrnak; ~ bşin iiurin~) çulIanmak;

...

..

~ hareket etmeden yatma, oturma;

ön hat. cephe, ön saf;

.,

·. -

r~ve r;~ kabus;

yüz yüze

•••

ı,)~ ç. ..:..ıl vücut, beden; . ., .;~ bedensel, fiziki;

gelme;

--

jJ~ 4:" AU.BKZ..;

o o

•

•

yüzü koyun yatan;

tahsil elmek; ır'" yere yüzüstü kapanıp elle-

..

o"

(.P';) ~

rini yere koymak; rüku eder gibi ellerini •

•

..

~~ç. ~ ÇÖOlelen, yere çöken; tüneyen;

~ i (~~) (~rgill!ri. olacak/arı) toplamak•

(~) dizleri üzerine çökmek; diz-

ii

dızlerine koyup eJi1mek; u .. ~i (bıi, b-i)

lerini bükmek; dizleri üzerine düşmek, çöküp

{üstün vaslından dolayı] seçmek:;

kalmak; ."

•

... ii.P' -

~~ (vergi vb.i) toplama, tahsil elIne; tahsiJdarhk;

.P': diz üzerine ç6kme;

(ç. Ür) vergi; gümrük resmi;

~~ (na't] vergi; mali;

.. . ç.

~ •

..

y\.:ı:.,.t VCl"gi;

~

• ••

o

•

~~ ç. YI.J":" havuz;

..

•

.0

ı

~ "rl.:JI ~ kosinUs"için kısaltma; o

#

U

o

dan biri, Herkül ASTR.; o

o

•

•

,

•

~ a (~--,:", J~) (bıı) inkar etmek; CbF)

reddetmek, tanımamak. tekzip etmek, yalan-

•••

(~) ve ~I(atacı) köklemek, kökün-

den sökmek;

[üzerine oturulan) minder;

.~~diz çökmüş; ~~I kuzey burçlanno

o

yıfını;

.

vb.de] kondüktör IR.; o

tepecik, tümsek yer, toprak yığını;

mezar üzerindeki toprak

y~ ç. i~ vergi tahsildan; [otobüs, tren

4

•

~ sık, yoğun (özl. saç için];

~4ç. ~L mezarlık. kabrislan;

•

o

..

· ,.

•

....

savaş alanına dafılmıştı.»;

ı.i::'!" [na't] ön. cephe, yüz;

..

o'

~.r---JI.J»I Js- h... ;ıc; tarafa aH =eU...

de~,mez;

- '0

•• 0

kadavra; ıe~ «~_"!~I ~ ~, ~ ..:..ı iL:;

alınyazısında oLan illa ki gerçekleşir, yazgıda

oLan

o

MEC.

kökünü kazımak. tama-

lamak; (bıı) kabul etmemek; (birinoncı) terketmek; (b-~ hak/wıı) vermemek, kısıtlamak;

J-.o.r-;

106

.- . .. .

. ..

~ ~ b-~ nankör davranmak. iyilili-

-

nin kadri

-~ ,

.

inkar; kOrur; ret. kabul etmeme;

, ~ inkar: (ahlaki bir yaptınmı) umurnankörlük. iyilik bilmeme; ret. tek·

samama;

zip. yalanlarna; küfür (din); ~~

.

inine ya da yuvasına saklanmak.

..

yuvasına,

inine girmek; . " f"": ç. )~l,)~ in, yuva; oyuk;

..

. . . -. - .. ~ ç. J'~. ü~. J'~l sıpa; -. -s.,." --

.,

• • ....'!" dişi sıpa.; Q

(.LI)""') (göz) putlak. pa~ak olmak;

••

.r.JI .LI)"'" lokma gözlillilk; ...;~

. a (...';'.

~) (bşı) kazıyarak silmek; (bıi)

süpürerek temizlemek; kanmak;

-

na gelmek: ilave olmak. eklenmek; {yeni bir şeyolarak)

ce b-nin)

ilk kez ortaya çıkmak. görünmek; ciddileşrnek;

ciddi. olmak.

önemli. delerli

(J bıd~) ciddi olmak; V bı için)

olmak;

inkar eden; mOnkir. kafır;

-~ ::) ~,

ç.'J~, "~i nine. büyükanne;

t.b:- i (i~) yeni olmak; son zamanlarda meyda-

bilmemek;

kıymeLİni

;~

. .-

.

bütün çabasını sarfetrnek. elinden geleni yap-

mak; acele acele yürümek;'~ (blı) yenilemek;

(bşi)

yeniden yapmak; (bli) modernize

(bşı)

etmek;

(temizleyerek] yeni gibi yap·

mak; restore etmek; (iznin, ruhsaıın) süresini uzatınak;

müceddit olmak; yeni bir şey üret-

mek;

(bş~) canlılık

(bşr)

yeniden

getirmek. canlandırmak;

başlamak.

tekrarlarnak;

(bıi.

~ ıansını) yeniden denemek; (ıS) iiı /cuvvdinı)

toplamak;

.J..ı:-I

çabalarnak, zalunet

.. tarafını tutmak;. j .. ~, (~ ...r) çok ıarnr.

I"kmek; (,j bı,) ciddi bir şekilde giriımek;

hasar vermek;

(J bıdr) acele davranmak; (bıi) yenilemek;

(~

mek. öldürmek;

...i) yok etmek. helak et-

(~

bor) zulmetmek.;

. Jb..J:.l zulüm. adaletsizlik; taraf tutma.

tarafgirlik;

. , zalim; adilolmayan; taraf lUIan.

• j ...~

yanlı,

tarafgir;

~ ç. ~~ büyük. ordu; ordu birlikleri; kalabalık;

-

,

......... - . ImUe.]

.&-

seçkin. mümtaz, üstün ateı.

kişilik;

cehennem;

Ve ~".;'J; cehennem gibi. cehennemi;

böbürlenmek. kendini

takıp takıştınnilk.

.

beğenmek MIS.; SUR.

süslenip püslenmek MIS';

t~ kendini (çok) öven MIS.;

,

_. -

I~ ç.'J~, ,IJ,,:-I büyükbaba. dede; ata. cel;

• ,

canlanmak; ~ahiı

.-

.

. -.

yenilenmek. yenilikler ilave olmak;

~

i

.ı....,~

.,

·1 yeni olmak. yenilik olarak.

olmak, yeni

~

çıkmak; (bşi)

yenileme";

ç. , J~ iyi şans. kısmet;

- .

1 ~~i

~i varlıklılar;

-~ ciddilik; ihtimam, özen. azimle ça.lışı

..' •

ma; 'J,,:- çok. raı.laca 1 ~ ve ~ ~ cidden.

.

ciddiyetle;

.-

.

.lia.a4 ~ çok: yüksek. (fiyat); ~

- -

-

~~ çok bilgili. alim; ~ ~ çok: yüce,

.

-. ulu; ı..J'j.:;..~I.l..J:- ıJ~ (onlar) lamamen --apaynlar. birbirinden çok: farklılar; ı...UJ . .. J.fl ~L- Js- bütün gücünü ... e vermek. .'.

.,

.

elinden geleni ... için yapmak;

107

.

"

uçup gillnek, hiç bir netice vennemek, bekle-

'i~ ciddi; lıı~ ciddi olarak;

."

neni elde edememek SUR.; [menni] varili pat-

~~ ciddilik; tehlikelilik; (durum için)

latmak ASK~

vcharnet;

• "':"'~ çoraklık. verimsizlik; verimsiz;

•

i~ yenmk; modernlik yenilik, teceddüt,

.. ~..L.J:' ve y~' müe. ı.~~ verimsiz; ' . , y~ kısır, verimsiz; Ioraç; ücün venne..-

..

rönesans; j~ Cidde;

,,

~~

ç. ı","",:- yeni. son zamanlarda olan

•

ıJ'~~1 gece

meydana gelen; modem; ilk:

. '. ve gilndüz; .lı:!~ ,j"i yeniden. tekrar; ""=!..Lıı:'0

-"

~ yepyeni. gıcır gıcır

•

MIS.;

•

•

•

•

•

~.b:- ç. ~I.b:-I mezar, kabir, gömüt; , ," ~~ ç. ~L~ cU"Cır böcegi; küçük çekirge

.

7.00. RyJJidae; d.

• ••

•

••

ıJ~ u (iJI.L:ı:-) (y b-ı!, bıe) uymak, oıunnak,

"",:,1 daha önemli; daha yeni;

•

yen, meyve venneyen, semeresiz;

•

..It~ yenileme [yine izin için); bşin ilk

yakışmak; (y

b-e, bıe) uygun, münasip,

çıkı~ı; ilk kez arı. edilen oyun Tly.; yenilik;

denk olmak; (y ...e) layık, müstahak olmak,

refonn; restorasyon, yeni gibi yapma; yeni-

deWnek; (y .. ,d.) ehil, liyakat sahibi. d.flm,

den gençlq:l.inne. ihya; ...:.ıı~~

ij

lik hareketleri; yeni başarılar,

da söylemek zimırnek gerekir ki;

- ., lçoi.) yeni-

,

olmai:

.. i,)~ ç. .:.ıl.. JI, cadde; ana cadde; ~

.' ,

,

.)~ müceddit; yenilik; reformist, yeni-

,

:ı~ yenilenmiş. elden geçirilmiş; res-

tore edilmiş;

gençleşmiş;

yeni,

yakın

zaman.

larda olan;

.

,

~ gayretli,

••

..l..,!,'

•

,

•

. , .. sip, do~ru; 1 .r5'uL; "...". ve ,,~I '" ·.

.J.

....

.

.

başlayan,

..

..

.

... . .. . . . ü ~ ..;..ı- .u i>,L,JI "I )".u, ".....1'" · .., . .. . ".J _. n i •• u J ~~ Japonya'nın lasa bir , mesi gerekir, ...e deginilmeden geçilemez< ~~

..

zaman zarfında endüstriyel ilerleme gerçek-

çaba sarfeden;

-.. ';"P • yeni; henOz.. yeni . .... ., er, .

,

eden, de~en; (y .. .de) liyakat sahibi, delim-

.ır.lJ~ veya ı.ır~ ~~L ~ ... dan söz edi). '"

likçi;

'

.. ,

li; (y bıe) uyan, denk gelen; uygun, mUna-

.)J..u,.. şanslı;

·

"

.ıi~ ç. iJJ-, ı.1J~(Y bşe) layık, hak-

ıL.:- önemli; ciddi;

"

,

).b:- duvar,

yenilenme, teceddild;

·

ı.ır~ )~ ve .ır.lJ~ J~ şunu

..

'

,)~

... ... - .. .. .. 1

acemi;

ı.j~acemi

••

Y~ u@J,J.LI:-) {toprak) kurumak,leuru, çorak

..

olmak; ",:",~I kuraJdık, yokluk:, kıtlık sebebiyle sıkıntı çekmek; verimsiz, lasır olmak;

leştirmesi

..

dikkat çekicidir»;

,

)..l.J:'1 daha layık; daha do4ru; daha uygun;

daha çok hakeden; i)l.b:-liyaka.t, hakketme; uygunluk. denkIii<;
i;tf:ı. liyakat belgesi;

108 ••

•

••

•

Ji~ tanışmacı. eedelci;

J1ob:' ç. J~. ıJ')~ duvar, perde. mania.

••

•

4I:!~

fasıla;

Jl~ ç. Jı~ iri ve yassı kaldınm taŞı;

ı.i)1J",; duvar gibi; duvara asılan;

l'

..

.,

J~ U~) ve)~

(edi!.) çiçek:

hastalılına

.. .

ı.$).J.....Jt:-

..

•

ve

çiçek hastalılına yakalan-

MlS. pirioç,

ve baharat ile

yapılan

JJ~ gergin, sıkıca gerili; örülü; bvnl·

bulgur, soğan,

mış

bir çeşit yemek::

[saç IülesiJ; ince ve dÜzıörn. bacak •

•

•

• ~"':II e.:~ ne kadar olursa olsun; karşı-

•

Jı~ ıaruşrnacı. taraf; •

• ~L kötürüm, bir orgaıu alınmış;

sa harici; Jl..s."JI JJ~ ajanda; çalışma. iş •

•

'-'~i

mek. sövmek;

..

ve ı.J~ (sandalla. kayık/a) gezinti

. . ...

.

(bıi, saçı) örmek; JolJ; (bıı) örmek; J~~ tartışmak.

•••

••

•• • olmaz; L.LO ~ __""" \.o n; ':A.,,; __""" 'i = • ••

(J:.b:.) (ipi) germek, gerginleştirmek; ,.

•• •

• ••• ••

yapmak; u, i

(j;- b-e, ~ bıı) hediye vennelc; kulla·

nışlı. faydalı olmak; 1 \ııA.i ..s~l faydalı ol· • • •• • • mak; ~~
~.U,J küfür. lanet. beddua;

U~

•

UJ.':") I~ lı {J...u:-) rJ&- b-~) hediye vennelc; •

j

.. .

planı;

U.u:- ~J~ ~ b-i!. öz]. Allah'a) küfret-

U..I....,,:-

'.

.

•

yilit SUR. MIS';

-

•

J)"'-':- müfr«!a' prognun,; J),u, • • • • •• •••• • u)J'! borsa cetve1i; u).;J' ~J~ r!.../''; bor·

•

•

şema;

••

•••

, -r.")'

ne verildiııne bakmadan;

t J.:ı:- (= tk) ç. ıJ\&..L; delikanlı. genç erkek;

-

•

isim listesi; indeks. dizin; tablo, grafık, •

•

J;

2JJ~ ç. JJI~ çay. dere; kanal; sütun; liste,

kesip kopannak:;

i

• ••

..

•

t

••

çekişmeye düşmeden;

t J.:ı:- a
.

M
~

i)~ SUR. yağ

.

JI.L)-1

müzakere;

hastalıfı TIP';

çiçek

olan; çiçek: bozuğu. çopur:

••

..

JI.u:- ve AJı~ ç. .;.ıl. tartışma, ddal;

)J~ ve)~ mış

eedelei;

tartışmacı,

yakalanınak;

•

ç.....ı.;IJ.':" örgü; saç lÜıesi, bukle;

••

.....

.

~ ~ ~ bkz.

J::i ;..s~~ dı sadaka dilen-

rnek; (b-den,

dilenmek;

s.l~ (~ •

(b·ilt') münakaşa etmek; (b-ile)

V bı haJ:kmda)çekişmek;

•

bı)

.. .için) avantaj, kazanç;

J:ı~ tartışmak, tartışma yapmak, münakaşa

.. - .- .. f LS)"'" ıı., velS)"'-':- r-S-";" name. fay·

eunek;kavgaebne~

dasız. boş.

mücadele etmek;

'-'J~

. ..


J~ ihtilaflı, çekişmeli, tartıŞmalı;

.

•

•

J...u:- tartışma, cedel; müzakere; :';':,..J

•••

hediye. annafan; avantaj.1clr;

..s~1

•

L.Ş~

••

abes;

daha faydalı; daha avantajlı; ••

•

ç. •

s.l~, ıJ\:!~ oğlak; •

•

'=='~I Kuzey Yıldızı;

otlak burcu;

•

109 :

.

.

..k:-u (..k:-) (bıı) kırpmak, kesmek; J

. .,

etilim; •

•••

~ ç. ..:.rl.ilj

'.il i

t.ı..:-

~\.b:-lçekim; cazibe, çekicilik;

~ kagıı kırplOIISI;

y.)U:-çeken. çekici; manyetik; aJımlı;

..:.r1.i1.k;-(çog.J küçük parçalar.larpınıılar, ••

~.k;- i (~~) (bıi) çekmek; (bıi) cezbetmek;

büyüleyiei MEC~

~.i~yerçekimi; çekim kuvveti; çekim;

Isilah vb.il çekip çıkannak, dışanya almak;

.. (b·i) cezbetmek, çekmek, büyülemek, (41 •

....

•

andisine) çekme~ Y.)~(bıı) (kar~IJıkJıJ

...

çekişıinnek; 1 j.;- 1 4ı.i'-':- (b-ile) rekabet eL-

.

mek, yarışmak; b-e kendini gösıennek, ispat

.... . . ... etmek; r~i ~;~ ve ~..ı..ıı 4.ı.)~ . . . -. . '"

. ..

.

. . ......

..... .. birbirini çekişıinnek: ~~i JI)tl I,y..i~ konuşmaya, lartışmaya dalmak: y'j ;1

-• •• ..

kieilik, cazibe;

,..

..

YJ~çek.ilen;

.

.

.

kaçlk deli; (ç. Io.:--j~)

...,.

.

. akıl hastanesi:

çılgın; 1 ~j~i ~i·· ••••

~~~yava~yavaş çeken; ayrılmaz. bir-

.. y~çekjlen Vi ...e)

birine ait;

kakınak; (b-ile. bı için) mücadele etmek;

.

yerçekimi kuvveti; ~ L..;~ ..' "

içine çekmek; ~)l..4J.-I Jlj.I 4ı.)"':- b-ile medeniyet konusunda tartışmak: ~~~b-i itip

..

• •• • manyetiıma kuvveti; ~I ~.)~ cinsel çe-

veya

~. !~i Jı."J:ıl 4ı.i~ b-ikonuşma. tartışma '"

". ~i

~.i~

büyü; manyetizma; çekicilik MEC';

meyilli, ejilimi

olan; •

•

J.l,;1l ().L:-)

•

(bşi) kökünden söküp çıkannak;

çekilmek; (~i bıe doğru) yerçekiıni ile

).LJ:. n: (sa)'lnın)

hareket etmek, sürüklenmek: Y~I(b-i,

salmak, tutunmak;

•

kökünü aJmak MAT.; kök

bşi ~~ kendine doğru) çekmek: (manyetik

.).i:ı:-ç'JJk:" kök:; kök MAT.; kaynak, asıL,

bir kuvvetle) çekmek; (b-i) ayartmak, (b-nin)

başlangıç; (ç. )I..k:-L) [makbuz, fiş defteri vb. J

••

..

aklıoı başından almak. meftun etmek; (b-i,

...

.. dip koçanı; t lJ~.;.i )..k:- karekök MAT.;

.. ı.$).k;-Ina't]

~~ kendinden )'0ı1a) çek.mek, kazanmak; (bşd~n sigaradan) nefes çekmek;

..

y~çekinı; yerçekimi: cezbelrne, aklını başından aJma, ayartma • •• •

..\.ı4..i...;I . . .. zorla

göHirmek; ~i y~I cinsel çekicilik;

,.

Y'~çekici; manyetik çekim; mıknatıslı; emK:i, yapışıcı (uzvu olan); alımlı; büyÜıe­

yici insanı çarpan, meftun eden; •

'.

kÖk .. .i, kök ile ilgili: radikaJ,

köktenci; •

..

•

.

..t-~kök alma MAT~

., t ~ç. ıJl..,.ç~ delikanlı, genç (adam); yeni, henüz, başlayan; yeniden başladı;

••• •

•

••

,

yl~~çekim (çekilme) meyil, lemayül,

•

t A.t.~ y.rı ..:.rJ1&. harp . . ,. . ..

.. \SOL:-

,r'':I1 JLeI blitün işi

başladıgı yere döndUrdü: " "

. t.i.;ç· tl.L,-I, t.ı~ kök. asıl; kütük. . .

•

~.i:ı:-ldaha kuvveıli çeken; daha cazip;

•

çOlak; gövde (kol kafa hac..k hariç]; • ~.ı.::gövde ile ilgili;

! !o

.

-

~.b:- (koyıkla) gitmek; kürek çekerek

.

'-'1~ ç. ~ilı:u kürek, kayık küreji; . J~ a (J..L;) neşeli, şen oımak;J~' (h-i)

-

..

-

..

ç.lJ~.iJ:. neşeli. mutlu. sevinçli:

--

-

-

,r:oı:;1

JI geri çekilmek. geri alınmak; bitkin

~IJJ'"

f

.

ayırmak; (tk/tri, i1o~lt!r;) çıkarmak, dışar· ,

da. hariç tutmak~~ redi!. J cüzzam hastaIı~ına

çekme, sürüklerne; çekerek gölürme

(traktör.lokomaıifvb. gibi);


...

• '.

~L bir kalem oynalması ile;

•

..

·.

rl~ cüzzam hastalı~ı;

i? geviş;

ı,.I.i..:- ekin dibi, anız;

.

•

•

ıO

•

..

alınmış!; cüzzamlı:

- -

:L1.J""!" senin için, senin iyililin için, senden

••

• biyle: ... ~, "If ~ zira; ••

-

•

-

ir çok büyük, muhteşem (ordu]; çöm-

.-

Iekçi; (ç. oJil;':") traktör; TÖmorkör. çekici;

öksü; ••

(.r:-) (bıı) çekmek; (bf;) sürüklemek, çeke-

•

JJJWı:- ç. .ftJI~ SUR. çekmece [masa

vb.deJ:

J& b·nin ıiu­

•

<J' bşt) sebep olmak. hU5ule getirmek; (kötü bir ity;. J-- birinin) başına getinnek. rint)

üstüne çekmek; DILI. mecrur yapmak;

.f

~J.~,

i >lt' (~ b-e ka'fll suç ;şlemek; rJ"

JS'

) J! JI.:JI. herkes kendi küpünü doldur-

maya çalışıyor veya nalıneı keseri gibi herkes

••

•

rek gÖlünnek: (bıı) yedele alıp çekmek; (bşi)

~

. sebeb;yle; 1 OJ'

• • •• "'.J""!" : ... ~I~ ~, ... yüzünden. sebe·

JYJ,,; alaç gövdesi; •• • •• • •• iJ.b:- , i J.b:- ç. 45.b:- alevii odun parçası; meşale.

•• •••

-

dolayı;

rJ~ cüzzam1ı;

ması sıra sürüklemek; (bıi

. ..

<ST' ; - - _<S;-" OJ'

rk- I ç.lS'~ kötürüm (organı, ke..'iilmiş,

...

• J

i f ve ir-: iz, yol: tekerlek izi: 1 i ~

yakalanmak;

••

yedele alıp çek-

. me; başa getirme; rnecrurluk DILB.;' ~.J"'" ...rJI. harfi cerr; i..f .~.. ve saire. ve dilerleri; ••

•

ii

mek;~1 çekilmek; sürüklenmek:

-'

••

•

f:

..

derin düşünmek;

. ~'t.ı., =..ı.ı., ;

••

·

"

J~ mutluluk. sevinç, neşe;

J.k:-

...

,

· . .. , . ..ı.ı., ç. ..ıı.ı.,ı, ..ıJ.ı., (u~aç Iç;"! gövde; ncşelendinnek:

-

r..b:-

kendine yontuyor. ı...JS' A.iW ~ "i a~ndan

." düşerek çekilmek~1 geviş getirmek, gev... - ... rnek; t ...."i1 ~L acılarını, dertlerini derin

mutlu etmek,

• •

... . .. .-

tek bir kelime bile kaçırmaz;r' geviş gelir-

gitmek;

-

,. .

;JJJ~ LOB.Lırmık,tarak; •

i h'" ç.

.

•

•

••

ilr- suç; gtirulı; - - - i >lT' OJ' •

••

•

yüzünden: i ıL?

ç. oJI_ bir çeşit akrep; traktör;

-

·-

.i~ kayış Ikoşum takımında);

- gök ada, galaksi; ip

·- .

~Jlrl MIS. deniz taşıtlanna yedek üere· ,

,

ı ı ı •

i~renç;

.. ...... "r> CJS••

ii

(i\.,rı:.

ı..:JI,r:-

o

i

,

•

ç. '-!r\ Y f

çanta. seyahat çan.

tası, sırt çantası. torba: kın. mahraza;

. yI,r:-

hşe) cesaret etmek.

(bı için) tehlikeye. riske atılmak. (~ bı için) cesareti olmak: r~ (b-i. •

kalkışmak;L~l

b·e) cesaret venne\(;

cesur olmak;

•

1ır •

_

ç. ~i- deneme. tesc prova yapma;

kalkışma. yeltenme; (bilimsel) deney; dene·

(,)s-

me siiresi; {imtihan niıeliAinde} dert. keder. ,

(Js' bı yupmn)''') ce·

•

•

•

•

.0.

o

•

deneyim: pmıik; ~ 1ıJ"="Ô tashih çıkışı; •

~r deneme. test. tecrübe etme; dert,

•

•

ç. '~f."I cesur. göz"pek; ~. y

keder;

• • b/de); küstah. terbiyesi2, arslZ.; cürelkar; ken·

r.Fr •

•

•

lna't] deneme...• deneme mahı;e.

tinde Is.}; deneysel. tecrübi. ampirik; 1 ~

dini tehlikeye alan, delice cesur, il;'." ve

o

i

sareti olmak;

kir. ... .

ç. ~L. çorap;

~,r:- ekilebilir. dikilebilir arazi parçası;

Js- bit)

•• cesaret1endinnek;l~ (rJ&- bıe) cesaret elmek;

•

,

~ geviş getiren (s. ve is.);

j~

i

uyuz(lu); •

(ç. flJ~) Mıs.laAım. kanalizasyon, kanal; #

o

~,r:-\ {müe. r.1.ı,r:-} ç. ~;J': • .:ı4."..:':' pis.

Li;

•• JJ.P çekilen. sürüklenen; mecrur olu:

•• •

. ..

o'

'.Ir:- cesaret, arsıı.lık, cüret, ter·

o,

~r' ~i deneysel psikoıoji; • •• ~~ FELS. deneycilik; ·0· •• y ~ deneyen. tecriibe eden;

. is

biyesizlik;

~ cesur, cüretkar,

.. [.I.r ç. ..:.ıı Fr.> garaj MIS';

sınayan.

imtihan eden;

.. rif." (gL gram MIS.; ..

y •r~ ••

...:..:i'r:- [gl •gr.ınil MIS.;

denenmiş;

konirolden

•

geçmış;

alışmış, deneyimli. tecrübeli kişi;

•

~:)1f."

19I gııutil (s.l;

YJY' "LF.BKZ.;

~.r a (,"":,,ft) uyul. olmak; [renk) solmak MIS., o

•• •

SUR.; ~.ır. (bıi) denemek. sınamak. test eı-

;.Lı

r:- = ; :r.,r:- ;

i. ,

••

J.r ç.; ~1..r:- dolandıncı, sahtekar. hilekar;

-

. ;:r.r hile. dolap;

me\(; (bıı) tecrübe etmek; (bşı) örnek olarak

denemek; (bş;n) provasını yapmak: (bıin)

lo

•. o.. •

çekmek;

... i

J. .

,.

•

i

ii ı..:J.r:- ...de kendini

••

denemek; r~'11 Y f." ıccrübe kazanmak; ı..:J.r uyuz hastalığı; ayıp. kusur; ı..:J.r

uyuz;

lo •

• •

tJ!f." (=U'-"I ç. ~1f." akıavşan. Arap ıavşanı

uygulam:ısını. pratiAini yapmak; (bıc) kalkışmak. yeltenrnek; (b-i) sınamak. imtihana

i

ZQO.

Jaculus jaculus ya da Daculus daculus; oı

••

'ry.;? .. . ve'"..:Y..r:-. ç. ~'1.;? .. . .. kök.; kaynak, ooJın; .. . •

O.

i

•

~.L:.ır (ve ~.Aı.:.ıtr) sırt çantası;

mikrop. bakteri; 1 ~1';-1 ~ bakteriyoloji; i. •

' .

~;.r mikrobik;

jik harp;

;..

• •

1 ~Yr: y.r biyolo-

112

...

(.',r:- ALF.BKZ.

. - - .. r- .r (ir-/,) gargara yapmak. çalkalamak; lartak.Jamak, sert bir (bşı)

şekilde

. ..

sürümek;

yedeıl;e alıp

[ip,

0\1;.. ~ rayağını

.. . , .r~=.rr;

•

? .r=-fasulye liri]; •

r:- su teresi BQT. Nasturtium offıeina­

•

r: II P~) (bşin) kabuğunu saymak; (bşin)

•

sebep olmak;

(b-nin;duygularmı) kırmak.

ineiunek; (b-Ilin)

ne. stoktaki malı kontrol etmek; (~i eldeki

listesini

mallarııı)

çıkannak;

•

.II •

çıkarmak; .:ı ~

saymak.;

(b-i ya da

(bşi,,) kabuğunu

bşi ~

.

. ..den) tecrit

"

vermemek, kısıtlamak.; (d. II kılicım) çek-

şahitli~ini

geçerli sayma-

•

~

...e karşı, .. .in üstüne) göndennekAsK.;

(b·i veya bşi ~ .. .den) kurtannak, kurtulmasını sağlamak; (hşi)

tecrit etmek;

iyi olmadığını söylemek HAD.; e..r-I suç işle-

~ vatandaşlık,

-H

••••

•• . ,. . J' .•. (J""ç. (Irc . (JJ"". ':"I->Jrc. (ırcı

yara, bere;

•

(hşi) çıkarmak,

•

silahlarını almak;

.. ,

.,

.rlr: cerrahi; 1 ~'.r ~ ameliyat;

...

ı.i'" ft yaralı;

C'jrç· •

C:!poperalörlük, cerrahlık; aleyhinde

ayrılmak; (~

yırtıcı

~ )I;,,;ç.

.:ı ;':'"eski.

vb.i)

bırak-

; (~veya ı:r ... den) kurtul-

...derı, J bir vazife için); ı:r bşi alışkanlığı) bırak­

püskü

yıprJ.nmış;

Tic. envanter;

stok kontrolü; ~ .r:-çıplak, çor.ık ..

Q'y: yırtıcı hayvan ya da kuş;

c..J'y: kol ve bacak gibi vücuda eklemle - - .' ba~1ı uzuvlar ~iy ~ bütün, var gü-

(alışkanlIğl

ni (J .. .e) hasretmek;

[hayvan);

, ;Wı c./y yırtıcı kuşlar;

ve

ii ~.r kendini

mak, terk ebnek; kendini soyutlamak, kendi·

bulunma, kötüleme;

Qi;,,; yaralayıcı; Iaran, zarar veren, kıncı,

ı ~~= ı.r

•• _ • •

... ~.

·..den kurtannak, bşi

mak (ı.:,r- veya ı:r ••

i • ••

i _

hekimi;

•

•

bırak-

mak, mahrum etmek ~ ~')L.J' ~ oı.r b-nin

mak;

• • •

aYlrT1).ak; (b-i

mevki, haktan) yoksun

•• • •• (IJ"" ç. ~J' cemın; 1 ~"--~i (IJ"" cerrah

•

izale ebnek, soyutlamak,

•

rnek; ~L::-JI e...r:-~ kötü işlerle uğraşmak;

cüyle;

"a

•

mak, (b·i) cerh elmek. adlinin veya zabıının

zedeleyici;

••

mek, bmndan çıkarmak; (bir/ik/eri J&- veya

c..r:- a (~) (b-i) yaralamak, yaralanmasına

diş

saymak, açmak;

kabuğunu çıkarmak; (bşı)

ebnek, soyutlamak; (b·den ~bşi) salanmak,

le MIS. SUR.; •

~

•

(bşin) kabuğunu

.r rgargara yapma; gunıitu; gümbürtü; ~

•

•

.., . . ..

sürümek, çekmek; (bşı)

zincir 'Ib.ile] çekmek

itip çekmek;

(JP'ç. Q"" yarah;

•

-o

•

(arazi); •

•

ı.r'müe. ~Iı~ ç. ı~ çıplak. çorak;

kel, saçsız; eski püskU [elbise}; açık, korumasız [sınır,

hudut];

ı'r~dn.is.; tek.is. ii) çekirge; 1 ~'.,,-:ı:-

, . . .. ~i kerevides, kereviL ZOO.; laıl~ tama-

•

•

•

113 men, bütünü ile;

ı.ff: [olaylar, zamanı

~.J.:J:' yapraksız

hurma dalı; cirit {sopası];

dınnaı::, (b-ı) deneyimli

i~~ ç. J.il~ I"~~"için ıek.is.) • • yapraksız

gazete;

t

•

•

•

'. ...

. .

•

ıJ' f

•

ve . .

~L. 0, ii i..lı:!,rı sinemuda dünya haberlerını •

Lı

. 2e~L.ı ..

yeı;

sevk. hareket;

Jet~

bıraktırma; [birlikleri]

vÜımüş

.r

..

ıek:

soyut; bencil.

kaıkısız;

şan

fiil (bkz. -4t); [mud.ku!.] sadece, yalnız.

sırf:

-* . ) .p sadece oyun, sadece şaka (baş. • • •• ••

,..

,.

•

ka bir şey degil); .) r"':' ·11 ~~ çıplak göz

••••

•

••

.r ç. ...r:

Jı f ~

.

ı:.ılj

•• •

ıJ J') f

sıçan, kerne ZOO.; •

ç. V:!;'f sıçan, keme zoo.;

• •• lıJ'.r; i V f ) çınlamak, zil, çan sesi çıkarmak; •

•

•

•

a (JPft): .. ~f. _.

"j.;. heyecan, . Ilafzen: . taş

•

kesilmek; JP r:

•

patJatmak;

-

.. -. - •

~fo ; ~}LL ~J' ~r!-i Jı..•

••

••

bagaza dayandıgında kafiye • •

t..r:-

can

düşünilimez;

•• a (tr) (bşı) yutmak, yutup mideye in~ir.

rnek;

(içeceğı)

içivennek, yuvarlamak; V ••••

(b·e,

bşı)

yutturmak; yutuvennek;

--

e..rı (bıı)

yutmak; ~i (bıi) yutuvemıek; ~

•

ç. Jı'f kova, gerekı;

--

. ... "j. r: 1 : ~ ~!! ı.J'~i b-ikorkutmak, ödilnü

ile; ... ı.- ı~ ... yapar yapmaz.; • • •

kabu~u soyulmuş

u (J#~) (b·i) balmak. nefesini kesmek;

umursamayan;

OILB. mücerret, sadece kök harflerinden olu-

hububat, tohum;

U'J)\:ı:- ç. ıfi.!\j"; el deginneni;

•

so-

biricik. yegane,

başkasını

dövme, ezme (havan vb.de); dö·

mak] öyle kalakalmak.

çıplak. çorak ~ ve ~ bıd~n) uzak.

safi,

ovalarnak;

•

fulluk;

soyutlanmış,

(bı',

üzüntü vb. sebebiyle tükürügünü yutama-

:ıf:.; (V' ve ı:r .den) aynlık. baııı ol·

'.p

yumuşatmak,

..

.

•

• •

ufalarnak, dövmek;

ve iri çekilmiş hububat;

"j.

i~;;ı ç. ~t. J.ı..)~ müfreze, tim; ba~ımsı.ı.lık; mutlaklık;

(bşi)

.

ovalarna, sürtme, sesi;

,.)j':

• tecrit; soyutlama 1 C."i-JI ~ ~r silahsız·

mama; imlasyon;

ç. ..:.ıL yün süeter, yün atlet;

.-

•

aynıma, bırakma; iı.olasyon, • • •

• ' ..

~f

dt!riyi) sürterek

lanrna;

..

-

_.

,.).r; u (ı,)~)

kalma. açılma; yoksunluk. mahrumj·

tecrit etme, silah

.

çınlama;

...r; suçlama, lekelerne; skandal;

j': ,

J.t..fI':sJ kabuk soyma; soyunma; soyulmat

çıplak

[pişirmekı;

"'fo ç. ",Ifol çan. ril;

. .

veren film; • .)~ ç.:J!~ diş temizleme aleti; • •

ses. ton; •

•

'ı;' akşam gazetesi; wL:JI i~.r?-l

lot'

ynpmak

(y b-ı) itibanian, gözden düşürmek;

hurma. liste, kayıt, indeks. dizin; • •• • • • •• ~ y. i~r günlük gazete; ~if" •

(b-e) tecrübe bmn-

, j.r:

•

r

yudum; TIP. doz: ••

1.1

•

••

•

(Jr) ve ıJ..f':'~ (bıı) süpürerek temızl-

emek;

(bıı) yıkayarak temiZıemek; (bıı) Çı·

kannak, atmak;

(bıı) kapıp

götünnek, kaçır•

•••

mak; (bşi, b·i) sürükleyip götürmek: , j~\

) 14

· . . . .' . .... Jr. J.r ç. rJJr. rJ'r' altı oyulmuş

sörükleornek. sürüklenip götürülmek;

kıyı;

sahil.

uçurum, yar, sarp

-."'* .. .-. •

•

d;i<; 1

••

rlft.~ suç; kabahat. kusur. suçluluk;

..

~,~~ (s.) suç.suç ile ilgili;

sarp.

kayalık;

•••

... -.

rJ~ ~ kemiksiz et. fıleto;

.J" Çl~;

. J p

At/r lırmık; tapan. kesek

rJ':' •

•

fideleme kaşıgı. dikme •

Iu4lgı.

ei küreAi;

r1r ". .. • o _

j~ sel gibi; şiddeıli. kuvvetli (tutku.

. . .. or>.J" ç. ~I.J" çerl<ez Is. ve is.); · . '" i Cr.r) ( ~i elin) kemiklerini a)'lrmak;

J' b-e korıı) suç; günah işlemek:; ., (~veya Ji b'e) zarar, hasar vermek; r.J" .. (b-i) suçlamak. ilham lemek SUR.; r.r l (Jsveya J' b-e ktlrşr) gtinah, suç işlemek:. (~veya •

• •

Ji b·e) zarar vermek; r~I =

·r.r ç. r'r', ..... .. rf MIS. uzun, dllz lalı~nlı

r.J"1 ;

·rj': ç. r'.r:-\ . .. ., rrı: vücut; cirim, hacim,

gemi

Dl'\'Z.;

oylum: • •

~\ rl;'~l semavi varlıklar, '. o

i

••

•

L<,j.' ç. ~I.J" suç; günah; kabahat;"!!'

~.ı$ ya da ~ 4&$ ölüm cezasırn gerek-

..

tiren suç; ~i

,'.

ri ıJ yli ceza hukuku;

ezmek. dövmek;

o •

• o •

ıJ,I":

ç. ıJI,I":1 (taş) ha...uz; ha... an, dibek.; MIS.

ahır. •

çiftlik amban, harman yeri;

• o

i

t

•

•

ıJ,r--J':

o

~J."....JI ... aftiz kuması; •

2ı:.ı(1"'':o devenin boynunun ön kısmı: t ~~ o.

~L~ iyice oturmak, yerleşmek; ~ _ Iç, ~i •

0.0

• i.

•

•

...

";1)"': bş; iliyat, adet. alışkanlık edinmek:

.lt.J" ç. ~I.J" gazete Mıs.;

..

~I,i": graniı; •

•

•

#',1":

,

granit [na'tl:

i. ' . . .

i

O.

....

Jr ç. .r:- I ...I,r, "Ifl. ~,rl enik, encik. yavru; -

•

••

•

i

L J.r:- oniki düzine, yüz kırkdört adet; o •

mak, ortaya

f-r: kocaman, devasa; • o, •

•

(kişi) koşmak;

etmek.; [rüzgar) esmek;

r~ 'oj kesinlikle, muhakkak: o'

~ • arkasına bakmadan kaçmak;

uj':'; (t,Şji':) (su) akmak:

r.J" ç. rl.J"I, rJ.J" suç, günah;

i

. ....

hububatı)

• •

••

• • ••

~lr vücut azalan kollar. bacaklar:

(ıJr u (ıJJft) [elbise] iyice eskirnek: [taneyi.

•

•

r

~L&- ~ sabıkalı,sabık.ası

... ~~.r:- Germen rs.];

(J&-veya

•

t

o,

ıJl.~1 Germen kabileleri;

~

•

ve

, t ~1.r:-

duygu); ." ı.rS~i Çerkez(ler) kavmi;

rr

•

olan suçlu;

•

J i p ç. ~~~ bel;

bir tam. bütün yıl:

suçlu: (ç. ıJ~) suçlu; kötü, kötü

işler yapan:

..

• U.rı: • beL SUR.; kazma; deplanıuvar,

J

•

•

ç. J~~ sel, çok hızlı akıntı;

•

~

j",. p

..

Ail,;'; ç.•.:Jl, ,.. kınna makinası; ...

o

çıkmak.

v:ıki

olmak;

mak, işlernek.. (iş) yürümek;

acele

olmak. yer alişler

halde ol-

<J b-ıı;ıı) b;qına

gelmek; deveran etmek. dolaşmak; <JI yönelmek. yola çıkmak;

...e)

(Js- ...e göre.::-

gun olarak) usul izlemek, yol tutmak:


i 15 bşe istele)

izin vennek. miisaade etmek; ser-

..

best bırakmak; ("':'" bıı) gerektirrnek; ("I)J

... bş;n) peşinde olmak' ... ~ ~~ 4l ~.r -

.. . b-nin yolunu aynen izlemek.

.. .ile

,

_.-

konuşmak, konuşma yapma"; ı.S~

tıp

f

de davranmalc; r..ıı

,.

"r .,rJI "': "r •

onun yedili ekmeAi,

"0

i

••• H

aynı şekil-

içtiği

suyu oldu;

ı.S

-f

..

Js[söylenti] dilden dile dolaşmak: . ., .. .. ı:.ıU JS' ı,}&-!.Sf herkesin dilinde. aAzında .olmaJc; .. .. .. ... ~ ..;.. "r ._.tarMlodao yaz>!~'1\

mak;

1b;.. ~ ı.$~

.

bir plan izlemek. bir

-

• • • plan dahilinde hareket etmek; ~ 4! ~ L.

••

•••

•

•

•

J--oı.ll şimdiye kadar olduA;u gibi, şimdiye

,.

.

.-

YÜTÜrlillcte olmak. [gelenek] uygulanmakta, •

• •

geçerlj olmak; ... y ',WI..:.Jj':' ... genelleş-

-

rnek, moda olmak,

-

yaygınlık

kazanmak;

-. .. . . ...Js- ~JWI.ı ı.Sr ... alışkanlık olarak yap-

... .. . . ..

mak. yapma

alışkanlı~ında, itiyadında

mak.; ~J\&. ~~

.;.J j':

.f

ol·

. 1 .r-:

bu oolann her zaman

.-

yapageldili bir şey idi; tS

akumak.

~) birinin alZlru sulandınnak., imrendir-

mek; a~zının suyunu akıtmak; ı.G)U:- (b-ile

J. ...hakkıııda) anlaşmak, anlaşmaya varmak; (Irden) geri kalmamak, mek: (Iri) izleyebilmek,

jeyi) uygulamak,

başabaş

git-

peşi sıra gidebiı·

e) sevketmek,

J

yöneltmek; (bıi, ı,};- veya

e) ihsan et-

tJS... e ,) eza, cefa vennek. çektinnek: .. .,.

..

mek;

~.r:ü tS.r 1 deneyim, tecrübe kazanmak;

....... i....J

tS~l araştırmayıl incelemeyil tah-

i ij.

••

•

i.

•

••

kikau yürüırnek! başlatmak; A"iL,c;.I.u tS~\

..

. ..,

b·e yardımda bulunmak;

tS.;-=':' • tS.r-:1

b-i, ...yerine koymak, Ire

mış gibi davran·

malc;

"'.r . ,-. ...

_

H.

kaşma; a1ema; - .. ..;.. ~r ...e göre;

j,.r

.-

....

ı:.r- ve ~if ı:.r- senin için, senin

yüzünden;

-

-

-

"If allet (yarışması);

~(f:' ç. ..:.tL günlük tayın; ücret; ı:>\!.r akış, cereyan; akım; koşu;

'"

.-

yairnur suyu

açılmış

foS.rı:- ç.)~ su akımı, akıntı, sel ve

dere; sel; petrol

hattı;

kanal, mecrn; laltm; kanalizasyon sistemi; güç

hattı

ELK.;

akım

elk; [hava) cereyan,

akım; nKN. kılavuz rayı,

. ... ... 1...1 akış, seyir, eereyao; , J.r.l' "r idr... I-I

sevk yatalı; (olay·

-

•••

yolları ANAT.; ~\ tSp solunum, teneflls

- .. .

.. . ....-

_..

yolları ANAT'; .. ı.".ıı tSphava akımı, cerey·

an; 'Ir '" .~, tabii gidişini sürdürmek; •••

•

rnek; (bıl') uymak; (bıl') intibak etmek, ken·

işletmek; (bıi, lt'ıebbiis ü)

başlaırnak; (bıi, ~ veyaJs-

..

kadar nasıl yapıldıysa; J..-JI """ ı.S r {kanun)

••

(iı~ eylemI) yapmak, yerine getinnet; (pro-

C-t..ıJ..I tSp konuşmanın seyri. sözün akıŞı,

•

dini (bıl') uyarlamak, adapte etmek; LOS ~\

•• konu; "t'f';'-'" "r ~~V-i ~ konuş-

(bil) a1tıunaJ<; (b-i) koşl"nnaJ<;
macılar

koymak; (kanu/l, kural, düzenlemeyi) icra etmek, uygulamak, uygulamaya geçirmek;

•

• • • ••

konuyu.

•

•

konuşmam"

-'

-

deliştirdiler; bkz. ı.Sft ve tS.r~

-- - olaylar, hadiseler dizisi; ..:.t4;,:,\.t

seyrini

ı ı6

•

•

... ;)~ lmud.ku!.] ... ile başa baş; ... e

olarak,

-.... -

••••

i1e uyumlu t

uygun,

~

.. ..

bölgeler; ~.i--':'" 4.t:~ önemsiz bir olay;

... ~ j)~ ... e uygun

;

~

~

.

~

~r-: ~~ kısmi çözUm; J ..:.ı~ j ..~~H

c göre;

••

HO

ı.:.ıÇlS.JI asli ve tali konular vb.;

J.'J"':" ç. ~r. (bir eylemi, işi) yerine geti-

ı;ırı ç. ~J- eczacılık ilmini tahsil eden,

rme; icra. uygulama; tatbik; yürürlÜAe koy•• ma, işlerlik kazandırma; ..:.ıl",J':"'(çol.) aşa_ • • • ••• • •

.

ecıacı;


malar, ..:.ıl..f' .iô.JI tedbir almak. hazırlıklı

•

,. •

•

..

.' . .... ~'.r:-' . , ve 4i\,j..'r:-' ç. ..:.ıL eczane;

...

bulunmak; ~.J-iÜ ..:.ı',ı~ı dava muame. •

•

~

"

.urbölme; kısımlara ayınna; çözme;

leleri, kanu-ni uygulamalar,

..

.)~ akan; koşan; deveran eden; şimdiki,

(sınıflara, kategorilere) ayırma; parçalanma

yürürlükıe olan, cari; 1""':'~I ~l bu ay.

, .. ı; Y:dJ" ~ij bölünebilir, bölünmesi müm-

şu (içinde bulundugumuz) ay;

~~ ç. .:.ıt kız çocugu; cariye; hizmetçi, ,

.. . .

lar, tafsilaı; saçmalıklar, tali, ikincil kısımlar;

uşak (kadın); •

j-":" u ~) (bıı) kesip koparmaJc; (bşi, özL

koyuııun yÜIl';IIÜ) larkmak, kupmak;

. ii ç. Ji;. ii'='" Iorpınu .. o

.....i;

r..u ~\i "

"

bölünebilirlik; ~idı ;':"6

ç. ı.:.ıı' cüzdan; bozuk para çantası;

.

~

Jr-: u Uj-':")• (hayvanı) kesınek, bogazlarnak; •• •

•

Jf':" ,u,; . Ur:-} [su, denizi çekilmek; Jf':" bogazlama; (kasaplık olarak) kesme;

...

cezr, çekilme (deniz];

. .. JJr:- JJ":" oJf':" kan

eliket;

,.

jl~ ç. 4JJ- kırpan kişi. koyun yünü lorkan

,.

akıbna (kurban eıme);

ç.

kesimlik deve;

ı'.~ ç. i_o LJJ- kasap;

kişi; •

~

perakende satış yapan, perakendeci;

yün, kırpınu;

iii'='" ç. ..:.ıL kagıı brpınıısı; yafta, pusuJa, fiş,

kOn; ~

..

•

"

~

LJ\:

gemi;

.J;

~

~ yiln kırpma aleti;

t;. a ve 1;::', (ybı ile) yetinmek, ikti fa elmek. kanaat elmek; • ir:- (bı,) bölmek, parçalanna • ayırmak; ,~ bölUnmek; kısımlara aynl•

..

mak; (~bşd~n) aynlabilir olmak; ~

.

~

J, r-: ç. J,'~l kısım, parça, bölüm, cüz; tamamlayıcı parça; ayırım; bölge, kesin; Ku.

ran Kerim'in otuz bölümünden biri·, ,

o

.

...

~~ kısmi, bölüm ile ilgili; degersiz,

,.

. .).r<"

. •-"!,ç. ~I.r<" ada; i -".r<" ...,... .. -" yarımada; i .,r.!~' Elcezire, (Kuzeydo~u) -.

•

önemsiz; ~F kısmen; ,.:A~F Içn!" ı Cıelay~

~..

~

•

•

Mezopotamya; ~\..;---.t-I Cezayir, Cezayir "

[başkenI); ~.ı---JI •• • •• •

.

~

i.,y.J-:' Arap Yanmadası •

.:-1.ıJ1;j.1 )1;.11 Kanarya Adalan;

.

'..

~

~!j": [na't) ada... i, adaya ait, adaya özgü;

(ç. LJJ-) ada sakini, adalı;

~ .;1;: ç. ~J- {s. ve is_J Cezayir(li); adalı, ada sak.ini; •

•

J~ç . .J!~ınezbahane, saUlane; kasap

117 dükkanı;

• ;))'Y' •

2).i'="

er

•

•

•

ç. )~~ wap dükkanı; katlıam;

Idnjs.: tek..is. i ı havuç; •

••

•

• • • ••• teşekkür etmek; ~r ,~ çok teşekkürler, , 4l j"; parça. dilim;

(tr" UJ-") kaygılanmalc,endişelen-

Q

•

.. .

rnek. walanmak. (~ ... hakkmdo) üzülmek;

4llYı:- bolluk; (beıa~atl net. açık;

(.? ... için) tasalanmalc; ı,)<- b-e) acımak;

J p.-o stenograf;

•

••

•

(J&' ... için) matem, yas tutmak; ~ kopar-

Jjr

mak [şiddet ilel: ,

"Oj r- =

V

ir:- mernk. endişe, kaygı; korku; Uzüntiı' sabırsız. tahammüısü~ endişeli.

kaygııı. vesveseli;

karar vennek; ("":" bı hakkll/da) emin olmak;

(~ bıı) güçlü bir şekilde irade eunek;

n;

zorla kabul eninnek. empoze etmek; otLB.

r~ kırpma. kesme: karar; azim; kesin. müsellem yargı; hüküm;

• • t,r--

CJS-

cezmeunek;

tJ~ ve e)~ sabırsız 'll; rahatsız; endişeli

"I'r- ;

bı yapmoya) karar vermek; (bıi ~ b-e)

keder. gam. yeis;

V

,

ALF.BKZ...;

ir? i (rj:.:) (bş.) IolJlmak; yargılamak; (bşe)

damarlı alcil<;

" dingil, mil; şan telm.: t./"

J

açık ve dilzgün. net: ~\), J'? yanılmaz. şali maz göri!ş; ~;, 1)(; ;~ (b-e) çok

damarlı. hareli; benekli;

.r:- ~ JjG:- rastgele. gelişine. ~ör dövüşüne

••

•

u j?

cezm;

OILB.

•

" .. sükun alameti;

rJL....,,;-

kesin. kati; niha~. ~n; ("":" bıde)

davranmak; spekülasyon yapmak; genelola·

emin. şüphesi olmayan; rJ'.,rı:- lçol·) ceım

rak konuşmak; ('"":" bı') tehlikeye sokmak.

edici edatlar;

riske atmak; , . almak; ...

--

••

•

••

h ""jU:- hayaum tehlikeye

-

J. ~ ~j~ (moceraya, tthlike

• •

\ili? rastgele. gelişigüzel;

- -,

Jr •

risk. tehlike; macera; Jj~ çılgın; maceracı;

,u..ıı

--Jp-' :

atak. atılgan:

••••••

'" Jr-I b-' bol bol, cömertçe vennek; stenografi ile yazmak;

J;'

-

.

)..........~ ç. ,,:.;1..

r1j...-,:. ayakkabı; •

bat; çizme;

f'

•••

, .ı.4}1, i;;' baı"1<ı1 bo~ ..w..r- mgan ayakkabı;

u (~\~) bol, çok. mebzul, bereketli olmak; ••

du. meczum;

•

~j~ cUretkarlık. delice cesaret, çılgın-

-,

mış;

r~ meczum DlLB~

vb.e) aulmak. dalmak;

lık;

rJY:-~ kesilmiş. ktrpılmış; karara baıl an-

. . ve.Y-r- ç_ Jlj-':" boi, çok, mebzul; -

. ır j";

MIS.

ıjı..yı;

SUR.. ç. i. ayakkabıct:

....

ve ıj\".:ı:

MIS.;

ı.>r i (ı1r) (b-e ~veya J.&- bıin) karşılı~ını vermek. mükarat ya da ceza vermek; (b·j) doyurmak. yetecek kadar vermek; (bıi. "":"

,

llS için haber toplamak, casusluk, ajanJık yap-.

".ile) telafi etmek; (~ bıı) karı.lamak;

,i:;. aıı ~L;' AII.ıh .kaqılıgını sana iyilik. _.., .. hayır olarak versin!: J~ ~'j':"

mak;

••

•

• •

'"

~.r'~casusıuk; • L....ı .J':'casusluk; •

~dokunulan

(~bş;". b-nin) yerini almak, (bşin) yerine iş görmek. yerini doldurmak;

hissi;

"'~ kaqılık; karşılık olarak verilen şeyi

t

·

.

., . v-", Jl ~ sert . pürüzlü olan:

,

~casusluk;

•

~ ~ ~(bşt') vücut ilh;ıf etmek; cisimleş-

•

•

tirmek;

• ~~mükafal;

1

~ vücuda gelmeK; cisim!eşmek;

üç boyuUu olmak;

•

•

•

'$~vücut,ls.] beden

·,

#... .

,

J..-:ı:üvücutlaşmak; maddileşme;

temas etmek; (bşı) eli ile yoklamak; (bıin)

• •

derinlitini yoldamak, sORda yapmak; (bı

.. t ..

'"

'. . ... .

.

~vücut bulmuş;

i

•

•

.,-u (.,-) (bıı) ıı;r baştan b;r başa geçmek; • •

meden anlamaya çalışmak, gizli gizli izle-

ile ilgili;

~'~bedenen;

':'"_)
bulup çıkannaya çalışmak; (bıı) belli et-

•

~ç.ı41 vücut;

Öj~cezaJandınna; karşıhk.layıgını ver-

hakkında) bilgi elde etmeye çalışmak; (bıı)

yer, mahalli; dokunma

~sondanp.;

telafi; la2minat; ceza 1~.. i;; ..,;. para cezası;

~ u (ı.r:-. ı

••

~.t"'~casusluk ile ilgili (na't];

• • '-.s j--':"\ (b-e) yetmek, yetişmek. elvermek

.

•

•

,,# ~Lj~ Allah oolan mükafatlandırdı;

me;

•

L .J-"~kadın casus;

bı ile) mükafatlandınnak;

';'y:- ceza niıelitinde; • • ~.i; ç. r..$';;. "'I.i:: vergi; haraç, baç; cizye;

(bşi)

ıJ.t"'~ç. ~Ircasus;

(b-i, ~ ya da y bı ile) cezalandırmak; • o.

~l(bıt') el ile dokunmak, temas

gizlice gözetlernek; • •••• ~: ~14iJ- taze narin yüzeyi olan:

bor: y bı ile) kallılık vermek; telafi elmek;

J& veya Y

•

j,).

etmek;

"7" o iyiliAe

kötülükle karşılık verir, ı.Sj~(bşt' Y bı ilr.

(b-;

•

••

•

_(')4 ve )~) (J;- bşt') cesaret etmek, • •

(bıdt'n) korkmamak;;

~ köprü. set inşa

a .; ~ nabzını yoldamak MEC.;

etmek; (1)-; ~ bı yapmaya) cesareUen-

~~, ~ ~ bı; bulup çıkaımaya çalıŞ_ •

dirmek: rl,,;(~ bıt'. bı yapmaya) cesa-

çalışmak; (bıı) bulmaya çalışmak; keşif yap-

I>-t' karıı} küstah, arsız, cüretkar olmak' • •

mak, keşfe çıkmak, incelemek, telkikte bu-

)

lunmak; casusluk yapmak, ispiyonlamak;

boya geçmek;

rnek;

mak; v

";(bl1ıaüırıda} bilgi elde etmeye

(ı.P b-ı) gözetiemek; t ı~ç..i ~ ~ • ~ biri

reti oLmaJc. (~ bjd.. ) korl<mamak; ~ • ~I(bıı) karı/dan karı/ya veya boydan ,

.. ,

,.

;-"ç. ;-"1.).,.....". köprü; baraj. sel.

. ,

•

119

.

rölyef (güzel sanatlar]; bOyütıne;

bent; ~ ç. ;J~ kiriş, hatıl, putrel; mil, • • •• • dingil; 1 ~~ ~ açılır kapanır köprü;

ı'

~ ~ asma kö;rü; ~~ ~ dubalar

•

~

l'

..

(~

1t cesaretli; arsız, eÜtelIcar;

.'

~bojukJuJı::. kısıklık (ses);

•

•

.r'L,u~;

1./ ~.• ':'" dövülmüş, ezilmiş (hububat vb.);

•• •• .ı:"~ =)"...". ; •

~ u (L'

•

•

•

~, müe... ~ kısık. bojuk (ses);

o

..

•

•

•

';) büyük. kocaman, iri olmak;

'; (bıı) cisimleştinnek;(bşe) Jekil ver.

0°

rnek. şekillendirmek; (bıi) maddileştinnet;

•

(bıı) büyük göstermek; (bıı) kocaman. iri

yapmak; (bı') abartmak, mübalaja elmek;

.

•

lenmek; ~(zorluğu, b-lin) sırbna yük.Je-

..

~ örnek alma; ömelc:. çeşni MIS.; ~ =::) ~ (bşi) kireçlemek, ~ kireçlaşı; alçı; •

••

.;1.

~-.

•

~bira;

••

. ~ç. yı..; ok kılıfı, sadak; roru; namlu .0. .•.

.,

(top ya da lüfek); • •

•

+--1 bedensel ceza;

•

•

~=::) ~ (bıı) kınşonnak, buruşturmak;

:o:-fıı.iksel; bedensel; , ~.)~I

•

o

•

•

ıJ~vUcut. kütle;

~i .

•

~=::) ~ lembelce uzanmak, yatmak;

L.~ bUyüklük, hacim; şişmanlık;

·

kireç sıvamak;

•

•

...

••

•

•

~L daha iri; daha şişman; •

•

f'-; büyük; iri; kocaman; çok

(i.

•

mül etmek;

•

.. .':"ç. ..:.ıL- partikül Ftz.; aty. hücre;

•

rnek; ~ • ~ {zorluk vb.e) katlanmak: taham-

." r-" ç. r41 . r"""" vilcu~ kasa [oıomo-

•

..

•

büyOk; geniş; şişman, eıli; önemli. mühim;

t· ':Ühırsh olmak:;

~ hırslı, tamahkar, '. '" (~.~ ~a .,..-----. , ... .) (zorluğu, güçlüğii) yük-

mek, şelde girmek; hacmi artmak, kabarmak;

1'-. ';ç.

•••

•

~ hırs, tamah; açgözlülük;

~ maddeleşrnek:; vücut bulmak; şekillen-

•

•

~ a (~) ve

•

bil); malzeme, madde; kütle; şekil, fonn; • ır-:;cismen, fiziki. maddi;

•

)~çifllik hayvanlan, mal;

(bşı) ortaya, ileriye çıkannak; [mikroskop)

.

•

"~vej~ getirme; •

••

.. _

~=::) ~ ve ~ geğirmek;

~blcz . .)o..-. ;

('

l....-:- u katılaşmak, sertleşrnek;

•

mazJık;

•

üç boyutlu filim;

~ il (~) (bşi) dövmek, ezmek, rendelemek;

iJ~cesaret. korkmazlık:; anızlık, ulan-

•

cisim; üç boyutlu;

.

•

••

~ bedeni; MAT.

· . " . ,.• • • ". ilo,,,.... J; rölyer. kabartma; 1ı-Ü•

köpril;

J~cesur.

•

•

maddi; kabartma; kabartma harita Lyine

üstünde kurulu köprü, yüzen köprü; dubalı

••

•

••

••

f )~, ~

o.

~("'''',"Jba~rmak. reryal elmelC; tıkırdaı. mak, ses çıkarmak; (kızgınlık sebebiyle)

•

':Ütecsim, cisimleştirme; kabartma,

dedikoducu',

gUrüllü patırtı

çıkarmak;

120 y~rt) atamak, memur kılmak; (bı~

•

w.,. '''f balınna. feryat. gürültü: takırıı, tOOrtl;

-.

paUrtı,

yaygara;

.- .

gürültülü; aızı kalabalık kiıi;

kıvırcık1aşmak; dalgalı.

olmak.;

buruşmak, kaı

kat olmak.;

saçı) kıvır kıvır, kıvırcık

dalgalandınnak.

yapmak;

~(bı;.

JI b·t) emanet etmek. güvenli (b-i. bıi, özel

(bıi, saçı)

bir duruma konuma) gelinnek; (muzari fiil

buruştunnak; •

4

• ••• ••••

başlamak •... yapar

....

olmak; , ~ ~ b-i, ... yapmaya ikna et-

••

...

1~

rnek; b-~ bı yaptınnak; ... 41;:-.ı ~ b-i

••

yada~I"""J;

••

.

;..w:- saç IUlesi, Kıvnm;

..

.,.,

~~ ~Jı.:....:-.

.w:-' ve ı,jJ.iu:' klVlrcık; aylak. boş gezen

•

...yerine koymak, b-t ... mıı gibi davranmak;

•

ı.S~ MIS.

tutmak;

(bıin) (J b-tl ait oldu~unu ifade etmek; (bli.

ile birlikte] ... yapmaya

~ cimri, eli sıkı, pinti [yine

••

••

ondüle yapmak: (elbiseyı)

katlarnak; (deriyi)

ayınnak,

... için)

(bıi, bir avontajı, J b-~) vennek. bırakmak;

dalga dalga •

(bıi

göstennek;

inandır-

J. .. .olarak)

mak, ikna etmek; (bli. ~)J-"

.ı.- il (i' J'l?,', i,)~) ve ~ [saç) kıvır ktvır

olmak;

•

•

.... ..

t~

koymak, paha bi.çmek; (b-; ""'i bıt)

fiyat )

işe

J. .ı.

.

~ bıi b-nin elinin a1una

J' ~ (b-i, ""'i bıd~) yenmeye ÇalıŞ·

koymak;

yaramaz

, ..

malc'•

kişi:

d

~ ç. J~i ücret. ödeme; taksit; ödül •

..l:"~ [yüzde bulunan] kınşık.hklar. bu·

. ... .. J->c' J:': • ... ç. . ..

mükafat;

.

.uşukluklar,

• .;J1..'" ~ tt; • •

~ kıvırcık, kıvır kıvır; dalgalı;

J\;;~ pa<ça başı ii anl,,!mas.'

• •• u~ bkz. ulp" ~, ; •

~

katlan-

.ıı........:-

Ç. Jlıı.:ı:- ücret, ödeme; izin ruhsat· . ' mukafat. ödül; rüşvet;

mış. bütülmUş; kınşLk, buruşuk; 4j.ı.- LOB. dedikodu, boş konuşma;

,

..

Fa (.1"='") (hayvan} pislemek pisli~ini bırak-

• o"

L)\~ve~l.F coırafya'

(•

..1, ~,~ fiziki

••

•

coyafya;

mak:

•

.)\.r;coArati; co~rafya bilgini;

•

iJ'r y' eski Mısırlıların kulSal saydı!ı bokböcc:ii "UJO. Scarabarus sacer. bokböceii ZOQ.

•••

Geotrupes

j~

dere. çay, •• _~ .(Joe) (bf) yapmak; (bı,) yerine koymalc. sebep ol·

mak. hasıl etmek; (bı. konun. pr~nsip) koy· mak; (lJ.;, kral.

~Jik

"0

vb.) yapmak.,

Qı.;,

bir

..

"

~(,- ';i~) i (JI.U:-. J ~) kurumak. kurulaşmak;

sterconırius;

y
•

• ~ Qııi) kurutmak;

Jı..:.:ı:- kuruluk; 'Yayı.

_

tamamen kurumak; (mey-

yiyeceAi) kurutma; •• . . i. • . -ç. ~~ koruyucu

'ı..,..,,;

, s.

~....ıkwutma;

ıırh;

(meyva vb.)

suyunu alma. çıkarma;

kurutına;

..

J~ kuru

kaJem:

,

... .. 1 J~ ~ rÜ tükenı

ıı ı SiZ;

'11

.

zalim. ince olmayan;

~ kuru: kurutulmuş; suyu alınmış; •

•• •

..:.ı\';';~ (çal.] kurutulmuş yiyecekler.

•

.. ~boş. nafile. abes. faydasız; ~t.ı. ~~ işe yaramamak. fayda etmemek. boşa gitmek; ,0

ıı.~~ T.> çifIJik: hükümet araıisi AL.; •• •

pvc #' ~ ciCr ilmi; • •• ih·p.çukur,

.... . j.i.>:-ıı. ; (j.i.>:-. J.....,,) ve ~Ikorkuyla "çra. •

••

mak; lat) ürkrnek; ~(b-j. bıi) korkutup,

..

.. •...J!J:..ç. iL..L:ı:- kaba. sen. müsamahasız; .

l::S'!J:..ALF.BKZ. ;

.f.:.;~ j~ (b-i) kıldınnak deli etmek. rahat-

...

edip durmak SUR.;

sız

,l~i (J~) yüce. ulu. ali cem, yüksek olrnaJc;

. - -. . büyük olmak; ,! . "I.;f- J>:- sayılamaz.

(.;f- ...den) çok ııe...ş'I"lunhımayııcalc kad:ır) - <.

pek çok, sayısız olmak; ~(b-i) yüceltmek, şereflendinnek; [kar, yerı)

Urkütüp kaÇımak;

....\.b:- ve J~ alann, uyan; korkutma;

-

.

bilki örtüsil vb.)

(bıi,

kaplamak, sannak; önmek, sannak.

.-

kaplamak; (bıi, Y .. .ile) çevrelemek. kuşatmak sınırlamak; ~l(b-i) yücehmek, ulu-

ürkütme; ol

•••

luıunu tanırnaJc;

~ç. ıJ.ıV:. ıJW:-' göz kapalı; •

• ••

~ç. ı:.ılC;. ~~ kase; asma;

..

"--

(.ıi>.l ~ ii ("....•• ~) kaba olıruık. kabalaımak; (b-e) kaba davranmak; (b·den) sakın­

V

bıden) fkııııılaştınla­

mayacak kadar] ulu. büyük. olmak; :.ı~


kendini

mak. kaçınmak; J~(b.e karıı) kaba dav-

yüce ulu olmak:

ranmak; (b·darıı) zalim olmak; fire) danl·

mak. kırgın olmak; (b-n;n) uykusu kaçmak;

...U:-büyük, ulu, yüce; cüsseli • hacimli • yer kaplayan;

,jl>;ü(,y.

~büyük kısım, parça. çogunluk. ana

<ıan.şerefine karşı)

suç işlemek;

.. .den) geri çekilmek, (b·den) sakınmak; (~ b·deıı,

b/den) nefret etmek, hiç sevrne.

rnek. iAleomek;

kabaiık

etmek-•

pkabalık. tı.qinlik, senJik;

li pkabalık; yabancılaşma; milnakaşa. anI"lmaılık;

~~kaba1lk; nefret. sevgisizlik. i!renme; yabancı1~m.a; sertlik. müsamahaslZ1ık;

~'(J bie). daha karşı,muhalif, istek-

•

..

'e

.

bölüm, kısım; 1 ~ büyük bir kısmı; ~

~~l

insanlann pek çogu;.ıJ

~~

içindeki

önemli parçalar. unsurlar vb.; JI.i..,ı

\.. ~ J

--,.,.".

...

• • • Aıil en azından ... dıgı söylenebilir;

jl>-önemli mühim; .•

ii

J.'--ç. ~ çok önemli madde; önemli

. .~. ...:JL

başan, kahramanlılc. maharet isteyen iş;

~aYVanlar için) pislik. ten; gübre; bomba; güne; süslü. gösterişli

122

kıyafcı; (~~i) ~~, 4-1 HRI.

elbise,

. . _. .

,

...

elmek, ele geçirmek: = ~ ; \. L~L _

.

•

~

piskoposlara ait cUppe;

; '. ı - ... 1 (bşi) alip getirmek; (malı)

•

•

•• ••

ç.'~i, ıL,i, JJ;"';' önemli, müh;m;

getirtmek ithal etmek;'. ı.,_ ·1 (malt) dışan-

ulu, yüce. ali, celil;.şerefli, onurlu; görkemli,

dan getirtmek, ithal etmek; (b-i) çagırtmak,

debdebeli;

emirle getirtmek. celp etmek;

j,1:-

J~ ululuk. yücelik, cehal; parlaklık. ihtişam;

-

mek; (b-i,

t..:--'"u

-

.

.

etme; ithalat; sebep olma, icap ettirme:

~L Majesıe. Kral;

~ ithal (malı); yerli olmayan, yabancı;

..J:ı:-l. daha uiu,yüce. dahagörkemli, parlak.

~ ve ~ feryat, haykınna, yaygara;

...

kargaşa, kanşıklık;

~ ç. ~'- dergi. mecrnua; edebiyat ve fılcir mecmuası;

,

iç:n özel dergi;

~ şifa. iyileşme;

•• ~ ;thal, yerli değil; (ç. ~,.L.,1>:-)

,•••f".

•••

~ j:-'tl ~ haftalık dergi;

~~ at;. aylık d~rgi;

... y

~~ ~

yabancı

••

r~~' ~ ~e ~(,iJ' ~

•

..4"A'ö -

•

.

ihtiram; ulu sayma;

,

•

••

•

karıştıolan tatlı

,

..

ç_ .;..IL, ~"'*': 19] Mısır'da erkek· •

cellabiye;

..

geniş

elbise,

. ...

yl,J>, bkz. ~ ;

bir sıvı;

~L daha çekici, büylileyici;

i.:':~~ fc.> jelalin;

--... 4.i~ ç. y~ sebep, etken, faktör,

• ~~ fe.> MIS. o~ak derisi; •

.. (~) (bf;) {kendine doğru] çekmek;

J b-e) alıp getirmek;

bep olmak; (bşi; zararı, belayı başına getinnek; (bşi)

J.&- b-nin)

kazarunak, elde etmek;

" (bŞl) haketmek; (y..,Lı:-)

• •• • y~l elde etme, ele geçirme, tedarik

(malı) dışarıdan

getirtmek, ithal etmek; (bir durııma, bşe) se-

fa bulmak; ~

-

lerin giyinditi, gömlek benzeri

.../"~ Far.> T.> gülsuyu [yine '.,:i~IL~.J; i1aca

(bş;,

köle;

laıçı; ALF.BKZ.;1 ~L y":J.:,; köle tüccarı;

~ ve J".lU:-l şeref. onur, saygı, hürmet,

Il, j

•

Y"'*': çekici, büylileyici, göz alıcı; ilha-

kanunname;

~

...

"

debdebeli;

. --

çalışmak; (bşi)

~ getirme; edinme, tedarik etme; elde

••

••

elde etmeye

çek-

..

.

4J~ ululuk; haşrneı, şevket, ~

bşı)

(b-~ bşı)

tedarik etmek. edinmek;

jJ~\ haşmetmap veya Majeste; ..ı~

•

-.-

[yara) iyileşmek, şi-

bagınnak, haykınnak; gü"-

rühu çıkannak;~1 (brı) kazanmak, elde

etme; ithalat; çekim;

. ~ı.... etken, sebep, neden;

• •• 2y~ ve y~ gülsuyu; •

...

i.:i'ö

çalba, baııık otu BOT. Exogonium pUTga;

.

.'-

.

~ ~~ (ybş ilt!) örtünrnek; (y bşt) sarmınak;

, . y~ ç. ~~ elbise; kadın elbisesi; •

•

123 çarşaf

[örtü J;

M- aksetmek, yansımak; çınlamak. yanla-Iatakırdamak. tıkırdamak; (bıı)

nmak;

.ȍ. ..

sars-

~~ (kilçllk) zil. çan, çıngımk: asılan çıngırak; çın çın

ineklerin boynuna

sesi;

...

,w.". ç.

~ kel kafalı. kel:

(ustlırayı) kayışa

siirterek bilernek;

haddeden geçirmek;

. ~bilegitaşı; .- .. Jk.; (..Lk-) (b·;) (sapa, kamçı.mı dövmek,

• dayak atmak; ~a donmak; Jk.u sabırlı, •

k

(kitabı) dhlemek;

dondurmak: ..ı.h.':"b'iledövuşmek;

(bit)

~Idon·

-

•

durmak; donmak. buz ile kaplunmak.; ~ cesur olmak, cesaretlenrnek;

şikayet

tnhammül göstermek. sabretmek;

-

etmeden kaılan-

mak: .ıJ~kllıç ile dövüşrnek.; ~ (sopa. kamçı vb.ile) dövme;(ç.

;ı~I) metin. sa~Jam: kuvvetli. dayanıklı; ••

.J..6:-ç. ;ıp', ;ı~1 deri, cilt; tabaklanmış • • •• • • deri, meşin, t lJl ..... d.1l.:ı:- maroken;

tW

.

-

-

i*ç. ~1_ ince deri. zar, membran IS1-

vıi ar arasında);

film

FOT~

sa~lamhk.

melanel;

•

••

.ı..,ı:,. j;.- buzdagı; il' w,ı

.

~i denizde yüzen buz kütlesi;

-

-

'-i 1 )~Is.) buı.lu. buz kaplı; kar kaplı;

•• •• «.ı,.ı".ıı ...-ıı Buz Çag.;

.;ıy.,;sabırlı; '.;ı~ç. ıJ J- deri ıüccan; ceııat;

.

.. .

.

.

ö;ı~ve ö;ı y.,; sabır, tahammül;

- -.

'~kamçı darbesi, kırbaç, kamçı; •

'.I":'Udondunna işlemi; cHtlerne; ;ı~dövüş, kavga;

.ıtusablf. tahammül; .J:,:: yı&'JI ~ dhçi. mücellit; . ~donmuş. buzlu; kilabın cildi (ç. ı.:.ıı)

.'

-.

(kitap] cill; .ıJ~ç. ıJJ' savaşçı, gladyatör;

•

•

. ,....

*buz

&0 ve ~" (bıı) sivriltmek; (bıi b/faAı)

••

. ..

,,:,krna't) deri ile ilgili, cild ...• deri ...;

•

&0 <&-> kel olmak. kelleşmek; -. . .. ..

ii

.

*ç. d~ metin; güçlü, kuvvetli; . ..

.. .:.ı~ya da U~ susam BOT.;

•

'.

.'.11J:.sopa ile vuruş. celde;

~Golgola:

metin olmak:

..

kabile. aşirelimizden kişi [ç~. ~.Ll; r'J;

mill;

ol

(m~talı)

kişinin aşireti;

~ dayanma. kaılanma. sabır, taham-

.j,1*çıngırak sesi; liz, keskin ses; .. ~liz; yankılanan. çınlayan;

bilernek;

• L.ı.l.1:ı:- ıJ-!1 hemşehrimiz. •••

• ••• 4:!~ .,i" ...... i cilt hastalıklan;

, ,

~Imüe_

•

•

mak, sallamak:

_,

..,..ı.".

.u:

rugan;

• '~deri, cilt; tabaklanmış deri parçası;

.-11,:".:.Isabırh; ..

j):,:lcin.is.; tek.is. i)

fındık; fındık agacı BOT.;

..,..L,.ı (..,.hı (JI b-il. veya JI masa)'a, ~

sandal)'e)'e) oturmak; (Jlb.i1e veya masaya.

-~

-

Js- sandalyede) oturuyor olm~; , rG)\ J' ressama poz vennek; ~~(b-ile

124

.

- -.,

dostluğunu sürdürmek;~' (b·ııin) oturmasını

istemek,

•- i~

mahkeme: r-":ll:;' . aı:. ~ Milletler Ce· miyeli Konseyi; r.,....,.ıı ~ Avam K.o~-

ç. ..:.ıL olurum, celse Imeclis. ko-

. - .- ... 1 L.L..:-

ili

•

•

. -,

kişi;

•

i':'

•

[hareket]; Olurur halde ol·

--. . . __I)jyl bakanlar kurul u;

ı:- ç. ır:f~ oturulan yer; oıurum, v,'

-

;

yanında, biri ile beraber iken; ~

~ıWI ya da ~~~ ~ • . ı•. - .

Uı.:.:.,.

to; meclis; .:r"":ll ~ Güvenlik Konseyi; ~

__ o

.-_

'...

•

4:!-U.:l 1 ..,..Lı:u ve "='~ ~ belediye encü-

• • •• meni, meclisi; r...:J .ıJ-I ~ Divanı Harp; •

•

~ ; (~) baŞı) tıraş

,

• •

mahkemesi;

•

•

t UJ.H ~ müdaraa heyeti;

i~l~":ll u i~ • idari heyet, idare kurulu; . . ~;.!~, ~ MIS. ihtiyar heyeti ~. -. .

.

.

~ 4ij:Uı MIS. Anayasa Mahkemesi; ~ • • • j,j~~, ı,S~ danıştay, devlet şurası; ~ - ,. . -

. . ~I MIS. senato; J.~ u ~~.... SUR.IAdlil

,

•

olumn; .

f.{ieriyi, cildi) zedelemek:

elmek:

~ pıhtl; top top olan

i·

VI)'

.. şe)'; ~ :i....kL...:ı:-

4:!y.) kan pıhtlsı; •

•

•

•

~ ç. J~\ kaba, medeni olmayan;

.. ~ (~) (gemi)'i) kalaratlamak; ..

:

.0.

~

. - ..,..6:u . . LMIS. müslümanlar için] veraset

ı.r-

sosyal ilişki;

ı.r~ [çoğ·J toplantıya katılanlar;

..

••

ihtiyar heyeti;

ç. ~J'• ..r.,..ı.., . ..r~ ,.,..ıG ,.

disiplin kurulu; . •. L_ .

.\J ~ kurucu meclıs; ~Ü\ u . ~ ı,;. _ . .' • _ mahalli mahkeme; ~":ll ~ IR, parlarnen-

i':' • TIJN.

•

ii

o

••

. . - ,•

•

toplantısı;

J

•

..,..Lı:u

panel; olurum;

. --

e ~, u

mento;:;' •

kansi!; komite, komisyon; • • idari heyet mahkeme 1'" ı ~ birinin

••

•

ma; cülus, tahta çıkma; ~i.::!- in çoğulu;

konsey

•

-..

ı,

odası; toplantı,

•

•

~I ~I TUN. Yüce Kurul; ~ . . r...:J1~' temsilciler heyeti; ı.r;\ı;JI ~ parle-

•

:iL )':'" kadın arkadaş; ı~ in müe.l:

konrerans

•

.. . Devrim Mahkemesi: ~\ ı.T ·11 ya d:ı

arkadaşı; yoldaş,

mesai

.

..

)~ [toplantı. partide] yanındaki kişi;

ıf f:'; aıunna

~

ı,SJ) u ı~ : ihtiyar heyeti; u ~" • •• • •• ı,S.)L.ıdı ekonomik konsey; ~}..,..6:u Mil• · •. _. , .. lel Meclisi; i)pl i.)\.:i u ı ~ MIS. Viiksek . - --

~ ç. ~L..l:o:- toplantıya katılan: ma~ada dost;:

•

Senato Meclisi:

kurul;

olurum;

yanda Oluran

•

t'.ı:t?" ASK. askere kayıt işlemlerini )'ü~(e.n

•

.

lJ~'ı' ~ •

seyi;

.. oıurum yapmak: lt\&. ~ geneloıurum; ,- -

~

.-

,,

oıunmak;

miıe, mahkeme}; toplantı, parti;

•

..

_.. .. mahkeme; ("=' f--s- ) J. r u ~~... askeri . .,. ..

.1"11l,1'11l10) ofurmak; (b·ile) arkadaşlı~ını,

galvanizle kaplamak MIS.:

-- ..

~ •

••

ga1vanizasyon;

•

~

..

..

galvaniz

kaplı;

~ ; (~)(bş;ı k''l'mak; ••

•

•

•

~ ç. r~i k''l'mu; ~

:)

...- -

. .. .,.,.ı., ç ..,.~ taı.

lll~ taşlaşmak;

..

.:.ı;, ç ..~ ve

.-•

kaya;

... . (,be.J<-) ~ u
•

parlatmak, tertemiz, yupmak;

(bşi)

göz

iıa .....

125 açığa çıkarmak, ifşa

önüne koymak, (b-i, bı; ı:r

kovmak;

açık

etmek;

...den) çıkannak, dışan aunak,

V

hşı) gö~tennek,

görüşe

.. . (b-i,

~L

sunmak;

•

(ı:r

için];

lik; (..:f' .. .den) göç,

u~ HRJ.

..

• laştınnak.

zorluk.

bu"nalım]

[gelin]

açmak;

açılmak;

,.,

peçesini

(..:f'

,..

.

e)

V

bı)

.

..

.

neticesi, sonucu; ~i çıkarmak; (bşe) açık olmasını

-,

bakmak; J...~

istemek;

açıklamak; (hıı)

ortaya

... .ii

ortaya

(bıin)

net,

(~ıi) aydınlatmak, çıkarmak,

bulup

~ ,/.

•

cr.'

.

meşhur, şöhretli kişi. şöhret;

~ açık, nel, yazıh, ayan beyan; L...J:ı:. •

•

•

..

•

izah etme, açıklama; •

temlekı:;

göçmen kolonisi,

yaşayan, aynı

••

.p.

•

•

.,

kazanan,

açık. aşikar, vazıh,

,. u;:':' ç. ..:Jl. [gl galon MIS.;

.

bkz.

~~

. ~

,/

(

bir ülkede

şampiyon;

belli;

,

U~ MIS.

~

yabancı

milletten insanlar topluluğu;

~i (yarışı)

galvar.iz kaplı;

J.:-

{gl MIS. giyotin;

'.

"

"r,Ş~ ~ Mısır cüneyhi" ,/

için kısaltma;

,

~ ll, i ~)

,.

Tannmn te·

~~ ç. ..:J'-. Ji~ koloni. sömürge, müs-

.

çıkarmak, keşfetmek;

HRI~

tezahür, görünme;

,,~l

•• 1

(bıı) açı~a,

•

·,

açık,

mak; 1 ..,.'JI ~ ~ ı.. bu işin, meselenin

tezahürler,

.."kltefekkür, düşünme, tasarlama;

kaldırmak,

sonucu 01-

••

~

örtüsünden kurtul-

bşin)

.,.

cellisi;

bitmek. geç-

belli, belirgin olmak;

aşikar

olmak; (..:f'

yazıh

mak,

duyagını,

nel

•

vahiy; görünme;

~

çıkmak,

mek; gözden kaybolmak; zail olmak; görün· ınek;

•

... tezahür. görünüm


Isıkıntı,

mak;

ASK.; .. ~ açık,

görüntüler;

ortaya çıkmak; (,;,r bir yerden) uzak-

~L

•

JW:o-o (" ~"nın çoğulu)

görünmek; ifade edilmek, ifadesini bulmak;

.

•

bOlgenin)

bir şekilde;

uzaklaşınak; ~ aşikar, açık. belli olmak. ortaya

V

aynıma;

tahliyesi, boşaltılması

atmak,

aynımak, taşınmak.

belirnıek; açığa çıkmak,

•

,,"k açıklama, izah; vücuh, açıklık, net-

[örn. tehlike vb.den korumak

bir yerden)

.o.

sı;

kovmak, deretmek; (b·i,,;,r bir yerden) uzaklaştırmak

• •

i;:':' duvak açma 1 i #1 ı.LJ düğün gece·

arz etmek,

bşi) dışarı

daha açık, net;

• •

r:r bşı) göz önüne koymak, açığa çıkar­

mak; (b-; veya

•

~L

~ i (bŞI) cilalamak, parlatmak; ~ (bf;

veya

'

•

(d" bir yerden) ayrılmak, taşınmak; ••

••

..

•

açık

belli,

'"

..r"'Jl olayın, işin gerçek yüzü;

bşde) temayüz etmek, göze aşikar.

.'

~ ç. 4~ kesin, net olan şey ~ ~ o.

çarpmak, dikkat çekmek; olmak;

.'

olarak, net bir şekilde;

kafasını

toplamak, derlemek; düşüncelertni,

toplamak.; dinlenip kendine gelmek.

•••

kuvvetini toplamak; ~

•• ve " ı

~J

[bitki)

•

126

. -.

•

büyürnu ve yayılmalG~' dermek, derle-

~~

= ~ ; evcilleştiriJemez, yılmaz;

~.i

rnek, toplamak;

(~

.. .den)

kafasını

dinle-

bol, çok; bUyük miktarda; çok

çok. birden (ula;

kalabalık, insan

sayıda:

loplulugu;

J~i ~ eıkin. sonuç getirici. etkili, tesirli;

"

u, J....:ı:-ıı (J....:ı:-,.)~)donmak;

katılaşmak,

mek; [yer) bitki ile kaplanmak; • ~

J....:ı:-

oı

koyulmak.

[düşüncelerinde)

mak;

senleşmek,

pekleşrnek; pıhıılaş­ kaıı, müsamahasız.

so~uk,

ödünsUz olmak; [sul durgun olmak;

, ,

kayıtsız

ilgisiz,

0_

'-'_-"i;

olmak

•

~

i

•

~

l....ıı:- ~ ~l birini çok sevmek; ~ .Lil)

.,... J& ... e sesini çıkannamak; 'Jı:l: .:.t~

sayısız faydalar; ~ ~ büyük kalabalık;

cimrileşrnek. eli

'"'J#'"

Ol_t

.

•

.-

•

~I...J:- dinlenme, gUcünil yeniden toplama;

~ bş;" toplandl~1 yer' :.'r)ıı~ ~ H.. ....

... •.:'!': .\ toplanma; zihnini toplama, kon-

~

~'

J bu görüşe göre;

santrasyon (flkir vb.): nezaket, incelik; din-

j~ ve Iij4 için bkz. j~ ; •• • ••

ll""~'''' . ' ıı

•

••• •

pepclemek, kekelernek;

konuşmak;

2- ' • •

•• ':" ':" ç. •

meramını

şekilde, tutarsız

sözü gevelemek,

•

anlatarna-

bir

şekilde

mınldanmak;

•• ~4.:ı:- kafatası;

••

• i

(malt miii-

•

~

donmak, buz·

buz ballamak; soluklan ölmek, do-

oarak ölmek; [kan]

pıhtılaşmak; katılaşmak;

sertleşmek;

•

~,

,I '

donmak,

•

••

J....:ı:-

_._

donma; katılaşma; , J....:ı:- ~)~ dono

• ~buz;

,~ ç. ~r. (herhangi bir) katı; inorganik cisim; mineral; cansız, ruhsuz, ölü; olu.;

eşya;

nötr

,,

~ ~ donmuşluk;

hali

katı

hal;

katılık,

o ;

ı.J''!''~ kafatası o •

i

tavizsiz olma, öıÜmsüzlük. inorganiklik; sert·

ile ilgili; •

ı::-- a ~. ı:\o.,-.

olmak;

•

) -r~1 rı-'". .... . ve~""'~ ,.

mak. kötü bir

kil, s~rv~ti ) dondurmak; laşmak,

don-

ma noktası;

•••

••

katılaştırmak, pekiştirmek;

rnek.

o •

•

•

J....:ı:- (bıi)

SLkl olmak;

buzlaşmak:;

~~, ı.i~ lt.> MIS. karides, deniz ıekesi 200.; •

•••

•

(bıi) pıhulaştırmak; (bıı) sertleştir­

[çimento vb.]

leme. toparlanma, gücünü toplama;

•

durmak;

i

J

u--) (aı] azmak. azgın

inatçı, serkeş,

mak, itaat etmemek;

asi olmak,

karşı

mak; kapris yapmak;

baş kaldır·

gelmek, küstahlaş·

[kadın)

evden kaçmak,

lik; esnek olmama;

..

uyuşukluk,

terk etmek;

i~~ katılık,

,',

.

~

-

inat; kasten yapma;

~ dikbaşlı.

le' '!'J katılaşunna, me; takviye;

ol

sertleştirme; birleşliro

•

1 Jl."..~\ 'e' ~ mal varlı~ının •

dondurulması;

,.

1.'!'J danına; pıhtılaşma; katılaşma; • ~~, buzlanma; buz tutma, balıama, •

itaatsiz, asi;

scrtIik;

•

•

c.L..:ı:ı inat, dikbaşlılık; wIen yapma;

hareketsizlik;

tembellik;

•

kadın )(ocasını

çıkmaz;

•

127 sycomorus;

donma; ..ı.,..\.:ı:-

kau, sert, pek;

ödünsüz, tavizsiz.

katı;

cansız; OILB. camiı; liğe karşı,

tutucu,

e~i1mez.

bükUlmez,

hareketsiz. donuk;

[kitap vb.l

sıkıcı;

kemikleşmiş, aşın • •

yeni-

dere-

V".J"'~ ~

u, i (~)

(bıin)

•

~ ok.şamak, ~

••

(~) (bıi)

a

toplamak. dermek. derlemek:;

inorganik maddeler. mineraller,

diımek,

buzlu;

pmUlaşmış; eğil-

.. Is.J donuk; buzlu: arktik; ... .. Kuzey Buz Denizi;

mez, bükülmez. katı; L~ ;

donmuş,

1 ~, ~, - :;

••••••

J J 'il 4S"L.....:ıo:- hicri takvimin beşinci . . .. ,

L.S.)~ :

ayı; i ~'jl LP~ hicri takvimin altıncı ayı;

·

-

•

~~~

(eti, dmegi)

kızartmak; ~l bu•

••

•

f··

...

. ..

i.r'="(~

sabı~ızhkla

beklemek;

(kitap) derlemek, tasnif etmek;

turmak; (bii) kiıiyi)

..

için lek.is.) kor tanesi, alevii

..

Çıban. şirpençe

.

• •

ii~ ç. ~~ manga!, maluz; buhurdan.

...r-:. ç. !J ..

~~ Lgi gümrük resmi, vergisi

,

MlS.;

yaptldıgı

yer

:ı.rJ-I rı--) gümrük resmi, tarifesi;

·,.,..

bir araya getirmek; (sayıyı)

...

(toplanııya) çaAır­

toplamak. (fisltyt)

... bir araya getirmek; (... J ... ...

(~bir

koç lty; ya da kişiyI)

birleştirmek,

vt .. .nın

Mr ikisini ...dt) kendinde bulundurmak, [gUç

etmek; 1 ~.,rJ'

'.' o •

(bı') ••

içermek. ihtiva

•

.... '}ol ~bli öıetlemek; o

••••

• ••

genci bakış açısını vermek; ~ ~ı...-.ıı ~ • o _

. .. . _. mak; ~I ~ e:-'" sürüyü toplamak; . . .. . , . , -

.. .. \.fL.-li...ı:r ~ yl.:S31 t~':'':! kitap ... ii

.."

o.·, . o,

• • :ı.r:"!"" [gL gümrük vergisi ödenmiş

..

.. ..:J,#"dur.;

.

~ (hfı)

1 içeriyor.

MIs.;

j:-: leinjs.; tekjs. iL firavun inciri BOT. Fieus

ylAmak. biriktirmek:

(bir ştyltn) toplamak; (makine parçalarım) birleştirmek, monte

../~ Ina'tl gümrük. gümrüAe ili~k.in; -" , . ;J"": >ı....: gümriik b;rı;ı;;

...

biriktirmek; (bir koç

..:J.H ~ ~ t· ~ .~" kelimesi .• • .. o• ..:J>--:t ile çoAul yapılır, "~"in çoAulu

buhurluk;

..

oluş­

ilave etmek; (ktlimeyi) cem, çoıul yapmak;

•

gümrük. gümrük denetiminin

özetle-

I.fiı,;,ı işinde çok usta olmak, işinin ehli ol·

TIP';

)~ hunna .ağacının özü;

,. ,

yıgmak.

mak davet etmek;

-

•

(bıı)

mek, hulasa etmek; (insanlarla) birlik

ve cesaret vb. gibi];

odun parçası; (ç. ~L) çıban TIP.; 1 i~1 J •• :J..\

dizgiye koymak, tertip etmek MATB.;

••

-

(harfleri)

•

J"": kor, 1 .,....1 il' ;>1 J<- "If end;ıe • • içinde olmak;

birleştirmek;

~

hur yakmak; • •

tüyünü, kJlını yolmak;

sevmek; kucaklamak;

(para vb.i) toplamak;

'.-ı:--' donmuş.

~

..

.... LF.BKZ.;

cede muhafazakar; ç. .ı..-l~ cansız şeyler,

•• •

2

•

cinsel

ilişkide

etmek;

~~(kadln

ile) •

bulunmak. eima etmek;

~l

(Js- bı Üurj·nt. b/in yapılmasında)anlaş­ mak; ~ bı üzerindt) ittifak etmek, icmaya

varmak;

<Js .. .için) genel bir karar almak;

128

,.. .

.

.,

l'""'.r l 'J-" :0:-1 ortak bir kardra vardılar; t'• ':Ü toplanmak; toplanu yapmak; (insanları

gre;

bir araya gelm. r..;

· .. .. ." 1."" .... ·... '"

~

«

yı~ılmak;

kiıle oluşturmak: salkım

pıhtılaşmak:

ylAın.

birikmek:

haline gelmek;

••

F ' yakınlaşmak; toplanmak:

(y bı ile) birleşmek. bütünleşmek; (komite

vb.) oluşturmak, (top/onu) yapmak: (y veya

r'~1 •••

• ••

b·ile) bir araya gelmek.

konuşmak; (y,

laşmaya varmak; düşüncele,.;n;

özetlemek; • ~

c.

•••

~«

• -

•

(bşt)

sahiplenrnek:

.. .Iu arasindakı) • •• birlik. integrasyon; ( ~ ayn şeyişlemi; ~

,

lu,) bir arada tutma; (ç

.

~) kalabalık.

izdiham; birlik "SK'; Dlu. çolul

•

• ~.

~JI birleştirme, birlik kurma; ••

•

••

ismi DıLB~

..

;

• •

ratif; ~

(mud kuL i ... nın

••

..,..L:.ll

ni:

tamamını;

hepsi-

•

~ herkes; ~i herkes, bütün

••

•

•

insanlar: ~ hep beraber, hepsieni) birden, • •• • •• ~1 ç. iJ~ müe...~ ç. ~ !Üm. bütün •

.. .. .e::--I ../ J,...:,/I ıJL.l1 büıün Islam alemi, .

dünyası; .. i

•

•

•

•

':" )l.ıJI

... tamamen; en uç

•

lO.

•

•

•

.

':"~

bülün ev ahalisi; noktasına kadar;

•• • • (I ~~~~ lJ"1.ı:- hepsi geldiler,

..

J~j# tl..ı:- akümülaıör,

•

':"

~l..ı:- ç.•,:,A topluluk, grup, cemaaı: Züm-

•

re,

takım,

ekip;

ıoplum, cemiyeı;

reze, ıim ASK., MIS. ESK.;

•

•

•

halk; mür· •

\.)I...J' J .:.ı\&.L...:•

•.• ,

•

toplu halde ve birer birer. •

• J

.'"...._F

iY ı

J

......H

••

...

ç.••:.A. ~ hafta; Cuma günü;

.-

~~

Cuma günü; r~~i ~ HRI. Paskalya•

•

••

J

•

dan bir önceki hafta; ~I 4... ~, veya ••

•

•

~L...:- topluluk ile ilgili, toplumsallı..'~..ri

yumrueU), • i a:

_. ,

~

~

koope-

C'

•

~ ve ~L ~ ya da ~1 ~ yumruk •••

bulunduAu toplantl;

tl..ı:- toplam, yekun; toptan, ıoplu olarak;

.A.::J1 ~ yumruk; '.0. •

hazır

c· ':"

~Wl ~ kumU. çoAul: ~1l"'""'~ topluluk

.

ve

•

~I veya ;..s:.Jı ~I kmk ço~uJ OILB.; •

'':"

•

lopt:Uh bülün halinde:

•••

birteşim.

ee

•

A.;ıJW ::joe I,,:" yardımlaşma cemiyeti.

katma; temas kurma; biriktirme;

MAT. toplama

•

. .. .

lerin hepsinin

derleme. toplama: bir ar.ı.ya getirme;

birleştirme.

demeAi; ı,'t,:"

ıı:- genel toplanu; genel meclis: üye-

•

) derlemek. toplamak; (bşı)

•

:;.~r yasama meclisi: ~~.

•• -

4\ (bi;; .)ı..s:.sı

..~ Milletler Cemiyeıi ••

•• • •• ıJL....-'JI sivil cankurtaran servisi;:;.· . ':" ,". • •

~ b-ile) buluşmak; ~ bıde) ittiraka. an· o

..

~ ...~ j,.'~ haylfeemiyeti,

•

~

. •

karşıtl};

~ ç. t:'~ toplantı,buluşma,birleşme • ••• yeri; ıoplanıı. kongre [yine ~ c:.~ i (bi-

•

r

~tl ~i ~ HRİ. Paskalya yortusundan önceki cuma giinü;

·

tüzel

(-.ıkü!te

kişilik:

toplanh, kon-

[dini öArelim ya-

•

pan): kilise meclisi;

- demek. cemiyet. kurum; j, _ ..... ç. ...::.ıL kurulu~, teşkilat,

limsel) akademi;

•

~.#11 ~i 'ı'

•

•

';

"L;.I

•

•

•• •• kalpleri büyillemek; ~ ~L,,:, '; dikkatle,

dön gözle, gözünü dön açarak, :

129 •

1/.".-

akademi üyesi. akademisyen;

~

(makina parçalan içinI

birleştime,

toplayıcı;

derleyen; mürellip. dizgici; (ç.

o

o

~Iy.-) comi:

e:'U:-

tL •

'!"

~

•

büyük. cuma

....~ ç. ..:.ıl. birlik. cemiyet, kuruluş; top-

cima. cinsel ilişki; tamamlayıcı

~~i tL...; ~i.

veya ek. ilave unsur;

lum; federasyon; cemaat. dini topluluk.; lilgi, lak.ım vd.de)

içk.i kötülüklerin anasıdır, başıdır:

hemfikirlik, anlaşma. ortaklık; .0

t ~i

''1)1 t(.;,.i) anlaşma. göruş

(veya

o

o

birli~i: ~ bş yapma komts/mda} illifak. o

genel bbul; Isl.HUK. İcma;

•

t.~~~ icma

•

•

..

.r~' genel kabul gören; uhl.~l .. rar.ısl.

"

•

<;

•

t......o4

•

akürnülatör,

•

~"il ~L.ı:-- Milletler Cemiyeli; ı.-.~,

~i..~ıolslam birli~i; ı.;.,;.ı J):ııı i;...ı;,.

...

"

"

.

4.ıA!' ~~1 Arap Birliği; .:( .~ ........ ~ ••

••

halk üniversitesi, akşam kursları, yetişkin kursları;

beynclmilcl;

,

-

t' ~J ç. ..:.ıl_ toplanma. bir amya ~clme: derlenme; birliklerin toplanması; kalabalık. günıh; yılın. bir arayd toplarunış şeyler, apıü·

tina...yon. ayn •.:ısımlan birleştinne TIP.,KlM.;

.

t~1 ç. ..:.ıL (y b-i1~) buluşma; (meclis. vb.) toplanıı; kongre; tekr.!r kavuşma.

yine birleşme:

A5TR. takım yıldız.

burç; iki

akarsuyun birbirine kanştıklan nokla: top-

~~ akademik. yüksek okul seviyesin-

..

de; üniversite mezunu; ~ ıoplu, toplanmış, derlenmiş; bü-

•

lumsal hayat, içtimai hayat; t~'illoplum; •

•

•

J"wı t~i kavşuk. çalal; t~~i ı-i. .. ,

..

..

- ...

tünlük, tam olma; MAT. toplam. yekun;

~~1 '""'Jrl baskıya haz..ır harfler MATB', .., ~i ~i)i ~ ülke topraklarının tümü; ,

...

..

. .." . ~~"~ ıoplam uzunlu~u; t..J • ':' ".iı ~i sinir sistemi; o

o

•

•

"~J!

üniversite

ve

ile. ço~unlııkla;

••

i

namazı lalınan cami;

montaj:

şirket

•

..

~~ ç. ..:.ıt, ~~ (pul, sanat eserleri vb. için) kolleksiyon; [hikaye] derleme; liste;

toplumbilim, sosyoloji; t~~i ~L.Jı; ıop-

[agaç. ada i grup, takım, ekip; (makale vb.)

lumbilimciler, sosyologlar;

dizi: pil, b<ıtarya ELK.; pakt, ittifak, blok;

..r~l [na'IJ toplumsal. içtiıııai. sosyal:

. ..

loplulugu ilgilendiren; sosyalist; toplum bi.

-.

limsel; ~

.

--

. ..

~~"1' jJY-I medeni hal; ..:.~i ... .-.

..

~~!Isosyal hizmet; ~~"il ilJUı •

•

••

.0

• • •

sosyal eşitlik: y~'J14 '. alı ıaplurmal •

•

••

•

•

•

•

••

yapı; ~~! sosyalizm [yine ~i): ·,~ii;

t,'"4

geniş. genel, kapsamlı; toplayan,

birleştirici kurum; toplam, yekun: (binalar

.

vb.) küme, blok; sistem; dergi, mecmua, beL-

..." lelen, bülten; 4.. • "Il ~ ~'Güneş Sis. ' . ""... temi; ~I.:..d' ~~ sendika; "

.,

t.~ TEKN. kollektör, toplayıcı; akümülaıör, ••

••

~ ~ hakkında icma olan;

130

.. , ç. -

-

~ vulaşılan

...:.ıl. toplantı.

yer,

buluşma

.

.,.

."

A..;,p.- ~ parantez cümlesi;

kongre yeri; rande-

.

yeri; toplanma, buluş­

..

.

J.)-' . -

",:-,L..,,-

ebect hesabı;

. J~ güzellik , ~ı...)-.' ~ estetik bilimi; .-

ma; insan lopJulugu; toplum;

.->~. =~~ ALF,BKZ.;

~

güzel,

hoş,

latif,

yakışıklı.

canaya-

••

~ LL~) (bii) özetlemek, (konuyu) topla-

•

kın:

• •

arkadaşea davranış;

samimi,

.

nezaket.

..

. ,

,.

mak; ~ u (J~) güzelolmak; yakışıkıt,

IObarhk' ~4 JI;;,I ve j..i-I ı;;,,-, ya

hoş.

da

latif olmak; (y b-e) uygun, münasip

,olmak; uymak; ~(bşi, b-ı) güzeııeşlirmek, -- süslemek, ıezyin emek, daııatınak; J-~ (b-e) kibar. nazik, hoş davranmak;

J'

J.

t •••

•

~L

~\

satış;

..... ket, kibarhk; dalkavukluk: 4l.U:-.t dostça; 1 ,.

•.:.ıLJt.s::.J, ~

-..:.ı":M~ ...H ~lj adabı muaşeret; - •• -

•

·J.. -

. A' ~ij \.. ~ vıudı; ...

şey; ı:r ülS

"

-

_

•

o'

,o'

.

.

,

> ..

_".oJ

lesi; ~)V-\ ~ veya ~~ ~ açıklama •

•

, _ • • 0'

cümlesi; yU:.i\ ;n o·

. -

t ':"

,"

4:J~ hal cümlesi; ~ •

r

•

".

nida jfadesi; ~ .,'

A.l..t.:o:- şart cümlesi;

•

•••

•••

o .,

•

...

p

landırma: 4:J~' ; •

••

fl,iJ

•

genel görünüş;

~ç. üJ- toptancı; ;.

,'J

. ._0'

0_

ı;~! genel rapor; ~~~ ... ,~ toplu eeza-

.

4.:--ı1 ~ isim cümlesi: ~ ~ fiil cüm-

J. bütünü . . ., . -

• ı{~~özet olarru:' ~:nel: i~~a1i;'

,'J'

.. o'

.

de; J~"jl "":'"Y. = "j~1 genelolarak;

~, r:- li toptancı; ~i f-" toptan fiyatı;

"

-. - .

.,

birden, hep beraber, birlikte; TIC. toptan; ,.J

•.•

ile. tamamen; ~~:~ ve ~l.':":' ~ genel-

~L ~ kısaca. özet olarak: a...)-~ hep

-

,

özet olarak diyebilirim ... ; ~l..:ı:-~

.

•.

--

J '••

.

. -

· .. ül hasılı kelam, yani kmlCasl, sözün özü;

...

(konuyu) toplama;

'jlwu,1 genel olıuak; ... J.ıJI -'.lI.iJ 'jJ....,,1

ol Jyill u." J veya r'jl u." J

,.

•

••

J JI.i söyledikleri arasında ...da ,.1 .. .,. _ ,. ' , ' J .

·

.,-.'

J~lözeı; özetlerne.

. ... u....:- Onun arkadaşlanndan biriydi;

· - ., 4.ı~\

. ..

,

4l.~ ö)lD nezaket. hoş geldin ziyareti;

i~'J ~ hep birden, bir anda;

_.

süsleme. rezyin;

. . u.~ç . ..:.ıL kibarl nazik davranış; neza-

yan cümle; ~ tamamen, hep beraber, hep birlikte;

t ,:""'; güzelleştirme,

"

OILB. climle;

." , - - ... ... kainaHaki her .

•

kozmetik;

..~ç. . ~-.toplam, bütün, yekun; grup, toptan

•

daha güzel; •

j.

yarJaşmak; (bşı)

birbirine kibar davranmak;

kalabalık:

J..

b-i hayırla yad etmek;

,

birlik;

••

b;lmeme; ~i /'" nankör; -;.,-. .ı Jo.i,.

~ güzelleşmek, süslenmek; J-~

mak;

•

şükran, kadir bilme, •• •

•

özetlemek; iyi, terbiye ölçüleri içinde davran·

•

kadirşinaslık; ~, ü\~ nankörlUk, iyilik

(b-i) ilave etmek. katmak; (bii) bir bütün

olarak ele almak. bUtüncW

-t-~ üL.i.'r

2

J

.,

.'

..

~ özet; toplam ~~ toplan: . ., . ' Jl.:, Jl.:I erkek deve >~I

s.;,.ç.

bukalemun zoo;

..

.:.ı~

J~ç. ü)- deve binicisi; Icinjs.; tek.is. iJ inci;

J-.

131 ~ (bı/u,) toplamak. bir aıaya getirmek. der·

,

lemek;.ıd· ~ (kalabalık)

.,

,"

lJe .~ ç. .P"~ kalabalık; halk, ahali, •

kiıle; izdiham, halk yıgıru; ..ı=A~' kiLItler. •

insanlar,

,"

. .....

.' ...

IJ)Jf-: cumhuriyetçi (s. ve is.l;

~)~ ç. ı:JL cumhuriyet , ~Je ~i

•• ••• i~1 ı..:{~ı Birleşik Arap Cumhuriyeti;

.

• • '"

•

....

.,

. ..,.

•

~W"jl ,)w~l ~)~, Bau Almanya;

...,.

••

•

., ...

ı.,;w~ı .,ı,ı} .,;.ıJI "))1. ,.1I Doıu Alman· • •

ya;

...

.

•

toplanma bir araya gelme (insanlar

. u.,p}

kalabalık;

..

ıJ": u ~.

(bıi veya

" basmak;.;r:-

......

J&- bş') gizlemek.

(ediı.]

delirmek, çıldır-

mak; 4.i.p ~ deli gibi heyecanlanmak, kendini kaybetmek, çılgına dönmek

•

Çıkmak);';p:"

,

[zıvanadan

(b-;) delirtmek, çılgına çevir-

....

rnek; ~L (bşı) gizlemek, saklamak; bkz.

.....

.....

•

~ delilik. çılgınlık; oj

_.

.. .

kan, siper,

LJ~ ç. ı:.ıb:-I kalp, ruh. can;

•• LJ\.:..:-

..

bahçıv~

.:r: ;~ delimek, çıldırmak; ~~ örtU!-

... .

~ ç. ~i. ı,) Y'cenin; tohumdaki haya•

•

li nüve;

"

.:.ı ,P': delilik, çılgınlılı::; aptallık, ahmaklık;

köpOrme. çılgına dönme; kendinden geçme,

..

".

~

vecdc gelme; , ıJ .".=.t ıJ~i birbirleri arasında

uran

bulunmayan

Idşi

için

şeyleri

kullanıhr.

dünyada ne garip

saklamak; (gece) çökmek, her yeri kaplamak, karanlık

4':" ç. ""i., J"" küçük bahçe; bahçe;

baAlou

~

için);

..

~ ç. ı:r" sıgınak, korunak. hanoak; kal·

avam;

•

-

.'

.,rJ"" bahçıvan;

toplanmak;

i ..~ kalabalık, grup. küme, güruh; halk.

•

L ••~

birbirine

kanş­

• Allah Allah!.

şu

şeyler oluyor;

"

~.P deli; çılgın, kendinden geçmiş;

~ ç. ;;,,~ kalkan, siper; ,. . ~ delilik;

u\:o:- cin; •

•

•

\)~ ç. ~~ cin musaHat olmuş; deli; çatlak; aptal; ••

~ u (~) (b-den,bşden) düşüncelerini,

.

zlerini uzak tutmak;

,.

~

gö-

(b-i, bşden) sakın•

rnek,

giılenmek;

(b-Ilin) deli oldugunu dü-

şünmek; ıJ":'

•

ır:

,

yilrümek; (bı) boyunca. paralelinde koşmak,

[topjs.) cin;

yanında,

... _'. dışı cın;

.- ç.

•

·

-'

..:.ıl_,

~

u'--':- bahçe; cennet; 1 ..:.ı'--':-

. . . ~i Naim Cenneti; ~U--i ~L.o cennet me•

kan, rahmetli, merhum;

boyunca. paralelinde

koşmak

(bşin) yanında kenarında olmak; (bıe)

[na't) cinni, cinler ile ilgili; cin;

~

~

dınnak. uzak tutmak; ~~ (b-nin) yanında

••

•

engel,

olmak; ' .. ~ (b-e, bşe) engelolmak; (•. .den) • ••• • • •• uzak durmak. sakınmak; ~~ ve ~\ =

... ' .. ~; ~i (bş;n) yanında/ kenannda ol~

. .... .

mak, (biL boyunca koımak;

132 • J • • • • ~ ç. ~~. '-I-'~\ kenar, yan;

... ••

[mud. kul.) .. .in

....

,-

Olndan; , ~ JI ~ ve '00; ••••

yanında. yakı-

"". ',:",J 4 yanyana;

..

.

•• "

•

..~" ... . .. -ıJ::'! lo- muhtevası, içeriAi,; ~ Js- bir ~ ı.J::-!

arasında, sınırlan

içinde.

dahilinde:

•

•

yana, bir tarafa. bir kenara. ayn bir

..

.

şekilde;

~i ~,~ göğüs zan iltihabı, zatilleenp;

'. Y-ç. ..:.ı~ kenar, yan, laraf; bölge. ,,-

...

J .. .içinde. sınırlan dahilinde; .... : ... '. .

alan; 1 ,,~

..jj..rAJI. ..:.ı~ .. odanın her yanı, dört bir yanı; U;Al1 ..:.ı~ ~ oda(nın ortasın)da: .r'.> ..

,(,il.'":,,, ıJ::'! 4

.oJ

•

'"

içermek. ihtiva etmek;

_"...

•

•

•

..:.ı~l tıka basa dolu; ağzına kadar dolu; • • ~

yan, kenar [na't];

H

H

kabileden ya da akraba 01•

mayan' ~, )~i akraba olmayan komşu;

, ,. yl.::o:- (saygı ifadesi) cenap; ~6:- siz,

bitişi#ine; •

•

• . ;L...J:..ı yanına; ... ~L ':" ~, ve • ·.. ~\:ı:..ı... ile yanyana; ...e ilaveten; ... den . ,...

.

ayrı

·l:J'-':- ....J

olarak; L:,;I,,:- A.Iı..P J bşi bir kenara koymak.

ayırmak;

:

AS-~

•

bş; kenara

(geri almak

J. .

üıere) blrdkmak. koymak; ... ~l:ı:ile . ,. karşılaştırıldı#ında; ...e nazamn; ~ L...... •

•

~LJ':" gönüııeri •

• •

r'l' ~~ a~zın iki ucu;

•

· .. ıJI ~i,,:- önemli derecede. beııi bir mik.•

•

•

. ,.

tar. epey; ... ~. ~ ~'-'=" . çok miktarda:

.

. .... , , . · .. '", p,5 ~ J" o çok ... du,; ~\S' , .",",ı.:. -" . . .. r;:ıı ~ ~ ..,.,ı.:- ~ çok cömert olmak; .., . ... ..

..

~"il ~ ~ ,~ı":-,js- çok önemli; J; • J" • ". ~)#' ~ .~'-'=" ~\ çok çok önemli; ,

~cünüp;

~i,,:-

..

•

J

,..

J.

..

JS' her yerde. dört bir yanda; .u ~

• •. 41":- b-e

·

karşı.

alçak gönüllülük göstermek,

,. . . . yumuşak davranmak; 41":- ~'biri(nin kÖIÜ• .• . . . , , . Iü#ü)nden emniyeUe olmak; ~l:ı:- t~' ~

zatımı;

•

•• • ~b:- zatüleeop [yine ~i ..:.ıl,) veya

.. .

•

..

~1'1'1;

.. hüktlmdara

.

"'i' <ı Y

•

, , . . ,

,""Y güney (s.]; 1

Güney

•

•

•

•

••

hükümdar hazinesi; ~~i ~ kihar, uy~al, halim selim; ~L.....t-I ıJ.OI kibarlık; yumuşak

Afrika;

~~ ç. ~i~ yan taraf; yan taraf, •

kısım,

bölüm; kenar; kanat, cenah; GEO. yan; parça, bölüm;

.. .

kadar tenezzül etmedim; (~ı:./~~) ~~

4\.:ı:- b·den korkmak; ~~l ~ • •• • • ait arazi emlak; ı$,r--Jl ~\.:ı:- MIS. devlet veya

•• YY güney; ~~ güneye; J

• !~~ gözümün ucuyla bile bakmadım. zerre •

4.ıI.:.:ı:-ISL..HUK. cünüplük;

•

• . il....:ı:- ona, adresine; yanma, •

~

,I • •

•

kısmi

görünüm

(ıJI

ruim

vb.nin); miktar, çokluk; bir miktar <ı.:r- bşe) •

•

birkaç. bir az , ,.. "-:-i~ ~ onun tarafından. ., , . , ondan kaynaklanan; ~'-':-~ ... ~'-':- ~, ~.

,..

... ~r bir taraftan... , bir taraftan ... ; J!

. .•

, . • huyluluk; ~,*, ~ J geniş; kuşatılma. en•

•

•

gin, uçsuz bucaksız; ~~,

.

••

•

JJ) kibar; canay-

,,,

•

.

akın, sevecen; ~~i "':"J" ~ korkınuş. ürk-

.

müş; ~~,

.

.

•, •

r-r .güçlü, sa#lam; , ~l!-' i ~

güç, kuvvet; ~U-i •

•

..

' .. $ • saygı duyulan, •

. J. evin her yanında;

saygın; JI.ıJI ~\J':"

,

~ı":-Ina'tl yan, kenar;

133

.. 1

ı,J . . ~i [s.) yabancı, cenebi;

..

,. ~l.I:-l) (is.) yabanCl ::;.:':""il

.

(ç. uJ-,

ı')lJI yabancı

-. ülkeler. ~~"jl Ai) lejyon birliii; ,

..

.-

"

~~ ç. ı.:.ıl. MIS. kaldınmıaşı; ,

,

set; yan

~

~ ,rJI uçarak. şimşek gibi; •

o.

•

••

•

..

... iJ\ ... yapmasında, bir mahzur yok.;

(J' ...e) daha fazla meyilli:

~i

(savak vb. için);

•

cY (Ji bıe) meyli olan: c:y eJI ...~) egilim. meyil; bükülme,

.

, , ~ yan, cenah (ordunun):

egilme; ~~ kenar, yan, taraf, cenah, kanat;

bkz. <.$.r.'" ;

,J

- o

("" HUK. hafif suç: günah 1 .,ıı C"" 'J

' .. ":"~ sakınına, tecennüp:

<.$ r

Js.

iletişim ortamı olarak kulanarak; ~~ •

,

kan:ıl. kanaı

ol>,

•••

W~ ç. ~',Jo':" kaburga kemigi; iç, gönül •

.14 ve j 4 bedenegitimi; jimnastik: " .

. ve

~j~

.. [s.] beden

,,:?j~ ,

•

••• ilgili, jimnastik; ~~L

•

e~iıimi ile

••

yW"i1 beden eii-

..

..

. ..

ruh; , ~\,Jo':" ~ içimde, gönlOmde, yüre•• • • • •• Iimde; ~L,JO':" tı:.iP coşmak. içi içine sılmamak;

timi. jimnastik hareketleri;

, ,

(J veya J' merli olmak; (J veya JI

~ a (U""')

e) meyletmek,

~ dolru) elil-

~kanath; ~ ~ ~

(b-i) zorunlu askerlik hizmetine

Js- ._.~ karşı) seferber

rnek; CJI ...t!) geçmek:. bulmak; (gemi]

almak ASı<..; (ordıtyu,

(J'- veya J' karaya) oturnıak: (,;r .. .den)

etmek. harekete geçirmek; askere

aynımak.

sapmak,

Çıkmak; ~

vazgeçmek, ilgisini kesmek;

...den)

~ (bıı)

kanat·

.

.. .,

yan taraf;

. .. . ..

~ karanlık; yan taraf 1 ~L ~

..

.. ... mOz.. ve mOe. ç. .).P':, asker;

kaydedilmek:; J".;,,:-

ordu;

landıonu. hızlandınnak;

~

.

alınmak.

.)~,

••••

••

••

...şJ.;.;ı; ç. .).?: asker. er; , JJ1IJJı..:Jı; IR.

J

• . o'

ve SUR. er, rütbesiz. asker;

~-

..

·IJJ.:.#; IR.

gece karanh~ında; l.S;:ıı ~ ~ Ilafıen:

J: . ve SUR. acemi asker. er; J~\IJ.ı.:.t-1 Meç,

uykunun iki

hul Asker

. ç.

kudarken; ~

yamı arasında}

gece herkes uy·

.,

~ hafif suç (HUK. da cinayetlen

. ..

.. .

(ordu. bina] eenah: yan. taraf; kenar,

..

1 U\

J.. onun-- koruması. himayesi allında-.

yun; ~"i' ~~

hizmeti; ~ askere

CL.- ç. ~',cL.,-llkuı,uçak i kan.c ~~

,

(Anıtı];

~,l:,,:- askeri işler; ordu, askerler; askerlik

kUçük. muhaleretlen büyük suç.):

..

oj

Js- radyo yayınlan ile. uz.ayı

berlik; 1

alma. kaydetme ASı<..; serer-

•• ı,<)ı..,..'JI ,

• i ,.,.

•

'Ii zorunlu askerlik

'

[hizmeti):

,

.ı.,;"...; askerlik

hizmeti;

, .w... , acemı. er;

134

J', ~ MIS. bayraktar. aıemdar. '. ..

•

•

'i

olma otLB.; ırk. soy; millet;

y~ ç. ,":",,)~ bir çeşit çekirge zoo.;

cins isim; l$ J •. li ~L insan cinsi; ~~,

_..

•

....)~ jandanna kuvvetleri;

·-..

.. ~~

~J~

,-

•

•

i

••

•

şelale;

i

cinsi. cinsel; cinse ait; cins

fasıla

ile ilgili; soy ile ilgili;

..

MIS. general

•

~ ~ cinsiyetsiz. eşeysiz;

-'

ASK.;

._ ı,;

,?;(biri için) cenaze töreni düzenlemek

·

.. i j~ ç. il:..:- ı..abut:; " ...

.,

O':"

-

~i_ vatandaşlık:. tabiiyeı;

1'':''J vatandaşlı~na girme; cinas; •

cenaı..e işlemleri;

lantılı olma;

.. J,if" (~~j) zencefil;

• ~ vatandaşlıla kabul;

. [= .,;:-J:Lij] ç. .J'jL:...:- zincir; (tank, traktör

•

.,

~~ homojenlik; benzerlik;

.. .

•

•

W~ benzerlik. andınna; ilişkili, bal-

"•

•

. ç.

V"'l:.:ı:- kelime oyunu, cinas;

j~ ç. j.ıi~ cenaze işlemleri;

.ftf?

•

•

•

o'

.

•

.

~

MIS. ç. j.ı~~ goOOol;

HRI.;

•

,

••

•

~

•

ya da ~\:Jl ı.r=-?-I kadın(lar). cinsi latif;

J"":-ç. J'b:- ıaı; ç. J'b:- M1~ ç~layan,

r-:

• •

•

... 2JJ~

•

vb. için) iz; bir uzunluk birimi (::: S ı. oi = • 17.75 ın; yine MIS. = 20 m.)' r-~ .)u,

~~ benzer; ballanııh; homojen

zincir dişlisi;

~~benıer, aynı cinste; homojen;

••

•

)~geride

ı,;

•• ••

..,.-. vatandaşlıla geçen;

•

~ ~ ~L.,..:i

iz bırakan {araç];

o

~

= ~ (bıı) benzer yapmak, benzetınek;

(Iri) vatandaşhga kabul etmek. (b-e) vatan·

vermek;

(bıi) sınıflara

bölüm-

(,;,f- oo.d~n) sapmak, dönmek,

uzaklaşmak; (JI veya J bı~) meyletmek; ı.,.p.',:"

ALF.BKZ.;

• oL

daşlık hakkı

oı

..

ı..f"~ ve ı,;c}·':"çuva.l bezi. çul; ii

ol

lere. katogorilere ayırmak; ı..rJ~ (b-e, bıe)

~ç. ;).f':' (milz.) harp;

benzer olmak, andınnak; aynı cinsten,

ii~

Cenova;

ı.r"

i (",r:) <Mi, tne)W)'i); toplamak.

dan olmak, andınnak; daşlılını

•

hdıc.; ~i ~i erkek(ler); ..y.ıJI""""'1

istiridye 100.;

çavlan,

i

i

• i

iJ~ (b·;) yere yunnak. yere atmak, yıkmak;

Jl,r:-

•

• • ~il$J C. o Mısır vatandaşıdır. Mısır-

jandarma [s. ve is.l:

••

...

'~ vatandaşlanmız,hemşehrilerimiz;JA

I.

ı

•

~Il""'"""'~

.

"

~ (...

kabul etmek,

yapı-

y) ... vatan-

vatandaşlılına

gir-

rnek;

..

devşir­

V .. .d~n) kaı.anr elde elmek; (avantaj,

mek; vatandaşlıla kabul edilmek: ~~ ben-

kiir ) ele geçinnek; (cezaya, zarara, kötü

zerJ yalanı aynı cins! yapıda olmak;

bir duruma) maruz kalmak. yakalanmak.

• •• • ı.r:J': ç. V"'I.:.:ı:-I cins, çeşit, tür; kategori,

tutulmak. uUamak, hedef olmak; ii

sınıf;

cinsiyet;

erll,dişil,

milzekker, mUennes

•

(bşe)

sebep

i

olmak; ı.r" (~\:.;) (J;

o ••

e karıı) suç işle-

135

.. ,.. .-. -. rnek:' ~j ~ ya da 4tl:.; ~ Cı.P-. (bazen) Ji ... r

karıı) suç kabahat işlemek; (~

(Js. b-~. bır)

bor ağn, acı, u=a) vermek; o'.

.. J.

sarfelmek, harcamak; (b·i) yıpratmak, yar.

. mak. bitirrnck; ... c', J.+:ı:'1 .. .için ,. . . .. elinden geleni yaplı; ... J. o~ *' dikka4

4 - "I(J bı

zardr vermek.; ~(Js-b-;) suçlamak:. ilham

tini. zihnini ...de toplamak;

etmek. ~ b·ı) azarlamak; aJçakça davran-

için) çok çalışmak; ISLHUK. ictihaı elmek; ~ç. ı JfJ': çaba. gayret. ceht; güç, kuv-

vet, emek; güçlük zorluk,

devşirmek:

mahsul

••

r.i'" mahsul. hasaı: biçme; ı..r: (cinjs.] semere, mahsul;

~~ç . ..:.ıl. suç işleme, inikap; suç HUK.: •

•

• •

•

•

t .":"~~I"tS::- agır ceza mrıhkemesi'' ,

ı;~suÇ ile ilgili •

•

• •

• ••

f ı;~ı ":(""""'1

. '

j.

agır

.:r>'<..-ı-: b·,) suçlama, ilham; a1çakça davranış;

••

.ıJ~ç. i~ suçlu. suçu işleyen; kabahatii; "

~ ~ (suç) kurban{ı); zarar güven.

.-

. . (#r'-'1 )<,<;-,ı,uı Paund. Sıc.:;n; ....;.:.., •. ~

'"

. . -- .

.

i.j~ Mısır cüneyhı ~k'~:ll':na. ~

uzman,

mütehassıs; büyük alim;

•

.1....f-':'"o (~) gayret elmek, çaba sarfelmek, zahmel çekmek; (b--i) çok çalıştmnak, biıir. rnek, ıüketmek: JA~çabalamak, gayret et. rnek; (... J~;

t

J: bl için) .canını,. malını ,

oııaya

.. 14 .\.4':" '.' . . ., bUtUn güçlük.lerden sonra; .JL,c. yüksek gerilim . . • • ... (mud.ku!.1

" ':'o! büyük mcşakkat ile; ~ ...LAı ,

J....+.:ı:'

ELK.;

,

~çaba, gayreı;

. ..... e kadar

~

~\İ:JI ~ mümkün olduğu olduğu

,

kadar çok;

i

.. ,':"

~: ilJ" yapabildiği, yapabileceği kadar. gücü •• • •• •• •• yeltiği kadar, ~tS::.~ 1 e':" n; ... L- i , ' : "

..

... mikıannca .... miktarında;"='~ yapabildiğim

kadar, ••

~;

ı~savaş; cihaı;

..

ı;J~savaşçı; ,

çabalarna; •

•

ı~lçaba. gayrel, çalışma; meşakkaı,

ı:t:ki, ;li(ıllı;

•

tüm gücünü sarfetmek;

ı4-':"!çaJı~ma. çabalarna; aşın çalışma,

• •

~ç. ~~

,\ 4 ~ ve yine

;.u~mUcadele, çekişme; •

'-.J:

""'bkz, .....J; ••

o~ (Jj~) ~ . ..'

-,*"bkz, "

..

••••

..

•

.. ~ Ing.> ~IS. cüneylı, r .:und;

o~

gerilim ELK.;

kadar. mümkün

semere;

magdur, zarar gören taraf HUK.; , ,

..

,

.. ..' . ~ç ..ıJ~ mahsul. hasat; kır. fayda,

;

volıaj.

,.

sıkıntı; meşakkaı;

.~

ceza mahkemesi; J~i ıJ j\lllceza hukuku;

sinsi, hileli

i

••

mak; rJ - ~i (bıi) devşirmek, hasat elmek.

"

. .

'"

koymak; cihadetmek;

i

e ~I(bli)

zahmet; seballı çalışma;

..

şisel yargı, şahsi

ISLAUK.

içtihat; ki•

karar;

-

ı~ç. ~ı. çaba. gayret; zahmet. meşakkat;

voitaj, gerilim

••

EUC;

. '" ~b~ bütün gücünü sarfeımek;

•

J.l...ı

136 •

•

.ı..l.ıı,..

ç.

ı:.ı". mücahit; savaşcı, muharip;

edilmek; kendini donatmak;

çayuş;

MIS

•

Le

gayret, isteyen, çok yorucu. bi tap

~

•

etmek; ...;.y:u donanmak, süslenmek,

zır

düşürücü;

•

i

•

•

o (~. )4;> açı~a çıkmak. görünmek. çıkmak;

bı') açıkça

(bii ya da O.:J

.•

o

açıkça

söylemek, ilan

da .ı,li..d~l j4':- alıcı;~.l.. j4':- ve j~ .i

•

:

.. on Icihazl; ~, j~ matkap Ikazı işle· I.

•

i

•

etmek, duyunnak; (sesi) yükseltmek; ~ u

mindel; petrol kuyusu

(j)~) (ses, duyulacak kadar) yüksek olmak;

bir çeşit malkap düzeni; ~)J~ j~ dolaşım

...

"'U:--

('-i hı,) açıkça, yüksek sesle söylemek:

ve

K

Jlt: alellilik. aleniyet, herkes ta-

iH

ve iJ

•

•

i

•

ı.; K

'+; alenen; bir şekilde. alenen;

herkes tarafından bilinen.

~

• ~

-

meşhur,

•

•

i

hazırlık;

•

•

""L,i jip. s;s• •

•

_.

-

•

o: .'ıl j~ lş;Utıe

•

o

•

jlf.::J' sinir sistemi; j4;

donatma, teçhiz etme;

-

•

ı.ş ~

yüksek (ses];

haıırlanma,

hazırlık niteli~inde; hazır­

(na'tl

lık Isınıfı];

gür sesli; • •

ç. ~I,,;..t mikroskop;

jA~ hazır; h~zır

mış;

yüksek sesle konuşan; hoparlör;

i r~ samimiyet; •• •• o (,H-) yarall)'ı) öldünnek;.)+': (bı')

v&-

hazırlamak. hazır

·1 j~ • •

.. ":"'.i:f':Ü teçhizat;

•

düzene koymak;

•

o..

i

• • ~i sindirim sistemi; • ~

r.$ ~ mikroskobik; )~

i

•

i

•

J. ~

•

ı,.:.)'ıl ya da ı,.:.)'ıl .:.Ijtll

sistemi; 'J; MJl

.ıf':'\ daha yüksek (ses); r.$)~

i

alu ı~kilau. örgü~ tL

r-i" yüksek Isesi;

elmek;

(bıi)

(bı')

düzenlemek,

sunmak, :ıt2
(bşi

veya b·i, '-i ... il~) donatınak, ıechiz etmek; ft-"l

o

•

••

i...ıf':" açık

•

sistemi ANAT.; ı.:.ılj'r~1 •

.

•

••

•

..

mograf, deprem yazar, ~ r j~ gizli, yer·

bilinme;

rafından

kazımında kullanılan

o

i

H

.

J... ~ verici, istasyon;';'y..,;.ıYı j~ televizy· •

•

_

'.

i

ilan elmek; ('-:" bii)

o

J}- . jip.i ve J~i jip. ya .... i.

0'"

ortaya

telsiz veya radyo; j4-;

0.0..

•

•

•••

•

jLf....;

-,,'ı) radyo;

faal; (ç. ı:.ı J-) ISLHUK. müclehit; ıf?:

_

ı/J-: ~

gayret sarfeden,

'o

• •

hazırlamak, hazırlanmak;

.j~ ç. ı.:.ıi., i ~i teçhizat, takım; çeyiz; -

o.

~ çok çabalayan,

r

ha-

hazırlanmak,

mekanivna; alet, cihaz, gerek sistem ANAT.;

yorgun, bitkin;

~

olmak; kendini

ıedarik

(.)<- yara/ıyı) öldünnek; {.}<- b-i); yok

•

•

halde; amade

...

donatıl-

o

i jA~1 ı.:.ıL...r.W' hazır elbiseler,

•• •

j ! ~ ('-I ... ii~) donatılmış, mücehhez (~silahlarla) donatılmış [ıank,

J-f"':

=:)

ı.f+':"

gemi vb.};

içini çekerek, hıçbrarak, hüngür

hüngür a~lamak;

~l<ı~ ~l hıçkararak • •

ağlamak:;

. : ; . a~ ç. .,:..l hıçkınk; (gözyqıl boiMffla;

..-'4>-llgözyaılanJboşanma;

137 •

....~ =:)

,.

•

l.<~l [kadın)

J..~bilinmeyen.

vaktinden önce, erken •

.. .. _...

dofurmak; [kadın) düşük yapmak. çocufunu

r-":I]

düşürmek;

.. J

~ "

i1f!"1 [kadını çocu~u•

laşmudan, gelişmeden

•

~ düşük

yok

kürtaj;


aptalca olmak;

(bşt)

••

Ja

~

•

...i (b-nin)

cahil

aptallık.

•• •• ahmaklık; ~.$ ı:r bilmeden;

,.

J J+':" cahil; aptal, ahmak; •

veya

somurtkan. asık, soluk (yüz);

-.

~.

,

"'~ve L. ~ soğuk bakış, somurtuk

,

ifade;

düşünceli, dalgın,

~ mile.

hava; atmosfer, gök.; hava

.~

~

•

•

ir hava yolu ile; telegmf .._ ..

. .. katmanJan; ~ y J. yağmurlu bir havada; yl.1:!)'! hava postası; yı ..;J~ •

ile

hava

• ı.Ş y:- [na'tl havL .• hava ile ilgili; atmos-

.. -

fer...; meteorolojik;

.-

.,

IŞyı ~i hava (at-"

mosfer) basıncı; 4ty ..;J~ hava katmanla-

~ aptallaştırma;

..

• •

ja~ bilmezden gelme; . --. s' "

suskunluk, sessizlik;

cehennem;

(durumu); çevre;

•

bölge; •

••

n; /OŞ y ..•

J'l<-ç. '0/.-, J~, .w,-. ,~(y bıi.

nasıl yapılac~ım)

somurtkan olmak;

r~ bulutlar,

Jt ..,.... ç. ~~ bilinmeyen. keşfedil· ,

asık.

yç. Soı~i, Sol~

düşünmek;

. --. $ve ;;J4-':-cehalel, bilgisizlik:

memiş

4-.J-fo':") kaşlarım çaımak; ~

çalmak, yüzünü asmak; (b-t, bit veya

•• ~

bit karı') aptalca

gözlerini kapatmak: bilmiyor-

•

.

- "

J b-e) dik dik bakmak, (b-e

mak; (yüzl

aldumamak. (bıı) önemse·

gibi yapmak:

••

(4.-~,

LI

davranmak; jA~(bı') görmezden. bilmez-

oldufunu

_.

J b-t, bşe) gaddarca, soğuk bir şekilde bak-

nasil yapacağım) bilmemek; gerçek dışı,

muş

..

~

larım

. . -.J~" a (.w,-. iJ~) cahil olmak; (bıi ya da y

(bşe)

?

bit. J b-t ya da bit) kölÜ davranmak; kaş-

JP~'çocuk düşürme;

memek,

• ~

~,

(b-e veya

(çocuk);

•

den gelmek;

1ı

4 ~ bilinmezlik;

-,-

~düşük;

bıi,

•

anonim, isimsiz; (çoğ] J:-:'~

<

~

eımek;

•

Je':'..JI edilgen yapı, meçhul, pasif DlLB~

nu düşürmek; [doktor) <J-~ hamile kadma)

düşük yaptırmak;

•

meçhul; (ve J~

meçhuller. bilinmeyen şeyler:

•

-.. . -.. J.~l ~l bıi olgun-

LO

bilmeyen; cahil, öjrenim

J-"~ (s.1 putperest; Islamdan önceki

devreye ait. cahili;

•

~b:- cahillik.; Islamdan önceki putpe-

restlik. cahiliye, Islam öncesi devre;

ii -

J~i hava fılosu; 4ty$o -

• •

__

ö)t hava -

... . 1:!r SoL:--

-

_.

akını; ~y..ı ..:.ıl"aı hava kuvvetleri; ~~i

..4ty..1-

havacılık (mesleği); so

gönnemiş; apıal;

,

~

- ••

alanı; ~.r':" ,)L",)I

meteorolojik gözlemler;

••

,

-,

~\y:-iç,

--

dahili;

Jlyç- ..:.ıl. T> çuval MIS.; ~\yh.>

hava-

MIS. eldiven;

138

,

meclisde) gensoru açmak. vermek;

'-1.1" Fr.> etek; (ı.:J~)

-

.

y"':-

..

••

ii ("':'" yı:)

(ü/uy; vbj) baştan başa

dolaşmak:; (bıı)

gezmek.

mek., baştan

başa

delmek.delip geç-

geçmek; (bir )'ad~) gezin-

mek. dolaşmak;YJ~ (b-e veya ~ bş(') cevap, mak;

kaqıhk

(bşde)

vermek. muk:abelede bulun·

uymak.

muvafakaı göstermek;

"'1-.1 QH veyaJI b·e.,;r veyaJ; bfi.) cevabını

vermek, cevaplarnal.:.:

istek vb.e) uymak,

muvafakaı

(bşe,

rica.

göstermek;

(b·e) kulak vermek, isıegini.talebini dinle-

mek; (bir isteAi) yerine getirmek; (Jl bşe) razı olmak. karşı çıkmamak, fikirdel ~

<Ji bşdt} aynı

mutabık olmak. uyuşmak; ~~i

J' iste&ini yerine getirmek, isteline

karşılık vennek;YJ~ bbc karşıllklı cevap vermek;

(bşdtn.

Y

bşderı) yansımak. akset-

rne"; (giderek) uyumlu. ahenkli hale gelmek; (durum. hal. vaziyet} ~ b-niri) lehine, avan-

tajına olmak. işine gelmek; y~1 (bulutları dalıımak. yayılmak; açıım~ (üzünıü,

ked·

er, tasa] geçmek. bitmek. zail olmak;

ıkaranlık) daAılrnak, aydınlanmak ;_A~ :. di • • (duaya) karşılık vermek. icabet etmek,

(J b-nin) talebine karşı çıkmamak. razı olmak. uymak: (J bş~. Y bı il~) karşılık vermek; (J bş~) ihtimam. ilgi göstermek; yansımak. akselmek; (J b/~ (isteğı) yerine getirmek.

ya da

J' bş~) Çarpıp yansırnu. titreşmek •

Ftz..; y ~I (b-i) sorgulamak. sorguya çek-

mek; (b·~) kulak vermek. dinlemek; (.. .için;

yy

(yabancı ülkeleri

vb.i) geıme. dola-

.

turalama; delip geçme;

şma,

_.

~y

-

~

ı.:.ıl.

ç.

yy yank. açıklık: delik;

• • yly ç. ~r' cevap. yanıt; oktav sekizlik •

.. "!"

perde tertibi MZK.; (ç. ..:JL) mektup. mesaj

.

~

~1 yl~ ceza cümlesi. cevap

MIS.;

cümlesi [şart cümlelerinde)

olL.B';

~Iy

[na't] cevap niteliAinde;

"':""r

gezgin. seyyah;

,

~~~

cevap(lama). karşılık (verme); nza,

muvafakat. uyma: (bir talebi. dileAi) yerine

..~ ~\,,;-i isteAinize uy, ..

getirme: kabul;

o.

•

gun olarak.: isteAinizin kaqılıAı olarak;

,

YJ'-':-,; uyma, muvafakat. anlaşma; uy·

gunluk. ahenk.:

..

,

~~i (duaya) karşılık verme.

me;

. J

(i.rt~ti. ta/~bi, dileği)

rezonaos;

, ..

•

~

.

icabet et-

yerine getirme:

~~i ... e ••

uygun olarak.

mucibince; o,

yı.,....,: ·1

ç.

-

ı;JL

sorma. cevap isteme;

sorgulama: dinleme; röportaj; gensoru;

,

Y J~ uyumlu. ahenkJi;

'. vb.e)

.,

~7·

,

• duyan. [çağrıya, soruya, duaya

karşılık

yerine getiren;

veren,

[isteği, dileği,

titreşen. salınan;

talebi)

hassas. ça-

bok etkilenen:

, ..:JY Ing.> jUt. muhliye DOT. Corchorus capsu; •

•

Cc",. lrı.- U verı.-ı yok eunek. mahveunek; •

•

(araziy,) sel. su basmak; i:.~~ (b-i,bı')

1l'; [rınına]

sUri1klemek. süpürüp götürmek.; bıt,

139 ,

örn. ayaklaııma)'ı} basunnak. yatıştırmak.; ı:.-\:ı:-l yok.

.,)y: iyilik., mükemmellik;

etme. mahvetme; Urün hasan:

•• c.1_:"';~ yakeıme; (ayaklanmayı) bastırma;

mükemmel, ola~anüstü, muhteşem; iyi (im-

~~ yakıp yıkan, harap eden; felaket

tihan noıu); i~ çok iyi. mükemmel; iyice,

•

...

Wl,,- ç. ~'r afet, felaket; salgın hasta•

•

_. ,

tlyı

ince pamuklu

••

_

(ıy),)U:-

/i

... ..

kumaş;

J

•

sUvari ab, • •

.J..t~

b-e} bol bol vermek; ("":" bir miktar parayı vb.i) baiışlamak.. iane vermek; 1 ~,

••

•

•

;'; ı\:ı:-

kendini feda etmek; ölmek. ruhunu teslim 10.

••

etmek; ~.ıJ~ ol.:.:'- ~,)~ gözlerinden yaşlar •

•

•

•

•

•

cöme~ ıl)':" ç.

bş.) ~

pacak kodar) cÖmert olmak; (O.:J

J

.

.

.

., . . ıly: ç. ıly:l. ıJI.:ı:-I, ~JI.:ı:-\, ı Y eUaçık,

• _('r) (Ybşi) bol bol vennek. ( ... y ... )'0'

•

i~ ~ çok iyi; (sınav)

,)F\ daha iyi.güz.el;

(i,)~) iyi olmak.. iyileşmek.;

• •

,.

pekiyi;

lık:; hasar(a u~rayan ürün);

ç.

. 1

kapsamlı olar.ık;

getiren, feci;

. &

. ~ç . .)Y:- iyi, tam, eksiksiz. noksansız; ,.

,

..

.)l:.;, .)Y:-' yanş ab, yanşçı;

. savaş ab , ıl.*' V!~ soylu kişi; ..

tecvit;

.

OL-.. usta

•

•• ••

mahir; uzman. mütehassıs; •

•

)b y: ALf.BKZ. ):Iy:;

. . !.Jr) )~ u !.Jr) V .-

.. .d.n) sapmak, dönmek.

(daArıı yoldan) çıkmak, şaşmak;

<Js- ... tt)

bo~dı; ..WL \oJ,)b:- bol bol yatmur yaidı:

zulmetmek. ~ b·.) basla yapmak; ~

ı"y: (bı') iyi yapmak. güzelleştirrnek;(bıı)

b.ı) kasıp kavurmak; (ı.JS- bo/kasımn Juık.

iyileştirmek. ıslah etmek. dilzeltmek: (Ku-

mal. topraAma) el uzatmak; JJ1.:ı:--(b-ile) kom-

ranı Kerimi) ıecvid ile okumak; ,)~I (bşı)

şu olmak; (b/de) yanyana, bitişik oLmak; (b--

çok iyi, mükemmel yapmak, (bşin) ustası

tt .bltt) çok yakın olmak;

olmak; (bşde) uzman, mütehassıs olmak;

olmak; ~~i (b-i) banndınnak,sı~ındınnak;

(bşı) iyi. mükemmel yapmak, söylemek; çok

(b-i

· ..

· .. -. . t MJ

4.f"

(...t') sınır k.omşusu

bıdttn) korumak. himaye etmek;

..

.-

iyi neıice almak; çok iyi olmak, temayüz

(b-tt) yardım etmek; JJI

eunek, sivriimek(öm. şiirde};

bitişik olmak; ortak sının bulunmak; J~\

,)~I bir

. - ... dile vakıf olmak, ilişkin olmak.; J .,;--JI ,)~I ;~1

·

.

j&. iyi. güzel piyano çalmak; ,)~I

(bi'; iyi. güzel, mükemmel bulmak; ...tt)

.-

uygun münasip gönnek.;

,

.)F eliaçıldık, cömertlik.; •

,)y: bol/ sajanak ya~mur;

'~~bkz. 2~;

(bıi, J

~ komşu olmak;

..

(~ .. .den "':" b-e) sığınmak. (b.tfttn ~ ... e karı,) yardım

istemek;

• • )~ zulüm. adaletsizlik.; baskı. tazyik;

haddi

aşmak;

•

•

)~

ç.

ul~ komşu,

mUlteci. sı~ınma

hakkı isteyen; himaye allında olan kişi;

..

•J\.:ı:- ç_ ..:.ıl-

{kadın) komşu;

140

.

~ ft': komşuluk;

Jargı),ı,

i JY ç. J)':" delik. gedik;

mak. tahammül etmek, dayanmak: jJG:-; =

r.Ş))':" ALF.BKZ.;

jJ~ ;

}ı; komşuluk, yakınlık; ... ~i~ ... ci-

mek;

- -.

•

-.

--

hükmü) tasvip etmek; j~ katlan-

..

V

bşe) aldırmamak, önem verme-

(bşi)

terk etmek,

bırakmak;

i)J~ komşuluk, yakınlık;

(... boyunca) gitmek,

~L:ı:- ç. ii))':", Ö)~ haksız, adaletsiz; des-

dan boya geçmek;

(sımrı,

(dağın

ulaşmak;

.

potça.

..

.- .

ıaHmane;

•

zalim, tiran, despot;

))~ komşu. bitişik; yakın; (ç. LJJ-) öğ-

zirvesine)

dolaşmak:

fikirlı;ı ı (akıldan)

ran);

bul/alımları)

• koruyan, himaye eden,

sığınma hak-

caddeyi) geçmek; (iilkeyi,

--

zamanları,

(bımalımı)

)J~ ortak sının olan; bitişik;

YJY çorap; il

G(~, j~) (... boyunca) seyahat

etmek. ( ...den) geçmek; (imtiham.

-, atlatmak; j~' caiz, yapılabilir, mümkün

••

•

•

~W:UJI ~lyl.J. uzayın derinliklerinde;

-j\y cevaz, izin; kanuni olma; ruhsat res-

sınavı,)

. .

•

mi izin; mümkünlük, olabilirlik; ihtimal; geç-

vermek, geçmek; izinli olmak; mümkün 01-- . . mak; (~ b-i) kandıonak; •• lt· tı.:JjL..:ı:-

me, başanh olma [imtihan için];

~L tuzağa düştü, hileyi yedi, yuttu;";;:,,:

,;....ıı pa-saport;

0--

.

.,

-

(bşe) izin

yenmek,

.j y. ç. j\yl -. . orta, merkez (büyük bir alan . veya çölün); .. 'l~1 J. ... ın ortasında;

- _.

,.

del/izı)

fdüşilnceler.

geçmek; (zor

geçirmek;

boy-

görmek: izin, cevaz istemek;

veren;

LO)':") j~

V ...den) - --

koşmak, geçmek.

(mesafe)'i) katetmek:

renci (öz!. Elher üniversitesi çevresinde otu·

~

..

kendini çekmek,tutmak, sakınmak;j~~

vanoda. yakınında;

kı

-.

~

vennek, cevaz vermek;

(bşı)

.

tasdik-

[emek, onaylamak, ıasvip etmek; .üL.:- (bşjn yalı/ndan)

.

-

.. .

.. . .. mecaz; ~ j~ ve j~l ~.js- mecazen; --

-(l.i" bil) görmezden gelmek, itibar etmemek,

-

önem vermemek; umursamamak cezasız bınıkmak;

mak; jLo,\ (bşi,

bil)

(r.:f" bşı) terk etmek, bırak-

Ji

için) izin vermek; onaylamak;

V

e) geçinnek;

(J

(J b-e, bş

b-nin, bş yapmasını)

(bşe) ruhsaı

vermek;

(kararı,

.

-

~j~ mecazi;

-

mak, geride bırakmak, geçmek; jJ~ ,, - -, ."..-ıı ıJ' iJ:l""'iJ otuz yaşını geçti; (bil) aşmak;

jl~

j~ karşıdan karşıya geçiş; pasaj, geçit;

(bş/) aş-

geçmek, geçip gitmek;

- -

--

;j~1 ç. ı.:.ıt izin, yetki; tasvip; ruhsaı;

., ..

lisans (akademik derece); tatil;

.

,

- 1 ij~' ..

~Ipatent verme; patent; ::j) ".i ij~l OIPi..

--

-

bir devletin

diğer

bir devletin konsolasunu

tanıdı~ını gösterir belge;

•

••

••

L;:PJ" ijl:o:-' hastalık

-

-

iz-ni, hava değişimi. tebdili hava; ı.:.ı\jU:-'i\

•

•••• • • • ~).ı.JI tatil; i jl:o:-'il ~\l. {aıilde, izinde; •

_. - ,

, ..

•••

ijJ~ ve jJ~ karşıdan karşıya geçiş:

141 haddi aşma; hesap mevcudundan fazla para (ı.:f" bı~)

çekme;

,

bşi)

meme; f...:..s

c: .

itibar euneme. önem ver·

~ )\.....:ı:- ç .

..

..

••• •

•

,

.

•

.

j.J-"':"

J .f':Uortasl ,içi boş olan:

I. . _ J ft"ç. JI y:l ve ~ r ç. .,;...L birlik. grup. takım; •

.'.ii.

. ..

i

•

i

. . . d;-I;.!,1,.I koro,orkeslra

,.. .

4y ~r); •

•

•

•

••

•

i

şefi; ...; rı' ı.;Y Şe,.! Niıa"';

•

ıancevizi BOT. Cocos nuciferd: ;ilI jf':" kOla;

••

ttiyatro] trup; koro mUz.; orkestra (yine

jy: kargabilken DOT. SlryCımos mux. .,. vanica; .L.:.fl' j y ve l$~ j y büyük hindis-

••

•

,

~1 kilçiik hindistan cevizi aıacı BOT";

•

•

~~ç.~J~içiboş,oyuk;

MIS.• SUR:

.. j~ıcin.is.; tekjs. ii ç. ~\.. ceviz;

•

•

nafile, abes, anlamsız;

•

3"'ir'ikizler burcu, Cevza a'\tron.;

•

_.

boş;

oyuk:

.

••

i

J Y:\nüe. "ü ft" ç. J y: ortası. içi boş.

yi ~ j.J':"evlendinnek MIS., SUR.;

. ))":"ç. il)':"1 = Vi çift

•

•

:

i(

-

•

i

...

•

••

i

•

i

•

J J'J Jl>c " (J y. ~ y, Jip, iJ'iY) do\'ş-

ii)":" MIS. nargile;

mak. gezmek. avare dolaşmak; <ı} bş ile)

1.$ jy; i nat ı ceviz; ceviz rengi;

meşgulolmak: devriye gezmek; dol~mak;


s j'-':- ALf.BKZ.;

Ji,P-"ç. Ji;:" yavru güvercin; (ır

•

y Y: o~ yeraltı suyu;

••

•

•

J. Y'=Iç. dahili; yeraltı: kuzey Is.] MACR.

burs;

.'

•

yansı:

j\..:o.-ruhsaılı; lisaııııı olan; •

... J ft".j ... içinde,

kann: kuzey MACR.:

)'.Jo-':" ödül, milkufal, hediye;

:(-+,~,-, i;~.

.

•

ortasında: i!Jü#~ J ve;a ~i J';-: gece

yenme, atlauna;

}\.:ı:-caiz; kanuni. resmi: olabilir, makul;

..ı,jJ'

•

•

·

öldünne:

• • ıı.J ft"ç. JI~l oyuk. içi boş; iç, dahil;

•

••

.

•

•

çiş: (m~sııfe}'ı) kal etme: (İmtiham) geçme.

2 J.j':"=

.'

J Y:~ J ft"(bşin) içini boşaıımak:

terk, feragat

(zorlukları)

"

r;j~ ~l.:ı:-I açlıktan

j~'karşıdan karşıya geçiş: transit ge-

verme;

.

'\,-·ç·t· ~ .. tyaç;

••

n LJ"'-':-

1/

V

•• •• y) (J~

.. .in

arasından)

o>\:" ( ",:-,)J zihnini meşgul eden şey, ak•• i

gözetlemek. tecessüs elmek:

~hşi) araştır­

mak, incelemek. tetkik elmek; ""..~~: •

••

•

•••

(tn e.,l>c" (ty. ..u,..) ac,~ak; çok açlık

•

• ••• i

-

hndak.i şey; ~

•

•

•

._

J e,-.ıJI J'-':- göıleri dolu .

dolu oldu; J'-':-l(bşi) dÖndünnek. çevirmek;

...J ;"'1'r"

J~i

... lıakkmd' düşünüp

-

•

••

i

••

çekmek. açlıktan ölmek; tft"(b-i) açlıklan

13Şınmak•... i zihninde tartmak; ~1 JL:o:-l

öldürmek. (b-i) aç bırakmak;

bakışlarını

·

tYaçlık •

ü~ ft" müe. •

.i
.

t ~11l;

~ı. açlıktan ölmek;

..rft" ç. tt:: aç: •

•

•

:i.&.b:o.- ç . .;.ii. kıtlık,

gez.dirmek; çevreye göz

•

gezdinnek. göz atmak; JY:Ügeı.mek. avare

i

açlık.;

dolaşmak;

.. Al

devriye gezmek; seyahat etmek;

#~ç . .,;...L dolaşma; devriye alma; gezin·

142

J y; li; tur; lume; deniz yolculuğu; uçuş. seyir;

J'r

raunı;

• • ~ J':" golhtl5.:

J(~' gezgin, seyyalı; seyir halinde olan:

· .. , J'y ri)

r~ ALF.BKZ.:

seyahat eden; seyyar. gezici; turist: ALF.BK1.. -'

.~ ALF.8KZ.;

-"

•

ç. Jly ÔU) lÜfekli er, şişhane

;:-J':" (bp) değerli taşlarla süslemek; •

sık sık

iJly

seyahat eden; yolcu.

y:ıya

Işekil karşltıj

Jip

gezme. seyahat. dolaşına; göçebe

;.;A y:

hayau. gÖÇebeii\(;

. . = Jl."....,:ü .ı...JI v~ y

v":i J'='

"

zimmete

• ç. ..:.ıl_ (J bı için) boş yer, oda;

~

ı.r

taşlar; •

• oj

ı.$)'J';

.ıJ ~ bu su gölilnneı. itiraz kabul etmez,

.. bilinen bir şeydir, JU:-JI \.la J bu alanda; . .....\.01 Jb,.JI . .. .,. J gelinne-

. .. ' ,

.

."

~

.'

•

•

t~ b-~ sınırlama

Pl J~ iş .. _. alanı, sahası; ~ J~ manyetik alan: me~. b-i serbest bırukmak; .

•

J~\ i~

J Y:OJ

manyetik alun

şiddeti

. dalaşma. gezme; dışarı çıkma: dev·

.-

~.,

riye gezme: tur; seyahat etme;

..

t ~pl e::--

J~

.-

. -.. . J ~ Jf satış

.. '"

-

J

~ gezici \'aiz;

.

tem-

silcisi; J~ t~ seyyar satıcı; "".

mUcevhemt MIS.; kıymetli

•

a ('"'~) hüzün ya da sevinç sebebiyle

heyecanlarunak.

•

. ,\J:- .

~~ aşın

~"r:-)

..

heyecanlı daynınmak;

sevgi, muhabbet; !asa;

-

.

ı~ (,~) (.. .e) gelmek; (bir

yere) vannak, ulaşmak; ("':-' bşi, b-c) gelir·

rnek; (~ bıi) üretmek, meydana getinnek; (y bşi) beyan etmek; yapmak, başarı ile

tamamlamak; (fena bir ıey) yapmak. işle­ rnek;

(..,..J

yazıda.

malıtıt'de) geçmek.

[muz. liil ile} ... yapmak üzere .'

olmak; , ... ~i

gezgin, seyyah; seyyar. gezici; se·

yahat iden; yolcu

•

ıikrolunm~

ji~ ei~ ç. u."u~ ~~ seyyar satıcı;

.

.

.. r';''jIi''''r ... . . .....

(özL-geceleri) sola'la çıkma yasaAı:

.'

. .,. •

-. ..:.ıl/", J

- ..

.

/'" y: kuyumcu;

·

~ ":il ':"_ ~~ U en

ufak bir şüphe bile bırakmamak; ..lı ~

·J - _.

kıymetli laş. cevher;

• •••

.. . ..' _. .

Imanyelik) alan;

,

'-

cu;

hareket edilebilen yer, geniş yer, açıklık;

••

....

bulunan; ana, temel. baş; malzeme; kuyum-

alan. saha. ihtisas; kapsam; sınır, had: rahat

•

madde; atom; kıymetli

... ~ /"')'J'; hakiki; yapısında, yaradılışında

geçinne;

..ll

FELS.;

cevher, temel; cevher

sahte ve gerçek; •

"

ÖZ,

taş, cevher; mücevher(at) .;A";-' J ~)1

yolu; motorsikJet: kruvazÖf'; •

•

•

.....y: ç. ~IJ':"

eri ASK.• SUR.;

,

ALF.BKZ.;

t

G, Ei·

Ehram gazetesinde ... dlAı yazıyor; ı

-•

•

. . -,..

•

•

•

v-: ıLı:-

. _. ı:.ı\ ı..r-ı..J~ Paristen gelen bir raporda ... de-

.

..

. .

nilmektedir; ... J ~Uu ~L..:.i ..::.ııU:sonuçlan ...e uygun olmuştur, .. .i tasdikler

143

.. _.

mahiyettedir, ,4- geliş, vanş;

.. - . ..

dmnak:

.

.. -

•• • • J~"'J'..f-:-:'; i~gal kuvveıleri;

. J-?:..

geliş; ~LAı~ J ~ ~~ bir aşağı bir yukan

veıler.

gidip gelme},;;

Jtl.:->\ .• • . '••J-:": yedek kuvveıler. ~lf . ,.Wl # alacakaranıık. akşam karanhfı: . ,

geliş, vanş;

~~~i gelecek olan şeyler:

"

-

ı...r4 ate~li, heyecanlı. kabına sığmaz;

ii

ç. Y)-ii': göAüs, sine. batır, sinüs MAT.;

delik. o)'uk; cep: bozuk para çantası;

.., .

"

~'ve ~L.-::l' ~ cosİnüs

.. ..

taşkın. ço~kun. neşeli. canlı:

rW .

.

t.&L.ı

.... . ..,..,..1 cep saati; """"I.,jJrA" cep Iwçhğı; MAT.:

"

•

.-

_.

f-e- - , 4

" ordu. birlikler. silahlı kuvç. ı...r ft":

#

~lAıi J ~ gidiş ve

..

rnek, bozulmak;

_.

ii};"il y~' burun sinüslcri ANAT'; Y ~ •

•

••

4..Jı'wl ASK. (hala) direnen cepheler; •

~

..

~ veya~iJ~jip;

.i.:; ,

...

'

,-

:

"[." harfinin adı;

-,

coğrafya;

,

. J~~..r.;

L:!..J.J':":". jeofizik; -. ı

.

ıl"ıl10" (na'ı) jeolojik; MAL.;

Jft": İl.> ciro r-iAı..; i.ı:7: ' ıJ'~ bU. JJ":' ; • • i j:#': Giza şehri; ~)J-~ i(ıJ~) heyecanlanmak; hiddel-

lenmek. sinirlenmek;

ağır ağır

kaynamak;

~ birlikleri harek.ete geçinnek; (toplu-

coştunnak; J-~' orduyu harekete .

••

;, .

~ .;~ jeoloji; ,,

,

· ,

jeofizik [na'IJ;

~..J Ji1: jeofiziki;

kalkerli, Idreçli;

iJ~ kireç ocalı;

[uAli)

• •

,

- elme'k J?: cıro

leş;

devir. çığır, çağ; .

••

,-

,

•

.. , . - . .. . . l,jl.f10" eoğrnfya f ı.,.r-,ıIl,jI.f"""'1 beşeri .

J~ sönmemiş kireç;

~

.,-

yilzyıl, asır;

kireç; ~;:;

ç. ~

J=.-; ç. JL:--:ı:-I insanlar, kabile, milleı; nesil:

~

.:ı~. JI.fı:-I bkz. .:ıl)":' ; ,!loS.;:i":' gerçekten, haldkaten; ,

);:":"

•

.. ,lo..Jy:-1 kadavla, ceset;

-. -

ı.F.~ İL> dondurma;

ç. J~l, ,)~ boyun;

.ı.:.: bkz. ,) ft

2...~

~

lna'tl cep... i; cep boy .•.;

."

-

(~) Ji,,;- ; ve ~ ,d.'!"J [ceseı, leş] çürü-

..

•

.. .

ıJ~ heyecanlanma; öfke;

o-

geçirmek. ya da (1)L4.il toro/tor/on) ayaklan-

•

144

..

-

..c:' harfinin adı; -. i. . ..

y~ amaç, hedef. gaye; • • •• •• • ~ç... ~ı, ~', ,,:",~1 sevgili; tutkun;

~~

ı\>-l.- haham; t .ı!~1 1\>-1>-1 haşhaharn;

•

.. , len; y~":ll [çot.) dostlar; kişinin sevdikleri;

~ı.,.. Hami;

..

- ,-

...:.ıyı.,.. bkz.'p ;

~ç. ~~ [kadın) sevgili;

,

~i daha ~ok sevilen, istenilen tercih

1~ i (~) (b-i) sevmek, (b·den) hoşlanmak;

• ' ..... (J

•

b-e, bŞI) sevdinnek, çekici. kabul

edilebilir kılmak; (bşi, JI b-e) önemıek;

, _. . ' .....

~\(~,~) (b-i. bşi) sevmek. haşlan• • •• mak; (vI ... yapmayı) istemek, (iJI ... )'opmaya) gönüııü olmak;

• - l •

anu ederim; ... vi ...ı~, •• ,

temenni ederim; ...ı •

••

'

t ... vi ~\ ... yapmayı •

• • •• l

olmasını

•

arkadaş: (Jl ... içiıı) sevimli; popüler, sevi~

J)Ybkz. Jy-;

..

•

"

... için ... olmasını

L

. - . ,. l~ne güzel, ne hoş ... !;' ... ..,ı l~ . . . .. -.. ... olsaydı ne güzelolurdu; ... J.-..t ..,ı i~

onun iyi

herşeyi kıskanır;

•

•

(eter) ... yapsaydı ne hoş olurdu; 1 i

•

JlJ-l bu harika bir şey;

••

•

'Y"-'" aşk; sevgi, muhabbet,

yakınlık,

luk; 1 J:t..,ıı ~vatan sevgisi; ' .. '"Jkur yapma;

•••

...

'-:-!W karşılıklı sevgi, uygunluk;

(JI ... e) sevdinnck (JI kadına) kur yapmak;

y

, .

..

ı..:J\"u birbirlerini sevmek; '. .... .~ (bşden)

hoşlanmak; (bşi) güzel bulmak; (bşi

Js- ...e) ,

~ sevgi; muhabbet. dostluk; ,

..

,

.

.

.

•

-.,;.o-

~1.iJ\ kendini beğenme; t.~~ ~ mc.. . '

. J ...

raklılık, öğrenme aşkı; J:t..,ıı ~ vatanse·

.,

...

~[na't]

~

.

i isteyerek, umarak;

sevgi..., sevgi ile ilgili; dostça,

st'vecen; ~ sevgiyle. dostça;

.. ~ç. ,,:",~l sevgili, biricik;

.

olunan. yar; sevgili;

istenilen; popüıer; gözde; aşık; (ç. ~ı"....) [Osm.

zamanında] altın

....

sikke MIS.;

.- .

4.!.H-lkadınj sevgili;

•

verlik; ...

~sevilen, aşık

•

terdh elmek; •

dost-

•••

~(Ji b-e) sevgisini göstermek; kendini

, -.

.. \ı

•

• •

J

J • ~, ~ ~

istemez, ondan

<Ji b-e) daha sevimli; - ,.

edilen.

~(Jl b-e) sevimli gelen. kabul edile-

bilir; •

hoş.

,

güzel, makbul;

~ç. uJ~ seven; aşık; amatör, bir işi

••

•

zevk için yapan; arkadaş; 1 lJ"Ul ~ insan~ cıl. sokulgan;

.•

·ı

'

•

•

fl...i-.H l:.:.- sevgili dostumuz;

--, . -. JU:~1 ..... antika d(i~künleri; A.:il.iJ

... L."

egoist. bencil;

,

•

~

145 •

.1

•

· . -. .

' •. "u tasvip; alk.ışlama;

yu..:.. birbirini seven: ~

müstehap ISLHUK.; tutulan, rag-

~

..

.ri"" a

neşelendinnek;

bet gören; popüler,

,

r~ ~ ~ (bitki] tohum vermek. tohumlan-

, ..

..

u (~) (b-i) ellendirmek, mutlu etmek• U~)

mutlu olmak,

eııenmek; (bıi) geliştimıek. usta işi

yapmak:;

mak; tanelenmek; (bıı) tanelemek; ~,

(bıı)

tohum vermek;

...r.ı: mürctkep; 1 F:. .ri, mürekkep bal_gı .. .. . ZOO.; Js- etkisiz, sadece üze-

•

ıunnak; (bıı)

.

~ [cin.is.; (ekjs. ;] tohum; çekirdek.;

(ç.

mükemmel bir

Y~) lahıl. hubuhaı;

tohum; çekirdek;

... . .

tanoeik. habbe; topak; hap; pasın; siviice TIP.

. .'

kaAıt

;i'"

•

•

rinde k.alan Oı

, ~)..ll ~ kiraı. MAÖR.; Jlfll ~ ve "':-"

lanlaşma. ıO

ittifak]:

i

~ç. )~\ müslüman olmayan dini olori· i

iJL.....eJ1 kakule, hamame BOT.. Ammamum cardamomum.;

le bilge; ..hip; haham;

••

rWJ1 ~ dolu tanesi; yumuşak

meyva [çilek

vb. gibi); sivilce; az miktar, cUzi

şey;

..

ı.Ş ~

,

.y. ' (Iek.is.] ç. ..:.ıl- tane; tohum; çekirdek;

pastiL, hap; tohumlu

oluş­

yapmak.

yazmak. tasnif! telif etmek;

J))

.'

şekilde

o •

oı'

1 ~~i ~i papa;

papaya ait;

~~ piskoposluk (özellikle makam, yet-

kisi veya hizmet süresi]; Ô~ç .

alan

..:.ıl. (kadınların giydili) ipek şai,

y

birimi {MIS. = 58.345 mı); ~~ (çot.) tespih

.

omuz atlası;

"

J~ ç. ~i'. il, eser. kamçı, dayak izi;

.. JY

~ ~ uzunluk ölçüsll birimi

taneleri;

o

i

i

...

(Mıs'da, 0.205 cm); s.1~.,... ~çörek otu

i'

•

o..

i

DOT.;

• _

sevinç. keyif. haz,

->

neşe;

....

JLo )1 u~ kum taneleri; ."..ıı ~ göz • •

ı.»~ç. ~\!:J~ toy zoo. Olis larda;

küresi; göz bebe~i; ~L ~ sevgili, biricik;

J~

..

•

o'

toy kuıunun yavrusu;

...

~ •• ~ ç, ..:.ıl

küçük tohum. çekirdek;

küçilk sivilce; ••

"

•

ı..ri"; (~) (bıı)

ukamak, kapamak (bıi, ı:,r

olmasına) tutmak,

••

ıp- (na't] taneli 1 ~L .Lt)1 trahoma

(örn.

gözyoıına,

hakim olmak, engelolmak (ı:,r

giiJme)'e vb.e);

bıı) sakınmak. vermemek;

np~

•

•

i ..r:-"ç. ..r.w milrekkep hokkası;

"":-:' kabarcık, su kabarcı~ı;

ii

i

b·den

(b-i) engellemek,

••

~

(cinjs.) karpuz;

durdurmak. (b-e) mani olmak; (b·i,

•

~~ ateş böceli, yıldız kurdu. kandil .

,

•

stımek. tutuklamak; (bşı'.,js- ... içi,,) ayır-

mak. ayınp bir kenara koymak; (serma)'t!)'i)

böceii 200. zampyris noctiluca; .

•

~ ~ ~(bşi)

iyice

düşünmek;

(p-;,

bşi)

. i-

i

tUbnak;

•

dondurmak. sabilleştirmek;1 • ii

alkJşlamak, (b·e, bıe) allcış

o •

o

i.

•

i

;i ı..r-'"

o...

•

•

,js- kendini ... e adamak; ı:r '..lı:! ı..r-'" ...i

•

'~bkz.l~

blı) hap.

Ol.

•

•

•

b-nin kontrolünden kurtarmak;" .le ı..r-'" •

146

,. .

..

kesinti, inkita;

~l.i:ıl b·nin soluıunu, nefesini kesmek (kor. i-

....

,

. . . ma, kesintiye uw-atma; 1 J~L ""'~i idrar

. ... . J.U,JI ~ ~ aglf hapse mah·

,

~

. ....

.

kum edildi; ~

()'a(ırımJar~ ~

•

•

..

•

tutulması;

....ubt!.

"'"~ (çevresinden) tecrit edilmiş,

biJI") dondunnalc; (!>Şi, ~ ...•) vakfelmek; • • •• v . kesintiye U~; kendini tutmak,

-U!

ara;

""'~~ kendini tutma; alıkoyma, durdur·

..

kutarak ya da şaşırtarak); ol.JUiI ı.r:t'"" solutunu tutmak:;

fasıla,

aynımış, kapalı;

. ...

.'

mahpus Is.J;

[nakil para, hesap); (ç.

zaptetmek, sınırlamak; ı,)""?~ (bıı) bkarnak.

dondurulmuş

"""'~)

mahpus;

kapamak, tutmak; (b-i, bşı) durdurmak, en-

. ~ vakfeden, vakıf sahibi;

gellemek, mani olmak; engellenmek, tutul.

~ ~ [vakıftan) faydalanan kişi;

mak; hapsedilmek; (ses] kesilmek; [nefes.

4J ;~

engelleme, tutma,

..

önleme; muhafaza. nezareı. If~)

alıkoyma;

-..

~

•

U

..

•

i.

mak',

..

tecrit edil-

mahfuz, saklı; tutulan, bualolmayan [ne-

fes); boguk Ises]; (ç. J.4) münzevi; ,

..

.y

.sı.

..

başansızlık;

Jı,~! başansızlı~a ugralma, bozma;

,

,

<J:;.

~ bere, yara, dayak jzi;

~ konuşarnama, tutulma;

..

••

b-nin, ı.. bıini,çabas,,,,, e~ti",) boşa çlkar-

. valar; ~ (~)L..,.- "IS' !amamen ..e baglı; miş,

•

ters gitmek.

başansızlıga ugramasına neden olmak;

agit hapis cezası;

~ tıkalı, kapanmış; kilitli;

boşa çıkmak,

;şe yaramamaJc; .ı.,...ı (bıi) boja çıkarmak,

.~ç. d~i [nIN.,CfZ..FAS. =J.i)ı • •• • •• •

..

'

•

sonuç vennemek,

vakJf; r\.ı::. ~ genel vakıf; ı..ıP~ ~ özel

.

,

~ i(Jı, y ) ve ~ a başarıslıJıga ugramak,

hapis,

cezaevi, hapishane:

•

••

••

ç. ..,.~, büget, baglag., se•

• ol

,.

f···

ı.

~ ç. "'~, Habeş(i) [na'ı ve ;•. );

"

.'

münzevi; kapak:;

..

, ';".:.1 ... ..r.'" gözalu; <'<'1:";' ,;;,. hile.. . hapsi; ~.ı..) ~

f··

\~ " i (ve ' ••..1.1 ı')lı) Habeşistan;

bırakmama, (ıka­

ma, kapama, durdurma; meydana gelmesini

..

..

.

.

o.

tutuklama; (ç. ,

.-

#' Ha1>eşi.tan; (ç. ",Ç-i) Ha1>eş(Ii); , ..

solukl kesilmele.; ~

~

.

~ ç. ~\-t bir şeyin kapalı tutuldu~u

~

feslegen, reyhanBOT.;

MIS. •

•

yavşanolu

veronika

DOT. Veronica anagollis aquatica; • •

•

..:) . ",', u(,ı .. ve 'oJ." )'L ıpi'.) ıyı (bı,)

önnek;

(bıı)

sıla

dokumak;

bükmek, sannak, bunnak;

yer, Ic.ilitlendigi yer; hapishane, tutukevi;

(bıı) sıkı sıkıya

[hapi.] hücre; nez....

mei;; [plan vb.] tasarlamak, teı1ip elmek, kur·

..

•

LJ .~ •

••

kapayan, ukayan şey, ubç;

•

• ...... inziva yeri; zaviye;

•

"",' .~! aynıma, tecrit edilme, tutulma;

mak;

baglamak, iyice dUgümle·

•

cl,>- (bıi) bülcmek, bunnak; (bp) dU· ,

gümlemek, baglamak; sişmek,

...

cL. ~~ birbiriyle ke.

birbiri üzerinden geçınek;

147

•

~

·,

~ dokuma. kumaş; bünye yapı; i.

• t

r

bıı) vermek. mükarat. ödül olarak vermek",

..

.:.ı,.. , ~ı.:.ı,.. yörünge;

~b- (b-e) iyi niyetini göstennek; (b-e) müsa•

Q~ dokuma; dokuma mesle~i; •

maha göstermek; (b-i) kayırmak. (b-e) illi•

•

~.J:o""" sıkı dokunmuş; sıkı, gergin; sat-

mas geçmek. (b·nin) tarafını tutmak; (b.e) saygı.

lam. dayanıklı;

., ,

~; ...... kesişen. birbiri üzerinden geçen; ...

-

•

i ~ hediye. ödül, mükafat;

. .. .. ~=iy; .

ii

~ ç. J~, ~i, J~I, J",.. ip, skim;

-,

iplik; kaytan, kordon; (ç. J~) ışın, hüıme; , damar ANAT.; veter, kiriş ANAT'; t

.

ıaMaman;,;;...ıı ~ gdbek kardanu; o. .. •

••

yırma,

.'

•

•

•

~.ı-' ses tcUeri; ~l-Jl ~ sannaşık BOT~

.. ..

.. ~1L;JI ~ J-lI (Jll>ı).;ıı sm"lama ·

•

ol.>

••

Çıkarmak;

o

..::,...:,ul aşınmak. yıpraıunak; •

•

ç. ~

f·

MIS.

parça;

'

ı.s> (harfi cer) ...e kadar, { muıari fiilden

••

•

-

..:.JlN ve •

Ji : •

o.

iltimas geçme;

...:..,;.. u (...:..,;..) (bıı) silerek, kazıyaralı::

"'4)1 _, • •

.

.~ı.,.... iltifat, kompliman. taraf tutma. ka-

J. ..

ıl".....,.ıı J,-.>- omurga, belkemigi;

içine alarak oturmak;

• o. •

'~=> j,>1(/>-i, bıı) tuzaga d i l j _ •

~i ayaklannı

toplayıp elbisenin

"0

••

... ihtiram göstennek; \ .•

koymamak; ~ı .. ~)~ ipleri gevşetme;

önceJ ... yapıncaya. oluncaya kadar. amacıy-

••• y~'

la; halta; ... .ıl u: - ~ hatta ...olsa, ...yapsa

....~ düzensizleşrnek,

yumuşama,acıma, merhamet

••••

etme;

o •

•

.

••

•

. i.. . . _Js- ~. ikili oynamak;

rolsüz kalmak; ~i

Al ~i ç. ~L...-I tuzak, ag; ilmikli ip;

~~i (m·} (bii elde etmek için) hile, oyun;

ı.iı;.. ç. ~ı;;.. tuzak, ag;

.... ...

·

i.

•.

"ı

•

•

...J-I)U . ..

kannan çorman; ~W J ı>+l-
•

IcUmbür cemaat] çoluk çocuk; ~

•

J,tl:JI başımıza taş yaAacak'• •

• 2"'

•

..

-

j,>- o (j,>- i hamile olmak, gebe kalmak; ~ . .

ve ~1 (tadını) hamile bırakmak;

~ hamilelik. gebelik; gebe kalma; ," ,-....

:'

ok ç. J~ veL;~ hamile, gebe; ','

ilip- (il\ıll.,... kakule, hamame OOT.; ••

(y)

..:.ıbo kazıntı, silintiler; bonıılar; •

••

...:.ı~bozunma.aşınma;

•

•

••

~

Q

(..1.» soylu olmak:; o

•

.. i?" küçük parça, ~ asıl,

J<~ ';.l-i .1.1>1 herıey kanııı,

'

bile; {öncesinde oıumsuzluk edatı ileJ ancak;

düzeni bozulmak, kont•••

•

..f'

. ~ç . ..ı.P' ..

•

)bo ç.

kök; asli yapı, tabiat; cüzj şey;

sınır, uç, çevre;

'

dlüm;

o.

1 (Jı~)::,<;':'~ •

~ ~ kendi mezamu kalıyor, (oj ölümü•••

o.

,

•

ne susamış; ~i ı...i.> ..:.ıL. eceliyle öldü, tabii

.. . ~ i (~i (bıi, ~ b·,i bir ölüm ile ölmek; •

zorunlu kılmak, vacip

kılmak, <J" b·,. bil) emreımek, buyunnalc, vazife olarak vennek; (bii. ~ b-e) zorla

• o.

l".. u ~y) sürilnmek. emeklernek; (b-e.

kabul ettirmek, emri vaki yapmak; (10.1 bıı)

148

.

kesinlikle belirlemek., karar yemek; f' .. · -. (b/i, jr. b-eı zorunlu kılmak f'r gerekrnek. ıorunlu olmak; t.)&- b-nin) vazifesi.

..

•

•

haceetmek; [.~ (b-ile) lartışmak. münakaşa

•

•

•

etmek; ct\Ai birbirleri ile tartışmak, münaka· şa

çekişmek; müşavere. istişare

etmek.

•

•

görevi olmak. sorumluluıunda olmak; ~ ç. ~ emir. buyruk; nihai karar,

mek;~! ("':'" bıi) özür. mazeret. bahane.

l.> kaçınılmaz surette, zorunlu olarak;

delil getirmek. delilolarak sunmak;

· r .. ... ..

~

son, nihai, kesin, de~işmez.;

~

kesinlik. kararlılık.

• ••

.

sözde sebep olarak ileri sürmek: ("':'"

bşı)

(J

bıe)

taraftar olmak. (J ... 1) desteklemek;

belirlenmişlik;

. zorunluluk; +..... 'J belirlenmeı.cilik,

.

jtiraz etmek,

..

"

karşı Çıkmak, -'

(Js- ... e)

protesto etmek;

.,

~ ve ~ ç. ~L. ~ hacı; ~\Jj

inde-

•

.

. . ~ ç. ~ delil, hUccel; bahane, özür,

zilhicce. hicri takvimin son

tenninizm FELS';

-

••

rp- empoze edilen, zorla kabul ettiril-

ayı;

I'

en; belirli, kesin,

deıişmez;

••

•

••

...

• •• ~

(b-;, Js-bı yapmaya) zorlamak

(Jl bir )'U~) alelacele gitmek;

•• ••

• •• •

•

•

ct~ tartışma, çekişme. münak.aşa;

.\k.. C,

~

~,1ı1 ~

. '.

mazeret, özür;

çabuk. seri;

.'

Hitit [s. ve is.):

1l~ lartu,

(elve. pasa. çökel; MEC. kaynayan

veya damlayan şeyin yüzeyindeki köpük; kazınlı,

..

c...... ı u..- u (~) (b/ı) datıımak. saçmak. serpmek;

~

u

.

.

i

•

•

'.

~,.,.

• •

u (~)

(bşi ır

...den) korumak için

çıkmak; (bşi ır

i

tartışarak, delil

susturmak; (b-i) ikna etmek.

ife) yenmek. inandınnak;

ır bşden)

gizlemek, saklamak, görünmesine engel olbırakmak,

Oı

gizlemek; (

~

(

~

ayırmak.

(...den) üstün

...e) görülemez, sezilemez. (bı~

hissedilemez yapmak; (Iri;

çıkma, itiraz;

örtmek, muhafaza etmek; (bii,

mak; (b-i) gölgede

süprüntü, çer çöp;

• • (~)

-

t,}&- bşt) karşı

r\.- ç. rl.:o>-.~ hac.,

•

.

delil getinne; mazeret gösterme,

.. ct~! ç ..:.ıl tartışma. mUnakaşa; bahane;

jj~ hormon; ır':

•

bahane göstenne; özür beyan etme;

•

•

i

~-:orJ

~\ve~I=~;

•

ctL,..,.. hac yeri; vanlacak yer,

yöntem;

• •• • acele gitmek; ~.ü ~ alelaeele gitmek; ••• •••• ~ hızlı,

..

~

hedef; yol; demiryolu; [davaya bakma) usul

bkz. ..:,., ; .' ~ u (c,,) teşvik. etmek. harekete getinnek; •

vanlacak yer;

~ ç.

~ ıorunlu [hiuneıl: •

..

•

... dıı. bahanesi ile, mazereti ile;

• •

ır

_ •

mazeret; ispat; döküman, servet; 1 u\ ~

immet, nasip.

lakdir edilmiş;

••

et-

i

i

,;;-s-

b·den)

"

J ... ı:# ... ile ...in aradalu)

farkı

arasım)

vermek,

149

.

vurgulamak; ~ üstünü kapamak, gizle-

engelleme [kanunen. talimat ilel:

mek; (kodım) gözlerden uzak tuunak; (bii,

pis; aııkoyma; zapletme, kontrol atunda lul.

y bı i1~) gizlemek, örtmek; ~

ma; yasak, menetme;

V

., . ...den) gizlenmek, sulanmak;' '!".-.uı sak-

yetıni.

Ianmak. gizlenmek; üstü örtülmek, kaparup

karnntina;

-

...

gizlenmek; ~~ görünmez olmak; gizlen-

V .. .den) saklanmak; çekilme. geri

rnek;

alınmak; gözden, dikkatlen kaçırmak; (gaze-

te, dergi} kapanmak;

•

., -'"

>O:J~ ç. ~,~l örtü, kılıf; perde. örtü (kadın için]; bölme, duvar tahta perde:

_.

r\j.1 y~1 ANAT.J; muska, lJJsım'

-

-

.

ö))o':L"") kısrak;

..

Ö~

. )~~i

-... J"""'. J""'" ç. rl...o (~.r.-JI J"""') göz '-

".

-

'"

çukuru. yuvası; bkz. 2~;

. ~~ yasakJarna. men etme; bkz. 2~;

.. -- ..... )~ ç. ~ı.-[ve~ )~)b-nin ,

,

himayesinde olan; reşil olmayan; vesayet

-

~~ gizleyen, himaye eden, koruyan; '"

(ç. y~. :i . ~~) kapı muhafızı. kontrol . memuru; kahya; emir eri SUR., ASK..; (ç.

~(,.;..)~;, .. i~i ~G..

hava geçir-

meyen;

r'

_...

r')i (J=;~~

~ ~ karanıina odası, yeri;

'

perdelik kumaş;

~

..-

bekJeme odası, salonu;

hücre;

. -.1

Y~~ gizlenme, saklanma; inziva;

y

ç. ":"I~'.J ':"~

-. . ~ ç. r;ı.".... revir; hücre, zindan;

•

.. -

--.-. oda;

. . kompartıman; demek, birlik~ oda;' Ö~

~~ muhafız odası, giriş konlrol odası"' ,

.,

..

. ~ yasak, kucak; (ç. )ı."....lo)y.~, -. -

set, bariyer. barikat; diyafram {yine

-

•

yctkisini sınırlama; ı.i"'--" .J ~ ~

yaıak odası; ~')l&JI i ~i çiftçiler birli~i;

kapanıŞ; uzak durma, yaklaşmama;

.

~IL ha-

(Js- b-niıı) kanuni ehli.

•

,

~ inziva, köşeye çekilme; (perde)

iC\

gizli. saklı. örtülü;

. •. ..•• ~ u
aılındaki

2 ~

çocuk;

- • :=) ~(bıı) taşlaştırmak; (bıı) (aŞ gibi

., - -

sen yapmak; ~

taşlaşmak;

- .. - -

-

~ ç. )~i. i)~,J~ taş; alırlık

[terazi keresindeki dengeleme için kullanı. -. . -. lanJ; , ..... L.~I.J"U'l1 bir binanın inşa edilme -

tarihinin yazılı bulundulu taş; r'.,. i.ı ~J

-.

ı.r."L.ı':lI-rr söz konusu laşın yerleştirilmesi;

) durdunnak. engellemek; (bii ~ b.~)

.ı.~ı.p .kaJdınm taşı; p ~e::' .p cehen-

yasaklamak, menetmek;

nem taşı, gümüş nitratı; ~i ~ kireçtaşı;

(Js-- b-ı)

kanunen

yetkisiz, ehliyelSiz kılmak;

.

,

~

,

(Js- bıı) kısıtlama, sınırlama, lahdil,

blobj, bloke etme, mani olma; kapatma,

."

-.

.l_. oi.l--JI pl veya cil--J' ~ ,omili,

'. ... byaç; .)."....':ll.r:-..,JI Haceri Esved

-.

porfır,

-

-.

taşı; ı;~UJ' ~ hematit (min.); i~l

.p

150 engel, mani. ket, aba. çapanı; .J

'!'

bıı) alıkoyma. tutma, haczetme: rezervasyon

•

..,

• .; . ,~ı [simyada) iksir, başka madenieri

" {yer. koltuk. bilet ]: , ~rı.p özgürlü~ün

altına çevirdili kabul edilen tılsımlı taş;

kıslUanmasl: cebir. icbar, baskı. tazyik HUK.;

•

•

•

•

... . ... J& pı.;ıı ...i haezetmek, alıkoymak;

••

•

rili ~••ıcrraralçılaJı. seIenlI; f.j p .. .. •

•

~

j~IHİcaz. Arap Yarımadasının batı.

ve .:....-;, ft'1'"" mücevher. deferli ~; ~ ~

~ IaJbaskl; ~I ~ı.;ı. IaJbasması, •

sında, Kızıldeniz sahilindeki bir bölge;

•

4i/~ Hicaz... i, Hicaz ile ilgili; (ç. ~J-)

Iitegrafi.litograrya; •

•

<$ ~ (na'ı) taş ... ; , <$""...1;

e'" Ta,

••

••••

•

Hicaz sakinlerinden: •

•

••

••

• •

~~ ve i ~\, ç. ~LY' engel. mania;

çagı; ~:ı-ı-ı <$ ".....ı.....,..ıı Neolltik Çag, •

••

•

Cilaiı Taş Devri; f..iill <$p l J""'ll Yontma

perde, duvar bölme; blok, ~ set, barikat;

Taş çagı;

çit. korkuluk. parmaklık; [yanş vb. için] en.

•

•

•

•

•

~ taşlı; taşlaşmış;

gel;' ~U.i yL,,!, .JI diyafram (ANAT.);

J~ taş işi ile ufraşan;

L"I.J'~I ~~ dalgakıran; ~:'. '".;.-1)-1 ya

.. '

••

• •••

• • • ,ft"-- ç. .ı;~ taşocalı; • ~ taşlaşıınna; (ocaktan) taş çıkanna; •

" . ~taşIaşma.laŞ kesilme;

. . .,

••

~ U, j (~) (bıi ı:r

•

•

•

•

~~ . ~; ~ haciz İcra memuru·'

..

..

'"

pu, i ~, U~) sıçrarnak. hoplamak. fırlamak; sekmek. sıçrayarak gitmek; • • •• • ••

'= taşlaşmış.;

•

•

~l~l i ~L" yıldınmsavar. paratoner;

•••

•

••

da ' {~i ~1j>JI (g] gümrük bariyederi;

.

~ taşlaşmış, taş kesilmiş; r-~·

.

...e) bırakmamak, engel

~ç. •

J.-. Jt.,...-I halhal;

•

•

iL ç.

•

~~;

olmak; (bıiı:,f' .. .d~n) uzak tutmak; tıkamak.

plcin.is.; teLis.

kapamak, kesrnek. önünü kesrnek; ayırmak,

~kekJik zoo. bıldırcın zoo.;

izole etmek; ulaşılamaz yapmak; ayn

~ç. J~ kameriye' J~i ~ı::, ... ... "

•

...

·.

hanımlar; ~i ~ seksek oyunu;

koymak; (..:r-ı . . ,in arasım) ayırmak, (~ ~ ; ii

u'

,

~halhal giymiş olan {kadın]. aksc.

.in arasında) perde olmak; alıkoymak,

gözaltına almak; (bıi veya

•

~ bıı)

kili {at]; parlak, pınl pınl; tek. yegane; '"

"

kamulaştıonak; (bıı) ayırtmak. (bı için) re-

..) (b-e) şişe çelcmek, hacamaı •• •• yapmak TIP'; ~-'"i(ı:r ...den) çekinmek.

zervasyon yapmak; (bii) rezerve etmek. • • biriktinnek; ....~l bıi kendine ayınnak;

V .. .den) kendini. zaptedip çek. rnek, alabilmek, V bii) bırakmak, ıerket.

haczermek. el koymak; (bıı) istimlak etmek,

•

•

~ ... u (~

Urkmek;

•

~engeUeme. mani olma, tutma. bırak.

mama; ayn dunna. İzolasyan, tecrit; (~

rnek; geri çekilmek;

•

•

•

••

r

••

~ ç. rt.,...-I. y.- büyüklük, hacım;

151

.

,

.

çap (silah, top); , 1"""1

r-f oldukça, hayli,

•••

ı~(b'çak vb.i)

maleme gitmek;

keskinleştinnek; (bıı)

epey büyük;

••

r~ şişe çeken, hacamat eden;

rnek. dövmek SUR.;

4,.~hacamat; deriyi tarayıp kanatma;

için)

. ~ ve:ı '~ ç. r;b.... kan alma aleti, ..

-

şişesi;

sınırlanm

r~~kr:ndini tUbna. zaptetme; kendini

belirlemek, koymak;

. . . .. .. ~) (bıı) elmek. bükmek; V!"-" ...\

..

~j

(bıı) kapınak, •

~Ikıvnk. eAik. bUkülmtiş;

• • • ~ç. ~W ucu elik çubuk. sapa;

(bı') tarif. tasvir elmek;

..

müspet düşünmek; "r:-l7-(b.t') galip gelmek. bastırmak

[zeka kıv·

• •

~

~("":"

· .. '

zıt

gitmek. muhalefet etmek; (blt) ihlal

•

•

•

,

i

•

•

•

i

••

..ı....,,1

...e gözlerini doop baicınak; .ı..".1 •

i

•

i..

•

i'

••

i

i

I.

i

0.rA'! = orA-! ~.ı....-; 0.rA-! ~ .ı..-I sert sert bakmak; matem elbiselerini giymek;

i

J~

belirlenmek, tayin

sınırlanmak;

edilmek; tarif, tavsif edilmek;

00

~lkızmak.

...e) köptinnek,

hiddetlenmek. öfkelenmek;

• •

•

i

kışkırtılınak;

.ı....- Ç. ~J~ [bıçak. kılıç

vb. için] yüz;

i

uç, kenar, layı;

sınır,

Sinır;

hudut; son, en üst

nihayet, en son nokta; (belli bir) ölçü, derece.

i

(ıoprata,

.~

. .1

•

.ı,. U (.ı..-) (bıibıçak)

,

-

J~ ;..ıı

uygun; daha dolru, iyi;

~ı-.;.. = ~ı;."... ALF.BKZ; •

-

Iozmaya bajlamalc; (..,..ı.

~\Ç. ı.s:ı"..I,,ı:\:.-1 bilmece. bulmaca; •

.

•

i

Ja- (b-e bşe) karşı Çıkmak.

gibi bakmak;

•

... ç...' ~ ... 1anlayış, zeka

•

,).bo bakış-

••

i

...t!• .. . için) uygun, münasip;

~L daha •

,

zihin, akıllılık;

kavrayış,

1•~

miş

(vakti, giinü)

ile];

~.'

•••

V bft'. bir )'ut') çevinnek. dikkatle

lanm

., i

rakJıAı

•

belirlemek;

etmek. bozmak; ~I(bı') bilemek

" (~~: i~ ~ ~ biri hakkında iyi,

(b·;) yenmek, altetrnek,

ya

belirlemeye.

programı yapmak; (bıiliyaılan),

•

.

(bşi

bakmak, iyice incelemek; gözleri ile delecek-

kabaca almak. zorla almak;

00

çengel;

(...e.

tasarlamak, plan cetvelini, lo.

uzak lulma, araya mesafe koyma;

kızdınp işle­

(bıı) sınırlamak;

~ bıı) kısıtlamak; (bıi)

da

zamanını

.,

ocakta

bilemek,

•

• .. -

bilmek,

arazi)'t! ~ .. .den) sının olmak

•• i"

i ":! •

•

keskinleştinnek;

'...... _

J Jl.rJ1 J ~i V"~........ •••

•

•

"0

o..

••

1

~

o.

"l.0.,l J .ı....rl1..".,.~1 r-i l y.,..ıı .; (bıi) •

sınırlamak.

tahdit etmek, (bIt!)

sınır koymak;

• (V' bIt! veya blt!) engelolmak; _i (i..ı-,.) •

•

(Js- ...t!) hiddetleıunek. köpünnek. kızınak; •

•

JI. i (~i~) (~fnn'ıa için) yas tutmak,

birim; [denklem] taraf MAT~ terim kutsal emir. kanun; had, •

•

şeri

MAT.;

ısL.HUK..;

ceza

• • •

•

, ... .ı.J veya ... .ı..". JI ... e kadar; -

: . .

• •

ilahi,

•

•

•

i

.ı.J

i

:

"~I ve ,,~i ~ JI ıimdiye kadar; l. ~ JI •

•

belli bir sınıra, dereceye. noktaya kadar;

.,.

.,_.

• •

JI• -

.~ ~ ve~ ~ J~ oldukça, epey(l); JI

•• • ~ ~i ne kadar, nereye kadar. ne derecede; ,. . .

..

•

.., .ı..- "i sınırsız. uçsuz bucaksız;

..

..bo- ~

ve

·..... ...J' .' .'. .

~

152

.. ,.

••

~

..

•

sınırsız; 'Ir' ..... ,j; ya da,j;

(.$.ı---: ~ • ••

--

••• C

~~.bo

-aynı şekilde; eşit olarak; ~ ••

•

göre; ~lj..b-

kendisi. böyle olmak

sıfatıyla,

••

bu

i~I.bo demireilik mesleAi; • •

~~ ç. ..:J1. sınırlama; sınıf oluşturma;

sırada;

J.

'f

•

__

~

· .. J)' '0 J.

belirleme, tayin etme, ayarlama;

.... -tasvir, tavsif etme; 1 ~~, Js- veya ,)s-

• • ı.}.ı-s- ~ yaş

~ Ji iki yüzü keskin;

.

kısıtlama;

••

'.

demiryolu;

~1~ demirci;

J. ve ~\j ~ bizzat •

en dUşük, küçük, minimum; •

-.-

,

". ." .. . .' . ,j;'il J..>JI ve ....... 'il .....1azami, en çok, ". ." bUyük maksimum; ~J'JI.u.JI asgari, en az, sının; ~ ,

•

.. u:..

~~L

••

de, ... sınırları arasında; ~

-

J tamamen .•. i1e sınırlı, sadec:e...;

•

j~ kesicin [bakış için de] [zeka]; yüksek

perdeli (ses tonu]; sinirli, öfkeli,

şiddetli,

hid·

• •

U1..b- ~i elinden geleni yapmak; J J,J,

detli;

...lıı Aııah'ın koydu~u sınırlar. hükümler;

1 ~I~l jb.- ve ~l jb.- asabi, huysuz, çabuk

~.L...:"" keskinlik [bıçak vb.]; perde MZK.; ayırdedilme.

göze çarpma,

şiddet; kızgınlık. köpürme;

başkalık;

net, bariz; vahim, aAır

[hastalık];

, - --

•

•

açık,

kızan; ~~i ?'Ulj dik açı;

••

•

~J.ı.:- (""ı"' ... ile) sınırlı, çevrelenmiş;

hiddet.

az,

fazla degn, mahdut (miktar, bilgi]; belirli,

huysuzluk;

.. _. "muayyen; 1 ~, ~J.ı..... açık, net, muAlak . . . deAil; u', ~ \1 ~J sınırlı sorumlulu~u ."" - .. _-olan; ( 4 j-Jl ) b Jobu r Iimitet şirket; .. , -

i~ bkz..b-J ;

,

J..b- yasak; ' .

Jl.ı...:

•

•

<Js- biri için) yas tutma; ,

. . y;

i . ._

jS

~..L..:ou keskin;

,laWI matem elbisesi; •

[yapı-

J:!..b- demir, ç. ..Lil"b. demir aksam •

•

nın]; madeni eşya;

1 ~L;

•••

demir filizi;

mir;

•

JAt ~..b-

.y..b- ham demir;

işlenmemiş, ham de-

..lı:!.J-ı ~ ve.ıf1ı1 .lı:!~ • ••

bkz. YfP; ~~

ç. ~I.bo, •

•

kılıç;

.

-..

~'~i,

~

f'

-

.-

lazgm, öfkeli, hiddetli; •

J

.

j.

•

-

iı~

,

•

,

ç... l.bo iki agzı keskin baha;

••

J. ~?

i.bolkeskin •

•

muayyen, belli;

il.u- ç. i.ı.".., .. I.bo, ı:ıı.ı.".. çaylak ZOO.;

dölcme demir;

• • • ~~i ~ demiryolu; ~~i~ .~~ •

-.,

• •

.

edilmiş,

(J için) ayarlanmış, tayin

a(y~) dışa dogru

y..L?

gibi olmak, konveks, (bıÇak,

bükülmek, kubbe dışbükey

olmak;

kambur olmak; (Js- veya ~ b-e karıı) yumuşak, iyi, şefkatli davranmak; ~ veya y

dil; göz; zekal;

.' .

,.

.bol daha keskin; daha öfkeli;

b-ı)

i-4~ ç. JJI.bo demir parçası; demir alet, . .

egmek, bükmek, kabartmak; kemer yapmak;

·

..

.ri- -

nesne' ~

i~.bo saban demiri, kula~ı;

-i~~' Js- MIS. ekonomik açıdan sıkınuda; •

•

•

ı..p~~ [na'l] demirden, demir...;' ~ •

•

gözetmek, korumak, bakmak; ",:".u- (bıı)

•

• •

yJ.N ve Y~ J.u-l kambur olmak, kamburlaşmak, dışa

dogru bükütmek;

y..L? sevgi, muhabbet,

yakınlık; şefkat

153

,

iyi davranma; himaye gözetim; (ç. yl..ı...".. . ..

.,

kötü] bir şeye sebep. neden olmak; ~~

.:

JS' ~ . .. . ..... Y.J-I J y.J....? veya y..ı...".. J Y J-'P JS' ~ • • • • •••• her yönden, taraftan; .Y..ı...".. J.'-I J-" JS' J ve ,,":,,',J,~ yüksek yer, tepe, bayır, 1 "

_.. hakkında, ...den)

"

•

şefkatli,

elik. bükül·

.,

y~l

., .

1..,_

di (bıı) yenilernet;

yenisini almak; (bfi) ilk kez yapmak, başlatmak; (b-i)

ortaya koymak.

~.J...,.. ç. ~1.J...,..1

olay, hadise; fenomen. g&üngü ve olar. kötü

ı4~ ç. Y~ kambur (kişi]:

emare. belirti; kötü ve

ahlaksızea

••

•

daha mUşfik. iyi kalpli;

, , y.ı:..,..kabartma; tümsek, dışa hükümlü; ,, ~.b-

.. .

u (:i.o"1..ı.."..) yeni, son zamanlarda

olmak; genç olmak; bı;,

•

..:..ı.b- (J:r~ bı;

ya da y

J, ı:r hakkında) bildinnek, haber ver-

mek, anlatmak; (b·ile,v'- ya da Jhtıkkmda)

.... ··0·

••

o ••••••

konuşmak 1 4i~.ı".. yada ~ ~.ı"..(y bıı)

••

•••

••

kalbi, vicdanı, içi söylemek; ~ ..:.ı~

~ bı;n

gerçek olduluna veya gerçekten gör-

hareket; •••

bidat; pislik, dışkı; (ç. ~l.ı,~ iJC:~) deli·

.. kanlı, genç erkek; ..:.ı1,J,I {çal.) gençler; ••

•

•

C-:!-'>-ç. ..:.ıı~, ıJC:~ yeni, yeni ortaya

~.J...,.. u (~J~) olmak, ortaya çıkmak, belir-

-. rnek;

genç say-

.. -yeni. yeni meydana gelen;

A.ı~ kambur (sırtlakil; bükÜıme. kavis-

. müe.

-.

mak, genç gönnek;

iyi;

Jenme,lı::abartı. kemer,

muhabbet etmek; ~,u.ukarşı-

iikı. konuşmak; ~ (bıin)

Y~ konveks.ldışadQAru)

kambur;

konuşmak.

•

••

her yerde, dört bir yanda;

mUş;

(JI b-ile,;r. Y ya daı)

çıkan;

, -

son zamanlarda olan; modem; ~~

son zamanlarda olan; modem; • •

1~ i

..

••

o •

..l:.:JI yeni inşa edilmiş; ~1 ~J..." genç;

• ,•

-

•

•

.1fAJ' ~~ yeni vuku bulmuş, yeni; ~.b•-•• • ... ~ oLf-'JI ve ... .y .~ ~.b- ... i yeni •

•

kabul euniş olan; ...de yeni, acemi, deneyimsiz olan [çiçeli burnunda ... ); ... e

alışkın

•• • olmayan «i~"ij~ .lıf." ~..b- yeni doiJnuşıt; ••

dülüne inanmaya çalışmak.; bir şey yapmaya

• •••

•••

••

karar vennek; ... iJl""-Ü ~,J, kendi kendi-

ne ...diyerek söylendi, ı:r ya da

konuştu; ..:..ı~ı.,..(b-il~

J hakkında) konuşmak; (b-il~ ı:r

veya ı) hafunda) """ırnak; (b-e) damımak, (b-ile)

görUşmek;

telaffuzda yapmak, mek;

(b-e) hitap etmek; (b-ile) •

konuşmak; ..:..ı~I(bll)

oluştunna, başlatmak,

(bıı)

kunnak, tesis etmek;

ilk kez

ihdas el(bıı)

icap

eltirmck. (bıeı sebep olmak; pislik buaiınıak; •••

•

.• • ..-•

• o

... . .1fAJ\ .

.

«~'J)~ ~1 ~'!-' yeni evlenmişıt; iJıs .,

l.ıJJ~

.

~.b- Avrupa'da daha önceden •

biliıuniyordu, ıan.llunıyordu;

..

.,

~.b-ç. ~,)\"i, ıJU.b- konuşma; kısa

-

süren

konuşma,

-

iki çin laf; müzakere, diya-

log; röponaj; dedikodu; hadis; 1 ~

..

,

•

, ..

UL~ hurafe, aslı asıan olmayan hikaye;

. lıI.:"',ü ~~ Kutsi Hadis: "

.,

~ J.J....? onaya çıkma, meydana

•••

1 U.ı..- ..:.ı.b-l bozmak, iş çıkarmak; [özellik..le

• •

oluş;

olma, onaya çıkma;

gelme,

154 Ajl~ yenilik; gençli~

.. daha yeni; ·. .,...ıH ıJU~ terslikler, kJsmetsi2likler,

• •• • ~,ı.,... • yeni, yeni çıkJan; (ç...:.IL.) yeni·

"

~,J.,I

• ••

•

lik. reform; yeni ücün; yeni türetilen kelime;

. --

•

AJ"J~1 ç. ~'v-l konuşma; müzakere,

{:.~ i ve{:. ~ (b·e. bşe) [genellikle ~~ ya

•

boş konuşma,

diyalog;

gevezelik; uydurma.

yalan söyleme; konu, mesele,

,

.

su; dedikodu (bş hakkında)

· ... ,

da

..

..,

4j,ı.-.

ç. konuşma;

... 11:'....

1 ~)~"i1 ~

tartışma.

. .

[çog.) koordinatlar MAT.; 1 .bol • • ,_ .•_ ,H f •• • ~,~ ~~i ardinat MAT; :i. iii ,..:A~l.b-l

... ·1

••

•

alan; yeni. son zamanlarda olan; (ç. ~'l.r. •

olay.

vakıa,

..

hadise; dava

.

HUK.;

..

(göz, deri vb.)

,

U,; U~ .)J~)

. ., ,..

..-

...... gözy~lan akmak; l).ı... )~ (birfikri, s6zii) söyleyivermek; ezbere söylemek;

kaza,

•

_U.ı......-)

gelmek, inmek; kayarak, süzülerek

., .

gitmek;)..ı."..

icat, ilk defa yapma;

~,)~ ortaya çıkan. meydana gelen, yer

..:,ıı.)

.

şişmek, ıiıme yapmak;)~

aşagı

MAT.;

~I.L."·

lıevdeç;

(bi') damlalmak;' ~.ı.l' ~i "')~

•

• ...:.ı~'1~1

.-

)~ ve)~ u(J'.L.~·,i)\.ı....r)

müzakere;

•

[.\.ı...\ yük, aAırlık;

-"I leylekzocı

-,.

meydana getirme; sebep olma;

apsis

...

..,1.... ç. ı;::ll

• ~1.J.....>.1 ilk olarak ortaya çıkarma. icat.

• •

•

lt~ ç. V~,

ödül; 4ıJ.b-"il ... ~ iftira. bühtan;

•

';.,1 dik dik bakmak; , .. . .••

konu-

tartışma

,.

.,. .

egmek, alçaltınak;)..b\J tedrid,

aşama aşama

alçalmak; kaymak,

kayıp

git·

rnek; inmek; [göz yaşlan) akmak, süzülmek; •

••

•

•

(.:ro .. .den) kaynaklanmak, dolmak;).1.>UI

aksilik, talihsizlik; 1 ~:; ~~ı.,.. sahtekarlık,

a1çalınak,

dolandıncılık davası; ~,u.., u~ olay yeri.

mak; [göz yaşları) akmak, süzülmek; [arazi.

suç mahalli;

toprak) meyilli olmak;

•

inmek; batmak; eksilmek, azal·

<JI bir yere) vamak,

••

4hlr ç. ~,)Iy olay, vaka; [hikayenin] •

•

mevzu, konu; hadise: koz, talihsizlik mevzu; • J..

•

~.bv

..

••

)J..ı."..

ç. UJ- konuşmacı; spiker, sözcü;

:.

dahilolan

kişi;

anlatan; ravi;

... yeni, son zamanlarda vuku bulan;

muhaddis HAD.; ~.ı"..,.

modem.

çaAdaş;

zengin olmuş kişi; ~ edebiyatçılar,

...... j.bt.J\ Yeniler,

sonradan görme, yeni

Alimler;

Çagdaş

-

).uo..; •

konuşmaya

Kur'ant Kerim'in

)..ı."..

•

, )J.rlI41>~ trafik kazası;

• •

ulaşmak; hızlı okunuşu;

egim, meyil; meyilli arazi; eAim, meyil;

•

)\"bo,j\ elim, meyil; düıme; aı.alma; dö·

külme (akarsu vb. için]; küçülme; hardp ol· ma,

zevaı. baıma.. •

ÇÔkme;

J:l".. şişkin. şişme yapmış [göz, deri vb.)

..., elimli. elik;

...

).bo.=.a

)~

alçalan; batan; ejimli, elik. meyilli

155 [arazi); azalma, düşme; bezgin. bitkin, hayat-

.

r..l:o:ııu sinirli. öfkeli;

~1. kasvel, keder, hüzün, can

i~ bkz.,ı,J

sıkıntısı; elim. meyil; (akarsu] dökUlme yeri;

.

-

,

rJ';' U, j (ı.J'~) (bıı) (arzetmek. varsaymak. tahmin etmek; , ır.J..-..?

tahmin, kabul.

..

varsayım; ıçme

••

••

2(JJ.:ı. ve ~,ı,) 1~ u (J,ı..,.., .. \~) (d~veltrl) JI ble, bl yapmaya) teşvik cunek, sünnet.

..

yönlendinnet; ... ~ I,ı, ... i tahrik elmek;

•• i ı,;,J,; (J,) (~ b·i, bşı) çevrelemek, sarmak.

,.

kuşatmak; (~:2·! b-e) bakmak. bakış almak;

<JI veya J veya y ."

J. ,

gözUnü dikmek;' ... .

..

kuşatmak, çevrelemek;

lbinici. de~eı s:ılırunak; salına salma gitmek;

••

•••

• •

, ':"~11'i' ol>- 'öz ...e geldi; I.....,

•••

JP r-

• •••• • ~\.S }l 4\ u~unda çaba sarfedilen gaye; ,. . . ' •

.. .e) bakmak.

. )OJI J ..... baIoş-

lannı ...e dikmek; ıj.;,l (Y b·i. bıı) sarmak,

CJ, ~1. Y .. .t) .,. .. ..

•

ıS..ı....J(b-ile) yanşmak. rekabet etmek; (b-e.

bşt)

meydan okumak; (b·e. bIt) karşı çık·

mak, direnmek, dayanmak, mukavemet

••

••

baIonak baloşlarıru dikmek; , )WL J ........ i

göstennek; (bıi; ... ıs.) b-nin zekasını) uyan-

...J bakışlannı ... c çevirip dikmek;

dınnak. canlandırmak; (bşt!.

Ü~ç. ~i.. J~, JÜ..~. ı.:;~1 ••

ll,ol>- ç. ..;ıı:"';" bahçe; ,

rJ.ı.:-

p

~i~ ).1 u,~

niyeti olmak. (bşi yapacak gibı) olmak;

(hayvanlan) harekete geçiren şarkı:

..\~deve binicisi, sürücOsü;

... .. . i i JJ.po~~,u. deve sürücülerinin şarkısı,

{olması. gerçekleşmesi) yakın

naımesi;

•

_t· •

.bü ç. ~4..ı.N

tehlike; •

• •

Jol>- i (J..... ) (bş') düz yapmak, pürüzsUzleş•

••

•

•

•

•

ı\..>

ç. ilJJ- kervanbaşı (develere şarkı

ile yol

aldımn); d~ve binicisi, sürücüsü;

•

adil davrarunamak:

meydan okuma. kışkırtma.

tahrik, provokasyon;

•

tirmek; (Jol>-, JJol>-) (Js- b·e) znlmeınıek,

4J.ı.:-ç.

yapmaya)

..\~ keJ'\lan başımn söyledili naime.

hayvanat bahçesi; , rJI,;,! (y bl') satmak. kuşauna; , i

bl;

•

gözbebegi; Jlol>-I ıç~.J baloşlar;

•

.. ri J.ı,;,. at nalı;

;

şarkı söyleyerek. sürmek; (b-i veya ~ Iri,

dolma., sezgi;

J..ı.....r

r\"l,:"l feveran. galeyan; .• i

ta yenilgiye ulramı~. perişan;

... ) \ .....:.tç.

•

•

J.)w [yol işlerinde kullanılan) •

•l " •

silindir,

rJır=;O r.b-ı yanmak,ıutuşmak; yanıp b~ımek. yok olmak; [kavga, dövUş] çıkmak; sinirlenmek. patlarnak. [yine

başkan, şef,

V

bıe)

." _.-. Uiı.J:. ~~!J;

lider,

~. meydan okuyan; tahrik eden,

Ioşlonan;

r.i~a (~bir )'erde) kalmak, ikamet etmek;

-.;s. ~J~ bkz. ,b.' ;

156

~i~

...

=

•

)

ii~ KNŞ'; •. • •• .

o ()~.)~) (bı;. ~ bıi, b-ı) merak etmek,

( .. ,içitl) walanmak. endişeleomek, kaygı.

Ianmak; (bı~. b-e.~ ...e kLJ'J') uyanık. tetik-

, .

ma, kullanmama; atma. ihmal; hazfDU.; ·1· .- _.. ft' ~ : i. !i~ .ı.;..\ hellCyini. pıhnı pırusını toplamak;

. ıJ~ a ve""~ i (~~. A.il~) (J 1Jlde, bıde) _.

_.

...

olm~

te, hazırltklı omak;)~ (b-i, ~ bı husu-

usta. mahir, kabiliyelli. profesyonel

sunda) uyarmak, ikaı. etmek;~!"p. dikkatli,

(bıı) iyi yapmak. (... e) valaf olmak; J.b- i

uyanık.

tetikte olmak; (b·e

tetikte olmak; (b·e

.,

(~J.b-) (sUt) ekşimek;J.1.u usta1lk. mahir-

karı') uyanık,

korşı) uyanık!

lik, zekilik taslamak. tavn

tetikte

..

-

el

-.

. .. ,

.)~,L..I

hazırlıklı. tedbirli. uyanık Olmak;)~ ~

~,~ (~i ... olmlLmıa, ır ... e) dikkat ••• e

1uu1'•...için) uyan. ikaz.

tembih; .. , .)"ı.,.... dikkat, ihtiyat. tedbir,

.. )J..b... tekin, güvenilir olmayan, netame-

li; sakınılan şey; (ç. •,:.ıT.) tehlike; zorluk.

mak. kJsalbnak;

..-.

....

JI~ ~Jlw zeki. mahir. bilgili gibi davranmak; bilgiçlik taslarnak;

..

Aü.i.P- kabiliyet, maharet;

..

.

•

paralelolmak.

kesip koparmak.

etmek.. atmak. bırakmak.

atmak; (y bıı) kuUanıp. işini bitirip

.'.

aımak;....... rp/i) lxıdamak. kııtmalc; kese•

şekil

vermek;

J.i.P- kesme, kılpma.; iptal elı.ıe. bırak.

(bı)

•

•

olmak:ıS~1

(y

elmeie, izlemek,

boyunca uzamak;

veya~ b·i. bıı) taklit

peşinden

gilmek; örnek

olarak benimsernek; ayakkabı edinmek; (bıı) geçirmek,

ayakkabı

olarak giymek;

•

...J..ı-- ımudaf1cu!.] ... hizasına, karşı•

sına,

.,

•

i

•

_.

Ja-:JI j J i

... i1e karşı karşıya; ~

~

~~ aynı durumda, bir elmanın iki yansı gibi, IJpa tıp benzer; •

rek dü.ıeltmek.

•

,-,j\..ü paralel, hizasında olmak, karşı karşıya

da ıY bıi) kesmek. kırp-

itiba! elmemek; hazfetmek OJLB.: (/J-e. y bıı)

"""

U..ı--) Il".. u : 'J~ I,L.. h-nin tuttuA;u yolu

•

(ıY bşd~n)

ayırmak; (bıı) iptıl

anlayışlı; ekşi;

ayagına

meşakkaı. aksilik; • • •• ıJ~' '. . i (ıJ~) (bıı ya

nüruz kabiliyeti;

tutmak, boi örnek kabul etmek; ~d~ (bıe)

et! .. .için gözünü dört aç!; ~J,J1fIJ (~

anlayışı

zeka;

-.

zeki,

dikkatle; (V- ... e karşı) hazırhkh; )~ dikkatli. uyanık:, ihtiyatlı, açıkgöz;

..

yatkınhA;l.

ıJ~~ ç. JI.b- kabiliyetli. usta, mariretçi,

ve)~ uyanık olma hali. teyakkuı.

... alarm durumu; tedbir, önlem;' ).J.?

•

J.b- ve ,ijı:L.. kabiliyet, mahareı. ustalık;

gözünü dört açmak;).b-l = ~~ ;

..

takınmak'

•

olmak; (~bşe) dikkat etmek. ~ bıe karşı)

..

....

•

•

•

.. I~ ç. ~.i.P-I ayakkabı; sandalet; ~~ •

• •

•

Öi~~1 ayallibıcı (imaJaıçı);

.. ,~ (mud. kuL.) ve .....L~ .. .in hiza. •

sına .... karşısına;

•

•

157 ,.

.r-r ipek; ç. ;'r c.ı'r) ;pek1i kumaş.. -

~Ij,ayakkabıcı (imalatçı);

,

· .. m"'" (J)

•

--

•

J& ...boyunca;

~I,b.' örnek alma., örnek: kabul etme; • ••

••

•

•

lar. işler, ipekJiler,

1 ~~ ;.r" amyant,

asbest. daA keteni.

yeşil taş

•

.r u. ; {J""". i ir> sıcak olmak; Jr'" (b-i) özgür, hür

-

bırakmak; (lrı)

azal etmek; (...•) Allah yoluna vermek, yakretmek; (bfi) temizlemek, (bşı)

tam olarak

tanımlamak,

(kitabı)

geçirip düzeltmek, tashih etmek; (duginin, kitabın) hazırhAmı katılmak; (bıı) • ••

ile

kontrol etmek ve yaııya

yazmak,

ipek;

şevk, ateş;

si; gayret.

istek, arzu, heves:

hiddet; [deri] yanma;

.".

i .}!.f ç.

IJ)Lf

- kalari:

..:.ıl.

ıennal, isLi; ısı ile ilgili;

telif etmek; J~ özgürl~mek. hür olmak

-~ir kalori, ısı birimi~

(4J' .. .den) kurtulmak, ba~ıntlSı kalmamak;

~'r ç. ~\. kalori;

•

,-

,

. ..

•

••

•

••

;lr özgür, hür;

saf, sam, katıŞıkSıZ [mücevher vb.); serbest; halımsıı; balımsız; kı·

. '.. sıtlı olmayan; liberalist SIY.; lJ""'i1 [çoA.) <Js- b·e karşı) samimi, candan •

davranan; yatınm yapılmamış [paraJ; , ~

. .,

411.0 r

,

.

kendi parasıyla;

-

.

~;' ç. ..:.ıl. hürriyet, özgürlük; balım· ."

. .., .

•••

••

sızhk, kJsıllanmama; 1 b~l ~;r ibadet

hürriyeti;

r~i

.. i

•

ri "r "

özgUrlütü;

(
-

.

;:...cıı ~~ düşünce özgürlüAü;

"r konuşma -- .

••

•

tSJ'r susuz;

hiddetli,

.. ...

köpürmüş;

heyecanlı.

çok

heyecan içinde ya da diken üstün·

de olmak, tedirgin, mfittreddit olmak;

.-J"Utsıuna sistemi; .• -

Jl.;N serbest bırakma; azat etme, hUniye-

tini venne; yazma, kaydetme; redaksiyon,

i;, ç. ..:.ıl. taşlık arazi; volkanik bölge, arazı;

•

. . .. ri daha sıcak;' ~'''' -""I J& • •

MEC.

.'

Liberaller;

1 i~J

••

ü1r müe. tS;' ç. JI;',

ısı;

köle olmayan adam;

••

-

•

•• • müz.ç·lr' müe.ç.

•

JJr müe. ç. ;ir sıcak rüzgar, • • ••

azat edilmek; "'p"1 parlamak, tutuşmak;

r • • r

.ıt.ı-"

i r ipekli giyen; i iJ' ısı; sıcaklık; hacareı, ateş; ısı derece-

yazı

dökmek,

pamuAu;

olan;

olarak

gözden

-

•

ı.ş ;ır' (na'ı] ipek, ipekli; ipek giyiniş

anndırmak;

tanımlamak, kesin

belirtmek;

'$.ıl? ipeldi,

bırakmak; (b-i)

sernen

•

-. ~l:...ııı suni ipekli;

• it- karşı karşıya, ...e bakan;

••

•

•• ,

tashih; editörlük; (ç. ~f-')!:!Jl.N) döküman,

.,

.

yazma, kayıt; 1 )!:!~i ~J yazı işleri mü·

" .. dücü; )!:!~I i)bl yayın kurulu; • • • ~ ftJ

...; özgürlükçü; liberal;

matbu;

~~ sıcak; sinirli. hiddetli;

.. -

)J.r- sinirli, hiddetli; öfkeli;

yazılı,

158 •• •

)~

ç. iJ)- özgür, hürbırakan, özgürlük

~r

i,

~

muharrir:

Jr-

i. . .

AUah'a adanmış.

lı. kayıtlı;

has.redilmiş; yazı-

me;

••

•

•

•

savaşmak;

••

ıO

•

birbiri ile

'

müe. ç. Y

.. Jr

savaş. harp; dövüş,

J b-ııin) düşman(lan); •• • • • t ~i Y.r sivil savaş; 4~ y.r basın •

.

.

.. ..

•

(

... y.r1 .. ...

rekabeti; ii

•

.

.ı 0 11 y J~i Haçlı savaşlan;

.. . .. vel,.lWI y."..ıı ya da y .r'

.0

•

•

~i

•

aslan;

r:..r

a t,r) sıkı. birbirine yakın olmak; slkıŞ· sıkıştırılmak.

preslenmek; (kalp,

gögüs) sıloımak; (..,ı. b'e) yasak~arnmı) •

•

olmalt;c.ı---- (bf') daraltmak. sıloıtınnal<;

(bşı)

zor, karmaşık hale getirmek; (bıi• J&-

b-~) yasaklamak; •• ••

(J bıd~) üstelemek. ısrar darallmak,

sıkışunnak,

..... . ..... . . ltöL-. .,. y.rı velf-iı... .}<- y ~i .:..ou

engel. mani olmak, sınırlamak;

(birdllnunıı)

savaş şiddetlendi;

vermek, sıkmak; (b-i,

•

•

ı-LıJlı.

.

• •

Dünya (Cihan) Savaşı; ı°; ~

•

(bıı)

•

f)

zorlaşıırınak. güçleştirrnek; (b·~) sıkıntı

Ji ... ~) zorlamak, •

ı./;'

savaş

{na't}

ile ilgili;

savaşçı,

cenga-

ver; dövüşken. kavgaca; askeri; (ç. ııJJ') asker;

•

••

, ıı;.rı..,..,ı."ıı. askeri polis, -jandarma;

_.

~f

ç. yl~ mızrak. kargı; mııralc ucu;

süngü. kasatura;

mecbur tutmak; (bşi. ıJ&- b·~) yasaklamak;

••

••

cr'"

günahlan

bıden) sakıMUlk, çılcmaıa

saIorımal<. kaçınmalt;

<.:ro

geri dunnak.. imtina etmek;

girmek, köşeye sıkıŞmak;

sıkışmak,

zorlaşmak. güçleşmek,

daralmak; (durum]

... .. •4.r ç. u~.1.r buka!emunzoo.:

(b-nin dlUUmlı) tehlikeye girmek; 1~

.\tr 'J

... {~)V" 'J

•

•

eyvah! yazık!;

.

••

•

•

.,.

i

bı

sebebiyle

sıblrnak,

.. "":,,Irv mihrap;

sıkınu duymak; ~L:J' ~ ~ bu insanlara

4.ıJbu dövüş,

pek çok sıkınular getirdi;

.. . "

kavga; muharebe;

•

y1..r"'\ savaşma; • • • •• •• cı.J'J~I

~

etmek;[.,.r-""l

•

••

A;

süren kişi, saban süren;

•

mak,

kavga; ~ ya da •

.

çiftçilik. ziraat;

•

dövüşrnek;y'p\ = lo:-')~;

· y r

topraAı işleme,

... . ... ~J~ ç.. ~'r saban simn; 1 ~J~L ~i .

açmak;yJLJ.J

işle·

..

•

(boile) dövüşmek, kavga eunek:; (tre karıı) •

sUnne, eknte, biçme

~Irv ç. ~Jbu saban;

•

•

(tapragı)

işlenmiş ıoprak;

·

y;-?" a ("':-' ..r-"") sinirlenroek. kızmak;yJ~

savaş

..r

~ir topra~ı

azal edilmiş; •

ekip

işlemek;

••

.1

)~

(~r) (tapragı) sürmek; (y~ri)

A;'r

deftere kaydedilmiş; ~1)J ~ •

(çog.) ka)"tlar, ••

il

biçmek,

taraftan; yazar; [dergi, gazetede] editör.

•••

..

- - ..

y.r

muharip sınlOar;

ç. ~ir TUN. hap. pastil;

·

U

.

tl

"

- ...

yalon1ık. darlık. sıkılık; sıloırna;

sıtlama. sınırlama;

10-

zorluk, güçlUk; kritik du·

- ..

rum; yasak; yasaklanan şey; 1 U

. ~ itiraz

,Jr

159

----------------_--'-..:.... - ..- . .. . yok: ~)e V"':l seni engelleyecek bir ~Y

j r ç.

jl,r--' ele geçirilmesi güç yer;

•

sıtınak, melee, hannak; muhafaza (ç. j'r'.

yok. bu hususda serbestsin;

V ...

[cin.is.; tek..is.

" muska, jJr)

iJ ç. ..:.ıL, [..(~.

lenmiş;

dar.

sıkı, yakın; 51k.ışlırılmış,

muhafaza1l;

ulaşılmaz,

•

zaptedilemez. ele geçirilemez;

pres-

•

j1r' elde etme. ele geçinne, kazanma;

kritik, riskli [durum);

••

blsım, nazarlık;

Y-r iyi konınan,

tır' sıklık; sık. onnan; onnanhk arazi; t~

• o •

.. j'.r' ç.

•

u1 daha sık. daha yolun; daha kritik;

..

~l

dikkat. uyanıklık; kendine ••

•

tır MIS. mezat. müzayede ile salı ş;

saklama. ayırma; 1 ~I~"jl ~ıs:, ,ıkı bir

~1.r (durum) kritiklik. zorluk;

konıma, muhafaza

•

•

1!:'r'. ataçlandırma;

ij)~

luııııa,

kendini uzak

sigorta ELK.;

'. , ir ..- kazanan, elde eden, ele geçiren;

~.

~

•

ile;

arada mesafe

•

bırakma; utangaçlık, çekingenlik.

.. :

mahcubi·

.. . u~"'JI ..:J~ p geri dönüşü

yet; (durum) kritik, riskli olma:;

·

..:.ı~;:-

. '.

.

. '

•

. ..

~ sıkıntı

.

;

veren;

.. ..

~ : -rL...AJI [..J -"

r V r. 4...o1~) (bşi, b-ı) izıemek, kontrol &l

etmek; (b-i,

• canı sıkılan;

•

•

,).r a (,).r) 4}s- ...~) canı sıkılınak. bozulmak. ·

.

., . ,))ı,. ı.r ve ClI,).r canı sıkkın, kızgın;

• •

..

ı.r

bakmak;).r u(ij',> iyi korunmak, ıaptedilemernek, ele geçirilememek; korumak, muhafaza etmek; ••

ele geçirmek;

J~i (bıi)

(biı)

•

• o

•

elde elmek.

_.

kazanmak; '"'~i '. ai

• elde etmek; j;

o

ve ı.r~\ karıı)

(~

... t) dikkat

uyaruk. tetikte olmak;

r

gözetme. kollama; koruma. himaye • •

~;:.ıı

-

-

o

)L,...J' ı.r~i milis

SUR..;

..,.;. saygı nöbeıçi,i; ~i..,.).i Koruması,

• hassa askeri (ESK.. MIS.

o

••

ve IR.); ~}JI ı.rr Bey'in muhafızlan TUN. • •

••

•

ESK.; ıI!"."ı1 ı.r~i Milli Savuma; 4..ı1r fızlık;

gözetme, kollarna; koruma, muha-

yönetme, nezaret etme;

konıma, hima·

••• o _

1 (I)I..A-"I) I.J'"'-' iri

o.

_.

...t

u

"

-

etme; muhafız;

Saray

Jr u G.J"') (bıi) korumak. muhafaza etmek,

.

<Js. ...~) göz kulak

•

••

ıJJ;.r ç. ı.J:!il"r kertenkcle ZOO.; • • • •

-

ı.r~

olmak;

elmek, V

Iaımak;

gözetmek,

bıı) yöneımek,

kollarnak, himaye etmek;

sıkıntılı;

.. j,.....,l

ır

bakmak, nezaret etmek; (b-i, bıi) korumak,

olmayan yeminler; •

•

(~bşin) sahip. malik; •• ••

",fer

ye; himaye. nezaket rerakat etme; idare. yö--

Jr' büyük bir başan

netim; HUK. kayyumluk; el koyma. müsadere

o •

V .. .d~n) sakınmak; (iJI ...d~lI) sakınmak; V ...~ karıı) ",;j

., ..

etme; 1 ~1"...ı'4..ılr sahil koruma;

. ..r'?' dikkat, •

".

dikkatli olmak. tedbirli olmak;

..

•

uyanıkJık; (ç. ~L) tedbir, •

-

o

önlem; 1 ... ~ L..ı'.r=-:"'1 .. .d~'" ... e katlı •

••

160 I..uruma amacı ile;

·

..

.

~)i,;,. ç. ;.r~.

. tr'.r ,

arzu; ~ ... için) çabalarna, emek sarfı;

..

uyanık, tetikte,

... ,js-

L,p

....

1

ihtiyatlı {s.); bekçi; nöbetçi, nöbetçi asker.

-' ıamah ede..1<; CI)):;I.)o l..f: Ölüm Tehli·

gözcü; nezaret eden. gözeten; yönetici,

kesi! (uyan işaretlerinde);

•• f

.

•

•

•

ci olarak veka.leı eden kişi. kayyum; if~\..r

ıamahkar. meraklı;

~~i kaled SPO,; 4J"~L,. ~~ koruyucu

istekli;

. (.)o ...e) iursh.

•

(Js- ...t) niyetli, meyilli,

•• ı.i'.rı daha hıBiı, istekli;

melek HRI.; ibl4J")\" gece bekçisi;

• ••• • ıJJ~ korunan. muhafaza edilen; muha-

..r

'

J"'r ç. J'1f:. ,l..

idareci; koruyucu; 11)..rJI ıJ')1' mirasa geçi-

•

•

•

J'r => J'.r
fazah, emin. emniyette olan Allah tarafından

etmek. yöneltmek. yönlendırmek; (b-~

öz.l. şehir, kent isimlerinden sonra kullanılır,

bşt karşı) kışkırtmak tahrik etmek; (... 1)

,,~).,-JI ıço~.J aile. evlaUar;

indüklerne" ELK.;

, ,..,

•

•••

4J" ~ dikkatli. uyanık; •

...rJ: ... arzulayarak. isteyerek.

•

J>

r

•

-

•

o·

...

~

•

JlL!.r teşvik, sevk. yönlendirme; (,js-

•

.rr

i (J>~) (b·i. bio) unnalamak;

Js-

•

bşt karşı) kışkırtmak, tahrik etmek;


(b.i) kışkırtmak. tahrik etmek; (~aralarını)

b-nin) kötü propgandasım yapma. adını

açmak. aralanoa fitne fesat sokmak; ~.rJ

çıkarma;

•

•••

(~ b-ile) münakaşa, kavga etmek. agız

· , .. . ,. J>f: ç.J>I,rI. J»r onnan. a~açhk;

dalaıjına

girmek;

~;

•

"Ü

teşvik edici. özendirici, sevk

. JP p ç

d')b- kötü. şerli; ;

.. .Ur. Uır sertlik. pÜıilzıuıül<;

.. -. JI'

U)- teşvik eden. özendiren; kış·

kırtan, tahrikçi; demagoji

• •

~r teşvik etme. kışkırtma; ı·' •

•

aK...;

eder mahiyette; kıŞkırtıcı. tahrik edici;

. ., . J-.r ve JI.r' pUrtüklü. sert, pürüzlü; ·. , .. . J>r

indllksiyon

yapan; provokatör.

~ indüklenmiş ELK.;

.

J' rusandıncı derecede ısrar, başkası-

r

cıı-'

:::Q

.' ı.J r

(bşı) elmek, meyilli yapmak;

nın işine bumunu sokma. iziosiz veya haksız

(bil) larkaya. öne) döndünncı<; (biia) biçimi·

girme; davetsiz katılma;

ni bozmak. ei\" bil~ yapmak; tahrir etmek.

..

,

,

-

r ç. ~I,r {balıkla! pul; . .. . . J'r i veJ' r a(J'r) (.)obii)istemek. • ~

-. •

•

arzulamak; imrenmek. ~ bşt) gıpta etmek;

. .,. - .' . ".,-,;.f- ı.J r

4 • çarp ık anlam vermek; 1 . ..

...

...in anlamını tahrif etmek, (sözü) çarpıtmak.;

-

...;;>ü dönmek. sapmak; (J .. .den) sapmak,

•

(~bie) niyeti. meyli olmak; (.)o ... için)

yoldan çıkmak. dönmek. konudan ayrılmak,

çabalamak;

dışına Çıkmak; (,;.f- bşdtn) çekinmek, uzak

•

ı/ ~ hırs. tamah. aç gözlülük; istek,

durmak. sakınmak; bozulmak. elri bülrü

161 olmak, biçimi boıulmak; twif edilmek;

J

..

ı..A!.?

ri ikiye aynımak.; (vs .. .dtrı) sapmak

.

ç. "U..r-'" müşteri. daimi müşteri

•

'lt;

{arazi] meyilli. eıimli olmak;

TUN.;

Vi ... t}

ı..A!."r kokusu sert. tadı acı, keskin. sert;

dönüşme"; (şekli, biçimi] bozulmak;

.:.ı~f

e~ımek; yan. yamuk olmak; (~ ... ik bıi)

~1? keskinlik. sertlik (tatl;

elik. yauk göstennek. görüntüsü kazandır-

ı..A!.r-J

mak:, doıtu yoldan sapmak; , ~

••

••

J

.

..vI

J

ma

•• ı:r b·;

... den caydınnak. vaz geçinnek; ... . . OU:I~ J r~ rahatsız olmak. hastalanmak; .J r i

-'

J

J

•

~lt veya •

• • • ~\.ı harfi harfine, kelimesi keli-

· ' . . . •. . . , . ". . ı· mesine; j ~ ii ~ ff; J~i :-'r~4 C!J • •• • • •• • parafe etmek; ",...,..,:;1 j J.r ı alfabe Iıarf·

... J. .,

.

u

leri;

J' ~

... JJ.rl

J.r' matris (maıbaacıhk);

): ·.··11 JJ~I Şemsi Harfler, • •• ••

.

..

~ tahrif edilmiş. muharref [kelime!;

diı. ikircikli. ikircimli; ~J~ ~un keliP1....ı'

.'

. . . J

. . .. {matbaaeılik): 1 J r Js- kararsız. mÜlered. ,...._0•

- .

.)

JI?,,"' mesleki meşguliyet;

edat DILB~ hurufaı. basma harf veya harfler

J

...,jl tahrif olma, bozulma; elilme•

•

uç. hudut, kenar, # . , •. j r (ç. j Jr. j ri) Iıarf; sessiz harf;

•

saptırına, çarpıuna;

. . !alık {yine ı:.1~1 :-'1~~J;

sınır,

mesi kelimesine dedikleri;

biçimde};

.

• • j ~ ç. j ~ keskin yiiz. taraf {bıÇlIk

•

ç. ..:.ıl. deAişme. detijikli~ bozul·

dönme; inhiraf, meyil ASTR...; rahatsızlık, has-

rnek; başarı için çaba sarfetmek. çabalamak;

• J

-

[şekilde. •

Jı

(/ııi) meslek olarak icra elmek. seç·

vb.}: sivri uç; •

lezzetli. çeşnili yiyecek;

~~ eAik.. elimli, meyilli; [ biçimi!

bozulmuş. deforme; sapmış; • •

J

yamuk GEO ..;

~ (y bf') meslek olarak icra eden.

profesyonel; profesyonel 51'0.; [s.} profesyonel;

J

••• •• ~ J.~ı..- profesyonel gazeteci;

.. J ~ ; (Jr) (biO yakmak; "",tmak. yakmak; .

•

•

.......... , Jr ç.\'i<"Ji

~._

....,.ı;

..

~

r

Çıkarmak. öfkelendirmek; J f

.,

sürtmek. ovalamak;

Jr

~c...ı

.

J~

b·; çileden

..

u(J.r) (bfi) (bfi) yakmak;

dişlerini gıcırdaunak;

..

J f l (bşi)

1

yakmak; (bşi) yakarak yok etmek; (bl')

~;.iJı Kameri Harfler, rı Jr- harfı cer,

a1azlamak. hafifçe yakmak, lItülemek; (bşı)

....ıı j..r

..l';

'

."

"

harfi ccc, "",~i :-' r

•

•

•

•

belirlilik lakısı, harfi wif. artikel; iıJ.r-' • ••

..,Al.JI ahf harfi;

••• ••• rlı; : •'jl :-'

. . ~i J f kasem harfi dHb; -.

r

soru edau;

Jr (na't) kelimesi kelimesine;

.. J f

su teresi, cırclr BOT. ;

4sf

ç.

..

.

Jr: meslek. iş;

haşlamak. kaynar su veya buhardan geçir· • •• • rnek; (bfl) aleşe vermek. tutuşturmak; J.r\ , .~ geceyi (gecesini) ... in ba-

..... ...J ...y ;. ..

şında •...yaparak geçinnek. ... ile sabahı et-

mek; J~ yanmak, Muşmak.; [wa vb.den

••••

dolayı] acı çekmek, eriyip gitmek:; t J,r-oJ

.. L.J

.

~ çok özlemek. özlemini. hasretini

162 ••

çekmek. hasrcıiyle yanmak; Jpl yanmak.

geçirm
tuıuŞmak, yanıp.

külolup gilmek;

mak; (bıe) başlamak; (bit) hareket ettinnek,

•

• ,,~ yanma; yakma, tUluşıunna. ateşe

çalıştınnak, (b-i ~ bı yopmoyo) teşvik,

venne: kundakçıl..ılt. kasten yangın çıkarma;

sevk elmek, (bıi) kaldınnak:, kıpırdatmak;

•

.-

(harfi, kelime)'ı) harekelernek Dlu.; t

.-•~Lı..o..

<.JJr [çog.) yanılc(lar) n •. ;

J-r büyük yangın, yangın felaketi; • •

. J'4~

mak, duygulam hitap etmek; ~Lı

..

•

ve dır kav, kuru ve yanıcı şey;

l.!l.r yakıcı; (çok) sıcak;

~~ ·

ve.j,

yangın, yangın

••

•

..

-.

i!~ . ç. ~i.;.. . ateş;

büyük

. - .!l.J"'"'l ' ... "J

hislerine dokun-

kılını bile kıpırdatmamak, parmaıını bile -

.,.. -.

lo.o y. .;

•

• •,

•i

'. - "

_

II ı---~L :ı~ ~

... .. .iJIJ~ <ı' y,rAlI .,s:,)ı Bideşmiı

oynatmamak .. W i

i .....

,-.

•

•

Milletler Teşkilatı, Sırpların Bosna'da

felaketi;

4i1.r (arpiı;

işledikleri düşmanca CiilJere karşı en ufak

u\i.r yanma, acırna; • • • J ~ ç. J.> ı".,. odak, mihrak;

bir faaliyette bulunmadı.»; ~i--

.- - -..!lr""

heyecanlandınnak;

•

r..~LJ..J NiI'in su seviyesinin en dUşük

olduAu mevsim. yılın en sıcak mevsimi MIS.; • dı,,' yakma; • •

pırdamak;

b-i

•

.!lfW hareket etmek, kı-

harekete geçmek, başlamak; ryol.

cul yola Çıkmak:; {tren) hareket etmek; (donanma, filo] seyre Çıkmak, açılmak; hareket

ı.(~ yanma; (J' bş için) yanıp tuıuşma;

halinde, çalışır durumda olmak; heyecan.

Ji~i yakma; ateş, büyük yangın; ~ıj

Ianmak; tahrik olmak, kışkırttırnak;

•

•

•

Ji~)'i yanabilir, tutuşabilir; JJ\:.- kundakçı;

..

lJJ~ yanmış; brnuıımsı. bronz

••

•

.:"ijJ.J'" /çog·ı yaJcacak; rilmiş

renkli;

J/;': )W piıi.

toprak, çamur;

o. ... ....

J..r- : 4ir • •

,41) yangın bombası;

.

.!lf

canlı, aktif, çevik, atik;

irr

ç. ı.:.ıL hareket;

kanşık.ltk, ayaklan.

ma; [fiziksel] eksersiz, a1lştınna; ani hareket; tavır,

eda. davnmış; el atma, teşebbüs, giriş­

me; askeri operasyon; süreklilik devam;

lfa-

rık, seyrusefer, hareket, eylem [sosyal vakıa

~GG j ~iSf-

J.

ıJ.ru Jeremataryum;

olarnkl; hareke DIL8.; ,

Aj.r yanmış kurban;

tüm davranışlannda; her haluknrda; I.S~

. -.

• •• •

. --

can vennek; ~'.".Jl .!l

•

•

(b-i) heyccanlarıdınnak; (b-e) lıeye-

~.r yakma; (acı) yakma, bunna; büyük sıkınb, eza, eziyet, elem, azap; işkence;

•

..r-

iJ".r

•

•

•.li.r ç. .ı.il f Adem elması;

• ~r ~ ~.ro""

(bıı) hareket ettinnek, harekete

geçinnek, çalıştınnak; (birlilı) yüruyüşe

·, .

.. -- . ».,JI ımfik; ~lrJI1.5~ deniz ımfigi; .

·1 -.

~

-ii'~· . n. ow.ro""

· '.

eşya

lebadOIU, devir TIC'• ~I."...':II U .r"" sennaye tedavülü, sennaye •

.- -

___________ ı6_3 ••

ı

devri: ~J

••• •

. II U ~i feminist hareket;

• •••

•

•

u'..rJI d) .. çevik. alik:, canlı, seri; ~

• • ~.rJI alır (hareket eden), yavaş, alır kanlı.

a~r,

r.,r->' (b·~. bş~) ihtiram. saygı göster• •• rnek; t. ,;.ı r,.,..,.i kendine saygısı olmak.

mak;

••

lo'

•

•

...

izzeti Refis sahibi olmak; r~~ (bı') kutsal, (bıı)

mukaddes saymak;

. ;f

haram ya da gayri

kanuni addetmek;

kinetik Fiz.;

•

rJJ: afaroz HR1~

j1r hareket; •

••

•

• • • ••

eli

----'r~

• • ç. rl~1 haram, yasak; tabu; kutsal,

•

•

•

rr

j.TU menni yolu; •

.ıı....... maıa;

mukaddes; kutsal nesne; zevce,

~.;N hareketle ilgili, dinamik;

i.rı ç. •.: i. hareket; ileriye ooıru hare-

yer, girilmesi yasak. oda; iJ\.. Mekke ve •• •• • • Medine; , ""~I ~U KudüS;

ket, ilerleme; [tren vb.} hareket. aynlış, (da-

kulSa1lık, muk.adde.'\

.. ..

,.

. .' .. 4..r ç. ~L. ~ı... f .

dokunulmazlık.; saygı, hürmet; •• şey; (ç. kadın, hanım; zevce, eş; •

r.r)

kutsal

j r - - hareket ettiren. muharrik; tahrik

•

eden, kışlortan; provakatör, (ç. ioJL) etleen,

•• ••

j ~ hareketli, hareket halinde; harek.eli

fl··· .. harf olLB..; 1 ~~ J.r" sinema, mm; •

•

olmak, ~ /re) izin verilmernek r.ı---:'"

b·e

rY

bıi

;

veya

r

bıı)

~ QJıi)

elmek,

tabu; kutsaL, mukaddes; lanetli,

••

o

•

0.0

aykın,

haram, yasak: oldutunu irade elmek;

U-Le b·e) yasaklamak.; (b-e, babııkhk, kazandınnak; l'

o ....

haram yoldan; •

ve vücuda örten bir elbise olarak:

f..;-J'"ç· rJJ""" kutsal, mukaddes yer,

afaroz etme

•

harem; ailenin

.. rJrç.

(bıi

tt HRI.; ihrama girmek; r~

..:.ıl.

ait;

afarozHRl;

•

~'r ç.'- hın:ız, soyguncu, eşk.iya; •

r.,......i (i>-i) •

hanımlan; hanım, eş;

ı..f-r [na't) kadın ...si. kadınlara

•• •

kullanılır];

• •

..ıjj Js--- ...u.r ,.

kendine bir ıeyi haram himak;

••

rlr ç. ı:.,/L, 4.ri bir tür yünlü örtü [başı

,ji' bit korıı)

• •

o,

söylememelisin, bu sana yakışmaz; r'~~

kutsamak, kutsal olduAunu beyan (blin) kanuna

••

rem ayı; ~I. i" rl,r-? bunu yapmamatısın, • • •

vermez olmak, kesmek; (b-i)

• tabulaştırmak;

'.

melun 1 rl~ VI! veledi zina, piç; ~i/il

•

afaroz elmek, ayinlere kabul elmemek. HRI.;

•••

şey;

haram, yasak:; haram, yasak

bölge; rl';-l .:."ll Kabe; rl';-IJto'lI Muhaı·

"i.~) (b·i. bfden veya b·i ..,. bıd.a> (b-t

rr

••

•

bırakmak;

••

rı" insan eli deAmemiş topraklar, tarafsız

.. . Q (rif> (.j&- b·.) yasaIt(lanmll)

yoksun. mahrum

r'~ ç.

nesne,

muharrik faktör, sebep; motor TEKN.;

•

:;

olma. ilahi

•• •

• ir~.

kutsal

.rJ1

nanma, filo) seyre çıkma;

... rf u • r~

eş;

ı:.ı~

•

r: (b-; ,ji' bıden) mahrum eline. yok.·

•

yasak, haram olmak.; kutsal, mukaddes ol-

sun

bırak.ma; ~ bıdtn) meneıme; afaıoz

HRı.; mahrumiyet, ihtiyaç, sıkıntı;

1

•• ı:.ıL..r' •

164 ••

•

• ":".J';il ~ miraslan mahrumiyet tsL.HUK.; • • • • • •

mar. (ul .. .dutunu) konlJ'Ol etmek, balcmak; •

rro' ç. r/'~'" yasaklanan. har.ım olan

,ey; tabu; kutsal. mukaddes;

,,;>J4 ancak. gilç bela, ıanor, · - -

. ~.rç. "~r~Y ...e) müsait, münasip.

kişinin

•

uygun, yakışır, yaraşır, deıimli; 1 'ir--'

kişi(ler);

evlenemeyecep

· . 10tru ç. r/~ mendil; •

..

."...s.u~ önemli. arnımaya de~er, ~~ • - ... . Jl!' «-II mümkün, inanılabilir, 'i~4 Ji -. - -

• •

•

f..jN yasaklarna, haram kılma;

..

. . - '. -. ""..Idahadolrusu;' ".,....~4JI daha

rlf~ Ihram; ıhram giyeecii;

· ç. r1pl

·

.

"

daha doırusu;

..:.ılihtiram, saygı, hünnet;

fJJ .... t.:r-

...dtn» yoksun, mahrum;

.. . <JJJr

(ı,;,t) yasaklanmış, haram

ihtiyaç içinde oLan

•

· ...-. --.. . .Y'

d<>ırusu, aslında;

.-.

~ ç. ..:.ı~~ arıqtınna; soruşturma,

olan; yokluk çeken,

ıahkika~ ...)"'il

karşıtı); afaroı

•

ll.

_...

veya",)"'il ... 1 no

sivil polis;

HRl;

• •

rJ- haram kılınmış, yasak; Muharrem • • ayı, Hicri takvimin birinci ayı; rl"';-' r~ ••

••

rr

r

~ şerefli; saygın,

bqlannda]

Sayın... ;

•

önemli, dikkat çeken;

yapmak.

oluştunnak;

•

j P ve

..

ç. jJ? çenlik. kertik. yank. diş; tam vakit, dolru zaman;

j'~ mantar TIP.; ~ kepeıi. konak; kızartı, kabank. mayasıl

giyilir)

•

ç. ı:.ıfinatçı,

diş diş

uygun vakit; kötü durum, bela;

~.r ve ı:.ı.r u (ül,) inatçı, dikkafalı olmak; • •• • ı:.ı J?

çentmek.

• i r çenlik, kertik, yank; zaman, vakit;

•

•

bşı)

zamaıu, uygun

muhleI'em; (mektup

;ı.;? [yine çol. J-I;?ı aba [dervişle,

••

•

r

• •

•

•

kertmek, (bşde) yank. , p-\:j>';

J-.r üzerlik BOT. Pcganum hrmala; tarafından

V

.. .-

•

ihrama girmiş olan;

•

•

j-? u (..,i-')

Mukaddes Muharrem ayı;

•

•

gibi

hastalık TIP';

ijlr şiddetli kin, hınç, nefret;

dikkafalı, serkeş.

asi;

·~ çentik, kertik; 1'f"-JI - " 'yv\ " isabet

acı,

ya·

ettirmek, onikiden vurmak, tam üstüne

iJT'" yakma; öfke, gazap. hiddet; [tat]

basmak',

kan, buruk; sert; keskin, sert tahammül edilmezkoku;

y

• ı.5.r ~ !ıS rJ
r

u (y,?) (b-nin)

başına gelmek. çalmak;

• • • •• • , J'~I Y j>' iş (artık) ciddileşti; .." j>' (1)-.) •

mak.; (bit) talip olmak, göz dikmek;

(bıı)

!akılmak.

denemek., smamak, imtihan etmek; V

veya

grup oluştunnak; yjL.J. (b·i) kayırınu,

bı hakkında) soruşturma

sonnak;

(bşe) dikkat

yapmak, sorular

etmek. dikkatli davran·

(b-nin)

(b·il.)

tarafııu

ş_aşmak; parti

tutmak; Y

tarafgir olmak; parti, grup

r•

lrunnak,

taraftubnak,

oluşturmak;

165 ~~

----:---------

,

__'ı..J.l.~~ ... '

. y ~ ç. yljP"' grup. bir1ik, takım, ekip; "

•

•

hhk; basiret, salduyulu olma;

· .•

i' ......f? ç. rJ--?

•

Paı1J S!V.; Kucanı Kerim'in allmışta biri; ".

•• •• """j'"l ~ onun avanesindendir. "

.

.

buket;

4.:/j'" parti faaliyetleri;

partizanlık;

y

rJ!? ç. L

....-

•

ıJlft.i"" Haziran ayı

SUR.,

gören;

(J

veya~

.

için) yas

LO

•

ç. i.JI,r' üzüntü, keder, gam, tasa;

arazi',

.

ıJ.r üzüntülU, kederli;

- . -. ,;,,!.? ç...t; Y", ı:.ıı~, r.si'Y" üzgün; yaslı; " . üzücü, elim:' i.JU?çok üzgün. yaslı; .-

ı;;: ~,~ (Yineıtl;'] üzgün KNŞ~ (na't] _.

-.

LOB.. JR., ORD.;

yas ile ilgili; t ~1J--? ~L.J yas elbisesi

i ~.r )(bıi) (bag vb. ile] baglamak, demet,

kumaşı;

,

hutel yapmak, sarmak, ambalaj yapmak; sabil, baglı yapmak; 1•ri

r.r

ya da

r

ıJ

r

~t~ işini kesinleştionek, görüşünü, düşünce•••• • il

•

. .. .

'"' • llzücü, elim; üzüntü: kasvelli;

•

r [çol·) tasalar, dertler; , :;),.. t..:i . . . . .. -.. . \.•

~\oi

Cr.,i-'• ......i~.

j

. . -. .

i.i J"-' ve i.i ~ Atı)) trajedi lİY.;

ltJr) azimU, kararlı, sabırlı, meline olmak;

,

r.r (b-i) kayııla baglamak, samıak;r,r.>U ve r) . ~i kayış ile balıanmak; kemer

.,;-> 1'-

sarma, paket yapma; kesinlik, karar·

,

ıJ j

•

bag/amak;

..J.f- üzgün, dertli;

ıJ;r-u UzUlme; matem hali

(hayvana) kayış baglamak; (bŞI) baglamak, •• •• ••• • •

r?

fY ç...G;"" kesin,

. .IJr ç. i.JIJ--?' dUz olamayan. engebeli

tt; tahmin n;

yenne oıurtmak;~.r-

_.

-

•

·

'ıJi' bilmece, bulmaca;

i).rv paha biçme

•

IJ?

,

...

•

tutmak;ıJ~ vei.J.r 1 (b-i) üımek t:

tahmin. varsayım, kabul;

sını

j ' ve

.

)~ taktir edilen kıymetı deler biçme;

•••

i

•

bşe, bşden dolayı) llzülmek; ~

taraflar, parti taraftan;

yürütmek:, tahminde bulurunak;

U·

•

u (ıJ j?) (b-i) üzmek, kıonak, kederlen. • ••• • •

paha. deter biçmek; (bş haÜ1nda) tahmin

.

••

dirmek;o)!'" a Wr", ~~)

. . --.. Jr- il,; Ur. ').r-'> (bş~) kıymet takdir elmek,

,

Lo

•

i.JY

.

~

i

kararlı; basirelli, uzalı • • • •

Yj~ : YJG- "'-!..f-' başına bir aksilik

,

•

r~' daha kesin; daha fazla basiret sahibi;

Y jJtJ fitne, (esat, ihıilaf. bozgunculuk.

gelmek;

-

men',,

, .

~

-

•

,. LJ J{~ yaşlı kadın, kocakarı;

bölU<:UIUk;

demeli; demet; paket;

kuşak: kılıç kayıŞI;' ~":ll rı? emniyet ke-

ihti-

.

laf;

sanh şey; demeı,

r~ ç. .:.L, ...!,"I,, .r~.kemer, kaY'ı, ,

ı.F-? [na'ı] parti, grup ile ilgili;

•

hüzıne, ışın

batlı,

.

~)

.- .

u (.,;-» (hayvanı) kafag~amak,

. .. -- . mek;.,;-> 1'tımar etmek: (bıı)

hissetmek, duymak; seı·

~)ive.,;->(·-

bşe) yakınlık

..

~)a(J

duymak, sevecenlik, merha.

166

., acımak. şefkat

met,

hissi beslemek; ..r--'

•

bşi) algılamak,

içinde duymak; (s~s.

etmek;

(bı~

••

v-r\ (bı;

el yordamı ile yürümek. aramak; ya da '-:J

.

sezmek, hissetmek,

ya da y

bı~)

dikkat

gürültü vb.i) duymak:; (b·nin)

• ••

•

'v

farkına vannak, varlılım hissetmek;

araştınna. soruşturma

(bıi,

veya y

bıı) algılamak.

algl(lama); sezgi;

• ~

sezme, sezgi;

hassas; ~? ı.J"~1 birlik, ittifak duygusu;

..,.~')'i ili hiSSizli;. duygusuziuk: U.ıl.ıı • •

• •• ~~':il izlenimciler. empesyonistler;

.. ." 1 ...

'-L7ç.lJ"ly algılama. sezme; duyu.

..:.ı~ J

his. duygu; ses;

•

dokunu·

rus.;

..:.ı~ duyular; ~

•

şeyler;

•

••

•

-. "':-'~. ı,J\.

-) hesap etmek,

•

•

Js- trııiıı) zim-

hesaplarnak; saymak; (bii

J b·nin) bor-

metine hesabına geçmek; (bıi.

cuna. hesabına yazmak; etmemek; ... J ~\

sezici, algılayıcı. hissedebilen;

bıe

,. .

1 A.tL--

.

'.

bı;

•••

... n; b·e veya

... , •

ehemmiyet vennek. önemsemek; '. •

•

...

••

•

... J yı...&ll ... hakkında d.ral""" dü.• _ . •

L~duyu organı;

••

şünmek; ı.

• ••

•••

~L..".. alerjik; 1 ~L.-- v'1J""1 alerjik

· ,.

hastalıklar np.;

•

•

(ü4. ı

)(tri....0[0-

••

rak) düşünmek. addetmek. tasavvur etmek:

hassa.

duyusal algılama kabiliyeti; hassasiyetçabuk

• ••

•

•

ı ...... kaşıı!ı: • •

etmek;

i.

••

...u (lo;

•••

•

-.1ıL",) asil

olmak.

•

müleCssir olm~ duyarlık.; ~~ Jı'J" alerji

,.

~

...e) ait. dahil oldulunu düşünmek. kabul •

~i ç. ..:.ıL. ı.J

"'0

zannetmek. kabul etmek. sanmak; (b-nin

~L..".. duyarlık. hassasiyet.; seziş,

lJ"1

•

.1\ duyular ile hissedilebilen

••

çabuk etkilenen. hassas; duyusal [zevk]; •

•

~

makul. mümkün;

veya b·; de hesaba katmak. düşünmek. ihmal

hafif gürültü;

""I . •

•

düşünülebilir, • ••

lanabilen;

••• labilli' ~ı.,...wı duyumculuk

..

sezilen;

sezmek. hisset·

duygu ile ilgili; duyusal; sezen,

•

algılanan.

•••• yılır {kayıp vb.); LOT J ~i duyular ile algı­

algılayan; aıgılanabilen. sezilebilen;

v.

....... hissedilen;

IJ"J

',-~ ... u ('.

~ his,

••

dokunulur; terrik edilebilir. önemli. halın sa-

gUrültü; •

•

"",,:>-ı..,.ır ı beı duyu;

alg•• sezgi;

•

algı;

.. i

yapmak;

rnek; (ı..:Jbıd~n) çok etkilenrnek; • • ~

•

••

••••

çevresini eli ile yoklmak; (v-hakkmda) bilgi

toplamak.

•

• • lşlAa duyarlılık; lJ"~':iI.l:!~ çok duyarıı, •

..ı

el yordarnt ile aramak. eli ile yoklam~

1 J;J~ LJ'" • •

gular. fOOrler. düşünceler;

••

(bıı)

•

şerefli ••

nesebi olmak; itibarh. deAerli olmak; •

Io.:--'lL-,,(b.ile) hesaplaşmak; (b·j) hesaba

•

_

·~i his. duygu.

hissetme; (Y bii) sezme; (Y

•

•

bı') algılama;

•• duyarlık, hassasiy.~.:Jı,..ı.-ı (çot.] duy· •

•

çekmek; (b·i) sorumlu tutmalc , ••

•

4-.Ai dikkatli. tetikte olmak; '.

••

olmak; tedbir. önlem almak;

.. . . . J<- .,...1.-

•

•

•

~tetikte

(b.jı)

bulmaya

• o

çalışmak; ı.:-LN

hesapl:qmak.; \.

zimmete. matluba geçinnek TIc;

ya da

o

o

.• ,. ç... ~ saygıdeger, muhlerem;

• ,.1

(bşi

asil. şerefli; •

"':"

bşı)

...

,

167

u~ hesaplama. hesap etme; 1

hesaba katmak, göz önOne, dikkate

J ı:.ııs •

o

o' •

(bıi

almak:

bıı)

veya Y

bım Aııah'dan

ummak,

hesaplarnak; seva-

.:.ıl:-J--I hesapla olmak. göz önüne alınmak.

karşılılınt

hesaba kalllmak; beklenmek. umulmak;

ahirette

ı

beklemek örn.

·-- . . ..

sabır

I..ıJ J

edip

akıaba

_.

J. ı:.ııs hesapıa• ... olması vardı; •• ••

· .. ı:.ıı ~t:J-I

vb. nin ölümü üzerine

•

karşılıgını

•

.. .olması bekleniyordu; ... iJI ıi4

ahirette beklemek; ., . . ,,.1 o~lunu kaybetti; ,J.;S. '. • .. ,

L.

i

..

mas_nt bekliyorum. umuyorum;

~:.;wl ~I 'bş; Allah'a adamak:Allah iÇi~

o

~~

işlem;

hesap, hesaplama.

vennek. kurban elmek; zannetmek, kabul

paha biçme; hesap göme; dikkat,

eımek, addeımek; (~

(ç. ..:.ı~1

... e) sevinmek; (y

bı s~IHb;y/~) memnun, hoşnut olmak; bıı)

(Js-

Hk; ,

etmemek; (Js:- b-ı) hesaplaşmaya çaA:ırmak;

"

• •

,

.. hesaplama; rey. görü,.

. . .."

ır

ıJ

i

1.-.

...

sana •

.l,r .JS'.... ...

o

•

yeterlidir;

o

yetti artık!; '.

·

...-- :

veraset mahkemesi o

•

."

"

açıklamada

'o;

•

•

00

~ ve ~

o

· .. '.

...

o

~

..

... e göre, " ,uyannca, gereA:i; "

"

"

..

"

". ~ (~laçJ ... 'göre; '....,11 •. •

rastgele; o' ~

[aritmetik] problem;

o

•

•

r

~L ~ Hesap

"

... ~ sınırsız,

ölçüp biçmeden;

..

..J b-nin hesabına lehine; J.r. o

•

o

...........! .. \ w'" _i.._~ ... b·nin aleyhine. borcuna; ıs-

.." . yUI kötü muamele görmek; ... . )~ cari hesap; J .}J-' yı......,.. bloke hesap;

'. o

o

••

J-\ Jlııu" onu

bulunmak; yı

u~ "':-'1

derece, miktar; di-

ier; hürmet, saygı; asil soY; ... ' _ ... [mud. •

.

"

o

meb. ku!.} ya da ... ',

••

o

düşünmeden,

lönceden]

o

.

• •• • ucu başı olmayan. hesapsız; ",:-,ı......,.. ~ ~ • •• •

" "

•

~~

o

., -..,Ju,.. o

"

"

.. Günü; ... ~ \.ı~ rü1b-e hesap vermek.

MIS.;

<.,-~... ç. ",:-,\.....,:,-I ölçü,

"

J.Pu...:J1

hesaplaşmaya çaA:ırdl; ~i

...j hepsi bu kadar, yeter;

. . ." ~ U"~ ç.

. ..

o

"

•

.

• cbecı hesab,; ~

b.ile hesaplaşmak:; "':-'1

i~ ~. ... bu kadar bela

•

yı

o

· . _u\ seni ikna etmek için ... olması "

.

"

o

lidir; senin, ihtiyacın sadece .. ,dir;~. ~ •

•

.ı:~ı ;nıcgnı1 hesap; "ı:.... J ;'is" bi bo~in · '. " . "" hesabında olmak, bşi bekJiyor olmak; J...s • •• • .u \.ıl ... b-; ya da bşi göz önüne almak;

... yeter; ... dıgını duymak senin için yeter•

o

diferansiyel hesap (türev işlemleri]; ",:-,L..--

yeterlilik. kirayet i""")~ (..!J; ~~) ~. ~

.

., ,J-o-+-'

"

.....

""

uyanıkjık;

... ) fatura; hesap r.ı.poru. beyanı;

~LJ.l aritmetik bilimi;

düşünce;

. .. sana b'd'rhem yeter; ... ·1·1

tahmin.

hesap (banka]; ..:.ı\.ı~ (çoA.) muhasebeci-

reddetmek. kabul

...hakkUldaki,

...01·

•

,

.,

,

ı. "...

y~

o

•

",

o

. . ". defter tulma usulü; ıi.rJ1 "':-'~' Milaltan

~, ..:.ı\.ı\.....,:,- her işlemin iki defa gösterildiii o

o

46 sene önce JilI Sezar tararından meydana

168

i

getirilen ve Gregoryen l.akviminden

şimdiki

kaldırıp.

••

••

.r:- a V

"jJl y~1 Gregoryen Takvimi;

..

••••••

~. i,r-")

(,)<- bıe) üzülmek.

ıF;~ sayısal. atilInetik, hesap ile ilgilj;

tasalanmak, kederlenmek,

A..:-ı.-..

dolo)'ı) &ci

.

hesap

-

ç. ...:,.,L muhasebe. hesap işleri,

çıkanna;

muhasebeeilik;

hesaplaşma

••

••

kısmı;

duymak;.;-=""

V

bıd~n

Ç.

;.~

., .•

o (~)

yorgun/ bitkin dOşrnek;~ (b-;) yorgun!

•

t ~ı-..Jl ~

talebi; nefis muhasebesi; muhasebe bölümü,

•

açmak;

_Uj-?) (görüı! Icapalı olma!<, net olmama!<;

durumda 13 gün geride olan bir takvim; ••

çıkarmak,

açmak, çekip

bitkin düşmek,

kliring odası;

zayıflatınak.

(b·nin) takatini

kesmek, tüketrnek; (b·i) üzmek. kederlen·

•

y~l hesaplama; tasarlarna, hesabını •

dirmek. hüzünlendirmek; (öTtü vb.i,

•

i

...den) kaldırmak, açmak;)

. üzillmek;",-u'

yapma; borçlanma; hesaba geçme; halinden memnunluk,

hoşnutluk;

..

deAer. paha biçme;

ı.:--" hesap yapan, sayan; •• •

yJ

almak; Iyen, elbisenin kolu]

• •

•

-- ç. uJ., ~ı.-. birinin himaye•

sinde olan kişi, sevgili, gözde;

(Js. b-e) muti,

.;-=""

•

"-:

•

••

bitkinlik, yorgunluk. zayınık;

.

gun, zayıf;

.

•

.v..... MIS. muhasebeci;

•• •

•

[acı,

•

•• •

•

•

Js- bıim) ku·

net görmeyen [göz]

,,

)ı-:"

kanmak, günUlemek, hasel etmek, çekerne·

rnek; 1

• •

. - ..

•

••

"":!

i

••

'i.~.J--I

.. .

J kötü durumda;

........ ı.,..; birbirini kıskanmak. çekernernek;

·.

haset,

k.ışkançlık,

,,

'j-? ç. J->. kıskanç

•

•

•

~ı.,..; kaqıhkh. iki

.

,.. ..

·. -

~~

ç. ,LJ., •

.;--? &l,;(;

i~ kıskaoç; hasel

eden;

miyopluk;

..

..

ı.t,1

;.;.;ıl.r'~ mlyop; ,,.r)I.r'~ kel; •• •• [emjs.; •ıek.is. iJ diken; iine; kılçık. sor·

~

guç

BOT~ bazı

~ ")(bli.örıii,peç~,v".. .d~n)

1 ~L ~ . miyop;

.r'~ ç. rı""'" açık olan, örtüsüz, çıplak;

,

laraf11 k.ışkançlık;

•

~ hasreıçekrne;keder, • ••

çekememezlik;

n;

•

LJ'~ üzgiln, mahzun. kederli; ~

.ı...-

ç. c.S.ı-"" yorgun 11"; bulanık gören,

.r----

keder vb.];

..ı....,., u (J...-r) (b-nin bşini veya

•

ve .U.ı-"" i) ne yazık!. ne kötü!;

ahirette verilme·

•

•••

•

tasa; hasret; ~.J' ~ ~ De yazık!;~.r-- ~ •

si beklenen

_. .

•• ••

murak:ıp, kontro)ör;

karşılıgı, sevabı

~

ç. ..:.Jl~ üzüntü, keder. hUzün.

i.;-="" lO"

......

kıvrık., bvnlmış

.;-="" üzgün, kederti, mahzun; bitkin yor·

tutma, taraftarlık;

hesap kontrol memuru,

açmak, çıkarıp

~L miyopluk. uzai' iyi görerneme;

~.ı-- hamilik, himaye, koruma; taraf

•

..... (~bıe)

•

• • ••

• lt.:-"'-- . ı.F.""

•

olmak; (v" .. .den) ansızın yok olmak;

söz dinleyen, yumuşak bqh, uysal;

•

(ı.:.f' ...den)

•

,:;.s-

~ j (~

• •

dikenli bitkilerin ortak

adı;

dikenli;

~)(bıj)

kesip koparmak, ,yumak;

169 (bıı) bitinnelc,lamamlamak. sona erdinnek;

veya ~ b-e) iyilik yapmak. (Jl ya da '":'"

(sorunu) karara baAlamak. çözmek. (tart/ı­

b-/! karşı) iyi davranmak; (JI b-e) sadaka,

mayı) bitirrnek., halletmek. (bir miktar) . .'

indirim yapmak; ~

-

....;~kesilip aynımak.

kopanlmak; sona erdirilmek. bitirilmek; (tar•

r

yardım vermek •

bitinne, sona erdinne; karar; çözüm,

sonuç; kesilme. inkıta. (/abriluı vb.i) kapaet)

•• • •

.~L.J~I ~I Almancaya vakıU hakim •

•

f

.,

..\ iyi nişan almak; ';;~~ ;";"i iyi öAüt vermek; :)al' ~i .. _~ ... hakkında hüsnü zan beslemek,

.,

..... .... ~

rı.....- kılıç;

görüşü olmak;

,,

rJ-? yorucu, bitab düşürücü [günler, ge-

r:--", ,kesin. kati; son, nihai;

••••

mak. hoş tutmak; ~ daha hoş. yak.ışıklı, iyi bir duruma gelmek; ı:.>

uygun! münasipl muvafık olmak; istenilen

. durumda! şıırt1"cıa olmak; , ~..ı .:r-- "I .

e~er hoşuna

".,.

.

giderse, senin için uygunsa;

.,.. . .. ... lJ\ ~ ı:.r-'! ... olması senin lehıne/ıyı.

•

... . . .. ... J

HAine! avantajınadır; ... yapmalısm [bence}; i

~L b-e iyi davran-

••

ı:ı-' u <ı.:r---} glizeV yakıŞlk.lıl hoşllatif olmak:.

tı\

d.ow

güzelolmak., güzelteşmek; iyileşrnek, daha

celer, yıllar);

, .

•

... hakkında olumlu! milspet düşüncesi!

ma; indirim;

·.

.-

-ll ı:.r

•

,

ne kadar iyi ya

, . . ..

olmak; .lı:! '

•

1.'

da yaJcışıkJı; 1·-' .. i aferin. brava (sana)!; •

tışma] bitirilmek. sonuca baıı anmak;

.....1Lt.

~"

• -

.\

.

~

...

... ~ .~ (bıı) iyi/

hoş/ güzel bulmak. addetmelc; (bıi) münasip!

uygun görmek! bulmak; (bıi) tasdiki wvip

.1:!#';l1.

etmek, onaylamak; (bıı) hoş! zevkli bulmak. (bşden) hoşlanmak;

."

,. . ", .. ~ Ingi-

.V ....

,..

Iizceye vakıf! hakim olmak; ı:.>. "'~ .. i [edi!. ) beAenilmek güzel bulunmak; t

,

,

yapmaya hazır;

••

•

••

•

~ güzellik. hoşluk, yakışıklılık;

mü-

~(bşi) güzclleştinnek; (btl) süslemek.

kemmelik. eksiksizlik 1'1".':'1 ~\ ,r:ı-- iyi ki ...

dekore etmek; (bıi) daha iyi bir konuma getir-

çok şOkür .... Allah'tan, .. , bereket versin;

mek, iyileştirmek, (bıi.

~."L..Jı ~ iyi/ hoş tavır! eda; iyi ilişki;

J

b-~) güzel

göstermek. sevdirmek; (sevjf~yen. hdı oLmayan bıi) sevdirmek. makbul hale ge••

,

~..

,

~1 doAnıl

iyi yapmak; (pşi) nasıl yapa-

cagını bilmek. (bıı) yapabilmek; (bıe) vakıf!

..

. t," , •• •• •

siyalif; ::,.a..ı ~ hüsnO zan, olumlu yakl~ım:

j _.

•

~

".J\

• u

hüsnü tabir. kaba veya

•.

.' ..' .

••

aAır söz; (~\) .L.A,.Qll ~ hüsnüniyet. iyi

niyet; .J-~ V

,

,

.

... yapı~urma beni ~

hakim olmak; (bıi. /isanı.sanatı.el sanatını)

ı:.>

profesyonelce yerine getinnek; salih amel

avratotu. beUadon BOT. Aıropa beııadonna;

işlemek. iyilik yapmak; ihsan etmek; (JI

t

mükemmel hayat. y~am; ~~\ ~ ini-

•

lirmek; ~~ (b-e) kibar! zarif davranmak;

.

.

ı..ı bir çeşit boru çiçeAi BOr. güzel-

•

•

~ç.

•

uL- güzel. yakışıklı; hoş.la~f.

170 zarif; iyi. makbul; mükemmel. kusursuz;

ı.:..;. iyi!. peki! güzel!; u'

.., hanımlar;

Hasaniler,

. __ iyilik yapan, ihsan eden;

"ı:,;; :..: : onaylı, tasdik edilmiş, makbul;

Hasan'ın (ra) oesli,

•

••

.:r-I ç. .rl.-I daha iyi; daha güzel,hoı; •••••

••••

daha mükemmel' ı*-' ~LJ. .,.......1

onlardan daha iyi

. ..

J"

o

duru~da(dır); ~ ı.r:U~

~1 daha iyi bir şekilde; •

~\,...., (kadın] güzel;

.0 ' i--'.>.1 ç.

!OJ

•

_

..:.ıl. ' I'" v

• • """in mUennesi] .0

,.

mutlu, iyi sonuç; dostça davranış; ~i • 0

,.

..J~ ".

dostça, dostane. arkadaşça; u· ..J\ .. L....-'il

Esma-i HUsna,

•

Aııah (cc)ın

99 ismi;

..:.ıG iyi işler. faydalı şeyler, •

•

ii:" ~ güıel, hoş şey: yarar, fayda, çıkar,

ı:r~ [çoA·] güzellikler, iyilikJer, hayırlar, işler,

ameller;

~ güzelleşlinne; iyileştinne. daha iyi • •

•

yapma; (ç. ~ı-..') dekorasyon; ziynet, sUs;

• • • • , ~\ V,,,-.~~"'ıJ insan ırkının sayaçekim

yoluyla ıslahına çalışma;

.. . ,

4..:....ıl.:-

•

...

~ve~1 (bı,)

~

•

•

ve ..t...-- çorba;

,. . ... ô~ ç. ..:..ıl~ yudum;

•• • •• ç.lJ'r--,. '. ...\ (bir) yudum; •

çorba; et suyu

çorbası;

~ ii~) (bşi) tırpan veya orak ile biçmek.; • •• ~ esrar içmek.;

••

• .... (ein.is.] ç. ~w., oı, yabani ot,

.

-

ot; saman, kuru ot; kenevir, kendir

zararlı

••

BOT~ ölü dog,muş çocuk;

j~.ıJll.t _.....

Humulus lupulus;

DOT.

".

• .... [tekjs.]

y~iUik:.

ot;

Jo~ ç. LJJ- haşhaş içen veya çi~neyen,

. .. J-~, ~~

haşhaş bagımlısı; ,

".

• .:. MIS. •

son nefes;

yeşil zeytin renginde;

i"

•

••

~, •• "'" ç. J
.i.

~~ ç. ..:.ıl. MIS. zardrh otları temizleme •

dostça davranma;

••

l

••

.

~ iyil~me. düzelme 1v ~ ~Il ıJ yolunda, düzeliyor;

ıJ~l uygun bulma, onam~ övgü; karar venne yetkisi. islihsan 1sLHUıc..;

•

•

••

~, 4.i~ •• "'" keş yataAı; keşhane; ;ı •••• :...: ç. ~~aynı •

sadaka venne;

şahsi

i' •

aleli;

lJı:...;.1 ihsan. iyilik. yapma, hayır işleme;

iyileşme

• •

şerbetçi otu

•

ıJ;- ç. ı:..~L..,.. saka kuşu ZOO.;

salih

•

yudumlamak, yudum yudum içmek;

~

•:- ~ ç. ..:.ıl_ iyilik, hayıf. iyi amel. hasene; sadaka;

•

ô;"';"

•

.. ~ ç.

•

(~) l--u(~)ve t

• •

•

..."

•

•

torunlan;

.1

l

;.

(çoA;.l güzellik! makyaj malzemeleri;

yüksek kum tepesi;

~J~' i.ı

... ~ güzelleştircn,iyileştiren;..:..ı ' '

•

1t;

•

'ı'~:" i, u (~) (birlik.lt!rivb.i) toplamak. bir

araya gelinnet, (ordu)'u) sev" etmek, harekete geçtimek;

bir yere) yıgmak.

(bii. Jl

biriktinnek;~ (bşı) biriktinne". yıg,mak; •

(birlikleri)

ıoplamak;

i

i

•

••

••

~

ve! • -

•

~I

171 oluştumak;

toplanmak. grup

[birlikleri top-

lanmak; (birlikler) saf düzenine geçmek;

·~ç.:ı p-ıoplanma ,, ft; topluluk. kala-

balık; (bir/ik/~rin)

,

(bıdtn) çekinmek; o

..

~maıyel;

:j« .~ utangaçlık,

mahcubiyet, çeic:ingen-

lik; tevazu, alçak gönüllülük; terbiye, edep,

,

~ -.i ç. u\. lbirlilderin) toplanması;

o

gaç olmak;

toplanma; (ord/O'u) sevk,

harekete geçirmek; !

utanmak; suskun! mülevazi! mahcupl ulan-

nezakeı;

•

ı~'ç. ~r_ topluluk, kalabalık; [birlikler için] toplanma;

_..

.

~. : "ç...' .

•• mütevazi, çelcingen,

mahcup, utangaç; o

u~[göstcri yapan) kalabalık. gürub,

•

~~enasül, üreme organlan; ! - .

.,

...

rı ·~ve r~\ utangaçlık, mahcubiyet; -,

topluluk; o

i~~aksı

~

pH, ELK.;

• - .. 'utangaç, çekingen; mütevaD;

o •

,r-u, j

o

(~) (insanları) bir

araya getirmek:,

lOplamak; slk.ıŞmak. izdiham olmak; (bıi

J

terbiyeli, edepli; , " { ~, .... u (J • -) (bşi, ı..:J bı ilt) içini

--

"o veyaıJ:o! ... ~• ... arasına) 51k.ışbnnak. ukmak;

•

doldurmak; (bJin) içini doldurmak;

•

.rJ-' ry..Haşir Günü, Diriliş Günü; · .. .

silahı, vb.i bı

o

o

ilt) doldurmak;

(diıi)

mak; (bı') araya sokmak, sıkıştırmak; (bıı)

enlOmoloji, böcekbilim;

sıkıştırmak; (bıin) kenarlarını

böcek.. " böcekler ile ilgili;

böcek bilimi ilgilendiren, entomolojik; •• • •

ild

(elbisenin)

~r- hın1u ;

tutmak;

•

.... ·~kıhksız olmak.

4

eski püskU ya

(ıJ'

mak, o

, c • "'kötü cins hurma (olgunlaşmadan

•

yazmak;

, u· ~ıJ' bfden) kaçınmak, sakın... t

karıı)

dikkatli/tetikte olmak;

kınmak; (bıt, ıJ'

ı:r bit)

veya

dikkat etmek;

o

~oldurulmak:ta kullanılan şey, dolgu

kuruyanı

~erkek üreme organının baş kısmı;

maddesi; dolgu

(diş];

ekleme, ilave parantez

o

.1· ~i,(,I' , ıçmt! " ) tı k m ak , L V · )(bIIoj ~ ... t, ... ın

LV

sılcışlIrmak.

doldunnak;

o.

.

düşmek, haşiye

o

•

_s_

r-- i
-

kenarını kıvırarak bastırmak;

~wV veya..:f' den) uzak durmak, sa-

da pejmürde giyinmek;

•

çevrelemek;

UL..(bli ıJ' .. .dtn) istisna etmek, dışarda

o

~

?

şeyin arasına sokmak; (bıin) arasına

(kitaba) dipnot

~ve ~hınlu çıkarmak;

d

o

•

zar.uh hayvanlar; haşara~ , .;..1" .... 1 ~

/ıŞ r-(na't]

doldur•

i ~ç. ~L~ böcek. haşere; (çoı.)

,

(bıi,

.

11"; ~ • -.Jve ~.

.0_

r--ve r-- i

. - -l(..:f' ya da ıJ' b-dtn)

DtLB';

araya sokma.; -, ...

'~. ..:.ııp [yastık vb.i) doldurma [/orjorvb.) doldurma; •

•

•

(kapı] aynalık tahtası;

o •

~o ,1.:-1 ba~l"akJar; iç, dahil(i);.)

172

..

'"

1 c<)\ J. ~ ka.- pa)" MAL.; ~\ r\l;;

. . . ..~l ...in içinde, ... de; •

•

zarfında;

•

der, yatak;

müSlesna. hariç; 1 .lı

... olmasın, yapmayasın; ~ JA~ = U:ı~

.....,6...

:i ~

~ ~J

paylaşunna; (b·jf~) paylaşma,

IUşme; ı,)' •

.i

e,.

•

•

•

.

~~

•

•

()·~r~) çakıl döşemek.

çakıl taşı

ile kaplamak;

(ediı.) kızamık olmak;'.

sıkıştınna;

•

-. -.

•••

•••

c'" = '. o"';

malzemesi;

.. ~ [cil).is.] çakıl

[sayfanın kitabın) m.ırjin. yazı

taşı;

ufak, yuvarlak

taşlar;

~ ktzamıknp.;

haşiye, açık·

bulunmayan yerleri; dipnot

•

•

'. c'" çakıl.. yol

ictinab;

ç. ı1"Y' sınır, hudut; dikiş yeri,

uç;

JOsc yapmak

(makadam yöntemi ile];'. c" a ve'. c" •

dikiş;

()·ui)

•

eklenme, ilave etme: araya sokma,

~~

()·~ri)

•

Jıbü sakınına, • • •

bö-

bkz. _~ .

..,....,....... u, i (I. MO)

::.u. Jı j~ =Jı G~; ••

kota sistemi'.

:,

ı

G~ . .lı ~~ Allah

. .. - . . korusun!. elmesin!; _. _ı,JI ~ U~ sakın ha

•

c....ı

v9.

ÜG... ~~ [mud. kul. ya da "J" ile)

•

.

~

:( ~:. ç. ı:..ıL, ~ yasbk; şille, uzun min·

•

- . J. kısa bir zaman

•

kota sistemi; i ft':'J ~

...

• •

•

.

•

lama; bir kitaptaki belli

kelimelerdekiı

bö·

lümlerdeki yorumlar, seçmeler; maiyet; ta· ••

•

•

•

~\, fırtına. kasırga. bora; • •• • • ~,. c'" açıkl net olmak ya da netleşmek;

•

ralWlar; y~1 ~J ve .,r.\yı ~JdOSl

• canlı!ı, sevecen, candan; ~IJ.1 AJ) kibarlık. •

canayakınlık.

.......

.'

>~

•

dolma; dolu [türek

.

••

•••

•

~ u. i (~. ,)\..,u-) (bıı)

i

.'

.

~ u{~)(b·n;n) payınadUşmek; ....a

devşirme, i.

mak; ~1

•

•

~

•

(b·~) payım

vermek;

pay. hisse; hisse senedi

c'" ç. ~~ üTÜn. semere.

J ~ij istisnasız herşey;

hasadı

toplayan; orak veya biçer

döA;er, i

•

•

c~

•

•

i,)~ •

MAT, kontenjan, kota; an, kısa süre; ders saati;

i.

1_.0'"

•

safean BOT. Crocus sativus;

~ Ç.lJ9 .. ,.

i

•

•

• •

" ....

• ,)~

••

hasat; ı\..,u- hasat zamanı; •

mahsüI1

o'" hasat etme, mahsul. •

•

•

.,

c ... ve ıL

i

gUn yüzüne Çıkmak;ı.T'~ (bıi, b-ile) payl~••

•

..

e •

net olmak ya da netleşmek:; [gerçek] ortaya/

•

•• • • biçmek;~I.

derecesine vannak;

.

•

ürün olarak almak,

orak vb. ile • • •• • •• c- ... 1. i c ~ ...\ olgunlaşmak. olgunluk

dolma. doldurulmuş (özl. yemek):

doldurulmuş şey;

•

•

s' •• vb.): ...::.ıl) ...... dolu tabaklar; • •• ~

çek] ortaya çıkmak;

devşinnek; (bıi)

sevecenlik;

doldurulmuş;

[ger-

o'

•

•

ç. ..L.Pu... ordk;

..

•

ve i

••

•

i

.c_ (ürün} biçme •

makinası;

1 4..-1),) b~ biçer döA;er makinası;

173

. . içini tekel; rJ-' ~ js- etraflıca. aynnuh .. . olardk. teferruatıyla; ıJ.!~1 ~ vesika, .. ". kanıe ile daAıtmak; ~i L~ parantez . - . . . .... .. .. . . işaı-J< 'j veya .ı .r- 'j ..-

..l,.,pl, biçen, b~ici;

•

•

ö.ı..,.,b-

biçme makinası;

• •

.. . -. .

ı J Q?o~.. biçiımiş. hasat edilmiş; i

0_

ve ~ olgun. olmuş;

• ~ u,

;

•• ••• •• sınırsız. hadsiz hudutsuz; J c ,JI J~

•

~) (bıı)

çevrelemek.

kuşatmak.

••

(b·i,bşi)

bıı)

J

~kendini

;

Q"

a (;

J ...e) hasretmek;

•

•

J~ blok.

çıkmazda etrafı Lu

t .J"'-' bu mas.

)J

•

bir yere

••

ayırmak,

önünü kapamak!

tecrit elmek;

kesınek;

(b-i,

(bşin)

bıı) kuşat­

mak, muhasara etmek; (b-i) geciktirmek, •

•

oyalamak;; c ~Idaralmak; (y vcyaJ ... il~) sınırlı olmak; kendini

sınırlamak;

(J veya ""':" ...ile)

(J bld~) yoAunlaşmak. ••

•

•

"on-

c."..

muhasara edilmiş,

kuşatılmış;

V .. .de) kapalı,

•

r~(cin.is.; tek.is. iL ham üzüm. koruk SUR.; i

;

•••

c... u (A.iı....a,.) iyi görüşW, aklı selim sahibi

olmak;

d

a~ak.11

selim sahibi.

manuklı;

..,• _.. ~ = Iı".'• c.... ; •

•

4!~akI1 selim sahibi, saAgörüşWlük;

~ u (J)

• •

c --) ortaya Çıkmak, meydana

•

santre olmak; (özl.... ~ ~ b-nin hükmü

olunda) birleşme";

•

tekel;

mahsur; dar. ••••

kapatmak,

••

engellenmiş. önü kapalı;

rlurumda/

kuşatmak; (bıı)

n;

)1 c"ÜI sınırlama, tahdit; (ıUtUn]

olmak; ...r-"~ (b-i, bşi) sannak.

çevirmek.

blokaj, barikat. set; hisar;

•

birer birer saymak ve

. ) müşkilV zor

ifadeedememe;

i ~ ç.)ı....a,. hasır;

içermek. ihtiva etmek;

4

pekiik;

..

"

•

(bıı)

••

~ç.~ hasır;

J .. .de) toplamak. dedemek, lbajlıt' altındal: (bıi J listeye vb.e) dahil etmek. söylemek;

••

• •

(bşi.

(bı,)

't

~idrar tutulması; kabızlık.

...de) sınırlıl mahdul kılmak; (bşı) özel·

almak, katmak;

-

• •

muhasara etmek; (b·i) geciktirmd::.

lemek, kısaltınak; (bıi

_.

Tütün Tekel İdaresi SUR.;

durdurmak;

oyalamak, mani olmak; (bıi ya da ~ bş;

••

ft;

~L ijl:ı:-~ patenı; ~L::JI J ~i ~ iJI,)~

sannak (bil) ablukaya almak; (kelimeyi) parantez. içine almak; (b·;.

••

(J ...jf~) ifade edilmek;

~ çevreleme, kuşatma, samıa;

paran-

gelmek; neticelenmek, sonuçlanmak; yer almak. olmak; (J b-nin) başına gelmek; .. .den) kaynaklanmak. hasıl olmak;

ev-

(Js bıı)

teze alma; engelolma., oyalarna, geciktirme;

ele geçinnek, elde etmek. almak; (js- bıin)

ıahdit. sınırlılı".

daraltma; (bii) toplama., bir

sahibi olmak; ~ para, borç) toplamak.

araya getinne. derleme; tek tek söylemel

tahsil etmek; ~ (bı;n) olmasına sebep

sayma;

olmak, başlatmak:;

yoAunlaşma,

konsantre olma; [tütün

••

(bı;)

elde etmek;

(bıi,

bil·

174 •

,r:iyi) ele geçirmek. kaıanmak (bıı) anlamak.

o

JJ .. ~....

ç. ~\•• J.:-.ı'\...A.I netice, sonuç;

. J e-'" .

çıkarmak. istihraç etmek; (para, borç. vergi

kazanç; ürün. semere; hayat;

,

vb.i) toplamak; (bıı) özetlemek, hülasa et·

•

Wısildar; veznedar. kasadar. kasi·

rnek. toplamak; ~ (ı;,- bşin) neticesinde

yer, (otobUs. trende) kondöktör,

gerçekleşmek; elde edilmek. ele geçmek; is-

~ (ro:,r- ••• dt:n) hasıl

,

•

i

•

ı:.,...A?

teomek, talep edilmek; lvergi. taksit, ödeme)

•

•

olan, elde edilen;

•

@.;L....ı:..,:,-)ulaşılmaıolmak.korunmak;

U

•

tahsil ed'itmek; <ı,rU bıı) tedarik etmek,

[kadın) irreUi. namuslu olmak; ıJA-? (bşi)

bulmak; ~ bşi} elde etmek;j

ula~ılmaz, erişilmez yapmak; (bıı) güçlen-

.

..,

4

+\

....

(~ bşı) tedarik etmek; (~ bı,) ele

dirmek. takviye etmek; (bş.) saılam. muh·

•

.

geçirmek;

,

o

husule gelme;

~ bıi) elde etme; ~ bı,)

mez yapmak: (bıi) saılam, dayanıklı yap·

•

mak; {kadını namuslu, iffelli olmak:;.:ı e"'Ü

ele geçirme. kazanma; o

o

ç. .p~ [geriye} kalan; toplanan o

miktar. hasılat; gelir. iraı, yandat; ;.

•

i

.,

•

kazandınnak, korumak; ~i (bş/) erişil-

J~ olma. ortaya çıkma, vuku bulma,

; ' . e ...

... ... t: karşı) baıışıkhk

k:.em yapmak; (I

•

•

durumunu sa~lamlaştınnak. kendini korumak; takviye edilmek; korunmak;

J

••

o

a,r . j..P.r ve~.r ALEBKZ.;

•

~

•

uJ a .. kale. hisar, muhkem;

ç.

o

..ı~ sadaka. yardım kutusu, kumbarn; o

saAlamlaşurma: i

o

J e_ netice, sonuç; J. c..ı ç. ...:.ıl. elde etme, ele geçirme; o

o

•

suaygın; ~j'IN.

varidal; [konuşma] özet. hölasa; •

•• • •

•

J~ LJ\ ~LJ.I öıet

o

o

o

o

olarak, sözün kısası

o

•

•

•

o

•

•

i

ul....u- lokomotiC; ut..e..:'" i j o

dayanıklı muhaCaı.alı; (.ı......:" .. ~) dayanıklı; o

•

•

ı:..~1 ~\ kale (örn. belli bir fıkri savu•

•

lo

o

J

~Mıs.=J."'; j...ı:tv

~i ~~

nanlann kalesi} MEC'; uWI Yol tilki;

denilebilir ki ...; o

•

•

•

•

•

":"7;" - erişilemez, ulaşılamaı; sağlam;

o

J. c....:i ı:t

o

•

{veya sadece u~ı beygir gücil;

ma; para. hasılat toplama, tahsilat; gelir, iraı.. o

•

~I.A>- ç. ~ a~ ayg'" •

kazanma, (bilgi vb.illahsil, okuma, kazan-

koruma, himaye;

o

~I....u-

iyi korunma gÜÇlülük, sat,lamlık.

o

ç. J-PI.Jo--? olan. ortaya çıkan,

zorla ele geçirilememe, ulaşılmazlık; irret,

meydana gelen; netice, sonuç. toplam (yine

namus; korunma; (milletvekillerinin, diplo·

MAT.) kazanç; gelir, irdt. varidaı; hasat, ürün;

masi] dokunulmazlık; (hastaJıp) b8llşlk..lık;

depo. ambar; [konuşm:ml ana tema, öz;

J:PU.I kısaca; semere. hasılat.;

~~~

(çot·) ürünler.

o

o

..:..: c'Ü ç. ~\_ saglamlaşurma. güçlendir. me; tahkim etme, yapıyı güçlendirme; bagı­ şıtdık kazandırma; dokunulmazlık

verme;

175 geçirmek;

IJ~I temizlik, namusluluk lsuruK.;

,

u C~ korunma; ,

~ u U~) (bir yue) gelmiş. hazır olmak.

,

•

••

(b-nin) huzuruna varmak: (bşe, derneğe.

v c,,", güçlü, kuvvelli; saglam; (.ı.,;., ... t!

okula) katılmak, devam etmek; (b-nin) ak-

karıı) direnç; bagışıklık;

,

,

• • •

hnda olmak; (~toplantı vb.e) katılmak.

" e ........ korunan. iyi korunan; namuslu.

•

dahilolmak; (bşe, b·e veya JI ...e) vannak.

am. iffetli; • ı.s- =::) ~i (bı,) tek tek saymak, okumak;

etmek, (bir

V' ...e, rG1

(blin) hesabını yapmak. hesaplamak; (bıi

temsile. gosıeriye) gitmek;

Jshesabına! ıimmetine geçmek.; ~ . ,b'ıı;n) ,

~Ul yargıç önüne) çıkmak: (~ ...den

u c,,",:! sayısız. pek çok; • ~

-

sürdürmek, göçmenlik karŞııı;

Icin.is.) çakılıaşlan, ufak taşlar;

..

".

Jl ...e) giımek; _(i~\ . i1 ~) yerleşik hayat

.

J

•

•

ie'" (bii,

i~. i.rA' ç. v~ küçük taş; çakıl

ilacı) hazırlamak, ürelmek; (dersı) hazırla­

taşı; safra kesesi taşı veya böbrek (aŞı TIP.

mak, elüd etmek; (b-i. bıı) alıp gelirmek,

. _.-

tedarik etmek. edinmek; (b-i) yerleşik hayaıa

•••

,;;, -~J'! ii

•

• 4

..

•

safra kesesi taşı; it " ..

~,~ safra kesesi taşı;

•

••

ıJL;J ~ ve lJ'-:J' n ~ biberiye BOT.

geçirmek; .ı----"~ konrerans vermek. bşi konreransta anlatmak; (b-e) ders vermek; •

••

~L (h-i, bi') getirmek, (hi') tedarik,ıemin

Rosrnarinus officinalis; ı.S ~ taşlı. yapısında taş bulunan;

etmek, edinmek: (bşı) sunmak. arzetmek;

ıL

e .. i ç. ..:.ıl. sayma; tek tek okuma,

( ...i. ~i bir )'ue) götürmek, getirmek

söyleme [örn. listeyi]; hesaplama; istatistik

"- •~i (bşi) yanında getirmek; J k~

••

••

, lJUI ..\..4,.1 nüfuz sayımı; •

•

•

ı.i~1 istatistik; (ç. ıJ J-) istatistikçi;

.

ulaşmak; (bir yerı) ziyareı

. 4.;~lç . ..:.ıL istatistik; ,

.

.'

..;- u (..;-) (b·;

...-i- bi') laşkınınak. (b.,

Js- bit!) teşvik elmek, yöneltmek; p

.

kışkırtma; teşvik.. yönlendirme;

" . ,JA. c"ç. u a " .... ı c ...\ dal eteli; düz

...

~-

- ..

•

(J ... e. için) hazırlanmak; hazır olmak; yer. leşrnek. yerleşik hayat sürdürmek; şehirleş.

.. rnek, şehirli hayatı yaşamak; ~i (b· nin) •

yanına

gelmek, katına, huzuruna çıkmak;

şe.

hir hayau yaşamalc. yerleşik hayaı sürdür-

• •

mek; ~i [ediı.] ölmek; J " ... - ·1 (bıi. bi •

ya da bir; için) getinmek, (b-i) ça~lrtmak,

arazi; ova; ay yörungesinin yer yüzüne en

emirle daveı etmek, celp elmek; (bil) getir-

yakın nokıası. hadid noklası ASTR~ derinlik;

mek;

. .. ., . çöküş' u'," .. ı Ji ..li batmak MEc.; 6, . . ue_. d·i J~ bii yerle biretmek. yerin dibine .

"

(rı/h) çagırmak; (bşi) gözünde

canlandınnak.tahayyül etmek; (bil) yanında

getirmek; (ilaç kanş/mıııı.) hazırlamak;

176 ~ yerleşim

yerleşik

bölgesi. alanı. [çöl

~~ [na'IJ hazırlık aşamasında

karştıl;

nüfus, sakin. yerli [nüfus] (göçebe

~~

yerli,

yerleşik,

· 1 ' •' · . · •

. ô?'-.

medeni. uygar; sakin;

J o"'; medeni yaşam (tanıJ;

•

.. . ;~ ... ın huzurunda; ~i i~l say·

•••

•

saygı ifadesi) Sayın!; !~...rA""

••

I"""'! isminiz?

'o • ••• [nedir]?; JpJJI i ~ Doktor bey!;

••

)~

•

etme, katılma. bulunma; \' """'~"ın çoj,ulu) 'ı) ~~

gelenler, ".

. . .;,'lııı ıJ

..

-iz" (zihinsel] uyanıkJık; U)J

•

J~

• • •• ••• ı;)~: ı.i)~l ~1 birinin önünde! [gıyabi

hüküm kar·

ŞILL]; \!)~ varııAında (gıyabi karşıtı] HUK.; •• •

')U:? medeniyet, şik yaşam; •

uygarlık;

kUltür; yerle-

i J. 'e~ ç. ~L

•

kişilik

insan

topiuluAu; tim, müfreze ASK.. SUR.; •

~

bulunma,

hazır

•

yanı·

çıkma; toplantı,

. kongre; (ç. .."..:P'--) toplanh

*,

•

•

•

•

•

huzurunda, varitAında;

. ~ hazırlama; hazırlık;

•

J

•

••

ô~) yerli, yerleşik; şehirli; 1 ~~i ,. . veya ;:,LJ..1 ~;ı şimdi, şu van; ~~

·

J

~I kıvrak zekalı, hazır cevap; •

....-P" ~ •

para;

peşın

•

•

i ~~ ç. ..r--:"I~ başkent; şehir

[medeniyet merkezi); )J

•

,

•

.

kı ......

içine cin ginniş olan;

üretici, imalat yapan;

?'-- konferans. ders veren;

.

•

•

.,

uygar: ; jı~medeni , .

•

••

J

o·.... ölmek üzere, son nefesinde, ölüm

•

tutanaı.; J ·c.".

• • envanter, ~ J .",.. '! Irn;n yanında, • • •

imtihana)

• •

•

",.-#GJL şimdi (ki zamanı; (ç. )' .., ,..,

döşelindeti kişi; ölmekıe

•••

.

.. .için, ...e) hazır(lanıruş);

~mubaşir;

olma; birinin

na gelme, (b-nin) önüne

~

nele vb.! (J

,

." .. 6- ı 2

var, gelmiş,

mevcut; devam eden, müdavim (okula, der·

~ •

ıJ)o, ~,)~

ç.

•

verilen hüküm ••

•

., ..

~'J)~i ruh ça~ınna;

•

varlııında

•

••

•

celp pusulası; •

ma, emirle getirtme, celb etme; 1)' o ,... di

onun huzurunda, bunda;

." .. kutlamaya! törene kaulma;

• •

•

•

f'.·

,i; +-1 ıı

)' . , .... "imal, üretim; hazırlama; ça~lrt·

?~

bulunma, huzur, var olma; ziyaret

••

• •

Tunus'da, Bey'c

hitaben);;S:;~ [öz!. mektuplarda ihtiram

••

)l...n.>1 ölüm, vefat;

•

gıdeler, şevkelli [ESK.

ç.•.:A konferans;

,.

.

•

-

• )L,v.l getirme;

. i ~ bulunma, var olma, huzur; J .. - ...

••

•••

hazırlık...; 1 ı:ı:J,',U ~J.?'ı .-dlıJ')I.L.J1 . ... .

göçebe olmayan;

.'

·

olan,

Ölretmen Okulu, Enstitüsü MIS.;

karşı");

şehirli;

•

(ç. ":JI.) (J ...e, veya

.. .

cin ya da kötü ruhun girdiAi ,

olan

içine

kişi;

~ç . ..:.ıl. hazırlama

• • ••

kişi;

ilaç KIM., Ecz.;

•

.:J~~ Hadramevt;

•

i$' J o ,.. ç.

ri ....... [is.] Hadramevt

-...ı.... •

177

--

ahalisinden olan; ls.) Haclramevt ile ilgili;

~

.

u {ı.:ı

;, 'l (b·i) kucaklamak,

4,j'

i't

.. .

kucaAloa almak;

(Junıurtanin

kucaklamak; kucaiına

,

~ joA>') Ikuş i

ı:.ı

birbirini

;, ·.. 1(b-i. bı') kucaklamak.

(çocuğu) yetiştirmek.

••

düşünmek,

-

büyütmek;

tertip etmek;

o

~i

...

i2 . . .

i bir hareket. eylem ,~

..

.0. ~"..ıı /~ ~ "'-'a ,,~ ~~i ~ •

••••

daveti, tevhit. çeşiıli

• .• h.

••

••

••• •• değeri-ni düşürmek 1 JL:ı:-)1 .lu- [at, deve sırtında

~ç.

.

•

balır,

. ..

w....-ı

...;.

••

••

••

•

•

•• ~~i o beni kucakladı. beni kollanna aldı; •

•

-

~,

..

i2

....

,

{çocuAu)

yetiştirme,

büyütme;

..

•

düşürine, küçüitme; azaltrna. indirme;

~hafinetme, azaltına; (rütbe. derece)

alçalrna; hakaret. rez.il etme;

k-ldaha a1çak; ~fiyat indirimi, tenzilat; •

~bşin bırakıldıft/ konuıdu~u yer, dunna yeri. mola yeri; mola; ara durak MZX.;

t J(.~L ~ beklenilen/ umulan şey; ~LS' ." )U;;"ilJu.... bütün dikkatler üzerinde olmak, '"

bütün dikkatleri üzerine çekmek; J, ~

.k ..

.

yer. durak; istasyon; tren istasyonu; [radyo. televizyon vb.] verici,

-. . .:ı ;=~ ...... kucaklayan; sevgi gösteren. sevgi

,

•

dolu, sevecen;

..

~u (.1="..) (bıi) koymak. yerleştirmek; (bıi

yükkül indirmek,

boşaltmak; (bşi

e

eç. ..:.ıl. mola yeri, mola, durulan

ıJ~lkucaklama; • •

ii: iol?-Ç. ~\y dadı;

,

adileşrnek;

aşağı indirme; <ı.:r-- bşı) kıymetten

k

kucak;

.•..,.....ç. ~\"..,.. kreş, anaokulu;

"

(yüKu)

r~i sözün özü, asıl söylenilrnek istenen;

, ~L,;gJ..I )\.) kreş, anaokulu; ~ kucaklanan. • • •

iniş

kı ..• .!(blt) aşağı indirmek. koymak, almak;

kucak:;

~'~l çölün ortasında; ~ ır..L.....;..\ •

düşmek; ~ • •

rnek; zeval bulmak; alçalmak,

•

•

konmak; (uçak) inmek,

inmek, çökmek.; azalmak. küçülmek; çürü·

düşme,

• . ... arasına; ... ortasında. ortasına; ~

•

[kuş]

indirmek. boşaltmak; ..k..NI batmak, dibe

... ~~i ıl veya ... ~~, ~ ... arasında, •

•

• •

•

yapmak; (fiyat)

ona kucak açb; - . . 41J.•••••

••

•

yolculuk yaparken] dunnak, mala

inmek;

kucak dolusu 1 ~~ •

• •

vermek; _" (Ju., j,~) batmak, dibe

birleşme mesajı taşıdıAndan,

... u\...u-l gölüs, sine, . ,..

•

,

kabilelere hitap ediyordu.,..;

•

düş ür-

•• • •• rnek; (.)..ii ~ veya ~ ~ bşin klJm~lini)

insanlara. herkese seslenmek; ~A.i.r' ~IS' "

azaltmak, indirmek, küçültmek,

•

...,; kucaklaşmak,

(bl') kunnak.

U

..

yetiş-

almak; (bir hissi) içinde saklama.k:,

beslemek;

ı,l'WI

.

büyütmek,

üzerine) oturmak, kuluçkaya

.:.-pt

yatmak.;

,

(çocuğu)

(.:r"'-'". ~'-'-• .l.ı'-'-. •

tionek; _

••

bıı)

ya da ıJ"

yayın

istasyonu;

J~i .lU':'; ~ trafo; ~I~~I ~ •

•

(:(.s::i • ~L) verici. yayın istasyonu; ~ ,;: • ~~~ ana istasyon; Jı.:...~~.l ~ verici ;s....y~n (r.ıdyo. vb.); ~~I ,G.~ 'JJ ~ •

•

meteoroloji istasyonu; elektrik santrali;

178

'...

'i. '.<,,1 J..J' : ıl,,;..;

W~· ıl,,;..; ve •.. .rr'

~ ..J""fY'" • ~.)J

elektrik

.

,

.

•I.!:!--\ ~ buooran Dm.;

~ parçalanma.

sanırali;

· ,

.1ıo\kNI dOşUş, çöbne. bozulma; kıyroet-

.,.

çe düşük olma, aşaıılık,

.

bölünme, dagllma;

kaza (uçaIc. gemi için); (bina) çölcme;

41 w.~ buzkıran DNZ.; '.. .. .

bayaAıhk; ı./'L..,p.\

w.\.-:

, j,U:....;'jl aşaAıhk kompleksi. duygusu; . ,

~ çalırtl, gümbürtü (paılama vb.);

.

~~~ldasik devir sonrası yazarı;

~ kınlc, boıuk (dil,lisan);

~dUşijk. alçak, hayalı, adi; rezil, kölü

~.. W ~ buzkıran DNZ.·, -' .' . ..

. .,

yola düşmüş [kadın]; kötü.

~i

şeni, kaba;

(.,...k-) odun toplamak; ,

••

.;.1:ı? a (~) şanslı olmak; ..ı:,.ı= ~ ; ;

..,J ;,.ı.:;. ••

•

•

~ b·e destek olmakı vennek; ~i=

...

ıa.,.. ç. J;.

..p

pay. hisse; kısrnet. kader, o

o

•••••

takdir; (iyi) şans; 1 ~i ı:.r:.u ~~ o hiç o

••

,

bir şey bilmez 1... ~ ~ J;

~;

• •

•

•

,.

•

~ ç. yUu-1 odun;

y~ odun

toplayan; (odun içinI aAaç

•

•

"geceleyin odun toplayan sızca, dikkatsiz. başını • • ••

kişi

(Iafzen:

gibi"} perva·

sonunu duşünmeden;

~ = ~; ~kırmak,

parçalara ayırmak; kınlmak, parçalara aynlmak. daAılrnak; {uçak] parçalanmakı [gemi]

kaza geçirmek, lbina]

yıkılınak,

çökmek;

~~·=;.ı..;.; ; , .

,.

1

,.

,

,-

.

.

,

Şanssız. şansı kötü; J:ıJ..l J. ı--l ne yazık ki.

malesef; ~ ;..: ::,.

... ~1 &. 4J .'

şansı~. Allah'dan;

:.::,. ~LS şansı varmış ki;

il;;.. ";;"i:.,.;i ;ndan daha ıanslı delil;

.. .

~şansh, kısmetli; •

ı.."ıa-.şans1ı; memnun. razı, hoşnut; •• •

o •

.iP u ( p ) (bıı) parmaklık, çil vb. ile çevir• rnek; (Js- b-t:, bıı) yasaklamak; .. .F yasak; ambargo; parmakllk;

ô~ç.)U:z.,.. çit. parmaklık; çit, par-

şeklindeki parça; kınk nesne;

,

•

rb moloz, yapı döküntüsü. döküntü. • oL

L,.;.lll

• •

ru...-

şeyler, dünyalıklar,

~ kınk, pan;a parça;

~ ve ~ ~

••.

jL..J:ı..-,.. duvar, bölme; paravan; çit,

<....b- ç. ~ parça, küçük parça, ıerit

yıkın"; kınk parçalar; enk.. ,

o

.w.ı Allah'dan. şansına, kısmetine; J. J

,.ı...- i (~) (bı,) kırmak. parçalamak. kınp

parçalamak;

••

~L şanssızhk, kötü şanslı olma; .w.ı ~

~ı,odun toplayan; odun kesen; odun

1 .1Jı' ~i ~ ir

... i bulunan,

o.

...e malik, haiz; ..w..ı ıJ

•

ticareti yapan;

•

, •

kesen; odun ticareti yapan, oduncu;

geçici

;

;'

• • • ~kınna, parçalama, dagıuna; ;;' .•~ .

maklık

•

vb. ile çevrili yer; aitl. kümes; han· •

•

gar; alan. saha, dal "EC; , ... ~~ ...in içinde•.. .in sınırları arasında; •

•

uçak hanga"an;

'n ;

J' ~~

Aı~ birini etkisi altına almak;

:;'jll:ıı

J

• •

)LJiU..

..,.~i ;~ •

179 ••

Cennet; J

"':"',}-I yıkılmak üzere;

;:... (j..b.e) yasak, yasaldanm.!; am·

_ •• • bargo uygulanmış; ..:.ıı);z.,..a [çog.l yasaklar, sınırlamalar;

. ..

.. ..

;

...1tar",da, nazoT/nda) kıymeti olmak,

seviı·

rnek, iyi [olarak] bilinmek; (y bıı) kazan-

i~ önemli. iyi konum, mevki; öncelik; kıymetı

.ip -. .. JI.i

itibar; iyilikseverlik;

hünneı. saygınlık, itibar, prestij; , •• •• ... (ı.$JJ) ~ ... nazannda muteber olmak.

deleri bulurunak;

...

~ ç. \t~ metres, kapatma; odalık, ~ ç. .:-i.

.. .1)

••

i~ [kız)

•

torun;

•

•

~ i (~) (bir y~ri) kumu; (pelrol içın) kuyu açmak; (meıali

kazı

(bıi)

yapmak;

vb.i) hakJcetmek,

-pl .. kazmak;

kurmak, tu-m

•

..... -. ip P

işlernek

J~~ çukur! hendek kazmak;

oymak; )

-- -'

'

•

•

ıj ...

..

pusu

hazırlamak; ~! = ~

;

~ kazma eylemi, kazı; kazı ile meydana çıkarma;

[petrol için] kuyu kazma; oyma,

kakma (örn. harfleri); oymacılı~

O-

.. .#\ petrol kuyusu teçhizau; petrol kuyusu teçhizaunı taşıyan

jl d

iskele;

i~ ç. P çukur, hendek;

n;

...

~ u (~) (1J.i. bşiy bı iI~ ya da Jy b-i, Y

•

ç. .,)\b.\, i~ (erkek] torun; döl, nesil;

••

cariye;

bıi

~

.... --

.

mak, ele geçinnek, elde etmek;

(biri kaundakjJ

.

bı iI~)

sınır

sannak. çevrelemek,

koymak; (vücudun bir bölgesinin, kıllarını

derin;n) tüylerini.

almak; (saka/ı)

..

... 1

kırpmak.lasa1tmak;(bıı) ovmak., :

karmak;

(bıe. y

ovarak Çl-

~,J:AlI 4.ı JN bütün gözler üstün· •

•

•

de olmak; _i(""'. Ô~) hışırdamak;~ ve '"

~L (.. i Y bı ile, Jr

.. .i Y

ile) sarmak,

kuşatmak;

Jıu-

laraf, yan;

.u-. .. - .. ; .... ;';ı.-

iı.J1. '

ı.-

sedye;

)~ kazma işini yapan, kazan; hakJceden, kalemle

işleyen;

sondaj

işçisi,

cihaz; la.ŞÇI, duvar ustası;

kazan kişi veya ..

i·

).r.iJI)~ mezar

kazıcı;

~ kazılmış; kaıJlıp bulunmuş;

--

.

.

i~ ç. ~li>-= ~; lço~.J kazdar;

,;"i ç. ~~i kazı; rosil; lço~.1 kazılar; .

. __

..".JLJ-ı tıpa tıp uymak, tekabUl etmek, tam . -' --

tahtırevan;

karşılamak; ~Wl

j,7 lcuru elonek MJ~;

~~ ç. iı.JI. sınır, uç; (bardak vb.nin) alız; sınır, kıyı,

tirdruk;

",;b. ç. ~(,;. toynak;' jr- ~L>-I r!J

hışını;

ç.

baae.lık]

J.- ç. ~~ bahçıvan bel~:.

•

....iı} ..

i~_ ;:.. kazı, kazma eylemi: hafnyat; (mat·

_ f'

kenar, elbise kenan; , u\'"

--

Js-

rJ&- hemen, derhal;

ı.S j,~ toynak gibi, toynala benzer, • .T

••••

i;.JG- bajlangıç. ibtida , i ~U-i ~ ,

... -.

hemen, derhal; ~~~ Jl ~J aslına dönmek,

180 faza etmek; (lo.:-' bp)

rücu eonek; •••

J~ kazılmış; oyulmuş, el işi;

)

akılda

tutmak. unut-

-.; .... i 0=;'. .-) (b·i. ~ b/çak. kargı. vb. ile)

mamak; tetikte! uyanık! meraklı olmak; ay·

JI veya J;. bit) sevket-

vasyon yapunnak; ~~ (bıi veya lo.:-' bıi •.

yaralamak.; (b-i,

rnek. teşvik etmek, yönlendirmek; (b-i)

. ,. .

arkasından itmek; jN (J veya

JI ...t) hazır

nlmış olmak,

rezervasyonu yapılmak; rezer-

- - -.

ü J a~ hakkım) korumak. savunmak; (bIi •

•

•

bıi, örn. durumunu, vazi)'erini, )

veya y

olmak. hazırlanmak; kaşmaya! atlamaya

bozmamak, muhafaza etmek; (lo.:-' b-i) koru-

hazır olmak; dinlemek, dikkat etmek; P!

mak, savunmak. himaye etmek; (y bir miil·

hazır olmak. (... J)

ki)'e,ı) {haksız olarak ele geçinneye karşı]

....

(J ...için)

üzere olmak, <J

... yapmak

... e) hazırlıklı olmak;

korumak; (y bp) sUrdünnek, muhafaza et·

•• hazır olma, hali; jN

rJc. ç. rJI:""';"

mek; (y bıı) elde tutmak. elden çıkarma­

Js. bı.ı [yön"'..n,

yapmaya iten] saik. dUrtU. muharrik unsur; •

••

mak; (y bıin) iyi durumunu} halini muhafa-

. - - .... za elmek, bakımııu yapmak;.....;..J

.,lgj;,,\ (bıi

-- -

-

(J ... t) hazır. amade;

ya da Y bıi) kendine ayınnak; (bıin) bütUn

• .Jia..C.,.. a (~) (hfı) korumak, muhafaza elmek;

sahipHAinil mülkiyetini eline geçirmek;

j~ •

••

•

(b.i) himaye etmek. korumak, savunmak; (bit) uymak; itaat etmek; (bıt') bakmak. ha-

.. ..

~1 (b-den. Js- bıi veya bıi) korumasııu

.

istemek, (b-e ~ bıi veya bp) emanet etmek; •

kımh tutmak, iyi durumunu sUrdürmek; (bıı)

~

koruma; muhafaza etme; savunma.

saklamak, depo etmek, (bıi") bozulmamasım

himaye; bakma. bakımını yapma; uyma. itaat

sallamak; (bşı) haurlamak. aklında tutmak.;

etme; ezberleme. hıfz; harıza, bellek;

,. hıfzetmek [öz!. Kur'anı Kerimil; (bıi, ~ ktmdint) ayırmak;

••

•

(J. i .. -ll tahkikatı)

durdurmak HUK..; 1 ~i ~ Allah esirgesin. Allah onu korusun!; ... J

••

~ijj' ~

birine

•

sadık, ba~1ı olmak; ~ (b·e, bıı) ezber-

letmek; JJ~ (js.bli) korumak, devam ettirmek;

CJS. bıi) kontrol etmek, teftiş etmek,

(~ ...•ı

Js. bı') gözeunek, bakmak, dikkat

,unek: (~ bı') itaat eunek, saymak: Q>#,

.- .

j&. bıi veya ~bli) korumak, himaye etınek,

-

savunmak; ~

"ü

(Y blı) korumak:, muha-

HUK.

tahkikatıl soruşturmayı kesme! durdurma!

. iptal; 1)\N1

~

.

eski eserleri koruma MIS.;

.. Jrıü..1 JlJ:-) sağlık: bilgisi, hıfzısıhha. hijyen; •

•

••

• • • ~, ..ıı.,.) polis;

-

'_. ıJW. kızgınlık. ölk., gazap, hidde~ •

•

j;~ ç. .:.1. sargı; aıa~ıya bkz. , j;~ ••

~I kadın ba~ı, hijy.nik

pet;

:t.. Ô:" kolay unutmayan. hafızası iyi olan; •

(ıJS. bıi) koruyan. himaye eden. kollayan;

~ ç. .1i;~ kin. hasel, diş bileroe;

-

• • · -' ..ıw.. ç. ':'1', Jolwçaıııa; cüzdan; •

•

181 •

~ kapsül;

fuı.dur.;

,

•

JiJ-ıJ aber çaJışmasllOzJ.Kuranı Kerim için, hafızlıkJ;

j;~ koruma, muhafaza CUOe IOıellikle

konıroV leftiı eden; (~ ...e)

,l;jL....-.

uyan, itaat eden, kaı11 çıkmayan; tutucu, mu. • i' o hafa.z.aJcar slv.; ıJ #LA .11 muhafazaJcarlar;

mukaddes şeyler için): ~ .../) sürdürme

muhafız,

devam ettirme; sadakat, baglılık;

vali; genel mUdür, başkan; • ~ i' ~ dikkatli, tetikte; aynımış, rezer.

.. ,

~ı-. koruma; himaye, emniyetini sa~. lama; muhafaza eone; savuruna; ~ bıde)

.. ,)s... ...

korı') koruma; gamizon ASK.; (ç. ~L) vilaye~ il; vali makamı; ~, i

••

~.

i.l.jı-JI ken.

••

•

yapılmış; aAır başlı, vakarlı,

vasyonu ,

.0

sakin;

•

~ ç. ~t yedek "SK.;

devamlılık: muhafazakarlık s.lv,,; (~ bıe) itaat cbne, uyma; <ı.:r' lDnsSlZi1ta. kötiilüte

koruyucu; müfettiş; belediye reisi;

•

•

~ ; (~) birleşmek, bir araya gelmek; gür akmak; (y ...d~n) pek. çok: olmak, her yerde

(..• ~ ... bulunmak; dikkatini, kendini (y •

••

•

J bfe) vermek; JA---

(bf;, Y bı ile)

dine hakim olma; Wl.....JI ~.i. muhafa.

veya

zakar hareket. düşünce;

süsıemek.;jA.;;..:o-~ toplanınak, bir araya gel·

, .

~ dikkat, tedbirlilik; (ç. ••:l.) tedbir; HUK.. sözleşmeye ihtiraz kaydı, koşulan

şart;

,.

~ koruyucu, tedbir önlem mahiye. • i·· .. • linde oLan 1 ~ IJı ..lftl önlemler;

.

.. '

j;b~ koruma, himaye ebne; süntünne.

f'

koruyucu, hami,

._,

muhafız;

J

aklını (y ya da

bfe) vermek; (y b.j)

hali Iyi! nazik karı.lama!<; •

~ toplanma. buluşma; ıoplanb, kongre; •

o

~

~ ~

gösteri, temsil; kutlama, festival;

i

'i

~

o

i

~ ç. ~, ; . toplanb, kongre; pan.i,

(ç.

gösteri, temsil; konser; kutlama, festival;

(ç. ~'Y) cüzdan; posla

tören; ı

i

1~Wl .Ü,:. mevtayı anma merasimi·• .0

•

~

Jl~I4.U.J-I bir oyunun ilk kez oynanması,

havalesi MIS.;

" ~~

rnek; (y bşı) kutlamak; dikkatini/ kendini,

..

,i; Ii.>-. llü,.) haf..;

~~ harıza;

•

önemli olmayan, göz önüne almaya delmez;

devam ettirme, muhafaza etme·•

.1::U~

•

I." gala; ~~ ~ büyük kongre;';~ .ı~:" ~

i

koruma altında olan, konınan; ez-

berdc olan; konserve (yiyecek); aynlmış.

.

...

o.

yardım gösterisi; vi.ıJ1 _.

ıo

.1 ;.. cenaze, defin • o

i

•

~

i

i

i."

rezerve edi1mİ.1; güvenlikde olan; lı':"'.~

merasimi; 4_::! ~ dini tören; i..r'~ ~

[~.] kutulannııı eşyalar, "liv; ezbenle olan

ve ~ :;,ı,;", gece partisi; • .ıı

•

bilgiler'

o

o

i

'o~.

~

l,.rAJ' ",\I;.ıA-JI )1> Mısır Genel

Aı1ivi; ıj;J "j :.: : ~'ıı?G konserve yiye-

ll;.,.... J.#i ~ i

<ekler,

••

i

..

~

i.

..

~

•

•

1,._ ••1; :..

"". i

"

i

sinema! film gösterisi; til..!JI ~ çay partisi; o ,

ıo

i

ı/.,tAlI • up. düAün töreni; JI : i_ •~"jl •

[her] hakkı mah.

"

karşılama töreni; .~~_i

..".

.~.

i

.ii:..

i

~ müzik. göste-

•

182

,j'>

(J b-nin)

risi, konser,

hakkıdır; 4.)s;. ~ ıbo cezalana mUsuhaktır, •

~ ç. J.i~ toplanıı, kongre (parti}: • •• ••

[politik, siyasi) çevre; loca; 1 ~..t-"\..

• ••

Mason locası; ı:.-ı)1 • •

• ••

•

••

o bunu haketti; (bıden) emin olmak. (bıin)

~

doArusunu anlamak; (b-i) tanımak, çıkar-

jiu-J\ resmi çevre-

••

•

ler; ı:-.~ı ji\ft.Jl siyasi çevreler,

.

-

-.

••

(bıı) gerçekleştirmek; (umudu,

mak; (kararı. an/Olmayı) uygulamak, uygu-

• •

ü~ ç. JlU-, .)lly (y ... il<) dolu; bol,

lamaya koymak, yerine getirmek; (sonuç,

pek çok., mebzul; [ziyaretçisi. iştirak edeni]

netice) vennek; (bıı) bulmak. kesin olarak

pek çok; seramik, tören nitc:liCinde;

belirlemek; (bıi) ispat elmek. dolrulamak.

.

Uib- ç. ..:.ıı" ~\y olObUs; •••

~

•

kanıtlamak; onaylamak. teyit elmek, tasdik

• o' ••

: ~j~--ıı kutlamaya kanlanları

.. . ...~

elmek; (bı ,-aporun) hassas! aşın dikkatli

• •• olmak. örn.: ~\ J 4

• ....

••

iştirak edenler;

J';' . toplanu yeri; parti; ... Y ' - -

iyice, yakından

bakmak; (bıi) incelemek, araşunnak, etüt etmek, soruşturma](; (bıi yadaJbli) kontrol

kutlanan;

~ u (b/ı) avuçlamak ya da (J b-tl az vennek;

'tP ve~) ~a(i:'~)iyi/hoşlhUrmetle ,. .

karşılamak (b-i);~ (""':' ...e) sevecen/ cana

..,

yakın davranmak; ~~ ("':-' .. .t) cana yakın

ennek, onaylarnak; [polis)

<J bl hakkında)

soruşturma yapmak; [mahkeme) bt için)

tahkikat yürütmek HUK.;

, . sorguya çekmek; Jl".


(b-ile) hak konusunda

bayramı vb.i) kut1a·

çekişmek, iddialaşmak, (b-e karl') hak

mak:~ ("':" b·i, bııl güleryUzle/ hoş karşı­

iddiasında bulurunak; J:'"I gerçeAi söylemek,

lamak;

dile getirmek;

davranmak; (y

010)'1.

i Jb- (y b·,) gtiler yüzle k.aqılama;

•

•

,.1 c • ~, (Y b-i) güler yUzle

karşılarna;

• '

bıde) dairu! isabetli

ele geçinnek;

Jr . . ;. doıruluiul geçerliliA:i

rnek; gerçekJeşmeiG incelenmek; (ble ~

••

.,)6-- ç. i\.i..- yalın ayak, çıplak ayaklı; •

V

ispat edilmek, onaylanmak; gerçeAe dönüş·

i~ a (..~) yalın ayak gitmek. yürümek; •

, ..

olmak; (bıi, örn. kanuni bir hakkı) zor ile

kutlama;

•

• mak; ~ •

eme/ı) gerçekleştirmek, uygulamak, başar·

• ·• J~\ ç. .,:.ıl. kutlama, tören. festival; •

.

.

~

hakkı olmak; ....ı ~ (bu) onun .~

~ gayretli, çalışkan; çok sayıda; • • • •

.

lll...,

ı..'P" u, i (~) hak, gerçek olmak, Çıkmak; dof,'u

bıe) kesinlik kazandırmak, (bıden) emin

olmak; ("li veya ~ bıı) kontrol elmek.

" olmak, hatalıl yanlış olmamak; lyine~

gözden geçirmek; (~ bı hakkında) ciddi

edil.) ~ b-e, biri için) zorunlul kaçınılmaz

olınak;~1 Ci>fi) luikkeım
olmak; (~ b-e) uymak, mUnasip olmak;

olmak; (bıe) sahip çıkmak, sahiplenmek;

.. _.

183

J.".,.ı....ı ı..;,. = 1.280 kg "" LO ••

(bıı) hakketmek, (bı~) müstahak olmak; (bıe) muhtaç olmak. (bşin) zaruriyelini his-

...

setmek; vadesi! ödenme zamanı gelmek;

.. _.

....

...c) layık olmak; r)i ~ ~ •

••

•

ye tabi delildir; .f.ill

J:'"

~\(Ybıi) daha fazla hakeden; (y .. .t)

(J

daha layık uygun,

'1 vergi-

! anmaya değer;

sıhhat; mülkiyet;

hak; münasip durum; aslına uygun; makul.

•• • ";.ı-i->"> (OL bı , ,

•

J>-i H.kI<: (ç.

dogru, sahih:

~ç.

hakkında) hak, hak talebi; ı,;.J

;

1.1 hukuk;

Lt.. gerçekten. hakikaten; doğusu; , •

•

•

(y ...i) hakkeden;

i.'jj}~ ç. ~~ hakikat. gerçek; gerçekler, • •• • hakikatlar, doAru/ gerçek anlam; :ı;~~_ haki. ' .. '''1· katen, gerçekten, dowıısu 1 .:jj.~ .. ~ 4:.t\)

.

onun gerçek yüzünü gördüm; •

~~ öyle mi! gerçek mi!; ~ doğrusu;

". ~ veya ... ~ ~ ...konusunda, ...e ",- ,,-, .... gelince; ıY' Js- .J" o haklı; ~ ~i haklısın,

J P"

J.~doA:ru, gerçek. ge.çe,r!i, ~uni;

.... . ., hğın doğru değil; ~ • Iç. ~ ıJ" bu senin

L\l,.kanun, adalet' ~UJ-\ ô)ljJ Adalet

·

•

,_

. '

BakanlıA:ı ESK. MIS.;

benim sizin üzerindeki hakkımdır, siz bunu •_

.

~\hak, kanunı hak;

.

I.LA bu

hukuki; (ıJJ-) hukukçu. avukat;

,.

.. ... doğrusun; ~)ç. ~1 hatalısm. dediğin! yapvazifen. sana

..

kiki, orijinal;

.

.. -- .. .. dü~üyor; p. ~

I.,

t~i ~i.~" J

~ gerçek; hakiki. önemli mühim; ha·

•

. . ...

•

.,

aslında; :ii}" AJ ı.r.J doA:ru de~il. aslı yok;

•

~~ gerçekten; uygun! münasip bir şekilde;

•

•

•

U, i

•

yaraşır;

J,lb-t (y ... e) reva uygun, layık;

•

•••

:r gerçek; doAruluk.

.,

i-Üügerçekle~tinne,

~

-o • •

.

gerçele dönü~tür­

\;jr (onun) •

me; (isteği, talebi, f!m~Jj) yerine getinne; icra

üzerindeki hakkını bilerekı tanıyarak; ~ •• ••• • • ~ hakkıdır; ... ı:J\ ....,.. ı:;- ı:J1S' ••• yapmak

etme. uygulama; belirleme; onaylarna,

onun en tabii hakkı idi, tabii ki ... yapacaktı,

•• luk; ~\

bana borçlusunuz; ~ ~ •

•

•

•

~.

.. .yapmalıydı; ... i

•

J JJ--I AJ ••• da h~i ~~r,

JO-U J gerçek gizlenmemelidir, """ r-

• i • •

J~

,.

•••

•

U ,.,.-.-ıı •••

•

f'"

••

f··

..,

mutluluk; Jpl 1JS" hukuk fakültesi;

•

••

•• •

•

ti.-ç.~. J~, J~i küçük kutu; . .•

hold<•• kap: (ç.

•

den geçirme; araştınna; resmi. hukuki tahkikat; 1

•

•

... ıJ\ ıj. ~ .,

kesindir,

J..i...:U

•• "~" ..

... dıtı bir gerçektir,

Js- doıtusu. işin gerçeA:i;

tam olarak. eksiksiz bir şekilde; muhakkak;

• ••

'. ..

• •

kesinlikle; ~\ J.i "OJ kimlik tesbitil

..... .

belirlenmesi; '. ".;. -ll J-:W i.)~ kimlik

~boııuk; m.fsal boııu~u; [yine ..... 1: •

J:i'ü do~ telaffuz; kontrol, göz·

•••

mak! kavramak; Wol ô.)U\ gerçek saadev

'i

•

:

J>" ~ i: i*"i J>" i'f Iyice anl'f·

•

•

•

•• J' iyice! kesin bir şekilde bilmek

[yIne ~i

tasdik. teyit etme; araştınna, tahkik; dotru -

i'

d·•.,ji>-l {SUR. Ftı.. = WL!:

•

'.

•

f

•

•

••

.;

kartı; i.. " '" .11 ı,;;.; "'Li ~ kimlik tespit , : ; bölümü; ~ljJl J. i~ kimlik tesbiti; ~ij . ' . • • ~i sorgu •

•

.

haicimi;

184 ıJ~1 haldeın

, .

bulması, ihkakı

yerini

zuk para çantası; .ı.:Jl ~ kadınlann bozuk

hak;

•

(,..~ eminiik. kesinlik; kontrol. gözden

para çantası. ei

geçirme; Jı;.,.

pay; vadesi gelme [para); hak: hakkını

lunma,

layık1lk; hak, iddiasında

do~rulama;

isteme;

bu-

•

• ••

..

,jS

.

yürüten;

•- ,o •

kabul görmüş, tanınmış, makbul; ~L ıJ' •

kesin, şüphesiz, mu·

•

J:-

"-

.

gerçe~i gösteren,

-o'

~

layık,

hak

..... ~.ıJ' J---- • vadesi gelmiş "

eden. müstehak

••

~

•

S---I (hp) çantaya koymak! atmak;

:j •

~ i(

ç.

•

uzun zaman dilimi;

sUs

•

•

•

.. . ve

..

.

~ç. ~

(b·~hıi)

küçümsemek,

(h·i, hıı) küçümsemek

... ç...

tt;

'lt:

Ipdüşük, adi. bayaAı;

küçük,

önemsiz, hakir, hor görülen; alçak, adi; •

p' daha adi, daha bayaAı; •

ijl.b- adilik, alçaklık,

sizlik:

baya~ılık:

reziliik:

şenaet,

kepazelik;

. .... ... )b~1 "",.,ıı;.:. b·,

tahkir, hor görme, küçümseme:

,. )bl = ~

bir tür

kUçUk:JUk, önem·

•

.

••••

•

küçümseyerek bakmak;

• ••

~l.~~

çanta. diplomatik

alçalbnalc;

••• ).~ ...I (b-~ bıi) horgörmek

•

~ ç. ~~ valiz, seyahat çantası, ha•

••

alçakl rezil olmak:p (b-i) kötüle-

~

..

vul; deri çanta;

"

•

.

veya ku~ı; •

.

hor gönnek;p u (i)I.b-) hakir olmak;

•

ç. yu,.ı

kayışı

. ..

... hor görmek;.?-l

ça~.

• ı:ıl. jJI ,;,.... ~ bir süredir, •

bir süreden beri; ~

ri') (b-~ bıı) küçük! hakir görmek,

düşürmek,

•

~

devre, dönem t

..

küçümsemek, (...t) tepeden bakmak; (h-i,

•

•

i ...

ç. i~ = ~~ kOlU niyetli! hain,

..

ç. y\b.l, ~I»- uzun I.:ıman dilimi;

•

.ü~

. ..

~

•• •

..

nefret, kin dolu;

insanlar,

(borç, senet vb.]: ~ ~'.

•

rnek, zemrnetmek. kınamak; küçük görmek,

hakkeden: hak iddia eden; fayda-

lanan kişi, müsterit [bir vakirdanl:

•

aşaAılık!

dile getiren;

(3';"-' kesin. muhakkak. mutlak;

•

..

ıp

bıı)

hakkak. gerçektir, •

nefret, kin, garez;

•

•

~ kesin. kati. şüphesiz. muhakkak

olaca~ı

.....

• i~ ç.,ı;\.b- = .J..i, ; •

•

...vi ... dıgı,

. ...

;

kin beslemek;

~ ç. ~I.b-l ~P

sorgu hakimi:

..

karşı

birine

. olarak; ~LA.--: . ';II ~,,!IJ vade tarihi (senet] •

;.

•

. ....

ı.,.ii- araştırmacı; soruşturmayı

.. '

(h-e) kin 14llamak;~ = ~ ;.ı.iw bir

"

• •

<Js- ...t karıı} rusle-

•

• • •• • .ı.i~' di haklı olarak; .ıLL·' '\ v).i.! haksız

..

•

rini! nefretini gizlernek, kin beslemele; ~i

••

,,-,

çantası;

•• • J.i.,. a , J.i,- j (.ı.a,.., ..ı.b-)

••

'. .... i ç. ..:,,1.- hak etme,

•

•

'_i. diplomatik •• •

haberleşmede kullanılan,

..

pl ~ bo·

terliş edilemeyen özel çanta; ~ •

.~

•

~

...~ ç.

JJ

zelil, rezil: hakir, hor görülen;

• •

..... , JJr.I' Jp •

ii .. tarla; alan, saha, dal: kolon

. ~

ya da!'rWI

.. petrol alanlan; ~)i j.i.>.. ..

j.i.>-

"

•

petrol bölge';; J.ı--ö->-

185

.,

,

~~ hakkak. oymacı;

y)\:ı:..;Jlıecrübe, deneyim alanları; •

•

~

?

..

[na'll

~ denektaşı, mihenk: taŞı; deney, testi;

la.-ıa:

'of'-

}dı cl", :

u, j (~) (bı;) bırakmamak. alıkoymak; (bş~) baslınnalc.

söylememek, açmamak; (camm, gışlamak; (b·~)

...

(sım)

kuvvet uygulamak;

kanmı)

zarlugu sebebiyle

acı

çekmek:

lenkıye.

,.

~ kaşa~ı;

ba·

!J~ (kl1rŞıhkll) ovalarna;

. !.ll<' .... 1ç.

idrar lav-

•

tutma,

bağıŞ·

lama, verme: feda etme; enjekte etme, en-

•••

•

jeksiyon 1 ıtfl,..~ ~ Jean dökmemek için:

.. ~J."ı' J ~ damardan enjeksiyon 11P.; .

.

-. ç. .. ~

. .' . 'c __ ç. vtw enjektör. .' . . .. lJbl {kan vb.} toplanma: 1 r..ıJl ıJ~~ şınnga,

::j

••

•

• • arada

kan

toplanması

·,

~~ (mal) biriktirme; tekelcilik;

kızar­

,

i ).ı!~ küçük: sebze bahçesi, sebzelik;

mak; keskin bir şeyle kazıyarak yüzeyini OOL• -

.

J

..

kavga etmek.

sürtüş-

rnek, çekişmek; ~1 (y bıt') sürtünme";

..

,

..

(y ... ilt') temasta olmak t~1..Iı...J ~ ~~

b-i etkilemek, b-t'

dokunaklı

)~Iç. ~i (malın] tamamını alma [ka· patma); ihtikar. tekelcilik;

o'

mak; (bı') kazıyatak silmek ~ ~1J.."p ~ , . onu etkiledi; ~L kaşınmak; ~ (y bıe)

,

mülkiyetini eline geçinnek:;

~ stok, biriktirilmiş mal;

~ u (~) çitilernek. sürterek oymak; kazı­

(~b-Ut')

tekelini elinde tutmak;

•

mış. kıpbrmııı kesilmiş;

sürtünme};:;

(bıin)

.~. ve ;;.1 .. i_..r i loplak mn":

(bı;")

•

sebebiyle

,

ele geçinnek:;

,

~

sürıüşme olmaksızın;

eline geçirmek; tekelcilik suretiyle piyasayı

-. .. ı.i; )' ıJ~l akcigerlerde kan toplanması; ..

•

aşınmış; • • ~ ~ ~, (mo/ııı) tümünü almak Ikapat-

kan toplanması; J."JI iJl.ia-1 idrar tutulması; •

•

. $..-

••

•

.r-t ıY•

makl; (mo/ı), ihtikar etmek, (nUlIIII) tekelini

~enjeksiyon TIP';

·

...

!.l~- ,.1 tartışmadan, ihtilafa düşmeksizin.

man yapmak: enjektel şırınga edilmek: aJıkoyma. bırakmama.

~'- ovalarna; yakın temas;

tartışma, münakaşa, çekişme MEC.; •

?

Js- ~ önemli bir deneyim

geçirmek;

ilne yapmaıC, enjekte etmelc

TIP'; ~llkan vb.] ıoplanıp tıkanınak;

._.--

gelmek;

~ kazıma, sürtme; ovalarna; kazıyatak

ya;

ıasallut.

hegemon-

.. ~L i)~ )~\ kahve ticareti tekeli;

.' ..

o •

-

••

-

-

Pl )~i ıeker ıekeli; •

•

•

I$)~' haris, tamahkar. açgözlü;

,

~ tekelci;

•

~ tekel altında bulundurulan;

•

•

•

~ " (~) c.)s- veya.} bı hakkmda) ya<8'. görüş belirtmek. ifade etmek;

•

<Js- hakkmda

•

yüzeyini bozma;

• 4s:.,. kaşıma; kaşınh TIP.;

~ .. .ilt) hükmetmek:; ~ ... t) kararını

vermek; hükmünü vermek:; (hak.im] (~

186 b·i. Y

ctzaya) mahkum elmek, cezaya

çarptırmak; (J b·nin) lehine hüküm vermek, karar almak;

(J

b-e, Y bi;n) verilmesini •

kabul etmek; (.. .Üzerine veya J&-

.. .e) hakim

olmak, hükmedici, ~ ... in üzerine) otoriter yetkisi olmak; (b-i ya da

yöneanek, kontrol etmek; (bşi,

(Ybşı)

Js- b-ı)

emrelmeIc.

b-e) engelolmak, yasak·

bşde) kısıtlama

lamak. (b-e.

V

.. .in) kontrolünde, gözetiminde olmak; •

emretrnek; (y bşı) standart veya norm olarak

buyurmak;

rol etmek, yönetmek. yönlendirmek;

getirmek/

koymak; 1 rl:u.'j~

~ ), ~ [ediLI idama .. . , mahkum edildi; ~ :;i.)~ ~ suçlu bulundu, .... , suçıulu~una karar verildi; ~i~

f- suçsuz·

~W (f~i JI) biri ile mahkemelik olmak. yargıç önüne Çıkmak; (Jl ... e) daha yüksek başvurmak,

bir makama

temyize gitmek;

[mahkemede) ifadesi alınmak, sorgulanmak; • • ~i (ı,J b/de) istediAi gibi/ keyfi davran•

mak, baAımsız hüküm verebilmek;

cJs., J

.. .de) hüküm sürmek, hüküm vermek; ~

.. .in) kontrolünde/ gözetiminde olmak; (Jl ...e) [daha yüksek bir makama]

temyize gitmek;

başvurmak,

eJl ...e) hakemlik etmesi

•• için baş vunnak;~- .1 sağlamı dayaruklı! •

luluna, masumiuAuna hükmediidi:»; ~

metin olmak; güçlenrnek, kuvvetlenmek;

(b·i) hakimi yönetici olarak atamak; (b-i), • •• bir konuda. meselede; ~ ...arasmda)

(his. duygu]

hakem seçmek; ~~ (b-e) dava açmak. (b·i)

karar; hüküm,

mahkemeye vermek; (b-i) mahkemeye

hakkı;

(J

çalırmak. suçlamak.

ilham etmek; (b-i) sor-

gulamak; ~i (bii) sallaml metin! da· yanıklı i.

yapmak, ustaca, mahirane yapmak;

kökleşrnek, yerleşmek;

~ ç. r~i görüş, rey degerlendirme; yargı HUK.;

nizam; hüküm

.

..,....

şelcilde yapmak; ~I.:JI J.Ci ~i kapıyı iyice/ •

• i

•••

sıkı kapamak; L.AL ~l bir lisana hakim olmak. bir lisanı iyi bilmek; ~ (ı,) bıde) isteji gibi davranmak, etmek;

bajımsız

hareket

V bı haklanda) bajlm5ız karar ala·

bilmek, inisiyatif kullanabiirnek;

<Js- .. .e) •

kendini hakem tayin etmek, (~ . .. e) hükmetmek; (y ...e) karar vermek;

(J .. .de)

hüküm sürmek, hükümetmek; (Jbli) kont-

ISL.HUK.;

saııörüşlülük. basiretiilik;

yargılama·

emir. kural.

hak.imlik. yargıç­

lık;

yetki, güç. otorite. hükümet, rejim; • •• r~i [çal·) emirler, kanunlar, ahkam,

• •••••

, •r-i ~i bıi dikkatle! özenerek! iyi bir

kanun;

:c:.

kurallar. prensipler; \ kanunen. yasal • • olarak 1... yetkisiyle, ... e binaen, • • ...den dolayı; etkisiyle; mış

h ...

• •

···F J ... •• • •

J J" yokmuş gibi. sanki yole; ):"i:iı ~ J ~i nere-

gibi. sanki ... mış; rJ.olI ~

deyse kararlaştınıdı. karar aşamasında;

•.C7- ~ görüşünU! karanıu

~;~i ~

!oŞ)) jı~ taraftann • • • •

•

HUK;

kabul etmek;

suçsuzluk, beraat

• •

huzurunda

J;

kararı; ~ alınan karar

•

••

rl""'j~ Pl Idam Iwan; ~~.~

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _~18~7:...._ •

•

___ıes;:,..

,

p' self

Ji:: ~o .'-'\ istinaf mahkemesi'' ~1 . i.<~

deteminasyon; özerklik, muhtariyet SIY.;

mahalli mahkeme, (MIS., sadece yerli vatan-

•

gıyabi hüküm. karar HU~ ~,jJI

...

Y;

.. ..

. ..

lıi)~' ~\ cumhuriyet idaresi, rejimi;

.-.

.

l".ı\...h.JI ~I mutlakiyet; ~L

·11 ~I

•

•

••

o

• • o

daşlara bakan mahkeme]; A .,iI.L:...ı\

....

.<~

.., ... . asliye mahkemesi; ~ A ':'.l:.ıl ı .S:""" 1

.,

•

.. . parlemenıer idare. yönetim. rejim; ii . ~

önemli olaylara bakan sivil mahkeme ve aynı

~I karar heyeti; ~:;ıı ~~~L sıkıyöne-

zamanda .. ~?

...

.

'"

tim. örli idare; ~~! ~~\ geçici! muvakkat

talimatları uygulamalar HUK.;

••

J.

••

•

•

•

:~ r~i •

•

•

nihai uygulama, talimatlar; v\,;. r~i özel " .' talimatlar; •• ~ ~ jS:J her yaşın kendine

...

•

ait kurallan

•

vardır, dolayısıyla şartJan gözl).

.. " . nünde bulundurulmalıdır; r~\ ~)J,rA1J.

zorluklar.

.

haramları

mubah

•

."

•• •

mesi;~.T:" ı •

o.

•

•

fu.... •

•

"$'U

•

MIS.

•

"nin temyiz mahke·

••

•

Mıs.da, ~l

••

fu.... ve

••

fu....... .. .in astı bir mahkeme; acil

~rı

. . .. . vakalara bakan mahkeme'....:.ılı~1 ı ~'.,.,.". ..' .. . . . ceza mahkemesi; A•• "Il ~Iy":ll fL-.. . .,. ....

.

;

-'

C';

özel mahkeme; ~ A, >~ karma mahke-

~

kılar.

ihtiyaç

me;

•

da bakan];

(yabancıların davalarına

r

•

. . _. _ şer'i mahkeme. müslümanlann aile davalanna bakan mahkeme. .<~ . ~

•

• •

ı.>

•

•• o

sahibinin gözü kördür;

• ~kanUni;

• • ••

•

~.;:!f MIS. merkezi mahkeme. küçük suçlanı

•

.<-:MIS. komutan; polis şefi; • •• •

Li

bakan bir mahkeme; ı$)1;'J1 ..Wl

i

~IA'.<~ lemyiz mahkemesi; ~\ ::;,w. temyiz mah-

~ ç. r~ hakem; bilirkişi. eksper;

o.

•

•

<~ ç. ~ sa~görüşlülük. feraset

sahibi olma; arinik. bilgelik; felsefe; vecize. mesel; hikmet. asli sebep; ... ı

•

•

• <"..J • •

•

...sebebiyle. yüzünden; •

~ vecize; mesel türünden; hikmeıli; i.S:',.. ç. ...:.ıl gem;

~ ç.... ~ alim, bilgin. bilge; feraset/ sa~görüş

sahibi; filozof: hekim, doktor;

~~ ç. ..:.ıl hükUmet;

•• r$' ~ (na'tl hükümet ile ilgili; resmi; devlet konltOlünde, devletle ilgili;

~1 daha bilgili; daha hikmetli; · .... 1<;.. •••• -. --- ç. fu...... mahkeme; 1 ı • >..:t't..of ~

: ; '.<;":'

idari mahkeme; rl;'")'i ~

~i ",~ komutanın makamı'• • j,

•

• •

•

kemesi

SUR.. LOs;

o

• o

•

•

•

fb....ll ~I.-ı yetki ajanı

(mahkeme};

,I

•

•

.<""; hakem tayini; hakemlik; karar,

o.

.0.

~I ::;.;... hakem heyeti; gücü; ASK. uzman

•

heyeti; SPO. hakem heyeli;

0..0.

::;.,.>.MJ ~ LL;

• • • ı..r6ou yargılama; adli işlem; •

•

•

r~~ tam/ eksiksili mükemmelolma; •

mükemmel, eksiksiz uygulama; tamamen, eksiksiz olar.ık;

•

•

•

r\S:...'j~ •

rlS:...-"j1 J ~4

çok mükemmel;

~ hakemlik; islibdaı.• despot yönetim. egemenli~ aluna alma;

eJ ...1) kontrol etme;

~ istihdadi; hakem olarak.;

188 •

••

f~: . ~ güçlendinne; sağlamlaştınna;

( .. .ile) uyum içinde olmak, batdaşmak;

•• •

•

~~ ç. ..:.ıi-hikayet, rivayec -,

islihkam; ~I.o~: '~ (çoi.J sağlamlaşluma

i\f~ taklit; benzerlik, andırma; uyum,

faaliyetleri;

f'-' , ,

r~)

'I

. '

.

hakem SPO.; ~i ı-S'-' SUR. Sulh hakimi; . ~L:.lI ı-5~ mıntıka bakımı 11JN.;

....

. ... ... .. ~ r;:.ı-. j,

.~~ anlatan. hikaye eden, ravi; pikap;

. ~ taklit [s.l;

hükümdar; yönetici, vali; hakim,

. - yargıç; 1 ~r"~ fl" diktatör, müslebiı [s. .. ' . . -.. . ve ;,.); r~ ~~ genel val;; il)L,.JI r'L...

ahenk:

hUkmeden, hakim; kesin; (ç. i)J-,

~.' :~ hakimiyet; yöneticilik; hüküm.

darlık; hakimlik. adalet mekanizması IR',

(Y ... e) mahkum, (y ceza-

,-

~

u

. (~) (düğüm;;)

çözmek;

(bıı)

açmak,

sökmek; (problemi. sonmil, bilmece)'ı) çözmek. içinden çıkma; (bıin) ~i;resinj çözmek; (bıı)

suda eritmek, çözmek KIM.; (bıı) bile.

şenlerinel unsurlarına ayırmak,

etmek;

(bşı)

{bir bütünü]

tahiiVanaliz

ayımm!.:, do.ğıtmak;

. ..... .. sına) çarp""lan;' rl~14 ~ r§..~ .11

(porti)'i, kurulıışu, parlemento vb.i) kapat.

ölüme mahkum edilenler, ölüm cezasına

mak, da!ıtmak, feshetmek; (pakedi vb.i) aç_

.

.. çarpımıanlar; J-'.'l4 ~ r~ başanSlz-

mak; (bşı) gevşelmek; (b-i,bşi) serbest bırak­

lığa mahkum

mak; (b-i. ~ . ..den) beraat enirmek, temize

..

-

''''

--

olanlar,

• •• ~ ç. iJ)- hakem; (J) .uzmanı, (J -o

.. .de) bilir kişi;

..

, ~ güçıÜ, sağlam; dayanıklı, metin;

çıkarmak; " ~ [edi!.] serbest olmak; gevşernek;

_LI.

" ('":"' bir )'erde) oturma i (J~)

iznil ikamet izni bulunmak: azalmak. aşağı

sıkı; tam, mükemmel, usta işi (usta elinden

inmek; (~ b-e) (öfke. gazap] gelmek.

çıkmaJ; isabelli l:uJşJ: tam. eksiksiz, doğru,

u!ramak; <.,..ı. b-ı) uyk" basmak, <~

.

kusursuz'

·

-,

p5..~'

~ iyi planlanmış; ,..,r.-!:clı ..

b-nin üzerine) uyku çökmek; (bela) ('":"' veya

. güçlü, sağlam; takviye edilmi~;

~ h-ıı;ıı) başına gelmek; (özl. bazı ina-

kök./ü, yerleşmiş (alışkanJık, huy, özellik vbl;

nışlarda TannlV ...de) insan şekJinde, gö-

. ..:.ı .>:'-l

·

"

,

• [çoA·)korunakJar,

rünmek; (sezon, mevsim)

başlamak.

,

girmek;

Jl"C~, A.ull.~ bkz.~;

çözünrnek; [renk) solmak; _i (~) izin veril-

~ i (~~)

mek, ruhsath olmak, kanuni olmak~ {borç)

(bp) anlatmak. söylemek,

••

1-, .. o"

•

J ~ bir makamı •

demek; SUR., LOS. konuşmak, (bıi) taklit

vadesi gelmek;

etmek; (h'e, bıe) benzemek, (.. .i) andırmak;

dOld"nnak, mevkiye geçmek; ~ } doğru

-

-

ı,ıS~ (bıi) taklit etmek, kendini (bıe) benzeunek; (bıe) benzemek. (hıi) andırmak,

. . p'jj .r-

yerinde olmak, olması gereken yerde olmak;

., .. .

j>- b-n;n yerine geçmek; :ı;.; ~

189

,,~I bıi" ; . .

yerine geçmek.; ~ "

~ onun gönlünde iz bırakh. yer etti; o. _

••• •

...r-

J ı.:.....r..

•

~.ıJ ;.!..ı.:..:J1 ~ b-nin lakdinni kazanmak;

•

•

•••

"~)'I

.

< ••

••

.. •

np.; (b-i) temize

ayınnak;

(bıı)

analiz tahlil yapmak;

lirmek:;

.. J>-ç. JrL>

kimyasal

eritmek. çözmek

çıkarmak: (.ı.,.ı) kerarct

.

kılmak; (bş;")

helal

zorta almak, ei koymak:

bilm~ct)';'

(problemi, içinden

(dügümü) açma. çö,me;

çıkma,

meseleyi) çözme, açıklama,

çözüm, halletme; [kuruluş,

izah; çözünme KIM.;

parti vb.]

kapanma, fesholma; serbestlik, hürriyet:

(bıı) resmileştinnek, kanunileş­

(bıı)

(bıı)

mek:

-

öAe!erine

oldu~unu/ yapılabilecef,ini düşün­

kanuni

J>-o ,1}l1 . <J'y.; il' J>- okuyucu. ...

parçalarına!

••

lerini/ işlerini üstlenmek; ~~bşin tıela!.

.-

larının büyük be~enisini kazandı; J1'
ödemek:

•

resmil

engeli

kaldınna

(örn. bloke edilmiş pardyll;

temize çıkarma: Kalolik kilisesinde

papazın

kanuni! helal oldugunu ilan etmek, (b/e) izin

günahlann affolunduAunu bildinnesi HRl:

I (b-den, - I ı./ ' ... ı) vermek.. ır

, ~ j
••

.

kaldırmak. (b-ı

J .. .den) muaf tutmak; (bşe) izini ruhsaı vermek, etmek;

(bıin) (bıiıı)

resmil kanuni olduAunu ilan ortaya

çıkmasına!

gelmesine sebep olmak,

meydana

dahil elmek;

...

(bı; ~

. -

"

~)LJ • •• • .ı~

.. .in arasına) koymak; ••

nüfuzlu, etkili, güçlü kişiler;

..

i···· i

• «

•

. - .. . . ~; ... (.:r) ~ ~ J "IS' ... yapmak

da özgürdü, yapabilirdi, .. .i engelleyici bir

özgürsün;

•

•

~durak, konak yeri, kamp yeri;

••

~ ç. J.b- elbise; cüppe; takım elbise; i

kurtulmak, •

(ıJ' ...ile) ilişkisini kesrnek; ~~[dUAüml çözülmek; [problem, mesele} çözülmek, hal-

. ..

şey yoktu; ... ~ ~ ...; c..il ... y.ıpmakla

- bir şeye dikkat etmek; J i - ; çözünrnek, V .. ,deıı)

, ::j

•

.«

")

•

.t' . • i • t' ~ ünifonna; i.".........ıı ~ resmi

elbise'•

J~izin verilmiş olan şey; helal; kanuni, • resmi; resmi mülkiyet; , J~ ıJ!1 kanuni •

lolmak; (parti, kurum] kapanmak, fesholmak; çözünrnek, erimek;

gevşemek, zayıf­

lamak; bülünlügü bozulmak; eriyip giunek;

•

evlat;

saygıdef,er kişi

•

cesede ginne;

etmek ASK.; (bir mtvki)'e, rütbe)'e, makama)

yenne geçme;

J~\jı ~1S::.i1:ı;..;.1 en öndeki yeri

...... işgal etmek, almak; 41l.,ç.\ yı b-nin görev:.

•

{hela! süt emmiş kişi];

Jrdunna, kalma.; başa gelme, çatma:

J:.""~bir yerde konaklamak; (bOlge)';) işgal

geçmek'

J

.; J 41~ her şeyinde, yaptlAı her şeyde;

yerlerini deljiıtinnek; "WL J>-o ,,,.,.ıı J>-I

da~ılmak;

•

Jııl

Ö ç.

"

,:k : ~i (.. .i baıka bir; ya da bl ile) erimek,

i

. . .J ..Jo-I .. veya J.-I.-

.

(bıı) kökleştirmek,

saılam1aştınnak; (bfi bir Jt'u) yerleştirmek,

.jJ--I

spc:kltUm analizi;

:ı...ıı ~I

•

huıuı;

••

{vakit! ginne, gelme:

?ç. ,~I koca; • ı.ı.ı.,,;" ~ eş, hanım; • ç. w~ •

•

190 •

•

J~! çözülme; bütünün daıı,lması; çü·

~! dış idrar yolu, siyek çıkışı; idrar

. .. J~' işgal ASK.' J~)".) Y-' Işgalci ..

~ ç.•.:..ıl., :ıı

;....: yer, maha!, mevki, iş; iş

konum. merkez; ikamet yeri; ••

•

J~llna't) işgalci; işbirlikçi;

.

uygun, mOnasip olmak; ~

gayri münasip;

olması

.. ri' J

gereken yerde

kin; çözelti [SıVı; KIM.I; J"-'JI

de~iı;

da~ınık

?

Pı iş yeri; •i.d"jl ~ adres. ikamet yeri;

...

: ..:.ı1.;.JA) ~ rehineci dükkanı; ı.:.ı"'J '

(....c.. .' .

,.. •

1\ seyahat. acentcleri;."flJı ~ veya

. .. oI'~' J-u (ç.... Jı....) eılenee merkeri; •

•

.. . tl.rJ' J>--o tartışma .'

. \. ,:"-,,U . .

şaşıolacak bir şey yok;

•

•

, .. ... nolctasl;)I ~ '')1 oj

..

.' .

)2..-J\ ~

•

.~- . 1akat, mahalli, yerel; yerli; ı.:.ıl:1.v .

dikkat edilecek. önemli nokta;

(çal.] yerel haberler. bu haberlere

ilişkin

_,...

•

..

-

j,ll-1 analiz KIM, 1 ~~ delayh •"

ol

•••• i~ U, j (~) •

....

(hayvanı) salmak;

•

••

1~

, • ~i ."..ıJl iyi günleri de. kötü günleri de

~.,

gördü'•

•

• +•

i....; damlarnak• sızmak' • a~zı 6

sulanmak; 1;L)~'

:J ~ görenin aızının suyu akmak; .,...J J yWI ;"..L.; aıZlm . . ... sulandı, aızımın suyu akb; ~i (hayvanı) . ., salmak; '. i • .~ R; (bıin) (sıkarak) suyunu Çıkarmak;

~ sa!ma;

~ Çözümleme. tahlil. analiz. aynşbrma; (ç.

yasal;

ilk bkz. Jy-;

..

ç. ..:.ıl. durak. istasyon. konak yeri;

.

•

ruhsatlı.

"

kamp yeri; kamp; mahalle, bölge; •

güçsüz. takatsiz;

~ ı.fJ':": işgal kuvvetleri;

gazete sayfası;

~

Jr danna·

çözümlenmiş; dafılmış; feshedil-

miş; zayıf.

"')~ ~ iş yeri. ticarethane. dükkan;

...

.

saç;

••••

J-u oj için boş yer yok; j>..o

.'. .'. . .. .. .. ~~i J Y ~i ı.:.ı~1 • çarşı pazarı;

""

biı-

~ analiz eden;

•

'.

..

halal.ı;

~ JjG, çok elverişle olmak, tam uygun •• • • • • •

olmak; ..• J

.'

",,'

J."L- çözülmüş; daAıImış. aynımış;

rine; ~i,.. • J..:ıl! (doAru) yerinde olmak;

.-.

.

kuvvetler;

yeri. dük·

kan sebep, illet; arka (otomobiJ]; 1 ı,.: ye· •••

gevşeme. zayıflarna;

rüme;

yolu, siyek ANA.T';

...

•

•

~SÜl;

.,. ... 1J, ç. ..:..ıl;k-

. . ... , yanş au; 1 ..,.ı)1 ~ dans pisti; v" ..,..) .;1

'.

.... _.

yanş hatb; arena; dans pisti;

...

•

•

•

~11S:Jı bunun yeri burası (orası ı delildir;

•

•••

•

•

J.u kimyasal analiz labora: ...... ., luarı; ı;~; e !j" ~ elektrotiz; ~... ·11

.. y ~ lJ"')Ü .•. de oldukça mahir, ... ın piri;

(,j~I) .,....wı pslkanaliZ;

graecum;

olarak; ~L

..

."

•

••

•

.})N , . anaIllilc; ~ çözülme; aynlrna; iLişlcisi kesilme;

•

f..

•

~ çemen Olu kadının

BQT.

TriganeJla focnum

doAumu

yaklaştığında

rilen kuvvetlendirici bir ilaç

~ silt 1 ~ J • •

MIS.• SUR..;

inebüm MIS';

ve-

191 • y ; ' süt veren;

.-

. _.

1 Y ~ i~

yernın

saAmal

ıJJı... (b-il~) anlaşmak. iltifak elmek. antlaş-

-

inek; y #1._.~,WI sül hayvanlan; •

~~ süt sagan kadın; sütçO kadın; SÜI

(~ il~) antlaşma yapmak; ;;ı~ i

yemin ettirrnek.

veren illek; •

•

•

emülsiyon;

•

•

•

• .j

.;

ko- müttefik;

~

ıJ~ ç. ı..i:J~ ~aban domuzu SUR., MIS.; '.. . '"

~~ hallaçlık;

ıu.ı... ve ~ halfa otu BDT.;

rll-

. i . ı.. •••'"""

•

IıaJlaç;

...

•

••

.t

~ . ~ ç. CJ~

•

•

,

ıJJ~ antlaşma,. ittifak hali; ittifak;

. ı...i'~ •

.

"

-

~ (di, vb.1 yerinde sallanmak,oroamak; ••

~ yerinden oynamak; saııanmak;

ı,)J-) jari

salyangoz. sümüklüböcek; helezon;

. --

•

yeminli, üzerine ant içiImiş; (ç.

üyesi;

, r...AJ~ . " müttefik''

~ i (~) (baŞı. yüzÜ) tıraş elmek; (saka/ı)

Jp. (ıekjs.] aynı; • .;Jp. helezonik, sarmal; ~

•

ant içme 1

' . -o. J.I~I4J jün;

uıı-. antlaşma. ittifak;

pamuk atma aleti;

çırçır,

•

f ıL ~i,;jı

. ç. ~i- "J)"'''in müennesi;

" ,•

•

•

•

müttefikler SIY.;

~ 11'; alJlmış pamuk;

v-6-

'.

o.'

~ ç. ıL

~ hallaçhk, pamuk atma;

•

•

ittifak; ~'il ~L Atlantik Pakıı;

Halep;

•

•

o •

... o

~:d: şeytan tersi, çadıruşa~ı otu BOT.; . t.. & u, i~,~) pamuk atmak;

ıJ

•

.'

•

... Jjk-

almak;

~ antlaşma. ittifak. pakt; federasyon; (ç.....lI-l) müııefik; 1
~~ idrdf yolu, siyek.. üretra; • ••

.-

(b-d~n) söz

. . .~ (b-e)

~ yemin. ant; ~I ~ ant içmek;

~ mahlep BOT. Prunus mahalc:b;

t,.b-

-

..

•

.

.

ma yapmak; ~L ~ için) antlaşmak;

.../ 'j, süt ~an;

'. i~.

ettirrnek; yemin ederek istemek;

kesmek;~

a (y bir yud~) kalmak. (y biryerden)

(kuş. uçak},

havada dönmek. •

•

•

ıakla atmak;

•

<,js- ya da J""; ... in

iiurinde)

uçmak. süzülerek uçmak; (bşı) halka (şeklin­

ayrılmamak; (y bir yere) baglanıp kalmak; • • • • ~ ç.lJ"'}Uo-\ [mud. kul.) bir şeyin tutku.

de] yapmak; ~ ... i) samıak, çevreleınek•

nu, baAlısı. Lİryakisi. düşkünü;

ihata etmek; ı,.,u.-.. daire/ çemberI halka

ıf~

~i

~'egıence, zevk müptelalan. düşkünleri;

· . . . .. ~ ç. ..,.lI-l,..,.}>- haşa. yapık; -o

•

O,

~i müe... l-,l,donı [aı donu);

~ i (~.~) (J.ı~AIIQh adma) yemin etmek:; 1 ı:.

:~ ;.,i~ ~t içmek; ~ (h-~)

•

oluşturmak, halkaya katılmak; ~ b-nin ç~l'resinde) halkalanmnk.

halka oluşturmak;

0-

J..• ııraş olma; (ç. J J:.. J~i) ~..;

~ Ina't) bofaz...• gırtlak ...si, gırtlaja

ait; boludan telaffuz olunan'•

192

...

__

i,.

ub- ç. ~, vLik-- halka; yüzük; küpe; [zincir} halka; çember; halka [insan topluluğu);

halkası;

ders

ders (saati); (seri veya

-.

---..

~ u (~) (~ veya ı:r bşi; lJl ... olduğunu, .. .yapa('(lğıııı) rüya(da) görmek;

dizinin] bölüm; disk. kurs; on senelik süre,

düşüncesine

müddet; piyasa, pazar; ~ i~l;;

dUşünmek;

.. ii

.

i,..

dalmak. "

(~ bşl)

(~ bşin)

derin derin

(~) bulu~a ermek, ergenlik

can(kurtaran) simidi; ( JL.ı:::.i~\ ~ ve ~

. çağına gelmek; ~L'~) yumuşak huylu,

~

halim selim olmak; rı. "'~buluğa ermek,

_..o.

>o.

. .y' ball:; ..J q .. , -,... bulunarnayan . . . .... rabıta, eksik bağlantı; ~ ~~wı UbJI J . . . '. . .. o? ell i kusur yaşında; ~L....-o 'il uı... balık ... -.. piyasası; ~\ ~ pamuk piyasası; •

iı

•

.;.ıı:ı aı

••

..

ergenlik

..' uyl.-o berbcr salonu!

dükkanı; ri~, ~li 1l: U~i W-(.ve j,jr

..

j:..ç. Jlı;.; "Si"'"; • •

•

~uçuş, seyir (uçak); [uçak] ~ veya

Jj ... in üzerinde); uçma, uçuşta olma; •

~~ ~ yukandan, üst taraftan;

... ._

~ç. ı--i~ boğoz. g,rtl~;' r~i ı...-Ij ~eker, mısır ni~astası. ~am, fıstığıyla yapılan

bir

tatlı

•

.t.l ı ..

(i

türü

__

.

.... .

~ç. rY. r'ıL>-l y"m"şak h"yl"l"k; müsamaha,

göz yumrna;

sabır, la-

hammlil, kendini tutma; vukuf,

anlayı~;

.

'.

hoşgörü,

.

r~~l)~ sıradan insanlar;

rL.- [cinjs.; tek.is. oJ kene; meme ba~ı;

~~L tıraş makinesi;

H..

_u

ergenlik çağına gelmek;

~ tıraş edilmiş, tıraşlanmış; .. ii'. ~~ tıraş; berberlik; ~ jj~1 uy.l.P uraş

•

- -

"

•

•

gelmek;

çağına

~ cinsi erginlik. ergenlik; , ~l ~

J~ ç. .;,J- berber;

•

.

.. ~ [na'IJ rüya gibi, rliya.. ,;

,.

sabunu; LJ~L

."

. ~ç. r'ıl>-I rüya. düş; hülya;

•

. --

_1/

-..

~ halka şeklinde;

•

,.

MIS.;

(~ i ..) simsiyah, kapkara olmak;

.r

[na'l! parazi!.; meme başı şeklinde;

-

~ç, ,,\

•

-I

•

halim, yumuşak huylu;

I..

tahammüllü;

sabırlı,

" ,. ~;" ~"Jl:P- bir peynir çe~idi MıS.;

.

-,-

~l:P-ç. lJ.,.ı~ rliya gören; •

.. ,

•

~ergin, buluğa ermiş, erin;

... y" . .ra. 'ıl>- " (oj'ıl>-. ~Iy) ı.tl, olmak;

.,. . .

--

'"

(JH, biri için) kabul edilebilir/ makbulolmak __ • _ ••

, ,,~, ...ı ~ onun ho~una gitti; .u ~

..

~ a~ın siyahlık;

... lJl ... dığı, olması/ yapılma~ı hoşuna gitti;

~ aşın siyahlık;

1-1"'--'

."

.u ~ ", ,. nasıl dilerse, ne zaman! nasıl

•

~ ~ simsiyah, kapkara; karanlık, kasvetli;

. "

~.P karanlık; siyahlık;

isterse; ,,}? i süslemek, donatmak. tezyin etmek;

J: a (y .. .ile) donanmak, süslen-

,.

rnek; ,,}? (bşı) tatlandırmak, şeker koymak;

e:

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _.:..:19:.::3

.. rnek, döşemek;~\ (bii) güzel. bulmak;

( ...iy bii/e) donalmak, tezyin etmek, süsle-

•

bu onun kaderi.

•

yazgısı böyleymiş: ~ (bıı) ısıtmak; •

"'» laılılık;

.. ~ tatlı; hoş, güzel. makbul, sevimli;

•

~ (sıcak

••

ir' iJ.iJ\ pankreas ANAT.; .. . ~ ç. J' yüzük veya dü~me gibi sUs.; .. .

o

kanmak, banyo yapmak;

Y

.H

•

(b·i •

hşı) yıkamak; ~i (bş/) ısıtmak; ('"..... ~ yı-

• o' , ~JJ..I ıaU, dilli, 001 sohbe~ -

alın yazı!>ı,

su] kaynak;

" siroahlık, koyuluk; ateş: ~ •

~ (tekjs.

ii mangal kömücü; kömürleş-

"

~ ç. ~ süsleme, dekorasyon; ziynet,

miş şey;

••

kUl; lav;

, "

ı.S."j,. ç. ı.S:'~ şeker, şekerleme; . ,.

ı.,

.

".ıl>- = «"ı.-;

. ,:J\~~ (MIS. ..:.ı~."b-)

••

tatlılar, hamur işi

espri kabiliyeti. nükteli söz söyleme; bahşiş; • •• fidye; ~.J'-' i J~ lebiebiden yapılan •••

bir çeşit tatlı; ~ i J"j., susamh bir tatlı;

•

"

.,

humma; e;ı)1 ~ nöbet periyodu dört gün

. -

ait şiddetli ve bulaşıcı humma;

..

- • •

•

•

o

,

•

••

.......ıı

U; •

.'

.

"ı.~.ll veya ~-=,IJ"'; eli ~i san humma;

,

,

~i ~ günaşın tutan sıtma nöbeti; ~i

'o"

.-0-

..

~.'~I anLeaks, şarbon; ~.r;.ıı ~i kJZlI

~.j'y i J~ bir çeşit badem talıısı;

hastah~ı; ~L ~ saman nezlesi; ~i

•

•

o

_

•

_

o

-

o

o

•

..

• • lal1Jlaşlınlmış;tatlı;

..;-.

omurili~i

-

•

o

~J

o

e_

•

etkileyen menenjit;

i '

o

••

,\i ~i Malta humması TIP; ~i

o •

•

.....r

•

U:-J'-I

• ••

(y bı i1~) süsl-

(na't)

ateşli, hummalı;

.. tek··1o ç. . i ol-.->rL.- ıcm.ls.; ,».-1)1 rL...- güverc;. ~ rL..J-I dL... posta O.ıs.

•

1~ ç. "L.,,-l kayınpeder; kadının koca tarafın-

•

•

o

ı;.J -.~

_

•

;

•

güvercini; öküzdili BOr. Anchusa offıdnalis;

dan ak.rnbalan; •

.'

A• • ,;.ıllekeli humma, tims TIP.;

enmiş, donatılmış;

-

o

o

i l - ç. ..:.ıl.,......... kayınvalide; bkz. ~

ri.- ölllm;

i'" ;

r~ ç. ..:.ıl. banyo; hamam; yüzme havue •

'4>-bkLJ~

. , o

A _ A~l dofumdan gelen humma;

biri!

~ süs. ziynet. dekomsyon;

ve

"

••

• •

,

••

•

beyni ve

• • • •

~i L. ne güzel!; o~1 L. ne kadar iyi, hoş

0_'

•

• eo

,

o

i'

o

~~I aft humması ~~i A.'" .1\ ~i

ilp ve ı;ı~ tatıleı; pa.~laCI; 00

•

•

~ı"ı.- bahılş;

r

ıifo:

ve ')

•

olan ı!iltma; ~i)i ~i Borelia gurubuna

i J ,,*, taılılık; şekerlemeler, sUs, ziyneı;

o

ç. ..:.ı~ ateş sıcağı, hararet;

JJJI i1lih.:ı.ph bir hastalıktan meydana gelen

tatlı. tallı pasıa; şekerlemeler,

•

••

. . ... . .. , J4.'l1,,",,1 .-11 "",,I .s,.

~ (mOe.]

süs·o

•

..

u (~) (bıı)

ın; ılıca. kaplıca; ~i rı.- gllneş banyo-

.,

ısıtmak; ~ {ediı.] ateşi

, _

• •.

olmak;

o, _

su;~.J""o! ..:.ı\.ll.- sahiltesisleri;

194 ,,,

, .

~

ç... ~L yakın arkadaş; çok yakın. •

•

sıcak

samimi;

mıuya

su;

• 1",,"\ müe. $-~ ç.l""" siyah; • •

••

• •

tavada Iazartmak; ~~ kırmızılaşmak, lar-

•

•

•

dönmek;

~

asfalt;

• /.ş ~ [na't] asfalt ya da kalran ile ilgili; • • •

•

•

~

kazan, gügüm;

•• •

r4.'"': ••

i~ banyo yapma, yıkanma;

o~

kırmızı, kımllZI

tozul talaşı;

yılancık

•

." •

ıı...,.. a (L.,,-) (kuyunun) dibini taramak, temiz-

·

,.

1° •

~ iL-- çamur barak •

. .,

~ y! ve

"

(at]

..

..... ....

kişnemek;

• J . ' ... kızıl

kişneme;

kuyruk zoo. Phoenicurus

Jl...-- ç. i_ eşeıe binen; • o •

•

•

••

• J

'. . . . . '.

,r:""1 müe. ~l.r-- ç. ~ kırmızı. kızıl;

.

pembe;'.J"

..

•

.

... ~l ~ ve J

'.

~! ıJ)')

•••

o.

.. . . ..,...->~l Kızıl Ordu; ~~i J~\ Kızılay; .. .' . . . ... J""~I ' . .' .11 K.zolhaç; ~~i "".ı-J' ani ... . .. . ölüm; ..,...->":11 Los WL cinsel ilişki; ıJ!~~1 kızılötesi; .".....,..":11 ~i Kızıl Deniz; ~\

~ hamd, övme, övgü;

övülmeye! methedilmeye deger,

selim, tehlikesiz, iyicilltümör, hastalık}:

••

"

~~

övülen, övgüyel methe

.

layık:;

. o. _ . '.

~L övgüye daha layık; • •

••

•

oi

.........

ç. .ı..,.'

•

•

~övülecek

amel/

iş;

şarap ve et; .ı---..>";ll),) .;.-";l\ tüm beşer '" •• • ••

yetmişiki millet; il.A..Ul ~\ dudak boyası, •

.u~ [çağ.}

•••

•• • '."U

,.

.

J o.

r

-

• • •

...

• o _

hastalığı; ~L~' Elhamra; bkz. ~\;

•

Muhammed (sav.) ileilgili;

J~ kırmızı;

o.

J..ı...:.- "Jı ~L" lafıını ıikretmek, anmak;

•

•

••

J

erkek karaca ZOO.;

)\~~ kınnızılaşma, kırmızılık;

J

lJ.ı- .. Jı ~~. l.rzl·•

• ••

•

• •

.r- lazarmış; 1 i.r- ..,..kU=.ı kızarmış

,.

~ ~.r~ (bıı) Iamlızıya boyamak,

•

~l~ pas hastalılı, bitkilerde mantar

•• • _,~.

/.Ş.i ....... v.

•

•

-

'J>

o

J

ruj; ~l .)Hi kızılderililer

övgüler, methiyeler;

, ~ övülen; övgüye layık;

.~

renk;

,.

methetrnek; ~ (b-i) çok övmek;

• • o •

altalacı, gül def-

phoenicurus;

Js.,.

•

.

.

...

• •• ~ a (~) (b-i, bş sebebiyle) övmek,

"

•

e) JL..: yabaneşe~i zoo. Equus

·,

öküzdili BOT. Anchusa officinalis.

i _ -" ...

••

iJl...-- ç.;l.,;... dişi eşek;

• ~

..

.

)~ kırmızı, kınnızı

~ (ı t'" , ...) "

•

•

•

nicleornek;

..

J ,

nesi BOT. Nerium oleander;

~ a ~ b-e) lazmak, asah. bozulmak. si-

••

•

TlP.;

onaper; J~i ~ zillum,

lemek, antmak;

••

tu!la

)~ ç.~. J"". ;.r:""' eşek; 1)~

çileden çıkmış;

o" •

allık;

•

r~ ateşi olan, hummalı; çılgın gibi. i' •

renk;

•

rengini

patates; •

kımllZI

yapmak;

(bıi) fınndalazartmak; (bıı)

~

a (A....ı~) heves. istek, şevk, gayretle,

195 banyo, yıkma;

co:k:uyl~ çaJışmak, çoşk:ulu olmak;~, " :....ı

= v:

~;

(J bıd~) aşın gayretli, hevesli

olmak.;

(J

bı,) hararetle savunrnak, fanalik

olmak;

.

-

".,..-. ve~1 gayreıli ft; ateşli taraftar, lutucu, fanatik;

-...,..ı.- ve~~ heves; ıutku, hamaset;

LJ""""-" (s.) aşın gayretli, hevesli; canlan. heyecan verici; lutucu;

,

~ (J bşe) aşın taraflar olma (ı.! bş

•

~

.,; •

aşın

••

~G.- elcşi, asit; asiı.li; (ç. vA-(,,;') asit

KIM.; 1 ~ı vA--L.. karb(mik asil; vA-L.-

. r,jj?f sülfirik asil; . . . . .. ~~ i , ~~ ~, öı.-) ahmak! saf olmak'

'"

•

~

taraftar, gayretli,

. dini saf göslennek; "",a-...;l sinirlenrnek, kız.

... mak; J .... ·1 (biri) (birininJ gözünde ahmak!

..

~

şevkli,

aptal1lk, ahmaklık;

ö4".- ahmakJık, apıaılık; kızgınlık;

[cin. is.; tek.is. i]leblebi KNŞ.;

Humus

•

. ...

•

· . ... . .. ... . . ... .;..-1 müe.• l.<.>- ç. .;..-,..;...-, ,)'Jı-. çiçek hasıaııgı TIP';

kızartmal<-,

..

şehri;

• •• • ~ u @-P.ı-->') ekı; olmale; ~ (bıı)

ahmak, aptaJ; saf; • uı.a- ahmak, aptal; kızgın, sinirli;

· J- i ( J - ) (bıl) ıaıımak, yüldenmek; (bıi)

ekşitmek; (bşi) asilleştirmek; (fotolroj fil.

(taşımak için] kaldınnak; yüklenmek; (bşi)

mini vb.i) banyo etmek, yıkamak; (bıin) pas-

[elindeltutmak; (bıı) beraberinde göıürmek,

larunasına

yanına almak; (bıı) nakletmek; (bşi

. . .. ~ ç. ~~i asit KIM.', sebep olmak;

~

ı"· "

~y.~

da

J

b-l!) getirmek, götürmek;

V

Ji ya b-nin,

bşini, yükünu) almak. taşımak; (duygusunu,

üre asidi; i.,) ;:.~ ~

turunçgillerden olan afaç;

..

hissini

J

b-~) açmak. açıfa vurmak.

:( "" ... ç. ..;..1. turunçgil meyva;

gÖSlermek. belli etmek; (ıJ' b-dl!n) hamile

~."..- eqilik, elcşi olma; asitlilik, asitli

kalmak., olmak; (aAaçı meyve vermek; (b-i.

..

••

.t" •

olma; , Lp"";-'1 .u~ oksijen KIM.;

••

.)'~,

•

••

J\ ,.. kuzu kulaAı

'

mek; Jo-b.; ahmak.mış gibi davranmak, ken-

~ =* ~ fınnda kızartmak; (bıı) tavada

,

u

kıunak, sinirlenmek, köpürmek; ~ ve

•

...rı--

'"

-

tutucu; fanatik;

•

yollu söz, hareket;

aptalolmak;

için) tutuculuk, fanaıiklik, hamaset;

•

vp~1 şaka

ı..-~I (jJ-nin) ahmakı aptal olduAunu düşün-

fanatiklik; şevk, gayret;

dıncı,

..

801. Rumex

acetosa; ı./'.·....:;elcşitme; asilleştirme; (R:1r. filmi]

Js. bı yapmaya) ıeşvik etmek, sevk etmek. (b-i j<. bıe) yaptırmak; (b-i, ~I~ j<. ""nd; görüşünü) benimsetmek. (b-i, ~l~ ~

j..

undi görüşün~) ikna etmek, inandınnak;

196 ı,J.&- b-ni" iiuriııe) saldınnak. hamle! atak

laşımak,

(bıı)

yüklenmek;

kaldırıp

... . .. . yapmak, ~ ~ ~ üzerine doAnı bir

göıünnelc; (bıe) tahammül etmek, sabır

hamle yaptı, utakta bulundu; (bir ki/abı)

göstermek, katlanmak; (bıe) müsamaha

ezberlemiş olmak, (kitap) ezberinde olmak;

gösıennek, hoşgörülü

(bşin ~ ... i1e) baflaotısınıl ilişkisini

kaldırabilmek., kaldırabilecek kapasiıesi

'"

•

davranmak; (bıı)

kurmak, (bşi,Js- ... II!') yonnak; (bıiıı) aslında

olmak; (bıe) ihtimal vermek, mümkün

(,)&- ... de) oldugunu söylemek: (bıi ~

oldufunu, yapılabilecefini söylemek;

•

... ,

,_.

birine) hamletmek, atfetmek; (bir kelimeyi

~ ve~ ledi!..] tahammül edilebilir,

.fi. birdiğuine) atfetmek; 1~. ~; J ~ (çok) sıkılmak. ruhu danılınak; J:s. ~ ..

katlanılabilir; _..muhtemel, olasıdır, olabilir,

mümkündür, •

.

•

J- taşıma, kaldırma; ~ bıe) sevket•

........a,; kendine gelmek. kendine hakim olmak: .. .• - e., __ ,

·.. ~. -- Js- d.., bı; ... anlamınaalmak. _. - .. .. ""

me,

ble yanlış anlam vermek, yanlış anlamak;

J~I, J~ cenin; hamilelik, gebelik; r~

bıe

•

... anlamı vermek; ~

..

•

•

•

• • e.

..r--i- Js- Aıl..,..

•

~i J' ,.. . ~ bı; ciddiye almak:; ~ •• •• i~~ diplama almak; ~ i 't ı...{jı ~ • • • •

I..lıı!~ kelime yeni anlam kazanmak anlam • ..•

... . genişlemesineu!r.ımak; r":J...,.'I' ~ Islam'ı

horcama/on,

J.•

"Ü

(bıi,

sorumlu/ulu) yüklenmek,

üstlenmek; (bıe) tahammül etmek, sabır

•

•

•

•

•

J.->- ç. J~i yOk. k"'go; , ~ ~ ., 'ticari yük, hareketli yük; iJJ'.,'" ~ mulGıbil a~ırlık,

dengeleyen

agırhk;

. ., .. J.... ç. iJ"J.-. J~i kuzu; koç bu"'.; -. . .. ·

a.,. ç. ~"J.- (,)&- ...e) 'aldın. hamle. atak; saldırı, hücum; atılım; kampanya; ha.

.. . mile; askeri keşif; keşif birlili; 1 ;;'1. ~ .4.:i1...<', ,i keşifsaldınsı L< .C.... ~ '" ",.p.'. ASIC

•

saldın ASK'; ;;

göstermek, çelrLmek, k.aılanmak; (b-e)

motorize

tahammül etmek, katlanmak; yola çıkmak,

kampanyası;

koyulmak; ayrılmak, yola Çıkmak; L.~

•

•

(J.!; b~e) adil davranmamak, önyargılıl peşin hükürnlU davrdllmak, <ı.s1' b-e karıı) tarafgir olmak, taraf ıulmak; büyük gayreV çaba sarf ederek kalkmak, yUkselmek; ~.

••

J:s, j.ı

ni cesaretini toplamak:;j • •

~

:..1 (bıi)

ç.

.. ~i kısırlık, hamile kalamarna [kadını;

(b-e. bı') yüklemek, taşıtınak; (b-e, bıı) •

etme, cesaretlendirme; teslimat;

• • nakil, nakliyat; nakliye, masrolnarı; ~ • •• •

kabul edip, gerefini yerine getirmek; j...>

sorumluluk olarak vermek;

ıeşvik

.

•

•

ot.

p!L;. p;lll...> seçim

.

..

J- ç.•. sucu, seyyar su $alıCıSı; ...~ buluntu bebek; Icerıı; cenin; ~

..

... J.!; tamamen ...e bagımlı; •

.

~ sabırlı; halim, yumuşak: huylu:

J~ ç. iJ".. i- hammaı; <J~ hammallık;

197 •

..

"-iriş, haul. yollanıa, direk, kemer

JJL...".

. -..

J.J~ t~ınmış. götürülmüş; tahaonııul

veya köprü payandası, dikme; panlalon askısı ,

, )..I..AU .ıl..,:,•

edilebilir; kargo, yük: tonaj. istiap haddi;

süıyen;

.. :./'i-. .

·

yUklem, mahmul MAN.;

,. .

•

jJ ~

~ yük: kapasitesi, yük

ç. ••

limiti; istiap haddi. 1onaj,

tonilaıa

.

i .

_lo>.. bkz.

.•

[gemi):

_'''.

birtilden ASK.

, , J-a-- ("':"' bı ile) yüklenmiş. dolu; J' ....... tahammül edilebilir, rastlanıla·

...

•.

J:->- :~. - Js- •.rıı .;,;.1

~L bşi ciddiye almak; • • •

r

•

bilir; mümkün,

• • hevdeç (KNŞ. rı;

ç. Jol•••

•• • ••• ı,..~ (li.l.-)

•

41 ~ ıu... moto-

rize birlik ASI(,; 'y- ıJi.ı--:"'-" ~.p hava

nakliye ücreti. navlun; (ç. ;~) aile IR.; ·

••

•••

. . .. . •

•

olası.

muhtemel;

<J ya da y

...e) gözlerini dikerek,

•

J. t~ yiikleme; yükü yükleme; zorla ka·

ı~ ve ~) ~ a ısınmak. sıcak: olmak:

bul eninne; nakieline. göndenne;

·

,

'

~ ç. .}.--b-.J fılil, supozituvar TIP.;

,

[metal) kor haline gelmek.

ısıdan kızannalc;

'

J' .....

yükünü alma, yüklenme; ıaharn·

kaılanma; dayanıklılık.

mlil,

bakmak;

mukavemet;

parlamak. birden alevlenmek;

...ri-

(Js- ... e) kö,

kıunalc.

pürmek,

sinirlenmek

~ l.} • ,

'

(malzemedel

saAlamlık, sertlik;

•

J-~ önyargıh olma. taraftutma; hoşgö-

;1 Iwp/ savaşı kavga! olay kızışmak:

~ (bı') ısıunak; (metalı)

• J~' katlanma. tahammül eıme, hoşgö-

rülü davranma; ihtimal. olasılık. mümkünlük •

••

'.J~"II •.

a..p

katlanılmaz. dayanılmaz;

.

J47

sertifıJca

cihaz tekn.;

sahibi; tutan/ yakalayan

t)&- ... e karşı) savaşan. dövü-

••

••

~

(bıı) ısıtmak;

iSi. sıcaklık;

J

...\ "l" ç. +1, ... hammal; hamillçek vb.);

alevlendirrnek.

., . ~i J'" isilik MIS.:

~ ısı;

,"

kor haline getir-

(bıi)

harekete geçirmek; ~\

~

diploma!

..

mek; (soba}',) yakmak:

rüsüz olma;

•

,

...

_

••

ç. ..:.ıL.

, ~ sıcak:;

~ iğne

[böcekteki); diken;

kor halinde.

heyecanlı

hare--

kete geçirilmiş;

••

•

şe"; (ç. J-Iy) bamHe;' .ı,,r-ll J-l>- kurye;

...-

r+-'~I ~ hisse sahipleri; r~~1 ~

4..::-- gayret, şevle. ateş; hamiyet. tutucu·

. '. ...

··1 ...

•

•••

i

••

•

yazarlar, yazar.çizerter. ~'r~ ~~ Kur'anı

Kerim

hafızı

Allah

ııafzen:

" kelamının taşıyıcısı: J'~ Jl:J taşıyıcı akım ,

..

."

,

ELK.; a.~ ..:.ı~ ". taşıyıcı işaret ElO.; u,ı>- ç.

•

•

•

•

•

•

şiddet;

gazap. kôpünne; heyecan i

••

.

kuvvetli önce.

ateşi;

terslik. huy-

•••

suzluk; , 4.,.-,.,Al' :ı.· ...Jl şovenizm, ırkçılık: ,

ısı, sıcaklık;

••

~ sıcak: kızgm, bzışmış [harp): ateş

•

harita kılıfı; ..:.ıl}U, a..~ uçak gemisi; ,

luk. fanatizm; hiddet.

; J~

J-Iy u,ı>. taşıycı c;haz; <ı..ı,;, , •

,

bkz.~;

,

kesilmiş,

kor halinde; yanmakta olan;

198 2'-

"'-

devlet SIY.;

ı.s- i (~. ~L...;) (b-i, bı; 4r ...den, ... e

•

• ••

•

..

korfı) kanunak, savunmak. muhafaza ebnek.

,ı.:....ç. ıJ",..ı.:.... savunma tarafı; avukaı;

sakınmak; (hastQya) (bıi) perhiz olarak

~ı.:.... lkadın] avukat;

vermek, diyet uygulamak:; (b-e

,

.. ,

.r' ~koruma talep eden; koruma allın.

"-

ı:.ıı

... )'opmosım) yasaklamak; U--~(ıJ' b-i, bıı)

savunmak [yine mahkemede avukat olacak]; (~b-ııin. bıin) yanında yer almak, tarafını

daki; 2••

•

L.".., L.".. Hama;

,.

.

~ ; (~) eJI .. in) hasretini! özlemini

Vi ...1) özlemek, çok istemek, ,.. .. .

tu ımak, desteklemek, koruyucululunu

çekmek,

yapmak; (bfd.n) kaçınmak, salanmak, uıalc-

anulamak; _ (~, ıJı.:.,..)

•

(..p- b-e) yakınlık

laşmak; ~~ [kendini] (b-den, b/den) mu-

duymak. meyli olmak, sempatisi olmak;

hafaza etmek. korumak, sakınmak; (y bı

(Js- .. .in) duygularını acılarını paylaşmak,

ile) korunmak (y veya ı:r IJ..e, ıJ' ...den)

dert ortağı olmak ~ b-e) acımak, mer.

sıgmmak;

hamet elmek, şefkat göstennek;

•

ı.r- koruma; müdafa, savunma; melee.

? (:

~ij

kolbim) yumuşatmak, şefkat Ue doldurmak; {ağ~çJ çiçek açmak, bahar vennek; ~

sılınak;

••

'=-- korunan şey; perhiz. diyel;

(.)s-b·"in) derdinil acısını paylaşmak; sevgi

~L...".. ç. ..:.ıl. koruma. muhafaza ebne.

göstennek;

himaye, nezaret, bir hükümetin daha kuvveı.li bir hükümet tarafından konlrol ve idaresi

•

A..> sevgi, meyil, sempati; acıma, şevkaı; elverişli

durum, avantaj;

.

SIY.;

ub- sevgi, meyil, muhabbet, sempati;

•

.

iL.L"..,.".. savunmaHUK.' avukatlık''': , -':"

•

•

••

i~'-JI baı-o;

ı.~' korunmaya talebi; koruma;

.t-

• ç.i~ koruyucu; hami, veli; t Jj~ı

~\J..I koruyucu! hami devletler:,

.

~~ ç. ı.:.ıf. velayeı. hamilik, koruyuculuIc; gamizon ASK.; ~ (y ıara/ından) korunan, koruma

allında; himaye! manda allındaki devlet, hö-

•

•• • •

kümet 1 ~ ~ koruma allındaki bölge;

-" '_ .~ ç. ı:...ıL.. mandaj himaye allındaki

acıma, şefkat,

biıe

merhamet;

. ..

~b-

bize

acı!

•

rahmet et!;

4,iı.:.,..acıma. şevkaı;

.:..-:: özleminil basretini çeken, arzulayan;

•

ı:,ı.p sevgi duyan, muhabbet besleyen,

merhamet eden, acıyan; yumuşak huylu. yumuşak: kalpU, acıkıı, dokunaklı [söz, sesI;

,.

ı:,ıı.:.,.. sevgisi! muhabbet i olan; şefkaıIi; ~6.; do,~uk, sadaka!;

,.

..;,rN şefkat, yumuşak: yürekıililc; • • •• b. ~ L:.:.- (bfi) kına ile boyamak; (bfe) kına

199 •

•

yakmak; •

•

'o

.'rJ.

•

J.\';' kına; , J.~')-ll kızıl gerdan, nar

.

.

~~

_.-

o i

••

yine .~. ii U;.:.1..\ ; -, ~ hanerı,

billbUlü 200. Erilhacus roberuola; ,,~1 kına bitkisi KNŞ.

~.~ı..ı ı,)!.ıJ\ Hak Din ve

doru, hak Idin]; '

Ebu Hanife'nin (rha)mezhe·

bine mensup (ç. LJJ-); HRI. putperest;

BOT';

,-

~ Haneli mezhebi; (ç. .;JI.) musluk;

Al.f.BKZ.;

~ Hanbeli. Ahmet ibn Hanbel'in (ra.) mez-

yangın musluAu; HRI. putperestlik;

_.

,

hebine mensup; tavizsiz. taviz vermeyen;

,},,~\ Hak Din;

., .
~i aya~ındaki eArilikten rahatsız!ık

--

~\:,.p. Hanbeliler,

• -I..- bkz. J ~'

'" .;1..-

.. . . • -~ a (~): .". '! ("'-I)~ ~ . ... .. - . .

..

•

çeken; •

•

•

yemınını

~ a~) kızgın! çılgın gibi olmak. kızmak;

bozmak; " .~ ibadet etmek; inzivaya çekil-

(j&. veya ı;,- bşe) canı. s.ı.k~lmak. sinirlenmek,

mek; günah işlemernek. günahtan kaçınmak:

kırılmak. bozulmak; J:'I (b-i) sinirtendir-

ıO

•

- .-

•

~ ç. ~~L yalan yere yemin; günah:

• ~ ç.

..

rnek,

rl:" boA,az. gırtlak, hançete;

• r'

kızdırmak,

deli etmek;

~ kızgınlık. sinir1enme, öf'ke. hiddet;

..

,

)~ ç. ~b- boğaz. gırtlak;

~ kızgın,

• ~ (at) şaha kaU,mak; sıçrarnak, zıplamak.

öfkeli, sinirli; canı sık~... n,

•

.. -- .

küsmüş. bozulmuş, kırgın;

~~ = ~; öL)..ı Js;. ıJi~

hoplamak; ~ sıçramak. sekrnek;

.

..

•

. . J}J.:.? kokulu yonca. sarı yonca BOT';

~J,;, ç.l/~b- karanlık gece;

-

?

--ç_ ';''''"1 •

yılan; mumyalanıak; (astdin)

• o

•

.

kadınlardan

. ..

..

•

Jr- ~~

nefret eden. kadın düşmanı;

dı':'-" sinirtendirilmiş, kızgın;

....

...

~ u i ve ~ ve ~I{olaylar, seneler

•

vb.) tecrübe kazandınnn. pişinnek, bilgili

-.

içini doldunnak; butday;

kılmak;

•

••

llPb- mumyalanıa;

.0

•

~ç. ~1':""1 damak;

,.

- ..

•

küskün. mcyuS. mahzun; ~L.-.=JI -,

.b- ~ . b (asedi)

~

•

hayata

.k:~ mumyalarna:

...;:;. {na't] damak ...• damak ile ilgili;

~mumya;

~ ve ~

.. ,

~ [cin.is.; ıek.is. iL acı elma, acıh.yar.

ebucehil karpuzu DOT. CilrUlIus col<x:ynthis; ~ i yanına dönmek veya eıilmek;

• o,

-(.:f

bşe)

tecrübe. deneyim deneyim

sonucu elde edilmiş bilgi; incelikli düşünce

.

ve davranış;

,..t1·....... deneyimli.lecfÜbeU. gün görmüş lo

meyletmek;

. -.

~ ç.•~ hanif; do~ru inanç sahibi;

,.

lo'

geçirmiş. bilgili. küllUrlü; 1 -!J ..• J ı:J ........ ...

akıllı. açıkgöz, zeki; ~....

•

• o •

• c.,;1J'1 mahir,

200 • ;~~~ cliterek selam venne; reverans; ., •

mahareLli, tecrübeli;

lf' ve~)

c..

j(~~) eğilmek, bükütmek, kıvnlmak; ~ ya da ~L b-e) II

ve;:"

•

meyli olmak. meyyal olmak;

(Js- b-e) şefkat

beslemek. acımak; (bıi) cAmek. bükmek,


. sine ~ir ~~ var gücüyle [balıntıları; . .. ..

~

.

(j&. b-e) &C.mak n;~~

egilmek

eAri bü~rü/ engebeli olmak. V

...

~ bükÜımüş. clHmiş. kıvr:k.; meyiUi, ,

n; (yoll

e~imli;

rılarak uzamak; sapmak. dışına çıkmak;

••

.-

.. .den) kıv­ •

Js- veya

yolda başını e~erek selam vermek;

acı;

••

..:.ıj~

mak. hasretmek; tamamını ~ bşt) vermek;

(~ bp) içinde tutmak] beslemek

J.s

•

ı:ı~

. o.. .. ~ "J -r;':' iç;mde kinden. •

•

hasetten, kötülükten, dargınlıktan eser yok;

.-~ eAHrne. eAim, bUkülme. zikzak; ıO

•

~

•

•

ç. ~'y dükkan; içki salan. dükkan.

... ,

.' .

ç. ~j~ ölü yıkayıcı; mezarcı.

.

-

cenaze işleriyle ulraşan kişi;

••

"Ir Hz. Havva;

•

"-!r

••

~ "-! ~ günahtan kaçmak. sakınmak;

mütedeyyin. dindar bir hayat sünnck;

V

.. günah. suç; kusur, ..

bşden) kaçınmak. sakınmak; o.

[çoı.) kaburga kemikleri; yan; ~ ~\.:.:ı.1 IF

.

..:.ı F

içinde;

şefkat, merhamet. acıma;

..

•

ı.ij~

ç. ,.~\ eAim, kıvnm, büküm, zikzak;

-.P .

clri [yol; yine MAT.];

,.

•

•

••

ç. ..:.ıl; .. ·• elim. k.ıvnm; kıvnlma.

meyhane;

•

~ ••

__ o

~

egilmek. meyli olmak; kendini <ı.P bşt) ada·

..

••

•

JI bit ya da ı,;~ bşt. üzerine. Jl b-e)

.

elik. e{11miş (baş); bükÜımüş. kıv·

nlmış;

k.ıvumak;?i (bıi, ~L~ başım) e~mek; ..

_

~.

. ~F .

~~r ruh. can; . ., .

ç. ı:.ı~ . ..:.ıIrI büyük balık; balina; Balık •

burcu ASTR.; •

••

•

t:J~ => i f l

~ eAim. ktvnm;

••• • ı:.ı~..:.ı r som balı~ 7.00.;

•

cJI

bşe) ihtiyaç duymak. muhtaç

olmak. (JI bşe) gereksinim duymak; (b-i,

ı::~ ç. 4G- kemer. ark; yay' 4b- J

. . .. ... . .)'1...., içinde, gönlünde; A-..i.i ~~ ıJ kalbinin

JI bşe) muhtaç etmek. (b·e JI bş') zorunlu

derinliklerinde;

leştinnek. fakir duruma düşmek;

..

,.

...

kılmak; (b-i,

Ji bşe) zorlamak; (b-i). .,fakir.. •

11o;I:'..f'"\ \.. •

~\,:, elik. elimli;

~~i, .. . JI ...e Öyem . \ıS'I ı uhıaçu r ki"., \,;..

..:.ıj~ aşalJya bakınız;

veya

,.

..
'

selam verme; revesans;

J ...e) ihtiyacı

..

olmak, muhtaç olmak,

gereksinim duymak; ~ ihtiyaç, istek. eksiklik.. yetersizlik,

kirayetsirlik;

Jl!':...

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _2;;,:O"'I ,

'

~~ ç.•:,..1 <JI veya y ...e) ihtiyaç, haccı,

gereksinim; zorunluluk; tabii ihtiyaç,

,

,

(J'- bıin) IıaJdcından gelmek; (J'- ...1) ele ,o ,_,_o,. geçirmek; yu,....~1 J'- ; J'"' ·1 be~eni ."

vücut gereksinimi; fukirlik. zaruret, ihtiyaç şey;

duyulan

istek. dilek;

iş, u~raşı; şey

nesne; ~IJ

, o..

..

J ~LS ...e

giyecek; 1 ... (J) JI,Lo,l?

gereksinimi olmak, muhtaç olmak, ••

•

•

••

•

yok; ~U.\ ,

,

anında; ~ı;..ı

gerekmesi halinde. ihtiyaç . •• •

r+ J gereksiz olarak; ~ ı..

. '

,--

.

bi·lik nokta. can alıcı nokta;

..ı....

~\, b-nin ihtiyacını karşılamak, sılantısını

,.. .

b:-v. ~ b·nin istegini yerine

gidermek;

••

• ••

getirmek; kı:--IJ-I ~ hacel gidermek; .:.ı~ı,günlük ihtiyaçlar YEN.; , . [..r1<JI .. .t') daha muhtaç; daha gerekli; , , [.~~islek, gereksinim. zorunluk, ihti-

..

yaç; ihtiyaçlar, gereksinimler, ,

'

~!L-{"~"in çolulu) fakir, ihtiyaç

.. ,

sahibi, yoksul, mahrum; [~(Ji .. .e) muhtaç, gereksinimi olan;

fakir. yoksul

n;

,

V ...d~n) dönmek, sapmak,

•

-",

i~ Ydönme, dönüş; o

• - o

...

un

, •

o,

)1.0-" ur) Vi ....) dönmek; (JI ....)

düştirtmek,

indinnek, azaltmak;

(bşi

ya da

ıJ" bşı) degiştinnek.

yeniden düzenlemek;

(hanıum)

açmak. oldava ile açmak;

(bşt)

be·

-yazlaımak, agarımak; JJ\:ıo- (b-i/~) konuşma yapmak, diyalogu sürdUnnek.

gerçeldeştir·

rnek; müzakere etmek. tartışmak;

.-.

.

'.'

~~i: ~~i

ret cevabı vermek; ).rJ de,Aişmek. ye-

~I.r

-,

.

-

niden düzenlenmek, çevrilmek; )JwmUza. kereyi. tartışmayı sürdünnek; o ,

_

i

)Y.JY akçakavak. illavak BOT. Popu-

lus a1ba; gözün siyah ve beyazındaki fark; i)\:ıo-ç . ..:.ıl. havali. semt, mahalle. civar;

. " 1

getto, azınlık mahallesi TUN.; (ç. ~)Iy) dar sokak, yol - o ,

.. J...JL i)\:ıo- çıkmaz sokak; ••

•

•

Jy1 müe.•I)y ç.)y gOzün siyah ve

.' ..

beyazı arasındaki kontrastın, ,

yüksek olması;

i)IYtebeşir taŞı; tebeşir;

~1.J--7 ç. ..:.ıL,).J--7 huri; pcri; (ç. ...:.ıL)

.".

-' • o

"

,

çekirge yavrusu; 1 .wı ~)Y su perisi; .,

.

'

U1JYHavran, güneybatı Suriye ve kuzey

,

(~n ~~ u (.:ıy) (hayvanı) matunuıIamak:; - - •

araba süren;

ı.>)1Y tebeşir taşı; tebeşir,

yönünü deliştinnek:; ~ Ydönmek, sapmak; "

' J'- .,.J.ı;~ı.;

:

o •

(~n~\' u (~Y)

•

i i 00

~J1YHavari; yardımcı, taraftar,

ll;,yç, J>:ly ufak şişe -

·1

•

~tJ..ı asıllar. temeller,~tJ..ı ~ meselenin esası! ÖZÜ.

"o. o

'

.L:.,c.

••

... e ihtiyaç,

J. A.:ı:-~ ~ ona ihtiyacım

hacet, gerek yok; ~

•

__

•

.. .; i'..rnek; ... (J) JI ",ı..- "i ••

•

~~ Y arabaetlık;

elbise, giyim

"

ihtiyacı,

...

..

~~ Yarabacı,

.. (çog.) ihtiyaçlar. günlük şahsi eşyalar;

ihtiyaçlar.

,o

"",,;Ai1 y~1

,

o

.J y~~1 ;\:"11 ~; r '

kazanmak, ••• o •

•

,

.:. yın; .:ı~~ (~b-.) yenmek, altetrnek.

Ordünde bulunan dallıle bölge; , , ,

JJ7Uç. )J'-eksen, mihver, mil dingi1i; , ,

202

JY

... ijy elde tutma. sahiplik; bölge, mülk.

kuıup;

merkez;

iJ istiridye 1.00.;

Li -:.. : [cinjs.; tekjs.

.. . . -" . AJjy J veya .-'!! Öjy ıl eli

. ..". .. altında; ~ ~jr ~ e..\i.ıJI Mısır savunması; .' .. ç.j"'-='I.. . menzil. mesafe. saha.

mülkiyet;

·

midye, kara kabuk midye 7.00.; sedef;

i~~ (tek.is.) 'It; mala, sürgü;

• •

•

LO

;!~ deAi~tinne. düzenleme, dönüştür•

karşılıklı konuşma. diyalog; tartış-

• •

i

')JL- diyalog;

••

JJw müzakere,

OY-

ve To) jl>- "

..

tar1Jşma;

••

elde etmek; (bıin) kontrolünü ele geçirmek, •

• •

•

uzaklaş-

urmak. çekmek; (~i ...e) eAilınek. JI ...t), taraf olmak • •

•

mülkiyet

hakkı;

•

; " sahip; kazanan. muzaffer,

.

...den) kendini

(J veya

işgal;

taraf tutma. taraftarhk; ;.

.,

...

~

kıvrılmak. veya sanırnak, (yılan] çörek-

meyletmek;

1 _~ u-I' jr.

ii' J oldukça muhtemel, mümkün;

•

.... silnnek\i.J"Y vej:?"J kangalolmak,

lenmek;~ (,;,,1-

,j .rı., "j ' . " . To

,It

j:N taraf tutma, taraftarhk.; • jl ~ -.ul uzak durma, kendini soyutlama;

(bıin) tekelini, eline geçirmek;jı".. ; (~)

....

••••

.

,..

•

(jy-. j~)(bı') sahip olmak,

••••

.

,

gerçekleşmek.. gerçeAe dönüşmek.;

elde tutma,

haiz olmak; {bı. baıaTl. zafer} kazanmak,

(deveyı)

J-",

•

ij~ sahiplik, elde tutma, zilyetlik.; zorla

tartışma;

•

• •

. J".a.-JI ,"

~ıs::..~ı

ma; metin [oyun): senaryo (sinema]; __

alan, çevre; küre

"

makul de~i1, akla yatmıyor;

me, yeniden düzenleme;

JIF

•

~,~

• •

•

•

taraftar, önyargılı;

j~ (~

.. .dtn) kendini çekmiş, uzak

duran;
tv

•• r ) ~"u (~r) (avı) tuza~a dUşUnnek. ••

(avın) çevresini sannak; (bıı) durdunnak,

(J veya JI .. .in) tarafını tutmak;jb..i~ (ı,;r

engellemek (bıin) yolunu kesmek; (bıin)

veya ı:.r- ...dM) uzak durmak. yaklaşmamak,

meydana gelmesini önlemek. (bıı) engel·

•

arada mesafe bırakmak; vJI b-e. bıe)

lemek;Jı.>-" (bıi) toplamak. biriktinnek.

kablmak, ilave olmak; (JI ... ift) birleşmek;

yıiımak, stok etmek; (para) biriktirmek; (bıı)

(J veya JI. ..in) urafım tuımak;jb-I (bı')

bulmak;

...

sahip haiz olmak, (bıi) bulundurmak; (bıı) ele geçirmek; (b·;, ~ .. .dtn) sakındırmak. (b·; "" ... e) bırakmamak; •

•

· . ., . .;.y- ç. .;.'....... 1, "I •• :,

nılan şey; işgal.

... (ç. j1r1)

zorla alma, kiracılık. HUK.;

kapalı alan;

il

sının, sınır,

•• ~jy zilyete ve zilyetliAe ait;

kapalı bölge,

çevrili alan; avlu, iç bahçe; •

~y

güruh. halk yıAını

•

•

j r sahiplik. elde tuuna; elde etme. kaza·

•

~ y- yadııganan. garip. tuhaf; •

••

~U.\~' HRI. Paskalyadan önceki hafta;

Gb-,';>b- bkz,"""' • .lı ';'b-ve ~';>b- ;

203 ıJ'.rlıŞıklan rahatsız

olarak) gözlerini kısm~ • •• • iJ"imüe. ,,\..,p y ç. r/T çekil:: gOzlü;

~~ sidik

••

•

. .., -- ..

ANAT, pelikan.

kaşıkçı kuşu

... y

·LS .ı,~ı b-e

i

çekti;

•

•• Jı,~(b.i. bıi)

•

eımek;

korumak. muhafaza

( ... hıtsusunda) tedbirli olmak;

diklcalli/ tetikte! uyanık olmak; J,~l(J için)

200.; 4t.JI.."JI a.", ~i 0<1, safra ANAT.;

..,

•

~,kabarcık(deride oluşan);

önlemler, tedbirler almak; dikkaUi/

4,i' .~;"ç . ..:.ıl kabarcık LL;

olmak; (b-i,

.. . . ı.i'"Fç. ı.i'l'l, ıJ'~, u\

?' _ .

havuz; su ha-

vuzu, tekne, yalak, su deposu; deniz veya

...i

bıi)

ANAT";

...

, ....Lo,

••

döküldü~ü yer,

Js- ...den •...e Iwrıı) korumak, m~hafaza

eunek;nezareteunek.bak1nak,gözetmek;

..

J' y

... dok; rL." J' y kOvet; •

boş

~ve ıJı,J'" dikkat. tetikte olma. uya·

ufak göl; pelvis,legen

dole; (ç. ıJ'~) (kutsal] yer, bölge;

•• • •••• ~\y ı.i' ~ yüzer havuz; ~~ ı:r ıl~

·

nıklık. açık gözlülük;

.

.• ı:r yi dini, inancı müdafaa

•

••

( ,i, yı' j,l.>- u (,i, y . ~. i1o~) (b·i. bıi) (bş~,

bıi)

gözetmek, kollamak, nezaret etmek;

(bı~)

korumak, muhafaza elmek,

bakımını

•

a,~lkuşatma, ihata.; (y bıi) anlama,

etmek, korumaya çalışmak;

kavrama, vukur; (y b-i) bildik olma, tanıdık olma,

aşinalık;

lemler,

••• kuşatmak, sarmak, ihata etmek; J., ,(b,in)

•

yapmak; (y b-i,

. '. .

J.,~tedbir, önlem; ..:.ı\kjN (çal.) ön-

bıı)

bakmak,

•

..lıı::!:",.....-çevresini sarma, ihata, kuşatma;

•

•••

•

a,~koruma. himaye, muhafaza, bakım

•

••

~ .L;-I tedbirli

den. düşünmeksiz.in;

gözetim;

~..ıJ1 ıJt' •

.

.

"

olmak, tetikte bulunmak; ~ ~ dü,ünme-

kendini savunmak, müdafaa etmek;

_. . .

. -1 •

b-nin koruyucusu olmak, savunuculuAunu yapm~

•

J.,~ldikkat,

dikkatlilik;

ihtiyatlıhk, ted·

•• birlilik; ihrimam, özen; ..:.ı\k~l(çog.] ön•

•

...

•

çevresini duvarla çevinnek, duvar önnek; • (bıı) sannak, ihata etmek, dört bir yanını

Iemler. tedbirler, ~ :",ı_: ~ı ~

tutmak; .lı:ı '--' (b·i) daha akıllı davranıp

tedbir olarak;

J

•

yenmek; (b·i) aldaımak kandınnak; Jı,~i(.. .i veya y b·;. bıi. y ... jJ~) çevirmek. sarrnak, ihata etmek. (y

bıi

ve

bıı)

içerrnek, (y

bşı) iyicet tam olarak! kapsamlı bir şekilde

••

bilmek, anlamak; 1\ .1

uyanık

satmak, ihata etmek; ("":"

•••

neluin

_.

...i bildirdi, bilgi olarak verdi; ... t dikkatini

•

a..- .J->" [kuş] kursak; mesane,

torbası

nlltk. önem vennek;

.. ..

•• •

•

.• ..

js:- önlem,

•

J'~![na'tı ledbirt önlem nilelilinde;

koruyucu TIP.; önleyici, engelleyici; yedek; rezerve; yedek; yat. .. •

ASK';

••

ihtiyaı

akçesi; yedek ... , ihti-

•• •• • • 1 ı.?~! ~ gözalıı; ~I..ı,; i

.,

••

4! Jı,G-1 bıi iyice

y~l önlem uygulamalar; 4:Jı.~1 ..:.ıl)

bilmek; dikkat etmek, göz önünde bulundur-

yedek! ihtiyat kuvvetler ASK.; ~)L J'I.:?~

co

.

-.

'.

. ..

..

204 ,

örten, yünlü bir dış elbisesi:

r~1 ham petrol rezervleri;

.ıa;~ ç. ı:ı~, J,~ . ..wIr duvar, set;

~~ Aı~ama ~v~; (y~~»)iı . . . ~LJ.I j 'r 'ot bşi küçük! hakir gönnek, • pl

~

•

bl; bozmak. Şaşırtıp bozmak,

da bıe) dönmek. dönüşmek; (~._.drn. örn.

• ~ (Y bşi) sardll, çevreleyen, kuşatan; geniş! kapsamlı ,

bilgisi olan; (y ... 1) lanıdık. ,

.

bildik; (ç. ~~) çevre; alan, saha, mesafe. ,

. . . . . ıço~.J çevreı" 1 ~~i .1>," • ıı A~an,ik menziı; muhiı.

kapsam; okyanus;

..:.ı~

~

•

••

•

•

Okyonusu; ~,)4JI...\:ı._.....ı1 Pasifik Okyanusu;

•

•

•

•

Jı,ı,...,. (y ... ile) çevrili;

•

•

korardan) dönmek, vazgeçrnek;

V .. .den) •

•

{vakit) geçmek, geçip gilmek; _ (a.J J-'.

..lmtr MIS. zeki, açıkgöz, uyanık;

.

"

. ..

•

.)

(UJ.:ı ... e) engel! mani olmak; ~ ... in arasına)

.

girmek,

• ••

.. _,

(~

,lerı) ayırmak

- .

1 JL.>

•

'. .... . .,....-

~L ı:r anlaşmadan/ kontraUan vazgeçrnek: ,J"'11

~ J ıJ~ ~ J~ bir şeyi engellemek ,. . - '" .

• yoluna •

•

taş

koymak;

~

J

4

...ii

~

JG-

• •

~~"jl kendisine gösterilen ilgiyi, şeflcati

•

reddetmek; J~ (bşi

JI başka bir şeye)

J, ~ dikkatli. ihtiyatlı. tedbirli;

dönüştürmek,

uç. sımr, kenar, sımr, hudut;

başka bir yere yerleştirmek; (bşı) transfer

4.iı... ç. JI;' sınır, uç. kenar, eşik; hudut

etmek;

(bşin)

tersinil konversini/ evrijini

almak

MAT.;

(eldırik akımının)

••

•

••

, ~Iy ıJ:'! içinde, arasında; ••

••

(Jr) <.il>- u (<.ir) (Yb-i, bti) kucaklamak.

..<.ir

sarmak. kucalma almak, bagnna basmak;

.

.

"

= <.il>- (.;< b-.);

zikretmek; bkz. ıJ r-

....

..

my ç. Ji1"p" küçük şişe KIM.; . . . .. (;)r );)1>- u (;)r. ;)~. L)~) (bt,) dokumak; "

•

deliştirmek. ıürmek.

tahvil etmek, çevirmek; (bşi)

yönünü

evirmek EL~ (akımı) dönüş.

transforme etmek ELK; (katar vqa

vagonu) yan yola geçirmek; fJışi, hava/eyi,

'j:';" (ili:';") "Jı~ lı,.. i~ '.i j J:';" '.I"ı.fzını ı

defişikJile uAramak. dönüşrnek; (Jl bşr ya

kaçınmak. kaçamak yol aramak, atlatmak:

kanştınnak;

engelolmak.

,

..

••

küçümsemek;

. ıJ F

.

. . (Jr veJ,--) JL.- u <Jr, JJY) deg;şmek•

•

Jl b-r) göndermek, ilelmek, yollarnak; (bıi, Jl b-e) uzatmuk; (bşi, Jl b-e, bir adrese) sevketmek, göndermek; (hono, çek. poliçr vb.i) ciro etmek. arkasını imzalamak; (bşi

Ji ...e) çevirmek, yöneltmek; (b-

(bıı) dokuyarak birbirine birleştirmek; (bıı)

bakışını

düıümlemek. (bşr) düj:üm atmak, (bıı) ör.

nin, bşin) ilgisini! dikkatini (~ ...den)

rnek; (b[. hi/e. düzen, bahone, hayol) tertip

ayırmak, (t;

eunek,kunnak.k3teunek.uydunnak;

uzaklaştırmak; (aktm,)

4S"\::ıı- dokuma; dülüm atma, örme; ,

,

-

~LP- ç. U'lP- dokumacı; başı ve bedeni

.'

E.U<.;

ri ••

i

e :) gözlerini

'.. .Jy.. u~i

(~

... den)

kesmek. kapatmak

yönÜimtayı deliştirrnek;

•••• • •• • • • •• Jv.. Jy veya 4.1l~! JT gidişatım,

..

205

-

;,,;,

,

seyrini de4iştirmek; .ı.i\~ J.".-. soyadını , deliştirmek; JJl,:.. (bri veya ıJl .. _yapmayı)

-

denemek.

-

başına

geçmek,

-

J' başkıı bşt') dönüştürmek, çevirmek; (bıı) transfer etmek; (bıi Js. veya J' b-e) göndermek; (b-i, JI veya Js. ... e) atamak; (b-;, bı; ,j&- ...e) teslim etmek, devretrnek , (borcu Js- b-e) devretrnek HUK.: ~L ..... , ., ., ;J'\o.JI ~ ve ~\,i,)\ Ji ~\ emek!; aylı~ı •• • •• 1 ba~ıayıp işten çıkarmak; J' 4l .,.<ıı ~, ,. . , . veya

•

•

. '

~JrH poliçe, çek proLesto olmak MAL;

J."...-. de4işmek;

<JI .. .t') dönüşmek, dön-

V

mek, rahavvü! etmek; ( .. JI> ... Iaşmak;

CJI ...1) taşınmak;

çevirmek;

V

vazgeçmek;

.. .den)

saçma! gayri makulolmak;

_. -

J~ (müz. ve mOe.] ç. Jlyl durum. hal.

(~ ...e) sırt

dönmek. cayrnak,

(ı"..~)dı ~ yoldan) aynımak,

şimdiki

vaziyet; pozisyon; konum;

{gelecek

hal OILB.; (çot.) ahval, durumlar;

karşıtl);

._.boyunca, süresin-

işler, utraşı1ar; . _. J~

.-

ce; tam ... de; ... den hemen sonra, halinde. durumunda: "i~ hemen. derhal, şimdi. hil!; •

JLJ-I

••

•

•

•

••

•

••

J.&her halukarda, ne olursa • • • • • •• olsun; ~LJ- JJ- ~ oldu~u gibi kalır; J J~ ve J~ 1$\

•

·

'.'

Jly~l ~

-

-

. JlJ- öyle veya böyle, herhangi

.

bir durumda, bir şeyolursa; (olumsuz ifade· •

Ji

~,

•

•

asla, kal i surette; • •• ve JL...".. ,:,\.ı (olumsuz

şekilde,

•••

Js-

JL"..

•

. . . ...J

•

ifadelerde); hiç bir

şekilde,

kati surette;

"

J~l ~I.LS" ... da da böyledir. durum •

rmlı de~;ıd;r, ...

••• •

••

J JU-I .... \

• f ... da

••

•• oldutu gibi •...e benzer şekilde; ~~ ıJ$ •

dışına çıkmak;

kurnazca bir yol izlemek,

.

•

JS" J.rJ mümkün -

~

usul takip etmek;

••• •••

olan her oyunu oynamak; hirane iş yapmak;

- ,-

~ ustalıkla,

(J somıcıı,

ma-

bşı) iyice dü-

••

J ve JI..>.Jl hemen, dem.ı; J! ~

lerde); hiçbir

... derı, JI ... e) dönüşmek,; ayrılmak. uzak·

taşmak;

imkansız olan;

kal-kışmak,

çabalamak. uıraşmak; Ji,l (bıi, başka bı~

,

farklı bşe) dönüşmek; (~ biri için)

•

.nasılsın?; ~~ f,~ aynı halımsız bir şey; -

u .

•• •

•• •

L,Y.-I JIT~I hava durumu; J\y-~I

•

•

.

•

•

~\ özel mahkemeler; (r~)

• •

fw

•• LJ yÜ

şUnmek, düşünüp taşınmak; JJ~ (jç. bşi

.. . . ::;. c ~ "1\ Jly-'J\ personel kanunu; '-;J"L..-

yapmak için) çabalamak, gayret sarfetmek,

Ju..ı sahibulhal

••

••

•

emek vermek; ~L..; ve Ji.:".-i (Js-b-e karş') hile yapmak, oyun kunnak. kumazea davran-

mak; (J.&- b-ı) kandınnak. oyuna getirmek:

(Js-bşı) hile! dolapı kurnazlıkla elde etmek.

-. ele geçinnek; Jbl kendi içini kendi hesa· bma çalışmak;

•• •

J ~1 pşı olmak; J'

-

~

•

-

•

41

(JI ... t') dönüşmek. dönmek; (JI yeni veya

"

-

,

.ıJ~ lisanı

olLa.;

JU-l

-

lJW ve lJU

-

-

hal;

W~ [ba~laçl

yapar yapmaz. derhal,

::;j~ ç. ..:.ıl durum. hal; vaziyet; ... ~~ •

(mud.ku!.];

• ••

•

... olması halinde.

... lJ\ ıılJ•

•

•

•

... kabuluyle; ~ı. lJLJ-I J bu durumda. bu şartlar altında; _. - ~~

J ... olması halinde;

-~~ ~LJ- J yokluğu halinde, gelmemesi -

Jy

206

-.

..

J vefatı ölüm duru-

durumunda; ~Üyı ~ı",. •

••

munda; ~~, ~:ua ••

•

J

•

bu durumda; ~~ •

•••

J

... iJI ... olması halinde; ... i,;! L.. ~L"..

.. .

..

J ııı;..ı ı./! w' ...da oıdu~u gibi, • •• ... c benzer şekilde; ~L.::ı:-I ııı",. medeni hal; . .- -. .. .. . ..

e~er. ...

•

• •

ı,Y.-I ~'ı\l-I hava durumu; }<'-141b- alann

durumu; bl}l 4Ju..1 statüko; ~)ı):ıı ,j~

••

•

••

..

acil durum; ~i ~l..>-

•

u . .

ben ... yapacak durumda de~iJim; '$ ~ ~.

~ benim elimde bir şey yok. ben hiç bir •• • • • •

•

şey yapamam; ... ~L ~ ~ ~ onun için ...den

... idi;

başka çıkar

Jl,. .. . .

şimdiki, şu

\Jb- şimdi;

-

_.

-.

andaki, günlerdeki; ani;

j.Jb- i)."..., enstantane fotoğraf;

.

. . .. . J;" ç. Jly-i yıl; güç, kuvv..; 1 Jy- 'ı lJl,.. güncel, günün meseleline deıinen;

-.

.

Jı, ~i ij':l J Allah'lan başkasında güç ve -... .. kudret yoktur, .1 ~ . . "li ) 4J J.J---' "1 onun

..

•

gücü kuvvc:ti yok!, o hiçbir şey yapamaz;

Jr de~işiklik [biri bir diıerinin yerini .

.~

alma şeklindc:l başkasını

1 "li y

1l:J-' 4 \ çaresiz kalmak· eli ayağı

-

yaklaşık;

kabaca;

başlıklarında];

,.

,

" J, belli aralıklarla olan, periyodik; bir

olan (hayvan); genç hayvan; kuzu; (özl.bilimsel yayınlardal:

.. ~ gllç. kuvvet, kudret ~ ... :

."

--

.. -. -

dimdik; ~ "li J 4J i j

,

• •

•

•

JJj--.Jı-' de~işiklikı dönüşüm; (uJ') bşe)

c:ngc:1 olma;

J'r engel mali; bölme, perde; ...J' . - (mud.ku!.] ... önünde, karşı-

1..

4.i(r ç.•.:..ıl_ fc:ragat, havale senedi HUK.;

.

.

_

;._;

;

;

;

havalesi; ?141ly- seyahat çeki;

Jly (mud.ku!.] .. .in çevresinde•.. .in

ca..., yaklaşık ..., takriben

çevresinde, civarında;

.

Jy-i mü...'ıy- ç.JY-!"lı:

.

onların

yıllık:

•

••

•

civarında; {sayıya mudarı

onların (ikisinin) arasında; hakkında;

":'I\.).P'

•

~

L..fJr

,,-

••

•

;

yaşında

Jy- ıaı,lık;

... bono, poliçe; ~..rJI4Jlr ve 4:ı~J. .ıl r posta . - -. .

,..;. Uy' . .: "1 ondan

. . .. . . .u.J---' = .u~ çevresindc:, hakkında; ~ - ... -

daha hilekar, daha kurnaz;

4:.t-

takriben,

(öz!. gazete

yı

....

-- . (mud.kul] çevresinde, civannda ...J,

hakkında

.

"

sında;

istemiyorlar;

(sayıya mudarı

.....

,-

seçeneği

yol yoktu, lek

#: kurnazca, zekice; hileli; ..

hal; 4JW\ ,,~ kötü durum, bela;

-

•

-yapılmalı?: ... J J. ~ 'ı .. .i yapamam,

ıncşhuı halinde HUK.; • ).ı.....JI ıı~ medeni •••

.

hile, dolap, oyun;

• • kandırma; yol, çare, çıkar yol; , ~ ı.. ne •

•

J .,suçUstilI cürmü ..

. -

,~ ç. .ı;.... .),ıG-i

..

- ~

-"1lamamen güçsüz;

.

kadar, kaba;

AJ.k kesme. kesintiye u~r.uma, ayırma.; . önlem, engel (U)') bşe); J~ ':i = jj~ ':i ;

. .

jJ~ kuyu çım!ı;

ufak bir

şüphe

........ _.41b.."- - -"1 bunda en

yoktur, bundan

kaçınılamaz; • •• • •

mutlak, kesinlikJe, muhakkak [yine AJ~ "1);

Jt~

-

euJl bıe) dönüştürme, çevirme; de·

207 gişiklik, degişme;

yerini

degiştinne,

atama.

mümkün olmama; •

•

;t,p. ç. ~Irengel mani (ıJJ~ bıin yolıı ...

transfer etme; (döviz) bozma, mübadele.

•

..

[ELK. akımın) transfonnasyon. evinne ELK.;

üurind~ki

• • devir (öm.ı;r..ıJI.}.ıy.ı ) MAL.; (panı) gönder. .

bariyer, bölme, paravan; (ç. Jr) değişken,

me, havale çıkarma:; poliçe, bono. tahvil TIC;

sık sık de~işen; zayıf, dermansız, bitkin;

••

.. .

J""... ç. ı.:.ıL trnnsfonnatör, ciro eden;

JI ,J
.. . ..

e;ro TıC.; ödemeLi; , '

• • 01

._

• •• iJ~ (demiryolu] makası;

... J.Jl"-A ... ödemeli, teslimaUa ödemesi

~"i1 ~~i konvcrtibiliıe; • • • •

.}.r' ç. .}.!\>.; dal. bmnş; idemiryolu]

yan haı; (sulama) yan kana!

-. J'--

miryoluj; ..ı

MiS.;

makas

(de~

ç. ..:.ıL deneme; çaba. efor. gayret;

çıkar yoV çare arama;

..

.. .. .

.

t 4.~ J&- 4JJl-...o

b-nin canına kastetmek. öldünneye•

.ı-# ,

kün deAii; • ••

ilgili olan; ıJ'

.. .

'"

. ....

"

•

li (.p)

..

•

Ji ıl'-! veya

Jı&.\ı:JI JI4J1,1 emeldiye ayırma;

•

• J~ degişim, dönüşüm; ani degişiklik;

•

V ...d~n) ayrılma; . .•

ı·.

fenıA;al

etme

(~

bıden);' .,ı",.,JI
... Jl:..-hilcli, sahte;

açıkgözlük; hıyanet.

.

..

-

,

sahtekarhk;

yapma; kumazlık.

hainlik;

dolandıncılık,

. . sahte; ~~! V"':)ij~ düzmcce iflas;

~~ve ~~\ düzmece, asılsız, hileli, •

•

4J~ldeAişim, dönüşüm;

dolandırıcı,

Katolik ve Or-

todoks k.iljsesinin inanışına göre Aşai Rabba-

hilekar,

sahtekar; alçak, adi, hain; J,-~

... - •

imkansız, olanaksız,

saçma;

•••

•

ı.:.ı~ (çoğ.) imkansızhldar; • •• • •

(ryı rl.- " (r.r. "'I..r) Ikuş. helikopter vb.] yavaş

yavaş,

. süzünerek uçmak; (Jy veya Js:- .. in çL'vrL'" ...: sind~) uçmak. dönmek t.L.,iıı La . "il..;.....\.:.şüpheler

b-nin çevresinde dolaşmak;

havada dönmek;

.,kbı.Jve J~i hile

elde edilemez;

havada daireler çizerek,

••

geçiş,

ulaşılamaz,

J~ deAişken, de~işen;

~ ~hil bir makama) gitme; devir MAL.;

1... J& 4Jb-'j~ ... i1e

.

• • Jl",v saçma, gayrı makul, muhal, müm-

•

IUlarSızhk, saçmalık;

.'

yapılan; "'! J~ teslim anında tahsil edilen;

teşebbüs;

~~L atama. transfer; gönderme; eJI veya

veya ... ~ arasmdakt) barikat,

(düşünceler

sındal dönüp, dolaşmak.;

geçinnek;

.. ....y ç.

-.r .

~

vb, b-Ili" k.afa-

(J kitabı) gözden

ı.:.ıl. savaşın çetin oldu~u kııışu~

yer; gövde. asıl

..

kısım;

TUN. mahalle, semt;

ıJ~ve ~ı.,.. bkz. \.-":f""';

••

yt,p. bkz. y ;

ı.:.ı

,i;" i (~Iy) (bıı) toplama!:. bir araya gelir-

ni ayininde kullanılan ekmek ve şarabın Hz.

rnek,

ısa'nın et ve kanına dönüşümü; imkansızlık,

etmek, içennek; (bit) sahip olmak; lelJ

birleşLinnek; (bıı)

içine almak, ihLiva (hş/)

208

, sıkıca kavramak; !osY-.J kangaJ olmak. sanı.

mak; [sanatçı) bir k.ullama da sahneye çıJc:. ••

•••

i

.0

•••

•••

-" mak; (yılan] çöreklenmek; LS,P'1 (bşi ya da

mak; .JI,l "''";il li;ill ~i .li tiyatro grubu

ı.P- bş;) içermek, ihtiva etmek, kapsamak;

üç gece sahneye çıJc:tılarl oyunlannı sundular;

~r helezon, bynm. bukle; (ç. ~(~)

.. ç. il, ...

-

..:.ı~.,Pu (kitap vb.) içerik, muhıeva, kap-

-- ..

, ..:.ı~..P'U en derin gizli dü~ün.

~.p'

sam;

•

l'

(..". ve yl~ ...... yaşam sürmek;

tecrübe etmek

'"

•

i

•

i

ıl'" ç... ~i canlı. hayatla, yaşayan; hayat

o.

""" (i\,>-) Yaıamak.

nizma; kabile; blok [apartman); mahalle,

IF'" (bıı) görmek, yaşamak. ., . ~, ~ kral, melik. .- . ' " - ..

..' _ ~~I ~ biyoloji; ı-J'--Jı:r

,-

.

..

...den. st!bebi)'le) uıanmak, haya elmek;

-

i

seml;

• f. •

••

lemek; (b-i) selamlarnak, selam göndermek;

. -1 (b-e, bşe) hayav can vermek (bı ) i

...

canlandırmak, (bŞI) doğurmak, meydana ge-

tirmek, kaymığlOl teşkil elmek; (bşe) yeniden

o

•.

'0"

.....: ! LU ~ ..... ya da ~

km/uma)'ı)

düzenlemek,ıertip

eımek,

sahneye koymak; (lxlJram vb. i) kutlamak; i

o

• o

c.i

i

1oS.;f-.iJ1 wL (ölmüş birisini) anmak-- .

-.,M-LJI -- geceyi çalışma yaparak geçirmek;

..i~. ...JJıI •

o

geceyı faydalı

•• o •

ıo

•

o

bir şekilde geçinnek; ıs-I

geceyi namaz kılarak geçirmek; i

i.......-JI ı.r-' lsanatçı] geceleyin sahneye çık. •• 0

i

i

•

•

mak; ı.ı...i..".. ~i bir gösteri/temsil hazırla-

,Ii.s Jı ~

.;;~ ydan;

. ı;~ı biyolojik; (ç. ıJJ') biyolog; .. ~ •

ıo

o

i

~~~ biyokimya; • ~

utangaç, mahcup, çekingen;

·ı,p""- haya. utanma, mahçubiyeı, utangaçlık; çekingenlik .. V-ı siz, hayasız; .. •

mak, ihya etmek; (hşi, liyutro oyununu,

o

.. ç. .,

I. l;-I m ii

can vermek, canlandırmak, hayata kavuştur­

•

buna! şuna gelin!. acele edin!, hadi!;

,-

ömür vermek; .....ul ~ .. ifadesini (b-e) söy-

o

' .

damkoruğu, k.ayakoruğu BOT.;

~ (b-i) uzun süre yaşatınak, (b'd uzun

is

ı.s:-

sık.ı/mak; sıkılgan/ mahçupl çekingen olmak;

padiıah çok yaı a '; ~ '-""""" (.L,...-) (.:r-

,

.

dolu, aktif, enerjik, atılgan; [s.) canlı. orga-

celer. duygular; •

-

':':'.1

b·"in yumrıda) mahçup olmak, utanmak,

yılan oynatan; sihirbaz;

.~

.:

sürdünnesini sağlamak; ,,:.~o ,Ive

(b·de", ı:r- bfden dolu)'ı) uıanmak.; (ı:r-

bağırsaklar;

J~

.. iı"F•• ,~(I,.nin) hayaıını kurtannak, yaşamını

Js. bIt) sahip olmak;

(bşt' ya da

-

-

-

•

•

i

J:li. utanmaı. edep--

. edepsizlik. hayasızlık; •

~~ ç ..:.ıI J . ~ hayat. yaşam, ömür;

. i 4--

canlılık. zindelik:

••

~)I

••

taşra. köy

•

hayatı; L-WI il;-I sosyal hayaı; ~~i iQ..ı •

•

i

i'

aile hayaıı; il.:-J-I ~J'

•

. hayat standardı

. yaşam seviyesi; iı.;., ~ biyoloji; -

ı.!y

, --

--

-

hayat dolu; hayali;

~ydinçljk, kuvvet, enerji. dinamizm; i... • ii • i ' i . ..:.ı~p: ~~i JWa,. jı..".. antibiyotikler; i

.,

_

•

•

•

_

i

•

i

ıJI~ ç. ..:.ıLhayvan; 1" ~.u ..:.ılil~

..., . ..

memeli hayvanlar; iii; -

getiren hayvanlar;

. --

ı;.

209

... .

'!" • ~~i~ geviş

_..

ıiJ, c:ıI J _ ..

.

• ••

parazit

(hayvan): cJly\ ~ hayvanbilim, zooloji; il~ Inai) hayvani, hayvana mahsus;

." . ı:r..y ç. ..JL mikroorganizma;

• ~L daha canlı; daha razla hayati önemi

1. ~

..

. .. 1

~w selamlaşma; selam;

ç. ..:J\••

AlIah'tan uıun ömür dilegi;

"

.

•

••

••

•

eıyla; ~;:.-Jı ~, asker selamı: •

•

.. ~! can, hayat verme; canlandırma, ihya etme; yeniden canı verme; düzenleme. tertip

elme. sahneye koyma (kutlama. piyts vb.);

ıJ::.,....?.ll1 J.~I •

•

.'

da: ı.j)~ ~ •

•••

•

•

. .. JA

., •

~

anma, yadelme (ölüyü]: ••

••

o.

o

••

• II

' .

•

•• •

dünya böyle oldu~u için; ~ ıJ" •

i göz önünde madem ki

, ... i

göz önllnde bulundurarak; öyle ki

; '"

..

gibi, mesela, örneğin; ... yapacak şekilde;

, • ... ~ ... olmayıncaya/ ... yapmayıncaya ., kadar, ul 1° ...~. yapacak şekilde; • • ~ nerede olursa (olsun); nereye olursa . .

..

..

...

olsun bön) 1 ı,..iA;1 ~ nerede olursa. rasl-

·..

gele, gelişi güzel;

ii.·... ç. ..:.ıl. bakış acısı, yaklaşım; bakış,

işlemek;

olanılc

haysiyet, şeref. onur, (ço~.

•

•• • .. ~. ·1 utanma; ulangaçlık, mahçubiyet;

•

o.

• •

kanuni sebepler HUK.; t ..:.ıl .. .ı-I JJ;

ettiği •

da kullanılır) yargının temel kabul

••

• o.

• ••

....

•

•••

(;j)~I) ve (ii.·.ı-ı) ..:.ı':)"1 y~t şerefli.

çekingenlik;

..

,

•

görüş; düşünce;

. saygın kişiler, ~'~t ,..} .. ı ıJ" ıoolojik bir •

• • l:- yüz, çehre, si ma, görilş; , .

.... .

4.~-

•

•

rasına; ..:.ıı.".....ıl .. ~l işlenmemiş ıopr.ıgı •

•

••

•• " .ut madem ki ,

•

•

ıJ" bilerek ya da

•

bilmeyerek; ister bilsin ister bilmesin; ıJ"

~)"~ .. ~~ (mud.kuL] ... i anmak için. hatı-

,

ı.j)~

'"'\.!

onu anmak; hatırasını canlı tulmak içini ama••

... J ...i· .._....

. . bulundurarak; ... 1' ..

01;5.ll ~ • •

•

•

ile. bu sıfal ile; haddi zaıında; ıJ" ~\ •

•

-'

o.

... olmaksızın; JA ~ ıJ" böyle olmak sıfatı

~,~ hayvanltk; hayvan yapısı:

.

,

...yüzünden; 4j1al1 ~ ıJ" kültür hususun-

••

••

olan;

... e göre•... ~Ch\:t'l~ i,.

... ~ ~ (muzari liil ile) ... yapmaJcsııın,

hayvan bilim ile ilgili;

•

mıc •... konusunda,

i·. . , ..

• •• •

... ul

~ ~ zira,

çünkü, ... ması sebebiyle; öyle ki; ul! ~ bulundugu/ olduAu yerde; hangi durumda

•

•

•

•

olursa olsun; her halukarda; ... ı' ..... Jl ,

o.

•

• .'"

•

,il ı.:.-JI küstürnotu BOT.;

~ lba~laç) madem ki; 1

•

•

... dılı yere; ... ~ ~ ... dl~1 yerden, göz

•

•

açıdan (bakıldıgında);

. , u# .. ' Hititler, ••

••

LO

•

••

•

(~).:ı~ i (~ • .:ı~, ul~,..y....) V

...den)

sapmalc, Çıkmak. dönmek. vaz geçmek. çekilmek:, ayrılmak; ~ bıı) terk elmek.

bırakmak. (ı,;r .. .iün) elini çekmek: 4f ••

;G..

önünde bulundurarak; {mud. ku!.] ,..e gelin-

.. . ı,;r ... den caydınnak:. vaı.geçinnek. .... in

ce, .. j sorarsanız, ... hakkında, ... ile ilgili ola-

• • ~ ...~)

aksine ikna elmeıC;

Vi ya da J

meyletmek.

teınayölü! meyli

olmak.

..

,

210

(bıı) b;r tıraraJ yan>/ kenara koymalc; :ı;~

.

(b-d~n. bıd~n) kaçınmak, uzak dunnak: , ,lJ...,;I(V" d~n) sapmak, Çıkmak, vazgeçmek;

.

••

.ı=!""

1 _ ..

•• , ~i",..i ~ hayvanat bahçesi; • ••

.. i;:!"

.. -Ô~ ı.P ayn bir yana; .

• ••

V

~ h.. .. 1 ...

4;&.

..

bşdM) sakınına, kazanma;

.

.--

.

..

'

i..i.!~ tarafsızlık:

SIY.;

.ı;~ tarafsız SIY.;

•

•

•

düt içinde

kararsız;

mış;

~tl

J ~\..- kafası kanşmış, ne yapa-

cağını

bilmeycn, mütereddit;

'.

..

yolunu

.

kaybetmiş;

sap·

,;:. kafası karışmış. tcreddüt içinde;

~~ slv. tarafsız; .:>J.ı:I"..,.J1 bagımsızlar , ~ı...:.. tarafsız

çe·

eJ htıiklnda) ıered·

,

••

•

lsırıtma];

[sözler vb.);

;ı,. kanşık, şaşkın;

,

LS'(,. tanıJsız sh'.: "

aptalca

hk; slkl1ma, mahçubiyet;

..lızj..1.;r ,)~ raydan çıkma. (ltıama;

-. ..- .

şaşkın,

mütereddit,

,. ft"'J kanşma. içinden çık:amama, şaşkın-

'V-i . Js- tarafsız;

,)~ larafsızlık slv.:

.1

sersemlemiş, afallamış;

tereddül içinde.

"'i

..y.... kaçınılamaz. bertaraf edilemez;

•

iJI:';' müe. '-'~ ç. ı$)~ ptkın, hayret

lişkili. tutarsız

,

etme, şaşkına dön·

J şaşkın; kafası kanşmış;

me. 1 i ~

içinde.

i'i : :..1t; tarafsızlık; tarafoluştunnama

kanştmna, hayret

,# •.

:~:.. ı:ıı:ı~:" ayrılma. çekilme. vazgeçme, bir yana sapma:

çit vb. ile çevrili bahçe, kapalı alan;

...

•

••

•

'1.

L..

.1

~ve)~=~-;

~bkz.j.r ;

slv.;

• __ o-

J41)~ Haydarabat; ••

(~ )~

•

•

~-,,~bkz.y? •

o.

('" ~) a (; r-". ~Ir-") (a1aI) kanı-

mak, bulanınak; mak. ne

...

<J .. .d~. hakkında) şaşır·

yapacaıını

.

•

(..,.,..)..,..~ i (..,.,... ....,... u c_:"') V #

.;;... l

••

c,·

..,

.'

rnek; tereddüt eunek; J":!'" (b·nin) ,

#

f·

kafasını

•

kanşlınnak. (b-i) şaşınmak; ~kanşmak.

kanşık: olmak; şaşkJn

V .. .de) tereddüdü olmak. ..

bir durumda olmak;

,

cı.:r-!

• •

sında) tereddüte düşmek

... ler ara•

i

ri J ; ~ ..ı ... = #

~

şaşkına dönmek, kafası kanşmak; )~i • f#

•

.r-N ;

••

•

kaçıı; '.'-""",~ J

••

r!J

kötü duruma düşmck, zorlukla karşılaşmak;

i.",ç.. bkz. r/Y

; i. •

#

kalmak. sersemlemek, ne yapacagını bileme-

den)

kaçınmak. uzaklaşmak; ~wı 'fl;

'"

... ~ .. i/I! ...arasında) kalmak,ıereddüt •• • • etmek' ~r' J.)~ şaşınnak, araBayıp

••

•••

••

U ... ~

bilernemek;

;

•

•

a .. '. kaçış; sığınak, mclcc; ~ Lu•'•

ı.I'.~ kaçınılmaz, bertaraf cdilcmez, savuş·

tu"-ıamaz; ... ~i ~ ~ ~ J:, ~ yapmaktan

başka #.

çareleri yoktu; •

#

•

(~ "-"~; ~. u'- :",. ""wl adeı

#

gönnek, hayızlı olmak;

~ [tek.is. iL ve G~ adct gönnc,

•

hayız;

211 ~" •

... .. . .. caklar mı?; 1ıı..:JI ır': ~ı,... VI ...

:i'.,L\~ hayızlı; •

[müe.1 ve

.. .

..ı.,.. . ilol,>-. ~Il.,>- . .lol,>- bkz. .lo y ;

.. . (~) (.p

_.

1~)rJ" i

baktım, tam karamı CJI ...e) çevirdim;ı:..~ (. ..için) vakiıtayin etmek;üı-ı (b-i) yıkmak,

(Js- bıi)

mahvetmek;~ (fir~·atlfll. zamanım) bekle-

•

•

haksızlıkla.

el koymak,

••

rnek.! kolJamak; ı:..-=-"'- i zamarum beklemek;

ZC?rla

cJb- bar. gece kulubU;

zarar, A..ı

1;1,:,.

ç. .:.ıl bar. meyhane;

hüküm veya karardan gelen

~

ölüm. yok

.)ç-- .......

...

o

..

•

•

•

gayri adil; zarar,

.. yanlış. hatalı, haksız

ne yazık! ne: kötü!;

..

"i

~"f' •

.. tam yerinde bir davranış! pek

d.

-

ç. ıJ~l, fırsat;

o _

•

delip geçmek {kılıç vb.};

sannak, çevrelemek;

(bşi,

('"':-'

Y h-nin)

~

.\ arasıra, bazen;

•

t

i

~.

t

i

•

•

Ot.

•

J bazen. •

arada bir, (~L>-~I) ~L.,...-~I

o

i

y"-"< ol ve

J

i

~~~L ~ arasıra. bazen. arada bir;

. O.

b-ı)

başına

ıo

i

~\. ..~ı ~\ genellikle, çoıunlukla; J~ • v'r- bir süre· bu arada·.' .. OL· o zaman , "~

•

i

i

i

i

•

•

..

gelinnek. musaHat etmek. sarmak;

•

<S'l,>-

bkz. ..ı y

zamanı gelince; tam zamanında; ~~l li •

lO'

o •

-

ı'"

.o.e göre; iJ J '

olmak. vuku bulmak

yı ıJ~ şimdi lam zamanı(dır); vakti i

i

•

geldi; ... ul ...J .:.ıl,.. o.. yapmanın tam zamai

O.

'.,

•

•

••

i

•

ç.

ol

it ~ ~ •

•

J& iddialarına i

i

i

•

i

_

•

i

•

i'

i '

/'-1 arasıra. bazen. arada bir; ~

•"""" • •

o vaki t, o zaman;

.!.ll~ o vakit. o zaman;

..

mdır. ir! C! iJl ~ ul,.. ltı hala anlamaya-

oi

.

JI ~ ,y ya da ~ J ~.,:,. c.:r.-ı , ~ .u.ı "'-:r ve .".;.-~ ~ ,y ve J ~ ıJ:'! .. i

(~)iJl,..; (~, 4.i.H") (vakit] gelmek, ginnek.

••

ol

•• o • •

i

•

' _

iJ\ ~ ve ... iJL ~ ~ ... yaparken;

göre; ~

.

•

J [fiilden öncel J

•

2J,>-I bkz. "ı.-;

•

•

o _

ı..,ı".-. y.l!,>-. ..,ı".-\ Jl,>- • 41 "ı,.- bkz. J Y ;

•

i

şimdiye kadar; ... ~

~ =~l,..;bkz·~F;

.

W-' ~i ,y o

•

••

;

yaklaşmak; tesadüfen

•

zamanki; ~l ~i ~l şu vakte kadar,

•

Oı

•

hemen, şimdi; şu vwl(te);

akibet. ceza;

~ ~~ dokumak;

.. ci

•

0_

, ... ~ ... ~ bazen; ~~~i

<J b-nin, bıin)

içine işlemek. nüfuz etmek; rJ~1

-

bir kez, bir gün; \.H

(J ...•) delmek.

gelmek, (ceza, bela vb_I;

~

dagru

... ~ {mud. meb kuL]

..

sannak. çepe çevre satmak; (\o:" bonn) başına

••

•

... yapar yapmaz, olur olmaz; ~ bir süre; •

•

~ı,...ı zaman; uygun,

•

rJl" ; (~, rJ~) (b·nin) her yanını

~

•

oluş; • •

...anda,; (baAlaç] ... dIAı zaman, ...dılında;

~ Hayfa limanı; ~)

••

zaman,

..münasip!; -

• o' •

- .. ..

•

ziyan,

••

rnek, kaUamak; 1 ı...", ,}ll ı:r-N fırsatını bekle-

ele geçinnet, gasbetmek; ı..'.

.- .

.

sınırlamak, kısaltmak. azaltmak; ıj;~ (bıi, ıJ- bıe)

~

b-e) zulmetmek, adil

davranmamak, hakkını vermemek;

veya

.

e) döndüm,

~ (!>atlaçı .. .iken; yapıııında

• •

i

•

• •

•

,

•

212

.t;,,;..'.

•

t" harfinin adı; r~~ (= rb-b.)

.. ı,;.. .,

.....

rünmez olmak;

ılı,;.. haki renk, toprak rengi: '" -"

J.~ [is.) gizlenen, saklanan şey;

:ı:~;;;' ç. ç~ 11"; sır; define. gömü; ~~

JJY.llJy bkz.J,,;.;

rL;.. ham. işlenmeıniş; tabak1anmamış; keten;

'.....

~J ~i define. gömü; tabii kaynaklar;

.

tecrübesiz, eAitilmemiş, kaba; ...:.ıl..ı,;.. [çoA.)

.

.~ ham, ıabaklanma•• •• Jı,~ ham lif(Jer); ~j

vb. nin)

.-..

rlj.\ hammaddeler;

~

•

ii

ç. ..:.ıL sütun (gazetel; kare (sauanç sayı

hanesi MAT.:

•

•

gitmek; (insan) avare avace gezmek,

başıboş dolaşmak; ~ kııma) balmak; _ ,

....

(~)

. ..

(deniz] dalgalanmak, kabarmak;

~ ve ~~ [hayvan] eşkin gitmek; [at]

yaramayan dış

kıSıTU;

-

-

,

'~.. u (~

.

..

~) kötü olmak; köıü kişilikli!

şerH olmak; C-.ıL;u kölü davranmak; kötüy· mUş

.

gibi davranmak;

~ dalgalı

sıkılmak:.

kendini kötü

hisseımek;

, .

~

kötülük. ~r1ilik; iyi olmama, "ölü durum

[hasta vb.); • • ~ süprüntü. artık; •

..

• •1

• • • • ••

,

~ L' J.~, i.' ~~ Lt'I"'köU ~; ç.~, oc..:"" t.

gitmek;

~ eşkin gidiş;

~

'

..:..ı~ [çoA:.) gizli. saklı şeyler; sırlar;

•

tıns

-

•

(~,~.~)(hayvanı eşkin gitmek,

,

••

•

~ gizli saklı;

vb.);

[atılıns

işe

varii, flÇI;

içki yeri;

•

yatak;

~\.i.., ~~ ç. J.ıi/Ji-.. yı;" büyük kap.

•

ı)L..,j. ç. ...:.ıl. han, oıel, kervansaray; meyhane.

••

•

slAınak.

J.~ ç. ~L. ~\ çadır. maA:: [hububaı

r~ ham petrol; rı;.. ~ ham şeker, :ı1~1

tahtası

gidilen yer.

sık sık •

ri; .) mış deri(ler); rL;..

j,jl,;..

..

~ ve ç. ~\;U giz1enilen yer; bannak.

basma, pamuklu bez; (ç. ~ı..I,;..) hammadde;

•

.

cı • ~ (bıı) gizlemek, saklamak; ~giz)en••• rnek, saklanmak.; ~L 11'; görünmemek. gö--

cJliL;... ç. ı.,~ıj.. hakan. imparotor,

hammaddeler; 1

".

tms gidiş;

ciddi

deniz;

sahtekar. hilekar,

şerli; gareı.klr.

dolandıncı kişi;

kinci. hain;

[hastalık],

[koku);

zararlı. muzır;

iA:renç, mide

bulandıran

213

4\ daha kölil; daha berbat;

(y .. .dtn) haberdar, farkında: ~L H.. bır

•••

LL~ kötülük; garez, kin vb.;

r.?

• • •• LI ~, i ~) (bıi) denemek, tesl etmek;

(bıı)

(bşd~)

tecrübe etmek;

deneyimli!

ıee·

(Allah (cc.»); (ç. "';:?) uıman, mülchassıs; ••

•

,

(bşi, b-ı)

iyi bilmek.

hak·

•

.

•

)~ ç. .)':'!1,;.... deney tüpü KIM.;

tanımak;

bı

- .'

.

i.tl,;.... ç. ..:;L yazışma, mektuplaşma; (özl • •

yazılı] bildirme, haberverme;

.,

(b·e) yazmak. mektup göndermek. mektupla

(ilanlardal; ~..".....ılı i J!L..;.......

anlaşma koşullarını

gözden geçinnelc, müzakere eımek, anlaşma

..

masasına oturmak; ~, (b-e. '-i bşi) haber vermek, bildirmek; (b-ile y

.

konuşmak;

(b-e, Y

-

bşi)

bş

hakJc,ndo)

iletmek, rapor etmek•

.

.

ihbar etmek; ~ (b-i) soruşturmak;..t.L;.; birbirini haberdar etmek,

haberleşmek;

zışmak, mektuplaşmak; c(;: b·ile.

..

kında) anlaşmak

için

görüşmek.

ya-

J ...hakmüzakere

etmek; ~i (bıı) incelemek, (etkik etmek; (b·;,

bşı)

denemek, sınamak, imtihan etmek;

(b-i) deneyerek ö~renmek, tecrübe edinmek;

_.

-.

(bıı) iyice bilmek; r;'· .1 (b-t,

... haber. bilgi,

;:? ç. )~,

.:r .. .ilt);

malumaı, mesaj,

f"dpor; söylenti, dedikodu; olu. haber; tarihi olaylar

.)(;..I::f. ~L

sına birini sormak;

...

..., "IS'

r- J J>->

•

•

•

•

(ço~.)

birini bir başka••

4)\5~ ı.; 4)1S' veya

gcçnUl'e kalmak. mazi oL-

ol

o;-?:, ~ deneyim, tecrübe; bilgi; ;::: (y ...dt) tecrübeli, deneyimli, usta; (Ybıi)

.. •

•

adresi

••••

konuşma, haberleşme; ~)1,;.- i.,.1,;.... u

• •••

·n

harici

.•

.•

konuşma; ~.r i),!ı;.... gizli haberleşme; ı-li •• • •• • • ••••

.

ı.:.ı'..r.L";"

,.

.'1 istihbarat bürosu:

ı.:.ı1J!' .;, .ll

4.J~ şahsen başvuru (ilanlarda);

. ..

)~~ bildirme, haber verme, haberleşme,

nol, mesaj; rapor, ihbar; •

ı$:'~~ (na't] haber., haber verici; ,-

.,.ı,,;..; anlaşma için bir araya gelme, müza-

kere;

..

mektuplaşma;

J~' ç. •.: l. tetkik, araştırma. inceleme; deneme; deney. tesı, lest

. 1

tutma; [bilimsel) ampirik bilgi;

imtihanı;

araştırma,

,.

leste tabi

. ..

deney; deneysel,

~~j"'"J ":;1)\.:>1 yazılı sınav·

.•,

•

• • ...

lar, imtihanlar; :'~!i ~ ~ deneyerek, •• ••• tecrübi olarak; )~)'i ı.:,..,.,J deneme! test

. . . -.. aıamas1nda; )~)'i J..... teerübi alanlar; . ı$:'~' deneysel, tecrübi; ampirik;

,

'

~~, deneycilik, ampirlım FELS'; •

)1.:-;.: . ~ ç. ..:;1. tetkik, inceleme, ar~lınna;

mak'• .'

yaı.ınız, yazışma

-

••

.. telefon ile

... y

lütfen ...e

•

iJ!L':'

kında) bilg\' haber vermek. bildirmek;r.\;"

temasa geçmek; (b·ile)

4

ratuar;

.# /i (bıi, veya '-:l bıi) iyice! kapsamlı olarak " bilmek: uzman olmak;.]"i' (b-e. Y

•

~ asıL. hakiki anlam; (ç. J!ı';"") la00 ••

riibeli olmak:

•

bilen. tanıyan, aşina. yadırgamayan,

..

..,' 1 ":;1)L:-';'· .)'1 i Jlı istihbarat bürosu; • • • •

~ ç. uJ- rapor eden, ihbarcı, muhbir;

detektif;

214 •• ~ ç. ~'- laboratuar;

•

•• c..r.:-)(dn~gi) f!Onda pişirmek; ~i ••

•

?

..

kaybetmek;

j

••

•

~


1t;

.Jı,~ deliLik, çılgınlık, dengesizlik;

•

ç. jl.,>-I ekmek;

•

y

i ~ ekmek, somun;

u (j..>.)

• ...

ş.

'$~

o-

•

durdurmak; (b-nin)

J. ,~. uj~ ebcgümeci DOT. MaJva

,-L; .. ~.' ekmekçıhk. fınncıhk (mesleAi); .

••••

•

mak; ~ a ~.

..

şaşlrtınak,

~ ; (~) (bşi "":" hş ile) karışıırmak. kar~ o

bulaşormak, kanşıırmak.

•

rnek; (b·i) çılgına çevirmek;

ber-

.h....;.

.

•

:j'.,

..

?' [akıl) ka-

Y kanşıkJtk; zihin bozuklugu, deHlik; J;7'- deli çılgın; atunak. budala, alık;

_.~

-.. n; n;

latlı;

berbat eden; sorumsuz, daversiz

yı

J G-I • ZI'h'ın kanşıkhgı; • J ~ ~eli. çılgın, aptal; ahmak. alık; J. ., • karma kanşık. karman çonnan;

kişi;

..

i (~) (bıe) vunnak. (bı,) dövmek. •

•

çalmak. Idavul vb.i]; (yl:Jl kapıya) vurmak. •

•o

.. . . .. . "

allale bullale.

çalmak; (ayağını Jı'J~1 yere) vurmak (hay-

"

."

...

kanşık;

davranmak; (b-e) vurmak, darbe indirmek;

(~ i.,>- u (y., y.ı lateşl sönmek; LL=ı-•• " ." •. ve '"~ ç.••. ;..1 bkz. ~;

(b·i) vurarak yere yıkmak. devirmek; (bşt)

~

vanl ~Ip ~ ~ rastgele. gelişi güzel

vurmak, çarpmak. Çarpıp sendelernek, tökezIemek; kaybolmak, yolunu kaybetmek; el yordamı

karma·

••

1.# herşeyi kamıakanşık eden, kanş· ~. tıran,

kanştırmak; (bşı)

(b-i)

nşmak, daıılmak;

~.::j o.;. kannakanşıkşey; meyva jöleli

zihnini

.,

balınnak; •

o

karışık hale getirmek, kompleks hale getir-

mak; ~ (hii) karmak. karıştırmak; (hp) yüzüne gözüne

Jç-) kanşmak, kannalea·

nşık olmak; delirmek, çıldırmak; Y

•

J:-". i~ ç.y.ı;... rınn;

bal elmek.

kafasını karıştırmak.

(b-i) şa~lrtmak. sersemletmek; (b-i) çıldırt­

sylvetris; •

(bı') kanna kanş>k hale sokmale,

kanşunnak: (Iri) engellemek, mani olmak,

.1.# • J. ç. 'j~. ıJ J- elanekçi. fmncı; .~

telaş/acele etmek, koşuştunnak;

ile aramak, eli ile yokJamak; diren-

rnek, mukavem'el/ direnç göstermek; (at) dörtnala gitmek, koşmak, selirtmek; ~i (bit) vurmak, çarpmak; direnmek, direnç/

mukavemet göstermek; el yordamı ile aramak, el ile yokJamak; kaybolmak, yolunu

." ~

,.

".

ç. y\y bkz. ~ ;

L.>- havyar;

l ';

..

...

.?'" i (j» (b-t) ihanet etmek, sadık kalmamak • vefasız

olmak (b-;

kandırmak, dolandırmat.

oyuna getirmek;

••

?ihanet, hainlik, vefasızlık, sadakatsiz-

Iilc, kandırma, o'

)

dolandınna;

i> vefasız, hain. . sadakatsiz; üç ka#ıtÇI.

dolandıncı;

2!5

.

{kitap); ~\y son safua, bölüm, sahne;

.ii; hain, vefasız. sadakatsiz;

r

..

." ~yüzükJü. yüzük takı1ı [el);

o.

ii.

i

<.p. "*"ı (b-;) aldaırnak. kandırmak.

•

oyuna getirmek, dolandırmak; jı\.;..ll; münafıkça,

. ikiyüzlü davranmak; pl=

.-

.. .

.

-,

~

.

;

?

~ ve ~ı;... kandırma, oyun, hile:

...\.;~hilek:lr, düzenbaz, kurnaz; o.

..

.. -

?SÜnDel;

?ç. ~l:..,;..1 damat (akrabalık ilişkisi];

mak; (bı; ~ kolp/~ri) mühürlernek. kapat-

damat, güvey (dülündel;

mak, elkilenmez, tesir edilmez yapmalc;

~b-. A.ib- sünnet;

(bı') biıinnek,

sona erdinnek.

(bıi)

bitirrnek. tamamlamak. sona erdirmek; [ya·

ra) kapanmak,

iyileşrnek, kabuk ba~ıamak.

. r(~lı-4ı ylIzük takmak; 1r ~.

..

onmak;

.,

....

~jJ~ altın yüzük takmak; ~~(bl') bitir· rnek;

(b§ı)

lamamlamak;

..,.=>-mühür; (ç. r""I. - . ry) " mühür. dami

ga; damga izi; = ı • •

•

eO

•

•

..

?U ,.;> a (?) sertleşmek. yoluntaşmak. pekleşrnek; aA;dall, yapışkan

. -

pışkanlaşmak; (sıvı) pıhuıaşmak, top

damgası; ~L ~ mühür mumu, kırmızı balmumu;

yultmak;

--sebep olmak; ,r;u=?:

•• i ?tromboz, damarda veya kalpte kanın pıhtılaşmsı TIP.;

•

)~tortu. telve, posa, çökel; döküntü.

••

lakı.mı;

ö)ı'>tortu, telve, posa, çöke!;

,.ı\';-ç. ~'.r [daha çok üzerinde mühür •

bulunan] yüzük; mühür, damga;

•

1 I""L...;..

••

ı

.. e:-JI

..

-

J;;"; ~

beyin trombozu TIP ~

)I,;..pek, koyu; ~dalı. yapışkan; pıhUlaş•

mış,

med, Son Peygamber (sav);

~

.f:i'üpıhtılaşma, top top olma;

~IJjl evmik ylIzüfü ".; ·11 I"\>- Hz. Muham·

rl;l>-ç·1"'1 r

kesilmesine

....

'"

top top; kesilmiş sütün Icatı kısmı;

• •

,,;.,n- n· n·

(mühür! ylIzük;

J- -

rb-milhilr mumu, son, bitiş. sona enne;

r~1

pıhtılaştınnak; [sütün)

süprüntü; ayak

. •

top ol·

mak; kesilmek {süt); ?Ve ?~SI\l'Y') ko-

o.

••

olmak veya ya-

••

~.r' ~ posta

;,.;

__ o

i (?) {çocuA;u vd.i) sünnet elmek;

•

~ i (~; r~) (bı') mühürleme~ damgala-

(Allah)

-

sünnet olmak; •

•

__

~-,,"son, nihayet. bitiş;

J sonunda; son olarak, ergeç, ilerde; f

ifl.>{na't) son, nihai;

-

--

~~ ~ son

söz;

•

,

,

,

•

p a ( p ) (V- bjden, .. .ılen, dolayı) mahçup olmak; sıkılmakı sılc.ıntı duymak;

•

•

p

•

ve p~b-i) utandırmak; (b-i) sıkmak, mah·

çup etmek; •

rb-lson, bitiş, netice, nihayet;

--

.-

W~. ~Lr. ~r

1l; son SÖZ, halime

•

~..:r" dtn) utanma; çelc.ingenlik. utan· gaçlık, mabcubiyeı;

••

~

•

\:! ne ayıp!;

216

p

slk.lgan; çekingen. utangaç;

,

Jp

.;!.J,...;u

utangaç; sıkılgan. mahçup. çekin-

anestezi. narkoz venne;

uyuşıur·

ma; ):ı~

gen;

organ, uzuv;

uyuşmuş.

hareketsiz;

ininde gizlenen [aslan];

•

J~utangaç;

•

~

•

•

••

utanç verici; ••

•

, ıı.,.;...ıı.,"",,~ı •

,

#

i).)~ kriıalitzoo.;

aJçak~;

,

namussuzca

cdep yerleri;

•

..ı,;.. U (,ı,;..) (toprağı)

,

;ı.u.;

saban ile

işlemek, sünnek;

,

)"1 ' - -

(s.l anestezik.

.

ağı

dindinci; (is.)

(ç. ..:.ıı.) anestezik, ağı dindirici; uyuşturucu; ' )...ı..;.... uyuşmuş,

, ,

i),ı,,;.,..

ltoprak) saban ile sürülrnek; Ideri) bu-

sarhoş MIS.;

hissetmeyen;

harcmde tutulan kız;

• •

J<.u- i (rfu) (bıı) tınnalamak; (bşi) yarala·

TUşmak, kınşmak;

...

•

•

~

,,ı;..

·

J

•

••

ç. ,)J..ı...;.. yanak; yan, taraf; 1 r

hakir,/hor gören bir tavır

.' . ç. ,)..ı.;.. .~

.

..ı,;.. ve'~

takınmak;

.

sabanın açtıgı iZ,

.-

')J..L..;.o\ ç. .l:!,)~1 saban izi

.

hendek;

tt

ft';

kank;

çukur,

.' .

..

)..l.i--

(kol, bacakJ

uyuşmak.

mak; relç olmak! geçinnek;).ı..;. me almak; (b·i.

lal etmek;

(barışı)

• ••

.;:~= .)~;

çocuk düşünne;

(J.ı.;..)

Q

koid~/erinj,

bozmak; (h. +b·nin

kanocalan· il

(km) hare-

bıı) uyuşıunnak, hissizleş­

,

.

J;-J? ç. ıJJ~, JıI~1 tınnalama, tınna·

lama izi; sıynk.; , . t.ı,;.. o (t~) QJ·i, ıJ"

.. .de) oyuna gelinnek; ,

(b-i)kandınnak.. aldalmak.t.ı,;..

...de) aldanmak.

hatalıl yanlış

(;ıl,,;..

,

( ... 1) uyuştunnak, hissizleş-

uyuşmak, hissiıleşmek, karın-

calanmak: rahatlamak. sakinleşrnek;

••

).u-

•

••

...

bölmesi. harem;

izlenim edinmek;

dolandınnaya çalışmaltl u~raşmak;

maya/

[kadına)

özeloda;

hareketsizlik;

)J.7 uyuşmuş. kanrıcaJanan (uzuv]; uyuşturulmuş;

mak;

V

davranmak;

rarafindon)

aldatılmak. kandınl·

• •

ve iJ"ı.~· uyuşma, kanncalanrrıa; uyu-

hareketsiz.

(edi!.)

(h·;) kandırmak. aldaımak;(b·i) aldat·

t,.u.uı (ı...:J

ç. )).ı.;... )\J.j..I • .;:!,)~L perde; çadınn

şukluk. cansıılık.

sıZ,

ıe'

.

vennek TIP'; )"ı,;..ı

kadınlar

ih-

. .

(~ hakkında) yanlış

).l.:o-

b-nin soy·

.....

tirmek; (... t) anestezi uygulamak, narkoz

linnek;)';';";

parça

gmlığım) tanımamak, bozmak, çi!nemek.

•

vaktinden önce d~an çocuk, prematüre: tl.ı.;..

parça elmek; (edep

hırpalamak.

refim) lekelemek. leke sürmek. karalamak;

ö.u... ç. ..uv yastık; minder. ~.ı.;..

mak, berelemek, Ylrtmak.

.. ç. hile. dolap, oyun: Uo.,w..\

hatalı

~J?

kibrini

olmak;

kınnak, karşısında

,.

..

ı.$~

eAilmeye mecbur

tutmak: can-

~J.7 ç. ~ı.,w.. hile, düzen. dolap. hile· karlık. dUzenbazlık, dolandıncılık;

217 ,

t.,.J..j..ç. ..:.ıt, r~ hizmet; çalı~m.ı: I~.

tl~hilekar. düzenbaz; atdatıcı, asılsız.

.

görev, vazife; çalışma, iş eylem;

hayali;

t:!~L;.'lço~.J hileli, daluvereli işler, elal-

.

•

•

işler:

hayaller, semplar.

•

t ..u......ç. t~\is.o

küçük oda. kabin; yutak

.. ortaya çıksın diye; ~~! t.,..&.1 askerlik - ,•-

•

•

• • ••• • • hi7.meti; ~l::ı:-~!"'»-I mecburi hizmet;

.

"

rl..ı;·-ç. i~ hizmetçi, uşak; (kadın) uşak;

odası;

tl~ hile. oyun. düzen. ihanet, dolandı­ ncıble:

~\.ı..;..hizmetçilik; servis; iş. görev; "

çUrilk.

esası

olmayan.

yanıltıcı,

temel·

siz. asılsız. hayali;

iş

J..ı..;..a sertleşmek. pekişmek; uyuşmak, kann·

..

yapmak, hizmet etmek; (birinin) tarafını tut'. mak, taraftan olmak ~) 'il ~J....j.. topra~ı

.. -

-

•• _

.

işlemek; i ~ ..:.ı\..~ ~ ona çok hizmet • •• • • • • • etti; iJ')li yıs) r..ı....;.. b·nin emrine amade • . • . ....

..

. , .. .

olmak; .i.J"j.j ~L.u r.ı.;.. b·"i" şahsi faydası!

.

menfaati için çalışmak; tJ"'1.L..i.l1 r~Aşai Rabbani ayinini kutlamak HRI.; r.ı.......:.- (b-i) ücretle

iş

verme,

çalıştırmak,

hizmetinde kullanmak;

(b-r) iş vermek; (b-r) iş sa~lamak; r~1

(b-i,J için) işe almak, iş vermek; (bii kanııı hiz~t kunurdannı) çalıştırmak, işlelmek;

bulma kurumu;

iş sağlama;

hizmet, görev,

.. . .

vazife;

-

~~I,;..ç. rl,.ü..,~J,;.. (ev içi] uşak, hizmetçi,

garson:

t.,.~l,;...(kadını hizmetçi, uşak; dadı; gar-

~.ı..;..Il, i @-J...,j-) hizmet elmek! vermek: işi.

görevi bulunmak; çalışmak; (b-e) hizmetçilik

işçi

ve

r1J.ı'o...:-,,\(hizmele) açma; kullanma, istih-

işçi, Çalışan;

calanmak;

iş

bulma bürosu;

dam;

t.ıL;...hileli. aldatıcı, sahte. yalancı;

0_'

.. . f-~i \. -s:'..

f-.ı.;.;iş bulma! sa~lama;

ikiyüzlülük;

ı.r'~hilekar, aldatıcı. hileli, sahte: boş, yanlış.

rj

~ ~.;;..

•

~

yürütülen

... ~

. ~ırJI bıin hizmetinde; ~~ J emrinize . ., ... amade, hizmetinizde:; gerçekler ,

t ~hayal: ser.ıp. ılgım. yalgın; ıından

..

son;

, ~~ ı;.. hi zmetçitik.:

.-

rJ~Ç. f-~\:;... iş veren, patron, iş sahibi: • •

.

4,.J..I;"..ev

,

sahibesi; [kadın) iş veren;

~J~tronJukt işverenlik;

•

r..v......ç. iJJ- iş bulma bürosu, iş ve işçi bulma kurumu: f-~'

•

aç. UJ~ iş veren, patran; ,

•

..,

r~(KNş. r'!'"~-

.

.) ç. YJ- çalışanlar,

işçiler;

.:.ı~~ ıJ~l,;.. (b-Ur) arkada.t dost olmak. dost-

luk kurmak;

...

(bıi, J için) kullanmak, (bıdrn) J amacıyla)

.:J.ı..;..Ç. yı';;"! arkadaş, dost, sırdaş;

yararlanmak, istifade etmek;

ı,ft.ı..;..arkadaş,

r~hiıınet

verenler, hizmetçiler;

•••

>.ı..l:>: ı$.y.,J;..

hidiv;

dost, sırdaş;

218 ı.; J!J..jı-

Jlr.. [su] şanlu;

hidiv ile ilgili;

• ••

. . ts.l.;.,.:,.,.... itaatkar. uysal, boyun tAen;

i~ ~i.i..,;,,· ·1 kendini teslim etmek; ., •

• •

,

J,l,;. i (J.Lı;..) (bıi ya da "-i bıı) hızla almak. fırıaııp

... A.i.iN sapan;

J.l>-

••

il

•

almak;

(J....... "'i......)(b·i ya da ~ b·O [gÖÇ •

· ,

lJL",l.,r Horasan; •• Iy.,r ; (y f) (...1) yıkmak, harap etmek, yerle

eımek, bırakıp

gitmek;

••

•

•

f Yf Yf y

mak. ters gitmek. problem Çıkmak; J,)L...,;..

J.)~ takati kesilmek. haısiz düşmek;

..

harap. dökülen,

bozuk,

hiımet

••

...

dımsız

~~

düşmek;

ç. y

aşınlık;

sakinleşme; aynlık,

ihtilaf. aksi-

•

JI.i.:i•.i1

,

bı.rakma;

mallubiyet. yeniigi;

r

lJ~jo- yıkık,

yorgun. bitkin, halsiz. hitap;

moloz; kırık

... dökük (ç.

A.ıf\)

döktik, harap, viran; bozuk,

hizmel dışı, hizmet harici; •

•

~J'ü

ç. üL yıkma, harabeye çevirme; ,.

ilaalkat, uysal;

• Il,; (ftr) [akarsu] şınidamak, ses çıkannak;

'.

sabolaj;

..

kapaklanmak; secdeye kapanmu; ~ o.

oı i

~

i-

.....

~)'JI yere kapaklanmak; ~.I.t loft'! .,r önünde o. •

••

o

•

i


.ç.

y)i,;.. yok edici, muhrip, destroyer,

. ' horlamak; ;? <...,-.?, )J.r?) düşmek, yere

;

y ~ •

•

ıJJ'

n; sabotajcı;

Y.iu yok edici, muhrip, destroyer, , . y J~ lcinjs.; tek.is. iL keçiboynuzu, harrup

•• _

secdeye varmak; y.ü ~ fayaklanna kapanmak;

y fdelik:; iıtıe delili; anOs;

harave, virane;

yıkıntı,

ı-1,1;.,=..,,1 itaatkarlık. uysalık;

,

kanunsuı.l~

yıkınu; •

J.l.;. =>ı,S.L"'" •• •

• .i..... •

dökük;

~I.r? ç. vI, ~i~ harabe, virane,

.. -·1 kendini teslim etmek;

J;~

kınk

J: harabe, vitane; yıkıntı;

yljo- harap, viran;

Jik. terslik; •

gibi,

harici;

A.ıf yıkıntı,

•• J.;l:i.; yorgunluk. bitkinlik. kuvvetsiz:Jik; rahatlama,

yıkılacak

••

~~ ç.

çıkmak;

yıkı.k, vinuı; bakımsll.hktan

dinsizlik,

·0 ,

lJ"'J,j;.

yıkıl·

•

~.t

• •

f'J

delik; ilne delili; anUs;

J.L.:;u\ güç bir zamanda terk. edilmek; yar-

tersLik. aksilik, problem

••

mahvolma, yıkılma.;

yıkılıp

•

kalmak:; yeniLmek. matlup

•

mak, harap olmak;

melc;J.l>- [e,m.) başar.unamak. aksH;k ç.k· yardımsız bırakmak;

•

olmak, y.,r vey.,rı yıkmak; y

memnwı/ hoşnut edeme-

(b-i) terk etmek,

•

bir etmek:; y.,r a (yl~) yıkılmak, harap

•

arkada kalmak; (b-i)

•

•

•

mancınılc;

bir zamanda] terk

..

".,r ve"'.,r dışkı; bok;

•

savurmak.

.

l.s.,r a ("f) sıçmak;

DOT;

...

~~ tırmalamak; kötü

bir

şelcilde

yazmak,

219 karalarnak. yazıvermek;

hışlfdamak

bozmak. tanımamak. sayınamak.; ~

SUR.;

•• ~f(bş') kar:ştırmak:. dilzenini bozmak;

V

.

... ~ b.i ... i1e yüz yüze getinnek. karşı kar·

~j(bfı) bir başlan bir başa delmek; (bşı)delik

şıya bırakmak; (~b·i) dışarı çıkannak. getir·

deşik: etmek, kalbura çevirmek; (bf') boz-

rnek; (~b·,) dışan atmak. kovmak. deret·

mak. sakat1:unak:, zarar vermek;

rnek. yerinden Çıkarmak: (~boi. ~ .. .den)

..:J

f

II

•• (..:.ı ",;..) (bşı) delmek, delip geçme";

..J?

.fÇ. . .. -

..:.ılfl, ..:J

.:J

caydırmak.

delik; halka, bile-

•

,.

-

.ı.:ı-ı y.

#.

V

•

[ıreni

mak. dışarı çıkarmak; (b·i. bı') dışan almak. kovmak. defelmek; (b·i. bl') elemek. dahil

ber.

. . u tf)

etmemek: (bıil mÜslesn. hariç tulmak; (b-i

)..rgergedanı.oo.;

U

kannak. keşretmek;

•

raydan Çıkmak.: V
~f'deneyimli. tecrübeli. kalifiye; reh·

- .•

'''uz geçirmek; (~ bı,) bulup Çı· ••

zile. (delik etrafındakil:

,.

..-

çıkıp giımek. (.;,' ...dcn)ç,kmak.

• Jiıe. mesleje) alıştırmak. öyelmek. talim

hasıl olmak. do~malı::; (dışan) akmak. sız­

enirrnek; (b·;) eAitrnek. yetiştirmek; (bıı)

mak; aynımak. uzaklaşmak; çdonu yapmak,

damıtmak. imbikten çekmek: (brı) çekip

meydana getirmek. dışarı çıkmak; (~ bşı)

çıkarmak. ıorla sökmek; (bıı) anlamak,

terk etmek: (ı,;,- .. .d~fl) laraçtan, binekten)

mantıki sonuç Çıkannak, istihraç etmek; (bıı)

inmek, çıkmak; (ı,;,-- ...dt,,) hasıl olmak.

açıklamak. şerh etmek. tersir elmek, i:ıah

kaynaklanmak. doAmak. (V- bşin) neticesi

etmek: V1(b.i. bıı) dışan Çıkarmak. gelır·

olmak;

(..:.f ...den)

mek. aynlrnak;

çekilmek. kendini çek-

..

-

.

rnek; (bıı) boşaltmak, tahliye etmek {öz!.

V ...1) bırakmak. (..:.f .. i/t)

bir/iklenl; (b·i) deretrnek. kovmak; (bri,örn.

(v" .. .ilt) anlaşamamak,

eltktrik dalgalarım) yaymak. saçmak; (bşi.

ilişkisini kesmek:

ihtilafa düşmek; ~ bir anlaşmadan,

dışa do~ru çıkarmak, çıkıntl yaptır·

... in)

mak; (bı; apttn) çıkarmak; (bıi) ortaya koy·

istisnasını teşkil etmek. istisna olmak. (~

mak. meydana çıkannuk: (bıı) hariç tutmak:

...rle) aynealıklı olmak: V tommım); dışına

(b.i rJ' ülkedtn) atmak, dışaoya sürmek. sür·

prttlSiptfn) dönmek. sapmak:

Çıkmak: (~

mak;

V

örn. dili)

..~..,'l

... e) yabancı olmak. ait olma·

cd' .. .e)

dahil olmamak:

... ;;. ... ile sınırlıdır. sadece ... dır;


.J} .rJ' ,.. . . b:'.r' b-nin mal veya mülkline

güne yollamak; (b·i rJ' iııen) atmak. çıkar·

. .

mak:

IJ ••

•

ei koymak, istimlak etmek. tahliye etmek:

.. .t) saldınnak. üstüne allamak. ~ ...e

(bıe)

ses vermek. çıkarmak {enstr}; (bir gö-


ruşıi)

ileri sürmek. beyan etmek. ortaya at·

karıı) dövlişmek.;

ayakJanmak.; (jJ:- kanımu kuralı) çiA;nemek.

•

mak; (W.J kokıı) yaymak, çıkarmak (ağız·

220 d.lII. midedenl: (b·i) eğitmek, yetiştirmek:

••

•

io:--.r ç. ..:.ıL.:-.r ÇıkıŞ, çıkış kapısı; çıkıntı,

(h-i) alı~urmak. talim yaptırmak.; (O)'IUl/I)

şiş,

sahneye koymak TİY'; (/ilmi) hazırlamak.

cenaze töreni veya defin;

yönetmek, (filmin) yönetmenliğini yapmak;

...dtn) hariç! müstesoa ıutmak/kıl­

(bşi, ır

mak; (bşi) çekip Çıkarmak. zorla almak: (/:ışi) , . . seçmek;c:r ögenim görmüş olmak; (~

veya rJ* okıdda, üniversitede-,

J .. .alanında)

yetiştirilmiş tahsil görmüş olmak;

V

tUmsek, yumru gibi,

fırlak kısım;

MiS.

(li'" vergi; toprdk vergi si \SL.l-lUK.; .J:I.J'? toprak vergisi ile alakalı: vergiye

. ..

batlt veya ekili arazi ile ilgili;

lcin.is.; tek.is. iL ç. ..:.ıL Ideridekil

(li'"

kabarcık;

tümör, yumru;

'Veya

(.Jr ÇıkıŞ; doAma, kaynaklanma; hare-

~ ... dell) mezun olmak;v\.....N ayrılmak.

ket. ayrılma: göç; (~ .. .ı! karı') saldırı.

birli~i bozmak; aralarındaki ilişkiyi kopar-

hamle, atak;

mak, baılanuyı kesmek;
• ~J:

• • retmek, bırakmak;~1 (bşi ~

den)

çıkarmak. dışanya almak; (bş; ~

dt,,)

• •

wrla! çekip almak, çıkarmak; (moden vb.i)

kazarak

çıkarmak. işe yaramayacak

madenden değerli olan losmını ayırmak; (bşi

.'

,-

.Y--l ı:r

.. (J?

raydan çıkma;

ç. uJ- mezun;

~ ç. r[J.';;:" ÇıkıŞ yeri; çıkış yolu. çare.

..

son çare, özür, bahane; mahreç, harflerin

.

."

çokı! yeri; kaıo! ELK.; ....J~' Q ....... ~ fonetik bilimi; •

~.r ö~renim.

••

eititim, talım,

•

yetıştırme;

V- ...den) elde elmek; (bşi.';;- bir kiwp veya

{çocuk) büyütme. yetiştirme; zorla! kuvvetle

dökumondan) aımak, iktihas elmek, alıntı

sökme/alma; meydana gelme, kaynaklanma:

yapmak; (bıi. t/ ...d~n) sonuç olarak çıkar­

tercüme, iznh,

mak, anlamak; (bıi) bulup çıknnnak. keşfet-

•

şerh;

(.lj-i dışarı çıkarma. yerinden çıkanna; boşaltma. yükü indirme: boşaltma, tahliye

mek; •

i f masraf. harcama, gider. toprak ver-

eune; yayımlarna, yayın; zorla çıkarma; ele·

gisi; b·nin ihtiyacına! istetine uygun.

me. indirgeme; (i11~1ı1 çıkarma: i Ij/ktdl'II i

münasip olan, yak.ışan şey;

MIS.

...J.r)

karne ile

verilen miktar, tayin (yiyecek); (ç. ..::.ıL.:-

.'

süsleme; şerit. kenar süsü. dantel. su taŞı;

lço~.ı süsiemeler.

.

işler

yapan;

V

,

..

ç. ~

bulup çıkarma. keşfetme: eAitim, öğrenim, talim; sahneye koyma:

~lj..'jl); (filmi,

."

~~ l..i...A senin

.. istediğin bu: H·· ,1\ V _., -'

silrme, uzak.l~tırma: sürgün: salgı, ifr.ızat :

kendini astlracak

J: heybe. sırt çantası;

tiyatro oyununu} yöneten ...[dirl •...yönelli:

·,

.

... ~ı.r~ ~ yöneten ...(dir.l: ~.;.; mezun olma. mezuniyet, bilirme:

,

.

VL.;.:; ayrılık. ilişkileri kesme, baAları

221 çekilme;

koparına; (yavaş yavaş]

• •

t.'~~ çıkarma. çekip alma, çekilme, boşaltma;

(endüstriyel ürünleri) liretim imal:

fmadcn vb.)

11'; alıntı,

koşarak çıkarma;

özel çıkarma

... L,h? ••

•

•

•

••

•

...dIŞI; "':-)1,;.. dışandan

•

•

... ı;r ~1\j..

•

•

ayrı •...den baJka; ~~1

J

... den

..r-)1;.. (oa't] dış. harici, .yabancı; . .

ii.)~

ı

::ı:-)~ polildinik; 1..:-;~U-l i )ij~ dışişleri •

•

bakanlı!!: rJ'!~i;

ıJ'

c:.ıL.ı

• ••

•

if'

r

r

.i.:': yatıh olmayan ölren-

dilsiz; •

(arttırnek,

!aSavvur elmek; yalan söyle-

•

rnek. gerçeAi söylememek; if'~ karıı) yalanlar uydurmak,

J&-

asılsız sözler yaymak; (~

•

asılsız.

.r-salgılar, ifrdzal; •

••

t,;k--t ç. ..:.ıl. V .. in) özet; V ".deıı) iktihas. alımı;

r

•

zuhnamış olmak; ••

i.lı!~ ç. .liı)\';".

J.r balcin:; inci;•• •

i~ ? ç. IJI hurda demir. metal; ..:..ıIJ..r [çal.] ufak tefek

••

uc,/: kUp<;

.J:,

u, j (..k,;-) (yaprak/an) sıyırmak; (tahtayı.

meta/ı)

torna

tezgahında b~imlcndirmek;

büyüımek, ayırmak;

atmak;

eşyalar.

_LL MIS.

küçük

(et, sf!bu) küçük küçük

daıramak; Jı,:;" MIS. (bş;) küçük kiiçük daA· •

••

hakkmda)

••

parçalara

~? a bakirel dokunulmamışI masum/ safI bo-

hakkmda)

loJ"',j- yalancı; ifıiracı;

abartmak,

.r? horlarnak;

tuhafıye;

•

.,./: ç.

•

CJS:- b-e

suçlamalarda bulunmak;

••

• o' ,

•

u V,j-) (bıı) ıahmin etmek; (bıı) zanllet·

•

i:Pç. UJ' <J ya da ~ ...d~n) mezun;

c:.ıL...,j- dilsiz;

••

rnek.

Cfu özeı, hUlasa Ikitaplar)

•

•

müe. ıL.....r ç. ır

.r, ..

J ~,;- [cin.is.; tek.is. i) ç. ~ı.r enginar..;

~ ç. ıJ)- yönetmen (sahne. film);

•

r· dilsizlik,-konuşarnama özürü; .. . .

ıJ'.r 1

c/i- Hariciler; muhalifler, asiler;

..:.ı~

•

konuşmanıak; ıJ'';-' (b-i) sustunnak;

••

•

•

~~ a (ıJ':';') dilsiz olmak; ses Çıkannamak,

dışanya;

• •

delgi. matkap;

jl.;Nn; n;

yabancı ülke-

~)ı,ı..ı el.Harice kasabası (Mısır'da];

:i

•

Ji dı~ yabancı ülke·

lerde; d'şanda; Qlı-I lere;

[mud. kuL.]

•

•

zımOO.

•

'QUo-

•

jrç. j)L:;... saraç veya kunduracı bizi; • •

dışarı. hari~ dış. yabancı

ülkeler. bölüm MAT.; ..

(bti) burgw m:ukap ile delmek;

j? (cin.is.; tek.is. iL inci;

[.>L...,;.. dış. dış yOuy, hariç lıı.); harici. •

küçük kurşun;

j? u. i

elde etme; [problem. sorun) çözüm, çare;

[is.)

ı,?!'..r ıuhafıyeci;

J~? Icin.is.; ıek.is. ; 1hardal tohumu; hardal;

iktibas etme: netice çıkarma, sonuç

dış. yabancı;

...

•

ramalc. dilimlere ayınnak; Jı,#ltoma tezgahında şekillendirilmek. •

tornadan geçirmek.;

(J ya da ... ~ J bir kuruluşa, lf!ı~ilata, toplulula) katılmak. dahil olmak. ( ~ J

222 kl/ru/ııı

vb. ile) sıkıl yakın bir i1işlö kurmak;

'(J bıin) içine işlemelcl girmek; <..ri

bıe)

düşünmeden

girmek. hemen girivermek,

başlamak. pal

diye dalınak; u~mak, didin-

LO

rnek, zahmet çekmek; 1~15:.,l1

••••

J J, """I hün·

şemd_t,riı 1lt~~ (bil) kurmak. tasarla-

mak:; (bil) icat etmek, Çıkarmak. türetmek;

tl'"

(yapraklanı sıyırma; ıomadan

.-

t';"i

j,1~ ç. ıJ-'" tomacı; yüksekten atan, kuru sıkı

atan.

• •• ,a,ı.r

etek SUR.;

au· .J"

ç. ..:Jl. harita;

lltJ\i..

~;. a (..; ı-")

J~

,U.,.ı..r ç. ~1ı-" kartuş; [kalem)

ve ~\.i.r bunak; sonbahar;

j;;.

koyun;

..;1.,... 1"1,

i~diş

koç;

perimasalı.

fabl;

kU'1un: eski abidelerde kraL ismini gösteren

Jl;" uydurma; masal türünden; kurgu;

kabartma MIM.; günlük defteri;

~;..:. saçma sapan! abuk sabuk konuşma,

yulaf "."'"

r).j-

ç. ,.,ı-ı.r [UI. ıulumba] honum;

saçmalık. boş

• • Jj-

jı Hartum [Sudanl;

.,Ji,; bir çeşit solucan;

saçma

J

~ı:r;.. (na't) solucan şeklinde, kurta

Jj

benzeyen; .1ı.:JıO~ gergedan ZOO.;

if

••

u

(V, ~Iı-") vtr a
canhlııııu

düşmek.

,

abuk sabuk

konuşan; şarlalan .

.

i (~"r-i-)(bşı) yırtmak. yırtarak. kopar·

mak; (bıd.) del;k açmak. (bı') delmek; (bıı)

•••

olmak, kuvvetlen

LI.

•

çocukça. aptalca; (ç. VJ-) geveze.

sapanı

sahtekar;

laf, Zlrva;

... vehim. kuruntu; = lir;

~j.;

r;

-

...

~i;. ç. ı.:J1. baul ilikat, boş inanç, hurafe;

.. Ju,.r

~.

[yaşlı kişi];

sonbahar ile ilgili; 1I'i' ....._ ç. li ~~.,.. kuzu, genç

-

şeklinde;

j

'-"'i'

~J~ • ~~ni şeklin~e~

J').j..

bunakhk; ikinci çocukluk, çocuk

gibi davranma

J

koni MAT.; koni

bunarnak; saçmalamalt, abuk

sabuk konuşmak:;

ç. ..:.ıl- harita;

J-~~

.

mucıt;

;.. • ç. ı.:JI· to tr. ·,ca,

ıl,~ ç. j,)ü..-toma tezgahı;

.

d. ica~

ç. u-'"

~

mübala!:acı;

4J,1j-- tomacıhk; •

ç.

.. f .

geçir·

lazım;

gevşek. yorgun, bitkin zayıf.

keneolu Bar. Ricinus communis;

t Ji'

?. .. , me; JL:iJI J,~ ~~ ıJJ' - bunu yapmak için bir (mn ekmek yemek

(jr

güç~üı., dennansız; gözü yılmış, bezmiş;

gür hüngilr aı1amak, gözyaşlan boşanmak;

!I. '.

ve

takali kesilmek.

kaybetmek; cesareti kınlmak. gev·

delik deşik etmek. kalbur'd çevirmek; (bii) delip geçmek. arasındanı içinden geçmek; (bıi.

iilu)".) bir yandan bir yana! bir baştan

223

r•

bir başa geçmek; (hşi. kanunu, kuralı) boz-

Aj

mak. ihlal etmek. çiAnemek, tanımamak. say-

J)ı.;....

el çabuk.luıu, hile; •

•

mamak. karşı gelmek; ()'~minj. adatı) boz-

bir çeşit pasta TUN.;

Jl"p-"\ delerek geçme; delme: bozulma.

mak; alı~ılmışın dışınaçıkmak. gariptacayipl

i koııunu, töreyi. gt!leıı~gıl çi~neme; katetme,

görülmemiş! duyulmamış olmak;

bir baştan bir başa, boydan boya geçme;

• • J~

. ..

öiCJı alışılmış! boımak. gelene~i degiştir-

J)\;- ~ı~) ya

-.. rnek; J ~I pusııya yaunak; J jü ve";.ıN' yırtılmak:, delinmek;

J ~\

(bıı) delmek;

ıanIU

•

J~ bir

.

~L.- J~~ birinin kulak

yırtına, delme. delik deşik etme;

baştan

bir

başa

geçme. kat etme; yanp

geçme; delip, arasından geçme; çi~neme, bozma, hünnetsizlik,

tanımama,

saymama.

" ihlal etme [kanunu. töreyil (ç. JJ,r) delik. •• •• •• yank, gedik, çaılak 1 rl.JI fı"~1

..;.r kamu • ••

huzurunu! emniyetini bozma; ..:...lı\ııJl

.

..

du kabilinden, olağanUslil olaylar;

.. , Jp- geçiş yeri, kanal, geçit, tünel:

Jf .-

.

~ıjı ~ ..;).1 delik büyük, yama küçük; . ., .,. J ~ ve U.r? beceriksizlik. elden iş,

açmak; (bıı) delik deşik etmek, kalbum çevir·

r;

mek;

kenmek bitmek. son bulmak;

.

"

(bıin) içindenl arasından geçmek; •• •• ç. boşluk, fasıla (metin vb.del:

rr

rJf

.rr. delik

. rr

..,

~..ljl

iğne deliği;

i.aıj.. matkap. delgi, burgu: delme maki· nası,

delgi, •

... cıl ~\.ı--ll ~ ...yapmak son derece •• Aj

zımba;

•

f~

delme, delip geçme. delik açma;

delik deşik etme; umOO; dantel; •

J: ç. J.ri: çaput, paçavra; [ka~ıt vb.} •

•

u-f"J danıel;

işlemeli

süs. telkari iş;

•

kırpınu;

silgi bezi; üstüpü;

•

J ....;\

••

mUe.

•

•

"U.ri' ç. ıJ.r? beceriksiz;

aykın;

iIIegal. kanunsuz;

•

•

rı:";';' düzensizlik, kanşık.Jık; rl~~

, .,

•

acemi; aptal; kum'! dışı; konu dışı; töreye! örfe

(b·;) yor·

götünnek: (J .".c....ııI1 safları) yaTıp geçmek,

sı

bir iş de~i1;

r..p-"!

.

mak, bitirmek. yıpratmak; [öıÜm) (b·i) alıp

J• J ••• ~

!Jr;ı aptallık; delilik, çılgınlık; ~~l ~ saçmadır, akıı kan

~~~ delinmek, yımlmak; düzeni

bozulmak, kanşmak, birbirine ginnek; ıü·

.

gelmeme. hantallık; apıalhk; ••

rj i (rj..) ve r~ (bıi) delmek, (bıde) delik

•

adetleri, gelenekleri. örfıi çiınemek; ~~

•

J)'Y. lçoğ.] olağanüstü olaylar; gerçeküstü ş;yıer. 1 ~. ;t:ıı J 1L? .. . .. doğa üstü, tabiat üstü; ~\iıı...:.JI J 11y. mu·

patlatmak;

•

..

alışılmışın dışında;

bir ~tan bir başa geçmek. katelrnek; (sınırı,

bıı), aşmak;

da ~ı\Al\ ~1ı.;.. görülme.

miş, duyulmamış garip, acayip, anonnal,

(bıı) delip geçmek. arasından geçmek; (bıı)

,.

.

".

cıjl.rJI •

J dengelerin bozulması;

LO.

rJfu eksik, yanm (metinJ;

r'):. delikli, kalbur gibi; telkari, işlemeli;

224 UL. ;-? ç.

..:.tL tapan. kesek kırma makinası

)jl,j. kazık yemek KNŞ.:

J j r AU.BKZ.; • •

.. ..

IR.;

•

J:r i (J,;-;.-) (bıı) kesip koparmak. ayırmak:

"':"';.r keçiboynuzu. hamup 8OT. • ç. tY1j-- laV~ yavrusu;

Ji r

.li .. .

•

•

(b-i ı:r den)

•

... e) engel

sakındırm:ık, (bıin ı:r

tJ.i"' çeneotu 8OT. Ricinur commvnis;

olmak; J,p-\ (bıı) kısa! aniden kesmek, ke-

ir

sip atmak;

••

/i

....

(b-i) bıçaklamak. sivri uçlu şeyi batırmak;

(b·; y bş ile) yaralamak; .P~ (b-; Y ile)

.

..

yaralamak, (b-e. '-:-'

bıı) baumıak.

sokmak;

ır ç. jJ';;-- ipek, ipek kumaş; LJ? u (b-e) gözucu ile! yan göz ile bakmak;

yapmak; •

JI,p-' kısaılına, ihtisar, stenagrarı, steno; .. .. J ~ stenegra{, steno ile yazan; t':r i (f:r)(inci tonelen) ipe dizmek. geçirmek

.......

2)';" ~ Hazar Denizi;

......Ai t':r - b-i yola getirmek;

..

..

rl/'.• i.ıj ç. ,.ııj burun halkası; •

ı:.ıı)."r.;-- ç'Jj~ kamıŞ 9OT'; beneldi hint kamışı

•

~17 lavanta çiçegi:

BQT. Calamus rotang; bambu BDT.;

..

..

4.il)pi'- kamış;

&

iJ? it (iJ:r) stok yapmak, yı~mak, biriktirmek;

..

.}&- ? boŞ; saçma sapani abuk sabuk konuşma; ..

r

ç. ..:.ıL R; kUçOk yalan. uydurma;

uydurma laf, kurt masalı;

..

•

iJ? depolama, stok; biriktirme, yıınıa: :i,;,? hazine dairesi; kasa; kilitli çekmeee.

dolap; dolap, yüklük:

•

iı? ç. ~f., ~ıj.-

...Jljo- çömlekçi, çini işi yapan;

ü\jo- çömlekçilik mesle~il sanaU;

J jo- ; (Jr) (b-e. bşı) batırmak sokmak; (bıi. yere) çakmak. sokmak, dikmek;

(bıı) ylrtmak. yarmak, kesrnek; ~j....;-, (bii)

..

Jr ve

..

J)jl,j. ç. J;;ljo- kazık; oyun, dolap, hile; J)jl,j. ıı:.

-

.

..

• -

••• -

4J).ıJI ~'? ve1.t1& :;';":r

lük; kütüphane;

..

•

- .•

•

devlet hazinesi; ~i :i,;,l~ buzdolabı; jjL~ ii

$

"

••

~i kitaplık; kütüphane; ~~ :i,;,l:r .

.

•• • • özel kütüphane; jJ""!"j.,J1 :i,;,1:r elbise dolabı; •

•

•

•

hazine; maliye bölümü; vezne: kasiyer bölil·

• •

"

-. $

~j? ç. ı:;ı~ hazine dairesi; [devlet)

J J? [elbisede] sökük, delik, yırtık; •

hazine dairesi; kasa;

maliye bölümü; kilitli çekmece; dolap, yük-

••

ylrtmak, y.ımıak, çekip kopannak; ' ., J7U\=J:r ve J:r:

kapamak,

saklamak, himaye etmek;

bırakmamak; (bşi)

Jr (na't) porselen, çini;

J

(bıı)

depo etmek, ambam koymak;

çini, seramik qya;

•• J-)~i

-

••

iJ,p-~ (bıı) yıımak, biriktirmek, stoklamak•

Jr çanak. çömlek, toprak işi; porselen (eşya), •

•

(sırrı) saklamak, muhafaza etmek; iJ j? ve

o (&) (bşi) kesrnek. koparmak; ~

(bıı) kısaltmak, (bıde) kısaltma

.. .

bu üçka~ıtçılıktır. KNş.;.l.,;.1

•

•

mü: kasa; para çekrneeesi; 1 t...",~, ~..;J--l .. i

•

•

Hükümdar Hazinesi ESK., IR.; 4J).ıJ14"';'-';" •

•

225

.

ayıp.

(devletI hazine;

. .ıJlj-- ç. vL, roJ'.,Jl...r baraj, seı; su haznesil

deposu.

samıç;

havuz; tank. depo

Isıvı

~.Jv

ft;

rezalet(ler) utanç verici

uıanç şeyler,

... ıS j7u utangaç; sıkılgan: ıS y;...JI şeytan;

skandal:

ç. ı::ıj~ ambar. ardiye, depo: ema•• ••

· - ... ~L ıJ~ bagaj [Olomobil];

(ço~.J

sebebi:

yaka-

net yeri; ı::ı,r,JI Mahzen, Fas Hükümeti (eski • •• ••• devlet hazinesi]; 1 4:ıJ~1 ıJ j-i..A ilaç deposu: • •• • )1...l.Jill ıJ ~ paketlerne ve sevk dairesi TIC.:

yüzkarıbl;

• • • i'~ ç. /~ utanç verici şey

cak içini: (ç. ıJ J-) ambar. depo bekçisı;

ıJ jv>

utanç verici. çirkin,

"

.

~ uıanç verici •• • • ~

.

. (,.

--) o (:;.."..;... ~L..;.) . -- aşa~ılık olmak;

azalmak. alçalmak. (bşi)

"

• ••• •• •

11;

~I"- ç. ..:.J\- rezalct:

,

Ina'tl devlcL.si, devlete ail fAS';

.

•

de~er

kaybetrnek;.r""

küçültmek. azaltmak.

alçaltınak;

~~ !L~i devlet arazisi FA.S.;

JJjl:Ou : yakın

•

•

~..."laıı ıJjG...: en kısa. kestinne,

~ manıl[yine ı.PJ DOT.:

•

L...,;.. (tek.is.] marulun baş kısmı;

yol;

.

,

-F"r-

J'.ı;? ,)\..u.r haznedar, veznedar; • ~~ depolama. stoklarna, biriklinne;

•

~

...

ıJjl,;.- ve 4j? ı:ılj-- hazinedar, veznedar.

y

arkasından koşmak;~

koyulmak, defedil-

-., ".'" ,-" ;"defol! ~l L,;..ldefol!; ..

" L.,..;..I daha adi, rezi!, aşağılık.: daha zayıf;

J:r-- depolanmış, stok edilmiş: (ç. ..:Jl)

~~ kovulan. reddedilen, toplum dışına •

a (ı; ~,4$~) defcniz. aşağılık, adi. '"

ıışag:ılık olmak; _(~'j--)

V ... deıı)

uıanmak,

huyu etmek; LOS? i (b-nin) şerefine leke sür· reı.il

•

•

•

rnek. (h·i)

••

.. _ ;.. Ç. ~L,;.. rezalet, adilik. şenaer;

stok; ~

Ç. "L...,;..l adi, aşagılık, bayağı;

•

mek:

kasiyer,

•

•

• • L,;.. o (,,~) (lriJ koyalamak, ~ine düşmek.

(bilgisayarda] kaydetme;

•

"

L...,;.. ve LL,;.. bayafılık. adilik;

depocu; ••••

ıJ

•

etmek, utandırmak: (h·i) mah-

çup etmek. bozmak, zor duruma

düşünnek:

itilen; adi, tezil. rici. ayıp;

boş,

şerefsiz. aşa~ılık;

nafile, abes

. . r:'" o <...~, )L...,;.., zayı f güçsüz;

{girişim,

-, i)\...;-.

mak. zarar etmek,

utanç vegayret);

.

Cl1r.:i") !alyba uğra-

zararlı Çıkmak; (bıı)

kay-

..s,r-\ (h-nin) şerefine leke sünnek 11"; (b·;)

betmek. ceza olardk kaybetmek; kaybolmak.

ulandırmak:..s~L ulanın;ık;

yolunu kaybetmek; le ler. zaiL. yok olmak:

ı.Ş? ,

~

.

tS;-

.. -- . utanç, ay'p, rezaJeı: ıS j'JI ~

ne ayıp! ne utanç verici! ••

•

•

r-? (b-i) ıarar.ı, ziyana, hasara ufmtmak: (b-e) zamr vermek: (b·i) mahvetmek. yok

• ••

:':>\ıj-- müe. \ı,j-- ç. \ıL..?" ulanan. uıangaç;

etrnek; (b·i) ayartmak, bozmak,

baştan çıkar·

Jr

226 •

•

•

•

mak;"'-;--' (b-nin) zarar eunesine sebep 01-

mak. lambri kaplamak; '. ~;.,; odunlaşmak,

mak. (b-r) zarar enirmek.; (bıi) kısaltmak. • • azaltmak; ~\ CJ;- ya da h-nin. b/im)

tahıaya

J

benzemek; sert/

.,

~ kayıp,

-. ,

,j'~

••

' ..... ç. '":"~ltahta; kereste:

kıskanmak;

'.

.

zarar, ziyan, hasar;

ft: bauna. zeval. inhiıaı. renalaş-

officinale; ~

ma, bozulma, çüriime; ahlak. bozukluğu. azgmlık, ahIaksızlı~

i)\""';" ç. jL....r- kayıp, ıarar, ziyan, hasar. - .. . <ıI ... dekl) kayıplar ASK i)W- \:ı ne yazık.

~

.i~l peygamber ağacı BOT. Guaicaum

LO! _

•

f' •

•

•

•

ç. ,":,,~lıahta, odun parçası; ke-

reste; kazak.

kalın .,

• • • i.'~-"j~

tahta. kalas; ••

c...r--JI ı ..... sahne ltiyatro): ... -.

~'tabut;

.. .. ~i ~ ..p [hill!ll gösterimde;

• ~ [na'ı) ıahıa. ıahtadan. ahşap:

ne kötü!:

. - kaybeden; zarar eden taraf MIS.;

••

,jl~

'":"~ ç.

."...ı;.. yolunu kaybetmiş; kaybeden taraf;

' ..• .o..ı tahta kaplama, lambri kaplama; •

i_ keresle tüccarı;

• .~ç. ~~baraka;

,

•

•

ayartan. başlall Çıkaran, bozan; ahlwa. ser-

,,_

seri, düşük kişi;

' .• ~ sertlik. kaUlık; hareketsizlik. don·

, -,

d

...

.ı-N

zarar veren,

. ;. i (...... ....

..

."

zararlı,

•

•

;.) (bl') balıro

m<ık. balmasına sebep

• •

•

olmak: l'"f; ol1J1 d

••

;.

. , ı.i') 'il Allah onla" yerin dibine geçirdi (veya

-

.....geçirsin!'·): d

...

-

.

••

J-~

,

~ donmuş, sert; saı1;lam,

(cin.is.; tek. is.

~ madeni

ses

metin;

iJ ç. ~~ afyon;

çıkannak, şakırdamak;

•

ı

.,;. .... gürültO;

tıkıru; şak.ırtı; hlŞlrtl:

çarpışma sesı;

;. ayıp. rezalet. adilik. aşa~ılık: rL.o

ı..L-;.. (b-;) rezil elmek, utandınnak. kibrini

küçük

.' ,

düşünnek;

•

-,

••

::ı ......... çıngırak. zırzır !oyuncak];

;)~ artık, artan

(yemek]; süprUntU: çerçöp,

değersiz şey, ıvır z.ıvır;

, ,

OJ ~ (gök cisminin önüne geçip] gizle-

~ u ~) itaaıkar/uysall

muti olmak. •

me ASTR.; ay ~ il

tutulması;

boyun elmek; (ses) kesilmek;

•

•

V .. .in için~) ginnek;

..

başını

..,.~.~:.. ~

'. • ..

zanmak;

(bıi)

:,ne eAmek;

. .

~ (b-e)

••

•

•

•~ ~ •

•

•

boyun eAmek.

~

J:ı~ böcekler. haşar'd.t;

-

ses

çıkannak. tıkırdamak; hışırdamak;

;,,;1 batmak. batlp kay-

.-

kınnak.

· .,

i

•

bolmak;

d

.

ma (korku vb. nedenden];

fena;

ıJ.ı-?) batmak, görünmez 01-

mak; [ayı tutulmak; _i (d

•

oL-

mak: [korku vb.den) donup kalmak: •

çekemtmek, hasel elmek,

katıl dayanıklı

odunlaşmak. ıahla yapısı

itaat etmek; ka-

tahta ile çevrelemek, kapla-

t·;.ı

mütevazi davranmak.. te·

vazu gösıennek;

,,

t p tevalu. a1çak gönüllülük;

227 ••

LJD

•

cu, korku. kaygı

~l,i.. f- U~. ;; •• ;,. mütevazi. alçakgö-

tedirgin,

•

. . r

~ burun; aıtz; menfez. alıı çı.kış; ~ ç. ~~ burun; gerdan; yine ç.

kaygılı;

--

kak. ödlek;

,.

,.~,

~ u r.ı->,..,.~

~ )Lb·;) ayn luı·

mak. (b-~) ayncalı.k vermek. larafını tutmak;

burun;

• •

•

.. .

.ı.?ı;.. ç. vJ- edirgin. kaygılı, ürkek, kor.

•

~ ::::) ~ (b-i) sarhoş etme";

•

.. -

.:.ı~ müe. L;.J:,.;-ç. ~w.,;.. korkak. ürkek.

. ' i.,)~ haşar; • . ,• •

•

uyandıran;

.. -

nüLLü;

'L;. ~ _

•

n ...

(b-~. Y bı,) bahşelmek, ihsan etmek, lutfet-

~ u (4; J .;,.) kaba/ sert olmak; kaba saha

,.

mek:; (b-~, Y bl') payalarak ayırmak. tahsis

olmak; ~ (bıi) senleştirmek; (b-e kor/ı)

, kaba! serf/ mÜ5amahasız olmak; u • ~ sert

tabiaılı görünmek; kaba, pürüzlü olmak; • •

~.P' kaba! sert olmak;

.

elmek; •

• •••

••

•• • •

ıj.~ ~ veya ..

ıji ~ ~(bıi)

kendine ayırmak. kendi için isternek; (b-i1~) ilgili olmak, (b-nin) özelliii olmak. (b-~)

?'ç.. uL...:;.. sert; pürüzlü, kaba- kaba

mahsus olmak; (bit) mahsus olmak. sadece

saha, inceliksiz; :rorlu {hayaı]; boguk, kısık

(bı için) geçerli olmak; (b·i, bıı) ilgilendir.

Isesi; ,

".:.ııl ~ ., . sen; pürüzıÜ. buruşuk.

kınşık; ,;ıı-' ~ kaba, kaba saba; ~

~~'. ~Ij kalın kabuklu; ~L ~'erke~er;

.

. ? ' Imüe.)

.. ..' ~ı.:..:...;.. ç. ~ sert; kaba, .'

mek. (bı il~) özellikle ilgisi olmak; t •i~

•

~~ ••

"

.. bütün dik.katini b-~ vermek; ~

".. .

o;'

•

•

n'"

r5.u~ ... den özellikle bahsetmek:; ~i J ,

.

~

.,

[ve onlardan) özellikle ...den bahse.

,

, ,

diyorum; V'~ n ~ ";/ l.iıı bu beni ilgilendir-

inceliksiz; ••

,,~i kaba, görgüsüz kişiler;

miyar. bu benim işim delil;

OY ~

kesinlikle belirtmek. ayn ayrı belirtmek;

..

-. , ,

sertlik. düz olmama; kabaiık, lcaba

aynnttlan konuşmak/yazmak; (bıi

sabaolma:

..

4.1/'" .:.. (bıi)

".

~ a (~,~) (b-den, bşden) çekinmek, korkmak; ~ .. .için) endişelenmek; ~i

...

sınırlamak, daraltmak; (b-i. bıi,

J ... iJ~)

J birarnaç

vb. için) seçmek. ayırmak. bir yana koymak,

J ...için) ayırmak. almak.

(b-i) korkutmak, endişeye düşürmek;

tahsis etmek; (bıi

tedirgin etmek; ~ = ~; ~i sıkıl-

alıkoymak; (b·i y öul bir alan il~) slnırla-

mak, rnahÇup olmak; utanç duymak;

mak; ve ... ;.;

..

. ...

•

.'

. .,. .

;; _ • ;,. korku, tedirginlik, endişe, kaygı. " . ~ ~ ...dan çekinerek, korka-

tasa;

rak; ... dan korktnıu için; •

,

•

veya y biJims~I, bir

alanda) ihtisas yapmak; tüm dikkatini! mesa-

isini

(J bşe) vermek; (Jbıin) meraklısı ol-

mak, (J bı il~) ilgilenrnek; (y ...~) mahsusl

•

.,r.;-I daha korkak, ürkek; daha kortutu-

(J. J

özelolmak;

(J " .için) seçilmek. aynımak;

ı./' O"

228

~llb-e 10.1 bid~} özel davranmak, ayır-

~L.cio- yoksunluk, mahrumiyet, ihtiyaç

mak; (b-~, Y biı) bahşetmek. lutfetmek.; (b·~,

.~l daha özel, mahsus;

y bıı) bahşetmek, lutfetmek; (b·e. 10.1 bıı)

••

•

(hizmetine) vermek, tahsis etmek; (bıı)

özellikle; ~~i

•

•• (.ı..-ıi.:J kendiıı~) almak. ayırmak, eline geçir· •• ••

. '.

sıkıntı;

--

~'il ~

J özellikle;

,.~l samimi, candan arkadaşlar. dost·

••

ı

rnek, (yine ~ 4.! ~i ) (y bi ile) ayırde-

lar, •

JI....ı:.i-I bkz. ~;

dilmek, seçilmek, temyiz edilmek, temayüz etmek; (10.1

bı~)

bıdt) rakipsiı/ tajı

tek

başına

va. cö.U mahsus, kılma. tahsis eune; ay-

sahip olmak, (10.1

rınuya

tekelolmak; (10.1 ... ile) avan·

için]

olmak; (10.1 ...t» mahsus olmak: (10.1 bil)

girme. tafsi1ata inme; Ibeiii bir amaç

ayırma;

mali tahsisatı ödcnek; kredi; uc.

ilgilendirmek; (y bi ile) ilgilifalakah olmak;

•

....... ımarul BOT,

. '

i

•

•

'.

-.;dı ~

Js- özellikJe, hassaten;

-

~ihtisas

özel görevi veya işlevi! fonksiyonu olmak; ~ı=

-


--

ya da ",,
•

• -

'ı

(Y .. .de) yetkili! söz sahibi olmak; (10.1 bıde) •

rezervasyon, ayırtma; (ç. ..:J\..)

(öz!. bilimsel alanda);

.,T" c - ;.1 ç. ..:.ıL yetkinlik otorite; özel

•

••

~ ç. ""l.A.>-. ""l.A.>-I. ""~ kulube.

alarV' saha, ihtisas

•

ı.f'L.e.,;.. aralık, açıklık, yarık, fasıla, çat·

(çaL.) öncelikler,

tekel(ler); devlet

ayrıcalıklar,

haraka;

alanı;

-

.

.

tarafından

..

tanınan imtiyaz HUK. ıJ"~";i1 (..:JIJ~) J~

..

.,

yetkili, sorumlu; ıJ"~";il i}1ı yetki alanı;

laIe;

•

• •

"-'L...>- n·•

I,S""'L.A>I ç.lJJ. uzman;

:; c_ ..... ç. ~I....ı:.i- özellik, hassa, husu-

..ıP\;.. özel, hususi; mahsus; (10.1 •.• ile) ilgi-

siyeı;

mahsus olma;

•

·

li,

. ..

\ c...;. özellikJe, hassaten;

,

ı.f' ~ özellik; L,p ~

sa, hassaten;

• •

... ı.f'J

tarafa

•

~ veya


••

J

•

• •

hakkında. _.. i SOrarsanız,

.-

.,

olarak; ""~11-4< ve""

. -

-

.~11.i' . _...:I'

_..e dair, ... ile ilgili •

-

bununla, bu konu mevzu ile ilgili olarak, bu •

ba~lamda; ""J J

J

•

J..

,_

. . . İ ~ ve '--';J •

•

~ ~ özeL, şahsi

hususi; mahsus;

bir

(10.1 ... t) özgü, mahsus, has;

ayın.lcdilen,

belirgin; ayncalıkJı, özellik. taŞı_

_

•

'.

-

yan; t l..,.pL;.. i~.J"":" özel gazete; J ıJ"U-I

rUI özel ve genel; herkes, tüm insanlar; :"'\i.ı .,.,,!.ıı özel dokıor, ~~ç. :""ıj. özel malı mül~ özel mü!-

..

J<-

ıJ"~i hassaten, özellikJe, hususiyetle;

ayrılmış,

geçerli, uygun, doAru; göze çarpan, ı

.. -..ıP~ veya ... ıJ'~ ,;r ... e gelince, •

.

ilintili. (10.1 .•.için)

aynıan;

(~için)

özellikJe, bilhas-

•

alakalı,

kiyet; özellik, hususiyyeı; hiyet; hassa,

,

yaratılıştan

.

vasıf,

nitelik; ma-

gelen özellik; önde

gelenler, l..,.pu..ı üst sınıf, öA:renim görmüş

229 • $

I'

-

v1J.. ve•v~ özellikle. hassaten:

kişiler;

••• • • t' ~. ':H u~

yüreğinde:

..y\>- ç.

~~i

-.

•

J kalplerinin derinliklerinde.

..:.ıı., ~LA;.. özellik, hususiyeı; vasıf.

karekterislik, hususiyet. özel

..

..:.ıl.

~

benim (kendi)

.. .. '!Y J J'-'" özel

işime kanşıyor,

J' J

•

•

•

sis edilmiş; ..:Jl n c~... •

1:iljl •

kral

•

..:..ıl «a..... prim;

•

•

clWl •

•

kısalıma;

.

••••

•

.

~.

~ kısaltılmış. özetlenmiş; kısa,

az ve öz, muhtasar, veciz, özlil;

iJgili, ilişkili. a1akall; • •• • ••

••

•• •• • • yetkili makamlar, , Q-~L ;IJ.ıJI ilgili çev-

özel;

(ç. ..:.ıt)

özet, hulasa;

;....-b- ç.

• •••

•

~

•

..;.ıl 4 a~

{geçim için gerekli] gelir; ;;. a·.....ıI..:.ıL.li.JI

;-:,,'y bel, kalça; 1 J

•••

u' ~

JJ.r"l;.. başının belası;

...

. ;.

-~

i

(ı."i

•

•

c ;..)

(a)'oJ:kobıyı)

onarmak, tamir

etmek, dikmek;

reler; O".'.

olmak'.

G ;. a (I. e ;.) [toprak) verimli c~

(bl') verimli

verir hale getirmek,

-

~

ürün

kılmak; (bş;)

ınümbitlcştirmek,

berekeıini artırmak:

.,

,

•

•

L

-"I ='

~ ç. ~ küme. öbek. top; salkım, demet,

deste; (saçllüle, lutam;

~ ç. JL.a;.. özellik, hususiyet, haslet,

kuv·

•

•

c~;

verimlilik, mümbitlik, bertket;

bolluk. çokluk;

hassa; (tabii) huy,

.

,

~

i
e

;..)

mUnakaşa

, ,

~."..u-

verimlilik, rnilmbitlik, bereket:

mizaç,ıabiat;

tartışmada (rakibini)

yenmek,

mallup elmek (bii, ~ ...d~n) Çıkarmak (s0nucunu vb.l:

ken;

,

özetlerne, hülasa etme;

özetle;

,

•

vet ve

beJ;

•

.

yetkili. sorumlu. ehil; özel; ..:,ıl c-..... [çoA.I

.

özetle-

• fikrin özil; 1)~'j~ veya JI....A:;-~ kısaca,

korumalarının harçlığı;

~ (~ .,';11:)

kısalımak,

ç. ..1"w de~nek, sopa, baston,

s","

)L..::.::,;.l

[çoAl tahsisal, ödenek;

•• •

s· .., (blı)

J

asa, çubuk;

krediler; gündelik {harçlık]; (yiyecek] tayin; •

(b-i) belinden sarmak, kavramak.

~ ç.)~ kalça,

(işler)ime

iiJ

•

ol-

,,

mahsus, özel;

,..~....

so~umak; so~uklan rahatsız

mek, hülasa etmek, ihtisar etmek;

.f·... ~... (J ... için) ayrılmış. seçilmiş, talı-

•

....,o:ıl;..

•

,

.

,

yakalamak;

bumunu sokuyor,

•

-"-gübre;

a (~)

mak;

nitelik;

.. . .-.

ri ~

.

-,.-",c"- verimli, berekeıli, ürttken;

imtiyaz, ayrıcalık; otorite, yetki. ehliyeı;

'-"ır özel ;1; , ~

.

verimlilik, bertket, miimbitlil.:

~~ (b-ilc) tartışma yapmak.

etmek; (b·c

karşı)

dava açmak;

~\ (b·ilc) mUnakaşaya girmek,

kavga et-

• •

' .• -.;,; verimli hale gelirme, milmbitleşıirme;

rnek,

(~

• •

b-ile) mahkemelik olmak,

mahkemeye vermek,

..

~ b·~)

(~

b·i)

dava açmak;

~

., ..

230

.

.,

;oy! {netice sonuç] çıkarılmak; ,I

l' n

laJ1Jşmak, mUnakaşa

, n - ..i

etmek;

· " . .. ~ ç. r"""", rl..o.>-I muhalif, düşman,

hasım,

rakip;

,

karşı

yqermek,

, , ~ ~i [bitki] yeşennek, yeşi11enmek; ,

eksiitme; indirim;

rJ , -n ~ [çol.) .

borçlar toplamı, pasifMAL.; t~' indirim

oranı,

oranı; ~~'.;.>J' ~ iskontolu senet;

,I. c" ç.

hasım,

•

•••

•••

ı.~, ı:.ıı.....u-dUşman, rakip,

y

· ,,

4. ~ laJ1Jşma, mUnakaşa, kavga. düş-

husumet, kin; mahkeme;

rl..o.>-, ,f; f; düşman, hasım; davacı;

ı~ i (ı.L.n;..) (b·i) hadımı ildiş etmek, bur, mak; •••• ~ ç. cJ~, ~ hadım;

. _.

_..

..,;...

~ ç. ~ erbezi, testis, husye, haya,

yumurta;

-If} ildiş

, , r.,;; e';"" i~diş, hadun; , r.,;;. av

olma hali, yeşil renk;

• • ~ ~ ... ''')(bf') harekele geçinnek. •

•

sallamak;

·.., -;.) [dikeni] koparmak; - - .

ı..,;,.

i ('

••••

~~ birini diul hizaya! yola getirmek; ~

•

•

•

,

a (~)yeşi1 renkli olmak; ~(bş')

'. ..

yapmak.,

yeşile

.

bayarnu;

. . . , ı.f'J~1 ~ araziye tohum ekmek. )Wz.;..1 - , ,

yeşil renkli olmak veya yeşemıek; ;:;~i •• • = )1.;0;-1; ~ yeşil, •

taze; bitki yeşillili; çimen;

.r-:'-I,.r-:'-' H..,,; •••• • • ;,.,...e;- yeşil, yeşillik; (ç. ,.,..e;.-) yeşillileJer,

· , çayır; ~ [çoi.] sebzeler; ,

r.f,.,...e;- manav;

\;L..:.,;..l ç. ı:.ıJ' uunan; mUtehhassıs;

~ yeşil;

~

i)Le.;- yqiLlikıer, ot;

(~) (bıı) sarsmak, dürtmek, itmek;

(bf') sallamak; (b·;) kol1
:,a... .;"l Y'Y'k .yram; • •

i..:ı:,,;.. sarsma, dürtme, sarsıntı; korkutma,

•

•

)L..ı:.; manav;

· . ... .. .~i mUe. ~1~ ç. ~ yeşil; ıl'

'.

. . .

..

~I,II J ".,...~i ~ h«şeyi yok elmek;

•

korku; ,

ı.1.r:J-1 Tunus'un lakabı; gök, sema;

-

..

..,.....".. ; ('. ';')(bfl) boyamak, (bf') renk w,

mek;'.

•

)I....A?- yeşil, yeşillik; ot;

edilmiş beygir:

u

v~

boyalı;

yeşertmek, yeşil

I"':"'~ rakip, karlı taraf [mahkemeden];

•

~ yeşil, yeşil

•

•

manIık,

·,

L ••

..L...J:,;e-

muhalif;

•

r.ıJ1 hemoglobin Btv.:

r·:

••

Blv.;

y~ boya, boya malzemesi;

banka iskonto haddi, faiz

••••

i'~ klorofil

\.

~ istintae, netice çıkarma çıkarsama; çıkartma,

yeşillenmek; L. iı ~ (bı') renk-

lendinnek (bit!) renk vennek: (bşi) boyamak;

taraf [mahkemede!;

, ,

•

H··iveL_.c;"Q(Y~)(bitki]

•

•

.;.ı'J~ [çol.] sebzeler; ot, yeşilıik;

..

,

.. 1~'

Cennet;

231

, , yapmak, ıaslak çizmek; (bıı) yazıya geçır­

)J c~ kJorofil sly; • • ;) a...... çayır, yeşillik, çimenlik;

,

,

..:.ı'~

,

Co' '- o V

mek, kaAıda dökmek; (bıi) k:lZlyarak/.

.

oyarak yazmak;

lçog.l sebzeler:

" '-)(J h·,. J bf');""

uymak, kardn

(J

elmek.

b-~) bırakmak, karan

b-nin) iradesine bırakmak;

(J b-e,

(J

bşe) tabi

bşı) çizerek anlat-

•.1z.;. •

mak. !arif eunek. krokisini yapmak:; (i),..:.)

,

"

~

çizgi çiunek. çekmek;

\. _·11 saçı aıarmak;

~

ili çizgi ler çizmek;

(J veya Jl kanunun,

(bşı) cetvelle çizmek; (bşde) çizgiler oluştur­

kura/In, guelin. otoritenin) tasarruru! buy·.

mak; (bıı) çizgilerle işaretlernek. yol yol yap-

ruğu altında olmak; (" j::j.. ve ~i (b·ı) hük-

mak; (J:aşa) kalem çekmek; (b:ı) işarelle­

mü altına almak, boyun eğdirmek:. ıabi kıl­

rnek, alamet koymak, göstermek; (roprağa.

mak, ilal ettirmek;

araziye)

olmak; boyun egmek:;

, ,

~ boyun eğme, itaat etme, söz din-

, ,

,

~ eğen,

ç. Co:;' .. yumuşak başlı, boyun ,

j::

.. \

boyun eğdirme, itaı ettirme;

(arazinin) haritasını çizmek. mesaha eımek,

.. tenip eunek. haritasını çıkarmak;.bl (yolıı) ,

•

. ...

rnek; (arazi, ıehir alam vb.nin) LL; (plan)

.

~

t'" ... ü ı • ;., ~ boyun efen.

hatlı; telefon haılı; cephe ASK~ lsaban vb.J

(j..4.i--) yaf ıslak! nemli olmak,lslan_ ••• ••• •

.. "':-)1 (opm halO/ baglano"; .r-i-'jl :w.ı

•

mak. nemlcrnne": ~ ve~' (bii) 1slaı.

•

•

•

•

mak. nenılendirmek; JL.a..;..l = ~; •

•

~ ıslak, yaş, nemli; özlü, suLu; taze; kaygısız endişesiz, neşeli, şen;

•

•

~ i(~)(bıı) hapur hupur yemek. agzını

doldurardk yemek, ısırmak;

•

• j::'

i'

..b~ çizgi; çubuk, yol, çizgi

.. .in) kapsamında;

•

Q

.1z.;. ç.

[desen vb. gibi]; [trenJ yol, hat; haberleşme

taahhüt allına girmiş. (J

~

, ,

planlamak;

(J .. .ile) mesul,

itaatlcar, uysal; ıabi, uyan; •

(bıı)

yapmak. tasarlamak;

hülcmü aluna alma;

~Ü-- ç.

çizmek! tayin eımek.

tarif cunek, göstermek. salık vemek; üğüllc-

söz dinleyen;

tL

huduı

(araziyı) kadaslrolarnak. C:yolların) planını

leme; yumuşakbaşlılık;

,

(J b-e.

..

.

.

iz; el yazması; el yazısı; hat sanatı;

. '. #' ..

çivi yazısı; 4. :ı"'~'..b

.

genış, engın, vası

IdenizJ; deniz,

okyanus:

..

J:.;. u (.1z.;.) (~ iiurine) iz yapmak; çizgi

çizmek; (bıı) çizmek. kabataslak resmini

..

cephe ASK.;:ıa;.

, j!1.ı kabartma yazı; ~#:b- telefon hatll;

... J,.#.. ~~, ~ :b. 4.t~

..

'

hava yollan; ı.$-':!~ demiryolu;

:b- ve

~i~:~i :b- merid-

. .... yen; [yine)!t'JI..; c; b-ı <,<)1. JI1:>-1 .. .' çivi yazısı; .. ~.,,=-)'~.,6.. ekvatorçizgisi; :b•

.

~

•

.'

•

•

••

"

•

J.)o• • veya J.".ı. 1;. meridyen 000" ~ •

•

•

yi') ')'1 veya IF':"')\ .,6.. paralel <::()ÖR.; :ı:;.

(ı;4ı l meridy;n COGR.; jJ..ı ;.. i,J- (tren]

232

... ı)'dan Çıkmak:; l'.~ ~~

dosdagru;

tamamen, tamam.yle; .1:;j..\~".ı,

bütün

....

. . . J;..

. • 11

altJna sokmak; (b-i) bir hata ya da • •

yanlış ile ilham etmek.; u::.;..l (h-i) para ceza-

•

~ (şehir] bölge, k.esim. semt

yapmak,

yanlışlıle

~ el yazması, düz; (ç.~) mızrak, 46. iş. husus. mesela; duru"m. hal; rafik.

mamak.,

ıskalamak,

siyon,

işlev;

ıb.

..

• . ç. ~ arsa; arazi parçası, parsel; havali. semt; parselleri göste-

ren harita; plan, proje, tasarım, dizayn; plan

yapmak; (b-i h~d~fi) vura· isabetsiz olmak

.. ...Hi U:z;ı {Iafzen: kehaneti IUlıTlamale) '.",

bek.lentileri

,

gerçekleşmemek,

...'\,rJl hş;

eksik olmak; ~;ıı

kural.ıemel prensip; pı~ çalışma, iş

planı; .;.:;..:;. •~ ~• planlandl~l gibi, plan

.kb da

ç. iJJ-

sonucu vardı .., .1,)-

. ya

;i.b.i-I başarı-

J

'. ~

.. 11loi-='! \1;..1 iki

•

".1:.;.. YO.l!lhşlık, hala, kusur, kabahae

,.. "Ik;.. ve L~ yanlış, hala; kusur, kabahat; \k.;- yanlışlıkJa, hala ile kazara;

A1~ ~.,ij izli mermi ASK.;

•

•

şeyi

karıştJrdı.»;

gibi;

hanaı. J,~..u.

;tJ:..i,.i

••• •• • • sızlığa ugramak; .~~~~ \k.;-I yanlış """" ,

•

uyarınca, kararlaştınldıgı

çık­

umduAu

mamak:; Işte burdda hata yaptı!; •

niyet; izJenecek yol, siyaset, politika, strateji,

(atış);

(b-nin)dikbtinden, gözünden kaçmak (olay vb.);

mınııka, bölge,

<J _.d~) yanılrrıak, hata

sına çarptırmak ltıN.;

yol. hat boyunca; •

töhmeı

U:J,..1::"

•

•

~ çizme. çizgi çekme; üzerine çjz-

... iJI ... olması, '" yapmak yanlıştJr, doAru

giler çekme; işareıJerne; yer ölçme, mesaha

delildir; \Y-I C.~~ düzellıTle! tashih cetve-

• •

••

•

koyma; planlama; (yollart. şehirlen) harita.

ya geçirme, krokisini.

planını çıkarma,

ka-

li, düzelıme listesi; "U:j...1

öldünne

dast";'l~ma; plan, tasarım, dizayn; ~)

... ;v· ..

J:i kasıtsız adam

HUK';

~ ç. ı.:.tL, ~\b. yanlış, haıa; kusur,

••

kabahaı, yanlışlık,

~ taslak. kanılama;

••

sürçme; suç, günah; para

• •

j,

el yazısı; metin;

cezası TUN~

ll:ıo~ ç.•.:.ıl. metin;

~

çizgili, çizgi çizgi,

şerit şerit, yol

yoJ; saban izi olan; işaretli, alameLli; Uzerine noLlar düşülmüş; programlı, konlrOJlü, planlı;

-

(ç. ı.:.tl) plan, program, tasanm, dizayn,

~L....;. yanlış, hatalı; .;ı,~ günahkar; . ç.,ı)-I;' .

. '.

(ç.

i~), müe.

J:N..,. hatalı, yanlış, doAru degiı; .

. J - ..

~ u (~. ~\k.;-) konuşma yapmak, hitap elıTleIc; yUI

veya"",WI insanlara) huıbe

. '. ,

(şehir vb.]

kroki, harila, plan;

:)=? o (.. ~) yanılmat, hala yapmak. hatalı olmak; günah

işlemek; ib..

(b-i) suçlamak,

vennek; vaaz vennek; _ (~,~) (kodına)

evlenme teklif elıTlek, (aracı, çöpçaıan]

(kızı. J bir; adıno) isternek; (; ::, kızım. •

J

233 b-~ vl!ya

.

. ~ ç. s.~ huıbe

J&- b-e) evlenmek üzere vermek. .

ilgili. konferans. niıeli!inde:

--

.

" .. ",. . .. \A" J ~ ve \ ~j,).,... ~

nikahlamak:

vereni irad eden;

kadına kur yapmak; ~\,i..(b-t') hilap elmek

halip. konuşmacı, nuluk çeken; konferans

[söz veya yazı ile) sözlerini (b-e) yöneltmek;

veren;

"

• o.

•

.-- .

'-.b.• nışanlı

birine ıelefonda söylemek: Jıs=J~ ~~ biri,

,

,

, konuşmak; yazışmak; ~l(klza) evlen-

~L.b.;. hitabe. nutuk, söylev: konuşma,

.. ~.p kur yapma; nişan. nişanlılık;

konferans:

me teklif elmek;

" iş, uAraşl; hal. durum. ~ ç. Y ...~

... Lt.

•

~ı;.,..ç . ..:.ıl. hitap etme; umuma konuş.

ahval, şanlar; iliilik. 13lihsizlik, terslik,

~

problem;

.... ...J ~

ma; ilan, beyanname. bildiri; karşılıklı konuş.

bir wiliki problemi

ma, diyalog;

sorun mu var? ne var? ne oldu (sana)?; L. onun ... ile ne

fon

işi var'! ...onu ne

•

~ kur yapma, kur,

SÖZ,

nişarı;

hutbe, genele, umumi ya-

nuıuk. söylev, hitabe; konuşması;

•

~

,

mektubu;

yu::;"ı -

ioınır; ~~i

.

yu:;' ·netice. ~zün özü;

,

J.d (mektuplarda) söze baj_ ••

••

nişanlı llaz];

... , .#'

hatap; 2. şahıs, muhaıap dILB.;

j,

..~ . i

AlJ'.BKZ.;

(ı:.ı(,.1j,.)

ey bıı) sallamak, savunmak:

sallanmak. salınmaJc; titremek. sarsılmak; sa-

L..I" ifadesi; son,

Lına salına

lböbürlenerek}çaIlm saıarak yüfü_

•• !J ~

rnek:; _u, i

" eJb-nin) aklına gelmek. Up) . '"

•

••••

netice. çıkanm; nihai yargı; I!J .• "

.....w.....

,

tanırlcen kullanılan "~

.

isteyen;

• ~ı;.,..konuşulan, hitap edilen kişi, mu-

,

~ , .i yUv, karşı/ama konuşması

,

başkası adına kız

adına kız isıeyen [kadın);

konuşma; hitap; nutuk, söylev; mektup. me.

. J-.ı-ıJ' ylh:"- tahllan verilen söylev; yU:ı;.. . .. , . .. . ~... • acil mekıup; L..lı...li u11.;.. takdim

çöpçatan,

~l;..ç. y~ aracı. çöpçaıan, başkası

.. . ",:",U:,;.. ç. ..:.ıL, ~i umuma yapılan

saj, not;

4=o\:i.u ıele.

konuşması;

aracı.

rı,,: '':il ~ açılış

-

-

,

~l;..ç. s.~.y~ kız isteyen (erkek);

pılan konuşma; konuşma, hitap; konfernns:

••

konferansı A.:ı.i.#

....

zakere. tartışma; [ıelefon vb. ilel haberleşme, • •• •• i1elişim kunna; ~l;d, Ml konuşma dili;

,

••

.,

• ~l;.ükarşılıkJı konuşma, diyalog; mü.

ilgilendiriyor?;

. .. ~ç. ~

[kızı;

~IJ:.;. hulbe venne;

ne adıyla hitap etmek; ~L...:>ükarşılıklı

.

(erkek); evlenme lekJif eden

(erkekı;

IJ ~~ "":kı;- biri ile telefonda konuşmak.

-

nişanlı

.

~~, J..4i seninle tüm ilişkimi kesiyorum; ıs.Uv- (na'ıı belig. belaAatlı, konuşma ile

(b-i) haıorlamak •

•

.... . ~lı ~ r'~1 P

• • ••

(yine

"--:li ~i bir şey birinin aklına. ....ı4,j, ....ı4,...

234

... .,.

hatınna gelmek... .i hatırlamak:

.

~

••

• )IJ:;..\ ihw etme, uyanna, ikaz elme;

•

.u ~

.

••

ıiov- aklına b~ fikir gelmek; ~ ıo..l _~i •

J~ hiç beklenmedik. akla gelmeyecek tah-

•

..

•

min edilemeyecek bir

• •

•

iş,

. ., . için: )tl.;.. JS' ıY seve seve, tamamen içinden .. - -. .gelerek; )tl.;.. Y ı:r seve seve. gönülden; .- . . -. gönüllü olarak.lendi isteliyie; ~}t\j- Js.. --istedilin gibi [olsun]; o.)t~ ı;.ı bi.rini rahat· ... . - .. - .latmak. r.ınaı ettirmek; o}tL..? ~ .l.,j.\ . -, .

u (.)~) önemli! ehemmiyetiii olmak; ciddi! tehlikeli! riskli olmak;)ııoL,;;.. (y bıi,

..• .

atmakı sok·

mak; (b-ile ~ bş üurine) bahse girmek. •

•

•

tutuşmak:pl (b-e, ybş;)

bahis

... ı:.r- ... e gücenmek, danlmak; t

bildirmek,

,.

haber vermek, dikkatini çekmek; ~ ça· lımhv

eaka satarak yOrUmek;

•

keskinlili; ~ı,ı.ı

.)tl

•

..p tehlikeli. riskli; ciddi, önemli; ...

düşünce;

JUa.;.. .

..P

... ').p

miyet!i;

.iJWJ1.r-W-. çok

•

.. . JP

önemli;

•

önem, ehemmiyet; ciddiyet; titreşme;

pl daha tehlik.eli! riskli; daha önemli! mUhim; daha ciddi! vahim; ; ; : ; - ALF.8KZ.;

:.

.

'}t~

zeka

el;- Iovrak zekalı, zeyre";

iOL..- riske giren, tehlikeye! riske atılan;

•

~

maceracı;

tehlikeli. risldi;

MIS. saçmalamak, saçma sapan konuş-

mak;

... jjp

saçmalama, hezeyan;

zorl1J elde etmek;

(bşı) çahp/~ırıp kaçırmak; •

•

)ol>..

•••

. ~ a, ;(ıJ,.Ia;.-) (bı') kapmak, kapıp·kaçırmak,

mühim, önemli, ciddi, ehem-

ülp sallanma, titreme; •

habrın için,

"

rakkas, sarkaç Ftz.;

.r-W- ç.

•

•

.

•

cesaret eden. cesur;

ip ç. ..:.ıı):.;.. çalırnhl cakalı yürüyüş; fikir,

•

•

•

#1 Ô)~, tehlike işareti;

••

., .

gönlün Ionlmasın diye; .)t~1 U.r

•

.

o.)t~ ~

•

)UJJ JP .;-A-* tehlikeye açık, maruz;

:.

ortalıgı sakinleştirmek;

· . ... iJI - . - .--. LoI.",.51

aldından geçti; ~.)tW

.

•

heyecanı gidermek,

.

-. .. p' çok: önemli; ~ Ji tehlikeli. emin .. .. , •"

.."".:r-k

- .

rnek; ..,...ı,l J

salınınak;

(Js- ... için) tehlike. tehdit; tehlikelilik, risk • taşuna; risk; (ç. )~) bahis. iddia; J.=-!.': •

..

,

:

·

önem, ehemmiyet; ciddiyet: (ç. ..:.ır.)

delil;

i

o.ık\j- birinin başını airltmak, başını şişir·

(J&bş Üurine. bir şeyine) bahse girmek;

#

. ' ~;'i.;.. J':-~ habnn -. -

.

istek, meyil, temayUI;

olay, hadise;#

..O'! kendi,.i) tehlikeye! riske

.

}tl.;.. ç. ~\y fikir, düşürK:e; zihin, akıl;

[çoı·) ıehl;keler,

ç. risk, rizik.o, tehlikeli iş;

•

(b·.i) fidye için kaçııınak; ()

)kamaştırm;lh \1.EC~ ~

•

e .ıı gözUnü (b·i)

kaçırıp

götürmek; ıJJ,~'(bl') bir başkasından zprla

. almak, gashetmek; J.1:-;.ul .

.

-

zorla alınmak!

• götürülmek; ~1 <ı.:t' b-d~n, bşi) zorla/

kuvvet kullanarak almak, gasbetmek; (b·;) kaçınnak, fidye

almak için

kaçınnak; (bıı)

aıınpl Çalıp kaçmak; (.,.....,ı~ göz luunaıur·

235

..

~ (hayvanda) çılunu oluşturan burun ve a~·

mak, göz alıcı olmak MEC.; •

~ gasbetme. zorla alma, zorla alip

.. .- .

ıın beraber olan kısmı. burun, aAız; en

göıünne: k:ıçınna. fıdye için kaçınna. (data)

öndeki, ilk kısım, önemli şey:

kaldınna; w:ı,;.. çabucak. göz açıp kapayın-

(felaket vb.) başlamak. başını göstennek;

...

• •

~ Icin.is.; tek. is.

caya kadar; •

•

••

•••

J,.,)i ü,b.;.. J

.

yıldırım! şimşek gibi,

. .,.

.

..

çok çabuk. bir anda; ~~ ~ t......U:ı,;..

.,

)~\ aniden doıan duygu! his;

kırlan~lç zoo; IJI ~ ~ J~ kılıç

kırlangıcl2OO.

Apus apu;;

•

•

•

r~ ç. ~ yulann burun üzerinden geçen kısmı (deve için); •

• •

•

<#ı \Jo>. u
-';~ylrtıcı; soyguncu, hırsız; J~ç. ~~ (demir] çengel; [cinjs.; tek.is. iL

hatmi BOT.

Althaea officinalis;

lanma, zorla alma. ele geçirme; panlu, par-

lama;

iJ

•

A.ik.:;- ç. .;.ı~ {ıek.is.! zorbalık, zor kul• ••

~ Jlı"

~J~' J~

(tI'(~I) kum kırlangtct ZOO. Riparia ri·

p~a; JA(~I J\laj.. kayalık kırlangıc! zoo. RiPari~ "rupesiris; ~,~i J~ pencere, şehir kırlangıcı ZOO. Delichon urbiea;

..

.

•.:.ı(~.

ili-

1-ılJ bUyük adım atmak. MEC. büyük ilerlc·

m~ler kaydetmek; ~ ve ~ geçmek. aş. mak, haddini aşmak:; (bşı) boydan boya geç. rnek, kaıetıneı.::; [nehri) yürüyerek geçmek;

...

[nehir] taşmak; u~~ denizi aşmakl geçmek; 1b.i) gönnezdenl bilmezden gelmek; (JI .. .e) ulaşmak. vannak, ennek; (b·i) geçmek. (b-den) üstün olmak; (bfin içinden,

~ ç. ..J..:k\i:.i.. demir çengel;

arasından

J~L zorla alma, gasbeıme; kaçınna,

bırakıp, <JI ...~) geçmek; dikkatini <JI ...~)

•

•

fidye için kaçıımak;

ı...i1tıj.. ç. ~ı).j.. yırtıcı; hızlı,

seri; ani, •

•

anlık; şimşek/ yıldınm gibi. kısa, öz; i))"I' • • •• ıjı,,~ enstantane fOIDA,mf; Lü:ı\.j.. '":"'.,r-7"

etmemek

~a ~)saçmalamak; J.1.'-i n, jk...i satarak yürümek; salma salma

yürümek;

~saçma sapan konuşma. zı.rva; ~ çok konuşan, geveıe. başboAaz;

r~.tıl.J' ~ Jı:;:; bşi ileriyel

öne almak; ~~ adımlamak, yürümek;

. . . .. ., .. i p ç. .:,,1# ve i"..ı.;. ç. .:"ı.,....ı,;-.

ilerlemek, ilerleme kaydetmek.;

..

yıldınm saldın;

aptal, ahmak:;

geçmek; (bıı) arkada

vennek için, (b·i, bıı) önerosememek, itibar

•

çalımla! cıka

J' ...~)

~ adım

.. . J

.,

Jl- birinin peşinden •• • • • •• •• • ••• gitmek. yolunu izlemek; i ~ i . # r..ı..iı olk,;..

-

yavaş yavql adım adım ilerlemek; i

••

••••

i#

•

.. . .. .. ! ü-ü J lJU# - hop bir ki Uç (spor);

ı

d~

•

~

.;ı,...(~)

..

~;\

kesin/ kati bir adım atmak;

. '.

236

, QO'"

•

.' . . .

.

~ hafiflik; önemsiziik: canlılık; çevik-

i\lo? [Jol>- in ço~.J gilnahrnlar, -

ı.,A.;-- j (ı,.,L;-. 4V-)

hafif olmak; önemsiıl kıyrnet-

siz olmak; hafinernek; (renk)

açılmak.

koyu-

lugunu kaybetmek: çabuk! çevik! alik olmak; ••

.,

i

•

(Ji ... ~. için) acele elmek: J.J~L...J ~

•• ••

••

•

J' ...;;. birinin yardımına koş-

.-

veya A.:i..u:.L...

.... .

••

•

... . . .

mak; AJb- ~urumu köıüteşrnet, sıkıntıya

.. .

.~.

düşmek; .ı.:..J ll&. J ~

•

•

pahada aıır,~

...;;. \.. yükle hafif,

(bı') hafifleştirmek, daha

b-nin durumunu )

kolaylaştırmak.

..

. J .. ft:

istikramılık, degişkenlik,

.-

.. .

~)--i .;~ ve ~;..'

lik;

•

•

~.

Iilik, ıaıhlık; ~)i H~

yatkmhfı;

:..;;.., daha hafif; daha az; daha zayıf; ."

V'..>.,..-.J.I .....1iki kÖliljıklon [gö<eli olarak] iyisi, ehveni

şer;

Ju.;.. , Jw..ı

" ou.;..

p

süngertaşı;

süngertaşl; • • o.

._

, i)';" ç. ıJw... '-'~i, .. ı.A.;.I hafif; önem-

basitleştirmek, gevşetmek. yumuşatmak.

•

küçültmek. azaltmak, indir-

~ aıak:lık.

~\ ~ eli çabuk-

luk, hamarathk, hüner, el

• •

(bıi ya da ~ bş,)

dönek-

çeviklik; r.ıJl .~ yumuşak huyluluk, sevim-

o. • •

(,,;r b-e. zor bıi; ~ b-e. bşi;

hafif yapmak: ır

.

lik. aıak.Iı.k;

•

siz; seyrellilc. sulu, koyu olmayan

[sıvı];

atak,

•

mek;

(bşi

ya da ı:r bşi) hafifletmek, yatıştır­

•

çevik, süratli; d}ı.., bir şiir vezni;

d)';"

•

mak. dindirmek, teskin sıvıyı)

eımek; (bşi.

inceitmet. seyreltmek; harfi •

o.

o

örn.

şeddesiz

•

ver!.

• o

takına!; ~i. •

hızını azaIt!;

oı

i

to

•

o

••

r,y Ji ;.. yavaşla! •

••

LS'rı kolay hareket eden, kolay yer değişti-

_

i.

•

u. r"i"il

\00';';;"

b·nin acılan m

dindinnek;~ hafif giyinmek; (sorumlu·

•

.

•

rebilen; atak, çevik, seri; rJJI d.~';" sevimli.

••

okumak DiLD. 1 ~ .....;b- keyfine bak!. boş

•

.

~

cana yakın; C-J)I d.~';" sevimli. tatlı, cana

yakın, çekici; neşeli. şen; j1aJı o.. .

.

i.

~ ;. hoş.

sevimli (kişi]; ~ ,..,-JI J)';" seyrek sakallı: o•

••

•

•

•

Jı-JI d)';" ebleh, ahmak, aptal; 41 dJ;' . . i. •

luktan,

yükten) kurtulmak;

kurtulmak,

~ bıden)

•

•

(ı,;,t ... 1)

... d~ll) acele i1el apar topar ayrılmak; (JJşi) bıı)

hafif saymak! kabul etmek; (y b·i, küçümsemek

değer

vermemek, hakir gör-

eli çabuk. hamarat. eli tez; d) .;.. '='~ açık çay;

, ";J~

hafjfletme;

kolaylaştınna;

mek; (ybşe) önem vennemek. ciddiye alma· •

(eğlence

- -

•

vb.l;

cezanın

hafifletilmesi HUK.; rahatlama. rerah-

hur. deve

toyna~ı; •••

o .,

[ayak] ~ ~ ~ di~ini

ayak (deve

kuşu);

taban

•••

e?-'J eliboş dönmek. iste·

elde edememek:

başarısız

olmak;

•

lama; seyreitme; ı.J) "dı

• •

J

Jl'

hafifletid

sebepler HUK.

• o •

~ ç.J~ .JU;..1 terlik; (ç. '-'\..b-~

azaIt·

ma, indinne, küçültme; dindirme, yauştırma; o

mak; (b-i) kendinden geçirmek

•

•

(~

üzerinden atmak;

•

..

J~ı küçük gönne. tahkir; hafiflik;

,-. .

.

'sc....,. OJ).} ,

...H

hafifletici sebepler HU"'.;

~ inceltilmiş, seyreltilmiş; şeddesi

kaldırılmış;

237 • •

a :i-) (sesi giderek kaybolmak.

\' ii ;.. u (..:J J

sessizleşrnek.

duyulmaz olmak; ••

•••

sesi

kesiı·

küçültmek, indinnek.;

(bıi

veya

ı:r hş; . .\('.\/

alçaltmak; kelimenin son harfini

'j'

J

okumak

••

rnek; (~~) u~ ı..:,.jl,;.- sesini kısmak,

DILB'; bir kelimeyi mudaf i1eyh/ tamlayan

alçak sesle konuşmak; ..:,..L;--I(b-i) susturmak

yapmak 1 ... J

••

••

•

•

•

(b-ııiıı) sesini kesmek; ~1= ~ ;

..

.:J#gidcrek: kaybolma (ELK. dalga vb.

cil,;.. giderek sesi kaybolan, sönen sessizleşen; işililmez.

duyulmaz; (ses) giderek kay-

bolan; uçuk, çok "

•

.

·

müreffeh olmak; batmak. düşmek. dibe çöl<-

,.

. ...

J-'

j

;.. koruma •

•

... - .

.

pçekingenlik, j~çekingen,

sahil koruma MIS.; Ulangaçlık;

ver!. üzülme!; ~~ 1lJ)c: ~ sakin ol!.

düşmek.

mek; (fiyat] aı.aImak;

i)lt.H;:oruma

muhafız; nöbeıçi;

işi:

ucuzlamak; inmek;

küçülmek;

azalma [ses];

sınırlama.

azaltma; refah [ha-

. . . - .. , ı ,_ QII ~ devalüasyon;..;.:..Jl ~

yatI; kelimenin son harfini 'i' telaffuz etme

.

•

•••

gardi·

•

••

gözetme;

j~ç. ~ı,;.,. askeri kard.kol; bekçi odası;

. AJ"..rJ1 ;AN polis karakolu;

•

•

J J" • •

..raJI . sesi a1çaltma; .. OJ...r- harfi cer;

o müreffeh bir hayaı sürüyorlt; L.J";"'"';'-~~ ..:.ı

~i •

~Isesı a1çak,lasıl<; • 4.1'"'- ..:

;';indirim, tenzilat [fıyat]; küçüitme.

"-

~

•

•

azalırna. sınırlama, ıahdit

J~koruma altında, korumatanyla. bir·

likte; korunan.

uygu·

lama;

J'I . :

MIS';

muhafazalı;

••

~II ~} (b-i) küçük gönnek. (Iri/e) alay

etmek: ("lIi)

indirme.

••

i}l,,;..: ~l.ı-Jl i~l,,;.. snhil koruma buvazorü

;"lsesini alçaltmak;

.. ~ve ~L batınak, dibe gitmek. çök-

•

yıkmak yerle

. .. ..?~ . ..h'ti? yarasa ZOO.; ıJ"e;

JJ.r-- •.';'';

•

bolluk, rnh:ıı yaşam; y.,.!1 ~ ~

yan;

.,

•

.

•

utangaç, mahcup;

r#koruma;

.

..' . ... ..

• ~azaJma, küçülme. inme; alçalma,

birJi~i; muhafız ıakımı;

P

~i."...

maiyyet

. .-

rnek. indinnek. azaltmak t ..ü )c ~ boş

pgözeten, kollayan;

,

•

••

pa (p ve i)w..}çekingen, utangaç -.. .olmak· ~ = .ü-. ..;.;u= .v.. )

•

'

iJ~) (h·;, bşi) kollarnak, gözel-

• J

....... ~ (b·.) yumuşak,

davranmak; u;:'; ;. u (hayat) rahat!

sak.inıe~!;

lrenkl;

açık

••

rnek;

. ..

rnek; (ses) alçalmak; ~(b/j.fıyaıı) düştir-

için "sönme"):

.. pu (..o-b-,

şefkatli

, . ..

bir etmek;

H (.;iı'; ;..) (bşı) alçaltmak, azaltmak,

'"-ilbatına. çöbne, dibe gitme;

.y;- ..

azalma, düşme; azalma. küçillıme; su seviye-

.

si alçalma

,-

ı.j

J'\.b...il alçak basınç alanı;

..

d·';'-"'indirilmi~.lenzilallı. indirimli;

.. ... '.

,",~indirimli,düşük., a1çak [fıyat. fre-. !
landa;

.

a1çak Ises); l ' . i.. ·.!I...:"I)~1 Hol· •

238 ••

..

vi.;';" '. ç. ..:.ıL alçak arazi;

.....

'.

ı.r--

..

haberi olmamak: görünmemek, kaybolmak · .. iJ\ ~ ~ ... oldu~u gayet iyi t-iliniyor;

i~.lJ~. ÔP) titrernek, lilJ"eşmek:

/i.

sallanmak, sarsılmak; Ikalp) atmak. çarpmak; [bayrakı dalgalanmalı;. süzü1mek: (kuş)

"'-

.. . ~

oldulu aşikardır, ... i herl.es biliyor; ~

.. -

-

.;.1) "

... senin malumundur. (bunu)

•

••

•

i

gayet i)i biliyorsun; ı,;;..;~.~) (bi;)

(~) rışıkJ parlamak; (bşi ,yl/murıayı) Çı rp-

saklamak. giılemek; (bii) sır olardk sakla.

• • mak; ses çıkarmak layakkabıl: _eJJ .; ;")

mak; ~l (bii, b-i) gizlemek. saklamak;

uyuklamak. uykudan dolayı baŞı önüne düş-

(bit) sır olarak saklamak; (bş;,

kanatlanot çırpmak: çırpınmak;ı,jô

..

ii,

••

....

_..

.

.

"

.

~,

rnek ım;. ~;..}; JÜ" ,. (ı,; p) [gök eismi)

••

batmak. gÖr1ünmez olmak; p

•

(dlll'ann)

sıvamak, ;'i\'a.~1l1 vurmak, (duvarı) sıvamak;

JI;- veya ı:r .. .

"

b·den) gizlemek; ~ ..:"Y"~J1 ~\ sesini alçalt-

••

•

mak. a1çak ses ile konuşmak: ı,}N kendini gizlemek. saklanmak; kılııını kıyafeıini

~L (kuş) kanatlarm çırpmal\:: (gök elsmi)

•• defişlirmek,ıebdili kıyafet geımek;~'

buımak; bir şeyelde edememek, başarama­

gizlenmek. saklanmak; gözden kaybolmak.

• •

(J bşde) başarısız olmak; •

görtinmemek: bilinmez olmak. meçhule

mak:

~ lkalpl atma, vurma, çarpma; nabız; patırtı;

ayak sesi : ~:

·

ç.

.. « « -

.

.;.ıl;

..

•

••

kanşmak: eksik olmak. noksanlılı hissedil-

.. ... rnek ıUiı.i"il ı:r ı-.P\ saklanmak. gözden kaybolmak; ..i~· '~ n: <ı:r b-nin) gözünden . '"

••

,;;" (ıck.ls.) nabız, vuru:

vurma, tak tak sesi; ldurtl,

•

tık lık

sesi;

~ gizli. saklı; sır. meçhul; görünmez,

çırpınma:

görünmeyen; gizemli. esrarengiz

r " Ikalp] çarpan. atan; dalgalanan,

~'>" isimsiz. isim belinilmemiş;

•

·1 •. •.

'"

süıülen • ••

._ • •


~ haberi olmadan. bilgisi haricinde;

J~! başansızlık. fiyasko;

ı.!:.. ç. ~~ sır. gizli iş:

~L.;- atan. çarpan !kalp]; dalgalanan,

,.lt.,;..

salınan.

süzülen (bayrdk); iJ\ijlj..\ Doiu ve • •

Baıı; ~i;..\ dön ana yön;

•

~~ sıva; ıJ~ bkl.~'•

~

•• ı .; ~ gizli olarak. üstü kapalı olarak;

H.

•

•

a

•

(,.~) gizlenrnek, saklanmak; (olay]

(~b'e) gizli kalmak. (J&)b-IIin [olaydan}

~

"

IJ'_

•

[bayrak):

;;,;;~ mikser, yumurta çırpma teli; •

•

kaçmak;

uLi:;" nabız, vuru; atma, vurma, çarpma (kalp);

LO

gizlilik. sakiıiık

~w..ı J gizli ola.

rak. üstü kapalı olardk: ' .. iJi

J ~I

:.;..

~

... oldugu apaçıkbr. gizli bir şey deAii;

,.l"i;! giıleme, saklama; sesi alçalıma; • •

~ gizlenrne; tebdili kıyafet gezme; •

,.~! gözden kaybolma:

.ıJı;.. gizli, saklı; sır. meçhul; görünmez,

239 •

.

görünmeyen;

--

.. .. yü-- ç. Jly SIT, giz; JI,.,.;JI Ikuşun

• • kanadındakil ikinci marsaldaki tilyler; • ır gizli. saklı; •

'.

gizlenen; tebdili

.. , gizli.

,,"H·~

•••

~ ç. J~ aralık. periyot, fasıla; çatlak, rahne; dengesiz durum. denge-

sizlik; eksiklik: eksiklik, noksan, eksik: dü-

kıyafet

zensizlik. karışıklık; hasar. zarar. ziyan.

gezen;

saklı. SIT niıcliAinde;

görün·

kayıp. zayiat. ıelefat; ... J~ lmud. ku!.}

...süresince....boyunca. zarfında; ... arasın-

•

ı,}>'" gizlenileo yer; •

•

....~ ç. J~i samimi arkadaş. dosı;

yarık. ayrık.

mcz, görünmeyen:

••

•

•

-I

ı,.i';'~

•

•

da; ... esnasında

Ji"" u (~) (hp) delip geçmek, ar.ısından geç· mek; jt- ekşirnek; ekşitmek; (bşı) salamura •

yapmak. turşusunu kurmak; (bıi) tuzlamak,

... J~ .. .esnasında;

ıaman diliminde.

ar~ında. ~:ırrında; ~~ . -J~- J bu zaman

. zarfında, bu amda; ... J~ ı:I" ... ara~ından. -

•

•

•

tuza yatırmak; (diş/r:rini) temizlemek: (par-

... içinden. ortasından; .. .içinden; (karar.

mok/arı. bş;n arasıııdan) geçirmek ıôm. sa·

yargı.

.

,

ıU­

çın, sakalın. parmaklann arasındanJ. '"'

b-e

arkadaş gibi, dostça davr.ınmak:

,-

T'

(~bı') bozmak. ihlal etmek, karşı gelmek;

sonuç çıkarmada)

~ ihtiyaç. talep; (ç. J~) hususiyet, özeııik. sıfat, nitelik; tabii, yapıdan kaynak-

lanan özellik.;

("":" bı;, kanunu, kuralı. koideyi) çitnemek,

ili.- ç. ı"ü.i.. dostluk, arkadaşlık;

bozmak; ("":" anltlşmuyı) gerçekleşlireme.

J~ delme.

rnek, (y anlaşmtı)'a) varamaomk; (y b-i, bı,) terk etmek. bırakmak; ("":" bıi) kan ştır­

mak. alt üst elmek. düzenini bozmak; (bıin arasında)

~

olmak, gelmek lyine zaman

için!; (bşiıı içinden) geçmek; (bı i1~) kaup

• ••

kanşıırmak: yı kusurlu! eksik/ noksan oL-

delik açma; i~ne; şişe benzer

şey. şiş: (ç. .:.ıt. ~~) kOrdan: . ,..' ~ ç. ,,".»-1. iJ"j..? arkadaş, dost; . , . . JJJI Lı;.. ibrahim'in (as.) lakabı; "-• • • ••

.

aşık;

~ ç. J~L dost. arkadaş Ikadınl;

sevgili;

. ç.

J~!

.:.ıl- ıkanun. kuntl vb.il bozma,

mak; dÜl.ensiz olmak; düzensizleşmek;

çi~nemc: karşı çıkma. ihlal; (düzeni. niumıl

kanşmak; dengesil. olmuk; karışmak. kanşık

bozma, karma kanşık etme; zarar, hasar. zi~

• •

olmak (düzen. sistemi;

j"

ı

l_'

........

JrJ' ı.:...b-~ şart-

...

lar oluşmadı. gerçekleşmedi; OıÜilY J.7~ den-

gesini kaybetmek, dengesi bozulmak; ...l:..;-~

,

..

.ı..UJ:;. aklı!

zihni

~ sirte;

kanşmak;

•

yan; hasar; yargısız

•

... y J~':ll

• •

••

rj&. ~ ... c ön-

olarak;

-, J~\ noksanlık. eksiklik; tamire ihtiyaç -.

duyma. bakımsızlık; hastalık; eşitlilin. düzenin. dengenin bozulması; karışıklık;

240

~ salamura; tuzlanmış. tuza yatınl·

eç.••: k) salamura yiyecekler,

. .?u

mış:

.

,

utanç verici, küçük düşürücü; ~

••

Y,)~~ ahlaksız. rezil. utanç verici; • • ••

.. Fi --

(F) ve t:'6-(b-IIin) aklını meuul el·

mek, aklından Çıkmamak. hep aklında olmak (üzünıüler.

.A...)j-.. .t:'W. .--

tasalar); (b-i) sarmak. her yanını

kaplarnak, (his, duygu}

~ u, i(~) (bı;) perıçeleriyle yakalamak.

kavrdmak. (b/in) üzerine atlamak. hamle

,

--)

(b-i) aldatmak,

k:andınnak, tatlı

yüzüne gülerek

sözlerle

••• i

kandırmak; (b·i. ~ akımı) çelrnek, ayart-

-.

kalb;nde olmal:: rsal1anmalc: Fltitte-

rnek.

titreşrnek.

seginnek; (göz. aza.

••

yapmak; ~u (A..ı~

birinin

setirmek; (b'nin kalbini veya

vücuı)

J kolbini)

kaplamak doldunnak lhis, duygu]

. ~~

. --

•

w. [kalp) üzüntü! keder ile dolmak; . -,

mak;

başlan çıkarmak:

~ ç. ...:.ıl:ı:J.;. his, duygu; şüphe, kuşku,

(b·i) büyülemek,

meftun etmek: ~t.;. (b·i) kandımmk, güzel

..

kurunlU. vehim;

.

..

gözünU boyamak, meftun etmek; ~l(bşl)

~ ç. ~. ,,~ körfez: kanal: • • • ıJ1\.AlI ~i Fars Körfezi;

pençcleriyle kavramak. almak, (b/in ı4urine)

r:..'j.;.. şüphe kuruntu, kuşku. vehim;

kandırmak,

söz! güler yüzle

büyülemek, •

saldırmak;

hamle yapmak. aniden kand ırmak

•

~~l(ıek.is.) ihtilaç. katılma, ıspaz·

(b-i)

11;

moz, segirme; litreme. sarsıntı; •

•

•

~ç. y.,ı.;..ı pençe. pençedeki umak;

~ J.ıJ;ve ~

•

J:; yağmur getirmeyen .

şimşek; aldmıcı

durum; . , ~ve J fo ~ ~ hayal, illüıyon;

.

•

•

•

•

~: ~ ..!.lo. i

mermi kovam SUR.,

~\.;. ç. ~Lr his, duygu; kurunlU, kuş­

ku. şüphe, vehim; fikir; •

""l:>J.;-(bşl) sallamak. sarsmak; (bfl) örn. ho\'u)'l)

tasfiye eımek, arıtmak KIM.; _~ saııan­ mak, yerinden oynamak; mek, yerinden

ASK~

•

y,,*," bUyUleyici. etkileyici, gönül alıcı;

cazibeli, çekici;

başlan çıkaran, ayarıan;

kar, oyunbaz, düzenbaz;

hile·

yanıltıcı, aldaııcı;

seyreh-

-

F

..

..

ç. ~~ halhal:

••

• •

J\>J>.ç. j,>-~ halh.ı:

,

,.

.

••• 1

...l:ôoJ.:i.u ve ~-. arıtılmış, seyrehilmi~,

-..ll>.. pençe: •

-..ll.>= ... ~ .• • •

seyreltik;

...~::::) ~MIS. soytarılık eımek; h_

•••

•

" sonsuza kadar! ebediyen kalmak• J.1>." (J y.;..)

••

..rYç· ~"j,;... L:ı.ı~ MIS. SOytaJ1, palyaço;

çıkmak; gevşemek;

kesiI-

mek, ineehmek Ftz., KIM.;

'.1

•

bağlantısı

~ seyrelme Ftz.. KIM.;

~~çekicilik. cazibe;

.,..ı.;...ç.

•

•

sonsuz olmak; ölümsüı/ ebedi olmak; <JI veya"",:", bir y~rd~) sonsuza kadar kalmak,

241

. - ..

.,

L..>-1)1 Jl .ı.b-

oturmak, muk.im olmak;

•

dinlenmek. istirahAt elmek:;

uykuya yatmak:

•

~ (bı,)

•

r..p' •

•

unutulmaz yapmakl

•••

ebedil sonsuz yap-

kılmak;

. . .;')1,;.;.1 ç. ..:.ıl. zimmete lmal, vb.] geçir~

~i ~

kılmak. (b-i) ölümsüı kılmak;

mak/

•

kalmak, oturmak, ikamet elmek; çok

yaşlan-

••

mak. uzun bir ömür sünnek;.ıJ.;..1 (b·;, bıi)

altından. hilı.:li:

me;

•

u h .... zimmeline (para vb.) geçiren

(hil)

yeı"de)

('":"' bir

gizlice. gizli gizli. el

~

1/

(ı.f'

kişi;

" safi anı katışıkslU halis olmak; y)

(J b-e) u;1 olmalc. (J b-nin) olmalc; (JI ...e) - . varmak, ulaşmak, gelmek; -V'j.....;..) V

t.;,-

ebedil sonsuz! ölümsüz kılmak; (bıı) devam

...den) aynı serbes" bağımsız olmak,

ettirrnek, sürdürmek; (Jl veya",:" bi,. yerde)

...den) kurtulmak,

oturmak. kalmak. ileaıncl etmek; (JI ... t')

ilel bedelini verip kurtulmak;

meyiii temayülü! eıilimi olmak;..ı.İ;.,; ölüm·

lamamlamak, sonuna gelmek; ~ (bşı)

Silz, ebedi, sonsuz olmak; çok uzun zaman

antmak,

•• ..l.b- sonsuzluk, ebediyel 1

•••

,i ~,

•

)1,)

ebediyet diyarı, Cenne~

,

.ıJ..;.. kösıebek,

•

•

•

.ıJ.;..

kör sıçan. yer göçIceni ZOO.;

sonsuzluk. ebediyeı; ebedi hayat,

ölümsüzlük; kalma, oturma, ikamel etme; •

~ ebediycı,

.ıJ~

bitinnek,

hale getirizah

aydınlatmak, açıklamak,

ı:.r-

... den) kurtannak, (b-i,

ıJ'

hür hale geonnek; (b-nin)

bağımsıl/

canını fidye ilc kurtannak [öz!. HRI.]; (~

•

ç. J'j.,j-I kalp. ruh. can, nefis;

.. .)#

etmek: (b-i, ...den)

KNŞ.

safıleştinnek, katışıksız

mek; (durum")

yaşamak;

olmak,

kurtarmak; fidye

canını

sonsuzluk;

...için) posta ücretini önceden ödemek; (~\ ;, .11 ~ mal için) vergi ödemek;

.. .için) gümrük ödemek, (fa/ııra)'ı) ödemek;

. . . ..

(hesabını)

,

ebedi, sonsuz; ölümsüz; unutulma·

- -

t.)s-

d

i

..

kapatmak:

(bşi) biıirrnek KNŞ~

~ hakkım almakı kurtarmak;

yan. hatırlardan çıkmayan; ..ıJI~ lçoğ.)

IJ.dl? (b'l'karıı) doğru! dürüst davranmak:

da~lar

(b·i1e) ödeşmek, (lJ-den) intikam almak, ••

..

..:.ı1..ıJı;..1 •

•

..

-

;1.;.1 Kanarya Adalan; •

.Ll.:>... (Ji ...l') meyiL eğilimi olan;

pl (J b-(', bşı) tahsis elmek. vakfetmek;

•• ....- 1;. i (~) (bıı) çalmak: (bıı) aşınnak;

(b'e) sadık! baıh olmak; (Jb-e) vakfedilmiş

••• •

~L

wl,;;.. b-e gizlice. sinsi sinsi bakmak:

~l (bıı)

çalmak. aşırmak; (bşı) hile! oyunı

..

düzen ile ele geçinnek; (bIi) zimmeline geçir. .,. mek ... J~ ..,ı.:.-I..,..b-I...e s;nsice yaldaş-

.

•••

•

• ••

adanmış olmak:

. . ..

,

-..

~1.ıJ ı..P' birini samimi

••

olanık. gerçekten sevmek; ~.)

Allah'a (cc) ihlas ile bağlanmak:

•• •

•••

.u ~i • .... cloN V

...den) hür! bağımsıl/ serbest olmak, kurtul·

muk; ... ( .) JI )0"1 ~i b·e g;zl;ce/

mak; (V' .. .den) kurtanlmak,

sinsi sinsi bakmak;

mak. k3çabilmek;

canını

kurtar-

..rJw birbirine dilrllst/

242 doğrulukla

.

.. 4.,aJı,;... ç. ~,_ makbuz;

davranmak. hesaplaşmak.

•

•

•

intikamını almak; v e \.;· , ,~ (bı;.:r ...den) zorla çıkannak. almak: (bıi.:r

den) almak.

seçmek. iktibas etmek; (bıi ıJ'

tit!n) derle-

.....~, sadaka!, ba~lıl>k; (J

yet, içtenlik:

~ (ı,;,- ...den) kurtulma. özgür olma,

,. .

rnek; özeı olarak toplamak (bf; ıJ' ...den)

hür olma. kaçma;

türetmek. kaynaklandırmak; (bıı) keşfetmek,

ıJ'~1 ,

bulup çıkannak; (bıı) seçmek; (isltnilt'n ••

.'

o'

"

ödenır)'; .:r b·dtn} almak; , i~\i ~~ l

,

'

V ...den) kurtulma. canını kur-

tanna; keraret; fidye ile kurtulma HRI.; Ifaturayı)

~~ ç. ~ temiz; saf, arı. katışıksız; samimi, do~ru, dürüst; <ı.:r-

..;,':II,

.

'

. u~ ,

cc'Yher. asıl; özet, hulasa; HRl esans;

••

~p esans; ,

•

•

••

' . . ~~I ~ ~ı.;.. gümrük vergisinden muaf:

. .. .. ..

"

do~ru. dürüst. sadık; sadık taraftar;

sanık. temizlik:, anlık:; samimiyet,

dürüstlük. do~ruluk;

,

( .);;) ~ posta ücreti önceden öden· mış;

....., (J b-e, bfe)

ı,..ıAI .....

•

.

.

_ Sizi seven...; " "

""i;". • iktihas, alıntı. pasaj:

.. ~ i (~) (bfi, Ybf ile) karmak. hannanla..

..

..

,

kanşıırmak; (.:r.-ı

,

iki fe)'i veya ... .:r.-ı ,-

, ... J .. .ile ... i) kanştınnak. (yanılınakl;

.ı.ı..

(bıı) karmak, kanşıırmak; kanşıkl1ıa. anlaş­

Ima. sı~ınma; ,

v".~~ arıtma,

••

samimi,

içten: dürüst. doÜU; ~;..,.l\ (mektuplarda}

mak;

emin,güvenilir yer, kaçma. kurtu-

sadık, ba~lt;

•

'

~'j,? vergi tahsildan fAS.; " ,

etme;

vergiden muaf;

~;,.

~ ç. J,LAJ,;.- saf. kaoşıksız. an, halis:

ı/

'

..,OJ~ aıat eden, kurıancı;

•

u-;.;J\ J sözün kısası, kısaca, ,

tasfiye, saf1:ıştırma. rafinc

aydınlatma, açıklama;

kurtanna. ser-

best. hür, özgür bırakma; ~ için) posta ücreti; peşin ödeme;


.. . II Js- ya da

. b

• • ~L.a.~J1 J'_~~)gümrük müsadesi, muayene •

...

kelam, velhasıl;

..P

'

~)\ ~ı;.. peşin ödemesi yapılan [telegraf);

,

'

hasılı

,

~,.rOi=J\ ~ı.;..

l.J"j,.;.. seçme parça, iktibas. pasaj; ÖZ,

...den) ayn, muaf

. ~ı.;.. posta licretine tabi olmayan;

,

ödeme. kapatma; ,

"

,

sil etme. toplama lpara);

If"j..;.. özgürlilk. kurtuluş, hürriyet, baitımsızhk;

iktihas etme. alıntı yapma; tü-

retme. kaynaklanduma, çıkanna; seçme; tah-

...•ır ." .den faydalanmak. kazanç sa~la-

' . .. .. . .... mak; I""" J ..... ..rı- ;" .. i birinden söz almak;

<ı samimi,

•

belgesi, vergi ödemesi;

mazlığa sebep olmak; ~w.. (bıı) karmak, karışunnak. harman yapmak; karışıp kaybolmak.birleşmek, eriyip birbiri ile kaynaşmak;

(bıe) kanşmak. bumunu sokmak, araya gir-

mek; (b-ile) arkadaşlık kurmak; (b·ile) ilişkisi olmak;

••

•••

••

~..k.lı.;.. iacı. ağnl başla-

· . - . mak; ~ J ~i"" kafası karma kaniık ol·

243

• mak; ~L kanşmak. harmanlanmak; çeşitli fark-hı de~işik kısımlardan

mek, hetorojen

yapıda

samimi/ arkadaşça bir

meydana gel(~

olmak:

ilişkisi

olmak;

•

~ kanşma; birleşme;

yapılan

tim

..

okul;

(diıi)

çekmek;

&' o (&") (elbise, FlPko, ayakkabıyı) çıkar(balı)

...ile)

mak;

kanş­

mak. (b-i.,;r .. .den.örn. ilten) atmak, çıkar­

anlaşılmaz olmak;

mak,

... .. . .. -. toplu ö~tim; ~i .....)..ı.Jlkarışık öğre.

(y ... ile) hannan

kesmek. kopar-

mak;

(bıı) bırakmak. terk

mak;

(')I.1&. çekingenlilini. tutuk/uğunu) üs-

,..

etmek. artık yapma-

•

kanşma, anlaşılmaz/kompleks olma;

olma;

• • • • ~ ç. ,1,,»-1 karışım elemanıl malzeme-

si; boşım. harman

. ..

.,

iJW)'1 j,~, suyuk.

•

tünden

aımak, kurtulmak; (~ı1J~ itaat etme· ,

..

rnek. tanımamak; (.ı.:.ıl allıltlll) evlatlıkran Çı(bıi) başından geçinnek.

katmak. atmak;

at·

hill. insan vücudunun ait dön salg! (kan,

latmak., tecrübe etmek, yaşamak [zor bir günü

• •• • safra, balgam ve scvda salgısı); ~ .10~'

vb.i]; (bıi ~ ...e) vennek. pay vetmek;

ı,)"L.:..Jl

(bıi. ~ b·e) vennek, bagışta bulunmak.

•

kalabalık.

karmakarışık insan •• ••

toplulutu, güruh; ~ ~ karışık, farklı

bahşetmek., lutretmek;

unsurlardan oluşan. hetqrojeo • A.bl,;.. kanşım;

çıkarmak;

yapılı;

..

·

. ..

4..!~ ~ elbisesini

.. . .,..

J; ~i, .ı:.r-.• .~__ /ri tahttan indir-

s_ •

•

...

me~; ... ıY ~. .i; ~

-.-

.. .

&" ... de

hak iddia

&- u (~"'jr.;..) ahlaksızi sefih olmak;

~ arkadaş; kanşım;

etmek;

j,'j..,;..

&- (bıı) yerinden çıkannak; (bıin) bagını ...

... ve A,1,,')l..j.. ç.••:A mikser, mikser

koparmak, ayınnak;~ (ediı.) parçalanmalc.

makinesi; ~ kanşık,'kaıman çorman;

heterojen

..,

dağılmalc. darmadağın olmak;~ parçalan-

larl..l. un\uı1an1ao oluşan; kanşım; (ç. "Ilz.l;)

mak,

yoldaş, arkadaş;

mak; tatile ginnek. çıkma nıN.;

•

~ delilik,

,

~üu ilişki,

•

ıaşkınlık;

dostluk. arkadaşlık;

nmas.; (y .. .ile) samimi olma,

j,'j...:,;.1

sosyallik, sosyal

• .lıt jN

donet;

ilişki;

zihinsel

~anşıklık;

[bag] kopmak, yerinden çık­

•

J~

",:-,1.rJ' içki dUşküni.V mübıelası/ bağlısı ot• ••

•

mak; ~i yerinden çıkmak (,;r '.. .den)

.... - ... "-:Ü r!

yoksun/ mahrum kaybettitmek;

bırakmakıetmek

(,;r bıi)

şaşınp kalmak..

••

ç. ~l:io..,. kanşım; alaşım;

JJ;....: kanşık, düzensiz; ,

·

•

dağılmak;

..

.ı:ı\;v (ybıe, hasta/ığo) tutulmuş;

.. .kı." kanı,k 1 lkb..JI.,s"I...JI karma .... .. mahkemeler, ..l::k;v ~ kız-erkek kanşık, .

. ...

.

..&

afallamak; donup kalmak; 11" mas.; tahttan indinne, azil, hal';

yerinden çıkma •

". .. ı:J\.:....':i1 ~ diş çekimi;

••••

~ ç... w.;.. işten çıkanimış; sahip çıkıl· mayan. istenmeyen.

evlatJıktan çıkarılmış;

244 etmek. ayrılmak, aynııla düşmek; 0' ~ ~\

...clih. ahlaksız;

,.

t~ utanmaz, sefih, ahlaksız, arsız; lı."';j.? ahlaksızlık 1't; yaz tatili Tt/N.;

d--Yaptal. ahmak. budala. kalın Walı;

elI,;. : i.wı ~\.i.. arsız, yüzsilz, edepsiz; ••

•

tr lt; sorumsuz,

$

oLmak;

<J hoklanda) anlaşamamak. ihtilafa

düşmek, tartışmak, münakaşn etmek; <JI bir yere) sık sık gilmek. gidip gelmek;

sefih. hovarda;

•

(~ .. .dtn) fark1ıJ aynı delişik olmak, aynı· • •• mak; ~ ... arasıııda) delişmek, deAişken

düşüncesiz; çılgın;

U(U~) (b-nin) izi} peşi sıra gitmek. halefi olmak; (b-i' idernek; (b-nin) halifesi

V b-Ilin armsında) bulunmak:; ka.l.mak;
bıı) sık sık ziyaret eunek; (ı.P- b-nin) başına

gelmek, gelip bulmak. çalmak [sıkıntı, bela ., ., vb.]; .... H;,~ d\(b-i)halifeatamak; ••

~ arka, geri. art; iıJeyenler. takipçiler.

olmak. yerini almak! doldunnu.:

. .-

bırakmak, terketmek; torunları olmak;

ı.JJl,;.. (/;ışe) muhalefet etmek. karşı çıkm~ (bşt!) karşıtı tlt olmak; (bşdt) aynlı!a düş­

...

taraftarlar;

uzakta kalmak; ~ (b·i) halife. yerine

geçecek kişi olarak a~ (b-i. bşı) geride

~ ve ~ ı:.r- [zarf) geride. arkada;

••

•

•••

ı".; i ;. {meb.mud.kul.l ... in arkasında.

... in ardında; gerisinde;

i

••

•

•

d

ii;..

•

•

•

•

ı,$..r-":'

(kadının) peşinde koşmak; •...;J.; ~ geriden• ••

arkadan; $ 1 •

Ji geriye. ark.ya; ~ Ji • •

mek. uyuşamamak; (b·i, bşı) yalanlarnu.

~:;:.ı\ bir şeyin peşinde; ~L

tekı.i.p etmek; karşı olmak. lezat teşkil etmek.;

geride;

(bşdtn) ayni farklı/ değişik olmak. aynlmak;

V' b·i.

J arkada.

••

~ [na'tl geri, art, arka;

uymamak. uyum göstermernek.; (kurala.

• • • • ...;.ı.;.. ç. J')l;o-I meme. emcik;

kanıma) aykırı davranmak, çiğnemek, ihlal ••

.,;.ı.;.. farklılık, ayrılık, deAişiklik. fark;

etmek; ~i geride (nesill bırakmak; (Allah] (~ Irn;n) yerine başkalarını getirmek; •••• (oJ&. J) sözünü bozmak.! tUlmamak. sözünden

,

dönmek;

(~~)\) ümidini yitirmek; ~

geride kalmak;

V

b-T1in) peşine düşmek;

bir yerde kalmak; göıiirunemek; okuJdan kaçmak.; gelmemek. bulunmamak (meclis vb.el;

(of ...c) gitmemek. katilmamak; ~

;..ı..;.;

~, :;:. gelernemek, ulaşamamak; ~

~~~, ~dönememek; J.l~ muhalefet.

.,

•• ~ ç_ J')l;o-I halef, birinden sonra ge· •

len; halife; sonraki nesil, nesil; ~ ayrılık. farklıhk. fart.: bir şeyi izleyip

yerine gelen (bitkinin sonradan çıkanları, gece ile gündüz vb. gibi); •• J

•

•

~ ç. J.I.CJ,;.., ~')l;o- vekil; halef; halife; ."

..

~\ ;;.;;ı,....1l • ••

Halifelik Bölgesi;

••

A.!~ vekillik.; sonra gelme; halife;

J~ ç. ıJ.J~ .'

.

yerli YEM.;

J'j..;.. ç. ..:.ıl. fark. ayrılık. benzememe;

245 aynılna, uzaklaşına. sapma; ııtlık. terslik,

kalan; ..:..ı~ (çağ.] terekc, miras; kalıntılar;

kaqnhk; anlaşmazlık. muhalefet, fikir/görüş

..;.I6v değişik, rarklı; uyuşmayan, aykın,

<J veya J;- ...de •... hakkında) kavga, münakaşa, mücadele; ... J~ (mudaf .

aynlığı

. . .. -,

•

tutarsız, muhalif, karşi. uc (emir vb.eı karşı

..

., ~ geride kalan; kalınu; geri. geliş-

kullanım) bir de, bunun yanında; , U~

..

.

di~eri(ni); öıeki(ni) (yine' ~ı; ~~

•

••

diğerleri(ni); 4 •

~

•

uymayan;

çıkan,

.. ,

memiş (zihinsel, bedensel); (ç. ıJJ-) geride

J ve diğerleri;

bırakılan kişi; artÇı; ..:..ı~ [çoğ·ltereke,

. _. J~ bunun yanında, bir de; aynca; . -. .-

miras; kalınl1lar; süprüntü. dökünlüler; -~t'I

1')1.

... in aksine, tersine. zıttına; ." ~ U~ ... C

ters, zıt, ... in aksine olarak... .in aksine.

,

. . . .1

ı.;ı.-.:.. artık

.}-»

0_

10.

tartışmalı, ihtilaflı;

'. ç.

- muhalefet; karşı olma.; ay·

~\.

kınhk. çelişme: [kanun) bozmak. çiğnemek. tanımamak; hafif suç HUK,; para cezası [hafif

,

JI. ......

V

den} farklı, değişik ayn; hokkln~~! farklı dÜş~ln.en;

ihtilaOI,

tartışmalı;

.. ~ u~} (bıi) yaratmak, yoktan var etmek; --

(bit)

şekil vermek, şekillendirmek; c..'iJ.? a •

i-

...

,

n

ı,;ı;.. u (dj;..) [elbise) eskirnek, yıpranmak;

suç için];

,

• ""--'

.

bulmayan, muhalir; (~) ~ J" ;.. •

i

. i . .

•

deneilik); 1iı1;.. •• 1\ o~' atık, artık su;

(J veya ~

Ul\:;uı

ı".C

toprak, madde, list tabaka (ma-

i

hilafına; bundan başka. bir de. ayrıca, diğer

taraftan;

..

bulunmama, gelmerne. devam

etmeme, katılmama; okuldan kaçma. firaf

(yine );,J-ı ; •

...ı;.; t

•

~ u (u-;.r.) uymak, uygun/rnünas!p olmak;

~ (bIt) güzel koku vermek; ~\ (bıı) •.

geride! arkada kal-

ma. buhmmama; mala, konaklama (tren

• o'

eskitmek, yıpratınal::; L"oJ,,;...:i = ~ ;("":-' kolıbo •

moddt göre) şekillenmek, şekil almak• ••

yolu): • J-;.:.;..ı ç. ~'L farklılık. aynlık. başkalık,

değişme\::; kıımu, sinirlenmek; J-;..\ (hı') icat etmek. çıkamıak. türetmek; (bıı) laSarla-

çeşitlilik, benzememe; dönme, değişme; gö-

mak, kurmak, tertip etmek. düşünmek,;

rüş ayrılıAı. anlaşamama, ihtilar; çekişme, ••• •• ••

(~ b·i, bı ile) yanlış olarak vasıflamak,

münakoşa; ('"6'1j""1 J~~

.? raıklı gnop-

larda olmalarına ra~men. ayn gruplarda bui'

..

-.

çeşit .. . -.? .s"ı;ıı .

I"nmalanna kaqın; ~~I

. 4t;.;...

çeşit

meyva;

,.

ç...:....ı. deve semeri; •

~ bırakılmış.

nitelernek; •

~

yaratma; yapma; ilk kez yapma; ya-

ratık. mahluk; mahlukat, yarauklar, insanlar,

..

beşer; ademoğlu;

ı,......ı;

.

beden yapısı. bünye;

.. huy.

ç. J,-;.r.ı

yaratılıştan

•• lik; karakter, yapı, miıaç; J,~I karekıer, •

geride kalan; arta

gelen özel-

246 kişilik:; ahlak: ahlak ilmi

,

"

için yeterli, bir kez görmemiz bizi ... e ikna

ı,;1ı-I"~ huy-

o. - ._ U:.

suı.luk. kötü huyluluk; ~i •• • • •

edecektir»;

huysuı,

4

•

Jr saglam karaklerli. metin;

ters, aksi; ~L Jt..ı müsamahakar. hoşgörü •• •• sahibi, nazik; ~L J. fo sabırsız, ıaham-

• • • mfilsüz, lez canlı. içi tez; J~"il ~ ahlak

. ..

. . '.

•

,

~i daha uygun/ münasip; daha nonnaV

labii;

.

•

J~ Yaratıcı, Halık (Allah);

bilimi. ahlakiyı1t, ıJ~"i' ~ ahlak yüce-

~~\ıl r)~ yüce ahlaki degerler; . '. -

.. ıJ~"i1 a, ~ ahlak zabıtası;

U. ~.;.. kainat; tabiat; huy. miıaç, doAuşıan

Iili;

• ••

•• ~ ahlaki, etik

•

yı;. ıol1r- alıJak suç-

•

•

lan;

-Jl.7-

•

... . . eski,

{muz. ve mUe.] ç. CJ~. ı,j')l..;..l

yıpranmış ••

gelen özellik; mahlukat, yaratıklar; ıY~

. .. J.~I ahlaki, etik; ahlak bilimci; rr... ıi~i ahlak suçu; I,ot·] yarauldar, mahluka~

... ~~'il;; 'ıi\1 ahlak bilimi. felsefesi; -

.- ..

[elbise]; •

'.

.

~'j..;..ı ahlak bilimi, ahlakiyat;

.

uı;.. ç. J~ yaraulış; huy, mizaç; beden

... eslcici, eslci elbise

.,

yapısı, bünye; dış görünüş; ~ {zarf] yara-

~W,;..

tılıştan;

Jll,;.. Halık, Yaratıcı [Allah); . . . J~ yaratılan; (ç. J:.l' .;, i) yaratık.

'..

,

~ lna't] yaratılıştan olan, fıui, yapıdan

mahluk;

kaynaklanan;

, ~ (asılsız şeyler] uyduran. {Üreten;

... . - .

ul:;- paçavra. çaput. eski bez parçası;

-

-

.

adi,

değersiz; faydasız;

. -,

~;.. ç. "L.il;. (y veya J

.

... ~.

ı:.ıl

maya) uygun. münasip; (u\

egiiimde, niyetinde olan, (ul

.. . ...

.

.... ıJ8V uydunna, kurgu; ..:.ı\il:N yalanlar. ."

.ıJ ıj')l;.- OS rezil, alçak,

J'j,;. pay, hisse; namussuı,

satan;

_

...

dedikodu, uydurmalar;

..• yap -

yapma) yapması)

~ funda, süpürge çalısı, süpürgeotu

. ..

Erica:

-.

..

..

(#-) ~"<.#-, ,~) boş olmak; _ (,ı>-)(.:r' ı:r

... 1) bulunmamak (... siz) olmak

mümkün. muhtemel. (y ...~) de~er. laik,

veya

elverişli;

(ı;,- ' . .d~n) yoksun olmak

.. , .

... ıJ\ ıJ~ ~

yapmamız •

••

dogrudur. (bence) ... yapmalıyız: ~ .f't

..

BOT.

V

bı~) ihtiyacı

olmak. muhtaç olmak, eksikligini russelrnek;

. . . ıJI o ...yapabilir•... yapma eAiliminde;

... [makam, kadro, mevki] boş olmak; _ (ir)

... yapması gayet normaldir, tabiidir, bek.

(y, JI veya ~ b·ile) yalıuz kalmak. başbaşa

~j: ~~~i \-~ J-~j.. bu ancak acı. .- - . . .. .-

kalmak; kendini tecrit eımek, soyuıJamak;

lenir;

.

..ıJ~ ~ ... . dıgını

keder verir. getirir; ~ıJI ...

...

j,;;

.i.;.. i J '

•

.

;

iJ=;

bir kez gömıemh hizim

_.

..

(~Jii , ~ karar için) çelcilmek. toplanmak [mahkeme, heyet, jüri]:

<Ji ...e) halvete

247 çekilmek. maneviyaıını yükseltmek için

• ••

J~

b-e dilediAi gibi

(JI ...e) çekilmek; kendini! dikkatini (J: ..~)

mek;

J;:;
vermek, yöneltmek. hasretmek; ... ~ "j....;..

buakmak. terk etmek. istifa etmek, çekilmek;

b-i yüzüstü bırakmak. terk.etrnek; (b-i) geç-

(~ bıi.

._. .

•

•

konuşmasına alD

ver-

J b·e) bırakmak, devretmek; V ••

mek. (b·rıin) yanından geçip g.itmek.; [vakit)

görevi. iıi) bmwnak; ~~ [bir tarafa) çekil-

geçip gitmek. biımek

mek, (~ vcya r:!

.

.

~ı.ı "j...;.. isı.edi~i

.'

~

..

•

Y

gibi davranmak; J~ ~ ~ ~

.

. çirkin .... ..

t

denilemez. eli ayaA,ı düzgün; ~ ıJ~ "j

,. . .

J~ biraz abartılmış. mübalaa,a1ı; ~ "j

·i.ıJU ~

... ile) yalnız kalmak; V) ... sız, V ...d,n) hali;

boşluk (doluluk karŞıtı); V ... siz) •

olma. (~ .. .1) bulunmama; •

sayılmaz; <~-.-',,,.~ J~ j;

... ~ [mud.ku!. veya mansub isimden

kendi başına kalmak; kendini sorgulamak.

öncel ve ... ~ lı. (mansub isimden öncel

••

faydasn

•

'''''''.'' kendini hesaba çekmek; ı.:.ıl..p) • Lo ~

•

~ son on yıldır, ~

(.. .il

boşatunu.

f:~ boşluk; boş. boş yer. açıklık. açık •

terketmek. bırakmak; (b·i) yalnıı/ tek ba!jına bırakmak; (b·i, bıı) ..rbest b _ ;

....

•

(.:r-

•

•

• •

ve ~~\.:...ı
•

••

t'p ç. ..:.JI# yalnızlık, tek başına olma; uzlet. halvel, uzIel, kendini teerit etme; halvet

, . o.

yeri. yalnızlık yeri; inziva köşesi, zayiye; •

bırakmak:; b-nin bı yapmasını, bşe

kulube;

vesten, bu isteklerinden; ~'(bıi,,y .. .den) anndırmalc. boşaltmak, tahliye etmek: (bir

yerı) boşaltmak. tahliye etmek, sakinlerini

ç
.

.,.

". ; ,~I

b-i serbest bırakmak. yoluna bırakmak.

.

gitmesine izin vennek; ... ~

J.; --. .

...için yolunu açmak; W..".ıı.

.. J.i"1

•

•

•

1\ ~i

b-i işten

çıJaırmak; (b-i) beraat ettinnelc, temize çıkar· •

••

•••

..... ~\ ...e kulak kesilmek.

• •• •••• .. .i dikkatle dinlemek; Lo-- .:,-.-! J ~ •

•

t i.# Js-

•••

~\

--

•

•••

.. boşaltma!<;'

••

yalnız olarak; ha1vette,

banyo;

'$# yalnız.; inıivada, mOnzevi; taşralı.

açmak; J.r.-JI • .ı.. ~.r vazgeç bu he· i'

••

• . ." · uzleue; rW-I i y

ulaşmasım kolaylaşnnnak. yolunu! önünü • •• • ••••• •

... J

••

•

~ vi J iJ'j,j ~ b·i. b/de serbesl/ kendi

ınak;

J .,

•

açık havada.; ~~i ~ tuvalet;

." . haline J.

•

anzi;' .~\

bşden) vazgeçrnek, çekilmek; 1 :i. ; '. J; b-i serbest bırakmak. yoluna bırakmak;ı.J; ••

müstesna;

dışında.

hariç;

köylil t ~ #

.. ~ köyevi;

J>- ç. ,1'1;-\(", .. .d,n) hali. (",) ... sız, •

•

•

•

(", .:.d'n) 10'10.. yok;

Jljı

J:- kaygmz,

demiz;

••

;(l~ ç. ~~ an kovanı, hücre Blv.; ~i • t

·

...

J J~i "",.,1 plOloplazma;

-- . . .

... ~')l>- ~ [mud.

kuL.1 ... aras1ndan•.. .in açinden, dışına;

·,

i~ (atı

...

•

yem torbası;

~ boşaltma. terkettne, tahliye; •

•

,,"J,?I boşaltma; akaçlama.. drenaj; temiz•

248 . _. lerne, anlma; tahliye etme; 1 ~ &~Iyo--. .

luna bırakma, kanşmama;

, ~

V bı,) terk, feragat.

hareketsizlik, yerinden upırdama; çakıhp

kalma'• •

~W-, mas. 11"; basurma, sindirme {isyan);

vazgeçme;

istifa;

.L,..oL.,;.. sönen, sönmekte olan; dinmekte/ •

ı.~L yalnızlık. tek başına olma;

sakinleşmekte olan;

.Jı>- boş; sahibi olmayan boş (m_vü, kadro, vazife): serbest; engelsiz; (rJI ... den) muaf,

bir

<.:ro) ... nz; ,

-

. i.ıJlill '" Ji>- faydası<, ,

!uç

faydası olma~~: .ıJ~1 ::,...Ju.. boş,

ik.amel edilmeyen. kimsenin oturmadılı;

••

•

gizlernek; (bşi örn. hamuru) mayalandırmak,

maya H_ kabwtmalc; (J b-da'1') gilcenmek,

,

danlmak, kınlmak; r-i'ıJ mayalanmak, tahammur elmek; kabannak; [hamur); [kadın) peçe ile örtünmek. yüzünü ve başını örtmek;

... zorunlululuna girmeyen; J~L ı.Jı.i.- kay·

rL..;.; enınka çevirmek, fesat maksadı ile

başı

gl51Z,

rahat; (ç. _J(~; geçmi~. geçip •

•

••

gizli planlar yapmak:, dolap çevirmek

tJ&-

gil-miş, maz.i; 1 ~\ilo-l ıJJ.ıAl' geçen asırlarda,

b-~ karıı); ~i mayalanmak, tahammur et.

J esüden, geçm;ş gün-

rnek, (hamur] kabarmak:; olmak, ermek,

••

s.

maz;d_; J.lrl r~~1

~

.ri" u ~) v_~ Cbi') örtmei;, saklamak,

J.I>- C", ...den) ba~'mSlZ, muaf, <.:ro)

",.ılı

,.

sessiz;

. . r"";-)

lerde. mazide:

..

u,; (~.

kötü koku vermek. salmak,

çıkarmak; bozulmak. kokuşmak; •

•

~ ç.

•• rı..;..ı kUmes; tüy [kalem]; •

olgunlaşmak (yine MEC. fikir zihindeJ; •. ,, ~ [müe ve müz.I ç. J~ şarap; (çol.]

akollO içkiler;

i p şarap;

~ çürük kokusu. leş kakusu;

l.} J"";" bronz renkli;

•

~~ ç. )L..;.., ~ içki alemini konu

ri,;.. kötU kokulu. iirenç, çüriik kokulu; - ,

~

n;

" ~ II (Jy) sönmek lateşl. azalmak, hafine. • • rnek, sakinleşmek, yauşmak; ..ı....;.l (oteıı) •

•

>

edinen

•• •

şiir;

J~ ç. i

.. ~i, ~ başörtüsü, başı

- .-

yüzü örten örtü

ve

fkadınl;

söndürmek; (bıi) yatıştırmak, sakinleştir­

• )~ {sarhoşluk sonrası] rnatunurluk;

rnek. dindirmek, teskin etmek, uyuştunnak;

~ hamur; olgun, ergin. olgunlaşmış;

(bıi iJyanı. baıkoldmyı) bastırmak., sindir-

rnek; (bıı) bol!,mak, nefessizi havasız buakmak {yine MEC.I;

" ~ y mas. 11"; bauş, inhitat, çökme, bozulma. dejenerasyon; sakinlik, sessizlik. sfikun;

maya;

~~ ç. ~w.. maya; bira mayası; enzim, ferment KIM.; MEC.;

MEC.

çekirdek, tohum; temel

, )W- içki tiiccan, içki satan;

249 •

beş ıefileli mısra;

ö)ı...;... meyhane, içki içileo yer,

• ~ sarhoş; ayyaş. be1cri, ak:şamcı;

~ u, i (~)ve ~(yiiZii, cildi) ımnala­

~~ mayalandınruı., fennantasyon işle.

mak, {tımak ile) çizmek, cırmalamak; ~.

• •.

~

~ ç. ıJI~ cırmalama,

mi; kabartma lhamur]; Jl.,:,lrnayaı:ınma. fernıantasyon;

tmnalama;

cırmık, çiıik;

•

)~ sarhoş, ayyaı. beJoi. mest olmuş;

•

~ mayalanmış; alkollü; •

~ ~ ~ (bşı) beşlemek, beş misli, beş

•

A.;.t...;.. ç. ı,:.ıf. amuk, çim; • • • ;') 'VA.. ;. Q [mide) boşalmak. acıkmak;

kaı yapmak; (bfi) beşgen. beş köşeli yapmak;

•

• ..;

~

Q

~l~i J

•

••

•

•

•

1y ~ ~~i ve .ı,)"IJ.:.,~ ı:w.i y~ ı,)"\

ç.

•

.;.1 beşte bir;

bir çare! ÇıkıŞ yolu bulmak için çok düşün­ mek; çözüm yolu bulamamak, içinden Çıka­ mamak; oyun/ plan kurmak, enlrika çevirmek;

•. ~ ••

• • ?"

0'-

..

r.uJI ~lç. ı..ı4"~' yaAın çukur kısmı

, ~:wıı v ..· tepeden ..

~i Ji ~l:,ıı ~ baılan ayata,

. tr>')

tımaA;a;

~ Q (~.

~

ıopallamak, aksantak;

• • ~ u(JJ • ~)biJinmemek., anlaşılmamalı::. kapalı kalmak. ayın edilernemek; 2.8yına­

.. im·.. ..,......i; •

.

mide ile. aç kann ile;

(bıı) beşe bölmek, ayırmak;

mak. gevşemek;

(sayılan mUzekkerj

•

••

ve ~

.. .

J....~ vea.;.. [kumaşlann vb.nin] tüylü

•

i r (sayılan münennes) onbeş;

·

.. ~~. ,:1.\ J.:&- Hamsin yortusu

~ı-- elli HRI.;

.

·

..

r

~ ve v .' ;LL y. perşembe; ......4,;.-

.;.

ç. ~w.

ürünün beşte birini pay

""l.".. gevşek. :zayınamış; " J ~ kapalılık, net! vazlW açık olmama; ıayınık.

halsizlik. bitkinHk. dennansızlık.

mecalsizlik; şevksizlik. ataleı uyuşukluk; •

~ ç. ~t...;.. bol bitkili yer; sık çahhk.

olarak alan ortak;

•

U"""t....;.. beş kaı, beşli; beş harfıen oluşan, • • •

yüz; iplik. lif. tel(ler);

• J

humasi OILB.; \tL))1 ~~ beşgen; • • .. -,,;, çocuklar ve kadınJar tarafından nazardan sakındınna amacıyla kullanılan, el şeklinde bir lakı:

~t;;.1 beşinci; . ' .,....... beşgen, beş köşeli; beşkaı, beşli;

agaçhk.

fundalık;

J-L-...,;.. bilinmeyen, dikkat çekmeyen, önemsiz, kUçük; gevşek. zayıf; tembel;

• ...t...:>u kadife kumaş;

• ••• • ~ kadife gIbi; , ,j..;.,.. ~ güderi; , .. ~ ~ ~ tahmin etmek! yürümek, fikir

yürütmek, farzetrnek, tasavvur etmek; (bli)

250 •

ı"abul/ ranı tasavvur elmek, varsayınak;

i.J!?

(bşe) kıyrnet takdir etmek. paha, deAer biç-

ı.irj~ sıracalı, sıraca hastahAına yaka·

rnek;

lanan;

,

. ..

~ takdir edilen kıymetı deAer. tah•

.,

LJ"'~I Şeytanın bir lakabı [AUah', zikreden

..--

min, takdir; ~ve ~ •

Js- tahminen,

kişinin zihnini kanşurmaya çaAnşım var.];

.. . müe...i . ....;- ç.

kabaca, yaklaşık olarak; ~

paha biçen. deAer veren;

basık,

-

•

•

~i

•

•

ı.i'

••

r"0se"", • ... j&. (~w..,) bii mükemmellili sebe· •

•• •

biyle her şeyden üstün tutJTıak;

..

~ a (~) kadın gibi davranmak. kadınsı

-

-

davranmak:;

(J ya da JI ... in) boyun <ımek; • müıevazi, alçak gönüUü, itaatkar; tp

?

..

ç. ~~, ıJl:; hUnsa, erselik. iki

..

.. i f tevazu,

boyun eAen; hain. sadakatsiz;

cinsiyetli; ~

y,

J-

~ MIS.

tt;

~ ve '"~ ç. ~I;;o- pabuçwtan böceli,

•

,. 0:;- cinsiyetsiz;

,..

kadınsı;

güçsUz,

.

••

bok böceği 'YXJ. Scarabeus sacer; ••

geçişini azaltmak 'YEteN.; (bıi) yavaşlatmak.

~ gemıden konuşmak; ,-

.- ..

J..ı..> (u.ı,a..) hendek kazmak; ,-

kesmek, durdurmak;JoiUo- (b-ile) kavga et·

..

ç. J.:ı~ hendek. ark; çukur;

)LJ? büyüklük kuruntusu, megolomani

ii! b-ile) dövüşmek; ... .

mek, dövUşme~~

. ~1 boğulmak~1 _.

•

kesilmelc.. durmak;

•

"kılmak, daralmak [botaz]; botularak öl'

psik.; Y~ Şeytan;

. flr ç.

..

mek; (bıı) kısmak, (bıin, gazın, buharın)

ç. J""'" hançer, kama;

. ...

. ,.,

~ u~) (b·i) boımak; (b·,) ııoıaru öldür·

--

J..ı.:.;..

genizden gelen ses;

•

ıktı•

darsız;

.. F

••

alçak gönüııüllik itaatkarhk;

kadınsıhk;

~

•

<J ya da Jl .. .in) eline bırakmak,

kendini

",

-

(&) (J ya da ,,",I boe) teslim olmak.

~ a

hareketleri bulunmak;'· . ~ kadın gibi

~ kadınsı; • .,

• •

.. ... parmat, , ~I .ı....u

Y. ç. ~ı.:,;.. küçük domuz; ' .

~ ç.

konuşan;

oj- (= 1"'-) ç. u","1 küme"

.

ucu kalkık,

burunlu;

.. ı

müc. J.l:,; genizden konuşan;

•

•

~

J\:;; eireltiotu BOT';

••• bo genilden gelen ses; genizden

.,

~i

!j j~) genizden konuşmak; i.-~ •

dişi domuz.;

.-

.-Jlr:.

~l:.,;-domuz; ıJ J.

yaban domuzu

zoo.; JÖl:.,;- sttaea hastalılı np.; •

rnek; •• ~ boAulma; kesilme, durma; ." h'~1 karartma;

1~

251 ..t.:ll ~bi1ek: (elI;

masası;

•

•

.

~y~ııs. öğretmen, hoca;

JL:,,;.. bo~arak öldürme; anjin. bolu . ihihab. TIP.: Jl:;.- ve J;~ (ç. ~i~ ve

-.

• •

,.

if~ tYMIS. çürüme, bozulma;

•

~ly) bademcik illihabı, kuşpalazı. dirıen

.

np~

~(cin.is.; tekjs. i] şeftali MIS'; erik SlJIl·•

Jl:.,;..bogucu, nefessiz bırakan;

~ yç. i f dam penceresi; büyük kapı

.. . .. - . ~jj.~.: o~l birinin

~gaz. boyun

içindeki ufak kapı; iki cadde arasındaki yol

bolazma yapışmak;birini istedili gibi yön-

MIS.:

•• •• i; yç. ,)Y migrer. tul;

lendirmek:; i

Jl:.,;..boAarkeo kullanılan bağ, ip; boğaz.

..

.

-"

.' .

a

~~ J..i,.i b-nin bogazına yapışmak; ı,;~ve ~b- dövüş, kavga;

-Vy) ve

)';-ç.)IYI, ıJ'~ koy, küçük körfez; •

)yzayıflık, yorgunluk, bitkinlik istek.

dan ileri gelen boğulma, asfersi TIP';

..

~~bogucu. boğan; boğarak öldürme; kapatJeı, ayarla)'lcı TEKN.; koyak. vadi

jlt

~ı;.. boğucu gaz; ~.iJ' ~\,j.. OOAanotu

&OT.

sizlik, mecaJsiıJik; )IYbölürme;

,

)I;zayıf, güçsüz, yorgun. bitkin;

•

aconilum;

2

•

J ~boğulan. kesijen. duran [ses, gül-

.

"

kazıla oturtmak; (b-i) sıkıştırmak,

Jj;(lri)

zor duruma düşürmek;

•

•

JJj~bkz.

r...~(y ... ile) Iı ka basa dolu;

--

(ı>vc ~ \:;..

Il.

. ~a (~)

müsrehcen,

•

ıJ" r[cin.is.; ıek.is. iJ hurma yapralı;

•

~ rMIS. hurma yapraklanndan yapılan

mak; u"-I (.,.lı b·i. bı') [kader) yıkmak.

bir çeşit şapka;

kötü yurmak, mahvetmek; ••

ı.?'müstehcen, açık saçıksöz; açık saçıı(,

.

~IYç.••:.ıi. bay, bey;

ri. ı.J'..J~lmasa;

4..olYhunna yapraklan ile önne sanalı' . müe . .. ,

•

•

~';I

müstehcen şey; fahişelik; zina; ;.

Jy;

,• . . J-.r IJ))ambalaj kagıdı; kurulma kalıdı;

açık saçık; edebe aylan bir şekilde konuş.

ıJ'~ç. 4.;

•

~)yç. 4.;)ly papaz; bkz. ~ ; •

aı.alWan;

••

••

V")ykoro [kiliseJ;

me); daralan. sıkılan; ~ulup ölen; Ios,lan,

•

...

•

Jl:.>tboğularak ölme; oksijen yokluğun-

·1·

)Üo-u boyun elmek; gevşemek,

giderek azalınak;

•

'.,

.

zayır düşmek, şevki giLmek; (kuvvet. güç)

mak;

.

. •

(JJ'l J~ u (J'y) bögünnek [öküz vb.) JY

boyun' ... ~ ~~L ~ b·; çok sıkıştır.

•

••

•

. "L",y

ç. ı.i''''>

; kısıt ve çukur

gözlü; ..-

4;ı)1 ı;.ııy tuvaleL

•

•

i

(.,;-yı

.

-

•.

•

.,;-~ u (.,;-Y, .,;-1,>-) (,ruya) dalmak;

252 , d;'·... ürkütücü, korkutan;

(bıin içine) ginnek. düşüncesizce, birden,

cesurca dalınak;

(J bıl! veya bit) kendini

kapıırmak, derinine inmek. derinleşmek;

<J' konu ile) ilgilenmek. alakadar olmak; •••• • LS' ."...ıı """i,;. çarpışmaya (tereddUtsüz] gir•

••

••

••

rnek; ~ }-I)I...&•

,j~ ALf.BKZ.;

Jj- ;::)J"y (b+e. bıi ve J b·e, bıi) vermek, ihsan etmek.lutfetrnek. bahşeırnek \özl. bşi

•

. ..

JL?

up\; harbe ginnek;

ı:.ı~)

[yüzdeki] ben;

.ıı;-

<J ... hakkında) araştınna, etüt, çalışma;

Jy-

•

•

JPJı;'" daima yeri; '.,>l>.. bkz. .1"'-'; . .,. . ç.

4-,p\;v

..

. (Jy) J~ (~) a(J y, lll>.., ,,_~) korkmak. ürkmek; (bşden. b-den veya ı:.r- b-den. bşden

.

Js- b-i veya bı sl!~biyll!) korkmak; .'

.j~ ve Jl,.;..\ (b-i) korkutmak;~~ =

J~.,

•••

J'r korku (ıJf ...den); ü.r (~ ...den ya da ı.P

ve hayvanlar dahil]; uşaklar. hizmetçiler. MIS. dansöz;

lcadınsı kişi;

.. Jy bahçıv..; kahya {çiftlik vb.del; ."

4l J';;- dayııık [akrabalık ilişkisi];

J~ (~ ...e) yetkili: rı.;.. AU.BKZ.;

IPi'") ~~ u (ı:.ıj,.. i~)ib-e) ihanet etmek, hainlik yapmak, sadakatsizlik göstermek:

.. .in) korkusu;

(~Jj) eşini aldatmak; (haftzal (b-i) yanılt-

yı daha korkak; daha çok korkulan;

•

•

••

•

•

A.!w korku; , ... iJl 4iLN

olmasından

.jJWu ["U~ .. nin ço~ulul korkular. endişeler.

mak; (b·i) yüzüstü bırakmak. terk etmek; •

(bıi, sözü vaadı) yerine getinnemek;ı:.ı y (b-nin) hain. oıdu~unu/ sadık olmadılım dü' şUnmek; (b-e)

korkarak;

tasalar, tehlikeler;

..

ı...A!y.J ve a\,;o.~ korkutma; •

{köle

.-- ..

•

.

taşınabilir malı mülki vartık

(b-i) aldatmak; kandınnak. oyuna getinnek.

Jı:r. ~-;,. korkak. yüreksil., ödlek;

J

ç. ı.:.ıl- teyze;

.. .için) korkarak:

~ Cı:,,-

•

dayı;(ç.

•

girme, dalma; kendini kaptınna. iyice verme; •

.,

ç. Jıyı. JJ,j.,~,

•

JP'.r (savaşa vb.el korkusuzca! cesaretle

... 41Jj-->-

yapma hakkını, gücünü, yerkisinil;

..

güvenmemek. itimat etme-

mek, inanmamak;;';~ (bşi, hakkı) eksiltmek, azaltmak (yemek];ı:.ıb-I (b-i) kandır­ mak. aldatmak, oyuna getirmek. tuza~a

Jj;u

korku;

düşünnek. (b-e) ihanet etmek; ;J~1 ib-e)

r.,.A.i~

ç. J ~ ürkek, korkak, ödlek; V

güvenmemek. itirnat ctmcmek.;

...d
li~ ihanet, hıyanet. sadakatsizJik: ema•

kaygılı, endişeli, ıasalı;

J;V kendisinden korkuı~ tehlikeli;

•

nete hıyanct: kandırına. aldatma t li' .. ~ ••

••

il.~ı ernanete hıyanet; ~ li~ hükilin-

..

253

--

dar.. karşı hıyanet; :ır jl ~~ vaadinden, •

•

~

haylaz o~lan, kJZ;

•

~L,;.. kay~en; başansızlı!a uvayan.

sözünden dönme;

•

~J";;- hain. sadık olmayan; alçak; hileli;

•

.,

'"

~L;..ç. lJly, 4.i ~ hain, alçak. sadık

olmayan; vatan hain.i;

J .. .den) seçim yapurmak• ... (b-e, ~ .. .orasmda, J ._.haklanda) aJter-

)';'Iy AU.BKL; . .

••

u f'" i ("ı.r, ı.S,r) (mide] boş olmak:; acıkmak; • •

"Ir ve i.>

.JL..>- boş;

...

nalif/ seçenek göstennek! sunmak;

(bıi

J&-

...e) tercih eımek; .;.!~ (b·i/~) rekabet etmek.

LŞYa(.'Y) boş, boşalmak;

...r boş

_ Ci~) seçimini yapmak. karannı vennek:• • (bı;, J& ...e) tercih etmek; ~Cb.e,:; .. .arosuıda veya

2lJl,;..ve 4"il,,;.. için Al..F.BKZ,; -.

••

• •

(~ Jl,;..; C~) iyileşmek. sağlıtına kavuşmak;

lJlr hain, alçak:: yalan haini;

i

başarıs~z; umutlan boşa Çıkan;

yanşmak (b-e)

olma [midel. açlık;

tenha. meıruk; , ~

. .

alternatif/seçenek gösıennek/

. -.

JW

sunmak.;

•

Jr tamamen harap. viran olan; ıJJw.. (,..-Urı J.o,j.. ) .)'U;1 cı; boş. h;ç b;" şey

mini yapmak, karannı vennek;

(b-~ bıı), seç_

melc, (... d.) kar.lr kılmak; (bii

J<- ....)tercih

elde edememiş:

etmek' ...

••

~

LLS'; ~

~ )\i-(b-t!) arkadaşlık, etmek:. refakaı

'lYo Ji :Lı, ~Ci Allah (cc) -..

.. .i kendi katına aJdl; Ji ;... ·~(b.de") en

iyisini kendisi için isternek. talep etmek:;

•

.r IdiçUk erkek kardeş;

~

seçmek; Jb-l seçi-

'"

etmelc·• •

;.!l.:;u" (b-;, bL!)

•

;stihare etmek' ...

f • •

i y(i,;1) kardeşlik;

Allah'ın

.JÜukardeş gibi davranan, yaklaşan;

etmek;

•

.

• '• .A".;J badem, ufak ıurşuluk hıyar,

yol göstennesini istemek.

..

)~ lcin.is.; tek.is. ii salatalık, hıyar; 1 )~ •

•• • (~ yı.;.. i (~) başaramamak. başarısız ••

J Jıı ~, .. : .•1... için

••

•

iı.tihare

•

.;-:? ç. J~' J~i iyi; mükemmel, çok

..

iyi; hayranlık uyandıncı;daha iyi; en iyi (ç.

lan) boşa çıkmak, gitmek; ~ ve ~L..:;..'

JY) iyi dilek, hayır dua; sağlık, sıhhaı; avan• • •• taJ, kar, kazanç; iyilik; sadak.a; 1~L:JI ~ • • • insanlann en hayırlısı; ~\:.l' J~. JYI

başarısıziıga uAratmak, sebep

olmak; (bıi)

~Wi mükemmel insanlar, insanların en

bozmak. engelolmak, problemI sorun çıkar-

hayırlılan; ~ ~ jA o senden daha hayır-

olmak, kaybetrnek, hüsrana ugramak; (umut.

•

"mak; (oiJL.I umuılarmı) boşa Çıkarmak, yık,-

mak·,

· ..

ı--N

= ".....,~ . ,.

.

.

.. - (fiyasko] 1 ~ ..ıJ J ve

...

l ..;"

. ~ MIS. hayta,

. . ..

- :.. ..

.,

..

ııdır. iyidir, ~ ~ jA bu senin için daha

..

, iyi; ~'Js' #.

;ı _;.. başarısızlık, kaybetme; bop. çıkma,

"

rl.AJI

...

-r--'JI çoki ;y;. mükemmel;

••

J •

;Li amme menfaati. kamu yatan;

r ... in klnna. ..:..1 • •

iyiliği

•••

"

için;, d ; ;1 • .:..1 i •

•

~

254

. kendi iyilikleri için; ~i Jw.\ hayır işleri; 0

••• -

•••• [çoA:.) seçmeler. antoloji; (ç. ..:.ı\J~) köy

••••••

r-"-I ~L.,... ve r-"-' .:.l>-L.,... iyi, hayırlı

••• •

••

sabahlac, günaydın; ~~. ~~ (b·i) hayır

-

-

~~

hayif, iyilik olarak;

-.'- ." ""'_4-,· •_

.-

H

...

••

~~

"

4•

kurumu;

eli açık, cömert. kerim; hayır işle-

o;'

parçası;

çul

o

"

.. . i ~ ç. ..:.ıl~ iyi iş, salih arnel. iyilik; --..:.ı'~ [çal.] zenginlikler. doıaı kaynaklar

çuval;

..

o',

•

"

kaytan, kordon; lif; 1 J-I ~ ümit, umut; ~ ip gibi; lifli; .lo~ iğne [dikiıI;

[arazinin. ülkenin). nimetler,

.

o o

ii~ ve iiJ'...;o. en iyi, seçkin. gözde, en

-

LLOL.J-I _ Aild'lci i i

4kLj.. dikme' terzilik

o

o

makinası;

makbul;

.-

,-

~~

••

~)

...

..

"

o

(ç. ..:.ıl.,

o

~ç. J,~, J,~I, iJ~ iplik; sicim,

şefkatli;

-

-

(.lo,>-) .loı>- i (.lo,>-) ve .lo,>- (bıi) dikmek; •

.

~ ..) (~anlaşmayı,

ot şilte. minder. Bedevi; •

yen, sadaka veren; iyi kalpli, merhamelli.

o

çuvalbezi, çul; •

~ hayır

•

sözleimeyi, sözü) bozmak.. çiA;nemek;

•

hayır cemiyeti, kuruluşu. demeli;

o

(~) 1ıJ"~ i~. iJI

,-

o -J'-

IR~

"i)~ bkz.)? ; o

ile anmak, b-d~n iyi olarak bahsebnek:

..

muhtan SUR., LOB.,

.\ıty.-

l"bboy &OT,

•

•

•

•

••

~

a. y.- ç. terzi (kadın]:

;#'1 müe. ı.$.ı#. ı.$)Y ç. Jl\,;o-\ daha iyi.

-

ç. terzi;

..

-

~iıne;

üstün; o

Li..?-

J:ı;~

seçenek, alternatif; seçim; vazgeç1

o

hakkı;

me, ret

en iyi, en makbul, seçkin;

terzi;

••

...

o.

•

•

(j,'-) Jı>- a (j,>-.~. ,,~) ("I .. .d,tmı) düşOnmek,

AL.F.BKZ..;

•

hayali tasavvur etmek; farzet-

o

~)\#- seçimli. ihtiyari. zorunlu delil; iso

mek. varsaymak; (b·nin

ya da biin

o

ıeğe bağlı;

. ıL •• ~, seçim [yine SIY.) (ç.••:.;L) tercih

.. .o/duğımu) kabul etmek.. varsaymak; •

.'

-J=.i'"

o

(JI b·e, iJI ...d1tl) izlenimi vermek, cJI b·e

o

•

•

•

o

••

..,

(~ ...t); seçenek, alternatif; özgür istek;

• iJ\ ...mli gibi) göstermek.; 1... iJL 4ı.)1 ~

IJ~l gönülü olarak, kendi istegi ile;

ona ... mış gibi göründü, ... dlA:ını unneni;

.-. -

o

..

••

ı$J~1 seçimlik,ıercihli .:,

o

o

••

,- t ;. Lo- J.;- rastgele. nasıl denk gelirse;

(dersler]:

o

... Jb... V ...de) seçeneA;i, alternatifi olan; ~

o

seçeneA;i olan;

... ,

...

•

•

•

J\,;l şüpheli olmak., belirsiz olmak; ~

(bil) gözünde canlandırmak:. tahayyül etmek•

IJb... (zam gönü)Jü olarak, isteyerek: seçim.

gözünün önüne getirmek;

karar, seçilen. gözde, tercih edilen; ..:.ıIJ~

gelmek.

-

•

(J

(J

b·nin aklına)

b-nin zihninde) canlanmak;

•

255 . .-

., .

~

.

• J~i kibirlenme; övünme;

.. , hayal gücü. muhayyiJe;

~1 ~ ~ biri hakkında iyi düşünmek, birinin iyi bir insan olduAunu

•

;i1~~

düşünme";

•

M- şüpheli, belirgin olmayan karışık.

Jı' ~(J b-~. ı..:J .. J/lli gibi) davranmak; kendini beAcnmek; kibirlenmek; şeye

takmak. belli fikirlere

kafasını

takılıp

bir

net

.. ,

2y.::::) ~ (at sırtında] dörtnala gilmek;

..

.

~ (cinjs.] ç. J~ aL; beygir gücü;

görünmek, göze çarpmak. belinnek; (~

•••

- ç. ~L - hayal; hayalet; imaj; ıayft

. J~

•

.. . -,.ı.l.> Ji,>- çok hafif şüphe: 'IJ~ • II Ji,>beli belirsiz görüntü, siluet; gölge, .'

..

bostan korkululu;

yansıma

J1:Jı JÇ-. gölge oyunu;

1i~ç. ..:.ıl. hayalet; tayf, aldanış, kurun-

•

,ı,;.ıı ..;~ al yanş"

b-nin yüıün~) vunnak. düşmek (örn. gölge]; •• JL:;lkeodini beıenmek; lribirlenmek, biL·

yüklenmek;

" i-.!Jr J~ç.

at binicisi. atJı; jokey;

~Çi.süvari SJnıfllR., ESK.

.. .. ,

'J\>-bkz. Jy; "

~::::) ~çadır

mek;

kurmak, kamp yapmak;

yerleş-

(J&- yada Y veyaJ bir )'t!rdt!) kalmak.

istirahaı

etmek, yatmak;

V

MEC. [sakinlik,

süku-

ya da y bir )"t!Tdt!) hakim • f'

J.~ hayali, gerçek olmayan; ideal; ülo-

MIS.;

.u~ ~.r'süvari böıü~ü;

net. banş)

tu;

bozan;

J~ kibirli. maAmr,

kalmak:

hayal meyaVbulanıJc görünmek; (~ .. .d~)

de~il; karışuran, neıli~i

olmak. hüküm silrmek;

•

~ çadır

kurmak;

kamp yapmak;

pik; • • ~'daha kibirli. kendini beAcnmiş; • • J,>-Iç.~. jı\>-I yeşil a!açkakan mo,

Picus viridis;

•

•

• ;;

çadır,

•

..

AJ #kibirlilik. burnu büyüklük; •

pavyon (sergi vb.de]

•

••

•

•

.1).... tt; (ç. ~~) emare, belirti, özellik;

çardak. kameriye; büyük

" r~adır kuran;

-

Iilik; ... ~\ kibirlilik, büyüklenme;

;"ç. r~, ~ çadır: katranlı veya

boyalı muşamba;

... ~ [müe.J kendini belenmişlik. kibir-

·

t.

••

•

_

~ç."':"ı'

.

•

kamp. kamp yeri;

meyil. temayüi. eğilim; i

•

..,b-Nıahayyül etme. gözünde! zihninde canlandınna; (ç. ..:.ıl.) vehim. kuruntu. hallüsınasyon;

,.

#,haya\i:

1\

yoklamak,

nabzını

J rı.;.. ALF.BKZ. :

,.

- ilmik.

~ç . ..:.ıl

ba~;

i

i

•

~~, MIS. b-i

.'

~roJ yapma; ~i ~ drama sanatı; l' .

f

2~huy, tabiaı, mizaç, yapı, karakter, kişilik;

J<ı;.. (çog.] görüntüler, •

Lo

" ~L Filistin Halkı: ,.

•

L.

f

yoklamak;

'Yb a (~t~" ~f~, ~)j;) <J bşde veya Jsbşde) ısrar

sebat!

etmek,

aı.im

göstennek,

bıkmamak,

inatçı

olmak,

usanmamak. yılma­

<J&- bşe) vennek. bütün vaktinil mesaisini (Js- bşe) vennek ~ bşe) mak.; kendini

dalmak, ~ bşde) şevkle çalışmak; ı•• ~\.) ç. ~j.)1 huy, alışkanlık;

~tJ, ~lJ

~)j;

ve

azim, sebat,

yılmama. peşini bırakmama,

lik;

şevkı i-

.-

ısrar.

devam. sUrekli-

ısrarcı,

yorulmayan.

bıkmayan,

gayretli,

wrnH;

ö.)l.) evde ders veren kadın ögretmen, mürebbi-

ç. ,,;.ıL daglama, dag, damga [büyükbaş

--yı.)- dalya, yıldızçiçegi DOT. DahHa; ..

L.I.)dama oyunu • •

• •

-. t

_.-

ı.,.lJJI ~

y dama tahtası;

••

ıJ~l.) bkz. ~~.) ;

.- Fr.> dantel. oya;

~,.) •

[yerde] sürünrnek;

yavaş yavaş

ilerlemek, hareket etmek; emeklemek, dört

<J ...e) gelmek. dahil

otunnak [his. şüphe);

(J ...de) yayılmalc.

her yeri doldurmak. kaplarnak. istila etmek; [görüş. düşünce,

(J biri katında) önem! degerI nüfuz

fikir)

••

!JJWl.) Danimarka; •

•

••

••

••

(J.. b-nin) içinden geçmek;' '. _~.) ~. y.).ö~l canlanmak, hayatiyet kazanmak; "':-!.) (bşı)

'.

sivriltmek, sivri yapmak;

. y.) ç. ~~.)I.1:-ı.) ayı t ~'il yJJI Küçük .....

.'

.

"".)ayı

,-

gibi,

ayı

~

ASTR.;

cinsinden;

tepesi;

~.) mas. 11"; [duygular, hayat vb.) akma.

Ji.): "')" harfinin adı;

•

y.) i(~.), ~.) ~

~.) kum

hayvanda);

,

ç. ebe KNŞ.;

Ayı ASTR.; 7~ı ~:ıı\ BUyük Ayı

ye;

•

.~L.)

kazanmak. itibar görmek; [duygular vb.)

, ~\.)i daha ısrarcı 11"; daha gayretli;

tlJ

~\).ıJI Tuna netui;

yer elde etmek. kazarunak;

devam eden11"; ~)j.)

-,

'olmak; (~Jb-nin kalbine, içine) ginnek.

(Js- bşe) azimle, sehat ile

~i.) ve ~l.)

Danimarkalı [is.ı;

ayak üzerinde gitmek;

merak; -

ka ile ilgili;

J'JWI.) [na't] Danimarka...si, Danimar

depreşme.

,-

y~.)

.

geçme, ça!ıldama; sürüngen;

SÜTÜnen; sürüngen;

~-

.........; .. .- .. ~ Ji ,ı.ıı y ~~.) tank;

..

naAından

panzer;

.

~ N;I';n kay-

(döküldügü yere) sonuna kadar;

. -~I.)ç. yı).) hayvan; binek hayvanı [at.

257 eşek

sırtını

vb.l;

dönmek. yilzünü çevirmek, kaçmak,

-0- ,

·,

'"=:J~ çok küçük organizma: ~J.-

~,) ~ ~.'l (bıı) (bıı)

elmek:

vışmak,

sivri. ince;

•

•

fırar etmek;

süslemek. bezernek, tezyio

güzel bir şekilde vermek, yazıya

dökmek. tasnif etmek; ~~ ç. ~t.ı" ipek brokar, bir yüzü ka·

t

rJJ

gitmek;

planlanmak, düzenlenmek;

<J hakkında veya ...hakkında) tefekkür et· dUşünüp taşınmak,

zihninde tartmak;

<J blde) ... dikkatli davranmak. ihlimam gös-

•

•

~~,) ("t l:ıı~" ın tek.is.) brow, bir yüzü kısmı,

ön·

mukaddime; surat, çehre. sima; stil;

şan,

k.abartma

şöhret,

kumaş; [yazınını

girit

olmak; 7J1U/ tersi olmak;

uyuşmaıJ aykın!

•• •• tutanız olmak; .r.J:....II(b.e) Siltim dönme~

.. . ç.

.;!,) ve r,ı

...

)Lıı\

kalça. kaba el; arka.

1

• ~

nam, itibar, ün, prestij, saygınılk;

art; geri; en son kısım, uç. kuyruk;

•

~; arkadan. geriden; arkada, geride; •• • •r.,) sırtını dönmek; arkasını dönmek; kaç-

~.u

süsleme, bezeme, tezyin; (kitap]

. ". ..:.ı~.ı.. süslü sözler, güzel sözler;

tasnif;

••• "':"'~,) ayak

~ f.,) ••

basmak, yürümek, hafifçe vunnak,

••

A.ı~,)

J'J

mak, tüymek;

arkadan gelen, geçilen;

i f.:J tersine dönme, dönüş [kader!;

Uklamıık;

ayaksesi; tıkırtl;

".

••

.

A.ıJ~,) ç. 1o.:--t:J~,) J.:J

çıkıp

•

•

tennek; r.1JJ ters yönlere bakmak. sırt sırta

bartma ipek kumaş;

SÖZ,

hissetlinneden

haı.ırlanmalc.

rnek,

••

•

kaçamak yapmak. atlatmak; SL-

•

)y.,) batı

[zamanı

..

:-

sivri, ince uç KNŞ.;

u Uy.,) arkasuu, sırtııu döıunek;

rüzgan;

)J'!,)ç. ft~.) büyük eşekansı 200. Vespa crabo; yaban

."

geçip gibnek, çabucak geçmek; J.') ( . .için)

ftJJ

ansı

200.;

ç. ..:.ıl planlama, düzenleme, organi-

planlar yapmak, tasarlamak, blı) tasarlamak,

zasyon; yöneltme, çekip çevirme. nizam, dü-

tertiplemek, planlamak, kunnak, düzenle·

zen; tasarruf, kısıtlı harcama; (ç. .,r-f1J.ı' ted·

..

. . . . . bir, önlem; 1 Jy.JI.}"":'fJJ ev idaresi;.}"":'fJJ "

rnek; (suikast. hilt. düzt:n) mak, tertip etmek;

mek.

(bşt)

(bıı)

yönetmek, idare et-

yön vennek;

mak; (bli) iyi bir

hazırlamak,kur­

(bşdtn)

şekilde

mesul ol-

yönetmek, idare

.

, l\...;. ;. plan kunnak. tasarlamak, 'ertip • . .... ~

•

•• ••••

J.r ., ı..~ıUI ~I"'-.I\ı ra ve ~I.GI .w~ •

•

•

ı..j~l gerekli önlemleri almak; • ••

)~ıl geri çekilme; rırar,lcaçış; ~

etmek, ihtiyatlı kutlanmalc, idareli sarfebnek:

•• • ••

••

••

-

...~JJ

V

, haaında) düşünOp taşınma,

tefekkUr etme;

,

elmek; ÜJ~i J.ı işleri üstlenmek, sorum-

.;!\JJ farklılık, eşitsizlik, benzememe;

luIuk altına gimlek; rı' (.y. ya daJ&- b-t)

J.'ı geçmiş [vakit]; azami, en çok, en

.. .

258 rnek',

~lı ~

.,

yüksek, en fazla; en son; kök;

...

.

4.S:.ııhalay SUR.;

~~i [Iafzen: bşi kökünden söküp auna)

,

"

yok elmek, kökünü kuımak; .;ıIJJI ~':l'-! ı

• •

•..•

•

.••

fi tarihinde. bir zamanlar; ftlJJl ıJ""'lS'" "ı-"; • •

•

iz bırakmaksızm bybolup gitmek;

,. ,

..t.""" yönetici;

niıam

. .. ...

koyan, düzenleyen;

. . ... .. . ,J!oU: .i • J

baz, hilekar, ~

~

\;!..ı.... başından, önünden

•

•

••

•

••

i ılı,) (d)\'J') ip, sicim. kaytan, kordon; ipU~ ı . ~~ pekmeı

(öz]. üzüm];

• ...

• ".

• •

ı

ı.r!,) ~ ı..r!,) (Jl)J':ll ~vraJ:lart. y..rJI t/biıe)'i) ipıelemek,

iint ile tuttunnak;

•

••

v"'.J!' ç. ~'-!.) toplu iint; çala1 iine;

zımba teli; r.i ~~ çatal iine;

•

r

ı

#-

~ II ıJ'~.)

saç tokası; ıJ"~.)

~J hurda,çer ÇÖp; ÇÖp;

• 0

döküntüsü;

çakıl [şişe

j (eı') • •

a,

(duiyi) tabaklamak;

4t4:tabaklama [deri];

,.

.•

t...lı,).[deri]tabaklama işi yapan; .. M.ı.Lt ç. ~\.ı.. tabakhane;

~ıa (~ı) (kııııı) ökse

. ,.

ile yakalamak; (",:-, ... t)

yapışmak; ~ı (kuııı) yapışkan agdalı

,

.

..

.

,,'

~ı u (J"..lı) unutulmak, akla gelmemek.

hattrlardan silinrnek; görünmez olmak. silin·

. ,.

rnek. saklamak; (bı') yok etmek; •

•• o

görünmez olmak, belli olınamak; unutulmak.

haıını.lacdan silinmek. tanınmaz olmak; )~i (",:-, bit) bürünmek. sannmak;

·

"

JUı ç.}ı örtü, batlaniye;

.

;.

J;';'" geçmiş, eski, mazide kalmış (ıa-

..

man);

.'

•

•

•

ökse ile yakalamak;

olmak;

.t

c.~~b-j tepeden tımaga silahlandınnak; ,

..

zoo. Turdus pilatis SUR.;

~ızifiri karanlık;

t~ı (cin.is.] tavuk;

~b;'(tek.is.J tavuk; piliç

~ı u (~ı) ayalını yere vunnak; halay çek-

#\ ~b;,

·. , .. ...

Afrika tavugu, beç tavulu ZOO.; ~.ı..: c.~~ ~.ı.. tamamen silahlı, silahla donanmış; ;:;ıa <.;:-ı) sıkllmak, utanmalt.

,

~ı yapışkan, agdalı;

•

•

sarhoş olmak;

..

••• }JJ (~ •

bit) bürünmek. sannmak; ~J.il siJinmek.

ıacdıç kuşu

••

~.) u,

..

~ı...}ııdiplomasi;

•

yapımında kullanılan]; •

•

. • • tıı (tı, ~ı) yavaş yavaş yürümek; ~ı

••

ı.r.' moloı, yapı

,•

IF"ı...}ııdiplomatik; diplomat;

~

MIS.;

..

yuı üIc'•

.;.

If;" veya uL.I ıJ';~

•••

r.i~W') ataş

;,ı,'ç ı.r-

rnek (iz. rüzgar tarafından); }ı (b-i) gizle-

ve sonundan; •

.. i.,. . . . • .... r}ıı:... ve 4.t }ıı ç. ~L diploma; .

~

başkan, lider; elebaşı; 1 ~\5:j, J..Lt düzen·

•

~i gürültü. kargaşa;

..

••

J~ıç. ~\!ı karanlık; •

o.

'OF)• l"'"

•

L

mahcup olmak;

259

..

-- .

~I ı.I'!~~ gece karanlı~ı;

1...1-':",) u ~,) (Js-b-i) kandırmak, oyuna getir-

" . dillenbaz oIma1c;'y--. (bı')

rnek; dolandıncı.

süslemek, tezyio etmek, kaplamak;

i~l~ iki yUılüJük.; dalkavukluk;

f-i>

yaldızlamak. altın

(J'- b·i) kandımıak. aldalmak;

c..,ı.,.) =:) c..,ı.,.u badi

.

. .

-' ç. ~G;,) dolandıncı, OÇkaıuÇl,

f"ı

~,)

•

ıJ~,)

puslu olmalc; _(~

.. r.)

••

J~..ı,;1

kalmalc; alışmak. alıı·

... .w ......

.

..

•

... dil ile kandırmak; ~,)L [gün] karanlık. mek. yüzüne gülecek

kandınnak.

(b-i)

guna •

•

karanlık

••

sürgün; ~

yuvarlanıp •

... -

dolarna [yara) nP.;

•• •

J ...in) arasına yerleştir-

i' •

mek, içine koymak, ~

"".1 [s.) kar.ınhk; ı.:r;-\ı evcilı ehli ; karanlık; , ~;A~IJ

• •

• ~

•

~I.:ı evciı, ehli

..

""i). [çol.) küm.. hayvanlan;

bulutlu olmak; (bıi) örtmek, gWemek, usıu•

•

nU kapaıma}:: (bıin üzerine) yaymak; L:ı:-i,)

(b-t) samimi dost gibi davranmak; (b-i)

sözler vb. ile kandınnak;

a

mek;

lr..) G,. u (y. •• y..) kıuamıak. kar.ınhk

tatlı

.. (V-

nşmak; kanşık ,.,pı

hayvanlar;

".

itınek. KNŞ.; (bşı)kaçak

...

oLarak sokmak; ~.ı;1 müdahele etmek, ka••

..

çıkanimış, ilişili

• •

-,.

..

boz-

gitmek:;

~,,) ç. ~LJ,) • ••

ma~ıup,

yuvarlamak; (.r.u yuvarlanmU.;

~,) a ~ı) (bşi,

olmak;

~,) ve~,) [is.) karanlık;

•

üyelikten

•

(.rı (Pşi)

tatlı

• •

kovulan, kovulmuş;

utramlŞ;

kesilmiş;

•

bulutlu olmak; [gece)

••

•

JY~

b'ınnı .. b'ınıu.n . . h'ızmebne, .

emrine vermek; ı:r:-1ı (b·e) dalkavukluk: el-

..:.ıL) bozgun,

hezimet; çökme, yanl-

••

.. .

-

ma; felaket 1 ~;:.ıı J~J.i1 dünyanın sonu;

evcilleş·

~u~~mmnmoo~~e~tinnek;

., ...

ma~lubiyet,

yenilgi,

(hayvanı) evcilleştirnlek. ehlileş­

rnek; rJ':'

[ordu) bozguna uiramak; göç-

. mas. 11"; sürgün; (ç.

.

[gün] karanlık. bulutlu•

kanhk kesbetmek.; huyedinmek;

•

. ..,

•

u (~,),

-

(orduyu) yenmek,

maııup etmek, heıimete u~ratmak; .;-:""..ı.;~

mek, çökmek;

~

çıkarmak;

•

Dicle Nehri; • • ••

, ... ... uı ,N

bodur, uknU;

a (..r',), JY,) (b-i) kovmak, def etmek:;

kovul~

..

.

••

•

~JJ hUe. oyun; dolandıncıhk.;

•

badi, paylak yürümek;

e".,ı.,ı

ve

(b-i) yerinden

düzenbaz. hilekar, Deccal;

~k.)

.,

e,.,ı.,,)

jJ:-J oyun, hile, düzen, dolap;

•

karanlok; '-.

(Js- b-e) hileyle kabul ettirmek;

. . JU:-J

.,'

'.

olmak, kanna olmak;

y,) [iddia) geçersiz olmak, düş­

(iddiayı)

yanlışııgını

çürütrnek:. geçersiz

kılmak,

ispat etmek, aksini göstermek;

. ...

. ,.

,.,pı ve~ıl 11"; '-

..

~,) çürütme, aksini ispat etme

n;

JPy,) [iddia, fıkir vb. için) zayıflık, çürilklOk.

tutarsızlık,

gcçersizlik;

• • • • •• V-~~: Jt~.ı.. ı.$r-,) beJ iddia; •

•

•

260 •

•

.. ç. r..'J...t-

(Y')I.-' u (Y') yayılmak, açılmak (ıomarı: ı,fJ..-

. ... .r . . . J>-' (J.r') .

smndir (yol işlerinde kul-

lanılan);

...

y:ıl (b·i) içeri almak. getirmek. içeri

girmesine izin vermek; (bli,

J veya ~

... in içine) dahil etmelc, sokmak, almak:

(bıi

~

J1 ve ; fN için bkz. jo'; ;

~ bit) sokmak, ilk olarak yapmak. batlaı·

.... ,.. .. mak u'enilik vb.i); 1...)..ı.JI ~ıl b-iokula ..

;

~J yunus balılı ZOQ.; - -

u

(bir yere veya JI veya o) ...t)

girmek; (bıt.

o) ya daJI ...t ) ginnek. baı­

mak, delip geçmek; (b·i)

. ..

sıkmak. kafasını

.. • o....

i

batlaırnak. göndermek; .. -~ lı. Y.r'ı deli-şiklilc başlatmak:

... da bir yenilik,

'i 'i'ii i" ~~.w ~ ..:.J,;..:ıl onda [bazı] düıeltmeler •

' .

i

meşgul etmek [şüphe vb.]; (a.......L..; g6rtvl)

yapıldı; jJ.-:.u (~

üstlenmek, işe başlamak; cı)&- b-nin) evinel

kanımak; (O)

odasına! yanına ginnek; ~ b·i) gönneye

zorla girmek, dahilolmak; birbirine kenetlen-

gelmek; (~ b·t) uJlııımak; <,)& kod.. ilt)

zifafa girmek;

(Js- ya da y

kadın ile) yat·

mak; <,Js- bıi") başına! önüne gelmelc DlLB.;

(Js- bıin) pcşisıra gelmek, katılmak, ilave

b/e) müdahele elmek,

...de) araya ginnek; <J bit) •• ••

..

rnek, birbirine geçmek; j;--1J.i

..~J~ b-nin• iılerine) müdahele etmek, kanşmak, (~~l

J söze) girmek, bumunu sok-

mak; birbirine kenettenrnek, geçmek: ilave •

olmak [faktör. etken vb.]; <J&-bıO ele geçirmek. elde etmek; (bit ya da

dini toplutula)

katılmak,

J bit demtle.

dahil olmak; (bit)

eJ

iştirak etmek; (vakit. hadise] başlamak; • • • • • ya da ı.:..N ya da ı,J' '• .. .dım) sayılmak, • • • • • ya da..:....ı ya da,;,r--i ... t) aitolmak;

cJ,

'. ,

J>-' (tdil.] rahatsız,! keyif'iz olmak f .r' . .. .. ... ..1<:'-'" r~i ~ dUzeltme yapılmak; .r' ••

'.

•• • • • • • iıe batlamak; ....).ı....Jı.r' okula

.......1 . . ..,..

•

girmek; .. ~,

••

Ji-" ..

i

olrnak; eklenınek; y""

••• i

'i

•

i

0) ....... veya .......

• •

~}

bir kısmı bir kısmının içine

kanımak; (ıUphe.

yavaşça

hUzUn vb.) (i>-i) sarmak;

• • yı gelir, irat; hasılat, kır, kazanç •

•

. , .. şüphe, kuşku, kuruntu 1 Ji'"olJI ~.J'""" gelir (~ karşıtı):

•

müdahele etme, kanşma;

i

,

• "i...

vergisi; ~~,) ~14I ~ veya

•.....

•

41 Ji'"ı "'i

. .. (~)J ona ne oluyor, onun ... ile ilgisi

• •

...

limana ginnek;

J y.,)

•• • ~."....ıı mevzuya. konuya ginnek, başla-

.

<J bıe. ~

i'

•

y:ı rahatsızIık, delililc, aklı muvazene-

sizIik, dengesizIik: kusur, noksan, elcsiklik.; _.

mak; ( ~~ .. ) ~ o) ~, zihinsel (beden·

•

sel) rahatsızhIV özUrü bulunmak; ...ü-:ı (b-~ biı) içeri getirmek. sokmak; (bıi.

ne, ...onu ne ilgilendirir ki;

o) bit ya

da ble} sokmak. dahil etmek; IIUphe. un vb.) (b-i) sarmak, (b-nin) içini kaplamak;

U:;-:ı öz: ruh,

•

can; gizli niyet

i

•

1 t'1;

•••• ~, kendini sorgulamak; •

... .0' .

iJ>., : iJ>..ıl1 il,l zifaf gecesi;

."

~:ı ödelengiDerden bir kuş;

•••

y:ı dahili, iç; nüve, ÖZ, esas; (ç. ı.")iJı-ı)

261 dıştan

gelen.

yabancı.

cenebi: yeni; sahte,

kenetlenme, geçme; Uzerine koyma veya ila·

yapma; <Js- ...e) yeni eklenen. ilave edilen:

ve etme;

acemi; (yeni] din vb. deliştinniş

fuz etme, içine geçip

•

•

kişi; misafır;

•

•

himaye alundaki kişi 141.#.) w! o

•• veya..liı.Cl

yavaş yavaş

o

o

o

yı yabancı dilden giren kelime; ı:JI~ .,) o

yayılma; girişim

Ftz.;

(J ...e) ail. kapsamında; [s.] dahili.

j;-I,

o

o

birbirine kanşma; nU-

o

iç; (is.) iç, dahil; ... ~I:ı (mud.ku!.) içinde,

o

•

•

J

_ında; ~I' {zarf] içeri(de); ,

lütfen! SUR. ve Ftı..;

•

j>-lollI v'

o

o

o

o

.I.~~ ç. ~LJ...) iç, ÖZ. cevher, esas, asıl; •••

..

•

can, ruh 1 ~. ii~.)

.

..

içeriden; • •

J içinde. ruhunda;.

Jy"il olayların, hadiselerin içyüzü; •

••

Oahile Vahası MIS.;

..

;w..,

~I:ı iç, dahili; evi vatanı yurt ile ilgili

•

".

.. Jr' giriş; girme; giriş izni; kaydolma. etme;

... i:Jr'

me; islila,

başlama;

J

J.

•• • • •• rı. ~Jl,; karşıtı]; :ı );"1' lo:" ~ iç savaş; .. • • • . . •••• ..

nüfuz etme, içine işle­

o

•

..

..

•

•

~" iç, dahili 1 ,~ı

..

o

f

f

.. 4r-i' ..

00

••

o

•

..:.ıl)!:

•

..

1 Ji"

••

başlangıç;j.i-..ı.JI v-' iyi U1vırl davranış; •

o

U;.l.ı.. müdahele etme, karışma; katılma,

o

Jy..ı.. hastalıklı, rahatsız, nonnal delil,

•

..

anonnaI; [zihin) özUrlU; (ç. ~ı.ı..) gelir, irat,

• • •• • •• ~ fl..ill ~,)~ ıY-'.ı.. hukuk ölrenimine giriş, •••

kar, kazanç; • •••• ~, (ıi ';"')

V ...e)

<J ... ile) ilgilenme;

baz, düzenbaz olmak;

J\,;..:ıl içeri alma, soluna, gelinne; dahil karıştınna;

araya sokma, içine alma,

alma;

• j>--" giriş. işgal. akın; (....... t) müdahale •

ı/"

kanşma;

i ••

izinsiz ya da

haksız

ginne;

söndUnnek MIS.;

o

a Cı.:r') dumanlarunak. dumanlı olmak:;

dumanı

hissetmek, kokusunu almak;

• •

a, u V", o

etme,

(ışık)

:;. ,;",) aldatma, oyun, hile, düzen; o

kapsamına

4)s- b·e karıı) gerçek hislerini

gizlemek (Js- b-i) kandınnak.; kurnaz, oyuno •

etme,

o

o

..

II garaj ile caddc arasındaki yol; •

••

o

..

i

ülkenin iç

~1.1J' ;t.)j içişleri bakanı;

ELK. anot; [bilgi,

bilim alanına] başlangıç. giriş;

f·

bölgeleri; ı .1;,.I.ıJI ';Ijj içişleri bakanlılı;

'y-.ı.. ç. Jio-ı.ı.. giriş (ginne yeri); antre. alıı;

.

çam~ın;

vergisi, oktrua;

hol; (kanal vb. için]

•

~l,) 4-)..ı...... yatıh okul; ~b ı"T"'f.-;'" iç

zira! lswtUK.;

şehir sımonda özellikle yiyecek·

alınan giriş •

•

içeride; 1 ~b 1 ••":JJ yatıh ölrenciler

•

lerden

•

•

akın. işgal,

•

(ı.I!~'ı..; klUlltı) yerli; özel; eve ait; ~b

4i J~ kendi. özel meseleleri, [ülke] iç işleri;

iştirak.

J

;J>.I, ç. j;-IJ ' iç. iç yllz. ha"n; U;LOLLI

~~ ~~.) kalbimiıin derinlikleri; ~ı;...)

.,

•

ı:ı

••

.:.r'

.r') (ateş} tub'nak:, duman çıkar·

•

mak; -rı (bıı) b"hardan geçirmek. buhar

• •

, .»-""'1 r~ tarafsızlık sIY,

,

Y.IJJ müdahele etme, kanşma; birbirine

ile dezenfelete etmek; (yiyecekleri) tUtsüle•• rnek; (sigara, pipo vb.i) içmek; .:.r'ı (ateş) •

•

262 ••••

" ç. J)ı meme, emcik; inek memesi, i)ı

lliımek. duman Çıkamıak;.:rJ,;; tütsülenmek,

dumandan geçirilrnek; duman ile dezenfekte

.

"

..

yelin;

)')..ı.. bol yaımurlu,

olmak;

..

•

.. . ç.

ı.r' duman, UltsU; bu~u. buhar;

şıyan

uL;..) ve ı)L;..,

,şiddetle

.,

ı:.;.,ı duman, tütsü;

atan;

kir getiren; .'

tütsü; o

.'.~J sigara;

..

'

tütsüleme; (sigara) içme, {tütün} kullanma;

.;,.1; ç. .;,>-ıj; baca;

..

ı:r.l.t

i

(.ı')

)..ı.. : J..,..)I )""-- idrar söktüıik:U, müdrir; •' . . , •• o. •

.

••

..1#

(bıi.

l~hJikeyi ı:r

geri çevrimek; t~~!

sigara içen;

..y engeUeme, savuşturma; uç;

bol bol akmak; yerden kaynamak.

4:.ı.Jı ç. ~'- hedef;

...

ıJ.!...r.I)~ trabıan, korkuluk;

(.)sob,.) ıahalcJcuk ebnek [kıl2anço pay]: çok/

Ji)~ şeftali SUR.;

boV mebzuV bereketli olmak; )ı! akıımak;

\..I)ı

,..

(bıi ~ b-f:) bol bol. fazla fazla vermek,

4)s- b-ı: kazanç) vennek; bah-

;.

...

..

ı...:J!ı

..

drama;

şetrnek;)..ı...:-ı~ akmak; boVmebzul olmak;

a

bol vermek;

bıı)

elde etmeyi; kazan-

süt;

haşan. muvafrakiyeı; 1 ~~J ,J.J,

[Iafzen: bajansı

A1lah'tandır! MaşaIlah!

Afe-

rin. Bravo (ona)!; .'

)' [cin.is.) inci;

"

i),)

..

.,

[tek.is.] ç. JJı inci; bir çeşit papa~an

parlayan, parlak

(ı...:JJı, 1ıJ ı) (ı...:J

•• .de) egitim

[yıldız);

••• ~)

alışkın, alışmış,

görmüş!

tecrübeli olmak:;

ı...:JJı (b-i, bıe veya

Js- J ,ı...:J •• •e) [egiterek]

...-1'0 ,)0 Y

.. .d.) eıitim

yaptırmak; (b-I.,)•.)so. Y ....) alııonnal: o

•••

eıibnek; Y J'"

c.i veya ...-i' ....} alııkın!

alışmış olmak;

eJ veya ~ .. .de) e~itim

•

görmüş!

ZOO. Psittacus Alexandri; 4jJ~

,'

.. .

.hıonnak; (b-••

istemek. (bş için) çabalamak;

~ı

(ı...:J

.

..

~IJ> d""""tik;

o' . ,

mayı

.. .d~f1) savuşturmak,

<J ... için) mocadele e-

fışkırmak; ~ b-nin) hissesine düşmek,

(bı,) bol

•

bnek, çarpışmak;

.

ihsan etmek;

)""--

terletici (ilaç]; ,

~JJ buhar ile dezenfekte; (balık vb.i)

;

•

j~:' a('~:', ij~:') (bşı) reddebnek, kabul eımemek;

Öo.ı.. ç. ı.r\.l.t haca;

..

•

• •

~~,) tüUlncÜ. tütün satıcısı MIS., 11JN.;

-- ..

~

o

J~' ~1J".ı..... idrar getiricller, cı~

..

Jı tl,

atan

•

ı.:,;..,) ftime. duman rengi; bir çeşit buhur.

.'

fışkırtan, dışarı

jıi bol bol akan; verimli, zengin; karlı,

buhar, bulu; tütün; ,O

(gök, bulut];

salanak ya~muru ta-

tecrübeiii deneyimli! kalifiye oL-

mak; egitim yapmak: sPO~ •• •• Y)~ ç. Y JJı patika, keçiyolu, yol; dar • "

o.

yol, dar sokak, geçit 1 1i~1 ı...:JJı samanyohı;

263 ."

~.)Jhuy edinme. huy; alışkanlık; aşina.hk, tanıdıklık.

bildikJik; deneyim. tecrübe; egzer·

... t)'I(JJşi J .. .in ;ç;ni!) almak. dahil etmek. kapsamına almak; (bıi,

J bı~ örn. listeye) • J.

siz. alışurma;

dahil

•• ~)..ı;;aJışma, huyedinme; • • • •

••

egzersiz. pra·

lik; elitim r.j.,.,s::.....Jı ~)..ı.:J1 askeri eAilim;

•••

•

Y J"Ltç. iJJ etitimci; antrenör SPO,,; lerbi·

yeci

(vahşi

" , y)..Iı.&deneyimli; tecrtlbeli, kalifiye; eAi-

tim görmüş,

[)JJyavaş

ru) adım adım ilerlemek;

<J ...de) ilerleme . .. . .

kaydetmek; derecelere ayırmak:; [)J;~(J kapsamına

girmek dahilinde olmak;

•• ya da " ~ ... in altında) sınıflanınak.

<J

•

,

"

o •• )

kategorisine girmek; V..ı.:...ıyb-i) tedrici

• ••

lJ""!)J(kopıyı) sünnek,

••

kilitlernek;

olarak ilerletmek, terfi ettinnek; (b·;)

sürgü, koldemiri;

rnek. çekmek.

~}MIS. ~~~ S~. ç. ..:.ıl darbuka;

••

A$'..,.)~patırtı, gürültü;

V'u

yavaş yavaş

~Y)

ilerlemek, yürümek,

eJI ...e) yavaş yavaş! adım adım yaklaşmak:; (J&- bı) uyannca hareket

hareket etmek;

eıme"; uzaklaşma"; (ı:,-

huyu,

ya da rulo haline

rulo' y~1 U'

olmak. _

(V~) (bıO

yuvarlamak,

(J&- bıin ('eliresine, bıı) sannak. dolarnak;

. . ... ... J< ..ı -,",,"I U' ... yapmalc adet oldu;

Q' o

adım adım

-- ,

ilerlemek, yükselmek;

-,

[)~(b.i) yavaş yavaş

ya da adım adım yük·

seltmek, terfi ettinnek; (bii,

yav8j yald8jbnnak;

rettirmek; uygulamaya koymak; (bii) lara, bölmelere ayırmak; (bşi, ,

.,

dev·

fasııa­

J ... içine)

sokmak, dahil ebnek; [)I~(bıde) geri kalma· mak (örn. zaman olarak); izleyebilmek;

,.

J ltitabın ;çinde; ~' J

•• • •• VJç.t.I)~1 çekmece Lmasa, sıra vb. için];

sıra

(ilkokul ögrencileri vb. için]; •• V,)Ç. t.1)~1 iZıenen/tutulan yol; basamak •

..

,. .,.... .... . ~i)'i r::?') ya da ~I)~I ~I..s

{merdiven]

izini takip ederek, geriye ya da

kaynagına

•

••••

••

gitmek; geri gitmek! dönmek; t.1)" ı...:-a;

.,

c.~)1 dikkat çekmeden, kaybolup gitmek; boşa

gitmek,

faydasız

olmak;

~)Jç . ..:.ıl. basamak [merdiven]; merdi-

JI ...t) yavaş

(bı,) dümıe1<; (bı,)

getirilmiş kaAıt;

r~i konuşma esnasında;

bucak geçip gillTlek; tedavül ellTlek, kullanımda

..

.

••

••

almak; (b-i)

girme, kaydolma, dahil olma;

katlanmış

alııkanhgı)

zamanla bırakmak, vazgeçrnek; [zaman] ça·

aklını başından

kandınnal::;

ayartmak,

••••

.. V)')

cezbeı·

••

l.T~)ıç. (,J"":'!I)J

. ..

..

tasnif edilmek, gruplanmak. <ı) ya da C.N • .• i'

eAitilmiş;

.. . .;,!'1J'bkz. .;,!y.I), ; •

almak, eklemek:

yavaş, ıtdrici olaıak ilerlemek; (JI ... e dol-

...in)

hayvanlar içinI;

eımek.

#

. --

ven; derece, ton (ölçü aleti vb. için]; derece (MAT~

GEO.,

sıcakhk);

seviye, derece;

sınıf

oran, nispet; mertebe,

(Iren vb.de); evre, safha,

devre (gelişiminI; not [derslerde]

~)~

.... . ., i)i}-i sıcaklık derecesi; \,1.JI..:.ıb,-).ıJI maksi· . ..

,

264 ,

o

mum/ azami sıcaklık dereceleri; ~~)JJI ., : ~i minimum! asgari sıcaklık dereceleri',

listeye) alma, dahil etme, ekleme;

~#' ı.;.~~ boylam derecesi COGR.; ~~j

o~' L'J""~ tedricV aıamaIı olarak; V'"

. . .' (~:~ ~~) 'I~ 4 •.

[.)JJ aşamalı! tedrici ilerleme; aşamalı ,. •

~jjı)i

~~;

akademikderece;

..

,

cü! yeteneli;

.. •~)~ Jı üstün kalileli, kaliteli; •.. ıJ\ ~).ıJ

.

Qi.) kullanımda olan. yaygın, popUler.

,

~i~' U1ı1 halk. dili. konuşm: dili;

.' .

• •

(i),) ç. (!j1'),) Afrika veya Asyada bulu-

U,.\"tı dereceli. kademeH aşamalı; (ç. ~i.)

...

nan keklik, çil, turaç ZOQ.; AlE.BKZ.;

... .

merdiven; triblin; amfiteatr, amfi, konferans

~J.:j i ~).u sülün ZOO.; .'

••

-

•

•

•

salonu;

i'

~i),) ç. ~L bisiklet; 1 ~!,j ~,),) motor-

..

siklet;

vJ"a eklenmiş, araya sokulmuş; kayıtlı, ilave edilmiş; (J veya de) bulunan, muhtevi <J veya Y .. .in) kapsamındaolan;

..

fOO:J ...

v.ı.. ç. QI.ı... izlenen! takip edilen tutulan

yol; rota; üslup, yol; tası, çıkma!

başlangıç, başlama

nok-

daima yeri; kaynak; asfalt yol,

"

.)).) a (.)).) ,

,

lhavaalanı

için); {yine V.ı..)

amfi. konferans salonu ••

bUn;

• ••

•

•••

amfıtc:atr.

~u.; V ..... yetiı;p bilyildU~U

-,

J ~ı.:...

yer,

ı..r-:'!.)).) ö).)).)

rilere

YU~I~~;

,

....

smınama,

derece derece alçalma veya "

1 e't',ı, Js'

ve ~-!,,"i

t: veya

.

1./':"9,),; kademeli, aşamalı, tedrici;

yavaş

..

yavaş; Y:o:!)JJ tedrici. aşamalı olarak adım ,

.. girdap, anafor;

'

V

BOT.

Ulmus;

gevezelik etmek, çene çalmak, muhabbet

etmek;

Lj~; u ü~;) dikmek, dikiş dikmek;

..

"

j).) ç. jJ)') dikiş, dikiş izi (yine 11P.);

" 2~~),) ç. jJ)~ Düm; •

••

••

.rj' u(.rJ')(!Jl,) ,;lmelc, UnIıa etmelc; bozmak; (bıi,loneyi,

adım;

[.1).)\ araya sokma, dahil etme;

karaaAaç

'

.,

,

,

,

)J'))')

J'.)).)

..

kademeiii aşamalı olarak; o

..

katego-

~!,ı;;JI ~ derece derece. tedrlci olarak. yavaş yavaş,

[su) gürültü, gürüldeme; saçma sapan.

)1.)).)

derecelendinne;

ayırma;

kocakan. acuze;

..

atmak;

~"'1JJ

(Orlu, posa, telve, çökel;

önemsiz konuşma;

~.....ıı QI.ı- ilerleme (yükselme) yolunda "

kalmak'

••••

"

adımlar

.,

,

'

, •••

..

~p).)

[anıfi şeklinde]; ın·

~)J......t.b başlangıç(ın)dan beri-

,

dişsiz

.)).)1 dişsiz;

o' •

pist

"

herk.es tarafından bilinen; 1 i!)l.ıJI ~~i ve

derecesine sınınna kadar; ...yapıncaya kadar, i •

.

[.1)",:",,' ikna etme, kandınna kuvveti/ gU·

.

,

, ••

tedrici kademeli yükselişi;

.. . ',.

~, zen seviyesi; ~~~JJ' )j kame [okul., . da); JJ~I ~w,.)'ıJI (J) ' " ,"rinci $Imf; . -. -- . . ..

.

#

tohumu) dövmek, ezmek;

(bıi

~ b-den, b-nin yanında) öğrenmek, tahsil

265

_. . ..

"

etmek; ... ~ ~i ....)' ilmi ...den atmok; If)~

"

(ırJ)ı)

u

" " . .

••• • • • ••• ~Iı yauh okul; (\J&.) 1:lU::. ~).ı.. yüksek •

••

• ••

.

•

kazııunak;

~J..iJI ı..)..ı..JI kadim okul. ekol; •

...

· . .. . .. ~)..LJ öiJ'etim, e!itim; t lJ""',J..ı..:JI ;; • ,. ~)..ı.. okul ile ilgili;

•

•

ö~tim • • •

öArelim heyeti;

o.

..

•

rJJı mas. 11'; (ç. ifJJ') ders, etüı. çalışma; ünite, ders, bölüm; ders saati, ders süresi;

.. . .. .. ile ö~renilenJ1 ... .;r lo.) ' .;ıl ... haldund' "."

ders. konferanslar vermek,: L.ıJ)'~' ders o.

••

ifJ)' ev Odevi;

•

.

.. .- .

ıJ"J..La ç. ıJ)- ölreunen; konferans veren;

, ~L..... ıJ"J.ı.. asistan;

U' =>

••

•

U ı (bıı) zırh

. ., UJ' zım giyme~

•

..

•••

V.üve

ile kaplamak;

'.

.. .

.0.

tJ' [mile. ve milz.) ç. U)~, t;~I, tl)~i ,

["bugün okul,

ders var mı?" ifadesindeki] oleul; ı

dı),)

,0 ,

zırh yelek.; zırhlı levha; zırh; (ç. t.')~') k.om·

..

binezon.;

~~ yüksek öAretim; ~jU ı...ı), orta öp

tim; &...ı p ~L)J orta ölrelim SUR.;

4,c.1),) ç. rji),) önü açık, bol, kollan olan

•

.,,-.

,

.

,

""

,

-

, ~i)~ ç. ..:.tl. zırhlı

"

"

,

•••••

,,,

•

•

, J'

harap, viran; 4..oıJl' ı~ yeniden canlanmak;

ı.r").:ı ezme, dövme (tohum vb,]:

...:...1),) ç. ,.:.iL çalışma. ders,

üyeleri;

LJ"Jl' ç. ı.r)Iy~ silinmiş, kazınmış; eski,

(verilen) konferans. ders; ders. ibret [tecrübe

. ..

....

.....

..

okumak. mütalaa elmek; d)l"ü(bşı) dikkatle • • ve birlikte okumak; lJ")~lbozulmak. si1in-

r

..

••••

okulu! lisesi; ı.s~ 1...-)J...t yUksek alcul;

ögelrnek, okutmak Ol' •

vermek; ~

N

bıı)

retmek; rJ)1' (b-ile birlik/e) ders gönnek.

•

•

okul; ~t..A.Il J ~ .rAI1 1..).ı.. endüstri meslek

.'

•

rnek,

•

silinmek, yok: olmak; oJ')J i

ölretmek; (b·r.

•

..

lwS':"'1)J ölrelim, ders ile ilgili; okul veya ,

"

·

.

oırenci

- .,

• •

r

bir

t.:,bı.ırhlı;

.. ~L),) okul taksitleri, harçlan; ı...:-I)J 4..ı •

,

f

"

"

"

4&.)i~ ç. tJIJ~ zırhlı kruvazör; i:' •

,.

akademik yıl; öıretim yılı; .....)JJI ..ıı.. de-

.

.-. i}., -u .... '.

..,.i)} [şevldi. meraklı] öifenci;

.....,1),) harman döveni; dövme makinesi;

(askerleri ASK';

. ,. 1-

.. .

k

,-

, .... I)ı ıL..-- biçer döger makinası; •

..

....1)'

-

:

""").ı.. • . •

.

mas" [köpek); ç. ıJ")ı..ı.. okul; medrese; ~ .

~i~i ilkokul. ilköüetim;

ı i •

•

)j"oç.

..

..

4JJi L.t)J.t ilk-

.... ... ... okul; ~;lJ ~).l.t lise; ~~ Lo.).1.I ticari • .,. .... . ••

,.

•

•

•

lise;'; .!;' ~).L..t haıp akademisi; L.ı).... •

- .-

zırhlı birlikler; i)~

ıı-)~ i~ zırhlı

birlik

..:.tl. zırhlı buvazör;

•• J)~ yan, taraf, tenah, kanat; koruma;

_. .

-

L!)~ç. J)~ kanat (kapı veya pencerede];

4..ı)..I.oı •••

hayvan, armadillo zoo.

1 j~).ı...

.. k).ı... zırhlı araç;

,

i

i

t;.ı... ı.ırtılı; zırhlı

Aımaddilo

işçileri MIS.;

miryolu

-

çeşit elbise; •

ile ilgili; ölretici, elitici; 1 ~J

'

--

kruvazör;

••

J=i)~ yunus baA.lıA:ı zoo.; i ---

~),) (deri] kalkan. siper; ı,j)~ tiroit

beli;

.. J.

..

J.J> kalkan ıeJdinde; tiro;\;

266 .'

•• \5"1),) [zarf] süreleli olarak, devamlı, bite-

).uı i....ı

tiroit bezi;

vıye;

•• ~L),)' ulaşma, yetişme; anlama, kavrama; • •• •• idrak, şuur; ~i),)~i Jı..ii şuur kaybı; ıeka,

2J\JJ ALF.BKZ.;

~JJ ~ •

. ,.

.!lJ' [yal;ış] sürmek, devam elmek;

•

~JIJ (/re, bşe) erişmek, ulaşmak. varmak,

yakalamak, •


akıl;

••

~

• 0.

:l)ıl (bşe) uhqmak. varmak; (lre) ansıımı

ele geçirmek;

(bıi)

..•

•

~1)J;..ı' telafi, karşılarna; düzeltIne, dol·

elde etmek;

roltma. tashih;

.,

~);.. akıllı, akıl sahibi, makul; ergen bü·

idrak etmek. kavramak,

•

anlamak;

(bıı)

sezmek.

farkına vannak; (bıi,

meyveyi) olgunlaştırmak; (çocuk]

mek; ~~J:ı:

.. ,

batmaya yakın oldu; :ı)ı.ü birbirine yetiş-

lebilen ~),)

rnek; [kesintisiz olarak] devam etmek. SÜf-

i

.0

..

.Jan) telafi etmek; !OJJ~i (bıı) düzeltrnek.

dolrnltmak. düzeltme yapmak;

(bıı) düı.ene.

yaşı;

(belirli] kavramlar;

Ing.> petrol kuyusu açmak için kullanılan taşıyan

iskele;

•

• o'

r,' a dökülmek (diı); rj> Iumaklan) kesmek; .. -. ... .... u),)

(u),) kirIii pis olmak; u),)l 11; UyU

Q

•

tüberkulozl verem hastalılına yakalanmak;

•• u),) ç. ul),)i kir, pis; yumru, tüberkül; •

sıraya koymak;

şeyler,

teçhizau •

dUrmek; (b·i) engcUemek, dotrultmak., (ha-

ergenlik, bülug

ı.:.ılS");.. [çal.) tasavvur edilen, idrak edi·

buluıa er-

•

.

luıa ermiş;

:..:·,jı JI ~l ~jjgüneş; ••

•

~).LJ aşamalıl tedrid düşü~ iniş; •• •

beklenmeyen bir zamanda gelmek; (b·i)
ergenlik

yaşı; 1 ~1),)~1 ı:r temyiz yaşııSuruK.;

sUrdürmek, devam etmek;

anSllJn yakalamak [ölüm];

buluı,

cinsi erginlik, bulul;

(zaran. yanlış,) relati etmek.

•

•

•

) u),) akcijer tlitler-

düzeltrnek; (eksik olan bıı) ilave etmek. ekle-

tüberküloz, verem; 1~1'

mek; (o/ayı. hadiseyı) [önceden göıilpJ tedbir

külozu; •••

almak, engel almak;

••

[tek.is.] ç. ..:.ıl. yumru, tüberküi;

••

:ı), elde etme, başan, muvafrakiyet, ulaş-

küçük ur, dügüm. bezecik;

•••

ma, yakalama; polis; (ç. ~i),)i) en alt seviye, en a1çak seviye; ı.,f),) polis (memuru);

. ..

. ..

ıj),)

verem ile ilgili, veremli; i· . . I" u)JJ verem hastaııgı t IJ"';) u),u ve

..)1

jJ

~),) en alçak seviye; ı.:.ı\5"),) (çol.] inen,

,.

~i),) başarılı, muvaffak;

~)I..ı.. [çoA;.] zeka, zihinsel, kabiliyeller. • •• • •• algı. ;dra1<; 1~ı.ı)ı.wı beş duyu;

u).lJ akdger tüberkülozu;

ı.i.)JJ

••••

alçalan basarna1
u)..ı.:.

oı);..

..

,. .

verem, tüberküloz ile ilgili; veremli; yumrulu;

ç.•)l;"sözcü;

.. -~)' ç.~I)' dirltem [IR. 50 ParaJıL< metal para); •

•

•

•

,

.

[ajırlık birimi olarak] dirbem (MlS.1:iJi nin

267

..

(bşi. ı) ya da ~ için~) yavaş yavaş damlat-

LI ıı'si, takriben = 3.12 g.); ~L).) para;

. ..,

.

..;.ıl...t-ı-J" metelik. kuruş, pul;

mak:, akıtmak; ~i uhiri,

•• i J~ koruyucu duvar, paravan; siper,

b-~) giı.lice

J bıin jçin~) zorla! hile ile

vermek; (bıi,

••

J

•

••

rJ"lJJ~ maslı [köpek];

sokuşturmak; (bıi ,ı} ... ~ veya b-i, ~ ... ara-

" ~-J).)

sına)

..

ç. ır'Ul),)

• ••

derviş;

•

• •

ıS)' ;(~')J) (y bıiveya bı,) bilmek, (YbJdtn)

haberdar olmak (Y bşin ya da bş;n) şuurunda,

farkında,

bitincinde olmak; (y bıi veyahıi)

anlamak, kavramak, idrak etmek.; 1 l-,.ı. J • • •• ... J 'il ı.!J"'-!. birden bire. aniden ... oldu; •

• •

ıS)" (b-t) ral çekmek. ya1taklanmak, dalka·

gizlicel kaçak olarak sokmak;

araya sokmak; (,)<- yada Jb-e kaqı) enlrilca,

•

(b·i) aldatmak. (bıı)

kandınnak,

örtbas etmek;

mask.elemek;

(bıı)

kandırmak;

oyuna getirmek;

saklamak, gizlemek,

(b-ı karşı)

siyasi davranmalc;

••

•

~~.ıJ' entrika, gizli işler çevirmek, plan •

•

tertip etmek;

•••

••

•

•••

~ı (biı)

araya

sokınak., sı-

1·-

bltınnak; (bı,) saklamak;..,.....J.J

Vi bı,)

<J ...tü) gizlenmek, sakIanmak; "".li~ ~ ... ara.Jına veya J ...~)

gizlice katılmak;

.,.

girmek:, gizli gizli mak; kendini gizleıunek,

yaklaşmak,

saklanmak; • •

_ ıı ç. ~~,) hile, kandınna, plan.

ii

• •

•

••

... l..& .!.lı),ı L,. J ya da ... y ~')J' L. J

V .. .l') sız­

(J veya J' b-~) sevdirmek;

••

loS),)1 (b·d (y bıı) bildinnek, haber vennek; •

••

•

•••

•

•

gizli iş çevirmek, dalavere yapmak' ..,.;,)

•• 0

vukluk yapmak, güzel sözlerle

(bıı)

•

•• ••

tertip, komplo;' ..,.JL.ı..ı.Jl ır,) (... J.j •

karı')

...nedir biliyOl" musun? ... 1, •••oldulunu nere·

•

...~

entrika çevirmele. komplo hazırlamak;

•••

den bileceksin!; ı.SJI..u gizlenmek;

suikasti resat tertibi;

•

~i)~ algılama. idrak, kavrayış;

•

ırL.ıı ç. ~)- hilekar. komplo hazırlayan,

•••

ı.$ıJl (y b·i, bi') daha iyi bilen. tanıyan,

suikastçı;

•

•

kum yılanı zoo. Eryx jaculus;

••

daha bilgili;

i~ı ç. ı.:.ı.J""') şerer mevkii; meclis, konsey,

•••

•

; )1J.t sosyallikı girişkinlik, sıcak kanlılık; )1,)

•

(~ bıi) bilen, rarkındal şuurunda!

.. il)","... .. ç.

bilincinde olan;

-'.. !ıSyY, iyı•• (::;: '. [özellilde

!ıS,) ';-),

kayıt!

.

..

)I.ı.. sırık,

." ilerletmek için kullanılan);

.. J4;> (J4.>') tiryak, panzehir, ."

• ••• • 4:"jı İL> düzine;

..

.' "",) u V,)

J bıin için~) koymak, itmek, sürmek, sokmak; (bıi. J bir Y"'l gömmek; (bii.

• •

divan. encümen; 1 ~I ~ı tahta;

. " \:....ı~ ç. ı.:.ı.J""ı bakır •

• ı-..:...d

direk

•

••

kazan

MIS.• SUR.;

deste; paket. baL KN$';

)?ı ç. ..r.JL.ıı kanun. yasa. nizam; düzenleme•

ler; talimalname.

•

iÇıüzük;

anayasa; tüzük;

• ~

•

•• i

••

'i1.F-' yasal, kanuni; 'i1r-'.IlI rU;"JI anayal düzen. sistem;

• ••

1t.?.,,:....ı anayasaya uygunlule. tüzüle, ya-

r'

268 f

ı

LO

saya uygunluk; 1 ~!..r--'.ıJ' r.ı..s. anayasaya

•.

c' a (fakiri, ~t;mı) [hakir görerek) reddetmek.

• • rı u (J""") (bıı) itmek:, dürtmek;

geri çevinnek:; • •• • ~,) o (1.ıu.:ı) (b-il~) şakalaşmak; ",:--,I:ı (bı

..r;l,) pervane {vapur, uçak];

ile, b-ile oynamak, oyalanmak, eglenmek;

aybolık;

•

i..ı>..-, ç. ~(.,~ •

•

küçük köy; düz arazi; taverna;

(b-ile)

•

rı şişmanlık; şişman; ~,) şişman; y~h; düşüncelerle

dolu.

dan ("":" ... ile) vunnak/ dokunmak; (kadın

kıymetli,

•• •

ile) oynaşmak; (bşe) hafifçe

kirli. pis; zengin. özlü;

okunacak döküman]; •

•

şamak;

nitelikli [örn.

•

kıymetli,

dokunmak! ok-

[umut vb.) (b-i) karıdınnak, avutmak;

(m.üzik. o/eıim) .

1""""\ müe Jt.-, ç.~:ı çok şişrnan; yallı. kirli, piS; daha zengin,

şakalaşmak, latiJe yapmak; (b-t) şaka-

••

çalmak' .;\ı.JI. ~bpiyano •••

çalmak; ""'IJJ ıaJealaımalc. jaica. latire y.ıp­ mak, hoşça vakit geçirmek;

nitelikli;

4.-1-, yatlılık, şişmanhk; kirlilik; pisl.ilc;

~;) şakacı. neşeli, şen,

,

"

ellenceli, hoş.;

4.ı\&;) ç. ~i ıl; şaka, lalife;

1o~,) şişmanlık; zenginlik, nitelikli oluş,

•

y\"c:.;) Şakacl1t;

(örn. okunacak eser, döküman v~.J;

••

4-1.ı... ç. ~f_ oyalanma, eAlenme; şen,

rı..-: tıpa, ukaç, sibop; ••

neşeli 1t; neşe; oynaşma;

l"""'"':!' horozibigi çiçegi. yabani kadife çi-

..

~i;) şen. neşeli 1t;

çeli BOT. Amaranthis triclor;

~ı Aralık

a)'l;

•

"",I...

••

•

"..., => I...ıı (bıi) anelina, sunmak\.J..lJ giı.Ienmek, saklanmak; (JI ...eı nüruz etmek. ;çine

,

işitmek,

ıJ;)

fr.> duş; •

ile

yalı

n:

•

~;) kurbaAa yumurtası;

..

.0.

,

J:.'.ı.. rahatsız, keyifsiz; top şeklinde;

'"

ol

~;)1 mUe. ,.~;) ç.~:ı karagözlü; iri ve koyu

tesir etmek;

~;)

•

•

siyah [göz]; •

•

ve ı • _':.~ ezilmiş bu~day ve tere-

yapılan

•

bir çeşit lapa;

•

•

~;)

o

•

(~:i) ahlaksız! ahlakı

ahlaka aykın olmak;

r;) r;)

..:,...;,~ hurda, çerçöp, süprOnıü;

••

~;) ~ ~~
ahlaksızlık; ahlaksız,

iffetsiz, sefih, edepsiZ;

mak, vakfetmek, hasretmek; ••

o •

",.>.ı; adama, hasretme: ... ' _ .:"'S::II ~JJ

[ahlaksızlık

~, =>

•

•

t.;)

.rJJ geıınnek;

•

•

ve.is;) bk.z·t~J;

..

evi);

ri;) ç. j'ı&:ı ahlaksız, edepsiz. sefih;

kiliseye vakfedilen;

• ••

•

•• i j \&;) ahlaksızlık II 1 ij,",,~1 ~ genelev • •

• •

bozuk olmak:;

,r-;)

••

o (~:i) (bşı) ayaAıyla •

•• o

ezmek:; [araba

•

•

vb.) (b·i) ezmek;~.üı =~': •

•

269 ••

•

~,) Q (~,)} (bıi) oymak; fbıi) fırçalamak; (çamıqlrl) çitilemek. fırçalayaraJc yıkamak;

..

(bıı) ezmek, kırmak; (kal/dı) buruşturmak;

..

.

-

rı a (~.:ı) ve ~.:ı (niL) desteklemek, (b/e)

destek: vennek; (bı') sınk/ payanda ile des-

çninlmak, silah albna alınmak için'ç
••

.

..

• •

adam, ismi ...olan bir kişi (adam); Al U~ r-JI ~~ ömrünün uzun olmast! çok yaşa-

. ması için ona dua etli; ır',) (b-e) meydan

• •

teklemek; (bıi) takviye etmek, güçlendir-

•

rnek; ~.:ı~ desteklenrnek;

(Js- ...e) dayan-

tJS.. ,O temel kabul etmek; ..

wıç. rıS' destek; ••

•

•

payanda, ayak; direk. dayanak {öz!. •

MEC.,

••

•

kaqılıklı meydan okumak: {düşünce, hatıra,

mak; [duvarlar] harap/ viranl yıkılacak gibi

4.-\&"ç. ~\ı..:ı deSlek, lakviye; iSkele, nhtım;

u"'..u

anı] bir di~erini akla getirmek, çalnşım yap-

mak,

• •

okumak; (b·i) aleyhine dava açmak;

olmak; balmak. çölcmek; [kişiI düşmek; çölernek, çökümüye ulramak, bozulmak, dejene-

•

öm.bl:-J' ~\ı..:ı yetki dayanakJan [di-

re olmak. MEC. (kültürel]; toplanmak, bir araya gelmek, sürü

rekleri];

••

oluşturmak;

••

uf.)l (b/i •

takviye, güçlendirme;

ül ...diAini) ileri sürmek, iddia elmek: (b/i)

(y.'ve ~~l.&..:ı il ("ls,) (b·i) çalınnak; (y

isteme", (b/de) hak. iddia etmek; (bıde)

b-i ya da b·ı) çatlrtma. emirle davet elmek;

haksız iddiada bulUnmak; :..gibi görünmek;

J'

[mahkemede] tanıkııki şahillik elmek; (~

~..udeSlekleme,

.

..

(Iri,

~

bfe) davet etmek; (Jı-i,

J

J

veya

rnek; (b·i J veyaJI bi yapmaya) ikna/teşvik

b-i, Y bı ile ya da bı ile) iıham elmek • • •• suçlamak; ıs'-J..:......I(b-i) çaglrtmak, (b-i) [örn.

etmek; (b-i, Y .. Jle) isimlendirrnek, (b.;,

bir proresörü vb.i] davet etmek; (b-i,

bıl! ya da bı yapmaya) çalınnalc, davet et.

•

Y ... dıye veya .. .o/arak) çalırmak;

•

'of'

J' bıe

veya bı yapmaya) davet etmek; (b-e, JI bıi

[ediL] çalınlmak; (~ ...iIe) isimlendirilmek;

veya bı yapmayı) önermek; (b-e, Jl bı

(Allah'a) dua etmek, niyazda bulunmak,

yapmayı) cazip

yalvarmak;

(J

b-e) [hayır} dua etmek,

(J

biri için), (y .. .ı) dilemek, dua elmek: (~

/re) beddua etmek,

dilernek;

<Js- biri için) kötülük

(J ... e)

çalırmak,

propagandasını yapmak;

(J .. .iıı)

eJ' .. .1) istemek,

hale getirmck;

(bıı)

gerekli

görmek, ihtiyaç saymak.; • ~..t--"~çaArı,

davet; ceıbetme, çekme:

istek, talep: eJI ...e) zorla! emirle çavı; celp

'.

karan: iddia, dava; {inanç vb.e] davet ve bu

.

yolda yapılan hizmet (yine i ~JJL J

.• .i)

ihtiyacı olmak; (Ji ...t) kaı11 h:ır
propaganda; (ç. vi.!"» dua; iyi! hüsnü niyet

• •• rnek. provoke elmek; 1t~;<J toplan-

.. . .. beddua,

.

. . .. bya çaPlımak; ~';I-JI ~ Ji askere ~

•

••

1..:JGJL... ı.::.ı(,.~j •

.r-'.l~ i)oS>

iyi niyet temsilcileri'•

."

lanet; i )oS.ıJI •

-,-G •

270 (davet edeni davet sahibi, ev sahibi [daveıli

kuL. ya da JI .. .ini daveıçisi. propagandasını •

yapan; haberci. müjdeci; (ç. .tIJ') sebep.

karşıtı);

••

•

•••

ıSr~

ç. ıS )\&.,), J\..c.) iddia; hak • ••

,l~va ISl..HU".

iddiası;

•••

. .. ..:.ıı ıSrJ.ı ... bahanesi ile;

•• ~) ç. ~~)i evlatlık (erkek); piç. baba•

•

. y f'

illet, neden;

Sız, çocuk: övünen, yalanla övünen; haksız

iddia sahibi;

-.\&.~ ç. ;; ~ç;~' çağn; dua; talep. iddia; (J

..

",,'I (JI veya J

...t) daha fazla yardım

eden. sebepl vesilc olan; daha faı.la istek

niyle; ı.!JJr- ı./IJ' ~ ...olması beni çok

..

memnun edecektir.

-y.J..,.. davetli. misafı.r; isimli, adında olan;

... bir birini

.t.1~

çağıştıran, çainşım

ya-

yıkılacak gibi; neredeyse çökecek) düşecek;

eiik,meyilli; f

••

•

_

••

.t.~ V! . ·11 ı iddia eden. ıddıa sahibı;

iJ\&.') ç. ..:.ıl. propaganda stv.; · ..

davacı [yine HUK.l; böbürlenen, ma!rur, ki-

'iJ~' propaganda yapan, propaganda ile •

• ..

• •

•

...

•• ~\ı..) propagandasıv.; •

...,.~ kında

•

•

•

••

rWI",-wI ,.vco

... -... iddia; dava; ~ ...,.J.J1 dayalı, hak-

FAS.;

J.\s.~ propaganda ile ilgili;

f

birli;
ilgili;

dava açılan

..

.

..

HUK,; ..:..ı,,=,"~

[çog.1 dava·

••

' ' '.Lt belirteciyi faktör, muharrik unsur, •

•

•

f'

uyandıran. daha çekici. davetkar,

•

.

_.

pan [düşünceler, amları; zayu; harap, viran,

...için) beddua. lanet;

••

~b savatı harp çıilrt-

• 'o • .. kanı, kışkırtıcısı;: _~ _" .t.IJ~ saihk nede•

•

•

lar.

•

•••

sebep. etken;

.. . . .

!-'~ beklenilen, yakın çöküş, inhitat, bozulma; meydan okuma; J\ıı.JIl./:I~ çağ-

-.t.ıt, j>

1:.~

Q

başvuran,

müracaat eden, aday;

(b·i) gıdıklamak; (bıı) ezmek çignemek;

(». ,,:,.1» cd'-

b-e)

saldımWc. (~

b-nin) üzerine hücum etmek, hamle yapmak;

nşım;

••

• L,s.ıl ç. iddia; haksız iddia; talep, hak. •

•

•

}-, a (..f,)) •

iddiası; suçlama, ilham. ıöhmet; ..\&..:ı'jl dava

açma;

.,

.

•

çağutma.

celbeune; geri çaiınna,

alma; resmi çain, celp; •

tb

•

•

ç. i\$., davetçi. davet sahibi; propa-

ganda yapan; evsahibi; sebep. illet. muharrik: un,ur ,

jı> ~ •

(J .. .in) gereti yok;

huysuıJ ters

j:.b kötü, '-

olmak;

adi. kiiçümseyen KN$.;

şerH;

.. .

}-,

.. \:..ı,;..,1 •

-.

..

saldın, hamle,

hileum;

• ".f' t

• ı,f.j-,) •

T.> düz [yön); dosdolru MIS. SOR.; _·t

ı-rs' ~~.u,

.-..

..: . t.,)\

•

JS,)

~I' (JI ...l') davet eden. çatıran; [mud. •

karanlık.

•••

hava ~'JJ

birbirine kanşmak; •

•

alaca karanlık;

•

C!'

271 ,

,

"J~ ve "J~ sıcak;

~.) a (~.)} uka basa/ agzına kadar dolmak; ••

"Ii, müc.

ncÜ ç. ~lJ,) diz kapa~t kemili, diz , ,

ji

...

,

,

Jtı ç. JLSı\ sık. a~açlık. onnan, cang_l; yan-

i"ü' sıcaklık [soıuk: karşıtı]; • f'

hıbk

.

1"-> ~I"->I

sistemi; ••

.ri~ ç. .i\b broşür, küçük kitap; defler; ajanda; ,jbşin için.) koymak.

ana hesap defteri. defteri kebir •

dam; ..:oJ4UaJ&..1 ..r=i~ mektup, evrak dosyası; , , •• • •• t.,...L...J1 .rJ~ kadastro kayıt defteri; .",...:i~

idgam edilmek DlLB,;

.. Jı ç. J jı

,

.

.

ro

taraf, yan, kenar, (kapı.pencere] ka00

nat: kapak [kitap); lJL=..J..ıJ1 [kitabın] ön ve •

•

f'

. 0,

,

•

,

bulunduAu resmi daire

.

.

TUN~

..

) , u (j~)(b.i) itmek. geri itmek;~' a (~~)

pis kokmak, ~,

kokuşmak.;

kötü koku;

,

}, kötü, pis kokan;

.. ..rJ> Q>şi) saklamak; ümek; ... ..

MIS.

hep birden,

~' u c..;.;') (bıi. b-ı) itmek, ittinnek;

.. 4..: .;' [tekjs.) ,

pa1to

MIS.;

~; a (ti;, ,,);) ve;J, u (i~ijJ) SteK olmak. ısınmak; sıcaklı~ı

,

,

herkes;

4:t~ geniş yün

". . ..... ~)UJI .!l~o;, ~~~' kadast-

..

•

f"

yekesi; i)Jt~ l..JJJI ~ ,00

...

•

.l:dl dizginleri ele almak; 4t.ı.l1 .lt dümen • "

kayıııanmn

...

,;.s. VA:-.i

fi

••

• •••

~;.::i~ kuşpalazı, difteri TIP';

arka kapakjan; dümen; 1 u.lJI ~ij ve r-.ı.. f' • f·····:· L..UJI serdürnen, dümenci; i_u

• o'

duymak! hi&setmek.W,

' · 1 . f' • , •••• veli" (bşi) Isltma1c;li.)\ veU.u veu..ı.:...-I •

ısınmak, kendini ısıtmak;

•

·1

tardarlık MIS.; ,

,

o"

,

••

tutma T1C.; ~\;~' resmi kayıt arşivi; der-

kenar. yan,laraf; yan. yanaJ,

'

istisnasız

•

•

.. ' .. ." ıJı ve rJ,) ç. rJ jı tef;

• •

•

•

•

Y."JI günlük. ajanda; ,;UJJI L!J • defter , ,

yanda bulunan yüzey;

,

...

..

~-;, i (~,) lkuş) kanadını Çırpmak;

o' 4,tJ

••

teri. hesap defteri; hesap cUzdanı, banka cüz·

,

.

isim

J bşin içinde) eritrnek, ayırtedil· . - ..

•

o '

•

Tıc;

listesi, resmi kayıt 1 ıI~ ~'işıelme def·

mcz hale getinnek:~N~ içine sokulmak. bileşmek;

i'+':- ısıtma

J bir djtt!r;n~) idgam etmek

itmek; (harfi.

DILB'; (bş;,

•

"

•••

•• vel"->I (bşi,

'

,

Jt.ı.. sık ağaçlıktı Iyer); hain, sadık olma· •

,

,

•• • •• ü.ı; ısıtma, ısı üretme; 1:iJ;J1

..

••

KNş.;

'

•

den geçilmez; kusurlu;

• •

ç. ..:OJI. soba. ısıtıcı

." .. ü.ı... ve iü.ı... ç. ,,~\.ı... soba, ısıtıcı;

Jtı sık ;ıAaçlık wusuya mUsaiı yerı; için-

yan;

_

~ij,

noksanl~

hata. kusurluluk.

~ü, sıcak;

"Ü'.. 1s1Ima;

agırsağı;

.-

. ."

,{.

••

i'

~\b

e-h

a

itiş;

.. ~~) itmek; (b-i,

araçlardaki motor pervanesi; bıi ı:ro

d~n) ..

uzaklaştınnak,kovmak. atmak; ~~ Mi, bir , •••• şeyi bir ıanıfa bırakmak; (bii, 4.....li ı:r ken-

•

"--,, ısı. sıcaklık (so~uk karşıtı];

dinden)

uıaklaşunnak;

defedip kurtulmak;

C!, •

272

(bşı)

reddetmek, kabul etmemek;

(bşi)

de-

tazyik ile akmak; kendini (J.'JJ bşin, örn.

(bşi)

ilerIet-

mek. sünnek, itmek; (b-i veya '-i b-i,

J veya

.uı~ ~ı~j hevasının) eline bırakmak, (J.IJJ

Iiller ile çürt!unck, reddelmek;

Jl ...e.bş yapmaya) sevketmek, yöneltmek, teşvik

etmek, zorlamak. yönlendinnek; ('-:"

b-e ya da b-e, JI ya da (bşi, Jl veya da

J bşi) yaptınnak;

J b-e) sunmak, arzetmek;

... (J veya J b-e W bir .,. .-, ... JI.\lo;. ... e ~,

ı'icret,/iyor) ödemek; doğru yola koyulmak;

~\~ (b-e .bşe karşı) direnmek, direnç göstermek, mukavemet etmek; (b-i,

karşı J

b·den

.. .ekarşı, ...den) korumak, müda-

faa etmek, savunmak; (,,;rb-nin, masını

...den)

caydırmak (b·;. bşi, ı:r

vazgeçinnek, ••• t!

ı:r

bş;n)

.. 'J~

..

r:JJ

hızla

atılmak, fırlayıp

fışkınnak

hareket etmek,

gitmek; akmak.

fırlamak,

boşalmak,

[su]; dof;mak. kaynaldanmak [fi•

•

kir, sosyal hareket]; ~ı.ü iti~mek, birbirini

cd' .. .den) uzakla~mak; belli aralık­ larla patlayan, fı~k.ıran; V ...den) Çıkmak, ilmek;

.

dı~arı fırlamak;

.

.,

öne sürülmek, götürölmek,

ililmek; ~..ü! fırlamak, fırlayıp! çıkıp gitmek; aceleyle! ölçüp biçmedenI apar tapar giri~mek,

yola koyulmak; aceleci! dü~ünme­

den hareket etmek; girmek;

<J bı içine) doldurmak,

(J' ... e doğru) fırlamak, hızla git-

mek, üstüne atılmak, hamle yapmak; (JI

...e veya (muzari fiil ileJ ...yapmak için) fırlamak, atılmak., giri~mek;

kendini;

(~

...den) dökülmek, bo~almak, fışkırmak; [su]

...

duygular/mn, ~LıJI J.IJJ dünyalIk-

...yapmaya başlamak; (... i "-I ... ile) savuştur­ maya! geçi~tinneye

..

çalışmak;

c!:J itme; geri çevirme, uzakıa~tırma; daıltma, giderme; savuştunna,

geri çevirme,

püskürtme; reddetme; delillerle çürütme; verme, devrelme, teslim etme; ödeme; •• • •• ~h ç. ı.:.ıW:J iti~, itme; saik, gildü; dışan •

atma, fışkırtma; ödeme; ödenen meblaı; b0şaltma, Çıkı~

.. ,

...

(depo];

A..ıı.!:J ç. ı.:.ıW:J herhangi bir anda çıkan,

, I' .

ileriye dofru

.

larm) peşinden sürüklenrnek; [muı. fiil ile]

savun-

almak, üstlenmek [yine HUK.);

.

fışkıran, dışan Çıkan

şey;

miktar,

t i:ı...IJ

kere, defa;

W; bir defada; ~~l ~~ bu kez, . . .. . . . ~~

bu defa; ı.:.ıı...JJ ı.:.- altı kez; ı.:.ıl.AJJ.l1 ~

. ..,

ı.ıJlA:.. bir •

çok defa;

t tE itici, saik, dürten, tahrik eden, süren;

piston; ••

•••

••

•

r!'.J... ç. ~ı:c.; top' .r"..ıı i~ di.... ••

I'

••

uzun menıilli silahlar; ıf~J ~~ makinalı tüfek; :ı

•

••

• •

- ;, .. ~'J..I uzun menzili toplar; . ,'. .. .

,,-,1;1l...ıı i~1

. .. •• 11 dl.ı....JI veya dl.ı....J

~1;Uuı L/i :iı uçaksavarlar; ~~~ ~~ havan topu.;

..

~~ [na't] top... si, top ile ilgili; topçu;

.. i.;.:J.ı..ıopçu sınıfı; ,

•

•

..

t ~J koruma; (ı.:f" b-i,bşi) müdafa, savun.

.' ma [yine HUK.] 1 t-üJ.lI ..1ıı.;.. savunma hattı;

defans/ savunma çizgisi [futbol]; v

•

!':' . •

273 -,

tL...i.ıJ\ savunma,! müdaraa konseyi; ijlj! -o

• _

-o

• f"

~ü..ıı savunma balcanlı~ı; ...;\'.111 t ü..ıı min;

•

, J!"u akma, dökülme; patlama.

..ro

düşüncesiıHk; coşkulu

.

i/:Ü~ savunma... si, müdara ile ilgili;

J!i: ç. JiIJ~

Wl.ı.. (~bıi. b·,) savunma, müdara;

JJ.b

.. -

f' .•

. -

t U.ü~ ç. .:..L <J içine) dolma. daima. ginne; patlama, acelecilik,

fışkınna,

tazyik ile

düşünmeden acele

.- .

yecanhlık, coşkulu

olma,

çıkma;

davranma; he-

taşkınlık;

merak,

.

.. .;,I,) gömme, defin;

saklamak gizlemek:; •

gizli,

•••

.-

--

-

sm. düttü;

.. _~1~ (mud. ku!.] ... sebebi ile. yüzünden;

..

..:.ı~ j.ı.. (çag.] ödemeler,

saklı;

C:-i} ç. ıJ~; defille: -

~\.u <ı,;r b·;, bŞI) savunan müdara eden;

.. i (J-iı) (bıı) dışarı akılmak. vennek; i

rnek; akmak; Jt"u (bil) dökmek, ıazyikle akıtmak;

şiddetle!

.

A.:!\h bkz. ..

-.

J.;;

iOJ') i (4..J,) incel Icınlgan olmak;

mak;

(ı:r

_(J~)

önemsiıJ

küçük! ufak!

ihmal edilebilir 01-

bide) çok usta! mahir olmak;

kırmak;

(bii) ezmek,

(hf.) dövmek•

toı

haline getirmek; (bli,

(saat)

tıklamak;

[kalp] atmak, çarpmak;

- -

mi;z;! o/etim) {vurarak) çalmak; (J&-doktilo. yOZl

makinesinde) yazmak; sesi duyulmak.

ses çıkarmak (müzik aleti];

;.

•

•• ,

•••

• •

çalmale;

•• ,

.

~.:Aü}, ı.:.ıUb, ...:.ıLAt}

•• ,

= L-i} ;

.,

i~IJ l b ; ~)i ~:.Ad} ani

r\

••

•

,J'

•• "h zili

•

)0:>-1 >J'r- ci'

a1arm zilini çalmak;

alarm vermek; ... J&- ,J'}-I J) ...e telefon ••

Jt,) dökülme; dökme;

... . 1..it} =

etI) dövmek:;

V

Jl ...e) kör dövüşüne girmek, başını sonunu düşünmeden girişrnek; (u-Ls... e) . . ,.. saldınnak; V-- ..e) doluşmak; J!..ü! = JfJJ; • u

MIS.

(yl,ll kop'y') çalmak; (çiviyi) çalcmak; ~

veya

i~IJ

•

hala akmak; patlamak, pat-

lak vermek; patlamalc, yapılmak [atış];

. .

•

..

Jiı u (Jiı, i.ljı) dallimak. saçılmak; döküI-

Ul,) ç.

•

minik olmak;

•

•

•• 0

J.ı.-. U.ı.- ç. JI.ı.- gömülme yeri; mezar;

(IŞkırtan; ödernede bulunan; ~,~\ lJAilı

~

••

..:.,~h ç... I.:h gömülü. gömülen. medfun;

kullanılmaktadır]:

• f

Oı

olan;

.. ~} i ~}) (b-i) gömmek, defnetmek; (biı)

cü gücü olan; muharrik unsur, püskürten,

__

eden; coşkun!

oleander,

~\,) dereden. uzakI~tıran; iten itici. sUrü·

U,

fışkıran, sel gibi;

düşünmeden hareket

•

....."

taşkınlık;

J,h ı.aklcum, aııa~acı. gül dernesi BOT. Nerium

. 1&.ü"ü1 ç. ..;..1. patlama, fışkınna, boşalma

•

fışkınna:

•

-

vergi mükellefleri; (ç. ~IJ')

olma.

patlayan,

taşkın davranışlan

şevk. gayret; l&.\i.ü\ kendiJiAinden;

[aAlamak için de

Uh su fışkırması;

..,li,) patlayan, fışkıran, taıyikle çıkan;

~i~~ i~ı t.\ij,J1 uçaksavar savunması; i./: t \i~ meşru mUdafa;

savunma;

•••

••• esintiler, ..WL ı:r

,

••

gelmek; ı.r.rı

•.

J}

- ,-

••••

,..

i·

ril çalmale; k;WI ı.:..t,)

saat tıklamak; JS,) (blı) ezmek. dövmek, toı

274 haline getirmek: (~ bşde) çok dikkatli!

Sız,

merhametsiz.

şefkaısiz;

kritik, ciddi,

hassas! titiz, dikkatli olmak; (bıı) iyice ince-

önemli [durum); un 1 yLJ-I J:iı her şeyi

lemek. ince eleyip sık dokuma](; (bıi) dikkal-

hesaplayan, en ufak. şeyleri bile kaçınnayan,

-

leI özenle yapmak; •~ •

• -

• i-

~i ıJ'~ araştınnayı

".

• i.'

dıkkatle sürdürmek.; )&.:JI J'~ (bıı) dikkatle .• •.

'"

seyretmek. iyice incelemek; ~'j...JI

•

I'

JJ,)

•

yakından irıcelemek;Jb (b·i! kıırşı) titiz dav• #. •

•

• •

.. -

.

ınce görüş

••

J,) ezme, dövme; toz haline getirme; ölülme, çekme; [dayulu. kapıyı] vurma, çal·

~} zil sesi,

ıJ~ çalıılk, fundalık; J.ıJI ı.r- verem ya da

::ii

_

ç. ~L. vuru, çalma. vurma; nabız,

vuruşu; uklama

me

",\iJ ezen, döven; un tüccarı; vuran, çalan

[müzik aleti vb.e); ud~ ~L. çalar saaı [cep); . i·

~ıl '-'

"'~ tokmak; döven, ezen şey; havan ıok-

ma!!; keçiyolu, patika MIS.; J-

kritiki hassas durum; olarak, hassas bir "

doıculuk 111-4 dogru

şekilde,

...

özen!

iıina

ile;

i

1~1 b,) duyarlılık, hassasiyet; .1' ,ıl,)

':'

ç. JU ince toz; toz halinde olan şey, .,

.' -

LJ~ ç. ..;1...

fi; n; dillçan);

.. J. ~JJ incelik, hassasiyet, doıculuk, du..

1 ~..L:.ı dikkatle, hassasiyetle; , • •

JS..ı....

küçüklUk;

ehemmiyetsizlik, önemsiziik. kıymeısizlik;

daha ince; daha hassas; daha ufakl

küçük; daha dogru/ daldk; daha titiz;

ı-

hassaslık.; ufaklık,

•

• i·

yarlılık;

incelik;

kompleks; incelik, detay, laf-

zorl anlaşılması güç tarafları;

sesi (saati: çekiç sesi; gümle-

sesi, çınlama; ~:

kanşık,

parça, parçacık; narinlik,

•• silat; dakika 1JJ"'JI ~Ii,) işlerin, meselelerin

t :-:- iiıı ı.:.ı~ı nabız, vuru; ~)-I Ai; ril .1

J,) ç. ~U,) • •

incelik;

iltihaph bir hasıalıklan kaynaklanan ateş; .t-J,)

••

iili> lkapıdald] tokmak;

.. ..

- i-

sahibi, hassas; ı.,.i.::JJJI y.1 kelebek;

••

J~ ince; küçük, ufak; kınlabilir; 1~

'.

~

•• • • • iiS.~JJl J.l..,;u.~1 üreme organları;

çınlama; ~I ~~ gevezelik etme; •

~.

•

•

ma; dövme (yaptırma); 1 lJ")-1

duyarlı, hassas, narin;

•

kınlmak;";J.:..o! ince olmak, incelrnek; •

h

•

~I ~ı ince işlenmiş; •#1 ı..~ı ferasetli, • .

ranrnak; ıj,)l (bıı) incelemek; JJ.il ezik hale gelmek, ezilmek; kınlmak; W. JJ.i\ boynu

•

ı.J~

·11

titiz; J) • ., -

••

........

•

•

~

hassas, titiz,

bilgin. araştınnacı);

kıh kırk

sıkı,

yaran [alim,

tavizsiz;

id

rJlJ"t hassas, tam. dogru [bilgi];

i~ıı ç. ~I~ı toprak/ kil kap nıN.;

burs TUN.;

rpJ moloz, yıkınu; ıuAla parçası

MIS.;

••

~ı o (~ı) sefiV zavallı/ hakir! aşagı1lk olmak;

J\i,) ezilmiş; toz [halinde); acıbakla unu;

fakirlik, sefalet içinde yaşamak; kul köle 01-

.:."

mak;

~:.J'

":iJ ç. ",lh, u,)l ince' kınlabilir. ufak

.

..'

" küçük; hassas; önemsiz ihmal edilebilir; titiZ; tam, doıru; meşakkatli, emek isteyen; aman-

... -

d'l n; (s.fal.ı. fakirlik) b·i düşkün

kılmak;

..

tU,! yoksulluk;

..

~.ı.- dilşkün; sefalete düşüren [fakirlik); i· .

#

•

~b u (~,) (yu;, topragı, )'olu) düzleştirmek, dilzellmekı

vurarak

yerleştirmek, otunnası-

rol sıkışmasını sallamak; urmak;

atırlık

sıkı.şbnnak; (bıi) harap!

koyup bas·

vi.ran etmek.

••

•

mahvetmek; ~,) (bıı) kanştmnak, hannan••• lamak; ~Jjlezilmek; düzleşıirilmek;

...

~J ç. ~.ı-S,) düz arazi. toprak; )'ıkma.

..

harap! viran etme;

Q ı ç. ..:.ıl. maloz. kınk/ dökilk taş ya~ını;

safra, balası DNZ.;

•

Q ı •

•

ç. $

•

..

• •

iJıs'ı ç. ~.:!~ ı ; dükkan;

2':

göstennek, ifade etmek, ( .. . mını ıaşımak;

J&.) ... anla-

(Js- bıe) delalet etmek, (Js-

bıı) simgelernek, remzetmek;

(.}s bıı) belirt•

[kadın]

#

#.

#

J.) u (~~:ı)

rnek., açıklamak, ispat etmek;

(.}s b-e) cilvel nazl işve yapmak;

J:ı (.}sbşi) ispat etmek, (Js-bıi, ~ . .. ile) güçlendinnek, sa~lamlaşunnak;


açık. artınnal milzayede ile satmak;

)

şımartmak. azdınnak.

küstahhk

(~ bı ile) [kadını

bıı)

(.}s b-i

çok üstüne düşmek;

(çacugu) ok_ak, sevmek; karıı)

ı bank; kürsü; bel kuşalı:

••

·

Jb

275

••• J,\ (~ b·,

eımek, şımankhk yapmak:;

övünmek, böbürlenmek;

J.Ii

(J'- b·,) nazl cilvel qve yapmak;

ı.l'15 ı dükkan işleten;

çekingenl utangaçı nazlı davrarunak;

~J.. ç. ..:.ıl_ harbi;

b·e} küstahça davranmak, hilnnetsizlik gös-

•• •

4)s-

.

tennek; ~ b-ı) şımartmak, azdınnak;

J y'15 ı dikıatör,

(~ bı hakkında) b;lg;ienmek; (~ bı

~.) ~ ~.) (pant%na) kemer batlamak;

,

••

ıs-, (= ll:;) bel kuşa!ı;

J'

•

•••

..

,

'i).ft5ı diktatörce; [na'l) diktatör... i;

.' '.t .

,.. , " . ı ç. i j15 ı doktor

4uy bS".) diktatörlük; J? ••

ıı'

...

1 ı.i#' J JP' hukuk • •. doktonı; ..,...,1 J JP' (up) dok'or, ıabip; (akademik ünvanı ı,

i~;5; doktom; ~ ~).:;.Jı i~;s-'.ıJI fahri •

•

it

•

•

•

iJ ı\ miie. ..1.5 ıç. J ı siyahımsı (renkl. koyu; • •• J" koyu (..nk] 1J" -,"",I koyu YOlii; " .. . •

•

':ılı

•

u

hakkında)

bilgisi olmak;

uygun hareket etmek; •

';"'-1 sarımsı,

sarımtrak;

. (iJ'i') (1)-,, ..,.ı. bıi) gösıermek, iiMe'

elmek; (1)-; ~ veya.,.ıı ....) ..hberlikı kılavuzluk yapmak, götünnek; (~ bıı)

(~

... e) uymak,

(Js- bıi. ~ ya da ~

.. .den) sonuç olarak. çıkannak;

J~ cilve, işve. işvebazlık;

4f:ı ç. J'J:ı bir çeşit cezve; •

naz, işvebazlık;

şırnartma;

J,f'f. ,bi. Jl~:', ,~,i (J'- bı,) beı;n;, •• •

delil,

•

kanıt; işaret.

•

2.:.ılS-"; bkz. ~h ;

.J,

~ tL (ı..P- bıin) gösterilmesini istemek;

J~:ı işve,

doktor, •

•

[hastalık için);

alamet; emare, belirti

(Js- ., .in) isbaU, doiruluAu·

nun göstergesi; rehber, yol gösterici; kaptan (gemil; pilot; ei

kitabı,

ıarif..;; ana my; 1 ...

telefon rehberi; tren •••

•

•

••

J'- ~.ıJ' ıU' •• •

elmek. gösıermek;"-;';

J-,!'

;spaı •

deW;

J-,!'

276

e\i kesin. kati delil; . ,. •

~,) çınar BOT.;

J"j.)mezatçı; simsar. komisyancu, teUal;

seyyar sabcı;

_.

"':'""i J') Al.f.BKZ.; \;h Della bölgesi MIS.;

AJ":I.)ç. ~i. işaret clme, göstemıe; rehber· lik; liderlik. başkanlık; me,

.

CJ&- bı!!} delalcı ct·

. d' => d"'lakjam vakti olmak; _.0.

J.ıJ, sarkmak, [asılı) sallanmak; J.ıJ.ı:ı

cristatus;

lam. roana;

ma;

mezatçtlık, tellallıkı

~,)=> ~rEdolandırmak.dolandıncılık eunek; . ..

(bii") sahtesinil taklidini yapmak; ~l,

komisyonculuk,

(b-i) aldabnak. (b-nin) hakkını vennemek; • -rJ.ühile. kandmna, dolanduma;

simsarhk; komisyon ücreti; bayilik. acen· telik;

., .

•••

41":1.) kadın komisyallCu, tellal;

~:'i (Js- bıı)

. ' . . ~.ı...sahte, taklit, kalp; W.ı...,).ıA- kalp

... in en iyi deliJi.

para;

d' a{d') (~~ dilim) Çıkarmak; (dilim) aşagı •

. ~Jjgöstenne. izah etme; (Js- bşi) ispat

ispatı;

etme; dolrulama. onaylarna, teyit; azdırma,

üstüne aşın derecede

.'::i:J..u.-

. ..

."..,ı.ı:ıhilelı, sahıe;

daha iyi gösteren! temsil

eden; ... ~ ~:, :ı:'i

n;

• o' , ol JJob ve JJJJ.) oklu kirpi zoo. Hystrix

(Js- bıı) simgelerne; işaret, belirti; an·

-..ı":l.)mezat satışı, milıayede. açık artır-

..0..

ol

. . .••

sarkıunak; ~, (çocugu) şımartmak, azdır· • ...

...

•

•

•

o.

mak, çok üstüne düşmek; ebI : ~~ "ı.r

şımartma

~l mide bulandıran, ilfenç. tiksinti veren

düşme; okşa-

.. .

....

ma, sevrne; tabna [isim] 1j.)J:JI~' t.akma

şey MIs.; d""ldil) dııan Çıkmak. sarlanak;

adı isim; ... ı:ı-

[ateş,

.

.

taJCma ad olarak;

J..u...cilve, ~ş\le:işvebazhk; şımartma;

J":I ~L gösterme. açıklama; netice, so-

nuç. çıkanm;

(Js- ..,in) ispatı, delili;

~\:, samimiyet,

.-

candan olma; rahathk.

o.

mana;'

ıunamıak;

•

balçık, çamur, toprak;

•

••

,.'

..

tek.is. i] karpuz FAS'; Ol'

JJ, i (JJ', J j,. iJ\,..b) kısa adımlarla yürü· rnek;

(JI ...~) yavaş yavaş gitmek, cJI ... ~

dolru) gezinmek; Vi _. ~ dolru) ilerlemek;

•• • ı:.ıws:JI.ı:.ı"i jJ..t kelimelerin sözlük. • •

(JI __ .~ kadar) varmak, ulaşmak. uzanmak; (JI _.. ~ dolru) el yordamı ile ilerlemek;

anlamlan;

o.. •

JJ..t küstah, saygısız;... h

kibirli. kendini begenen;

[çocuk)

.. iJl.hkil.

•

j": ıımanı: [çocuk); . ,

o,

t~~[cin.is.;

JY..ı....... ispab yapılmış; (ç...:A) anlam. •

parlamıık;

d" el.ıJlı-1 ıakma ad.;

küstahlık;

teklifsizlik;

alev)

J.ı... magrur.

.

[su] ~,) ç_ • • •,

sızmak;

.

\,;}"i,) bir çeşit yunus balıgı ZOO.; o. •

ii

_ .. o

Jb u {,;b, Jj,) (SEV/Y') dökmek; J1..1.i1 [sıvı]

277

-

:,~Jf.) u (~lb) (bıı) ovalarnU.. sOrunek. çitile-

"

rnek; (~i hamuru) yo~unnak; _ u (.ol y,)

(gü~ı ~unak; d, (bıO ovalamak, oYmak; ovma.; sürtünme, dokunma, temas;

, ~ j.) liniment; ..

••

u

güneşin batış.;

ovalarna; masaj;

. 4SJ-L- ç.

... b =>

..:.ıl_ masajeı kadın [aşkı sevgiden

dolayı) çılgına dönmek; 1 ~ J c.J-ü ona delicesine aşık oldu;

J, neredeyse düşecek olmak; .' .' )ı gen. müt., ç...JıI, ,,'Oj~ ...~ ı\ kuba.

. ..

.

•

~'i.) takı;

..:ı\~ ç. J(,:' bostan dolabl; varis (asma1a-

• ra destek olanı Wes; varis. varisli damar.; •

J~ sarkanl asılı olan şey; pandatif; nere· deyse düşecek gibi olan;

Jl. a.ık.lan çılgına dönmüş;

•• => ~'i karannak, karnnlJl< olmak; koyu

l)1.:ı AlE.BKZ.; ir) ç... ~~

kan; .. ~~ cinayet davalan HUK,;

•

r)

•• • • • • ~y. 'il alaç ya da meyvadan Çıkan bır cıns

siyah olmak; ••

~, kannlJl<; • •

koyu siyah;

Iormızı sakız;

0/:) [na't) kan.•. si. kan ile ilgili;

ri...ıl'1 koyu siyah;

·

aşalı inmek; alçalmak; batmak; ,JJJ

naL. açıklama: sunma, an etme;

J.) [aşk. sevgi) (b·in) aklını başından

almak. çılgına çevirmek; ı.ı,;

~,

mak;

• .."'iı\ {beyanat. açıklama) yapma; beya-

•

...

J" v' __ ~en) sarkmak, sarkıulmak. salı",:,'

tutum; kova, gerde!; kova burcu A$TR;

.ol y"..,.......ıı .oly, ~Jj

Uzerine düşeni yapmak! yerine getirmek;

."A-U "

yolunnU.: (b·~) masaj yapmak; &~

.... .

~~:.ıı veya ,~.L.lI J ~".ı~ ..-L'I kendine!

dökülmek;

,.

.

"

~ .... kannlJl<; koyu siyah;

y, =>J, (bıı) aptı sallamak, sarkıunak; (bıı) a1çalunak; (bıı) düşUnnek; j,i = J'; (bo· ...

"y' n, kanh;

r')" (~) (bşi, Y bl i1~) örtmek, sıvamak. kaplamak; (bıi, y bı ile) boyarnu. (bıi "'-i bı •

••

kışları Jl b·~) çevirmek; (~~u:u~ bakışları

ile) hafifçe renklendirrock; ~) (bıi, y bı

ile) taramak. süı.mek;

ile) aralarnak, sürtmek, çitilemek;

(~bşi.~'~görÜlÜllü) • • • •

•

ifade etmek, açıkça söylemek; ~~ açıkl-

amada) bulunmak. beyanatı demeç vermek slY.;

CA..;' ~ delil) ortaya sürmek; (JI b-e. •

•

~ bıi) bildirmek. haber vermek; (y bıi,

JI b-e) sunmak, amunek; (O.,J demeç) ver· mek;

<J b-tl iftira atmak. <J. bir; hakkında) . . i.. ....

asılsız şeyler söylemek 1 ..:,ı-:--! • .,.ı~ ~.hl

~.) merhem, vücuda sürülen yaA. linirneo!;

boya; boya maddesi. pigmenı.; •

rı,.,

=r' ;

~.) ç. r(.~ çirkin. deforme. şekli bozul-

muş

.. 1

. ı.AJ.ı.\ ~) çirkin, göze çirkin gelen;

...• •

•

iol,.~ çirkinlik;

çirkin görünüş;

•• Demmam lımam; • rl,.JJI

278

.:....~ •

i.

":"":ı

•••

• •• ,

u (~L..,) kibarl nazik [kişilikli] olmak; yumuşatmak;

(bi')

·

.

..

i ;-J..-ç. ..:.ıl. muhrip, destrayer DNZ.; )y'bir çeşit pamu~u bez Mis.;

.

~

.pk huylu, halim selim; ••

.. (J

~,u (cr')

bı') girmek, •

.

••

~'i (bıi) "kıca sannakJ bükmek; (bıi.

•

• ••

rnek, eklemek; ~~!

••

J

•

ı.rl."

araya)

J ...t) ilave el-

....

<J ...e) sokulmak,

ıf~~ ıf~ı, ıf~ı •

~l'zirıri karanlık; karanlık;

, ...e) dahilolma. . kap-

(ıl

. ..

..

yaşa­

...

.. " t" ç. /:)', göz ...

Ylljı;

.. ... ....

A-ı (tek.is.] göz yaşı MIS.;

1i~.) (ve 1i~I.) damacana;

~':'.~ ·ı 'I:j gözyaşı oombası, göz

o.

r~:ı mınldanınak; fısıldar gibi konuşmak,

yaşartıcı oomba;

ı....ı..:ıç . ..:.ıL. mınlb; tıkıru;

..

. ,.

,

....

olmak, viran olmak; ~..l.ilyok olmak

..

Jl.o, yok olma. harap/viran olma;

LL;

'

.. . ç.

~.ı,.

••••

• ;l..ı,;\ mas. LL;

..

sulugöz];

trıve tl.oı dolu, yaşlı, yaşarmış [göz);

yok etmek. harapl viran hale getinnek, yerle olmak, harap/ yerle bir

..

kolayaıtayan (kadın,

UL.:ı) yok olmak, mahvolmak; ~.)(b/ı)

n;

. ..

~ı ve~ı ç. ~'. ~I.tı gözü yaşlı,

....

~J.J yok

.

·.

(.)< .. .i) gözetmek;

• •

Şamiı;

hayau

(göz]; ~ılallatmalc:. (göz/en) yaş getinnek:;

• • • •

fl"JJmas.

....

.. , .

.. ~""n;

•

Şam SUR.;

t"o (t") ve t"o ce:-', "\"') Yllj akıtmak

~..ı.. saııam. sıkı;

• •

•

yan;

..', .

bir etmek;

•

•

~\oJJın mas.;

i .;-' u

~~ı zindan,

~..ı".[s.]; Şama ait; şehirli

,

...

..

mahzen;

J •"

sama; eriyip! kanşıp yok olma;

__

... ç.

ıfyıç. ~l.oı malara;

stcno;

• • Lo i~ [. .). il mas.;

..

~.

•

~

.r' n;

.. -(çal.) kulubeler, barakalar;

<J bı ile) kanşıp birleşmek. kaybol-

..JJ

•

•

·A...,.,L.'karanhk; ..

J

mak; erimek, eriyip kaybolmak:

•

lJ""'"'MIS. kül, [parça şeldinde);

dahil edilmek; <ı) .. L) ilave edilmek, ekIen-

rnek;

saklamak, gizlernek;

(b·i, ..i")~1 "" ıoprogo) gömmek;

ile yazmak;

...t) dahil eımek, sokmak; (bıi,

.. ..

..

~ııı (~ı, ı.ryı) (bıi)

••••

sokmak, ilave etmek; (bıi,

i~i NiI'in taşma zamanı;

(J oroY'lmo)

~,) steno

ginnek, dahil olmak;

'::s )y' ")yı"dan yapılmış MIS'; J

~ı.-,) yumuşak huyluluk, kibarhk;

t.

L.

":""'ç. ~ı",.) : ı,,;'j.,:;..~1 ~J kibar. yumu•

_

i

,

.

~,..ı". göz pınan;

t:i o haksız suçlamayı

çürütmek, aksini ispat Q'onlııı. yalanı)

etmek; [hak, gerçek]

yen·

rnek, iptal etmek; •

•

., ••

tl.~ç. ~ıl beyin;

. .

~

.......... Iı ~inandıncı/ ikna edici delil,

279 •

•

•

..

••

kanıt; LUb ;,)~ reddedileınez.itiraz kabul

.. ı:>l"ı!tiryakilik, tutkunluk. düşkün olma;

IJl.'gübre;

etmez şahillik., tanıklık; •

••

••

2~,) u (~,) (bıi) damgalamak. mühürlernek; (alıın

veya

giinlüıe) ayar damgası

aşınhk.,

mani 1 ..:Jı)::...:iı

vunnak;

.',

•

t-'mas.

•

r:,)

••

o-

1l 1 .:.ıl,&.~\

(altın veya

...

gümüş

4.i.,..'damga (yine altın ve gümüş ayan •• •

için). mUhür' AN,) JJ) mühürlU katıı [hükü-

met dairelerinde rapor vb.

....

yazılan

•

r' ;

'"r'

resmi. mat·

mak; •

J\~kanayan, kanlı; i· •

i. ,

~.ı.mOe. 'I.-.ı. kanlı; .0 •

• ,

4...ı

•••

~l.,ı.-:demokrasi;demokratik dUşün-

cak bebek;

..

.bl.:-:Oimyat şehri

ce; ..

i. •

~}ve LJ"W} ham ipek;

..

•

•

~~..ı..ve~..ı.. sallam. sıkı:

..

j-J u <j-J, ı)')Iı..J}

..

. ...

a (.rı) (yara) iyileşmek. şifa bulmak; J-J.i~

.. ,

•

vızlamak; vıı.ıldamak,

[böcek)

•

•

IJıç. IJUı şarap testisi;

...

• ,.

:...

n

Uı a , yı" (i..j~, ... Li~) alçakJ adil aşalılık.

ve J.tJ~lyara] iyileşmek. şifa bulmak;

oLmalc;

....

• o.

'y'lıekj,. iL ç. ~L.." ~L..' apse. iltihap; yara; tümör, ur,

•

IJıve~ı mas. 11';

(ıopragı) gtibrelemek; ~.:ı

"

•

MIS.;

vızı1tı halinde konuşmak; • • •

., •

'"

"

ıJıu(ıJ~, .:,e;ı)

~:ipek. ipekli [na't); Lo •

kan kmnızısı;

..... . ç. ~ı statü; ımaJ. lasvır, şekil; kukJa; oyun·

J'l";'ıdemokratik; demokrat;

. ..

i···.

or'. <",,'. or') kanamalc; ",,'ve ,,",'bnaı-

ty..ı..damgalı, mühürlU;

o.

MIS.;

. . bkz. o..'

...

'$

müptelası;

kunu,

bu form];

•

dipso·

ıJ~~' alkaliun: .

)*~Demenhur şehri

için) ayar damgaları;

.. ,

ayyaşlık.

~U(~ blin) tiryakisi. düşkünü, tut-

(hayvanı) damgalamak; "

ifrat; iptila, mani;

.0 •

"ıj,)ç...~ıl, .. Liı\ •

•

çıban; hıyarcıle: np~

düşük,

alçak, adi, aşaAılık;

alçak, adi, kalitesiz:

•• 0 •

Uıl daha alçak, adi; daha kötü kalitesi

müzrnin, yerleşmiş bela, kötülük; OL

...

••

J:tı LJ ~U,hıyarcık.h veba TIP';

on

d-ıç. ~\O, bilcz;k; • ..

i

olan'•

..

•

t.

'U~adilik., aşaAl1lk olma. alçaklık; daha

. . o.

~~U (~,) (topragı) gübrelernet; ~~\k.endini (bıtveya j;-

... t) adamak. vakfetmek. hasr·

etmek; ~ bşin) düşkünü, tiryakisi olmak; •

-

~~(cin.is_; ıek..is.

iJ ç.

•

~~ gübr"e;

. A.:..~ç. ~ı kalıntı; kin, hınç; •

•

•

•

kötü [kalitede) olma; • •••f

o.

~~ lı.:,;ı Fr.> dantel; • o

•

J-:uıç. J-;~~ dingit. mil MIS.; ••••••

•

A..)J.j~.> dondurma KNŞ.; •

n

Uı~ıönemsiz, sıradan insanlar,

-

280

- ...

••

:.J.i,) .... vızlarnak, vızıldamak:; vızıitı ile konuş·

mak;

mınldanmak {şarkı);

homurdanmak;

• ~Jj,) hindi MIS.;

)~~

..

ç. ~~'i

j.

,ii ~,) kendini alçaltınak, küçük

olmak; ..

düşürmek; .il,) (... e) yaklaşmak, yakın ol·

mak;

için) yeterli olmak,

(bş

"ır

• ,

~:ı a~:ı) kirlenmek, lekelenmek, toz toprak

- .-

•

'o •

ı;ı~ ~ dengi olmayan bir şey;Li.)\ yakın

oımak;~:ı (bşı) kirlctmek,lekelemek (yine

olmak; (bıi.b-i•.,..

kimyasaL, nükleer olarak]; (bşı) küçüsemek

(bşı)

(bşe)

hakir görmek;

[kutsal bir şeye] hünnet-

•

0-'

J. JI ...el yaklaşunnak;

=..,...;' ;

sarkırmak, baştan aşaAıya uzatmak; ~JJ

i ••

ıO

•

..,..ı'

•

yaklaşmak; aşaA!

balmak, dibe gitmek; ken-

-- -

._.

ç. ..,..I.i:ıl, .. W:ı kirli, pis; lekeli;

.-

~JJ kirletme, kirlilik, pislik, (yine kim·

dini alçaltınak, küçük düşürmek;~\JJ biryaklaşmak,

birine

birlikte

yaklaşmak;

·1

yasal, nükleer]; küçük! haldr görme; [kutsal bir yere] hünnetsizlik.

-~:ı a (~,) 10.

•

"

istemek,

.

-Jj:ı uzun süren hastalık; beden zayıfilAı,

yaklaşına; [olay, "

gelme;

o,

-

.

.-

~.) ç. 4U,) adilik, ahlak bozukiuAu; kü'

çük, hilir dilşürücil, rezil .0 • •0,

~~.) Danimarka; ,JJ

(Ji.) ve.}.) li,) ii. (j.), i JU,)

yakın olmak,

veya J, Jl ... e) yaklaşmak,

V

...

rJ.)L mUe.

__

gelmek; [olay vb.)

.,

zamanı

ç... l:i.,ı yakın; düşük, alçak; aşa~ılık.

..

~, =~,;

bulunmak;

had;se)

adi; ahlaken bozuk, sefih;

ALEBKZ.;

.

•

J.)-

~.ı.. çok zayıf, bir deri bir kemik;

yakınlaştırmak;

j.) gelme, gelip çatma, vuku bulma,

...

o

zamanı!

vakti

:"f'

--~,"

a (ı),). ~U,)

alçakı düşük olmak; adi, i·

.•

.

dalmak, kendini vermek;

daha

~

yakın;

.0.0.

iJ\.)\, uj.)i mile. çoA;.

•

daha

alçakı düşük;

daha

konumda olan; daha küçük, daha önemrO.

siz; daha uygun daha münasip ~.)"i1

o.

J.rJI

V bşe)·-

(J ...i1e) meşgul

.0,

Yakın DoA;u; ı),)"il
- .:,,~yl ;J.>- ~ çok. pek yakın; eli kulagında;

.0.00'0

aşaAıhk olmak;~.) (b-i, bşi, ~ .. .e)

yaklaştırmak, yakınına getirmek;

ı,j.)

L:i.) ç.

şey;

.0,o.0

gelmek; ... ıJI '4 U.) b-ı ... e yaklaştırmak;

-1..)

istemek, daha yakın olmaya

-"

kaşeksi TIP~

..

olmayı

çalışmak; (bşin, Jl b·e) daha yakın olmasını

~:ı ç. Jü:ıl çok hasta. ciddi hasta;

yakınına

.0

•

· .

o. o.

ro

V

bşe) yaklaşmak;rJ.)~yaklaşmak;';..ı.:...ı! daha yakın

saygısızlık;

çok! ciddi derecede hasta olmak;

~:ıl = Jj.>,

J-i\.)

.- -

(~i bşe) yavaş yavaş! kademeli olarak

~:ı ç. ..,..1';,)\ kir. pislik; leke

•

duvağı)

indirmek, alçalrmak; (peçeyi,

..,

sizlikte bulunmak;..,..ıJJ --

karşılamak,

. (istenilen) nitelikte, seviyede olmak; 1

ALF.BKZ.;

..

'

• •

".0,0

~y'~1 y)ij~i yakın akrabalar; JI .~'I.,. •

•

01

o.

Q .0

o

ı.i.)~1

•

• •

'il bir ucundan diAer ucuna; tamamen; •

••

i

•

rO.

.Jl en az, asgari, minimum; oU,)\

281 aşaAıda, altta [yazılarda, dökümanlarda]

ya da J

.• - • sı-" örn.: ,li)1 ~ jJ'J."..J1 aşaııda imzası olanlar, •• •

ı,;ı\ 'j (mud. kut) .. .ile de kalmıyor, sadece

•

nın müe.] dünya; yer, arz; dünya "!

JAı şaşkınlık.

..

hayatı (Iafzi yakın hayaı]; ~..ıJI ~i Kahire;

•

•

zihin kanşıkJı~l. hayret,

...}-Aı şaşkın. şaşırmış,

hayret içinde;

.--

•.wı J \.:,iJl\ rli\ ortalılı birbirine katma};;; ...

zihnil kafası kantik,

korkmuş. ürkmüş; tutu-

'o'

~ ~J.lJJ~J dünyaya ait. dünyevi: fani:

lup kalan, dona kalan; • •• 4;..a, şaşlunhk. hayret; zihin kanşıkıııı;

i jWJ yakınlık, yakın olma; hısırollk. akrabalık; alçak, düşük

olma; adilik;

~\:ı:ı alçak. düşük olma; adilik.

••

U.ı:i batına,

korku; •

aşaı1hk ;

"" i.>.ı.;i ~.

dibe gitme. çökme; düşüklUk, •

•

ş~ınan şeyler.

zihni kanşmış, rihni kaoşık; bunalmış;

• uı.ı:.. birbirine yakın; • •• • ••

i

Jo'ı falaka;

rJl.ı dolu {fıncan. tas], alzına kadar dolu;

~J ç. )jA', ."rIIJ\ zaman; uzun zaman, çaA;

2 IJ u..ı ç. ~l.~. ~~l.~ önemli kişi, lider,

hayal., ömUt, yaşam; sonsuzıuk. ebediyeı; ka••

.

der, alın yazısı .,.,.J.ll ~I.:.t kaderin cilveleri: .. . " .' ",..111 rı..i.ı.J1..ııı ve "..ıJI ıJJr' şansın dönme· •

.

•

si, kaderin cilveleri; zorluklar, soonular. güç-

.

'

.

.

;.:.ıı,rf Jlı; .LS' ;.:.ıı •

... 'ı ası'. katiyen;

dehriye inanışında, akidesinde

•

••

•

-.

~ı

,.

a (lo!.ı.U) (bıi) ezmek, kırmak;

jAı ~

•

•

p.JJ gezinmek, dolaşmak;

•

ı.Ş./lı çok

o

. . -•

.;,ı..ıll ç. .r.J1.>.ıl1

,

..

.

J-',nelhi;

•

,",I bulunıu bebek! çocuk;

.,

ve

beklemediıi

~ı a (~ı) (b-e) apansıZ,

bir anda çıkagelmek; (b-;) şa­

•

(= lJ"1') (bı,) ayaıının altına almak,

ezmek; (b-i) ezmek, üstünden geçmek; • •

.

~ı a (~ı)

eski, ra4h;

•

rf.'ç. ~ı;.; g;riŞ. hol; koridor'.:ı<~ ,

olan; ateist, tann tanımaz;

•

• •

, •ı...'-:-J' ~'--ı siyasi 'iderler; •

lükler, V".J'--.ıJI ".ı et)t(liyen, ezelden ebede;

~ rı

• o'

J'.;aJ..l ve-fAJ.:.- şaşkın. hayret içinde;

•

•

harikalar;

•,

Cl\.) aşalı. düşük; yakIR;

..

-

•

ahlaki çöküntii bozulma;

o •

n;

.}JtJ..l şaşırtan, hayret uyandıran; ç. ~L.

• en .ıaıı safha. nok.. MEC.; 1 J.'»~I ~"'" •

a

_. o

korkutma;

.'

.,~

•

kafasını kanştırmak; ..;.ı.J.;1= ı.?;ı;

ler, yer, arz ile ilgili şeyler, \,;ıi.111 i~1 dünya

..,rAı

•

ve -fAıl(b-i) şaşırtmak, hayrete düşürmek,

•

•

J bı sebebi •

•

•

hayau {ij-ı kaJ1lhll); dünyalıkı geçici şey·

"!

cv"

ile) donup kalmak, kafası karışmak; ,jJıı

...de delil;

i- • • • •

hayrete düşmek;

bıı) garip! ~Irtıcı bulmak; (V'".

•

...1.;.;.) ki'!...

.. .e} şaşırmak,

o •

J-'" a <.?" . .?") ve

şırtmak; (bıe) aniden girmek! saldırmak;

rlJ (b-e) gelip çatmak, başına gelmek.

•

~'ıediL] <.:ı' bı,

isabet etmek, gelip bulmak [hastalık, bela

282 . vb.]; (b-;)

şaşırtınakı beklemediği bir baskın

yakalamak; (b-e)

boyacı dükkanı;

.. _.

i:AI..ı.. güzeV yumuşak sözlerle kandırma,

ansızın

yapmak!

saldırmak;

hamle yapmak,

anda

(bir yeri)

işgal

.

yağlarna;

-

ı.JA\.ı,.. yağcı, dalkavuk; ikiyüzlü, mürai;

..

etmek, ele geçirmek; [kader] (b·i) yakala•••• mak; ~..ı..:....~ karamıak, siyah. kara olmak; " siyahltk. karanlık; " " ~ıl müe. "' ıa,:. ç. ı--'ı kara, siyah; • •• • • •

. w:J

..

-

..

.. l.Aı

~\.)

--

felaket. afet;

. ·..ıJ1 halk, amme, sıradan insanlar,

,,'

•

•

••

[yine lJ"WI"l.Aı 1;

.,

.;

-- ..

-- ._.

)J'"

(bıı) {toplayıp yukarıdan aşağı]

. .,

atmak;

(bıı) devinnek, yLkmak; )J"JJ = ),jA' ; devrii-

.. -)J"JJ

mek; batmak, çölanek; dibe inmek; düşüş, çöküş; batına;

-~' a ("ı..,) -- zekil kurnazJ becerikliJ akıllı 01• •

••

aV') [şanssızhk, bela, musibetJ

1.AI.ı.. baskın, saldın; ev arama taraması;

mak; ı.,s't'

~.ı,..

(b'e) gelip çatmak, (b-nin) başına gelmek;

... , ıJI"

ikiyüzlülük; kandırma, hile, dolap;

..

kara, koyu siyah;

u (ı;,ıA') (b·i,

bşi ~

.. .ile) yağlamak; (b-i.

bıi

"':-'

bşi

Y .. . ile) örtrnek,

o,

.ile)

yağlarnak,

•

..

••

"ı.., zekilik, kurnazlıkı akıllılık;

.. "ı..,ı daha zekijalaIJI; daha kurnaz; daha

sıvamak, kaplamak; • • • •••

; ,;,Alı (b·e)

. ol' ç. iı.., zeki, akıllı, kurnaz, mahir,

becerikliı kabiliyetli;

nazik! kibar davranmak; (b·i) güzel sözlerle kandırınak [yağlarnak]; (b-e korşı)

davranmak; (b-i) •

..

•• •

•

•

kandırınak,

ikiyüzlü

.

,;,Aı yağlarna;

·,

. .

becerikli; ~i' kurnaz, tilki, anasının gözü; •• • ••

oyuna getir-

.

~i' ç. ol)' felaket, afet; , "\J'" ~"

. lJLA,.

..

.-. . . .

boyama. meshetme;

,

ıjA:J ç. u\aıl, LJ J"', sıvı,

ve

yag [yenilen,

cilde sürülen]; katı yag [gres yagı gibi];

ı.i!" i

_

[na't]

yagıı, yalı

i . . ....

"w, ~\, felaket, afet; .~i' J ""ı-'i..iJt

Cehenneme kadar yolu var!;

-.. i.. _ (")')" ç. ,,1)'1 hastalık, dert; , L,,:JI ,,1' kellik, i.

saç dökülmesi; ~)I ,,1' kore TIP.; J:AlI ,,1' "

ile ilgili;

••

.;.Jy..,

daha kötü! vahim;

•

rnek; ıjAJJ = ,:"A' ;

-

. i_

ıJ6' = ıS-'; ıS-\J.:i kurnaz gibi davranmak;

meshetrnek; (b-i,

(bşı) vemiklemek; ı;,ıAı = ıJ"ı

..

•

••

rıı hastahgı; Ub.:.JI

yaglar; yagıı maddeler;

.. "b, çöl;

.-

•

,,1' zona hastalıg1 TIP.;

.-

,,1)' bkz.loS)';

lJı.., boyacı, boyama işi yapan;

~)' ~ ~)' (bıi) aşındırmak;

4' merhem; -

...

i)~J:ı ip, sicim; iplik, lif;

lJlA~ ç. .;.JL mm, merhem; deriyel cilde sürülen yag; vernik; boya; ikiyüzlülük, kan· •

•

•• i

duma; boyama; badana yapma; lJı......u ı.;.))

-

-

~):ı

U'

Far.> iki beyitten oluşan •

•

••

~ C.)..ü! yayılmak, açılmak;

..

U'

ağaç dalları;

şiir;

283

· ~J} çok dalı bulunan uzun ajaç; şecere, ,

yayılmak, gezmek, dolaşmak [söylenti vb.]; çalışmak, işle~ek

soyajaa;

maya başlamak [motor); gezinmek, çevrede

~I,)topaç;

••

••

(tJ,)

dohşmak; (~ " . ler arasında) dönmek.

tl' 1/ V J ) (iilke)'ı) retheımek, zaptet.

sırayla dolaşmak, sırayla olmak; yüzünü çe.

rnek; kendini alçaltmak, küçük düşürmek;

.'

başı

[motor. makine); çalış­

virmek. çevresini (gözü ile] taramak; yönilnü

hissetrnek. midesi bularunak; ,tJı( ...I) yen-

... degiştirrnek; (.)& b-e) k"'l' olmak; (J~

mek, yenilgiye ujratmak; (Iri) küçük düşür­

veya

mek; (b-nin) başını döndürmek, sersemlet-

katlanmak zorunda olmak; devam etmek,

rnek; (b-nin) canını 5llcmak, (b-e) sıkınu ver-

sürmekte;

dönmek, sersemlemek; kendini hasta

şaşkına çevirmek

mek; (b·i)

. ..t~

:

t)'

...

~J~ başdönmesi, sersemleme; koma;

•

••

••

•

•

.; gözün;; J ... in üurinde) gezdinnek;

~; geriye dön! ASK.; ~1~ ~'J baŞı dönmek;

,

dönen;

....

.,

YI';ilI ~ )1,) şartlara göre davranmak. işini

t::J.tJ.J fetih, ıaptetme; o ••

bilir olmak, nabıa göre şerbet vermek;

,)J') ~,)J') kurtlanmak, kelebeklenmek;

,,)J; Icin. is.; tek.is. i] ç. ı:ıı~.) kurt {bö. ,

'. .. -. ... .. ·1./ 1 .

deveran ettirrnek, beııi

rehberiiki liderlik etmek; (. ~ bakışını,

,

i

(ı,)-::-! ... arasında) tartışılmak,

konuşulmak:; ("':"' bii)

~>

bulantısı;

~i,) başı

...

bir mecrada/ yolda dolaşurmak; ("':"' b-e)

birinin başını döndürmek;

mide

rJ&- ...i/~) ilgilenmek.lahammül etmet.,

cek]; sürfe, kurtçuk, sinek kurdu, peynir kur-

.

,

du; larva; urul; J!~L b J') ipek böcegi (yine

.. .,rilI i,)J,)]; t,r'JI ')J') ve ır ~

••

••

••

~...J-l ıS") ..:J)l~ savaş çıklı, patlak verdi,

~i ~G.) ..:J~I,) ~I ~1~1

dün meydana ••

h

gelen çalışmaları çarpışmalar, • • 't

••

"0

JI') için•

••••

')J')

askariı

den geçmek. geçirmek; .:r-J~I.}&)b (üze'

200.; ~~I ,)J') kırmıı böceAi 200.

Coccus

rinde) çok lartışılmış/ konuşulmuş olmak;

ilicis: ,

•

,

'

, . , H ')J') peynir kurdu; i')J:Ul

r..j~J') ,

•

kurt gibi, kurt şeklinde ( böcek]; • o

•

.)J.M, .)J.ı.. kurtlu, kunlanmış; 2'

o

•

•••

o

• •

l.}&. y veya

••

o

•

r':U~1 J :"'~i ) ~I;J~I.}& )1' yaz. ve

.bl:'1...

nııru

.. J

olmak

.. ..

ı.:JS'1

ıörn.

kelimeler, deyimler);

Jr . .

in)

..

)1,)

i,)~ dünyada pek çok yer geı•••••

".

.)J.ı.. = ,)J.ı.. KNş.; , , • • •• • • • ()J'»)I' u W'. .:ıl))')

:.

konuşma dilinde kulanılmak, genel kulla-

i~yı baAırsak: kurdu, şerit, tenya 200.

•

•

.mı! görrnüı olmak; .u~ )1'

v<- ya da JI

...e) dikkat etmek. düşünmek KNŞ~ ı:..ı~,J •••

..

'0

çevresinde dönmek, turalamak, halka çiı­

ö.... IJlI ~ başlanmı bir relakeıl aret geldi;

rnek; dönmeye başlamak; dolaşmak, deveran

)J') (bıi,

etmek (örn. kanın damarda dolaşması gibi];

çevirmek; (bıi, Y bşi) ters çevirmek; (bşı)

'

Y bşi) döndürmek, sıra ile yapmak,

284 çemberi halka (bş,)

ettirmek.:

oluşturmak;

(bil) deveran

bina, yapı; meskcn. ikamet yeri; oturak, üstil·

başlat­

ne oturulan yer; bölge. kesim; yurt, vatan

harekete geçirmek..

mak; (soat vb.i) kurmak; ~ bıı) aramak •• l- •••

-

- J'ı~"il)1ı --- eski eserler müzesi; - ~J-~H )lı postahane; ,.ı ii .ll J'ı ahiret. -- -. (çog. )\tı) ıo

......1) JJ~ b-i ikna eunek. fikrini

deliştinnek;

JJI') (b-ile) geunek, dolaşmak; (b-i) tuı.aga

i

lUula düşürmeyeçalışmak;

(b-i • .js- ya da ı:r

bşde) kandı"rmak. oyuna

,

••

uzaklaşmak, kaçmak, fırat

~ı;i (bıı) döndürmek. çevirmek;

elmek;

(:

.•t~

... Jl başım ...e) çevirmek; (bıi, .js- ya da -.s-'I .. .el yöneltmek, dogrultmak; (bfi)

-

•

ıo

. ,

o,

,

i

.

,

i

.. ..

oleıı) çalıştır-

mak. işletmek; (.!l.r-Jl motoru) çalıştırmak;

i .

odası; Yrı

.

•

harekete geçirmek.

çalıştırmak; (işi.

projeyi) işler duruma getirmek. uygulamaya ko~

(b-i, bıi, ~ .. .den) uzaklaştırmak,

.-

•

i

I .

i

kan1lk sarayı; 'ı l .,

i.

)1' darulharb: "'4)1 )1' baş•

-

oı

,

1\ Jlı Istanbul; Jlı

~i Istanbul [2. dünya savaşına kadar];

-.

. r~\ )Iı cennet; Bagdat şehrinin bir ismi; • o :

'

sinemalar, jj".rJ1 Jlı polis kara- II JJı . ". '

1"_

kolu; 1...c.L~•.AH )Iı tophane. askeri teçhizat •

(bı,)

i

•

.. ~i JlJJ1 Beyaz Saray; 'JU:dl Jb ticaret

• • •

deveran ettirmek; (makineyi,

.

y~I )1..ı.U ~i ahirete irtiha! etmek. ölmek; o

getirmek;

,

darulbeka lsonsuzluk diyan]: ~L;Jı J\JJI 11'; ••

düşürmek; (b-i)

.0

i

•

o

•

deposu; ı.F::-!' J'ı tarçın; ~ ,rAl1 J\ı ya da

J::..ıı

- ..

• •

i, darphane; ;.jı:,.,.ıı )~Jıl Ir.ıIcj, - .

.. ~i bu dünya. şu üç günlük dünya IJ\J •

i

"

.

..

i

sapurmak; (bıi) yönetmek. idare etmek. işlet·

..\A..:lI kaı1ıtl); ..' lı iii Jb adliye; ~1 Jlı

rnek; Cb/den) sorumlul mesut olmak; (bJi ıJL

genel kütüphane. halk kütüphanesi;

.. .dıAml) akJından geçinnek. kurmak 1J\~i • • • • •• ~.J'! yüzünü ...e çevinnek; J\ı\

..tfU1 eııence merkezleri; gece kulüpleri; )\~ J. . . -II tiyaıro: ~i )1' samy: )4..ı1 •

...JI. d ~ ...L~ 'b-i' ikna ~lmek. fikrini degiştinnek; •

o

i.

~~i

I.

J ~~i Jlıl bir konuyu tartış•

i

o

•

o •

-

i

• •

JJı

'•

• • o• ,

o

•

,...

~rı:JL Mısır; ~~l J'ı Medine; rl:.:!~l )\ı

i

maya açmak; sözü bir konuya getirmek; .,.

.

yetimhane; 'J'ı ç. ..:.ıL hale. aAıl. ışık halkası (ay

i

JJ.u dönmek [halka ,.i

şeklinde); çember

için]; daire. çember; devre ELK.; villa.

[daire. hal-ka,

sıra

(Jl ... e) dönmek; <JI

.. .e) yüzünü çevirmek. yönelmek; dönüp

ı$J'ı yerli; evcil; •

çevirmek. geri

.. bakmak; (ıJ~ bıin ç~vresindt) dönmek.

ıuralamak;

)IJ

.--

•

'$))ı

..

••• "" ve

serçe ZOO~

i

LO

,

))ı ç. JI)ı' tur. dönüş {devriye gezerken.

spordal; roj; film rolü; periyodik; münavebeli

mUe. ç. J)J. J~J • ..:.ı1)4J. '.)lı ev;

•

ı$J)ı evcillhayvan); ı$.pJ JJ; ,•

dolaşrrtalc., gezinmek; başını

köşk;

-

,o

şeklinde olmRk.;)\J..:....oI

boyunca] dönmek;

halka

(birinin)

degişim;

sıra(sı);

dönüşüm,

ürün degişimi; periyot;

kademe,

adım. aşama;

du-

285 çag. devir, nöbet [hastalık); kat

rum;

dal: bir müzik parçası; 1 J

. o.. ..

[bina-

ı ; jJ~ kısır

• . . ". . . döngü; ı;~ JJ~ son tur SPO.; ~~'jl

.

)J:>

•••••

SI'1

eel,•. olurum; ıı;.,ıı JJ' ya da JJ~I JJJJI ••

•

şan;

gaç. etrim, girdap; seyyab, gezgin; çiftlik i ••

• •

•

salJcl ~L Jl)') ayçiçeıi, güne bakan BOT~ •

başral; ... .JJ~ ~U ya da i)):> ~ bir roıu

" )~,)rahip;

oynamak; ~Ji JJ:> zemin kat; ')):> u\S' sıra

';'-'" rahip;

•. •.

••

• •

.. ..

...

ondaydı; .ıJ JJJJI sıra onda; ı.iJJJ.ı. '

•

.0.

•

_

•

•

iJJ.:ıç. ~,- dönüş, dömne; deveran; devir;

. . ..

•• •

••

•

•

••

fınIdak, rüzgargülü; •

ı$)~'evciJ; yerli; ı:ı1)Jıdönme, döni1ş; lur; deveran;

•••

me, sapma:; periyot [yine ELK,); olurum, eel·

• ••

••

iJIJ,)girdap 1t; pergel SUR.; "I."...JI iJI)')

devre ELK.; nöbet turu; tur, tume; (yola) gir-

.. , se; devre, dönem, Ieurs IR., SUR.; 1 i)J.u1

••

•

( \;\) sıra

bende; oJJ.Lı ( ..,..) sım onda:; JJ.1J~ sua ile; •

...

.1O. . .

• i

•

t Jip y~ döner kapı; JlJ' ~4 seyyar •• •

MIS.

•••••

•

bir yörüngede, seyreden; çevrinti, bur-

"0

"'o,

))'1: V-L"JI

Js- )Jıl hakkında daha çok

konuşulan. tartışılan;

~y.ıJI kan dolaşımı; ~r' ')).ıJI hava deli-

)I~ç. ı:,..L yörünge; devre; çevrim. dön·

şimi ; ~1J,j i)Jı ürünün n6beLleşel münave"..

gü; aks, dingit; eksen; çevresinde dönülenf

•

,

• •

•

• ,

'o,

beli ekimi; ::; , ·~r i )Jı yasama dönemi;

tıaıımlı oIWWl şeyMEC.;

~uH i))' gök cisimlerinin bir yörüngeyi

lışma)

...

•

,

•

i

o,

izleyerek dönmesi; ..;....J~I i)Jı yandanJ ce".. •

•

nahtan manevra •

o

ıo

ASK';

•

'

i

•

konu. mevzu; menzil, •

COCR.:

A....:lL. i)Jı mali yıl;

i

•\.:..ll i)J' tuvaleı; • nöbetle,

sıra

...

ile

•

dolaşım

ile ilgili; bkz.

)Jı

ve

da]

•

•

•

o

•

•••

•

•• i •

•

•

•

•

•

i

•

_

aldatma; daha

•

kandınna, oyuna gelinne.

baskını Usıün çıkma; ıuzak;

tuza~a düşünne;

~Jb= ~Jı KNŞ.; oı

i

• •

, Jı .<~ ''1' \oJ4.JJı keşifturlan; •

Js- billün yıl boyuncajsUresince;

i )Jl.ı...ç. \oJI.

•

o

ul..!

hııJa okunması; i.

~Jı ç. ı:,..L nöbet. nöbet turu; devriye; i

•

r-ı..lJKur'an'ın orta r~j' ile)"i, aıasın-

i

-

i.

ii

i

~i i.ı..

i)Jı; 1~)J.ıJI j~l dolaşım sislemi; •

...

..

•

aralık-

olan, münavebeli; periyodik. belirli •

"

i'

o

•

dönence

~~i )1J....l O~lak Döneneesi; .)I..ı......

i.

~))'[na'l) dönüşümlü,

lO.

•

sınır;

[tar-

... ~ ("",,şma, mü~J ... haklcında ;di;

•

larda olan;

i

meı1t:ez;

1 ı:ıU,,rJl ;JIJ....l Yengeç Dönencesi;

. ,

,

eksen;

•

i)I'ldöndürme; çallşlınna. işletme; sUr-

...

.,#ıç. )~,ı i r-". i)>.!' manaslır;

me,

kuııanma TEKN.;

yönebne, idare; yöne-

o. . tim; idari kısım/ bölüm; t~"JI i)lıl emniyet i

ı$r-ımanaslır ile

ilgili;

•

.,

i,;!' bölge, alan, arazi; )IJı başdönmesi; mide bulantısı;

,.

JI)ı hızlı ve süreidi olarak dönen, dola-

.,

i'

•

i

amirliAi; 4.).r i)I~1 örfı idare; sıkıyönetim; • •

, .

•

iJ\,)'j\ ..~ kötill yanlış yönetim;ıJ ı.,.

•

•

i

'JI')'j1 idari meclis, yönetim kurulu;

•

••

j-S r

o

• •

286

JJJ

,

Ô)1,)'1 idare

. ....

••

nılan

•

dörıme [daUes
bir çeşit cam kap MIS.;

dönen; devetan eden; bilinen, kulla-

••••

ı,JjJ'

çalışır/ işler

şan, işleyen

halde;

•

•

çevresi; kapsam, menzil; alan. saha

MEC~

•

resmi daire

4;jJ' frekans, istasyon ayan {radyo için);

·

'ı t.> ~jJ'

•

mak;

.

de; (;ıi

Js. yanm daire şeldinde;

~ •

•

•

i ~ kısa devre •

pedi; L

•• • •

i. .

aK-; J)\ııı.JI ••

•

vb.);..,.,"",•

. ' -o

•

• f

•

•

[na't] daire

••

iii' uzmanlık! •

şeklinde,

halka gibi;

'. "

)J.1.t daire şeklinde, yuvarlak;

,

-,. ..1).1.t) Ilçe idari başkanı, ..kaymakam SUR.. t •J

..

'*'

,

J...1.t orkestra fefi;

·i.,j..1.t, kadın idareci; müdire;

·

. , ~".t!.1.t

yönetim; idarecilik; (ç. ~1.) il MIS.;

• • bakanlık binası ~

tt mas.;

• •

",r1.1.t

annan, cangıl;

ayakkabı,

.,

sandalet;

LJ"I~ • lJ"1..ı..... kınlmış; üstüne basılmış,

.. . _.' , '=ı)lk:... J" \ol:.;J' dizaıııeri; ·

ezilmiş; çiAnenmiş

(araba albrıda};

r ·• • , . ""--, ,"'=-"J') ç. ..:.ıl. fr.> dosya;

;-"J-J' ç. '.~,. fr.> duş; · ,

~J') tt.> çeyiz;

e..J'

· ,. ~ V' marka basmak, damgalamak; e..'~ ç. ..:.ıl. daA. damga [slA;lrlarda);

.;t..1.t müdür, yönetici; başkan; rektör; (ç.

LOs.. IR., SUUD.;

•

"""J' pedal;

•

;IJJJI başına belalar gelmek;

·

=..,.J';

· ,.

••

• •• • • ihtisas alaru; ~l::....o\ i ;" temyiz mahke· f · · _ ·• • • • •__ .. mesi; ~I;cil i ;" seçim bölgesi; ~ ~)i,) • , ., • •• • •

•

,

4....ı!' sık a~açlık,

•

•

askeri) daireler; ı.I'~"j1

~;"

",r~~

_)1,) ansiklo--

•

•

•

kırmak;

•

("p, J ""\'-1,)• •.,....)1 ",smi (siyasi. •

••

•

p, )IJ') devlet daireleri; J'J.ıJI

•• 'o.

ezmek,

semek, hakir görmek; (b-i) ezmek (araba

- .. .,- - .. i JI.ıJ1 4.b...i,; önemiii kritik: nokta, can alıcı • • • •••• • • noba; ;;, _~"'.ıfS i ;1' elektrik devresi; iii' • • • dO Ci

(bıi) aya~ının altında

(tohumu vbj) dövmek, ezmek; (b-i) küçüm·

J ...çerçevesin-

MIS.; felaket. afet 1... ~~i,)

düzine;

vJ' )..,.1' " (..,.J'. ..,.~,) (bı,) aya~ı ile bas·

mahkemelerinde] bölüm MIS., mN.; çiftlik •

ve4ijJ' akort eum [müzik aletinil;

'I ••

SUR., LOB.; ofis, büro; (hukuk

IR.,

_ii' •

ı,J\jJ')

•

(;ıi ç. )ıji çember. daire; halka; daire

istasyonunu ayarlarnak (radyo);

••

çalı-

(makine. motor); yuvarlak;

(müzik o/eıim) akort etmek; frekansı,

yayın

(örn. ibare. ifade]; seyyar gezici; devam

eunekte. sünnekte;

•

J~~~ ç. rJ/J~ sürahiyi andıran, uzun boyunlu

\ııı'! idari kanallardanı yollardan. resmen; • • •• • )Iı

. .

.rJ.r

i .;t..ı.:...l\ yuvarlak: masa toplanusı;

'i)!'\ idari, yönetimle ilgili; idari görevli;

,)1""'1

.. . ...

.;t.l:..- yuvarlak; dairesel 1 i..uWI

merkezi; karargah;

•

•

_

..

'Ü J')";I> u(Jp) (bıi.

harmanlamak; (bli, uşunnak;

,

';J' dük;

·,

Ü J' düşes;

J bı il,) kanşumak•

J bJe) ilave etmek, ka-

287

. ... ı,..#I~) Başbakan, ekselanslan; ı,..L;.,i · "

• J.JJ, düklük ile ilgili;

.4J

4J"' J.ıJI

J' dUklük;

....

..

••

•

ı ",!J ı ) Jb u (~Jı) dönüşümlü! münavebeli

·. ...

Cumhurbaşkanının ünvanı SUR. LOs.;

...

A.J.-JI 4JJ.ıJI Devleti Aliye. Osmanlı Devleti; •

. .,

.

~

olarak de~işmek, periyodik olarak de!işmek;

(..,...ı;.ıı) is J

(şans, zaman] defişmek. dönmek:;

(Güçler); 1.ı..ı.:.:" 4JJı vekil. mandater devlet;

~i,)

..... ıl', • +"'jl diktatörlük dönemi kapandıl . ,," •

i.. •

Lo

,

LLJ> [o) eezve (d.ıS".ıl;

••

,

(~a/eyhine); JJ\' (Jri, bıı) sıralı/ nöbetle· •

••

••

JJı

peşe yapmak. kılmak

(Allah];

.. .arasın·

devletler ile ilgili;

••

J Jı uluslararası; •

şe olarak deıiştirmek; (r\!~\ günltrı) peş ••• (~

...

...

sona erdi; jJJ.ı.II .ıJ ı.:..HJ şansı (lehineldöndü.

...

...

. ..,

jJJ')

•

.<Jı JJ.llI Süper Devleller

•••

A.)Jı internasyonallik, beynelmilel, ulus-

lar arası olma;

da) münavebeli! sıralı olarak degişrnek (b·ile

...J ...hakkında)

••••

konuşmak, taroşmak;

~IJı önüşümlü olarak, sıra

J

~IJ~ i~ ve saire, ve benzerleri;

Jı~i (b·i. ~ ...den) üstün tutmak; (b-t. J& .. .de) zafer

••

kazandırmak, muzaffer kılmak;

..

.

yı ~

uluslararası,

.}.JJ.i i.

.

#

,

beynelmilel yapma;

_

4.1 JI.ı". ç. ..:.ıl.

(bfi ya da rJ' bşi,y br ilc) karşılıklı deıiştir" , "" rnek, yerine koymalc;' ~ ;t'L,.oJI...7 J-~i

. ".

ile; tek tek;

toplantı;

.., konsültasyon;

müzakere;

istişare;

1]JI..ı.- sıra ile. tek lek;

• ••

JJI.u sıra ile. münavebeli olarak de~iş-

Yönetim Beni Umeyye'den, Beni

-Abbas'a geçti;J)IJJ

(bı,) deıiştinnek. sıra

me. dönüşümlü; deveran etme. belli bir mec-

ile yapmak;

elden ele geçirmek!

rada dönme; tedavü! [para]: JJI..ıd\.t sıra ile;

.

(bıı)

dolaştınnak:; (farklı şeyleri) sıra

,

· ..,

geçerli; ortak kullanıılan;

tealisinde

bulunmalc; (bio) sıl; sıl; kullanmak; """Şmak.

müzakere için toplanmak;

toplantı

yapmak;

. '. -- . . deveran etmek, dönmek 1 ı$~":L1 ~ JI.u

elden ele geçmek, ellerde dolaşmak; ~ JIJ.i

, , '. .:r-J'il

insanların dilindel a~zında olmak,

alızdan alıza -4

•

geunek; ,

ilJı ç. JJı elden ele geçme, dönme; (zaman, şans] dönme, de~işme; hanedan, hükümdar ailesi;

devleı;

imparatorluk, kraliyet

. . . . ... , 4J J.ıJI ~L..- Başbakanın ünvanı; 1]Jı •

•

•

•

J Jl..ı.:.. cari, deveran eden. ledavülde olan;

ile ele almak;

(~r)ı görüı,fikir) alışverişinde!

..

yaygın kullanımı

JIJ > bkz.

•

•

.../"J Jı

. ..,. ..

JJI.ı.:..JI r-;.s::Jı

olan dil;

j> ;

ç. ~lJı tekerlek; tekerlek çemberi ya

da lastili;

dişliler.

tekerlekler mekanizma; •

..

•

dolap;' ~-;....u •./'~Jı gardırap;

)'lJı ç. ..:.ıl dolar, ••

• •

••

•

• •

IC(Jı) rb II (rJı, rlJı) devam etmek, sünnek; sehat etmek, azim göstennek,

bL. ...d"'· ···r surece; . .., ., . ' 16 1

ısrarcı

olmak

. ...•... d"·· 161 açın;

zıra

~ ı,,;:....ı L. seninle beraber oldulum sürece;

288 •

••

rj' dönmek. bir daire boyunca hareket etmek; (bı,) döndürmek, çevinnek; .. .de) sebat

rJI; (ı,}&­

göstermek.

etrne~ aıim

ısrarcı

olmalı:; devam etmek; r1ii(blı) devam enir• •

rnek:. sürdürmek;

ri

• i -

·rj'- devam, devamlılık. sürme; \......Jı hep,

...F'

ian kOimak. şanıı batlamak;

\i.

1 LJJı

iJj:U kay-

dedilmek, yazıya geçilmek; •

• •

ı:.ıl.J.!ı ç. j-I..JIJı (eskiden İslami idare•

•

lerde) hazineye ait hesap defterleri;

[şiir)

divan; hükümet ofisi. idari bölüm; ofis. büro;

sil; hUkUmet; mahkeme; resmi veya umumi

r')) devam, süreklilik; kesintisizi sürekli

toplantılara

...

muvaffakiyet; azim, sehat.

başarı,

kararlılık;

.. (ı.! bir yude) oturma, kalma; LoIJ) ve Js:.

•

·

.

.

.

.

ıjl.J.!ı resmi,

••

•

-.' ... . J..\...t ç. .,,:A;JJ..-

listeyel sicile alma;

Lt~, = rlJ'

· lOpaç; girdap, çevrim, burgaç; la'J' ...JI.ı.. azim. sehat. kararlılık; devam. sü-

~\,

devam eden, süren; sonsuz, ebedi;

devamlı. sürekli; deA:işmez. sabit; ~ıi •

ı-:J' J

r' ,

••

i -ll sürekli ilerlemekte ve geliş-

· . daima. her zaman; ... WL,) . . her za-

mekte olan; ~i,)

l.lı.f\

kaydedilen] madde;

••••

..:,ıl,;J.ı..

daki) dökümanlar, literatür, 2. •

•

•

rnek; ... ı:.ıJı [meb. mud. kuL.. seviye, de~er vb.de} .. .in alunda; ...den az, yetersiz; ...den önce; ... siz; ... den daha çok; .. .in ••

•

istisnası

•

.

ile, ... hariç; , ~; ı:>Jı lmud.kul] bunu yap•

•

sUrckli,

devamlı,

kesintisiz;

.. .

LJ\..Jı dümen;

- . ..

,

•

kaydetmek,

yazıya

geçmek;

... iJJı( '-i) •

•

~ _. _siz,

..

•.. SIZ;

•.• ha-

•

•••

nç; .. .in dışında; . __ iJl

ıJJ~

ya da iJJı

•

~

" ' ;

. .. ill ... yapmadan. yapınak5lZ1n; ... ~)J [bitişik

dümenci;

.• LJJı ~ LJJı (bı,)

birini hiçe saymak, küçümsemek. hakir gör-

lazım.;

rı'" ianıp;

Jı

. az; ı:>J.ıJ~ 4l.\.&. ı···

:L:....ill. bunun için. bir fınn ekmek yemek • •

..,.:1> =.-ıı> :. . f-~

[belli bir konu-

• •

•

-.

(tek tek

madan, başarınadan önce. j, ~ ~; ı:>Jı

man, ebediyen;

e

kayıl, kayıtlı;

ı)Jı alçak. düşük; kötü. adi;

reldilik:;

• • i

kayıt;

~

• •

.'...

idari; bir hat. Divani;

• . ıjı!~JJ yazıya geçme. kaydetme, tedvin;

..

saatleri IR., SUR';

"

•• • • • dil; • ~L ı:>\.J:!ı soruşturma mahkemesi' • • •

:. da rl).ıll uU)1 ya da rl).ıll ci) ii. çahima •

..

mahsus bina; kanepe. sedir. di-

van; kompartman [tren] t ıjı!JIJ.ıJl ....., resmi

rIJ.ıJI daima, her zaman' r'J~1 ~~L., ya

i

•••

· " ~~ ç. rt~, ry'ı sürekli yaımur, ••

•

vb.i)

kabine, devlet konseyi; yönetim heyeti. kon-

daima. her zaman;

•

(ıiirltri

toplamak, derlemek, tedvin etmek;

.1 (bşı) devam ettir-

mek, sürdilrmek; (bit) devam etmek;

•

(bSI) kaydetmek, sicile almak;

.....

zamirden önce] ... den

sakın! •... e

dikkat eı!;.ı..iJı.JA onun ayan deıildir. (ondan

289

... ~IJ~ ç. ~!ı' ilaç, deva;

_'._.1_ •. -

aşaA_dır); ::j ~ • -I

A,j Jı • # • • -.

iJLS' ... den daha az •

J5 .;,Jı ~~ günahlann en

önemliydi; ,...ı~

ı-JIJı

büyülü; ~~ ~I ~

J; ~ ~.Jı askerlik . : . .. ,

..

~b

bkz.

... e itibar etmeksizin. ..J göz önüne almadan;

•••

JI ~ lt uJı ... e itibar etmeksizin. •

.•• 1 göz

(ayda ••

•

•

•

••

•

önüne almadan; iJJü lt uJ'> hiç bir

bulunmaksızın; • • • ••• •••

~Jı ıJ'"

tamamen

faydasız;

; iJ\ u·.;,ı onlann, kendisinden

• daha mutlu olmalaondan korkuyor.; ~ •

.

..

laJ •

• i:. iJ Jı \ . .<)1 sadece şu kitaplar; li!

..,.

••

•

••

•

• tL

~I)'- UJı ~U ,,; ;;- '. ~ ••• •

•

..

senin ilminden

..

•

... .. . , . . . ,I . • ~ L. uJı v ,,;'11 iJLS eler dalonu .. , .. . taşıyamayacaksa; ~\All Jl ~Jı J..-J Onlar

çok kredi vereni erdemine hayramm; \i\

..

•

•• •• • olmadan hedefe ulaştı; A.i Jı ~~ ~U, •

•

yüzünü onun göremeyeceli bir

... .

.

~';

•

.,

•

şekilde

.• .J..I .ıJJı'''' , . . ... ;,;1 mor ötesi ışınlar; JL" bıe engelolmak;

çevirdi; ~ırJI iJJı •

••

•

• ••

•

i ~i ıJJı ..:.ı~~' mikro dalga ELO.;

~Jı bir alan ölçüsü. birimi {lr _, 2500 m2; F1L. _ 900 m2};

•.

ı

~Jı veı.SJı

çıkarmak; vızı!lı

ses

halinde ses akset-

mek;ı.SJb (hasta)'ı. hastalılı) tedavi

etmek.

iyileştirmek;ı.SJ'.u

[ilaç ile) tedavi olmak;

••

ı.SJı ç. ~IJıl hastalık, illet. dert; ı$Jı

ses, gürültü, çınlarna. vıZlrtI; yansı­

ma, akls, eko; ••

•••

ilJı [KNŞ. ~'JıJ

•

I$Jı

Fr.> duy EU4

-

U~~ ç. ..:.ıl- diyalog; •

•

•

t~ı ve ~~: bkz. ~ı;

!., ,. .::.,~J rı.!' >-ıJ) kansı tarafından aldatılan

erkek.;

pezevenk, deyyus; öUegengillerden bir kuş;

,

J~' bkz.

.- ..

"",~, bkz.

ft' ;

... ç.

y.';

.

ıJ,-!~ı. ıJ,-!~J

,-!ı~J koruma. gardiyan;

...

.. nöbetçi, gôzcü; ~I."JI ıJ~~ı gemi kaplanı; .,

ıJJ.ıı bkz. ıJıı

;

.;lJ, i.;lı.J~JI. i)"'l!JI, ı$.;lJ. J~ı, ~'.;lJ bkz. J)' ;

1'""'" bkz. ı-" , ~J bkz.)J; •

-.

ı.!'>-ıJ

•

bla ~>-ıJ ;

_ıı

Aralık avı' i" '.

.... . .. ~J ç. ~ı, ~ y.J, ~~ıl horoz' .;..:.J-l ~J . '

.

,

.

. . "

hindi; ~JJ ~, hindi; ~.ıJ1 ıJ jJ horoz siklet . :, . ,PO., .;,.>11 ..lUI boWnaca öksilrilgil,

...

,.' 'iJY~' ökz·'iJY l6',; " . - . .

J~ı ç. ..:.ıl. Fr> dekor;

tedavi görmek; •

•

..

J• '

çıkarmak. vızıldamak; yankılanmak,

••

Jl.u tedavi;

•

•

"

n,

iIJI"

•

••

~Jı;

~IJı '.

•

niteli~nde;

- tedavi, terapi TIP'; . ,

jA; L,. iJJı

yaşının altında olanlar, ... JI

tedavi ile ilgili. ilaç

•

ç. I$ıı, ..:.ı~lJı divit;

..

.

,

.'

.,

..

ı.!'~J • ı.!'~J ç. ~~J zindan;

f.',"

.

,,<-.li, fi'bkz. rJ" . , ~ fiJ umuma ait, genel [yazılar);

•• r •• , fi~. J:L~~ demokratik; demokrdt;

J:lj

290 .0'

~

.. ,

~

. , .. .

_

~\}~~, 4:kIA~ ç. ı.:.ıL demokrasi; .. •

\:,.!.)

• o.'

ul,

("':-' bş;, ,

•

.-

olan; ...ı ~.ı.. ı,J\5' b-e borcu olmak;

,

i (~.) ödünç almak; borçlanmak;

~.ı...

J

ı,JI.ı..

. AJ u\,) -

"

.P4 b-e şükran borçu olmak; (i~4 . haya•

b-e) borçlu olmak, örn.

•

•

J

tım,

b-e) borçlu olmak;

(J

borçlu olmak:

cgmek. (b-e) borç

eAdirmek; (b-i)

..

(J

•

b-e, Y bşi)

b-e) itaat etmek. boyun

(b-e) borcu

••

\J~~) ~i~ i (~~, ıj4~) (dini, inancı) benim-

.. .' semek, ikrar etmek; f r';1-..ı~~ ıJI~ İslam'ı •

.--

kabul etmek; U~,

lJ-."

etmek;

-. .

•

-

yapmak; (b·i) mahkum etmek,

i

.. \

ıii~ dini; manevi , ıii~ ":1 din dışı;

••

~~dindar,

--

borç

••

ıJ4~dindar, ~,

H

lJ.!' ç. ıJ Y-' borç; maddi zorunluluk, yap-

...

- ,

..

••••

•

..

A.i.p.~ yargı,

hüküm;

ı:.ı4JJI Yargılayıcı

..

..

"

~J\.:ı!~karo (tskambil kartlannda);

kıyamet;

(Allah (cc); ,

..

A.=.:ı.ı... ç. ~I.ı.., ü.ı.... şehir kasaba; l::!.wı

Medine; bkz.

ı:.ı.ı...

;

-. A.il~' suçlu bulma; mahkum etme; 1)U

~i~~ pı mahkum edildi, suçlu bulundu; --

. borçlanma, borca girme;

A.il..ı.:...ıl •

•

•

ıJl~

kredi açan, borç veren;

.... borçlu; yapbnm albnda olan;

ı,JJ!.ı... i

...

. ~..c. borçlu; 1 p~ ~..c. şükran borcu .. . ~~.ı.. borçluluk;, yaptınm

.

'

topluluk;

)~.:ı ç. .."...:iG~ dinar, bir para birimi IR., . ot. . ' OR D.; ç. ~ ~ para;

konsolide;

•••

mezhep;

mütedeyyin;

~.bdini cemaatı

•• iJ J' o· tazminat altındaki borç;.,ı.,...J-' ı:r..' •

fırka,

mütedeyyin;

~.bdindar,

açan; y..-J'-I \)~, savaş borçları; ı:ıY-'

•

din;

•• • 1

tınm; 1 ~~4 veresiye;~.ıJ1 "':") kredi veren, H'

.

mütedeyyin;

ıJ,!JJdindarhk;

0. .'

s

",",

-

~4~ ç.••:.ıl

almak, borca girmek; o

•

Günü;

•

o.

. ..

•

.~JJ. borçlu olmak, borcu bu-

.IJ":!\..Lj bbe borçlanmak; ül ..

ı.:r..1.ı

dim) kabul etmek, ikrar

~~ç. ı:.ı4.:ıl din, inanç; ~JJL ~ J! Kıyamet

(J ...e) itaat etmek, boyun cAmek; .. ..

lunmak;

•

•

1- •

~.u (ı.:J

•

suçlu bulmak;

•

10-/ ıJl~ alışkanlıklamı

sürdürmek;

JıJ.;J)IO; 01,1 (b-e) borç para vermek; (b-e) satış

•••

•••• ••

olmak; (b-e) kredi açmak ~ .;.. ~

taksitle

suçlu bulunan, mahkum, hüküm giy-

•

IJ.!" •

borç veren, kredi açan;

miş; yargılanmış;

para vermek; (b·e) boyun

yargılamak;

•

altmda olma;

••

.t"1.;ı~ dinama,

jeneratör;

~~~dinamit; ~~bkz. ı.S~J; •

•

•

•

ıJI>!~ç. ıJl.j'J~ ve ıjl>!~ bkz. ıJJ~; . '

..

..

-, 'ı·" ~

l.ı.ı bununla, bu münasebetle;

ç. HJI bu;

üı bu sebeple; ı:ıs böyle, bu şekilde; ,:ıs:;.

.. böylece. bu şekilde; \.;u ne 1; \';L,J niçin; -.

•

••

•

•

• •

•

\i JA müe. \.> ~ şunu, bunu; şuna bak!; LA

· --

li l,;llşte

..... .. .. ben , ç...'lJI LA ; mUe .

~

•••

•

•

~ij • •

.'

yi u (y;) (b-i, bıı) kovmak, deretmek; (~ b-i, bıi) sawnmak, mOdafa etmek, korumak:; .0

.

t ~)Ii burun

.

• •• ••• •• günlerde; I.!JJjmüe ~ ç. ~"jJI şu; I.!JJ~

•

yüzden. bu. sebeple;

•

I.!JJ';

••• •

•

•

cl.J.u

bununla, bu suretle, böylece; •

•

•

•••

•

l!.Uj..ı...ı bununla beraber, ... iJI ~.)

•

•

o ••

anlamına gelmektedir; ... "ii

•

o ••

•

• ••

I.!JJ'; J •

•

bu

• ••

•••

•

..

...

iJU...

• o' •• 0 ~; anjin, bo~ak TIP'; difteri , ~jJL • Of'

.

•

.. . " .. ZOO. Canis anthus' ~"il ~jJIl.i'J' bula•

hayvan; kunban letme); ••

•

hastaJı~l;

• •

~'j; ç. ~IJ; [saç için) kahkül. perçtm; •

•

••

üli.ı;Uve ~L~ blcı..J~; "ll; bkz.

i; ;

•

adak;

• •

~.lıı ç. ~l.lıı mezbahane;

•

olmayan bir deri

••

~i ç. ~~; kurbanlık; kurban edilen

ıO •

•

bagazlarunıı;

••

~i ır y\;j • ı:ı4j,; kurt; afrika Çakalı

•

~j öldüren; bo~azlayan; kasap;

C'"

rnek; kurt gibi olmak;

• •

.c.

•

yli ::)yfJJ ve yfi': .~ ıalim olmak. zalimleş­

~icl

•

~..L..AlI anjin TIP.;

.müennes mUsenna ıJ\:.aı) bu;

•• 2\,; bkz. Ji ;

•••

~; bo~azlama; , c:.~ kurban;

•

şu, o; ıı. mÜe. o.iAç• ... "ijAı (müsenna

vb.nin);

..

•

•••

.

[kılıç

(hayvall1) kurban etmek; ~i tl";

ıer şekilde, yine; ~j müt ~ ç. ~'JJ\ •

••

öldürmek; katliam yapmak; cinayet i~lemek;

4

•

•

~j a ~j) bolıazlamak, bo~azını keserek

... .. .sonucudur, clJ..iS' böyle. bu şekilde; ben • • •• ••• • •

atsine~i zoo.;

.lı.lıı sineklik, cibinlik; ••

olması sebebiyiedir; ... iJL.ı ~j bu •

•

,.

bu

J bu

ı:ı~; sinek;

•

"'~; sinek; arpacık [silahdal;

•

..ı...ı Ondan sonra; • •• • •

iL ç. 4.ı;1,

•

4.ı4; ç. ..:..ıl_ [y~; ın ıek.is_l sinek; uç.

•

••

.. y4i

~ .0

•• •

••

y~; [cin.is.; tek.is.

~\j

• ~ ç.ı!.1J"jJl bu, bunu; ~ı; "1 o vakit; o •

..

••••

...

~.lıı katliam,lanm;

Y.i.ıi (bıin) salınmasına sebep olmak, (bıı) •

• o• •

sallamak; y.i.ı.u sallanmak, salınınak; salın-

mak. osilasyona ginnek ELK.; [manyetik ne] sapmak;

titre~mek; kararsız

bir

iA-

~ekilde

•

Ji; ";" harfinin adı·,

deli~mek; kararsız olmak,

tereddüt etmek;

292

-- ..

.

ma; biriktinne, yııma; toplama, derleme; ' ~:ı... ç. uJ- topçu yardımcısı ASK., SUR.;

~.l.ı~ ç. ~i. sallanma; salınım osilasyon titreşim;

ELO.;

• ••

... .ri.

frekans;

•

ı...:J.l.ı.li sallanına hareketi; salınım, oSİlas·

.. ,

yon ELO'; sapma [manyetik y~""

,

i~nel;

. "

i~.ı.. ç. ..:.ıı akü SUR.;

•

i ·•

(bşi, Y bşin

y.lı.! .... delişen. kararsız bir şelcilde deli-

••••

ı-JJ.ı.ı..:..

içinde;

belirmek. yükselmek 19üneı)

•• ...~~ sedef;

yav~ yavaş

parlaklı~ını,

muş;

J' yayma. saçma, serpme; [top.is.) parça-

eriyip

cıklar,

,.

rerini kaybetmek;

hası;

(bşi)

toplamak, tasarruf etmek

gücünü,

kuvvetinı) 1... J ç.. ;"~L b·e karşı • • • •• •

(bşi.

örn.

muhabbetı olmak, sevgi beslemek; ~~

•• •

'J

?~

stoklar;

;

.. ç. JL..;..;I saklanan! biriktirilen

•

i

u·· .

soy, nesil ile ilgili;

..

.~. ~ .

2 .

.

~~ ç. ~JiJ ; soy. nesil. zUrriyet:

.

).l.:! bkz. Ji J; .

'":"')~

..

a (YJ;) keskin olmak, keskinleşrnek; '":'"J~ ishal. amel, iç sünnesi, diyare TIP.;

. . .. y J~ ç. Y J.:ı keskin, kesici; t Y 1~ V ·

şey;

hazine;

j~" hazine; stoklar; zahire. erzak; mü-

himmat, cephane; mukaddes emanet; "

atom bom·

.

ıJJ~

;

biriktirilmiş de~erli şey.

4o..u1 il ..j

'!.J.lJI.Jı,w..:JI ve 40; ;;,;lJı, atom enerjisi; • i.

..

Iolf':' en ufak bir çaba sarfetmiyor. ~

ile ilgili;

.....

i .J!.)i ç. ;\~~ pudra;

•

.

UI

~~JJ; (na't] toz, pudra halinde;

biriktirmek.

yıgmak;

.

,.

davası;

• • mak, biriktirmek; ri'.?.)l (bŞI) saklamak. koymak;

zerre aiırlılınca;

JJ)' toz; pudra;

.. f ' a (f;) (bıı) aymnak. saklamak; (bıı) yıtayırıp

JlÇ.•

,.•

tS)' atom

kin tutma, kan

• •

~i en ufak bir şüphe;

y' ç. J\',)~ Jr,) kızına. gücenme. içerlerne, .

•• •

I·

.,

LO

danıma; kindarlık,

•

çok az; _iJ; Ji~ zerre kadar, azıcık;::r. i~~

solgun; kuru. kuru-

yan; yorgun halsiZ;

bir yere

..;Jl atom; küçük parçacık •

partikül; zerre 1 iJ;

fitil [Iamba, mum);

_._

tanela, zerreler. atomlar; i -

solgun, uçuk (renk]; mat, parlak olma-

-.

görün-

•

i J; (leLis.) ç.

..kı; ç. ~~ solmuş,

...... 1"'} ,,;

meye başlamak, ucu görünmek;

,

4)4,)

..

;

J,y.,)} $olmak. kurumU; renk atmak,

gitmek; (göz]

J ,1.)1 Iri yarultrnalc. gcrçeti görme-

sine engel olmak; J~ il VJJ;) ufukta giderek

..••. ; - - )\.:0' i -"I -" osı asyon _ımı

rengi uçmak; kurumU.;

üzerine) serpmek. saçmak 1 ~~ I'.

ELO.;

-. }J il

yaymak, neşretmek. saçmak;

•• i

~_._.

.. .. .. .. . ' . "':"':"!.. . (jofi, .".

••

)~ u (J.~) (bşı)

osilatOr ELO';

şen; kararsız, tereddüt

ç. ..:.ıl. erzak.levazım;

Jı;..~ı ayınp koyma. saklama, kilere koy·

köıü/ acı

."

~

veren yara;

Ci); [cinjs.; tek.is. i] ç. r:-1I~~ kuduz mikrobu zoo. Cantharis; (.ıu.:..] CIJ; ıspanyol sineii zoo. Lytta vesicatora;

293 ,

..

t;;

.••,

•• o ({:);) (bıı) ölçmek; (bşin) ölçüsUnU al(mesaf~JI)

mak;

yürümek; (Ü/U)'I) bcqtan

başa/ boydan boya geçmek;

".

(J

b-i1~ ~ bir

, .'

baŞkaJI aroıında) aracılık yapmak;

.

t;..lJ

,

.

(l.ıu..)-4 ya da ~.l't bir vosıta. v~sil~) kullan· ,

,

mak, (y

bıı)

bahane/ mazeret olarak ileri

LJ),) [kuş)

..

"

()~ve");) i); "U);)(bıı) saçmak. da!.tmaI<. serpmek; (rüzgar) (to:)

kaldırmak; (buğday

••

•

tane/erim) ayırmak; ı.S),) i (ti),)

.. . .ı.S)jl =

tl;

••

ı.S),)

n;

i)'); (b-den, bıden) kurtulmak, (b-i, • ••• • ••

••

bıı) başmdan aunak; , t'.ıJı."..ıI.:»;llgbZI

....

sürmek; (Y bşi) <JI için) vasıla olarak

yaş dökmek, {a~ıamak]; ı.S)JJ (bu~day tane-

kullanmak; tJ~~ ilerlemek, ilerleme kaydet-

leri]

mek; araya girmek;

manmak; ("":-' .. .de,

- -- .

•

er (y

bşi yopabilme)

•• _ . .

, ... y l&.~

bşe

• ••

güç. kabiliyet;

H.

•

tahammülü! sabn kalmamak;

t.')~ müc. ve müz.

sılınmak, (y b·nin)

-

lJls)') kol;

.. .

-.. . . . tY <$,~ tL); = 5625 cm'; lrak'da; t')~

. .. .

.. . ~ - 68 cm. <$:'.... tl)~ ya da <$;," tL); ..

~)J çabuk yürüme; hızlı, seri; sel gibi; yayılan

yıkan; aracı;

[ölüm]; harapl viran eden,

-.

~

•J)ı Ç.

.. . .. ... ...J)~ i(Jjj.~;.i,JJ)j, Cl\i),)}[gözyaşlan) •

..

ı.S).M

(Yoı) akıtmak;

(ı,}s- bir )'011) geçmek, bitirmek; J) j

- +1

(yaş) akıunak; 0-

[kuş) pislemek, dışkısım bırak-

. mak;J)j\ 11';

J).) Il, i (J)j)

,

tl SUR.;

•

MIS. mısır,

•• ••

~~ o)") akdan

ı.S),) doruk, zirve; lepe; uÇ; en

..

.,

ve 'Iyl... ç. )IL hannan savunna

küreli. yaba,

.

rı

•

.:

tırmık;

a Crsı) (trl) korkutmak, ürkütmek;

,.

rı

.J'-JJ'.

ürkmek, korkmak; .r-"j\ (b-i) korkutmak.

ürküımek;

•

-- ,

ver~l korkmak. ürkmek;

korku. panik, Orkme;

r; R;

, J~i öldürücü, ani ölüme sebep olan [zehir);

•

••

J\&.i ..:.ıyani ölüm;

...

J"') a (~,) (b-.) ba~ırarakI sesle korkulmak; •

(gbz)

•

•

•

[göz)

•

girmek;

..

yüksek nokta;

..

boşanmak;

..

altına

turnayesi

ı.S)j siper; hannak, sılıMk;

r~

~)j Ç. ~,),) vasııa, vesile; özür, bahane;

akmak,

...

gölgelemek;

laWI (J .. .il,) korkutulmak;;So; a (~~)

• 80 cm; makine kolu; güç. kuvvet;

çabuk

• ••

••

65.6 cm; "i)1...- tL~ (mimarlıkta)= 75 cm; ~

tır­

BOT. Panieum miliaceum SUR.;

.

kısmı; aqın [SUR. = 68 cm. MIS. "i~ t.1)~ = 'h • • . .• • 58 cm.. J.r.Jo-.~ t')~= 66.5, ijl"':' tL); =

.'

altında)

dan, mısır' ~l......:'ı ')i

dan BCT.; ~';..ıı o),)

. .,

--

~

• )ı

kolun dirsekten orta pannak ucuna kadar olan

.

yükselmek,

(y ...e) sılınmak, kaçmak; ı.S)b! (y .. .e)

başaramamak; bşd~n bıkmak.

.. . ç. u;i .

aynımak; (bıe) Çıkmak,

•

e,jL,;,ıı ve J&.)') ~ ı,jl.P bir şeyi

yapamamak,

.

pislik, dışkı;

• •

• •••

~~ a (~i) ve ~il

etmek, uymak; vermek;

(J b·e, b-e, emire) itaat

(J b-e, y

bıi) gönUIIU olarak

294

.,

u\&'jl boyun ejme, itaat etme;

toplantı için bir araya gelmek; (noılarım,

~.ı.. muti. itaal.kar. boyun tıcn;

.. .. .. .

•

•

derslerim) gözden geçirmek, çalışmak;

n·

"ı..ı.. ,

.. , .

4..oı J') .., sU dersini çalışmak; j'jlCb.e, bşi)

..j;

••••

jiaıırl kötü koku (havastı yer, kolluk altı];

haurlatmak, anımsatınu; j'.lı: (bıi) haurla-

~~ ç. iJ\jj\ ,iJ

mak, (bı] akla gelmek; j'1.lı:(bşl) birbirine

...

:-

..

-, "', [mUe.}

çene;

., ç.""';; saka! ,

t.

.. '!1 ,j;;

,

pelin [acı pelin, acı ya"şan. yavşan otu, ak pelin] BOT. Artemisia absinthium; ".

.. ".,.....

'/~

.. ...

hatırlaımak; toplanıp konuşmak, müzakere

etmek;

,;,ö.uı

..

J başmı kaldıracak hali .... ....

,ı.-.ı' :~

olmamak;

.

"!' J& ~~. ;, ç. i"i'.. j; J& b·ile

•

•

anımsamak, [bıl aklına

•

gelmek;

§~halırlama. anma; ad, şan, şöhret; an·

ı"fü;"ı' yüıtı koyun yere kapandılar; 1 J j "

~,= jYJ ; j'j:' '1(bll) halırlamak,

ma,bahsetme. zikretme. anlatına; Allah'ı

. .. zikıetme, anma; , ... ,rS; J& [m"d.kull •

•

.,

•

u

•

(y bı /wHmda) alayetmek MIS., SUR.; (b.;

.. .ile ilgili olarak; ~,) !~ ı.P J sırası gel·

Y .. Jıususunda) aptal yerine koymak; b-nin

mişken ve yine bu konuda; ~,

laklidini yapmak;

.. . . cij J 1.:"1,",4

..

.

b-nin yüzüne

gülerek alayetmek;

• •• .Jn u (Jn. )1S.i1) (bfi) haliılamak. [bil akla • • •

•

•

gelmek; (bı,) akılda tutmak; _

•

V·n) (bı,)

anmak. (b/den) bahsetmek, (bı hakkıırda) konuşmak; (b/in) adını anmak, zikretmek,

sözünü elmek; (b§ı) ifade etmek, dile getir-

mek; (bilgi) vennek; (bşe) işaret etmek. refe.

..

ransta bulunmak; (hfi,

.

söylemek; •

•

t .ır.l:ı

••

~

..

J

b-e) anlatmak,

~.J..ij önemli! mühim iler.

leme; ..f.it "J önemsiz, muıeber deAil; ~j~ ,. (~lt) ..r.Aı- b·ile iyi, güzel anılan olmak"'

..

.

..

. Kuran Kerim; }'.iJI ~L" yukanda anılan. daha önce zi~i'len; J.lJl i.:. rahmetli, , ..... . . '

merhum;

o}'~ ,)~, (b-~ bşi) övmek, kutla...... , , .. - .. .

.

mak; -. -IJA. j'j . ~ Jlj Lo o hala unutınadı ' hatırhyor,

"s;ç. )"s~. i~"J-~. "i)"~ eıkek; (ç.

..

...

J.ı!,) eekelclik organı;

i j'~ad, şan, şöhret;

... ... .s"?ç. ';"~f? halını, anı; ıço~.1 anıı .., hatıralar, hatırat; ~;çeı;k;

...

JLS .lı:hatırlama; anımsatan• hatırlatan •

biri hakkında olumlul müsheı konuşmak; •• •••• ~ .,;5; b·ile kölÜ anılan bulunmak-' biri

~ün,.hatırası bulunan gün; ,

hakkında kötü konuşmak; §;(b-e, Y bşi)

~..L.ill BütUn Azizler Yortusu HRI.· . '

.

., .

şey; anı;

yadigM, haura, andaç; anısı olan

. ..

'-$)15 . ..i;(na'l] .

~e~; kelimeyi müzekker yapmak OILB';

hatıra niteliAinde;

... if.lı: hatıra,

. .. C:- .' ':" JLS ~

anımsatan, hatırlalan-, anı ,

haUılatnıak, (b',,;n) dikkatini (y bıe) çek. §l,) (b·ilt) konuşmak, müzakere yapmak,

.r-S':U,

yadigar. andaç;

295

. . .; ~.lı ç. ~'.lı mesaj, not; geçiş izin -

••

ka~ıdı; kart; bilet giriş bileti

••

..lı!;! i.rS.lı

• .•

·.0 ....

kartpostal. posta kanı;:i p "';" ·11 ..:.ıl.:S1 i.f.i;;:

- -

-

•• kimlik. kartı; y~1 J ,":-,LA; i.?.lı gidiş-dönOş ••

bilet; d. ••

..r:-.

•

•••

-

•

-

••

•

".",JI i.rS.lı teamvay bileti

-

<-••

MIS:

'

"I-'I'~;;..l;i abonman bileti; 1:Jıı .. i -.f,.lı tıbbi

.;.i

••

doktor reçetesi; JJJ" 'l

•

•• • • jj geçiş kanı; pasa-

•

i..f

••

•

pon; Y"."....AJ1 i."s.lı SUR. kimlik kartı; (yine • • • •• •

~ 4.i~ MIS.); y~~1 - -

pusulası;

•• ••

•

li; kondüktör,

. ~.iJ (y bıı) hatırlauna; yadiAar, haııra. (haurlatıcı];

döllerne, tamlarna

(,,\f~) zeki/ keskin zekalı/ kıvrak: zekalı oi-

..

..

-

mak; J~ve Jjl(ottll) tutuşturmak, yan·

-

maya balıamale; (bı,) yakmalc;

-

,

OJ.iı(hoy-

. . .. \lom) bolazlamak; ,J.k...I= \fj; ,,!Sheka, akıIJlllk. keskin zekalılık', ,

.. IS' j güneş;

..

.' . ı./~ç ... \.5 jL zeki. akıllı; güzeli hoş koku·

lu;

-

tadı hoş,

-

leziz;

:ı~i (J~, J~, ı.i~~,l]; ,J':;) alçal
J~(b-j. bŞI) küçük! hakir gönnek, küçümsemek; (b-e) boyun eldirrnek, itaat ettirrnek;

(çiçeklerde); ••••

i ",r1..L. ç. ..:.ıl. toplantı. konferans. müzakere, kansUlıasyon; öArenme. çalışma; etüt;

,-

(zorlukları vb.i) yerunek, hakkından

, --

gelmek;

Jjl (b-i. bıi) küçümsemek. horl hakir gör-

mek; (b-e) boyun e!dirrnek itaat ettirmek',

.ır .iJ hatırlarna. anma; • •

Jf.iJ Vi ya da J birinin onıınde) kendini

...

hor! hak.ir! küçük görmek; son derece ila.1tkar

JIS..i:....! hatırlarna, aklına gelinne; i }'i; hallrd, anı; '

m~., tutuşmak; gUuI koku yayılmak; j~

-

••

(sözlü) karar HUK.;

OJ~ iS"~ u (j~, iS-~, ,iS"~) [aı-ıl parla-

(.;r;v_

öjJ.i seçim

..;:..f.lı ,~f.lı biletçi, bilel satan görev-

andaç; not

şifahi

)~.ı... sözü edilen, anılan; yukanda adı •• ••• • ~e~~~, mczltur. kuılanan; j,~ ~ ~

muti/ uyumlu olmak; JL{b-l) hakir gör-

Ijı!.ı.. önemli bir şey de!ildi, anılmaya de!.

etmemek; (b·ile) alayetmek, istihza etmek,

mez(di);

(b-e) gülüp geçmek;

-,

, -,

J~dilŞüklilk. delersizlik, kıymelSizik; re-

..i.;S .

.I.i... müzekker, eriidILB.; -

l.. ç. ,.:,.ıl_ hatırlatan, anımsatan; not,

mesaj; alamet, iz; not defteri; muhtıra, memo-

randum; nota; irade, katar, hüküm; bilimsel inceleme, rapor; [çol.] haııral, hatıralar, anı·

.•

lar; rlf,ı'""jl ••

HUK.;

i' .•

i..f l.. ithamname suçlama yazısı •

•••

~I i.;r.i. c_Ip kar.ın;

mek, kabul etmek, küçümsemek; (b-t) itibar

,;,v.... ij;' --

zalet, reziJlik. kepazelik, elme, itaat etme,

ahlaksızlık;

boyun

yumuşak başlılık:;

~~ adilik. alçaklık, ahlak bozukiuAu, sefahel. zill_t. itaat, boyun etme;

~~ç_ ,~~i alçaic; haicir; üaaıbr, muti; boyun eAen,

yumuşak başlı;

mütevazi alçak.

296

· ç. Jli"

Jy~

•

de; b-nin zimmetine, hesabına; ~~

uysal [hayvan]: dişi binek

O [kadın] mali

devesi; itaalkarhk, boyun e~me; rezillik, kü-

j:l.lJ

küçük

düşürme, Tezi!

ukları, güçlü~eri)

J"'i;\

açıdan

ıl':

.. J-I.-

ona ba~ımlı. ona [ka-

dına] bakmakla yükümlü; ı...uı

ehli zim-

met, zimmiler, İslam ülkelerinde ya~ayan,

çük düşme; •

. Js----

b-nin hizmetinde, emrine ama·

ması altında;

gönüllü;

hür, koruma

etme; [zorl-

yenme, hakkından gelme;

küçük düşürme, Tezi! etme;

vicdanını

-J;'j i

ayaktakimı;

i. _ . ıJ1i\ müe. ~U; ç. ı,.A!i küçük. kısa ve ince •

• Oı

rahatlatmak. gönlünü ferahlatmak;

• zımmi; ...t;

.-

-'

'" ç. Ji-:ii bir şeyin en alt kısmı; [elbisenin] J.iJj etek 1 ı,J"W\

gayri müslimler;

LJ,J, ..J"u, dürüst. temiz vicdanlı; : : :; r;

jli' 'tl mas.;

.

altındaki

~La; ç. L.~I hak.ıasamıfhakkı; himaye,

koru~a; dokunulmazlık 1 ~L ~ı:.~ J gece·

ol

nin (örtüsü]

karanlıAında;

•

~;

burunlu;

paylanan, azarlanan;

azarlanmayı

0-

J;

uç; dilin ucu;

..

.

..;JJ.ı1

J

::..,

••

J)--i . y.ı.uı

.

ı,;Ji

J

•• J)--i ve

J

•• J)--i

yen, nahoş;

J . J" harfleri;

y.ıJ.uI"iJ. o-

o'

~

hak eden, itiraz edilebilir; çirkin. hoşa gitme-

J"..i... azarlanan, paylanan; itiraz edilebi-

;U'i;

. '

ri

ç. riLa; azar, paylarna;

4.-.l,.. ç. ..:.ıl 11";

• ~; güzel konuşan, hitabeti güzel

[dilI;

~;

.- - ... r -.-<.:r.Js- ... ~;

•

..

hitabet, güzel

konuşma {dil];

lir,

.

bkz. Ii.

. . .. u (ri, ı...i,.) (b·i) yennek, eleştirrnek, azarla: •••

zemmetmek;~;

mak,

karşı çıkılabilir;

~; ~~jJ

bulunmak.

den, hakkında) ~ikayeUe

olmak, homurdanmak;

şikayetçi

•

)La;

(b-i) azarlamak, pay·

korunması

gereken

şeyler,

mukaddes

•

lamak, tekdif etmek;

..ri

• ....; ·

ma

şeyler; şeref, ~

yenne, eleştirme. paylama; •

ç.~;

.

koruma, himaye; himaye/ koru-

anlaşması! akdi;

malil ekonomik

sorumluluk. mesuliyet;

. 1 .J • . J;-

yaptının. zorlama.

dokunulmazlık; vicdan

•

sahi mi? do~ru mu?; ı.f""'~

••

•

valiahi! yemin ederim ki!; ~~ ve~~ ~ b-nin borcuna. hesabına; ~~

- homurdanma, şikayet etme;

..:.ıL

olmak;

..

b-nin koru-

..

_.

"La; son nefes' i~l rJ* ~L.; son nefes;

.. . . i;l günah! suç/kabahat •

.-ve ~~ J.&-

•

ç.

.. ~; a (~L.;) ölüm döşe~inde olmak, ölmek üzere

- -

zimmet;

ı...u4 gerçek mi?

•

--

~jJ

onur;

\--i;

~

•

-

işlemek;

suçlu

",. olmak;ı..-,j.l:....ıl (b-i) [bir günah, suç, kabaha·

tin] sorumlu(su) tutmak;

... ~; ç. Yy; suç. günah;

•

297 •• •

••

.....1. . #

I.,....i; ç. yU;! kuyruk; son, uç; taraftar,

lannı izlemek; ~ı.

el

izleyici slv.; ••

~j (na't] ek, kuyruk mesabesinde; ilave.

uıatmak,

•

.. ,

~;

."..

••

~j (bşi) altın

mek.

~ı. kuyrukluyıldız;

•

••

•••

-,..; a (y"';. -,...ı....) Vi ...e)

mak'•

yolculuıa Çıkmak;

....) gitmek; VI

mek; gözden kaybolmak. ölmek, yok olmak;

•••

~j

... kanaatine varaklındon)

••

•

••

,i (y

izJemek, benimsemek; [mill. ve mlie.) alun; alun para• •

•

·

y..j ç. ~i- Zehebiye, NiI'de kullanılan,

••

•

i unutmak;

gitmek,

bir diııi, ötr~ıiyi,

çok kıymetli (öAüt, söz];

uçup

ı,J\ ~ ~j ... d-ıı aklından ucup

gitmek;

yaldıılamak,

" "F:"j (na't] alun; mükemmel. muhteşem.

(yb-I.J' ....) gölünnek; (Ji) ... görüşlinde.

• • •••

ile ilgilenmek;

alun parçası 1~i ~j platin;

•

b-d.n) laıçmaIC; V

şey

,;r b·d~ıı) uzakl~ur­

•••

mak; V

JS' ~j bir çok şeye

•••

Çıkarmak. (bşi

~ıhebı)

aynlrna, çekip git-

düşüncesinde olmak. (J~

••

kaplarnak,

"":-,.i..,, : ~ i

suçlu; günahkar; kölUlük işleyen;

• •

•

tezhip eunu.; \"""oIIlj\ (bıı) gidermek. yok et-

hattı, baAımlı;

yaprak sapı, petiol;

~ı.

,

• hemen her •

ek, uyiJ, mülhakat;

•••

(ı:r bşi)

uıun

bir kayık çeşidi; "

yl.A; gitme.

görmezden

gidiş; geçiş, iniş,

gözden

..

ayrılma;

gidiş

gelmek, ihmal etmek, atlamak; [mud. fiil

kaybolma;

ile beraber] ... yapmak üzere olmak 1 ~;

[y\tl dönüş karşıuJ (iJ\ _. .dıt') düşünceesi), • •• • ••• görilş(ü) 1 ~\t1 J ~la; gidiş-dönUş; bir ~aıı

.. .

..~ J bir aşaı. bir yukan/ bir öyle bir böyle • o.

gitmek; ... ~

.

i

•

••

u-l' ~i ,. .. . " -ıL

.. .i aşmak,

., -. ..

geçmek MEC'; ! ~ ~~ ı:r-' bunu kastetmiş olamazsın!;L$.L..ı ~; boşa gitmek. işe

-

•

•• bir yukan, bir öyle bir böyle; J yl.Aj i ~ .iı • •

.. y ya;

•

gidiş

••• dönüş; y yaj J

işe

bir iyi bir kötü;

•

• • • • •• yaramamak, boşa gitmek; ır--LS ",:-,,;

•

••

•

- ..

yu J y ya; gidiş geliş.

• ~ •

••

••

•

J bir gidip bir gelen,

•

~.ı... ç. ~ı.ı... gidiş, aynıış, gitme, ay•

nlma;

V .. .d~n)

kaçış,

kaçma;

iılenilen,

••

mek; 4l~ ~j bir şeyin çekiciHAini. cazj-

..

•

•••

..

bileti;

•

•• • •••• •• mamak; c.4)I tl)'\ ~j hiçbir iz bırak-

)'!l.LJI hiç bir iı bı.rakmaksııın kaybolup git-

•

y~1 gidiş-döôüş

yara-

madan, dikkat çekmeden gitmek; hiç bir

tur. yolculuk;

.

•

•

•

tutulan yol, tavır, usiiJ., politika; görüş. düşün-

••

besini yok etmek. gidennek; " _-'-;".! ~j

ce,

[korku. neşe vb.) b·i öldürmek; .u~ ~;

meyil. eA;ilim sIY.; ekol, okul, mezhep;

-- . ..

..

kişinin hayal alemi

.. .. .. . ..

.

VI ...e kadar) uzaıunak;

~.ı... ~; bir kişinin mezhebini, görüşünü

benimsemek; b·nin

politikasını, davranış-

kanı;

ideoloji; öAreti, doktrin; hareket.

. .. "i,WI

meı·

H ....

J ~.ı... onun . ....

tıep ISLHUK.; dini inanç; ~V-\

hayat felsefesi;

",:-"WI materyalist

•

•••••••

ideoloji, hayat geçişi; i~

-

•

\.:A-L. ~j

çok

298 uzakla~mak, aşın gitmek.. aşın bir yol tut-

J~

[mecrur, ~~

mansub.I~1 müe. ..:.ıl~ mUz.ç.

J~~.) Ji müe. ç. ..:.ııj~ lmud.ku!.] ... sahibi,

mak;

... 1.Ji"

••

•

ı.r-.l.. mezhebi, mezhep ile ilgili;

J~ akıllı: ze~,

bulunduran. içeren•... li

• • •• ~.l.. fuka ve mezhep usulü veya aşın

•

•

sahibi; JL.o J~ mal sahibi. zengin; J~

akıl

•

•

•

tamfiarlık.

•

• ........1; : ıJ.."u' "':-"1; rengi solmu~ı uçmuş;

'. .,; • o. • '.' "-! Y ve jıJI "'-I.J"'J./ı deli. kaçık; ' ., ~'i.. ya da ı..;--aL yaldızh. altın süsle·

..,...l..

".

.

i

o

ı.'

o'

him; ",;ıı J; akraba. [yakınbk sahibil; i.

meli;

•• j.; a (jA;. J".;) (ir bı,) unutmak, atlamak. ••

••

••

".

r-

o

•

f;) ~~ ekili olmaya~olara~i]: J-i.ş~ ~ önceden. eskiden; .ı.....ii ı.S~ ~ kendilitinden; ..

••

i

o

~ sıhhatli, saghkh; üWı J~ önemli. mü·

mezhepçilik;

•

•

if_

o

i

i

•

;J~~ tanıdıklan, yakınlan: J ~~)

•

o

.ll JJ~

- .:

i

o

h~l dost-lar tanıdıklar; ~~i JJ~ ŞÜP4 U

o

i

,_,

ihmal elmek;~; a (J",..i) korkmak. ürk·

heli kişiler; şüpheliler; ~UJ\ JJ~ ileri gelen-

rnek; şaşırmak, hayrete düşmek, korkutmak,

ler, nüfuz sahibi kişiler; yetkiiii ehil kişiler;

ürkütrnek, çekinmek. kaçınmalc.; dalgın ol·

J

••

•• •

mak;

V

bşe) dikkat etmemiş olmak,

.•.1) gözden kaçınnak,



bşi) allamak;

•

·'il ,JJl yöneticiler.lider'er, ululemır

ısL.HUK.;

i

i

_.

_

•

i ..JI J J'-I .;Jl nüfuzlu! güçlü

• kişiler,

~~i (b.,) şaşınmaX., hayrete düşürmek; (b-

..:.ıÜ ç. ..:.ı(,~ öz, cevher, asıl; kendi. zatı;

V ...den) ayırmak. (b-e. ı:r . .. . '

kişi. kişilik; ..:.ıljJJI ekabir; itibar sahibi kişi­

. ..•1) unutmamak; Ja.l.il = J..-; ;

nin) dikkatini

•

" J.JA;

ler, ileri gelenler,

•

şaşkınlık; zihin kanşıkllAı; korku.

endişe; sürpriz; (~ .. ,i) gözden kaçınna,

görerneme. dikkatinden kaçırma;

~i~ unutkan. dalgın, zihni daıınık; ~­

~\~

bizzat,

..

şahsen ..:.ıÜ

.

;ıı birlik, büıünlük; ~i ..:.ıl~ göiüs zan •

••

..

o

iltihabı. zatillcenp TIP'; 1.,;)1 ..:.ı\~ akci~er

.

iltihabı, zatilire TIP'; J.1..Al1 ..:.ıl~ gö~üs hasla-

hiı; ~1 ..:.ıl~ zen~inlik:. servet; ~~~ ..:.ıÜ • •

kın. şaşırmış,

sahip olduk!anmız, varh~ımız; ~\ ..:.ıl~

hayret içinde;

J~:ı... şaşınnış. ~kın. hayrete dilşmüş;

•

o

..

Ja.:ı... şaşırtan, hayranlık uyandıran;

;,:.c şaşkın.

muş; dalgın. i

•

hayret içinde;

üı1cmüş kork·

ritmi da~ınık. kanşık.;

_

.:r'; ç. ,,10;1 zihin, akıl; «ka; •

•

•

•

i

i

[na'tl zihin ile ilgili; zihin...;

•• Y~ ritmiyet, düşünüş; •

J

ö';. :.:.,ı~ bir kez. bir defa (da);.ö y ~i~ •

•

-

o

_

•

bir kez. bir defa (da); f ~ ..:.ıl~ bir gün: ıJ

.ı1 ..:.ıÜ gelecekte bir zamanda; ... ~i~ • • •

J

[mud.kul.) .•. ile ilgili olarak.; ..:.ı1.lJ4özellikle

•

i

•

•

ıo

•

şahsen. bizzat; ..:.ı\.iJ'-t \.it özellikle ben; ıJ

o o o ..:.ı1:.u4 ::ı:J Londra'da, her yerde; i~\ • i

ı.i:-~ •

•

saia; J~i ..:.ı\~ sola ya da !W1 ..:.ı\~ sola;

ürkmüş; dalgın, unutkan, zitmi da~ınık;

•

•

•

o

o

f

II

•

..:.ıı:.u"ı gerçek: mutluluk; ~o ii ..:.ıl~ kendisi, •

•

299 lo, _

•

.. •• J

•• •

i' ~. ;il ..:.ıl; kendileri; -.;ii yı ve ~L~ yı

••

• • • • • kendisi; ~.r-ıl .:.ıli aynı şey; ,,~~ı ..:.ıli

..

. -. . aynı şeyler, \....til; ~1 aym ytl; AJl.iJ kendi yalnız

kendine,

...

sıfatı

olarak, böyle olmak

ile, haddi zalJnda; kendi güvenliiii iyilili •

J haddi zahnda, bu sı fal ile; J

için; ~lj

••

•

...ii

•

•• •

• •

• •

.'

Y Ji(bşi) eritmek, sıvı hale getirmek; yl,)l

sıvı

•

•

·

••

..:.ıl.l.l\ ve ..:.ı1..iJI::j

•

•••

•

..

OLJ'~ aşikar, açık, belli, ortada, meydanda;

. JoJli ~l:,.. kendisiyle çelişen. çelişkili; ıJ'!! ~:

.. •

•

.:.ı1).iJ1 asiV şerefli bir aileden gelen;

•

•

~Ii kendine ait; kendililinden olan. ortaya çıkan, meydana gelen;

kişisel;

tİk; kendi kendine işleyen; ömel

.. . . 1•..l+':"

harcamak;

'

bitinnek, tüketmek,

..

atama-

.

,

l.::J1i

. kendisi ile ilgili; şahsen, bizzat; 1 ~1 FaS';

;

•

YJiçözünme; eriyik, çözelti;

u~)i çözünme, erime, sıvı haline geçme; ••

•

•

ul",J.l1J ~\i eriyebilir, çözünebilir, 00

~-1j;; eritme, çözme, sıvı hale getirme; ••

f;

"Iii

..~li eriyen, erimiş; çözünen; çözüne-

bilir,

..:JI~ ve ..:Jıj~ bkz. Ji ;

{'J;' ;1; u (,j;, '~i) d~ıtmak, yaymak, saçmak. seıprnek; (boi,bıi,.r .. .d,") çıkamıak;

idare etmek hakla;

b-tlitl uykusu daplmak;

• •

~i kişilik: öznelcilik: FELS.; kimlik, hüvi,

. '.

•

,.

•

•••

'.;,-s- rrll

•

•

•

•

,Ii

..

ıJi V bşı) savunma, koruma, himaye; •

"il

~Ii ~ kimlik tesbiti;

,

~ iJ~ ylil

..

(.r bol, bı,) korumak;

ye~

..

.. .için çok kafa yormak;

~1jJ, özerklik, muhtariyeı, kendi kendini

.. . 1

.. .. . .. J

yli' gücünü, enerjisini

tüketrnek, bitinnek; ...

• bencillik, cgoiını;

-.. . ~1.il1 ~ ,I i: ''il kendine güven; 1:j~

•

saııamak; (m~talı) erit:ınd:., ka-

(bşi) kullanıp

letrnek;

•

~

.

hale getirmek [öm hap (ableOerinin su-

da] erimesini

halımsız.; ..:.ıl.l.l4 Uo!JI kendine güven; ~

•

..

,

•

haddi zatında, bu sıraı ile; .cl~ ~\i

.bo-

,

'

ı

-.:

•

~1i "i kişiselolmama;

ıJ.l.oç. ıJI.l.o yemlik;

~')i umumi olmayan, özel; kaliteli,

~,~ ç. i~Ü

•

•

••

••

koruyan, savunan, hami; ••

••

(JJ~ Jli u (JJi, JIJi, JI.Lo) (y;)'~cett) tat-

lübr, l-.ı\)ibkz. yfi;

.,--, y)~ yli u (y)i, ul",Ji) erimek; çözünmek;

mak,

tadına

bakmak;

(bşt)

bir denemek,

'"

2(

. ..

•

erimek; eriyip gitmek;

. 1 ..

"

yavaş yavaş azalmakı

, ,

küçülmek; v--ı' J i..ı--- iizü.ntütl~,,) zayıflamak;

"

,

tecrübe etmek;

(bşı) başından geçirmek,

ya·

•

şamak; Jli' (b-e, bşı) ıaturmak, (adına bak• •••

bnnak; JJ.iı (bşin) yavaş yavaş! tekrarlı

,

~ yli utaneından ölmek, yerin

dibine geçmek; _..

J•

yere çaba sarfetmek,

...

.

., . Jl..Ali1 ~Ii için boş

boşa

kürek çekmek;

olarak/ iyice mtmak; veya

(adına bakmak, tadına vannak,

(bşı) algılamak,

hissetmek;

(bşden

ıY bşdtn) çok hoşlanmak, !adına var·

300 mak. betenrnek; ••

•

••

JJi ç. dı),)! tat, lezzet; zevk

V

•

bıı);

idrak kabiliyeti, anlayış, algılama; algılama. tatlı

hissetme;

. J.

dillitik. nezaket. naziklik, Jci.

barhk; meyil, eıilim; ••

1~i

'

).iJI lezzet;

ıiJi taı.. lenet ile ilgili;

lama; yayın (radyo) yapma; (ç. ..:.ır.) yayın {radyo]; )L;.~ı

~)ii televziyon yayını; ı .~Iı. "i uÜ! ve ~.,..i;ıl~ ~i~' telsiz yayını; ~..r.JI ~i~~ •

i

JIJi zevk sahibi, aAzının tadını bilen kişi;

şöhretli,

:ı.mi tat alma duyusu;

...

kurumak; ı.$Jil soldunnak, kurulmak;

Ji; solgun, salmuş;

J:!~ => Jı~ (bıe. örn. kitaba) ek koymak. ilave

t.

herkes tarafından bilinmek. duyulmak:; lil (bfi veya.." bş;) yaymalc. saçmak, dagıtmalc;

'-i bıı) duyurmak, herkese yaymak; elmek.

açıta vunnak;

(elektrik dalga/amu) yaymak; (bıi. ~ kamuya)

yayınla

bildinnek,

-d'

yayın

yapmak

... [radyo]; 1 ,i.,,;AJ:J4. t.lil televizyon yayını yap(bıi) u

televizyanda yayınlamak;

~i herkes taraCından bilinme. duyulma; yayma, saçma, neşretme, [haberler]

..

difıizyon; yayılma;

..

t \!.l.. ç. t::!1.l.. ay.ında bakla ıslanmayan. •

•

boşbolaz; yayın

.. .in) sonunda vermek;

(bıi ~

istasyonu; mikrofon; radyo;

••

4&.1~! yayma, saçma; ifşa etme, duyunna;

ilan etme; banda alındıktan sonra sesi tekrar4

..

ıo

i

J!~ ç. J>.!~ , ı.l\!~' bir şeyin en alt ya da

u

(t'; :tL; ; (U;) yayılmak,saç~malc, daı~~

mak,

·"

..

bşi) ifşa

olan; radyo; spiker;

Jbl (bıı) aya~ının altına almak, tezil etmek;

ı.!i bkz. Ji;

veya Y

cı, ~i~ meşhur,

~~ ç. ..:.ıL (kadın] spiker [mdyol;

olarak vermek;

•

(bı;

yayında

•

•

~J~ a solmak, rengini kaybetmek;

(bıi veya

"

pek çok bilinen;

yapan,

yın

'

•

i .

• f:j~ yayan, saçan. yayımlayan; {na't] ya·

JI.ı... tat.lezzet;

,

••

•

şan; bilinen. malum; ~4.

lükse dilşkün kişi;

ve

•

•

·

•

j

o

~i~ yaygın, genel; deveran eden, OOla-

JIJi taı..lezzet:;

ı.>J~

' .

~lis yayını; ~'l~"jl ~ yay;n istasyonu;

..

.

~i~l haberler (radyo); ~Ü!

en arb kısmı; kuyruk; eıek (elbisenin]; (sayfanın]

hak;

alt. dipnot. kısmı, zeyli; ek, ilave, mü!-

[kitabın]

ek, ilave; maiyet;

netice, sonuç, çıkanm

,. ~~

asılı.

sarkan;

J tam arka-

sında; ~:Uı ....... u, masu~~ dürüst; i~4, .

~:Uı masumluk, dürüstlük, do~luk; Jı!,

~:Uı uzun, geniş, uzatılmış; (~I'

',;)

.. .

Jti

.ıJlt..)~ (kurtulmak için] b·nin peşini bırakma· •

•

i

i

o.

..,.

i

mak,. b·nin eteAine yapışmak; J,!~ ~ .r ..i

,

.0. ..

.

j :11 (bıı) silmek unutıunnak; ~\ı~~ .)"i

~~1 bıi b~ka çare kalmayı~~ kU!I:mm~, mUracat etmek, başvunnak: ~~. .11 ı.lJ:!.) problemin, i

"

•

zorlu~un

.0 •

l

•

i

geriye kalan

••

kısımlan;

i

ı ......1 ı.l~~' ~~) amacına ulaşamadı, peşinde koştulu şeyi

elde edemedi;

301

."

rJ'U)~ başkan, lider, reis olmak; ı,.

ı.1J')" harfinin adı;

-

.:

rJ")lmüz. ve müe.J ç. d )j), rJ'j)1 baş,

4"i)Ç• ..:.ı\.i) akciğer;

• ıJt 1[na'tj akciğerler ile ilgili, pulmanar; -ı-

ı-'

(",,:-,1) (ymığı, YOT/ğı) kapatmak, yama-

"":-")0

mak; (bşı) düzeltmek, doğrultmak; •• • • "'-!))yama;

kafa; şef, başkan, lider; üst kısımı bölüm; uç; zirve, en üst kısım; tepe; sııur, had; burun, çıkınll COÖR.; ana bölüm/ kısım; başlangıç; • i·

doğrudan; aniden, apansız; 1..... t~ kendi

L...\)

• •

,..~..ıI.rç. ı.:-JI; tamirhane;

••

>0_

t-

•

- -

b~ına, kendi kendine, bağımsız; J.-.ı'..r. ~

•

)y,I)Ç. ..:.ıL Fr.> rapor;

kendi kendine

•

öğrenme; •rJ't~ ;f~ ~nz~r •

t-

- -

t. ~)y,I)Ç. ..:.ıl röponaj;

şekilde, eşit

~·.~\)reçine, çam sakJZI;

fmud. ku!.] başında; ucunda;

:(J1~bkz..

'" ı' evvel; ~i ) y"1,.,JI ~ baş üstüne, nasıl

:(;) ;

•, i

.

. --

J-

"

--

LS

ı ç.

'i'

Js- L.ı) tepe taklak,

ii

•

• -

-'

~:ıl..radyo;

eni, başaşağı çevirdi.»; r..LiJ1 --

.

..

t j&-l..-i rJ!.:')),) radyoaktif;

---.,'

_'i

'"

Ol'

JI rJ'i)! rJ' -

•

Ji rJ'1)1 ıJ' tepeden tırnağa; ~t~ ~ ~~ dik~aıini ...-e yöneltmek. veya r.ı.ill ~i

--

ı-

çevinnek; ..:.ıu~, rJ") kötülüklerin anası, ba-

r~:ı)~ W1A.JI radyoterapi:

i)');

ı,)")j)

gönülden;

• 1- '.11 baş aşağı, «.~ ~ L.ı) ~ .. .i tepe tillak

J~:ıl..ndikaı, köktenci;

••-

canı

de, onalık yerde; ~

r ~:ı)radyum;

.,

~~~l alenen, açıkça, herkesin gözü önün-

)l:ıl)radar;

,,;

ıstersenız; •• •

,-

, "ı.i".ıl~:ı)radyoloji;

dan önce,

' .

..ıJ)Ç. .:ı1)1 akran;

·

~,) ~

ii

:ı))narin, ince; :ıj)~l::i narin genç kız; •

olarak, farksız;

,- .-1-

•

.~.~ i)') gözlerini oynatmak, dört döndür-

mek (gözleri parlamakı;

Şı;

ry • rJ'1) sarımsak: baŞı veya bir baş sarım,

sak;

· ..r

. .U )0 (J...,ı 1) (bşin) başkanı olmak, başkanlık

i- -

1-

--1-

!""f\ rJ'1) köprübaşı; ~~ rJ") çabuk kişi; ~:

'-i

Yılbaşı; rJ't~

i

öfkelenen

etmek; (bşin) sorumlusu olmak: (bşe) nezaret

• ı:ı~I sütun başı; ",,:-,L:SJI d') Imektupta] - ı-. '-ı .,

i

..

etmek; (bşi) yönetmek; rJ'1) /i (rJ')j)) baş-

~AKb-i) b~kan/ reisi yönetici olarak atamak; ~.li= ~ı~ ; kan/lider/ reis olmak;

'

rJ't;

bajltk;.Jı..",i) Ç
:,'l'" mal; y"')l ,be. doğum yeri; dl)1 ,.• ' ı'

l-

ii

başucu, sem-lürreis ASTR.; rJ"'1)1 ~l baş-

302

<.1"') -."

-I'

kent; t!L...-:ı':l1 d Jj) ayak ucu:

ır'1~

[na'l)

WL) ve wl) acıma, merhamet; şefkat.

baş ...; asli, başa ait. baş

yumuşak davranma;

ile

,. .jJj) çok acıyan, merhameti pek çok

ilgili; ana, temel; dik. amudi; -

1-

-4

•

ı;ı.......ı) [na't] kapitalist; (ç. ıJ J-) kapital isı

şefkatli, yumuşak , ,o _

olan;

\oJl)\ (~ ... e) daha şefkatli;

[is.);

~~L~ kapitalizm; . . .,

'rl~ o ~L~} (bşi) onannak, tamiI" eımek;

s,L.ı j) başkan, sorumlu; şef, reis;

r".r-;) ç.

--

~j a

,

,

(uW.p (bşı) sevmek, (bşden) hoşlanmak:

(bşe)

kabile reisi: lider, patron; yönetici; özelokul

naz.ik, yumuşak davranmak;

o

.

JJr

.wL.ı~l '. başpiskopas; ~~1 " . ~) belediye o,

•

•

•

• •

.. . .. . "":".."..;-1 ı:.ıLS} ~) genel kunnay başkanı: •

•

. o.

. r

.

•

.

)

..:.ıU:!r=-:!' ~ protokol başkanı ESK. IR.;

..

.

••

ı.Ü

•

~) başçavuş

yl.,.J1 ~)

. .. --.

•

meclis, parlemento başkanı; ıJIS'J\

. . Y..,J-\ genel kunnay

•

•

•

.

~

IR.. SUR.;

4

•

.

~)

..•

--,

başkanı; ı.l)jyl ~) •

•

ve ö)\jyl ~)başkan; ••

~) [kadın) başkan. yönetici; •

~) temel, ana, baş;

-

-

~) lo.:-:-' asli sebep/neden;~) t.~w. ,-

--

anacadde; 4. )) 4lı.a.. başyazı, başmakale; •

o'

L.e) ,L.4J [aynı zamanda L.I)]. liderlik, "

yönelim, idare; devlet •

. .,

başkanlığı;

•

4,..,\1)1 başbakanlık

rnek;

çıkarmak,

anlamak,

farkına

varmak,

(bşi, ... olorak)

sezmck, idrak etmek;

gör-

rnek, düşünmek, saymak, kabul etmek; karar

,.

vermck, hükmüne varmak; (.:.ıı

,.

... diğine)

... diğ/) görü-

inanmak; düşün-

• •

(bşe, ül ...d/ğina) karar vermek;

-

'o"

!~ı)l

hakkında ne düşünüyorsun?görüşün nedir?;

o-

_ ,_

'0'

r

•

i

_

•

i

i-

•

•

ô~Ü ~~ bşi yararlı, faydalı görmek, hşde -,

fayda görmek;

4 -

i

. ~IJ

Li

ir (.$1)

_

_

görevi addetmek, saymak; ... ül

•

sarayı, binası;

-\J"j; yönelim, idare; ,. . • \J"JJr ast (s.l; (ç. ıJJ') ast [is.]; ~f~ a ,Jj~ tl (ul~ Ur;) (~ h-e) acımak, :

- . i'

merhamet etmek, şefkat göstermek; \oJ!;

ft;

bşi vazifesi, o _,

•

Ô)I»)1 L...~) b~bakanlık;)b

••

..üJi) ravent BOT. Rheum officinale; ı-i_o' ~,) , ı,S.;!. (~I), ~j)} görmek; (bşı) gözlemle-

ı-

•

idarecilik;

•

~L ~i) ~i) gözüyle görmek; \1j) ı,Slj TÜya - - _.. igörmek; ~l .ı..:... LSL) bşe şaşınnal; ~\j

•

~) (= ~ j) ikinci kapıan DEN. MIS.;

başkanlık;

.lıı rl~ Ramallah [Ürdün'de bir kasaba];

ccsini/ görüşünü ifade elmek, dile getirmek

•• ~) )J~ b~rol;

•

.

şefkaıli, sevecen;

şünde olmak. (.:.ıı

•

- --

rJj)

o.

başkanı; .r..~1 ~) yazı işleri müdürü;

~_

~) ç. rL)1 beyaz ceylan; '-

müdürü; vali; devlet başkanı; idare müdürü; ," • şef MZK~ üst (''oJ'' ası" karşıtı); ~ ı.r-:J)

•

kalpli;

... yapmanın biri için

.

__

......J LSi)

doğru, menfaaıine

• -1-

olduğunu düşünmek; ~L) ' , }

paylaşmak; ... .:.ıl ~jj

_

ı-

(.$1) b-ni" görüşünü

... olmasına! ... yapıl-

-'o,

_ ,

masına karar verildi; ~~, ~!) bşiıı doğru!

uygun/ mUnasip

olduğu görüşüne varıldı;

303 loS.. ı) gösterişle iş

"-' . .J ~i) ç. ..:.ıL sancak, bayrak;

yapmak! davranmak. çalım iş

satmak; görsünler diye

~J)

yapmak; (b·e) mü·

nafıkçal iki yüzlüce davranmak; IOS)\ (b-e,

-, .

bşı) göstermek

., .

.. ,

•

•

•

~.

, ... 4/'

.sır-' ~

..

.-,._~

loS"'.; kendini (J

(J b-e)

görmek; aynada kendine bakmak; ikiyüzlü

benzerini yapmak;

,.

i~l~ ayna KNS~ •

(bşı) düşünmek;

'-1'

.,.

•

J,\.i) ve ,"\:ı) [mürailik] gösteriş için iş yap-

.

•

u\>

•

ma; riya, ikiyüzlülük;

·t· .- • ~L) ı.$uJI bir görüşü!

... karannda olmak

--, ._,

•

illf' ,i,"l""

katılmak, b-nin görüşünü paylaşmak.;

,"i)

ç. ı:,\)l görüş, düşünce; fikir, anlayış,

düşünce,

kavrayış;

telnleki. ı-.

R:

bakan, gözlemci, nezaretçi;

, ...

bilen; ..:.ıl.;"..ıı görünen şeyler;

teklif, öneri; rey

.,

ı-ı'

~I)"; ve ~l) ~ bence, benim

ISL.HUK.;

,-.

-

,"'f' ç. ıJ Jjlf' mürai, ikiyüzlü;

görüşüm ...dir; ~Ir'ı\..v. ~ \,;\ ben de bu . .

".

düşüncedeyim,

3",,1) MIS. da bir çeşit som balığı;

l'

_."'

-I

,. .

bence de böyle; ~i) ~

... ~i düşüncesi

~ ~t)\ ~1 ... oylamaya koyuldu; 1'f:1~ ~ ;}; ~ on· ... dir; ...

ların düşündügü! beklediği!

çıkmadı; .~1~ ~ ~ ~ ~

.-

yoktu.»; "-

-

umdugu gibi

onun söz hakkı V

i'

•

rW1 ~')I genel kanaat; ,:?1)1 J~ ç.

.

,"I)'il JJi akıllı, tedbirli, iyi düşünen; ferasel •

'_

J"

sahibi; bilgili, bilge; 1.1)'il J.ıL;i görüş alış. l'

.,

-

•

l'

-

1$')1 [bakanlığa

bağlı) uzman heyeti MlS.;

bkz. ");

4 J)

.-

~.

4~1) bkz. IOS\) ; ,_

•

ı..:J)

1/

.

-

1-

(ı..:J), ~lı)) (bşin, b-nin) sahibi! efendisi

olmak. ( ... üzerinde) yetki! otorite sahibi 01-

,

mak;

,.

•

~)u (y))

vel.:-!)

(çocuğu) büyütrnek,

yeliştirmek; (b-i, bşı) ilahlaşıırmak;

... ., '-!) ç. ylUl sahip; efendi: rab; y)l Rab

-.

'. , -'.' (Allah); 1 (..:.."ll/).lll) lJlWI Y) aile reisi;

_

verişi; ~I)\ ~ sabit fikirli, inatçı; ~

benzerinil

• •• • görünen, görülen; görünür, görüle-If'

._

.şI)

(ı..:J bşin)

taklidini! sahtesini yapma;

düşüncesi olmak; ~\J ı$uJI b-nin görüşüne i-

• ••

görünıü;

sahtesini! taklidini!

(ü! .. .dığı) düşüncesinde olmak. ( ...

• •

il~ ç. J,l..,., \!i)'" ayna; yansıyan. akseden

uygunJ münasipl doğru görünmek; birbirini

." ",,\.i)!

--

de: tamamen bilgisi dahilinde; J

bşin)

... in gözünün önünde;

... ~ LQ •J IOS\./" ~ ... in gözünün önün-

(J

b-e) arzctrnek;

b-e) ...gibi gelmek, ... zanrunı vermek;

davranmak; (Y

'1-

, . ""'r görüntü, görünüş: görüş, görme; - ..

••

miyim?; l.S\.i kabul etmek, saymak, addetrnek;

.. ,

TÜya görmek;

J ıS; i acaba tekrar gelebilir

geldi mi?; ı yı

oJ

~j) ç. IoSj) görümü; rüya, dUş; yj) LOS')

.

•

görme, bakma; gözden geçirme,

kontrol etme;

ı.S.i ~ acaba: ı.5; ~ ıS. . . ., acaba ne zaman?; ..:.ıJ.~ \A ı.5 j i acaba o

••

...•

•

-

.. s

-

.~

.

•••

.-

(AJJ.ıJI) iJU:LJI Ylı)l idareciler. yönelici-

.

ler;

.

Jl

•

..,I' y~)1 ..- mal sahipleri; ~lı)1 ""

304

~G~ı emekliler J!(~' y~>'sabıkahlar, . .. "

..

sahıkası bulunanlar. ıJ..r'J1 y4)\ sanatkarlar, i-

~Jç. ..:.ıL sahibe; ev hanım! o.

•••

JrJI~) •

•

1:;') a (C:'<- 1::') elde etmek; etmek; . ._

.

.'

"

özlü suyu; meyva peltesi, reçel;

, ,

, ,

... .

'-!) [mud.meb.kul] nice. pek çok; Y;

,.

):-) pek çok kişi; i ~ y) pek çok kere;

. \...ı) bazen, ara sıra; belki, muhtemelen; "

(bşi •

.:r bşden) kazanmak.

V .. .den)

kazanç olarak elde

(maçı.

~)

oyunu) kazanmak;

-

(b-i)

o'

C"!) ve

.•

C:'!)l

kar eninnek;

kazandırmak, (b-e)

•• 'C:!~ ç. L~)' kazanç. kar; fayda. yarar; • • faiz; [çoğ.1 gelirler; kar paylan; ~ C:'!1 •

•

.. y

,

ç

.

~ ~.) bileşik! mürekkep faiz;

.'...

basit faiz;

..'

(~)ç. ~~)maymun;

-

~4.Jve y\.ı) Rebeb, bir çeşit kemençe;

~)'daha karlı, daha kazançlı;

~) ç. ,,\.ı)1 evlatlık [erkek] babalık, dost,

~\) kazanan. kazançlı olan. kar eden;

,.

arkadaş;

..

faydalanan.

:i_!)ç. ı.:-JI.ıJ evlatJık (kızl: analık; bakıcı

kazançlı,

~"""kazançlı. kar

kar getiren, karlı (iş); getiren. karlı;

--4)~~.i [hava, gök] karannak, bulutlanmak;

[kadın);

, "

..

~J'J rablık, ilahlık;

[yüz. sinirden}

.:.ılı) ç.~ .. 4:.ı4) kaplan;

~), (yüz) bembeyaz olmak [sinirden);

.

'"

i·

,

. .. -

mukaddes • '

şeyler;

kireç gibi olmak;

J.ı.~ bulutlu; asık [yüz. surat); ~) /i

. ,.

i· •

bembeyazı

,

...

J\.ı; ilahi: Allah ile ilgili; ..:.ı\.::.i4)1 kuısal,

•• (u4-!) ("":-'

bşi) [olmasını]

~f MIS. (= I$..r') reçel;

~j (J b-i) pusuda beklemek

yı) üvey baba;

pusuda yatmak. tuzak kurmak;

~\) analık, üveyanne; üvey kız;

ya düşmek; mevzilenrnek ASK.;

•

..

• • •

4) a("y)) (y b-e) hünnel etmek. itibar etmek, saymak;

. - ." ... ,;,r ol....! ~) b-e bşi • ... yapmayı

yakışııramamak;

.. '" ... "":-' .... ..Ai ,.

'~) bşi kendine

r.~J. ::;'.~) ç. ~~) gözcü;

,

(J biri için)

tuzağa. pusu(bşi veya

"":-'

• •

."Al' .

.

'j',

. •. .

başına gelecek olmak; )IJ.ıJ\ .ı..ı ~.i birinin

,kölü şeyler gelecek olmak;

~j deneme süresi! müddeti:

..:...ı) i (~) (b-e) hafifçe vunnak. bu şekilde

okşamak, tapışlamak; .:...ı) f;

j

beklemek;

bşı) beklemek' ....., ~.i fırsat kollamak. . . ,.. fırsatını beklemek; ~'il.ı..ı ~j bir iş birinin

başına

. ,.

,

,

yakışttr.:ımamak:

,-

olmak;

,ıj)~ kar elli, kazanç sağladı;

"":"'Jç. ",,=,,4). Y YJ meyvarun koyu şunıbu,

,

be~enmiş

kendini

o"

~) şiire ilham veren şey; J~\ ~4)

hanımlar;

..:...ı) kendini be~enmek,

...

~

t~

sıvazlamak; ..

i-

ev sahibesi; ~L j.ucv sabibesi; ev kadını: •

.- ...ei ,.

~:- ~~

--._~-

~..ı,;.. yanağını okşamak; ~ ,)s- ..:...ı) sırtını

." .,

..fZ-!Paday. namzet;

..

"

...JA!);("jiı-ı),Jt' ..t!)} yatmak, uzanmak; (hayvanı

diz çökmek, yaımak;

(J

biri için) pusuya

305 yatmak, tuzak kurmak; o.

ıO

nüfuzlu

•

~) ç.~4)1 varoş, ağıı;

civar, dış mahalleler;

yeri TEKN.;

.

~) semt, ilçe;

. ..

,

J'<J' ç. J'<'J' ağd; , , -

o-

rnek, demir atmak; (Jl bşt!) bağlamak; (bıi, Jl bşe) temas ettirmek. bağlanhsını kurmak;

kıymeı takdir etmek, paha biçmek; (bşi, Jl bşe) ilave etmek, eklemek; (bşiJ' bşin içine) • ••• • • • sokmak; (bşi; ... ı.J-=-! J ... .J:-! .. .i/e .. .in aras/m) birleştirmek; bandaj yapmak; yarayı

sannak; ( ... e ya da ~ ... e) gem vurmak.

,.. .--

.ı.i~ ~)b-i sus-

dizginlemek, durdurmak;

., ..... turmak, ağızını kapatmak; ~}j ı}&- ~J [Allah] birini güçlü

kılmak, • -

i-

kalbine kuvvet ver-

..

rnek. sabırlı kılmak; .w:.~ .J:.ıJ kendine hakim

olmak.

soğukkanlı-

muhafaza etmek;

olmak.

~ aıjıJı ~~

sakinliğini

yol kesmek:

~i~ (birlik-ler) saf tutmak, saf düzenine geçmek; mevzilenmek, mevzi almak; [gemil demir atmak;

1 +-: ni ..j ~,~ gayesi/ amacı -- . ..

için savaşmak, savaşım vermek; ~J~ kendini adamak, hasretmek; (y zorm/ll/luk,

yap/ırım tarafından) engeııenmek, SIOlrlan-

mak,

(J' ...e) bağlı olmak; (y ... ile) bağlan­

tılı/ ilişkili

olmak; (y b-e)

bağımlı

olmak;

birl~mek, kuvvetleri birleştirmek;

,.

~) bağlama; [bir sayı, bir miktarı}

. . . .ı.,)ı) J>-'

belirleme, ıayin; paha) değer biçme;

J.L.. maı; ödenek, tahsisat;

.,

"

. .

~)

jAI

-

--<

bağ, demet; paket

- .-

~)1 ~) kravat, boyun

bağı; ~Wl ~~ jartiyer; ~

.. ~)

bozuk para çanlası;

kılmak; (bşe)

belirlemek, muayyen

-

~.) ç. ....:JL, J"Lı) sargı, bandaj; bukeı,

•

~) u. i (..k.ıJ ) (bşi) bağlamak, sabiı hale getır-

(bıı)

kişiler, ekabir; ~)i ıJ~ bağlantı

j,lı), ç. ....:Jl , bağ, ....abıta;

bandaj,

,.

.Lu ~~ melal,

_..

"

, &.ı)l , ~) şerit, banı; ,

sargı;

zincir, pranga, bu-

kağı; (ç. ~) büyük yolcu ham veya oteli,

kervansaray; misafirhane [fakirler vb. içinI:

~;:.~\ J,,~) -

-

.. -

çorap

-

"$

-

bağı, jartiyer; ~}-i ..blı1 •

ayakkabı bağı; ~)' ..blı) boyunbağı, kravat;

.. -..blı): ~L ..b4) Rabat şehri; •

,.

•

.

...?~L ,u,1",.) sakinlik, soğukkanlılık;

_. . .~J' ç. ~IJ' ._. . . - hayvanlano bağlandığı yer;

~.,,- ç. ~LJ' palamar, yama, kablo 01''2.; halat. ip; terminal

ELK.:

•

..b'-:ıJI bağlanıı. temas, bitişme; (Y bağ; bağlayıcılık, anlaşma,

. u,

ilişki, bağınıı; ilgi,

.

akit; (y

e)

ile)

alaka; birlik; ittifak, birleş-

me; ~ ..b'-:ı)l J.J..ı bağlayıcılığı olmaksızın,

-

,. ,

,

zorunlu olmadan TiC,;

"

,

Jı~1 ~L) sakin, kendine hakim, soğukkanlı;

.4.1.ıl; ç. ~'J) bant, şerit; bağ; temas,

.

-

--

ilişki, rabıta; birlik. konfedarasyon; ~IJ)

Ai~ı arkadaşlık bağları;

,.

..b y..,,- bağlı; ilintili, ilişkili; <JI .. .e) bağlı (rabtedilmiş); belirli.

tahmini (bütçe);

muayyen; sabit

fiyatlı;

306

.,

~1r' bir yere yerleştirilmiş, tayin edilmiş; yerleşik

. ;l.j-4J\ dört "

•

•

_0.'

... ty..r-

zamanlı motor;

",

derviş;

..h;i r(ı..;J

... ile) ilişkili, ilintili, bağıntılı;

(j)a

~)

[atı

dörtnala gitmek; oturmak; çömel-

yaşamak,

rnek;

ömür sürmek;

kat yapmak, dört ile çarpmak; sini almak;

-,- -

t!J

(bşı)

(sayımn)

dört

kare-

"' ,,CjJç. ty), ( 4

),t4)1, .

"

(ç.

_. -

... tU'

(>u) bölge, alan, arazi;

.

"

.,

[ateş,

dairenin dörtte biri; -

...

..r ç.

U-,ıw ~

•

şeklinde, tuğla

[kare

vb.};

..

ev, ikametgah;

~.i dörtkenarlı, kare;

.

~l)l dördüncü; ~I) dördüncü olarak;

,

".

'

tY-rorta boy, büyüklükte;

,- ,

(jr dört kat; dört açılı; dört

nöbet];

[MIS.= 4 t..ı.!= 8.25 It.]; 25 kuruş SUR. ~

e!-)

kenarlı;

,,'

kare

.

(ç. ":"'1-) kare şeklindeki parça; ~ ( j r ~

",

met-re kare; t~":il ~' ç.

.r .,

r.f.f-' üç aylık; .,

,,'

c:r dörtgen MAT.;

. t bölge, .. semt, alan;

.,;.J

t'l.;- [gelir dörtte birini alan] ortak;

üç aylık; •.

i-kare; a i an, mey d an; yer

~.r

•

..

.,

•••

Jacuhıs

r:7;j ilk dördün; (ç ~\j) dört açılı; meydan, alan [binalarla çevrili); ~ ö~l:U\ ~;

döşemesi

... (j) ç. t 4)1 dörtte bir; bir hacim birimi

~)

Arap tavşam ZOO.

..

Cj~ insan topluluğu; ~)\ ~dört günde bir olan

aktavşan,

1:::.1' ç. ~I.I' çay";

Cj.i bağdaş kurmak; oturmak;

... '.' . .;~\ .,p. c;..i tahta çıkmak, oturmak;

•

jaculus;

(,-:-, ...e) has, hasrediJmiş; (Y ... e) bağımlı;

..

r

s. \ı..ı) ~L ve c.l..ı;~\ y. çarşamba günü;

[birlikler]; [Kuzey Afrika'da]

•

.. ,

o_

,',. -,.

".

-ı.

"

\...ır ~ bağdaş kurmak;

~) : r.;ill ~) ve ~WI ~) orta büyiik•

lükde, boyda; . ., ~) rub'a, hacim birimi [MIS. = 14t..ı.!]; t

,. 4) atlet SPO.;

~) bahar, _.• -

bahar mevsimi; dörtte bir; .•

"~ı

.... 0 J'l"!)":i140. gün;

(~)) (bş/) kanştırmak., karmaşık hale

getirmek; (b-i,

_.

düşmek;

••

~ 4) dörtlü; dört kat; dörtgen; dört açılı; ruhai, dört kök harfii DiLB.; (ç. ..:..>L) dörtlük, . -, ruhai [şiirI ~ t~":L1 ıf'4) dörtkenarlı, dört-

,'."

II

J4),. J4)1 ilmik; bağ; bşı) karışıklığa

--

sokmak, it-

--.

.,

..

~)

••

.. .

•

rnek; ~) a (~)) karmaşık bir duruma düş. rnek, şaşırmak; ~)i karışmak, kargaşaya

~)L [rnüı. madud ile] ondört;

ı:ı ~)l kırk;

•

Uı) ç. .y.), . .

dört ayaklılar;

-,.,-

Ju kemcnt; .o.

~)I [müz. madud ile] dört; ~)~I ":"'lJ~

?

~1) hoşnutluk veren, rahat; •

(J ...e) [adı] karışmak.;

~J şaşkınlık, kargaşa, karışık durum;

~J karışık, şaşkın; zor durumda,

,

..

., , gen; ;!'c)~'lf4) dört ayaklı; if u) .ı~

sıkıntıda, belaya

..

düçar olmuş;

.!JL:J)I ç. ..:,..'\- kargaşa, karmaşık durum;

307 şaşkınlık; alt

,. ,

•

- ,.

. .,

•

J~'i\ ~.;

." ~ ..... karışık,

•

dolambaçıl; şaşkın, kafası

•

•

•

yetışbone;

•

'"

-"

çocuk büyütme,

~.L:l\ 4.rl\ beden eğitimi, beden terbiyesi;

.

.. • . ~\."..;-\ • _!j hayvancılık, hayvan besleme; .- . ; , •,

(J ...e) girmiş, katılmış;

s:~J.ı1 ~; tavukçuluk;

... ~L ~; balık '

~~ ç. ..:.J~~ et kütlesi [Iop lop];

-. . yetiştinne; ~t~\ ~j bahçecilik; ..y.J- ve ... pedagojik, terbiye ile

Ji) şişman;

ilgili;

.

~) yağlı. şişman;

~) bkz. "'-:"J; -- ... "

-

•

fazla, yüzü geçkin;

..

..

i

dadı;

• <, •

..;.ı~/"

mannelatlar;

.,

,~\...t tefeci; •• • ~

mak; ıS)1 (bşı) artırmak, büyütmek; (adedi.

.r terbiyeli, ahlaklı;

."

-

ı

<-

ı:\i;y; ç. ..;.ıl. Fr.> röporıaj;

•

ölçüyü, yaşı) geçmek, aşmak; ıS.J yetişmek,

.:..ı;l

-'

müe. f,\i; ç. ..;.ı; peltek, pepe, tutuk; •

büyürnek; yetiştirilmek. büyüıülmek;

.

ı·

~; ~ ~) (bş') düzene! sıraya koymak, dız-

darlığı. astım;

mek, düzenlemek: (vitrini) düzenlemek;

"

i y; , ~ y.:> ç. u!J tepe, tümsek;

4;

.

gönnüş; terbiyeli, ahlaklı: reçel, mannelat;

••

. i .y; ç.

.

J~ (b-i, bş') yetiştirmek,

mek; (saka!) bırakmak; ıS') tefecilik yap·

..

,.

ısı/" yetişmiş, eğitilmiş; eğitim! öğrenım

vb.) yetiştirmek; (metoı, yöntem) geliştir­

..

. '

...

_

büyütrnek; eğitmek. terbiye etmek; (hayvan

-

-~.,

Js- .Y..t L. yüzden

daha çok olmak; ~ ~W\

nefes

•

4;"' ç. ..;.ıL hanım eğitimci, mürebbiye;

sayıyı, miktarı) aşmak. geçmek; ~ ...den)

"

•

~\JJ tepe, tümsek;

gog; (çiftlik hayvanı] yetiştiren, besleyen;

gelişmiş! yetişkin olmak; ~ veya ,y. bir

jJ.)

_. ..

~ /" ç. LJ Y.ı-" eğitimci, terbıyecı; peda-

(s.4),y,) artmak; büyürnek, gelişmek;

4)14

..

4\; ç.

,

"

L!~j

-,

LOS

..ı~) şişmanlık;

(y~

••

~;ı\ terbiyesiz, kaba; ~?' ~ pedagoji;

üst olma Imide}; .

Ju şişrnan. yağlı (kişi];

.'

•

~ ..... karıştıran, şaşırtan, sersemleıen;

karışmış;

."

•

(bşı) ayarlarnak, düzene bağlamak; (bşı) ha-

..;.ı\- on bin;

zırlamak, tertip etmek,

faiz. riba;

etmek;

(J b-e, ücret) takdir

(Js- ...den, bş;) çıkarmak, neticesinel

ı.Ş y; [na't) faiz ... , faizle ilgili; faizli;

sonucuna vannak; '. jj bir sırada bulunmak:

'-~; artan, fazla! aşırı gelen; (~ b-e)

düzenlenmek, tertip olmak; bir yana aynı·

üstünlük;

mak, koyulmak;

~'; e~itim, yetişiirme, büyütme. terbiye:

. .-

öğretim; pedagoji; [hayvan] yetiştirme, "

besleme;

olmak,

(Js- bşin) neticesil sonucu

(Js- ... den) kaynaklanmak, doğmak,

(Js- ... den) sebeplenrnek;

~

~ .;~\ f,~ terbiyesiz; ~

borç venniş olmak;

•

•

•••

~~ ~ j birine

•

':-')

308 ,

.,

bereketli arazi; yatak, ocak, bir şeyin kaynağı

4) ç.~) derece, kademe seviye; mevki, makam; sınıf. kalite; rtitbe; dini tören HRI~

LL; , ) tekdüzelik, monotonluk, yekne-

. --

.. Jy)

yamamak, dikerek! örerek

kapaunak;

..

.. -

;

~l:JJ onbaşı ve çavuşlar SUR., ASK'; ••

•

•

•

4 ~ ç. ~i;-

basamak; basamak benzeri

yükselti; mertebe, derece, seviye, kademe;

__ o • •

ı

~ J/i I 4.".J1

mak:; _. ,J;J

J ilk, birinci [ipotek]; -

Q

yama; yama yeri;

kısa adımlarla koş-

--

(jJ.ıl dÜZeniV tertipH olmak; j~ (r~i

kelime/en) güzel söylemek, telaffuz etmek;

. ~; ç. ~L düzen, düzenleme, tertip; ,

ıY) ç.

.. -- --I!J;) u, i (.!..lı), ~), ı:.ıı.s:ı)

~) tekdtize. monoton, yeknesak;

" tek tek, düzen ganizasyan; hazırlık; ~.rI~

makamh okumak; [ilahi vb.] söylemek HRI.; -'ç. JIJ';I tren; ~ı"F) motorize birlik; • ••• ~':>L-:J) İtalyan örümceği, tarantula zoo.

ile; ~.; ~ ı:r karışık, düzensiz olarak:

Lycosa tarentula; örümcek;

silsile, dizi, sıra; dızgi; plan. tertip [ev);

.. .. .

•

i

. -

.Ji)

OT-

-

_

.~;~.!.'- -sıra

I.J;-

~.1 Kur'arn Kerim'in yavaş olarak. okunması, ıertil; makam ile okuma; [ilahi vb)

sayılan;

söyleme HRI.; (ç. ~l.rl ilahi HRİ.;

~'J (ekdiize, monoton; (ç. ~'J) maaş.

..

-. u., . ç i 'i • 'lah',ı. "_f .ı.r::..r'1

.

ücret, ödeme; [çağ.] ~'JJ nafileler;

,

o' ,

~.r- düzenlenmiş, düzenli; organize, ter-

tipli; (ç. uL) __

~) i

maaş. ücret;

o.

.-

..

_.. o

..

ip

bağlamak;

'"

.

mak için pannağa dolanan iplik;

(yy •

.IJ)uveı,j)(bşi)yamamak; ..

ıl-.i) fr.> rotuş;

sıkı sıkıya kapalı (kapı]; •

c.. -~) (= C"_~l) reçine; "

kullanımı

W) ve 4....:ı)ç. rIJ) bir şeyi hatırla. ~IJ). ,

rnek; ~!L => ~)i [edi!.] dili tutuldu, ne

" -C\;Jç'C:'J'~\;Jkap,; ~\;)i~(~

l{t-i) (genellikle olumsuz

mağına) [hatırlama için]

(~) dili tuıulmak, konuşarnamak, kekele•• ••

diyeceğine bilemedi, dondu kaldı;

Ji.r.. kilisede ilahi söyleyen, şarkıcı kişi;

\~ bir kelime) söylemek; ~~i (y par-

~) u_~~) (kapıyı) sürmek, kilitlemek; ~~ a

•

---

..

•

~.J [na't} sıralı, sıra

-

(J1J) (bşi)

,ji) u. i

saklık;

.

..

olan yer (kötü huy, kötülük vb.];

.

"

,_

1"O:..J reçine', ~") ··;·n

C3) a (~). ty), tU!) çayırda atlamak; oburca,

..:..ı) i (ıiU), ıi y) [elbise) eskirnek. yıpranmak;

<J bşe) düşkünlük göstennek,

:.:.ı~ ç. ..:,u~ eski. yıpranmış; 1 ~: :~i, ~~

aşın yemek;

• •

••

müptela olmak:~)1 (hayvanı) otlatmak, otla-

..~.r-

ç. ~'.r otlak, çayır;

•

~! demode. modası geçmiş şeyler; eski

maya bırakmak;

..

bitkin görünüş;

(J ... için) MEC.

elbiseler;

309 a. u, i

.. v),

.. , u~) [terazi kefesil ağır

· Ai!;) esicilik, yıpranmışlık;

basmak.

ağmak;

daha

·" Aiiı

mak.

. . ~)

..;..J) eski, yıpranmış; Iahksızlık; pejmürdelik; '"

ey) veı,}»

LL) il (Y)(ölü)'u) anmak, yadelInek.

::j

--

••

).r". iL;r } (öfii)'ı!) ağıı yakmak. mersiye

•

. -,_. . .. olmak; ... ul t",-:,

üstün olmak; (ul ...olmtw) muhtemeVolasl ~) birine ...oldukça

mümkün! olabilir gelmek;

(bşi.

oJ.:.! elinde)

Js- diğerine) yeğlernek,

tanmak; ~~ (bşi,

<J b-i veya bş için) yas tutmak. yasal materne ginnek; (J b·e) acımak, (J .. . ,--

yeğ tutmak, (ercih etmek; (bşi, ı,);-

.. ..

yadetmek ... J ı,};. ,,~ üzüntü verici şey; o.

nmas.;

ı.i) o"

ağır

ol-

•• •

~.i ağır

basmak, daha •

rnek;

•

ağır

gel-

••

salınmak; saııanmak;&)~ salınmak;

•

•

sallanmak; bir o yana bir bu yana ağmak;

••

ve iU..... ç. ..:.ıı,;& mersiye. aılt; [ço~.l

..

~I.J'" cenaze için yapılan konuşmalar,

..

u (U)

(bşi) şiddetle sarsmak,

(ediL) sallanmak, sallanmak,

cı

,

sarsılmak;

,

•

~)1

edilen;

üsıün; ıercihe şayan;

daha olası, muh-

•

••

'.

mel, ihtimali daha yüksek; muhtemelen;

.,.

.

..

(~)~ sarsıntı; titreme;~ ~ t~)~ be-

. .. ~).,\ Js- muhtemelen. büyük bir olasılıkla ., . ~)1 yeğlik, yeğinlik, üstünlük; : ... -:

~ y) ç. ~\)\ salıncak:; tahtırave1li;

sarsıntısı TIP.;

geciktirmek. ertelemek. tehir

beşik;

~l)

etmek. geriye atmak; erteleme.

ıehir,

geciktirme;

. ~) u • ~) a (~) (ı,;- ya

ayı.

hkri takvimin yedinci

...r.

..

~.Y"

da,;"s .. .den)

,

korkmak. ÜTkmek. huşu duymak; Recep

daha

ağır;

daha çok kabul gören;

tercihe şayan; muhtemel. mümkün, olası; ,

~)

daha çok tercih

temel 1 ... ul ~) ':il ... olması daha muhle-

[. ~) titreyen; sallanan, sarsılan;

s.~)1

.. .e) üstünlük, yeğlik;

ağır; yeğrek,

daha

•

,.

..

•

u~) (ı,);••

titrernek; ~)L

sarsılmak, !illernek;

~) ~~)i (bşı)

sükunet, huzur, dinginlik;

..

nmas.'

.'.

~~) yumuşaklık, yumuşak huyluluk;

sallamak;c:)

~) sarsına; sarsıntı;

~..r

ç. ~\..r ıahuravelli; salıncak;

yey-ek, tercih edilen; üstün gelen.

ağır basan;

.. cr:-) vecr:-.i

-", ayı;

daha

•••

i:S.,.

yin

(bşin)

.. .den)

duğunu düşünmek; (bşi, ı,);- .. .e) tercih el•• rnek; (bşin, u\ .. .olmasına) daha fazla ihtimal

vermek;

4:i) ç. ..:.J~) mafsal iltihabı, anelit; •

üstün tutmak, görmek;

•

"ll) II mas; üzüntü, tasa; mersiye, aA'!;

.

yenmek, (b-den)

yazmak; (ölüyü) anmak, onun için tören

.. .çin) özütmek;' ilj ~ oli) (ölüyü) anmak, • , •

-

baskın Çıkmak; (b-ı)

•••

düzenlemek;

.CJ

olmak; üstün ol-

•

'-

.. . iyiliklerini sayıp dökmek;ı,}; ; <.}), c.Ul' •

ağır

mümkün,

olası;

_

liıremek; sarsılmak; tiıreşmek;

310 ,,~

d_

rIf) titreyen; titreşim; elf)l deniz;

. ı j.:J;) u ( .rı:-) reçez ölçüsü ile şiir söylemek; ,

j....;.;1l: ,

[dalgalar]

..

şiddetli ses çıkarmak;

pJlrecez ölçüsü ile şiir söylemek; [deniz] dalgalanmak, kabarrnak; [bulutlar]

yavaş

alanına girmek

.rjceza , [Allah

pislik,

kararından

geçmek;

tarafından

verilen]; kir,

... -Öjy: JL ç. j:i":1)1 recez ölçüsündeki şiir;

ı.Jy:) i ALF.BKZ.;

-"

-

ır":J o (ır":J) ve ır":J u (L.ı~ J) kirli, pis olmak; utanç verici, rezil bir şey yapmak; • • •• ..r-:J ç. ıJ"~) pislik, kir; pis, kötü iş,

hareket,

şenaaı,

vb. den) dönmek, cayrnak,

vaz~

(....;s:. b-nin aleyhine) olmak, dön-

<Js:b-e) karşı olmak; ,

rnek,

--

- --

~ ~ ~)

b-den bşin telafisini istemek; (~bşi,

ıeap

vezni;

j l:ı:-Ji recez beyiıleri; kısa şarkı;

--

J sözünden,

Js;

b-den) istemek, talep etmek; ("':-' bşi neticeyi)

murdarlık;

,.

veya

,ıJ~ b-e, bşin tazminatı için dava açmak,

hareket elmek;

1") bir şiir ölçüsü,

.. .den) vazgeçmek,

çekilmek, ayrılmak; V

,

yavaş

HUK.; (.:fo

rezalet;

kılmak,

ettirmek, gerekli

(J ,..de) baş.nh olmak' ~

.. ;

i

•

kılmak;

,,---

~ C;"J

--.

geldiği yerel yöne dönmek; ~l Jl~)

- --sağlığına tekrar kavuşmak; ~I.J-P J' ~J ,-- -

kendine gelmek; ~ Ji~) kendini sorgu-

.--}.lamak; ... ı:J1 ~i ~~ ~ f.. bunun sebebi J

,-o}

_

,_

.... den d'ır; ' bu ...yuzun ... dır,

JI '..

bunun nedeni ... dir, bu

den kaynaklan-

}-

1\ t; f..

o

ı.r:Jç. d\.:ı:-Ji pislik, kir;

maktadır.

ır":J

mak, aklına getirmek; ~-jS

pislik, kir;

tabii

LL; ... Ji ö.fUJI ol! ~) hatırla, .. ,

,'

Ll:ı:-Jpislik, kirlilik, bakımsızlık, sefalet;

dönmek;

d~J azgın, dalgalı, kabaran [deniz];

döndürmek, vurmak;

~J

J ~) sözünden

döndürmek, geri getirmek; geri (bşı)

geri göndermek;

(b-i,;,r ...den) çevirmek; sesi titreterek şarkı

gümbürdeyen, gürleyen;

" geri dönmek, gelmek, yine, tekrar r;:;Ji (ty))

söylemek,

nağmeli } __

ses

çıkarmak; (bşı)

-0-

gelmek; tekrar olmak, tekrarlamak; (Ji ... e)

yanSllmak ~ "l..l.p ~J bşi yansıtmak, akset-

(J' ...e) yeniden başlamak, devam

tirmek; r;:;1)(bşe,b.e) dönmek, geri gelmek;

dönmek;

enirmek; (Jl bşe, kitaba) bakmak, müracaat

..

(bşı)

tekrarlamak, yinelemek, yeniden yap-

,

etmek; ( ... ı:J1 Ji ... e, ... olmasına) bağlanmak, sebebi dayanmak,

VI .. .den) kaynak..

lanmak, doğmak; ... Jl ~

mak; (bşe, sözıÜğe) [bilgi için] müracaat etmek,

baş

vurmak, bakmak; (b-e';

bşi)

da·

'

r;:;) bşi bileşen-

ierine/ unsurlarına indirgemek; (~I ... e) bağımlı olmak; (JI .. .e) ait, hakkı olarak;

(J b-nin hükmüne) kalmak, (J b-nin) ihtisas

nışmak;

.. .-

yeniden kontrol etmek, gözden u.

_, _ ,

geçirmek; ~ Al'; ,- ,

ç.

~lJ kendine gelmek;

.r;:;'-..f.!-.

4-4i ~I) zihni-ni toplayıp herşeyi yeni baştan düşünmek;

bakınız! [gönderme,

311

- . .. referans ifadesi]: t':'J' döndürmek; (b-i, JL

me;

bşe)

ma; iade etme; ~rl

geri döndürmek; (birini) geri dönmeye

zorlamak; (bş;. JI .. .e) bağlamak, (bş;n, Jl . ..ile)

•• • ilişkisini kurmak; c:',; geri dön•

•

••

(~

.. tY' r;

.. .den) geri çekilme, vazgeçme, cay-

.

taahhütlü olarak;

t':") d,şla;

. -~ r ç. e:-'..-- dönüş; merci, başvunı-

mekj gelmek; yansırnak, aksetmek; ~\j"

lacak mevki; geri çekilecek,

birbirine dönmek, tekrar birleşmek; geri çek-

otorite. yetkin makam. yetkili mevki;

mek; ricat etmek; gerilemek; yavaş yavaş ayrılmak;

(~

...den)

geride kalmak; [ken•

••

di} fikrini! kararını değiştirrnek; c::") (bşin)

.

..~

(bşı)

tekrar elde cl-

(kararından)

caymak. dönmek; .. ~~1~

vazgeçmek,

.4Jı Gı JJı ~i

Allah'a aitiz ve yine ona döneceğiz" demek; _.

~ ~\,

• ••

•

ıo

Ji ~r~

hatırlamak,.hatırlamaya

. . .. ..' . c:") geri dönüş; (".LAII) ::'~i c:") .. . -. e:-.;f ka-

çalışmak;;

yankı; ~i

göı açıp kapayıncaya

~)

[na'll tepkime veren, reaksiyoner; •

o

__

lebilir ISL.HUK. 1 ~).J~ makabline şamil olarak HUK.;

... tepkicilik, reaksiyonizm. tepkime; .. tekrar, vazgeçme, fesih, hük-

~)

~) dönüş;

münü iptal etme; cayma; makbuz; :i..ıu:-) boşandıgı kansına

dönme; yeniden

evlenme ISLHUK.; ••• ~) tepkicilik, reaksiyonizm, tepkime;

.. if)

nüş;

.-

çıkış noktası; rücu etme HUK~ ~ t=-=JL ~ r yeıkili

makam, yetkin

k.işi!

kurum vb.;

. ~1 e ~i kendisine başvurulacak kişi; - .. -'

. .. JI ~,;

J ~rJI ,bu__ hususta başvuru0"---

laca yer ... dir; ... JI ~~L i..... t:::! r

ı:JLS <-

bunun sebebi .. .idi, bu ...yüzündendi; ~~

. - .~, t:::! ~ fazilet! erdem onlara aittir; •

••

_:

--,

~~

yelkinlik, salahiyeı;

~I~

tekrarlama, tekrar; inceleme, etüd;

istişare,

istek;

başvuru,

müracaat; [b-e J fikir

sorma, danışma; kontrol; hesaplann kontro-

..

makabline şamil HUK.; geri alınabilir, feshedi-

.. .

-

lü; [metin] tashih, düzelti;

dar, bir dakikada;

••

.

başlangıç,

_

rnek, kazanmak; (bşi. 1.,1&. sözü, vaadı) geri almak/ çekmek;

sorumlu ajans; kaynak (bilimsel];

,-

.. .J

iadesini istemek;

••

sıgınılacak yer;

dönüş; (Jl .. .e) geriye dönme, dö-

(J' ...e) müracaat; sebebi (JI ...e) dön-

t ~)~ iade, geri verme; sebebini (JI .. .e) baglama;

, ..

~ı..,..ı

geri çekilme, geri alma; fikir

değişikliği; • •

bozulma, gerileme;

t~)~ gericilik, iltica, ıepkicilik, reaksi-

..

yonızm;

,

~~J!' ~-? gerici, mürteci;

...

t.6:- ~~ geri dönmeyi isteme; tekrar ele geçinne. kazanma; geri çekme, geri

alm~

~\) geri dönen; (J'ile) ilgili, nıeu eden;

(Ji ...,) ait; (JI ...,) tabi, bağh; (.,.ıı bagımlı;

-

<

• ,

...,)

~I)I ~L aralıklı gelen nöbet;

312

. J L.ü1 irticalen söyleme, . [na't] ,

-'

~l..t'

teftiş

kontroL,

-.

,

eden; tekrar gözden

.,

..

~~J~

...

~) u (~). ıJ~) şiddetle sarsılrnak, sali

tanmak; titrernek; (b-i)

titretmek, ürkütrnek;

sarsmak;~)l

(bşı) şiddetle

(b-i)

o an akla gelip ifade edilen, itticali. doğaçtan

..

.'

.

-

iftiralar atmak; ~)1 titrernek; ürpennek;

u..:-)

titreme;

sarsılma; sarsıntı

ürpenne,

ürperti;

.

~...

~i) ç,~),llu,), Ju,). U~) Y'Y',

-- . irticaien. o an akla gelip söylenen!

yaya giden. yürüyen; ~ .,.

•

ıO

... .

.

mak; yaymak, türetmek; örn.: ı:-l.rJ4 ~J\ •

.

söylenen;

sarsmak,

sallamak; (y) söylentV asılsız haberler çıkar-

.

hazırlanmadan, hazırlıksız.

>-

•

doğaçlarna;

,

geçiren; ~ ..:.ıl.ı~\ ~1.J" mali müfettiş;

- --

)

,

. ~) (b-i) taşlamak; (b-i) lanetlemek; . - -. hakaret etmek; ~ ~~ ~) bilmediği doğaçtan

ifade edilen,

~~

söylenen;

'

ii

(b-e)

J6;~ titreme; kıyamet; çok sarsan;

bir şey hakkında konuşmak. aup tutmak; zan-

....Jl..:1:) ç. d. ~LJ' iftira, söylenti, dedi-

netmek,

--

ıahmin

.

,.

.

yürütmek; gelecekten haber

... .

vennek;~) : ~~~) LL;

kodu;

~~ a(~~) yaya gitmek, yürümek;}-~ (saçı)

,

,.

,

r)-':"J)

~) reCim iSL.HUK.; (aşlama; (ç.

tararnak; (saçı) salmak, bırakmak;;:'; =

.. .menni; ~ ~i~) tahmin, varsayım, kabul;

ıY-); {binici] ı'..:.ı-- veya ıY-

gelecekten haber venne;

••

...den)

erkek gibi davranmak; ~ .~!'

- - .'

•

inmek;

• ••

J J.':".; bütün

yürümek;~)\ (konuşmayı) iı1icalen/

yolu

doğaçtan tişkin

.. i. söyleme;'y-r i adam olmak, ye-

olmak; erkek gibi davranmak;

."

~) müe. ç. ~)i ayak; bacak; •

•

•

••

.y:.) ç. J~)\ sürü [özl. çekirge!; J':-) yaya, yaya yürüyen; , . . J':-) ç. J~:> adam; [çağ·} ,..:/j~:> önemli/ - '

••

~) "

,

n;

meteor, göktaşı;

.,

-

~) ç. ~), r~:> mezarıaşı; ,

~) taşlanmış;

lanetli,

kovulmuş;

yine

ALF.BKZ.; ~.;, ~.i ALF.BKZ.;

.. (y:)l ~) u (~~), iL.:.:-), il.:ı:- f) ummak; (bşı) -.

..

.

beklemek, ummak •... beklentisi içinde olmak; (bşi, J

.. .için) istemek, dilemek [örn.

, başarıyıl; (bşi, ya da lJl .. .yapmasınI, b-den ,

büyük insanlar, mühim şahsiyeller;~ J~)

.. '

;J~:U1 devlet adamlan; "~i J~) haberlma·

ya da,;r b-deli) istemek, rica etmek ~ O.~)

lumat verenler; senet ricali HAD.;

.L.W~

,

,j,l:ı:- J

[na't] erkek... , erkekler ile ilgili;

,. jJ y:) erkek olma, erkeklik; ,. <;ıY) ~; ,

,

,

J':-./'

tencere. kazan; buhar kazanı;

,

.

J b-e -yalvarmak, niyaz etmek, istir. _.. _. ...

ham etmek; ~..,l;..I.r-J' ~~ J-':'")I kızmamallllllzi/ müsamaha ilel

hoşgörü

karşıla­

ilc

maruzı rica ederim;;' j (bşi) beklemek um* ,

--

mak; (b·den) rica etmek; dilcmek; ~)i

(bş)

313 ummak, (bşin) beklentisi içinde olmak; (birinen) kaygı! endişe duymak, endişesi (b-i, bşı) beklemek; ,

rnek; ~ )( "":" b-i) hoş karşılamak, ("'-! .. .e) •• o.

olmak;

.. ~ .r" demek; ~. geniş. bol, rerah; kuşatılmamış,

- .-

-

•

)

, ,

o •

.?:~ ve '"~) ç. J.\.:o:-Jl taraf, yön; bölge;

açıklık, çevresi kapatılmamış; ~ ~.L.A,LL ~ J

(ç. '"~),) genişlik, büyüklük (arazi için]:

cömert, eliaçık; açık fikirli, hür düşünceli,

çevre. cıvar;

liberal; samimi. içten, candan, kaygısız, dert-

-

..

.~L..:ı:-)i J dahilinde. içinde.

tümünde örn.: •

•

••

.)~\ ı.\....;ı:-)I •

"t'

Aj.rAl' ,"1,,:) J . -

o.

J. P Q :ı~ AA.) J'

..

•

'.

••

--"

.

'.

ı.U:-)l ~J~ bütün salon

.

.

.

'

eli açık 11; e:,.l).lll ~)

..:. ' LI J ~)l j&. Jı hoş karşılanmak:

J' ile ya da mud.kuL.) .U~U~: bek-

lenti. umroa; rica. talep; 1... ~~) •

•

J.&-

o ••

,........ J

••

.

.

,.

~J ..l:!-J, güzel karşılanmak;

kaygısızlık;

tuplar vb.del bilgilerinize... ; ~L...,.,;-)' ır')

~L..:J\ bir takke çeşidi;

- .

~J 11 1 ~°laıı ~~ cömertlik 11; neşe,

i

umarak, ...beklentisiyle; ~L "L..:ı:-) lmek-

~ J ve ~~ ç . ..:.ıl- alan, meydan [binalar

.-.

o •

•

••

•

;~) umut, beklenti;

ferdhlık; ıJ."s::J1 y~J ve ı:.WI "":"~J kaina-

~.

Un, uzayın sonsuzluğu;

.

•

ô'-':- ~ umut;

"":-?J=~) ;

c.\~ uman. umut içinde;

~l.>-J genişlik, bolluk, ferah, kuşatılma-

.

....... , ...

edilen 1 ... ıJl ı!J1 ;,4 ~ y."J1 ... yapmanızı .

~ ~ ;. hoşgeldin [safa getirdin};

" " " ' . ".0

•

istirham ederim; ... ıJ\ ~I.r ~."Jılütfen

lo...:-?; selamlama; hoşgeldin deme;

i

mak; ~ ıf:'J [ediı.] dili tutulmak, ses çıkara-

. --

•

.

~)

o

••

,.

~ ......:?) iki anlama gelecek söz

: '-"

söylemek, müphem veya kaçamakıl dil kul-

Fr.> perhiz, rejim;

lanmak;

•

.( ...~ J ve (\~J geni

i

a (~J) genişI ferah olmak; "":-""') u 'i

•

. ~jI.,SJ\"

cr)' ,

mamak; •

, ...

kollarını açmak. buyur etmek;

a sessiz kalmak, konuşmamak; sessiz kal-

-

o.

",-!\:o- J selaml~ma; .y\:.- ~ ~IJ birine

...e dikkat ediniz, ihtimam gösteriniz;

....

.

, . . mışlık' J..I..AJl ~\:.- J cömertlik, eli açıklık;

.~~ umulan. beklenen; rica edilen, talep

~J

.

.'

.-

-)

•

-

ile çevrili]; (ç. .:.ı~J ve "":,,LJ.~) genişlik.

- • kendisinden umut edilen; umut;

)

11;

~~genişlik, femhhk; kuşatılmamışlık;

çok geniş. uçsuz bucaksız;

,~ ,,-

..

.,

alkış ile inledi ı.'-':-)-ıı e:-.A;;' ve ~~)~\ t:"'\J ı.~~ [,":",

,.

siz, başı rahat: ~J JU cömertlik 11; açık .'. fikirlilik 11; samimiyeı; e:,.L-:JI ~ J cömert,

bütün odada;

J Üıke dahilinde, tüm ülkede;

• • •

..

. .-

..,

-

1 düz; kaygısız,

•••

(~) , ~l.>-J) ve ~J ("":" b-i, bşi. haberi) , •

tasasız, dertten uzak Ihayat);

o •

hoş karşılamak, (b-e)"~.r merhaba" de·

P

. J a LP çalkalamak, hafifçe J)

yıkamak;

314 __

-'

ç. ~\; tuvalet;

...,.,!>-.r

--

~~ ç. ~l.r' günlük yolculuk; rota;

-

,

L.-~) keskin şarap; nekıar; leziz içeçek;

durak, mala yeri;

~~ a (p~) yola Çıkmak, koyulmak; aynımak, -,_.-~.,

J-.':"J

bırakıp gitmek; göçrnek; ~ ) ~ ;---!.

, ,

.Y

J (b-i) ayrılmaya zorlamak; (h-i, Jl

e)

aktarmak, yeniden yerleştirmek; (b·; Jl

e)

~ durduğu yerde durmayan! hareketli kişi;

-

0_

-. .-- . ~I.r-ı ~ onu hayli hayli aşar, geçer; J .. - -- - . -. 4i~ ..r\~ hayatının her safhasında; - -,-.,. -yola çıkma; ~

Jl.-;

'-

sürmek,

sınır dışı ~tmek;

(b-nin) göçmesine

aşama, merhale,safha;~j.!

Jl.- rll il,,>- göçebe

hayatı;

P.;J göç; zorla göç etlirme; sürgüne gönderme, sünne; yer

değiştirme;

yeniden o-

izin vermek; (b-e) seyahat izni vermek; [gemi

vb,]

(yolcuları) taşımak (bşı)

(bşı)

göndermek, sevk etmek;

letınek,

nakletrnek;

(hesabı)

yerleştinne; nakil, transfer; taşıma;, Y.;J ..:.ı4LJ..l hesapları defteri kebire geçme;

-

nak-

aktarmak [muhasebecilik]; (bakiy-

-- -

J~)\ yola çıkma, kovulma; göç; vefat,

irtihal, ölüm; -

eyı) '

J"".J

göçmek, göçebe hayatı sünnek; bir yere

- - _.

yeniden yerıeştirmek;~)1 ayrılmak, bıra<_

kJp gitmek; göçmek, ~ J...ı) ~

- -

-

••

• •• 0

~) JI r)1

0

-

rahmelli olmak, ahirele irtihal etmek, ölmek,

< ,

J.:'"l)

yeni devre/ yeni hesaba geçmek (banka];

-, -

-

yola

Y J ayrılan, terk eden; seyahate,

ç.

çıkan;

(ç. LJ.J-) merhum, rahmetli, öz!.

-rl)i .ı,.;.;ıı mechum; ,

~\~ ," -

~(,~ dişi

ç.

binek devesi; ~

:.u

01.:1:0- LJ yolculuğa hazırlanmak; < • ,

Rabbının rahmetine

. -rJ ç. Jl..?)deve semeri; eğer, semer;

(lafzen:

.

bagaj;

-

[çoğ.]

konaklama yerleri, durak

-

,-

~

.w.

(i./:,..de) konaklamak, duraklamak.; ~~ yolculuk; tur; bir seyahat hakkındaki film ya da konferans;

a,..) gidilecek yer, hedef, mahat; yola çıkma, ayrılma; göç; vefat, <'

-

"

gezgin; göçebe; jJL:-- Jl);hJı göçmen kuşlar; <~

.0'0

_.~

~.J a (~ ), ~ .1") (b-e) acımak, merhamet bağışlamak., cezasını

etmek; (b-j)

affetmek; o" • ,

merhametli/çok şefkatli olmak.; '<

-

b-e ".illI ~

-

d

_

)r~.J

.-

Q

~) Allah sana rahmet etsin."

(Js- birj için) Allah'dan bağışlanma!

-<.- -.----rahmet dilemek;("""".;J = ;(""""l..; karşılıklı

rr-)

-

-

o •o

sevgi saygı gösterme~r~ (b-nin) bağış-

-

(""""J ,~J müe. ç. ~L:--)I rahim, döl yatağı; •

.Oı

,.

akrabalık, yakınlık; ~L:--)~L JJ~ anne tarafıno _ _ __

•

("4;oJI) yl.f'~1 göçebe bedeviı,,; j,j~~ seyyah, gezgin; göçebe;

-r)i

-

<-

ç. -rjgöçebe; (ç. ıJG-)) seyyalı, - < ,

tJ+"'" nakli yekGn; -'--_0-

~ -rr

lamasını/ affını İstirham etmek;

ahirete irtihal, ölüm;

Jl.-J

,_,

demek;

-- ,

<.

ç. ..:.ıL hasılat bakiyesi, nakli yekün; '0_

,

J~ )1 yolculuğa hazırlanmak; .ıJG-) ~L

..k---:'-)

J-- ~

gitmek];

dan akrabalar; balık;

r-) ıı'} anne tarafından akra~

315

.. -

mak, güç vermek; (bıin) fiyatını duşürmek,

~)şeikat, acıma; anlayışlılık; merlıa-

. .. ~) ı.:.."..; ;;\S'kaderi birinin elinde · . _.

ınet

(bşde) indirim yapmak. ucuzlalmak; ~~l

... •

(bıı) ucuzlalmak, (bşde) indirim yapmak;

olmak birinin hükmü altında olmak' ~•

. . ~) ~ .".i hükmü altına almak- J,L...., · ..

..

.

.. ~ )1 tabuı önüsü; """")1 rJ.&. ,

-"

•

•

•

sizlik; ~ )1 insafsız, katı

.

•

'

"

- <....

J ... hakkında) (y ya da ~ ... için) ayncalık tanımak; <J b·ile) sami· ~.J«;: b-il,.

..

merhamet-

mi. senli beni i olmak; ~ ..,.::--ıl(bşi) ucuz

f..,J,..$,. merhametsiz. acımasız,

-

yürekli;

.. ,

.

.,

bulmak, ucuz görmek; (b-den) izin istemek; • • ~) yumuşak, taze; • •

~.Jç. ~L-) ve r y) merhamet sahibi,

. .,

• ,,"'--->"')1 Rahman (Allah). rahmeti •

•

~)ç.~) izin; ruhsat. imtiyaz; yetki;

çok

•

••

-

• •

r' rahmet isteme; , .'. . r.r ..r-merhum, rahmetli; . .. , . . . ıS') müe. ç. c.l>-)1, ır), ~)i el değinneni; (Juı J ~~I

.

ı.Ş T

'avllj

sürüyordu;

~ jç. ~ij izin verme; izin; yetki;

vekalet; imtiyaz., ayncalık; nıhsa1, lisans; len·

katarak;

•

.-

(~L,;..J) ve ~JU [ses) yumuşak, nazik

.

yalmak; ~J(sesi) yumuşatmak. inceltmek;

•

(kelimeyı) sonundan bir kaç harfi düşürmek;

kale

[salranç]; yumuşak (arazi, toprak);

rahat, kolay [yaşaml; •• • • ~) u ~) ucuzlamak ya da ucuz olmak;

- -... _('-"') Jyumuşama!<; "";')(Jb.",jya ~

(J b-e. J ya da y ... için) ruhsat vermek; (J b-ı) yetkili kıl-

da y bı için) izin vermek;

.. u .... yoğunu

Jlt.J

•

. ~ J" Js' varını . .. ,

- .... _... . . olmak; (~ ,J;-) \~ o.! ı..:-;..J kuluçkaya . -

Vii t,J) (şarabı) su ile karşıtınnak;

.

.

~J"ucuz

~J

.'

t w..) gevşek,

zilat, indirim; • •••

.

-- ~~) ç. ı)J- öğütücü;

t; hafif sağanak MIS.; · -. . banka kuşu; (ç. tL,;..) , ~) -

ucuz; adi, düşük;

..

(ça
J dönen. devreden;

-

••

değersiz şey;

~), ~ ~eğirme~taşı; ~~ ~~l~ savaş (çarpışma]

•••

~Jyum1.!şak, taze;

merhamet; r~

H

~ ~J~L i~~ ~J ehliyet. sürücü belgesi;

• •

~~ç. ~\..,.şefkat. acırna; rahmet,

•

.

müsaade, mezuniyet, icazet; lis.ans, ruhsaı;

olan'•

,.

.

~)ucuzluk;

acıyan, şefkatli;

rahim,

••••

•

•

(yen) mermer döşemek, kaplamak;

~J Icin. is.; tek.is. iL Mısır akbabası

ZOQ,

Meaphron percnopterus;

,

rL;..)mermer;

.. ,

-

....l·;.Jç. uL mermer dilimi; ~)yumuşak,

(ses];

nameli, ince, kadife gibi

.j -terhim, kelimenin sonundan harr

~

•

316

rı düşünnc DILB.;

, ,. - ,(~J veı.?J) J....;..~ Iıver.i"J o (öJL;..J, gevşemek,

ya da gevşek olmak;

., ....

ı:. L;..J

4 ••

.-

"L;..)

.-

l,;..) il ("l,;..):

rahat bir yaşam sürmek, bolluk •

...

mak; l,;..I.i gevşemek. zayıflamak;

V .. .de)

davranmak: (fıyatlar] düşmek; (bor-

düşmek.

gerilemek,

değer

küçülımek; (ır-

azaltmak,

kaybetmek;

...den) vazgeç-

rnek, çekilmek: (perde] inmek; geeikmek;

...

u .;....,,;J~ gevşemek. sarkınal:.: bollaşmak; yumuşamak;

.

rahatjamak, rahave! çökmek;

..

azaltmak, indirmek; kuvvetini kaybetmek;

. ...

.

-i';'-'\ = .1")\; •

•

•

.r1 bol, gevşek; sarkık, pörsümüş; güçlen

düşmüş, zayıf; yumuşak;

..

r.v.-) bolluk. refah. rahat; saadet, ikbal; iyi haL, afiyet: düşük olma [fıyatlarI:

" '" ı,,;..) hafif rüzgar; •

•

iJ\';'-)

~

sarkıklık, pörsümüşlük; gevşeklik;

-- -

,

.,).,,-l' . .;Ji?) karakter zayıflığı; ı.?) zayıf, güçsüz; rahaı, bolluk içinde;

samimi, candan, sıcak;

t. l.) sarkıklık, pörsümüş1iik; gevşeklik; güçsüzlük, • •

zayıflık;

"I.:i.JJ~ gevşeme, kendini bırakma; gcvşek-

lik; rahaılık, bolluk; ra:hatlama; zayıflık, güç-

-. .. s.1?.f-"1 =s.l.iuJI;

süzlük;

t.

..

kıvamını kaybetmiş, gevşemiş;

kık; zayıf, güçsüz;

sar·

ihmalkar;

~~ (;~) geri göndermck; (b-i, bşi JI ... e) geri /i

ları) indirmek: (!ışi) gitmeye bırakmak, sal-

sal

t.'?

--

içinde yaşamak; l,;..)l (bşı) gevşeımek; (Ji)'af~

gevşek

...

.

1) sariok;

--

getirmek. almak; (bşi,

J' eski yerine) koy-

mak, geri koymak; (b·i) virmek;(b-e) termek;

reddeımek, geri

karşı Çıkmak, mukavemet

çe-

gös-

(bşi, isteğı) reddeımek, kabul eıme-

•_ • ••_ mek, (Lo ~sa/dm)'ı) püskün.mek. (i' S' •

'J

suçlamo)'ı) reddeımek; (bşi,

.. ,

rnek, geri vermek;

l-Jl

JI b-e) iade etse/omı) almak,

karşılık vermek; (~ b-e) cevap vermek; (IŞığ:) yansıımak; (sesı)

aksettirrnek,

yankı­

Ianmasına sebep olmak; ~ bşı) çürütmek, yanlış olduğunu göstermek; (b-i,

,:r bşden)

...den)

vazgeçirmek, caydırmak; (b-i, ır sakındırmak, engelolmak; (bşi,

Ji aslma)

döndürmek, götürrnek; (bş;,~ b-e) karşılık • • kö . \ ._ "IJ olarak verme; k (b -I,. ... o I· oıaro.. hakim olarak) yeniden aıamak, görevlendir-

mek;

~ ~L:ıl ~~ kapıyı kapamak: Yl)..1 ~~ ., • • • --

cevap vermek;

•• t"

•

",r ~ 1..iAı ,)fo Lo bunun , -, .

sana hiçbir faydası olmaz; ~ fo '-''''1-

namaz; ~ ıP-

.

o,))

'J

·•·

reddolu..

'0-

..

çağ· ~~i ıP- ~,)J

..

'."

birini geldiği yere, geri göndermek; ~ ,) J h.

~bakışla,.mı gÖZllll1l ... deıı uzaklaş-tınnak.

çevirmek: ") (bşi) uzak·laştırmak. mani ol-

.

mak; (b-i,bş;) reddetmek, uzaklaştırmak; [sabit bir şekilde, sık sıkı ıekrarlamak;

ıS,l

,

-. . ..

allIsesI yankılanmak, eka yapmak;

.

... rj ~i ") ••• ,

... v='!

-").

•••

bşe tekrar ıekrar bakmak;

'1-

o';' "J gözünü! bakışını bir omya

317 bir buraya çevirmek;

J,)

.' .

.ilses] yankılanmak;

, .J"'""asli sebepl illet. gerçek neden: ret,

,

mez. dayanılmaz; ... JI

dönmek: <Js-b-nin eVİne) gelip gitmek [ba-

zen

çek. neden ...dir. ~I.)"! '")1 A.l ,

tereddüt etmek, karar verememek;

ve sadece onun kabiliyeti.

..

-- .•..

..

r '") bu sadece

ustalığı

ile alaka-

-.-.--.!ıdır; ~W ~~,J; u!S birinin dilinden düş-

<J bşden) emin alamamak, şüphesi olmak '". L-J~l

o, r asli sebep, ger-

'! - •

"._-."'---

Jl ile); sık sık uğramak; dönmek; eJ

bşde)

~,~ '") mukavemet edile-

kabul etmeme;

ses çıkarmak: vınlamak [silah auşı]; [rüzgar]

... - .

J.&- ~~.; (mesele, konu) pek çok

...

memek, iki

'

lafından

biri ...olmak;

keı tartışılmak; ..u)'geri çekilmek, geri gel-

'I'.isık tekrar; sık sık tekrarlama;

mek; geriye gitmek; <JI ... e) dönmek; <ı:r

~~itek.rar;

bşdeıı) uzaklaşınak, (bşı)

V

mak, vazgeçmek;

terketmek,

inancını,

bırak-

.. ,

... __ :i.

~ çoğ. ('+!~,

. .

..

.. .w)1

..

Js- LJ~)I , ... . gerisin geri dön-

1..(,w"IJJ~~ . göz açıp kapayıncaya

rnek, eskiye dönmek; ,) r!
ma;

geri veril-mesini istemek; (b-i. JI ...e) geri

kadar,

(bşı)

geLirmek;

..

kazanmak;

,--

geri almak;

(bşi, örn.

(bıı)

soluğunu

·.

elim) geri çekmek, [yine

,,-,\A...;I ~..;;-I nefesini.

karşılık,

mukabele; kabul

püskürtme: cevap.

çürütme, yanlış olduAunu ka-

mtıama, (Jl ... e) bağlama

Isebebi vb.1 ~ ~~ • • • • reaksiyon, tepkime;)' .• "'/ll') iadci

JMll •

--

•

..

.

..

ıi""'

j.j..lbkz. .ti--I;

... -

i,~;rtidat [r::<':~1 if' İslam'dan]; "

hesaplan] çekme;

, ),(~ ...e) daha

faydalıl avantajlı;

,"

I'..la (I'J) (d/lvan) desteklemek, takviye elmek.

destek vermek (b-;, bşı); , ı'-?ç. ıl'Ji destek; yardımcı; t'. _.. ,'_' 2 ı'J/I (0,,1') kötü olmak; i'.Jkötüleşmek; . ,. \,$' Jç. ,,~,J' kötü: adi; kötü, şerli; kötü

.'

-,

•

niyetli ,-"

•

~'JçirXinlik.; yankı. akis: un kepeği;

·

[parayı.

., J' _. ,riade edilen;

~

.

•

::;.. Jl~,) adı çıkmış; '

.

1')ldaha kötü; daha şerıi;

itibar. . _. ~ I') ... e cevaben;

· _. ~) J ,.

...

iadel ödeme;

..urmürtet;

[saldırıyı]

yanıt; yansırna;

•

rafı

•••••••••

,,

etmeme. ret;

arasında;

tekmr elde etme; geri çekme; mas-

ISL HUK.;

tutmak;

iade. ödeme;

kaş

'1'~~geri alma, geri isteme; istirdad

yeniden

, )ç. , J') dönüş; iade. geri vermek: mas-

rafı

,

...ile göz

MfC. du.:.....ı istifasını]; (parayı) (bankadan.

hesaptanı çekmek

sık gelip gitme; frekans ELK.;

tereddüt; gönlilsüzlük, nzasızlık: ., 'l~J~geri çekilme: geri alma; terk etme, , . bırakma; irtidat (r')lı....'/ll ,:r İslam'dan) çık·

prensip/-

erim) terk etmek, bırakmak; ~ ~

., .

.. ".J sık ~

.

..

i"I'Jköıülük; şerıilik; kötü niyetlilik;

. ..

..

"-;JJJ!ve YJ)lç. ~IJI erdeb, bir hacim birimi [MIS.

t981t.}; y'

A.ı')~ lağım çukuru;

318

..

.. -

.

"

C.~) uzun süre; t.ıJI ~ ~~) uıun zamandır,

. . d') u, i V:J

.

--

J) (bşt) ezmek, dövmek; (bir yeri)

. -,

.

,-hı? eşanlamlı; ..:.ılbl? eşanlamhlar; •

•

0-

r,») u, i (r.>ı) (çııkuru, I~I

düz.lemek, silindirle düzlemek; •• a (b-i • bşden) alıkoymak. mani • • •• olmak, engellemek; V .. .den) engel·

E:..') ct')

.:r

t .ü;!

lenmek,

alıkonmak;

-.,

r.»

mak;

hendeğI)

toprak ile doldur· ••••

onarmak, tamir etmek; r,»)L ~

b-i) terk eunemek, (.)&- b-nin) yakasını bırak· i'

i

i

mamak [hastalık); r,)'; (bşi)

mek;

onarılmak, tamir edil-

onarmak, tamir etmek; eskirnek,

•

t~l) caydıncı; yıldıran; (ç. t~IJ)} engel,

yıpranmak; o-

mani;

elverişsiz

çevre tesirinden

durum. hanclikap; dolayı

sınırlama;

meydana gelen çekin-

••

•

f.~)

ll,)). ~,))çamur, batak;

J,) u (,j~~) ve :..h~ a (J~~) (b-i gitmek,

arkasından

veya

bşin)

gelmek, (b-i,

..

u,») ç. ıJL'»)I yen, elbise kolu; ı.f!-~) bir mızrak çeşidi; •

- ....

rnek; (bşin) eş anlamlısı olmak; ıJ,))1 (b-i)

sıra

getirmek;

(bşi.

Y

başka bş

Y

J,)\.J birbirini izlemek,

bir şeyin) ardı

ile) tamamlamak; peşi sıra gelmek;

•

•

i

u,) ~ ç. u,)l.J'" iğ, kirmen;

(b-nin) halefi olmak, (b·nin. bşin) yerine geç-

(bşi.

yıpranmış [elbise];

(.}&- ... e) söylenrnek, şikayet elmek; ·, -

bŞI) izlemek; ,j')\J{b-nin) terkisine binmek;

terkiye almak;

eski,

•• ~,)ı i (lJ'»)) eğirmek, bükmek; Ikedi) mırlamak:

••

peşinden

çukuru) doldurma; rnoloz,

yıkıntı;

genlik psiko.; •

[hendeği,

r,»)

•

-'.

•

AA,)ı hol; büyük oda, oturma

odası; lobi; giriş

i. . .. _ .. ... ... , J~"j\ M,)ı kabul odası; Ö~L-JI M,») •

•

•

konferans salonu; ı.Ş,)ı

••

a (",p) yok olmak, helak olmak; -'.

kat katı tabaka tabaka olmak; tek bir hal ya

ı.S,»)

. ... -

(b-i) yere düşünnek; ı.S,»)1 (b-i) yere düşür_

~ 01,»)1

da çizgi oluşturmak; ~ ... e) toplanmak,

mek; (.. 1) yok etmek; öldürmek;

üşüşmek; eş anlamlı olmak;

b·e öldürücü darbe vurmak; 1.>,),; düşmek;

.•

,..

•

. 1'_

J.>ıç. ,"",1,»)1 terkide oturan; arkadan ge-

•• • len, sonraki; sağrı, terki; çift, ikili; ı:ıU,)Jl

kötüleşrnek; aşağı

inmek; (y ile) örtünrnek . •• r.,SJJ)1 •

(y elbise) giymek;

(elbiseyi vb.i) giy· ,.

I .

i.'

rnek; (efbisey/e) örtünrnek; 4.-..ı~ r.,S.JJ)\ elbi·

gece ve gündüz;

•

Jı,) sağn, terki;

•

selerini giyinmek;

••

~,») terkideki kişi; [sırada] sonra gelen

r.,S,)ı

•

yok etme, mahvetme; ••

•

s.1,») ç. ~,»)I bol dış elbise. üstlük; kadın

kişi;

•

•

~,») [~'>;' in müennesi); i •.

i

J.>l,; sonra gelme, izleme; eşanlamlılık;

.,

J.>\.". eşanlamlı; (J •

•

... ile) anlamdaş;

•

elbisesi; kıyafel. elbise; nda; kıyafeı; •• s.l-JI gece kıyafeti; •

,)? giyinik, giyinmiş;

s.\,»)

-

~

~)

.

319

.. ...

~

u ı-Ul ...:;;) ve.))1 yağmur ince ince yağ-

A..ıj)'" ç. ı.:Jjl)", demir çubuk; _i

..

••

ı.:Jlj~ ç. ~~l)"'su yolu, oluk [çau];

mak, çiselemek;

.

-

iL.)) ince yağan yağmur; - -,...

..

cjJ a CC)jJ. cljJ) çökmek, yerin dibine geç·

J;J a .J;) u (..ıli) alçak, rezil, şerefsiz olmak; . .. .JiJ il (JiJ) (b-i, bşı) reddetmek; kabul etme·

rnek, göçmek; [örn. sessizlik) çökmek. havaya hakim olmak; o-

rnek, sahiplenmemek:; (b·i. mek:, küçümsemek; (b·i,

. ..-

bşı)

hakir gör-

bşi) beğenmemek,

uygun görmemek; Ji)I (b-i. bıı) reddetmek,

kabul etmemek:. sahiplenmemek;

- ....

Ji r' (b-

i, bşi) hakir, küçük görmek, küçümsemek; ••

Ji) kabul etmeme, reddetme. sahiplen-

•• • •• meme; (ç. JJi). JliJi ) adi, şerefsiz, rezil; • • ••

Jj) LI (JjJ) (Allah] (b-i) nzık1andırmak,nzkını

vermek; (Allah]

ihsan elmek. kar· ••• şılıksız vermek; (b-e. bşi öz!. I,)Y~ çocuk) •

••

...

mak; yaşamak; J.r:'J' hayatını! yaşamını kazanmakı sürdürmek,

))

•

•

bş

ile)

•••

geçinmek; lejyonerlik yapmak; J j r l haya· tını. kazanmaya!

mak;

••

nzık •

geçimini

sağlamaya çalış­

aramak; •

••

JjJ ç. JljJI nzık; gıda, yemeK; maişet.

JJif adi. alçak, şerefsiz, rezil, sefil;

geçim; nimet, lütuf, iyilik [Allah'lan); mal,

..

.

•

..

mülk. servet; gelir; ücret;

pınoç;

..

1~ u ü~) (bşı) içeri sokmak, çakmak (örn. çivi)'; -

duııara); jj) (hF)

... parlatmak: telefon et-

gıda.

•••

•

H ~,l.i JljJI kuru

erzak ASK.;

Jıjj' Rezziik., çok nzık veren (Allah);

... JI \ geçimini

jJi

sağlama; Jr ••• JJj)", (Allah'ın) ihsan e!tiği. bağıŞta bu-

mek;

,.

'jJ ç. ..:.ıl iki başlı [U şeklinde) çivi;

lunduğu;

yuvalak vida;

talihli. bahtiyar,

.. ,

• )jJ L telefon; l' •

V

geçinmek;

~i) ç. JiU) ayıp, kusur; ahlaksızlık; "

i..'

•

bağışiamak; JjJ [edi!.; (bş ile) nzıklandınl·

~,k~) ç. ~'Ji) adi, alçakf!';

111;) alçaklık:. adilik. şerefsizlik, rezalet;

(b·~, bşı)

iJ~ r

başanh;

ücretli. ücretle çalışan

kişi, uşak;

.-

J bşden) yoksun. mahrum bırakmak. (b·~ bşi veya J bŞI) kay-

IjJ a (ljJ) (b-i. bşden ya da

•

•

benirmek; f.jJ (ediL.] kayba

..

bşe) i-

afet;

.. jJ ç. f.lj I

üzülmek,

.

.

(ı.:J

•

••

~~)'" ücretle çalışan kişiler, paraIı asker,

lejyonerler;

- -. ,

J ~)'" erzak,nzık;

... den) hüzUntenmek;

C:!jJ ve ~J ç. ~ljJ

lejyoner; •

uğramak; (ı.:J

o-

J ağır kayıp. ciddi hasar; felaket.

,.

işçi;

rj) u. i CfjJ) (bşı) sarmak. paketlemek, ambalaj

yapmak; bağlamak, buket yapmak;

11; 11;

4...j) buket; paket; balya; (kağıt] topCu); d.

ı.:JjJ'1l (ı.:JjJ) (bşe) yapışmak.. tutunmak;

IJjJ

il

(A,jlj)) ciddi! sakin! ağır başlı/ vakur ol·

. lt;

320

. -mak;

cJ};

ağır başlı

ciddi

tavır takınmak, kendini

yere sağlarnca oturtmak, çakmak, sabit•

~~) ciddi, ağırbaşlı. vakur; sakin;

anlaımak, kafasına sokmak;

- ..

-

....

.-- n·,

... ~j)bkz. ~tjJ~;

"":--) II

.

(Y..".....J) aşağıya çökmek, batmak (öz!.

.-

"":-'J (bıi) Isıvının içine] batırınak; (bşi ,Ior-

'uyu, posayı) çöktürrnek; (bşin) tortusunu •

•

.. ,

kullanılan. san bir bitkiden yapılan] MIS.;

~)!'

. . ..

..

,

t.L..)1 ve t-")l bilek;

v,....) u, ; (~) -

'

zincire, prangaya vurulmak; •

•

<.

ayırmak, çökeltmek KIM.; . "":-" j çökmek,

bağlanmak; [gernil demir atmak; ~)l(b.;,

dibe inmek; çökelmek KİM.;

bşı) bağlamak, zincirlernek;

-

Y.r-) tortu, çökel, posa; çökeıli KIM.;

.-

~ Jdibe indirme; çökeitme KiM.;

, '-:-:"" ) ç.

· -'.

--

.,

veya

.

~ı.:....Jpapaz cübbesi; ")(bşı) düzehmek, düzene koymak KNŞ' J,

'

rasla [s. ve

is.l;

J Fr.> resioran, lokanla;

~J => ~ >' (= l:r-'J ç_ CC-'>',;yatro; part;, "

toplantı;

"

. (J

' ~) u (tJ-')

J.;) o (~~) (saç] uzun ve düz olmak; ~l~

J .. .e) yollamak, uğurlamak, uzaklaş­ (ırmak; ('":"' bş;, Jl veya J .. .e) sevketmek.

1-:-1)) = y..".....) ;

·. • • ? ? JJ it> . ., J?

-

(b-ile) mektuplaşmak; (b-ile) (emasa,! ilişkiye • • •• geçmek; J-.ı)I (y b-i, bş; veya b-i, bş; Jl

başarısızlık, kalma [sınavda];

ı.l

ı.rlr'~lulkaJ yapışkan (öz!. deri yapıştırmakta

••

"

J-

,

~~bşde) bilgili, iyi bilen, yakından tanıyan;

suda); kalmak, başarısız olmak (sınavda]:

-

sağlam; ~~.

~i) sağlam. kökleri derinde. sıkı, sabit;

,~J ç. 41j~ bkz. ~jJ; ,

köklü, daha

LO";

lik. kendine hakimiyet;

· ..

o-

~)\ daha

~ljJ ağır başlılık, ciddiyet, vakar, sakin-

-

• • ••

~~ ~ ~~, ~)L bş;, b-e iyice

lemek;

göstermek;

•• <

nakletrnek; yayın yapmak (radyol; (bşı) gitmesi için bırakmak, serbest bırakmak; (kelimelen) ağızdan çıkarmak; (gözyaşları) akıı­

mak; (saçı) ~ ... in üzerine) saJmak, bırak. -.

mak; ~ 4!ı

.... :' bşde) iyice yerini bulmak,

kökleşmek, kök salmak; sa~larn/ metin ol-

•

•

<.

J J..-)l b-i aratmak, çağırtmak:; .

~L..)~ r')l.5JI J-.ı)l

serbesV sınırlama olmadan , konuşmak; ~~"=:k 4-k J-.ı)l rahat dumıa-

...... .....

<

•

e:

•....

<.

.. J.s:-

(J bşde, biralanda) geniş/ kapsamlı bilgi sahibi olmak, sözü geçmek; (J ku-

mak; ~:_ ~ ı}s- J.L)L kendini rahat hisse(-

maşın) içine işlemek, nüfuz etmek; içine sız­

hat davranmak;

mak; [renkler, boyalar, kumaşta] çıkmaz! • • • •• bozulmaz olmak; ~ )ve ~)1 (bşı) köklü,

sükuneı ile ilerlemek; [saç] uzun ve dalgalı

olmak, sarkmak.;

yapmak/kurmak; (bşı) dikmek, ekmek; (bşi)

bŞI) karşılıklı değiştirmek, birbirine gönder-

mak;

.

mesini sağlamak; le-.'!\-o' • < _.'

J-.ı.J

""""" ~ J-.ı)l ra-

(J bşde) yavaş yavaş!

.. ..

•

J-.ı1.J mektuplaşmak.; (y

321

...

rnek; j..ı r~ (~b-den, bş) göndermesini istemek. göndertmek; rahaV serbest olmak}

davranmak; (saç) uzun ve düz olmak;

<J'

b-c) yakın! sevimli! sempatik gelmek; tabii davranmak, yapmacık tavırlar takınınamak..

(r~'

J

sözu) uZ3lmak,

<J bşi veya t:

veya ~L bşe) vakfedilmek, hasredilmek;

,<,,) bşde) ısrar elmek, <J bşi} sürdürmek:

J..o) yavaş. sakin [yürüyüş}; gevşek, bol; uzun ve düz •

J--~ ağır

ol!

[saçı;

ılımıılık,

ilida!;

~ t ~) ~ yavaş

J >-') ç. j...ı' )haberci; , rasul; elçi, delege; hükümet temsilcisi; havari HRI~

~L

,.

" )lveya Jj-'#

J.r:~ Rasulullah (sav), Aııah'ın elçisi; J.j-'i)

:

,-

J...ı; mekıup yazma sanatı;

•• • JL.~I .I, • rahatlık, serbesllik; lerk etme. bırakma; inceden

inceye işleme. ihtimam: ., ~'''' ç. U)- muhabir, rŞ;'f J-o(': savaş .' ., . . , muhabiri; ı..J"Üo- J-.tl.,. özel muhabir, j..ol.,. . ' . ~~ spor muhabiri; . ,

.

'.

~~ gönderen (mektup]; mal gönderen;

...

isıasyon

(radyoJ;

ili... . J" yayın istasyonu;

.

. , J..ı r gönderilen; sevk edilen; elçi; yınlanmış [radyo];

ol!;

~) ç. ,,~~ haberci, izci, gÖttü ASK.;

,

ma; nakliyat; davet;

"J~~"ile ilgili; havarilerle ilgili

ya.

.. ,.. misyonerlik IIRI.; mürsel HAD~ 14' J..ı r

.u... ..

uzun ve düz Isaç]; (ç i.J)-) •

••

••

••

alıcı. gönderilen; j..o J" ,.-jS düzyazı nesir' \ "

.,..

'. J" misyon, davet HRI~

~..r-

düz ve uzun (saç}; samimi, içten.

candan; sevecen; sempatik;

e.J bşe

ya da

_. ~ıe) vakfedilmiş, hasrediimiş;

HRI.;

ilL.

.-

•. .

•

..

•

-1 ç.....ıL, JL.) mal gonderme. sevki-

ı-'J u ~ J) (bıi) çizmek; (bşin) taslağını çiz-

yat; (yazılıl rapor; tezkere; mektup; ndi; mc-

mek; (bşi) tasvir eımek, vasıflamak; (bş,)

.

saj, haber; tez, bilimsel inceleme; radyo ya,. .. yım; (ç.••:Jl) davet, çağrı, .yf. 1lı.....) telegraf:

. ..

-

..

"

~,~.~:-:1 aşk mektubu; taahhUllü mektup:

"'~J : <;~~ ~ ~ı)iı

habere

JL.' , . . .J': Jr'I JL..J' ç. ",l 'ş,ldak prn· ili...Ir

mek; (bşı) işareUemck, (bşe) alamet koymak; (bşin) sınırlarını

belirlemek, kabaca resmini

çıkarmak MEC.; (bşin)

, mektuplaşma; yazışma; noı, me-

.. Jı.....J! gönderme; sevk etme; ...

bşi ya da

~ .• ~' all i~G. ~~ isıav­

roz çıkarmak. haç çizmek HRI.; ı-'J (bşe) işarel/ alameı

saj; mektup;

(J b-e,"';

~

bşı) özetlemek. genel hatlannı vermek; (b-i)

papaz yapmak HRJ.;

Uı..... tma l" -, Ji s": ev.....ya, gon derme;

resmini çizmek;

plan) çizmek, kurmak;

aldırmadı [bile], hiç umursaroadı:

jektör;

boya ile çizmek; (bş!) yazıya geçmek. kaydeı­

koymak,

işarellemelc; (b-ı)

••

bir

•

kamu teşcldülüne atamak TIJN.; ~.i (bşi, posıala-

öz!. b·nin adımlarım, yolunu) izlemek; bir

322 kamu

teşekkülüne

atunmak, resmen görev•

TUN~ ~)~ orıaya!

lendirilmek

;"~~ç. ~IJ~ klişe SUR.; . ,.

ıO

•

meydana

r

çıkmak, görünmek, belirmek; çizilmek. ya-

zılmak; (~ üzerinde) tesir bırakmak, et-

kilernek, yer etmek; papaz olarak kabul edilmek HRİ.; haç çizmek, islavroz çıkann~ HRf.;

,,

;-.) çizme, resmetme (ç. resim; taslak;

şekil;

., , r.J"'l)• ..:.ıl. .1""") açıklayıcı

fOlolraf;

,,

sim; model (örn. kum'4 için}: (ç. işaret.

tesir. etki;

r)-"J) iz.

a1amet; kitabe. yazıl;

[resmi] döküman;

yazı;

re-

..

..

J;..I

p-")\ resmini çekmek; ıll:.! rı-') açıklayıcı şekil, diyagram. grafik;

. JpJ.lI :

'-

~) giriş

.. ücreti! vergisi; Jy~ p-") gümrük! ilhalat .. '.. ., .. vergisi; • r) r) "

ı.J

';ı

••

•

plan;

i. a l.}..

cj

fotoğraf: ~~

•• •• •• ıt"""J ayrıntılı şekil: ~ rı-") •••

••

kardiyog-ram; ~.L...:-i r.J--') kayıt ücretleri: o _

.0

•• •

•

~G)" (f"'"") vasıtalı vergi; ~

vergi;

•

r)

nisbi

J.jA (f"'"") karikatür, o •

"

,

olarak, resmen;

. .-

, .

•

renler; düzenlemeler' :iı. memurlan; :iı

-o-

.'

_'

.- resmi

memuru;~) ' [çoğ.] ..:.ı~) fonnalite;

resmi memur, devlet

')

o.

4 d)

--•

tö-

•

JWı:-) devlet •

,J'"-'.":f,...t, resmi elbiseler;

-

..

0.0.

(4 ') y~ ünifonnalar: ~) ~ ve ~

'. ~)~ yan resmi; ~)I,J Q~ yan resmi; o

_

olpL.; gelenekler, adeıier; prensipler; •• 0._

o_

~).;:!- gayn resmi;

rL..) ç. ıJ)- ressam; teknik ressam; l..L..)papazlığa kabul edilme HRi.;

•

•

I":""'rll ö)IJ~ fl~ ve~ .~!

düzenlemeler;

(f"'""1:,....:J, protokol

başkanı oİpL.; ıt":"'1~

~J : ~Illaç giyme töreni! merasimi; ıt:""'; .

.

"

..:..ı~,rdl protokol görüşmelen;

; ••:jıasanm. planlama;

rw~,ç . ..:..ıt ifade

[örn. yüzde beliren);

r;':;çiı.ilmiş, çizgilerle ifade edilmiş; resimle ifade edilmiş;

yazılı, yazıya geçilmiş;

planlanmış. tasarlanmış;

emrolunan,

buyruı­

muş; (ç.l"'=::"'I......) resmi emir, irade, kardma-

me; emir, fennan, bildiri, tebliğ; (y) dÜzenleme; {çağ.] ~(~ törenler, merasim; pro-

-

, -

ıJY~

tokol; tüzük, yönelmelik;

. r.J--' .r ,

" .

kanuna göre. kanun uyannca MIS.; r.>-- .r

.-

_.

~r ve ~\~~ •

••

. .rr-

,

~ FIL., SUR. fl'; .r-~

~1.".J\ protokol başkanı olpL.; •

• ~resmi; tören ile ilgili. seramonik;

~

teşrifaı

laSanm; düzenleme,

... ;...~ ... için•... diye•... niyetiyle;

...

,~,~ lçoğ.} tören, merasim; protokol,

kayıt;

kurala bağlama; resmiyet, Cannalite; vergi;

~stüdyo;

-

-

i-

JL.:..~ ç. ~L...) = JL. ..,.1) anamal. kapital MIS.;

,

.-

;.-~ ç. rJ"")\, -

-, -

- ,-

uL.. )1. ~)1 yular;

•

o

,

(J-") Lı) lı (~) sağlam! sıkıısabit olmak;

(Js- ...e) demirlernek, demir almak; (~ ...e,

J limm/da) konaklamak; (y b·i) kamya

bırakmak, çıkannak

rnek •

öl

-

t

, •.• 0._,:ıljJl ~ Lı) muzayede ile satılan;

,_. o

Q

[gemi]; ~ .. .e) dön-

...

__

'Wl ~ ~) ihale birine kalmak;

L...~i(bşı) sağlaml sabit yapmak; (gem/yı) demirlernek;

323 ••

.ı.;)

•

•

~) terleme; sızınU; süzme. filtreleme;

'o$"'.ı" ç. ıJ"1.".demir aulan yer; • ..

. ö~~ ç. """I.".çapa, demir,leyer, ~

.•

damlama; nezle;

• ..

ır') ç. lJ"'IJ) sabit, yerinden oynamaı;

• • • • •• sağlam, sıkı; demir atmış; ~L _ .1), lJ"IJJ • [çoğ.] sarsilmaı)

-.

..

ı.fJ u

•

(bşi

J.&- üzerine) serp·

Y su ile) sulamak. serpmek;

(bşi)

..

J-)

~.; süzülme. fıltrelenme TIP"; •

•

cL:.ı)\ ~; ~

.-. -

~~ ç. ül_ filtre; süzgeç; tasfiye! antma

..

düzeni;

sulamak;

serpme; sulama; saçma; püskürtme,

,

C::Jı ~ ç.

-

i.»- aday. namzet; soğuk almış,

-. -. . eo-.p ç.cJ)- aday, namzet;

büyük saçma [silah];

nezle(li);

.

,, -

U) hafif! ince yağmur, JıL.:o) serpinti; hafifl ince yağmur, damla

.,

..L.:.) u (..w-.) doğru! hak yolda olmak [öz!. din.]; doğru! gerçek

[özl. MEC.);

· ,.

J-L:o.) ç. .:.ıT. hortum {su]; makineli tüfek

i. , JıL:ıJ C!~ makineli Wfek; .;ıL:.) lJ"ol-t o'

L-

. ..

..., ç. Uı..;.,) ••:A.... .ı,.,... hafif makinalı tüfek; · t.:ıL;.) ç. ..:.ıl- sprey. püskürten alet. püskürgeç; sulama kova süzgeci;

,.

duş

FAS';

a (~) terlernek, ter dölcrrıek; [kap i fıltreden

yetişkin

olmak;

. ,.

ispat etmek;

reşit

sız­

geçirmek

olgunlaş­

olmak.

rüştünü

u) (b-i) doğru yola iletmek.

- - ,.

(b-e) doğru yolu göstermek;.u)ı (b·e) doyu

Jl bşe) yönlendirmek• .. . c:ıl Jl ...yapmasını, ... i

yolu göstermek; (b·i

anlamaslnl. görmesini)

• •

süzmek,

inanç sahibi olmak;

yöneltmek; (b-nin

U.ı" süzgeçli sulama kovası;

dırmak; (SfVlyl)

mak,

~.}

· -

~)

.- ..

~

•

püskürtrnek: (bşi Y ile.

,

~/!.; eğitim, (b-i) yetiştirme; aday gös-

imtiyaz. ayncahk;

(J'; (sıv/yı) serpmek. sıçratınu; ~I\IIyl)

rnek;

j."..~) sızma, terleme np.;

terme; (=.ı......,Aj ~.; ) adaylık; seçim, eleme;

yüksek dağlar;

ı.r J (= L..) demirlernek;

•

••

•

dikJcatini

sağlamak;

(J' ...e) çekmek;

(b-nin)

(b-e, ~\ bş

yapmasını) öğretmek. yöneltmek; (b-e.

Ji

- < -

~) (çocuğu) büyütmek, yetiştirmek; (b-i)

J bş için) aday ıj; kendini J bş için) aday

eğitmek, hazırlamak; (b-i, •

göstermek, ('

-

o-

.

göstermek. (J ...e) adayolmak, baş vurmak:;

-(bşı) süzmek. fıltreden geçirmek; ~.; ye-

(J bş için) eğitim görmek. yetiştirilmek; (J ...için) adayolmak, tiştirilmek, büyütülmek;

aday gösterilmek;

soğuk almak, üşütınek..;

.. .hakkında) bilgi vermek,

gerçeğini

bildir-

JI ...yapmaSlnl) öğütlernek. salık vermek; (b·i, JI hakkında) bilgilendirmek; . , ..

mek; (b-e,

reşit olmak, rüştüne ermek; ..L.:.

veya Y b-den) rnek, (b-e) fından)

olmak;

r' (b-den

doğru

yolu göstermesini iste-

danışmak,

fikir sormak; (y tara-

yönetilmek, (,-:-, b-nin)

rehberliğinde

324 ,

,

~)

(b-n;n J tutarlı! aklı selim ile davran-

yeteneği;

ma

akıı,

feraset;

şuur,

bilinç;

.!

.

...

ö~ :/ (kadın]

...

rehber,

._-" .. " ;...i.:ı j ll, i (~j) , ;...i.:ıj a (;...i.:ı) ve ~ ,; ve •••

olgunluk. rüŞI. erişkinlik (akıı] 1 U )1 ır

•

erişkiniik. rüŞI yaşı; o.ı.:.) • • ••

yudum içmek; (bşı) içmek;

.....&--

~~)

•

rüşıüne ermek;

••

•

••

kendini kaybetmek; O~ r.

•

••

",:-,,;

(kabı)

[içindekini

boşaltmak;

içerek) ••

(acı, ağrı,

hadisel birine şuurunn kaybettirrnek, birinin akJml

emmek, içine çekmek, yudum

•

Ji yU kendine gelmek; OU) t L...P ••

(bşı)

"..i.:;)'

•

•

:i.j ~')

Ji.~

,

II

[tek. is.) yudum;

.

(~j) (b-e, Y bşi) atmak, (b·e, Y bş

.

J bş;n içine) sokmak, -(l.JL.:ı güzel görünmek,

ile) vurmak; (bşi,

başından gidermek;

..ı..:.)

malmil aklı selim sahibi olma,

~LJı)

1t; akıl,

rüşt;

feraset, doğru dUşünce; 01•

-

oturtmak; ~ j hoş

~

II

j)

görüntüsü olmak; boylu poslu! yakışıkıt

...

•

gunluk, kemal; ıere, bahçe tcresi BDT';.:ıUı)

olmak; atik/ çevik olmak; ""'~'.; birbirine

r.Ş..r.

vurmak;

,.

su teresi; i

'dJ

•

doğru!

saf inanç sahibi;

akıl

sahibi. mümeyyiz; 01-

.. ,

gun, erişkin; (ç... ,.cı) reşit; ~i",. doıru. hak

yolun gösterdiği hedef;

kılavuzluk;

rehberlik,

irşad; öğreune;

·.,

manevi reh·

yöneltme, yönlendir-

öğüt

verme,

öğüt,

nasihat;

[çağ.]

..:.ıIJUı jl direktifler, yönergeler; nasihatlları

.

•,

, OJI--;. jl.ı Onun yol gösterici1iğiyle; öjlj) ••

••

••

~".aı\ ~j';il Milli Eğitim BakanlığıMIS.; •

.ı...:ıı) =~)

..ı..;;, .;-

görü-

II

olma; çabuk:luk, çeviklik; • • ~) (bşe) işaret eunek, (bşı) belirtmek,

göstermek; haç

işareti

--

koymak;

mühürlemek' ... ~ ,ı..,.

KNŞ.

(bfi)

.... • .i n!. r) bşin

üzerine haç işareti vurmak! yapmak:; ~)

:. f nIl istavroz çıkarmak, haç çizmek HRI.;

. ç. r ..,

~)

~)

.. ,

..:..ıL.~) haç işareti HRL

KNŞ,:

.,

<

.

ç. IJJ- rehber, kılavuz; doğru yolu

öğreunen, eğitimci;

vb. ile süslü yular;

ç. ~IJ) küçük pencere; çaıı

- ••

lJ)u\)1 ~L.,ill..' Hulefa

gösteren, mürşit, manevi rehber;

...

4:.ı) gümüş

.:.r) : ~J)

l.ŞJL:.)l ~ didaktikşiir,

,

boylu poslu; atik,

•

••

Raşidin;

yakışıkhk,

,iJW:ı) şık.hk, yak:ışıkhhk; hoşl güzel

~)

me; direktif, yönerge; bilgi verme, bilgilendirme;

stil vs);

nüşlü

.w • J'. yaş beyanı HUK.; berlik,

yapı,

çevik;

kurtuluş;

.;ıl,.;,)\

J- ;.) hoş görünWlü, güzel görünüşlü, [dış

hak yolu izleyen; gerçek!

öğüı

veren;

okuunan; kaptan; önder;

penceresı;

.rı) babılı: • • • • (J"';') L:.) II (~) (b-e) rüşvet vermek; ı.r)ı rüşvet

almak,

rüşvetçi olmak;

y::.) rüşvet yeme; rüşvet;

325

.. ... . , i~), ö~)ç. ~~). ~J

..

·

••

.

•

•••

[MIS.

•

ı.ŞJUı)ı rüşvet; ruşvetçilik. rüşvet alma;

•

~Wı)

ip, kuyu

.. ~Ji nüfuz ve yetkisini satma;

4:!...f-':" . '. ,\.,p)-ıı hava raporu;

•

·j,jl,;..JJ) .., rasathane, gözlemevi;

kovasımn ipi;

•

•

•• ''-'')1 meteorolojik gözlem: ft~ •

riişvetçi-

...

i.,p~ ç. ,\.,p)1 gözcü, bekçi köpeği; casus;

• rüşvet alma; • •

lik.

gözetleme;

dr~ u (1.1';) (bıı) sıkıştırmak, pres yapmak; (bşiyere)

çakmak;

(bşı) yığmak,

biriktirrnek;

olsım;

•• • •

,\,.,p)

.

pusu, tuzak;

••

:;.-1 ,\.,p) meteorolojisı;

. ...

~) ç. öJJ)1 stok [mal]; sermaye; baki-

.,

. '

(bşı)

istif etmek; düzenlemek,

.

,.

sıraya

mak; ~)

(bşı) sıkıştırmak,

(bşı)

yuvasına [vurarakı

(hşı)

yerine

• kurşun kaplamak; ,-",Ij • •

sıkıştınlmak; sıla

up' •

ko)'-

pres yapmak; oturtmak;

preslenmek,

olmak;

. 9~ kurşun; menni, kurşun; ,

rÜ

•

ye Tıc.; anamal MAL. t şılıksız

kurşun,

saçma; kur-

•

.. . ..

çek;

ç. ~\J" rasathane; 1 ~Y:

J."p J"

J."p J"

meteoroloji istasyonu; • • J."p J" teleskop; • ,\...,p •

r

topçu rasat merkezi, gözetiemel • •

•

•

•

••

• •

•••

•

dılji aglütinasyon TIP.; • • u (,I ") ( .. için) pusuya

gözcü, bekçi köpeği; casus; . .•

yaımak; (bşi)

. . o. .. .

.)J"'P J" ~ teminat MAL;

~) ~ ~) (bşi, Y altın ile mücevher ile)

gözlemlemek;.l..P) (sermaye. para ) bulmak. • • •

bezernek;

,

sağlamak; (bşi) hazırlamak; (yl.••.,...H hesa-

bı) denkleştirrnek TiC.;..L....ı')1 (bp) hazırla·

.. .için) bulmak.

(hp) tedarik etmek, elde etmek;

yıldızları gözlemlemek;

... ç. ,\.,p)I gözlem, [rasat}; · ... . ,tl'}L..j"i1 yıldızlan gözlemlemek; .l..-,ı:t)

müşahede

Ip)

t ö..l-..pl) ~..;;--

•

süslemek, bezernek;

,

•

peŞin veznesı;

(ruh, cin) çağırmak;' !L~~1 J...,p) yıldızları

. . '.. .... l..ı, .. : ~~~i JJ.J

••

•

~..l...,p\): (~ ö~\~teleskop;

gözlemck, gözlem yapmak, kontrol etmek;

mak; (bşi. öz!. sermayeyi. J

••

•

J."pl~ sicile geçen, kaydeden; (ç. ,,-,,)

~l.,pJ kurşun. kurşundan yapılmış; kur·

~) preslenmiş, sık.ışlınlmış; sık. sıkı;

tt

•••

.)\,.,p .".ılı birine pusu kurmak;

ŞUR rengı;

tt

rasal yeri; pusu, tuzak; 1 .)L,p.,,-.Jlı ~ J . .. pusuya yaunış;.)\.,p.rJlı 4.:..0 ıJlS' ve..ı ~J ••

merml;

sağlamak;

•

·..'

• •

.J...p)

•

••

ı,.ıP~) kurşun kalem; • i,pl.,p) (tekjs.) ufak ŞUR,

...L.:--P) ıJJ~ ~ kar-

••

(bşi,

dekore etmek; • • ıj...p) U (I."; p)

y .. .ile) süslernek,

y .. .ile) süslemek, bezernek,

(bşi, yeri) taş

...

,

.,j....p)

,

(bşi,

döşemek;

ile

u (Ul..P) sıkı bir şekilde birl~mek;

~) (bşi ,yerı) taş

ile döşemek, kaplamalc;

ıj...p) taş döşeme ....;;_ p)

döşeme;

[yol];

.

..

sıkı, sık, sağlam; (ç. U:')~ (taşı

yaya kaldnmı; nhbm, iskele; peran;

326 •

meslektaı ~i ~i_ .~ peron;

. - ..

(ç. ,\.i..,o)

-.

",..,ıı J,#-i JI..o)'. (

. _ .

ı

.

0)

.

[pe"ol kuyusul

iskele; d~ lO...J1 ",,:!IJS iskele ücreti, nhtım

.

-.

.. - . ~) ç. ..;.ıL [kadın] meslektaş; hi _ to) . -

.

tLp ~

..

.

....

J'\~) çakıl taşı;

.

'.'

~)

a , t"')a, ; (t"'), tl.;,), ;..1.;,)) ("'1 ",.ll • $ '.

Idı----iJ' "" şerefli meslektaşımız [bir gazete

annesinin memesini) emmek;

di~erine hilaben];


l!L.eıJ sıklık. sıkı olma [gevşek karşıtll; . '

..

...,j J..,. ('":-' .. . ile)

.,

döşeli, döşenmiş;

. ,;r') u (4iL,.:ı) saglam( sıkıl yerinden Iapırda-

ı..,,::,-,,) sağlam, sıkı, sarsılmaz;

sakin

4.iL.ı:ı) sakinlik, yakar. ağırbaşlılık;

--

V)

u

(bşi) kırmak, ezmek; (vücuttaki

bir yerini) berelernek, çürütmek; (gururunu) incitrnek;

. .

ı.i")

ç.

döğülmüş, ufalanmış, kırılmış;

. - {ökürügünü

~) u (~)

-,

yutınak;

~) ç. "l..A...;,;,), ~Lp) süt emen çocuk,

.

bebek; süt kardeş; . . lt-Lp) ç. ..:.ıL biberon;

.,

~,) ç.~) emen; süt çocuğu; bebek:

..

..

-

~~ ve ~~ ç. ~I~ süt anne:

••• •••• • J.j) "4:$. .ı.1l' ~) Allah ondan razı olsun"lafzl için kısaJtma;

•

•

•

•

••

veya ı.i ...e) katılmak, nza göstermek: (bşi,

(bşden, ~ ya da ı:r b-den) hoşlanmak;

.

t::")

mak; (çekirdeğı) açmak. kırmak; a . (~j) (b-e) küçük bir arma~an vermek;

-

y

kabullerunek.; ( .. .i) kabul etmek, ilaar etmek;

~J a, i (~J) (bşi) kırıp ufalamak, parçala-

,,

-
t' ;:;~~: tsj t' ;,;~~ yabancı vurgusu

(bş;,

J biri için) dilernek, istemek; 1 ~~

.. .y ~ _

.

-

.

ô'!" .de kendini serbeSt görmek, . .. . -

... yapabileceğini düşünmek; L..fJ~) L,.

iri-j, onu utandırmak istemedi, iste~emiş-

.. - . tir; 1,5"!\ JL ~) ister kabul etsin ister etmesin; "

H.

ile konuşmak; . ~) küçük de~işik hediye;

·

'...

.

-

..

Y veya ~ bŞI) k.abul etmek, razı olmak,

....1.;, ,"kuTU, "k' · )U

etmek;

~) ve ~)\

ı.i bşden) hoşnut, memnun olmak; (bşe,

JP ~) çürük, bere, iz;

ezilmiş, bereienmiş, çürümüş;

.

••

~)a (~-1,lJlJoP-1' ôL,p~) (bşden, Y yada

, ,

va. . "ro)

..

_.

[s.J bebek, küçük;

ağırbaşlı;

.r/)

-

-

t \...:p.-1 süUen dolayı akrabajık;

maz olmak; sakin! ağırbaşlı olmak;

- ..

kıskaç, fındık! ceviz k.mna aJeti;

J' ~) (bş;) parçalamak, ufaJamak;

parası;

·.

.

bşı) hüsnü kabul, anlayışla karşılarna;

'"

•

.

her halukarda; ~ .ı.1l1 ~) Allah ondan razı/

.

hoşnut olsun; ~~)'~ ~

.. 9 •

_.

.

~;,Jl ı;r ~) dön-

~),~) 11; bahşiş;

düğüne [dönebildi~ine] şükretmek, canını

t~) itaat, boyun e~me; razı olma; (J

kuıtardı~ına sevinrnek; ~~ Qı-i) memnun!

;

,

327 hoşnut

~'~(b.i) memnun etmeye çalışmak; (b·nin) gözüne girmek,

teveccühünü kazanmak;

~~\ (b-i) hoşnut/ memnun elmek, (b·nin) nzasln! kazanmak; ~j (b-ı) memnun/ hoşnut

euncye çalışmak; (b-nin) gözüne gir-

mek, teveccühünü kazanmak; ~'.iuzlaş­ mak,

anlaşmak; ~~~

(b§den)

hoşnutl

•

•

etmek; (b-e) bedeV tazminat ödemek;

•

s.1...P)1 memnun/ hoşnut etme; yenne •

•

getır-

••

me, gerçekleştirme [amacı, isteği]; ~ \ .• •

(l

•

s.\.:p)'il müşkülpesent, zor beğenen:

JP\)karşıhk111 birbirinden razı olma: •

• •

•

s.\.:p rl'ft mas.;

•

•

•

ı;\.:p~\[na'ı] razı yatışımcı;

etmek için yapılan;

.,

JPI~ç. i\.:p) memnun, hoşnut; razı, kabul •

memnun olmak; (bşe) katılmak. razı olmak,

eden, muvafakat gösteren; istekli, gönüllü;

rıza!

rahat

(bşı)

muvafakat göstermek; •

kabul et·

•

rnek; ı.fP .r=:-~ (b-ı) memnun! razı etmeye çalışmak; (b-nin)

teveecöhünü kazanmak;

kendini sevdinneye, çalışmak. teveccüh ka·

zanmak; popüler olmak;

~.>

(yaşantıl;

.. 4iP

.,,-hoşnutluk,

memnuniyet veren; hoş;

•

yeterli, kafi; •

,

••

>

••

~)a, ~~u~}t), ~IJ,)) nemli! rutubetli olmak; yaşı ıslak olmak; (bşi) nemlendirmek;

.

..

W? hoşnutluk, memnunluk, ka·

(bşı) ıaze tutmak; (~1 kalbi) sakinleştir-

tılma, kabul, muvafakat, rıza; keyif. meın-

rnek, yumuşatmak; Ihunna} taze olmak;

nuniyet; lütuf, kerem, ıeveccüh; •

•

~

f

r:.r

•

~~i(bşı) nemlendirmek, rutubetli yapmak;

memnuniyetle. seve seve; ı$P )1 ~r kolay-

{hurma}

ca memnun edilebileni nzası

betienmek; tazel canlı muhafaza edilmek;

alınan;

••

•

~)ç. "I •. "Jl memnun, hoşnut; razı; • ••

•
. , .'

,

iJ'~) kabul, nza, muvafakat; teveccüh,

ıÜtuf,

kerem; memnuniyet, •

• •

~\......;ı:ı

r

memnuniyet,

nuniyet veren

mem-

şey;

ii ~ .."jrazı etme, memnun etme; bedeli

tazminat ödeme; s.LP) memnuniyet, hoşnutluk; kabul, nza, muvafakat; teveccüh kazanma, göze ginne;

..

~1...PI"Jl.!canı gönülden, isteyerek, gönül-

lü olarak;

olmak; .,),jnemlenmek, rutu-

yumuşamak, sakinleşrnek;

~) nem, rutubet; ıslak, yaş; taze; kuru yeşil

olmayan,

{bitki);

~~ [cin. is.; tek. is. ö] ç. ~lk) , .....-ılk~

hoşnutluk; hoşnutluk;

taze

taze hurma; ~)ç. ~IJ,) nemli, rutubetli; taze; kuru .

.

..

olmayan. yeşillbitkil; ~}t )rutubet,

nem;

ıslaklık;

~\)nemıi, rutubetli: ıslak, yaş; • "t

• ,

..:.ı~ .,,- içecekler. meşrubat;

. . . Jk)ç. JIJ,)I ratl, "

gr.; SUR.,

ağırlık

birimi [MIS., = 449.28

= 3.202gr.; Beyrut ve Halep'te =

328

..

.

• • •••

2.566 kgl; ~

ı-!') u (ı-!'~) (b·;, J kötü .?şe) kanıtınnak, ,ok· . C, i<ır ' mak, dahil etmek; ır-).

.

k•

düşme

[gemi] karaya olunnak; (
.. ,

mış,

A,j1J.,?

· ~.:.\ . ~ ..

.. .' .. ~) sarsıntı, titreme; ~1 ~) sııma

mek;~)

söz söylemek;

nöbeti;

anlaşılmaz! karışık söz;

~W), titreme, sarsılma; .'i--

•

•••

~) ve ~)1 (b-i) korkutmak, ürkütmek;

•

~l) burnunun ucu;

." &O) çelenk;

.}.&-~ ç. Jı.:.) SUR.

Io.:-"Ü)l korkmak, korkak olmak, ürkek olmak;

'. ,

•

~) korku; "

• • •

iOJ

.r./' karkınuş, ürkmüş; "

r• korkuıucu, korkunç, ürkütücü; •

~) a, u (.L&-)} gök gürlernek;

(J b-; Y •

•

... ile) ••

dehşete düşürmek, korkutmak; .L_~~) (b-i) . "

titretmek;.ı..)ı fedil.j (.;ro ... den dolayı, örn.

-

. ..,

korku ile) titretmek; ..w)~ titremek;

" ~) ç. ,) j&-) gök gürüllüsü; ~~) titreme; sarsıntı;

,.

,)"'-) [cin.is.; tek.is, ~] torpil balığı, uyuşturan

baıığı ZOQ.

.

Torpedo torpedo;

--

~~) ç. ~"'-) [s.] korkak, yüreksiz, 00'. . lek; korkak

kişi;

~

Q

IR.

zırhlı motorize vcya

bölüğü ASK.;

ri&.) ruam,

~1) korkunç, ürkütücü; ~

•

süvari

y\ı:.)l korkutma;

y

.

...H~) ve ~) burun kanı;

~) a (~) korkmak, ürkmek; korkak olmak; __ O

OF'

..

..'

·

"

•

.

ı..fJS-) ~ı..fJS-'; veı.rw)~ kıvnlmak, bükülmek; . .. "" . . ~) a, u, ~)a wl~) burnu kanamak;

rileri;

••

•

•

•

kalabalık,yığın; ayak takımı, sokak serse-

•

= ~);

•

o,ı.) Is.] U; tl&.)

..

-,'

ve ı..r:-) a (~) sallanmak, • • •• sarsıımak;~)l (b·i) sarsmak; (b-i) ürpert-

dalga lG/an;

kanşık

pürnaki1;

~) a (J-&-)

j,~ u ~ıj,l) (J b-e) anlaşılmazşeyler söylemek,

.

.....

çarpmak, vurmak;

ı-!' J'

..

rnek, büyürnek, serpilmek; · . , . tr), tr) ç. Ol..&.) tamamen çiçek aç-

<J bşe) karı~mak, adı

dalmak; saplanmak; kanşmak;

...c)

V~ [gençlik] bitip, sona ennek; tr.; yetiş­

sakağı hastalığı;

Ramses;

c)

...

;~ u @ol ;.~) saçmalamak, zırvaıamak;.y-)u .. " ...

.. .

(.y-) : ..,..-:Jl ~) b·e güneş çarpmak; •

•

•

ı:r) güneş çarpması; (ç. ıJLC -!) dağın zir-

vcsi, tepesi; " . ı:r)1 sersem, ahmak; uçan; bilir bilmez konuşan,

saçmalayan düşüncesiz; kararsız,

güvenilmez, dönek; " , · .ı,j Y) ç . ..:..ıL düşüncesizlik; münasebeı-

.

sizlik, söylediğini bilmezlik;

. ... , ... ,. ,., (.~)) \i) u (y), iy),i~),.sy),.sy))ve ..

-- .

ı.Sj&-)~

,

V

ya da,y günahtan, Iwradan) dön·

rnek. yüz çevirmek; pişmanlık duymak,

.Y ..r:r

pişman olmak;

..

_ ı.S".s-)\ hatasından

.. r), rJ dönme, rücu; "'1") ve "1") bkz, if) ; . - _. ... a (cr). (.fiirüyii) gütmek.

dönmek, ~

~)

329

·

pişmanlık duymak; • ••

ı.S

pişmanlık.

1ııu. , ıJ"~)

1

çobanlık etmek; otlamak; _

••

.

, .. Co:!\&.) ~

himaye, koruma, hamilik;

• ••

•

himayesi, koruması altında; ~w.)

j..1ı1 çocuk sağlık merkezi •••

"0

~\&.) fi"11

.:

.-.'

JJ.uJI tL.\ıu

ithalat vergisini

,

•

•

MIS.;

•••

rS ~

j,~

';.

bir ülkenin en düşük

ödeyeçeğini

belirten özel

••

<1./> ~~1) (b-ı)

hüküm; •

korumak, himaye etmek. kanatlan a1Una almak; (b-e ,bşe) bakmak, (b-i,bşi) gözetınek;

•

•

. 4&.1.1'" dikkat, ihtimam, önem; bağlayıcılık,

gözetHme, riayet [düzenlemeler,

•• ••

anlaş•

... J :i,.c:.l.r .. ,uğruna, ...için;

.ls'.1'" ...

gözlemek, seyretmek; (bşe) itina göster• •• •••• • rnek; (bşe, '~ya da i..ı...l- anlaşma vb.

malar vb.e ait]

ile) bağlı olmak; (bşı) hesaba katmak dikkate

için, hatırlanm gözeterek;

almak:; ~i) (bşi) kontroV teftiş etmek; (bşı)

da hesaba katarak, göz önünde bulundurarak;

(bŞI)

.

,

. ..e uygun 'olarak; ~t'1~

hatırlan

.

,

,.la 4&.1.1'" ~ bunu

... , . ;;l,c.),lJ~), ~~1çoban; _

gözetiemek; (bşi)

mak;

(bşı)

muhafaza etmek. koru-

gözlemek. gözlemden geçinnek;

f-I)ç.

koruyan,

himaye eden, hami; efendi; ••

(bşı) dikale almak, hesaba kaımak;

..

.

.. . , . . ..

o.",ku.. başkasının fikrine! isteğine uymak,

.

.

karan başkasına bırakmak; "r}: • . . 'Jl •

•

~.~!

...

'$. i

ona kulak verdim, onu dinledim;

, , _ . .

,_

••

J

."

~L •• ' ~)\ bana kulak ver; 0)2; ~Jl bir şeyi

."

gözleri ile lakip elmek; [hayvan] ot1a-

~.."....1 (,,)U bakış/arım, I.a\.:=.il dikka· _

mak;

.....1' bağlı;

L..S"\)

tini) çekmek, cezbeımek; (bfi) gözlemlemek; • koruma, himaye, gözetim; muhafaza

~~a .(~~, ~~) V bşi) istemek, dilernek, veya

Jl

b-den, ı) bşi, .:.ıı bş yapmayı) istemek;

eJ

arzu etmek, hasretini çekmek;

..

V

Js- bşe veya y bşj,~ ...e) tercih etmek, (ı) bşi, Js- .. .den veya y bşi, ~ .. .den) bşi,

daha çok istemek, sevmek; mek. arzu etmemek,

V

bŞI)

isteme-

kaçınmak, sevmemek;

•

.r)

etme;

(J kurallara,

••• ı.:..U ~) Allah yoldaşın olsun!;

•

riayet;

,

anlaşmalara) bağlılık,

:i.~ Jç.

•

4"") sürü, hayvan sürüsü; vatan-

(J

bşı) istemek, arzu etmek,

biri için, y

dilernek 1

.. , ıl •

•

•

••

~ fo

•

istenmeyen; ~ )(b-de) dırmak; (b-i,

"i

arzu edilmeyen,

V b-e) istek uyan-

J bşe) teşvik etmek, sevk et. .. . . ~.

daşlar,

teba, reaya; bir vatandaş;

r) , ~J"") ve ıj"") çobanlar ile ilgili; •

~

.,

• •

•

•

~J"") vatandaşlık;

.

~ -: ç.!-'.r otlak, mera; kır, çayır; :i.J~ '-nı". -, ' • 1l.>
d'kk ' i at, i'h {ımam;

..V.. ..,den) .. uzaklaştınnak ~)i = ~);

rnek;

'-:A) J '-:t) ümit ve korku arasında; ~)ç. ..:.ı~~, y~! cı) ... için) istek,

...

arzu, rağbet, hasret; •

4-) ç. ~U) isteneni arzu edilen şey,

330 istek; arzu, istek, dilek;

~; me,

(J ...e) istek uyandınna; sevdir-

leşvik;

çekicilik;

~L~ ç.

~ ~~ isteyen, dileyen, istek.li;

:i

~l~?"ı

en yüksek ödeme yapana [sauşJ; . "ı.. ,._ y';" ~ : ~ y.ı-t hedeflenen, ulaşıl-

~

r

•

arzulanılan,

mak istenen;

y".s. r "

~

istenilen; J

w

o

r.

o

istenmeyen, arzu edilmeyen; • •• • • • .ıJ y ~ ~ saygıdeğer, makbul kişi; · ",,,. , ~ Y .f- .ı:'- ~ istenmeyen kişi DipL.;

r r ,.

·

,

,

j;-r istenmeyen, arzu edilmeyen;

~ y

o

o

•

Y~.r" [çoğ·] çekici, eezbedici şeyler; iyi yönier, avantajlar; •• ~) a (.;....J:.)) {yavru] (annesinin memesim)

•

••

:0.~ u @Jıj.~) ve'~~ a (.l1~) [hayat] rahat, müreffeh,

tasasız

olmak;

• • • •• .Jt.) rahat, müreffeh [hayaı]; ~ J.c. J ~ ••

•

~.J ve •

•

rahaı hayaı;

••

.y.:.JHll; •

o

JS.) bolluk, rahat [yaşam]; ..

~.:ı~) 11";

V •

•• J bolluk! rahat içinde yaşamak;

t.;~ ı=~';.ı (ağzım) çalkalamak, gargara yapmak;

- -"

-

u,ı.&.J\ ç . .l::.j.IJI bocurgaı, ırgat, vinç MIS.; ..•. -o, " ~J ç. Lic), 0ili), ...;l.J düz, yassı ekmek o

••• -

?

., -

l;

.- •

rağmen, karşın;

• <

.,

J.Ail ı:r ~J ve J.Ai1 ,y ~)\ .}&- onun inadı-

--

..

.

-

.,

na, onun isteğinin aksine; ~ ~ ."J~

.. " -.. o(if') 'e.r ~,rJI ~ .. oe "ğmen,

.JS,-. ..

-.

karşın; i~

~ ~."J~ bütün bunlara

rağmen; ~ ~)~ ve ~ ~)L ~ b-nin

. r").. .}&---

isteğine

rağmen;

isıemeden,

gönülsüz; ~

çekinerek,

istemediğim halde,

-. .

. , gönülsüz olarak; ... ~i ~ ~)~ ... olmasına ..

o

rağmen, karşın; ~J ~1

... ~ ancak büyük

bir gayret sarfederek ... ;

r\t.J

toz, kum;

,

o

,

ı,f'ı.&. J nefes borusu ANAT.;

W"; ç. ~,:;. zorlama, mecbur bırakma; hoşlanmama, iğrenme;

isteksizlik,

•

bolluk içindeki,

•

ı:r

rı.&.) balgam;

o

.;.,j:-J sütten kesilmemiş hayvan yavrusu;

o

. - .. .... \ J ... e

karşın;

o

emmek; ,

... ~J (meb. mud. kuL.) ... e rağmen, • •• • • karşın. ~ ... 01 ~ J .... yapmasına rağmen,

o

somunu; çörek SUR.:

... -

~J ~~JL (b·i ~ bşyupmaya) zorlamak,

mecbur etmek;

rı.&.)1 (~ .. .e) zorlama;

-

~\~

isteksiz,

[hal cümlesinde}

-,

isıemeyen ~ ~'J ~

....;'1 -J

isıemeyerek, istemeden;

,- .~J)li.~ u C"..j.~) köpünnek; ı.fJ ve..f-Jl ._._- .,-

LL;

~ ~jl J ı.i-) öfke ile köpünnek; .,_

~,j-) köpüğü;

••

i

, ö~J ç. JU j. •

ı.f) köpük; sabun

cürüf, dışık;

,,-?,j-J köpüklü;

~U~

geveze, çok

konuşan [kişi], boş­

boğaz; o

..

.. f.-\~ : ~L) ~,J ~1j,ıJ ~ J \t.) köpük;

- --_.- - -

şeyi

yok, ne

malı

L. onun hiç bir

var ne mülkü var, ne

iğnesi

331 ne ipliği var [iafzen; onun ne meleyeni ne

..u)i (..u)

•

ii

••

(Iri) desteklemek, yardım etrnek;

(bşı) taşımak. tutmak, (bşe) destek vazifesi

de böğüreni [deve:;i] var];

i

J~i ( ;j~. ~~) ışık saçmak, parıldamak;_ ll. j

(:...;~) titre~ek, titre.şmek, seğirmek; titrek

görmek;

.0

_.

:J~'(b.ı) yardım etrne~ ..u.r:--'~

(birinin) yardımınıl desteğini istemek;

.

".0.

yanmak; lkuş} kanatlarını çırpmak; çırpın­

,.ıj$

mak; dalgalanmak; bir an parlamak; aniden

i~U)[yara üzerindeki] sargı, ba~; haşa.

görünmek; _ u, i hizmet etmek

(J b-e)

severekı hevesle

, --'.' ...:i .f\~ Jı:- .JJ birden aklına

...

.-- .

:"';~uçuş [kuş};

" ıJı j), JU~ raf, sergen;

J ıç.

I..A.:P J

:..;)\ ~ rafa kaldırmak, bir kenara atmak;

. ,.

ı_Hi) parlayan. ışık

..

,.ıj\~ç. ,.ıj\J~ sU kanalı. ark; [nehre karışan]

.

'

i:ıJ'~ç. ~\J~destek. ayak, çau kirişi, kiriş;

~)~ [kuş] kanatlarını çırpmak; dalgalanmak [bayrak. vb.); ırüzgar) esmek; (gözlerinil

saçan;

. U )0 (U) (bşi. elbise) yamamak, dıkmek; ~-

,. s.U) yama diken,

yamacı;

laraba] çamurluk:;

ı.W) [evlilik hayatında) diriik. düzen,

- _.

"

~\ J ı.w)4 diriik! düzen içinde

huzur;

•

•

yaşayın!,'" bir yastıkta kocayın!;

.-. .

..

U~ç. ~''''' iskele, nhom; liman;

lcJ)U . .

.(d)

bağlamak;

,.:')~ ç. J -!U~ yasuk; {şapkal siperliği;

(kayığı) kıyıya. sahile çekmek;

. --

bellerne, yapık;

çay; .ıiIJ)1 Mezopotaroya. Irak;

gelmek;

. .. .

. .)}), .)\!)i hediye; destek, yardım;

(hşi) kırmak, ufalarnak; (Ni)

•••

ii

J J})ç.

~1ij) göz bağı;

~~u, i (~~) (b·r) tekınelemek;

... W)tekme;

d~~ vapur; römorkör;

.. JJ)k:ürek;

reddetmek, çekilmek, istememek; (b-i) işten

""Ü)I=.,.Ü)] ;

almak, görevden almak. azlelmek;

~~u, i(~~) (bşı) terketrnek. bmwnak; (bşı)

.. ..;..i) işten alma. görevden alma. azletme; ••

•

••

2 :i_O;) transit gümrük resmi: geminin limanı terk elme belgeleri TiC.;

ı.:..t) ll,

.. i (ı.:..t.,ı) ve ~) o (...::....J) ".'

~"

açık saçıkı

müstehcen söz söylemek:

," i~ açık saçık söz; açık saçıklık, müstehcenlik;

.0 _

detmek: ~)i bitirmek, sona erdirmek:

oJ\!) [insan] cesedi, vücudu;

. --

çıkarmak, atmak; (bşı) kabul etmemek, red·

1; tutucu( fanatik} mutassıp olmak; JJ~'(bŞI) dağıtınak. saçmak. serpmek; lacı. . -. ağn] dinmek, kesilmek; [ıerı damlamak;

~,ı=..

.. .,.;)nmas.;

~~ bırakılmış, terkedilmiş; kabul edil· meyen, reddedilen;

•

.}>J)

332 #•• ~.; tutuculuk, fanatiım;

mak. fazlalaştırmak;bşden hararetle bahset-

4.Ai1~ ç. J:ıi')~ dinden dönenler, dönek-

mek;

•

•

~~ ::,. ~~ bşin derecesini yükselt• •

•h

..

ler. taraf değiştirenler, liderini yalnız bıra-

rnek; ~ ~~~) bşden elini çekmek, bşden

kanlar; Rafiziler,

uzaklaşma!<; ~ '" ~.ıJI

~i~ ç. ~l;l dönek; Rafizi; asi, isyan-

.. e!J (e!J) (bşı) kaldırmak; yukan çıkarmak, cı, sadık

olmayan; tutucu, fanatik;

a

yükseltmek; (bşi) yükseltmek (yine MEC. örn. fiyatı, düşünce seviyesini]; (bşı) yüceltmek,

paye vermek; (b-i,

J bir seviyeye, mevkiye)

çıkarmak, 'terfi ettirrnek; (bşi, örn. uçurtmayı)

.. .

.,

uçurmak; yukan kaldırmak, çekmek (\

,. -

, .. o

le

•• •

• • <

C!)
... .. .... .. etmek; ~:4 _.a r!J yada( i1i Lı i!~ i

karşı

. ..

b-e

dava açmak; biri ile mahkemelik 01-

· ....

mak; ıJl··.

•

. -- .-.

'"'il dj .

crı..l

,.

gitmek;~)

temyize

... mahkemeSine)

(bşı)

yükseltmek,

kaldırmak; bayram yapmak, kutlamak; ~\) (~

savunmasını

b·i) savunmak,

müdafa etmek; (b-i,

mek;r:!.i kendini V

selamlamak; (bşi) yukan koymak. yerleştir­

büyüklenmek. V

,- -,--

yapmak;

J' mahkemeye) celbeı-

bayrağı. A.:!\J sancağı); (4 ••. i şapkası ile)

...den) yüce görmek,

birine) tepeden bakmak; _

...

~ir! c! j ~mı dik ıUlmak; c!ij (JI

mek; bağlamak; (bşi) yukan dikmek (direk (4J j J sesini) yükseltmek; (bşi, ıJ' ya

•••

kemt!ye) dava açmak,
· 1-'

... vb.iJ;

'"

~lJ..1 hakim~) Çıkmak; dava açmak;~~l

(bşi)

kalkmak, yükselmek; büyürnek, ziyade leş­

kaldırmak (örn. yasağı]; (hOlayl. yan/ışı) dü-

rnek, anmak; (ses, ton] yükselrnek; ~

.. .den) çıkarmak, dışan almak.;

da ı:,r

zeltmek. telafi etmek;


mak. (ı:,r b-den, bşı) kaldırmak; (bşi,

u-"

b-nin) önüne koymak, teslim elmek [raporu

vb.il; (bşi,

J b-e) sunmak, arzetmek; (kur-

...den) kaybolup gitmek. geçip gitmek; . .

. e!J II mas.

' . .. ~Uj":ı'1 e!J ağırlık kaldırma.

halter spo.; •• W J yükseklik; yüksek mertebe; ~L..:.

, .. han) sunmak HRi., (1.1-;; raporu) teslim el-

~)' ESK. Mısır Başbakanının ünvanı;

rnek; (~ •• i2 i dava) açmak; (haberi. hadisı)

~\Jj."ı\ ~) Sayın Başbakan;

"

-

.

··1 '

...

(J >o.

4.:s-

b-e) görünmek, gözünün

C!; [edi!.)

önün~ gelmek;

e) bilincini tekrar kazanmak. kendine .. ,.- .. -_ .. •

,

e!) .,- ..

.J."r.

gelmek d~ 5-~ bşi başka bir . . şeyın üzerine koymak; \...ıl)
bşe vermek; ~L.:. ~

• --

•

e!) bşin önemini artır-

.

~) yüksek, yüksek seviyeli; ali, yüce;

merfu kılmak, asıl sahibine isnad elmek HAO~

(kelimeyı) merfu yapmak OILB.;

.

' A:L)

yüksek (ses); narin, ince, hassas; sanat değeri olan;

"

ıJL.;j\

e::J). ulu. yüce; ESK. Tunus'ta,

.

.. Beyailesinin ünvanı; ~)\ ru..JI ~l....ı:ı •

•

makam mevki sahibi;

-

Ai••-'

.

+-ı

,.

..-

.- ; A•• i)i ıJYALı [yine .

urAl'] güzel sanatlar; j~)ı

~,.,ıı küçük büyük ( herkesI;

333 -,.

dJl daha yüksek; daha ulu, yüce; daha

~)dava;

~),

c!..,.ç. c;'f bayram, kutlama; karnaval; •

y bşe) eklemek ilave etmek; (b·e .bşe)

himaye ve nezaket gayesiyle

ince, daha zarif, daha hassas; •

(bş;,

olmak, hizmet etmek;

beraber yapmak;

. . r} .iç...:.A terfi; <J' ... •

•

bş

ile) birlikte!

e) zammı;

.

ması; tutanaklar •

••

. .. ,. ,.

eklemek;

kibarl naziki

• •

t \.Ai;' yükselme. artıŞ; zam; artma, çoğal· •

••

cb- ı:r t'

~i rak.ım: ... t~;~ ~

•

•

•

i

e ;\

... yükseklikten;

etl~ taşıyan, kaldıran ~l~ 411 vinç, ma· çuna;' tulumba; Wl~ ~ .jı • emme basma • •• • •

w,; fıskiye; .

tulumha; ~IJA

.. U f' merfu .

.•

•

yoldaş

~r.J

J'.i yavaş

merfu DiLB'; ~ .•• LO

seyahat etmek,

__ O

olmak; JAJ)H Y avantajını

bşden)

faydalanmak.

kullanmak;

kollannı

üzerine) koyup dinlenrnek; •

.'

Ji;yumuşakllk, dostça davranma, nazik· .... " . lik; ıJ'~~ Ji)\ ~ Hayvanlan Koruma Cemiyeti;

•

•

: ; 'a~; ç. ı,jLi). •

••

•

••

Ji;. ı,jLi;\ grup, topluluk. •••

••

bir-lik (insan]; rerakat. eşlik etme; ... :iiir...in eşliği,

·

..

yoldaşlığı. rerakah

.

.

ile;

JJ;ç. ı:,U,.j; • ı,ju~ yoldaş, eşlik eden,

HAD';

el....' oÜU e:-'"...ıı = ~L;j1 ~)i bkz. "ı·

(~ bş . ' f" •

davranmak;

yavaş yürümek; ~ljbirlikte

(bşin

•

yumuşak

de) nazik davranmak;

küçük, hakir gönne;

•

•

b-e karşı veya ~ b-e) ••

yararlanmak,

11JN.

ma; inira. yükseklik;

•

JI~ (y

--, . ..:.ıWl,;J1 muhakeme usulü; -. . . . e}.J (~ bşe) büyüklenme, ~ bşi) •

ilave etmek.

."

tarihi; ..;.ıl....ıı..JI...-J' ı.) yU [Mıs.1 ve ll,,:, •

•

bşe)

Y

"

4...AJI.ı---JI ~ y- mahkeme J ",

(hşi.

• f"

WI.".ç. ..:.ıL savunma! müdaraa konuş.

~);

(hşi, y

• •

W.,-ç. dı.,. vinç, maçuna;

•

elmek;

(h-e) faydalıl yararlı olmak, yardmcı

•

••

refakaı

•

..

refik; eskort. himaye veya nezaket için rerakatçi;

ti'.rdavacı HUK.; ;. ,

arkadaş,

terminolojide];

c!.r kibirli. büyüklenen, burnu büyük; ." ~.r yükselen; yüksek; yüksek sesli; .... r:3J.r yükseklik, irtifa; yüksek yer; teras;

eş,

dost;

yoldaş

(Marksist

ortak; suç ortağı, yandaş;

(y .. e karşı) ki bar, yumuşak, nazik; • •• • • ~ L ;.wı okul arkadaşı;

JJ;

•

•

: ; 5_ i~ç.

~i. [kadın] eşlik eden, yoldaş;

. I' •

[çoğ·] ~\..j.r yüksekler. tepeler;

Ji) u

· tV;) ve .j~ •

•

~ veya

J

..

a (Ji;) (y b·e

karşı ya da

b-d yumuşak/ ki bar/ nazik

kız arkadaş,

" .•

ihtiyaçli1.o

sağlayan şeylerin

müştemilat

refakaı

uygarlıkı

arkadaş olmak;

(b-e) eşlik ebnek (yine MZK.);

•• . .•

•

•

,]irJ'. ve ,jlrJ' dirsek;,jl rJ' ç. ,jllrJ' ' _.

davranmak; Jil;(b-e) yoldaş/arkadaşolmak, etmek; (b-ile) samimi/ dost! yalan

dost; sevgili; metres, kapatma;

eden

her biri; ilave,

( bir evin mutfak, banyo vb.);

medeniyet

şeyler;

gereği; rahatlığı

temin

umumi hizmet müesseseleri

•

J') rahat, konfor; bolluk içinde, refah yaşam;

(elektrik, su vb.l; tenibat; tesisat; imkanlar,

.

...

"

.,

- --

.ta\!J, ~L!J rahat! konforlu hayat; lüks;

~ ;;ı.;.ı ~l.r hayatın gerekleri; t.WI J51yJl •

•

•

Ji'.. . .

refah, bolluk, rahat; • ~.i' bolluk/ r.that sağlama; bolluğu alı~­

kamu hizmetleri [elktrik, su vb. gibi]: • • .)!j:dı antım tesisau (petrol endüstrisi);

...

llJlr" refakat, murafakat, eşlik etme;

kın

olma; rahatlatma, bolluk verme;

[iştcn

.. müreffeh bolluk içindeki . , . ~.?i ~ dinlenme bölümü;

4}.i'

..

maiyyetinde yürüme, eskort bkz. J-SI) ;

sonra] dinlendirme; [zihnil rahatlatma;

arkadaşlık;

~L

~~J! kullanım; fayda, yarar, irtifak hak+ kı HUK.;

•• ~1.1" ç. uj- yoldaş. refakut eden; eskort.

himaye ya da nezaket için

.

eden MZK.; yaver, emir

~

..

d-! ~

--- ,

eşlik

subayı

eden;

eşlik

IR.;

ilişik. ilaveli, ekli, bağlantılı;

.

üzerine yaslanılanı dinlenilen şey;

tuvaleı,

destek;

hela [öz!. bina

dışında}:

,

~.

ji) u (OP)

. eYJ)

elbiseyi yerlere kadar uzatmak; caka

i!J u (.iJ) (hş/) yamaroak, örerek kapamak;

:.'

i

"'J i (L...JJ ) ince olmak; yumuşak olmak; (sul

,,..

yumuşatmak; (konuşmasını) tallı

antmak,

i) (hayatı)

bollukl

berekel, içinde yapmak; (b-e) rahat bir hayat yaşaımak; (~ya da

içinde

r:.r b-i) rahatl bolluk

yaşatmakl yaşamasına sebep

(J&. J

olmak;

b·,) rahatlatmak; (~ b·den. bş')

hafifletrrıek,

azaltmak;

V

V

••

mak

•

•

h-nin) moralini

yatıştırmak, yumuşat-

• • • f'

c·! ı:r ~J(i~ten

.,---- ••

•

b-i)

ci Js- U

sonrd) dinlenmek;

f-

J [i~ten sonra] dinlendinnek,

dinlendirici olmak; • ...J1 ve oUJ sağlık,

...

(dil) kullanmak;

(bşi,. metali) haddcden geçinnek; JJI (bşı) inceltInek, ince yapmak; (ka/bi)

..

yumuşat-

(J b-e) acımak, şefkat göstennek;

köle yapmak! edinmek, '.'

köleleştirmek;

.~'

"'J ç. "'.IJkaplumbağa 100:

'.'

'"J kölelik;

~J• par~ömen; ~J•

••

MIS.

ıamhur;

4!1 incelik; kuvvetsizlik. zayıflık; hassaslık; yumuşaklık;

kınlık;

sevimlilik,

tathlık; cana

ya-

• 4. '.lJ.\ 4JJ sevimlilik. tatlılık, cana •

•

•

düzeltmek;

yumuşak bir

dilli yapmak,

J~~ ince olmak; (bşi) yumuşatmak; (b-i)

i'

rahat içinde olmak; #

ona karşı kalbi yumu-

şak; J'J (bşı) inccltmek, ince yapmak; (bşi)

,

dj u (oli), üUj , ~ljJ) [hayatı bolluklberekeıı .

41

(J b·e) acımak, şefkat .

, i'

mak; JI.i'

" ' ' ' , ..

ı-

... 4i dj

saf, temiz, an olmak;

· i' .

satarakl çalımla yürümek; • ,j1 yerde sürünen uzun etek;

yaşam;

:.

:'

göstennek;

[çoğ.ı..:.ıl.i! ...... i1işikte gönderilen şeyler;

... ı..,.~.r

hayaı,

•

•

•

.

--

;

• ı:

'!

yakınlık; J~L uJ [duygulardakil hassa• • . siyet. incelik; ~\ 4.J-? yumuşak kalplilik;

..

ıcı.z-iı,ıl~ R; 4j1jJ lavaş;

sıhhal; kişisel refah,

JJ~ J köle [tek.is. ve cin. is. i; - ç. ~~;1. . J\i. '

• JJ)

335 yassı

düz ekmek: somunu; ince; zayıf, güçsüz; yumuşak;

hassas;

J:i) o~~ köle tica•

temkinli. sauörülü;

.

-

-

•

reıi: J~L ~) fakir, muhtaç durumda; ~) ••

•

•

•

••

tetikte atma;

~) ç. ı..:JU) boyun; (ç. y~;) . ...

akıllı, ihtiyatlı,

kibar,

uyanıklık,

zetim; dikkat;

Şahıs ISLHUK.;

..;.. W)I ~

•

kişi,

.~14J) köprü başı mevzii; - .,

•

•

köle;

.

inatçı; i.:-J)I ~ dikkafalı, • •

J IlA sorumluluk onlara aittir; .. . . ,.- ...

(~\.rJ-I) ~ •. ~'U-\ samimi, içLen, candan;

inatçı; l'fı,;1

~~\~) hassas, duygusal; 6h11~) yu-

JIVU. ~U-! 1'6 .., ,!.i.;..1 bbi çok yakından

,' .

0_.

•• • muşak kalpli. narin, ince ruhlu; ~1.;;Jı ...~) yumuşak

.

-

.. '":-'

izlemek, takip etmek; .ıJ)

kalpli;

.. Ju.r oklava;

;;) daha ince; daha

zayıf!. daha hassas;

olan; koruyan, gözeten; gözleyen; seyreden, rnüşahede eden;

ince, yayvan pasta;

--

,-,... liJ a ("li» [göz yaşlan1 akmaz olmak; lj)1 (bşı) ıöz.1. kanı)

.. .0_

çavuş SUR., ASK.; Jji ~~ onbaşı -

eden;

.

--,

SUR.;

~) vefat sonrasında verilmek üzere ya-

~) lı (y j), ~ijJ) (bfi) gözlemlemek, müşahede elmek, seyretmek;

casus; denetleyen, kontrol

pılan bağıŞ iSLHUK.;

durdurmak. kesmek;

(bşı) gözlemek,

~U) denetim, kontrol; sansür;

....

.,

~}) ve ~}1) MIS. ihtiyat akçesi;

.. .

kont-

"

(bşi) önemsemek. (bşe)

--,

.

~ f ve 4:if gözlem yeri; nöbetçi! bekçi

rol etmek; (bşi) beklemek; _ (y."..J) (/:ışi) kollamak, korumak;

••

~) ç. ~W) tetikte! teyakkuz halinde

h.

Jj f

•

•

:iii) ince levlıa, tabaka; •

umma, bekleme;

kulesi;

..

. " ..

ehemmiyet vennek; (Allah'tan) korkmak;

ı...:--J J" teleskop;

dikkat etmek, dikkatli olmak; ~ ~ ~ f.. ~

~1 ...... gözlem; denetim. murakabc; neıa-

"

... ;

~.,

i...~ ~ J "il birine insafsızca/ acımasız davran·

ret,

mak; '. ii) (b·i, bşı) gözlemlemek, seyret-

ryayıncıhk); kontroıörıük. teftiş

.

-

.--j

ı...:--J

mek, gözünü (b-e, bşe) dikmek; (bşi) fark

.4JJI, - --

~

~i) b-e Allah

•

0:'.'

korkusundan iyi davra.nmak; ~ j (bşi, h-i)

...

-

:

bölgesi:

bekleme, umma;

,.

.

~IJ" ç. iJ~ gözleyen; denetleyen teftiş

kontrol etmek, gözetmek;

(AlIah',an) korkmak;

kontrol; sansür

. ""l<ı)1 ~;

etmek, farlana varmak lbakarak]; (bşi,rafiği, baskı)'ı, işı)

gözaltında tutma; teftiş,

eden,

,.ıj)

müfettiş;

'-."

il

..

kontrol eden; sansür eden;

(,.ıj), ~}), ~li) uyumak; yatmak; dinlen-

beklemek, ummak, yoluna bakmak, yolunu

rnek için yatmak; istrrahat etmek; [fırtına

gözlemek; (b-i) pusuda beklemek:; ~)i

vb.] dinmek, yatJşmak., sakinleşrnek; zayıfla­

(bp) ummak, beklemek;

mak, az olmak; [piyasa] durulmak; ~ .L.J)

-4

1gözlem, müşahede, s~yjr; kontrol, gö-

•••

"

~L ~ [tavuk] kuluçkaya yatmak;

- i.u)

336 (b-i)

uyuımak; (b-i) yaunnak.; Jj:~i (b-i) uyut-

mak;

(çocuğu) yatırmak;

•

yatlş,

o..ü) uyku;

,

uyku;

)lj)

" .)j)

yauna,

mek. oynatınakl kahkaha atmak, kopannak:

~,~ (kadın ile) dans elmek; ~~\= ~~ ; ... ı.rJlj dans

Ulanına;

ürperrnek; •

uzanına, uzamş;

.. ç.

~)dans;

uyku; uzanıŞ; uykuda olan(lar);

••

4..ı:i)

••

, ..,\i)

~ ."il) ç. ~LJ) büyük testi; •• • • "ıj~ ç. ~i..,. yatak; yatacak yer; istirahat

makinası

ile civciv

•

t...=il) ç.

.

uyku veren, "yurucu ıço~.l ı.:.ıl.uf

.ki)

-

,

--

Igöz);

parıl-

~.

ı.#) II (..fJ) (bşi) renk

, dJ) 11; (bşO süslemek; •

•

...,u)ı

..

- --

--

•

dans etmek;

c!~ = ~~ ; i' ., ç. ~j, tÜ1 yama; kumaş parçası;

"""'J

o

o

şarkı vb. ile) _

penmek

mesaj, not; bilet; ku·

gök kubbe;

..

~ij)

\>.} ~) sevincin-

hareketi yapurrnak;

-_.-.-

parsel; alan, saha; satranç

küstah, saygısız, utanmaz; (ç. L.AJ)1) sema,

atmak;~) (b-i) dans ettirrnek: (bşı) salIasalınım

parçası.

tahtası; kağıt parçası;

·

(kalbı)

ür-

.ı;lJ..\~) [lafzen: gırtlağı titret·

.

ahmak1lk, aptallık;

:'wfve ::;.~'f' yıpranmışgiysi; •

den yerinde duramamak. sevincinden göbek

mak,

..

...

G)s•

dans eımek. oynamak;

o

~.~J aptal, ahmak; arsız, edepsiz, yüzsüz•

.)1jf' ç. ,/ _~lf' fressam] fırçası;

...,.:!) /i (~)

,

pon; kefalet, teminat; rik'a hatlJ;

--

:-

c!J lı (U-ü)

•

aptaVahmak olmak;

alaca, rengarenk;

"

beneklemek. benek benek

.ki)l benekli; leopar;

arsa. arazi

renk, rengarenk yapmak;

.

•

şaşaalı, gözalıcı;

J;ti) sı~, derin olmayan [sul;

kapağı;

[kadın), eş;

r::)a (r::) (elbiseyı) yamamak.;

parlamak: [rüzgar] hafif esmek; , dayan, parlayan;

i'

~ .1:,j) (bıı)

-

J\;J) yaş dolu, dolu dolu

,

dans eden; diz

yapmak;

ıJ}) (ıarab/) su ile kanştırmak; J~j [göz) dolmak, dolu dolu olmak; panidamak,

-

Ikadın)

4...cil f dansa eşlik eden

• !- •

•

(yoı)

-.

4..ı:i1) dans partisi;

durgun [piyasa];

uyuşturucular;

"0

. . dans, balo; L.,.::;jl) ~ .r dans müziği; iiJ . . -

" .. ..\il) ç. JJ). ;ı.}) uyuyan; uyumakta olan;

uyku vericiler;

••

·

:

JJ f

rak.kas. sarkaç FİZ.;

~L) dans eden [is. ve s.l 1 i..A!1) ~

i-lJ.; MIS. kuluçka;

!- •

dansçı;

-

çıkarmak;

işsiz,

...:.ıLAi) dans;

~~ ç. ~(.:. dans pisli; dans. balo;

•• • 1 .~, ..ıJ.1 . kuluçka

••

yatan. uzanan;

- ..

i,p~~ köçek; dansöz; balerin; dansçı;

yeri; mozole; • ..ıJ; MIS. kuluçka;

elmek; oynayıp zıplamak; [kalp)

~ j yama vurma. yamama;

-, .

.

..

~j

:i.:.i.;ıı komca nakli; •

•

ı..

,,,:A..-5 r

,

yıpranmış yamalı

giysiler. eski

337 püskü giysiler; ••

;.J~ u ~) (bıı) yazmak; (yazı metnine. harflere)

noktalannı

koymak [Arap yazısının

etmek; ~~i yükselmek, yukan çıkmak; • •• • • (bşe; ıJ..".ıleahıa) Çıkmak, yükselrnek; (bşt,

~ ~ !~i arabaya) Çıkmak, binrnek; (~i ••

ilk dönemlerinde harflerin noktalan yoktu]: •

(atı)

damgaJamaic, damga vurmak;

(işareti,

damgayı, izi) basmak, vunnak, koymak; (kumaşı)

çizgi çizgil yol yol yapmak;

(bşı)

numa-

ralamak; ~~ (metni. harfleri) noktalamak; (bşı)

yol yoU çizgi çizgi yapmak;

(bşi)

numa-

j" ç. ~li~i sayı, rakam; numara,

r\i~~ı

rj

•

•

•

o.

u'\1 -

",,,.ıı Arnp rakamları ı i ,2, 3...1; ;t". l"') • ~ • "0 _ •• veya ~~ ~~ rekor spor, ~l:i W) ~ rekor kırmak, spor;

~~ ç. ~I.r renkli kurşun kaJem; (resfırça;

-ı": noklalama işaretleri koyma; noktaFr lama; numaralama, numara verme;

r;'; ç. ~i;. çizgiiV yol yol bananiye; •• • ',)) o <J), .,.;) (JI ya da ..r bşe) çıkmak, •

. yükselmek;

yükselmek; (JI sayısına) çıkmak, ulaşmak; ilerlemek, gelişme kaydetmek; (JI belli bir

zamana) dönmek; •

J.~ yükselme, ilerleme, gelişme; ~)L

..

"-! terfi, yükselme; ilerleme;

(bşe) tırınanmak; terfi eımek,

yükselm:k; ilerlemek; (Jl eski bir ıarihe) dönmek; ~ ıl.J b-i yükseltmek, ilerletmek;

...

b·i, bşe yöneltmek, cesaretlendirrnek;

..

ılJ i

(:j • i J) (b-e, ya da ı:r bşe karşı) büyü/ sihir

~~ ç. ılJ büyü, sihir, efsun; J.dJ büyücü, sihirbaz;

J~i daha yüksek! üstün; daha ileri, daha gelişmiş;

iıj~ ç.•JI; basamak [merdiven]; asan-

L.:-J;

ma; yükselme; ÇıkıŞ, yükseliş; gelişme, büyü•• •• me, terakki ~ Jı..,.,Jl J.lAiJ ' tahta çıkma; •

.)j yükselmek, ilerleme kayde~ek, terdk.kİ

•

•

J'~ yük~elen, çıkan; yüksek ~eviyeli;

•

üstün, kaliteli, seçkin; li; ileri, ka. üst

eğilim görmüş, eğitim-

ilerlemiş' ~i)' ~L yüksek taba-

sınıf;

JIJ büyücü, sihirbaz;

rY;

•

geliştirmek;

iyileşme;

me; ilerleme; gelişme, iyileşme, terakki; • J.lAiJl üste çıkma, yukan çıkma. tırrnan-

lanmak; )~ yükseltmek; (b·i) terfi ettirrnek, ilerletmek,

...

büyüme,

:ı) ç. ı.:.ı1J.i yükselme; çlkma, yüksel·

•

(bŞI),

yükseltme; (ç. ı.:.ıl_) terfi; destek,

gelişme,

ilerleme;

yapmak, kuııanmak; doğa üstü vasıtalar kul-

yükseltmek;

gelişme;

sör;

I'.~~ mekt~p: mesaj; kitabe, yazıı; sam)

•

.•.

~~i Hint rakamlan ı' ,~,r ... J; rU)~1 • •.

•

.

ralamak;

bir mevki)'e) gelmek, terfi etmek,

Q"

yüksek. ileri, terakki

etmiş [kültürel

olarakl;

· -. , ,,}J

.;AÇıkıŞ, yükseliş;

••

•• •

ı!ı~ i (~j, ~l' j,S'1S'J) zayıf! güçsüz olmak; aZi

338 <

• -

•• <

<-

._."

kısıtlı! yetersiz olmak; ~J u (~) : J.~l !J)

"

~

.

J bşi" sorumluluğunu b-e yüklemek;

silik dikkat çekmeyen; az, yetersiz,

başına

o'JA YJ aklına

buyruk olmak. kendi

. ,.

..

Js- bşe) bindinnek; (bşi, Js- ...e) koymak, monte elmek;

(bşi,

j~)zayınık, güçsüzlük:;

J ...e, ...içine) koymak, yerleştirmek. sok-

j,ÇI,S'J ft"; alçaklık, düşük olma; yetersizlik,

mak;

. .tS)!

i

•

~ kadınlar tarafından büyü vb. •

yapılan

ı..:-S,; a (y.rS) Qıayvana, vas/taya) bi ornek;

bşden dola)'ı); (bşe) girişmek. kalkışmak, tılmak [MIS.

yeni bir

işe}; (sııç.

rnek; [öz!

hayaıI

(bşe)

ka-

günah) işle­

hakim olmak;

•

_

_

_

...

(,"IJ:.u1 i/acı) hazırlamak; ~_s') (b-i, ...e)

.

.-. V ...

~~

yapmaya bırakmak;

den) oluşmak, meydana gelmek;

~(,i birikrnek,

üst üstte binmek;

(sııçit, günahı) işıemek,

eseni yapmak; aceleci!

- -

sabırsız

day·

ranmak; Ö)'-:-JI~) arabaya binmek, ar'dba

irtikap etmek;

~\ ~~ •

•

haddi aşmak. aşırı gitmek! olmak; ı...;-S)

i~~ı

•

aşın

gitmek; •

•

~) biniciler. süvariler; kafile; maiyet;

Unsan) topluluk, alay; .0, __ , 'i ı.,s')ç. "-''-• diz;'..,.s)ı -"I dang,

..,.s)

şiddetli

marsal ve ,

,

__

.ı.:Jt.5) ç. ~J üzengi; (ç. ..:.ıt. ~1..S),

.,.$~) binek hayvanı ;~ ... J :,A_S')ı ~ . ., . ...e vannak; ~15'! J .JA birinin peşini bırak. ..

jY-\ büyük! aptalca bir hata yapmak. işle­

nin goıü

rnek; saçma sapan! abuk sabuk bir kışmak;

- o

JI,.i;-)'1

•

••••

•

işe

kal-

•

••

mak, kaybetmek,

başarısız

• o o

•

olmak'"

yanlış

kapalı

J )~ n; biri-

takipçisi olmak.;

,.

ı.:J.F) binek hayvanı; •

~ ~) yanlış tarafı ıut-

veren bir

humma türü TIP.;

mamak•.izinden gitmek; ~LS"~

r

.~

;ıdclc ağrıları

uçak ile gitmek; uçağa binmek; ".0.. . . _. _ J;.ıJI ? ~) sert davranmak; ~ ~)

• •

(bşe)

girişmek. kalkışmak; ~ ı1k.:;. ~~, bir şeyde

i

ile yolculuk yapmak! gitmek;

~~,

i

~)-I4J Y ı..:$) büyüklük taslarnak; ~) 1. ' '-ı--I. C!)1 ~~ rüzgar gibi geçmek; "'--"i)~) aklına

. . ,.

•

~L riskli bir işe kalkışmak. katılmak; "

.1·

i i

, ~1 ı..:$) deniz yolu ile gitmek; ~) ••

o

diğini! canının istediğini

(b·i) takip elmek (b-nin) peşine düşme~ (,,-:-,

• o _

(bşi,

bindinnek;' 01JA J "'--"i) ı..:$)' birini dile-

,,

•

•

ıo

kurmak, mome eLmek;

""'-ı-""

tedavi MIS.;

. 0...

(cihazı)

~i cümle)'i) oluştunnak, terkip etmek;

kirayetsizlik; silik olma, dikka! çekmeme; , .,

• •

• , ..

•

yerleştirmek, oturtmak:,

.,

..

•

isteklerinel hevasına tabi olmak; ~J (b-i,

kısıtlı, sınırlı;

ile

••

,1'*1 ..,.s) ya da
esen! yapmak,

~~ ç. .!.IIS'), Ü~ zayıf, giiçsüz; ince, • •

2~.J:

.h

hava yolu ile seyahat etmek;

" 4S"J zayıflık:, güçsüzlük; cılız;

•

,.

..

i

•

A-ı.F)ç. ~ıs) dişi binek devesi;

.

ı.:JjS')binme [hayvana. vasltaya]; [vası-

•

ata oynamak; J1JA~1 ~) korku tanımamak:

tayla] seyahat etme. yolculuk etme

"-!

.. §)

339

..r-:ıl- denizcilik; ~I-*l '-:"§), .havacılık; ,

i.. maiyet; .01$)1 ..

-

binici, sÜvari. jokey; ~

~

JI$)

•

ıO'

•

ii

-

.,.

J.!)L.. a~~ veya ,

"

_

alışveriş, piyasa!;

"

ıJ\$")1 o.f ~ ..:.ı)\...ı'insanlararasında meşhur olmak;

-, -

J J' ç, .,sır gemi;

- ..

.. ... ~ '!ıu....,sr

.'-

buharlı gemi; ıI~ ~ r

.. . ..

'-!-!J~

. , yelkenli gemi; '. eli

. ji:JI .

. ç.

(eknesi;

..

. ~.,.

- ..

savaş gemisi;

...

-r'r!" Y f

...

~.;- balıkçı gemisi,

ma; kesat olma; ..l5"1) durgun; ağır/ cansız davranan, harekelSiz;

?) u, j <;f)

(bşi) yere dikmek, çakmak; (bşı)

sağlam! sıkı

şekilde oturtmak, yerleştir­

bir

mek;)"~ (bşı) yere dikmek, çakmak; (bşi)

~.,. şilep. yük gemısi;

-

...:.ıL araç, vasıta [otomobil vb.]

yerleştirmek; (bşı) sağlam/ sıkı

bir şekilde

oturtmak; yerleştirmek; (bşi, düşüncelerini

kara.,ıan;

~\;. ,

~

ç. (tL.". denizci;

'

.r ç. '"'= _ -- f

~~ ,

J.,5) durgunluk; cansızlık, ağır davran-

-

_

~ devriye teknesi;

Y

,

~;- [suçu! işleycn, faH, irtikap eden; " J5) u (.).,.s) harekelSiıJ durgun olmak [yine

,

y\S'~ J

"

,

<ı-o

LI

mas.;

montaj;' yapı,

<-

konsantre eunek; ;).J yoğunlaşmak;

hazır!

oluşum; (ç. ~1J"1 deyim; terkip DILB~ "

...de) yoğunlaştırmak, toplamak, •• - -

1;).J

[atJetizmde komut]; P~l yere dikil-

<J bir yerde) sabit kalmak.,

~.i [na't] yapısal, oluşum ile ilgili;

mek/ çakılmak;

ylS:J)\ (günah. suç] işleme. İllikap;

kalıcı olmak; (~ ...e) bağlanmak, (~

-

:

,,

~1) binici; [vasıtadaki] yolcu; (ç '-:"IS). -o ,

•

ıJl$;) binici, süvari; (ç. . ,. .

yolcu

J

ylS") (vas.ıtadaki)

~1)'.ı.11 ~L) bisikletii;

y ~~ ç. '-;-$1.". binek hayvanı; ., . •• •

...de) sabit kalmak; (~ .. .i) temel kabul

etmck, dayanmak.: (ı) konsantre olmak;

(J

de) yoğunlaşmak,

e) çekilmek (örn.

• •

yerçekimi kuvveti ile];

-

?J ton; ~ p) ara, istirahat, mola:

..:,..1.$J" elemanlar, parçalar, unsurlar, bileşenler [ÖZI.KiM.];

. - - . jlS) ç. i.rS)I, lJI.,;--S') ender bulunan,

, ,

(Js:- üzerine) kurulu, yerleştiril· miş, oturtulmuş; (J ...içine) 11"; [içinde] ı...:S r

kurulu, bina edilmiş; meydana gelen;

V .. .den)

bileşik;

kompleks;

bağımlı;

_.. . ,

kompleks PSiK.; ilaçla tedavi;

ç ı...:S~ ~) bileşik faiz; ı.J~ ~;- kimya-

-

~ j$) ç. )LS') define, gömü: dayanak, des,

tek, payanda; direk, sütun, dikme; bUyük kaşık

. :?;-

[destek]; ,

haliıa, bileşim;

.....

,

minerdiler;

oluşmuş,

(ç. ...:.ıl) dcrleme; bir bileşik KiM.: alaşım,

.. . .

,

'

,

ç. :f1~ sağlam yer; istasyon, mer-

kez; karakol, nokta; merkez şube; birinin

-"

saL bileşik; ~ ~;- aşağılık kompleksi; •

asıl bulunduğu

yer; mevzi; merkez büro;

340 karargah; santral {telefon]; [daire vb.ninl merkez. odak; [sosyal, eknomik, vb.) statü;

IJ'""'L.1 jS f temel nokta, --

konum, mevki;

"

. :f-.J'-

-

başlangıç noktası; ..,..,ı.r.l l

polis karako-

•••

• •

~) u (JILS)

uzaklaşmak; dörtna1a koşmak; (atı) ~örtnala

-.•q koşturmak; ıJ:S'1) (b-ile) yarışmak; ~ :J bir yarışta rekabeı eunek; hız ile koşmak;

,

lu, merkezi; i)b"jl:? ~ merkez büro; karar·

,,'~i

gah;

.. -

.

;S; hastalığın

merkezi; •

jSr

_o -

~Ü~i yayın istasyonu;~).f f merkez

~üro; i..ı~)ı :ıS';

yönetim merkezi;

•

~\ L4.J Genel Kurmay

• •

MIS.;

. '

j;' •

••

~\.&.-? .f.;-

..

jhJı çocuk sağlığı merkezi MIS.;:rS.ı-' _. ö·..1:!~\ J::.Jı demiryolu merkezi; rS.r"

•

•••

•

..k~\ polis karakolu, polis merkezi; jSf

•

••

•

LJ'!' ~: parlamento, meclis merkezi; j-Sr

..

~,FJ\ elektrik şebekesi;

-

~ jS.r inat] merkezi, merkeze ait; ilçe

•• ile ilgili; ~.f f

JPIS) yarışçı; , ı.i' §) hızlı. ayağına tez; ,

- --

r!-

)a

•

.. JS') u (j5')

;.s-; u (1.) (bşi) biriktinnek. yığmak; ~IJ' ~~1 = ;.s-ıj ;

"'-J.yığın;

merkeziyeıçi

. ~.f f merkezileştinne; merkez durum,

~lS) yığın; küme; bulut yığını;

/J' ç ..,1;. akü; . -

.r ~ ademi merkeziyetçi;

0-

(".i kUrma, yerle~tirme.

.

-

oturtma; '

stabilizatör, dengeleyiei TEKN.;

,

--

}"i j

ortak merkezlilik;

. j t.S:J)1 destek; -

}"~ yoğunlaşmış, bir merkez çevresinde toplanmış. birikmi~; yoğun.

konsanlre;

}"i? ortak merkezli; •

••

,rS) => ..,.5J)~ aksilik Çıkmak, bir şeyler ters gitmek; bozulmak.

dayanmak; sakinleşrnek, sükun bulmak;

(Jl ... e) itimat etmek, güvenmek; dayanmak, bağımlı olmak , ~

, ,

Vi .... .. e)

J-4 1 JI r:f)

. sakinleşmek; r:f)1 (JI b·e) güvenmek, iti-

mat etmek; [başka çare kalmayınca] (JI .. .e)

, ,

-,

ı-S1jbirikim, yığılma;

-" JJ uve JJ o (iJ rS) (Ji ...e) yasl.nmak.

,.-

•

. . yoğunlaştırma. konsantre etme; ~rl l j4;j

(b-i, bii) tekınelemek;

..4IS')- tekrne vurma;

,

-

-

w) ç. ..:.ıLı6") rekat; - " ~\) ç. c!) yere eğilen; ruku eden;

(yönetim);

konum;~.f


-... r!)ve e)'(b.ı) dizçöktürmek; " ... '

'J merkez kaç. santrimj (kuv.

vet); merkezi olmayan, ademi

• •••

.

birikrnek. yığılmak; [bulutları ıoplanmak;

.-

•

.- koşmak. acele eunek; koşarak

- --

yozlaşmak. soysuzlaş­

mak; körelme. zayıflarna, büyümeme;

baş vurmak, müracaat etmek;

..

~~ ı:/.r.

güvenilir. itimat edilir; emniyetli;

..

., uL.S")l

,_.,

~),

(JI ... e veya ~ üsrüne) yaslanmak;

J) ç. köşe;

kuytu;

.

destek. dayak. payanda;

ıemel, asıl,

temel prensip;

(çoğ·)

C:>\S) kurmaylar ASK~ temel bileşenler. ele-

341 •

i

i

_

Oı

'-:""";-llJLSJI genel kurmay ASK~

manlar;

.0.

Oİ

o• •

0-

• • •

• o.

•

~)

•

."

--.L....t) göz illihabı; göz hastalıg;ı; ~ J......o)

•

•

...

10.

A.ı? köşe alışı, komer;

: :j.".5") •

.~

ağırbaşlı, sakin;

- --

manı,

"

~~~ ç. oJ..~i kül; ~~)i J ~ {Iafzen:

ıJ\S) itirnaL güven;

küle üflemek]

0

rj u, i

_

_

.'

çürümek; bozulmak: ~J çürümek; bozul-

mak; tamirel onarıma girmek; onanın;

nallamak;

4Ş~\..) gri; gri renkli;

•• ~ j kül elme; ölüyü yakma; •• j-t) u, i (j--t) [öz!. el ile i işaret eımek; göz

rj, :c:J\.;,..,t:jl rj diş çürümesi;

kırpmak; (JI ...e) işaret etmek,
....) ceset; kadavra;

göstennek.; (Jl bşı) simgelernek, remzel-

10.

• •

"

~~ tamamı,

. "f. bütün Suriye; lt:--

hepsi, bütünü;

.'~).J--4'

çürümüş

.,

rnek, cJI bşi veya

kemikler.

sembol, amblem, remiz; gizli ••

ıŞ

., ..

....,.,.. ç. ..:.ıl. onanm; tersane, dok mN.;

~.J ç. ..:Jl- onanın, tamirat. tadilat, resto-

(e-ı) (b-i) (mızrakla] dürtmek; [aıl dört•• ~) ç. c.l-), C.L.,.)I mızrak, kargı; harbe, •

•

-

cirit, sınk. direk, kazık

..
.!.-

~)i ~) cirit SPO~

c.l-) ç. 0_ mızrak taşıyan, mızraklı;

,

~I)I

ArklaruS ASlR.;

_ •

• ••

u, i

(ı"..ı--)

(b-i) gömmek. defnetmek; •

•••

(izlert) yokelmek, silmek; ~)\ : ~J' •

nala gitmek;

;

jyl) ç. ";:-IJ) örnek, nümune, model; ı.r)

••

,

t) sembolik, remiz nitelig;inde; şifreli; , .. J

rasyon;

işaret. şifre;

..:.ı~r) şifre, kot;

•

"

ile) simgelernek;

kinaye, ima etme; kinayeli hikaye; bilmece;

rı.-) çürük, çürümüş;

a

J bşi Y

" işaret. [harekeı vb. ile]; ima; rj ç. j.J-")

~) çürümüş, bozulmuş; [çoğ.J~'--)

~J

pire

•

qo). A....r } (bp) onarmak; _ i (r). L J ) ,. .

.'

yaramayacak bir

şeye kalkışmak, ""abesle iştigal eımek,

"

.' rj

faydasız. işe

• •

i §) ç. ..:.ıl;') küçük bakır cezve SUR.; .-

göz doktoru;

.ı..)1 gözü iltihaplı;

•

•

'

•

••

~i,.,.. nişan. nişanlanma nıN.;

•

-

:-

kliniği'

.l.:'••) gözü iltihapıı;

J ~ ç. Jl.;- çamaşır (elmesi, leğen; -••

u .;~.

4Ş~) ve 4Ş'!"') ~ göz hastalıklan uz-

ıJır) itimat, güven;

..

-... ... trahoma; ....)1 • göz

~:-.

ıJ:Sı sağlam, emin, güvenilir; vakur,

•

, ..

(bşı) yakıp kül etmek; .ı,. j yanıp külolmak;

may başkanı; lJlS'/11 ~J sağlam yapılı; •

[göz) iltihaplanmak, şişmek; .ı...)

•

~i 015) ~; ~I oI5)~) genel kur•

.l.:') o (.L....t)

.,

•

~W\ ~ (suya) batmak, dalmak; ,. ı.r) ç. ı.r y) . ı,r\..)\ mezar, kabir, sin;

...

,.

LI" yı) ~; ••

J--') u, i (JJ;) (bşı) parmak uçlan ile almak; göz kırpmak;

•

342 ..,.La)::::) ...~~

J--J konjonktiv iltihabı TIP.; t.;....J göz kırpma;

.;..) ç..}J') küpik; ••

(l

(ıJVOJ) aşın sıcak olmak; ••;a..:;} dolayı

tasadan

düşmek;

bitkin

.p)

V .. .den

kavrulma, yanma Löz!.

.

.

•

)U4

,

Ol

•

-

ıO

,w..)ı cr' vey"w..)ı cr' .r.~'

i .

•

•

••

Ramazan

ayı,

.hı ç. ~ı) duı

..

J-"). u CJ-) (b-i, bşi) [bakışıylaI izlemek. SÜZ,. vazifeyı)

bşe)

gözlerini dikmek;

(işi,

ihmalkar bir şeklide yapmak; (b-e) •

kıt

kanaat geçinecek kadar vennek;

fırsat)

beklemek. koııamak;

...

ı.Y) ç. J\..)l son nefes; kıı

,

yaşam

sünnesini

.J") ~\

-

i ı.s-)

sağlamak;

ölüm döşeğinde, ölümün eşiğindc,

-

4u"':! ~La) el bombası (ç. ul.);

ve ır)1 ALF.BKZ-;

.- ~L.:l) - - (bşi ya da y

i (l$").

(bş;

veya y

.

(b-nin) açlığını bastırmak! yatıştırmak; ~ ••

2.:.r-)l

bŞl) lişe

~)..l-..ı (b·i)

o'

<

veya

- .. -

.

Iı;,ıLo) Icin.is.; lek.is.;1 narBOT.; ~L.) ıopuz,

J-" .J(bşi.

kanaal geçinecek kadar vennek; (b-nin)

sade! süssüz bir

- ,

baş [terazi);

9. hicri ay;

{e,kekl;

--,--u..)ı ç. u..ı)ı ve J-l)l dul [kadın]; . : -.}; dulluk, dulolma;

••

rnek; ..;-) (b-e.

--

-, -

,ııs-

süne kaçmak'" denize düşen yılana sarılır; ..

JL.~ kum falı bakan;

,. "

)1.:.1~ içine düştüğü kötü durumdan daha kötü-

ıjw:,..)

~)~L...ı

(na't] kum ... , kumlu;

J-) hir şiir vezni;

- . ..

0.

.

kum saati;

[güneşten] yanmış toprak; )~\

$.\...a..o)

.'

ı.f')

aşırı sıcak

sebebiyle ve toprak için}; i

üzüntü,

J için) tasalanmak, üzülmek;

dolayı.

amacı ileJ

h=j.~i ; . . ..hç· Jloe kum; ,l-)I """' veya..".r'" ." J-)' remel, kum falı; .. "- - -

.

..,.,..) çapak; ıi'=-")

üzerine) [kurutma - .'-

kum serpmek; J-o)1 dul kalmak! olmak;

••

•

(bşin

/ışı) fırlatmak,

~ bşi) uzağa

(bş;

(bş;

ya da y

ayınnak, ıskarıaya

çıkannak; aıeşlemek, alış bş

savurmak;

atmak;

yaramaz diye)

bşı) atmak;

yapmak; (b-e y

ile) vunnak; (b-i. Y bş ile) suçlamak;

(JI .. .i) hedeflcmek, (~\ .. .in) niyetinde

...

olmak; (ıJ::-! arasına) anlaşmazlık sokmak,

.---,-kargaşa sokmak; ~ ı$)li ~ ola) birine ateş . - -- • • •

açmak; ~. _ J~ ı.s-) falcılık yapmak; ı.s-'j

son nefesinde;

•• Jyf (birisinin bakışıyla] izlenen; dikkate .:.ı..)

alınan;

önemli, mühim; gururlu, mağrur;

::::) .:.ı..)ı grileşrnek;

.

- .-

.

.:.ı..)ı müe. ,.ıs;:,.) gri;

-

-

_.-

~) ç. uL, jLa), j\..)i kısrak, zayıfkişi;

0::.) grilik;

birbiri ile

aıışmak;

kendini tjı:-

kendini yere

aımak;

... e. üstiine) fırlatmak., atılmak;

(J bşt) atılmak, hemen dalmak, acele etmek; uzakJaşmak; [haber, bilgi vb.) (J' b-e) ._-- -- --gelmek; y..ıj ~ ı.s-I.J b-nin ayaklanna "- - -"- - - kapanmak; ~i)j ı.T--! ı.s-1.J b-nin kollanna, - .

343

....

_

..

,.

kucağına atılmak; I.A~ ~ ~\.1 ~l,c. uzun

i._ _..

zamandır içinde yalan bir duygu; \:.:ll

u--\;

... -u\-... dığına dair söz, bir şeyler duyduk.

..:.~)

kendini

(yatağa, yere vb.e) aunak;

<,}s:- ...e)

(~ b-nin üzerine) atılmak, fırlamak;

V

ses;

yankı;

çınlama, tınlama; OJ

••

iJt) ve iJt.". çınlayan; yankı yapan;

,,-

kulağımıza bir şeyler geldi, çalındı; ~)i

bağıran;

feryat eden,

- o·

.4jt)diyapazon

...

..

.

müz.;

~ )I ve ~)i AL.F.BKZ.; - o-

~)=> ~ )(b-nin) başını döndürmek,

sersemlet-

•• - • _. o-

atılmak,

...e •... içine) yatmak;

-,

,,JI ~)~

dalmak; yüzü koyun

(J.&- iiurine) uzanmak

d')~lyere uzanmak;

·.

.0... .. 1$") mas 1t ~ ~~,
• •

",,;ıı d;sk atma ,PO; kurşuna

""l.P •

l

dizilerek idam;

~)bir alış, alma; alış (silah};

•••

j

- -

Y)

YJ

-

başan

ile

~ıç.

· ...s-;-

karşılaşma anında

sersemlemek. başı dönmek, yalpalamak, sen., • • • •

söylenir;

"-

.-

Ç}\f amaç. hedef. gaye; kale spo~ -o

d'

ıf.rJ! kaleci SPQ.;):.:J1 ır.r görüş alanı,

W.". prnva. geminin baş kısmı; .

=>

",i,j)

menzili;

..

genişlik, büyüklük;

1\) ç. ou) atan, atıcı: nişancı; nişancı er ,

SUR. ASK"; ~')i Nişancı rakımylldlZl ASTR.;

~i ~') alev silahı ASK"; "

.. . .. . tır gen;,; :-'1}>~I""'Ir"-" çok gen;"

uçsuz ,- i·

.

bucaksız;

~ )ALF.BKZ..;

,-

u) i

~) çığlık atmak. bağırmak. çınlamak;

yankılanmak; tınlamak;

,-

(suyu) bulandırmak; (gAzlen)

",i....i)

tuyku]; durmak. kal·

mak. devam etmemek;

~

.4j) çığlık; çınlama; yankı;

--

-

., o

...

.. .e) bakmak, ' ..

J' )dı Ji) ...e gözleri·

.-ni dikmek; ıJi)1 (suyu) bulandırmak; --

ıJi) bulanık,

r) => bşı)

,

,.

ağırlaştırmak, çökmek

ıl'; genişlik. büyüldük

·

...

,

menzi! [silah içini: mesafe, uzaklık lJ")b-

görüş

coşmak;

den geçmek;

bir bakış atmak;

\!t.) av;

-O,.

I"

delemek, sallanmak; .ul.k&.\ ~.; kendin-

• •

• ••• • i;. ıY beklenmeyen umulmayan bir

•

ri)

r

naunak,

. o·' coştunnak heyecanlandırmak; ~.i

••

)1..,.fo l..... 1

••

•

"

rnek; (hp) sallamak; 1 .uıJ::..I ~) kanını kay-

çamurlu [su];

~) ve ~ ; (y şarkı) mınldunmak; (y

nameli söylemek, terennüm etmek;

-... ~:;ç. ~'.i şarkı; şükran ve sevinç

ilahisi; name; küçük

(j)Ve

şarkı;

..") u (iJ) ." (JI bşe) bakmak_ bakış

-i)

almak; (JI sou) kulak vermek;

.'

V

...1)

görmezden gelmek;

.

,

ıi) =>

..;)ve ~)i (b-i) memnun hoşnut etmek;

'--;-A) a

(b-deli) korkmak;

-

-" ('--;-A). '--;-A). <'~.A".))

korkakı

.. . ~L.:- "'="""') -

,.

ürkek olmak;

. ., .

.. .

bkz.

~~; ~ )(b-i) korkutmak, ürkütrnek; huşu

-

,

.. -

.

vermek; ~),= ~)gözünü korkutmak;

.

.

-

yıldırmak; ~.J (b-i)

tehdit etmek; rahip

344 manastır hayatı

olmak,

sünnek;

~~ ince; zayıf. narin; keskin;

.. JI.ııı )111" mas.;

•••

~)

korku; huşu, haşyet;

••

..rj korku;

i

ıJ,;t.~ ince;

•••

..:.ı~) aşın korku; ~)

ciddi,

vahim;

terör, terörizm sIY.; sabolaj; • ~u.J' (s.) terörist; (ç. üJ'-) terörist;

[iş

kadın.

Y

JA ~ sıkıcı,

[vücutl

rahip olmak. manastır hayatı sür-

}..

--

"

.....:.) ç. .ı.\>)1, .lu), .lu1),ly.I) [insanı grup, topluluk, cemaat;

~J

.r

...

u (Aiı..J) ince olmak;

[kılıç] kesicm olmak;

[öz\. MEC. ı keskin yapmak, bilernek. keskin-

leştinnek;

'ı

. . Oı

.

",

•

1 ıJj~1 ı..AAı)1 (u"MJ .. .in sözlenne)

-

- ,

ı

.. •-

kulak kabartmak ... (Ji)~ e-l1 ....)1 ... , kulak vennek. dikkatle dinlemek; ~)

ince;

. '

gevşek, yumuşak; şışman, ŞIŞ;

i.A) ç. ;ı.1' r~1 hafif yağmur;

-~ ~ ç. ~'.;- merhem; krem; .

,. , a ~J) (bşi, ~ b·e ya da b-e) rehin,

depozit olarak brakmak: (bi/ıayı, mü/kil) ipo-

.

(~~) ve ı.,.ıi.A)1 (bşi) inceltmek; (bşi ,) i

~

j)

..kA) ç. J,\A1 deri peştemal;

,...A.:l) a

11";

-

~) a (.kA) (bşi) yuıuvermek;

,

şişman olmak; ~ j

yük vb.);

lop lop olmak;

...LA j şişmanlık, şişlik; ,

Y) ve ~\.:A) rahiplik. manaslır hayatı; '"

bunalbcı (sıcak.

j:l) gevşek! yumuşak, lop lop olma;

, .. -

..

•

~~ a (~~) yumuşak! gevşek,

JAJ" korkUlan. korku veren;

.

ağır yük

vb.); •

..:.ıl manasıır hayatı yaşayan

•

mek HRI.;

sindinne;

~if genç, delikanlı;

rahibe HRI.;

~"f6) ~ ıJ?'.J

erinlik, ergenlik çağı;

•

rahip HRI.;

ç.

buluğ,

b-i şiddetle çekmek;

Jb~1 zulüm, baskı:

HR!.;

ç. ıJ~) manastır hayatı yaşayan

. ai)

sokmak; (b-e, ybş ile) zulmet-

~.l.:o:-

mek

•

..

ennek; delikanit! genç olmak;

.. ..aa)l-..

lülüğü albna

wlf

~.; manastır hayatı

•

buluğa

~~1 (b-i, bşe) zorlamak, (b-i, bşin) yüküm·

sabotaj, baltalayıcı;

kişi,

1 ~l ro...iA.;- hassas,

J.~ a ~~) (b-e, bşe) peşinden yetişrnek. (b-i, mak.;

ylJa~1 korkutma; yıldırma; tehdit etme;

~i)

k'eskin;

•••

bşı) yakalamak; JAL) (".yaşına) basacak oL-

~j ft mas.;

,

•

duyarlı;

korkUlan, ürküten; huşu veren;

agır,

'

tek etmek; .:rı'J (b-ile, ~ bşde) bahsel iddiaya ginnek/ tutuşmak; ~jl (bşı) rehinl depozit olarak bırakmak; ı.:.~,j)' (bşi, ı:r bden)

rehin! depozit olarak almak; (bşı) rehin

bırakmak; (bşi.

y ...e)

•••

şart koşmak; ~)\

.

...

,. . [ediL.ı (y b-e. bşe) bağlı olmak; ~ ~J~

kendini rehin bırakmak veya kendini ...e

345 , adamak, vakfeımek;

rJ't.r-!(b.den. bıı) de·

pOZil, güvence! rehin olarak istemek; •.

, . , o'

~/ipotekli alacak sahibi: tefeci, rehin-

le ödünç para veren;

.-

_

..:r)1l mas.; (ç. ıJ JAj • .:,ıU JA). u\AJ) rehin;

ı...) u

( Y')

..

<JA)

eşkin, rahvan giunek;

••

depozİt;

•• ıJ-")

ipotek; ... Y •

••

•

Y')sessiz, sakin, rahat, durgun; sessizlik,

güvence (y ... için); rehine, tutak;

•

... e

baAIı.

bağımlı;

••

.

... ,j-A) Imeb. mud. kuL. J .•• süresince•...e

-

bağlı.; ...e göre;

~

..:.ıl; JA)I

.' .

J...:-- emanetçi

.. )UI ,jA; birinin emrine amade. · - .. .. . .

huzur, rahatlık; (ç. ,,\.lo) tuma ZOO.; 01J")eşkin giden (at]; binek au;

.....

,

ıJ.fA)ve ıJ Y' j [atl eşkin, rahvan gitmek; • ••

~lJ"Jbkz. J");

dükkaru; A.:i •

•

•

birinin emrinde; ...:i ~ ı:.i'*) b-nin hükmü,

. ... - - .

hakimiyeti alıında; ~~ ıY') ılı bu şuna

.

. ..VA)- 4lL-Jl -" .. o konuyu dik-

bağlı[dır]; ..... l.:Aıl

_.....

.. · ,

,.

kade inceliyor J}~i ı:l'J~'

,.- ...

,..;

. ,

t.)J' veya -

J}.ı:JI ıjA) JA:'L soruştunna için göz altına

•

•

•

alınmak.

verilen; (y .. ,için) güvence: (y ... den) so-

.. -- .

... e bağımlı;

"':"'l)\(sütıi) kesilmeye bırakmak; ••

Y

[meb: mud. ku!.1

~))ruble;

. ,

L•.l)rupı;.

,

Lo)lUofa;

, ,

j, Ju)roboı;

( ..:.ı)

birine bağımlı olmak;

• •

dışkısı! tersi

rehine, tutak; ipotek; •

wl:.)bahis, iddia; rekabet, çekişme; ,

L( (L)

[at, deve, vb.];

tL~ u ((LJ~) yayılmak, yaygınlık kazan· piyasası

.:,.AI)ipotek eden, rehin alan; sabit, muay·

la olmak, talep edilmek; [piyasa) canlı! işlek

kalıcı, de~işmez; şimdiki,

••

••

hali

hazırda •

uI;!I";J};JI bu şartlar; lJL.J.I

"':'" r rrehin, ipotekli, güvence olarak

..

(J biri için) elde edilebiiirI buluna-

bilir olmak; (.lJ..s6ylenrileri, haberleri) yaymak, çıkarmak; (bşi,para) tedavüle sokmak;

,

bırakılan; (O.:J ... e) bağlı ~

olmak;

olmak, iyi satmak, revaç·

•

1aıl)1 bu durum: statüko;

. J.. " 4i Y'.r---- )ı---~I

(bşı)

piyasaya sünnek.

sauşa çıkaımak; (bşin

ya da J bşin) saıışını artırmak;

_

lfıü)4 herşeyin bir zamanı vardı; •

ç. ~IJ)I hayvan

mak; [mail

olan,

-

iJ

•••

i:A\';-bahis, iddia;

yen;

•

•• ~L) u (~J..ıl dışkı bırakmak, terslemek;

••

..:.ıJ) [ein.is.; tek.is.

Y)ç. ı;,..J\.io) rehine, deposiı, güvence; •

süt;

~\)kesilmiş,lsüt); • • •• 2",:", J)ç. yl))\ Fr.> robdöşambr,

4 ) 0LS birinin yükümlü·

lüğünde olmak:

))kesilmiş

, ..r"Jı'fl,

rehin, ipotekli, depazit olarak

bağlı

Y))ve

•••

'" Y;ipoıek (senedi];

rumlu, mesul; (y ...e)

i( '-;OJ)

,

~))uyurgezerlik;

hapsedilmek;

~)

. yı) u (y);) (süt] kesilmek;

..

_

•

(I))tedavül, sirkülasyon; revaç. piyasası

346 olma;

satışlar;

katılmak, muvafık olmak;

• o-

i:,JJI daha yaygın; daha çok satan, rayiçte olan; •

•

rI:'!!} yayma,

çıkarma; satış, dağıtım;

promosyon;

satış artışı,

lanılmakta

olan;

yaygın,

rayiçte,

satışı

işlek [iş,

piyasa};

uluslararası;

bilinen,

canlı,

olan, iyi satan [mal];

•

c\~ u
ara vermek;

[hava] esmek; (kalbini,

- ,-

ruhunu) canlandırmak, hayat vermek; ~)

(b·j) istirahat ettirrnek, dinlendirmek; .,0,

(bşi; ,,_

gözlerini) dinlendirrnek; ~

.-.d"- kendini rahatlatmak; b-i rahatlamak;

.ı....,..Aj

-

rj)

..

c.)I~ (b-e) geceleyin gitmek; (~ iki şey arasında) Sintiıl dönüşümlü! münavebeli

ola-

..rak değişrnek; tJ)' kötü koku salmak, kötü .

ıY

[i)

(b-i) istirahat ettirmek; (b-i,

...den) kurtannak, serbest bırakmak; (b-i)

yatıştınnak, sakinleştinnek; (b-i ,-!ile) J

dirmek, mul1u etmek ~ ... ıY 4

.

•

sevin-

'"

,.

••

ei cl)1

.

...den yana rahatlamak; t~; (;i.;.- ).ı;l~ vanti· •

• ••

•

••

(aför vb. ile) serinletmek; t)l;: (~iki şey arasında) sıralı/

V

rahata kavuşmak; mala,

den yana) rahatlamak;

...den) kurtulmak; istirahat etmek;

V

<JI ...e)

(JI sebebiyle) mutlu olmak;

tL) şarap;

...

kakmak;

••

leşmek; rahatlamak,

başlamak; (~~

-,

•

(bşı) koklamak; CLr~ sakin olmak; sakin-

•

ç.

•• • •

••• hizmetten hoşlanmak; tJr~ soluk almak;

gitmek; [kendisinden sonra muzari fii! ilel

örn.....

(J veya Jl bş sebebi ile) memnun , .

güvenmek, itimat etmek; (Ji ... e) sevinmek,

•2<:))• FT.> ruj; t:c.J) ve ~:U)

veya JI bşe)

. .. .. olmak~ JJ~ aU tU)1 iyilik yapmaktan! sevinmek;

•

~\~ cari, tedavülde, hali hazırda kul-

(J

münavebeli olarak dcğiş-

rnek, dönüşümlü olmak; (~iki olay, ara• •• sında) yer almak; CU): (ıY ... den yana) rahatlamak; rahatlamak,

rahatlığa kavuşmak;

(JI bşden) memnun! hoşnut olmak, (Jl bşe)

•

~f müe. [bazen müz.] ç. C~~ C\J~~'

C\!)\ rüzgar;

yenenme, osuruk; koku

•

ii

y.

i

i:-~)l yelkovan, rüzgar fınldağı; bostan korkuluğu; ~.J ~ unutulmak, eskirnek; J

J

Oj.'

•••• :

~) ~ işleri

yolunda olmak;

~ ~,)

•

~)\ dağılıp kaybolup gitmek;

••

~) rüzgarlı; ,

• o.

tJJ [müe. ve müz.] ç. tlJ)1 can; ruh; o,, o, ~

silah namlusu; ı,J".ul1 tJ) veya ı,J".ul1 CJ)\ . . ,. Kutsal Ruh, Ruhul Kudüs; 4 tJ) ~ cansız, . '. . '. ' sônük; i:-J}l d.~;' ,sevimli, hoş; i:-)~\ ~.~i

can

swcı [kişi]; ~Dı J<)' sabırlı; L..P~

• o •

i:-1J)'J1

••

•

~ ölüm tehlikesi! [uyarı ışaret-

lerinde 1;

• ..r))

[na't] ruhi, ruh ile ilgili; manevi;

".,

'"

[çağ.] ..::.ıÇ:.-JJ manevi şeyler ~ ~ J) 4lı...:ı.. .. ., . psikolojik durum, haleti ruhiye; ..::.ı4J;

, ,

.

••

~J alkollü içkiler;

~~~

gece

yolculuğu ya da görevi;

~L~

rahat;

eğlence; serbestlik, boş vakit,

347 latil; konfor. (ç.

...:.ır.,ı:.I~) el ayası

.

~ı)lı '

...

..

serbest! rahat bir şekilde, yavaşça; ~L) ~ •

..... .. -.. bır şekilde; ~i)i ~ tuvajet; j"..1)1 y~' ••••

J

C.

• • • • _.

.... mola, ara, dinlenme; teneffüs; ~~, t.:ı-I) "

.)

• •

•

venne TIP.;

•

•

•

4...:ı-ı~~rahat; dinlenme, istirahat; (ç.

~))nıh durumu; zihin durumu;

ayrılış, terk etme; gitme; dönüş . .. .' ,

i ~ geliş karşllJ; rahat; ~ ~IJ) J ~J.ı,.l.

hoşnutluk; memnuniyet, neşe,

....

o

.:.ıı.) m.ola, ara, teneffUs; MIS. mala yeri;

~'): f~ ) ~L~ bir aşağı bir yukan, bir

,j

(lafzen: her gidişinde ve gelişinde) yaptığı

ileri bir geri giderek; WL • )ç. ~,)) koku; parlUm; ~i)) [çoğ.]

her şeyde;

0-'

,.

t ~)ç .••:.ıL ana sulama kanalı MiS.;

o

c))ldaha sakinleştiriei,yaııştncı;

~rrahatlatan, rahatlık veren; yatıştıran,

..

~)'cömert, eli açıklık; , . ~~Icömerııik. eli açklık;

.. 0bu [.

sakinleştiren; sıcak, samimi, hoş; rahat, kon-

forlu; ~~ yapan

.] fes i eğen BOT. cimum basi-

C'-"'bla. .. o

. j cın.lS.

ıic.u~; (ç. ~~~J) kokulu bitkiler; ~ ~ .'

•

"b.,)1 veya ';b.,)' ı-l'il bir hal usulü; o

o

..

tj.r ~.? koltuk;

d; ;

t II..- -"rahat; sakin, huzurlu; memnun,

..

'ı

.-'

kokular, parflimler; tat veren şeyler;

•

hoşnut; sevinçli, neşeli

•

ıjL,. )Jmanevi, ruhi, tinsel; kutsal • ilah', •

•

.

~~l

sakin, huzurlu (kafası rahat];

.. ,

vicdanıj gönlül

mukaddes; (LJJ.) rahip, papaz: ,_

\

,. rişi; leneffüs, solunum; r.j)J...,ıI c.IJrl nefes

~)koku;

.

teravih namazı'•

tIJ~~havaıandınna; havalandırma gi"

loku~; :~1 ~L) aya; r~1 ~1~ ayak !abanı;

· ci))

..; i

zevk'•

luks şeyler; ~i}' ..:.ı'~ konfor; j"..1)1 i ~

,

.

~.i kunna, tesis etme MIS.;

.

••

.

ı....-.r •

acele etmeden, yavaş yavaş; rahatça, rahaı ·

.

~)i .,1;~

'

•

.

dolaşma;

gezinti,

o

~~ J)ruhiyet, ruh hali; sureı veya ~ekiı

_. ,

C.ıı..r' sorunsuz,

J."

•

.0 ,

iılj c.u..r-

içi rahat;

C'!.r----rahat; sakin'• • • ->

,

C.\...::.-.aı:uvaleı;

değişmesi;

~i ~g ece i eyın " "-"

• o

zıyaret

ed'ılen yer; ve yine

c.'..r- çayır, otlak, mera; •

1

- -

( ~ J) ~ı)

...

LI.

(~J) dolaşmak, gezinmek; (bil)

aramak; ~ JI.(b-i, J.;- bie, bi yapmaya) ikna

•

~lJY. c.JI..r- pervane; vantilalör;

eımek, (b-e) yaklaşmak, yaklaşıp hitap el-

t IJ..r'pervane; vanlilatör FAS~

mek; (b-i, ı:r

•

•

•

••

t

4.".-gaz yapan (yiyecek);

.' ~!.J"1l' mas.; •

• •

, •

...den) caydınnak, soğutmak.; .... - , .. - . . . - ..

(b·,) ayanmalc f -

o... _

':-" ,;r "')1) ...

veya LA, )1)

\ d.. ci ı:.r b·i ayartmak; ~1)I(bşi) ya da (~i •

o ..

4;1""9';: y-iJ' ~--!.J yürüyüşe çıkma,

".yapmayı)

istemek, niyetinde olmak., dile.

348

'j) (bşe)

mck;

sahip olmayı istemek! arzulamak;

(bş ile ya da,J' bş ile, Jl hşi) hedeflernek, amaçlamak; cJI bşr) hedeflernek. isternek

yet edilen; niyet, amaç. hedef;

~)) bkz. .)j) ; ~l.ijJ) yıllık, takvim;

- ,-

<J' ile ya da bş ilc) ilgilenmek, elde etmeyi istemek; ('"':'" .. ,ile, ... 1)

~ (bşı)keskinleştirmek, bilernek;

kasdetınek; (ı.:-' bş

ile) (b-i) hedeflernek; ("':"'

(bşı)

hakkında, bş) kur-

sivriltmek; (kitaba, makaleye)

vermek! yazmak;

mak, taşarlamak; (b-i ~ bş yapmaya) sev-

L.t.J.i başlık, ünvan KNŞ.;

ketrnek, kışkırtmak;

~J\r yanş atlan;

. - --1 ...
.:ıl)\

... yapmayı istedi, kasdeUi, bunun ... ao• • • lamma geldiğini düşündü; \~ 4.! ,:ı1)1 biri için iyilik! hayır

birini, bir

şey

., "._-dilernek; ... iJl OJ\)1 ~

yapmaya ikna euneye

çalşıtı;

- -" .- - -t.-PWI .:ı1)1 başkent yolunda idi; ~ .:ıl)l , --

2

•

•

•

l,)"))1 Ruslar;

• -.r:)J Rus; <

!

-

,

~ ))1 Rusça, Rus dili;

.~~\ Js- kendi kendini bir şeyi yapmaya •

,.', '"., ,-,,' I..l:!JJ yavaş, ağır; \o4JJ \o4J) yavaş yavaş, ,

., ,

ağır ağır; .l\..l:!JJ yavaş ol! ağır ol!; .:ı Jr ç. .:ı Jl r

..

tirmek;

t.,p~J) (hnyvanı) evcilleş-

(hayvanı) eğitmek, yetiştirmek; (b-ı)

sürme çekilen mil;

-

buyruk, emir, irade [hükümdarlOl; irade, istem ~ ö.:ıI)~I,. ... isteğe göre, istek üzere; . ..: .pl)l kasıtlı, isteğe dayalı, iradi, istemli; .:ı~) [bir yeriı ziyaret; keşfe çıkma;

" ziyaretçi; gözcü; keşfe çıkan; JJIJ ç . .:ıIJJ lider; binbaşı ASK.; ilke prensip;

••

sakinleşlirmek;rJ')1; (b-i) uysallaştrrnak; ..rı).i

egzersiz yapmak;.f2:!.i

mak; spor ____

ö.:ıIJI istek, taleb; dilek; arzu; (ç.••:.A)

ç. lJJ- müril;

isıekli, arzulu; bağlı,

.,

istenilen, dilenilen, talep edilen, ni-

yürüyüşe çık­

yapmak, egzersiz yapmak; __o

rJ' J \.i karşılıklı sıkı pazarlık etmek; ı.i't)l egzersiz yapmak; kendini

-

-_.

(~ile) eğitmek;

yürüyüşe çıkmak;ı.i'\rl neşelenmek,; . . • • t.,p)) ç . ..rı J), ..:.ıL..)'~), ıJ~J bahçe; . . . _. -,. çayır ~ JL.Ab~\ ~ JJ (ç. rJ'~) ana okulu;

.

.,

..rı~)I Riyaı şehri; •

•

t.,p~) ç. 1,:.ıL'';''~J egzersiz, alıştırma, id•

•

man; jimnastik; spor; yürüyüş; ..:.ı\..;,,~) riya.J

izleyici, taraftar; .:ıır

rJ'1) u

•

.

..l:!y

V)) )

(b-i) yatıştırmak, sa- - . kinleştirmek; ~..rı)) = ..rı') ; (hşi örn. nefçi)

ö~~J LL;

•

-,

eğitmek, yetiştirmek;

keşfe çıkma;

başkan,

. (iPJJ,

.))) ç . .)1)) dam penceresi;

.

keşfe çıkmak;

.)J)

• •

•

••

ikna etmek; J'J.JI (bir yere) gitmek; (bir yerde)

_.- - ,

~)J Rusya ~ '"~, l::-ı JJ Beyaz Rusya;

,

"

başlık

__

: ,•

zeı; matematik; ~ J) 4..P~) riyazet; i.P4)1 . . •• . '1 ~ , soyul, teorik matematik; L-P~)l

'"

, ... --

~I uygulamalı matematik; ~ j".;,,~J

•

349

cl))

,.,

zeka oyunlan, zihin egzersizleri;

eJ.r ürküten, korku veren; ,,, tJ.r korkınuş, ürkmüş;

~~~ [na't] spor ile ilgili, sportif; m~~e~

• Cj/' ürküten, ürküntü veren, korkutucu; ,

matik ile ilgili; (ç. WJ-) sporcu [is.]; ~ )y--l

. ., :( ,,~) spor haberleri; ~~) ~ .r spor mu. . .,....

.". habiri; :( ..,~)l ",:-,W*:il spor faaliyetleri; •

tl~ u (t))) (b-ı)

(h-i)

şaşırtmak; (b-nin) hoşuna

.,

gelmen beni çok

şaşı~uı;

gitmek, (b-i)

...

••

t)J

ve

[azametiyle vb.i1el ürkütrnek, (b-e)

.

rnek;

'"

.,.

e.9

.

huşu

(hşı) ilham elmek; ~ Jf;

•

••

P

etmek,

aklına geldi;

tJ) güzellik;

" . ~J) [saygı, azarnet vb.den dolayı] korku;

huşu; şaşkınlık, şaşınna;

zihin

karışıklığı;

...

güzellik, çekicilik;

-Oı

"

e~)~ korku, şok;

~i~ harika, muhteşem, muazzam; çekici,

hoş; huşu veren; net, açık ~ :i ~~\~ J

)'i" gÜn ışığında; ~~ ~~\~ J ömrünün ••• •

bahannda; Mjl)l ~, apaçık gerçek;

~l~

•• • • ~L~~ etkileyici şey; 1 ~, ~!J) • •

ç.

sanat harikalan;

kaçınmak;

kazık

atmak; (b-ile) hileli

i

dövüş­

•

LiJ ) ;

... bı\ daha hilekar, daha kurnaz; ıJ~J~ 11" mas.; . . .,

~ JI.r hile, oyun; yalan; kurnazhk, şey· i.

i

,

tanıık; [çoğ.] ~Lt Jly tahrifat, bahaneler;

mazeretier, yalanlar; hileler, oyunlar;

J!~ u (Jj~) [sıvı]

(dJl) b-i,

bşi)

geçmek, üstün gelmek,

mak; (b-nin veya

.. (y. J

saff an olmak;

J

(,)s-

baskın çık·

b-nin) hoşuna gitmek

gözüne) güzel görünmek; ~Jl (SIVI• <.

•

}

yı) süzmek, antmak, filtre etmek; ~

çekici, daha cazip; daha değerli; daha net;

•

,

lA,J) =

•

tJ)1 daha mükemmel, daha güzel; daha

caZi;,

b-den)

tlJ) hilekar, hin;

..,..'

inandırmak, ikna ••

bşden

,.

ver-

F

... dığına)

i

LIJ) oyun, hile;

6.; ve t LJ)~ (,:r _. .den) ürkmek; ..

~\

i

rnek, (b-e) hile yapmak;

(b-i)

tJ) korku; , • • t)l akıL, gönül, kalp ~ ~ J) ..s:.lia ve •• • • • ~j~ ~ boş ver! tasalanına!; ~J~ (b-i,

•

(LJ', ,;"s-

mak, (b-e)

hayran bırakmak' ~~ ~\ ~'J Ltı senin •

i

(JI ... e) [aynhp] gitmek; bi) (b'i) aldal-

ürkütrnek, korkutmak;

.,

•

çıkmak;

•

,JA!.J.i spor faaliyetleri; (t)))

Li) u <e)). ,,"J)) doğru yoldao sapmak!

(b))

.:.ı~l:ı) matematik;

..

t lı.r korkmuş, ürkınüş; ••

•

•

~.

••

u,)

•

•

i

dJl

b-i canlandınnak [içki}; b-i sak.inleştinnek,

yatıştırmak;~~! J~~ takas alışverişi yapmak;

Jı~i

saçmak;

(SIVl}'I)

(sıVl)'I) dökmek; (bşı) •

mak;

(bşi)

dökmek;

(SIVI)'I)

•

akıtmak~ ~J

dökmek,

dökmek, saçi

I.

• •

,-i-- dIı' say-

gınlığını kaybetmek; J~j kahvalu etmek; ıJG ç. ı.:.ıI icat, tabaka, katman;

•

••

•

••

dj) ç. dIJ)! revak, büyük bir binanın

kapısı

önündeki direkler altı; boynuz;

•

350

"J)

, d Jı

,

. - .. J(}) güzel;

L.JJ Roma;

yakışıklı;

ç.4i))\ çadır, perde; revak

-

, ' l.:-JJ Roma; ~~J)\ Romanlar;

ft; galeri;

-

vcranda SUR.; pavyon {fuar vb.]; yurt; revak

,. -, - .. [MIS., Ezher için]; ~ J.iIJJ "-!fP JIJ~

yerleşmek;

kolayca ümitsizliğe düşmeyen veya kapılmayan; (ç.

sevince

lJJ-) kolayca ümit·

sizliğe düşmeyen veya herşeye sevinmeyen; < -.

stoacılık, stoik

-YI))'

J)JI) filtre. süzgeç;

ıJ!J.i -

süzme,

~L)

Jl..

saf, an,

-,

~L.J.JI UI)\ kan

ıemiz;

---

susuzluğunu

-

gidermek; sulan-

J

susuzluğunu

- .-

ı,S)J'

(b-nin)

nemlendirmek; r.S).i

gidermek;

susuzluğunu

(bşı)

gider-

(bşı) ıslamak•

(hşi, ı:r

...den) elde

etmek; (Jbş hakkında) düşünmek, zihninde

.

ri,}! \.a.

[bir kaynaktan, haber alma vb. içini beslenrnek,

alınmak

;

~J (susuzluğu] gitme, (suya] kanma;

gayel hedef:

ı ))\ RumIar, Bizans!ıJar; Bizans; [çoğ.kul)

",

rIJJ~1 Yunan Ortadoks Kilisesi [bağlılan]; .-

, rJ)\ T" Akdeniz;

.. -

ı.,r"JJ ç. ~\JJI Rum; Yunan Ortadoks

, .,

[kilise] ~ ~JJ ~;' hindi MIS.; ~JJ rJf" bir peynic MIS.;

gidermek;

J& iyi durumda. yolunda;

rl~ ç. ..:.ıl. istek, dilek, özlem; yüksek

-,

- --

ı.s~JI susuzluğunu

içecek su verilmek; sulanmak. su verilmek;

istek, dilek;

,

tartmak;

(bşı)

(J biri için, bii) dilemek; ., - --

0-

çe~it

(b-nin)

,-

Jıı r\~ Ramallah şehri;

!

nakleımek;

bir kaynaktan) aktannak.

mek; (fiçekler; vb.i) sulamak;

r'~ II (rJ~ ri;) (bŞI) istemek, dilemek.

aramak;

(J b-e. bşı) anlatmak, rivayet etmek,

sulamak;

Fr.> roL;

r))

(~LJ'»

ı,S))

salya;

arzularnak;

r

-

,

kamu malı MIS.;

.. J1J)

'
.. .li)J • ..üı)) Tavent BOT. Rheum officinale; .:

b-e) su getirmek, (b-e) su vermek; r.SJJ i

JJ) ~ JJ) salya akıtmak; '

~ p\.o JJ İng.> romantizm;

mak, sulaması yapllmak;ı,SJ~ i (Js-veya

etme;

<-

J))

,

(~

-

2

. ..

--

dökme;

i

~l. JJ Romanya;

o-

UI)I [sıvıyı] dökme;

!,}J)i

-' . ,

r ' -'r.S)) a (rJ;. 1$)

antım, fıltre

~J; kahvallı SUR.;

,

J'ı,aJJ Romen;

~ JJ parlak1tk, şaşaa;

felsefe;

,

•

-,

-t$J ve -t$)- sulama; nemlendinne. ıslatma; ,4) güzel koku, rayiha;

~J~ susuzluk gidereni giderici; r.$)) son harf. katiyeli harf; katiye

-- ~'J t$JJ aynı perdeden (~arktJ; . - --

..

, J~

J.1 JJ taze [sul;

J.\J) ho~luk, zerafel, güzel

görünüş;

-. . ~J) dü~ünme, ıefekkür; 4U) ~ bilerek, . .-.

~

-

351

.,.kasten; ~J) ~ ı:r düşünmeksizin; rastgele.

hakkında) şüphe

kastlsız.

ş~y arasında)

--

•

•

•

kazara:

~LJ~ ç.•,:.ıi. hikaye, fıkra; masal; roman; rapor, izahat; oyun, dram; film [sinema];

... 4i.TU ~'J) trajedi; ~r •

nu; •

..

-

.4.,;a.. ..

4):.; tiyatro oyunu; •

~'J) komedi;

• •

~'J~ roman yazan; oyun yazan; yazar: ,. ı:J4) müe. \ıJ çağ. ~'J) içkiye doymuş;

.-

sulanmış;

boll iyi

~) şüphe;

•••

J~ .

.

.. bile yoktur; c:ı.rJl ~) şanssızlık, kötü şans; ".

kaderin cilvesi;

L._) ç.

-.

-

.

"

veren,

şüpheli;

_.,

..."-:i yU f )

y1,; f şüpheli; şüpheci; (A.!)

. . .. , ıı.;-' J y\:i.;- zanlı;

şüpheli, hakkında şüphe

ahında olan

. --

..,

~r

•

bulunan;

zanlı,

zan

..

V hakkında) şüpheli; zanlı; - -, .

(~) yı.;=-" zanlı, zan altında olan;

anlatan. hikaye eden; nakleden; ••

..:.ıl.!!f hikayeler. masallar;

..

(~)

~,) i (~) gecikrnek, oyalanmak;

,.

,. i

~; oyalanmak, gecikrnek; (y ya da ~

~) bkz. LS\; ;

."

LV .J; bkz. ı.S i) ; • o"

.

.. he;

~) şup

~l:Jjl şüphe, zan, güvensizlik:

Ji; ç. ıJ J:!JIJ, ol)) ve ~JL) ç. '-:ı')) ravi; •

,

:,'

..

•

.

~f şüphe uyandıran,

düşünme, ıefekkür;

•

..

..~) ')l...ı şüphesiz, kesinlikle; ~) 'J

•

~..

V hakkında) şüpheli ol-

4.} bunun, onun hakkında en ufak bir şüphe

bereketli bol; dolgun, tom-

~!_.i düşünme, tefeUür; • • ~IJ)! sulama ile ilgili; sulanmış;

ile

zan; belirsizlik, kesin olma-

.- -

ma;

buL (yüzJ: sulu. taze, körpe; •

iki

şüphe uyandırmak, vermek;

mak,

•

•

~ komedi; ~l.:&. ~IJ) opera; -'ı!'J) .. . ••

..

(~

[şüphe

tereddüt geçirmek

karışık]; yl~~

~\J) tiyatro oyu·

, .. .. WL• .' _ • .. ~LJ) sinema filmi; ~'J) • • •• • • •• • •

•

etmek! beslemek;

-_.

-

,"'"

,-

••

•

bşı)

o-

uzun

uzadıya! enine

boyuna

düşünmek,

V bir yerde)

ı$J,IJ\ı). 4) bkz. LS));

düşünüp taşınmak; dunnak;

~~

kalmak, aynlmamak; sabretmek, beklemek;

,.

bkz. $o);

3~~) bkz. ı.>\);

~) [bağlaç] ... iken; ... oldugu zaman;

JV:, ç. ..:.ıl riyal. gümüş para; - - .. ("":-":!)

... oldugunda; ... e kadar;

yı) i (\0.:-'..) (b-i, .. . hakkında) endişelen-

dirmek;

(b-ı) şüphelendirmek, şüpheye

dü-

şürmek; (bş hakkında) şüphe eımek; yl)l

,

(b-i) şüpheye düşürmek; ~;

.. .hakkltlda)

.

,,-

~ıiphe

elmek,

(rj ya da ~

şüpheye düşmek,

•• boş zanlara kapılmak; yIJ)\şüphe uyandır-

•

.,

-.

1:'~ """'~ ClıJ, ~L>.,!. 1:')1

..

Clı~

O"~

. ~.)i. Clı;l .

bkz. C));

,-

(~)c.rıı)

.. i (J--.!.)

(bŞl) tüy ile kaplamak;

,.

zenginl~mek, küpünü doldurmak; Iw~j (bşı)

tüy ile kaplamak; [kuş] tüylenmek; ~;

•

mak, şüpheli olmak; (~ veya

J

biri, bş

{kuş]

!üylenmek;

zenginleşmek;

...

ıT!) Icinjs.; tek.is. i) ç. c.rılu, ı.?~)' tüy; •

•

j-ı)

352 yeleği;

ok

süslü veya gösterişli elbise/ kıya-

dınnak, b-nin

., _o. vermek; J:!)\ (,$.J"":"I

kıl [fırça];

fet;

-

-

;j ~ 1)

-

~

-

oılan tüy (yine ~ı6:J1 :;,' ~ 1) 1; fırça [ressam]; .--

-.

1(,}.))

e...~)

,--

(bşı) artınnak;

J.>!.J'" mama önlüğü;

2J4)

uzaklaşmak; (bir yen) terk etmek __ . ~ .ıJı.s::.. rlJ L. yerinden kıpırdamak/oynamak;

....

ürün semere; gelir, kazanç; gelir

hissesi; en seçkin parça!

- _.

kısım;

en güzel

en -

blöf yapmak. MIS.;

kısım; ~\~.~ II ~~) J gençliği­

nin en güzel

çağında; J\~~ li ~~~

•

--'.---

~LJ : !Lf.J\ ~\J

ekili arazi/ toprak; taşra, köy [~ehir , " karşılı]; ~)1 veya.rA-" ~J Aşağı Mısır;

-

-

deniz sahili; ~1 köy .. .i, taşra! köy hayatı ile ilgili

[na'I]; köylü, rençber; budala, ahmak, hödük;

(J:!J) dı) i Ci;:!J) parlamak, pmidamak; dökül-

- --

mek; Jl) (su vb.i) dölcmek;

-

-"-

--

ve A CLJ ç. d~)\ salya; tükürük; ~

' • • __ - , • • __ .J,!)I aç kamma; "--"). &. ya da ü,).t"<1 . o,

[Iafzen: kısa

0

tükürüğünü

yutmak]; nefes almak,

..

bir mola vermek; kendini tutmak, engel-

lemek [öfke anında]; ~1

-

-

o.

..

. ,.

hırs,

tutku]

(~, Y b·i ya da b-i) eline geçirmek; (ıP­

~) ç. J~)

U:!)

şişinmek MIS.;

elde etmek, ele geçirmek, [his,

-i gün ışığında; bkz. tJ) ;

-

böbürlenmek,

I\:.iJ) iJIJ i <..ft), iJ.>!J)~' Y bşi ya da bşı)

C:l1 IJ [yincr::J.1t A""..~ı kadasıro MIS.;

-

~;

f..) = ~) beyaz antilop;

~r ı.I'J' verimli toprak/ arazi;

..

köpük;

2

>-

-

f--!

J günün

aydınlık zamanında;

-

•• o

~J (iJI.S:-J~ bir yerde) kalmak; (~b-e)

r::J.)

,-:.i:~ II gençliğin en güzel devresi; ıJ~J

ALF.BKZ.;

-'ı
"-

payı/

_

~..r" önlük;

,-,,"---~)) tL) i ~),tJ'), t'), ,,1.,)) arımak, büyü-

ç.

konu~mak; ..;

;.l\~ive~~ salyaakıtmak; •• 0

.

"

Ilafzen: tükürüğü kurumak] ağzı

.y~1 J:!J gençliğin baharında;

-..1'<;, J"), \,:"'<J bkz_ J'J)

. C;jJ

. "J

.~

Jı~) mobilya; cihaz; eveşyalan;

rnek, gelişmek;

-

ağzını sulandırmak;

kapanmamak, hiç durmadan

mızrap; neşter; ~.d. ~ 1)\ IJjJ tüy siklet SPO~

~--

.

~

J:!) 4l ~

[tek.is.] ç. ..:.ıL tüy; yazı için kuBa-

~1 tüylü [na't];

dinlenmesine izin vennek; ara

& b-i soluklan-

...de) [örn. sessizlik, odada] hüküm sürmek, hakim olmak.;

ıu4~

müe

4~ bkz. ı.S));

3.:.ı4~

ALF.BKZ.;

-

..Ij

.-

JJjlj cıva;

~n

~j cıva;

aslı;

_.

~Lj saç yağı, sülfürik asil, karaboya;

< .-

,=,J~j ve,=,J~j ı;,:J kesilmiş SÜl MIS.;

-

.

JJ.ıj ç·;Ü demir parçası; JJ.ıj

---

BOT. ~ c:.ılj

rJ kayın

sınıda [yüksek] atlama;

- ... ~;Ü - .. ~j

-_.

",:",j ç. yLıj\ erkeklik organı, zeker;

-

~j [cin.is.; tek.is.

.Lj

yapmak için];

yapılan

iL

kuru üzüm; MIS.

bir çeşit içki;

dövmek, çalkalamak ~j

__

.0.

-. U,lwj

hurma salkımı MIS.;

. .. - F. - . _

[tereyağı

.

. LJ~ J J .. bir bardak suda fırtına kopar. -

(.,i.!j u, i «(.,i.!j) (saç

köpünnek; sinirlenrnek;

.l..ıj ç. Jl.ıjl köpük; maden cürüfti ~ lüle~ı;

yakut;

mak-•

[sütJ kaymak kaplamak,

- ...

kaymaklanmak;..l.ıjl

.. i (~.» [ördek] bağınnak, ses çıkarmak. zeberceı, sarı

~Jj ç. ~\Jj fırtına, kasırga, bora; j.,···uj

-yjl- müe. "~j'-. . ç. Yi blh,tüylü, saçlı; .-

II (..l.ıj) (siitü)

süsleme, dekorasyon;

~j çamur, baıak MIS.:

•••

kuru üzümden

ttJ

zebur;

vaklamak;

ı$'j "j" harfinin adı; •

etmek;

;Ü erkeklik organı, zeker;

ı,;JJIJ civa;

•

azarıamak, payıamak, tekdir

•

~'j ç. ...:.ıl kargı, mızrak; kazık; ~ ~:,ı\

- -

--

-

;Ü u, i (h-i)

ağacının meyvası;

;

•••

.l..ıj" ve i.l..ıj" ç. .ı..ı1j" yayık;

temulentum (graminae);

~L)~

-

.0

. bljj delice olu (eres, erez, ziyan] BOT. Lolium

. (.#1)

~

--

.

.

. . d-JI J? misk kedisi; ---.- -

-

Jlwj misk;

l.;j a (.kUi) h.ı~ ı...1 JIl.ıı.., feryat elmek; t~] ç. ıJ~j karg;lLQO.; - .~\jj ..:J.r ani ya da şifldeıli ölüm;

-

_.

---

ftıj kul..l\Cyen: t'otıgüren;

MIS. kayın ağacı

esas, asıl; meselenin esası,

~.l..ıj ç. ""plwj tas;

Jl; u. i ()Ij. ~j) ı..iikrcmek; böğürmek;

iJI) SUR.,

kısım; ÖZ,

güzel

t--

:ı-

-

i.l..ıj tereyağı; berna; (ç. .l.ıj) en önemli,

'T' harfinin adı;

1-

.

..

__

.rJI .l..ıj

ıelini, kılı)

. koparmak;..;ıJ~ <J ... iıı içine) kayarak düş-

mek;

..}.j =>.}.j gübrelemek;

. ..

1.- ;ı,- --b .r-J. .J gu re;

J~j çö~ü;

yolmak, kökünden

354

•

~~j çöp. süprüntü, çer çöp;

..

kovmak; (b-i.,:r) engellemek, mani olmak; .. (b-ı) azarlamak. paylamak; ~j~ve ~:ıjl

llı.,;- ç. J,!,j..: çöplük; gübre yığını. çöp •

•

•

tenekesi;

•

;J y.j tepen ı deve i; kızgın, alevli, ateşli Ikavga

~j engelleme, mani olma; baskı; azar,

.-

..

vb.): aptal, ahmak; aptalca;

eç. ~~j)

· ';'J ;J yj devamlı müşteri; . "

-

müşteri;

paylama, tekdir; •

ı$ r j [na'ı} ıslah edici. ıslah amacına yö·

.. ....... .. -

ıJ JÜiç çamaş!n IR.;

nelik 1 ~fj •

A,j4j müşteri olma, müşterilik;

.

•

sınırlama, kısıtlama;

j

il

• • \..,.6:-j) (POJta giivercinini) bırakmak, gön-

OJ

4jç. ıS) su seviyesinden yüksekte olan . ,. ~

~

yer 1 u-ı)\ ~, ~ sının! haddi ~mak;

....

..:Jj atmak SUR.;

,

Ofljç. flJj kontrol edici unsur, fren;

?

44) zebaniler;

•

ıslahevi;

r:ljmania, engel;

• .j4j kıskaç [akrep vb. için; genellikJe · . --., müsenna Y;WL \:.i4j ]; .;,

•

~j(~j) il

mak; (b-i,

•

·.

y j ç. JLo.:-j\ yaygın bir Arap şiiri türü

·

[genelde fusha olmayan]; •

CV) (bşı) atmak, savurmak, fırlal­

bşi

. ..

dermek;

ya da Y b-i, bp) itmek. dön-

mek. sürmek; (b·i. bşi ya da Y b-i, bşi, . ..e, .. içine) sıkıştırmak, zorlamak ~ • • • ••• •

•

,",~ljl

·-

J

( ...~..) Lo.:-j

t)

(b-i. bş;,

••

.-

Jl.,.j".r.Tokuyan

it

n;

r"-" posta güvercini;

. . (J--':-j) (b·i,

bşı) (hafifçe] itmek;

J ...e, ... içine) sıkıştırmak. zorla ••

~\.) hapse aUlmak; <:""j~bJI kaş·

sokmak. tıkmak; Lo.:-j (b-i, bşi) {hafifçe J it-

lara) sürme çekmek; (bşı) cam kaplamak;

rnek. (b''',bş'',

(bşı)

[zor ile] (b·i, bş",

minelemek. mine kaplarnak;

•

•

b

·

•

ç. ~~J demir yüksUk. başlık; temren; ". ,

J' .. .e) sıkıştırmak,kıstınnak; JI ...e) almak ya da getir••

rnek; (zamam) geçirmek; harcamak; ~jl

~)\ müe. ~\:O:-j ç. [) kalem kaşlı;

(bş",

t~jcam [cin.is.];

JI ...e) sıkıştırmak, kıstırmak; (b-i, bş!,

•

•

•

~~jılek.is.] ç. ..:.ıL cam parçası; [cam} şişe;

bşi,

Jl

.. .e) [zorlal almak, getirmek; (zaman) geçir-

mek; (bşi J b-e) göndermek, sunmak, (/eb-

(su, içecek) bardak;

•

~~j[na'l] cam, camdan;

. . . .eımek. vermek (ödül vb.i] 1~.LJ' JI ~jl

rigi. reşekkürü, se/Olm]; (bş"

•

t~jcam işi ile uğraşan, cameı;

• • c'=".I'mineli, emaye; [çağ.) ...:..ı~.i' ya ·, ...•

..

b·i) [hafifçe] itmek, sürmek; (b·",

i

J

b-e) ihsan

• ,

da ~.I' ...:..ı'&~ emaye, mineli ürün; • • ••• ;ı;jıı ~j) ve ,r-:ıjl[bağırar.ık] def etmek,

... iJI akla ...i getirmek, ... i düşündürmek;

· ..r küçük, önemsiz, basit,

~

.

..

değersiz;

yja," (r-:<-j. )~j) inlemek, ah etmek:

355 ~j

•

•

rb-j n; n;

inilti;

"

)~j

~'j- ç.

inilli; dizanleri. kanlı basur;

... .".

i

tr.,; (~rj) (bşı) [yerinden] oynatmak; (bşi, • J .. .den) yırtmak, koparmak; eY 'j (J •

rekabet; yanşma, boy ölçüşme "',',,,' '-lrJI J,i, 'j rakip'iz;

..

••

~j

" ,..-1.;- ç. ~j- ıakip; "

a (~j) yerde sörünmek; [ordu] ilerle-

(Js- ...e karşı ya da ... e dotru) yürü-

yüşe

geçmek;

· - ilerleme {ordu];

~j

ordu; ·

.

(ç. "'""

.. y

~~ j- sıkışık. izdiham

,'

,

. ç.

Aj\.,-j

,

'

j ~ j. ~ j) [yağmur] şiddetli! sa!anak

..

j.,;-j ç. ..:.ıL şiddetli yaiımur, saiıanak;

.,

..

~ij sörünen; (ço~.l ~'Jj sürüngen·

"

vb.]; (y ... ile) dolmak. dolup

•

,

,

taşmak;

(y

"

bf ile) övünmek; rj" yükselmek, kabarmak;

ler, •

•

••

....l ".j a(~j, Jyj) V bir yerden) uzaklaşmak.

(y .. .ile) dolu olmak., çok! rnebzul olmak.;

. ,. geri çekilmek; y-j(b-i, bşı) yerinden Çıkar•

•

r\j ve )l,;..j dolu. aiızına kadar dolu; su

• • •

ile dolu [denizler vb. ı; fazla,

•

Y.J Satürn gezegeni, Zühal; •

••

•

mak; y ' j =yj;

.. -

,

r j a (rj, )yj) kabarmak, yükselmek [nehir

araç; kayak, ski [ayaga giyilen}; •

.

kaynayan;

yağmak;

~L sürüngen; yeri düzleyen alet.

.

..

taşan,

içinde; (y .. .ile)

~~ j- kalabalık. sıkışık;

t)

...b-') 'ürünen', ·

_. ,

,

dolup

j) askerler,

.-

. rb-~jl kalaballk.. sıkışıklık; izdiham;

..

mek;

.

~1j" rekabeı;

.. .den) [yerinden] oynamak, hareket elmek;

- -.

,J

laŞkın

-. ..

[duygu, his.];

.rj (bfl) süslemek, dekore eunek; ı.J~ j"

,.,0,

ıJk-j (bşi) yuvarlamak, kaydırmak; ~ J' kay-

mak'•

J

'.""

süslenmek;

••• •

J

~j suni patinaj sahası;

....

",,;k.:; kayma; kayak yapma; • • ~j a ~j) (b-ı) itmek. sıkıştırmak; l""""lj (b-i)

n; (b-ile) yanşmak, rekabet etmek; ~,j birbirini sıkıştırmak, kalabalıklaşmak;

aşın; coşkun,

(J

,. ,

'

.

rj ç. J i-iJ..j süs, süsleme, bezeme.

. ., J

dekorasyon; [kitap vb.] mizanpaj, tertip; de-

ğersiz, işe yaramaz; ~

.

,.~

,.

, ,

)l,;..j süslü söz-

•

•

ler, y.ıJI '-')u..j dünyalıklar. bu dünyanın geçici zevkleri;

--. lir j ç. ..:.ıl. süsleme, dekorasyon; ,

.. .de)

sık

bir

şekilde

bulunmak; biri ile ya. . ., rışmak, rekabete girmek; ~~j! (y ... ile)

dolup taşmak. [insan vb.] kaynamak; kalaba· lıklaşmak. izdiham

... J.J'"j

rasyon ile ilgili. dekoratif; •

olmak;

~j sıkışl.khk. kalaballk.. izdiham;

[na'ı] süs ... , süs niteliğinde, deko-

•

Jr j- iç mimar, .. -, Jr j- süsıÜ. süslenmiş; •

356 ,

." ... ç.

,

~ja ~j) (b-i) [geriye] itmek; ~ja(~j)

kötü kokmak, kötü koku salmak;

J)))veJJj)j ge

~jkötü kokan; ,

,

.)!jl)) sığırcık kuşu, çekir-

...

kuşu

ZOO. Stumis Vulgaris;

':?P)))jgri, beyaz benekli [at];

"

t>..:a

" (t);) (bşı) ekmek; (bşı) serpmek, saçmak;

..

,

4;-jmızrap, çalgıç;

(bitki) yetiştirmek, büyütmek;
~jkötü koku, leş kakusu;

rağı)

.. , Ci fidan)

sürmek, ekmek,

'

)) u uj)

(bşı) düğmelemek, düğmeleyerek

kapatmak, iliklernek; ( 4 gözünü)

kısrnak,

_._

kısım;

;J

,

ziraat yap-

---',.

dikmek; t)J~= t)j;

t;.:ıj:(fohum) ekmek;

..

Ujekim; (ç. tl)j) tohum; filiz; ekim,

JJ

)~ç. JI)I, )J)) düğme; Çit Çıt; topuz gibi

olan

-"

Q

"

kısarak bakmak; J))(bşı) düğmelemek; _

mak;

işlemek,

tomureuk, gonca; püskül [fes];

o:

-

dikim, ziraat; tarla; ~ ~\ J

•~

Dj\ ziraat,

ekim dikim; ,

'-:"'Jju (Yjj) (hayvanı, davan) ağıla kapatmak; (hir yeri) hatııla! lata ile çevrelemek; '-:"' ~ja <-

,

,

(yJj) [su] akmak, dökülmek; ~jj= Yjj;

--

"

~Jjç. ahır; - ~,~jağıl; ,

.

dallarından

(Kuz.

Afr.ı ağaç

-,

,..

yiJYç.

.. ~lJjzirai {na'tl ~ ~ljj .)='j' işlenebilir - -

,

,

toprak/ arazi; ~IJj

""i.:!> tarla yolu;

- -

,

"

- -

t 1Jjç. ıJ)- çiftçi; ekim yapan;

..

-

'-:-":!ir musluk, ağız;

,.'

.-

~ ~L....:ll :i"t.IJj bahçıvanlık, bahçecilik;

,-

Y)Jljç. ,-:-,,:!JIJj uzun, dar yol; ,

(ürün) yetiştiıme; çiftçilik;

lı.:!Jjekin; ürün;

kulube;

-.

(araziyı) işleme; " ,' , '

'

~~~ ~~j ç. If'jj halı, kilim;

:i"t.1J~ziraat; çift süıme; (tohumu) ekme,

,.,

tJyıekili]

'-

JJ'!Jjç. ~Ljj ve 0J-uj ç. ~IJj bir çeşit , , ayakkabı;

-"

arazi, toprak, mezra; ,

-

~ jrç. Q'r ekili arazi, mezra; çiftlik; ekim dikim;

,-

~Jju (~Jj) (b-nin boğazım) sıkmak, (b-i) boğ-

-

mak; (bşı) yutmak; ~J~jl(bşı) yutmak;

~ J l.rürün paylaşımı ile ilgili geçici an-

•

~~ Jj pirinç ve baldan yapılan bir tatlı çeşidi;"

"

~ Jjç. ~ JJj

-

zincirden yapılan zırh; J~

~~)L zebra;

laşma

.

iSL.HUK.;

,

t/iç. tljj tohum eken; çiftçi; H_

ClJ.rekili dikili, işlenmiş;

.

"-

.

:i"t. )j.rç. ..;.ıl_ filiz, yeni yetişen ürün;

,

,

~~jjzincir bağ; ,'

~~ Jj kerpeten; ~J.7"boğaz,

.i ~Jj"çiftçi; -.' - . ,

glrtlak;

t!l.rçiftçi; ;ijIJjç.••:.ıl- [insan] topluluk, küme; ~

.. . ,

ul~J tek tek ve gruplar halinde; ;"

jjJjcıvıldamak;

J•..;.ııJ\~j

."

• __

,-J

, . . . .,

LlI)j UI)j ç, ";I)j. ";I)j, ";I)j, ";I)j

357 Zürafa; .

..

LJ) u,

- --

J .ü

(JJ)} [kuş] çımkırmak, pislemek,;

j

ı:.ı>jl1l; ."

.u (J)j) (b-e, '":" le) vurmak, (."i) dül1-

rnek,

(bşi)

aunak, savunnak,

fırlatmak;

J)j: !/i J)j enjeksiyon, iğne yapma; "

•

..

ı:.l)1 küçük görme, hor görme;

,.

•

• •

Jl)j"ç. ı}'..)ly cirit, mızrak. kargı;

,:.

,,'

J)ja (d)j) ve J)j~ mavİ olmak, mavileşrnek;

J Jl mavi, mavi renk; ,,'

vs.-

-,' .

J~)

- ,- , , rI:? ja ~j) ve rI:? jl(b-i) rahatsız etmek, canını sıkmak;, (b-i) yormak, bizar etmek; (b-i, r:r veya J-uykudan)

s.lijj ç. JJj mavi; koyu renkli;

~ ,

. JIj))1 mavi, mavilik;

,,'

"

t \&. j~rahatslz etme;

•• ~)j kabartma süs ile süslemek; (bşı) süs!e•

t

rnek, bezernek;

işlemeli; süsıü,

~ hoş;

süslen-

miş ~ JS)j~H ~1 süsleme kalemi; ~)j arsenik, zırnık;

b-i) azarlamak, paylamak.

(Js- b-i, bşde) hatalı bulmak; ('":" ya da Jsb-e) sövmek, küfür savurmak; (y b-nin, bşin) itibarını düşürmek,

zedelemek, küçük

.ro sıkıcı, sıkıntı veren, bezdiren, na·

rahat vermeyen;

-

.,

endişe

veren, tedirgin

eden; ••:Jl.,.:ı:,-~, ~ [çağ] zorluklar, güçlükler,

__

-

~!~ güçlük, zorluk, rahatsız olma;

- ,

. ,- , J5)~kabartma ile süslü; (
iplik) simii,

-.

kanşıklık, kargaşa;

" JS)j altın ya da gümüş işleme, nakış;

ı"s~j j (~\~j) (~

durumunu) bozmak;

rI:? jrahat etmeme, tedirginlik;

iJ })l parlak kırmızı renk;

• o. • •

rahatını.

...den) tedirgin olmak;

,,,

gümüş

halini,

kaldırmak, (b-nin,~ veya

c! }~rahaısız olmak, rahatı bozulmak; (r:r

J JJj ALF.BKZ.;

da

-

rj=ı"-';

s.~~}' gök yüzü; -

•

,

..b~jç. ~\&.j yünlü dokuma, kumaş;

. " .,

JJjlmüc.

b-i) kandırmak, oyuna getirmek;

,

~jj mavi, mavi renk;

...

I.GJr değersiz, küçümsenen;

müşkilat;

.rjseyrek ,'-

saçlı;

seyrek tüylü; ,,-

,

..fjlmüe. ı:.l.rj ,

,-

r jl ç.

'. iJ'yj ,

n; kuyruksuz;

eşkiya, haydut LÜB., F1L.;

alçak, adi; ö)l&. j adilik, alçaklık;

.' ,

düşürmek, rezil etmek; ~~j == (,$;j ; I.GJ~jl

-)).fjç. f..1\&.; huysuz, aksi, hırçın;

(y b-i,bşi veya ... 1) hafif bulmak, küçümse,-, -,' rnek, önemsememek; ~Jr~ = r.SJ~)!;

U j(bşı) şi~detle sarsm~, sa~ıamak; (bşi. ka-

-

'o.f) fakir, zavallı, değersiz, küçümsenen;

~L~) küçük görme, hor görme; küçük düşürme;

rarı, ina~cı) sarkmak;

tf j

sarsılmak; gev-

şemek; sendelemek, yalpalamak; sarsılmaz;

-"

--,-

,-"

,,-

tr ~ "'i

tr; ~~veı:.ıU;.r) ~1 kasırga, şiddetli

358 bul etmek ~ ~.

rüzgar,

r j ç. Q\&.j sarsılma. sallantı;

,

~

•

-

..;.~- ... I""'j (bşı) sahiplenrnek, başkanlıkı liderlik

i

.. ",- r j bkz. fi,

kendine mil etmek; ; .;

,

iddiasında bulunmak; (topluluğa. birliğe) ko-

.. t.Jri

sıska, çok zayıf, cılız;

t.r f

sarsılmış; düzeni bozulmuş, altüst

... ,

olmuş;

.

sallanan, istikrarsız;

mutanı şef olmak; başkan gibi davranmak; •• •• •

i"'" j iddia, ileri sürme; ~ j

iddialanna göre, onlann kabulüne göre;

.,

.

tt' psallanan, istikrarsız; salınan; be.

"

~j

. . a (.1:.&.])

[eşek] anınnak; (b-i) kovmak;

(~ ...e) kefil. (~ ... ı) garanti eden;

l.o~) başkanlık. liderlik; iktidar sİY.;

..

ri]:. iddialar, ı.anlar. varsayımlar, r~.r zannedilen; iddia edilen, sözde;

~ij: J:ı&.\j ..:.ı". ani öıÜm;

..

'~j a (~j)- (b·i) ansızın/ beklemediği bir •

••

; '.;.~ j ç. ~W:.) kalabalık, güruh; adi. aşaı1hk,

anda öldürmek; J,&. jl ft; •

• ••

J\s.j l"""" ani ölüme sebep olan zehir;

... ıJlpjsafran BOT. Cracus saliyus; -rJ'". .j a (IY..j) bağırmak. çığlık atmak, feryat et·

•

•

a1çak; yüzgeç; •

~jhafiftüy.

hav;

•

~jtüylü;

~j' tüylü;

rnek; •

.,

~ jç. ~w.j önder, şef, başkan; idareci;

(b-i) sürüp çıkannak;

.

,

elebaşı; albay (IR. 1922); ESK. tuÜeneral SUR.;

değişken, kararsız.;

lirsiz,

~ onlann

•

):.j [kumaş1 tüylü yüz;

ıYj bağınna 11;

-- .

_. .

ili- j ç. ..:.ıU&.j çığlık. feryat

•

•

~;:- y; oj,;..\ bir şeyin

.. (b-i) dirsek ile dürtmek;

., .

Ji. j a (Ji..:ıl

bşden) bıkmak, sıkılmak; kız-

ı

,. -

hepsini almak;

1.:0...,&- j bağırma, çığlık, feryaı;

jj a cj.j) V

,o.

I'

mak, bozulrnak. danlmak; ~j (h-i) kızdır• •

••

} j a (Jl ya da J

... ı) süzmek, bakmak. MIS.;

.. . . .~;-S-j (i.).;-i-j) ağız içinde dili [tilı'eterek] ses ·

mak. canını sıkmak. küslünnek; ~jl (b-i)

çıkarmak [Arap kadınlarının coşku ifadesi

rahatsız elmek, canını sıkmak;

olarak],

j:.j sıbirna; kızma, danıma. bozulma; j&-j

004)U-) (kadınlannı

dargın. küs, kızgın;

ağızlarında dillerini

titreterek çıkardıklan ses, neşe çığlığı; • • • ••• ~.h=).h, •

,

.

"'rı] danlma, küsme, kızma; .'

.-

,.

~j II ~j) (~i ...dığını) iddia etmek, ileri

sürmek, (J b-e, 1,1 .. .dığını) göstermek; zan· netmek inanmak; (b-i ... olarak) görmek, ka·

~)\t.j=~)\t.j; •

•

U j(bşı) gizlemek, saklamak; (il-i) gıdıklamak •

•••

MIS.;

."

~j hıçkınkMls.;

359 "-

Jtja (j':-j) (bşı) dökmek; (bfin, paramn) sah· resini, lakIidini yapmak, kalp (para) basmak KNŞ';

ı }jj (..rJj, ~j) iç çekmek, iç geçirmek, ah "

etmek; nefes nefese kalmak. solumak; (hava,

nefes vb.) çıkarmak, vermek, ünemek;

.0. -o, . __ i.).i i )j ç. ..:.ıl)j inilti, inlerne;

-

....lt.jsahte. kalp para;

-. .YI'ç_ Y.lj' mazgal del;~;; -. .

. _.

.

.;:ıjsotuma,

...~j(.;h:J) gözleri karnaştırrnak, KNŞ.;

,.

inlerne; ALF.BKZ.;

, ,

J)'jç_ J,lı< j

-

"

JP

soluk alıp verme; iç geçirme,

.

' f·

ı ;'i=> .ı'j(bş<) yağlamak;

bebek, yavru;

,jjyağ, yağlı

jyavru güvercin MIS.; ' . ' 0 __ .H .' Jj(c.Aij) İ (Jj, J acele etmek; _ (Jj,

ri»

Jl ya da Js- damat evine) -, dü~ün alayı ile götürmek; .. . JI ci) ... e

yiyecek;

.Jj yağlı; kirli, pis. bulanık; ,

'$ .}jyağlı yiyecek;

JUj) (gelini.

•

•

o.

.}jj (~j) horon tepmek, sıçrayıp oynamak; [istediğini

[evlemnck üzere. gelin olarak] verilmek; [ge-

(b·i) itmek;

linI damat evine alay ile götürölmek; (JI

(b-e) tekme atmak;

b-e,

bşı)

.-

haber vermek. iletmek,

_..

yetiştirmek;

Jju

(2;j) [kuş] (yavrularını) •

~ ... JI ıs.r-:Jl Jjb-e sevinçli haber/müjde getirmek,

• o•

ı'

.

klfba; •

•

beslemek;

djç. Jlijl, JÜj,IJÜj deri kap, tulum,

muşıulamak;

;

vermeyip] kovmak,

i-

--

Jlij[müz. ve müe.J çoğ. jjjl sokak; geçit,

Ujgrup, düğün alayı; bir süre; Wj bir

boğaz <:<X;R.;

kez; bir kere;

JUjdüğün; düğün gecesi, zifaf;

-.

,,-

LLJ

__

o.

J }j(1.Jj-ij) {kuş) cıvıldamak.. (kuş] (yavru-

JIj)1 zifaf, düğün gecesi;

larını)

beslemek;

(çocuğu)

hoplatmak, diz

>-

.,j jjdeve kuşu ZQO.; süratli, hızJı [deve];

üstünde oynaımak, hoppala yapmak;

~juğultu, uğuldama [rüzgar);

Jljjkış kuşu zoo. Vanellu vanellus;

."

• •

0_

~ju (~j) (y;yeceğl) yutmak; ~j1(b-e, bş<)

JJ rgelin tahtırevanı; .

o.

i-

~y=> ı.;..JjziftIemek,

zirt ile kaplamak; (yolu)

,

yutturmak; f.ı!jZakkum BOT. Neriurn oıeander;

asfaltlamak; pis olmak ya da kirlenmek SUR.; •

.0

••

o

" ijzift, kara sakız; asfalt; IJI..,ki J ı.:Jj [Iafzen: zift ve katran). kahretsin! Tüh!

sıkıcı, nahoş;

__

,'

,

.I!j[horozl öunek; [kuş] cıvtldamak; öl-

Allah

me, ötüş {horoz];

-

~ jasfaltlama;

"

J j u (--J'j) (bşU",bl) doldunnak; LS.• ) ç. "':-''IS'-) çuv al

~ ..... pis. kirlisuR.;

-

__

("Jj) Uj u (}1 'Uj) [bebek] ba~lnnak, ağlamak;

(hayıtlanmal:

--, .. :i.:.!.....ç. di..... asfalt makinesi;

0.

•• J

••

'

MIS.;

~ rSjç. .r-5j küçük [şarap] tulumu; nıN. bir

360 ,

nefesli saz, çalgı;

~j

uygun, daha münasip; daha iyi; ı.$ jJ antma, anndırma, safıleşLione; biri-

soğuk almak, üşüunek; -'

üşüune, soğuk

r\S"j

alma;

nin

doğruluğunun ikrarı; şehadetin

liği

ifadesi, tezkiye;

geçerli-

"-

Wj üşütme. soğuk alma;

..

,Jj

o(Jj) farkına varmak; idrak: etmek: anla·

,-,.,

Jj cc.llj) i eJj) veJj Cc.llj)a (jlj) [kaZMa] , , kaymak; hata yapmak, yanılmak, yanlış yap-

mak; . j,jL5') anlayış.

varma;

ys'j

..

ve~j} \S'ju

sezgi; hissetme;

.' ,

mak; (köıülük, l.i"l birini yoldan çıkarmak;

farkına

(b-ı) kaydınnak,kaymasına sebep olmak;

Jj\

..

USj, ,-\5")

(b-i) yarullmak,

kuvvet bularak

yanlışa sürüklemek;

dog·

Jj

bir saz türü SUR.;

ru/ iyi (kalpli) olmak; ('":" b·e) uymak, yakışık . ,. aımak;~j a (~j) yetişmek, büyürnek;

j,Jj

kayma; hata ~

büyürnek; artmak, büyürnek

yetişmek;

.uU ~ dil sürçmesi;

~j (bf;) artırmak, büyütmek, yetiştirmek; (bşı) anımak. ıslah

etmek.

rulamak; (bfin) inanılırlığını

.,

(~ ke/ı­

(bşı) yetiştirmek. büyütmek; büyürnek

,

.

yetişınek;..f j1 arınmak; hayır olarak

-

tasadduk etmek.

. .. '

nulmamış; günahsız, '

- -

~'1j

,.

,-

-

ç . ..:.ıL hamurun yağda kızarııhp daha

sonra bal içine

yatınlrnasıyla yapılan

bir çeşit

tatlı;

-

"-

dj a Cuj) vedj a kaymak; kayarak! akarak

yapmak:dj,

~j kaygan, kayağan; .-

d)' ç. dı)' pa<en;

t"i r ç. ~ir sürgü, kol ,.

.

..

lük, doğruluk;

,

e:Jj

H.5j ç. LSj, ..:.ı'~j sanık, annmışlık; temizlik; temize çıkar, ma; sadaka; zekat iSLHUK.; ~ ~1S'j (!tır sadakası;

. ,.

~j\ daha safi arı; daha doğru, daha

demiri;

... [na't] fayans, çini; (ayans, çini;

~j

doğruluk, dürüstlük,

pl

=d'j:

dj kaygan;

masum, suçsuz; [örn.;

ı.$j WL)] hoş, güzel [koku]; , . , s1Sj yeLişme, büyüme; temizlik, dürüs(-

--

albüminli; ..:.ı~'1j [çoğ.) proıeinler,

gitmek;~j rr ~'~d'jk"'dakayak

vermek;

~j ç. '-1.:5";1 saf, arı; bozulmamış, doku-

..

'

.I' J'1j yumurtanın

~ ~"ij ~''''' proteinli maddeler; ,

dim) temize çıkarmak, nersini tezkiye etmek;

";j'

.

_,

.- .

, J.."ij

dağ­

_

su; ~;a.

beyazı;

doğruluğunu! geçerliliğinil

ikrar etmek, onaroak;

o

J'1j soğuk

anndınnak; (b·ı)

temize çıkarmak. masum görmek; (b-l)

,

....Uj kayma; yanlış, hata; •

.

..

,-'-

,-

J)j

(bşi) sallarnak, sarsmak, (b-i) korkutmak "

J) j

,0--

[edil] sallanmak, sarsılmak; J) jJ [yer]

sarsılmak,

zelzelel deprem olmak;

361 ~)j ç. Jj~j

..

deprem, zelzele,

'

sarsıntı;

~'1j kayganhk; "

Jl)j sarsıntı, sarsılma; deprem, zelıele;

'

~':ijç. ~t büyük kızak; kızak yolu; ıözl.

:ı:Jj u (JJj) (bp) yutınak; :ıJj (b-ı) sayın'lk, elbisesini Çıkanffiak; JJj soyunmak, elbise-

çoğ.l

tehlikeli. emin olmayan yer: tuzaklar,

.

tehlikeler, ,

sini

u\iJ/' [müsenna] (yükleme) rampa(sı);

çıkarmak;

..

..hı] çıplaklık;

. ,. Jl/' paten; kayak; ıJU! /' kayak çifti; . -. W.i' kıza!<; . .. .. . . Jl r :ı,;J.Y-" ",:-,4 yana doğru kayarak

yokuş. rampa;

.hJj [cin.is.; tek.is. ii] çakıl laŞI MIS.; yol

malzemesi; OJ

,_

.L:J) çıplaklık KNŞ.; ~

.bJ}4 çıplak olarak;

,

~j ç. ~J bir çeşit uzun, ~rtası 'YUvarlak testi

,

açılan kapı;

"'

,

i~j ç. r'~jl tüy ve temren kısmı bulunmayan,

..

MIS.;

, 1yolj ç, I""':ij bo~az, gmlak KNŞ.; "',--

...oJj u (...oJj, ...oJj,

a.şın

.

..<,J] (Jl b'e, bşe) yaklaş,

dOğ;u) ilerlemek; ~ (~

mak, (JI ... t ...de)

falda kullanılan ok; faloku;

gitmek,

mübalağa

yapmak; (b-i,

bşl) yaklaştırınak, yakı~a getirmek;

...J'j

2i.Ai. hç, ~';j ımı hortum; •

••

~j

u ~j) (bıi) sıkıca bağlamak, sLkınak; (bşı)

.... iple bağlamak.; t ~~ rj burnu havada olmak,

ı-GJj dalkavukluk, yağcılık;

o,

••

,

...J; dallavuk, yağcı; ..

•

__

o.

J.> a (&j> ve ı,;Jj u (JJJ) kaymak; kayarak gitmek; Jj (bşı) kaygan yapmak; (bşi, J ,"

...e, içine) kaydırmak; J1jl (b·i) kaydırmak;

. . • _.0-

o) a

kayarak gitmek; "

~l

."

.. ' rolü altında; r"Jl rL-J

defter; ajanda; sicil; ıoprak, yer;

'.

--

Jljkaygan; ",

lllj bir kez kayma, kayış;

,.--

nıeyi,

yetkiyi eline geçirmek;

"

,

..:,...oj:::::) ..;....... j-J ciddi tavır takınmak, resmi davranmak, ,

'r.

ağırbaşlı! vakur

olmak;

ı.;:..... ~n mas.: , ı.;:.....

ağırbaşlı, vakur, sakin lşahsiyet];

ciddi; bağnaz, dar görüşlü;

J.<- karda kayak yapmak, ~ Jl yı-

~l (.;f- . "den) kayıp gitmek;

işin kontrolü; ~

;pıeri eli~e geçirmek; fJ-I rL:J J; oto-

,j~ve J.lj~(J\ ...e)

. --' kayak yapmak; , ı,;J yı -. . ...

.... L....rı kont.... . ..

.......":11 Ljl ~ işin kontrolünü eline almak,

. ,

reddederek bakmak;

'

,

.! ......ajl rp-e) sert ve beğenmeyerek!

-- .

olmak; (deveye) gem vurm<\k;

rL.j ç. ı.jl deve gemi; dizgin. yular; LLJN.

j

Wjve~j fi;

.

mağrur! kibirli

(J1b.e. ya daJb-e) yaılakianmak,da1kavukluk etmek; ~"jldalkavukluk etmek;

•

"",,j fi; fi; fi; ••

••

~ j(i~j) bağınp çağırmak, azarlamak; çıl. gınca bağırmak; ••

,..

[aslan} kükremek: 0-

ı ~ju, i (~j, )::"'j) (nefes/i sazı) çalmak ~j'1l;

362

..,.j ç. 11'"..j bir

katı eşlik eımek;

;-j 1l mas.:

~

-..f ç. f .. j

~it

... iri..

nefesli su; SUR. korna;

~.Y'~

...

ll.j refakat, eşlik; topluluk;

kan

J=.oj ç.,h--• j

grubu;

,.

daş;

)\..j nefesli saz çalan;

- ,.

saz MIS.; siren, canavar düdüğü;

. )\j,j)'1 i

alarm;

..

- -

.)I.l.ijll ;)\..)

,.

dost. arkadaş;

[kadın]

meslekdaş; •

--arkadaşlık t ~,).) jJ\,.oj burs IR.; . .. - . ~

)\.0) bir çeşit nefesli çalgı;

.-

'.),oj! ç. ~Ij! keski;

...

•

2.r.--j\ İzmir;

- _..

ıJ"ja (ljL.j) hastalığı uzun sünnek, müzminleş-

..

rnek, kronik! süreğen olmak; ıJ'"jl (y bir

zümrüt;

,

refik, eşlik eden;

A,j\..oj meslektaşlık; iş arkadaşlığı; refakaı,

)~ Y' ç. ..r."1j' mezmur;

;ı.,.j

meslektaş: dost. yakın arka-

~j ç. AJL:.j (kadın]

~)\..oj klarnete benzeyen bir çeşit nefesli

.. .

yakın arkadaş

olmak. dost olmak;

_

j birlik; grup;

J--ly çok

~;ı r j [na'ı]

zümrüt rengi; zümru!. .. ;

yerde) uzun süre kalmak; uzun sünnek; Ihas-

••

~

ri

[gök gürülıüsü] tekrar tekrar olmak;

danınak; (elbiseyı)

zemzem suyu ile

mınl­

talık]

müddet; l:,..j bir zaman, bir süre;

rri bol. mebzullöZı. su için); Zemzem

L j bir süre. müddet. zaman aralığı; ~J, ~j

.

,

~ r j matata; tennos;

t. r j ç. r~L.j gök gürlemesi; titreme;

.. ..6j u ( .h..j) kaçmak. savuşmak; ,

=)

•

-o

~ j ve ~jl (bşe, bşi veya

.. t:: r

•

Js. bşi yap-

~

r

yakında

e:r

kararlaştlnlmış; yakın,

van olacak; gerçekleşmesi beklenen ••

••

•

gerçekleştirilerek

••••

••

J ...de) meslektaş olmak. aynı

mesleği, aynı ortamı paylaşmak; (h-e)

o.

J&- daima, hep; "'Loj J-I çağdaşlan, ••

muasırları;

..r:j [na't] zaman ... si, zamanla ilgili: dünyalık;

,,'

ayarlı mayınlar; j,

,.'

Yj rlAJl

seküler, dini olmayan; ~ < --

geçici; laik, zaman

.,'"

i.4-:i

-ı.i:--j ı,;~~ .. belli bir müddet için yapılan birlik; :. oj

saatli bomba;

~L.j zamana bağlı, zaman ile ilgili; bu

kongre;

\..loj ~ ..}olj (b·i/e) arkadaşhğı dostluğu sürdürmek, (b-ile,

ü\..j ~ bir süredir. bir süreden beri;

vakitli, vakte bağlı; bu

...J''''' t' ,;.ll r',;.ll tarihinde yapıla· cak.

.. -

•• ,

ve ~

•• ••

ç.

..

"Lo)1

karar veren, belirleyen; 0.0

kader ••

maya) karar vermek, kararlaştırmak;

J

~j müzminl kronik hasta;

... ı:.ıL.j ç.Gjl zaman, vakit; süre,müddet;

kuyusu;

~j

...

~j ç. üL.jl zaman, vakit, süre, periyot,

yıka­

mak;

.

müzmin. kronik olmak;

Tefa-

dünyalık;

geçici; laik. seküler;

,

Y j ve

süreç;

I"

j,

.

.iL.j zaman aralığı! p:riyodu,

363 4jL.jkronik, müzmin olma

"

ıYfuıun

..

J.ij(müz.. ve müe.] ç. .:ı~~ .:ı

[hastalık];

kolun dirsek ile bilek arasındaki kısmı; • •• .:ılij ç. ö..wj\ çakmak; [tüfek vb. için}

..t-Hjşiddeıli soğuk;

.... ıJjU (lJj) (böcek] vızlarnak; (JJ y. idrarmı) lut-

. ..'.. horoz; 1 ıl;)1 J"'" çakmakıaş.;

. .'

••• J..uj ~ ı:;.u.Jinkarctl ateisV zındık olmak, •

mak; :., vızıltı' WJ '

zındıklaşmak;

o"

,,_

sınırlanmak.lusıllanmak,durdurulmak;

••••

4jJ.ij inkarcılık, aıeizm, zındıklık tt;

. . .. ~J.ijç. a~lij zındık, inkarcı, ateisı;

li)

(~b-i) sınırlamak,kısıtlamak, durdurmak,

engellemek;

.'

.

erabo;

. -,- ,.. .ri}. .u~j ç.

•

•

~J\1;jdizanteri;

. ..

--

~1.ij [metal] yay; spiral şeklin-

bukağı vunnak, kösteklernek; karşı)

süsen BOT. iris; , .. ~j ç. ~\; j büyük sepeı, küfe. zenbil;

•

aVJ yak.·•

"

l!.1j çinko; ~jalçak.

Jj •

zenci(lec);

••

..r~ [s. ve is.) zenci;

i·

[pannaklarla)

jengar, zencar,

.. .

adi, bayağı; piç; yabancı, el; •• • i (~J. liJ' ~UJ) zina elmek, evlilik dışı

cinsel

•

~j zencefıl;

....

cimri! piniiI hasis davranmak;

.

;.

• )~j

b·e

~jç. UjJ dar yol, patika [FAS. ızjl;

•

ı..j)~j dizanteri:

•. ...~j

. ,. J-ij Gjı:•••

...~j (cinjs.; tek.is. iL ç. ~\"jj zambak BOT.;

...

-

;';1;j ç. ..:.ıl hücre, zind<m MIS.;

.-

. " ~~ ç. [.y j

.

Jij i ~j) (bşı) sıkmak, sıkıştırmak; (hayvana)

...

••

'.'

.. ,

deki yay; zenberek; horoz [tüfek vb.];

• •

".

.i~jveöJlij zünnar; kemer;

yüklük taslamak;

.... -)~j ç. ~l.ij büyük eşekansı zoo. Vespa

...

.: ,.,.' )j~ )j: ~ 4J')j gözlerini b-e dikmek;

~j::::) ;'j<js- b-e karşı) böbürlenmek, bü-

j

Arap çakmağının

..

..

li)

..yj

üst, [döndürulen] ağaç kısmı; •• J.ij ç. .:ı yj dirsek kemiği, ulna; önkol,

süren, devam eden; eski, kök·

lü, kadim; müzmin, kronik, süreğen; • • •• • ••• H; [göz] kanlanınak, kızarmak; Hjl1l; .

..

'

fırlatmak, fıske vurmak;

..

~ja (~j) (özl. el, yağ] kokmak, bozulmak; ~j kokmuş, bozulmuş;

bulunmak;

ı,}j

zina, evlilik dışı cinsel

,Gj

n; n;.,

ilişki;

iJlj ç. ö~j zani, evlilik dışı cinsel ilişkide

bakır pası;

...."'~j, #ıJ zincifre, sülüğen , '.' ~j ç. .,r.':"lij zincir; ~)I yl-- çift girişli . ' . . defter tutma;

ilişkide

•

bulunan;

yıjç. plJj kadın zani, zaniye; fahişe;

. .,

.

. .

, .l::ıj

a•

.l::ıj

a ve "uj

... .. , ~:Uı J ... den

veyabşden)

il

.

(.lAj) C'; ...den,

,;,r-

vazgeçmek, geri çekilmek

J.Aj, zlihı hayan sürmek, dünyajık

364 l.evkJerden uzaklaşınak; ~j (b·j

J ...den)

vazgeçinnek, ei çektirrnek; (b-nin,

~

züht

hayalı yaşamak,

çek·

._.

.

rnek:

eteğini

r j l parlayan,

.aj

uI.;Aj"JI güneş ve ay;

~.;Ajl ç. uJ- Ezher öğrencisi;

•

)\.aj çiçekçi, çiçek yetiştiren;

V ...den) elini çekmek; <ı.; ...den) .

r ~ ç....~'j-' eski bir Arap çalgısı, bir

•

~J.H

~

J ..la)I züht hayatı;

..!.....:Ai alçak, düşük [özl. kıymetsiz,

çeşit

,

fıyat]; değersiz.

küçüklük,

J.A j

nmas.;

düşüklük,

•

i

•

tef [.;A;- MIS.];

..

~.;A;- saksı; •

önemsiz; ( ... ~ ) bir az...;

ii.ılAj

,.

•

•

uzaklaşına, zühı;

ışık

rlj parlayan,

.. r;-

aZI'k;

çiçek

açmış,

..

perhizde olan, kendini tutan,

alıkoyan;

. .fbi o ()J"'j) patlamak, ışıIdamak; ritn; (bitki, .

•

•

çiçek) çiçek açmak. çiçeklemek;

r,) jl parla-

•

. '

•

•

•

gelişmek,

çiçek açmak, çiçeklenmek:

..

büyürnek;

. .-

".

rıi [cinjs.; tek.is. iii) ç.)J"'j, ;Ail.JlAjl,

.. hercai

~uıı rı)

menekşe BOT.

menekşe, alaca

.. Viola tricolor; ~.;J'.J""bj ,

••

••

çuhaçiçeği BOT. primula veris;..J-.ııJ'.;Aj ha,. mmeli BOT. Loniceracaprifolium; jl jJJ' .;Aj

.'

papalya, margarit BDT. Bellis perennis;

. i r j ç.

-

~L (tek.is.ı çiçek; parlaklık,

güzellik;

. .

,

..

i r j parlaklık; güzellik; ~l ir-j çivit;

,

;r Jl Venüs gezegeni, Zühre, Çulpan; •

~ r j frengi, sifılis

.

hastalıklar;

•

••

i

Jl ı.,.ıUı.)jl

•••

. . .

i.

i

ıeslim eımek;

ruhunu

V

..

bşden) bıkmak.

.. . . ... (c.J)I) ~l JAjl ıiksinti vermek, iğrenç iğrenmek; ~j' (bşi)

.:

yok eunek.

,

ıJ..JAj batıl

..

biten, geçip giden, yok olan; hükmü

olmak, kalkmak;

~j iğrenç,

tiksindirici koku;

.. .. ".h n; ~j

fena, kötü kokulu;

Wj

(..JAj} I.Aj

iğrenç, tiksindirici

II

koku;

..

(J-"'j) çiçek açmak, çiçeklenmek;

büyürnek,

yetişmek, serı.i1mek; ışık

parlamak,

ışıidamak;

saçmak,

••

~r-j ıJ'1.....1zührevi

~rj ç. ~i. çiçek vazosu;

••

kalmamak; 4-&i ı.:...iAj ve b-J) ı.:...iAj ölmek.

olmak;

,

•

J' ~j ölüm döşeğinı i

. . ,. J:lja (JI'j. J.,aj) geçip giunek. bitmek, hükmü

~..u..ıı

•

ışık

n;

.."..ljl. ~\jL çiçek; dökme demir (yine r i ..

çiçekli; parlayan,

• •• de, son nefesinde olmak; ~."....ıı

usanmak.

..

•

ı..AAja (ıJ.,aj): ~"..Jl

....

ışıidamak;

saçan, parlak;

saçan, parlak;

" zahit. züht hayatı süren; ..!.AI) ç. .ıLA)

şaşaa;

saçan;

r i küçük, değersiz saymak; _.~

mak.

panıdayan, ışık

••••

daha parlak;

.La

••

-

ı.ŞJlrj neşeli, şen [kişi]; •• ••

...e)

• olan sevgisini! rağbetini kırmak;...I,aj dünyadan elini

•

büyüklerunek, kibirlen-

,

rnek; (lo.:-' ••• ile) övünmek; ~j{ediı.J (lo.:-' bş;

..

ile) övünmek; ~jl çiçek açmak, çiçeklen-

365 rnek; büyürnek,

.

yetişrnek,

serpilmek; büyük-

,.,

arasında kız

alip vermek; çift

oluşturmak,

lenmek, kibirlenmek; ~Jj~e ..,r:'jl(edil.)

eşleşmek, eş bulmak; t):ı)lçirt olmak, oluş-

kendi halinden memnun olmak, kendini

turmak, iki kere görünmek;

...

beğenmek, övünmek; ~~j' (y ...de)

.

panidamak, ışıidamak; ('":" ... ile) övünmek; .' , r j ve .Jo--Aj çiçeklenme, çiçek açma; parlaklık, şaşaa, ihtişam,

...

t.'; ç. e'))1 [çiftin) tek, eş; koca; karı

... [koca karşıtı]; eşlik eden; çift; ikil; ı:.ıG:-)) çin;

~ ))r. ı.:.ıf. eş, hanım, kan [zevee];

övünme, kibir, bü-

;".,' I"'k ._)evıı;

yüklenme, övünç vesilesi, kendisi ile övünü-

•

leo

şeyler;

ı,r:))lna'tj çin, çiftli, tek olmayan; iki

oyun. eğlence;

~A>arlak. şaşaalı. ihtişamlı, muhteşem,

görkemli. debdebeli, göz

kaı;

~jevıi1ik

kamaştıncı;

•

~ ))evlilik hayatı, evlilik;

•

J.~jmikıar,adet; .. \.Iıj [mud. kul] ... kadar, yaklaşık ... ,

takriben ... ;

ile ilgili, evlilik... ;

•

~~jparlakJık, şaşaa, ihtişam, debdebe;

•

evlilik ile ilgili;

tL)) V

.

düğün; nikah.

~i))\ O.b-) tek evlilik. monogami;

izdivaç

•• ~j\daha fazla büyümüş, serpilmiş: daha

.

... ile) evlilik; - . -

• tl)~Slk sık evlenen;

•

..

c:!)ji(~

çok övünen;

.. .i/e) evlendirme, everme;

•

J.~':j\çiçek açma. çiçeklenme. büyüme; canlılık

devresi. en enerjik! canlı

iık. ihtişam, şaşaa,

çağ;

tl))ilci kat yapma!;

•

~ )l..;oçif! olma. eşleşme;

parlak-

debdebe; övünme;

tJYevlenme, evlilik;

•

t)IYailcler arası kız alıp verme;

~Ijparlayan, parlak, ışık saçan; muhte• şem,

görkemli, göz

t'):ı)~şleşme, çif( oluşturma; kupl ELK.; • •• ı.F.ı4' tl):ı)l mükerrer vergi;

kamaştıncı, güzel;

••

JAj"(~ .. .ile) övünen; büyüklenen, ki-

, -

birli,

mağrur,

w...,))bkz, . t'). ; i

(.)p

mak, (bşı)

gururlu; küstah;

".

-,

..

.-

c).fo"evli; t):ı fçift

cjih~i. ~ veya,,:" eşlqıınnd,. \'ifı

meydana getirmek;

:ı))=> :ı))(b-e)

erzak! zahire sağlamak, (b-e,

yiyecek olarak sağlamak; (b-i, bşi,

evlendirmek, evermek; ~lj;in oluşturmak,

~

donatınak.

eşleştirmek;

bŞI) bahşelmek,

(b-i,

~ veya~

•

b~ı) azık!

iki

Lıı ~.ırınak;

i/d çin oluştur­

.. .

çin, iki kat; •• • • (c.J) c.1jl< bkz, (~j) c.\j

b-ile)

- .. - - ..

( ... V='f) ... V='f .. .ile .... 1) evlen-

,

.. .ile)

teçhiz etmek (b-e, ~

ihsan etmek; (bşi, '-:" ... jfe)

:ı ljl (b-e) erzak

dirmek, evermek; (.)..;J (b-ile veya ~,

süslemek, tezyin elmek;

,;r~ b-ile) evlenmek;

sağlamak; yiyecek vermek; :ıJYerzak temin

(.)\....;.jai1elcr

. , .-

366 • •• f-.JJ sahtesini, taklidini yapma; .r~j-J

••

edilmek; (yolculuk içini azığı bulunmak; (ı;,- b-den) öğrenmek: (~ .. .ile) donanmak; •

•

••

••

•

,,' ~l..ı.:.-ll J sahte döküman düzenleme;

JI~J)1 sapma; ka~ı olma, muhalefet;

ıl) ç. ')\Jj\ ;ııjl crzak. zahire;

•

•

ıl))

;';,

}\j ç. JIJj müe. ö~Ij ç. JJj ziyaretçi,

erz.ak;

iı\J)

erzak:

misafir;

,)J'r ç.,)ij., 'üljt erı.ak çantası; · .. •

iı\y

,

•

••

)Jj' ziyaret edilen;

•

...

JJj' taklit, sahte; kalp; hile ile kazanılan;

J.Jj ;

('-:"' :..

•

•

erz.ak çantası;

öJjÜ ç. .üIJ) bkz.

ı~;

.,;.

ile) arz edilen, sunulan. döşeli;

(y ... ile) donatılmış, teçhiz edilmiş; ('-:"' :;il-

ahtarla) teçhizatlandırılmış; (y ... ile) bağiant1l. ilinüli; •• • • • • •• ()Jj) ıl} u U)), i)"4) (b-i) ziyaret eımek;:)!

(bş;n) sahtesinif taklidini yapmak; ))1";;

,,,

karşılıklı ziyarette bulunm~)Jj~ (ı:.!'

dönmek. sapmak, vazgeçmek; <ı;r

,,,

...den)

...e) karşı/

.. ., J~~j ç. JJIJj kayık 1 ~1~ JJJj buharh tekne; . . ." .

..

.. ~I JJJj balıkçı teknesi;~~' '-')Jj can.;

kurtaran sandalı;

.. 're.,ıj) t1j u (lJj ~~Jj)(.;f ,..d,n) sapmak. ·-

aynımak.; doVU yoldan çılcmak.;

1:,.lj

ALF.BKz.;

••

s-WJj.

••

ılJj zufa otu, çördük BOT. Hyssopus

officinalis; dJj

=:,J)) (bşı) süslemek, tezyin etmek; (hika-

muhalif olmak; '! JJ)I b-den uzaklaşmak,

yeyi) {hayalinde] canlandırmak, ıasavvur eı·

(ı:.f'

rnek;

. ...

..

... e) yabancııaşmak;;l.r~

b-nin ziyaret

etmesini istemek;

.. )J)

JIJj süsleme, tezyin; dekorasyon: süslü

göğsün üst kısmı; boğaz;

giyim, kıyafel; makyaj malzemeleri;

.. ,

ı,;jj' süslenmi~, süslü; cicili bicili, a~ırı

boğaz ağnsı;

•

)J) zor, kuvvet; yalan, gerçek olmayan: yanlışlık, hata;

,

,

)J)~ wr kullanarak, kaba

,'..

.

kuvvet ile; JJj ö.,~ yalancı ~ahitlik;

süslü;

. .

..

..

(JJj ve .}j) Jlj (.:.Jj) u (JIJj)

V

veya il'

...den} aynımak, vazgeçrnek, bırakmak.; gö-

J~) meyil, eğim; eğrilik, çarpıklık;

rönmemek, gözden kaybolmak: sona ermek,

yanlı~lık; vefasızlık, dürüst olmama; ~a~ılık;

bitmek, dinrnek, giderek yok olmak; batmak

· ç. iJJj

•

..:,ıL ziyaret;

i J~j ç. ..:,ıl ziyaret; •• •

• •• (örn. güneş, ay); _ (ı.:.Jj) o (.}.j) devam etme• •• • • • • •

•

)J) möe. s-1)Jj ç. )J) meyilli, eğimli, yatık; eğri, çarpık; ~aşı, ~aşı gözlü;

· Jlj' ç. ..:,ıl. ziyaret yeri; ıürbe;

rnek, bitirrnek; JJj'den:

.11 ~ Jlj

\.'0 J

,

•••

öfkesi dinrnek, sakinleşrnek; .".Y" yı rJ'. Jlj

... . . . ... odatı ile (Jlj love Jy. ıol veya Jly. 'i), hala.

(artık) yok olmak; j,ı..j'den ve olumsuzluk

.

.'

367 __ i '

Hı

henüz, halen; .u..JI ~j

. -o

_

L- böyle yapmayı ••

. J.. . . ..

•

kesınedim, hala böyle yapıyorum; Jlj L.t Wli

..

•

..

hala ayakta duruyor; ~~

•

~)j) r1j u [köpek] turlamakMIS';r~j homurdan-

_.. Jlj.!: "J

... r)j ç. r')jl bitki özü, özsu;

mak',

,

. ..

.yı onun hala buna ihtiyacı var. ı..JS:- Jlj! 'j

IJıj. ~ıj ALF.BKZ-;

.........rS~. hala onu hatırlıyor (ve unUlmadı);

u\)j = uljj ;

.

,.

J~j (bşı) yerinden çıkarmak, gidermek; ~j (bşı) ayırmak,

dağılmak;

açmak.

JJ1i

-

••••

• •

lS)j i (~!j, Ljj) (kaşiarını) çaımak, (yüzünü)

V

asmak;

hakkını)

b-e.

vermemek; (bfi)

0.0 • •

kendini (bş;,

(bşe)

vermek, (bş ile) rnq:gul olmak;

b-i) terk etmek,

"

ayırmak, açmak (bşi)

Jljl

(bşı)

...

bırakmak; ~

...

aras/m)

J'.ıJI ..kı] evi terk etmek;

durdurmak, yok etmek, gidermek;

yerinden

çıkannak.

bağlantısıl irtibatı

yok etmek; .}.\y

•

JJJ ç.

gizlemek, saklamak 1 ~ ~ ı.. ı.S)jkaşla·

,.

nnı

çalmak, yüzünü gözünü

, tecrit etmek; (.$J}I

rnek;

ç ~~

·

,

ı:-\J}ı

JIJj [öz!. süre] sona erme, bitme, zeval;

(güneş) batına. zeval; öğle; , ~IJjıı eJ~

.

.a:.

ömürlü, sonu çabuk gelen. çabuk silinen.

.

-

unutulan; JIJ)I

i

•

'$

-$

-.

öğleden sonra; ..ı.:.c:. •

.'

JIJjl öğleleyln; JIJjl.b- meridyen; .$'-'$'$

JIJj , l.,lIJj ....,')1 ı...L.JI

J öğleden

sonra saat dönte;

.,

J1

...

..

.-.

.-

[iş,

.

•

••

mescit, inziva yeri' ;,LJ-L A:!Jl)l dar açı;

. .,

., ~Jlı-I A.:!JI)1 dış açı; 41J)1 ~J~ eş açıh; • - _.. • . , _. ., ~;CJI A.:!)I)I geniş açı; WWl ~Jljl dik . .. • •

-

..

'.

açı; ~J')\ fl'? binanın inşa tarihinin yazılı •

•

.0

,

•••

o

olduğu taş; lll,:;,... ~\Jj ~ değişik açılardan. •

•

farklı yaklaşımlarla;

..

zevi; uzak, sapa. zor ulaşılan; <-

,o' ,._

$'

ısj ~ ~j. ~ (b-e. y) giydirmek; l.s<;. ~j1

AJJl"';"-- (bf ile) ilgilenme. meşgulolma;

ma, tatbikat

<

zaviye. küçük

•

.

devamlı! sürekli! aralıksız çalışma;

MAT.;

J r kendini tecrit eden, soyutlayan, mün-

"'hj ç. J j kilim IR., SUUD.; •, • .LLJy ç. JJlygüneşsaati;

..

1s)..I~ içine kapanmak;

kendini tecri! elme, soyutlama, inzi-

-

kısa

köşeyel inı.ivaya çekil·

~Jıj ç.4 1)j köşe; açı

JIJJI kişi, şahıs; siluel, görüntü;

ve

. J ."..

va;

• ••

eğmek; isJj

l.5~j köşeye çekilmek. kendini soyutlamak,

olmamak; bitmek. sona

ermek. geçip gitmek;

o• • • •

uygula-

meslek vb. için];

AJljl yok etme. giderme. izale elme;

giyinmek; (y

...

bşı)

giymek;

:Şj ç. "4jl elbise. kıyafet; üniforma; dış görünüş,

kostüm;

şekiL, form;

.-

giyiniş,

-

giyim stili; moda;

--

~.L)-1 ~.;JI ~ yeni moda,

•

,ylj geçici, süreldi olmayan, kısa ömürlü;

,,

~ y)j

zooloji;

,,

Y

ı,?:' Jj zoolojik;

son moda; ı,..~j cıva;

·

,.

~j ~ ~j (bşi. makine) yağlamak; (J'emeğe)

368 ı'aÖi' ilave etmek , koymak', >,

,

[heykel için];

"

~jç . .::J ,-

--

Jd zeytinyağı; motor vb.

yağı

..ri C-:!j balık yağı;

)~ ~.i bezir yağı; .::J - ,,,

, <

--

,-

("",:!j) .:ılj j @.:ı~j) daha çok! daha büyük! daha fazla olmak, artmak,

çoğalmak, fazlalaşmak;

.-

t.J~1 ~j hinıyağı; ~LQ II ı.::...:ıj balık yağı;

(ı.:f' veya,)ı:- ...deıı) daha çok! daha fazla!

.~\ ı.::...:ıj makina yağı, motor yağı; ...:...:ıj _. . - .-

daha büyük olmak;

.fs-

yütmek, çoğaltmak; (bŞi, ,;.,- ...den, Jl ... e)

.,

"'

0: ':' akaryakıt; (jlSJ1) jWl ı.::...:ıj gaz;

CL,

:~ l$~~ ~\ ~ kimse ayranım ekşi

l.}

..

demez;

, .-

'--,

_

~j [na't] yağlı ~ A w:!) ~J.J-P ya da

..

(.y

~j yağlı boya resim ya da yağlıboya tablo;

.'

..:.ı~jyağcı, tüccan;

aşmak; (bş) artırmak, bü-

yükseltmek; (bşi, ~ ... e) eklemek, ilave elmek; CJ ya da,;.,-

Paskalyadan evvelki pazar günü;

4,; ..Rj ı tek.is.]

,,,

ç. .;.ıl_ zeytin ağacı; zeytin;

ı.i.Rj zeytin yeşili,

u. ,

bşı) büyüımek,

ileriet-

rnek, geliştirmek, ilerleımek; (b-e, bşi,

,

-,

... ,)ı:- ... i geçmez, ••

..1,::0-

veya ~ .. .i, ~

"

bşden) daha çok vermek, artırmak' ""':!.fl ~

.:.ı j=:!) [cinjs.; tek. İs. ;] zeytin ağacı; zeytin

,. , ~ ıJ..R)! , "

... kadar) geçmek,

(.:f'

ancak ... kadardır; .:ılj O

... ~Ü ... diyerek devam etti; ~~ "

... .:.ıı buna

J.&- .:ı?

ilaveten, bir de ... , bununla da

kalmayıp; hatta,

zeytuni;

-.

bir de;

ayrıca,

bundan başka;

~..i yağ tenekesi;

...\..J&. ,-o.:ılj b-e daha çok ilim vermek, bilgisini

~Y'yağlanmış, yağlı;

artırmak;

ı ~j yapı ustasının düzgünlüğü kontrol için kullandığı

""':!j artırmak, büyütrnek, çoğalt­

mak; .:ıılj (b·den) daha çok fiyat vermek;

""':!.P artmak; yükselrnek, zamlanmak [fiyat-

ip; astronomik takvim;

~j ve ~j bkz. t.J.J; -. - " (~.1 i (~:!j, c.J:!j, .:.ıbuj) ayrılmak, uzak.1aş-

.. e.'j

lar]; eklemelcr yapmak, abartmak, -,

,

mak; t'j1(bşl) yerinden çıkarmak; (perdeyi,

~ ~) ~l ~ ~:;

. ( Ura- Ql\ ilmi artmak, bilgisi

etmek; sözü uzatmak;

mübalağa

çoğalmak;

çekip almak,

"",:!I J biri ile rekabet ctmek; tedrici. kademeli

kaldırmak ~ "'ır r~\ tlj\ ... den örtüyü

bşı) olarak artmak; daha şiddetli olmak; , " çok aşmak; .:ı1.:ıjl artmak, büyürnek, çoğal. ,mak; ~ ~~ .:ıl.:ıj\ giderek daha çok ağlamak; . -" .:ılrı daha çok istemek; daha fazlasını elde

örtüyü,.:r ... den,

ı/zerinden)

, . .

-

kaldırmak; .. .i açıklığa kavuşturmak; tljl

",_,_,

.Jl4J ı.r JUI bir heykelin açılışını yapmak; ,

,

>

C\J~ uzaklaşmak, ayrılmak: [perde] çekil-

mek,

açılmak;

. ..

euneyi istcmek; (b-den) daha fazla vermesini

," t::::?ç. t4j1 [doğru] çizgi, hat KNŞ';

t

(J

isternek,

,

4jç. I.:.,'L dini alay, topluluk;

-. -j,;,.\j \yerinden çıkarma~ JUI ~lj\ açılış .

,

,;

~~)lZeydiyyemezhebi; -,~

.:ı j:!)IZeydiler;

369 ihtiyaç duyulandan çok;

ô~"4 anma, çoğalma, büyüme; ziyade;

- -

ô.ı..:lj

yükselme, çıkma: şiddetlenme. artma; prim;

. -ilave; Ö~~ fazladan, ilaveten, bir de, bunun •

yanında ~

üzerinde; !

-

_. i

den çok, .. .in

e aldınnarlan;

in yanında. bir

Oı

_

--

fazlalık TIP'; , ~.".... ö.ıJlj ve~.)J') ô.ı..:lj apan-

. _.

-

-

--,

.l.:!lp yavaş yavaş artan;

-

. ..... ~; J.s- Ô~~j -

i

2

bunun yanında. bir de, halta; .ı..Jı;Jı Ô~~j

-

-

flj::::) .r-j(diiğnıeyı) iliklernek, kapatmak FAS.; •• •

,

-. ~jL daha çok, daha fazla;

..

... in en uç noktası, en üstü, en fazlası; •

dirmek;

.

,- -

...

.

t'j' (bş') saptınnak; ,

. - - -r t'jl

o~ bana küçümseyerek baktı;

4!

.-

•

f=:J' çok teşekkürler!; ı..L~1 ~~ büyük -. - - - -

t}j ve ıJ~J sapma; Cd" ...den) sapma,

_.

C.~))'L ..ı:ı~ büyük bir mem• • • • -••

aynlma

..l:!r ~ .u ~ geçilmez. yenil-

- ..

.)\..L...ı J e;J doğrular ve yanlışlar;

~lj sapmış; yanlış, hatalı, ifsad edilmiş, _. . bozulmuş ~ij ..:.ıı)=; baygm bakış(lar);

nuniyetle: •

-

.,

uzaklaşmak, sırtıru dönmek; (gözlerini) gez-

yüksek derece; üst sınır, maksimum; [mud.

..yj

BOT.;

aynımak; doğru yoldan sapmak; (d" .. .den)

-4.j-" (~ ... de) artırım; aşma, geçme;

ınez;

-

t1j i (b. ~L.iuj) (ir ...den) sapmak.

«(jY

bir özünıü ile:

krizaıit;

ağacı

satış;

• •

ıJlj-'~ ağustos böceği

ıJ.ıJ fij hünnap BOT. Zizyphus jujuba; ıhlamur

.:ıl;--.- ç. ..:.,,1. müzayedel açık artırmayla

artınıan. arıınimış; mezid DILB.;

,

.r-j ç. )~")~ küp [su için MIS., MAÖR.ı;

ZOO.;

daha iyi açıklamak için;

--

.

.C~y ""'j i (~J) sahtel taklil/ kalp olmak; -. -

ô~'rç· ..;ıL müz.ayede, açık artınna;

,.

.l.:!yabartma, mübalaAa, büyütme;

~j kalp para basmak; (bşin) sahte olduğunu

• .l.:!''; artma, çoğalma;

beyan etmek; •

~~~jl artma, çoğalma; şiddellenme;

..~ ~...

~j sahtelik, taklit olma; gurur, kibir;

.-

•

~j1 daha hileli;

i~\r1 daha çokl daha fazla isteme; ~ ~ ~,.

:~."

..iü (cin.is.; tek. is. iJ ç.

doğum oranının yüksekliği; c.L.ı::!),1 ~;~!

kuL ı

.

.l.:!'r ç. ıJ j-müz.ayedeye katılan;

ona kaldırabiJe-

eeğinden fazlasını yüklerli;

-

,

disit ANAT.;

_

de; .1. "ü ıJS' Ô~~j .1

ZOO. BOT.; ",-

ANAT.,

""

•

~ ö~L:ıj

_ ••

ç. .wIJj uzantı

,

. . ..

ö~I~~_.l.:!1·

~Lj yanlış; kalp, sahte;

ilave edilecek bir şey

·

·,

.

asılsız haberler; ~'j .) j kalp para(lar);

yok, artık bu konuda söylenecek! yapılacak

~r sahtekar, kalpazan, düzenbaz;

bir şey kalmadı;

-

:-

L:-LJ-ı;'.ı..:ıj fazla,

-

-

,

~j" kalp, sahte, düzme; yapma, suni;

~\j artan, çoğalan; (d" bşı) aşan, geçen;

ilave, fazla, ekstra;

_...

. U ' j )~\

i

J:!j ::::)

J;j çığlık atmak, feryat elmek MIS.;

370 .0-

2J.'j ç. J"D1 yaka; [elbise için] kenar;

(..bı :lı) ve ..,ı;j, iıj, iı'? için bkz. J)j.; _.

o.

.'

l~j) lJlj i (ı:y.j) (bşi) süslemek; ı.:.~j (bı') süslegüzeııeşıinnek; (bşi, b-ı) güzelleştir•• • •

rnek.

.ı.-

rnek; (b-i) uraş etmek; i!

rj C-:.:!j (kadın]

hazırlanmak. hazır olmak; (bşi,

J' ya da J

b-i) övmek. lehinde konuşmak; (bşi, Jb.lljn)

,.

gözleri önüne koymak;

..

(J b-i ,:>\, .. olduğuna)

inandırmak; (Jb-e.,)\ ...yapmayı) önermek,

. . .. (J b-e. u\ ... yapma) fikrini vermek; ~; süslenmek;

hazırlanmak, giyinrnek. tıraş

.. mak; ıJl~jl süslenmek; güzelleşrnek; ·

ol·

o-

ı;r..j

güzellik; güzel,

hoş;

.. '!j ç. vl_ süs, ziyoet; elbise, kıyafet; •• ~

'..

o-

~ "ll ~j makyaj; ~)i ~ • • . ,. güzellik enstitüsü, kual6r salonu; )' '!' ~i

süslü elbise

•

-

'"

.

~jl sUs agaçları; ~jl ..:JlJ~ sUs bitkileri;

•• •

•

...

ıO

,

.~)i -,)1..".... . tuvalet masası; .~j\ ~.f- giyinme odası;

U~j güzel; •

U~j süs, süsleme;

~~ kuaf6rlük mesleği; • - 'ı

r:.,-!.j' kuaför;

, ,

~~

("':-' .. ,ile)

süslenmiş, donaııımış;

("':-' '" .ile) güzelleştirilmiş;

,

'..., ,.

lJ\.:ı ,~

LL·" LL·

.... ') ALF.BKz.;

j

Sc.,' . ko; ".J çın

if muzari fiilin önüne gelen, gelecek zaman

..

cağını,

0lil- saten, atlas; ,

J1J.- ç. ~l

o'

ra uL..) artmak, geriye kalmak [öz!. yiyecek

(ı:,r

J

V .. .hakkında)

...e için) istek, talep, arzu;

(ı:,r

... hak.

J1L.. meraklı, çok soru soran;

,.

JJj- meraklı, çok soru soran;

yiyecek, içecek];

.' ...ıL....- ç. ~l.....t soru; sorun, problem, me~

,

LL; gençlik emaresi;

}l- geriye kalan, arta kalan; [mud. ku!.ı

sele; olay, mesele durum, hadise; istek, dilek; ,

.

jJ,"l.....t sorgulama;

hepsi digerleri;

,

JJ....; dilenme;

Sasaniler; "' "-"-JJL. a (Jlj-o. ~L...., JL..;) (b-. b,i veya.;r b,i rj .r-.iL..WI

bı hakkında) sormak; (,y. ... hakkında, ...ile

,

den ya da~ b-den) isternek

~ ~L~

.JL b-e

danışmak, b-nin görüşünü almak, fıkrini

.,",.-

.

JL.. ç. rJ.J-,

, ,.

JW

ve

.'---.dilemnek; ... (.;r) jA J,L..; sonnak,

-

-

. , J.".......:.o ç.

olmak, mesuliyet;

(b'e ı:,r hakkında) soru sonnak; (b-ı) hesap~

isteğinif dilegini yerine getinnek,

den) sorumlu, mesul;

4 Jj-.<ı ç. ....::ıl_ V ...den) sorumlu, mesul

-

... -

4lL.. soru soran; dilen-

.. JJ';"'-" (ı:,r .. .

.,

,. , .. " laşmaya çağırmak; JL..I : 4 j.--ı 41L...I b-nin

. , -.Jl.,;...,

ci; rica eden, dileyen;

sor-

... ~ ... den sorumludurl mesııldür, J,"w

,

ne sorma;

mak; ':ILJ-ı .wL.. b-e bir soru sonnak', JL

..

.

JjW [kendi kendini] sorgulama; birbiri-

ilgilı) sorular sonnak, soruşturmak; (bşi, b-

. J.ı--'

soru, sual

o

•

)J-ı ç. )L..ıl kalıntı, arta kalan, artık [öz!.

~

sonnak;

kında) araştrma;

ve içecekJ;

iJJ-ı

_. -

,

ö,)L.. sade kahve',

, ,

yapamayacağını

... yaplp

~ "j- istek, dilek;

~:L. basit: tek renkli, düz (kumaşJ, sade; ö~

.

i

.. .t) sorular sormak, soruşturmak; " istek, dilek; JJ-ı

kastanyet;

,

JJ.l

(ı:,r

tl- ç. 0~ tik ağacı BüT. Tectno grandis; ....::ı~l-

-

,

. . . (~) kendi kendine ...olup olamaya-

edatı;

.

birbirine sormak, soruşturmak;

.Ja-

rj J~

dilenci;

'ıL. Nuh (as.)'un en büyük oğlu;

.

ı.s"L.- (s.J Sami; li.) ç. 0.J- Sami; ~ı '

~L.. Yahudi aleyhtarllğı, Antisemitizm', ,

372 '-or

1-

a
~

bşin sorumlusu olmak;

bşden veya bşden) bıkmak •

..

usanmak, sıkılınak; (LJ\ ...yapmaya) karşı

- -

.

.

.

,

~

veren,

~~~ ~~\ gücünü b-ile birleştinnek;

bıktıran, sıkıcı;

~ '..

sıkılrna, bıkma, usanma. can sıkın-

: ; -~~~1 ~

kesildi. aralmnda

(b-e) sövmek, kötül

ağır

sözler

<-

~ nedensellik;

,

,

•

yL.:-ı

,.

sövmek,

küfürleşrnek; '..

(~

;

yen;

\

<Ji bt için)

,-

• _.

sosyal

ilişkiler;

_o_

...

I.,

de •

ol

.0.

-

verici

bşin

şeyler;

! (mud. ku!.) sebebi, nedeni ile; '., •

,., ..

'

•

•

nedeni olmak, [olumsuz

ıı sebep sonuç;

sauş

yapan; o.

~ ve ~ Sebe devleti;

..

, ••

(ı.Ş.,~I) ı.Ş~1 IJ;A~

L..;-.o tekrar bir araya gelmemek üzere dağıldılar;

.

I!.ll~ bu yüzden, bu sebep ile; 4::i •

.,

• o •

•

-

".

V ...den) doğan, kaynaklanan;

• ••

gerekçe, esbab mucibe HUK.; 4...,;..1)1 y~l

\.,

başlatan,

'.. -. sebep olan; neden, sebep; peraken-

cd

•

_,

sağlayan! rahatlık

•

,. ,

."..$1 asıl sebep, temel neden; ~\ "",:-,L:-\

•

.,- ,

'., •ıı J "':.

oj

konfor

.

n·• • sebep olan, müsebbip,

i..

gerekli. vasilalar; sebep, neden, faktör çoı.)

"

küflir, kötü söz;

,- ,

•• • ç. "",:-,~l btin elde edilmesi için

...in); (öz!.

; sebep olma;

ortaya atan; ..:.ı~ sebepler. etkin faktörler;

yW ;

tl" mas.;

ol

•

...,..

• ~ zaman aralığı. süre, müddet; ' ••

ç. ..:.ıl. yerme, zem, sövme, küftir;

,

perakende ticaret yapmak KNŞ.; "",:-,W karşı-

~~ saç teli;

-

ı..L... •

•

!ıklı sövmek, küfürleşrnek; ~i =

ç.

"",:-,l:-ı

mak:; ("",:-, bti ,JI için) sebep! neden görmek;

..0

-

'.~.

..

d

~

açıklamada bulun-

•

•••

,...

neden, sebep aramak; (Jl bt için) sebep öne sürmek! göstermek,

. ,.

.

.. .in) neticesi olmak; (""':-' ya dau'

... in) asıl sebebi! nedeni olmak;

söven, dil uzatan, kötü söz söyle-

~~ işaret parmağı;

.. .den) kaynaklanmak, ortaya Çıkmak. doğ­

~

kal·

,--

eunek; ~ (/ışe) sebep olmak; ",,:-,\...ı (b· ile)

(~

müşterek bir şeyleri •••• -

paylaşmak;

nu

söylemek, dil uz.aunak; lanet etmek, beddua

mak

-

arasındaki ilişkiler

road.; j,rJ1 y~1 o):ol:" b-nin mutluluğu-

.-

karşılık];

••

. . - - ...

bıkmış, usanınış, iğrenmiş;

(~)

u

•

uygarlığı kabullendil benimsedi; ~J

s- •••

tısı;

e:;f.

~..ıJ..I i J i ." ı..ı "":-'~~ ~i yeni! modem

bıktırmak, usandırmak;

4.-L..

1\

..

... - . .

olmak; sevmemek, hoşlanınamak; ~L.ı' (b-i)

r

,

olmasındandır;

bunun sebebi ... dir, bu

• s" -

~ sıkan. sıkıntı

.. Ji '.. ,

'..

il u\S"

kullanımda]

~~ ıspanak BDT.;

....t,... bkz...,..,t,...;

..

ı,J"':!~ ve ~~ sipahi; lejyoner, Fransız ordu· •

sundaki

•

Cezayiıli

süvari;

373 r '

~

u istirahat etmek; Sebt

.

(Yalı.

..-

'. .. ... . • ç. tespih; . --

~ ç. ~L-. yüzme havuzu;

için cumar-

~

tesi) gününü beklemek;" . .ıl Sebt gününe

,

'Ir)'ı;

..:.ı~ uyuşukluk; uyku: dinlenme;

..

pih etme; melhiye;

-, J"I.:--ı uyuşukluk verici, letarjik; "':-'~~I

. ..

.~

•

~ melhiye;

1::'!L.

,

.'. • "

uyuşuk,

hareketsiz,

canlı değil;

,

ç. ~ i sepet KNŞ.;

~

~

.

nılan ayı;

..

siyah, kara kehribar,

~ a

.-.

.

CC::-". ~~) V

,-

'.

ç. i,)-,

..:..ı~L. ve ~1.".... yanş atları için kulla-

aleos; Eylül

..,

~L.ı planör;

JC-:-' dereotu, yabantırak SOT. Anethum grave-

l.··. '

.,

c. ~, ,,~ yüzücü; denize . .. . giren; t ~!~\ J ~L.ı düşüncelere dalmış;

ıi~1 ~L uyku hastalığı;

•

,

~ ç. ~W Allah', tenz.ih etme, tes-

,

2

-

diyerek) tenzih etmek. tespih etmek;

•• -

:-,

_..

~

.'. II ç. ..:.ı..r.-JI Cumartesi günü (yine '<

,-

r·, ; Ç'e7;1......; Allalu i~i ~\

.

ginnek;

~L-.

kanı

- .-

.. .

gibi;

~ işaret parmağı;

..

.,

'L~ .. Aııah, [AJJL i,)~ diyerek] tesbih etmek;

amber,

. . , t7- u (t. ,ı) uykusu ağır olmak;t. •

ya da ",,:", ... de) yüzrnek;

•

.

şimşek

lakap •

.

< - •• ,

,ı

f1';

"

c-:-' (4111 veya ~ Allah',) [~L u~ diyerek]

(J") 'Jl/oprağl. araziyı) gübrelemek. verimli

tenzih elmek, her türlü noksani ayıpl kusur-

hale getirmek;

dan beri

olduğunu

yüceltmek; •

anmak; ("':"'

bıı)

-~ gübre KNS~ ~~ t7" gübre; t:' tuzlu (toprak);

övmek.

. .' t~ ç. 4.ft. ·1 gübre; .

..

~ {ıekjs.] yüzüş;

.,

~

."

ç. ..:.ı~.

lesbih duası; ,,

;

~ ıespih tanesi; tespih;

."

..

~ o.

r

..

~ ç. ..:.ı~, ..::.ı~ şevket. haşrnet,

u, i

derin uyku; koma TIP.;

lr.-") (yarayı)

(bşi, örn.: derinliği)

sonda ile muayene etmek; ölçmek; (bşi)

araştınnak,

heybet, celal [Allah'ın] ~ .ı.lJ1 ıJ~ Allah

. .. .. incelemek, tetkik etmek; ~ ~~L )\j.l ~

(ıJ"

bşi iyice,

lah'ı

... den) münczzehtir,

,"

uzaktır, beridir;

Al-

V .. .den) tenzih ederim; [şaşırma es·

nasınında] Allah

Allah!, bak

şu işe!;

r

(yara için] muayene; teOOk inceleme;

r"

c.~ iyi yüzücü; [at] çevik; hızlı, uçar

~) ...":-" karalahla;

•

~~ yüzme, yüzücülük;

bşi didik

didik etmek;

)\:-ı ç.

gibi giden;

_.

derinlemesine incelemek,

c.~ yüzücü;

,

"

,

sonda TIP.;

•

~ ç. ,j.ı....... sonda TIP.; •

•

•

)l:.- ç. ft'!ı....... sonda tıp;

,

-

374

•

•

;'

vb.) akmak;

..

. 'Ç.

:j.

.. .p

--

lı.:-"'~ çöl, çorak toprak; •

.,...~.~' çöl,

'o

."

ve uzun olmak; •

.h,.-ç. .!ol.,.-I düz [saçı

i

-

yon);

,

.

t::rı

u, a ~) uzun ve geniş olmak; bol/ çok

.olmak; t. '!(bşı) genişletmek; (bşı) tam! --

•

1• ",..",ıl.h,.- eli •

. boylu poslu;

..

•

o. •

..

t;Wlyedinci;

_ ••

••

...

~ J:-"'haftahk program (radyo, televiz-

çorak toprak, metnık arazi;

Lu (ı.ı.r.-. ı.ı.L,..) [parmak, boy, saçı düz ••

,

10/J:-"lhaftalık; 1.:-'-J:-"I haftada bir,

yaşılan

[saç] düz olmak; [göz

j

• d::::) ' .

..

açık, cömert; "'\ill ~ • • ••• •

mükemmel/ eksiksiz yapmak, yerine getirmek; (~ b-e, bşı) ihsan etmek, bol bol

..

~ç. j,~' torun; [Yahudilerdel kabile;

vennek, lütfetmek; (J.&-b-;, bazı vosiflor/a)

,1,~ç. ~Ç.. ayakkabı KNŞ.;

donatmak, bahşetmek

a.~salkım;

olarak. abdest almak;

•

yolu;

kemerI i yol; kemer allı

.

"~.,,ıı 6-"1 eksiksiz

.,

·, .

~(bşj)

LL;

J.:-ı ll,

yedi tane, yedi kat yapmak;

...

yediye bölmek;

.-

. "

,.

n;

•••

•

geçmek, önüne geçmek,

önce gelmek [yer ya da zaman için]; (b-den)

da bınOOnak; (bşı) erken davranıp (bşin) önü-

(J.&- b-i veya b-i) geçmek, (J.&- ... e) üstün gelmek; .u Jo:-.--- .. .. -4w u\ bunu daha önceden yapmıştı; .u ı>:._- _. düsel olarak dönüvennek;

,

......

"

••

e:--'ve ~yedi;~ ~ ( i ?

·e:---:--ç. '.

(J.:--ı) (h-~ bşi)

ne geçmek; (JI bşe) kendili~inden/ içgü-

aslan;

onyedi;

i

önce cJI ... e ) vannak; (b-i, hşı) geride/arka-

~ç. t:-"'.~, 4&. ~ yınıcı hayvan;

" . C7'ç. t.ı"'-

t:ıL.ı ç . ~I.."....uzun ve bol [elbise]; tam,

mükemmel, eksiksiz; bol, çok, mebzul;

J,~ve MIS. J,1.:,..ı

(bşl)

. '"

•

j,~~ç. ~i~

t:*" =>

-

0-

er)

.. . t.~' yedide bir, bir bölü yedi;

~I.:--ıyedi parçactanı bölümden oluşan;

i _ _

_

~ij ul bununla daha önceden karşılaşmışıı;

.-1.-

_

· .. ul JjAJ\

L:.l ~ daha önceden de ... 01• • •-'1 • • •

ıJ J"':-"'yetmiş;

daha önce ...den mahkum

.jJ~ yetmişlerde, yetmişinde:

... den hüküm giymek. sabıkalı olmak;

,,

"

"

_-

duğunu söylemiştik; ... ul ~ P l ~

yedi harf1i;

,

_

4_'_-. il ~

..rJ' Eski Ahiı kitabının M.Ö.

270 de başlanılan Yunanca tercüme;

"

..:JLc:. J~lşavot, Haftalar bayramı YAH.;

... .. t.r.-Iç.Co"i.,,1

hafıa

.. , 1 r'i'il t.r.-I Pas· .-

kalyadan bir öncekj hafta HRI.;

(olmuş)

olmak,

...

ıJ:--'

·..J..- bana daha önce ... oldu; ~ ı,;. .••• c:.ıl ••. i1e daha önce de karşılaşum; PJ .. i. _ · .. c:.ıl J. J-:-:! ben daha önce (hiç) ... yapma· -'-'_0.0+

+

dım; ~

.u ı,;.

.0_'

olmak; J.1..AJI '4.

•

! ~ benzeri görülmemiş

_

II ~ olan oldu, artık

375

. " ~l....ıç. u)-, J~ öne geçen, önce gelen,

yapacak bir şey yo, ... geçti Bor'un pazan, SÜT

. . ağzından kaçırmak;

eşeği Niğde'yeau alan Üsküdan geçti;

·

.--

,

~L..J ~ 'f(' 4

0.1,)

.~

.

geride bırakan: eski, sabık, önceki; emekli: •

~

•

•

UıL... önceleri. eskiden 1 •ol,j\/;I ıY.L.ı (asıl) • • •

•

yukanda adı geçen [sıfaı cümlesi]; ~ (hşı)

vaktinden önce. zamanı gelmemiş olan; ıJ

öne geçinnek; (bşı) önceden belirtmek (bşi)

ıY.Ü\ eskiden, önceleri, bir ara, bir kez, bir

vaktinden zamanından önce yapmak: ya da

~~fasında; ıY.U\S" önceki gibi; ~~Wl ~W,. ,."

.

adet olduAu üzere; her zamanki gibi; ~\

vermek: J.!Lı (b-i) geçmeye, yenrneye çalış­

, ,. ,
mak, çabalamak; (b-ile) yanşmak; (b-ile)

.. . ' rekabet elmek; J.!L...J birbiri ile yanşmak.

Ü !L- öncelik, önde bulunma: öncelikli,

rekabet etmek; (Jl .. .için) birbiri ile çekiş· ..0

önceki durum; bir yazann önceki eserleri; •

• • • •

~\-;.. [çoğ.j önce gelenler; sabıkalar' ~

rnek; ~\ = J!W ;

.. ~ önce gelme. geçme; geride bırakma;

',<

.

..

"

ıY.1;' J sabıkalı; <,

'$'"

... . .,taammüt, önceden

Llı\....ı· ..ı....a.il\ Llıl....ı

..'

HUK~ o-

."

~I '. ai •

.0

ol

--..

• o.

jr' bkz. j rl ;

taSarlarna HUK'; J.r-' ;.!:- önceden karşıla­

•

ol

şılmamış.

ı.:;~

~vaktinden

geçen. geride bırakan; muzaffer, ga-

•

galip;

ı.Y-L.- ç . U)-

leci;

•

i. . '. ~~, ~\ önceki oturan, önceki,

.i. ' A.c.

kiraeı

4

.

yarış

kıdemlilik;

[öz!. at);rekabet,

çekişme;

. , ' .,

.

,.,

..

'

yanş alanı, koşu yolu; ~:,l~l J~ yelkenli ~

$

,

tekne yarışı; d-dl J~ silah yanşı;

,

mücadeleci, çekişen;

.. ~ u, i(~) (madem) eritmek, kalıba dök-

,

"

mek, döküm olarak dökmek, (madem) kalet-

-

~L.-ç .••:.ıL yarış

~<. + 0ıadeni,

maden cevherini) 1l; (bşı) yavaş yavaş kay-

JÇ.ı, "l.- yarış au; Jl,.-II ("I""') ı.,ı..

",

••

mek; (b-i) hizaya getirmek;

vb.;

4\ öncelik;

1.51 .

rakip, rekabet eden; mücade-

ıY.\......;..rakip;

yanşçı;

önceye alınan; peşin;

çekişen; yarışçı, yarışmacı; •

ri' di önce gelen, daha önceki; daha eski olan

•

•

J!L.. JU:ı! ekspres tren; (ç. iJ)-) muzaffer.

lip

benzeri görülmemiş;

'" ,

Oı

•

~: ~i ~ kalem hatası;

,.

••'

--"

.;,.- ç. Jl,.-\ [yanştald] ödül;

eski

.,

Joıı...-ıı (ı.Ş)~) y\:-,p\ sabıka, sabılealı; CJ'

., Jl.r"~' ~ taammüt, önceden tasarlarna ·

""

(öz.l. adar içinI; müca-

dele, çekişme: rekabet; gayreL; •• • ıY.L..:içaba1ama, gayret; rekabet;

•

natmak:

..

••

~.

•

ilkahba dökülmek;

~ · dökme , kahba

dökme; düzenleme;

MEC. (ifadeyi) kurma; (kişiyi) hizaya getirme

·. .

u~wl ~

.,.

u.l..ı:ı

metalürji endüstrisi;

,' .. ,. L!~ ) ~ sıhhat, doğruluk, hassasıyet, du· d

'

yarlılık;

,. .ll\.:-+ kalıba dökme işi yapan, kalıpçı, ma-

376 " den tasfiyecisi;

yapmakta gayet de haklıyım; . . j.L.. : ıJ,L.. J<)o işlek yol:

.4S"~ dökümcü!ük; kalıpçılık;

•

~uı .

K ..' . ç. ~~ külçe; .. .

'.

J.:...ı ~J:-ı (bşi)

haynna, hayır olsun diye ver-

.

bıırakmak; (perdeyi, örtüyü, ~ üzerine)

sar-

brakmak; (gözlen) kapatmak, yum-

mak; (göz

yaşlarım) bırakmak

...--

ıJ~':i\ • .j~\ ALF.BKZ.;

. . , rnek, dağltmak;~\ (bşi) aşağı sarkıımak,

kıtmak,

dökmek; ba-

~ amaç gözetıneksizin, rastgele; öylesine; Jl+-ı

L:-ı ALF.BKZ.;

Jft"" Fr.> spor;

.,

...

.

,--

iL başak:;

kendine esir etmek, ,,'

u:-ı gübre;

"~l

"..--

". .

..

bağlamak,

büyülemek

~.,

~

•

--. emzik;«~ JI ı}.!.J'!')" ":J,.. ibriği, sukahını •

-=~.

..

~.

u:-ı ç. JI.:-ı ve.}-oı. ~üjl\ J.l..ı...ı [su kabının} •

,

..r i c...r-, ,,~) (b-i) esir almak; (b-~ bşı)

şaklanmak, başak bağlamak, tutmak;

"",l:--ı [cin.is.; tekoİs.

ç. LLA~ işsiz, aylak;

ır~ ALF.BKZ.;

,.

..

yoldan gelip geçenler;

J~ sarkıtılmış, indirilmiş [perde};

.t,l. • ç. ~L.... dökümhane; • • 1!.'1.i i yavaş yavaş kaynatma;

. ,.

•

•

esaret; esir;

.

-r" ç. \ıL:-ı esir, tutsak; 4:-" [kadın] esir, tutsak; •

c..\..L-.o _;, us.. t""be u ç; c..1~ üstübeç;

..:.ı d "ı$Jl:..;.:; ~ , , "

,

ticari

skiı" için kısaltma;

•

...:-ı\ arka, dübür [kelimenin başındaki hemze, vası! hemzesidir]; ,<

c.....ı ve J...:..." altı; . ,

r

<,'

,

•

4...::....ı (veya Ö~ c-ı)

-

.

onaltı;

.

,

ıJ? alunış;

.

'

.j? altmışlannda, altmışlarda; :.:..ıW1 altıncı {yine d~Wll; Z"...:-ı ç. ..:.ıL bayan KNŞ.; "

sıkışınak, çıkmaza ginne~, düşmek, Çıkar yol ~

bulamarnak; J~ yapUğım için

;

-

_.

.~.)

kimse beni

o -- -

-,-

~i:-.i

ç. ö.iJL..ılALF.BKz;

r

u, i c.ı-:---ı) (b-i, bşı) örtmek; (b· i, bşi,

Y.

••

J ~ ~ bunu

.. .den) saklamak, gizlemek; (bşi,,;,r b-den);

ayıplayamaz.

(b-i,bşi,

bunu

Y. .. .den veya ... e karşı) korumak,

377 ö~ç. ..:.ı'~ secde: ö~\ ~\

himaye etmek; (~ b·n;n bşinı) göımemek,

.,

gönnezden gelmek, örlmek;

,.

..,r-ıörtü1mek;

mak;

r-- = ~ ;

Paskalyadan sonraki yedinci pazar

,,

etme; ".u:-L.ı" kelimesinin ço~ulu;

•

J'.. . ?ç.),,-...,., JL:..ı1 örtü; perde. paravan;

.

ı.$

, ö,)~ç. ~\:ı:L..ı seccade, namazıık; halı, -, • . ..

_J

;;r

ç.

r

.r ceket;

pa1yaço, soytan

"

. )\:...ı ç .

r

•

•

bahane ~ ,=,~~l )l:-Jl Demir Perde stv.; • • • •• • ~i )L::....JI sinema perdesi; 1\:J1 ~ )~

.

..

. --

(ıJ'~I) top aıeşi, ile yapılan mania; ~)

...".

~\

•

~L.. ç.

.

Jr- gizli, saklı; yüzünü örtmüş; irreıli, namuslu,temiz ISL.Hux..; ,.,.;L..t (ço~.l gizlenen

gizlenen, gizli,

.'

~~ ~(bşltri)

,. Ç .,\.:....1 arka

saklı;

gizli [zamirj;

-

kafıyeli konuşmak.;

-

,

.,

. .,

.

-

gUzel, biçimli;

ayaklanna kapanmak; {Al/ah'o)

ibadet etmek;

,0,"

~ ç. J~l, J.P'-" örtü, perde

'kıÇ" " dUbUr-

~u cı~) secde etmek; (J b-nin önünde) kapanınak,

'I •

~L.ı seci yapan, kafiyeli konuşan;

,

~\müe_ "I-""~

.

seci yapmak,

~;'-

islifetmek; düzenlemek;

ÖJ~ç.)~, f.~ [gL sigara;

,

[gUvercin, kumru} ötmek, ses

~ seCİ yapmaK, kafiyeli konuşmak.; • • ~ kafiyeli söz, sesi;

, ;,: ; yııma. istif etme; ,

.

•

. .r--

,-

,

Çıkannak;

.,

k:..

ALF.BKZ.;

~a~)

şeyler

--

·uzun ve düz (saç];

;~ ,)~

"

.

,

2· ,

.lL. paravan;

,).P'-" secde eden;

.r:'-"{suyu) !aşınnak;

kamunaj ASK.;

.

,,

ı.r:'-"u (soba./mn vb.i) yakmak, ıutuştunnak.;

•

~gizlenme;

....u:-,.

Mescidi Nebi);

o)\:....oç.}\:...t örtü; paravan; perde; > •

~

... iki Mescit (Mescidi Haram ve

•• •

II

01~1

.

(Aııah];

veya ö,)l:,

~ bUyük cami, cuma namazı kılınan

camıı;

perde arkası MEC';

} ' il Senar. Örten, Gizleyen

~l"

•

-. .. . yapmak, örtüsünü kaldırmak; )UL ı.1)) ~ .

..

'

tarikat şeyhi, '"' pasınişin;

~~I,;r )\:..Jl [heykcL, eser vb. nin) açılışını .

.

j,)t:,..-ll

kilim

MIS.;

örtü, perde; pencere perdesi; •

.

.ıç. i.JJ- (Allah'a) ibadet eden. çok

,)L:'

secde eden;

siper, bahane; ...

HRl~

,) ~secde etme, secdeye vanna, ibadet

örtünrnek; gizlenmek, saklan-

r i örtünrnek; ~ ... e) gizli kalmak;

'"

".

,.,

,

.

,,

Jb....Ç . .._;,~ .

'flo. ii,

~T.>sucuk;

,,",~r=> ~ (bşi) kaydetmek, girmek, girdiler arasına

almak.;

(bşi)

tescil etmek, resmi

deftere not etmek;

(bşı)

yapmak.;

(bşı)

kaydını

378 belgelerle ispat etmek, tevsik elmek;

(bşin)

delilini, belgesini sunmak; (bşi ~ b-nin

borcuna.

hesabına)

giyi) kaydetmek, ile kaset vb.e];

yazmak;

kaydını

kırmak,

ticari sicile geçmek;

sesi, bil-

yapmak [teyp vb.

(manzara)'ı.

lamak; (rekoru)

(bşi

görüntüyü) yaka-

elde etmek;

(bşin)

(bşı)

patentini almak,

--

.

(bşı) müseccel hale getirmek;~L.. rekabet

girmek; (b-ile) tartışmak, . ,-- münakaşa etmek; ~~L J...kL.. biri ile ko-

elmek,

nuşma

çekişmeye

yapmak; biri ile

yapmak;

görüşmek, görüşme

,

,'.- .

..

. . ";;';U:ır-:ı' ~

kayıtlar ~ l$)\.:ı:L.::Il ~1 ticari ski!; ~

-

.

,.:..ı\~4jıı ziyaretçi defteri;

_.

" . . ziyaretçi listesi; ~~~\ (..:.ı~ ) ~

-

.

--'. kad.sıro; ",poll J:o-lI ~;

~ ç. ,.:,;L kaydetme, girme; tescil; belge ile ispat etme, betgeieme, tevsik,; [kaset • • • • vb.] kayıt; ~ ı.?)~ ~ kadasıro kaydı;

v;.,ıı J,":

•

;ll, teyp;

, .. .. J~ rekabet, çekişme; ~ ı.:J.rl'-I ı,;:...;\'s

.

,

•

.

...

"

.

'i~ ~ savaş, taraflann bir lehine bır aleyhine

gelişiyordu;

-- . ,

münakaşa;

, . , j-':' • ç. i.JJ- tescil eden, kayıt yapan;

.. ,.6,.,.; . ç.

nole'; (ç. v,.) teyp ~ ~ ,

H'

,.,

•

..

.kıl.,.; •

.

~ kaset; ~l ~ fakülte sekrelerı; <., .•• , •.

~ kayıtlı; ~ lll.....ı~ taahhütlü

., .,

i.J~) [tıpır tıpır} (gözyaşı) •

... ,

mektup; ~ ..:.ı')l..ılf taahhütlü posta;

•

dökmek, •

•

(suyunu) dökmek [ırmak vb.]; ~ ·1 •• • • (gözyaşı) dökmek; ~~ [sul akıp gitmek, {konuşma] akıcı,

akmak;

ahenkli olmak;

güzelolmak;

~ . .. ile) uyum sağlamak;

~~\ akıcılık (konuşma); ahenk; düzen; :.;

~

ahenkli, düzenli;

~ u'(~) (b-i) hapsetmek, hapse koymak; •

•

~

hapis, hapse koyma;

·

,, ç. i.J ~ hapis, hücre; ",...

'.

~ ç. ~~, ~ mahpus; hapsedilmiş;

~ ç . ..:.ıL [kadın] mahpus;

i.J~

gardiyan, bekçi; ,, . . . i.J ~ ç. ~l-..mahpus; hapsetme;

·.

".' ,

(yo-ı)~ u~, .Y'-") [gece, deniz] sakin

olmak;;;"" (ölüyü) kefenlemek, kefene sarmak;J;....J (elbise ile) örtünrnek;

~ ç. 4~

.

..

tabiat, seciye, karakter;

, .

[çağ·] özellikler ~.~

r:r kendliğinden;

J- ~ sakin [gece, deniz]; karanlık [gece]; ,. , ~ kefenlenmiş

-

~L.,.. ç .••:,A rekabet, çekişme; tartışma,

•••

gitmek, akmak;~ u, i (~, ~....~,

~

,

~ ç.";;';~ liste; kayıt; ..;;,;~ arşiv,

--

~ u (~~, r~). [göz yaş,ı, ~u vb.] ,atı.p

.

[ceset];

" ~ u, i (~, ~) akmak, akarak gitmek; ,. .. ~ ~Ui ~ şiddetli yağmur yağmak;

h-~ ~ •

çok ağlayan göz;

•

~ a (~) (bşi) yerde sürüklemek, çek• • rnek;

peşi sıra

sürümek; (h-i,

mek, almak; (birlikleri, (bşi, ı:r

bşi)

geri çek-

r:r ...den) çekmek;

.. .den) almak, mülkiyetinden çıkar-

379 •

•

mak; (sıı)'ll) çekmek; (parayı) [hesaplanl çek·

sıyırmak, sürtünüp berelemek; ~(bşı)

rnek; (çekvb.); çekmek; (kılıcı) kınından çek-

kazıytp silmek; sıyırmak, soymak;

mek; (kanun vb.] (bş;,

,

Js:- ...e) uygulamak.

tatbik etmek; ~ ... ~

,

o

•

•

',1 sürüklenmek, çekilmek;

o

-

o

,

'

'

,

..

,

t...".-....sıynk. sürtünme (deri vb.del;

[öz!. birlikleri, kuvvetleri}; [kanun vb.}

...e) uygulanmak, tatbik edilmek; •

'

t.~ç. ~\...... rende, planya;

e.,;,-

den) geri çekilmek, vazgeçmek, dönmek

<ıP-

'

~. ~\-. planya tezgahı;

tatbik, uygulama alanını .. ,e kadar genişletrnek; '. ~

,

~ç. ~L..- rende, planya;

~ Pl ~ :..~ bşin

•

o

c.;""') (b-i. bş/) büyülemek, (b-e, bşe) büyü, si~r yapmak; ; : - = ~; f....-:;

f:.-a

sahur yemeği yemek; oJ_

•

' ......... [birlikleri. parayı, hakkı vb.i] geri

J~

.,,

alma, çekme; (ç. ..:.ılı.",......) çekiliş [piyango,

••

_.-

~ç. )~,)~i akciğerler, solu-

num organları; ,

•

•

'-''''''-''bulut [cinjs.};

· ,, ~l.:o......ıltek.is.J ç. Y)"-', ~~ bulut; "

,~

kuL] ...boyunca süresince;

.-.

-

114=J1 ~L.--ı •••

bütün gün boyunca;

•

••

4ı~ ~

r:

~'Y.. bütün gün boyunca yürüdök; ~~ • ,.

'I"

ı.:JJ} ~)L dört asır boyunca. dört asır(dır); • •. ,

.

iıl.:o......ı gözdeki

••

yI.:o......ıSUR.• o.

zar, perde;

Al.. fennııar;

• • •

•

l.Ş/""",sihir, büyü ile ilgili, sihirli, büyü-

- ,. . L.Ş~ ırjıliprojeksiyon makinesi; .

lü;

;-ıç. )~L seher vakli, tan vakti; , ).,Y"-"sahur yemeği;

)~ç. vJ- sihirbaz, büyücü; büyüleyen;

~~~{kadınl büyücü. sihirbaz. adı;

.

-. ""'~)~ç_..:,ıL mecra, ark; (ç. ~ )

kutu;

•••

,,'..*\ ~ havaakımının

~:

sihir; çekicilik, cazibe [kadın için];

-,

(ç. ..:.ıL) şemsiye FAS.; ... ~b....ı [meb. mud.

(r:.,.Jı)

,

bu-

lunduiıu,

cereyanh yer; hava akımı, cereyan;

• ı,,:oJ\.:--i\geri

,-

- ,,'

•

•

{korkudan ya da övünme sebebiyle}; ,

•

•

,.

.,rl-:o.,rl-·- ;,hlgöğsükabarmak •

lÖzl.

••

~sihir, büyü; (ç. )\.:o....ı\. )~) büyü,

kura vb. için]; •

o'

çekilme, dönme, vazgeçme

•

ASK.]; isıifa,

çekilme; açılma, büyüme,

'

,

•

J

.,rGbüyüleyici; (ç. vJ-. ö.r"-",)~) büyücü, sihirbaz; .

~.,rL.ıç. ~i-""" [kadın) büyücü;

genişleme;

... . -. ~ ı,,:OJ ~Ihavale alan kişi;

~LJ lçek vb.i] çeken;

o

J

-

o

,

.. J----a (ı.r--ı) (bşı) ezmek, (b-i) öldürmek; (bşı) ezmek. parçalamak. toz haline getir-

•

~ç. ..:,ı~1 yasak. yasaldanarı şey; kanun-

mek; (bşi, örn. ordu)'ıı) yok etmek; (kumaşı) ,

suz mal, mülk; ,

,

o

,

~a ( r - ) (bşı) kazıyarak silmek; (deriyi)

•

•

o

•

eskitmek, yıpratmak ~a, J-'-'u (~)

uzaklaşmak; :;:... ezmek; yok etmek. imha

380 • s

••

• •

elt1lck:~ ve~1 ezilmek. parçaIan-

l""'-'

...

siyah renk,

~ siyah renkli. siyahlık;

mak, laz haline gelmek; • • J."'-' ezme, parçalama, Laz haline getirme;

ri>... R, ·.

J ~ (çağ.] eski elbise; •

. J:-o' uzaklık; derinlik [çukur vb.

•

w..... uzak olsun!, cehenneme kadar

.ıJ

_.

uzakta, uzak.

ırak;

nüş,

derin, dipsiz

•

.;~

•

•

•

toz (halinde);

~\

,

..

J >.,. • kömür toıu;

· . ., ~L Jft' '. pişman. nedarnet içinde;

•

~

düzlemek; pürüzsüz yapmak;

(bşı)

rendclc·

•

4l~ talaş, reode artığı: " • • • :j)_ ç. Jı..:,...,.. kertenkele 200. MIS.; • • • • ç. ~L....o rcode, planya; mala; eğe.

.?--" törpü;

~I...-.ı

kıyısı 1

.u

ç. y\,r--o sahil. plaj; MIS. nehir

. -,

,--

y'.r-l' P •

.

.,

sahil koruma; yL.ı ~ •

sahili olmayan, denizlere açılmayan,

.....

ıJV~

~ <-:oJ~'j1 ı/~

beL;

maroken (deri); • • ••

••• • • • /'-' o
•

• •

•

veya <-:OJ ...e) gülrnek, (~ veya <-:OJ ile) alay. istihza

eımek, eğlenmek;~ (b-i, bşi, J

...in) emrine vermek. hizmetine vermek;

mak. (bşi.

salU!...i lna',ı, (çıJ".lJ-"l kıyıda,

J ,..e) yarayacak hale getirmek; ,

J için) kullanmak:. işletmek;fı-J

(b-i, bşi,

(b-nin) emrinde olmak. (b-e) boyun

.

eğmek;

küçümsemek, tahkir etmek; · , ô;:i.. ' alay konusu [olan şey]; zorunlu

.

. ve ücretsiz iş ~ i ~\ JI.:ı:-) köleler; Jw.ı ..

.

. .

-

-. i..;.-J' zorunlu ve ücretsiz iş; •

ı.Ş.r--

sahilde yaşayan; (is.] Savahili lisanı; • ~~ salep (içecek ve bitkisinden elde edilen ıaz];

ı........

•

kıyısız;

~L.

,

(bşi,J .,.in) kullanımına vermek, kullandın·

rnek (bri) eğelemek, törpülemek;

••

.. .

·

••

a (J" d) (bri) saymak:. sıyırmak; (bşıj

beyin zanna ait;

. -. öl,--;, ç. J.. kürek,

•

..

•

.

.;ı.:.......ı, menenjit, beyin zarı iltihabı;

.,yL....- ezen, parçalayan; çok kuvvetli konulmaz. ezici [çoğunluk); •• ~ dövülmüş, ufalanmış (ç ~l-.ıı)

•

i,.~ ç. ~b.....ı beyin zarı;

ı.:-W\ J~\ ::ıişmanlık, nedamcc; •

manzara, görüntü; yüz ifadesi, çehre;

...

••

J

.-_

",

•

•

~\....... ve J~ sevicilik, lezbiyenlik;

karşı

..

rendeleyerek düzlemek;

~ ç. ~\...... havan eli, t"kmağı;

[çukur, derinlik vb.];

•

ezmek. parçalamak. ögüt-

~ ve 4·'"L.ot ç. ~~. ~ (dış] görü·

J. .,. .

o.

(bş,)

rnek;

yolu var!;

•

•

~ a~) (bş;)

•• •••

içini

. . siyah;

_. -

~I müe. ,.ı".".,..., ç. ~

••

~

•

•

••

•

siyahlık;

un lan {işI; • •

•

alay konusu; ücretsiz ve zorla yap-

~~

atay. eğlenme. alay konusu;

i.J-ı.--

ç.

~L.... alaykonusu; maskara;

tuhaf. gülünç. komik;

381 •

•

•

.-- .

Y:fı-J emrine,

hizmetine venne;

~ç. ~~ nefret, kin;

. ,.

~

~a (~) ~ ya da b-e, bşe) canı sıkıl­

mak, kızmak, içennek. güceornek (~ veya

.

-,

sıcak

rnek,

-.-rnek, sinirlendinnek; ı.,~ ,.

i=

--

., ,

-

~~:

;

sifon;

MIS.

.

,-

-.

.,

~ u (~, jJ~) [fikir, düşünce, anlayış]

. ,.

olmak; aptal, ahmak olmak;

. ,.

..

•

,

aptalca; adi, alçak, değersiz; (ç. ,,~) alık;

;.j~ bunaklık;

(ç. .:.ıL)

sapan ya da çocukça

saçmalık, saçma

..~ç. Ju......kuzu; ,

~

=>

~ (bşi)

karartmak, kara yapmak;

"'_'0'

--

.

,

_..

(Js- b-e, '":"'

bşde) cömert davran-

Js- b-e) karşılıksız vermek, , ..

.

~cömert, eli

,,-

,.

açık davranmak; ıi"-W= ı..?-J; ,,~cömertlik,eliaçıklık;

..

~ .. ç. ,,~1 . eliaçık, cömert; ('":"' bşı) '

.,

bol bol veren; ~ ~ JIJ'"l bol mal mülk;

.

"

.,.

'

~~i ~ ~\ ~ bşi bıraktığı. terkettiği için üzüntü duymayan [memnun]; iJ~ ,

.

..ı.....

u (..ı.....)

cömertlik. eli

(bşin)

önünü

kapanmış, (durdurmak

(bşı) tıkamak; (bş ile)

için] kapamak; set

açıklık;

oluşturmak;

(borçlan,

barikat.

masrafları) öde-

_,_,

0.r'" r-o.i kızdırm.k; ~

(.,.ı. b·i)

sevmemek, (~ b·den) hoşlanmamak;

r,. ,

u~ sıcak;

ihsan etmek, lutretmek;

davranış;

....ul.:;..... [çoğ.] aptalca, saçma şeyler; -

su kaynaklan;

~ u(iJ~) ~ h-e, '":"' bşı) bol bol

ahmaklık;

•

şofben, kazan, tenno-

(~ve~) L.;...." u, ~ a ("I".;,......,) ve

~ bunak1ık, geri zekalılık; saçmalık,

~ ç. lo..h.:;;~_..ı aptal, ahmak; saçma,

;

o ,

mak; ('":"' bşi.

~ öfke, kızgınlık, hiddet;

zayıf, cılız

...

vermek,

put; ~

rL.J.-I AJ~

.:f""L.. ç. .

luıgmlık duyu-

öfkenin sebebi; ,, ., ..b)'.;. ·tiksindiren, iğrenç; (ç. ~L....)

~\=~

FO'

..:.ı~ sıcak

şey,

- < '

~ y......ısı, sıcaklık;

,

.ç. J:.;..\.......o kızılan,

4,h....

lan

..

• - ••

basmak;

.

.,

ma, sinirlenrne; öfke, gazap, hiddet;

.. .-

ateşlenrnek, ateş

olmak;

_, • • '

V~ ~ danlma, güceome, kız-

;.",.,..

,.,

AJu......ısı. sıcaklık;

,

~

F"

(lj ~.lj~, J~) ısınmak.

., ~sıcak; ...

,

kızdınnak, öfkelendir-

(b-i)

Q

,y..... (bşi) ısıtmak;

sebep olmak, (b-i) gücendir-

darıltmak;

'",

• • -

b-den, bşden) memnun olmak; .b;..... \ memnuniyetsizliğe

_

,y.....

~u

~zorıayan, baskıcı;

•

•

•

siyahlık;

-

mek, kapatmak; .,.

J

(ihtiyacı

vb. i)

karşılamak,

.'

.... . LL;

gidermek ~ i jt.J .l....o bir yarık, gedik kapat-

.,.

,-

mak; ı..Jj J..,ı

ll;- J..,ı bir eksikliği gider,,,

'

o'

--. .

~ siyahlık; nefret, kin;

mek,telafi etmek; ~~ J..,ı b-nin bir hacetini

r~ is, kurum;

gidermek. ihtiyacım karşılamak.; U-) ...1.-00

.,

,.

382 birinin ancak

ihtiyaçlarını karşılamak;

.-

b-nin

. açlıAml gidennek; o..l..-o .ı.... b-nin yerini al'"

o.

__ ._

. - .-

ö'l... ç.

.ı~ tıkama (boru vb.];

;'

ihtiyaçlarını karşılamak; \&.i) .ı.... bir boşluğu $

.. i

$

-

rnek, kapatmak; .L...ı i

uygun,

münasİp,

.ıl~ [borç. masraf vb.] kapatma, ödeme;

_

doldurmak; ~Irll .ı...- eksiklikleri gider-

". .

P J..L-.ı,

JI..L-.ı) doğru, isabeı

tam yerinde olmak;

eımek, isabetli olmak; ~~ (bşin) önüne barikat çelçme'k. set oluşturmak; (masrafları,

-

(J'

•

mış, ödenmemiş

münasip bir

(J'

•• ya da ~ •

sanı gidermek; ~lh.j.. ~,)~

<Ji ...e) yönelmek; ',:' ·1 önüne engel,

set çekilmek.

tıkanmak;

~ önünü kapama, durdunna, tıkama;

set çekme, barikat kunna; [borçlar, masraflar

.

için] kapatma, ödeme; lihtiyaç vb.] gidenne,

, "- karşılama; :ı.:.., ve ~ ç. .ıJ..L.o, .ıl..L.ol set,

blok, barikat; sur, siper; toprak duvar, bent; baraj;

büğet;

mania, engel; engel spo.;

O)~

"' wl çıkmaz sokak;

.

..

ö~ set, blok; barikat; engel, mania; baraj

-"

(duvarı]; ~ ~~."....JJ\ i.L-JI amboli; damar tıkanıklığı;

uygun

şekilde; ft:,ıı .ı1J..:... sağ görülü

•

selim sahibi olma;

•

ru, uygun, münasip, yerinde [cevap, :ı.:..,ı daha doğru

görüş];

11';

..l.ı!W (borcu, masrafı ödeme, kapama;

,

. ..I.ı!..ı..-:.ll ~ açık, ödenmemiş Tic.; "

~L.. engelleyici, mani olan;

hidayeı etmek;:l...l isabet etmek. isabetli ol-

~w

;

~.ı.:: hedefi vuran, isabetli [ok vb]; doğ·

Allah (b-e)

mak; [tam] yerinde, uygun, münasip olmak;

1

ö.ııJ..... tıpa, tıkaç; nişangah [silah için];

• •••

mak, ödemek; If':'-" ,)..ı.... bir eksikliği, nok·

•

.ıl.ı.- ç.o.ı.-I tıpa, tıkaç;

mak, yoğunlaştırınak FOT.; '0. • •• bşe) nişan almak; ~ 4!~ ,)..l../ bir borcu kapat-

••

tam yerinde

•

[borç] TIc.;_.ı1

manııklılık, aklı

olma,

yapmak. yolu göstermek: (b-i.

e) nişanlamak; (.)1 üzerine) odakla-

şey;

olma, isabetli olma ~ .ılwl ~ kapanma-

e) yöneltmek; cJI ... e) doğrullmak;

Jl

. _.-

uygun, yerinde olan, isabetli

borçlan vsi) kapatmak. ödemek; (b-i.J~ ...t') rehberliğim

oturak

yeri, oıurulacak yer; divan;

mak. (uımak, doldunnak; A.AAl.6 .ı.... birinin

-

.. .ı.ı.- kapı; kapı eşiği, eşik;

...

...

J J.ı..... kapalı

J J~

•

idevre, ElK. I·Cj\... ; }.J'!.r ~ )

sonuç getinneyecek bir yol izlemek; • •

:...ı..ı.:... = yiL MIS.;

~..ı.:... a UJ:...., o~IJ:....) (göz) kamaşmak; şaşırmak, hayret etmek,

kafası kanşmak; aldatılmak.

-'. '.L.ı leinjs.; tek.is. i] ç. J.ı.-, ) . ..:.ıL,JJ.L..ı sedir ~ğacı, dağ selvisi; hünnap, çiğde BOT. ,_., .... --Zizyphusjujuba; ~L i)~ & en büyük yanlış

yola sevkedilmek;

isteğine, dileğine ul~mak,

en büyük amacını

elde etmek;

o~l:W ç. ;l.ı.- bir çeşit başlık

o"lJ:.... ) . ç. ..:..ıL = i~l~. ; jJL..ı

V bşi) umursamayan;

IR';

383

· ,.

yapabilmek, haklandan gelmek, becerr.ıek;

r"r.L.. => ı.r~ (bşı) altıkaı yapmak; (bşi) altı

•• 0

., i. .

ile çarpmak; (bşi) altıgen şekilli yapmak:;

yerine getinnek;' L~ ,ı",":,ll ~.ı.....ı b-e bir o

•

yol göstermek, tavsiyelerde bulunmak;

.

•

,

.,.0'

•

.0,

r..f'~W' allıncı [yine ...:.ıWl];

AJ pı LS..L..ı' b-e şükranını dile getinnek,

ıJ'.ı..- altııı; aıııgen; altı açılı; (ç. ..:.ıL)

ıeşekkürlerini sunmak, arzetmek;

,

tabanca [altıpatlarl:

..

bancası',

•

: _

..

J

o

•

•

,

.

lt; •

o ,

silsile {hikayenin, ıartışmanın];

il.ı...n·n· , ,

.

LS..l..ı boşa, boş yere, beyhude, faydasız

. J.ı-. ; J.ı......i ""kmak; J:L..,;1

,.. .

' ~,) boşa gÜmek, (hiç bir)

olarak; LS.1

J ,

••

yarar, fayda getinnemek;

..

",:-,ı..ı..... sedef oıu BDT. Ruta graveolens;

"L

•

J.ı... ç. J).ı..., JI.ı...ı önü. perde;

-- ..

•

•

r.ı..... => rJ........i! (kaynak, menbal kurumak, suyu

{na'ı) sedefotu ... si;

~\L basitlik, kolaylık; masumluk; sadelik, gösıerişsizlik;

çekilmek;

.. f..'!-' ç. rJ....

.

"

riyasız

olma;

sum, saf; samimi, candan (kişilik]; ilkel;

hafif, sis, pus; nebula ASıR;

~.ı..... bulutlu, dumanlı; buluturosu, nebü-

samimiyet,

t~L.ç· [. L basit; sade, tek renJdi; ma-

r.ı..... hüzün, tasa. üzgünlük;

J""'Far.> baş leski ve birleşik kuL.];

..

-

o

•

•

Jb..ı:-'MIS. başkomutan,serdar;.J'-ı;.r'

Jöz ASTR.; ..

• _'0

4.i1.L.ı bekçi kulübesi, muhafız odası;

ESK.

...

0~L.. ç. 4,;..L.." bekçi, koruyucu {özl. Ka-

be'de]; zangoç HRI.; muhafız, koruma; ~:L... {çoğ·] dişli

•

'"

(~üzerine) sarkınak:; •

'o

maşıa]; sıra,

perde;

J~ [edi!.] (~üzerinde) sarkmak:; J:ı..:..ı

•

'0,

l..l..ı ç. ~:"'" 1eğrilik, çarpıklık, defo (ku-

alacakaranıık;

(bşi, ~ iiurine) sarkıtmak, bırakmak;

J.ı...1 =

o

mak;

J.ı..... u, ; (J.ı....) (bşi) elbiseyi, perdeyi, sarkıtma;

-,.

•

lunmak; ı~ ~, ($~' b-e yardımda bulun-

•

•

.,

~

o,

.-. .. . "-'.L.. ç. ;Jl.ı.....l karanlık, ."

o

~, ("") b-e nasihat etmek, nasihatta bu-

J.ı..... => JJ.:..i [gece] kararmak; ~.l..ı

.

,i

LS:'

i~U fayda getinnek, yaramak; ~i u~i

1 i)WıI iJ"..L....- işaret ta-

L~ tabanca. (altıpatlar. piştov);

[silah, tank. vb. için];

••

ve

•

~1..ı.... alu kaı; altıIı. altı parçalı, kısımlı;

•

().ı...

o,

hizmeti sunmak; ..:.ı1~U.J~i 41 ($~L b-e

..

ve

.

ıJ".L.. ç. ıJ"1..ı....ıl alllda bir;

,

.

" , .

•

·,

•

'o,

••

".ı...) ".ı... (bağıŞı JI b'e) bırakmak,

..

ihsan etmek; ~~l(b-e hayri, karl, kazancı

~i b-e) bağışlamak, hibe etmek; (bşı)

•

serasker, general; ıJIJJ~.r- komutana

bilgi veren ve emirlerini tebliğ eden general;

""

~.

J""'u

.

~.

-

0Jr, i,;-J, . i.,,--..) (b-ı) sevindinnek ' ,

,.

mutlu etmek; J"'" UJ.r-) redil.J(J veya ı:r

••

•

veya y ...e) sevinmek; J r (b-ı) sevindir-

••

mek, mutlu elmek; )L. (b-e) bir sım açmak;

.. '" t ~,), ~ oJL..ı

b-nin

kulağına fısıldamak;

384

)~

.

,,

~, (b-i) sevindirmek, mutlu etmek; (bşi)

JJ.r' mutluluk, neşe, eğlenme; şenlik;

)'!.-r Çl.r', Ö.ı;', -ı: ' .r' döşek, yatak; taht;

saklamak, sır olarak gizlemck; (Jl b-e, bşi bşi) sır

veya Y

ö.J~.1"'" ç. }'.1"'" sır, gizem; gizli düşünce; , ,

olarak açmak, söylemek;

akıı' gönül' ö.ı:!~\ ~~

bşi veya Y hşı) fısıldamak; ~ ~i

(Ji h-e

, -

,,

,

J'

"

vicdan

.'

J (hşr) b-nin kulağına söylemek, fısılda.--,-mak; ı.S..,-J ve).r-J (bir kadım veya y bir

rahatlığı; ö.ı:!.r-ll ~ içi rahat;

kadım "~.r' odalık, cariye" olarak) almak;

.- ..

~!~

~~ gizlenmeye çalışmak; Cv'" .. .den) sak-

bollukta;

~~\

."

. .r' ç. J'r l ,

,

ÖZÜ,

ö.r- ç. mutluluk, neşe, memnuniyet; şen,-

sır; gizli düşünce; bir şeyin esrarlı,

lik, çümbüş;

gizemli; ger-

•

ö';- ç. ~ı:...:. telefon;

çek, asli sebep; '..ı-- gizli olarak, gizliden; "---1

.,.

~ ~ J i r gizli ve açık olarak; J:.UI

-

parola;

...rJ'-

..

-

"

,

.r

.;-J caliyelik, cariye olmak;

-

~\S" özel sekreter; ,r-J1 ~LS'

,J:r; ya da;Sr:' 'J .

ı; ;.ıı us- p';ola;

,

sıhhatinize!; ~~ ıl

'

Jı...... neşeli, şen, sevinçli;

,. , JJ.r ("":"' ... den dolayı) mutlu,

,

"

J iyi ve kötü günde, darhkta ve

~.1"'" ç. ı$J\r odalık, cariye;

cariye. odalık olardk almak;

gizlilik;

'.,,1\

.. ,

,

ortası;

içi,

~1~ mutluluk, refah, bolluk; ~\~\ J

.

(kadım)

lanmak;

temizliği,

içinden, gizli olarak;

şen, neşe­

,d_

or

~, b-i rahatsız etmek, sıkmak;

•

li; ("":"' ...den) memnun, ,

ı.f.r-"

[na't] H

•

.rJ' sevindirici. mutlu eden;

özel; mahrem, gizli;

SIL .. ; _ '.

esrarlı; ~ ~.r-l' ı..f"r':ll zührevi hastlıklar;

,. -

~r gizlilik; sır;

.r. ç. Ö.rı göbek kardanu, bağı; .' ,

.r

-.

-

or ç...:'.ıL,Jr göbek

.,

ı.Ş

,

. göbek ... si, göbek ile ilgili; ~, ANAT.;

merkez;

"

bağı,

"

Jr el

ayasındaki

ya da alındaki çizgiler;

ayın son

ir ç. ö~i, .r..jL...l el ayasındaki ya da çizgi; çehreler, yüz ifadesi . - -Iy;ne "'yı J'JL..lı; ,

,

alındaki

,

J

•

• gizlenme, saklanma yeri;

"

.loIr' bkz, .loIr" ; ı.Ş1r" büyük bina; saray;

~\r" ç...::.iL büyük bina; sanı.y' ~!~

-.,

y ;" a ("":"';...) akmak, sızmak, dışan sızmak;

I

y~

(b-i,

bşi, Jl

[çağ.]

,

... e) toplu halde, grup

- ,-

,

olarak yollamak, göndermek; "":"' ~ akmak; sızmak, sızıntı

gecesi; ,

_..

~'.J,.i.,d\ akıı hastanesi, tımarhane MIS.;

kordonu;

J\.r-" : J '6" II J'.r-" [kameril

-

J~\r ç...:.,,;- büyük çadır, otağ;

ı.Ş.rJ! göbek bağı, kardanu;

Jr ve Jr göbek

,

hoşnut;

yapmak;

sıvışmak,

kaçmak;

(JI ... in içine) işlemek, geçmek, nüfuz etmek; (..) .. .e, .. .in aras/lJa) girmek,

sızmak,

kayıp, akıp gitmek; (haber] (J! ...e) sızmak;

385 Ihaberl

-- .

yayıımak, a~ızlarda dolaşmak;

kağı.

girmek;

""'Jr' ,

o,

. ..

. .' . ~i ~ Y..r-" an oğulu, sürüsü; ~~~ ç. y\..r-"\ sürü; filo; gönül;

.

-• •

.

akıı;

.

y""';l sakin, kendi halinde;

-

-. ç. ",,:",I.J"""L in, kovuk; yeraltı geçidi.

Yr

dehliz; tünel;

.. ,

~.r'

ç.

.,

Y.rı sürü,

•

•

•

-

-

~~ ç. Ql.-a lamba: 2

_

[.;"'" ALF.BKZ..

..

3i,,"fi':" .r" gu'-b re;

rnek;

[akıı,

rahaı

davranmak, olmak

zihinJ

yol; dere. nehir yatağı; lağım [kanalı];

,,":-,)\...ı bariz, aşikar, göze çarpan; -~JL..ı ç. yi,... sürüngen; -

.-

.

uzaklaşmak;

oııayarak

kanşmak;

•

-

gezin-

(,r a serbest

- _. -

er J c.ris1e-

diğini yapmak; t:..r" (ha)'vam) salmak oılamaya

bırakmak;

(b-i) göndermek; (b-i)

giı•

mesine izin vermek. giımeye bırakmak; (~ kodım) [boşayıpj bırakmak;

ALEBKZ.;

•

- _.

avare avare dolaşmak; [sürü)

küme:

"-!r- ç. y)L.....o bir şeyin geçtiği yer,

ri

~ Jr' semercilik mesleği;

c.r' a (c.J.r') ayrılmak, gitmek,

Y'r' semp; hayal. aldanış, lağım pisliği;

.0

.. n;

[.1.r' semerci, eğerci;

...;r

•

,-

'-:" ~, (hayvan] saklanmak, inine, kovuğuna •

2y

mam;

(b·i)

ayırmak,

.0

J
· -o..

(bşi Y

ile) sarmak. ambalaj yap-

k......; "J~..r-""

giymek; (elbise) giy-

rnek; (y ile) üstünü örtrnek, kaplamak; ("":"

da~ltmak,

,-.. """

tılannı

terhis elmek; b-Ilin

..

· .. ... .. -. J<.r-" ;yl,.lJ4 J<.r-" gençl;k dolu; • • J"ı.r" ç. ~l.r' gömlek; elbise;

V) sıkın.,

dertlerini giderınek (yine c...ı-~

~L; (saçı) taeamak;

sarmmak;

al·

mak: (göz/erini) gezdirmek; (orduyu.askeri)

ıO

mak; •.

bşe)

çıkarmak; (b-ı) işten çıkarmak. görevden

.-._-.o c..r saçlm ~

..

--tanımak; saçını düzeltmek; o."tu c.r- göz,-

.'

•

•

[..r' u (rr-)

örnek.

•

•

•

(saçı) örmek, bağlamak;

bağlamak; (bşı)

Cr"

teyellernek, eğreli dik-

mek; (haywma) semer,

eğer

vurmak, (hay-

. - --. \"am) eğerlemek:(.r"l ft; ([.I,rJllamlxıyı)

· . , t"'..... ç. [.Jr'

(1-,:"

eğer;

_

ç. (r" lamba ışık; <..' .,';'1 (I.r:"

.. - -- . A r~~ düşüncelere "

dalmak;

( i r kadını [boşayıp] bırakma; serbest

,-

- -_.

bırakma; ~'.r

Jlbl h-e

hürriyetini verınek. • •

ba~ışlamak.serbest bırakmak; ~1.r' J~i

--;

_..-

(b-ııin) serbest bırakılması; c.',rJI ~ hür.

yakmak;

_.J

iinii. bakış/arıııı (JI ... c) dikmek; (.".-il:

-

trafık lambası: ~i [.i~ ateşböceği ZOO.: ~Ir' semerc:ilik. eğerc:ilik mesleği; sa-

özgür;

-

.-

t j r ve tj.r" d~ seyyar satıcı;

._.

. -----

ı:.ıl...?...----: ç. i,,~lr, (i.r-:-' kurt (yırtıcı

huyvanl ZOO.;

386 ••

•

•

•

Cr ç. ~~L-. • <

mera, otlak; tiyalro; per-

..-

,

if: r

.. ..

~;"':'ç . ...:.ıl [tiyatro] oyun;

AS'ffi.

~ ~~ u\1:ır

,

ıstakoz zoo.;

,

~~bırak.ma; işten çıkanna;

serbest

2 JoI:" bkz, JoI:'" •

bırakma;

(bşi) yutma.

u\1:ı r ç.••:../C yengeç; kanser TIP.; yengeç

[na't1 tiyatro ile ilgili, tiyatro ... si;

.

u, i

Jo .;--'ve Jo j'-'ıı;

de ~ ~L C.,r-t tiyatro; "

11, ;"'a (J,~, uli-,~) ve J,r · ,.. .. -,

(orduyu,askeri)

dağıtma,

terilis et-

,

me; (ç. ~/.....;) izin, ruhsat, yetki;

.. ~.ı-..J ç. ..:.ıL saç tuvaleti, şekli;

•

•_ •

• • ,

tru (t. .ı:-" tır, ~r ) hızlı, çabuk, süratii,

' seri olmak, tez davranmak; acele etmek; · ,. tr(b-i) acele ettinnek; (hayva"') sevket-

.

,

J.'

;

,

c.l"': C/"· QL.o rahat ve serbest dolaşan;

(bşı) hızlandırmak, çabuk-

mek, sürmek;

.p, (d\....ı dü~ünceleredalmış, dalgın; . .. . . " t r bir şiir vezni , ?' rr dalgın,

laştınnak, sürat kazandınnuk; t)L.<J1 ...e)

düşünceleredalmış;

davranmak; trıçabuk olmak; (Jl ... e) koş-

altında

hür ve zorlama

olmayan, serbest;

,

,.

,.

koşmak (JI ulaşmak;

e) en kısa yoldan, kestinneden

(J •

de) acele etmek, çabuk, tez •• •

tJ)l...ı ç · ~ll"" roket (yine t)JL.P];

mak; (~ya da

~ j"u

acele eunek;

. ..

.-

P r)

(bşi)

sürdürmek,

delmek;

(hşe)

olaylan) tek tek (bşı)

rnek;

(bşi

örn.

konuşmayı)

devam etmek; (hadise/eri,

sıralamak,

aktarmak,

söylemek, zikret-

açıkça

ifade etmek;

aynntlı

ifade;

[olayın,

hikayenin] ifa-

de, beyan; uygun, ahenkli; •

••

••

•

•

ö~.r': .u.ı-Jl ö~r' Mevlit konuşması ,

"

{Peygamber (sav)

doğum yıldönümü

esna-

smda yapılır] mN.; "

..

••

•

" , A.&. rhız, sürat; hızlılık, süratli olma, ça. .., bukJuk; acele; vites; ~ )o~i A.&..r"" anlayış " , çabukjuğu, zeka, zeyrekJik; J:!.ı rll u..r'

.. ,

..

. .,

safdiııik, herşeye kanma; ~ ..:.ıl~ i)~

.'J

ı.:.ı~ r •

..

beş vitesli araba;

... ! lşaşınna ifadesi];

için] indeks, dizin;

..

,

,

.

.

. .,

.,

t'j~1 bir ~iir ölçüsü; ekspres

t'j..J*"Ç' u~ süratli, çevik;

tünel; ,

(JI, "e) koşmak;

\..o u\,c. r[fiilden önce] ne kadar da çabuk

~i~ rç. Y~l.r"", ":-:!~I.r"" malızen; bodrum; ,

...de) acele etmek, çabuk davranmak; t)L-.:i

,

~ r--[kitap

.,

.-- .

U:'ç, eri gem;

) r5ıra ilc söyleme, okuma; zikretme, anma;

(bşı) hızlandınnak, çahukJaştır­

~<JI ... e) koşmak; (yya da J

mak;

• J

") r(bşı) delmek;

J ... de) çabuk davranmak,

,

)b r'başkomutan,başbuğ, serdar ESK.,

MIS.;

r, tl.r:'" hızlı, çabuk, seri, '

[tren]; ~r hızla, süratle, hızlı bir ~ekJide; ~.

J~lr'ALF.BKZ.;

,

~ }LJI

.

(jr

.

çabuk etkilenen, tesir altında ,

':"o!.~ r[cin.is.; tek.is.

ö] sardelye, ateşbalığı zoo.

.

kalan, ha~sas; ~1j..1

,

(jr zeki, zeyrek, kıv-

387 ~

.

.

~

(jr yüksek .

rak zekalı; hazır cevap; .),).rJI

.,

frekans ELD.; ~IJ;J' (:jJ "

ıJ:!:W'

.. kısa ömürlü;

.

'.

nefes nefese kalmak;

rir

çalma; soyguo; (ç.

.L.J"~~' , ,.

t:jr safrli!, herşeye inanan, çabucak

~,

(jr

t:jr .

veya ~Ui.1ı,

dır' hırsız;

-

.

~.<

labilir, kınlgan; ~i

seri

•

•

...:.ıliJr-" çalıntı mallar;

manevra kabili-

"'.'

••

•

•

· ,. .

•

•••

•

•

tr' daha hızlı, seri, süratli; ul tr' ı... ~t~ Onu göreli pek fazla olmadı, az bir za·

."

J •~ : i• ıiJI J ~ bitkin, tükenmiş; •

yeti yüksek; ••

•

4.iJ L... ç. d;l,,- {kadın] hırsız;

•

(jr

.-,.'

dJL... ç. iJJ-, ~ r, Jl r hırsız

.. ateşli, seri ateş eden; ~\ (jr kolay kın-

kanan;

...:.ıL) hırsızlık;

!ol..r' Fr.> sirk;

.. .

.,

•

rr' ç. ~lrl anüs, serç; •••

.ursonsuzluk, ebediyet;

man önce onu gördüm;

•

•••

•

r

l"c;.lr çabucak, süratle, seri şekilde;

~J.t

..

•••

r

t\.J"""~ hızlandırma, çabuklaşttrma;

~J.i

..

: ~

•

t.J .• hızlı, çabuk, seri, süratli; acele eden, aceleci,

koşuŞıuran;

~

•• r-ı'

•

J

adası;

•

., '" ıJ r => ~'.r- (~ ır ya da.ı.:.,c.) (b-i, b-nin . -

•

•

içini) rahatlatmak (yine, tasalan, üzüntüleril

;s::.:.:;. bkz.;' ; •

Seylan

iJr' [cinjs.; tekjs. ii selvi, selvi ağacı DOT.;

acele. çabukluk;

•• ••

.J r

ebedi, sonsuz ya da ezeli;

' •..• '

gidennek; ~ ~ r

(,j... de)

aşırı gilmek, haddi

(tasalarından,

""'1'

ve 4-.i.i

r:r ~.r"

[edi!.] endişe,

dertlerinden, veya

aşmak, (bş; veya ıl bşi) israr eunek, fazla

korkudan) kurtulmak [kurtanlmak]; sakin-

fazla harcamalc;

l~mek, (kızgınhkdan, kargaşadan sonra);

...

,"'

ıJ.J""" ve '-'1.".-' aşınlık, ifrat. taşkınlık;

israr;

•

•

..

OJ r

..

.. -- . ...

aşın,

haddi

aşan;

~r ç. ~IJ.ı--, ~4.r-"~ i'.r-" yüksek •

. .., .. mak, ilham etmek; .ı......J1."..1::ı.:JI JJL... veya

...

.. }iJI J;L..... b·e gizlice bakmak; ~ rJ' JJL.....

"....

. şekerleme yapmak; biraz kestirrnek; J.,roJ'

çalınmak;

••

J ~i (bşi,

,.' ,i

rY b·den) çalmak;

(Jl ... e) gizli gizli yaklaşmak;'

..

"

dj

-t-ll bşi gizlice dinlemek, kulak kabartmak;•

.. ... .... . ... , ... .. ...,ıı pl Jrl =<,lI.,JiJI J)L..; Jrl .,

. .

,

.

..... ".,.rnek; ~ tS.,roJI= c&. ~r'; .. , ...

müsrif;

aşırmak:; J~ (b-i) hırsızlıkla suçla-

••

gitmek; rahatlamak; morali düzel-

"

J J'"'" i cdr ' Ur' jjr. ı:>U.r') (bşi, ~ b-den) çalmak,

dirginliği

te-

,

•

seviyeli, yüksek; asil; çeken, önemli • •

[kişilik];

[çoğ.] üst sınıf, ekabir, önde gelenler,

ilr

eUt tabaka; bkz. ItS r' ;

·

il r

., .

ç. ...:.ıljr' topuk; arka, baş, şef; bkz.

,'"

,.,

~r; rıiJ1...:.ıIJr öndegelenler.ekabir, büyükler, asiller;

.

•

•

•

~.;-:; ç. ...:.ıl. eğlence;

. ,. JIJr'. J<Jr' ç. J<Jlr' pantalon; don; ..• •., ...• i tSr'

...

i (tSr. iJ4.r""". tS.r---) gece yolculuğu

388 ., .;:ı1)J4.r' bkz.

) apmak. geceleyin yola çıkma; [elektrik akı-

r ;

•

mıl akmak; (V-

den) Çıkmak. hasıl olmak;

.;:ıı .• dAlF.BKZ.;

yayılma!<; ~

de,için} geçerli. geçerliHAi

~\ALF.BKZ.;

olmak, CJS.-

...e) uygulanır olmak. (~ .. ,iıı)

kapsamına ginnek;

(J ...e) dalmak. derinle,.

... .

..

ı.,ı,.... ç. ..,.ı.\-o seki;

•. -~ . . a (~) (bşi) yaymak. açmak, sermek; •

mesine ginnek; [bir his, duygu) (~ _ .ii JI

(bşı) düzlemek. düz yapmak:; (h-ı) yere düşür­

.. .in içine) işlemek, nüfuz elmek, (.... ~_.... .;., JI

mek. vurmak, çalmak;

..

..

" - -b-nin içim) kaplamak: 4i ~ Los r' yürürlükte ,

~ 1l";

ft;

~

yayılmak, açılmak; düz hale gelmek. sırt üstü •

•

olmak, geçerli olmak; ı.S.1""'1 gece yolculuğu

yaıınak; ~~yayılmak, açılmak; sırt üstü

yapmak; ("":" ... e) gece yolculuğu yapunnak;

yatmak;

•

"r'bkz. . "r; . - ..,

..

.-

<•

ç. ~J""""'I. ı,)4..r-' çay. ınnak; bkz.

oJo!.,r ç. 4'~ bölük ASK.; koL, müfreze ••

•

-

•<

•

"'~~.J""""'" süvari bölüğü; ~r

ASK.

ı:"ı:.J=,ı1 ha,:a filosu; ., ,

4J~ ~.r' yayılma; geçerlilik, uygulan-

ma, tatbik edilme;

.

,

.

J.ı'rı gece yürüyüşü; J.l",.-'j\ isra, Hz. Muhammed'in (sav) Mescidi Aksa'dan yedi kat semaya olan yolculuğu; )\...ı

,

ç. ilr-" gece

yolculuğu yapan; gece

eğlencesi yapan; bulaşıcı. sari [hastalık]; ge• • ••

çerli, uygulamada; ~)-. ,;

.11 ~1ı- geçerli.

yürürlükte olan; ~)L.. odaya vb.e cereyan. esinti;

~)\....ı ç. ..:.ıl_.;!,,.....) kolon, sütun; gemi • direı i ;

. ..

. ~

.,..

..

,

taras MIS.• SUR.; ~ • •• .rJı deniz seviyesi; ~\.. ~ eıik düzlem; , ~ [na'tl dış, harici; düz; sathi, yüzey-

.

,

..

seL' üstünkörü;..:.ı~ [çoğ·} zahir; • • ~düz olma hali. düzlük; sathilik. yüzeysellik: ~ dilz, yayılmış, açılmış;

c.~ hannan yeri; .

.,

...

düzlem GEO.; (ç. ~l, ~\) {düz} çatı,

taraS; güvene;

Jr; •

.

~ç. ~ yüzey, satıh (yineGEe.];

.

OŞ r

,

,

-

~düz, eıik olmayan, (ç. ..:.ıı.) yüzey

, ı:..ı.:...: i.ıl düzıaban ayak; ı ~ II (~) ve ~ (bşe) çizgi çizmek, (bşe)cetvelle çizgi çekmek; (bşı) yazıyı kay-

da geçmek. (bşı)yazmak; (hşi, örn. senedi,

.A-. ;ı;- ç. J".ı.... ,. ,. - .. ".ı...ı, Ju.....ı

kontratl) tanzim etmek. yazmak;

sıra,

saUr;

dizi;

2~\r' ve~lr AU.BKZ.;

, .. )....kL... ç. .;:bl)-" saur {kesici alet];

3.;:ı4.r Suriyeli; Süryani;

~ ) ...ı.b,...\ ç. .;:bLoıl efsane. mil; masal;

,

,

J4.r Suriyeli; Süryani;

.. ,

-.

.

-$)."ı:...' efsanevi, mitolojik:

389 --'"

~.p-- ç.

-

,,'

;,1..cetvel; ALF,BKZ; Ö~ -

yLJ-\ sürgülü hesap cetveli;

---

-

)lh...... mala, sürgü;

(..l..ıi,...o, ö,)l..A....ı)

,

mutlu. memnun

-,

olmak; ... Y

J.A...O

[edi!.] ... den memnunluk

..1.'-""'" (b.e ~ veya ~

bşde) yardım

. ~ kayda, yazıya geçme;

)::..- döküman, yazılı kağıt;

çıkmak; Cı,} vey~ J, ~ ... e) yardımda . . bulunmak; .ı.-.l (b·i) mutlu etmek, kılmak;

.

,

-,

Ö~ ALF.BKZ.;

.. " ~ a (~, ty:....,) yükselmek ve [toz, güzel

...

koku vb.]

yayılmak,

kalkmak; parlarnak,

ışıldamak, panidamak; açık,

nct olmak;

-- parlaklık; ışılrlama, panidama; tk-~ gümbürlÜ, güm sesi;

d'L. ç- d";' parlak. parlayan, ışılda­ "_

net, apaçık [ispat];

şansı

yaver gitmek;

..

,. J.A...O ç. ~ JAN' baht [iyi] .

~

."

şans;

..

ç. ~1.ı-" (y ...den) memnun; mutlu;

-

-

;;~LA...ı

mutluluk, saadet; neşe; başan, mu-

vaffakiyet; paşa ünvanı; ... Ö}lA...ı [isimden önce] yüksek mevkili memurlara hitaben

(jh...ı) (b-i) zehirlemek;jh...J~ zehirlen-

--

,,-

SUR.,

LÜB. '"

Sayın....... bey; ~ ~}\ •

,

... Hazretlerl [Paşaya hitaben] ESK.; ~l..,p

rnek; ,o,

0_

.,

Jk-- ç_ Ju....i. J~ [tahta ya da metal] 2J..th-ı,

ALF.BKZ.;

soymak, talan etmek; , }h....ı saldırı; soygun, talan;

p....

.. , ç. ı.:.ı1Yz..- saldın; nüfuz. etki; gurur,

kibir; güç. kuvvet;

" ,

ALFBKZ.;

-

-

wl..ı..-. ç. .J.!}\....ııı.-ı [kuyruksuz ya da kısa

kuyruklu] maymun;

...

'-'-' bkz_ ~ J ; Yabani kekik BOT.;

-

:t\..ı..-. ç. ı.:.ıl meme başı;

--_.-

yL:Jl ;Vl.ı......ı

kapı tokmağı;

"

-

,-

-,

J.A...ı i daha

mutlu;

-

ö~ı.- ç. ı.:,ıL yardım. destek;

.LeL., ç. ~IJ""" kolun elden dirseğe kadar -

~

[paşanın ünvanı] ESK.; Jl}

- o _

üzerine saldınnak, atılmak; (~ bir yeri)

ö

ö}lA....J1 saadetli ...

Suudi Arabistan;

(~) u....u~,;~)(yveyaJ"bşin)

,

'

-

r~ tıpa, tıkaç; • -

- .,

ö~~l İstanbul; iJ~'::-' Suudi;~}~l ~;.ıı ~oo -,iı

kova;

A.i\.....h...ı\

....

(b-e) yardım etmek' ... y ..Y-L ..ı......ıl ... de

,_,o

0-

U

~.

rek, kutlu;

~i daha parlak; daha net, açık';

açık,

..

-

tp.... parlaklık; ışııdarna;

yan;

desteklemek, (b-e, y veya ~ .. .de) arka

neşe dolu; şanslı; mesut ~ ~.lll ~ müba-

"

fA-',

..

etmek, yardımcı olmak; (b-e y veya ~.. de)

iJ-j:.-. mala, sürgü MIS.;

1~

I.

duymak;

-

"

. , .ı.ı...... a ve -

-

,O.H

__ '

olan kısmı [ön kol]; ~ ~~l ~..l.&-ı...,

J.A (O)

",,_.' onun sağ koludur; o~L., ~L güçlenmek, -

,

kuvveUenmek; ~~L.ı

390

J .'

...

ci b-nin gücünü

)~ çılgın,

..,

.

..6...ı :::::) .ı:.:.....ı (bşi, enfi)'t!)'i) bumuna çekmek;

..

kırmak; ,

. J.&.L.....

~.ro-

ç. ~\-. mutlu; şanslı; yardımcı, yardım

eden; yardımcı ~

.

[s. ve is.]; asistan, muavin; • şanslı;

I.

Y

"

f-' a 0-') (ateş;, harbi) tutuşturmak, kızıştır· ,

..

f-'

(bşe)

fiyat, paha biçmek;

{utuştunnak, kızıştınnak;

(ateş;' savaşı)

yakmak;

.. yanmak,

~

tutuşmak;

._

uymak, tabi olmak; (b-e)

.

..

-

."

.

.. . . " .Ö~IJl..A.-,.,1 , • •

yaşlılar yardım; 1 _ •

•

Jı.-.... 'Jl ilk yardım derneği; Jl-.ı 'Jl

{öfke] ka·

ilk yardım ekibi; sağlık personeli;

~i yanmak, (uıuşmak; [kavga, dövüş vb.)

ıJı.-....

.,

.

..

, piyasa fiyatı, cari fiyat;~' ~ indirimli

•

• fiyat; d) ·1I.ı-- faiz oranı; i~,uıı ~ • • • • •• • ••

faiz oranı; ~L "

..

•

Jı.....ı öksürük;

coşkun!uk, taşkınlık;

cin-

" ~ çılgınlık, coşkun!uk, cinoet; •

)lo...oaçhk;

••• ,

ateş;

..

cehennem;

.

o) ~.. komitesi;

narh koyma, paha biçme;

in ~ Ö) _.. •

çeşit

•

. ., Jo!l,. Laptoptilos dubiiri leylek

ZOQ.

Laptoptilus

crumenifer; ı.ŞJ.;.ıtı ~

andıran şişkin

yaşayanının

boynunda keseyi

bir kısım bulunmaktadır.; hareket etmek; [ay]

göğü katetrnek; <JI ... e) ilerlemek,

,

•

>-

~a (ı/'"") koşmak, hızlı

)ı.........ç.fl'"L.,.. maşa; , ~fıyat

ç ~J.ll Jı.......Jl boğmaea

"

..

,

,.:

Lı-': ~il Lı-' Jo!' Bau Afrika ve Hindistan'

us: Afrika'da

" ~ç . ..f'L.. maşa; ,

•

.' . . i:;"" ç. Jlo...o n;

daki bir

alevii

.'

.

Ö)I

... J-- ç. ..:.ıl:l--ı dişi cin;

.rA-: indirimli fıyaı; .ı-A:'

net;

"

J"':-)

öksürüğü;

• •

~ç. ~

•

•

MlWI parça baŞı fiyat; .J"-" çılgınlık;

~

•

'JI ambulans, ilk yardım arabası; .., .,

'"' öksürük; u-..... _.

kıymet. bedel, paha; "

••

Lo

,

J"-' u (ıJ..., Jlo...o) öksümıek;

patlak vermek. Çıkmak; ,

."

..

~

hannak; ~i çılgına dönmek. öfkelenmek;

..J"-" ç. )u........\ -. fiyat;

yardım

hizmet, sağlık hizmeti; JI.a...ı';l\ ilk yardım;

(aıeşi, )'angltll) lUtuşturmak,

-...

bşde)

JlA....ıl ç. ..:.ıL yardım; tıbbi yardım, tıbbi

piyasa fiyatını söy-

"

girişmek;

". .Js.ı.... (b·e) yardım etmek; , ,;1o ~\ (b-e,

:::::)

rağı;

lemek; ..f'L.ı (b-ile) pazarlık elmek, pazarlığa

. .J"-"l

.

~..;. - [cin.is.; tek.is. ö] ç. ..:.ıL hunna yap+

• [edi!.) öfkelenmek, parlamak;

•

. ..

etmek;

,

mak; J

'

.lty- enfiye, burun otu; " ~ enfiye kutusu;

,

"

deli;

••

(J

ya

'"

da Jl yada Sol)) .. .için) çalışmak, çabalarnak,

•••

-Il L:ı:J fiyat tespit

gayret etmek, çaba sarfetmek; (Sol)) bşin) peşinden koşmak.,

elde etmeye

çalışmak;

391 •

(ı,)

... de) ,

ilerleme kaydetmek; ~ 4.ı

U""""" ....~,

... Jl b-i. bşi ... c yöneltmek; ~ 1.S-

. .. J')'.

•

•

(kanı,

•

•

J.r\

kazmak;

• •

~I.r

.

b-i. ~ veya

..

J ~ bşi yıkmaya, ..

O"

arasında hacıların

yedi kez

yaptığı

çaba, gayret; çiftlik hayvanı, mal;

.,

..

,

ı.r-ç

t~ç. öl.A...ı haberci, ulak; ayak işlerine

r\A...ıkan döken, katil;

C.~zina,

- ..

-

--

~a (~)

(J ... e) aç olmak, açlık duymak,

aşmak; (lırı bir kodın ile) beraber yaşamak

.-

[dost hayatı yaşamak]; .i.L{eti] şişe dizmek, ,

,

(J

kadın ile) birlikte yaşamak

(evlilik akdi bulunmadan];

.:ı~ç . .ıJ\A:.. kebap şişi; iI

_0_0_

..;-L- i u~) peçeyi (\ 6 d "J ,:r yüzünden) -kaldırmak, yüzünü açmak; ;""i (.,ri--) [tan] , ,

..

~açlık, aşın açlık;

ağannak, sökmek; ~(bşin) örtüsünü aç-

L,tA..fi;

mak; (b-i) göndermek.

... -kıtlık, açlık;

aynımaya zorlamak; (yolcuları) gemiye

~L.ıaç. açlıktan ölmek üzere;

dirmek, almak; jL.yo1culuk yapmak yola

inmek, alçalmak; lığa varmak;'

(J' .. .e)

seviyesizleşmek, bayağı-

Oı

•••

4\ ~L <

•

.

ilacı) yutınak, ,

yolculuğa çıkarmak.

bin,

çıkmak; seyahat etmek, tura çıkmak; ,.,..:-\ (ıan] ağannak, [yüz]

parlamak,

güzelliği

gö-

••

...,A.....\ b·e küçümse-

rünmek;

(~bşf)

açmak örtüsünü kaldırmak;

,.

yerek bakmak; ~I(bşi, kuru bir şeyi, tozu,

(.;fo ... den) elde etmek, ürün olarak almak; (~ile)

yemek;

,

sonuçlanmak, neticelenmek, bitmek;

~1[bulutlar. ıoz] dağılmalc, açılmak;

ı.-' .J~toz ilaç; •

L.,.-·

(J& dişiyi ya da J da dişi)'f)

,

••

J..,.=> ~lçökmek, batmak MEC.;

--,

.

ile) çiftleşrnek

~r' ~ı..... postael;

acıkmak;

de]

evlilik dışı cinsel ilişki;

~a , ..ı.A...ı i (~u.....) ~ dişi ile ya da J dişi

,

,

..

bulunmak;

,

çiftleşrnek;

"

bakan çocuk; iftira atan

ilişkide

geçinnek; ..L..JL-.(dişi)'i) aşmak, (dişi ile)

iftira, bühtan;

..t.ı..- çaba, gayret;

,

ağlamak;

süz yüzey;

,

~ı.-.sözıe

dökmek,

~ç. t~ (dağ içinI etek; düz, pürüz-

J' b·ninyamnda) küçük düşür-

• • ~koşu, koşma;~' Sa'y: Safa ile

koşu;

(gozyaşı)

_

••

Merve

suyu];

lunmadan cinsel

• •

mek, güvenini kırmak; ~W(J' ... e) koşuş­ male•

J

ii

bozmaya çalışmak; ~a (~, ~~) (~ ,

J

dökmek; c!L.ı(b-ile) geçerli evlilik akdi bu-

çabalamak; ~ ~::~ ~ kendi mezarını •

o •

cLa (~, c~) (b"ı dökmek, akıtmak

":ll yeryüzünde kötülüğü yaymaya

bU

••

,

,

Jl.ıi...J1 a l ç alma, küçülme [sözünde, fiilin-

..,.i-l'yolcular;

saçmalık,

..f-'ç. Jlıi...ıl kitap [eski metinlerde y\5

önemsiziik;

bayağılık;

'Ç. ~I.A.- FAS.> irsaliye OC.;

o

-o

_

kelimesi daha çok "yazılı şey, mektup" anla-

•

~

3~

/lıında kullanılıyor,

bugün

kullandığımız

"kitap" anlamını daha çok ~ kelimesi taşı­

[sıcak

kanatlarım çırpmak;

... ..f-.- aynima, yola çıkma; (ç. )\;....\) yolcur

...

~ yanık

w.....ı

ç. .;;1..;Lı yolculuk, sefer, lur, seya-

...

if: r

." d.' ç. 4.f'; garson MIS.;

..r."-' ç.

,,\~ aracı; elçi, sefır DİPL;

'" ).J"-' peçeyi açma;

r.•\.....0

[çağ.]

kısımlar!, yüzün

yüzün, peçenin

örtmediği,

•

•

'iı

Ô,J

---

r.. kan dökücü, bir çok ölüme sebep

olan',

,,--

"(J,,..,. JIL) veJL

JL

.

-,

kötüymüş gibi

--

.,;-

0_'

i

yanıltınaca,

;;J,i.., : ...... l:.JI 1Li..ı ayaktakımı; . :;Ju..... aşağı olma; düşkünlük, sefalet;

.. mugalata; .)Al

götünneycn

mantık

sil-

-

.. ,

;J1.Lı en alt kısım;

J.b ,; J\ Sofist1er;

•

mugalata kabilinden; Safist;

si ' ç. ..;....ıı.a.... saçmalık, saçma sapan konuşbayağılık, adilik;

ç.

..;....ıli... saçmalık, bayağılık;

,.,~ ).)"':11 JL....A....ı (ıvır zıvır] önemsiz işler; 'ı

davranmak;

" ~ [s.] alt; daha ah;

- - •o

J~

daha da kötü!eşmek;

"

aldatıcı, gerçeğe

i

j

j.si...ı en alt kısım; dip; ,>

e

- --

olmak.;i.l1.Lı u (j.si...ı) v e ? u (.ul.....i...ı) adi,

[cin.is.; tek.is. i] ç. Q~ ayva BOT.;

ı..s~

a alçalmak; (bş;n)

-, .

,

yabancı;

silesi; ı.:,ılb

,i) (kan) dökmek, akıtmak;

bayağı olmak;Jsi

~L-- ç. LJ)- seyahat eden; yolcu; ziyaret-

_.-

.~ a (~) (b-ninderisini) yakmak, kavunnak

•

•

?'

-,

,

,

-

müe. .j.A- ç. J!L...ol daha ah; en

alt; en alt ya da daha alt kısım; ... Je

{mud. meb. ku!.] ... alli~da, aşağısında;

~L... ç. ;Ü~- .' alt; alçak; adi, sefil;

... -: l,j ,

asfalt kaplamak; ." \. Le di asfalt;

4.01';

asalakJık KNŞ.;

.!.u..,.; ç. .kı.a....ı sepet; balık pulu;

-

'"

aHında olmak;j.ıi..- u alt üst olmak, ters yüz

görünen bölümleri;

(ç. ô.,.,A-ı) yazıcı, katip;

._--

_

nok ta, o.;

.t.1Lı : ı:-t..ıJ\ ~ kan dökme;

açılma;

~L. yüzü açık, peçesiz; açık, net, hariz;

ma;

"a ~ sıyh

.

ret DİpL.;

H

ç.

' u, i (I!J,;

öJ~ arabuluculuk. aracılık; elçilik, sefa-

..

.,

.. .:.,ij\.....:i bbnin kamnı dökmek, bbi öldünnek; - -- . .t,ıe i~ [kan] dökülmek, akıtılmak; .- - .-

r

- -;

.

.; ,

izi;

u (jjıLı) (kapıyı) hızla çarpmak., kapatmak;

. . I!Jsi

ö}--- ç.}-ı sofra; sofradaki yemek; ,

;j,l.,

(b· i) esmer-

..

.,

.--

[güneş]

vb. den]

~i müe. ı:-\d...ı kızıla çalan kara;

hat-•

,

çekmek;

alnından

..

_o

çi,

[b-i

leştinnek;

luk, sefer, lur, seyahat; ~

şiddetle

tutup

yordu.; özl. Kutsal metinleri içeren]; cilt;

...

(bşı) esmerleştirmek; [kuş]

rüzgar};

"

i

...,1

393 • J~ asalak; •

(seviye, slandart vb.) düşmek, bozulmak; ge.

... -. t

ıJ:ıi...ı gemi;

"

.,

çersizleşmek, hükmü kalmamak; eksik ol-

;.) , ç. ı:ıL-. ~l.ıi...ı gemi; ~..ı.. (ğ' ,

'.-.

,,-.:gambot; ~ A') veya ~).ı.:J1 ;;.) , eğitim

-

!

"

gemisi;

-

.

V

mak;

gelmernek ,

~ (b-ı, bŞI) düşürmek;

.. ,. ..,.tI

mek, biri katındaki itibannı kaybetrnek;

~:-L' AU.BKZ.;

..

~ ve ~~sünger: 4L.ı

a (-l...4.,.ı) ve

-.A....L. u

••

-

•

..

•

(4Au...,) saçma! aptalca

kalmak; .hi..ıl(b-i, bŞl) düşünnek; (b-i) de.

~ (b-i, bşı) aptaV saçma! tularSız gönnek;

vinnek, yıkmak; (b-ı) imtihanda! sınavda bı­

(b-nin) {yasal olarakJ ruhsalsııl ehliyeısiz

rakmak; (uçağı) vurup düşürmek; (sayıyı)

olduğunu beyan elmek;

çıkarmak, eksiltmek; (bşi, iJ' ,..den) çıkanp

... .1 .u..... J..-Aj

kendini

""-1'

aşagılamak, kıiçük düşünnek; ~J .ı.4..ı b-i

atmak; düşük yapmak; lhayvanj vaktinden

küçük düşürmek, rezi! etmek; ~G aptal,

Önce ()'avrusunu) dogunnak:, yavrulamak;

w .

••

.ı..j..,., aptallık, saçmalık; rezalet, rezillik, arsızlık, •

.;.- i (~) (mzg"'] (ıoz) kaldumak;):.i

n;

>l:.SL.. toz;

.. . ,..;.- dönen, çevrim halindeki şey; oyun•

lakoz;

...

• .ı..~ ..

.

' j , ' .. " " ,... . ,j,' s

~

. ,. haıv;1n ,.,. d) ' Y/Ş a b'i i gıyi i

""

.lo.i..Jbilgi toplamak; :ıJWçök.

rnek; yavaş yavaş, kademeli olarak düşmek, inmek, [saçJ dökülmek; "

J:ıl.".a... Sokrates;

cJI. ,.e) yavaş yavaş ... ...

gelmek, varmak; ~ ~ ~ .,kjW çökmek,

s: '[kanarya vb. için] cıvıltı, şakıma;

.... -

..hi...ı il (j,,,a....,..bL...) düşmek; aşağı düşmek; devrilmek, yıkılmak; (saç} dökülmek; (~

bşı) bulmak;

şikayeti geri almak.; ~ '. ıı ~iaçını , . , dökmesine sebep olmak; O~ ~ j.,; ,I = . . , " .

". ~ )l,;-~I

;.... (müe.] Cehennem;

- --

.i.,; ıl bir davayı düşürmek,

bir

.

.iJUo.- İt> yapı iskelesi;

.-

..

. '.. . . mak:; ... tl ~..hi...ıl ... deki hakkım iptal . " . ...

(iJ' ".den) yavaş yavaş almak, toplamak;

cak, eğlence MEC~ ~ bskı,

. ....-

etmek; l.5 J-S'~

utanmazhk, sefahe!;

••

..

~ .. '~l ~ 4kLı b-i vatandaşlıktan çıkar.

ahmak gibi davranmak;

.u

,

davranmak; küstahı terbiyesizi arsız olmak;

•••

..

••

J .kA.... imtihan! sınavda başansız •• olmak, kalmak; ~.1:! J .kL şaşırmak, donup .. .. . ıJ~')il

,

•

'

çıkanlmak; ~/; ~..bi..ı b-nin gözünden düş-

~1A...ı gemicilik mesle~i;

-,'

~IJ.kL .,.de

'n

',.,

.

.

:

ı:>\.Lı gemi yapan;

'

b·nin aklına)

. '" , dünyaya geldi; ~J ..ll iJ' ..ki- üyelikten .. .

,

.. .

V

.... , .. ~kahrolsun... !; ~

b-den) kaçmak,

(J'

b-e) varmak, ulaşmak;

" ' .. , . göçrnek; t.~ .,kjW çözülmek, parçalanna ayn/mak; ••

.kLçiy, şebnem; •

.hA... düşük çocuk; •

394

... .k.i.....

vurmak;

çakmaktaşından çıkan kıvılcım;

.,

~ ç. .bıl...\ değersiz herhangi bir şey;

-. .

.

..

çer çöp. çöp hurd.1 t"-ll .bL anık eşya, faydalanılamayacakeşya;

kendisinden

..

JUhurdacı; . .. . -1hL ç. ..:.ı\kL düşme, devrilme, yık.ıl-

-.

. . -ma; sürçme. hata .~LhH . öU:ıL baskı hatalan',

+ .;.<

elden

alınması,

. ,, mururu zamana uğrama HUK. ~ p1 J, ."Lı ..

'.

.-

b)i

d

miktarı;

d}

,u"ı.a.... kapı kilidi (MIs. a.l.A....o); •• • •

.. ,

~LL ALF.BKZ.;

_.-

,

'

~

."+\

tenzilat

:;'W

..

'.

•

~

_

,~

,--

.kiL.; [saç] döküımesi; ~y:ıI..b.iW kar yağışı;

" düşen. düşmüş; adi, rezil; ..kiL.. ç. .ku.... kötü

şöhretli

unutulmuş,

.. ,

[bölge, semt]; eksik, çıkarılmış;

unutulan;

4bjL.. (ç. ı.:"'.) düşmüş kadın, fahişe;

s.1)=.L Sukutra. S. Arabistan'da bir ada; •

•

•

kınk

hasta,

hastalıklı; cılız. sıska;

tC • a
~

•

bozuk.

[lisan);

..

~u..-. sık sık

develüasyonu;

~'

hastalık; cılızlık, sıskalık;

ru..... hastalık: cıhzlık, sıskalık;

indirim ,

çıkarma; ~;ill ~'.~ .ku....ı frankın değerinin düşürülmesi,

;

~ ç. ru.....ı hastalık; cılızlık, sıskalık;

4f .blA_/jl vatandaşlıktan

•. • , • o.

••

•

vurup düşürme;

çıkarma",

lL) hasta! hasta"kh

etmek;~l =~

·. ç. rli...I _. .

(b-i) hasta

•

yapma; eksiitme.

,

olmak; sıskal bir deri bir kemik. olmak:: ~

"

düşük

.. .. r .

..

i"'-' o <......) ....... u ~,

,. . . kesit; lJ"'1)1..h.L... doğum yeri, memleket; .bl.L..ıı düşürme; [uçağı)

..-

..,a...'.ç. U'iL.ı\ ALF.BKZ.; •

J

• • ••• yan, çaylan, şelale ~,J,i . bir binanın • • . ı· • . zemın plaru, yatay kesit; IF"I) ",ıij • dikey

•

~ (ı.:J ... ile) örtülü;

..

.ı:.a...... ç. ~L.".bşin düştüğü yer; çağla-

•

çau yapma;

•H

J 2

j

'. iii ' b·i yere vurmak, çalmak; •• • • •• ~ ç. 4li... Slav; Slavlar ile ilgili;

.. -

dolu [yağış];

•

• •

~

. " saç dökülmesi; ~ı.h..'JI .b.iL' yağış

ç. ı.,,&,jl...L.ı örtülü geçit. koridor.

gölgelik;

çökme. göçme; iyi durumunu kaybeıme, çökçöküş; [hakkın] iigası,

ol

•

" düşme, devrilme; {uçak) düşüş; J, ~ me,

• •

•

hastalanan,

hastalıklı;

•

Ju..... sakağı. ruam;

-'~ i C..}--) (b·e, bşi) içmek üzere vermek, (b-e.bşı) içirrnek; (hayvanı. bitkiyı) (hayvanı)

rnek;

suyarmak;

. , -i"(,..;JI ı,}--

(bşin)

sulamak.

üzerine su serp-

çeliğe su vermek. !avla·

mak.; ~L... (b-e. bŞI) içmesi için vermek;

(b-ile) suyu yapmak.;

ortaklaşa

.;...ıı

kuUanmak. için akit

(b-e. bşi) içirmek. içmesi için

395

- ,..

vermek: (hayyanı, bitkiyı) sulamak, (hoy,vanı) suvarmak; ~~~ b-den) içecek iste-

~ ..::.ıL.S'~, ~ nümizmatik, para ve

rnek; (~ .. .den) su almak. çekmek; (bıi bil-

madalya bilimi;

giyi haberi ~ ..den) elde etmek, almak, edin-

-. ..

- .. ~

rnek; US

V

b-den, bıl) içecek olarak

~

sulama,

• •

~.,)15- sakarin; u (~) (bşı) (boş. yere} dökmek. saç-

,Oı

'. J'.-, d~külen. dökÜlmüş; . . .. '. < aç. ~ı....... pota, maden eritme ka·

.-

"u.... ç.:;;), d'. ..:.ı~'. JL.ı\ [süt ve su ,

'

,

için} kuba. tulum;

,

iı dökülmek, saçılmak;

mak; :.., '(

suvarnıa;

0.

i~~, ç. }~ [gl sigara; ,

:_G

istemek; yağmur duasına çıkmak; "'

AS' ~ç . ..:.ıL demir. metal para, sikke;

'

"li- ç. ÜJ- su taşıyan, saka; pelikan ZOO~ i:!L.i-ı sulama; su venne; SU laşıyıcıhğı ,

-. ~ ç. Jl-o , ,

. aL--

«

'·pota. maden eritme kabı;

ı:~ sirke ile pişirilen et; :. G II (~, ..:.ı~• ..:.ı1.S::.) susmak. bir

sikaye (hacılar için): sulama yeri;

..

bı;

sulama kanalı MIS.;

"

müsakat. su hakkı ISLHUK.; " , "Is • ·1 vücudun herhangi bir yerinde su ••

•

•

şey

söylememek; sessizleşrnek, sakinleş­

mek, sükun bulmak;


ses çıkarma­

•

toplanması; "lO - ~":il ö~ yağmur için kJh-

mak, susarak karşılamak; (ı;rb-e) cevap ver-

nan namaz;

memek;

,. . ,.. , .., 'J\ ol,:;

,

JI,.., su toplanması

•

~ (edilgen.]

ile ilgili;

-...:->-ı , öfkesi dinmek, siniri felç gelmek TIP.

JL..- ç. ..:.ıL içecek su taşıyan, Soo;

geçmek; ~ (b-i, bşı) sakinleştinnek, ya-

4JL.ı meyhane vb.de içki taşıyan kadın,

tışunnak;

,

saki; (ç. 131."....) dere, çay; sulama kanalı; su ,

..

çarkı; .'

cl,.... u (l!.L.ı) (kapıyı) kilitlemek, sürmek; (para)

basmak;~(:'«..ı)a(~)ve~:'dl

..s::.....

sa~ır olmak;

SOkak: yolu;:;

..

(b-i) sustunnak; :* ( ...111";

. . , ..: .>',..d sessizlik; suskunluk; ,* < ii.;.

gizlemek, söylememek;

"

sessizce, ses

çıkannadan;

~ susma, konuşmayı. sesi kesme; in-

."

... me, nüzul, felç TIP. ~:; • ;Li:; ->,..d kalp krizi

'

ç. ~.>',..d sikke, demir para; yol;

",,:!.J-,' ~ ve i~.J-\ 4.5::'

MIS.

li demir*

~ , !;L~j ~ pali~a. tarla yolu; i,) "

,

~.H darphane;

" ç. ..:.ıi dümen, dümen bedeni; .;,\5:..... ~ \ müe. so ~ ç. :J... sa~ır;

(bşı)

sektesi;

..:.ı~ sessizlik; suskunluk; ..:.ı~ 'll; 11'; ALF.BKZ.; " suskun, sessiz; ı.i§,

. '

u~n;

,- }ı:':'" çok sessiz. suskun;

396 ,,

..:.5L.ı

sessiz; suskun; sakin; sakin (harf);

r '. . ıS-- u (~) (bF) kapatmak, kiH'I'm,k;

;ç.... nKNŞ' ... •

ı

",;ç.- sakarin;

, ;.-rj ~ Sakson; saksonlar ile ilgili; .

.-.

,

,

etmek;.fl..,..;

sarhoş gibi

ile yürümek; aylakça

davranmak;

•

•••

geçme; ı.:.ı J

Pl.. •

•

. ıı ii~ ölürken gelen

.r< . ç.•.:.ıL sarhoş eden içki, sarhoş şey;

~ ::::) ~ (b§e) şeker karıştırmak, (bşı)

bulamak;

.;ç......

.

..,jS"L.ı •

•

ç.

(bşı) şekerleme

şeker ile kanştırarak

yapmak,

muhafaza elmek;

..

şeker; _.,$ı5- şekerlemeler;

.;ç,

<. . )Wll meyva şekeri. friiktöz; ~L ;ç- mal· . . . .,

.

•

•

. ..-

'.

..

eşik;

eşik.

üst eşik.

lenıo;

•

JS"L...I ALF.BKZ.;

-

•

J

J

~ u (ıJ~) sakin, huzurlu olmak; sükun sakinleşrnek;

bulmak,

• • •

j»

. .. . Jıs::....ı ve ~ıs::....~ ç. ~L...I ayakkabıcı: ., . , ..6 .... 1 üst lento; MS:-ı

-

;,

o,)

b-i anada bırakmak;

.-.

ii

~ çok içen, akşamcı;

... ~\

~15::.... ayakkabıcıhk;

ıJI~ müe. ı.s}:- ç. ı.S~~ sarhoş [s. ve is.] , 4: ,ı, iJI}:- körkütük. sarhoş KNŞ.; ,

J •••

J~ ayakkabıcı;

kendinden geçme hali;

i

olarak ilerlemek. vakit ge·

çirmek, ağırdan almak; , ,'.

i~ ç. ı.:.ı,~ sarhoşluk; kendinden

şekere

dolaşmak. oyalaoarak

•••

~ sarhoş; şarap;

3

amaçsız

yürümek;

~ sarhoşluk;

eden

..

rf- : : :) ~ (1.-U:ıJI karanlıkta) el yordarnı

~ a (~, ~) sarhoş olmak; ~l (b-i) sarhoş

. .

'"

sessiz okunmak;

[harf] sakin olmak,

[ağrı, acı, kızgınlık)

rnek, bilmek; (d" b-nin)

din-

(ağnsı, kızgınhğı]

geçmek. dinmek. yauşmak.; (J veyaJI .. .e) güvenmek. dayanmak. itimat eımek; (JI

.. .de) kendini rahat hissetmek; ~ u

toz'' . ı..-aıı ~ c'" - üzüm şekeri' \ . cı ;;11 ~ C-..

(~,~) (bir yerde

sakaroz; ı;)l ~ lakıaz; }:.JI '. .,i şeker-

yerde)

kamışı; }:..ıı ,iP;' şeker hastalığı, --,

~ (b-i, bşı) sakinleşlirmek. yatıştırmak.

. .

--

diyabet;

yaşamak,

ya

da~, "":"' bir

oturmak, ikame! etmek;

~}- şekerlik;

huzur vermek. teskin elmek;

..:..ıı}:-:.. şekerlemeler;

sessiz okumak DjLB.;~L... (b-ile

ö)ı5- ç. ~ı5-

(harfı)

sakin,

J ... de)

beraber yaşamak.. oturmak: ~I (b·e)

AlF.BKl.;

ıJI~ ALF.BKZ.;

beraber yaşayacağı insanlar bulmak; (b·j,bir

i;;.fo- İL> sigorta;

yere) yerleştinnek;~L..J beraber. birlikte

.. ,

i

• •

•

;:i.?- Fr.> sekreter; ~\"ç .ı:i.f.: genel sekreter; -

" ,

,

ii.;;.fo- sekreterlik;

jJ~ sakaroz;

oturmak;

~ istirahat zamanı, mala vakti; 11" mas.: meskun

malıal;

397

.. - .

~rirenkli;

len; ruhların, hayaletlerin, cinlerin uğrak

~G:..... J ~L.S~ J yaptığı her şeyde;

yeri; mecnun, deli;

-

-, , LJ ~sakinıik, huzur; sessizlik; harfin

,

·(s.J sakinleştiren, yatıştıran; (ç.

,)(

..:.ıl.) sakinleştirid, yatıştıncı ilaç vb.;

-,

JL...oç. il)_ komşu;

iJlk.-bıçakçı;

.

iJ~ç .•,:.ıl dümen; bkz. J~ ;

2.8:'

ruh huzuru,

.ve ~~ ç.

~L..: ALF.BKZ..;

- - .. ~~sirkeli bal şerbeti, serkengebin Ecz.;

..:..~ımüz. ve müe.] ıJ.=S"~ bıçak; dinginliği;

.. ~l:!~ve; JL; 1.<.... ıskandinavya; -.-

.

-iL; i: ı:.;İskandinavyall,

sukuncı, sakinlik, huzur;

,

İskandinav-

yaya air;

",Lb'çak; .,

. ..;';>:-Hristiyan kabul edilenler HRI.; ,

" sükun işareti OlLB.; iJ~

,;,.;e.... ç. ~L.5::.., - -

.'

,

;lkJı ciddiyet, vakar; :

)1..ıJI (bu) ev cinlL

, ~;< Jldünya;

.'~. ,.: i. ikamet yeri, memleket yun;

.

j,j~

perilidir, bu evde iyi saatte olsunlar var;

her durumda, hep, daima;

sessız okunması;

-

,

~yaşama, Oıurma, ikamet etme; ko-

.. . .nukluk. misafir olma 1 ~, ~ meskun

..:.ıj::...ı ib.>.:.ı}:.Jı ~ Çardaklar Bayramı YAH.;

,

~slci. kayak;

malıal;

••

••

J- u 0-') (bşi) çekip çıkannal:.;

..r-?~ b'çakç';

~ç. ~L.-.: ikamel etme, Olurma;

, ,

-

~[edil.J

verem hastalığına yakalanmak; JL..jkaçmak, sıvışmak; (Jl ... e kadar) yayıımak,

ev, mesken; yurt, vatan; , .:..~sakinleştirme. yatıştırma; -, ıJ'S:...\yerle~tirme, ikamet ettirme;

uzanmak; (JI sızmak; (Jl

JL.ç. il)-, LG mü•. ç. JI;'" sak;n, -

içine) yavaş yavaş ginnek; e)

[gizli niyetlerle} yaleJaş-

mak; (Jl ...e) saldınnak, hücum etmek;

hareketsiz. durgun; sessiz [harfi; durgun, ak-

(J .. .in içine) işlemek, nüfuz etmek;

mayan (sul; sıaıik lelektrikl. (ç. ıJU( "

kaçmak, sıvışmak;

~) oturan,

yavaş yavaş

, ,

ikamet, eden, sakin;

iJtk ~ ıı

:.wı

cJI .. .e. içine) gizli gizli: ginnek;
•

işlemek, nüfuz elmek; [birlileJer] tek tek veya

iJ~1 cennet mekan. nıhmetli. merhum:

küçük gruplar halinde ilerlemek ASK'; verem

sakinler,

yaşayan kişiler.

nüfus

JI

-, uUI J • ~ S- kalabalık nüfuslu; ~~ '" , ~~ parmağını bile lapırdatmamak; ~~ ,- ~L.ı b-i tahrik elmek, kışkınmak;

,-

ıJ,.,s::.-meskun, kendisinde ikamet edi-

..- .

olmak, verem hastalığına yakalanmak; ~\ (bşı) hafifçe

ç.bp Çıkannak; (bşi örn. US

elini,ır ...den) geri çekmek; (kılıcı) kınından

çekmek; (bş; ıJfb-den) kapmak, zorla almak;

JL

398 . ...

J.. sepet; • ,

J--

_.

•

•

~.

••••

!

J--JI

\.

• t

iJ.ı::I1 tüberküloz. verem; l$.f)\ J-l'

eksi

.

' ,

işareti MAT.; o-

~ negatif [yine ELK.); olumsuz, menfi; i. _. • 'o •••• o

t IJ.ıJ1 veya:j •. i

~l ,

yundan, neslinden olan çocuk, torun;

·

'.

zor ile alma, gaspetme; sayma;

d

i-

kınından çekilmiş ıkılıç]; evlat, so-

1L:L ,

i

olumsuzluk, nefy; ~ '. L Jl L';:ıl&. çıkanna,

ff;

AL ç. J~ sepet: ...:.ı~' ll...ı çöp se,. . " . peti; U...II i.? b"5keıbol;

J=LO

• __

tutmak;'. i ; yas tuunak ll;'. 1- dı =~;

verem hastlığı, tüberküloz

t· ,

. -.0

il ....Ju.JI pasif

'

savunma;

,--

ç.;~ kız lorun;

~ karşı olma, sürekli muhalefet yapma

'

J~ sepet ören, sepet yapan;

. 41~ ç. ..:.ıL torun; soy, nesil, torunlar,

eAilimi;

. J."')......

tat; ip, kablo vb. MIs.;

'

--

şüphesizlik;

-..

~ ç. ~~i hırsııjık, gasp malı; saka-

sülale:

..

,

,

~~ ç. ~ malem elbisesi, [genellikle

ls.) soydan gelen;

.-ll..-- ç. ..:.ıL,- .JL.....o . büyük iğne; dikili taş,

.

siyah];

'

y~ gaspeden, hırsız, soyguncu;

dört köşeli sütun;

·

,

'

j1-J

. J")t.....jl nüfuz ehne, içine

ofsayt

.. .

'. ) • çalınU, soygun malı, zorla alınan;

sızma, içine girme, nüfuz elme SIY.;

.-

y~' ç. ~L..I meıot, yol, usul, prose-

SPO,,;

,

işleme SiY.;

,

,;;. .'

Jf----

veremii, tüberküloz hastası;

.

i/~ y ~L yazıl kitabi üslubu;

-

,-. ,

•

:i" • ç. ..:.ıı- ayn baskı IR.; ," ")l., a (L) (tere)'ağmı) eritip sızdırmak; •

~"'Jı,.... ,

. ,j'J"

,

y~l gasp. soygunculuk, zorla alma; ,

'

~L..ı (s.) olumsuz, menfi; (ç. ~I.J-") ,

• •

•

...

dür; hal; tarz; stil; [yazar için] üslup;

ç. ~i eritip sızdınlmış lereyağı;

'

negatif [foıoArafçllıktal;

. y J--

'

'

u,~ salata;

ba.şansız;

,

,

"

cl....

Slav Is.); (ç. "J') Slav [;s.l;

'

lJ}'j.,." kırmızı kurşun tuzu;

,j'J-

Il,

i (bşO zorla, kuvvetle çıkannak, çekip

çıkarmak; (bşi öz!.

vücudun bir

kısmıııı) ası,

larak, çekerek çıkarmak, sıyırmak; ,- i

bkL.;Lo;

~"1-ı Selanik; 00

,o

sıvışmak,

iL

gizlice kaçmak;

••

~ u (I, i 4) (bşi, ~ b-den) zorla almak, "

,

gasbetmek;

(bşİ)

talan

eımek,

(b-i) saymak;

~')L.J1 Selçuklular; ,

(düşmamn silahlanm, elbise

almak;

(bşi, ,

b-den)

rnemek;~

vb.ni) ganimet

sakınmalc, (bşi, "

b-e) ver-

a (~) materne ginnek, yas

o-

~ şalgam BOT~ kolza BOT. Brassica napus;

--&

..

,. a (&) pislemek; [kuıl çımkırmak;&

.

.-

(b-i, bş ile) silahlandırmak;~ silahlan·

399

. --.

mak;eJw kavgaya, dövüşe vb.e kaolmak; ••

•

.

.

yavan, lezzetsiz {yiyecek};

•

~ tarçın ağacı .. "

~ vee.~ dışkı, pislik:; '.

e.~ ç. ı...:...ı..,.ı silah; [askeri] kuvvetler', ' .

ıJ(,...ıı1 e.~ hava kuvvetJeri; e . L • • ıJ~..,..AlI süvariler; c.W1 !ıG tepeden (ır. . ... nağa silahlı; ~~ ~ silahlarını bırakmak; , . -

••

t .... ~

yılan gömleği, kabuk;

~ ayınsonu;

~ a (~,L~) söz dinler, yumuşak başlı, •

•••

me; donatım, teçhizat; takviye etıne, güçlen~

uysal olmak:; [üslup) akıcı olmak;~l (b-e,

dirme [betonarrne yapı i1el; , . ~ silahlanma;

bşe) boyun eğdirmek, uysallaştınnak; (bşi)

.. rJ

,

. silahlı; zırhlı; betonanne;

.o.J--AJl.

akıcı,

. .. .

lup);

-

u

.. .den)

ayınnak; (zaman aralığını, periyodu, sürecı)

bitinnek, sona erdinnek; (süreyi, ı,) parak, ...ile)

...ya.

geçinnek;~ kabuğu, derisi

soyulmak [güneş yanığından dolayı);

tl' :!

[deri, yara kabuğu vb.] soyulmak, (V- veya ı:r

...den) soyulmak, çıkıp gitmek, sıyrıl­

mak; (bir özelliği) bırakmak, devam ettinnemek, kesmek;

V, ı:r ...den) ayrılmak; V

.. .den) geri çekilmek; [ayı bitmek, geçmek;

~ ayırma; deri, kabuk değiştirme; yılan gömleği; ayın

•• .. L L-

,

~~L ~ uyumlu, söz dinler, uysal;

lık, söz dinleme; akıcılık {üslup];

.. .

~L daha uyumlu LL; daha akıcı; •

0-

Cennetteki bir pinar; pınar, kaynak;

.J... .. i .

J-L (bşi "":-' bşe) eklemek, zincirleme yapmak, peşi peşine getinnek, bağlamak; (b-i) zincire

...

vunnak, prangaya vurmak, zincirlelernet",

(~wl SllyU, ı,) .. .e) dökmek;

... JI :,'

b·nin soyunu h.e dayandınnak

J - '"' ;

t..

peş

peşe gitmek; [su] damlamak; sürekli olmak,

zincirleme gitmek, silsileler oluşturmak;

... J-L soğuk taze su; • " . i. 'ç. ı.r: i ';'('d emır .zıncır; ... zıncir [yine •

o-

kısmı;

•

L~ ve ~~I L:i.. uyumluluk, uysal-

(bş/) çekip çıkannak; (hayvanın)

derisini yüzmek, sıyınnak; (bşi, ı:r

idrar tutamama; •

ç. ~~ kaplumbağa;

~ i,

..

~ uysal, söz dinJer, uyumlu; akıcı {üs-

~~!. ağır davranan, yavaş;

. ..

rahat yapmak;

...,..L

~i silahlı kuvvetler;

.. o~ .'

•

t:!--' ft; . , ç. tJC .

..

~ ç. ..:,;1- silahlandınna, techizat ver-

tarçın kabuğu;

j,j1.:iJ.... ç. ..:,;1- mezbaha, salhane;

•

•

BOT ~

sonu;

••

OL '

:~-

~ ~ ağacın özlü ve canlı

.

t"'.A-. ç. O-,lJ)-k3sap; ~ derisi yüzülmüş, soyulmuş; tatsız,

.. . sile ~ J~ı Ai L.. ~ra dağlar; Akıı:il

MEC.]; {olaylar, makaleler vb.} dizi, seri, sil-

-

..

"

omurga, be/kemiği;

.;,pl..

..;

:

l.'

il...LJI ft; LL..L.

~~L.S''i1 peşpeşe y~anlar: bir dizi ya'ı~; ••

••

.,......11 AL. ~ soyağacı, şecere;

400

J

••• i

Şıklık; ~

... - ..or_-

J

L!

i

1

J

";

lık, çekinmeme [konuşurken}; ALF.BKZ.;

bşi seri halinde, seri

J.,J ;yönetme; ~ ...de) hükümranlık;

tahakküm. tasallut. otoriıe; kontrol;

'zincirlenmiş; zincirleme; süreldi,

i

eç.. ..:.ıL) diıi (film vb.• televizyon, --, . .

'.J

ı •~ j)zincirleme reaksiyon;

ı'"

1.

.11 ~1.rJ\ •• ••

2"

-'-

4.k.l... ve a,,~ salata; ••

~ (b-ı) hükümdar, sultan yapmak'.~. br,

Andromeda takımyıldızı;

•• devamlı, sürekli,

i

.

~,

.. ,

radyo]; ••

i

yayınlamak;

devamlı;

--

4.k';ıl...ırahat davranma; kabaitk. küstah-

·I~ sürekli olarak. kesintiye uğ-

i

küstah, sert [dil]:

..

• •• •

ramakszın;.J olacak

arsız,

ardı ardına gelme, peşpeşe; ardı-

;

hükümdar, sultan olmak;

..

~saltanat, sultanlık;

peş peşe;

.,

,.

ı:.ıU:.L...fmüz. ve müe.] güç, kuvvet; hü-

.k.L..ı=> ..k.L..(b-~ ~ üzerine) hakim, yönetici

Js- .. .in üzerine) musallaı etmek; (cezayı Js- b-e)

küm, kanun, yol; otorite. sulta; izin, ruhsat

vermek; ~ b-i, bir cezaya) çarptırmak;

sultan; hükümdar ~ ~J.~ ı:.ılk.l.... tekir baJı~ı

(Js- ... t! zor, baskt) uygulamak; (bşe,,)s-

ZOO.

kılmak, yetki ile alamak; (bşi, b·i

o

• __

•

verme; (y ... 1)

-,

,_

köpekJeri göndermek. salmak; ~ <ı}&-

(Js- ... de) üstünlüğü ele geçirmek, avantajlı duruma geçmek, gelmek; (J&- ... de)

,

ile ilgili, sultan... si; hü-

_

..

~U:.L...çorba tası. tas; büyük metal kap;

~a c&) yanlmak, çatlamak; ~lyarılmak; ,." .

e.;-. çatlak, yank. ged;k; • ~ç. &' ticari mal; yağ kisti; eJ--ç.

kesin hakimiyeti olmak, ıasalluıu bulunmak;

•

(Js- bşi) yöneımek, kontrol elmek;

.. LL:L

.. ,

kümdar tavırlı;

gelmek

.

-"

~')l...-ı)

Mullus barbtus;

... ıjl.hl....sultan

•

...e) üstün gelmek, baskın Çıkmak, hakkından

(ç.

~lb.l.... [kadın] sultan;

elektrik) yüklemek; y~1 ~ ..hLı üzerine •

meşru kılma;

-

-, ç. ..:.ıL, J:...L güç, kuvveı; oıorite,

......u...ı /i (ı...ıÜ-L) geçip gitmek. bitmek; önce 01-

yetke, sulla; nüfuz, hüküm, idare; (ç. ..:.ıı)

mak; , ; ı .. (b'e, para)'ı) ödünç vennek;

~..

.,:

•

..

otorite, salahiyeı: ~ ~t')l 4h.W1 babaya da-

ı...ıÜ-LI (bşı) geçmek. (bşden) önce gelmek;

yalı otorile; pederşahilik. ata erkil; ~i

SiL) i· ai ·1 daha önce anıımışu; - _. u.ı....ı LS daha önce de ifade ettiğimiz gibi;

.

.,

~J)\ manevi hakimiyet; .d.:.!~\ ~\ ~-,.

yasama organı: ~~

... cı ;;rı 4..h.Wı yargılama

, ..

sulta;.d. _~L

,

.

-,,"

LL:L

askeri otorite.

" ' ~_j __a·-ıı 4hLJı yürütme organı;

.

-,

- ", -

(JJ

"

.,

'ai; (bşi, ır ...den) ödünç almak; ..,

yetkisi;

ll:Lcekeı;

~ saglam, metin, güçıü; çekinmesiz.

kontratı hazırlamak;

,

,

.

i

•

kira

>,

;;1... 1=, ai , .

•

..;.J...ç. J~ı bacanak; .

A.a.ıelti; "'

."

-

......u...ıve ıJ')l.....l selef, öncekiler. atalar,

.

dedeler; peşin [ödeme]; faizsiz borç; \ önc:e, önceden; peşin oLarak

...

401 mak; [bitki] sannak;

. ı",iLo [MIs. ~ J yapraklanndan salata ya

,il ~

.-

-. Ji

~LAH 1;1

da yemek yapılan, pazıyı andıran bir bitki;

selefi salih. iyi arnel işlemiş olan eskiler;

-

, ..

~ ç. u!. faizsiz borç; peşin [para];

ı.i~ sert/ kaba konuşma;

. :X-., li Selefılik; Selefi olma; _.

--•._. i ç.~ -'~ . .u. ......... şeker, tarçın

:4 eLı

ç. d

-

yapılan

i . borç; peşin [para]; ayak-

. ujL

astar derisi;

..

J~ üzümü ezmeden, damlatılarak ya-

--

,

$o ı.a..., seler, dedeler, atalar;

.

"

.... ,4) ·11 ticari banka;

dJ ; kredi, ödünç' d)

-

oranı;

+..

disi;

;

kredi, borç

.

•

.

; emlak kre-


.

. -gönderme ifadesi} ~I..b-'iL ı,.,iJI.".... geçmiş -. .olaylar. hadiseler; .rS.ill ı...iJL- daha önce - .- - -

(bir yolu) izlemek. (bir

MEC.]; (YOU b-e karşl) belli bir şekilde davran~

mak, tavrı içinde olmak; (bir yere) ayak bas-

.-

. --

mak. girmek; ..tJ i • (ı!J L·) (bşi. ~ .. .in

-

.

arasma. içine) sokmak; (ipliği. ~r"jı ~

iğneye) geçirmek t ~ı. j' Jl J ~ ... i dizi.

anılan, ifade edilen; ~J.ı-.ll ~L.. horoz ibi~i

sıranın içine almak. dahil etmek; ~ (bşi

çiçeği,

özl. kanalı. boruyu) temizlemek, arıtmak;

yabani kadife çiçeği DOT. Amamnthus

-.)1

~L.ı J eskiden;

tricolor; ~Lo ....

..:.ıW-. sülfat

,-

.. (
•

manlarda; daha önce, yukarıda (kitaplarda

.

-ıll ..:.ı~1 sarmaşıkgiııer; '"

.. -

1_A.H>"" geçmiş. es_

.<

yol boyunca) gitmek; (bir yol) ıutmak (yine

ki, önceki; ata, dede; l.U\...o önceleri, ilk za-

ı

ve Uj~ kırmızı kurşun tuzu;

-.- •••

~iı

.-

ı.AJL.. ç.~, ....,~,

i

.,.

.. J,.,ı.- kaynamış, pişmiş leı. yumurta]; . .. . .. 4i ,.,ı.-ç. J:ılL..,. et suyu çorbası;

. -11 ~ faiz

"'" -< i~_ ~Jw.. iii)

.... ,

o

tabiaı;

JW çıkiş, (ırmanma;

~

•.- i • •

ge.

i..

. tapan, kesek kırma makinesi;

uı

doguşlan

Jj..~;

ii~ = -.i~-

--.

ve rezene ile

J.~ av köpegi;

-.

pılan şarap;

bir yemek SUR.; mizaç.

len yapı.

-.

kabının

--

-:rı

. -

.•,

),)W:.:.!l uw-' amonyum. sülfat;

.

. (bp) asfaltlamak;

\.

-'

cı

--

..•

asfalt(lanmışl;

JLı u (~) (kamçı ile] (b-nin) derisİni yarala-

. .. ,

(makamya sanlı ipliği ,

ı ii·... çerrefilli, karmaşık bir işi) çözümle-

rnek. halletrnek, içinden Çıkmak; ~L (bşi, ı.s' ... in içine) sokmak; (iplili, ~r~i ~

-.

iğneye) geçirmek;

.

nalmak (b-i, ~~ söz ile) yaralarnak, inciı-

..... rnek;

ı",a....J(bşe) tırmanmak, yükselrnek. çık-

.

- . ~ ç. .!.bl... ı iplik; tel; hat; ray; kurum;

mak; (bşi) kaynar su ile çıkannak; (bşı) kay-

-

... vbj) çözmek; (1...--'

..'

..

. ~)~lıoprak haııı; ~~ ~~i sualtı meslek; kadro ~

-

J') ':il

-

~

veya ıl.11

II

-. .. . kablolan; c..s:"'\.:-J1 ~i ii siyasi kadro; ~

402

. . . AJ,.rJl polis (teşkilatı); ~W, ~i dikenli .'

"

~

tel;

•

••

•

•

Ji)' Jl..a.f.i'jII!JL sigona ELK.; ı.!.l .: . .

lj

lJ."~··" öğretmenlik (mesleği); ,-WL ~

. Adalet kurumu;'ri'WI .,

lanS ELK.;

•

.

,.'

ı!.JI

,,(,......tıı ~ıi' il

Ji direnç. rezisanlen;

'.

• donanmaya giriş [yine ~ • • •

•••

••

•

ı.J?-: rs·1 tel1i, tel vasıtası ile; • • 'l telsiz; yayın (s. ve is.]; radyogram; radyo uzmanı ;; :<.L 'l ö~G1 telsiz

..fl-:

mesajı; ~ ~ Jo~ ıel~iz'operatörü~

:..

ı:,:

. !lyLJl iyi. müsbet tavırlılık; !3..,L.Jı ..Lc.1) ~

.

•

. ç.

~ıı

•

•

~L...... .

. yol; tutulan ızlenileo yol.

politika; metol, yöntem; prosedür;

•

.

!3y......ıı yt~; adabı muaşeret; ",o

••

cllW' •

~y.JI idrar yollan; s-\~I\!..UL.....: solunum

•••• • yollan ANAT.;":'II • ~ bir yoltakip etmek ' . '

izlemek MEC.; ••

~ [s.J mesleki; •

•

qı; ·1 ., temız erne,

ı.:.

hür, ayn olmak.;

V

V ... den)

bir ıehl;~den)

kaçmak;;.L (b-i) zarardan, V

.. .den) ha-

vermek; (silahlan) bırakmak; kendini da JL ... e) bırakmak;

(J ya

(J; b-e) selam ver-

mek; Peygambere salat selam getirmek; (ı.:J bşı) vermek, ihsan etmek; (ı.:J bşe) razı ol-

mak, kabul etmek, muvafakat göstermek;

.s::i...~. ~• t~i; iplik; tel (yine çalgıda); b

veya

bağımsız,

götürmez olmak;

JI b-e) ei deAmeden, salim bir şekilde teslim etmek; (bşi, b-i, J ya daJI b-e) teslim etmek,

J .k/U1 ];

,~.

şüphe

•

. . JL Jl r\.b;;'jl

!3~ davranış. tavır, hareket;

kesin.

sardan korumak. himaye etmek; (bşi, J veya

.

•

mamak, azarlanmayı hak etmemek; lolay)

J ~i

~ (Jl) kurumun bir üyesi olmak, kuru-

. -. ma katılmak MIS.; ~~, ~

sağ salim! hasar görmemiş olmak; yanlış yap-

antrna;

\!..ULı geçilen, kunanılan [yol i; izlenilen takip edilen {yol, prosedür]; açık, kapalı ol.

,- ••• s-

<

t ~, Ji 0."..1 ~

işini Allah'a havale etmek.

. . .-.-

..-

bırakmak: 4..? J) ,.ı... ruhunu teslim etmek:

.. ~"'il'

..

. - .. ~~. ,

,ij

~ son nefesini vermek; ~

,i',

- _.,

polise teslim olmak;

..

~i ~

-.

Js- kendini b-nin insafına '" bırakmak; • .iç u-' ~ Ona benden selam . -. . söyle; ı-JLı (b-ile) arasını iyi tutmak, oozma-_Li .. . •. ,. ~ı.Lı~I) ~I

~.

....

mak;

r-

(b-i) terketmek, bırakmak; (J....ol)

~

Jl, başını dizlerine) dayamak; (bşi, b-i, Jl ... e) ıeslim etmek; (bşi, JI b-e) terket~~~.

r)

mek; [kendini,

işini]; (.lı Allah'a) bırakmak;

müslüman olmak, İslam'a girmek ~ ;ı..Li <

~, Jl ,. ,

••• •

0"'---' işini

Allah'a

bırakmak; ~.

......

mayan, temiz [yine ANAT.I; (ç. 0)0) manevi

~)) ruhunu teslim etmek; ~ [gön~erilenl

bir yolun yolcusu, salik, süluku olan;

(bşı) teslim almak; (bşin yönetimini) üzerine

,.

.

~).- geçilen, kullanılan [yol); izlenilen, takip edilen [yol, prosedür];

~ a (..:~, r~) esen! emniyelte/ güvende,

.. . .....almak, üstlenmek; Pl ..,ıli. ı-W hilim -

.. -

olmak, hükmü eline geçirmek: ~W bb ile

- ...

barış yapmak; ~~(bşe) dokunmak; (bşı)

403 (bşı)

teslim almak;

üstlenmek, mülkiyetini

yeue olma; problemsizlik. işlerin düzenli gitJ

• •

--

,

(J veya Jl ... e ) bırakmak; (J .. .e) yenilmek,

. . larafa karŞı birleşme politikası; JJ.i}I"~

mağlup olmak;

Jezzet; J~L ( !l')l.I) j".~ ülke bütünlüğü;

•• 0

••

üstlenmek; ı'!

.!

1teslim olmak; kendini

..

~banş; • ~ [müz. ve müe.l barıŞ. hazar; İslam

.

--,

.,,--

.

"

~, Lı,'}L... samimiyet, temiz kalplilik;

• -o

•••

~i j".~ samimiyetle, temiz kalple, içten; •

••

~-

i-

•

."'J.-, acil şifalar!. geçmiş olsun!;

•• <

•

~ peşin satış ISL.HUK.;

•

bir çeşit akasya

•

,.

"

~ ç. ~~,~~ merdiven; merdiven·

ler; basamak; araç MEC.

ıskala,

gam MOz.;

vasıta,

alet,

~ ~".F ~ yürüyen merdiven;

~

(~ .. .den) bağımsız,

bir

şey

gelmeyen,

hür;

tam, eksiksiz;

r~

başında, akıllı,

uğramamışlık,

selamet;

lik, emniyetle olma (ç.

..:.ıl)

banş,

güven·

selamlarna, se-

lam; askeri selam; milli marş

., rlAl1 r'j....,J\ ., . .'

kamu yaran. amme menfaatı; r';....JI )1,) Cen·

.,.,

"

net; Bağdat; r~\ ~~ Bağdat; r~\ ••

..

.*

•

\! Aman yarabbi!; yok ya! .. . . .

Dicle nehri; r~ tüh!; ... ~ için

r':J- ~ mutluluk ya da hüzün

kuııanılan

olmuş,

bir nida ifadesi: ... e

ne yazık!; .. .için ne iyi, iyi ki ...;

••

•

•

...&

yazık

•

~I ~"':J.-.- Ona benden selam söyle!; J

-,

r~l hepsi bu kadar. vesselam (öz!. mektup·

larda

sonlandırma ifadesi; r~i

... ~

.. .in işi tamam, .. .için yapılacak bir şey yok;

... clL-')l..ı selamhk, kabul, oturma odası; •

l...')l... salim

olma. esenlik;

olma, kazadan beladan uzak

sıhhat.

iyilik; güvenlik. emni·

kişi,

,...

sağ

hasarsız,

lacak bir şeyi olmayan;

hasara

--

Js- Allah

etsin! yolun açık 0lsun1;

4l,.., basamak;

esenlik. salim olma. zarar gelmemiş,

r::--

ı-l.L esen, güvende. emniyette;

u~rarnayan;

"

•

. ç. .i. açık

yolunu

•

BOT';

"

•• •

j".~\ Allah'a ısmarladık; 1&~1

~ banşsever; banş içinde;

•

•

;

~i \. ~ banşseverlik;

dini;

mesi; başarı; ~ y.ı....:.:-')\ ı....~l saldırgan

salim.

başına

kazaya belaya

ayıplanacak, kızı·

sağlarn; sağlıklı; aklı

makul; kötü durumda (olan

durumunu iyiye yormak için

kullanılır)

,

, ~.,.ıı ~ sağlıklı, sağlam bünyeli. gürbüz; • • • , . iL.lI..,ı.. ,eUm [lümö' vb.]; ~i ..,ı.. ••

•

..

.

makuL, akıllı, aklı selim sahibi; ~. liJI ~

.

.

.

..

temiz kalpli, içi dışında; ~ JJ~ lezzet; ",

r.S"~ç. ul:-t~

-

"

'

parmak kemiği;

~~ç . ..:.ıL 11; •• • ~\ daha

daha

güvenli, daha

bağımsız,

sağlıklı;

hür;

••• • lJ~Süleyman(as.);' iJl.J .. u y •

som

•••

•

balığı

zoo. Salmo salar;

• ,.,w~ mas.;

.

.:

WL..-uzlaşurma. banştırma; • • • •

r:>l-i~ mas.; r:>l-'jl İslam dini;

~i-lislamiyet; Müslüman olma;

."

;

404

,

~ kabul; •

...

nmas.;

ı.S jL.ı teselli;

•

•• -

nmas.; • • 1'lL-:-'1 nmas.; rJ\.... esen, güvende, emniyette olan; (V-

ZOO.; lJl~ unutma, URutuŞ; teselli;

. .. ö~ ç. JL.-.- eğlence. kendisi ile eğle-

., .1) olmayan, (.J' ... den) uzak; salim, hasar,

sağlıklı;

mayan;

yapısında

,

.

sağlam, ayıbı,

"

~

•

nilen şey;

kusuru bulun-

. J-.

..

kusuru yok;

[yine~

PL.:]

kabul

,

OILB';

edilen~red­

ııeı,

ıt l '

ç. iJ)- müslüman; alıcı, teslim alan [mektup, posta,

- - . ...

selenyum;

.....Ibkz........ ,. .' ~

u (ı-") (bşe) zehir koymak, karıştırmak;

•••

(b·;, bşı) zehirlernek; ~ (bŞI) zehirlernek; ., ~.

-.,

'J-- u (,1.-. "ı"ı....) (b·;. bı; ya da.r'

; zehirlenrnek. kendini zehirlernek;

..

.

,,

~ ç. ~ J-I, ~~ zehir, ağı; delik, gedik; •

artık

.../) unutmak, zihninden silmek,

,.

düşünmemek; ...;.. (b-~ ır

(b-; ı:.r

...i) unutturmak:;

... den dolayı) teselli etmek, kederini

hafifletmek;

(b-ı) eğlendinnek; (b-ninaklmı,

ı:r den) uzak.laştırmak; (üzünıiileri.

..

-

:ie)

eğlenmek, neşe

.,}--J..

tasa/an)

...

yauııınnak, dağıtmak; .)-ol = .)-o ; (y

hoş

bulmak,

vakit

.

. .,

;y..... ve ö~ teselli; rahatlama; eğlenme, . . . .

i

•

oyalanma; eğlence; 1 ,....,...ıı ~ i"ı....

J J" •

,

o müreffeh, rahat bir hayatı yaşam sürüyor;

o.

iğne deliği ~ J.W:2..:-:l\

in, kokain gibil

•

, :

r.r-Jl beyaz zehir, lero-

uyuşturucular;

r.J--I müe. ç.~~ sıcak rüzgar, sam •

yeli; •

-

-

i

•

•

~L.L.... [çoğ.l

rL-,.,

[derideki] gözenek,

mesame; •

geçirmek; (rf .. j Y ile) unutup teselli bulmak;

kuııanılan yağ MIS.;

•

havale vb.i]; • )J.;.!. ~ Fr.> silindir [otomobil vb. için];

("ı....)

..

~ J •.. i •

huylu. halim selim, kibar,

• yemekte

t ı;C ~ nebati, bitkisel yağ;

~L....o barış tarafıarı, barışsever, yumuşak

. ,•

hafifletici, teselli eden;

..1;}.ıL Slavenya; .. .

•

• • ~

eğlendinci, vakit geçirici; rahatla-

",ıı_~. =~.

dedilmeyen;

teselli;

gul olma; vakit geçirme;

illet harfi bulunmayan [fiil] OILB.

salim, zarar, hasar görmemiş, ayıbı,

eğlenme, oyalanına;

• • ~ eğlence, eğlenme, oyalanına, meş­

tam, eksiksiz; kurall! OILB.;

t ~U\ ~1 kuraılı çoğul, cemi salim

O,

ı.Sy..... [tek.is. öl';""] ç. ı.SJ"':J.-,J bıldırcm

1*-'1

zarar görmemiş,

•

•

~L....

,

-.

gözenekli;

~L... gözenekli olma, gözeneklilik; f· ('e j zehirlenme; kana mikrop ve toksin

.

karışması, sepLisemi;

-

:.,

. . J,

~,-

~i ~i üremi;

r.şr..ıJ\ ~\ kan zehirlenmesi;

rL.. zehirli; zehir üreten, zehirleyici;

405

..

r~ zehirli, zehirlenmiş;

·

,

r-:-'

•

•

iznini istemek; (b-den) bağışlanmayı I~le­

• •

= ~L. ;

mek, özür dilem~k;

.j J":"~ı........ gök mavisi;

e:---'

••

ı.f y~ sempatik ANAT.;

~

••

ranma,

,'.

li

azİrnut

~ ~t),

'.

ASTR.;

müsamahakar,

. . : ıe. 'i ~ ayakucu

semturreis ASTR.; ı.>' ASTJt;

•

c.::.. başucu,

'LL \...

ASTR.;

•

olma;

eo--- ç. c.~ eliaçık, cömert; hoşgörülü,

.'. 'ç. .:.ı.J-'>'- yol; tarz, tavır, üslup;

••

hoşgörülü

cömertlik; yumuşak dav-

•

=>~L.. (bşin) karşısında olmak; ,,

J

eliaçıklık,

1:1..:-'

..

·

nmas.;

.. ekJiptik

~ı...... nmas.;

;:'1' Jj..j

~ ç. ~~ eliaçık, cömert; hoşgörü.

. .,

i

-

•

.. .Jl ... e [doğru) yola koyulmak, yollan-

Iü, müsamahakar; ~u.,

mak'•

hoşgörülü

i

•

•

~~

["4-." in çoğulu] bkz.

t~

u çirkin, iğrenç olmak, ti.ksinti vermek;

i

•

~J ;

••

"

~ ç. ı:1..:-' . ..,.-I..:-'.'l'"

. ,.

•

..

~

.

•

oımak;~ a

(c. L.....) (J b'e, Y

bşı) gönül-

den, sıkıntı duymaksızın vermek, ihsan etmek;

(J

b-e. Y bt için ya da ~i

-

.

..

Jl.,.'/ ç. ~ı...... hak

esnek;

kemik dış zarı, periyost, sim-

..

ANAT.;

(..

..ı...... u (~ y-) başım dik tutmak, başını eğme1"

-'-_"

rnek [bazen ..,..1)1 ile);..ı...... (....f')~l toprağı)

(J b.e, , .. . . bti yapma) yetlCisİ vennek t .u.ı, C' 'i

izin vermek, yumuşak: karşılamak; Y

- -. --

görüıÜ, toleransıı,

... yapmaya)

.

"-

izin verilen, serbest, yapılabilir;

~L:... ~ ... e karşı) müsamahakar, hoş-

'"

..

... c.""""'"

~~.>--' haklar, ayncalıklar ve imtiyazlar;

, =~;

~ u (~, CL...... t.;..L.-....) eliaçık, cömert

. -.

[öz!. din için];

rans, esneklik;

~ı........ çirkinlik, iğrençlik, tiksindiriciJik;

..

•

, .. ~l.-; hoşgörtiHilük, müsamaha, tole-

iğrenç, tiksindirici; •• •

11~' hak ve

ma; (ç. ~r.) tatil;

· . ~ ç.t.l.:- ve ~ ç.ı.r:-t- çirkin, •

•

~L-. müsamaha, affedicilik, bağışla-

~ (bıi) çirkinleştirmek, iğrenç yapmak; ' .

-

-- ,

-

•

<

gübrelemek;

-. -

-.

d

Allah korusun! Aııah etmesin!; ~ yumu-

Jı...... ç. i~1 gübre; ~~ JL.:.ı kim-

şak/ müsamahakar! esnek davranmak; ~L..

..

--

yevi/ suni gübre; ~~ Jı...... tabii gübre; •

•

•

1_, ; gübreleme;

(b-e,,) yada y .. .de) müsamaha göstennek,

•

1-

-

anlayışla karşılamak, sert davranmamak,

....L. ,""')I .... L. başı dik;

»ıığışlamak;~1 (~b.e.";" .de) müsama.

ı.:.ıl ı,

._.- --

C:W karşı_ - _. _.

hakar! hoşgörülü davranmak;

!ıkIı hoşgörü ile davranmak;c' • !~ (b-nin)

- - <- -.

2

-

...

• .-

-

gübre(ler);

~ (= ol.:--t) innik SUR.; simit MIS. .

--

)J..ı...... ç. ...;.!~L..... başdönmesi, sersemleme;

406

... u (Ör--) karannak, . . ., (.".-. ).,.....,) geceleyin

..ı.:.-

-,

-~IJ-" [çol.] eglence geceleri; gece e~len­

irmik;

~

esmerleşmek; ~ u konuşmak.

gece

,-

.r-'çivilenmiş,

salı·

beıi yapmak; ;:.,. (bşi. J'

... ~) çivilemek. - .. .

çivi ile rapıelmek; (ıl.

.,. .... ."....-' = r-- ; J ' ; geceyi (b-ile) sohbet

ederek geçirmek; sohbet etmek.

•

- ,

2i ~WISamiriyeliler;

':? t\""Samiriye ile ilgili; (ç. cıJ., i.,......) ·

etmek; ,r-I........i çivilenmek, çivi ile rapıedil-

rnek; yere çakılı! çivi gibi durmak; geceyi

konuşarak geçirmek;

~L. [gece) sohbeti arkadaşı;

muhabbeı

-.

j'

.

·1

Samiriyeli;

,

3 )J4"*'" ALF.BKZ.;

. .. _

sohbet etmek;

.. -gece sohbeti; sohbet. muhab-

r- ç. JL....ı1

.ü.r-" Semerkant;

..

)

•

i

bet; gece, karanlık; •

•

Ô.r-' esmertik. karalık;

)L....... MIS. hasır

..

kamış çeşidi

. bir

)

••

d

diren; birlikte

,. i.J

•

ıL

(hikaye.

Şarkı,

. . .. . . rO-'l müe. ç. .r- esmer; koyu . .. ... kumral; .........." esmer ö~müe. R;

•

t

• o

'susam;

.1ıL....,.. ç. ..:.ıL,

• )ı....- ç. .J:"'L. çivi; tahıa çivi; ufak çivi,

gece sohbeti arkadaşı; e~lengeçirten (sohbet vb ile)

ö~ün;

·[kesilen hayvanın)

.t.,

nhaşlandığı

yer,

1:. oç. ..h.oL. asma sınğı; ,

i ~U gece sohbeti; sohbet. muhabbet;

vakiı

ıı:.-..ı sofra bezi/

•

':?J\' , -Jlçivi yazısı;

di.ren, hoş

(bşı) hazırlamak;

_.... J:.-."

·

örtüsü;

...

su ya da kimyasal bir

. .. .k-. ç . .1ı~ [gerdanıık, kolye vb.nin]

gece eğlenceleri Isohbetler,

pünez, perçin çivisi; [ayak) nasırı; ~1

sıcak

maddenin içine daldınnak;

ıpı;

oyunlar vb. ler];

~L.ı ç.)ı.-

..

gidennek için]

nın çoğulu] ...:.ıljr-"

..

• • aracı, arabulucu IR.;

O).

,

kadınlar;

•

-

bayaacı;

-

~U [çağ.]

-.

.k-. u (J:ı....,..,) (kesilen hayvanın) [tüyünü vb. ni

müzik vb.ni dinlerken];

tenli

-.

yoncu, simsar; tt.....~l Ji •• borsa tellalı, mu-

d

arkadaşı; eğlen­

eğlenilen kişi

["~\

'simsarILk"komisyonculuk; ker-

·

çeşit hint kamışı, bambu;

~l.".......

1

komisyonculuk yapmak;

)' • 'ç. i rı.-, rı.-,.r-"""\......ı komis-

yapımında kullanılan bir

(gece], sohbetli]

..

simsarıık,

vansaray, büyük yolcu ham;

BOT. Juncus spinosus

~ ı$J.a

çivi ile rapıedilmiş; pen-

çeli, pençe vurulmuş;

.11 çivi) çakmak;

-'

.

eeleri [hikayeler. oyunlar vb.];

kişi;

. - .. t""'a~, tL....., ~l.-., t. ')(H bı') duymak, ("":"' bş hakkında) bir şeyler duymak, (bşi, ı/ b·den) duymak;

(J

veya Jl bıi ~

4Q7

. .. vermek; 1 ~ Co'

Ji ...e) kulak

kullanım sebebiyle [kural gereği olmayanJ

ıJ işitilmemiş, duyulma-

kabullenilen, semai DiLB.. ; sözlü, şifahi

(J ".

b-den) dinlemek,

!

ya da

mış, misli görülmemiş;

t'·

i,

(b-e. bşı) du.

fSL.HVK.;

,

..;.ı~L.....ıaJcustik bilimi;

yurmak; (bşı) ezberden okumak. söylemek;

-o >

:

C~.' .ç. ~tA......ı işiten, duyan; ~i [ner

(dersim) vermek, anlatmak; (y b-i) lekele-

. rnek, şerefine leke sürmek; ~i (b-e. bşi) ..

.t'

;

şeyi]

..

Duyan [Allah];

-

-

duyurmak: (b-e, bŞI) bildirmek [söylemek}:

~L....ı ç. .:.ıl ahize; kulaklık [radyo vb.

J b-e, bşe) kulak vermek,

için]; steteskap; kulak. borusu; kapı tokmağı;

- ..

i(JI ya da

•

•

•

~in~emek: (gizliceJ dinlemek; ~W: ~W

C'

:-ı:~ı.~ insanlar onun hakkında konuştular,

kulak erimi

Cc' -

,1 (bi') duymak; (b-e. bie veya

cek uzakhkta; ~ 1;'

J. .)I

kadar,

-.

kulak; sıeteskop; ahize;

. : ; .. , .ahize· "

'-

t-" duyma; duyma hassas•• duyusu; (ç. i' •

•

,

~ıkJ, j ~, ve ~L1 ; ,:

Ot -

,

~L. ç. iJJ' işiten, duyan, dinleyen; •• • •• t,.,......duyulabilen, hissedilen; U'

başüstüne!

... -'4-· .. -

.)

C."

>-0.;_

!

-

b-e kulak vermek, ..

lO.

,.ı.. (

ı '" •

~

d

~.. II veya~" •- II

--

i _

o

-

~

saygın, muteber,

.. . . kabul görmüş;;;' - • ~ ıı ~, ..... ya da So{$; _.,

rj-?

•

ıÇ. iJJ-dinleyen,işitcn;iJY'"

"i'

••

.11

" ı.J-I u (lJ.".....,) uzun, yüksek olmak; .. '

ıJ~ çok yüksek; uzun ve zayıf; sınk

gibi; ~L. çok yüksek, uzun;

;' -

ı

dL.....ı sumak, somak DOT.;

'. ılL.....ı ~ somak: parfır; "

~_)

~rO' ~ Jl adı çıkmış, narnı kötü; •

tL.......ı duyma, dinleme; işitme duyusu,

t1J.

d

~ ~/.' (bşı) kalın, büyük yapmak; ,

••

.. '

lot).

i

çatl,ıavan;

işitme kuvveti; yaygın kullanım sebebiyle

ı.tJ.

kalınlık'•

kabullenme DILB.;

~ı:-.

{cin.is.; tek.is.

•

_o

•

saygınlık, itibar, ünvan

- ..

•

,.

-

11 akustik bilimi; ,

.. ,

dinleyiciler;

kulak kesilmek, kulaklanm dikmek' • ,. ~ [na't] işitme ile ilgili; akustik; ~

.

•

•

gizli gizli dinlemek; JJı

o-

i

::;-$Jl sözü dinlenir'

hemen! [dediğiniz gibi yapılacaktır]!;

_. , ,.. c:' II J J' i~

•

•

tl..-ıl) kulak e--Jı.ı..G kulak şahidi;

•

-

. J&-onu duyabilecek

t ~L,... ~ dinlemeleri için;

mek; (~ ... i) steteskop ile dinlemek;

-.

-

C' _.~Ç. ~L.-.t --

vermek, kulak kesilmek; (bşi) gizlice dinle-

..;.ıl,.. .

_. - -. ... ~ 1;' . J&- ... i duyabile.. .. •

"-

...e) kulak vermek, dinlemek, iyice kulak

..,

·işitilecek mesafe, işitme menzili;

~t..-.. aJcuslik; işitme ile ilgili; yaygın

· , .-

balık LS"" Y

iJ ç. ~L...-, ~ı.:.:...ı

t1J•• pisibalığı ZOO.;

408 ~ [tek.is.] balık; ~ ~

Balık burcu

II

.

~ ç. uı........ şişman; yağlı, besili;

-.

-

ı:.ıı........ [cinjs.; tek.is. iL bıldırcm ZOO.;

ASTR.;

.;....-,

•

•

•

,

(na'ı} balık gibi, balıklar ile ilgili,

ballk... si; •

ı:ıı........ ya~ tüccan, yağ alip satan;

'" .. ",-, :.r.)ı ",-, baldır, .. -_.

•

;ll.-JI : ~i)i ;lL....JI Arkıurus ASTR.;

'.

. .... Jr~1 ;ll.-JI Başakçı YıldızlASTR.; .;1>•

•

•

~UL

bıldırcm

Ji ulaşamayacaAı hedefleri olmak, yıldızına

uçarak

-.

':?Je

~ şişman, yağlı,

'

i\;'--'l ç. ..:J~ı........

ZOO.

• •

•

Arkturus ve Başakçı

[lafıen:

ı,;'--' [cin.is.; tek.is.

--_.

besili;

'çok uzun, aşırı uzun, dev gibi, devasa

. [yine ..... U.l1 ':?J e' 'l; [kargı, mızrak için] "

erişmeye çalışmak]; •

•

•

•

,ı,H,_" balıkçı [satan, avlaranJ;

sağlam saplı;

.Ll., ' kalın;

~ bkz. r j ;

-

, ,

4S1.-ı kalınlık;

u--ı) L..,...

•

il

-'

.

u--ı) yüksek! uzun! ulu! yüce

V ...den) üstüi, daha üstün olmak;
ı.:.ı...L- balıkçılar, balık dükkanıan;

. i ~ tenekecilik: mesleği;

göğe doğru uzayıp

olmak;

-

gitmek;

•

~.?-- tenekeci;

•

gurur duymak;

•

~~ tenekecilik mesleği;

.. J- u (j.-ı) (b·nin .J.-- u (JJ

••

gözünü) oymak, Çıkarmak;

•• •

-.

J. - di (b·nin gözünü) oymak, çıkar-

mak;

j......ı ç. Jt-ıl eski elbise; esiciler, paçav•

i-

•

•

.

bardakta bir şey bırakmamak; •

•

-.

ı:r- vev-ı' (b-i) şişmanIatmak; "

. .:r- ç.lJ'y-

..

erililmiş yağ;

çabalarnak, ga)'Te1 sarfelmek; bşi,

ı4 L......ı (b-i,

JI ...e) çıkamıak, yükseltmek, yücelt-

ıs-~ (b-i) geçmeye! üstün gelmeye! baskın

...

çıkmaya çalışmak;~l (b-i, bşı) kaldınnak,

yükseltmek;ıs-W bb ile şan; şerefte yarış·

şişmanlık. yağlıf besili

mak, rekabet elmek; yüksek!

olma hali;

~""A [cinjs.; tek. is. i] ç. ~ı........ bıldırcm

UZUN

dik ol·

mak; göğe doğru, uzayıp gitmek; (ı:f' b-den. bşden)

"-' n-• ZOO.;

..

•

~ o~, ~L....ı) şişman! yağlı/besili olmak;

v-'

<Js- üzerine) Çıkmak. aşmak;

(Js- ...den) daha yüksek olmak; V' için)

•

ralar; kabın dibinde kalan sıvı; lJ"l5:Jı yrı

•

mek, çıkmak;

mek; (b-e) cesaret vennek, cesaretlendinnek;

...

. , " J-Jl ?

biri için) çok zor! anla·

şılmaz! kompleks olmak; (Jl ... t) yüksel-

• d, ~)-'--") [elbise] eskirnek, • • yıpranınak; J.-..I [elbise] eskirnek. yıpran-

mak;

(ı.:,f-

daha üstün olmak, V

... i) geçmek;

..

(Js- b·,) geçmeye çabımak; .

-

.J4-" yükseklik; yücelik, ululuk; ~L".,

~l J.,:.:.Jı Ekselanslan; J: ~ j,

:6 -,il

Ekselanslan

11:(~G,

[hanımlara hitaben);

409

'.

. ~W,

.,. ~'j.j..'1' J-'# şahsiyet, kişilik yüceliği; • ••

•

~ı........

••

müstear isim, takma ad; ~~\ I'"'""~ . -- ,

.

tt; ~f~ r~ fırma adı

[mUz. ve rnüe.] ç. ..:.ıIJı......., ..:.ıl"....... •

.

• •

gök, sema, gökyüzü; 1 ..:.ıIJUl ~I.....ı sema·

•

•

isim; .ı.:'\:ı:-l'"""! fiilden türemeyen isim, camid •

nın

•

•

•

•

JL...... [na't} gök ... , semai, göksel, sema

•

•••

•

• +-1 cins isim; ~)U'"

ı.I':

•

l$J~ (na'tl gök...• semai. göksel. sema

•

•

açık

havada. dışanda lkapa1ı alanda değil]; kutsal,

J'~ c-ll küçüitme adı [dirnunutif]; ~.w, ı-'~ •

sayı; ~i isim;

"

o.

. üstünlük ismi, ismi tafdil;

J.. ;.,,;.ı\ r~

••

~i ı-'! isim fiil; ~L ı-'! etken ortaç

semavi, mukaddes;

v--• yüksek; ulu, yüce. aziz; •

.... .

(ismi fail, aktif partitzip, nomen ageolis);

•

i,S"'-"1 daha yüksek; daha yüce;

fL,., ç.

•

r! soyut isim;~' I'"'""~ somut

••

•

•

• •

_o- •

ile ilgili; gök mavisi; gökten indirilen;

ı-'~ işaret ismi

• [işaret sıfatı veya zamiri olabilir}; ~!

ile ilgili: göklerden gelen; gök mavisi;

-

•

isim; ~II'"'""! topluluk ismi; ~i ı-'~

en üst katı;

•

Tic.; ~ r~ özel

,

.

~~, I'"'""~ edilgen ortaç {ismi mefu!, pasif ., partitzip]; i J ' LL ı-'~ ismi merra [nomen

fi; ol

iL.....ı yüksek; yüze ulu. aziz; .,-1

i.. ".

.

.

fL,., resmi emir. irade;

vicis): ~L s.l....ı':l1 AlIah'ın 99 ismi; r~

~

..s-' ~ ..s-' (b-~ bşi, y . .. ile, .. .o/arak) isim-

.Ü~ biri adına! namma; ~, ~ Allah'ın adıyla, bisrnillah; y .~~ ~~ ~~, ii

lendinnek. ça~ınnak.. adlandınnak; (b·t,bşe)

ı._H başvurular demek başkanına hitaben

-)~ ç. .ı:--~ samur ZOO.; ,.

isim! ad vermek;

(bşi.

y

olarak) ünvan vermek; (b-i.

görevlendirmek;

bş

ile veya

•••

bş

gönderilecektir; •

J ...e) aramak.

~l [na't) isim olarak, lakapı ünvan ile

, .' i. ilgili; isimsi;

..

"~l ~ Allah'ın adıyla" ...

..

- $

••

demek. besmele çekmek; 1 ~ ..ılı ı..r- ya

JJı" demek; ~i ~ (b· i, bşi. Y bş

-

adını

vermek;

. ,-

~adaş; •

ii.

... i/e ya da

-

•

y ya da

iç. isimlendirme fi; terminoloji;" rı-;

ı.s--"

LA .. .i) ünvan olardk vermek; ~ (y i/e)

••

9

ıı',' ~". "Jıı ~

..

(bşt.

~l ~ isim cümlesi OILB.;

••

ile) isimlendinnek. adlandırmak, çağır·

mak, (h·I.', ...)

.. çekmek, demek;

(y .. .ilt) isimlendirilmiş,isimli. _ • _

(y ... diye) çağnlan; (ç. ..:.ıl.

anlam. mana [kelimenin}; ~

••

•

Zeyd ismini

.

dirildi;

.,.

aldı.

I'"""~ç. ,,\.e....ıI,fL.ı\ isim. ad; nam,lakap, •

ünvan; ün. itibar, prestij; isim OILB"; I'"""~

J

i

1,,$9

.,

isim, ad;

.) ,

• i.

_

i

i

.J':"l J~ •

belirli bir süre için; ı.s--- ~ J:ı:-l JI süresiz,

Zeyd diye isimlen-

_.

i

J

Q •

•

isimlendirilmek, (y ... diye çağnlmak. ~ ~.Y• •

J

1:--1 ii .} anlık de~er, nominal değer;

. da ~ ıs- bş için besmele çekmek, ..~ ...

r\

••

•

vakit belirtrneden. aksi belirtilinceye kadar; ••

~• ..:.ı\J"oo" için bkz. ~ ; ~bkz. ırJ

410 ,-

.-

ı:r' u~) (bşı) keskinleştirrnek, şekil

(bŞI)

vermek,

.

Sünnet olarak gelmiş; keskin, bileylenmiş;

(bşe)

.u' - ,•

sivriltilmiş; kokmuş, kokuşmuş (pislik,

.-

biçimlendinnek; (bir ka-

çıkarmak,

nun, gelenek) ,-

bilernek;

koymak;

~ ı:.r-

diş yapılmış;

\;ili kanun Çıkarm~ (bşi) keskinleşlir(bşı)

rnek, biJemek;

·

'0-

.

çentmek. diş diş yapmak;

i1erıemek~1

misyak kullanarak dişleri te·

mizlemek; (bir )'01) tutmak, izlemek; (kanun,adeı.

..1...-. ...

gelenek)

başlatmak;

çıkarmak,

,.' C-

ihdas etmek,

i~L...ı

diş;

•••••

domuz.

(ç. iJl:...ıl) yaş; kaba un MIS.;' W~, :rı .

.

J:Al':r fildişi; ~ .

'. , .

~i genç; ı:rJ1 ~ yaşlı, yaşı ilerlemiş;

• •

•

!

•• --

••

•

~'J ~ yaşı ilerlemek, yaşlanmak; •

.' .. .. .'

~i ~ ı..:...o..w yaşlanınak. yaşı ilerlemek;

.. L.. ç.4i"'" adet, gelenek. Wre; j.:..Jı veya ı.s;J1 ~ Sünnet, Peygamberin yolu; J-i ~~- li Ehli sünnet; ~I ~~. ,

tabiat kanunu;

"

~ sUnni; (ç. ıJjo) sünni kişi;

.

adet. gelenek. töre;

,-

.ıJ-"l - - daha yaşlı; ç.

...:.ıl , ;;~ bileytaşl;

r:ı J'

__

j!lw..,., başak,

.

başakçılık;

~ sümbül gibi;

.:....:..... sent; •

<-

i'-- .. ç. ..:,.ıL santimetre; \o:

"0

~

.,..

-

ç. ~, ..:,.ıl

i

•

..

.,."

mukabil ağırlık

[terazide];

i~~:

ç.

~T.>

süngü MIS.;

t ~ is, kurum; -.

)


.

~~ gri, gri renkli;

.. ~ .

-

-.

ç. J-;L:-ı sancak, bayrak; sancak,

vilayetıen küçük, •

H

idari

yerleşim

merkezi;

H

~ a ~. 1:)'-') [fikir, düşünce) (J b-nin)

(b-i,ı;r görüşünden. düşüncesinden)

ustura, berber

çinnek,

vazgeo

caydırmak;

-

"

~L. ç. ~i-"'" sa~ yanını avcıya dönmüş

kayışı;

•

olta;

mek, önüne çıkmak; (Jb.e, y bş/) sağlamak;

ıJL:....ı ç. L..l mızrak ucu;

~

~G:., ~ıkçı takımı:

ç.

~klına gelmek; [fırsat] (J b-nin) ayağına gel-

.-

ı:.r--

ispat etmiş;

.,

"

·.

ç. r:ıL-. yaşlı, ihtiyar, yaşı ilerlemiş;

tachys jatamansi;

[çivi, kalem] uç; kalem içi;

reşit olmal rüşt yaşı;

-

~ Sünbüle burcu ve takım yıldızı ASTR.; •• 'o : ..ş~1 J:.:-JI Hint sümbülü BOr. Nardos-

ı:.r müe. ç. iJl..:...ıI, ~I,..rl diş [yine

vb.i]

-

.""

ı:r {ka.'lUn] çıkarma, koyma;

yılan

o

~ (cinjs.; rekjs. ii] ç.

"

diş; [fıl,

,

",f'

~L Muhanuned'in

tarak vb. için}: sivri uç.

_

reşit, rüştünü

(sav) yolunu. sünnetini lakip etmek; •••

çentilmiş, diş

keskin sivti; sert [çehrel;

,

r:r-

ı:r'\ dişi çıkmak, büyürnek; yaşlanınak. yaşı

"

olan;

.... • ç. ..:.ıL dişli çark; o

.-

dişli. diş diş

kir);

.. gelenek, adet, töre olarak kab,,1

edilmiş, oıurmuş. uygulanmış;

geleneksel;

olan [av veya

kuş} uğurlu, hayırlı;

uygun,

elverişli; iyi, güzel [fırsatı; ~,;.. [çağ} uğur-

411 lu sayılan şeyler, uğurlar; fikirler, düşünceler;

WL..flfsaı, imkan; .. - ..

. ~ç. t \:....ıl. t..r-' kök, kaynak, masdar; diş ~çürük kakma, kokmuşluk {yaA, vb.];

•

.;.JI., ;ıl.:-ıl destek, dayanak; arkalık; (ç. :ıl.:-ı~ senet, Tavi zinciri HAD'; (ç ..;.ı\.) ~ç .

--

döküman, vesika, senet, borç senedi; 1

"

J.;....ı U (J ~) <JI .. .e) dayanmak. yaslanmak;

.ı:...(bş;) yaslamak, dayamak;

HAD';

.ül...-,.. (b-i)

desteklemek, (b-e) yardımcı olmak; ~L(b­

...ı.:......oç. J.iL-o destek, dayanak; arka, arkalık; yastık; -;ı~lisnad, senet HAD.; J...-:..:ıL...",1 {çağ·} vesikalar, dökümanlar,

i. bıi JI ...el yaslamak. dayamak. (bıi. JI iizerine) yatırmak; (bş;,

Ji .. .e) dayandırmak

görüşü, hadis; JI ... e) i .. nad etmek. ilk

kaynak olarak götürmek; (kelimeyi,laIzı)

•

J

J ya da

.. ,e) dayanma, yaslanma;

•• o

,:0

'.

. . . .

.ç, J.i\

\.

.

..

(JI ...el yaslanmak. dayanmak; (..,.ıı

.. .il

temel! bazı esas almak, asıl kabul etmek; ••

•

• ,o

~

•

, ... JI ı. e.1\ ..L:...oıl suçu ...e yükle.me~; .. .JI j, • e :11 ~..L:...oıl ... suçlandl;.ı.:.W •

o

•

•

•

•

•

'(JI• .,ı.

1·-

... el dayanan; (JI• .,ı.

.. ,'sebep, neden; saik; (ç.

.. .e) güvenen itimat eden; 1·-

mek, itimaı etmek; ~l~,

kalar,

dökü-

kanuni delil HUK.1..;.ı1

0. .

1·-

\i JI;ı arşiv. • __

resmi kayıtlann bulunduAu yer; ..;.ıl

.,

, ..

~l

1·-

o

,

,

yükleme makbuzu; irsaliye;

,f~ astarlık

olarak kullanılan ince canfes,

Jl ...e) dayan-

e,JS-, JI .. ,i) temel, esas

(,.;s. ...de) temel kabul

alınmak;

.. ipek broleardan

i pek brokar;

,

..,r..L:...oı

ıJ~..l.....;..J

yapılan;

[cin.is.; tek.is. iL pımal BOT. Quercus

ileks;

-

almak. kabul etmek; (~. JI ... e) güven-

edilmek, temel

..;.ı\.)

man, vesika; kayıt; makbuz, fiş; [çağ.) vesi-

birbirini desteklemek, destek olmak; güven-

mek, itirnat etmek;

-

•

-

mak, yaslanmak;

"

müsned ileyh [fail ya da mübteda} özne DlLB.;

.J ••

yüklemek, (Jl b-i, bir SIlÇ ile) itham etmek;

..

, müsned haber HAD.;

',iı müsned, haber, fıil DlLB.; ~~ ,. .11

ya da ~i

b-e) aıfetmek, hamletmek; (Ji b-e. bir SIIÇU)

'~<Jl

kayıtlar;

... JI 1;ı~1 ...e istinaden, dayanarak;

(Jl ... e) müsned ileyh [rail ya da mübteda] yapmak, özn(" yapmak DİLB'; (bş;.

•

;ıl.:

(bşi, Jl .. .ile) temellendinnek; (bş;, haber;'

JI b-e) emanet etmek; (bşi.

••

ıjl..L:...oıç. ~;ıl.:-ı örs;

A,,;-l..tçürük kakma. kokmuşluk;

,

'" J.;""o

~Wi ~ yükleme makbuzu/ fişi; J~~

o·

~çürük kokan, kokmuş;

--

.0

.ıZ.Jı bilgiyi! haberi aktaranlar; senet ricali

çukuru ANAT.;

i

..

J~~ meşe[denl; meşe

,

J~

--

gibi;

ç. ..;:il.:-ı kedi;

i~~ ç. ..;:i~ balıkçı takımı, olta;

. .~r .' /

412 ~ (J b·~) kolay gelmek, (J biri için)

ıı Sansmt; Sanskriıçe; Oı

.,

)~ (=~) santur, kanuna benzeyen bir

basit olmak; yükselmek, yücelrnek;

,.

L..:...o ve ~ parlama, ışıma, ıştldama,

çeşit çalgı;

,

ıfJ~ Kenlaurus lakımyıldIZlAs-m..;

panıdarna;

~ Mezmurlar kitabı; santur LL;

J.L:...ı

ö)jI.A.:.... Singapur;

..r-• ulu, yüce, aziz;

,.

J~ Senegal;

zımpara;

~L.ı ç.lJI.,.... su çarkı; • .<- • ,. , ;;\;,.,..,.0 ç. uy....... sel, mendirek;

'-?? ç. (f~ tenekeci;

~

o~

T.> [gl süngü

r ..

r

•

~

iJ tohum zarfı; çanak DOT.;

SUR.; - $'

(bşe) tırmanmak, çıkmak ~ ı"

•

-

i

işi,

hicri

s'

~

yıl;

.

r

•

ı.Ş.ı:-

)~ Numan el·Halmi için bir saray yapan ve yapmaması

aşaAı atılan

için bir sara-

. Jı....:..... 'I.J--':" ~jy:- veya)L..:....ı 'lj-J:'" o\,j':" bir Rum mi man

. e

iyiliğe

kötülükle

karşılık

'. 8 • ç. Y

.* ,

(~

... 1) açmak,

ova, düz arazi;

• y~1 tafsilata,! aynntıya girme. detaya ••

\. e . tafsilath, ayrıntılı, uzun;

(yiyecek) bozulmak, çürümek;

~

a (..l..f-o') uyuyamamak, uykusuzluk çek-

mek; (b·/) uYUlmamak, (b-nin) uykusunu ka· BOT.

Cassia;

sinameki yapraklan; ---II (J.L:...ı) parlamak, panlda-

( ? veı,$-"') L:...ı

•

mak,

olarak anlatmak.

••

~L...o yılda bir, yıııık;

2

.. .hakkında) uzun uzun,

inme; ~ ylf....~ aynntl!1 olarak, tafsilatıyla;

, ~)."...=-ı salamura balık;

J:.. ~, ~ ~ sinameki

d ::::)'. ! di (ı;r

,,

vermek ile ilgili

olarak söylenir;

L~ =>W

;

genişletrnek;

--

.

.ı:-

bkz.

aynntılı

.',

--

yılda bir, yıllık;

';.ı:- kırlangıç 200.

r- konveks, iç bükey;

tepesinden

,

,

..

tahta çıkma, cölus;

sonra daha güzelini

yıllık;

, , ıJ'ı y:-.. Yun.> kilise meclisi; ,

•

" ,

bir olan,

•~.p yılda bir kez;

A+1......o

. , . r~ ç..........1hörgüç;

i~.

yıl. sen~ ı

•

~ y:-.. yılda

durumu elde etmek;

4.:-.ı zirve. daruk;

~

.. . .

ç. LJ

- --

, ,,"

gelmek, önemli bir

yın

.y:-.., uly:-..

.'-aruk yıl; ~ı~ ~ miladi yıl; ~..f':'A ~

JL-ll iiJJ~ çok şerefli. onurlu bir konuma

,

yücelik, ululuk;

..,j-" daha parlak. daha fazla ışıldayan;

J,.:..... [cinjs.; tek.is.

~

ft;

ışıldamak;..,j-' (bşı) kolaylaştırmak;

..-4-' .. . '4--

çınnak.

•

uyamk tuımak;..If-J =

uykusuzluk. uyuyamama;

J+'" uykusu zor gelen; .

.1+-';

.,

= 04-' ;

413 (araziyi, toprağı) düzlemek, düz hale getır­

...\ALı uyumayan, uykusu olmayan; ~a c.ı-e-ı) geceyi uykusuz geçirmek. gece

uyuyamamak [yine ibı]; geceyi

(Js- ...de ya da Js- ... i/~) geçirmek; <Js- ... 1) kollaıO

•

•••

•

L ·1 (b-i) uyutmamak; uyanık

J

b-e, bşi) kolaylaşurmak;

(J yada ~b-e,biri için, kolaylık) sağlamak, göstermek); (kelimeyi) hemzesiı okumak

J"'to" uykusuzluk; uyanıklık, uyanık bulunma; tetikte olma, ihtiyat, koııama cı)s-

.

.

,.. .

DILB; jAL..ı (b-e)

.. ... . 1

müsamahakar/ hoşgörülü,

hüsnü niyet ile davrarunak;

~ JııL..ı çe.

kinmemek, teklifsiz davranmak; - ~l [ilaç]

kalmasını sa~lamak. uyanık tutmak;

-

- .... (V1::Y. ,1karnı) ishat etmek, (mideyı) bozmak;

Jt--' [ediı.] ishal olmak;:li

.

1

(J u';çin)

.. .d~) , ~..J""f--I O~ Jlk yanında uzun bir

kolayolmak, gelmek; jW(~ veya J b-e

gece geçirdim;

karıı) hoşgörülü! müsamahakar olmak;

•

•

•

•

•

•

•

;;....-+-' ç. ..:.ı1..1"'6--" gece; gece toplantısı!

. . gösterisi [yine 1..:L:J i J"+-I]; (LJ"~) y~

.

.

"

~

..

.

•

•

-

kolay oldu~unu kabul etmek, düşünmek;

.

"

kollayan, gözeten, tetikte;

,

)4---0 uykusuzluk; uyanık bulunma uya-

(~biri için) kolay, basit, rahat; basit, sade; " akıcı [üsIOb]; (ç. J.J+-+) düz arazi; basit, sade;

1~i

••

••

•

• •:

••

••

'il' J+..ı kullanımı kolay, pratik;

~i J+.+ hazmı kolay, kolay hazmedilen,

)lf... geceleri geç yatan kişi;

.. hafif;.llf-ı ~ sınırlı konvertibiliteye sahip

0J'i-- ç. ..:.ıL gece lambası;

para, döviz kontrollü ülke parası; ~

,

nıkIıle

,

...

-

,

*' •

sperma kanalı •

~ ~i b-e kolay

ANAT.;

••

•

.;:'L.. uykusuz;

;;1-...S • gelmek; ~ j =i.i

bkz. JoI ;

,

uyanık; gözetleyen, kol-

.. layan, tetikte; gece, geceleyin oLan ,.Hı;

.

••

•••

.*-' ç.;Ol...o gece kulübü;

•

. düz, engebesiz [aıazi);

Je-- ve J~

' uykusuz, uyanık, uyumayan;

lJl;«

'-

~

JJt"" [s. ve is.] müshil; • •

•

i ~Lı gece toplantısı, gösterisi;

..

d

a (ı.-A.e ....) çok susamak; .

,

J'+-' şiddetli susuzluk; -. .

. Jt...ı u (4J

J-f-') [arazi, toprak] dü.1/ engebesiz

olmak;

(J.&- .. .için, ... ~) rahal/ kolayolmak! •

_ J .,

•

•

... olması oldukça . , ... olması (pek] kolay de~il; J-i +

gelmek; ~ ... lJI J+..ıı ~ zor;

J.

~ Jt"" kolaylık, basitlik ~ ~..J+-! kolayca, •

•

.

(J

. ..de) dikkatsizi ihmalkar olmak; ~l (bıi)

~,.+-ll gece elbisesi;

de

(J veya ,j&-

_.

mak; 1:~ ~ Jt- geceyi bir toplantıda geçirmek;

rnek;

•

rahat bir şekilde;

Jt-i daha düz, engebesiz; daha kolay; daha uygun! münasip;

.. J+-ı ç. "-':>4-' ·

-..

.

kolaylık;

J~i ishaJ;

,

J:'ıL-ı hoşgörülülük, müsamaha, tole-

rans; ihmal, dikkatsizlik;

414

•

•

J+-... J+--

..~.. ile. kasıtlı, bilerek, ",j" de ise kasıtsız.

ishal eden; (ç. ..:.ıı.) müshil; ishal

olmuş;

bilmeden

•••

J"LI~ ••• müsamahakar, hoşgörülü. tale-

.

karlık. unutkanlık;~

kolay, basit;

. ,.

u (~~) [yüzü]

asılınak, ciddileşmek; deıişmek.

üzüntü vb. sebebiyle rengi

iştirak eunek;

kaulmak,

V

•

_

>O"'

,

. . , " pay. hak, hisse; , r,$)\; i' e . raket; i' e .\

ri ·~i ıı ... hisse ... _ ..

~Ldlkatıhmpayı;

sahipleri, ortaklar, ~L

'.

•

~~ ~L.ı tamamen rahaı bir

şekilde;

••

•

••

-

' .

.-

\,.... ) ı.L. u (ı.,.,...) kötü olmak; [durumi daha

ı*" ç. ~4:', ı*"i, ~.H-' ok; (ç. ı+- I ) i •

,.

n·,

.L.. •

(J b.e• .) .. .de) ha!<, pay vermek;

o.

L.J'+" dalgmhkla; yan-

~I*" dikkatsiz, dalgm, unutkan ihmalci;

rengi

bşi) paylaşmak;

..

lışlıkla;

almak~~ (b-ile) kura çekişmek; (~ .. .e)

... ı*"1

kullanıl-

• ..tt-" dikkatsizlik, dalgmlık, gaf1eı. ihmal,

_.0 ,

~

,

yapma anlamma

mışlIL]; ~ ~ [ediL.] dalıp gitmek;

ranslı;

J~'

yanlış "--,

---

.w ok yaydan çıku,

. ' . , -" olan oldu aruk; . :.- J ..... a • f e ~ "':-' ~

kötü olmak.

kötüleşrnek;

(b-i)

kınnak, ÜZ-

rnek. tasalandırmak. mahzun elmek;

•

ı.L.ı

•

~ Ne kadar kötü bir yol(dur bu)!; ol! ı.L..

•

•

...

•

U. biri hakkında kötü zan beslemek; ı.'--' A.ıJu, bahtsız olmak. şansı köıü çıkmakı 01-

.

.., , .

. - . .. slvayıpgirmek;.··J:..:"j;,e !Y,?

. ·1· mak•... ı.1 ",ı.~ ... 0 i ması, ... yapması be -

n;

leştirmek, bozmak;

aktif/ faal bir şekilde girişrnek ......e paçalan

.-

" r1'&-"

ciddilik, asıkhk (yüz içini; hüzün.

~i [na'tl pay, hisse mahiyetinde, pay-

. .

,

.4..ıaL....

C.}. '" .e) katılım, ._ _-

...

iştirak.

C.I. .. .1)

•

•

~Lı yüzü asık. yüzünde ciddi bir ifade

bulunan;

•

. ., , (.Jf..,

ii-' ) '+oı u

,

dolayı)

köıü yapmak. bozmak; CJI b-e) kötü davran-

* ) dalgm, dikkaısiz olmak.

gafleue bulunmak; (ı;r veya,.) ... 1) gözden kaçınnak, unutmak.

..

Vi .. .e)

zarar vermek; (Jl.birine) acı vermek, çektirrnek;

..

~

1 ıJ J

-

"

., ~ı, ı.L.ı\ kötü! olumsuz tavır

!akınınakldavıanma!<; ...

, •~ '

<

'"

J OJ ~, ,L..I

davranmakı olmak: ol! :)iJ1 ~~i

b·e karşı suizan-da bulunmak. zan beslemek• •

sahibi, hisse sahibi;

-


kötü-

azarlamak. suçlamak; (bşi, J;- b-e) uygun

... de kötü

~L... kaulan, iştirak eden. payalan, pay ,

(bşi)

mak; (JI b'e) kötülük yapma!<;

paylaşım ~ ı...-W\ j$.rı anonim şirkeı;

•

ni üzer; ... dığına üzgünüm'r

görmemek, münasip bulmamak"L.ı1 (bşı)

üzüntülü olma;

laşırnh;

j< •

ihmal elmek; (genellikle

biri hakkında pek iyi düşünmemek; ı.'--'I , ~\ kendini ifade etememek, iyi konuşa·

. ,

.. mak; OUt ....

mamak, ifadelerini doğru düzgün kullanama·

,.,

,"

,

..

~I ı.Lıl bşi kötü kullanmak; ı.L.l

415 •.__ i' ci..l-.t b-e kötü davranmak. kötü muamelede

.. - . -. - .. bulunmak; ~L -.L.ıl yanlış anlamak; J.~!

kötü günler geçirmeye başlamak, ZOf günler

dolayı)

tasalanmak; o

J. ~ç

cı,:,-

.. .e) razı (V-

(ıJ" bşt)

olmamak;

canı sıkılmak,

üzülmek.

f'

.. ... 1."....1 kötülük, kötü olmak; zarar, o

şanssızhk

hasar. ziyan; felaket. afet.

.-

.»\

.. . . ft; J..rJ

J.""'"

,

J. J-

. . J.""'"

J:J..L

..

[çog.] dezeavantajlar. kötü yönler; oı:. L.ı'

kusur,

J..r-

JIJ..I

-

-

-

o

•

ı:.~\

can

memnuniyetsizlik.

sıkıntısı

"~ nahoş,

.

.,

ı:.1.:-. (ı:,r-

.1

bulunan; kabahalli;

.. .d~n dolayı, ...~) kızgın. kız·

~ Y-Jl kötü davranış. yol yordam bilmeme,

mış. gücenmiş; (ı:,r-

~anlış tavır;::,kıı J. ~

...den)

-- . ,.

U~, J.;'"

.

suizan;

kötü ilişkiler; ll.ıılA...JI J. J-" kötü muamele; •••

JI

•

'';il

J..J-" kötü kullanım; suistimal;

- • •-• e

•

e

•

,

• <

'"

"

hazımsızhk;

_.

;ı:.~, ilJ-"

eylem,

,

-

" .>--

ç. ..::.ıL ayıp; ayıplanacak iş. rerç; edep yerleri

(CJ'"") C L.ı

(ı:,r­

olmayan;

LI

gezmek. dolaşmak;

-

h-L.. ç. ..:.ık, boşluk;

-

r..L.ı- açık saha, alan, meydan;

oyun alanı; saha. dal

MEC.

-

ı..--L."

_.

"":--'r i harp. savaş meydanı; JL:.....il1 ı..--L." , -- ",

.. .-

.-

. -

keme; ",,:-,LııJ~' ı..--L....ı oyun alanı, saha;

, --

-

ı'-

Ij'!

'

b"L... b·isuçsuz çıkarmak. beraat ettirmek;

C'~ ç. iJJ- seyahat eden. turist. seyyah; ,

i".,...

bahtsız kişi; ~i ı:.ı.r huysuz. ters; "ır -o

olmayan

;

_,,,, ~ ayıp sana!. hiç yakışmıyor!; ", ' ı:..r' kötü, , »1 ı:.rr Şanssız. kötü şanslı; -

razı

çarpışma, çatışma bölgesi; oWI h-L.. mah·

utanılacak davranış;

.

... e)

bkz. IS..J"'";

,

-

~.,

hoşnut

•

~i J..J-' yanlış anlama; ~L.A.~.H J..r0_' (karşılıklı) yanlış anlama; i njjH" ~ kötü

..' niyet; ~i .>-- kötü niyet; ~i

ı:.\.J"'"

olmama.

memnun edici olmayan; za·

rarlı. dezavantajı

o

hoşnut

duyma;

•

i)"~1 ".J--'I kötü idare. yöneticilik; J. ~

•

-

bkz. ı:.L...I];

,

kötü şartlar, 1J1)..1 ...".... kötü durum;

..

kötü zan; ll..\ııı.J1 oı:.L.ı1 kötü muamele {yine

huysuzluk, ters olma;

..

kötülük, kötil hareket; suÇ. günah;

~bahat,;)Jı i~L..ıı ("":-' ...~) suizan, -- - --

o

malesef; J1.J'-I

.

(zarf] ne yazık ki,

taraf(ı);

i~L..:. ç. ı:.1SJL..:. kötülük; kötü kabul. zan;

ı.:..is.:l' şanssızlık, talihsizlik, kötü şans, ıalih;

.

ç. ..:.ıL günah. suÇ; [blİnı dezevan-

,-

kötü

taj(ı)

.den) hoşnut

güceornek;

'

4

kötüleşrnek; (ıJ"

geçirmek; [geçirir olmak];

.. .den

. 1.,...1 J' ı:.rr giderek kötüleşerek; _. .

.' Ci........

~L.ı ç. c.~,

turist; gezgin

derviş;

seyahat eden. seyyah.

TUhani hayat

yaşayan

,

L:.ı.,r-=J\ terbiye görmemiş, terbiyesiz, kötü

- ':

yetiştiritmiş; ii ••

Ji

,.

ı:.rr adı ÇıkmıŞ, kötü

şöhreti olan; ~, ı:.~

huysuz. ters;

ı:.:;'­

~t1ıJı şanssız, kötü şanslı; şanssiz kişi; ~

kişi

HRI; ••

•

•


•• olmak; (yP)~1

J

çamurlaşmak,

çamur gibi

yere, toprağa) batmak

416 " ,

(ayak)' kıo-J) ~L.t bayılınak, renalaşmak,

uJ-)Sudanh [is.];

fenalık geçinnek; i,)

~

::::)

~~ karalama,

,

~:..... (bş,) karartmak, siyahlaştırmak;

mak. müsveddesini,

turmak; #- • • •

(saYfa/arı)

taslağını

yapmak,

karalama. son halini

almamış

not-

yazılar; ~ ~\ i~~ deneme baskısı,

lar,

oluş­

doldurmak, karalarnak;

,

;ı~

(mektup vb.i) kaleme almak. yazmaya başla­

taslak;

.. . ,),)J,....> ...

örneği, ÇıktlS!;

tashih

..

..

ıL.ı u (i,)~,,),).,;...

2(,) J"")

(b-nin, bşin)

•

~

, "i-':'"J .)~ - ... adına leke sürmek. itibannı

sahibi! efendisi! lideri, bıı)

başkanı

olmak, (b·i.

yönetmek. idare etmek, (b-t. bit) hük[görüş,

metmek;

sükOnel vb.] hüküm sür-

mek; ~ .. .de) baskın olmak, ağırlığını

-,

~.r'

hissettirrnek;

(b-i) başkan, lider, efendi

yapmak; o"

•• -

•

-

~~L. ;~I...ı

.1:-'ç.

.

•

•

..:.ıbl...ı

usta. şef; bay.

bey; efendi. sahip; lider. başkan; Hı. Muham-

" [KNŞ. ~ 4Ş.1:-'

-.

med'in (sav) soyundan gelen;

;,

IJ.1:-') beyefendi!. bayırn!; lJ"j,j..L:-J1 filanca - - -, ,bey; lJ"j..j IJ~ filanca bey; '0-

-0-

i..l..:--' ç. ..:.J\ '.

••__ ••I}

d

-o. bayan, hanım; ~ i '. ı

--'-0'

ç. hanımı ...; ~-.ıu

filanca

i'.

\1 Bayan h'!'

hanım!;

;~~

yöneticilik. liderlik; hükmetme. hü·

küm sürrne; üstünlük, yücelik; egemenlik. hakimiyet; papazlara bir hitap

tarzı:

... haz·

"i _ retleri ya da Sayın ... ! HR1~ ~~~ Siz, saygı ....-

[isimden önce • -o

~1..l.,!J"'" ••

karasafri; hüzün, melankoli, kara-

•

ıJJl:ı -"'" kederli, üzüntülü. melankolik: ,

~

,)~ .,;.....

,),).,;.... hakimiyet. hüküm sürrne;

..üL.ı

hüküm süren, hakim olan.

3

~b.rı

i~L.ı

,

(na'tJ Sudan ... si, Sudana ait; (ç.

(görüş.

.~;,...J\. -. . -, ı$~J-" olan

~I'.ı-ll ( ,~) Sudan; , ,

.. ...

• o• •

sevda; ~i "1J.:!J"" kalbin en derinleri;

.

tarzı];

;~ı-JI..:.JI~ 4JJ~ egemen devlet;

,

~

ifade eden hitap

-

his, duygu. sükunet vb.);

bkz.,) J-" ;

ALF.BKZ;

baskın

417 lJ,) ~ Sudanlılaştırmak j.j,) ~

•••

,

'

lararası siyaset;

MIS';

,-ll

yanan politika; ~..rJI ı-~ yayılma poli·

i;..,.... ~Jı-' (bşi) çit, duvar. sur vb. ile çevirmek, üur;n~)

atlamak.

tikası, yayılmacı

politika;

loF"'l.:-ı siyasi, politik; diplomatik.; (ç. ıJJ.,

saldır­

LL.ı) politikacı, siyasetçi,

mak, yürümek; [heyecan, duygu, his] (b·e)

<

'.

•

· . - .. 2i,...... ç. ))-". [soAuk için];

•

.... .

•

•

başkan; •

•• •

•

..

,

ıJ-" ~

inci çiçe~i

i-

$

••

S~)J-" Suriye 1 ~~L ~)J-" Filistin; • •

• ol.

•

•

\oJ-"

•

,.,

.ı,

.,

•

~L.ı ç. ..:.ı1.,t.L... an, süre; saal [zaman olarak]; •

•

. ..

,

•

•

,

(J

kurt-

kemik] çürümek; J' ~ ve

oL ç.

kadar;

.

. u~ kurtçuk,

kurt; güve;

,

if r- meyan. meyan kökü

ır~ meyan kökü; ır

~

.'

8OT';

•

,

<Jr

rJI y) meyan kökü

şerbeti;

w~ ç. ..:.ıI yönetim, idare; politika. ,. . siyaset; LI.:-oo maslahaı icabı. menfaat gere~i "~o

Y JJJl Ll:-Jl

<,

~L..Jı ::,. bundan! şimdiden sonra;

..

•

•

• r:.L....,., ıJ' •

bundan, şimdiden sonra;

..l:....

•

~LJI bundan/ şimdiden sonra; ~W ..:.ıl,..

..

,

..

, , ,

,

hemen! derhal öldü; ~i ~l..ı cep saati; < ••

• •

•

AJ,.) ~L.ı kum saaıi; •

A$L.ı ~L

J.

••

.,

• ';ı 4ı;L.ı güneş

geçici, kısa ömürlü;

~L.ı vakit; • ~~ L.ı ç. Ô. saatçi;

,

~~ "

diplomasi, ulus·

..

zaman zaman, arada bir; ~LJI? şimdiye

•

J'.J-" [ciojs.; tek.is.

. . .

vakilte; hemen, derhal' r..S ~I J ~L.ı ~ ••

idare etmek; (b-e) hükmetmek; J'.J-"

i.~

•

saat [alet]; ~LJI Kıyamet; ~LJI şimdi. şu

LV)-"') ıJ"L..ı u @-ı~) (b-i, bşi) yönetmek,

{diş,

,

.,.. ç. .ı,ı.,..ı . .ı,ı,... kırbaç; •

\.uJ"" ; •

ile dövmek;

•

•

~)r' Suriye ile ilgili; (ç. ıJ..t) Suriyeli;

ISL.HUK.; ~

•

Convanaria majaks;

•

<>~lf;<>~II;ı.,.. Suriye; ,

.

BOT.

(J,."....) J,L.ı u (J, ~) (b-i) kırbaçlamak, kırbaç

,

, .

•

A.:.....".... fermuar MIS.;

4)\.r"\ ALF.BKZ.;

Ianmak;

•

3~1.".... bkz. r..S ~ ;

••

•

<•

•

pazibent; kolağzı, yen; 3,,,. 1 . ,,?) J-" ALF.BKZ_.

•

• •

'..,..,;.Jı Süveyş' ..,..,;.Jı .ll,; Süveyş Kanalı;

0))-,,1, )JL.ıI, ö)JL..ı1 bilezik;

•

"

ı.,rJl..ı ç. i....-.l..ı. u-ı l .,-. ıJ"y seyis;

i).J--J şiddet, zor, kuvvet; sertlik, şiddet

~))-' =

•

"

.)"... ç.).J"'I sure;

.

•

of ~ [diş} çürüme;

.,

~

• •

çevreler; ~l:-J' ~i il siyasi kadro;

(duvara vb.e) Çıkmak. tırmanmak; , •• • ).J-" ç.;ı'"....1 duvar; çit, çevreleyen şey;

• •

••

siyasi; diplomat.

devlet adamı t ~L:-J\ }1)..ıJI politik, siyasi

gelmek, [ya da bir hisse, duyguya kaptırnakl;

.

kuvvete da·

:

Sudanlılaştırma;

kapatmak; (birinin

.iJ . 1-.\:-..1' .. ..

ç.

-

..:.ıl. bir

..

süre. bir an;

saati;

418 rahat, kolay yutulmak; (J) ... yapılmasında bir beis olmamak, (bşe)

mak;

yapılabilir, mümkün

izin vermek,

01-

ıoleransV. hoşgörü­

Lü/ müsamaha ile davranmak;

,

(bşe)

kallan-

O'ak, tahammül etmek; t.-"",,(bş için.

ruhsat vermek, müsaade etmek;

J b-e)

(bşi

•

Y

,

-

~rJgeciktirici. oyalayıcı;

'. .' . " ••

. J\h..j .r' serıst; .. ı,:.,I.J.r-.

.

garanti altına almak. garanti etmek; (bşi)

t.1

kiralamak;

kolayca yutmak.

+1 (bşı) rahat bir şekildel yuıuvermek; (bşı) kaldır-

-, -

mak, tahammül etmek, çekmek; t..r-J(bşi) • kiralamak; t.L.,;;"...~(bŞI) kolay, rahat yutulur

bulmak; (bşin) tadını iyiJ lezzetli bulma; dolru! uygun! mümkün görmek.

(bŞI)

(bşe)

izin

vermek;

t L-kolay erişilebilen. elde edilen; ihti· . .. ...

mal, mümkünlük; izin, müsaade 1 ~ ~

•

•

•

edememek, ...e katlanamamak. çekememek; ~ ~~

-.~-.

_.

~r- is_! Sovyeı~ .,.ıı

ii

>Loü'i\

. _. . . (J Sovyetler

Birliği;

-. rnek. sürmek; (~~ askere) almak. kaydet- J~JL.ı u (J.r'. ~~. JL-) (... Ieri) güt-

rnek;

.,

•

(arabayı. otomobilı)

kullanmak;

(bşi) taşımak.

sürmek; (uçak) nakletmek;

(bşi.

Jl b-e) göndermek, yollamak; (bşi) ileri sür- -- -

..

rnek. teklif etmek' ii\.-. JL.ı b-nin yolunu

izlemek. tutmak. birinin izinde yürümek;

---~~i ı,;L- söze devam etmek; JL.. .. - .-- 41 ~..ıJ-' sözü ...e getirmek.; J~ ~, , -~~l kasdedilen sensin. mevzu konusu ,-

.

.

olan sensin Isizsiniz}; J .r'(ma{ı) piyas..va

•

... J ~L- .. .i kaldıramamak, ...e tahammül ••

.

~.J-" Sovyet; ıi~.r"~:.: i.r'.

$

bşı)

.

_.

t.l.- ~ şüpheye mahal yok;

sürmek (mal için) piyasa, pazar oluşturmak;

-

J JL-ı (b-e) eşlik! refakat etmek; (b-ile) anlaş-

•••

•• ~~kiralama. kira tutma; ıjP.riH ı:.ı yU ~; =11 JBorçlar ve Kiralar Kanunu lUN.; ••

•

fl- kolay yutulan; lezzetli. leziz; izin

mak. ittifak emek;

J~pazarda satış yap-

mak. alıp satmak; JJW peşpeşe olmak. dili olmak; uyuml ahenk içinde olmak; JL-;\ sürüllenmek; sürülmek; [araba. lamlmak; götürülmek ~ ...

verilen, müsaadeli. caiz;

, ,

vasıta)

- _.

kul·

J' ~ ı,jW! b-i.

t~hak verdiren. gerektiren. iyi sebep;

... e götürmek. b-i, ... e yöneltmek; JL..:......ı\

tL • • kolay yutulan; leziz;

(malı,

,

--

'-' ~=> OJ ~ (b-i) atlatmak;

.

ertelemek, agırdan almak;

(bşı)

geciktirmek,

.. ._.J ..

J.r- gelecek zaman eki; « ~

.r'»;

U\-.... ç. J JL...:. mesafe. uzaklık. ara; .-. - -aralık MOZ. , ,jj\.-. Js- biraz uzakta; , ı...i.!..rJ ç. ı,:.,l. atlatına;

erteleme, tehir;

hayvam) sürmek. gütmek; • {araba vb.i] kullanma, sürme;

dj

, -'

(~~i askere) alma; (birlikleri. kuvveti,

,, enerjiyı) toplama 1 J.rJl ijl,,;-\ehliyet.

-

,

SÜTÜ-

cü belgesi;

,'-

~.r-

strateji;

,

-

JL.ı müe. ç. J~. ı:.ı ı q. •

d

baldır, incik;

419 uyluk, but; bacalc; kenar GEO.; gövde, beden , ,

,

.

[a~aç]; [bitki için) sap; 1 rl.J..I Jl..ı sığırdili

.. çorap

'

BaT. Anchusa officinalis; JWI ~)

,

' ,

bağı, jartiyer, JWI ~ incik kemiği ANAT. tibia;

;.iWI ~Jı..:...;: ikizkenarGEO.; c..:ı.i

-..... -. . JL. ...-i< Yrı savaş, harp lauŞ"; " • ' '

•

-

if;ı:.. ; ,

•

••

y)-I LL;

o.

•••

•

__

~L.. iş, ,

. ·.. J

[üniversitede); ... ~~

güçl ef~r ~elmek; .JL.. j

. '"

i.JJ js. en canlı

ve hareketli durumda, lam faliyetle;

_.. .

Ihazır-

lıklar vb.]: ~}J dı.... J-)I rüzgar gibi, hızla

. J.1"'"

gitmek;

- ..

.r\. J."...J1 . .)~~i JJ . _.. ,. .. ;)rW

[genellikle müe.) ç. JIJ-"" pazar,

çarŞı; piyasa;·fuar;

~

i

yasa;

, li karaborsa; Jr-J' .'

.. .. .:J"iJ ,Il Ji)-"'l

1 Ortak Pazar; .uJI '" ,

.

•

serbest pi-

,,~

•

.

"J-' para bo"as.;

.

ücün piyasası; r.J>-,

H

~, J P pamuk piyasası;

· .' ,

.uJ"'I ,

,.

sürü; halk yığını, kalabalık;

..

.. ,

.

,

getirdi; ,

J~ , akış, cereyan, seyir, siyak [konuşma için]; baglam, siyak sibak, kanıeksı;

surucü;

ç.

ı,))- [hayvanı]

süren, binici;

şortir,

makinisı;

J~ bşin

edişi, akıŞı, gelişimi;

.... - .. JI dl-tı varacağı cereyan

,

Jı!""""":; [malı] pazara çıkarma, piyasaya

.,

sürme, venne; ,

~..r-J pazarlık MIS.;

,

,

,

JJLoJ uygunluk, bütünlük, bağlantılı olma; uyumluluk, ahenk;

JiL...-"

süren, iten; sürücü, itici güç; (ç.

ı,)J-,:j iL..ı) [hayvan] güden; slirücü, şof6r, pilot;

. (!l"..) :ll- u (:lJ-"') (bşı) ovmak, ovalamak;

.

-

·

,

-!l"..- (dişlen) temizlemek, fırçalamak, mıs. vaklamak;

, :ll.".... ç. :l.".... misvak; ,

--.-

-.

-.

!ll.,....., ç. ~JL-". misvak; ,

.?.".... (eşya vb-i) sigorta etmek KNŞ~ (mektubu)

.I.,..... sigortalı; taahhlitlü [mektup]; LJ~

[şeytan vb.) (J b-e, bşı) iyi, güzel göstennek, (J b-i) ayartmak; (J b-ile,

:::)J:"":'

(bşde) kendi kendini kandınnak;

~J"'" küçük pazar;

ıjı~

JI.-JI ~ ısAi' sonun-

"._, . .,bşı) konuşmak, tartışmak ~ • Oj JJ ..:.J J-"

püre, ezme;

~J"'i ve ~J"'i kök [bitki içinJ; -'.

"_"'"

· .. ,

buğday [ya da arpa}, hunna ve

şekerle yapılan bir çeşil , ,

JL... ders programı

taahhütlü göndermek;

ıi.J"'l adi, bayağı, sokak işi. avama aıt;

J:!)----"

..

da ...e kadar geldik, olaylar bizi ...e kadar

mesele zorlaştı (içinden çıkılmax hal aldı];

. . . . -.ı,i-I JL. J& -.üJ .. .için çaba! emek!

-.'

bkz. Jl..ı ; ~ ..:.ıl..ıljJJl ~

("

•

.

... dır, olacağı ... dır;

iJ";-J (= J~~J dilenrnek;

J;.J dilenme, dilencilik;

·- -,

J~ ç. ı,)J- dilenci;

.. ı(~ ."....) rl..ı u (~."....) (eşyayı) [genellikle istenilen ·-

fiyat belirtilerek] salılığa çıkarmak; (b-e ceza) vermek:, uygulamak. (b'e, zor bir görev) vermek, yüldemek; (b-den [güç yetire-

420 • •• •• • meyeceği] bş;) istemek; 1 1.; ~ .... t- b·e

adil bir

şekilde

.mak, rezil etmek; r.. . . (ı..~) .

,

atamak HRI.;

(b-i) papazlığa

r~ (b-e. zor bir görev, vazife) bşe)

vermek, yüklemek, (b-i, mecbur etmek; (b-den, istemek;

utandır-

davranmamak; b-i

zorlamak,

yapamayacağı bıi)

(bşin değerini)

lakdir/ tahmin et-

bulmak; LSJw (bşe) eşit. denk, eşdeğer ol-

mak;

(bşi.

(bıi.

Y •

•

Y

bş

bşe) eşitlemek, aynı

ile)

• •

denk yapmak.

seviyeye getirmek;

-'-

( ... ıJ::-! J ... ı.J=O! •• .ile .. .arasında)

••••

••

denklik kunnak; ~ ı.SJ~ bblerine eşitle· rnek, onlan

eşit

zetmemek;

(miinaktqayı, tartışmayı) gider-

gönnek,

aralarında fark.

••••••

mek;

(bşı) işaretlemek, (bşe) işaret

koymak;

Js-

r)L. (b-ile) pazarlık yapmak; (b-ile y,

veya,) ...de) pazarlığa otunnak; rL.ı1 (hayvanı)

r

ı.SJW eşit/ denk ya da benzer olmak; dengeli

olmak; ayru seviye! düzeyde olmak; düz hale

-

1< V,~,

y .. .de)

pazarlık

gelmek,

yapmak;

•

doğrulmak, dik:


mak;

şekilde

mak;

.;- ~ Sümer,

hayvanın üzerine) sa~lam bir

•

i~ Sumatra; ,

..

olmak, olgunlaş·

..

ayni olma; [mud. ku!.] ... den

(b§ı)

•

düz yapmak, düzlemek, tesviye etmek; .

(ı,;.rt

-

~~ b-nine/bisesindeki, km§ıklıkları. buru§o

-- -

· · .-

-.-. . ı.S.r' benzer, aynı şekilde. yine; Js-,I kı'

-

,

a (...e) eşit. eşdeğer olmak; LS.J-"

ı.S ~ ..l;ıo-

-

onu herkesdan üstün tuuu! tercih

•

• •

uk/uk/arı) gidermek; (bşi ~b§

-

-

tek ... ;

aynı seyiyeye getirmek; \.

de eşit davranmak,

,.

e'.! ı.S.J*" ikisine

aralarında fark

••

[mud. meb. kuL) ...den

gözetrne-

gaynsı; 1 "ır

.

o.

aynı; "I J

(b§ı) doğru

benzer bir

şekilde pişinnek; (kargaşa)'ı.

.-

tart/§mayı. mlihakaşayı)

•

gidermek. hallet-

rnek; ~ J,&..ı,;-I ı.S.J*" b-nin gururunu kırmak;

••

başka,

hariç, ...den

•••••••••

rnek; (b§ı) düzeltrnek. düzenli hale getirmek; bir

•

,,')-'" eşit; eşitlik, aynı olma; ... ı.\.J--"

ile) eşitlemek:,

,.0.

o.

etti; ı.S.r' ... ~ veya ı.S.J*" ... ı.rJ sadece, •

•••

--

başka •... hariç, ... den gaynsı;' ..l...-7- ~

lJl~1 AU.BKZ.;

•

pişmek;

binmek; iyi

ı.S.r- eşitlik,

-

dunnak. dikilrnek;

(~ üzerine) yerleşmek, kurulmak. olur·

bkz_;'" ;

'rı'--, ",l.I.--

•

l.r.< <s)L. = l.r.< <s".. ;

rnek, halletmek;

cd ...de) pazarlık yapmak;

--. A".J L.,. ç. pazarlık; -WL.ı ç. ~i.."..- otlayan hayvan; - -

~~

• •0 • • •

otlamaya bırakmak; (gözünü) sağa sola

1'L., ~L.. AL'.BKZ;

•

•

gö·

olmak, dengede kalmak, dengeyi korumak; , ı.S ~1 düz olmak; (b§e) eşit! denk/ eşdeğer

çevinnek;rjW

-.""-I

eşitlik,

~ ı.S".... (ikisini] eşit kılmak; aralannı

•

"ı."....ıı sız

•

Jf ~.ıJ "I.".... Onun için herşey o

•

-! "I.J-"

aynı şekilde. tamamen

şekilde;

birlikte, hep beraber;

••

Js- benzer şekilde, aynı şekilde, fark-

olarak, yine; hiç bir fark yok. hepsi

aynı;

... ~ "IJJ--_J.... için hepsi aynı;

421

~

•

...ri. .. J.'J-" .. .ile ... arasında hiç bir fark: $

•

• •

•

dosdoğru

~

r

hakikat;

yol;

eşit, eş, denk, benzer; ,JL... [LSJI.-JI) . • • • • ••• JL...:.. [LSJ! -,ı,) e~it. e~, benzer. aynı;

••

h-I' ı:-\J"'"

yok, ... ile ...birdir; (~L)

•

, ç. J.~J-"'" daAnı, düz; doğru, hak,

.

~ {milz. ve müe.]

•

lJ~

denk

•

•

•

•

ç. $01."...,1 eşit. benzer, • ••

•

ı'.~ ~ d

. .'

aynı;

••

•

••

, ~~~ . [na't) İsveç ... i, İsveç'eait; isveçli; ı,J"":!r\ Süvey~ limanı;

..r:r' ~

~.,-ı dilz yapma, düzleme, tesviye; [tar-

. . , - .. eşitleme;

[ralu-

,

kapatılınamış. henüz ödenmemiş nc.;

,

adalet;

••

~

hesap vb.i] kapatma nc.;

nnda] e~itlik, adalet; ı.$J'

•

,

..

-II ~veya

(JL:j) iL;;

Süvey~ Kanalı;

rr •

İsviçreli [is.]; isviçre [na'I];

••

..~ .. ve "ı.$~' kelimeleri için [öz.ı.

FAS.);

....... "I,.. bkz. "'.r-; • •

11'"

Taylant;

•• (~) "",:-,L..ı i (~) [su) akmak; bir ~ey boyun••

ı.$JL-,;-J'-! benzer ~eki1de. aynı ~ekilde, yine,

ca gitmek, hareket etmek.

düzenli olarak; , J.l~l doğru, düz olma, [eğri olmama];

rnek; acele ile yilrümek, ko~mak;

•

•

e~itlik,

.. .'

düzlük [yilzey olarak]:

denklik. dü-

.

zenlilik; istikrar, J.\r··/~l ~ ekvalor çizgisi; .,

... ';IJ'-'I ekvatom!' l,l1J'-',:/1 ii6.l1 veya .l,l1J'-',:/1 .. , JoIWI ıropikal bölgeler. .

•

••

"

•

•••

•

kısaltma

•

•

,i-J eşitlik, denklik aynılık; [kanun naza•

ı.Ş

• eşitlik; [kanun önünde] eşitlik.

[faıura,

..

1~.".... k> İsviçre;

rayı, hesabı] kapatma ~ ~.ı--=Jl ~ açık,

il)'

[mud.ku!.]

•

•

aynıdır; • •

·

•

~..rJI Fr.> İsveç;

•

gidenne, halletme;

• hayatı yaşam

,

l:-ı1J"'" (çağ.) eşit, denk; ~'.".- ~ onlar

tışmayı]

. .J

LS)· . . ..

... seviyesinde; düzeyinde

özeUikle, hassaten;

•

•

ilmi seviye; •.:A,":"J.I LS) ., standardı; .. . 10»

fark gözetmiyorum;

•

•

LSr-

.

w onlar bboin aynı; u~ L..a

bunlann her ikiside benim için

aralarında

.ıLı dik. ayakta duran; düz,

• • •• •• J.WI su seviyesi; ~\ ,ll bilimseU

•

•

~J.:s.

•

LSr-

birlikte; ••

• ,

pürüzsüz; iyi pi~mi~; olmu~. olgunla~mı~; ••• • ••• • seviye, düzey; standart ~

•

•

•

.r- [ı.$r

~J"'" ç. ~\)--' eşitlik; ~J-" hep beraber, •

••

• • • • •• ikizkenar GEO.; t")l..j:ı"ll ı.$J\....:..oe~kenar GOO.; •• • •• •• • •

•

..

.

,-

~

•

• !~\ e~it uzaklıkla, aynı mesafede; • • • • •• •• • • •• ''1))1 ",)1..-. eş aç,hGfO.; .:JWI ",)1..-.

~nli, uyumlu, ahenldi; ~,J-' birlikte, hep be-

raber;

I

."

.:ıl

zarar, hasar görmemiş; dü-

•

• •

denk, e~it; dengeli. e~it ağıııkta; ~ ı.$J

.

sağlam,

ıl

. ,.

,

•

•

mak, lerk etmek MIS.; (b-i.

ko~mak;

bşi)

sürün-

(bşi) bırak­

ihmal etmek

••

MIS.; MIS. (b·j, bşı) serbest bırakmak; '.. (bşı) bırakmak.

elmek; (b-i,

terk etmek; (b-i.

bşi)

serbest,hür

bşı)

'

ihmal

bırakmak;

yWI [su) akmak; (JI .. .içjn~) akmak, dö-

.. -

422

~

külrnek;

<J' .. .e) girmek; hızı azalmnk, bit-

mek, tükenrnek; bir şey boyunca gitmek, ••

•

(~

mak, hareket etmek;

koş-

... arasında)

.,.

tL

~ ç.

~ .1 [sivri alet olarak} şiş; dar ve

uzun kılıç, meç; demir çatal;

,. J.:-
i.)~ bkz. .).J"'I;

kayarak gitmek, süzülmek; aceleyle gitmek. koşmak;

(muz. fiilden önce)

başlamak, ilk. kez • •

bş

yapmaya

harekete geçmek;

yapmak;

~L. kayıp, kaybolmuş, yitik; özgür, hür

..

rahat bırakılmış. serbest;

~~~

.-

~.

1~ ::::) ~ (bşi) çit ile çevirmek; t~

.

i =

,,-

[.~ ç. ~ ri' [.l.:-' çit; mania, engel

2[.

aynııp;

,

(... J ... ı.:.ı,.....,.-!: .. .hattında) akımı)

.. -

1:7" ;

.

yürümek,

yürüyüşe geçmek;

etmek, yolculuk yapmak; seyretmek;

S'b' ıırya;

."

başlamak, kıpırdamak;

harekete

vasıla

gitmek,

...ile

çalışmak;

seyahat

ile gitmek,

aynımak;

[tren)

... arasında; ... ,

gidip gelmek;

(ELK.

akmak; [makina vb.)

çalışmak, işle­

rnek; [iş] ilerlemek, yürümek;

<JI bşe) yönel-

yaklaşmak;

(saran. ihata eden); kalkan MEC.;

mek,

L.. ALEBKZ.,.

kulaktan kulağa dolaşmak, kullanılır olmak;

J~ Lg) puro MIS.;

(ı,}s-bşde

--

-.

i J 1>...0 i>.....' f'i>..... [ gı . ~ ç. .ft. '

--

.-

•

•

... •

(C:'"') CL.. ;(<::,.

.

sıgara

MIS.;

"1..>.,..-0) lsu1 akmak; [k"'. ••

metal vb.] erimek; _ (~, ~~) seyahaı

mak;

... 'r

bir tavır) içine girmek, takın-

..

(Js- bşde, .

[atasözü] dilden dile,

,

..

,.;-:-
ya da ... u ;,,-4.! .. .gereği ....e göre) davranmak: ~
c7" (nehri vb.i) akmaya bırakmak, akıtmak;

..4"-,)- .. -

(metali vb.i) eritmek, eriyik haline getirmek;

ı:l.

(yağı) eriıerek; (L.ıl (bşi) akıımak, akmasına

~i~erek i;i1~şmek; ~ ~L... ;, A.1J.., izlemiş

etmek, yolculuk yapmak;

dolaşmak, gönnek;

...

•

~~ ç.••:.;L yolculuk, seyahat; turizm;

,.

(~ç.

J j,'.~ bir aşağı bir yukan gitmek; JL.

uJ- turist; seyahat eden, yolculuk

yapan;

.

"

uJ-, (~yolculuk yapan, sehayat

..

çizgili, yol yol;

.-

_

..

1(~) tL. i ~, U~) yere. çamura batmak; eri mek;

J iyileşme yolunda olmnk.,

ii·

•

JL....

yaşamak;

hala unutulmamak, ölmemek,

-

•

._,. . --. . - - ... i.ı=-" iyi davranmnk.; y.ü J.s- JL..ı -

~ _

.

d

(bşi)

harekete geçirmek;

otomobili) sürmek, kullanmak:; çalıştınnak, işletmek; Uşi,

eden; turist; ~ sıvı;

.

'"'~Ji ~

... )

~L. ç.

.,

olduğu yol, uygulamış olduğu plan;

sebeb olmak; •

birinin izinde olmak, peşinden gitmek; JL.ı

(araba)'ı,

(makinayı)

görevi) yapmak,

yürütmek, idame ettirrnek, sürdürmek; (arabayı

vb.i) sünnek, kullanmak; (b-i,

göndermek, yollamak;

(bşı)

bşı)

döndürmek,

423 {çevrim boyunca] (elbise vbj) yol yol, çizgi

--

,

,

çizgi yapmak; ftL..(b-den) geri kalmamak.

(b-ile) beraber yürümek;

mek;

(bşin) peşine düş­

.'

'J

, i)~ ı..i~ -

davranmak;

(bşde)

geri kalmamak,

-

rnek; (b-nin) yoluna gitmek, ~kilde

davranmak;

(bşde)

peşine dUş­

hoşuna

gidecek

ittifak etmek, (b-

şartlara)

,._J,._

göndermek.

..

gezi, tur, seyahat, toplu yü-

kalkış. aynıış;

hareket; '!

•

0,

••

1 .!l, y.....Jı J ..,o:-l1 ~ gelenek göre,

J

c4

.

'.'

i)1...o , panzer

'.'

..

zırhlı

araba',

-

~yolculuk,

hareket

kalkış,

seyahat. tur;

aynıış; uzaklık,

.

ket, kalkış; mesafe,

yürüyüş ASK.;

mesafe;

. . . --

da; ~L ıJ yU lrafık kanunu;

..

--

~ç. )~ kayış

.,

[deri] kemer;

iiftL......intibak, uyum sağlama; )\....ıyürüyen, giden; yaya(n); çok bilinen. meşhur lözlü

. .r.--{y ..

mevsimlik. sezonluk işçiler

,

" ,

t~usam yağı.

,

.

hayat hikayesi; [çağ.] seferler; o.,r---l' veya ~,r.:JI o~, Hz. Muhammed'in (sav) hayat

hikayesi, siyrel;

" )l:-oısütekli, sık sık yolculuk yapan, hare· kel eden, hareket halinde olan; gezinen. dola-

MIS.;

.ile} yönlendirilen. kontrol edi·

mecburi [FELS. ~

davranış, hal,lavır; biyografi,

.-. '.

söz vb.]; bkz. ~ ; w..ı.-;.. ,

len; güdümlü; serbest olmayan, zorunlu,

döner düzen;

,

,

')\...ı

~~ hava alanlarında çantaların naklinde

o.. .~yürüyüş; gidiş;

...

-,

-,

orç· r ,

.

"

1~

'"

••

jet tepkimeli çalışma;

,

, -

yollarna; tahrik, ileri sür·

rnek, itme TEKN. 1 ~!.LL;.JI ~, jetli sürüş, , ,

.;s "LJ) ri J. amacını yerine

•<

,

••

"

getirmeye çalışırken. hedefine ul~ma yolun·

uzaklık;

~gönderme,

nek ile! yasalarla ters düşmernek uyum içinde

kullanılan

.'

JL....ç. ..;.IL gidilip gelinen yer. yol;

ilerleme; yol

alma; davranış, hal tavır; ~ bşin} peşinden

.'

•

ii.ı:--yolculuk. seyahat. tur, aynıış, hare·

ft""'yürüyüş,

olmak; ~

, .'

'Jl:-Jl ~\...ı sürücü, şöfor;

.,

gitme;

, •

~, i)~ kamyonet. nakJiye işi yapan araba;

yoııamak;

rüyüş;

'<-

ambulans', ~,;

adapte olmak; JL..I(bşl) çalışunnak. harekete bşı)

d

~JJ,) i)~ devriye arabası; J~~l i)"=--"

uyum saglamak. intibak etmek,

geçirmek, sürmek; (b-i,

.'

i f-ıı taksi; ~)~ ')l:-oı ıırhlı araba, panzer;

,

ile) samimi olmak. yakınlaşmak; (olaylara,

'

oJl...:-ç. ..:.ıl. araba, alomobil 1 i)'.

•• -

(b-ile) beraber yürümek; (bfin)

ı'

veya i)~ JJI;:,: günlük

?

<,

"J

şekilde

'

gazeteler;

yoluna gitmek, hoşuna gidecek

(b-nİn)

dönen, devri daim halinde olan; gezegen

şan;

;)r

karşıU];

tahin;

Fr.> sır . k; ,

LOS ' 'Ç. ..:.ıl.

"

_ ır'~ MIS. midilli; genç fare; -,-

. ):.:.-(Js- bşe) hakim olmak. kontrolu alUna

-, "

almak.

(Js-

ol,

b-nin) efendisil sahibi olmak; .- ,

(Js- bşı) zorla almak. elde etmek; --.J--;

..

~=

424 ~

••

•

H

(~

.

... de, üzerine) hakJm olma,

JL... .,

sıvı, akar, mayi; (ç. j;1.J"") [is.] sıvı;

.

•

~:HL- sıvılık, sıvı olma hali F1Z~

nüfuz; (,);- .. .de) kontrol; • • ~ hükümdar, efendi, sahip, hakimi-

30~ grena, lal taŞı;

,,_.

J:...ı ç.

-

••

-

ı:.;...

fr"l, J\:,..ol, ~\ kılıç;

J

. _. -

~

özellik; si ma, çehre, yüz ifadesi;

-.

• ..O. :;~ anlambilim, semantik D1LB. [yine ~ •

.. .IJ\~ banotu BüT. Hyoscyamus niger; -

.. , - _., '\:i),,>: .._ . İt.> sigorta ~ ",,,..J-I '\:i),,>:..,_~ •

•

•

(öl.;-ı) yangın (hayat) sigortası;

•

'""

i)~. ç.;ı.S::::... . sigara SUR.;

. , , .. "".ı"s::,.. . ..",ı"s::,..

'i' j bb <s.ro' ;

2~, ~,f.~, ~ ç. ~ alarnet, işaret,

ç. ..J~l sahil;

J~ cellat; i)' ı.a..... = i)' LL, . -

-

2u~ Seylan;

altında ıutan;

>,

~

~':I..ııı;

....... ",..," harfinin 1.1

......

•

,

\

Q'.

'Fr.> sinema [salonu] ~ t.:....l...P \ .

" J", 4.!W .. .i elde etmeyi istemek, .. .için

...J&-

"

.

ağzının suyu akmak, ...c içi gitmek;J:.-.-ı

.

.

akıcı

hale getinnek, eritrnek;

~.

J,-- ;

JL.oI =

,_"

. .L:-ı

_J"

ç. JJ::"" sel; akınt!; ~ rlf.r.-ı büyük, -~

";

,--

şiddetli, karşı konulmaz sel; ıS)! J:-JL ~ işi

mesele son haddine varmak, tahammül

edilmez olmak, çizmeyi •

ll:--

aşmak;

akınıı;

J~ akan, akar halde olan; [s. ve is.} sıvı; akıntı; akıcı; J~ ~ akıcı [yazı, üslub]; ~~ dere, çay; 0~ akış, akma, akıntı; koşma; sıvılaş­

ma; bel

.

J,....

soguk1uğu

TIP.;

ç. j,L... dere

yata~ı;

.

. .

Q -•

•

( ı.;.....\,.,p) sessiz film; (Jk'v) wW \

__

... Q'w

'

sesli film;

$ıvıya dönüşrnek; erirnek, ergirnek ~ JL..ı

akltmak,

.

.

1<..k-- )JL..ı i c..,k-o, u':J.:...ı) akmak; sıvı olmak,

(hşı)

'

l:.......ı $-L:....ı Sina-, • 'w

psikolojik;

o.

adı'

•

"

__

•

~ JlI.ı-JI ~ hidroi;k bilimi;

otorite, güç, hakimiyet; (~ ... de) mutlak

yeti

..

J.~

,

.'

..

tografik; film yıldızı, akıör~~ ~\J) film;

.. ,., Jl.f .

[s.l sinema, film ile ilgili, sinema·

y~

.

.

V"~~

.

Fr.> film oynatma makinası, film

makinası;

•• • "':-';:.....~ ,

.

Fr.> sinemaskop;

Yun.> kilise meclisi;

.'

,

..? "QUı cadde" kelimesi için kısaltma; ,

,

rL:ılmüe.

yy.";':' ç. ~W:ı şiddetli yağmur, sağanak;

):L:. T.> çadır; ambar, ardiye, depo;

rJPve

[cin.is.; tek.is. iUı) ç ol~, o~ koyun; , , "'

r..S" ~ uğursuz,

şanssızlık

geti-

,

.rj

~L;;.

",

ren, meşum; felaket habercisi; lanetli, melun;

J

,

,

L;.J kötümserlik;

,,

,

,.

.. rJ.P

rp ç. ~L:...o

uğursuz, felakeı

~cıjren, meşum; şansız, köıü şanslı; ~ ::JJ.s.

ı)IJ)~ı..:. fıskiye; şadırvan;

'

U""'\.::ı şasi;

- i-

__ •• •• 0,0 ciUı J...."1':"'1 bir şeyin kökünü kazı+

~

";L:. kök

. .).fL>

..

,

..

,.

ve .)~ ç. .;.,.5'>-" T.> çekiç; ~ -,,' ,

-"

iJu ç. iJ J~ iş, husus. mesele, konu; ahval,

durum(lar), hal,

şerait; yapı,

karakter, özellik.

nitelik, değerlilik,

ktymeı. ehemmiyeı,

önem;

,

JL;;. ç.

ı)~ şa1, omuz atkısı;

mertebe, mevki, riiıbe,

~G ç. ..:.ıL Fr.> [plaj] kabin; [atış] kabin; ~L:ı

kölÜmser;

,

.).fL> çekiç balığı ZOO.;

.

•

~\...;.:.. i •

mak, yok etmek;

uAursuz sayı;

=>

.,

rıW:..J

V

kabul etmek; ceği

veya Y bşi) uğursuı saymak.

V

veya y

bşden)

kehanetinde bulunmak;

batıl • •

bi olmak; kötümser olmak; uğursuzluk a1ameti

felaket gele-

itikat sahi• ••

~L:....ıl (y bş,)

saymak; (Y ..sebebi ile)

falası

geleceği

t;

kehanetinrle bulunmak; •

.. ..J L-U . . kuzeye ve

rL:JI veya rWJ1 Kuzey, Kuzey bölgesi. Suriye; Şam şehri; ~

• •

kemiklerinin eklem yerleri; ç ü J~

gözyaşı

,

,

'

kında, hususunda,

[Allah (cc)

'·1· .-

ile ilgili olarak; A.iU j;!için

kullanılan

ifade] O'nun şam çok yücedir.; j;!- 411\ Jü •

A"iL.:ı

.. . . .

Allah (celle şa'nuhu) teala, şam çok

,

~

--

.

yücedir, buyurdu ki; ~~iH uJ~1 i)ljJ -, .

-

~

Sosyal Yardım Bakanlığı; ~ )Ij.\ uJ..,;...:J1 , , Lo

-

dış işleri; ,uI,.,;J\ J~ müe. ,uL.:J\ ı.:.ı'~ sorumlu!

güneye; ı,fU

t.

..

[na 'tl Suriye... , Suriye ile ilgili,

Suriye'ye ait; (ç. ıJj-. rl~) Suriyeli [is.];

ı.'

••

~L;,

--

,.

kişiler, ekabir; sorumlular, i~1 u J~ dün•

yalık işler; uWJ\ ~ çok mühim, hayati;

[is. ve s.] Suriyeli;

"

u~ursuzluk, şanssızlık;

-

mesul; .uW..llYJI veya ,u~l JJ~ nüfuzlu H

a1amet;

.- "

anıldığında tazim

lO'

.'r;';'.

"

kanallan; ... uL:ı ...gibi, ...olarak.;

... ,uL.:..ı, {mud. kuL.] ...e gelince, ... hak-

"i

felaket

prestij; ka-

saygınlık,

[uAursuzluk]

•

-

-

i.

•

~WJL J~ önemli, mühim; ~L.:J1 t,~) yüksek mevki sahibi; ESK. 11JN. Beyailesinin ilyeleri-

426

..

.

var, daha onunla paylaşılacak: kozumuz var;

nin lakabı .. u~, ~L..,ı, sorumlu, mesul

,.

...

'

1-

'

. .

kişiler, ekabir; uJj~~ i~ ~ masla·

nnı

.

."

)"

yapmaya gitmek; 4.iU ~i ıJ.,rAilişini : ·1·

_ ••

_.

hatgUzar, setir vekili DIPL; CıÜ ~ ~u

yapmak için gitmek; lf.iUo ~ ~ [kadın]

· .. uW onun durumu upkı

makyaj yapmak, 4.i~ J..-I kendini ihmal

-. -

.

o ••

••

ayru ... ın durumu gibidir; 4.iU ıı. .

, -I

ınki gibidir,

"I'

'l'

etmek; 4.i~ ~.) bu onun adeli. huyudur; , ·"1 - - - . ~L.) 4.iU l.i.a O hep böyle yapar. bu onun

J.':-) bu .

•

•

.

•.

• • '.'

huyudur; ... ıl4.iUı ... da yaptığı gibi; 4.iUo

istersen!, istediğin gibi olsun!, sen

· .. ~ ~ ... yapan insanlara davrandığı gibi;

ı.!.bUı sen bilirsin! nasıl istersen!; ~ , t

••

•

•

•••••

. li; ...

•

ışte

.JI' o sorumlu, mesuldur; ~~ ,~

...

ona

.

bu senin ilzerine vazife

bu

••

J

4.i~

yakışmaz,

... yapmak

uymaz; ... e yaramaz....e 'f'_f

kişi

ol

•

•

önemli biridir, önemli bir

adamdır; • i.

• ~i;.

bu ,~dam da bir şeyler var!;.

kanşıyarsun!,

değil!;

••

•

evet, söyle bakalım ne oldu!; ıı. ) ~Uı lt "l'

•

fayda getirmez. etmez; liW J':' )11.l....fJ

" • • '1- •

•

1-'

'1-

onun durumu bu!; ~Uı lt ne oldu sana!

sana ne oluyor! sen ne diye

... yapmak onun adetidir,

•

işi. görevidir; ... ı:JL ~Uo ~ ~

.,

.

••

• -

i1gilenmemek, b-i kendi haline bırakmak-,

·

.

·.. yapmak onun huyudur; ... yapmak onun

sine izin vermek, gitmeye bırakmak; h-ile

pU

).

ı:J\ 4.iWı ~

4.iUı J ~.i b-i yalnız bırakmak, b-nin gitme-

.. J

• ••

••• • • . .. ~Uı ~ ı:JlS' ... adeliydi, ... i huy edinmiş~

••

bilirsin!; J\-;ı J~:J beni yalnız bırak!; •• i-

• '1-

J :.t.1;U,

"l"

~i nasıl

.....:

", - . .

••

~

durumda bulunan biri...; ~Wı veya) ..:...il

•

••

~Uo ~ ~.) bir işi için gilmek. bazı işle-

kişi; ~L:JI yL.. pl sorumlu ldşiler; nüfuz

sahibi

•- •

J~

oJ~ [garipsenen, acayip bulunan, veya bek~

•

l-

~~' [bu durumda] o ne yapmalı?; ı;G ı..:.

lenmeyen

şeyler

~.) Jne yapmam gerekiyor. ne yapmalı~

ir, lafzen:

Allah'ın yarattıklannda çeşit çeşit

yız?; L~ J ~ pG ~1 senin ile ilgisi ne

şeyler

-

-

" i

•

,.

bunun; ~.) ~ ı)~ ...ı buna, bu işe o da katıldı,

[olumsuz anlam var ise] bu

işe

oL;.

•

~.)

.;.ıl,.. ol".;, şah mat [satranç];

J\A1..;, şahlara layık; ~~L;. i;l~l Padişah

- ... J oW J ~

~.) bu benim işim değil, bu benim üzerime • i·

buyruğu

- _" i

•

_

~ ~ LL; ."..-;-' ı:JL.;ı..ı ı; daha onunla işim

bitme-di. daha onunla görülecek

hesabım

(Osm.

zamanında];

••

•

""İ,;, ç.·~I.' • .....:- .T"" ş ahin ZOO,. •

.J

)_

(Ji,;,) "ı,;, {Ji,;,) (b·i) yanıla, koş"da geçmek,

•

vazife değil, bu beni ilgilendirmiyar; ı)w;, "i

•

•

onun bir dahili yok; [olumsuz anlam var ise] ~.

"t ol;. kestane

ağacı BOT~

o da

J .u bu işe o katılmadı, bu hususta

. ?u .ışte onun parmağı yok;

söylen~

var]" bu dünyada olmayacak şey yok!;

şah, padişah; şah [satranç]; J,

kanştı. bu işte onun da parmağı var; ~t:. 'ı

•

ile karşılaşıldığında

yenmek;

•

Jw, zirve, tepe; hedef, gaye amaç' JL;.ı1 •

ulaşılması,

elde edilmesi zor

olanı

~ •

hedene-

427 :ı ~• .-\gençlik, genç olma hali; :ı .• ; ''ıı

yen, gözü yukarda; tamahkar. muhteris, hırs•• i-

.--

J oJUı & ...de b-e yetişmek, ...de , . ... onun kadar olmak; ~\ J~i & isteğini

lı; ...

gençlik, [top.is.ı, gençler,

----~ı.;.ç. U~, Ioo:"~, :ı .. ';ı (s. ve is.] genç, .,

'.~

elde etmek; •• ••

deli){Jınlı; •

~w.ç. ~r.,~l~, ~~ genç kız; ,.

)..,,:.) T (çevirme]> döner (yiye·

L.)JUı(yioe ı.. •

•

cek] SUR.;

J-

,

,

.

. JL;. ç ı.?''':' 1lJN. çavuş; usta, mahir, becerikli kişi;

bekçi;

lŞw,çay;

~; (~~, A.

':ı.) genç olmak. delikanlı 01-

LO

,

;'a!"

. '

mak; ~u, i (y~, '-;._ ';ı) [at] şahlanmak; .,'

ı'.

'-(100:" ... e) yapışmak,

-u

.,

~ç. U~ [KNŞ. ı.::

yak,

[savaş. yangın] çıkmak. patlak vermek ~ .' u (~, Y~) (ateş) yakmak. (ateşı) tutuş-

. " .. turmak' y~' ıJI~ ,.. ';. savaş Çıkmak!

~#L ~ ~ büyümek. ço-

-,

i' . '··yapışan; asılı duran, tutunarı; inat-

çı;

2 ~ dereotu, yabanur.ık [börek otu, darak otu,

dor olu. hadimala. hezertere, hukar,

cuk olmak, büyümernek;

graveolens;

. ~(~ kodlna) "

bir kodm için)

J'!'

iyapışkanlık; tutunma; inatçıhk;

samit/ tarak otu, tarhana otu]

~ •• ~

Jo!I ve MIS.

.

cukluktan çıkmak; [olumsuz. ifade) hali ço-

iltifana bulunmak; '.

ı-

çıyan;

i· ".-..

•

..

. ""

._

Aj jJ' ı bir örümcek türü; örümcek; ESK. kıru-

şaha kalkmak; ~i (y~) [ateş) tutuşmak;

patlak ve~ek;

. » ve

,

tutunmak. sıkıca sarılmak;__ _.

.

--'

.-

~dereotu, yabantırak BOT'; t,' .

~JL;ıçavuş ASK.. MIS.;

,

~~tutuşmuş, yanan; güzel;

"

BQT.

sakal/

Anethum

,,_.-

~,~ç. c.~' c.~' açıkçagörülemeyen,

şiir yaıınak; aşk şarkılan söylemek; yamnak.

net olmayan şekil. görüntü, tayf, siluet; hayal,

tuıuşmak;

aldanış;

~(= -yG) genç adam, delikanlı;

hayalet; kabus;

.. ~ u, i~) (bşj) kanşlamak, karış ile ölçmek;

..

~şap;

~ ~ .';, 11"; el ile hareket yapmak, konuşurken

•. ';,(=~Uı)gençkadın/kız.;

elini kolunu hareket ettinnek;

,

.

,

_.-

r'ç. )1.,:.1 kanı ,

~~gençlik, genç olma; gençler, deli-

.-

j

~

bir kanş toprak;

t.\~~ ~i~~ J.~ '.," ; G.~"" (-~ ;;) ~:ili b·i, bş;

!canlılar' ~~i ~~gençleştinne; •

\~ i~ kanı karıı.

. .' . milim milim; rf "ll r

;;. ':. sap;

-.

,._.,

•

;ı~genç;

aynen izlemek, her şeyi ile b·e. bşe tabi oL-

~~ çıkma, patlak venne [savaşı;

mak., uymak. benzemek, b-i taklit etmek;

..

.

,

~~kaval;

2

~-

--

)r.!'ç. r-<ı":' ırampet; •

428

..

'. doyurma, doldurma; memnun eı· t ~\

" . Li): ., ve i)y.Uı MIS. sis. duman, pas; .. ••, ıJ r (bıi) parçalamak. parçalarn ayırmak;

rnek, karşılarna, giderme

..,

~.,

A.i ~ cep harçlığı; ••

.., i

i~

•

vb.i);

~ , ~ (y ...e) doymuş, doyma nokol

••

~.,

,

·ç.~~terı;

tasına gelmiş; (y ile) dolu ~4*4 t. ~ .

(J ,..~) tutunmak, aşılınak;

elektrik yüklü;

I'k

t.

•

ı J. ';. o CJ~\) (hayvan] azmak, kızışmak, şehveli

"Jı,~> Şubat ayı SUR., IR-, LOB., ORD.; J j, ~ bir

t;"

[açlık

balık türü ZOQ.;

artmak;

•• • a (~, tl,;)(bşi ya da

açiıAını gidermek;

(ıJl bş

ile ya da

...den)

bıkmak,

ile ya da

bş

J .. ile) dayunnak,

(r:;- ... ile,bş ile) doymak; bş

ile) dolu olmak;

.,

usanmak; ~ (b·;,

ile) doyurmak; (b-nin

0-'

y

bş

açllğım)

.

J,.>

şeh,eı;

J. >,

şehvedi, kızgın, azmış, azgın;

2~ T.> çubuk;

.. ı~ j(~) (bşı) bbe ağ gibi geçirmek, kenel. --

,

lemek, «
.

parmaklarını kenel-

';.

veya ıI ...e)

gidermek, (b-nin isteğini, ihtiyacını) karşı la• • mak; (bşi. y elektrik ile) yüklemek; ~L

ledi.:.;

(b·i, Y b·ile) doyurmak; (b-nin ihli)'QCI"',

bbe geçirmek; ıığ ile işlemek; "

isteğini) karşılamak,

bağlanmak, ağ

noktasına

getirmek [örn.

çayı şekere;

boyaya,

gidermek;

Yelekırik ile)

(bşi)

doyma

tahtayı vemiğe.

iyice yedirmek);

yüklemek;

.,

(bşe)

(bşi,

iyice girmek,

içine dalmak; ~, [ediL] (y, ..ile) tamamen,

.. iyice dolmak; ~ ... J r~i ~i ... de ... ..

lafsilata,

ayrıntıya

.. .

girmek, detaya inmek,

...

,.

(bşi, y

••

•

bağlamak,

kenel-

••

lemek; ~(bşjveya ~bşler;) karışunnak,

,

gibi

birleşrnek;

~ i bbe

i.

kenetlenmek;

kanşmak, kannakanşık hale gelmek; ~WJ

bbe

bağlanmak, ağ

gibi

..

birleşmek,bbe geç-

rnek; kanşmak; ..t.ı.~ >,1 birbirine bağlanmak, ağ

birleşrnek, kenetlenrnek;

(dallar] bbe

girmek, [eller] kenedenmek;

karışmak,

gibi

çapraşmak; (~

... e)

karışmak, bulaşmak,

..

(y ya da C- b-ile)

.. . hakkında uzun uzadıya konuşmak; ~1

katılmak, adı karışmak;

4~ b-i iyice! adam akıllı dövmek, patak.1a-

kavga! dövüş etmek; [durum, olay, mesele]

mak;

"

~

(y ... e) doymak; (y ... ile) dol-

mak, dolu olmak; (y ,.,jle) yüklenmek ELK.;

karmaşık bir

hal almak, içinden çıkılmaz ol-

mak; (y ... ile)

birleşrnek, büıünleşmek,

&' doyma; dolma;

kanŞlP birleşrnek; [gözler, bakışları karşılaş-

• ~

mak [göz göze gelmek];

.~~

bir söze kaulmak, bir

tartışmaya

.

•

't:: doyuran, açlığı gideren şey;

~ doyma noktasına gelme KiM.;

.,

~ bir kez doldunna;

...

ıJ~ müe, ~ ç. r..r~, t~ ıok; dolu;

••

katılmak; y.r •

girmek;

•

•••

.',.

J ı!.1: •. ~ girmek,

J ı.0. - ':ıl bir harbe/ savaşa •

429 ..

,

.

-.

~ç.I!J. ';ı, ~~. ~~ ağ; örme, •

dokuma [ağı; tuzak;

.'

::j~.s:ı .. •

•

. .--

'l ~<. '>

telsiz

çevrimi! ağı; ~ ağ gibi, ağsı; retina, ağıabaka ile ilgili; çevrim,

ağ

(şeklindeki

. t.J. ~ .ç.

1!.J.ıw... çengel;

..

•

•

tokası, fırkete

toka, kopça; saç

JJYI..!J.·· ataş;

•

~l(b-e bşe)

ve saire.;

....

';ıl

..

bşi)

L.. J ve benzerleri;

bşı)

rnek.; (y b·i,

kopyası

taklit etmek,

ol-

mak; "-ı\..lJbbe benzemek, benzeşmek; müp-

heml

kapalı

olmak; net!

açık

olmamak;

.. . hakkında) (ı)

şüphe

etmek, emin olmamak;

.. .hakkında) zan/ şüphesi

olmak! besle-

(Js- b-den) şüphelenrnek; ,

-- . J . . : . .~

rnek;

• .11.~ >'I(J ... e) kaUlma, karışma, bulaş-

•• ~ 'il işin içinden çıkamamak mesele. konu

kannaşıkhk, anlaşılmazhk; (~

dövüş,

kavga; ('":"' ile)

ile)

~.

• >

'örülmüş,

örgü vb. gibi

birşey

yç. o~' benzerlik; imaj; benzer; [mud.

. , i.ftf': Y . .

.-

örgü işi; (ç. ..:.ıl_) (ağ, ile örtülü)

J1:ı.ı' yan gÖıg;; ~(~ibenzerleri; ,I ~& ~ .,-j

-

kapı

veya

.-

-

.... .-

ve onlar gibiler, böyle insanlar; jJf

pencere; •• • ol.l: > ·[adı) kanşan, bulaşan; kaulan; ka-

•

••

•

-

o

•

•

.t.,l.- > ·örgü, örgü işi; sık, [çalı veya dal-

diği

içinJ; •

- o"

ii!. ~'ç, ..:.ı~ şüphe; un; müphemlik.

larla) örtülü; " ~T.>çubuk;

belirsizlik, kapalılık; safsala,

-

• J.."ıc-,ı. b·e) bakmak, gözeımek; _o

faydasız tartış-

...

. ~ ma; ..:.ı~1 JJ; veya ..:.ı~1 y~l zan·

3 ~"";'AU".BKZ.;

o

•

J

yç. o~l =y LL; pirinç (altına benze-

nşık;

J.."=>

~

....IJ neredeyse tamamen aynı şekilde; _.

•••

... . ikizkenar

ku!.] ... i andınr, ... a benzer, ... imsi, yan ... yanmada; ....J ~l ~ • " yamuk GEO.; ~J ~ yarı resmi DIP!...; Y

meydana gelmeme; >

garip gelmek, meseledenşüphelenmek;

münakaşa; çatışma;

.. -,JLJlI J .ı~)'ı r.c; [,avaşda] çatışma

~.-

_o~

_._

hlar şüpheliler; ~L ı,;:...N şüpheli. zanlı;

•

~ç. J~i aslan yavrusu;

Y=>

_..

. ..

benzemek, (b-i.,

~, ~;kanşıkJık, anlaşılmazlık;

ma;

2

•

. . : "Ibirbirine benzemek, benzeşmek; (ı)

.-

-,

gişe

. - ., Jr'.",-.ıı ~~ vilrin, ca-

alet, sistem vb.); pencere;

mekan;

~i "-lı..:. ı.. J ve benzerleri,

... • i( Y .. . ile) benzerlik gösterme, benze·

~~ örme, örgü işi; ızgara

(postahane vb.de];

bşı) andırmak; ., .

. . --. ..

•

~retina.ağtabaka;

.!JYç.

b·den) emin

olmamak; "-ıW(b-e. bşe) benzemek. (b-i,

andırınak; t ~;

ile ilgili;

(J&

lenmek, şüpheci olmak,

ıJ~pirinç [madeni alaşım);

,.

Y(bşi, bşe

•

ya da '":"'

bşe)

benzetmek•

. ' benzer yapmak; yt,}&- .. .hakkında) şüphe-

~ç. o~ ('":"' ."e) benzer, benzeyen,

... andıran 1 J.r~ "ılı ~ ikizkenar yamuk -

•

••

430

,

,

.

GEO.; ~)~ ~ yarı resmi dipı,;

... -JA. ...e daha çok benziyor;

yı

daha çok benzeyen. andıran (1.1 ... e)

, ... "":" ~L . 4.!L;.. benzerlikler;

••.

ıe

~;

darmada~n;

~

türlü 1 i

e

· ,. ı:,ı\;..;;ı

teşbih;

ç. ..;.ıL benzerlik;

....LJ.:i benzerlik;

kapalılık,

:\'e',:

şUbhe.

etme;

OJ. ~ • şüpheli, zanlı; şüphe uyandıran;

....w...

dile düşmüş;

sanık.

zanh

r' J .: ". şüphelenilen, t.

~ •.- ... ya da ~

.-

kında kendisinden şüphelenilen ....den sanık;

-- .

1.:-:0. uç; ~ o~ ı:.r-, jib-i zayıflatmak; i~ ç. ..:.ıl~ uç; iğne;

~ iJ~ arnlannda dağlar

i dağıtma,

~

(..:...;ı, ..;..ı\;:,;,.

_~ "i) dağılmalc, saçıımak;

LO

. J,P.

.

a.; ç.

(kalabalığı. grubıı, ••• •

bozmak' ~ ei'

':.

dağıtmak. birliğini

hp)

<

•

ı.:..,;, topluluklannı dağıt-

,.

mak. birliklerini bozmak; ~

•••

••

bozulmak; ~

•

i" el' :ı.,

dalitmak; = ,••

';ı

;,e

..

~

•

••

\e

-

(kalabalığı)

••••••

';,

= t' eı. ';ı ı.:,...';ı ;

dalıımak, saçıımak,

'j

r-

p

saçma; yarma, çatlatma;

.)lU filiz, fidan;

ç. ~u.. fidanhk;

.

,

'

eımek, (b-ı)

yennek,

,

yana dalılmış; ç ..:.ıbl türlü türlü, çeşit çeşit. (ı:r- ... in) dağınık parçalan;

..:Jl:.,';ı dağLımış. saçılmış;

kötülemek;~1,.;.:;: karşı­

küfretmek, birbirine sövmek,

lıklı

~

atışmak;

sövme, küfretme;

,

r~

~

çok söven, küfreden. alu bozuk; arsız;

sövülen, kendisine küfredilen;

..

• ': .,/ ç. ~\:.:.ı küfılr. kötü söz, iftira;

• WL,:.,. küfretme. sövme;

--

(p) l:.,';ı

.. u (p)

kışı (y bir yerde)

••

geçinnek;

• •

kış uykusuna yatmak: ~ = ~ ; yağmur yağmak;

r

<.

kışı (y

bir yerde) geçinnek.

.. . ç.•,: ';ı\ 'r.F!' kış; yalmur mevsimi;

uykusuna yatmak;

,

..

..

u , i ~) vefU (b-e) sövmek, küflir

kuş

ç. ..:.ı\:.:.ı\ dağılmış, saçtimış, dört bir

pek çok;

farklılar!;

,

,

~L

kadar

i (fideyi) dikmek. ekmek;

küstah, terbiyesiz,

.

-.

.'

•

••

,

4:i ~: "•... hak·

şüpheli; sanık, zanh; ... y

•

yada ~ ı...ı:,ı\;..;;ı ve

._• •

. .o

i

_,.

,.

ylrtmak;

benzer;

-"

~

.,

iJl:.,';ı

• •••

i·

kişi;

..:.ılf'~ müteşabih ayetler;

.

kadar fark var!;

2..:..ılp asit sittik tuzu;

zan;

adı çıkmış.

ne kadar da farklılar! •

j:...; ; (bı') kesip koparmak. yırtıp almak; (bıi)

şüphecilik, şüphe

benzerlik;

~

fark var!, ne kadar da

müphemlik,

anlaşılmazlık, ayırdederneme;

o~'

••

".:

. . . J ...

(y . o.e) kendini benzeline, taklit;

,

ç ~ değişik. çeşit çeşit, türlü

••••

•

>

"

,

aralarında dağlar

•

benzetme; kinaye,

~w....

"

~ aynımış. dağılmış. saçılmış,

ç.

__ ';,

J.l••,/

·

,

.. . .. ~ ç. ..:..ıu..loşlık, kışın geçirildili yer; ı.Sp

[na't]

kış ... , kış

ile ilgi";

•

..:.ıl,..;. kışlık. kış

•

ile ilgili;

431

.,

ı? kışlık. kışın geçirildiği <

~

-

.... _: ';."in çoğul u bkz.

•

•

~

II ,

•

-

~

, '

~

yer;

,

f ' '. ağaçlıklı, onnaohk;

;

•

i~) (bşi ko/atasım)

yarmak, çatlat-

mak, kmnak;

. uC'.

~

'!'

helak elmek;

~)ve'. ~

(bşe)

-~ u (4&.~) cesur, yigit, atılgan, cesaretli

-,

.

olmak;~ (b-i,

bajdaki yank. çatlak;

-

2ıJI~ telatin, sahtiyan, sıgır derisi; ,

.-

~ ç. ı:,~

agaç resimli/ süslemeli [elbise];

';, (b-i) yok etmek,

sert bir şekilde karşı çık­

dirrnek, YÜfeklendinnek; (b-i, bşı) mek, (b-e,

,.

~

rnek. üzmek, hüzünlendinnek; • ":- ~ yok etme, helak elme;

gibi davranmak;

. ~

üzüntü; hüzün, tasa;

'":"'~

ç. '.

t~ ç.~, u

--

, ,

ortaya

• 'ı' ':ı cesur, yiğit.

l • ,:"..:.ı

ç. müe., ~\.:ıı-..':ı,

t~ cesurn; çıkmak,

..

.

-

-"

. u-. .

t~"!""';;' ç. '"~,

~..;. elbise askısı;

[rahatsızlık]

ı

aulgan, gözü pek:; kahraman;

(~) almak, vuku bulmak. ortaya çık-

mak;

cesur olmak; cesaret kazanmak; cesur

.

Y~ 'eç. ~~1t; • • II

destekle~

destek olmak, arka Çıkınak;

bşe)

mak. eleştirrnek; ~L (b-ı) kederlendir-

~

J&- ... e wl') cesaretlen-

zuhur el-

~~ cesaret, cesurluk, yigitlik, gözü-

peklik,

atılganlık; •••

'i mue. .. '" w...> . cesur ~LI;

rnek; ~Wı (b-ile veya ~ b-ile) tartıŞmak,

~

münakaşa

t. 'ı' ., ~ ... e karşı) cesaretlendinne,

..

etmek; .r:-L:.;ve ~lbb ile tar-

ıışmak, münakaşa etmek, (~

••

ı<J""'lI";

ile)

tartışmak;

••

Jr l : ı:,. .),.iP harfleri; •

~

••

i 'iğ tek.1S."o] ç. )-':' d a aç;

'[" ~ cın.ls.;

.,

yüreklendirrne; destekleme, destek olma;

•

•

•

••

•

i ~ ç. )W'. ~L ağaç; çalı 1 i r~ ...

. :11 soyağacı. şecere;

. - .. verein, kumru) ötınelc ~ u (~, u~)

~ ç. ı:.1~ kötü arXad~; ~

..:.ıl_ çalı;

gün

•• •

p-;.! müe. ı.'~ ormanhk, agaçhk; ~onnanlaştınna, ağaç

)~ •

~

dikme;

..

ç. u y:c.:.;"

. . 1 uy:c.:.;,

ginlik,

)~ (tahta) sürgü;

•

[gü~

tasalandınnak;

~ve~'=~;

~ onnanlık, ağaçhk;

.. , i ç.

üzülmek, ıasalanmak, kederlenrnek;

(b-i) üzmek, kederlendinnek,

...

endişe;

-. -

u\.:ıı-,.:;ı\

keder, tasa, tedir

4

...veya uy:r.-::.

üzüntü, hüzün; ince dal, sür-

-

~.ıJ..\

.

... söz sözü, laf lafı

-.

,

J~ ~.ıJ..'

.

.-

açarmış;

(~ve ~) ~ u ~) (b-i) üzmek, 13sa-

•

•

kavga; münakaşa, tartışma;

landınnak. endişelendinnek; ~ a~)

dövüş; münaka.şa;

üzülmek, tasalanmak, endişelenmek; ~

•

Ô?w... kavga,

4

tekleyen, destek olan, arka çıkan, taraftar; ~a

çalılık;

•• cesaretlendirici, cesaret veren; des

,

432 şekilde;

(b-e) tesir, elki eımek; ~\ (b-i) tasalan-

~u,a(",,:",~)ve

dınnak, endişelendinnek;

, .

,

•

ls"':'

'-:. boAazl

tıkayan

müş

nesne;

•

,

{melodi, şarkı];

.

.

i (~) cimri! eli sıkı! pimi

Il,

olmak veya cimrilik, pinrilik yapmak;

b·e, ",:",veya

..ı.".,...;. a (

(Js-

J&- bşı) kısıtlamak, az vermek,

CJ& veya y

,

cL.;.cimri olmak: (y b-den, mak; (y b-e. •

•

kısa.lmak;

•

~i aıpacık. it dirse~i

•

' "

i, veya",,:", ",de veya,)&- ... e karşı) ~

cimri, pinti, nan;

elisıkı; kıı,

nadir, seyrek bulu-

tJS- ...de) tamahkar, hırslı, açgözlü;

.

·,

.. J

~~1 r~~l kurakjık mevsimi; .' , . ~L.:..o: ~~ k-~ 'J bu inkar edile-

.

.

mez, şüphe gölürmez. itiraz kabul etmez; ~ • •• < •

•

.. ,IJI ~L:.".. .,.dı~ında şüphe yoktur. ft; <

~\

-

,.

TIP';

;~~ dilencilik, dilenme;

.".

-,

~, ö~ bileAi taşı; < :

•

~~ ~ (bıi) is ile karartmak KNŞ,;

.,

~is KNŞ';

, ,

"

~ç. c~ ,ı...,..",,:,ı, s-Wl ç. müe.

~

(b-den) dilen-

))~Ç, ~~ karatavuk ZOO.;

hırslı, açgözlü; kıtlık; nadirlik, az bulunma;

· . '1>..;'

artınnak, ilerleımek;

••

Js- bşı) sakın-

~cimrilik, pintilik, e!isıkılık; tamahkar, I'

kullanmak, [kulla-

,H..:-"':' [ısrarla isıeyen} dilenci;

Js- bşi) vermemek; -

ışık];

mek, sadaka islemek;

... de. için) hırslı, ta-

mahkar. açgözlü olmak; azalmak,

parlak olmayan [örn.

(uka)'ı, kUlIVeti) iş!eunek,

(J&-b-i, y veya~ bşde) tasarrufa yönlen-

dirmek;

zayıf düş­

• • i ~) (bşi) bilernek keskinleştirmek;

narak}

~hüzünlü. dokunaklı;

, - . ~(~)

bitkin. hastalıklan

zayıf,

gibi;

•

~ üzüntülü. tasah, mahzun; kaygılı, endişeli; dokunaklı. hiIzlinIü

bitkin görünmek;

mat, donuk. soluk [renk];

~ etkilenme, heyecanlanma;

·

solgunl soluk! benzi aımış!

.

atmış, sararmış;

y:...::. üzüntütü, tasalı, üzgün, mahzun; •

~ ~'u(",,:",~)ve

~L;.,ç. ~I~solgun, sararmış, benzi

hUzUnlU, dokunaklı [şarkı, melodi vb.);

Go.....-:.ı . ve

i.

.,

~~solgunluk. sararmışlık;

...~ üzüntü, tasa; endişe. kaygı; heyecan;

•

':ı/edil.]

sarannış! hastaı

endişeli;

ı.Ş

•

,~

.~müe. ~ ilzilntillil, tasa1l, malızun.

,

"

"",

J

• • 'J itiraz kabul etmeıJ etmeyecek

~ isli, • •

•

.

karaya bulanmış; şanssız

SUR.;

i

.k.:-....::ı a (~) (,.den) uzak olmak, [yerı uzakta

kalmak, uzak düşmek; (kibrit) yakmak. çakmak; [gemi] karaya otunnak;

yakacağı

mayıp, işlememek, çalışmamak; mil karaya oturmak; (gemi)'ı)

W

kıyıya

kal[ge-

çekmek;

yakılsızlıkıan işlememek, çalışmamak; •

;;.b.,.,;, ç. ..:.ıL [üniformadaki] şerit;

;ij,~ç . ..:.ıL kibriı SUR.;

. ,. , ~kib' _ nlsUR.;

~L;., uzak, ırak, öıede; karaya oıunnuş;

.

433

.

. -~ u (4t~) şişrnan, raııı olmak; ~ (bii)

•

bL.:.. ç . ~t

yağlarnak, yaga

•

i'""""' ç. rJ

.......

ya~(ı); donyağı; •

.,

. . kulak memesi; vi'J"J1

•

" •

LL;

...

•

rJI batarya şarjörü, akım yükleyici, batar·

ı-S'

•

•

~::i • ~ .,

yermanıan BQT.; .:r.:ıJI ; ~ göz küresi; • ~ yağlı, et yağı gibi, yağ ile ilgili;

ya

şarj tertibatı;

bt..:.ı ç. ~r. kamyon;

,

.

ı)~ yüklü, dolu [özLgemi]; dolu, yük· •

••

•

lü, şarj edilmiş ELK.; ~I.i~ yük, kargo;

-.. .

~ etli [meyva];

J~ (bıi) is ile karartmak KNŞ.;

~ şişrnan, yağlı;

)~ kararayuk zoo. Turdus menıla;

~ ç. ~w.. yağdanıık;

)~ is, kara;

•

(';~

•

·;(makine)

(makine)

••

••

yağlarna;' (f .... ~; ~j

•

•

~ sidik, çiş;

t \;".> fi;

~ şişmanlık, yağlılık;

,.,

· , etli [meyva];

~ u,

~

• • ~ a(~) (bıi, '-:" ... ift!) doldunnak, yükle(malları)

göndennek. sevk elmek;

'-:" elektrik ile) yüklemek;

(b-ı)

(bşi.

kovmak, der

münakaşa etmek. tanış­

durmak, yüklemek; ıJ""WJ bbden hoşlanına­ tartışmak, münakaşa •

••

•

a (' . .;...,;,) akmak, (öz!. süt, kan];

..

~ kötü bir şekilde, alelaeele yazmak;

"'

_.

,'

)~. i)~ ç. .r.i~ büyük, altı düz mavna.,

salapurya; alu düz sandaı; ~i~) honıldamak. hınldamak; kişne-

mak, kavga eımek; ~1 (bii '-:" .. .ile) dol·

mak;

•

•

•

elmek; ı.:f'"w (b-den) hoşlanınamak, (bŞI)

sevmemek; (b-ile)

.

• . ~pisuvar; "

~ yağlı, şişman;

mek;

•

~ u (~) işernek, çişini yapmak;

yağ(ı);

,

rnek; •

anınnak;

•

. ç.

~ şıkırdarnak, şakırdamak Ipara, silah];

-

~ zırıldakl;

etmek;

. .

..,ı-::J~ çıngırdak [zır zıT,

oyuncak; dam penceresi;

, ,

~ yükleme, doldurma; gönderme.

~ a (d' ~) yükselrnek. yukan doğru

) J't

ağrnak; [yıldız] doğmak; (J b-e) görünmek;

,

nakletme, sevketme; kargo, yük;

.

ihtilaf;

••••

;j.~ domalan,

,..

çe-

~L:.o yüklü, dolu (öz!. gemil;

meyva eti;

~ [tek.is.] yağ parçası

ıJ~~1

kişme.

bulamak.; •••• • ~ J ~ ; içyağ; [gres]

11'; tartışma, münakaşa,

,

rj" ~ il konşimento, taşıma

'.

..

senedi, hamule

-senedi; ~i LL:-- kamyon, nakliye aracı; _. ..

-- . .


[gözünü bakışlanm]

~ ç. ~~ kargo, yük; yük ELK';

gitmek; (Jl b-nİn yanına) gitmek;

~polis;

durumdan, halden,

J.~ kin, haset, diş bilerne, düşmanlık;

~ (~! •. !) '.ro'" ~ (JI b·,) dik dik

.. .

. .

V

bir

J' bir diğerine) geçmek;

,... - - .

. ,

434

~

,. bakmak, gözlerini dikmek; ı,...ı4~ (b/e) kişi-

.

,

~ ; (j~) saglam/ sert! sıkı! şiddetli! kuvvetli •

lik vermek, muşahhas kılmak; (bşi,b·i) belir·

. -.. .1

lemek; [aktör, dınnak;

artisı]

(... 1) oynamak. canlan-

L,ı, J* ~ hastalıı, teşhis etmek,

tanılarnak; ~i (b-i) göndermek. yolla-

•

•

mak; ~ (J b-e) gÖlÜnrnek; belirginleş-

. - .. ~ ç. v"u..-;ı , v" ~ ŞablS, kiş;,

rnek;

birey;

.

şekil.

imaj; karakter (oyunda]; biri,

herhangi biri; fo,

ı.}n~"';' şahsi. özel, kişisel;

.

\._ n~ kişi-

,.

sel. şahsi; bizzat. şahsen; (r~) ıJ;L.J

.::i~ n~o.- II Jlj~l _'. şahıslan ilgilendiren kanun; , ::i~ a~ ç. ..:.ılferdiyeı; kişilik, karekter;

• •

•

o.

kimlik • hüviyet',wIl::i• n~ -II

.

. -.

o

J • ii,..; kimlik

-

o

_

__

::i. n~ - li kimlik tespit bölümü! dairesi; KNŞ';

komedyen

~ şahıs özelliği

dırma.

kılma; ayırt

etme;

verme; belirleme, tani; canlan-

~ ıeşhis niteliğinde, teşhis

.

.

ile ilgi-

li. tanıya ilişkin; ~ ~ teşhis müte·

,

sabit bakan, takılıp kalan,

,

.,

~aktör.

sırık. kazık;

oyuncu; temsilci;

-

~ç, ..:.ıl.

akUis,

[kadın)

oyuncu;

• •

ı.:;.ı\ a~

'. belirleyici özellikler, karekıe-

ristik özellikler; ~ <ı} b-e) bağırmak, çıkışmak MIS.;

yapmak;

(bşi,

semer vurmak, (~ hayvanı) eyerlemek; • •

(~ J; kelimeyı) vurgulamak; (b'; ı:;- elbi·

vs- b-e,

sesinden) çekmek;

bşt) saldırmak.

(..,-1<'

bam!e yapmak; ~ bş')s.ı"şunnak,

yapmak;

V

bşde) ısrar eımek.

-1-

-

ısrarcı olmak ~ Lt U

••

•

•••

ve Lt .J-.!J [fıilden

öncel ne kadar, ne de çok!

sık;

çok, fazla.

••

•••

•

had safhada; ... ,)1 li)J.J"'"""'" iJLS Lt ~ ... dı~ında sevincimiz ne kadar da muhteşem-

,-'_,_

di~; o)jl ~ desıek

,_0,_

ya da o;jl

-.

olmak, arka

ı:,,- ~

.

- ,

.. ,.

b-e yardımcıJ

,

Çıkmak; o;jl .ı..-;, cesur,

-. atılgan olmak; rlt .rJ i ~ duruma hakim 01- _.

.-

~i~ ~ ..L..Jı

"-i ,,: b-i kararında desteklemek; o iz €o ..u b·j i

desteklemek.

yardımcı olmak; ~ "

"

.-

[lafzen: dişi devesine semer vurmak)

-. JL-.

,

yolculuğa başlamak, Çıkmak;

.".ıı ~

, -

<Jl ,..için) ayrılıp gitmek, ayrılmak; ~ ,.--

~""J

bakan (göz); MIS.

güçlendirmek, takviye et-

Jr- veyaJI ...e) ba~lamak; ~ hayvana)

-..

hassısı;

~w. bir yere

bşı)

(bıı) 5lklaşurmak. sıkı

mek;

~i)

oynama [artisI. aktör);

boş boş

yapmak, (b·i.

(bşı') sa~ıam/ sert! sıkı

mak, ipleri eline geçirmek;

teşhis,

,

._

olmak; ~ u, i (U)

,

belirlenmesi! ıespiti; kimlik kartı; J.~~ ıJi

belirli

•

bşe) baskı

o

~L,n;..;.

F

b-i

..... '<'

" bağlamak; ..• ~ O~ ..ı..;" bşe tutun-

0_. . _ • .

mak, yapışmak; ~~ ~ bbe kenetlemek; güçlü/ 'şedde'

.w. parmaklanm

).ı...-:.. (bş,)

sıkı/ sağlam/

takviye etmek.

sert yapmak;

(harfı)

ile okumak veya yazmak, şeddelemek ••

D'LB, (Jr- ...•) bask. uygulamak; ~ b·. ı}

.. .de) sertl sıkı! tavizsiz olmak. davran-

mak;
435

.

-uygulamak. ç ~ J "J..:ı bşi ısrarla istemek; •

••

• • J•

(b·ile)

..

tartışmak. münakaşa

etmek; ,)

i

';

e) seni katı! tavizsiz davranmak;

(Js-

1) sıkmak; güçlü! sa~lam/ kuvvetli

... göstennek; JL.:..:i:bb ile sıkı!

müsamahasız

.i.

tartışmak; ~i sert!

şiddetli! zorlu

güzçlü/

olmak;

daha kritik olmak,

.

.~i Jı \'.~ ~~ ~:L;i ~~~ onlar ."

çağına gelmek;

.. --.

şedde işareti OILB.; , ~1

• ~..w..ı ft mas.;

·'. ,

~.:ıı....:..tartışma, münak:aşa, çekişme,

kaA:ıı takımı,

•

~I...ı.;.

.

.ç. deve semeri;

.. -

i...ı.;.\

.

a~ır,

tavizsiz;

ciddi (örn.

Vs- ..

hastalık., a~nJ ; .için) belalı; [mud.kuLI • • • çok; ~b&.";il .L:!.wı çok itinalı, dikkatli, titiz; ••

l'

.."

~ i~.wı .J' •

•

t·-

sert toprak; ı.!'l:J' ~.wı cesur,

••

• •

•

gözüpek, yi~it; :i.,.' ~1I~.c, inatçı, karann-

-

•

•

,

,~

dan dönmez, azimli; ~L ~u sert [bir ,

• '

's

•

•

tarzı»; ilk ıl' ~.c, zalim; •

•

~

" " ~' ,ıJ .' . : i~' J.}o zorlayan, zor

i

~

sıkı;

..

.

duruma düşüren şartlar,

,

•

•

,

...

~~

tavizsiz,

katı;

ç. iJJ- tutucu, fanatik, ~ın taraflar;

)~L!:ı ç. ı~I.p

mek, ("':"

T.> çadır, depo, ardiye;

bşi)

avurdunu

şişirerek konuşarak

-.

övünmek; muhabbet etmek, sohbet etmek;

.r'j,,):J~ - J.w:.J -yapmacık tavrr ile konuşmak; ,

.

,.

J.w. ç. J\~' avurt içi; çene kemi~i; ,., ., , - . ~ .ı...J.w. ( ~J-) ~~ ~ sıntmak, a~zı - . . . _. kulaklanna varacak şekilde gülmek; -, ., . J..ı..;.ı müe. ~\i..ı..;. geniş a~ıJı. a~zı büyük;

. ..

dil, ifade} «~, ~J...7ı yıJv.. sert bir ifade s' • •

gergin,

JJ..::, ~ J',' ~i (y bşi) avurdunu şişirerek söyle-

.l.:!..w ç. s-lul , ~,~ güçlü, kuvvetli, . . şiddetli; katı, sıkı,

.:ıJ.ı..;...

·

şiddet.

zor, (ç. ..u1J..:ı) zorluk, felaket, afet; .

büyüme; fenalaş-

~~ şeddeli OİLB,; sıkı,

ö.L...} güç, kuvvetli, kuvvetlilik, -

•

..

deste;

,

•

ma, kötüleme, bozulma;

gerilim. stres;

-

ihti·

laf, kavga; ~ı..ı.:.::.lanma, ço~alma,

J)J i.ı..:ı iskambil

•

zirveye vannak;

..ı...;.. ç. ...::.ıL korse;

..

ö..ı,.;;. güçlendione, kuvvetlendione; vur· sıkılık;

""'"

.ı.:.l fiziksel erişkinIik; o.c,1 ~ erginlik

•

gu; çekme, sürüme;

susamışlardır.»

bilgiye daha fazla

DJ&.L.ı güçlenmek. kuvvetlenmek;

••

"'.-'

.

•

:U: »1 :ı,:;. halat çekme oyunu;

daha... ;

'~'.J"" .cıl daha siyah, ~ .c,1 daha kızgın; ,. '. -, lj ~ L.-t ,I ':ıl çok fazla, aşırı derecede

<Js- biri için) dayanılmaz, tahammül edilmez olmak, [hastalık] (Js- ...de) i1erle~ "

kullanıldıj!ında]

,-- .-'

rnek;

rnek; (vakit) geç olmak. ilerlemek; 1 ~L

•

•

isimlerden önce

eiddileş­

• ••

•

•

Uldaha güçlü, sert, ciddi, kötü [nekra

sertleş­

rnek, daha güçlü olmak; büyürnet, artmak; şiddetlenmek,

•

)~

(~

olmak; kendini sertl/tavizsiz./

i~.wıç. ~l.cı zorluk, bela, afet, felaket;

, •

r:r ,ı..ı.;.karanru kesinleştinnek; -- . . Aı.o.'...,ioS

••

•

J~ ç. iJJ- övünen {şişinen];

•

lj.ı..J;.

u [hayvan] sütlen, memeden kesilmek;

436 ıJ~L:.ı o..ı,.;,

..

kafasını kanşlırmak, şaşırtmak;

a (b-nin)

saçmak; .

• •

(J..ı..:oı) I..ı..:.

i)ı.:. ç. ~I).l.::ı. )J.ı.:. parça. küçük hafif

zihni kanşık, şaşınnış, şaşkın; ••

u (J"ı,;,) şarkı söylemek;

eımek,

(bşı)

teren-

parça; kınimış parça; ·. " ıı. ).L:ı Ij~ dört bir yana daıtıldılar;

makam ile! nağme ile okumak;

..

(J .. Lie, alanında) eğitim gönnüş olmak, .,. ... .-

..

J.L:ı misk kokusu;

eğitilmek' ~ _!~, ~ 'ır- lu az Arapça

•• \.l.';' güzel koku, rayiha;

bilmekı öğrenmiş

~.L;.. güzel kokan, kokulu;

olmak; <

J.ı..=. şarkı; nağrne,

-

,

;ıL:.ı

,

••

-

•

•

•

•

, ,

••

.r- ç. JJ~ kötülük, şer, felaket, afet;

.. -

haksızlık. adaletsizlik; ı..araı-, hasar,

gece kanseri;

..l.:;.

u, i

•

~

"•

•

L

(..ı..;., .:ıJ~)

,.

kendini

(~

(~veya ı:r

yalnız

.-

cr- ...in) istisnası olmak;

.

ir- kötülük; felaket. afet;

...d~n) hariç olmak, kapsamına

garip,

kötü niyetlilik; enerji, canlılık. ateş [gençlikten vb.den);

r..r- ç. ,,1~1 kötü. kötü niyetli;

V ... için) tt; tuhaflık, I ' . .. , ';\9

yabansı; genel

(çoğ.) istisnalar

..

yabancılık;

fl.,.wı Kötü [Şeytan);

Jr- [cinjs.; tekjs. i] kıvılcım;

istisnai, tuhaf,

'.

kabul görmeyen;

~\~

1o.Ş)r- kıvııCım, kıvılcım gibi

. . . . J~':l' jW sapık; jU .

ı:.L..J,ı1 ve /,11;1 iL>. '..

tuhaf. garip.

kaçık;

i)l.,r. ç. ~,- kıvılcım

•

••

•

••

•

••

i)I.rJI ~ buji;

••

i)'.rJI L.~ konlak anahıan;

..;.ıb\~ hususiyetler, özellikler,

..sı'.T:' (na't) kıvılcım. kıvılcım gibi;

..

,

ir- kıvılcım saçan! çıkaran;

"":,,.L:.. u, i (y.i..:;,) (bş/) kesip koparmak; buda-

n·•

[na't];

}.,.:. (cin.is.; tekjs. i] kıvılcım;

J\i'il jl..L:t yabancılar;

•

•

.r.~ çok kötü. kötü niyetli; alçak, adi;

ayrı, yalnız; kuraldışı,

alışılmışın dışında,

mak'• wJ.;.

haksızlık, ada-

letsizlik; hasar. zarar. ziyan, tahribat; günah;

düşmek;

~L:.ı ç. ,,1..'W:ı

anormal,

,

•

dan] sapma; ~J.i..:ı

e •jA

ıj'r- kötü, kötü niyetli;

:u (~ .. .için) kural dışı, istisna,lkural-

..

...

~jA onlan tam anlamı ile hezimete uğrattı.»;

oL-

ginnemek; eksik olmak, eksikliğini duymak; azalmak,

,

niyetli, şerH; mücrim, suçlu; «~I'

...den) uzak

tutmak, soyutlamak, tecrit etmek;

mak; (~ veya

tahribat;

kötü niyetlilik; günah; (ç. ı'.roı'> kötü. kötü

~.::ıL:.ı [kadın] şarkıcı;

.-

-

kötü niyetli olmak;

miş [örn. ~.Ui J)isan eğitimi} '-!.:ıw. ~

•

,., • • "

r- ("")r-) a. ("")r-) u tr:', ir-) kötü! şerıi.

makam;

ç. ı:.ıJ.::ıl.:ı eğitim, tahsil gönnüş, eğitil•

.

,,

'"

o)..ı..:...

nüm

JU => )-j ~i dağılmak, saçılmak; dağıtmak.

ç ;)':;\9 geyik, ceylan yavrusu;

,

i'

,

"":-"I.r'"' bşi görmek için boynunu (J veya ~\

437 ...t) uzatmak; kafasını dikmek [kibir vbden];

~~

(JI .. .e) yan gözle bakmak;

~\'). ç.

"",:,,'.r- ç. ..:.ıl- çorap; ;'

-

•

..,.,.?

tutkal:

-

..,.,J). püskül; ~ ""'1)1 •

•

çobanpüskülü BOT. llex aquifoHum;

. . .., "":"):. a (ı.:J r. Y.,r...) (bşı) içmek; (bşı) yudum-

ı.t",r.

. "ir> . ...

içilebilir;

·

r

'I··

J

lamak ~ Y b·nin sa~ltğına içmek; , .' .', . ı:J1';.::.ıJI '":"' sigara içmek; ~ b-nin

... ..'-Ir

r •

•

•

ayy".; •

'-? ~ içme; (ç. y/ı_:"",) çeşme, pınar; meyhane, bar; tat, leuet; ekol, okul, akım; •

~.r--

•

ç. Y;~ çeşme, pınar, •

,

sa~lığına. şerefine içmek:"",:" ~ (b-t. bşı)

••

i

~.r--

içirmek. (b·e) içecek (bş) vermek; (bşe. y

•

II

•

•

•

0, emme, içine alma, absorbe etme; -:.ı;u ç. .:.ı J- , Y.r:- ' Y Jr- içen [is.

y~

b.e. bşı) tekrarlayarak, öğretmek. kafasına

•

sokmak. aşılamak; '-:"Jl:.. (b-i/e) birlikte iç-

i

,

':ı) bıyık

faill; (ç. y;I J

[gen. müsenna

.,')\.>1; ' , .

(bş) vcmıek; (bşt,bşi yada ""':" bşı) yedirmek,

emdirrnek doyma noktasına, işba noktasına

-

. '

Y J.r-- ç. ..:.ıLiçecek;

getrmek; (b-e, bşı) tekrarlayarak kafasına

•

~,;:. (bşi) kanna.şık

b.e tamamen yanlış tanıtmak; ~ Lo " . . -:.ı yapmadlA:ım bşi bana yüklüyarı atfedı-

,

t..r- ç.

c.r?\

ri

•••

[.ı,r\

ı.F: rı -

,

.

(bş ile) doLu olmak, dolmak, (bş ile) ?~ı1an-

.., --o.

i

..~r, çorba [4.ı,j,.p i. . MIS. 4),r. SUR.];

2-:.ı1';:' ç. ..:.ıl. çorap;

Y ~ ~ "" 4.!,r:ı\ bşi

,.

alkollü içkiler;

sokmak, telkin etmek, aşılamak:",,=,,;-' [ediL.I

.... -

i

~) ..:.ı4J.r-II i

mak, telkin edilmek;

,

•

•

mek: ""':" .rıl (b·e, bşl) içirmek, (b·e) içecek

..

i •

ve ~~ cumha. çıkma;~.",..-..

•

. ...

•

bir çeşit içecek kap; vazo;

bşl) yedirmek. doyma noktasına getirmek; (

•

i

•

(rı

•

hale getirmek KNŞ.;

halka; düğme deliAi; anils;

anüs ile ilgili; anal;

i

•

•

a (c..r) (bşı) kesrnek. dilmek; (bşı) kesıp

yor;,-?~ .; (bşi) emmek. içine almak, absar-

yannak; (bşı) açmak. net! görülebilecek hale

be etmek; ("":"" ile) (duygu vb.ile] dolu olmak;

koymak; (bşı) açıklamak, izah etmek. şerheı­

••

niçme; emme, içine alma;

'-? rı

rnek; (bşı) yorumlamak, (bş hakkında) yorum

~~ ç. ..:.ı4~ bir kez i'fme, içiş; yudum; ~.r-

-:.ıl?

ç.

i

..

•

4ır\ •

şerbel ~

•

~

içecek; i

i

•

•

.)......
i

cr AlIahö·e... •

i

i

i

i

memnun etmek, gözünü gönlünü açmak, semeyva suyu, i

vindirmek;

Cr-

(bş') parça parça kesrnek.

•

c.W1 ~i~ elma suyu; ~L~

dilimlemek; (cesedi. kadavrayı) teşri h et·

,

J~}.1 portakal suyu; •

i

şarap;

i

i'

sevdirmek; o~~ c.r(b-i) sevindirmek,

içme; yudum; doz; •

yapmak; , ... J ,

doz [şurup i1açl; müslıil, ishal edici ilaç;

•

,

,

"":,,ı.r:ı ayyaş;

mek, uzuviannı bedenden ayırmak; c~i {gönül, kalp] açılmak.; rahatlığa ermek; mutlu

olmak. sevinmek

.

"

438

... _--,. 1

. t)u ~~ ve cr~

•

, "

~rkovma. çıkanna; avare gezme. ser-

., ..

serilik t ~..r:JI i~ gczgin hayatı;

t;'1,;.. ... c sevinmek. memnun olmak; • ~ şerh, açıklama, izah; yorumlama;

ur

·• .

')\.>ç.

r.F ,raçıldayıcı,

izah edici (nitelikte];

••

..

.

•

•

• ••

ı.r--ç. •

••

'ru ('Ir', 'Jr) [aı) elden kaçmak; kaçıp giunek

,-

.

LJ)- serseri. avare; maceracı;

•

4e~.r:ıç. r~lr. f-~Ir küçük grup! topluluk;

t,rgençligin bahan;

... 1

[düşünceler,

gezinrnek;

... 4.:Ai ~.ro dalınak, dalıp ...

...' .j:ı 'r f; •Ji" 'r bakışları .. .

•

JlJI zihni/ kafası kanşık;

•

...

'J onun gözünden

ı ,r...kaçan. iltica eden. sığınan; ~ ı~

şarih;

~u (tJ)~) genç olmak. erişkin olmak;

fikirler) dagılmak.

öı)Wı JJ.ıAJ

.. .

..

dolaşmak,

'J J

~

hiçbir şey kaçmaz;

c.r---anatomi bilgini;

gitmek,

•

dışı ~ öı)IJ

. " C;l.:.ıç. c.\r izah eden, şerh eden, açıkla-

•

dalgm bakan, gözü dalıp giden;

•

c.1r'rahatlama; sevinç, neşe;

•

•

- .. öı)l::ı ç . ı)l~ istisna, anormal. normal .... .. " , .. ·

•

,

•

•

dalgın

~r[na'tl teşrih ile ilgili; anatomik;

• •

•

••

anatorni; oıopsi t ~r-=ıı ~ anatomi bilimi;

yan, yorum getiren.

•

. -değil; 4ilJı ı)i~ lisandaki kural dışılıklar; • --.)O.ôl 'J\.> yada .:..I)O.ô1 'J\.> boş boş bakan;

uzuvlan vücuttan ayırma;

•

[is.) kaçak; serseri.

aylak. avare t ~I ı)w, dalgın. aklı başında

~rç. ~ir ince dilim; kalan;

.,

'Jlr' [s.) kaçak, kaçlan,

•

•

~~teşrih.

-.

korkmuş. ürkmüş;

firan;

•• ~ ruzun, ince dilim;

.

.. 'r' '

ıraylaklık. avarelik. serserilik;

(çoı·) yorum; •

'.

••

••

••

dal· •

mak; dalgm dalgm bakmak; ,}:AJ1 A.ı ,) ~

.,.

düşüncelere dalıp gitmek; ,)

r

--

'

i ..,.~a

..

(ı,.r;':'. G(,j.) huysuz/ ters olmak;

-.

iJ")L..:.J(~ .. .ile) münakaşa ennek. tartışmak;

.

..r~=ı....ır;

..,.rköıü. kötü niyetli 11"; vahşi, yırtıcı; •

~r=ı,.rr; •

(b-i) kovmak,

..

•

•

l.....ıl;-:.kötülük. kötü niyetlilik. şerlilik.

derelrnek; (b-i) korkutmak, panige sokmak.

adilik. alçaklık; uyuşamama topluluktan kaç-

•• • telaşa düşürmek; ,) .r:ı\(b-i) kovmak. def et-

ma. anti sosyallik. huysuzluk. terslik;

•

rnek;

• ı rayare gezmek, amaçsız dolaşmak;

.

-

.,

ı J """:'ç. ı ,r-!ii elden kaçma; uzaklaşan.

.

kaçan. sapan. yoldan

.

aynıan. yabancı;

, ıJ.rıgezen. dolaşan. avare;

j:iJI

,,

ıJ r

rihni dalgm; ~rkaçak. fırari. sürgünde olan; aylak. boş

gezen, serseri;

•

J- r~ J- "";'kök salmak; .;'rç..)J;:' kök ~ .;ln .);.. kesilmiş sütün suyu; •

•

.lor'u. i (.lor') (bşı) yınmak; (bşi) yarmak, deşmek; ~ b-e, bşı) şart koşmak. kılmak; (bşı) maddeler

halinde beyan ennekı vennek

.lo").(bşi) parça parça yapmak; fPşi) yarmak,

439 deşmek; j,,)U karşılıklı olarak ya da bbe

Jı...I.:.:,...ı] ; kaset, bant; ..,..\:ii' ~~ ınCZUfa,

karşı şartlar

metre şeridi; ~ ~rı mikrofılın; ~.rı

ileri sünnek;

anlaşmaya varmak;

(b-ile) bahse girmek. bahis

tutuşmak; J:,~-~;

-. --

bazı şartlar ileri sünnek, koymak ~ j"~

..ıl...&. -_ ... J işinde titiz olmak, bit kırk yarmak; j,pI (J" b-e. bşı) şart koşmak; (bşı) mad- ., deler halinde beyan etmek; J:, F'rediLı

.r'- ç_

.. ,in) ön

şartı

j,

. Jr'

olmak;

,

j,

ı deridekil yank; şeri~ şart.

.. ...

. ... ve ...

koşul; sözleşme şartı, kayıt,

... ı:.ıı lk ~

maddesi; ••

ve ... ul

(J

madde;

anlaşma

ı:.ıı j" ~

__

Js

• J, ~ ... şartı ile, ... kaydı ile, ~ ••

. - ., J:,.r (UJ-'!) uJı kayıtsız Şartsız. herhangi . -.. .. . bir koşul bulunmaksızın; 4 Jl j" .r ':1..! ka. . olarak; herhangi bir - .olmaksızın; )1.;-1 j".r geri çekilme! vazgeç-

•

•••

yıtsız şartsız

me/ dönme

sınırlama

hakkına ilişkin

madde ( kontrat];

••

s .,

..

..

wL; ç. 1...@ı;

."

,.

•."

•

-

"

.

~i~ sesli film; ses bandı;

,. ,

)W\ ~r sigorta [ELK.I; ~.rJI o,J') barsak.

kurdu, şerit, tenya ZOQ.

_._.

ıJ..'

-f' şan. koşul' . _. ';"f' J" ..-yap-

mak, olmak

şartı

ile;

-. lt~program; •

•

• •

J, ~ ç. J,) ı..:... neşter; •• • .ı.. yarma, deşme;

-r.AkJı..:...anıaşma [ya yarma}; -. ,1,';: s'~ç. ~L şart; anlaşma, kontrat mad•

desi,

•

•

J

şartı; • •

J J

Va (VVr') <J ...e) ginnek; <J veya y ... t' veya [muzari fiilden önce] ... yapma~ ya) başlamak; (silahı) (,j&- b-e) doğruılmak; (bşin) bağını

çözmek. açmak; (süngüyü, • • •

•• a ( t r ) (kanun)

.lo;' ç. j,ı~i a1ameı;' ~ul j,ı~j

J" ıüfege) takmak; V

. ~r- şart niteıi~inde ~ ~:;;. :.ı'~ şart

çıkarmak. vazelmek, koymak;

Kıyamet

cümlesi

•

Alametleri;

•

••

~rı anlaşma, kontral;

b-e)

i.kr'ç. J,,~ [kalem, fırça] vuruşu; tire

çıkarmak;

• • •

işareti;

li.)ıpolis; li.~ '·11 is kaıal
•• t

- _. -

.. --

koldaki riitbe

kanun koymak, vazetmek.

V'(silahl.J" b·e) doğrultmak.

"._-_ ..

ince kösele

şerit; şerit,

~ ~~ (kanun) koymak, çıkarmak.

t;

(J ... için, kanun) _

t..rJI

işareti, sınna;

kurdela;

tren hattı; film şeridi; film [yine ~)

}

•

olaıal<; ~IJ

V

•

':ı

~ıkannak;

.. .... Şeriat~ ~ J ~~

vazetmek;

~-~._

sutaşı;

"ilahı) ~

-. ..

.~

sının,

••

-.göz.lerini ...e çevirmek. yöneltmek; ~i mak;

poliS;

:ı.,;'ç. '.1.:1;" li.;'i bant. şeri~ kordon; hat, çizgi; tel;

•

yöneltmek; 1 .-.JI ~ Vı bakışlanm.

• J

~ r'.J>r'

V

•

4.OJ.i kalemi eline almak. yazmaya hazırlan-

jJ,.rJl polis raporu; • •

doğrulunak;

J

•••

J'

bşı)

J.r--- tr'

kuraU kanun olarak koymak 1 ~ plan yapmak, ıasarlamak;

DIL8~

(J b-e.

önünde eşittir;

..

l.i.o

,

tamamen haklı

J ... onlar bu kanun

440 ,

i/';

-, kanuni. hulruki, yasal; meşru;

ç.~ kanunen, hukuki olarak: ~I

· . . .
:

.

,

izinli, ruhsatl!; (ç. t,>Uo.) plan, proje; tasan,

,

:ı.~

. ..

• •

••

·

, ~ n; kanuna! hukuka saygılı; .. ,

•

;;.~rı kanunilik, hukuki olma, meşruluk;

..

,

.~ kanun; u - .~, . Şeriat. İslam

A&. .rı tel [müzik aletindel;

u

.,

Hukuku;

-

.

"

tır ç. t.r'.~ ;ı' yelken, çadır tentesi;

.

yelkenli gemi;

.

.. tJr (J

••

•

-,r.J r- u (Jr,4j1r) asil. şerefli, saygın olmak; . ."

•

•

~1:r. i;u" planör;

r

(b-ı) şereflendinnek, onur vennek, yü·

celtmek; (b-i, ""'i ile) şereflendinnek; J)'ı.:.ı

•

y1r ,j. •• .; ••

~ç.~rn;n;

.. "

r.J

ı/1r [na't] yelkenli; ~

kanuni, meşru olma. meşruluk;

t..r-- ç. ıJ". kanun koyucu;

Y.rJ1 ('.n""JI şeriat mahkemeleri; •

• o -_

taslak; 1 ıJ yU t,J? kanun layihası;

"

"

..J?

• -

(b-ile) şerefte üstünlük için rekabet etmek; (bşin) görüş alanına.

menzili içine girmek;

'"

AJ:.\""':' gözetlerne deli~i [kapıda]; veya Y ...e) başlama.

(bşe) yukarıdan bakmak.

<J veya

<J .. için) teşebbüs. . ..0 • deneme, g;riş;m; (.FJ) U _ J UrJ 1 . . y ... in) başlangıcı;

hakim olmak;

seyretmek, gözetınek, kontrol etmek; yüksek, uzun olmak;

(bşi)

.. .

J ri

(Js- ...üzerinde) Ula-

j

'.

hırsızlık (cinayet) teşebbüsü;

~r ç. ~i;.;. su yolu. içme yeri; kanun; •

•

••

~.rıı Şeriat, İslam Hukuku;' ~?i •

•

••

-*

Ürdün nehri;

"'.r-- ç.. Qu.. su yolu, içme yeri; ."

. Ol.r:J'

t:j~ kanun koyma, yasama; , ıeşri! yasama yelkisi; • • ~r yasama,! teşri ile ilgili; j,

ç &Lı

•

•• Lo

•

!-L

•

~.J.:....Jl yasama meclisi; ~r-:ı\ oJj:ı •

"

•

".

-o •

.';.,.~

:ı.·jr-:Jl ~1 yasama dönemi; teşri! yasa•

•

ma yetkisi;

teşri

~i.?i teşri! yasama ile ilgili; tJUı ç. ıJ J- kanun, hüküm koyan, şari;

.. - .

~\&. t;~ ana cadde;

hakim (konumda] olmak;

[kapı.

pencere vb.}

(Js- ...e) açılmak; (bina, oda vb.) (J&- ...e) nazır olmak; (J&- bşı) konb"Q1 etmek, gözetrnek, yönetmek, ~ .. .den) sorumlu olmak;

(J&- .. e) yakın olmak; e,J; iflasın, çökmenin) eşiğinde olmak; J~-." (""'I ... ile) şeref-

lenmek, (y ... şerefine nail olmak; onur duyduk, müşerref olduk;

.

"

".

,.

W~

J ? l (Jl

...e) doğru bakışlarını çevionek, yükseltmek:;

Jr yüksek yer;

meclisi;

(ç. tı'.r'l cadde;

tepeden bakmak; (~ çevreye, civara)

lam

• •

ylp gitmek. yükselmek; ~ bşe) yukarıdan,

•

•

""""':J ti" ana caddc; - ,

"

tJ.; • • kanuni, resmi, meşru, hukuki;

-....,r şeref, onur. saygınlık, 1",;.r- Js:·

(onun)

,-

şerefine;

ı.i~ [na'l) şeref ... si. onur... ;

.;0..

~.,

."

4!.r ç. ..:.,ıür. rJ

r balkan; loca [tiyat·

ro. sinema); kale burcundaki

mazgallı

siper,

441

,

"

•

••

,ijl~ç. ,,:..ıf. balkan;

güneşte kuruımak; [bkz.

~.J:*ç. c.\i~, Jı~ı şerefli, asil, say-

mak; ışıidamak; J.rıl doğulu olmak. doğu-

...

.. ,

,

y j.]

[güneş] doğ~

'iıl; doğuyu kültürünü

gm; yüce. ulu; onurlu; Hz. Muhammed'in

da otunnak; lJJ

(sav) torunlannm lakabı; ~.".;Jl [Osmanlı

incelemek. oryantalisıl rnüsıeşrik olmak;

,

.

J rgüneşin doğuşu; doğu; \jr dağuya

zamanında] Mekke şerifı;

•

~r"ı.A:ırl" e ait1't;

. . J ~yüksek. hakim konumda; ...JJW:..t ·

,

(çoA.ltepeler, yükseklikler; •• •• •

.

~rç ..:.ı1.A:ı? teşrif etme, şeref ver• • •• • me; ..:.ı~r [çağ.] protokol. teşrifat D1PL; •

•

i ·

•

,

. ~j ..

.. ~

.J\ tören, gösteri

.

. ,

~J • -ll bayram, şenlik kıyafetleri; ft.J...-

·•

•

"

..:.ı~P' protokol başkanı; • •• ıi~r gösteri ile ilgili; gösteri sorumlu-

su; protokol başkanı;

. . .. ....

~~? 4J..ı.ı gösteri

kJyareti;

.. ,

,ijJL;...(J.&- ... 1) denetleme, gözetıne; •

.j\~I(J& ... 1) denetleme. kontrol, tef•

•

•

•

•

liş; himaye, nezarett ""'..rı' ~

... in kont·

rolünde, nez.aretinde, himayesinde;

-"jJ~ç.JJI~ yaşlı [erkek deve); . , . .. . , jr- müfettiş; ~ "".,.ıı J<- jr'"' ölüm ·

"

döşeğinde.

son nefesinde. ölmek üzere;

• -

•

i

J .r{na',) doğu, doğulu; ç iJJ- doğulu ,,, , .. [is.1 ;, \OJ' Jr Doğu Avrupa; .

..

JJrı [güneş içinI doğuş;

Jı.,rıMIS. Nil nehrinin sularının ulaşarna­ dığı

kurak topraklar;

J1:r.emici alet; tulumba parçası; J~ç.

J)W-.

güneşin doğduğu yer;

,

. .,11

doğuş yeri; Doğu; ı:.ıu J ••

doğu ve bau;

. ... '. - _.. . , ltıJL<. J ..... J~, .lJL>.. ya da J ~Ü.r-JI _ . .. ..,. ... . -_. . .., ~4,...ı' tüm dünya; "",...ıt J <;_ i,w' J tüm düyada,

dünyanın

dört bir yanında;

.

.j~ [na't] doğu ile ilgili, doğulu. do. .. 'ğu ... ; [is.1 (ç. ıiJL>..) dogulu; ""iJrtı or.

--

yantalist çalışmalar. şarkiyat incelemeleri;

J!..? doğululaşunna; yerli üretimi geliş,. tinne. [ekonomik] ba~ımsızlık isteği; 'r~l ,

.

J:!~\ Kurban bayramının iki. üç ve dördün-

cü günü; •

,

J....,;.u (J~, JJ~) [güneş} doğmak; parla-

.. mak, ıştldamak; J.,r-a (J~) (J.L.JI.~ su) --

•

boğazına kaçmak,

••

(y bş) boğazını tıkamak.

Jr- u (bşi) , yudumlamak. dil ile yalayıp yuunaJc; J.r-

(y yüzünden) nefes alamamak;

değuya

.. ..

Uzak Dogu;.ı.... J~i .lrı' Onadogu;

.

kıyafelleri; ~"J..J

'

",>~i .lrıı Yokm Dogu; ~~, .lrı' • •• ••

•

•

.

.. . .

..:.ıU,ı~1 ~J protokol başkanı; i ~ • • "

..

,

gitmek; (et vb.i) parça parça kesip,

jl~l

parlama, ışıldama; ışın yayma,

radyasyon; •

o ~lp)'\ lşclkiyye düşüncesini benimseyenler, ıJ'~~1 oryantalist çalışmalar. şarkiyat

incelemeleri;

442 • o

· -. ..

d~

parlayan, panıdayan, ışın saçan;

Jj~'

..

fırma; u.1~jll

. - ... -

doğulu. doğulu nitelikleri bün-

.:l

teşrik. şarkiyat uzmanı;

. ..

r

. .

a (.:l~, LS' ~,lS'

r) (b-ile J bı') paylaş-

mak. bölÜşmek. ortaklaşa kullanmak; ~J\.;ı

(b-ile. bşi ya da

J

J bşi) paylaşmak 11; (b-ile,

bşde) ortaklığa girmek, (b-i) anaklığa

görüşle

olmak, b-e k.aulmak, b-nin görüşünü ••

•

•

J de) ortaklık, pay, hisse vermek, (b-i, J de) ortak olmak;

paylaşmak; ~.rı' (b-e

(bşi, ~ bşe) yakın

mak; 1 Jı4 o

olarak

yaratıcılığın,da... ]:

o

ri A1lah'a ortak koşmak.. müşrik 01-

• • •

•

(J .. .de) hisse edinmek, ortak . . .. -.

olmak, payalmak;.:ıP~ ~ b-ile) ortaklık yapmak. (~ b-i/e

J bşde) beraber! birlik

olmak. iştirak etmek;

V ...e) abone olmak;

• :l~ şirk. Allah'a [yaratıcılık, hükümrano " ' lık vd.del ortak koşma; ~ .:l"...,.ıı jAI müşii

.•.

r ç. :lr, J1.rı', :ıı.rı a~; tuzak, kapan 1 is' '. b-eluzak kurmak; .. sahte. taklit. yapma. düzme; - . -LS' Rabban;, koi

_

_

~ .ı

kabı ba~ı; • •

o',

~,lS'~ ortaklık; Aşai o

münyon HRl; (ç. ı.:.ıL) birlik; şirket. finnatic.; ticari yaunm. teşebbüs ISLHUK.; ••

......s~

•

o

- .

••

yardımcı;

suç or-

o

tağı; ~ ıJ'~ ~r teşebbüse para yatıran •

...

kanşmayan

ve yönetime

ortak;

~.r simit MIS.;

~"..:; ç. .,;ıı~ kadın anak vb. -

o

nn

o

.!OL-J' ~.

. ~r :~r-:JL t..ı~ birlik politikası; ""

.'V. ..

. ;.

u'J~

.

.de} birlikte yapma; Aşai

Rabbani, Komünyon HRI.; suç ortaldığı HUK.,; o

•

.:l1~1 ortaklık;

me,

<J ...de) paylaşım, böl-

hissedarlık; (ıJ

... e) kanşma,

katılma,

(~ ...e) abone; müşterek tasarruf, ortak.

mülkiyet; Komünyon HRI.; (ç. •

•

ı.:.ıl-)

abone

• •

ücreti; aidat 1 ~I~jl~ (~ .. .in) katılımıyla,

..

_.

birlikte; ı.$",.......ı:ı :ll~l aylık abone; aylık o

aidat;

o

o

. ıll~~ [na't ve is.] sosyalist(ç. ~.J-); -

, _. '. f

.

•

j ~ ç. iJJ- müşrik;

'..

.

'.

: l ? ç. iJJ. ortak [kişi]; abone (kişi];

.

... . .... JJ? ortak, müşterek; v--:ll j,r-WI ka. .

mu güveruiği :l; ••

~

.~ .• t~ :. ortak bildiri; • •1

•

i

.,. .. .

.

.:l,rWI J"..JI Onak Pazar; .:l,rWI

.~

)"..:.11

milli şuur, ulusal bilinç; j..;-WI iJL..;aJ1 or-

••

~wı sigorta şirketi; 40~ j$.rı ticari şirket,

-

•

sahibi, hissedar; müuefik.

•• 1

ı;

•••

.:.ı,~ ç. ,IS'~, .:l1".>1 anak; payı hisse

_

:l.rı o

o

.:ll~ ç_.:l ~, .:l~i , .:l1~1 bağcık, ayak-

_

:l

• - -

ıs'.rı tl;

4$lpl sosyalizm;

rikler. Allah'a ortak koşanlar; __

.-

Y\to

••

mak; .:J)UJ ~ b-ile) ortaklık yapmak, ortak-

lığa girmek;

o

,,-,IS'rıılS' ~ ımsı ne; •• • •• •••

••••

.ıJl4 :ı

o

tultur-

.s-;'i b-i, bıi Aııah'a anak koş-

mak [hakimiyetinde, f

bağlamak,

o

-.

• ol' •• • •

almak; (b-e) kalılmak;' "':ıl) ...s").•~ b-ile aynı

Ur yayın..şirketi;.. u'~

WL..JI anonim şirket; o

yesinde bulunduran; (ç uJ-) oryantalist. müs-

.-

tak sigorta;

443 •

•

alım

~.r-[na't] Çerkez... , Çerkezler ile ilgili;

gücü; •

[is.) (ç. i..sı~) Çerkez;

°Jrısaun alma;

.... Jr- :.J.~i ($Jrı ı.!.1~ ";!"J [sahip olduğu)

••

rro i (r ro) (bı') yannak; .r~ç. " r)~ çatlak. yank. aynk; koy COOR.; .. . ...

_. -

hiç bir şeyi bulunmamak; ($J.ı-:ı r.S _.•

.~

~!.rJI ürtiker. kurdeşen

.~ ..
..

•

•

o'

TIP';

.

•

~1.rJ' damar sertlili. arterioskıleroz;

•

. -'.

..

ıI~~(na't] atardamar...; , iı

yılan gömleği;

: il

~~rJL amboli, damar ukamJdlğl;

ı.,..~'rkenevir, kendirbitkisi BDT. ; kene-

ı-lplsatın alma;

..

vir tohumu; • roa (. rol (Ji veya

-i ~ saUcı; saUn alan, müşteri; J W. ç. o.r'

. .., . •.p(,,?

J- ...el iıtahı çok olmak;

oroburluk; hırs, açgözlülük;

.. ':?~I Jüpiter, Müşteri

o?(~

ı.S

~i) alıcı, müşteri;

çok fazla yemek. oburluk elmek;

...e) çok fazla iştahı olan, obur;

açgözlü; çok aç.

..

doymaı;

saUn alınan şey; saUn

alma. alım;

.yı

•

..

b-e göz ucuyla bakmak'

.. . -'. lık eseri] I-IJ,r o)ü yan bakış, şüpheci bakış;

bkz.<.Sro; •

<.s ro i (<.S-,"" .1-'"') (bıi, Y ... e) saonak; (bıı)

•• satın almak; (~U, zorluklan. bela/an) •

..Jr. .- _.P.

ASTR.;

• d)r ~yan bakan göz [şüphe, klzgın-

J1J.rı pantolon; •

. -- ... P ç. \oJ4p

IJr: ı

Üıl';' oburluk; açgözlük;

•

~w. uzak, uzakta, ırak; geniş, uzun [mesafe}; müthiş.

,

büyük, anormal

(farklılık];

üstüne çekmek, davet etmek; ı.S.rı i (~~)

2.. • ~.'T. (çeşmeJ> tuvalet MIS.;

(bşı) kuruması için güneşe koymak; ı.S~ :... 1

~ ç. tJ" ~ alta iğnesi;

(bşı) saUn almak, (bşı) satmak; LS leşrnek;

..~\ kötil-

-

.,

•

ı$.rı [cin.is.; tekjs.'; J acı elma, acı hıyar.

ebucemi karpuzu DOT. CimUus colocynthis;

.,.

...s.rı ç. ~.rıl satın alma. alış veriş; •

•

~~~- ç. ~,'...;--... atardamar:' . ı- Ci

. .:'

;)A<.S)ro

i

..~ ~

... hiçbir şeye yaramaz, faydasız; ~,

•••

dudak.lı. tavşandudaklı;

•

'"

Los

fo.r-lmüe. "ı...rı burnu yank olan; yank:

•

-

"-.

•

ı.S? derideki kaşıntılı, şiş bölge;

. J&

ıd~ saUn alma 1 •ı-l~l ~i~ satın almak • - ... ,

isteyen; ı-1.rJ'

. o)..ı.WI ya da ı-'~I oj; •

•

, ,

J,:joı u,

j

(~

(ili)

LO

.de)

aşın gitmek. sının

... .

aşmak; (ı;r ...den) sapınak, uzaklaşınak [örn.

, . . . ~.,.ıı '" kanudan]; bl(.) ...de) aşın

..

gitmek, haddi

.

aşmak;

.ı... ç. .ı,"ı..> kıyı, sahil;

~ bir biber çeşidi aOT.; ~ aşın, haddi. ·sımn aşarı; alan. saldın, haddi tecavüz,

baskın;

444 iLW>.; . =

'.

..h..;...

., . ... ~ [meb. mud. kullanım] ...e doğru,

ıl,:, n·,

0_' _ •• _

aşın;

:)OL> ç. :)ol;:' , "il.:; k.y., sahil;

,. ~ u (~) (bıı) yarmak. uzunlamasına

kesmek; (bıi veya,)&- bşin) üstünü çizmek, kazımak,

(kelimeyi,) silmek;

.

(ipoıeği

,.

veya

J; ipoteği) kaldırmak; (r..>~;' mahkeme davasım) düşürmek; ~ C) bşl) yannak, şeriı şerit kesmek;

JJ bakışlannı b-e yöneılmek; JJ yüzünü b-e çevirmek; ~ ... . . . . . ... - .. •,;h.>1 ",".ılı veya ",".ılı ;h-> -,.ı.. tecrübe

... . - _..

ö~ yan; taraf, yan; Ö)\1:..;; kurnazlık,

, " ~ ç. ~~ uzun boylu, iriyar!; gür-

•

)\h...:.,jl bölünme, aynıma, ikiye aynıma;

•

.,bu. ç. )~ kurnaz, zeki; becerikli, ma-

yük deftere] nakli;

.

JJr:.!;, u (~) (bıı) ikiye bölmek, ortadan ikiye

...

-.

.. ... 0y...;,

.

kesip koparmak. budamak;

,

n! ~ u <.ı)=..:ı) şaşı olmak; ~ u

o;

..-

i)y...;, i)\l.;) V

... den) çekilmek,

..

hir; hilelear, düzenbaz;

.... _.11:',;h.> satranç' tJ>-'JI'" y saırnnç tahıa"; • -

•

~ u (~) (bşi) su ile çalkalmak, çalka-

layarak yıkamak; ,

aynımak, (~

,

. ..

J=.;. (bşı) ikiye bölmek, orı.adan

ikiye ayırmak; eşit

parçası! kısmı lçakmaklı

olarak

paylaşmak;

-

.bL...::. (b-ile,

bşı) bölüşmek,

,._~

o~l)l (A.?'.J)

._--

o.,bL:. b-niıı(se-

vincini) diişiincelerinipaylaşmak; ~ zekiliğini/ uyanıklığını! becerikliliğini iıhar

et-

. rnek! göstermek; .J:....:..j\ (•••e) bölünmek; . , .

,;h.>

..&» çakmak

silah için] MIS.;

r --

..

••

~ u (~) (bşi Y ip ile) bağlamak; lıl.ıll ev] uzakta olmak, uzak

düşmek;

. -- '"ıı".:, ve ~ bkz. ~ ; ,-

paylaşmak; (bşe) katılmak, (bşi)

,---

.,

~ kıymık;

beceriklil mahir olmak; hilekarl düzen-

baz olmak;

,

wı..:. pa.ça, küme; (ç.

.. ,ile) ilişkisini kesmek, baAınl

koparmak;;-h-:ı u ciJl.k..:.) kumaı/ zekil uyanık/

paylaşma, bölüşme, paylaşım;

•

~ : yLJ-I ~ hesaplano (bü·

..

hilekarlık, düzenbazlık;

ö.,bL:...

ayırmak; (bşı)

zekilik, maharet, bece-

Ö~ sandöviç; külbastı, biftek;

büz',

'

l.la

fayda var;

riklilik;

•

..

•

o~ ~ ~ bunda her iki lataf için de

rnek, sona erdirmek;

•

•

sahibi olmak, hayat tecrübesi artmak;

ft; LL; LL; (maddeyi. girdiyi)

•

..ı....cıi b-e doğru yaklaşmak;

o~ ~~L.1ji .~ ~J -.

kaydetmek, eklemek, girmek; (J&-bşı) bitir-

.

1 o~

... yönüne;

.. - . ,;h->i)

nn mas.; (ç.)y...;

yanm,

yan; yanm m:sra; pay, hisse, hak; yön.;

.

, ~ u (~) (hayaı] zor/zorlu olmak;

....:t:. ~+

ç. "';lJ:ı...!;. sertlik, zorluk [hayal);

... _. _-." geçim sıkm""; , ;r.-ıı ~ ~ rli "kJn· tılı! çetin

bir hayat sürmek:

ı.J,.b.;. sert, kaba, şiddetli, acımasız (hayat, kişilik];

445 ••

l

•

JBa~)yanlmak; ~n;

..

kaynaklanmak;

~ç. ~,~ kıymık; incik kemiA:i

~ç.

-

i

ışın saçmak! yaymak; ~\ (bşı) dağıtmak,

saçmak;

,

.

F

[ateş, güneş] ısısınıı ışıAını

ışın

yaymak;

~

,

"•

__

,,,

. ... •

-

.

• o.

, ii,,,,

.; ..11

•

_'.

•

J,.,i

•

.: 4~IHalkçılık (Araplann İslam nez;

dindeki konumunu reddeden, eşitlikçi düşün­ ce]; ~ ç.

~':Il uhraviyole ışınlar,

momlesi

ışınlar, ;....:.~i;- ~...i.)ı"': ';ı~l

enfra-ruj.

kıZ.lıöı~si ışınlar, ii ~

.. .--

;i i~~

derin dere; çok derin çukur, resif, döküntü;

saçma, radyasyon; ••

J

ı.s'ı...;.~ ışın saçan, radyoaktif; t Jı:,W:J J') ••

~\A:.! radyoaktif;

r;-

_.

.-

>;ışın

. 1 e.- • ~

saçma, radyasyon;

4$-!'-)-IISl yayma; ı.},

.

~resif, döküntü;

.

,

~ç.

' .•

.

l;, ,

sürgün; boynuz

.

••

~

••

yı...;. dal; ince dal, filiz,

'

rönlgen fiI-mi; w"ll ~lj r'ddyoaktivite; \A.,;ı\ ç. 1.:A ışın

yL.A...:. dag yolu, patika; dar ve

•

•

.. t

popülarite;

" ..~ ..$~"~~l"taraftan;

Ju,

-\.sUı,..;, aklıl kafası karışmak, şaşırmak; Ju, -- \.c.~ 4..O..Ai korkmak, ilrkmek; " tLı....:.ı [cinjs.; tek.is. iL ç. wl ışın; hüzme; -

•

lojide];

u"._

J

tı...;.kanşık,dağımk;(
,

•

jj _.' ':.

..

.. ,

,

:i_ .• ~ halk demokrasisi [Marksist termino-

saçmak. yaymak;

t? ışın;

....

(na't) halk ... , halka ait

'1\ j ! . .,ıı halk ccphes;; ı,.ı.ı}-,,'

j •. '

•

•

.

.. ,

~[na'tlmilli;

e:" i <e:", t~) saçmak,,yaymak, dağ.bnak; . •

'+Idallanmak.;

L • •-

"":" ~ insanlar, halk; ulus; kabile;

•

ANAT. Libia; kemik; •

..

-

.;ı

.

..!- . • • Ji

-ll

e: . -ll güneş

çatalı;

dal, bölüm,

kısım;

..

alan, branş [örn. üniversitede]; parça, kısım; ., .: (ç. ' .• ';.) bronş; ' .•• II ylf:}1 bronşit;

,

~bronşlar

ile ilgili;

, , •••, kanşık, mış,

dagınık, saçılmış, yayı!-

düzensiz;

O~ Şaban ayı, hicri takvimin sekizinci

ışınlarının yayılması;

. ,

.

~ ışıldayan; ışın saçan; radyoaktif; ; ~ ışık ya da sıcaklık saçan şey;

• • , • '. 0('.' .,) (insanlan, bıı) toplamak, bir

ayı;

•

•

~L

hikayelerde geçen cimri bir kahra-

manının adı,

genele alınarak çok cimri

kişiler

araya getirmek; (insanlan.

bıı) dağıunak,

... -. . için de kullanılır; '.. ·,1 ~ ~L (Iafzen:

ayırmak, birli~ni dağıunak;

'.. ':. dallan-

Aşab'dan

mak;

,

(bıı) kısımlara!

, .

bölümlere

ayırmak;

.

daha cimri] çok cimri;

~Içok cimri, pinti, varyemez; (ç. •••

' .•• ; dallanınak; bölümlere! kısımlara ay-

cimri, pinti kişi' ~i

rılmak; birliği!ıopluluğu/ düzeni!

cimrilik;

ayrılmak, dagılmak,

bozulmak;

bütünlÜgü

(~

.. .den)

. ,

~'~.~.",'.

CJJ')

••

t..k açgözlülük ve

nn ~allanma; dağılma, birligin

446

nn; ...,i~ ,iı n; n;

bozulması

••• L

•

• ~

•• ••

mak, [duygu] içini kaplamak;

•• •• ;;:;. [cin.is.; tek.is. i) çıl • ';ıl,)~ • •

dallı,

çeşit, farklı farklı;

.. .

dallanan; pek: çok,

çeşit ,

çok yönlü (yine '.' •.•

~

_.

.

~ ~ saÇı •

-

•

•

(saçını) dağıtmak,

olmak; ,". ., •

•

etmek;,·.

~

"i

.,:••••, ...

kanşık olmak;

,.

karmaka-

dağınık.

[saç]

karma·

[bina] çökmek. göçmek;

•••

iyileşrnek,

-. bir şey!; (ç. J~l) şili;

ı;;"":' Siryüs, Şuarayı Yernani Yıldızı, ASTR.;

)~ ç_

-"

"

~ u U~) (-:J bşi ya da

(-:J bı"n, veya

,.

,

.P, i~' parola; slogan; düstur, işaret. nişan,

a1amet;

şiar.

arma;

•

•

'

vi .. .diğinı) bilmek,

vi .. .dığının)

farkında. bilin-

••

• o, • _••

yazmak, söylemek' ... y ~\ ~ .! ıJ ya

lıl ;'.; ~ ve.j ~i;;.:. ı:. yada ~\ ;'., L. ... olduğunu anlar anlamaz, ••

.1 (b-~, Y bşi ya da ül ... dığını) haber

J'"'

vermek bildirmek (b-i. y

".d~n

•. veya ü\

... dığmdan) haberdar etmek;':' .:' .1 (y bıi .J veya bşı) farkına varmak, hissetmek. fark etmek. farkına varmak; (duy-gu i/e) içi dol-

•

• -.. [cin.is.] arpa

"",

,

BOT.

[Iek.is.

iJ arpa ,

,

tanesi 1 "! jJjJ J . ' '::ı frenk arpası; i J _. ';ı • • •• ~i arpacık, itdirseği TIP';

...

Ö~ SUR., ASK. (silah) arpacık; ı:."l~ ,

~J'" kılcal damarlar BIY.;

."

-. tel şehriye',

~~

);:'•. bilgi, malumat;

•

vanr varmaz; hemen sonra, birden

•

J •

da .. j

farkına

,O,

ı.Ş)~)t...;, ticari marka;

cindc. idrakinde olmak; (-:J bşi, ül .. .dığını) , hisselmek. algılamak, idrak etmek;~) şiir

... y

o.

vecize; iz, •

ALF.BKZ.;

böyle

.ş;';' şiir ile ilgili; şiirsel;

Akyıldız

fi;

C.:J nasılolur

·

'::ı darmadağın. karmakanşık (saç);

~L müe.

kıllı; saç: ol~; .~ba tüylü;

~ bilgi 1 ~~

eski (iyi) durumuna

.. "~ç. ~

tel şehriye;

"If""

'

kavuşmak;

i· .

~~

ıJ b-nin kötüye giden işleri

düzelmek;

... ~


pencere karesi, jalüzi;

"', aCı·' ~,) [saç] bozuk! dağınık} kanşık

~~

olan. kıllı (s.);

~;"ı ç. ..:.ıL örgü, kares t ~L:-Ul ~~

sihirbazhk. gözbağıclJı.k:, elçabuk-

luğu;

nşık

."

••

•••

sihirbaz1lk. göz bağıcılık,; i~

~.

.. . (f·t. [tebs.] ç ..:Jl~ kıl; ~ )"U ... 'J " . .. . i~ kıldan ince; ii ~ ~ kıl kadar;

•

•

. .0.

JLıt..;. saç; kıl; ıüy; ,

"'~~1);

•

•

şuur, bilinç;

idrak,

algılama; hi~c;etme; his. duygu; sezgi; haleti ol

ruhiye, ruh ounımu .:

..

"

~)~ ~ • • • '"

__

J& farkına

varınwızm;~'pl ı:.r y\t. şuurunu, bilin••

cini

•

•

şuurunu bybetmiş, _.

'.

.,

yitirmek.;)~' "üli şuursul.. bilinçsiz, • :

l

hissetmeyen; ).J-' • II

A.:J1.iJ~ fi;)~\~, . _. . duyarlılık, hassasiyeı;

•

447 -

ıO

•

• ~

••

.tl..r.:..J1 )~, topluluk bilinci, dayanışma;

J~ meşale;

.

,~

"

.

-•

)W dini tören; rço~.] ibadet

,"

'.

,.

tutuşmuş;

-o.

5-1~ {na'( örn. iJ'o&.,,",:-,,.r. a.,] yaygın, geniş

.. .)

~

tüylü;

"o •• o

•

~ ç. ~G... hac ibadetinin yerine getiyerler, hisseler,

algılayan organ; [çoğ.]

hisler;

.. )~i ç. ı.:k (YhaJdcında) bilgi verme,

buk.luğu

~

(müe. i-ı sihirbaz, gözbağcı, elça-

yapan; hilekar. düzenbaz;

...

... ('"':-". Js:- veya .. .

a (..,. ,;, l;,) huzursuzluk Çıkarmak, isyan

çıkarmak; aynltğı!

ı.:r.ı

arasında) roor

titne! anlaşmazhk Çıkarmak; ~l;.

huzuru kaçırmak. problem çıkarmak;

uyarı;

r~

o

.)p

fiJo" LL;

duyulaı.

sibirbazhk. gözbağelığı yapmak; - ,. Ô,) ~ sihirbazhk 11"; sihir; hile. dümen; ,

J)~ kötü şair;

i •

yanan, yanmakta olan,

, ,

~L saçlı; kıllı;

ikaz,

~

biI alanı kapsayan, ilgilendiren, kapsamlı;

•

rildiği

yanma, alevalma, tutuşma;

•

yerleri; •

J~i ..• o•

keçiler,

i ~ ç.

yakma, tu(uşturma. ateşe verme;

• •

lar ile ilgili ~ ~J~ "bilinçsiz, bilinç altı; tS)\..;ı

•

Jı.....;ı

bilinç ile ilgili; hissi, duygu-

·

•

~~ ç. '-'~l..:..meıaJe ""ıyan; cellat; •

<.ş)y..:. şuur,

••

• •

-:L~i f..~ hissiz, duyarsız;

..

•

.J"-i'

hisseden. içinde duyan. idrak eden;

•••t! karıı)

(Js:-

ayaklanmak, isyan etmek;

..

(ç. ~i~) şair;

'.

~rG ç. ~r_ şiir; şairlik; .rı""';'

iftira. lekelerne.

şiddetli

huzursuzluk, ihtilaf,

,;,~

anlaşmaı,lık;

lenkit1er;

" JP yank. çatlak; kaçık, çatlak; • • Jl-.p saÇı ol.an; tüylü, kıllı;

isyan, ayaklanma;

nakaşa, ağız dalaşı,

,

,",:-,,\iı..:ı k.ırtan.

kargaşa, dövüş,

fitne, mü-

velvele;

huzursuzluk çıkaran, ayartan, kış-

bozguncu; o

~ (içeceği) su

. ...

ışıidamak. ışık

t

·

~

,.

.

ile kanşunnak, seyreltrnek;

saçmak, yaymak;

yan

sarhoş, çakır keyif;

' . . jA.> a (j.o-;) • ~ o jA.>1 (bşı) ıuıuşturrnak. yakmak,

.. mak; 1

ateşe

~i tuıuşmak. ,

vermek;

.. "

(bşı) kızıştınnak;

alevalmak, yanmaya başla-

F\ öfkeyle parlamak, sinirleniverrnek; C\ ~f~ J::';ı saçı ağarmak; ~

,. .

.

. . ll...::ı ç. J-.:. ateş, alev; meşale; .. , . ~ . ll.. ~. ç. ~\..:.. meşale;

'-? yı.::. geçimsiz. kavgacı; ~~ [çağ.]

.

gürüllü pauTU,

--

,

~L;..

ç.

düzensizlikler.

bır

-

..:.ıL

kargaşalar,

gilr;

düzensizlik, hır gür. dalaş;

isyan, ayaklanma (~ ... e karıı); kavga, münakaşa. tartışma; •

•

~L:;...

..

ç. ı:.ı J. kavgacı, şamalacı, huzur-

suzluk çıkaran.

kışkırtan;

p u ()yü) korunmasız olmak, saldınlara açık bulunmak [ülke];

boş

olmak [yer, mevki];

•

•

448

J""" " boşluk [mevki vb. için]; Jy..;.

i) ugraştıgı şeyden alıkoymak;

~~ boşluk

meşgul

veya korunmasız olma (böl·

--

ge, ülke vb.]; boş [yer, mevki}; ..fl~ [çoı.] boşluklar. boş

mevkiler,

etmek;

doldur-

(boşluğu. alanı.

y .. .ile

örn. binalar. evler . . .ile) doldurmak, kapla·

••

J.A,.:. a (ı.iı;..J,) (b·nin) gönlünü çelınek;

•

•

J'

•

':ı

(vaktı)

mak;

geçirmek, doldurmak; (rakip

•

(~) ~ (b· i) çılgın gibi. delicesine sevmek.;

-

•

•

di • ',1 = 4.1. ' ii ';ı., ı,j;.

'. dış

•

aşın

sevgi.

e) delicesine

aşık,

•

tutkun, kara

başka

Jl.i..:.ı dış kalp zan, perikard; . ' ıJ ~ (y .. .için) yanıp tutuşan, (y .. .i)

yöne çekmek;

J~' ~L zihni meşgul elmek, aklına takıl· meşgulolmak, meşgul

geçirmek, ilgilenmek;

rnek;

1) çok seven;

r:r ...den) alıkoy­

••••

mak; jtl:J ("":-' ... ile)

muhabbet. kara sevda; tutku, ihtiras;

sevdah, ('-I

Kuvvetleri) oyalamak; (b-i,

mak, dikkatini. ilgisini

kalp zan. perikard;

...it;, .,( Y

gibi görün-

•

•

J- ."\ (y ... ile) meşgulolmak; (y •

•

.. .i1e) ilgilenmek; ~L (y veya ı,J meşgulolmak. vaktini

geçinnek; ... _ -

olmak. işlernek (makine]

..

,y...;. a~) (b-i,y ... ile) meşgul etmek, oyalamak, vak.tini almak; (b·,) • .:r .. .den) ayır· mak.. uzak kalmasına sebep olmak; (bir yeri,

,

JL.:ı

makamı)

doldunnak,

[edi!.) (y ile)

vaktini

... ile)

çalışmak;

(~ ..ile) çalışmak; çalışır. işler durumda

çok seven, (Y ...e) tutkun;

mevki)'i,

':ıl (b-i)

makamı)

etmek; (mevkiyi.

işgal

mak,

J';'

işgal

~ ~L huzur-

suz olmak. üzgün olmak; .. '4r A.! bir

•

-

- o

J- . ';ıl

sebebi ile ... den uzak kalmak. bir

şey

şeyden dolayı

,

... ile ilgilenernemek;

,y..:. meşgul etme; V ...den) alıkoyma,

etmek;

meşgulolmak. vaktini

"o

..

•

•

•

dikkatini! ilgisini uzaklaştırma; (ç. JU,.;,I,

..JA.t.

doldurmak. geçirmek; (y ile. [yer), binalar

J~) meşguliyet, aktivite; iş, görev, vazife;

.. .i1e) dolmak; ... ı:,r ~ ~ bş sebebiyle

, JtW

.. .. ---JU ...

,,,den uzak kalmak, ... i1e ilgilenememek ... y .ı....J.j

ile ilgilenmek, çalışmak,

. . .--

.. nini meşgul etmek•... J ciyı ~ vaktini ."

,

.

etmek;

(b-e) iş vermek;

(bş,) işletmek. çalıştırmak

.. .den) ahkoyan şey, meşgale

[örn. makineyi);

_._

"

üretmek;

çalıştırmak;

(parayı)

kullanmak,

işletmek,

y'ü [oyunda) (b·i) tutmak; (b-

o

•

• • 0_

4,-\&. JI.CıI ya da 1:--~ JlUıl genel işler; • -

o •

•

l.$JJ.t JU elişi. ei ile yapılmış; el ile çalışma_

o J

o •

yı gerektiren; -4 JA::ı elde yapılmış;.~

.. J ... ile

(ıJ' .. .ile) meşgul; ... y .~

•

J

meş·

••

gul; .. '.:f'.~.) ~i) ("" ...ü,) son de= _.

(bşı)

.

edindig:i fikir, düşünce ~w. J~\ ag:ır işler;

-

ayırmak; .}--:ı(b.i) meşgul

(b·ı) çalıştırmak,

şey. (ı:,r

insanın aklını en fazla meşgul i -

••

meşgul olmak. J~L jA.:ı aklına takılmak, zih-

...e hasretmek.

eden

.

J

_ •

fazla meşgulolmak; 1.tJ1. ~. ~)~ kendi işin ile ilgileo! kendi

işine

bak!;

•

449

• • ~PQ ıl

J\:'~' çok meşgul, işi başından aşkın; çalışkan,

çok çalışan, hamarat,

işler, çalışır

•

~

•

Jtl..:..- işyeri, dükkan;

meşgale. meşguliyet;

gayret, çaba,

w

alıkoyma, dikkatini,

ilgisini

.

,

işletme

•

iştigal:

fiilin, kendinden önceki bir isme ait

olan bir zamiri (veya bu zamire mudaf bir

ismi) meru! bih olarak

,

....

~fP

vak.tini •

•

örn. J • .

ç. JtI~ insanı meşgul eden şey.

alanı

endişe

dolduran

şey; meşguliyeı, meş­

veren, zihni

meşgul

eden

şey;

...,. •• ,

.

...,.,

şeyler

: ... ,:r ~I.:.ı ~L

J 1'" onun ...den .., .. .

başka binlerce dilşünecek şeyi var,,.,$\ u\S'

4l

•

Jtw. onu en çok meşgul eden şeydi; • •

iŞP

bkz. :;'5':.;

,ı.;,ia\ dudaklar,

, ' , . ..

,

2~ i (Jp, ,""i.o .', ..... 0 ';ı) şeffaf olmak; yarı şeffaf

olmak, JŞlıl geçirmek;

,

V

bşı)

içinden

geçinnek; ....;..:..:.ıı (bşı) içip bitinnek, boşaltmak; (bşı) yiyip bilinnek;; i·· ·1 (bşİn) araiçinden bakmak [örn.

sından,

anlamak için];

gözüne

(bşi)

kumaşın

görl.ivennek.

sezmek,

farkına

(bş)

gönneye ça-

ilişrnek; (bşin İçinden)

lışmak; (bşi)

kali-

vannak;

V

.. .arasından, ...içinden) görünmek; kendini

•

J'-l~ [çağ.] insanı alıkoyan, meşgul eden

•

•

~

, Vi.S a';, ve ~w.... bkz.

\A~ , ıl'w

ıesini

DILB.;

y:L:ı

gale;

alması

•

1.J.jl,i.;.

J .. .ile) çalışma, ilgilenme, meşguliyet;

..

~J"i\ lavşan dudaıı; ~L ~ kelime; •• " .. .,

J\i...,;.j\ meşguliyet, meşgulolmak; fazla,

veya

.• ! . ~

•

yatınm, para çalışurma;

Jl jı. ",I meşguliyet, m~gul olmak; (y

~

ç. ol.JWı , ...:.ı'~ dudak; kenar, ~
[makine

ilgilenme. uğraşma;

-

-.

\,.Wl üsl dudak; ıJLJl 1A...WI aH dudak; w

ayırma;

~ çalışurma; iş verme, işe alma; gün-

delik işçi olmak; çalıştırına.

J .. .ile) meşgul; çalışır,

durumda (makine, cihazı;

işler

--,

aşın çalışma;

tedirginlik, endişe, tasa;

~ (tı.:J ya da

.,

vb.]; üretim; imalat,

işçiliıi. işi;

•

•

ç. Jt~ iş, görev, vazife, çalışma,

emek;

•

~ işçi, çalışan;

SUR.;

;:il; ' .

aktivite,

•

,

:.

ç.

.

.4 P,.

ve gilmüş

[makine)

~

--

... -

düşünceli; 4. ;,.;\\ J ~..uı ~'i~l altm

durumda; (ç. ıJ Je) işçi;

ç. ; • işçi

••

işeen;

1-<

~.

•

J.f*

•

~. (Y ... ile) meşgul; ~

alıkonmuş,

tutulmuş,

dikkatil ilgisi

koltuk vb.l:

meşgul

üzerinde çalışılan;

J~\

~

şeffaf kumaş;

'"".ii? şeffaf: . 'o' ...:

J~ şeffaflık, IŞlıl

••

JC:...:.

JJ .. ~ . dalgm,

. "

,-,s';, yan şeffaflık, ışığı geçinne;

olmayan [yer, •••

sezilirl algılanabilir olmak;

ç "'" p

;jj\; ~+

[telefon hattı vb.}; halen •

-

kayan;

başka şeye

boş

sahibi olan,

(,:r ...den)

gösıennek,

, ,

geçirgenlik;

bardakla arta kalan içecek:

şeffaf;

..pT.

~u...:. şeffaflık;

,- ; '. ç...:.ı

[çift]>kerpeten, pense, cımbız

450

...

•

-~ -.. somurtmak, surat asmak;

1t sahibi; ...

•

~~ aracılık, şefatçilik.

Ö)~ kalın durlak;

•

P

•• • ç.)~l kirpiğin bittiği yer veya kökü; uç.

~~ aracı, Ionı

kenar. ••

•••

p

ç. )\A,;ıl

ç... l.A.U aracı. şefaatçi. şufa hakkı

tP

MIS.;

araya giren

~GJI Muhammed b. İdris. Şafı.i mezhe-

ft; 11"; dudak [kadın tenasül

i'p ç. ~'P

.)~ büyük bıçak; [kılıç,

.. tP

şafii

bıçak vb.] keskin taraf, yüz; (ç. )\A.;ı) kenar,

.. uç; ~ ~J'iJI ip ~ [cehennem) çukurunun ..

•

...., -" -..r--'.

2).;. fr.> şifre. kot;

ıJ ~,;

':.

•

dolayı); (ı:,f-

... f

~ şafak.

karşı) hazırlıklı

olmak;

alaca kararlık; •

şifre.

kot;

ii .;

kurutmak

[soğuk, sıcak.

rüzgar];

",

• Jp şefkatli. merhameili. acıyan;

sıvıyı içine çekmeye yarayan boru;

••

•

••

1 a,ı.a:..

)~\ elektrik süpürgesi; • • ~ a <(} ';,) (bşı) çift yapmak; (bşi '-i bşe)

ilave etmek, eklemek; (b-e Y

bşde)

öncelik

tanımak, şufa hakkı vermek; _ (U.~)

(J

J biri için, yararma, lehine, Jl bir

başkasına) aracılık

etmek, araya girmek, ••

faal etmek, şe~~~çi o,lmak; (}~. +\

e!-"

ç.

şe·

fi;

t u.;.ı. ti.i:' [çift olan şeyin) eş.

tek; çift sayı; gözün cisimleri çift gönnesi

J~i acıma. şefkat; yumuşaklık,

iyi dav·

ranma; merak. endişe. !aSa. tedirginlik; ~

::) 4il;. (b-ile)

..

.. ç.

~ .ı.A..:ı

o~

~

[karşı karşıya] konuşmak;

.--

.,L~ bkz. • ..:.ıl ~

-w·

,

Ina't] dudak ile ilgili; sözlü,

.~, '., sözlü imtihan; \ .S .:j "

i;,

',.,

,

sözlü olarak,

."

şifahen [yazılı karşıtı]; ~ ii .~.; ~ 11 ...J

dak harfleri [y , ~, ·

L:L~

sözlü

Jr' du-

J . JJ DiLB.;

sözlü 6larak,

~\i.:.. , ;

şifahi;

şifahi;

.

(yazılı karşıtı), şifahi; '

~I,,;.;J' sözlü sınav. imtihan; ~~ sözlü TIP';

~ çift [sayı);

• öncelik; ön alım, şufa hakkı;

~

c ;. acıma. şefkat, merhamet; 1 f..~

iii; ~Jl şefkatsiz. merhametsiz;

emmek, içine çekmek;

·

~

("""I .. .ile) ilave edilen, eklenen;

• ~ ::::) ~, (~ b·e) acımak, şefkat göster-

a,lA.;. ç.•,:A- pipet, kağıt veya plastikten

veya

mezhebine mensup; •

şifreli, kotlanmış;

(bşı)

~ (bşı)

'Jr ' ~'~)

lenmek, tasalanmak. tedirgin olmak ( .. .den

J.--

•

••

mek; (... dığından, ~ ... hakkında) endişe­

kenannda; ••

p öp

•

•

•

ı.ş

•

binin imamı; ~U şafıi; (ç.

uzvunda) ANAT.; •

•

şefaatçi; şufa hak-

elinde bulunduran; •

eşiğinde,

araya girme;

olarak. şifahi olarak:;

•

~W:...o sözlü. şifahi

olarak;

~ => .f-'I <..,ı. bı') çok yakın. eşitinde

451 .-

f -

olmak; rJ'\J1 h~

ıO

J& ~ ~L b-i sıkınuya •

·- ç.

~l.A.:ı1

'$)

';ı [na't] dudak.... dudak ile ilgili;

sokmak;

_. -

~

Ô

uç, sınır, eşik, kenar.;

sözlü [yazılı kaqıu], şifahi; ~J

.-

_.

i

yu m-, 1 ı-ı.)W\ - ._ - u ıj ~.

alcıl

•

haslanesi-.

. .,;.; u <.,;.;) (b,,) yarmale, deşmek; ("'i) kınnak; (araziyi, yen) sahan ile sürmek; (bir yeri,

-ıj ';ı sözıu

,

_.

bölgeyi) geçmek, aşmak; [şafak] sökmek,

" [filiz, sürgün] yarıp göz agannak; _ (Jp)

.

olarak, şifahen; , , • i; "I ....J~i 'dudale

. ç,kmale; _ <.,;.;, ' ; • o) c.)s- b·.) çok ağır!

r.J] DtLB.;

zor! dayanılmazı lahammül edilmez gelmek;

•

harfleri' [y,

J .

•

•

..,; ~ • ölüm

• J

:. •

döşefinde, ölmek

•

üzere, son

.

~ j (~W) (b-i, ı:r

etmek,

... inı) tedavi etmek, iyi

sağaltınak, (b-nin,

-.

rJ" ...yarasmı) iyi-

leştirmek. (b-i) iyileştirmek; ~ (ediL.ı iyi-

sıkmak; (~ b-e)

leşrnek, şifa

salııAına kavuşmak;

bulmak.

iyileşmek; , <~) cli .;.. intika· i.. ..

mını, öcünü almak; . _. ~ ~ ~ ... C hıncını çıkarmak, intikamını

,. . ii.

olan

~ ve~l ('-:" ... ile, şifa

almak;

sayesinde) iyileş-

V

den) intikamım. •• •• öcünü, hıncını almak; ı.i ·1 iyileşmeyi

rnek.

bulmak;

•.

istemek,

b·e

şifa aramak. şifa beklemek;

~~ şifa, iyileşme. sıhhat bulma, sali

•

•

.

•

.-

bir ugramak, kısa bir

--

ziyaret yapmak; ~ ~ [kadın] yasının

-

belirtisi olarak elbisesinin önünü •

[yara]

vs-

) rahat vermemek, (Js:- b-i) rahatsız eunek;

neresinde;

--

(~ b-i) üzmek, hüzünlendirmek;

~

yırtmak; _.' o·

uPl .,;.;

-0-

• .,;.; kendine yul açmale; ••

•

sessizJi~ bozmak; (~»

. -

-

0-

\ı:.JU! ~ cadde -

-

0_

[yol] açmak, yapmak; ~> ~ kendine yol •

_.

_ı_

açmak; \~J..:ı:- U:ı> ~ yeni bir yol tuunak,

. .b~ka bir çareye yönelmek MEC.; r.".AlI ~ -

topluluktan eunek;

-

ayrılmak,

topluluga muhalefet

~U:.H L.OS. ~ aynıık çıkarmak. isyan

•. bayrağ'm çekmek; rili i •• ";'; insan"ır

r

-ı-

• __ •

arasında aynJıAa sebep olmak;

ı-

rrJ'J\..j. ~ \..

.. _i!_.

•

lığına kavuşma; (ç. ~1 • JUıl ) tedavi,

onlar kadar olamadı; 'J\..j. ~ ~ kimse onu

şifa, ilaç; ~ ~\.UJJ J.ıü tedavisi mümkün;

geçemez, onun gibi

-,

--

.

olamaı

- -

.. kimse onun

J~ iyileştirici, şifalı, şifa veren;

eline su dökemez; ~ (bŞI) yarmak; (bşi)

· _.

yırtıp/ yarıp

.. - ç_ Jw...- - haslane;

~ ~

•

... yi ·1

intikam alma;

~.

şifa

arama, iyileşmeyi dilerne;

Jw iyileştiren, şifalı, şifa veren; net,

•

açık, anlaşılır

[cevap};

-,,_.,

aralamak; Ji

"j

yanlmak. çatla-

, -,

mak, çatlayıp açılmak; yarık olmak; ~L yanlmak; çatlamak; mak,
tedavi, sagalum;

- ,-

nlıgı

,

yarılıp, çaııayıp

aynI·

.. .den) kopmak; dinde mezhep ay·

, -,

yapanHRI.; [şafak] sökmek 1'~ i "jl

--

~L....A&O birbirlerine düşmek, birlikleri da!ı!· ..-.-

ı-'

mak; .ı;1,)" . ~ i "'ı tepesi abnak, öfkelenrnek;

-

452

.

, J" ':.1 (bir I.:elim~)'; ı:r den) türetmek; -r,;.:. ç. J J "i ':ı yank. çatlak, gedik; yan,

•

.. .

•

yarım;

Jli..:,j\ aynıma, çatlama;

• ıJI ii· ~\ [kelime için) türeme, etimoloji; •

•

~L:ı zor, sıkıcı, meşakkatli, yorucu, bık-

bölünme, yarılarak ayrılma;' ~

i •

" alomun parçalanması, fizyon; i ).i.H

•

~ç.

(.;,- .. .den) türeyen,

__ -

..

#

zahmet, meşa.kkat , 4.-:ı:o)LıJ.1 ~ muhalif ,

".

$

taraf; u ; ;~L ~ 'il ...

"

.

. . .

~

'l veya

. .

olmak.; kumral

katlanarak;

ii

..P -

~.

u.;. ç. ·

.

~. ı,,;I..U. {is.] yan, yanm; parça,

-

.

kısım; kıymık;

yet, zahmet;

güçlük. zorluk. meşakkat, ezi·

ıahmetli

uzaklık,

hedefi;

.

,

:ı ii ';,

yolculuğun

yolculuk;

Ji.::ı

. .-

saçlı; kızıl;

•

J'" " bağırmak, ötmek; lşafak] sÖkmek. [tan] . ağarmak; , , . r:r ~.,y...4 Jo. jj <, ••. den söz

,---

:ijj • ~ ':ı

~\.i..;l bağırma.

ç.

-

ötme; [aptalca,

.. ..., uL.JJl:iijj ... •

zorluk; yanm; daire. apartman

• L"

•

katı; ~ ~1 ~ (ya da ;ii ':.) uzak mesafe; •l

..

kumrallık; kumral tenlilik; kızıııık;

saçma sapan] konuşma; ~\.Uo [çoA,} saçma

,

ç.

kumral tenlilik, kumrallık;

.

kumral

katı; kom-

partman [trende]; j,jj ~.

olmak;

etmek, öylesine bahsetmek;

mesafe;

ç. JI.i.;ı daire, apartman

. ..

saçlı

~i müe. s.ıp ç. ~ kumra1tenli;

yank. çatlak. gedik;

-

türemiş OILB";

ıO>

' .

P

:i,,

._

~ a (~). ve ~ u (i~) kumral tenli

~~1 büyük bir çaba ile, pek çok zorluğa

,-

-

Uran, usandıran ~ bWJl J\A.;ıl aAır işler;

.....~ yan, yan, kısım, taraf. bölüm; zorluk. -

"

sapan konuşma;

. ...-

-

konuşma, zırvalama; JLtJ':iijj

• jj

l;.

[aptalca)

0,

şafağın

•

ll.:Jl ~ uzakta, uzak mesafede; 0. ;:;

~,

•

•

4 ';ıl,

yanm, yan; (ç. ii

•

.. u...:.ı) öz

•

kardeş,

.u • s'ri ç.

~LUı

-

.

•

devenin boynundaki

kardeş;

heybe; [deve] köpük, salya;

anemon çiceği, Manisa lalesi BOT. Anemane;

J jL;. çekil!, iskandil kurşunu; . .. . -..

[ana baba birI

kard~;

•

söküşil, günün ağarması; •

· ..

[na't]

.

.

.:

~ J} • J\ ~\ kardeş ülke; U} ·1' JJ.ıJ, •

kardeş

,

\. Iii ., (bşı)

devirmek; '. iii • j devrilmek, talda

•

devletler [Arap devletlerine hitaben];

..

:jji • P'ç. JiLUı öz [kız) kardeş; migren, i

•

~

i

atmak.;

i.,U-> ç. ""Lıakla(k); i

i

yanın başaAnsı TIP.; ı u~\ Ji\.i;ı kırmızı

anemon BDT.;

-J-1' . daha Zor, sıkınUh, meşakkatli; ~r. 'ıç. ,,:.iL ,~~ zorluk, sıkınu, meşak­

kat, zahmet; · ıJ~birliAin daAJlması, aynıtk, ihtilaf;

,

•

i

(....... j-'l ~ u (.ı-L»

...

ve

...-'-"'0 (.li.>.

ii J\.i;ı, ii p) (b-i) sıkıntıya sukmak, güçlüğe düşürmek;

• • ~Imutsuz, kötü durumda, sıkıntıda ol-

mak; (y .. .de) zorluk,

sıkıntı

çekmek;

s.l.i!.ve \.i;ı sıkıntı, zorluk, meşallat, acı;

453

- '-

~ ç. ~~i mutsuz, şanssız, kötü du· rumda, stkınUda; hain, eani. kötü. suçlu;

-.-

;.;..::. kısmeısizlik, kötü şans, kader;

öJw şanssızlık, bedbahtlık, kötü şans, kader; kötülük, kötü niyetlilik;

~ " u (~-':ı) (b-i, Y

... ile) kemige kadar yaraIa.

mak; (bşı) delmek; <ı} veya Yb-i.Juıkkında) şüphe

etmek, şüpheye düşmek. şüphelen.

.15::,; . rnek; ~ (b-i, ı.i ...de) şüpheye düşürmek,

re layık, ödüllendirilecek, mükafutlandırı­ lacak;

müteşekkir kalmak. teşekkür borçlu olmak;

c'..

~

.

.

.

'(y veya ıJ

.

-

.. ~ ~ L~ teşekkür ;s::.:, .~r:. i;::.:. ... teşekkürlerini .. ~ niteliğinde; .. şükür kür;

..

~ veya cl.;. ~ veya ~ "jJ veya clJ') ıJI

~ şüphesiz. şüphe götürmez, kesin, kaıi; •

•

••

...J ..cı.;.;ı Ji J,,-o 'j ...den kes;nl;k!e ıüp-

" " -he edilemez, ... kesin; ~1.ı.::JI J.,..h::ı "i LL;

.~-

~.

balınna [mızrak vb. iL;

saplarna,

~'1i şüphe; şüphecilik; !.lG şüphe eden, şüpheci 1tWI ~G

ve

. -c.~' J !lu

ıJI;::':' teşekkür borcu, şükür; teşekkür; • )~ çok şükreden;

fL;, şülcredcn;

)~ teşekkürü gerektiren, şükre değen, "

müka[atlandınlması gereken;

~ u (':'iS::»

kesin olmayan, hak-

kında şüphe bulunan. şaibeli;

~

~ a (.,.s::.) le", huy-

suz, geçirnsa olmak; ı.rSL;;.(b-ile) tartışmak.

münakaşa etmek;

...,.5L..:.J birbiri ile tartış­

mak, problem çıkarmak; uyuşamamak, ayn olmak;

~ ç. ~ geçimsiz, huysuz, ters; LlS:.:. terslik. huysuzluk; kabalık;

•

mazlık,

ayktnhk; asık suratlıIık;

, ...,.5\....;J uyuşmazlık, anlamsızlık;

, ·<-Go, J- y,,-,- ALEBKZ.;

ı..r .r

alışveriş yapmak; ödünç

j;:; u rj::;) (hayvana, .JK: .. !buluığı) vırr­

almak;

mak; (metm) harekelemek. seslilerini belirt-

~ ç. ..:.ı~ Fr.> çek;

mek; zor, kamıaşık. anlaşılmaz. kapalı, müp-

s..::. J

" J ,ıj~

zanlı. şüpheli;

MIS. taksit ile

ve

W'L;.. ç. ~L -- tartışma. münakaşa; uyuş-

.-

,-

mahiyetinde,

t.S

silahJarını kuşanmış;

. .,J"l

bildir-

mek, çok teşekkür etmek;

tepeden umağa silahlı,

~ !J~ şüpheli,

ederim!;

b-e sonsuz

...den> şüphelenrnek;

, ~ ç. :ı~ şüphe. emin olmama; ~ . ." ,

•,

~ ç.)~ şükür, şükran borcu. teşek,

şüphelenmesini sağlamak, huylandırmak: .ı,k-.:

~ (J b-e, bş için) teşekkür elmek,

-

. • .. ,

U

(.f.;.. ~I.f.;.)(b-e veya

J

b-e, bş için

J, ,)so bş için) müteşekkir olmak, şük­ retmek, teşekkür borçlu olmak; (b-; veya J ... b-ı1 övmek, methetmek, 1 ~ ~ I~ekküveya

....

hem olmak;

jk.;. =~; (bşı) teşkil elmek,

şekle sokmak, düzenlemek, kurmak; (bşi) de~iştirmek, de~işik bir hale sokmak;

--,

JfL:.

(bşe) benzemek. andırmak; ..,P:..:ıı (Js- b-e)

454

.- -

ıarı anlaşılmaıl karmaşık! kapalı/ müphem

·

,

,

~ (sıvı} bulanık; kapalı. anlaşılmaz,

gelmek; ~teşekkül eunek, oluşmak. şe-

karmaşık,

killemnek, düzenlenrnek, şekle girmek. şekil

le. müşkül; zorluk;

-

(J b-e) görünmek;' .~'. ! j.t·i

şekilolarak, bir şeye benzemek. b-i andır-

...... mak; j> •. ~!(bşı) wr! içinden çıkılınaz buli

•

•

-

--

•

•

sele, müşkül; zorluk;

~

~)

u

(hayvam) dizginlemek; (b-e)

ıüşvet vermek; (b-nin) atıını kapatmak. (b-i)

_

mak! kaJ'lllamak; = ~l ;

J.SS ç. JL< ";i ç. JP benzerlik,

andırına; şekil, dış görünüşl yapı; algılama

şekli FELS.; kalıp, kesim; tip; hal; çeşit. s;:ins;

~ harekeleme; ~ ".... şekilolarak; , .-

.. . .

, ~~\ J ~ onlar 'le onlar gibi olanlar;

,<"

.

:;.1'> • _ç. ..:.ıL, jS'w...problem, sorun, me-

almak; şekil değiştirmek, değişik şekiııere girmek;

,

problemli; problem, sorun, mese·

.',Y.

~ şekil ... ; ç. ..:.ı~ formaliteler;

;,:ıC~ şekileilik;

susturmak; i',

,<~ç. ~1S::ı. ,~gem; (ç. ~1S::ı.)

fren; boyun e~eme. direnme; küçük gönne.

tahkir;::;'

-ı"

-1(• •

:

,.'> ·11 i.",i dinçlik;:;' '.: .11 ı.$r

enerjik, aktif. faal;

("s:.» lS::ı. u (J:.:., .s'J:.:., ölS::ı., ı;~, ((j,) (b-i, bşi veya J b·den. bşden, JI veya J b-e) şikayet etmek, şikayetçi olmak; (bşden)

~ işve, dlve;

, ' a~n, acı çekmek, şikayeti olmak; ~ =

~ işveU kadın, cilveli kadın;

1S::ı.; .}G:;(b' hakkondalu) şikayetlerini bbe

~ters. huysuz, aksi, geçimsiz;

söylemek;

,

J~ç . ..;..ıi .• ~ ayak zinciri. bukağı, halka [hayvanı bağlamak için]; • • ~

•

deri tulum [süt, su için};

•

ç. .,;;-J.$. ., düzene sokma; şekil-

•

•

lendinne; yürüme enui ASK.;

•

•

..:.ı~ {çağ·]

düzenlemeler; kurumlar, teşkilatlar.

. ,. ::;.1.'> .; slnıOandınna,gruplandınna;

-- -

.

1JS'u... benzerlik, andınna;

.. J~lanlaştlmazhk, zorluk, problem; ,

,

.

jS'~benzerlik. andınna;

ıis'G ynı, yüntem; (ç. JS'I~) yan, yan • •

taraıt

... ıis'G J" gibi, ...e benzer şekilde ,

.Js'G ı.P ~ı.s- bş ile aynı, benzer olmak;

.. , - -

.

.}:"'i: lS::ı. ; i~ şikayet; (ç. ı:J\~ . ~~) küçük

~ farklı. çeşit çeşit,; hareketi;

~~ ç. ı.$!~ şikayet; suçlama; acı, a~n

çekme;

[ağrıdan} şikayet;

ölS::ı.bkz . .s'J:.:. ı;~ bkz. .s'J:.:.

i:~-;' bkz. .s'J:.:. ,• '

~\S:...:;. çok şikayet eden;

i~ç . ..:.ıı)\$"· ,

_. ,~G.:. [kandil içinI

'

duvardaki oyuk.; kandil;

~Gşikayetçi. davacı HUK..,;

"

'

~ (4:.. kendisinden) şikayet

edilen,

suçlanan, sorumlu; davalı, müddealeyh HUK.;

•

455 _•• ~ <::'.1

~ .•. ~ı) davacı, şikayetçi;

.

~ .,.:. lat1lya düşkün kişi;

'

~ \SG '. : hakkında şikayet bulunan;

.

j\.o..lo

zanlı; davalı,

,

müdde aleyh;

~)~ hindibat frenk salatası, güne~ik BQT. , ,

~ç . ..:.ıLıng.> şilin;

. ç.

.ıU

' , ,.'j..:ıl leş. ceset [kokmak üzere1; kesik

organ;

kesilmiş.

'0_-

~_._

i"" (o' ',' ') a ve (o' • '

Cichorium intybus;

,, L;AUmls. [şikolata. SUR.] çikolata; "'

.J.>.

. - -a CJ.:., J.L»

kopuk parça;

koklamak;

[insan] sakat. kötürum olmak,

. . t

[organ] felçli olmak, felç olmak, sakat kal·

,'

mak; ~ u (. .. i) (elce u~ratmak.

~

J. • • •

•

_

.r b-i yenmek, b-~ galip gelmek; .}::ıl (

..

(bŞl)

') u

felç

'

V .. .den) çıkmak. yayılmak. dı· --_.

.

Iı'

"zmak;' (.ı".ıı) ~11"" hava alma, - ,

, ,

"

.

ya çıkmak KNŞ.; ~(.-

1,1 .... }a(~)kibirli. '

matrur davranmak; ~(b.e, bıı) koklat,

._

I' t

•

i (bıı)

koklamak; )~ 'il ı' t ~ i haber

,.

.

olmak. sakat kalmak [felç sebebi ilel;

~ .. .den) okumak; •• ~ koklarna; koku

.. ." . J.L> felç [yine MEC.]; , JW.~I J.L> veya JL.'JI

4,;ı

,

,

olmak; ı' ~ ';,~ (bıı) koklamak; (bıi,

alma duyusu;

bir kez, koklama; koku; esinti;

~ koklama ile

ilgili;

~H çocuk felci; ı.$/r;""jl JUıl Parkinson

~ büyüklenme, mağrurluk;

haswığı;

~W

·

.

J~ ç. ~r. şelale, çavlan; '

r~ [cin. is.; tek.is.

~T.

• .

o'. ,

...,;.1 müe. ,,~ ç. ~

{çelebi) > züppe; züppece;

yakışıkb,

tekme vurmak;

gunırlu,

şerefli;

.. ,.1....:;.')'' harfin ince ("u"nun

onurlu; asil; en

• ~ => .:..ı:.tekmelemek,

hassas bir burnu

olan. iyi koku alan; kibirli. mağrur;

zarif FlL.; ••

iL kantalap kavunu.

çizgiJi, küçük bir cins kavun;

, , Jpfelçli;

..

ç. 'ı.:ı J. iyi koku alan

•

.J-=oıl. müeJ.~. felçli (organ, kişi];

- o '

-_00-0--

peşinde

:ir., vanlacak yer, hedef mahal; ıl.>ç. Ji; [yün vb.] çile; rnakata; grup; ,

-

mak, koklaması için vennek; ~i= ~ ;

etmek; (bi') işlemez hale getinnek; JJ:.i1 felç

--

(I"". ~)(bşı)

_

~

b-nin elim) kurUlmak, felç etmek;

şan

,_

kalınb;

"ü" okunması

•

•

W ç. ı,;...U şilte, yatak, uzun minder, döşek;

--

"

~ a (~) (~i (b-ı)

gibi]

,',

_! elbisesini) çıkarmak; ~

soymak, elbiselerini

çıkarmak;

almak, soymak;

·..

DtLS.;

' ..... Uıkoku alma duyusu; '

r~misk;

fP-nin) •

parasını

okunması

t. - •

(jL..» jL..>1 (V' ... den) tiksinmek, igrenmek,

•

~ ~oygun. sayma eylemi; >

midesi

...

,

~giyinme odası (hamamda);

-..;L; -.u (..;L;) (bş') yanna!<. kesrnek;

bulanınak;

.

/;....::ı'iğrenme. tiksinme; ,

_.

j" '. (.:ro ...den) i~renen. tiksine~, mide-

-

l ~

456

,,:.,

si bulanan',

başla başlamak,

girmek;

,

~~

Fr.>

şampanya;

-

.,

, , (..:.ıW, ı;w)_

, .•, a

~

iş

kötü

sebebiyle] alayetmek; "

üzmek, müteessir etmek, (b·i,

;.

-.

,

diline düşürmek;

i'

"

o

bir faaliyet ile canla başla

,,

,

(hapş/ran kiıiye)

(b-i, "':-' b·nin diline)

uğraşan;

'

~ u (V"~, V"~) [at vb.] yürümernek,

yürümekte inat etmek; ~

o

~i

•

.r-:...,

J~

..• fl- diyerek) hayır dua etmek;

[LllI ılJt o

, , fi·.

(b·i)

~J..L...JI.ı düı' o

manımn)

i".., fi;

o

Q

•

•

("':-' ... ile) (başınagelen ,

rezen, Taziyane BOT. ;

düşürmek;

güneşli, açık

[gün)

Il,

,

ve~

i

olmak; ~

a

(bıı) güneşe

o

..:.ıW

;.iL.::> fi;

açık

"

' •

.. v ••

(.wı) ~ ~;~ ~

.,

çalım ,

satmak; kibirlenmek; kibir,

,

mağrurluk,

$ ,

,

4,

büyüklenme;

' -

t:'1..::. ç. ~ , ~\.".;. yüksek, göğe doğru '.

uzayıp giden; kibirli, mağrur.

c:"~

yüksek [bina,

dağ];

•

göğe doğru uzayıp

~

mağ-

güneş ...;

harfler [kendisinden

şeddeli

okunan harfler]

't ':.

ç. ..:.ıt lKNŞ.:rW) güneşlik,

-.

ları, paçaları sıvayıp girişmek; ı:r J

Q

",

~1..ıs.G bir işe ciddiyetle girmek,'" kelleyi -, koltuğa alıp yürümek,;.... • i bir işe canla

"

,

'0'·'

.-

o':.

p~şüt;

J Jı..::. ç. ~ inat eden, inatçı [at vb.]; o

-.-

..J,jL." ı:r ~ bir işe başlamak girişmek,, kol-

OILB';

"

~(:.J' [pencere) perde; )(İıJI (

olmak;

koltuğa alıp yürümek; ~.u.L..o ~ ~ ve

.

ile ilgili,

güneş şemsiyesi; şemsiye; perde; ~ 4.

hazırlanmak, hazır

.. -

.'

güneş

o· li LJJrl şemsi

'

-

.

[na't]

,

sıvamak, yukarı

_.

""

~

4:

,

katlamak;

Q

fotoğrafçılık;

...,.~, ~ .- işe ciddiyetle girişmek ... kelleyi

doğru

• ,

-

giden;

=> ~ (ko/unu, paças/fll)

.

..;

meden, kendisi

~

o

$

. . 4,. • ~ 'ô)J-J' fotoğraf; ~"o-'.. ·Jl f..,..:_:J\

J,j~1 ~L::ı

. , yüksek, gökdelen gibi [bina];

rur;

JJr güneşin

o

. .' .

o

kibirli,

• ,

önceki, harfi tarife ait "J" harfi telaffuz edil·

kibirli, mağrur;

••

ol

bakan çiçeği BOT.; ~i Y J.f- gurup;

bi·

o

t:-"\,..;,;

Q

II ayçiçeği, gündöndü, gündoğdu, güne· ,

na];

.,.

•

[dağ,

. "

.doğuşu; ~1 ~.".p güneş çarpması; ~~

t-" a~. t~) [bina, da~1..-yüksek, olmak; ._._. kibirlenmek; t:-"WoJ yüksek olmak

güneşli,

o ., güneş; ~

müe., ç. v" J

~i ekliptik ASTR.; ~i

kötü durumu ile] alayeden, eğlenen;

(~bl') küçümsemek;

[gün}

,,

,

• i

.,

':ıl

Q

ı,.! • • j güneşlenmek;

olmak;

~

o

.-

•

•

.:,....ol..::. ç. ..:.ıw, ç. müe. .:,....ol."..:. [başkasının

v

koymakı bırakmak;

alay, istihza [kötü durumu ile);

~L:. güneşli, açık

•

..

•

v?' • gün~li,

(gün):

açık

[gün];

,

l' • Q ..h..a-;.

",

(bıı) koklamak.;

ağannak,

_.-

.. -

beyazlamak [saç];

.,

_.,

~L müe. '"~ ç. ~,ıJ~ saçlan beyazlamış! ağarmış;

457 ••

~~ ~ (bşı) muroıamak, Oı

•

'".

•

len şey, pelerin, vb. ~ ~ ~\ dünya [hayau],

mum kaplamak;

~.

•

J:AJL ~ sıvışmak. hissettirmeden ayrılıp giunek; , ~

- - (çağ.] karakter. kişilik; iyi, hoş, ;L..,..;.

..

". ..

,C' -, [ein.is.; ıekjs. iL ç. t~

.. balmumu; rIY-I ~ ft; -

seçkin hususiyetler,

.. -daha

~(tek.is.J mum

. t

~1

. _. iirJ1 ..

-

~ buji;

.t' •,·su geçinnez [s.l;

mumcu, mum satan;

maızeme;

..,

şamba; ~e:

_. .

ı:>\ı_, ':ıç. ,

-

J-L:ı kapsayan, içeren, şamil, şümullü;

genel, umumi, bütün ile ilgili;

J."......:... kapsanılan, içerilen, kapsam içine "

-

•

..

... J.-

~ .(~

alan,

,,

(bşı)

mak. kaplamak. sarmak; ••

genelleşrnek. •

•

--

işler;

...1) kapsayan, içeren, içine

•

şamil;

.

..:.ı'") o' ~ omuhteva, içerik;

2

JW kuzey; kuzey rüzgan;

. JL......;. sol el; sol taraf; sol; J' • ~ lj sol

urnu-

i

.J'

•

•

•

... in kuzeyinde; 'iL.o..:ı sola, sol trafa; kuzeye, kuzeye doğru; t Ji o ı;. sIY.; ... J~

-

..:il, ."4 -J-l:ı .- . pelerin, üstlük vb.e sannmak;

koruması, kanatları altına almak;

ıO

· . _.

ma şamil olmak ç c:!~ ~ b-i himayesi, "

..

i

J.- ~. [kiralık] küçük ev;

içine almak,

dahil eunek; (his. duygu) (.. .in) içini doldur-

giren

(Jç- ... e) müştemil, •

J-> a (J.-:o) ve J.-:o u (j.-.>, J.ı--')(bı-J kapsamak, içine almak;

.r.

•

- -

kapsamına

görev

"","W. ~""'"W şamdan;

..

•

-

su geçirmez örtü. kumaş; mu-

.. -

i

giren, muhteva, içerik , ~L,&. J J' ~. ;. .. . b-nin gözetimi altında; :.i. A. \; yı ..:.ı~ Jt ~.

(ç. ..:.ıl.) su geçir-

'.. ~ -yaAmurluk;

..

kapsamlı, geniş; daha genel,

daha umumi;

~[na't] mumlu, mumdan;

W

eğlenceler,

geçici

mum ~ ~":ll ~1 mühür mumu, kırmızı

mez

.'

•

•••

•

-. -i. .

J.~ kuzeybatı;ıI.rS Jl o .ı;. kuzeybatı;

~'n; (bşeveya Y bşe) sannmak, san na-

JUI ...,s j

rak örttinmek; (,);- bşı) içine almak, kapsa-

el',

mak, içermek. (~ ... e) şamiL, müştemil 01-

•••

• ;.\

• ,

~ ı;Ul

~ birleştirme, bir araya getirme, birlik,

bütünlük;

i

j.-.!Jl

• <.

J"".II

•

• <

'

•< ';,j, ~

LI kuzey yarım kürede geceleri

i

~ yeniden birleşme; ••••

•

görülen renkli

ışıklar;

i_

t ~i ft; birHk; ..w. Li.i' bıi bölmek,

parçalara ayırmak. dağılmak; bşi parça veya

).c...;. pazı BOT.; . ""

ÖJJ.ı:.....:. şamandıra;

< •

hisselere ayırmak;

..

~

-

bulunan; LJ.,JL...:J1 sol partiler, sokular siy.;

kapkara. simsiyah oldu;

•

•

JUI ..;ıı sol

J~ (s.) kuzey, kuzey ile ilgili; solda

• •••

~1."...JI·l 1~

mak;

Kuzey yıldızı;

~ç . ..:.ı~ kendisine sanlıp örtünü-

.:r-

,. II

(.:r-) :

....-

ö}t:

,:r. saldırmak,

akın düzenle-

mek; ~ ...e karşı,iizerine) hamle yapmak,

458 ••

• •

saldmnak;.?' = ~; " ~ sepet;

.0

e'-"

u~IAI.F.BKZ.;

J.,:.;ı

u~

..,...

bıyık . "

..

•

u C..P) (b·i) (d....~ac'"aJ asmak, asarak

... i!:' ";

öldürmek;

..

ı.P

=

~ ; seıirmek;

.

~ kasılma,

kramp, ihtilaç,

büzülme [deri);

[kırbayı]

asmak;

(asarak) ;dam. asma;

-ı.P ;p;

•

~.

.,s

gelmek;

••

ı.P

kin;

i!:: ' a Ci!:'-") kasdmak [felçvb. gib;)

kulağa hoş

[ses]

..A'-' ç. OJ P kUpe; •

[yeni];

•

mUe.,~ = ~ ;

"..... ~ ıJI.)~1 ı..&;.;.

G a (uWı) sevmemek, nefretetmek; J'

d.

..

--

Li· ~. ç ı.Yw... darağacı; darağacı platfor-

seğirme,

•

•

cezası

mu, idam

ıspazmoz;

•• ~ felçli. ıspamıazlu. spazmatik. felç

infaz yeri; ::ii. '. darağacı;

• ı:;'p asılan, idam edilen; ,.,

P

v<- b·.) azadamak.lonamak. lenki<

=> p

)~ şerefsizlik, utanç

BKZ

••

•

. .. Jf'-'

verici durum;

.;;',ro.;

j,. ~ .... [kaAıtJ hıŞııtı;

L.

_

J

'"

y~ ç. ' "' , ? , ü~ gri; 5-~1 Halep şehrinin lakabı;

•••

••

•

i~ düAüm' • 6 ' ilmik',

'+

i ,

a (,,~) (bşe) şahit. tanık olmak; (bir

.,

~ ç. .1a..:.;ı çanta; bavul, valiı; ei çantası;

.'0

anmnak;

•s

kanlık, adet;

-

[eşek!

bnlma, çatlama;

:j •••

ı.,

s.'

6 ô;, gri, kuquni renk;

. ':ı ç.;;:'L:.;. -mizaç, tabiaı; huy. alıŞ-

•

zoo. Capella galinapo

bataklık çulluğu

galinapa; ~ '. i· ':ı balçık culluğu zoo.;

etmek.

';JL>

... "I.:.u

\. i' ';, çulluk ZOO.. Scolopax rusticola \. i· ?

benzeri, kramp gibi;

•

Lo ,

. '" , .yı ~ el çantası;

yerde, kutlamada) bulunmak, (kutlamaya) katılmak; (bşı)

__

~ u (~, L..&.L:.;.) çirkinf kötü/ iğrençl pek

.

..

tanıklık

görmek; - (ii"~) şahitlik,

etmek; - (Y

bşi,

... dıgım) tasdik

çirkin! şerefsizi iğrenç olmak; ~ a (~)

etmek, onaylamak, tekit etmek; (~ b-e

(y b·i veya b-i) zemmetmek. gözden/ itibar·

karşı, Jb-nin lehine) delil, tanık, şahit olmak;

dan

düşürmek; i.'~, ~

b-e) iftira elmek,

atmak. kara çalmak; ~ b-i, bıı) teşhir et-

rr.ek, ifşa etmek, ne mal oldu~nu göstermek;

e:!' çirkin, iğrenç, şerefsiz. menfur;

..

A...:,.;, çirkinlik, iğrençlik;

(ı,}s- dökümana) tanık, şahit olarak

imza at-

mak, (Jbiri lehine, y ... ile) hüküm vermek;

• • • , '.uJ4 ~ Allah'ın • •. , s..

L:.i• jÜ ~ •

(bşı) •

••

J..&-?'

noterde tasdik ettirmek; JAü

bizzat görmek.

•

(b-;

adı ile yemin cunek;

şahit, tanık

olmak;

Js- ...e, için) şahit tuunak, gösıer-

459

.,

rnek; ~lşehit olmak; Yb'i.~ .,darş••

-ı "e~ ..~ .l(b.; ya da

.

J .,.de) şahit g1lsı<:nnek/

.aL>ç. ,

•

••

..

,o.

...

olarakbirbeyti];

..

.

. ...

.. -

l,~

,

.. ,

.. .... . savunma tanıgı; '~~L d Jj) Js- alenen, .

i~[kadınJşehit;

herkesin gözü önünde;

i~~ç. ~r. şahitlik, tanıklık; sertifika,

i~~ç. ~'..".:oı büyük mezarlaşı; işaret,

diplama; yeminli beyan; tasdik; kimlik. kartı,

e

gösteren

belge; ~fWl ~1)J,H i'~ lise diploması; ••

}Jj i'~ yalancı şahitlik; ~~ ii~ •• diplama; ~i •

•

•

o,, , •

•

•

i..ı.aL::ıarz, yer;

..

';ı

'"

•

şehadet parmagı; nUsha; , ,

vb. gibi, itimatname türünden evrak:•

..:.ı~"jl takibat için gerekli delil ~ ii~ .ı;:.ıı) .r--JI iyi hal helgesi; ı- ôi4=>

•

•

':ı savunma tanıklı~ı;

;ı~şahiıJerl tanıJdar

yat. ~~tırlanmaya deger [gün. olay];

.. 1

r}-~

;ı~L suç üstü, suç işlenmekte iken, cürmü

... r..JJ'

meşhut halinde; ;ı~i

Kıyamet Günü;

Cumagünü;

,

'

.a'l "-,.~,ıÇ . .', ..,J- gözleyen, nezaret edeni

i,'J';' i'~ doğum belgesi; , ,

~w... toplanu yeri; şehit olunan

müşahit, gözlemleyen

yüş], kortej; görüş, görme, göriiş alanı; ilgile-

nilen yer veya nesne; görüntü, manzara; sah.

d\

•

•

••

•

•

.1Aw...görülebilen ç ı:.ıl..ı.aw.... görülen

yer, m~hed, lilrbe; cenaze alayı; alay [yürü.

ne, perde, fasıı, bölüm [tiyatro]; ,',

önünde meydana

• gelen; katılımı fazla, izleyicisi çok; anılma.

••

..le ••ç.

veya ıJ~I""'U veya

.,.ı~ .aU görgü ;"'ıı. şalıi~ 'iiı .lOG.

~ç... i~ tanık, şahit; şehit;

.' .. J..,.:ı.Jı ı:r J)aJı işten aynıctılını ... ...

r.)<- ... e) delil. kanı~

.' ,

••

r.)<- ...e)

,

.. [görmemiş]; ~, ...ı.aU

iman ikran. şehadeı; şehitlik ~ iiı

'lt"I)

. . deki ıanıIC; ~i ~u. sadece duymuş olan

o~çıban;

ehliyeı

..

helge. vesd'a; 1 ",\,"~I .au. samk aleyltin,

'[edi!.] şehitolmak;

"f-'ç. ,~ bal; bal JlCı<:ti;

...

. *.

[bir yerde] var olan.

,

şahi~ noter; , (ç. ~I~)

.~ • "; ~ ıSAJı kelimenin anlamı He ilgili

.

,.

mevcu~ hulunarı; (ç. ,

tutmak; delil göstermek! getinnek [örn. ~ •

. . * .......

şehitlik;

ramanca ölüm;

şeyler, algılanabilen şeyler. ,

.

.. .

Ra C*) (b·i, bil) meşhuretmek, herkese tanıtmak; (bşi) yaymak, ilan etmek; (silahı)

~ ~~i Rasuluııah ile birlikt~ tüm

kınından çıkarmak; (y

seferlere katıldı'•

...ismi ile yada .. .sebebiyle) meşhur olmak,

•

i..I.A' ~ • görme, tanıklık etme, gözlem,

müşahedede; (ç. LOJI_) görüş; görüntü;

.. ;ı~lç. ı:.ı'. yazılı belge; •

•

;ıle'· +1 şahiıJik. tanıklık; şehit olma; kah-

... ile •...olarak.

bdinmek. tanınmak. şöhret hulmak; 1. ~ •••

•

•

•

y.,..;-'

.Ic b-e savaş ilan etmek, açmak; • ••• •• • y)"'-,JI .Jl-'> (ıüfeği ~ b,e) dojlrultmak. 4

.

'

i

•

mşanlamak; ~(b'4 bi') meşhur etmek.

~

460

(b-e,bie) şöhcet kazandınnak; (bşi) yaymak, itibarını

ilan etmek; (b-nin)

zedelemek,

namlı; yaygın, yaygınlaşmış; meşhur

kötü

şahsiyet;

kabul

görmüş,

makbul, benimsenJ.

gözden düşürmek;r~ (b-i) aylık ile çalış•

brmak., (bşı) ayhk olarak kiralamak; ~L (bşı)

-.. çlkarmak. çekmek; ve yine ~1}\ J e :;.\ bşi •

••

mezat ile, açık artırma ile satmak; 1 J d ';,\

ale göre, yaygın kanaale. düşünceye göre;

l,..~

a. i (J. 6 .,) anırmak;l,..~ •_.

-

-

. F\ (y ile. olarak, . . .adı alımda) meşhur

'.

o

_. a, i ve\J+'" .

a

_

(~, J~. JIf-..'-I nefes almak; iç çek-

,.~ ~ ~ j--t bşi açık artırmaya çıkarmak:

,

miş [tercüme, şerh] ~ )~L ~ genel kana-

(silahı) kınından

ilan etmek, yaymak;

_

•

- o

rnek.; hırlamak;s.~~J! ':ıl hıçkınğa boğulmak, birden ağlamaya başlamak; •

şöhreı

olmak, (~

b-nin)

bulmak, bilinmek,

[özelliği,

hususiyetil bilinmek;

.. )JP. -*"1

yaygınlaşmak. yaygınlık

,.

•

-*" ç. R 4R ·

ı.$

.-

ay;'

J--II-*" balayı;

aylık, ay ile ilgili;

-* .

aylık, ayda bir ~ ~

•

*

abone ücreti, ödeme; v

cı'

aşın

-o'

, ~\&. ii

R

aile

lakabı

SUR.,

LÜB~

~ meşhur, bilinen, tanınan ('"":" .. . ile. •

Ri •

namı

yüksekler;

~ =::;.~ (bşi) hızlandrmak, çabuklaştımak;

~ çabuk, hızlı, süratli;

dünyaca tanınmışlık;

.. .olarak); kötü

olan,

adı ÇıkmıŞ;

daha meşhur, daha çok bilinen;

•

ii...... L;.. ç ..:.ıl. aylık ücret; [çağ.] aytıklar;

•

•

~ ela rengi; _

_

0_

.)+:ıl müe. ~~ ela gözW; • ~ ç. r~ keskin zekalı, anlayışlı; yürekli,

gözü pek; Itibar, asil; çevik;

4.04-=-

keskin zekahhk. anlayışlılık; yü-

reklilik, gözüpeklik; çevikJik; ~t.=ı ç. ıJ.:ol'l~

saygınlık;

ALF.BKZ.

.

ii......L;.. aylık olarak, ayda bir,

)~! duyurma, ilan etme; mezat, müza· • yede ile satış; tanıtım, reklam; ~ )' 6 ';.1 • ..,.-;';'jl iflas beyam; )~i şöhreı [olumlu ve olumsuz];

,-o ;

P

yükseklik;

••

• o

• __

."

(b-i) acele ettirmek;

şöhret, tanınmışlık, ün; kötü nam,

şöhret: adı çıkmışlık;

.-- - ,

-

·

•

~~ aylık ücret; ii

.

J"l..> yülc;ek i dağ. bina); , J"L...>

.!JIp! aylık

•

••

6 ':. amrma [sesi]; boğazdaki hırıitı;

••

•• ı.$~ onbeş günlük; •

J.

çok • _

aylık

:i~! ':ı z.ınltı;

nefesi içine çekme, alma;

kazanmak;

i

abone;

tanınınak;

__

J~ ç. ,r-Au...meşhur, ünlü; adı ÇıkmıŞ,

.-

çok istemek, arzulamak. canı çekmek;~ (b-i) istekli, arzulu kılmak; (b·i, bşe) iştuhlan~ dınnak;

[yiyecek] (b-de) yeme

-

..

isteği

uyan-

dırmak;~ ve~\ (bşi) isıemek, arzula- _o.

mak. iştahıalmak , 1,,$6' , !

o _

"'i ~~ arzu edile-

461

..

"-"r-ç. "-"ır- okıava;

meyen bir şey;

"

~J'! ç. ı:.i;+:ı istek, arzu; ihtiras. şehvet;

ı c.."..;ı[cin.is.; tek.is. iL çam ağacı;

•

ı 4.7-""';'çaylak zoo.

iştah;

ı.Ş~ şehvani, şehvete ait;

-

.0.

_

ıJI~müe, ı.S~

34.7-~bkz.

1_

ç. '.»~ aşın isteyen,

etmek; (JI bşe) işaret eunek; JJ\";'(b-den)

şehvet düşkünü;

arzulayan;

;,9' => J~~JI b-e) işaret vermek, el ile işaret

o-

~l*[na'lln;11; şehvani, kösnül;

öğüt. nasihat istemek, (b-e)) fikrini sormak

~....c,.;, istenilen ' arzu edilen; lezzetli,leziz.

danışmak. (b-il.?) müşavere etmek; JJ~

..,.

tadı hoş; •

i

•

'i

• • ••

~

;~! ';, iştah;;J ~ 6 • ~ ı... veya ~\i

(6'~\ iştah açıcı; r~ ;(~.. l\ ~ iştahsızlık; ,_.

'ı-

4...:.J ~i)

i. ve ..

~~ istek, ar.ıu, iştiyak;

,,~\1l; şehvet; iştah; • -

j

-..

•

""':"'iştah açıcı; ":''''.6 ··ordövr, meze;

.

-~ arzulayan, ihtiraslı; şehvetli;

•

•• 0

•

"

ıO

JI b-e, ~ ile. yapmasını. '-? ...yaparak)

işaret eunek; (JI ...e) işaret eunek. (JI veya

Js- ...1) göstermek; (J b-nin) dikkatini (Js...e) çekmek; (J b-e Js- bşı) işaret etmek; (Js- b-e. '-? bşi veya ...yapmasım) tavsiye

•

istenilen, arzularulan şey;

('-? bşı) göstermek. ('-? bşin) ifadesi olmak

--, ıJl..:.)~ ....,ıı )~ - parmak. ile gösterilmek.

,

•

•

"W.{cinjs.; tek.is. iL:.ıı ç. ,,\~ • ,,~koyun;

. Ji.,.:.

:- '.j; kendi ke'1dine dUşürunek; ~G\(J veya

etmek. salık vermek. öğütlernek, önermek;

l..S" .. istenen, arzulanan; (ç. ..:,ıl.! •• +) •

.. .

-

ç.•.:A çuval;

. . . i( <.:J ~ yU u (",:-,,,.:.. Y~) (bşi. Y .. .ile) .'

.. ..

insanlar tarafından tanınmak ve sayılmak;

J

,~

-- u

-

hislerini belli eunemek, açık

JU,I

-vermemek; )JL.:.:i (e.- b-ile ~. .. .hakkında)

kannak, karıştırmak; (bşı) lekelemek, (bşin

görüş alışverişinde

saf1lğml) bozmak;

mek; Ji • -

. .

1 L..:.iUı

~~"i lekesiz,

tertemiz, pak. saf. kusursuz; '-? 9kanşım; saf/ an olmayan; kendisin•

• •

~\,.;. ç.~\";'

he,

sıcak

rüzgar;

leke. ayıp. kusur; un, şüp-

.,

•

-

1•.)

;J~ istişare

.

istişare

r

olan; ~~ '-? y::.... sıkıntılı, dert tasa içinde; Lı\,.;. ALF.BKZ.;

ôJ wJI

,

'-? ~kanşık; bozuk, saflığı bozulmuş

,-

alamet. iz;

.,11 haç işareti;

ö~üı 1 "'~;:.ıı

,,

nasihat istemek, (b-e)

~JL:ıç. ..;.ıL işaret.

şüphe uyandıran şey;

•

•

~\(b·den)

danışmak, (b-ile) iştişare eunek;

,

de ayıp/ kusur bulunan;

bulurunak, müşavere et-

'"

etme, fikir alışverişi;

..

şura;

.,' -, ı,.. ve ;ı )>>1 "')r- ",J"..o

heyeti danışma kurulu

,

o$J"";'[na't] şura/meclis ... , danışma ...;

J'"..:..oç. ..r.Jl.;.. iş, [birinden istenen] hiz-

•

.\"T'" lJ..;ıç • V. .iJI·r ':. oklava''

met veya görev}; gezinti; devir TEKNo..;

462

.

- -

-

mak·,

i)""";". i J ."..:... ç.IoJI_ istişare, görüş alıŞverişi. meşvere,

Jou, muslin [kumaş]; beyaz kumaş;

konsUltasyon; öneri; ögüt;

-

,

.t..:ıL;. beyaz kumaş; ekran; , \w.ıı ve

i JJL:... ç. ...:.ıl. 11"; müşavere; •

iJUıl ç. ..:.ıL işaret, hareket; jest; sinyal;

-

(haberi);

-

.

.-.

. ..

.}ıl~ kanşıklık, düzensizlik [örn. zihin-

işareti; tehlike işareti; '. ) 411 i ıU, haç işare-

li;

J

telsiz

mesajı; ...:.ı'~J

. .....r

~I"='ç.

rahatsızlık, hasıalık;

,

kanşık, kaimakanşık; rahatsızlık,

düzensizlik, kanşıklık (zihni, duygusal]; has.

hat; ı.Ş)~\ istişare, öğüt vb. niteliğinde;

,

,ta, rahatsız' ~1 . Jo.r--- şaşınnış, şaşkın;

J-J~ç.

,.,....(JI ...e) iı.,..ı eden, (JI ...1) gös-

~J

,

teren, danışman. müşaviT; mareşal ASK.;

,

4\ )L:.1\ sôzüJadJ/ bahsi geçen, söz konu-

Jı'~

-,.

..b.,..;. ç. ..b1~1 tur; devre, hal, aşama; raunt,

,

_.

•

••

• elçilik rnüsıeşarı;

-...

.... .)'·~II)I~.

11 kançılarya;

.-. ~).r=ı

..

SUR.

. -

4c)9 bkz.. "')J~;

.0.

ve

J tJ,i büyük

tJaJ

,.

~w, U:ı'~' 11'; U:ı'~1 Aıi JAt. b-den kat kat j;\~ alev; şevk, gayret;

4)9; ..

J ~ ~ ,..j'~{bıı) parlatmak; (kadım) süsle.

Jj ·i(Jl .. .in) yolunu gözlemek,

rnek;

•

cesur; y.r ı ıJI~ savaş kahrama...t1an;

J'.r=ı~ J-~{bşı) kanşıırmak, düzenini !)ozmak, kanna kanşık etmek; kannaşık. hale getinnek;

•

ilerlemeler kaydetmekl kat etmek; •• 0

&'

,

-.,

ıJ'.r=ı ı müe. "L,~ ç. ıJI"";' , ıJ"JW,I gu:ıırlu;

i

..'

-.

üstün olmak;

•

o. ,

•

ve Jl,1.,......1 ".,.i)1 ili! _ ., "

• hk u ul< müste:arı; J i ,)

... ,

o.

•

çılar;' i)U-JI ),~.

~J.r=ı MIS.

~..

••

)\ ~- . danışman, müsteşaı; müşavir kan.

,

.

devre. yan [oyunlarda, sporda); hedef, gaye

, (0.1)1) ~.ı.=ıı J (I..,.., )1..,.,> Jl,.,..,.

su, mevzu bahis;

<"

ALP.BKZ.;

.w, ALP.BKZ.;

~.

i

•• •

•

))L;..kendisi ile istişare edilen;

JI ~-

_.

. J'.P

etme;

i)~' ç. ..:.ıL İstişare etme; öğüt, nasi-

::iw

'"

WL ~, ~ "Ww,,, yapan,.

, ~"...:.; karıştıdık, düzensizlik; rahatsız

b-n;n emri altında; ,

•

.. _

sel, duygusal]

iJU)" işaret Nayı birlilden ASK.; ~~G~;'~

JJL;.;(t" .. .ile) roUşavere;

-

U ~ saç lülesi, püskül; ibik, taş [kuşdal;

',..' "

-"'WJI

::j

yU , ç...... . 1.,..,. kep, kaskeı, başlık:

')UI~; #1 ')UI alann

.~~J.;'J . i~G~

ii .t..:ıWJı [sinema) perde;

,

~

"

.'

i ~i televizyon;

.. .ri; talimat, somut, emir; 1 A:i.;! iJU! lelegraf "

.

Lot ... _ ,

ima; remz, sembolik ifade; öğüt, nasihat. öne-

.l,J.f'U -

o.

J- ~ • karışmak 11'; rahatsızlan'i

özlem ile bek.!em,:k, ummak; <J j':'tapan, kesek kınna makinası',

. ,

<J plLübnan'1o idari bir semtinin adı-, •

.ij

y.:. KNŞ. görüş. bakıŞ, bozma;

463

''':;' . .

••

,

.-f r-" dikenli; belkemigine ail; , ~i .,

0ijJ-' yulaf BOT.; . ..

J. ~i"hint, frenk! firavun inciri (meyva) .. .. BOT; ol.ı-'JI J,J-I omurilik ANAT.; .......1 .. , . ..

<J.,....:.) JU u (d~) (b-ı) memnun elmek, hoşnut

etmek, eglendinnek; (b-i) gayrete şevklendirmek, (b·nin)

getirmek,

.J -

.,.

. " miAi, omurga; ıi.ı--:J

.. ~ ve JW\ (Ji b-nin bşin ya da b-nin,

bşin)

.

,.

.

.

~.

'<JJ-'ıJl-; u (J.ı->l yükselrnek; (bıi,

iştiyak;

arzularna,

kaldırmak;

.

.

J~

.-

..

özlemi

kaldırmak,

,

,

olan; istekli,

J~

'JIJ-'.

meraklı;

Jb,.,:.,. özleyen, özlemini duyan;

ayı,

hasretini

yükseltmek;

(bşi) taşımak;

..

acar, eliçabuk, mahir, hamarat;

.. ç. JUI>-" ' ",L , JIJ--'JI Şevva!

10. hicri ay;

JL.;... taşıma, hammaliye, nakliye (yük);

çeken. arzulayan; ••

Jr-" azalma!<,

kıtlaşmak; J)W:ı (b-e) saldırmak; JW:ıl (bşı)

tahrik eden, ilgi çekici, ca-

aşın

bşı)

••

I"'kip giunek; öldü, göçtü;

zip, büyüleyici; J'p (Jl ... o!) arzu duyan, iştiyakı,

ya da

,

teşvik eden, şevk. gayret veren;

heyecanlandıran,

__

(~ bşi

y bıi)

taşımak 1 .ı.::..W ~W:ı' uzaklaşmak, aynlıp/

parlak. muhteşem. debdebeli;

••

(!.\.,..::.) ~U

u (~~) (b'e, ~ bii örn. iğne.

diken vb.i)

baıırmak;!J~ dikenli olmak;

dikenler veya çivilerle donatmak; (b·e,

~ bşi,) baurmak; ~ül sokmak, baurmak;

.

-

"

~~ [cin. is.; tek.is. Ôj ç. ~,~, diken;

kılçık; çatal

•

~J

<

navlun, hammaliye ücreti; ı Jü ç. iJ~ALF.BKZ.; 3 ~ ALF.BKZ; i ••.

J\...

•

rWJ1 ......1.> ç. rlJ-'. r.p bkz. rl-; ;

2

y:..• çomak, kısa kalın sopa;

~

•

~ LI ~ endişe içinde. ,

<

• •

sabırsızlıkla bekleyen; ~J-.~'J1 ~ ~ "i

,

yükseltmek;

>i.

Jlü özlem duyuran, şevk, gayret veren;

(bşı)

••• •

iJ1"p.,::. baldıran, aııotu BDT. ; •• • •

uyandırma;

JI_- ':ıl özlem, iştiyak, hasret;

,.

omurilik,

~~ ya da 4SJW:ı ~"j.....ıl dikenli tel; ,

etme, gayrete getirme; heye-

--

l t~1

~W dikenli; nazik, hassas, zor ~ i •

~ ~ özleme,

~

•

parlak, debdebeli, göz alıcı;

merak

.

~~ dikenli;

J. ';, özleyen. arzulayan, özlemini duyan;

canlandırma,

.

murdarilik;

özlemini, hasretini çekmek, özlemek;

• J!~ teşvik

..

~, ~~, beyin ve omuriiiAi elkileyen . ' menenjit hastallAı TIP.; ıl~L ı."...,J' belke·

içini istekle

J,.,.....;. (b·i) gayrete getirmek LL;

doldurmak;

,

.

~i ne ekersen onu biçersin: ,

J"v.,::. pazlBDT';

• • 10"..:ı a (o "..:ı) ve oW u (tl ,;-:;ı) çirkin olmak, •

•

çirkinleşrnek, şekli, görünüşü

bozulmak,

ts" ~ (tek.is.) diken; çatal; çatal dişi; mah·

• deforme olmak; o.,::. (b·i bşi öz!. yüzü) şekli·

muz;

nL bozmak,

•••

kıitk; yiıillik,

cesaret; güç, kuvvet;

•

çirkinleştirrnek,

sakatlamak;

464

., .

( ...e) sövmek, küfretmek, yennek;

Allah'ın dilediği kadar!

(~Üi ya-

.

adedi süreyi ifade için

yım) bozmak, (4&.I~~ yayım) bozmak. parazit

kanştırmak

•

•

•••• < •

••••

•••

bilir!;

kikatIeri saptırmak; ~J ~J ,,~ görevini

-- -

kÖlÜye kullanmak:• ~~

~<....:...= ~ .r. .~. . ~G J

kadar, ilelebet;

J. ~ı·JIl.l "L.;" ' - ~ bol

"ır- ç . ,,' • ..i; [olumsuz cümledel hiç

. bir şey 1 ... ı:ı- "ır- bir parça ... , bir az ... ,

çarpıtılmış;

,

,

'

.

deformasyon, çarpıklık, çarpltılma; bozulma, distorsiyon, parazit ELO.;

sarfetmeksizin; ~L "..rı ~m J ,,~ ,..i.tı bu

"~çirkinlik, şekil,

me;

çarpıtılmış,

,

,

:1

'-"

o ,

J

hiç bir şekilde, asla; ... ı:ı-

... .,rJ--I ")

çirkin; kötürüm; çarpııılmış tahrif edilmiş; •"':-'

şekilde katılamayacak

H.~ (lek.is.1

...

oldukça basit; J .

olan, çilrük;

,.

bkz." ~;

.. • •

o',

. - 'i

. -i: ... 'i

~\ ,,~l pek az, gayet az; ,,~ :.,..:ı bir şey değil)

.,

,

.

-

önemi yok!;

,,~küçücük, azıcık

~''''=' ızgara [araç]; •

,. ,

bir şey;

~~ KNŞ. bir az, bir parça, azıcık;

n;

;j' • < 'isteme;

~ 2U ' _ - üWıbk l...rJ

es-" bh. "

••

••

hiçbir şey; puan yok (sporda); J •

-...ş..,~ kızartma; il..,"';"'ç. ,Jw:'"

,..

,

d~kızartma [ct vb.];

"Wıa

'

~: '~,i

yavaş yavaş, tedrici olarak, sıra ile; ,,~

,

(L;...:1

en' çok;

:ı.r- JAı "ı.rı ya da \ '•• i ~ azar azar,

o.

ı.s~ i (~) (eti) kızartınak:

••

.<.ıı ,,~'~'ı

,;;:. ~

... y,,~ ... e cn çok benzeyen {şey);

ol""':' "ôG"ın çoğulu bkz. "y:;ı;

-

J.:

-5' ,,~~ .-

oldukça. 'pey örn. ı1L..;ı1 .::' .ıi>

~. savaşa aktif bir

2

oL;" ALF.BK2.; J -

..

problem var(dı); ,,~ı ~ bir miktar, bir '. ,. az; ,,~ , "ır(olumsuz cümlclerde]

""";- şekli. görünüşü bozuk. deforme;

parazitli;

...

."

. - . başka o başka; ".;:. .J"~l J küçük bir sorun,

tahrif edilmiş; parazilli;

'.

.

J-1..Al'

görüntü bozukluğu,

J,jL;"çirkio, görünüşü şekli bozuk, deror·

•

,

bir miktar...: J,L.J..:ll ı:ı- "ır- biraz h:ıreket, .. , . canlılık; ı:r"~ bir az tedirginlik; , ,. 4 f-i ı:ı- ,,~ uJ~ en ufak bir gayret

-

ı

-

maşallah!,

- .-

",:!~1l; mas.; kötürümlUk;

4

övgü ifadesi:

keserlen atmak;

•

bozuk, deforme;

şaşınna veya

"

olma; parazil, distorsiyon; • • • ,,~ı müe... \A ~ ç. ".".;ı çirkin, şekli, görünüşü

pek çok

çok iyi! gerçek mi!; dll "U L. JI sonsuza " .. .

çirkinlik; şekil bozuklu!u, deforme •

kullanılır];

çeşit, çeşit çeşit ne kadar olduğunu Aııah

;jG.~.LI ~J o~ gerçekleri, hai

[belirsiz bir çoklu~u,

i

• •

@' •. ~ .)(bşi, ... uI ...)'apma)'ı,

...olmasım isıemek) dilemek;

LU'

"U L.

istek, dilek;

1401 ;j :. <

'!

inşallah, Allah isterse, dilerse!; .. '..0. .

( ~) yL::ı i (~... ~, '. ~ <.) saçı ağarmak beyazlamak; [saç) ağarmak; yaşlanmak.; saçı

465 ağanmak; (bıi) beyaz yapmak, beyazl,ırnak,

-

,

ağartmak; '-:-. ~. [üzüntü. keder vb.} (b-nin -

-

- ,-

~L

...

"~ç. ~

i,l;ıl ("":" .. .i)

,- ,

~

beyaz, ağarmış

[saç]; aksaçıl; yaşlı, kocamış; yaşlı kişi;

kocamışlık;

.

..'

[yapı};

yüksek

Jr şizofreni;

2;;, • _ :;.

dövüşü;

nargilenin cam

"L...:. i (b_

_'

2~W. ALF.8KZ.; ~

(.lo,...>j

-"

~U~

ç.

basma, pamuklu MIS.;

:. (JJşi) kuruunak 111N; C-.ui (~

i~ => c.:

goz/erini. yüzünü ~ .. .den) çevirmek;

,

- _.

"_,,

i'

. .. .. ~ç. tr-',tl.,->I

-'.'

-.

't<~,

~(~ -. saygı duyulan yaşlı kişi, ihtiyar adam; reİs. şef, başkan [kabiledel: şeyh;

,,--

.~

..

ÜSlat; sena-

tör; .ı.LJ1 ~ muhtar; ~\ ~senato;

<_.--_0 0_

,

--i~ şeytani, şeytana mahsus; cin veya

şeytanlaıd

ait;

~ şeytanlık; oyun yapma; ,_

o.

(H t.U

yayılmak,

_LL [haberi (oI ...de )

(J b-e, bşe) haki.m. olmak, içini sarmak, doldurmak; ... J t.L:. ... de yaygın olmak; .. ' '":"'

,

-

-t.U!- bşi yaymak, herkese du-

~ ~ ihtiyarlık;

yurmak; ~ (b-e) eşlik etmek, refakat et·

~ ~ ihtiyarlık ile ilgili:

rnek; (b-i) u~urlamak, geçirmek; (merhum

,

",<':..ç.•.:.ıi.. tl:.'. şeyhlik, şeyh olma

n1l; Şeyhlik bağımsız,

(~

•

duyulmak; ağızlarda dolaşmak;

A;..~ şeyh

olma, şeyhlik;

Li

i~, U

~ ç. ..:.ıL yaşlı kadın; müdire; ,

••

,u.;

{körtezde, Arap yanmadasında

yan bağımsız bölgeler};

•• (~) (bina vb.) dikmek. inşa etmek;

i>. = ~G . '"Gı = ~G; A..ı ~ul veya ,Gı ,

o.f ~ (b-i. bşı) kutlarnak, övmek;

--

., .kı ~ - .ı._. mak; 1.Gi = ~'''''\' ~ , ,k'.• - j -J,G -

[duygu)

,

LL (öz\. yemekı yanmak;

ıJ~ ç. ~~ Şeytan. ifrit, iblis;

Oı

... -"

_

~ => ,;),,_ ~; şeytanlaşmak;

(~)tw. i(~. ~~' j;..-';". ~+) yaşlanmak.

ihtiyarlamak. kocamak;

nargile;

~ ,ı,w.:..,..ı çılgına dönmek, çok kızmak;

kurulma kağıdı nıN;

2~ bir pelin cinsi BOT';

o

kısmı;

~ (bŞl) hafif yakmak, ütülemek, a1azla-

.

C. ~

--,

i~ dar ve uzun kılıç, meç; jaluzi; ~ ~ eskrim, kılıç

.. ~L;. = ......,;ıl·

övme, kutlama;

u"" tabin; .. , '-:-i)

'.. :. • saçın beyazlııt; ak saç; yaşlılık.

-

, '_ ~; (bina) dikme, inşa etme; "

saçını) ağartmak; ..~,.ı\.;'1 = ~ ; , ~ beyaz saç; yaşlılık;

.. - müe.

~ sıva; alçı;

.-

için) son görevleri yerine getirmek; (b-i, bşı)

göndermek; (cemaate, hizibe) bağlanmak; _..

<'

ij\J..-I..:.~ ':ı

cenazesi kalkmak, cenaze törenı

yapılmak, cenazesi kaldınlmak; ~U (b-i, ~ (~

.

de) izlemek; (b-e, ~ .. .de) uymak; de p-i bıi) tutmak, ~ bşde, b-den

466 ) yana olmak; t Uıl (bşiveya

ybıi)

•

~L:.". taraftar.

yaymak,

,

,

düşürmek, ağızdan ağıza

dillere

sebep olmak;

de,

(J ...t')

olmak. Şii

i" ~;
kal1lmak (bir gruba vb.el;

Şü'imiş

olmak;

tL..;... yaygın; bilinen. meşhur, malum;

gezmesine

J b-den) yana

gibi davranmak;

genel. umumi; ortak,

ç.

.-. t - -. partizan, taraftar. hizipçi' . ,

... t"""

e;ıL...;J

e:7' taraftarlar, izleyenler, hizip,

müşterek; müşterek

mülkiyet; ~

(Js- ...de. ... üzerinde) bir anlaşmaya varmak; ~

hizipçi. partizan;

..

eş, onak;

-

•

_f

~ç ~L Fr.> çek; ~I,-J' ~ seyahat çeki;

grup; ~ Şia; t~1 [çoğ.J izleyenler, taraf·

- -. 4;'J H

tarlar. partizanlar,

'(.),-') ;ıL.:. i (bı.) taşıma!<, nakleımek; (bŞl)

10

i

,

~ Şii [s.J; (ç.U)_) Şii [is.];

"

t~

[haber]

yayılma,

da gezme, şayiası çıkma; ~i

ağızlar-

J.s:- müştere-

...r

~ (ç.

-

- f_

J~ ç. LJJ- • 4J~ taşıyan; hammaı;

'

uJ-) komünist [na'(

,

_-.

o-

"

4J~

ve is.];

pantalan vb. askısı;

. J Lc.o ="ll,.; n; .

~ ~ komünizm;

~-

t- ·i:~j~'t-; ·;cenazetöreni;

2 Jı>

~i.;... grupçuluk, hiı.ipçilik. partilanlık;

(~) rW:ı i (bş;) beldemek, yolunu gözlemek;

,

.4..c Uıl yayılma, ağızdan ağıza geçme [ha-

ber]; söylenti, dedikodu; haber, bilgi;

,

[yük) taşımacılık, ... maliye, nak-

."

, " •

4J~

y,

liye; hammaliye, nakliye ücretleri;

ken, ortak olarak;

"

~ ,ç.

..:.ıl-ük"

.,-

duyulma,

.,

çilealata SUR.;

kaldınnak;

t ~ ortak mal sahipliği HUR.;

-

a1f.bkz;

(bşı)

ummak;

~ ,,

'

~Uıl

,

,

.. .için) hizipçilik. grupçuluk.

partizanlık;

~Uı yaygın;

. 1 ...

't

,

,

lJI ti~1 ... dığı

söyleniyor•... dlAı söylentisi

:i,.

ağızlarda

dola·

yapı,

mizaç. tabiat; huy;

ri,.) ben, leke;

·:ç,I'~... :,~w...plasenta;

.i(~) lJW:ı i (~) (b-e, bşe) halel/ kusur getirJ ... J

bilinen, meşhur, genel, umu-

mi; ortak, müşterek

,'

...1..:. ç.

kollektivjzm s!y.;

tr-.~'''i (J

ç. ~

rnek 1 hq

•

,

_

wUı b·nin itibarını

..

-adına leke sürmek: ~ = lJu. ;

zedelemek,

.. u- ··n mas; ayıp, kusur, leke;

•

şıyor, t.J:!.ll1 ~W yaygın, meşhur, herkes

. tarafından bilinen malum; Ji ,Ol : /"j\ ~u,

,JW:ı ayıp,

yaygın kullanımı olan, kabul gönnüş; ~ ,

ı~ "ıJ" harfinin adı;

ti~

ı,$L:. AU.BKZ.;

_.

ortak mülkiyet;

..

.wL:. ç. til.,..;. söylenti, dedikodu, şayia;

kusur; itibar zedeleyici;

' " , n ~ ; ,

~~ , ","L:. "ın çoğulu, bkz. '".,..;. ;

. ..

ı/

.....~.;

sayfa" için kısaltma;

... .y -1/ "~r-l' JJ.ı...:..,., P

....... li..r ~ sınlsık.lam

-

J

< •

posta kutusu" ıçın

utarunak;

i.

lerlemek, çok lerlemek;

•

c2j~ dökülmek, ~ veya ~i

bı) yapmaya,! olmaya çalışmak, gayret et-

kısaltına; •

_

ıO

•

mek;

ylj.,P {cin.is; ıek.is iL ç. ..:.ı~ . ~~ sİrke. •

•

(Js- ... e) yönelmek;

~ nmas;

bit yumurtası;

,.

[metal] dökme; döküm;

akış,

i )",l..<> bkz. r";

dökülme, dışa dökÜıme; çok seven, özlemini

uy.L.ı:o bkz. ~;

çeken, ~ık;

,.

.'

tLP T.> sac [plaka); sac: {ekmek yapımında

' .• <'

.

tu doğru, yerinde, kuralına uygun; orduda AJl.P ç. ,-

~~ kalan, artan, artık;

_."

, . . \. n· ç. ..:..ıL ,

t L.P J:ı~ kuruş;

~.,ıl..<> salon. kabulodası , ~.,ıl.AJI

---

"'r

.

lo

1,j'L.P a, ,. (ıl-') [kuş yavrusu] ölmek, eiklemek; U ('.

. • -•

..

b~ka dine ••

~ i (~) (J içiııe)

•

<Js. b-nin) başına gelmek, raslJa. , . -mak; _(,o .; 0), _(",t,...) VI ... ı) çok sevmek, " özlemek;, .. ci yüksekten dökülmek, (...ile) . dolup taşmak; çözünmek. erimek;' '.. oi

.

ij;'veya~>;~~jfJI;.~aTveya;. ~nT

[diş, "mak] çıkmak, [bitki) bitmek;

girmek; •

•

dine giren; Sabi. Harran'da yerleşilc, yıldız­

dökülmek.

akmak;

.

i~ ç. ~J-, ~\.,pdinini terkedip başka

çekmek; 1 ö)l.AJI ~ saldm düzenlemek! yapmak;

'"

,_. \.:..<' a (J' ... e) dönmek; (kişi) dinini terkedip

J

,,)

•

küm eşyalar, malzemeler

.. t,... a (.r")

.-.

(bşi me/ içine) boşaltmak, • •• •• dökmek;,,~~ lo:--" b·jsınamak, imtihana

i..:-'"

•

y ~ kurşun [metal); ""4~ (ço~.] dö-

~

.-

dökÜıme, yeri;

boru', huni'

r.ıJı.1

. - .. <J l..<> bkz. <J

.-

y\...a.. çıkış,

[nehir vb.] agız; oluk, .suyu dışanya atan

koltuklarla döşenmiş vagon;

J" •

dökülen; kan; ter,

.,

•

1.:""- it> hol, büyük oda; .,

ç. y\.:..<'I iniş; eğim, meyil;

~~ ~k, kuvvetli sevgi, özlem;

ve polis teşkilatında [binbaşı ile yüzbaşı arasında] bir rütbe MIS.;

.

' .•• <' dökülmilş,

kuUanılan]' ~ ~l..<> oluklu denilllevha;

•

_.

.

..

lara tapan bir topluluk;

_. ~ ~ ~~) (b-e) sabahleyin gelmek;

..

c7'" u

(t>~) güzel, yakışıklı, hoş olmak:; [yüz]

. ,-

parlak: olmak, nurlu olmak; ~ (b·e) sabahleyin gelmek; (b-e, veya

J& b·e) hayırlı'

468 ·1

_,_

• • • •

sabahlar dilernek; ~l,ı,: "':--'~ J ~~

.... far;' (i .

a: ampu!; .... WS (i . a: •• • ışıldak, projektör; ~~~ c.\. ~ lamba, .. .. " .ı'··

;,L;o1'

•

bşe

gece gündüz devam etmek, bir yerde

•

Q

_

yanından ayrılma­

bulunmak gitmek; b-nin

ampul; ı;1~ ~~.;P c.~ el feneri; ••

mak; ~i sabahlamak; uyanmak; net, açık

(l,...>I sabah; •

••

olmak veya

netleşmek;

mak, vuku bulmak;

a: ·1 aydınlaıma; .. .

Li'

sabah vaktinde ol-

<J ...e, durumuna) var-

~sabah; 0-

mak,

ulaşmak;

[halde de~işik.likJ - <

r.

••

•

•

-

.0

•

•

H •••

J<- ~ iyi gece!e"; J C'"'II;I .ı..;, " .

-.s-'" ,~\ daima! hep! gece gündüz bunu ya~

•

•

ıO

•

..J .- . . -

.ıJ C; cı! ~ artıkı bundan böyle

o yok; böyle bir

şey

söz konusu

değil;

. ~L [lambal (bşi) aydınlatmak; (y bşi)

-

"

aydınlatmada

lamak:• • ,

.

~ ç.

sabrelmek, sukunetle karşılamak;

sakınmak, imtina etmek, geri dunnak

. ,.

i.

kullanmak:; L::.

Q'

.1 güne baş-

.0

•

(b-den) sah-

retmesini istemek; (b-e) sabn lavsiye elmek; (b-nin gönlünü) avundunnak, (içim)

mak;

(bş;) dayanıklı

yapmak:

rahaııat­

(bş;

örn.

.. .. ..' [öz!. FAS.] ~ ~.ı-:-' atıştınnak MIS.;;.I...P

yiyeceğI)

konserve yapmak, muhafaza etmek

,

"

sabırda yanşmak;

..

(b-ile)

iyi sabretmek;

. ...

•

c..~L tan vakti; sabah; o-

bu sabah; ~\ı."ı"y ve....,..>JI ( y • •• •

günaydın; ~~ ~

11;

[na't) sabah

, sabah ile ilgili;

.

~

şıklı, hoş;

güzellik;

yiyeceği, kahvaltılık;

net, huzur, dinginlik; sehat. metanel; kendine

parlak,

pınl pın!;

(. ~ ç. ~L..A.O lamba; ışık, nur, ziya;

•••

i r 41:i b·; bir ... yere hapsederek öldünnek; J. r 'J laham-

hakim olma, kendini tutma;

mülüml sabnm

'" rum.; ~,

""

...

,

..

kalmadı, artık dayanamıyo-

'" J:.li sabırsız, msabırsızlık; ~i

..Ji

..

aceleci; 0.r.-" ~~

r

sabrım

tükendi;

r

~sabah;

sabah

11 mas; sabır, tahammül, çıdam; süku-

• •

L~ veıJ~ müe. ~ güzel, yakı-

C~

(J ... e)

~ sabretmek. tahammül etmek; ~, =

•••••••••

~~

.. .den)

ıO

.-.-c.~ sabah; t"..~ sabahleyin; c.~ . -. . . -~L.... gece gündüz, akşam sabah; rJJl c.~ .,

r

dayanmak, dayanabilmek;

~ sabahın erken vakti; kahvaltı;

~'-:-..P

(~

•

pıyor; ~1 t7"" gerçek ortayal gün yüzüne "-o .• o" çdanak; .ı..;, ~ ~ [aruk) böyle yapmaz

oldu; .)Y

r j (ft""") sabırlı olmak. sabrelmek; (J.s:- ...e)

••••

CL. eıı C7""1 sabah oldu;

olmak; olmak; "

dönüşrnek,

...

. sabn tükenrnek, rj J-= ıJ • •

Y"'; bende sabırdan eser kalmadı.

sarısabır, ödağacı

..

BOT.;

....

; ~ şiddetli soğuk;

; ~ yı~ın. küme; ö.;-:-J' bütün olarak, bütün halinde, toptan;

469 " )~

çok sabırlı. tahammülü fazla;

,

-

• ;;; -

[kaynanadili,

kaynanayumruğu, mandadili,

,.' i ft'"" ~; ,

..

.J~

ruh, mahlul ECZ.;

açık

renk, renk tonu;

görünlÜ, hava. imaj;

yapı,

karakter; [duvarda]

. Li...

tahta yemişi} BOT. Opuntia ficus indica;

"

ç. rçok sabırlı; •

;)~ ya da

ruhu, tenlÜrü; .:ı.r-Jl

p

."

•• o • fO·... LOT 4.? • J~1

MIS. hafif yemek. atışıınna;

şey

,.

[salça. sos, baharat];

.ı!\..ıJ sabırlı, dayanan, tahammül eden;

tl,..> boyacı;

..:.ı\.r-'l'" konserve yiyecekler;

~I.:--rı boyacılık mesleği. sanatı; • •

••

iJy,u balast, safra [gemi];

;;; •. ". boyahane;

..

•

~l..AJI Yahya peygamber HRt; • •• c· boyalı. renkli. boyanmış; (y)

tJ.

yoklamak; ,

~~

•

'. t... ... .

ç. t!L.ı:tl parmak; uzunluk birimi,

·

pannak [MIS. = 3.125 cm] ~ .......,.~i .~.-

ruj; ~

Ji

..

~':lll.i...

••

... havasıf

~L,pl bir ç~it sosis; j, •

<'ı

. ,.

·-

.:...~ ~ ~ (bşi)

••

J onun bu işte pannağı var;

•

~ a~,

(bşe •..

mak; mek, ••

e) (bii, elbiseyi

(b-ı)

..

ıJ y.l..AJI ~ sabuntaşı;

•

bun ... ;

,.

ıJl:.-P sabuncu;

--o _

kumaşı)

vaftiz etmek HR!.;

•

·-... -. • • ...

..

•

p'"

o..... u <.r.--",.J-:"",

ij .. c·

boya·

. y) ... havası. görüntüsü ver-

(J:--P) i.:--rı

sabunculuk;

p

..

..

.

..

~. ~y) çocuk gibi

.. olmak; i.:--rı (.r.-", i.r.-") Vi

ri b-i değiştinnek, değişik hale getinnek;

•• o

..

ıl ~W {na't] sabunlu, sabun gibi, sa-

,

c· ızgara [şekil); •• •

doldurulmuş HRI.;

~\..,p [tekjs.] [bir] kalıp sabun;

..

C...

(y ... den) etkile-

sabunlamak, sabunla silmek;

ıJ y.l.P sabun

t ~ MIS. parmak; , .. t-""'i ç. C7;w,1 parmak; <-

öze11i~i taşıyan;

nen; (y fikir vb. ile)

1

-• . . . i. e::w,~1 pannak izi; tl,..>'jl e:: 1lo ~; tl,..>l..ı

'.

•

~L.ı:ı boyacı; vaftiz eden kişi HRI.; l:,:,. Y.

etmek, göstermek; (tovu,fu) el ile (yumurta-

•

•

•

~ a~) ~ veya",:", ...e) parmakla işaret

i

b·i'

t

•

•

•

• .:.ı~ [ço~.] kromozomlar; • • • ~ ç. ;;;- ; PI boya, renk; yemele çeşni

-.. .

•

•o

bşi de~iştinnek. de~işikli~e uğratmak;

veren

ı.S

~

.. .

i y!\..a... sabretme, tahammül, dayanma;

yı]

.. tentürdiyot;

•

F: _ • •

•

;;; • l:ou yerel görünüm'• .- - •

i)\.:..p şiddetli soğuk;

• o

ıJ~~\ ;;; -. P afyon

•

~

".

boya; vaftiz HRI.; din; u. •

..

•

boya. renk; renk. boya maddesi;

"

J~ veya}~"'" hint, frenk, firdvun inciri

i

P

yüıü, eğilimi olmak; (JI

e) meyli, tema-

için) çalışmak,

•

~~ boyanınak; vaftiz edilmek HRL; •

••

t:::" ç. t I.:--rıl boya; renk, boya maddesi; duvar boyası; makyaj

boyası;

gayret etmek. •

•

~

-.

• •

•

uğraşmak;

.

a (~'-:-eP, '-:-eP) çocuklaşmak. çocuk gibi

"

davranmak; L,.S.

fO

gençleştirrnek;

u.

ei

470 çocuklaşmak,

çocuk gibi davranmak; genç-

leşrnek canlılık gehtı.ek; (kadına)

kur yap-

mak; (b-i, b-nin kalbim) ayarunak,

...

çıkannak. cezbetmek; ı.,:ı.

a_

baştan

-- -

,/~ ve 1,S!l....:ıJ ço-

.-~ ç. J.~l .. _--. ..:.ıl..r.-' saba rüzgan;

cuklaşmak,

•

•

,

çocuk gibi davranmak;

• _p •

e~i1im,

ıs:--!'

iştiyak;

•

olmak; ~ ,)\ .: "ıl e:a:ı temel alınabilir.

.. kabul edilebilir; ... ~ JU:! ul e:a:ı onun .

hakkında

leştinnek. sıhhatine kavuştunnak; (bıi)

dü-

çırak,

çömez;

y

mak; imzalatmak;

,

"-

,

d~ iyileşmek, sıhhatine kavuşmak; V

o-

bilgisi, doğru-

..

i.

-

•

~ sıhhi, sağlığa

,

••

uygun,

saglıkla

ilgili;

•• •• ."......ıı J'ö~ .1\ karantina;

~ oç.

toy, dUşüncesiz; -

•

,

•

.

.

.-.-

e,L>..:', .L>..:'I. ı..~.'"

sa~lı~a

•

..•d, c.u....",) sıhhatli, saılıklı olmak;

(her şey] tamam, eksiksiz olmak; V iyileşrnek,

düzeltilmek;

~."..,JI sağlık bakanlığı;

çocuklara mahsus! ait;

~ i Ci

~

çeriilik, resmen kabul edilme;~'" 41\ i )ljJ

ıi~ çocuk gibi, çocuksu; çocuklar için.

•

••

luk, geçerlilik, asla uygunluk; hukuken ge-

•

ç. ~l,..p [kız] çocuk;

",:.,ıl"p

..

i

~ saglık, sıhhat; sağlık

••

•

oldugunu ifade etmek. onayla-

,

ır ç. ~, ıJ~. ~i [erkek] çocuk;

,.

,.

...den) kurtulmak, kendini toparlamak;

.- ... •

01-

iyi-

i ~ çocukluk; gençlik; •

yanlış

~--"(b-11

CO

çocukluk

;:.. LL; LL;

<

.

•

,

~

.. maz; üVı~':i1 J e"" doğru gelmek, görün-

•

<"

-,

...denilebilir....demek

d~ru, geçerli

i J-:-P gençlik duygusu; çocukça danamşlar,

.--_.!.

fikri ... de

zeltmek; (metni) lashih etmek; (döküman/n)

J,\.:..p çocukluk; gençlik; •

aklı

olmak,

rnek, makulolmak, gelmek;

çocukluk; gençlik; meyil,

temayüi; özlem,

bıi karasına takmış

kurtulmak,

[yara)

iyileşmek;

do~

olmak; [çözüm}

şayan

olmak;

...den)

sıhhatine kavuşmak;

d0Uu çıkmak; sabit olmak.

aslı

kesinleşrnek;

olmak/ çıkmak.

kabule

doğru

oL-

mak; (~ .. .için) doğru! yerinde! uygun/ münasip olmak; (,:,f- .. .den) kaynaklanmak.

(J ...için) dogru olmak; gerçekleşmek; (J .. .için) iyi olmak, ,,,gitmek; (J b·nin payına) düşmek.......r e"" - .... . (~ .. .in) neticesi olmak;

-.-

.-

ya da ... ~ ~-r ~ bı, azmeuniş olmak.

uygun, sıhhi; tam, eksiksiz; bütün, bölünmemiş;

dogru; gerçek;

aslına

uygun,

lir; geçerli; resmen. hukuken yapısında

~.7'

.

P

inanılabi­

m~bul;

sahih,

illet harfi bulunmayan OILB.;

,

lamsayı MAT.; ... 4.i1

yaptıgı doğru

.

c?:"" P

~J&.

... oldugu,

(dur.);

~i daha saglıklı, daha sıhhatli; daha

-.

--.dogru' C:"'~I ~ Ji do!\rusunu söylemek gerekirse, daha doğrusu; • • (.\:ı......,ı::ıl [Kitabı Mukaddes'te] bölüm; .'

-

~ ç. ı.:.ıl

,

..~

sanatoryum;

c-sanatoryum; sağlığa uygun şey;

471

.-

-

,

.- .

C7~ ai düzeltme; tashilı; ~

,

c*tashih eden; imzalayan;

ô}l~ , Jl ~L..,,:t paşanın lakabı

-.

MIS.;

.

ESK.;

-

~L.-Jl ~l.P [müftüye hitaben] Sayın ... ;

__ ~,

_o. ~l.P Majesteleril; Y~'

o.'~.

....ıJ....ı\ aşagıda imzası olan; _..

ı"

~ a(~, 1.ı~) (b-nin) arkadaşı} dostu/

-

-

arkadaşlık

(b-ile)

etmek; (b-e) refakat etmek; (b-ile) samimi

~~= ~ (b-i/e) arkadaşlıAını . . .'

.

sürdürmek;

i.

,.

"'(b-;, başka b-ile. bş ile)

".-

_.

birlikte, yanında göndennek; 1..:J"L.......::zJ (t! •

b-ile)

•••

arkadaşlık yapmak; ~! (b-e) eşlik

elmek, refakat etmek; (b-i)

yanına, Terakatine

• •• almak; (.. i) beraberine almak; ' .... a~ ~l(h_j) •

...

yanına,

beraberine,

Terakaıine

•

etme; sosyallik, sosyal

ilişkide

bulunma;

.i. , dost; çiçek demeli MIS.; ...

eş

~ .. .ile bera-

__ o

her; 1 \.l...

-,.i.1.;." .

iJ')Ü

.

_

-

-nınıo lakabı; ~l ~L", işveren, patron; 1 4 _ i'SlIIo.:-"L", alimlerin, şeyh1erin lakabı: -.. Ôj:lll ~I..ro bir fikri ortaya atan, bir fikrin - babası;;

~~ç. uL, ~\~, u~(":'" -

,~l...P kelimesinin müe.] arkadaş vb. 11";

-,

~,

-

...ıı ~L", toplumda saygın yeri olan

Q

-

-

hanımlann lakabı

..

şerefli, saygıdeğer;

.-

~J"'P küçük arkadaş;

,

kisi olan; (y .. .ile) birlikte sunulan, verilen; -

.0

melrUk,

••.

,_o . . .

<$,""'"

refakat etme; - ,

yb.k.P1fi;

.

o

~L..,,:tç.y~','.'" ro ,il' . ... ro .0' LO' ı:>~, ~ arkadaş, dost; taraflar, izleyici;

{mud. ku!.1 ... sahibi; emanetçi; ~l..-.P ..-"~l hükmeden, efendi; tl~, ~l...P Haşmetmeap!, Majesteleri!; tl ).ıJ1 ~LJ " başbakanın lakabı; ı:r..ıJI ~l.P kredi, borç •

•

.0 ,

o

tenha;

.1".,... ç.)~ ,<.s~~ . ':'>1);':" çöl;

~L.:,..eşlik etme, maiyetinde bulunma,

o.

_

ıssız,

.. -

.~

veren;

__ o

.i""""'\ müe. ~'..r--ı' çöl gibi; çöl kumu renginde;

-~~ashaba ait; ashaptan ...; sahabi; .,

'". w)'

-

~L,p

'-' ., berab)' ·1· '.'"- .. (y ... ıe er, ( Y ... ie ) IIŞ-

iman eden ve sohbetinde bulunanlar,

-

ESK.

Haşmetmeap!; ~""-J' ~l.P kabine başka-

••

o.

. --

-

birlikte;

l.ıu-:J\Hz. Muhammed'j (sav.) gören.

-

o

Ô)'lI'Bey'in lakabı; 4l:-J1 ~l.P Majeste!,

4--4' [zarf vb.nin] bunun içinde;

--,

-

~L,p mühürdar 11JN,

t!\kJ1

,

ol' •.• ile

,~

kişiler; u~l y~\ şüpheliler, zanlılar,

almak.;

~arkadaşlık, dostluk; eşlik, refakat

••

" önemli! nüfuzlu kişiler; ilgililer, ilgili ı:>L.:J1 •

refakatçisi/yoldaşı olmak,

olmak;

..,..-.J\

çöl, çorak; ~ "J".,... ",,1)1 çöl,

..

çorak bölgeler;

-

--

Ô)~ ç. ..)?"~ kutu, sandık;

- ,-

'.eb·

p :::::)

lış

d'"

P (kelimeyı) yanlış

okumak, yan-

.

harekelemek; (haberi, raporu) tahrif et-

- --

•

rnek, saptıımak; ~ [kelime) yanlış hare·

•

. ~l.P başbakanın lakabı ESK.

kelenmek, '"

-

yanlış okunmak;

.

~---Pç. J~labak; '"-

,

~ fincan tabağı, çay tabağı;

• • 4~ c·

472 • •

~ ç.! jı,..

• •

to,

hali,

~ yw'

vb.i için] yaprak; gazete; beşere, üstderi; yü•

•••

•

.

'"' .... [na't) basın

habir, gazeleCi; ı,};~

r-u . açlk, bululSUZ, güneşli (hava]; (ç

4.ıJ-, ib....P) uyanık; uyanık, tetikte; bilincinde

; [is.] (ç. ıJJ-) mu,

ol'

'

, ,

olan,

rJ";' basın toplanbS!;

-

Ü~ gazetecilik [meslek]; basın;

şuurlu;

kendinde (olan];

• a (....

.)

bağınnak, çığlık atmak,

haykırmak; ~ i,.,) azarlamak, paylamak;

~6..,..., gazete ile ilgili; gazeteci. muha-

güriiltü çıkarmak;~! hep birden baA-

bir,

•

nşmak, baAınp çaAırmak;

4J~ [kadın] muhabir, gazeteci; ",)ı ...

.'e.• ç.

. . ~L..z.,. bölüm; kitap; mushaf

•

•

[yine~.rı ı.,; ...

~ II mas; haykınna çıAllk; güriiltü;

•••

,

,,"=,,\:io...,p yaygaracı,

t::"'

"

,

~ gürültülü; •

r~

OJ ~ ezilmiş. kınimış, parçalanmış;

sardalye, ateşbalığı ZOQ. ; "


.) ve~ a

-.

_ (~, ..r"-") kendine gelmek, (bilincini

bulmak;

V

V .. .den) iyileşmek, şifa


uykudan) uyanmak;

karşı) uyanık, tetikte olmak;~ (b-ı) uyan~ • dınnak;~1 (gökyüzü, günl açık, bulutsuz •

olmak; (b·i) •

J"'-4

. Y..

Taş

uyandırmak;

açıklık. bululSuZ olma

. i tek.is.] kaya 1 i r;"

c

ii

Kub-be [Kudüs, Ömer Camii'nde};

..

..

.

tekrar kazanmak];

",

,

fOS ~ taşlı, taşlık, kayalık;

(l:t...,p) [gün, gökyüzü] açık, bulutsuz olmak;

..

•••

" [cin. is.; ıek.is. i) Ç)~ ,iJ >-";' ~.r'-"

..

••

.:JI~ kaya; . ,.

y~zünde, yanağında;

..

.

~\,.,p gÜriiltülü;

"i tabak; saharı; öğün;

;.:..,

.

.

velveleci', şirret·

""="~I gürültü, yaygara, velvele;

avlu, iç bahçe, hayat; yüzey, düzleın, satıh; , , , disk; (ç.4.:.~ .... 1) plak lUN.; t J,:ıı, avlu; i • • li •• •. .. fo"" . iJ"-" kül ıablaSl; ....1 ~ ,}<-

-o~

,

.

boğult, kısık ses;

ç. ıJ~ .

gü-

riiltü Çıkaran;

mesi,; (dilbilgisi) hataIsı]; lahrif etme;.

'"

baAıran, haykıran, çlAlık alan,

'. ;" of'

o'J;

• ~ yanlış..harekeleme; kalem sürç-

. J"W'

kendine gel-

,

'J

J>w>

şuurluluk;

,

şeref payesi; I.J~

bilinç hali,

bulutsuz {hava);

me; uyanma;

zey; dış yüzey; , ~~ll""t"" şeref. onur, ,

,

şuur; açık, güneşlik,

..

ıı...A:lb....P sayfa; [kitap

(hava]; bilinç

.i-' fi; .'

<,

..ı.....,p U (J

kaçırmak,

,,) (b-i,

ı:r

.. .den) uzaklaşurmak,

yüz geri etmek, cesaretini kırmak:

(b-i ı:r isreğinden) çaydırmak, vazgeçinnek; (bşi,

öm sa/dmyı) savuştunnak, bertaraf et-

mek; (b·i ı:r

.. .den) alıkoymak, (b'nin, ı:r

...yapmasını) engellemek, mani olmak; (b·e)

karşı koymak, mukavemet etmek; 1 ~"i , , ,

~i göze hoş gelir, itici de~ildir; _ u, i

..
-.

(.L,p, ')JU)

473 den) yüz çevinnek. <,;r-

V .. den)

...e) sırtını dönmek;

•

..:.ıl"....L.p

c.~L..:ışarkıcl;

uzak dur-

••

•••

.l,.,ı:ı uzak13i'tınna;

c.1..L..4,. mikrofon;

,

)..L.P

•

durdurma; kabul etme-

.

"

mak; ,).l,.,ı:ı cerahat toplamak; """"'11l; .)~

(J b-e) yönelmek. (J b-ile) ilgilenmek;

(müzik] makam, na~me;

(V" ya da ı:r- ...den) dışan

u. ; (j)J....ı.t)

Çıkmak;

(V" veya ır .den) do~mak. kay· o o

me, reddetme; engelleme. mani olma; diren-

naklanmak, sadır olmak; [düzenleme. kanun]

me, mukavemet gösterme;

resmen ilan edilmek; [kitap i

,)..l.....,p yaklaşıklık, yakınlık;

heder, amaç; ilgi. [tartışmanın]; civarında,

niyet, gaye,

konu

ilişki. ba~lanll;

... ,),J,'_.pto [mud. kuL] .. .in

.. .in

yakında,

.. .in çevresinde

[karşısında önünde]; , .. . ,)..l",p (ı....:J )Js-ve •

•

.. .:.L,p J ... ile ilgili olarak. hakkında; J •

•

• •

..JA

yayınlanmak.

basılmak; [posta] yola Çıkmak; (Jl .. .e) git-

,

rnek; meydana gelmek; )

P gö~sünden

i

rahatsız olmak ~ :ı.;..';.r )..L.P ciddi olarak işe

-,

"

koyulmak, girişrnek; 4:iJI)I;.r )..v kendi •

• •

isteAi ile oldu,

,

yaptı,

iradesi dahilinde oldu;

göndermek, yollamak;

)J.J.t(bşl)

.,.ı.....:ı.!11.ı.. bununla ilgili olarak. bu bağlamda, "

etmek;

konu ile ilgili olarak;

mukaddime yazmak; (kitaba, y

..

ri •ı..lı.....l:ı.!

•

•

.

şu anda

,.

bir işle meşgul. ilgileniyor olmak; Jl e!''; • •

O,)~

••

•

••••

~.l,.,p

[asıl

~..1..,p a ~..l",p) ve

irin ile ilgili, cerahatli;

l' •

l..l",p

u (;~'..Lı..P) pash olmak ya

da pasıanmak; oksitlenmek; \ ı

,,11'; (bşı)

sebep olmak;

pasıandırmak, pasıanmasına

"\..L....ıJ pas; oksitlenme; pas

hasla.lı~ı

[bit-

kilerde];

~~J...p pasıı, pasıanmış;

'

(bşı)

yınlamak;

zorla-

).ı...",l (bşı)

göndermek, yol-

(resmi hükmü. yargıyı) ilan etmek;

.,

rnek; )

i

başkanlık

mak;

(J

kirli, adi,

şeref-

o·

oi

. . c.J...p a
vb.) söylemek;

vb.i)

açıklamak.

ifade

eı·

gönderilmek; (gruba) liderlik,

etmek;

(toplantıda)

önlerde bulun-

b-e) karşı Çıkmak, mukavemet

(J b-nin önüne) engel koymak;

'!(bşi, hükmü) açıklamak, ilan

• ••

etmek,

•

beyan etmek, duyurmak; (Lt.J-'I.r-' emir, kanun)

(şarkı

(b-ı)

ihraç etmek; [kurum, müessese]

(görüş, düşünce

) ı

.

ile söylemek;

mak. sıkıştırmak.;

göstermek.

;~l..v pasıılık. pasıanma;

..

haczetmek;

.ile) giriş

• ••

i'

siz;

)JL.,p (bşi)

00

(çek, pasaport vb.i) vermek; (bşi kitabı) ya-

irin, cerahat;

• •

yapmak;

ihraç

(kitaba) önsöz,

•

lamak;

konuya dönelim;

ı.S~.l,.,ı:ı [na'tl

(kitabı) yayınlamak;

(bşı)

•

VN lt kaldığımız yere dönelim;

taruşuğımız]

-

.

çıkarmak;

,

)..vÇ. )J..L.P gögüs, sine; ön, ön kısım, nağme

yüz; kısım, bölüm; birinci mısra; reis. komutan;

başlangıç;

şef, başkan.

ilk zamanlar, önce-

474 ,

.-

leri

o-

)1.ıJl ıJ..p evin reisi, evin dire~i;)~

..

i J~u... haciz, müsadere;

..

~) cömertlik, eliaçıkIık: açık fikjrlilik: sa-

)LJ...P~ ihraç etme; ihracat; yayınlama ya·

o-

mimiyeı, açık kalplilik: r'J,...,)'I)J..p İslam'ın

,

.-

_..

.

yın;

-.

ilk devirleri; ı:.ıI.S:.Jı J..L....P bir odanın, yerin

.

"

fO

i

. venne (pasaport, belge vb.) i J J a • .

-

)\..I"p';JI emisyon bankası;

önde bulunan kısmı; )~i )J..p günün erken

. vakitleri;)

-.

kaddime, önsöz; venne [pasaport vb.];

.. yı AIgerdan. Kızılgerdan,

J'

... C~

i

+! [pasaport. belge vb.) venne;

Narbülbölü zoo. Erithacus rubecula'• ..:.ıG•

J~L,p çıkan, doğan, kaynaklanan; yayın·

üzüntüler, rasalar, kaygılar;

lanan; ihraç malı; ürün, hasılat, mahsül, re·

• ) i aıı (çoğ.] ••• •

•

•

kolte; ~1),)L.ıt ihraç malları;

•

r~' Y'-! ön kapı; j...L.AII..:.ı\,)göğüs hasta·

,.

.- .

JJ..lı..4.- göğüs hastalığı bulunan;

lı~ı; içte saklanılan düşünceler, gizli niyet;

••

•

•

).ı..a.il ~J cömert, eliaçık; açık fikirli, libe-

·J.L.AIl .

•

i

•• •

ral; içi/ gönlü rahat;yl....,12Jl ~) LL;

-

J=-P

•

. . _.r"~ bir emri yerine getinnek; t

.- -

..-

~fl..l"p ve~fl..l"p ç. ~r. fl';

,

}"-" n; fi; -

-

yarıımak; ayrılmak; kabaca sözü kesilmek, [şafakl

fl';

-

(kanun]

... t'..I"p

--

yank, çatlak, rahne;

başağnsı;

.. -

tJ..ı...a.. yanlmış, çatlamış, çatlak; .'"

., ..

t~ ç. t'..l.-.t:ı\ şakak; zülüf, saç lülesi (yine

.

:

.

-.--

.

.,t.J..ı:ı göndenne, yollarna; ihracat· mu·

.. .. i (rJ..I"p. rJ

ı/..I"p (na't) şakak ile ilgili, şakak ... ;

\..o>..i"p U.

orijin MEC.; mastarDiLS.;

-

ağarmak:;

t.ı..dl ~ı;

koyma;

)..ı...a.. ç. )~u... başlangıç noktası; kaynak, •

.. tJ..I"p

sökmek, atmak [gün]

, t..l"p ç.

."

)J..l,.,p çıkma, yayınlanma [kitap];

•

'

1

ret FA.S.;

çıkarma,

.. - .

. [parçalanarak) aynımak, kopmak; t ,,',1

i )\..i"p öncelik; başkanlık; üstünlük; sada.

..

(b·nin) başını ağntmak.;

çatlamak; parçalanmak; titrernek; (.:r ...den)

yelek; kadın iç gömleği; kaşkorse; j'-'

-

(ediL]

t..l"p (ediL) başı ağrımak; t.Iı...AJ yanlmak,

bronşit hasla!ığı;

•.•

'

•• f

... ~~J...p (na't] göğüs ile ilgili t~..I"p ~ J

i)J...p

.

J....p

(op b·ı) rahatsız etmek, sıkıntı vennek'

~rL~ b·; kızdırmak; oyı.•""'~! rahatla-

..

.

başı aW1mak; t..l"p

••••

..

t'· ' . , .

çıplaklığı ile söylemek. açıklamak.;

. , (kısa] bir süre; 1J......A.11 J ön tarafta; ~~ . ,

mak, sıkıntıları dağılmak;

yen·

* ' ", ~4 t J....p gerçeği bütün

rnek, atlatmak;

bükük; kederli. mahzun; )~i iıS::.: öncelik • • •• • • • •• •• ).ı..dl e::-IJ •).ı..dl .,...) ; "I.,;-II.,. )"-" •

(zorluk/aTı. güçlüklen) aşmak,

mak;

sıkıntılı; )J..AJI lı.';';;;'· meyus. yılgın, boynu

H.

,

t J..p a t...i"p) (bşı) yannak; (bir nesneyi) çatlat·

.0>

• •

.

J..lı..4.- ihracatçı, ihracat işi yapan

--,

(y ... e) kızgın. canı sıkıimış; üzgün, •

-'

"

J.ı...",) V

...den) uzaklaş. - _. -

mak, kaçınmak, sakınmalc; J..I"p i

. (J.l..p)

475 (b-i,

ı:r

.-- .

~

...den)

uzaklaştırmak, uzak

tutmak,

rnek; i .... o,I\';..ı.."ı:ı b-e samimi, iyi niyetle

.

,

vermek; ~, W

vaz geçirmek; rasgele vuku bulmak, meyda-

ÖLL;Ü[

na gelmek; JJ\,.,p ( .. .ile) karşılaşmak. (... e)

hakikalen sevmek;

bşi)

rastlamak; (b-i,

vakitte olmak;

aynı

bulmak;

(bş

aynı

ile)

zamana rastlamak; (belli

bir tarihe) rastlamak, tesadüf etmek, denk gelmek, (belli bir

tarihıe)

olmak; ( ... ~i

.. . olduğu zamana) rastlamak. denk gelmek

... . . . . ıJ~"i1 "",L..P uygun bulmak; .".hLP .'

.

'..-

.'

•

~ elverişli! uygun! münasip olmak! gel-

mek;

JJ....:.a.i (~ .. .den) kaçınmak. sakın­

mak; ;";J~rasıgelmek, tesadüf etmek,

... J..ı..,p [ciojs.; tekjs. ii] ç. Jı..ı..",I sedef;

• i

mak,

. ,.

doğru

kabul

ro b·j gerçekten,

i

ıjJ...p(b·;, bş,) doğrula-

eımek.

inanmak;

(~

...e)

iman etmek, inanmak; (~ bşt) razı olmak, muvafakat göstermek,

(Jç- bşı) kabul etmek,

tasdik etmek. onamak, onaylamak;

,;,'~,~'.,,~ inanılmaz. kabul edilemez. gerçek ••

•• ••

dışı; ı..:JjS Jl J..ı..,p ister inan, ister inanma!; J;ıL,p (b-e) arkadaşça, arkadaşlık

yapmak;

davranmak; (b-ile)

arkadaşhgım

sürdür-

mek; ~ bşe) rıza, muvafakat göstermek, (~bşi) tasdik eımek, anamak, onaylamak;

•••

lJ,)~' 1j.ı.,p kulak kepçesi;

(~ bşf) kanunen geçerli saymak, aslına

.-. rJ"..r-.

.jJJ (na'l] sedef. sedefden, sedcL .. ; se-

-. .

.. ç. tesadüf, rastgele olma. ge... . ..

defli, sedef işi; ~..ı...ı:J\ Aj..ı..,p

•

sedef hastalığı;

J..ı..,p

uygun oldugunu kabul etmek;

J

••

•

1

•

.,1 (U

kadma), mihir tayin elmek ya da vennek; (ı,)&- b-e} sadaka vermek. tasaddukta bulun-

~

!işigüzellik; 4,j..ı..", ıesadüfen;

U~\.ı Yi!

., . da JJ..ı....ııJl ~~ tesadüfen, kazara; rastgele,

mak; ~ b-e, ~ bşı) sadaka! yardım olarak

~

.

.

.

.

,

.. kat, gerçek;

J..L..D doAruiuk; samimiyet, iç:enlik; haki-

gelişigüzel;

li;ı~ ç. ~L karşılaşma;

vennek;

şansa,

rastgele

• •• • • olma; ..iJl.A,.. tesadüfen, kazara; ,

.

J~l.A,.. (J

... e, /arihine) rasliayan, denk gelen, musadir. (J ...de) vuku bullUl, meyda-

\j.lı..,p gerçekten, hakikaten;

.--";.lı..,p ç. ~,. sadaka; 1 ):aAl1 A"j..ı...,p fitre ..

-•

..

ISL.HUK.;

.

_.-

_.-

Jl.l..l:ı ç. JJ..L..D, ";J...pl mihir; (ç. ~.lı..,pl) •

.. .

na gelen:

evlilik akdi TUN.;

J..L..D a (J.lı..,p, J.L..#) gerçeği söylemek, (b-e, ı:r hakkında) gerçeği, doğruyu

söylemek;

.ü1J...., ç. ~L arkadaşlık;

gerçek olmak,

aslı çıkmak;

hak,

..

.. .

.

, ., J!.l..l:ı ç. J.li.l..Pl , J.li.l..l:ı , ı:>U.l..l:ı arkadaş;

.

•

doğru,

•

••

JJ.l..l:ı

•

dürüst, do~ru, samimi, içten;

(J'- bşı) doğrularnak; J) •, •J J ' •

, J:!...l.P çok dürüst; " J,!..l.dl Hz. Ebu Bekir'in (ra) lakabı;

(~..ı.c

J.l.,p\ daha doğru, daha dürüst; ~ JJ...p\

hakikat olmak;

(Js- b-e, bit) tam uymak, ••

••••

..J sözünü,. vaadini tutmak, yerine geLir-

.-

_. .

476

.. ,

. . . ~ lJlAı r

(.. .in) en iyi , ..

bşe.

delili, ispatı;

örn. yanlışlara) itiraz etmek, karşı çık•

mak; (y.. .ile) karşılaşmak, yüz yüze gelmek

önemli, geçerli;~.L.,p JJ...p\ en iyi, candan

,u

' i

arkadaş,

can

,

iii.

J "-'4"..., ..,JI!.J1 r.u...ı öğrenci

«"--i»

yoldaş.; dost;

i

•

• •

i

"

~.

onay. tasdik, muvafakat; ~

J:!.L

•

o.

i

.• ,

r\~ çarpışma, vuruşma; çökme; göçme;

.,·11 ~ r

.

•

,

r~L.ı:; çarpışma, vuruşma; şok, sarsıntı;

<,j&- .. .e) muvafakat, rıza, kabul,

• i'

" ~ r~1...ıı=.l1 LU, tampon (demiryolu];

hemfikirlik; (~bŞI) onaylarna, tasdikierne;

(~bşi, be/geyı) onama, kanunen tasdik;

(J&- ~lgeyı) onay, lasdik;

•

•

,-

. ..ş..L.P a ('-'..L.P) çok, aşın derecede susamak; •

ı..>..L.p\ yansımak, akselrnek; yankılanmak,

,.

(J veya Jl ile) meş. gul olmak, ilgilenmek, (J veya J' e) başlamak, girişrnek; (J b-e) karşı olmaJcl çıkmak, engel teşkil etmek, (J b-nin) yolunda dureko yapmak;LS.l..4ı

mi; güvenilir, emin, muteber; hak;

• •

A.!..1...A,.oı belge, vesika;

.

•

rı"'"'" = r>l.a>;

do~ru, gerçek, hakiki. içten, sami-

inanılabilir, muteber, J'~

-' . ıJ i Q4 inanılmaz. kabul edilemez; J •••

r --

~.

"'~L..:..o ç. ~L. çarpışma, vuruşma;

,

c :

•

~

safdiı. herşeye inanan;

J'ı

•

~ ~\..u:- J l.1,.p zihinsel çöküntü;

safdiııik, herşeye inanma; J!~i eJr' saf,

J,L,p

,

darbe, sadme; sarsma, sarsıntı; zorluk, engel;

....i:!.J...4j (Y ... f) iman, inanç;~ ... e) nza,

JJL::;

~ ~

L.1,.p ç. ~Lo..L.P vunna, itme, çarpma,

~I. mihenklaŞI;

•

.

tahsilinde zorluklar ile karşılaştı,,; = r~\.,ı:j;

Jl.w:.- onaylarna, onama. tasdik; denek.

AJJ\...:ı,.

,

.. . i

e.

m.k·,

~) ~ resmi olarak onaylanmış; o-

...

J.~ AI..F.BKZ.

LS.1,.p , I..L..P ç. ,l.1,.p\ yankı, aksiseda. eka;

~..L.,p i (r...l...P) (b-e. bşe), vurmak, çarpmak; (bş

~...ı...a.; el çırpma, alkışlama;

.

..

<

• -

-

ile) çarpışınak. tokuşmak, (Y bşe) bindir-

.rP i (.ı-", .J!r) (cıreır böceği) kesik kesik

rnek; (y ... e) laraba vb.J vurmak, çarpmak;

ölmek, cır eır elmek; [kapı, diş) gıeırdamak;

rJL...:t (b-e, bşe) vurmak, çarpmak; (b-e, bşe

cızırdamak; (bşı) bağlamak; (parayı,

karşı) direnrnek, mukavemet göstermek; çar-

koymak; (kulaklarını veya Y kulaklarını)

pışmak, tokuşmak;r:.J4' (y bşden) mütees.

dikmek; ~L ~ .. de) ısrar elmek, diretmek:

sir olmak, etkilenrnek, (y .. .den dolayı) sar.

(Js- ... e/yapmaya) karar vermek, ... karanna

sılmak: r~l.A; i trenler, arabalar, ordular vb. ı

varmak; (kulaklannı veya y kıı/ak/annı)

çarpışmak; [farklı görüşler. düşünceler)

dikmek;

,

çe.

kişrnek;r..ı.h....P1 (y ya da C: .. .ile) çarpışmak, vunışmak; (y bşe)

çarpmak, vurmak; (y

J ...e)

,

<•

- ,

;.rP ç.).rJ' {para) kese(si), çanta(sı); de-

... '. met; o.....,.:ll veya ı:r.-:}-I o~ Mekke ve Medi.:

,

477

. -.

ne'ye dağıtılmak üzere islam ülkelerinin gön~

~

derditi yardımlar; ii~i FI"i~1 "mn 1l" •

,

.,

~

nat; izin, ruhsat, 1iSC'.ns;

•

•

~U
•

t:1'r) bağınnak. haykmnak•

tesliminden sorumlu kişi; .).".aJ\ 0';-p para

çığlık

kesesi;

("":-' b-e) seslenmek; (~ b-e) bağırmak,

.f..rc1r eır sesi

[cırçır böce~i

için];

cızırtı

L~ya da~l /;"'cır elT böceği zoo~ •

.. .de) ısrar, direbne; 1

;l.J"""""~(Js-

.. ir"'J'

..

•

• • ~

kasıt, tasarlarna, teammüt HUK.

•

.r4"lsrar eden, direten; azimli,

kararlı;

,.

..

IIrPSup; [na't]

-.' ..

.

Sırp ... ;

(bşı) açıklamak, netliğe kavuş-

•

•

ıunnak; t.r(bıı) açıklamak, (bşe) açıklık,

netlik getinnek. izah etmek; (y beyan etmek; (yya da ı:r

(J ya da ~J J b-e, b·nin yüzüne) bağır.. " .. •

_

mak. ba~ınp ça~ınnak,1 j;. ~ ~ çı~lık

. _.

--

t.J

cı -

(... e)yardım için

.~(b-11 yardıma ça~nnak. bağırmak;

. 4,;.. r"ç. ı.:.ı'- çığlık. bağınna. haylarma; için bağınna;

yardım

•

bşı)

ilan,

...

hakkında) açık!

samimi olarak konuşmak, (Y,ı:,r bşi) bildirmek. duyunnak; (J b-e.""'! için) izin, vermek. ruhsaı vennek; u\..cıaçıkça. samimi olarak

••

konuşmak; (y hakkında); (b-e • .:.ıı

.. .dığ/m)

beyan etmek, ... açıklamasında bulunmak;

isteme sesi, imdat

. ~r'1l;, L.\ ~r ~ . bozacının

sesı;

~U (bolrP. ı"..rP) saf. an, kauşıksız olmak;

.. t.r'a (tr')

istemek için bağırmak;

tl..,-Dçığlık, yardım

"-;J.J'.aHS1rbistan; Slrp(1ar); •

yardım

..

atmak;

i fiJ"""kese içindeki paralar, •

atmak;

-

.. "

.

şahidi Şuacı;

•

•

t\~bağıran. çığlık atan; tavus kuşu

·.

zoo.;

,

.

tJ)LPç. ~-1'~ fLize, roket; ~ tJJl...P

••

•

•

f •

.;;..l}iJl fo\&. kıtalar arası balisıik füze; ••• ,

~ J)LP ~ güdümlü fLize, roket; • ·

t)l.J, parlak, göz alıcı [renk. ışık]; göze batan; gürültülü. yüksek sesli olan;

bağıran.

seslenen;

•

ul...P(bŞl) açıklamak. izah etmek; ()U • • açıklığa kavuşmak, açığa Çıkmak; (; cil

.,

:ı.r"şiddeıli soğuk;

"

:ı\.r"yağmursuz

bulut, sirus, saçak: bulut;

açıklığa kavuşmak, açığa kavuşmak;

..

(.r"ç. c.J..r' köşk, saray; yüksek bina; .,

('...- "saf. arı. katışıksız; açık, belli. net;

-, 1::'~ç. ,I.>-r", ~Ir" R; R; sam;m;,

içten;

açık

...

kalpli;

•

•

.rP.rP ~Jsel1,

•

rüzgar;

.rP.rPç. ..,-Dır" bir hamamböceği türü Blaıta

,

segyptiaca;

.-

cırcır

..

böcegi zoo.;

)~..,-Dç. .r--P 1..,-D cırcır böceği; SUR.

•

~~ç. C'::-.1l..ı:J beyan. açıklama, beya-

şiddetli

..

"

zoo.

L..r"\daha saf, an; daha samimi. içten; •

.rP.r"kesik kesik. tiz bir sesle ötmek;

hamamböceği

ZOO.;

478

- ..

)L:t.r" eıreLf böceği 1.00.; j,1r" yol;

. ..

..

mak; (b-nin)

.,.

,

atmak; ~"""

-- -

saralı

olmak; delinnek,

çıldır-

mak; t.ı\"p (b-ile) güreşrnek, dövüşrnek [yio


b<4ka bir şeye çekmek; (bş;, örn. bakışlarını.

tr" a (tr", tr") (b-,) yere vunnal
--

dikkaıini

•

•

dikkatini, JI ...e) çevirmek, çekmek; (b-e) yol vermek, (b-i) gitmeye bırakmak. göndermek; (parayı ~ ... e, ...de) harcarnak,

•

ne spor olarakı; VI....:J birbiri ile güreşrnek;

. - .. . . . . . ~~ delirrnek. çıldırmak;~! =t;I....:J; .. t.r' ., sara, yUbik. tutank. tutarnk; t,rPdizgin; .. . ç. .rP yere

sarfetmek; (~ bş için) ödeme yapmak;

çarpılmış; saralı;

...yaparak)

- ..

Cj~

ı.s'"

atılmış. vurulmuş,

deli,

çılgın;

[mud.kul.j ... e

--

yenik, mağlup düşen; ... kurbanı

•

•

lıı.:!?"", [kavgada) öldürülmek; içki

•

•

.b.. ' ~

izini) [resmen] çıkarmak. vennek; gayrerin;,

y1rJ' t::J?"",

dayanamayan;

-~ ç. t;u.. dövüş yeri, mekanı; çürü·

sarfeımek; (vak/i, zamanı

•

-

tL)

Q

• •

. ..'

-

II ~I .;

«~i~ ıPkanadı

da

••

" kapı aynalık tahtası

.... c...r4--

açıkıır

y~l kapının her iki

veya

kapı ardına

kadar

tl.r' güreş, güreş karşılaşması; dövüş; .. '. , "JL... n; n; - ,

tL~1 dövüş, kavga, mücadele.

.. -

tJ~

yere çalınmış, vurulmuş; saralı;

kuruımak; (işı)

.

...

tasfiye elmek,

likide etmek; (para) bozdurmak;

(mali) pazara. piyasaya sürmek.

yapmak;

bşi

dağııımını

devri daim ettirmek, sirkülas-

yonunu sağlamak; (b'i,J ...de) serbest bırak· mak; (kelimenin) tasrifini yapmak, (fiilin)

••

•

çekimini yapmak; ~ ~ bağımsız/ hür/ ser-

(J ... de) idare! tasarruf hakkına sahip olmak; (J

best davranmak, hareket etmek;

bşde) serbesı

davranmak; çekilmek, çekimi

...de rastgele, •

OJ ,rC-i1 (ı.J"

t)~ güreşen; güreşçi; kavgacı; . .' . J.r' i (~~) (b-i, bşi, ı:r den) uzaklaşıır-

"

damak; ~ ~ (suyu) dışan akıtmak, akaçla-

•

deli, çılgın;

J )

. .'-

yapolmak DİLB.;

çekişme;

••

dikkaıini ...den ayırmak; _i (~~) gıcır-

•

açık»;

küçük

... ı:r bakışlannı, yüzünü ...den çevirmek.

kapaımak,

••

••

~i

çekimini yapmak DILB.;

organ;

--

... i/e,

birimlere çevirmek, bozmak; (kelimenin)

mak; (araziyi)

--

J .. .de, (parayı)

geçirmek;

me, yok olma, ölüm; ölümcül kaza; hayati

tl..r:-- ç. t".Ju.. kapı kanadı; mısra, dize

(zamanın/•

J. JI, J ...e) vermek, harcamak,

•

müptelası, tutkunu; t.S}:Jı t::J~ uyku-

suzluğa

J .. .e) harcamalc; (bş; örn. bi/eıferi,

(parayı.

b-i,

bşı)

" .. .!.... •. .

...

gelişi

...den)

terketmek,

J ')5 ".rP' .....rP'

güzel, keyfi davranmak; yüzünü çevirmek; bırakmak, (ı,;,f

vazgeçmek, elini çekmek;

V

...den)

(birikmiş su] ak.ı.

479 tılmak, akaçlanmak. boşalıılmak; (Ji ... e)

kanalı; banka; vezne, (bankadaJ;

•

~~ (suyunuJ alma, akaçlama, süzme;

<J' bir faaliyete, bş yapmaya)

yönelmek;

başlamak, yönelmek; kendini

Vi bşe) ver·

rnek. hasretmek; [pam) harcanmak, sarf edil-

•

. . çekim, tasrif OILB. 1

satlş, da~ltım, piyasaya verme, sürme; de~iş-

f'.ıJI ~Jl....AJ

.

tırme;

. . .ıJJ~i ~~ iş(lerin)

mek; {resmi olarak) verilmek. çıkanlmak

kaderin cilveleri;

[bilet vb.l; [kelime} tenvin ve kesra kabul

yönetirnil idaresi;

etmek DiLB.

. - .... ~ J' J ~i içine kapan.. . .

, .... mak; ~ J ~\ bş yapmaya başlamak; •

•

Sı-'" ç. .:.>1. rJ

serbest davranma; intifa, yararlanma haklc.J

•

J ~ uzaklaştırma, yüz çevirme; harca.

...de) tasaruf hakkı,

davraruş, tavır,

yönetim, idare;

HUK.;

hareket;

ma; (zaman. çaba vb.] harcama, sarfetme;

Çıkı~ [pompa vb.nin sıvı çıkış kapasitesi ile

[resmi olarak] çıkarma verme [bilet vb.];

ilgili]; [çağ.]

. -. ..:.ıt;r.aJ düzenlemeler, kurallar, . ~

masraf, harcama para; döviz bozma; mübade-

.. . uygulamalar; iJ ."....dı Jl6 sınırsız tasarruf

leli alış veriş ISL.HUK.; süzülme, çekilme,

hakkı olan, istediği şekilde davranabilen;

drenaj; çekim oiLa.; (ç. afetler (ve

••

J J.r') felaketler,

;:Uı JJ;"I: J;..ıı ~

elektrik şebekesi. ELK.; su dağıum merkezi; •• •

•

•

r:- dd·v;z kuru: J "...ıı ~ şekB· bilgisi. morfoloji; """.r:JI ~ ~ çekimsiz .. . •

•

OJ "...ıı

•' <

DILB~

... ıj&-~' ~;

•••

O! ... i göz önüne

almaksızın, aldırmadan, dikkat etmeksizin;

.r:" saf, an, katkısız;

iJ

••

..:.ıY.r" ödemeler, masranar'• • •

4.A!...;-p gıcırdayan; . ,. """.r" döviz bozan; veznedar. kasa me· muru;

maaş

katibi, banker;

•

~I.r" [kadın] veznedar;

J

l-

to

--

~

,

.J~ serbest olarak; .. ~~- 01- ~ b-nin emri

.-. .. - . -

., - -- -

altın-da;~.;-AJ ~ r.ı.r ~J bşi emri,

--

-,-

kontrolü altına almak; V")\ ..:.ıl(,.oJ kaderin cilveleri; • oJI~1 •

nn mas.;

.' '-'Jr:u Vİ bşe) ayrılan, ·

:

hasredilen, gi-

den, masraf, harcama; .;.ıl., ~JL.a:. {çoğ.) masranar, harcamalar, giderler; ~

••

•

J JrA-"

.l:!;ıı ve ~;ı\ ı..iı..J~ posta(lama) giderleri; ...~i J Jr'" cep harçı.ğı: "",)Wı .,.ır>.

..

•

•

posıa(lama) giderinden muaf; J:!-?Wı .)~

..

..J.r:--. işıen çıkarılmış,

giderleri karşılamak, masraflan, harcamaları ödemek; 4-~1 ı:r rj uzaklaştınimış;

bilet satan memure'• rj ~ ç.

~..

•

döviz bozan; vemedar;

.j,,,,", ç. llJı;:,. . n: n: ~.r" ç. ~l.r" hasır kulübe;

J ~ ç. J:,Gz..: drenaj, akaç, lağım

•

•

•

J ~ Arap ülkelerindeki Türk yönetici ESK.'•

"

.

480 (~ .. .için) sıkıcı gelmek, hoş olmamak;

nareanan para, gider, masraflar;

~ aynıma, uzaklaı;ma ,

j

.....;.;:. ." • __ . o'

:_~:.ı, (J b-e, bşı) zorlaşımnak;

L.


..

i

zorlaş-

~ zaruri, zorunlu, çok gerekli; ~~ ay-

mak; (bş,) zor hale getirmek; ~\

nldık1annda.

şeyi beğenmemek, müşkülpesent olmak;

- • o,

J) "'. ıJ

gittikleri zaman;

.,

J4-JI gün bitiminde;

o,

1~ rP u

.. _

@.tır") •

•

olmak; ~ rP

.c·.. ..i .. ç.

-

(bşı) zor bulmak, saymak;

. ~\"..p zor; {çoğ.] zorluklar, güç-' . lükler ~ Jl .• ---iiI...," ptahamül edilmez, L ...

..

keskin olmak; katt, sert, tavızsız •• •• i Cf.rP. rP) (bşı) kesip kopar-

r

..iher

,ft

L ...

mak, kırpmak, budamak; (b·ı) ıe.xetmek, (b·

dayanılmaz, ~tl~ımaz; IJ'\) '. :- p müş·

i) bırakmak, (b-den) aynımak; ~ rP (bşı) kes-

ktilpesent; inatçı. dikkafalı;

,.

rnek, kırpınak, budamak;

~~azalmak. kü-

çülmek; lzaman vb.} geçmek, akmak. hızla , geçmek; r~~{zamanvb.j geçmek, geçip

giunek; •

....rP ç. rrP deve sürüsü; •

..:.\~ keskinlik; kaolık. tavizsizlik; ~.r" gem;

L)\..l:.....o yabancıla~ma, husumet, bozuş-

ma;

so~ukluk;

rJI..P keskin; seri. kaU. tavizsiz,

.

"

r~ geçip giden, geçmiş olan [zaman};

., r.r" bkz. rr ; ,

.

,

to rP ç.

..rrP

•

•

•

güçlükler;

..fA"" yabani keklik BOT. Thymus serpyllum; " ) yüksek olmak, yükselmek; yuka(,)p

n çıkmak; (bşe) çıkmak, urmanınak; [uçak) •

•

kalkmak; ... JI ~ ~ b-~ ... e çıkarmak.; ~

-

p

yuk.an çıkmak, urmanmak; ırmağın

yukansına doğru

gitmek; Mısır'ın kuzey

bölgelerine gitmek

MIS.;

(b·i) yukan gönder-

mek; (bşi) yükseltmek, yubn çıkarmak; (il1illi, ah vbj) çıkartma {inlemeı; (bşı)

•

.

)LJ> ve.';)G... ç i;"di'ek; ,

~I ,-,!G. bayrok

direği;

~ ç. ~\..ı:ı..t seki; , .

Jy, CA ahmak. budala; - , _.

.

- < -

•

•

derin nefes almak; .1A..P\ (b-,) ilerletmek ya da yükseltmek; (Ji yüksek araziye) çıkmak; nehrin yukansınadoğru gitmek; ı". ci buhar-

..t=.- bkz.~;

p

J

süblimleştirmek KIM. ~ ..:;..l.,rijl ~ derin

MIS. ayakkabı;

ı:;.J'.

......

~lA-lOrluklar,

- -<

kırmızı deri ayakkabı; ayakkabı;

.

•

buharlaşunnak,buhar haline getirmek; (bşO

~L.,... .ı-"ç . ..:.ıl-, ı.I.\;J SUR. sarı ya da

,

._

inatçılık, dikkafalılık;

i

,

.

1<

l.,J-"-" zorluk, güçlük ~ 9'1)1 'U-' •

~a

~.rP aynıma. uz.ak]aşma; •

• ,

u (~~) (~ .. .e) ıar, ağır gelmek;

laşmak; -~L..eJyükselmek, yuk.an Çıkmak;

...1A..Pyüksek olma. yükseklik; ...

i~ç. ..:.ı1.AA.P yokuş; meyil, e~im;

" yükselme, yukarı çıkma; havalan.) ~ J

ma, kalkış [uçak); yokuş. bayır; cJI ... e

481 doğru)

-~"'"" ç. !ıYI.."..., yıldınm;

ilerleme

•

~J~

..

~J~yıldınm çarpmış; şaşkın, hayret-

dik yokuş; ..

$'-

.J..;1ı-P ç. JA.P plato; L~~ cL' ve ~ ~

Üst Mısır. Sa'id'

melcsizin, • .ı.:.-IJ

~ıj 4-' J -'

. ayının

yapmadan;

•

i

ler içinde kalmış; harap;

.. ~ ayarelik; muhtaçlık, fakirlik;

fark gözet-

.

." •

9

. !ol

-~ ç. ~IA.P çok yoksul. fakir muh-

~

hemfikir, mutabakata varmış: •

•

••

P ç.ö-4\..ıı....ı:t

loS.1 •

- -

-

}

taç; dilenci; aylak. avare;

~u(~.i~li.:,)ve~a~)kÜçük}

Üst Mıslt, Sa'id ile

ilgili;

ufak olmak, küçülmek. ufalmak; azalmak;

~L~ [derin] nefes alma; ~L~\

r;

"'"

. genç olmak; jw' u (~) (b-den, y ,

.

." ko-

--. ...... -ıı J.~ i. ,

'

da') küçük! genç olmak

derin nefes almak; I.

..

ı.

. a' ç. ~\...a..o yükselme noktası; •

a.

-

~~

ç.

.

asansör, anat;

gençtir.];

ç. ~\J"'" yükselen, yukan

küçülune ismi veznine sokmak; .fwken-

ve fazlası, ve yukansı, dahası;

dini küçük} acizl zavallı göstermek; j' ......

•

u'll bundan sonra,

şu andan itibaren;

•

••

>'

a (~) {yüz} çarpık olmak; ;-A-" : .J""W'

.

.'

.

ve ....o......:o~,:; ij. a) (ediLl

•

yıldının

çarp. •

mak; bilincinil şuurunu kaybeımek;

•

. . _---ip : i

(b-e) çarpmak; (b-e) şuuru­

nul bilincini kaybettirmek, (b-i) kendinden geçirmek; L,,-......Aıl yıldınm çarpmak; ı,..,i,ıo..,P yıldınm, şimşek;

yıldınm çarpmış; şaşkın. hayret kim-

se kalmış;

•

ufak çocuğudur;

J..j<..Pç.)Ii.J,

--,

,,\~ ufak. küçük; önem-

i

_

•

'

siz', minicik. ufacık; genç; ~ ~\ ~ . genç, •

•

i

yaşı ufak;..,..A:JI ~ mütevazi, alçak gönül·

lü;

~~, )~ küçük memurlar; ~,

•

L"i,I4...,D

"

~y.\ ~ YA anne babasının en

1~

~~ ~ donup kalmak; hemen ölmek;

•

gençlik, gençlik zamanı [yine ~i ~ ı •

•

l,.""'-P\ {ışık, ışın}

duygusuna, kompleksine ka-

~ küçüklük. ufak olma; önemsiziik;

J--" a (~(,) Iyıldnm] (b-e) çarpmak. ~ a

--

..

pılmak. kendini küçük görmek;

~:w.. kibirli bir ifade ile bakmak. kibirli bir ifade ile bakmak. kibirli bir taVlı takınmak;

-o

değerinden aşa~ı değer vermek; , .ı-A a • ~~

: 'o'i aşağılık

•••

!

(b-i,bşı) küçük bulmak.! addeunek, (b-e.bşe) _

.lt-\..=o yükselen. yukan çıkan;

p

küçülmek azalunak; (b-i,

çıkan;

... ~ ve dahası. daha bir sürü; ı:r

•

•

;w, (bşi)

bşı) küçük} hakirl aşağı! basit görmek; (ismı)

l..ı....&.' a i

l~\,."ııt

•

~LA.O

. -· .· .. -

lJı...&.ı....:ı..J

o benden sadece bir sene küçüktür. [daha

J- ;.' a1\

-

.

-

Şevval ayının 1. günü; J ö.r. ~ rı

-'

JS'

;~ •.( küçük büyük herşey. bütün detaylar; 'i.r.;' - rı ç. ;li.:, küçük günah ISLHUK.; önemsiz, küçük hata, yanlış; ;W rı [çağ·]

482 ufak ıefek,

gisini yapmak MATB.; (bşı)

önemsiı şeyler.

~)liw:ı küçüklük; önemsizIik;

-" ~L müe. ıS..ri'--P ç. müz. .;-l-\....,pl daha -•• j

şer,

-

v.ı,rJI jı....ı'\

küçük, daha ufak; daha genç: ehveni

• •

iki kölü seçenekten göreli olarak

-: iyi olanı; ı.> J';' a ii 1.:-' Küçük Asya; Jj..ıJI -

.~

LO:

i.:.'

..

ı.S,r" all küçük devletler; ı.>.ı--i' all ~)J-"

Filistin; ı.S .

. r"

-

:

-

aıı ~~L alı, en küçük SInır,

.

.

o

o

F ,;, ci azalırna'' küçültrnc'•

küçüitme ismi, ismi

ıasgir

J.

o

; o-H

-

o

~i

i·

.

DiLB.;

• o

,

-1-1.,.; nn mas.; .lu uysal. alçak gönüllü; hakir, aşağı­ (J .. .e) tabi, uyan;

... , i' o· ~

,

.J'

..,

küçültülmüşolarak;

.

. a' ~ mik-

c-aza!ıılmış. küçültülmüş;

~

(b-i. ~ ... /erin) arasına kaımak, koymak;

- ,-

• ôcj "(bşi) sıralamak, sıraya

, -

.,

oJJ"P .;

rafilın;

•• • • (~ve~) LA.."O u (~o y....,,). (JI ... e

mek; (saçı) düz taramak; Jl..Ai sıraya geç,

.

-

,

meyletmek,

eğilmek; ı.i-" a (,jı-P,

........) (JI ... e doğ,.,) •

o

o

.

rnek. dizi, saf, sıra oluşturmak; .....c,...b....1 = . . , "-,, nj ; safta durmak: A5K.; ~L ı..ik...P~

~.;W, ~C:-

kordon

oluşturmak. [polisler,

..

askerler vb.l;

. .

.--

dizi, saf; kuyrnk;

. J '. j.rP .. . ...

sınıf, dershane;

bölüm, grup , . - . ))--1 ı".ıi..,p AJT dizgi

~ r.ll\ ı".ıi..,p kan grubu; •

.' . .

I '

•

•

•

.

n; (J ...,) dinlemek:

_

.!ı~ ı".ıi..,p) astsubay; lj

~~ saf, sıra,

dizi, kuyruk oluşturmak; ::i

•• • • r "ç.'.ii "

.

çardak; seki;

. -

[taş] tınz, pervaz, silme;

,. ..

. "-'Ü ve "-'Jr1

.

"""ü dizgici MATB.

:"iı c-.ç. ~~ mevzi; saf, dizi, sıra; tenip cetveli, kumpas MATB.;

o_

doğ-ru)

koymak, diz-

makinası; J,.a.Il ~W:ı (ya da ~L,;" ı".ıi..,p ç.

)ul küçümseme. hillr görme;

,

kesmek;

ı.J-P sıra oluşturma 11"11": (ç. J~) sıra,

mımmum, asgarı;

lık;

şerit şerit

.. .ile

aynı

koymak;

. .. 1 ...

.. Jı.....:.. JI W) _

konumda görmek, ... mesabesine

sınıfına katmak;

_

~I (Jl veya

J b-e, bşe) kulak vermek,

~ a(~) (bıı) yaymak, açmak. plaka haline

getirmek;

dikkatle dinlemek, dikkat kesilmek:

(ı:,,&-b-i, bşı) bagışlamak, affetrnek,

o

~ ve li....,p eğim, meyil; (emayUI, eğilim;

kusurunu görmemek;

,-

t::!-" yaymak, açmak;

o

J.li...ı:ı\ dikkat kesilme, kulak verme;

.t't...t> dinleyen, kulak veren; meyilli, li; dikkal

(bşı)

eğim­

kesilmiş;

haddeden geçirmek;

(bŞl) [zırh

kaplamak; ci't...t> (b-ile) tokalaşmak, el sıkış­ mak:; (b-ile) seıimlaşmak:; (bşe) hafif ya da

• o

i~

2' .j...p

.~ 11"; dikkat kesilmiş;

nazikçe dokunmak,

bkz. ı.J-P}.

geçmek [rüzgar, soluk vb·1

u

• . (~) (bşı) sıralamak. sıraya koymak,

dizmek, (.. .den) dizi oluşturmak; (bşin) diz-

vb. ile)

. . . -. .

(bşı) sıyırmak, yalayıp

~"

,

b-nin

kulağına gelmek;

sayfalarını

çevirmek;

l::;

.,j

'

ciL..,

(kitap vb.nin)

(bşı)

incelemek,

483 •

dikkatle bakmak; dı sıkışmak;

- ....

•

ci tokalaşmak. el

affeune,

.. ~

bağışlama; (ç. (.'

-.-

dış

tl

bkz.;

...2jJ

...

)1"',;/1 alann;

(bşi) sanya boyamak;#' sarannak. sao. . .

..

o

."

rılaşmak; beıi benzi atmak.;' ~J # ' 11';

görmezden gelmek;

ç. ..:.ıL.~';

.; p

c ,,)

~ 4:s-

bşe aldırmamak,

aşağıya

••

....-_(Y.,rP') ... _-'-i.rJ' b-e,

yüzey, yüz

için];

i~\r 9 ç. ..:.ıl. düdük; ıslik; siren; i~\r " •

9

andırdığı

istemek;

•

Cc

~\ "s. z. ş, j" harfleri [telarruzlan, ıslığı

c: Q c· ~~ (b-den, bş için) özür dile-

bağışlamasını

rnek,

•

•

.

~

laraf, bölge, yüz;

pinnç, san [madeni alaşım]; para;

~ sarılık hastalığı;

yüzey, yüz; sayfa; (defter, kitap] yaprak; dev·

•• i..riw' san renk, sanıık; (yüz] solgunlık, •

re, dönem. evre, safha;

Co. ~ " geniş taraf. yüzey; tabaka, demir ıeneke

plaka;

. -

~

sarılık,

rengi uçma;

)~

plaka;

--

ç. c::ı1.i..P [metal. tahta vb.] plaka;

: ; ııJI yumurta sansı;

••

• • • teneke plaka; teneke kuıu; 1tl~1 ~\...i.,p •

,.

-

,

-

•

.. -

-

•

..1-

i

,

4,.... .;

zırhlı

,

Q.

•

•

,

•

••

•

•

..

~ sarannış;

.-

_._

... _ ve..L.A..,pl =

j-P

saranna; solgunluk [yüz];

"

a (..riw',)~)

•

...

(.:rj ... olmamak; •

,ı;"..ı ba~;

n ~ "".yı ,ı;".. kelepçe; . ( .. ~ i (J _ Ô 9) ıslık çalmak, [kuŞ}lslıksl ses ,ı;"..

çıkannak; [yılan] tıslamak; [kuş o

•

o

vb.] ötmek;

~ ıslık çalan; ince ses tuşu; •

·}-p .. ,

,,

1 , jJ f

V ...siz) olmak, içinde

1 '.r .:r '.iı .;..;U - bşi

•

-

.

. !NiJ

o

..

••

-

boşaltmak;

o

•

o

rA-- I =

..

içinde ... olmayan; 1 ~.ı-..J'J avucunda bir şeyolmayan;

j-P sıfır; hiç (bir şey); - -

. ;UI

•

... ~ ç. ~ ,)LUI (.:rj ... siz, o.. .

•

•••

[alann, siren] çalmak;jJ = #;

.

••

#;

•

solgun. beti benzi atmış; •

kaybetmek; ~ •

..

~J\# ~ ;, acı gülüş;

araba;

•

'" zoraki gülüş; ..,..W

••

-

JJ.." ç.

•

'"

)i~\

ç. ..:.ıl. panzer;

- ,

safra, öt kesesi ile ilgili; çabuk

O.'. • .. kontıplak; i}_~_

~ i (.ı...A..P) (b-i) bağlamak; J.i..,p bağlamak;

••

••

•• •

•

..~.; c·

___

•

a' plaka halinde; zırhlı, zırh, metal

1 c:~

•

kızan, asabi ~ ~l.ıA-aJ' ~L sarı humma;

ai inceleme, tahkik etme;

kaplı;

•

müe. ı:.\~ ç. ~ san; solgun,

.şJ'~

.

,

_

..I",...., safra, öt;

ve yassı kaldırım taşı; , C:.~ ai plaka haline getirme;

< ••

•

_. # ' picinç, san [metal alaşım}; _. -

--

ı;".. ç. .;..1- , ~LU plaka, yaprnk; iri

Ci

•

uçuk ~ ı:.'~ ı5..-

ı:..ıi-" bağışlayan, affeden;

Ci

o

• o.

. c.

•

ç. ;;)\4..9 pirinç dökümcü;

~,

kapı aynaılk tahtası;

••

•

)~ _.

:.

san renk:. san şey; solgunluk;)~

boş;

.;

9

elinde

484

.,

.,,~

çok fakir, elinde avucunda bir şey

.

bulurunayan 1 41

.. .' 'ır JS" ı:f 4';i

•

J ıj .; 0

•

4

.,

bir şey bulunmayan, çok fakir; [cinjs.; telLis. ÖI bir cins sögüt a~acı;

tp n s .,

düz. müstevi; çıplak, boş alan, metruk

. . - . J "tLi çorak toprak, melruk . .. ... -- .

arazi ,

o

arazi; d

Ô

ai " \,ı:;\i ~ bşin

terkedilmesine

Ji.o" alt deri; kanozan, periton;

•

•

rı ç. JI ,; ,. sık, dokunmuş, ağır • • • • • [kumaşJ; ~ kı:"}I ~ arsız, yüzsUz, küstah;

LS_"

•• • ~ ç. )1A..ı:ı1 safer ayı, ikinci hicri ay;

a~ "

,,'

JI.ıi..I' ç.

• •

1"';1

rilc.:", arsıztık, ft; • LS_ c ni a1kışlama, el çırpma; 1 J_

,

.

•• •

iJI ,,-

~ a

(C!

9) (b-e) hafifçe vurmak, şaplakla-

.,

~

.

ç. iJl.i..rı! torbaderisi, slcrolum ANAT.; • •

•

JJ

(jA..P, # ' ı:.l.i..rı) an, saf, temiz,

berrak, duru olmak; bututsuz

(kuralı

temiz kalpli olmak: \sC

,.

[tek.is.]

-

.

şaplak;

tokat.

şamar,

•

J4-.P i (Je vurmak;

harekete geçirmek;

..

rı (bş') safI

halletmek; [genellikle yemek pişirilen]

9) (b-e, bşe) şamar, tokat atmak.

(bıı)

, .

durul

meuleyi, problemi, sorunu} gidermek,

t.li..P ç. u J- bir kukla türu; •

LA..". [akıl, kalp, gönül} samirnil içten!

•• • berrak, temiz yapmak, antmak; {LLL.

d~ birbirini tokatlamak; ll...,p

olmak;

açık

••

...J

••

4.

.,rS'1A..rı Safakis limanı nIN.

mak; (b-e) [yüzüne yana~ına] tokat vurmak; vb.i) bozmak ihlal etmek, çiğnemek;

Q

•

.~L alkış;

(~) u...rı II

..

•

•

__

sebep olmak;

-.

den dönmek; ö.r"\ı.1 ii'; nll.u ı.:...ilS'ft;

n· elleri boş olan;

elinde avucunda hiç

.

- ..

.

alkışla·

••

•

(bşin)

suyunu boşaltmak [yine ı:.u.ı ı:.r- ~]; (bşi) kurutmak, nemini almak;

.. .ini)

(bşin. ıJ"

mak, el çırpmak; (kapıyı) çarpmak, vurmak.

anlmak; tasfiye, rafine etmek;

hızla kapamak;,jıi.P u (al..i...P) [kumaş] kalın.

filtrelemek;

agır olmak; ıJA-.P tokatlamak; ~~ ı..;A.p (J

parayaçevinnek, [mal var/ığım] nakde çevir·

b·i) alkışlamak; (y

mek;.}~

(b-e karşı) dürüst! samimil içten

el sıkışma, tokaJaşma

. - .. olmak! davranmak: ~\ = Jl.-P (J b-nin

sonunda];

veya b-nin

bşı)ni

. ..

...

,

~

••

as"

ç. ..:.ıl ö .;

[alışveriş,

kanatlarım)çırpmak; i'

anlaşma

vanna tSL.HUK.;

alışveriş; •

•

'"

anlaşmaya

•

•

•••

ÖrL;.. ı ;.; ,.

•••

•

• • ••

•• hepsi birden; bütün olarak; :; ii'; " ~I ya •• • • • •• da 4ÔA..I' alışveriş yapmak alışverişi bitir·

.w:.

- .-

(bşı)

ceza olarak elinden almak; ,

•

••

u,;

"I

J

ı:.ırJ~ b-i bş için seçmek [ıJ~ ıJJ') ... den üstün görerek, başkalarına nisbetle); .}L.c;

•

- .' .

rnek, sonuçlandınnak; ~ ;,; n! (r::::) ,)L.c. •••

•

süzmek,

ödeyip tasfiye etmek;

[şair] şiir söylemeyi bırakmak •

kötü alışveriş; ~L) u.c..". karlı alışveriş, iyi •• •••• • alışveriş; ö~IJ Hi ,; ,. hep birden, tamamı,

(bş,)

(bşi)

ıJ jo:AJI eli boş dönmek, bir şeyelde edeme-

bbe

karşı

dürüst, samimi içten olmak;

• •• •• • "iı., pl (b-i) seçmek;uc n- ~\ = ~\ ; (bşı) • •• •• • •• temizi safi berrak saymak t .ut.. UC n· dı

bütUn

varlığım

nakde, paraya çevirmek;

485 .,

b-nin malını haczetmek;

-~ saflık

'

bululsuz olma;

duruluk, neşe,

berrak.lık, temizlik;

":,utluluk; temiz, berrak;

saf, an; oJC

•

"Is

kısım;

-

u..., [cinjs.; ıek..is. iJ ç ~I~taş, kaya;

açık

~

,

ii~ dost. iyi, candan, yakın;

arhk; mutluluk,

neşe; sami~

--miyet, dürüstlük' ,,\.A.,p ~I...ı hoş vakitler; 1>. • •

'., açık, berrak, bulutsuı net; (ç.

,,~\) dost, yakın arkad~;

.~ ç. 4~ ganimeto çapul vb.den reise düşen

~ rafineri;

-

.'

Ci

n • filtre. süzgeç; elek, ıO

•••

ç. Io::.JI_ antım. temizleme (yine

MEC.J; süzme, filtrelerne; eleme [yine sPO.]; {sorunu] giderme, haııetıne; Idiring TIC.; tas· o •

••

fiye etme T1C~ takas satışı; ..:.ı4~' :iı ~

.

hesabın kapatılması; ii.~

'

" Q

..

•

ai

·ll )."..L.t tasfiye

memuru; Hjl

~ seçilmiş, seçkin; ~

'. ii "

safir;

=:ı ~L... (b-e) yaklaşmak; yakınlaşmak;

(b·ile ya da bşe) komşu, yanyana olmak;

,_

H., •

i.f-.- ç.)J'-P • .f-.-\ şahin;

•• ~ıi\..,p taş balta;

. - .. . . if-. a~, t"'-') [horoz) öımek;c'-' Iye..) ..

kevgir, rafıneri; 1 ii.JfAlI i~ kahve süzgeci; ;;

.

buz tutmak, don·

mak {su};

~ kalbur. kevgir, elek; •

aıırlık; J.\.p

saf, dunı, berrak, açık, bulutsuz;

kırağı düşmek (ediı.); ~

o

c' ç. rJl

net tnnaj,

,.

pay,. aslan payı;

ii ıl

•

•

.-

açıklık; sanık,

li~i J.\.p

•

J.~ duruluk. berrak1ık; bUrUlSUZ olma.

samimi, içten, dürüst, açık

• • ii . ....6 cı- tasfiye memuru; tas ıye ajansı;

ıJ'~ taş, kaya;

•

~i

c:,/;1 nel kazanç. kar,

•••

c

.. . 1 Jl..P

.o.

...

. \ mallann haczi;

J\..,p temiz, berrak; saf, arı, katkısız; net;

kalpli;

., en iyi

cı-

.. .

. rf'" :'.'=~ ,4

,,1 bölge, arazi;

t"

...~

-~i

. ..-..:>

~~L '."!'-.ll Antarktika, Antarktik kara;

~ şiddetli soğuk; ~ kırağı;

...

~\

buz; don;

daha güzel,

beliğ konuşan;

2" cı: ç. ~c..:. gür sesli; beliğ, güzel konuşan, konuşması

..

.

güzel;

'j.i:.o u (Ji..- . JI..i..,.,) (bşi) padaımak. cilala· • mak, perdahlamak; ...\.A....,a.jl (iis/ubu,/ezzetIJ •

n: ahenk, uyum; iyi niyet, hüsnü

--. JL.:J (...

niyet;

ıJ:!'! ... arasında) anlaşma, dost·

luk ifadesi;

. ,-

.,

,,~i : JI.".~1 ,,\4 yon, eleme BIY.;

.

a: d~ seçme; seleksi.

•

. J;

ince, hassas ya da zarif yapmak;

j..... ff mas

..

~ı.;~ı

,.

• zihinsel

eğitim;

u...... patlatılınış

~-

nn; düz, pürüzsüz,

JI: " parlabcı, cilalayıcı;

.1;' cı-

o·,

ç. Jil..u mühre, perdah kalemi;

486 " JJ';

e. parlak, parlatılmış, cilalı; ince

yüreğinde; -,

.

-

• __

' .•~ P

4\.t.P Slav;

'. Iji ..... ç.

-

lcl.,p

U

(~) [sürekli, darbeli] vurmak; i

_

i

zlik, bükülmezlik; inatçılık; müsamahasız

(ko-

•

olma, hoşgöroşüzlük, katılık; 1,)yıJI ~~

pıyı) kapatmak; lJI-''J1 ~ ,~ 1>'4' kulaklan •••• • çınlamak; ~ ıt.L.ı:ı [gürültü] b-nin kulakla-

kaıılık. tavizsizlik; inatçılık;

" '. i ei sertlik. katılık;

nnı tırmalamak; kulaklarında uğuIdamak; •

-

o

~~ Idişler, dizler) birbirine çarpmak, tir ,

J

•

O' i.

2~ i

."

.tJ..P ç. j ~, ~~ ,cl..P\ kontrat, anlaşma

.

j.# i (~) çın, çın etmek; şmgırdamak; şa.

."

.

--

ro

salib; J

- 'o. o

Q

..

'":- i

•

i

o

(b-i, bşi) sertleştirmek, katı,

-.

~L)i '. ı o? inaıÇI. dik kafalı, sabiı fikirli; • _< o, '" W )1 " i .. R; >.,...ıı •_i .. güçıÜ, saglam o

'.1

i

'-

i

<.

i

,

1 A•• ) all YJ."J--I haçlı sa--

elI haçlılar;

i

"

.,.ı:.,: k.vşak; -"

WI-"d U (Yy.....ı,) düz, parlak olmak;'

. o.

(I

d.

. "

Jlkıbeı) fkınından} çekmek; c..ı.,I[kJ-

,.

i

~ [cin.is.;

tek.is. iL ç

_10'0'

ıJ' ~;-~. • gerçek hayattan ... 'j ... ı-n ııne, 'ç' d ;,' w

i' "i

hç) çekilmek [edi!.l;

.JA

o, o" , - • ı J "-~~;""4' ve ~ ; -" ıJ' JA babasının oğlu; 1.t1),)

alınmış bir dram', ...

-

ya da heykeli;

..

yapılı, bünyeli; inatçı, dikkaralı, katı; ~i

..

-

..:..ı~ haç üslünde Hz. İsa'nın (as.) resmi

o>

i "

~

vaşlan; LJJ •

kaıılaştınnak;

(ç. y-;ıL.ı:ıl) omurga; bel; m'etin, teksı [kitap);

~L;-L :.

. .J

~ haçlı

J.

"Ol

i

Paeonia officinalis;

sert, katı, eğilmez. bükülmez; çelik; _

1<

_

haç işareti HRL~ " .• ' all,) ~ şakayık BOT.

= ~; sert lavır takınmak;

.. ~ ej

~ı i.) alIKıZılhaç; ' .• ı'all

, -

yapmak; (bşi) desteklemek. destek

o"·

.

.u~, gamalı haç; ' . ." elI (i~G ) i~G,

-

görevi görmek; (kalbini)

,.

o..

i

i

sıkı

<Js- bş üzerine) haç

~ "ç. lJ~, ~ haç; put; çarmıh,

ses [silah, para vb.] 'i .. .. i - ~ _ ol' U (ol.!."-P) ve '. i (' a sen, sıkı, sağlam i

.0'

i ••

~ şıkını, şanglrtı, çın çın sesi, madeni

olmak; \.

i ••

id çarmıha gerilme; i

-

.

('.

,-

o-

~ ç. J~l , J~ engerek yılanı 200.

'_

L·) (b-i) çarmıha gennck;

rtm) çapraz yapmak; i.

.

ı e· o katı, sert, tavizsiz;

işareti yapmak; istavroz çıkannak; (kolla-

la. bkz. J.-J;

kırdamak;

.,

(b·i) çarmıha gennek;

[metni} JSL..HUK.; resmi belge, vesika; çek; 2' .

~ı;.wl'. j' ci

damar sertliği;

tir titrernek, [dizler] bağı çözülmek; 2'

sert, katı, sağlam;

~~ serdik, katılık; sertleşme; eğil me-

j,.'~.J' Sicilya;

,-

.0>

~: ~i ~ göz.akı. sklera ANAT.;

hassas, keskin (zeka vb.)

i"

o.

krizaliti; 2~ ._1 •

.r:- AU.BKZ.;

...:.ıL koza, ipekböceği

487

.-

--

~ u, o ıc:ıı.-,

. vl--,

.-

--"

..(c.~. ~~) daıru. isabetli, yerinde ol· (J

mak; iyi gitmek;

.,j'" "ll' [s.i barış ile ilgili, banş; hakem

LJ....-O) ve ~ u

için) uygun. münasip,

-

vasıtası ile halledilecek olan; 1 : ;

•

u

'.

.•, 1" 4:.t-

hakemler komitesi; ,

kuııanışlı

~ bş

olmak, (

olmak, uyum saglamak;

ile, b-ile) uyumlu

..

(~

... de) kabul

edilebilir, kabule şayan olmak;

(J

için)

("':A-P dagru, yerinde olma; uygunluk, münasiplik, uygulanılabilirlik.kullanılabilir-

Iilc,

~ (bşi) düzelırnek, ayarla-

geçerli olmak;

(bşı)

mak, yeniden düzene koymak;

onar-

, ~~ uygunluk, münasip, yerinde ol·

ma; kirayet, chliyet; uygulanabilirlik, kulla·

,

mak, tamir etmek;

du (b-ile) anlaşma yap"

[makina}

durumda olma; yetki, salahiyet; geçerlilik;

ayarlamak, eski düzenine getinnek•

(ç. ..:.ıl.) tam yetkili. (yine .... IJ;; _ "''::L.-:ı];

düzene koymak;

telafi etmek;

(~bşi yadabşi) düzeltrnek,

(ı;,t bşi

ya da

bşı)

onarmak,

.' . .

-

•

,

• •

1 ....~i

·.

..

'

(bşı)

tamir etmek; getirmek;

(bşe

(bşin

ıJ' bşe)

yeniden

yakın;

'

daha uygun. daha münasip; ,.

~ ç. ~L..A..t iş; zorunluluk; zarurel;

ekilir! dikilir hale getir-

mek; (b·i) cesarellendinnek. gayrete getir-

otoriteler rJU=..O

eL"1 daha iyi. daha doğru; takvaya daha ,-"

(araziyı) işlemek.

,

'o,

~... ıo"=~~ , , "

şekil

ya da ıJ'bşin) çaresini bulmak;

e~

yardımcı! faydalı

olan; avantaj. kar. kazanç; ._

rnek.

teşvik

etmek; ( ... ıJ:!"!

ara/armı)

mak,

birleştirmek, (~insanların) anlaşma­

bul-

ya varmasını sağlamak; ~~ banş yapmak. ,

,

anlaşma yapmak [karşılıklı]; ~~ düzel· ,

.

tilmiş! doğru hale getirilmiş olmak; ~~ ••

••

= ~\

.; (~ ".de) anlaşmaya varmak,

anlaşmak; (~bşı) kabul ebnek. razı olmak;

rj c·

'~ (bşin) iyi! uygun! doğru! münasip!

yerinde.

işe yararı

..

çözüm/ çare

düşünmek; (araziyı) işlenir

olduğunu

hale getirmek;

~ barış, sulh; anlaşma, uyum, ittifak; .:. 0:_

~ ~i ~b- sulh hakim; SUR,; ~I...-"'ij :

'".

rr; ~"..ıı ,,~ sulh hakimliğ;;

.

'

~~i tam yetkili [elçi] OIPL.

ayarlamalc, uygun hale

ya da

,

..:.ıl,) ..:.ıl

,

:"

vermek;

kullanılabilir! çalışır

ev- bşi

,

mak; ( ... ~ aras/m) bulmak; ~L veyabşi)

nılabilirlik;

• •0 ,

idare, daire, kurum [öz!. MIS.) 1 )U~i ;;"... 1 c· • o • ı ., ~r=:\ Mısır Eserleri İdaresi; L':l\ ~\ c· insanlığa

hizmet

. ....

~.;:ı\

niteliğinde

,,

-.

olan

.

işler;

; ,.. 1 c· posta idaresi; .)J~i W-A.t MIS. dışındaki

ekili arazi

•

bölgelerin idaresinden

••

•

•

sorumlu kurum;;; _ ~'p-ı ~L.all devlet ••

·

•

• o

•

daireleri; ~i ı ... 1 " • sağlık ocağı;

... _.1 bol c4 1kamu yararı, amme hizmeti;

'

ı.wı

,.. .

ıJ~ 4,..,.J.,a....

i

i

•

ıJ~ W

.nU-

J;;'

••

•

C4ı

,

,

rj b·nin faydasına lehine; J ..ft

i

cH iyi ve kötü zamanda;

b-nin lehine, menfaatine, avan-

." .

tajına; ıJ~ ~ı.....a.. r~ biri için çalışmak; <$.... 1 c· idari, hükümet ile ilgili;

488 ~

lar•

ç. ,..: .k düzeltme. ayarlama, tamir

• ~'""" banş yapan; • •

etme, onanna; restorasyon; •

c.')t ıslah.

~ ve ~ ~ genel kabul gör-

co! ç. ,,:.,L restorasyon; düzeltme;

müş. geleneksel; (ç. ":"L) terim.ıslllah;

reform; onanna, tamir; yenileme;

tasfiye ile düzene koyma;

banş

...

ekilir hale getinne; (... ~ .. . /erin ara-

sını)

bulma,

•

••

ısıahat

taraftan;

~ ~

• ı.F'':J.-,pllslahevi;

•

~,)

A

••

çılık;

••

.' Y. lo mayonez; .P'

revizyonizm. refonnizm. ıslahat­

(ç. ":"k)

J

ıslahevi;

oi

. c.~\ ç.":"ı' anlaşma, kullanım; ısulah;

ır-"'j. li~inde];

b

,,1

J!

terim;

•

(na't] ısıılahi. teri m (nile-

talevaya uygun;

••

;;.1 " kel kafa; .0. •• . ., ~i müe. ıL .1 $' ç.~. iJl • ı $i kel

(J ...için) uygun, münasip.

{kafalı];

~ "~ j ~ ~

'1

'I

,

erdemli atalar/ büyükler; .J=",••H ~ı.."" kullanıma açık (yol), kullanılan; ~ ~L... amaca/ •

•

•

~ k_Ilik;

fayda' ~l.Al1 ,el 'i selefi salih, faziletli/

•

Oı

-

~ o ~) k_I olmak;

yerinde; faziletli, erdemli,

işe uygun. iş için kullanışlı;

,

•

kullanışlı; Cç. ~l."...,) avantaj. kar, kazanç. •

kuru balçık;

ai P

~=~"ğy-r,

tanma elverişli hale getirme;

~L..- doğru,

etmek; tıkırdamak;

;;1 cl? şınglrtl, çın çın sesi; llkırtı;

ittifale; uygula-

geleneksel;

-L.~l

şıngırdamak, çın çın

p

Jele;n;

~L,,; anlaşma;

ma.

.j...; sertlik. peklik [toprak);

cl ft İt.> ç Cil. ve ı.J0 ı " sos. salça' ... oL,

•

~~\

i

hareketsiz. cansız;

reform niteliğinde. ıslah edici; .0.

•

• •

..ı.ı..... ç. ~"iı-.col sert, pek, kuru [toprak];

birleştirme;

reformcu, reformist.

..

.

..ı.l,p ; Ci~~. i~)...co) (yer) sert/ sıkı/ pek olmale; . , ".ı.l.PI = .ı.L.P .

kunna; (top-

rağı)

\$""~l

n;. refonncu.ıslahatçl; ......,

~

WL..:,.. ittifak; anlaşma; banş;

•

cJ ... için) geçer-

Iç, AJJL

~ " lafzının kı.

sahılmışı; •

••

, el pa C' e i p) övünmek, kendini beğenmek.

..

,

kasılmak; .... .i1

ei =....;1 P;

...

li; rW1 ~l..:JI amme hizmeti, kamu yararı;

.....el OL' övünme. kendini be~enme;

. . . ~L.....co (~)J ... yararına, menfaatine;

. .;ı "ç. ıw.... övünen. kendini metheden •

. ••

~L... ,;,,~\S" Onun me~faatine idi; eLi;'" ,. . •

~ şahsi! kişisel menfaatler;

~Wl..d\

salih ameller. iyilikler. hayır-

kasılan

_

.

[s. ve is.1

--

--

..ilci-',I -, .....

489 ...

•

,~

}-P=> ';'-namaz kılmak; ~ ..,..U4 .;.- insan-

..

•

~L..aJ(~ bş,)

,

,-

birini hayırları iyiliklerle kuşatmak; ~

. ~ J ~ .ı.U1 Allah ve onu huzurdan

sağırlaş-

karşı) sağır

yapmak,

duymazdan gelmek;

kulaklanm ukamak;

salat ve selam

-

·

'.- -. ri . . . '..

~l.....Pç . ...::.ıL kapak, tlpa; kapakçık, valf;

i:,.G.ya da ö~ ç . ..:J\)..P dua; namaz;

~ (ı,:,..--ıı) lJL.o~1

9

o

emniyet kapakçığı.

[Allah'ın] rahmeti, berekeıi; )UI ö~ ak-

valfi; ..

şam duası

kaybedilmek; 4.-l.....P amboli np~

.J-t:.-

HRI.;

•

~namaz kılan;

,

P

.,..ı..

-

tam ortasında, göbeğindc; 1,. -'

a (~.

..

~(y bşi,

mak;

-,

ateşe ıutul-

..:.ıı

~i= ~ ~

irrasyonel

- •••• ,

'h ~ 'i yenilmez.

.

•

~V'.'

••

(1- "

•

c)u

• • ~) (bşi,

,

yapmaya) iyice karar vermek; ısrar

etmek,

ısrarcı

olmak;

(bşı)

vs-

".

bş

(J.:- ...de) tasarlamak;

·.

1,' a-(J.:-bş yapmayd) kararlı

tıkamak, tıpalamak, ağzını bağlamak; ~

rJ'

b-nin tasarımı, ... tarafından ta·

sarıanmış;

kapamak,

(b-ı) sağırlaştınnak. sağır yapmak;

planlama, tasarlarna; projelendir·

. ıJ~ 1'-.' ,,;

,

şişeyı)

':'"

MAT.;

me; (ç. ~L..:ı.ı1 plan; tasanm; taslak;

")sağırolmak;~

örn.

sayı

hlık; karar;

ocak;

")a({t-oP,I"

'

1"'- .. .e) karar venniş olma, karar· ,, _.' 0;(
,

~ şömine,

olan fiil, mudaaf fiil DILB.;

'.

yenilgi bilmez, sırtı yere gelmez; .

aynı

-, .

, ~i ~ ikinci ve üçüncü

.. . - .. ~\ ı-o"\ duvar gibi sağır; ı-o'" yı

ı..s i " ; (y ... ile) [ıWLı ateşle] ısınmak; o"

"

kök harfi

'

-o'

'0

.

-' sağır; sert (kaya]; ~':I\ Recep

,

".

doğru) ateşlernek ASK.;

>

.

ayının bir adı;

kıskançlıktan kıvrandınnak; l l.i o~l bşi

koymak; (...e,

'

-

.. .. . .[ateşte].yakmak; 1 i ~\;;- I)\:. o"J.-pl b-i ateşe

.

-~lmüe. ~ı......., ç.~; -

ısıtmak; ~\=

.ı - -

"ll

• • " samimi, yürekıen, candan; y;,., ,

(bşi, bşde) ısıtmak; (b-i.)l:.1\ ateşe) atmak,

.

'" ,

birini can evinden vunnalc;

."

Y ... de)

. J 4.I..rJ'

•

~,ı-~) ( .. .de ya day ...de) yanmalc;

( .. .de ya da y, .. de) alazlanmak,

ıJ' bütün kalbirole, bütün

samimiyetirole. gönülden; ... ~ rJ' .. .in

."

.;.-; (.,..ı..J (bş') kızarunak;

iç, yürek; iç, nüve, öz; gerçek, haki-

.kat 1 ~i p.:

namaz kı lınan yer;

.... -'

-:.fo rı' all~) kontrol tamamen -, .

ı-.' i'

,. ıJ )-P salon, kabulodası;

.

olmak ya da

........ sa~~lık 1... ir 1"1'•....". J ~1.S bş,

onun üzerine olsun;

•

p

~kapak, tıpa;

onu hayırlar ile kuşalSın

ayırmasın,

...e

ı:rs-

mak; (b·i,

... ~ biri için hayır dua etmek; [Allah]

,- -

I""""lsağır

planlamak;

kıldırmak. imam ~;mak; ~

lara namaz

, -

0-

,

. , 1

1'. ".

~~':l' moda tasanmcısı, modacı; •

"

, cU (,- , c, ı::.Jyı-t') susmalc, konuşmamak,

sesini kesmek; ,- ••

,,(b·ı)

susturmak, konuş·

490

..:. Q , "

. . . . ,,~~ fi; ~i ~ kauçuk ağacı; ,

,_.-,~,

tunnamak;": , pl =' o •

sessizlik; t -,.

\ •• P

P ;

o

P

i

J sessizce, ses

o •

~

zamldi, zamk gibi, yapışkan;

o

b' ,; fifi mas.; ~ u '(j.-:,) sağlam!sıkı olmak, yerinden

çıkannadan; ...:..ı

Y-P sessizlik;

..:.ı

,.

J-P

aşağı

bkz.;

konuşmayan, sessiz;

.

oynamamak.;

"

•

•

sonraki

boş, yazısız

şatafatslz,

sade;

o

..ı....,.p u

.. (.4.P)

•

•

•

,., -jJi-" ç. j:"!I.:...P musluk;

•

.0

J, J; ... e) yönel-

, •

.ıJ.5-P o.

mek, gitmek; kendini (bşe, J ya da JI bşe) J ,

•

olta iğnesi;

•

•

(b-e, bşe ya da

J

vennek; _ (;ı..,......,) (~j

J ya da J b-nin

ç. ...:..ıl santim, frankın yüzde biri;

.r.

"

~ •

ALF.BKZ.;

_

(' •• ' P

ç. (5-p büyük zil

o

•

MZK.;

•

karşısına) dunnak, (J b-e) meydan okumak,

~. ro =~. • • o

karşı

~C kastanyet, İspanyol çalparası;

olmak, direnmek, mukavemet göster-

,

mek;.4.P i

(bşi,

örn. şişeyi) tıkamak, ağzını

- < -

kapamak;

i.

bşe)

(b-e,

P

yönelmek;

(bşi,

•

••

şişeyi) tıkamak ağzını

kapamak.; [para] birik·

•

• •

o.

~

bkz' .r.J-"':"p;

o

••

~..L:...P ç. ~;ıı':"'p cesur, yürekli; i

•i

•

•

Jj i·

P

_

ç. J:!;ı\j\,.p kutu; sandık; mahfaza; kasa;

.

_,

.4.p

ebedi; Samed, Ebedi, [Allah};

•

kutusu; ' .• il.5:..J.ı Jj.ı.

p

o

[erkeklerin giydiği] baş örtüsü;

•

V .. . de) ısrar etmek; _... ..

•

~

i

-

JjJ.;..p

Uluslararası Para Fonu,

içinI; minare fAS. . , P (bşi) zamklamak; , .

(bşi) yapıştır-

.P

mak;~\ [ağaç] sakız sızdınnak; ,

C;' " ç. tj

, i

.

zamk; reçine; ~ tı

,

ro

JL..ı bitkilerden sızan yapışkan sıvı, sakız; o •

i,fY

~ arap zamkı; ıJ

r

"

J..l:...P sandal ağacı tahtası; çank; (ç. J;ıL...:..,p)

[tahıl

,

"ıı ~\

Jj~I?;ı

.0.

: : :- t...

ı·

MIS.;

,

~ .J-P ç. ~I-"" rahip hücresi, uzlet yeri; ambar

~

posta kutusu;

•

i·

"1 P

J jJ.;..p posta

. . , .. , IMF; .rJpl Jj..I..:..P tasarruf bankalan; y.1 , . ., .. . Jj ,,11 kambur Jj . .. .. veznedar, kasadar; kasa defteri; :

JJ.ıJI ..I,i:H

~\.ı.-,p ebedi, sonsuz;

i

o

,

;;ıl-,p IR.

,.

vezne, kasa; fon, sandık ~ .i:!.r.JI

mek;..l.ol..P (b-ile) dövüşrnek;

~

._

perçın cınsı;

~~L." ç. ~c"

t ~ ç. ı,-; pi işitme kanalı;

-, -

".1,

~~~ ç. ~Ir" ve ~ J-'L..> ç. ~Ir" perçin o

[duvar]; tek bir malzemeden ya-

pılmış; keşif, sık; •

-# J-.o ölümden

katılaşma;

.1,

,

,•• .,. sade [renk]; düz

.

sertIik, katılık ~

•

mayan, susan ~ .... \,.p i....:.,...ı sessiz film; • o

o •

j.<....o

..:-e\.,p ç. ı.:.ıY.-P konuşmayan, ses çtkar•

•

o •

tıP kauçuk;

mavna, salapurya;

J,l.> alf.bkz; r'" " .. ~ a (Co' Cf""'l (bş') yapmak; (bş;) düzen· PO

lemek, düzene koymak;

(bşı)

üretmek, imal

--.

etmek; (bşi) çalıştmnak, işletmek' .yı r::-'

,

491

. .. -

.. . . -~; '..r " r::-"

.

-

•

•

ı./:~suni, yapay, sentetik; sanat ile ilgili

..

\iJJ'" b-e bir iyilik yapmak; ~ b-e bş yapmak;

•

• Q' "

~

..

...

~ " r::-" - <-

(s.]; endüstriyel; 1 ı./:~

~ b-e kötü bir oyun oynamak; ~(bŞI) sanayileşlirmek, endüstri

haline getirmek;

~l.P{b.ile) beraber çalışmak; (b·ı) yüzüne

C:. ~ ", eylem,

• o'

vermek;

bşı) rüşvet

şey; öğün,

olarak

j, ••:

sahtesini/ lak1idini yap-

yemek;

..

(bşı)

sentetik oLarak imal etmek;

üretmek, imal etmek;

(bşin)

. t. _

.. .için) kullanmak;

tO

•!

üretim: imal, yapım'

:ı

J

.-

. .' Nücret. maaş' , ..'

C:-'

ei sanayileşunne;

:: .

Ftasannu, yapmacık hareket, söz;

-.

t~! üretim. imal; •

•

4' r::"'" el

../I.:.6..D\ suni, yapay, sentetik; • ••

•

•

işi; ~L ~~ mükemmel işçilik;

~\

", ç.

••

.,

~suni,

yapay. sentetik;

~ menfaaı.

..

zenaalkar,

'"

.

işçi;

t Lo..,.", imal eden,

hizmelkar.

.

üreten;

..

~ürün. mamü1;..:.ıI&.7-A' [çoA.) (sa-

fayda;

~ üretim, imal. yapım, çalışma; sanat;

.' ..

nayi) ürünleri,

beceri. yetenek; zenaat; meslek 1 ~L......P

..A··,

, ,

,

~l..a.J1 sanayiciler, fabrikatörler;

..

.

-

- ..

a- +1 (b-e. bşi) yapnr-

mak',

c..:"

tiL...ı:ı eylem, iş; menfaat, kar;

--

sahtesini!

taklidini yapmak; (bşi) icat etmek; (bşi,

.. .

"'ç.

fayda, kazanç; ürün, mamül;

mak/ çıkarmak; suni/ yapmacık tavır takın- ., mak; [kadın] allarup pullanmak; ~I(bş,)

(bşı)

olay;

•

~(bşin)

emretrnek;

yapılan şey, iş;

menfaal, fayda; ütün, mamül, imal edilen "

gülerek kandırmak; (b-e, y

fiil;

~ endüstriyel sır;

C:'

mamüııer;

e'. sahte tavır takınan; yapmacık;

· , ~ suni, yapay, sentetik; sahte tavır,

01\ zenaalkar, uzman, mütehassıs. eksper; . . \.:..,p : .1:l1 \.:..,p usta, becerikli, hünerli;

... .. yapmacık davranış' F c.~ aynı cins-

~\.:..,p ç. ...:.ıl. ,el~ iş, meslek;

ten kilitleri açan ana anahtar;

t

t

--

el

sanatı;

zenaat; maharet, hüner; sanat; sanayi, endüstri; {çoğ.] endüstri dallan •

••

t ~r kL...ı:ı -•• ••

karlar, meslek erbabı; kl:..PJ\ ~) sanayici; •• ••• • • • ve...tl J ~L:..PJ\ y~\ esnaf ve sanatkarlar; ~I.:-P yapay. suni, sentetik; işi mesleki

sanat ile ilgili; sanayi ile ilgili, endüstriyel; zanaatkar; sanatkar;

l..i . ", => l..i . ", kategorilere

(bşı) sınıflamak;

ayırmak;

•

şerefli! onurlu meslek; ~1.:...aJ1 yl.OI zenaat~

•••

.-

gruplara!

(kitap) tasnif etmek,

.

derlemek, yazmak; ,. ...., , ,;. ", ç, v\.:.,pl , v J-P cins, çeşit; {ka· lite),

sınıfTfe.; sınıf,

kategori, grup; cinsiyet;

"

~ eşya vb, ile [para ile değil] ödeme;

•

ei sınıflama, gruplarna, kategorilere , , ayınna; [kitap) derleme, yazma; ~, oi

J.'

t.J.

492

tt

[çoğ·] yazılı J

eserler, edebi çalışmalar;

s.. ci seçme, i

..r'Lc,.. (çog:.) maden eritme ocaklan;

ayınna., sınıflama;

...~ ç.IoJI sigorta ELK.;

•

,

y~,mu~~

• p' c·

. d' ca ç.loJ\. yazılı eser, edebı çalışma;

li.J'Lc,.. [evlilik yolu ile] akrabalık; dünür-

~-,

?

lük;

(bıı) zımparalamak;

•• Ji $ 6' eritme, ergitme; J~'jl

• • o.

? vei?zımpara; .. . r" ç. r"-"i put; •

,

•

.0

J. yı sigorta ~.1't""

•

r ' ç. ıJ\J7" "ı.:.....,ı ikizlerin biri;

~p fıstık çamı

BOT. Pinus pinea;

~

••

.

r.? ~~ [na't] çam ile ilgili, çamlık; _. -, , kozalağımsı; , r.? r..r-:Ul i...l.AJl [kozalağımsıl sss!

hişş! konuşma! ••

sessiz ol!;

'. ep:::),. e pl veyl.f...9' kızannak, kınnızımsı olmak;

.. . , '. eP; müe. ,,~ ç. ePkınnızımsı, .

t.

'"

kızıl; .4-AJI şarap; •• ~ a (J.e-.P) (b·i, bıı) [öz!.

Ç. r.3~\f..,

güneşI kavunnak,

yakınak;

~~ ç. IoJl~ . ,,~ [at için] sırt; 'o

0,0

J..e-.ı' ıSı, sıcaklık;

..

••

.jJ':.+P

eritmek;.ru (b-ile ya da

-*'"1 (JI ya da ",b·'le) ~; ....I...oı ~;~i •

•

•

evlilik sebebi ile meydana gelen]

_balık;

(ç. )4--1) [_balık derecesi] da·

mat;

.r-+-P

erimiş. ergimiş;

• o.

vunnak. isabet ettinnek; doğru/

tü'

(bşi, hedefi)

[görüş, düşünce]

••

•

•

ri ",:",L...P

yerinde/ isabetli olmak

her h!.lQkhda; "':"'~

(bşi. bakışlanm

~L b-~) yöneltmek, çevinnek; (b-i. bşı) doğulamak,

etmek;

onaylamak, (b-i) tasvip etmek;

olmak, nz.a göstennek; ",:",l..P\ (he-

ulaşmak,

almak;

(bşi)

(bş) atıştırmak;

elde etmek; [el) kazanmak. elde

(b-nin)

mek, isabet etmek; (b-e, "':"'

başına

bşi)

gel-

payolarak

vermek, payıru vermek; V b-e) hasar verdirmek;

•

o..

1(",:",.... .,p) y\...P u ("':"' .J-SI,l.ı~)

eritmek; eriyip kaybolmak: ••

ya da ı.i J:f::'" Siyonisı;

(bşe) uzanıp

•

J b-ile) [evlilik sebebiyle} akraba olmak;

~

o _.

sona, neticeye)

'"

~ a <J.+.P) (bşi)

•

defi) vunnak, isabet ettinnek; (bşe, amaca,

ı.e P yakıcı/kavurucu sıciliık;

o _

•

iJ ~ ya da ıJ.J:i:'" Siyon, Israil kavmı;

(bş~) razı

'*", ~;

samıÇ. su deposu, su tankı;

~ kişneyen;

-..

o

~

ELK,

" " 'o •• ~ J*'OP ya da ~~ Siyonizm;

beze, gudde; . !.ı...""

CLL;

~~. a, i (~) [at] kişnemek;

.. '1

.....r.Al1çam kozalağı;

•

(bşı) doğru/

yerinde yapmak [öz!.

mastar kullanımı ile];

doğru

.

,

sözü! kelimeyi

kullanmalcl söylemek;,. _ PI (y) (hastalık, slkınU

vb.] uAramak. yakalanmak; öldürüi·

mek

~~L.ı,ı yL..,i

gol atmak;

J yL..,1

493 .' q

ç.

do~ru olanı yapmak, isabetli davran-

.

,

.'

mak; J-L~ •

L.

•••

".

••••

öJ~~' hasara uğramak; ~\..p\ o'

•

a~ır

bulmak.

I,

•

•

yaralanmak; O.:J J c-

ıasvip etmek.

~yön,

~L.,.::ıdoğru,

pl

yaralan-

'.

yerinde, isabetli; uygun;

o

~

0

11"; 11";

4

o

_

•. _ ".ç. ..:.ıL, ı.:-iL.ı:.,.. musibet, bela, o

dl(bşi) doğru

felaket. afet;

onaylamak;

.. yerinde, isabetli; ... y YP [meb. mud. kul] y

c· ·Iıasvip, onaylarna, doğru bulma;

,

i

•

i~u kötü durumda olmak; kötü

mak;

yı)

,,1 yaralanmak. yara almak;

,

, •

"-'4ı...';/, ~ kaza mahalli. yeri;

cihet, istikameı, taraf;

-

o

yL.ubaşına

doğru,

(y) gelmiş; uğramış, (~

,

yönünde, ... ciheıine;

e doğru ~

o

o

JS ,:r

-..Y.rP J .Y~ veya.y .rP ) rI! JS' ,:r veya .. - _.

•

•

••

••• i

y..L"o- J Y J-P o

.

•

Y ~ her yönden, dört bir ,

yöndenJ yandan! taraftan! her yerden; •••• yJ.:ıı- J ,Y.rP her yerde; •••

o' i

-'

J

JS"

pyağmur

tutulmuş, yakalanmış; yaralı;

... e)

1

ru, yerinde;

üzücü olay, hadise, felaket. ölüm; o

~.J-"'T.>

soba SUR.;

• • (..:.ı~ ..:.ıl...ı:ı u (..:.ı~) ses çıkannak. gürültü ••

bagırmak,

yapmak;

..

sesini yükseltmek;

ı:.J~= ~Gı [seçimde] oylarna yapmak;

bulutu;

isabetli, yerinde olan;

doğruluk.

doğ­

.

isabetli! yerinde olma;

. şuur, bilinç; \.ı1.J--P haklı olarak ı,}-s-.JA .. .. .... . "

""-"" [ol hakl.. ;..;'-ı J ",ı.,....ıı J!}>.!J.I-, _

o

••

•

..:.ı..J"'PÇ . ..:.ıI.JoP1 ses; ton; gürültü; şöhret; • I "

• •

bir şekilde davranmak, doğru olanı

u-l' ( "ı;) c?) kendine gel. ... - .. . .. . . .

•

o.

•

. . . , ... . bilim; ..:.ı.".,dl i} ses şiddeti;f-~.ı:.J~

eko, yankı, akis; ~\~'jl ~fonetik, ses-

işitilebilecek sesle. sesli;

yapmak: A.!\.,...='

sesle, bağırarak;

rnek, ayıımak; ~I.JoP..L..ıj veya~I.JoP tl.P1

bağınnadan;

.-

..

kendini kaybetmek; ~I.JOP ı:.r y\&. şuurunul

..

• •

ün; oy; ..:.ı~i .1A! şöhret. ün; ..:.ı~\ ~)

,

dosdoğru

-,

zazede; yaralı kişi; bela, afet; t ~L yL.ı:.,..

•

yly.Pdoğru.

hasta; ka-

ı.jjJ'ses

-

,

J\&. ı:.J ~, yüksek

o

o

tsi'IJ ..:.ı J,..-"! alçak sesle,

ile iJgili, 'lokal, akustik; fonetik;

,

bilincini kaybetmek; ",-!I-""" ı:.r y\&. şuursuz,

tınlayan, yank.ılı; ~ jJ'sesbilim,

bilinçsiz:

fonetik;

o

~ .JoPldaha doğru.

yerinde, isabetli;

~-"""Iuygunluk. yerinde, münasip olma; ~~doğrultma. yöneltme; (ç. ..:.ıı.) düzeltme.ıashih;

~l....-Plç . ..:.ıL [hedefi] vurma: gol SPO.;

yaralıanma]; [hastalıga]

.-

yakalanma.

..

kapıl-

ma, tutulma; kaza 1 ~i ~l..PI iş kazası;

..:.ıl~bağınna, haykırma,

. .. 1..: _ saygı,

,. _ .,hünnet. itibar, şöhret; şöhretliJik

,

feryat; prestij; ün,

all ..L.A.! ün. şöhret;

'

...: • oıı ~\j meşhur. ünlü;

,l

-

tl

•

gür sesli; hoparlör SUR.;

-

..:.ıl~mikrofon;

-

~ ...,..l::iOylarna,

reye sunma;

494 ...:..JLo sesli 1 ~l.,p ~ sesli film; , , ..:J~

C.ı..."

~.)Il i)J'"P

.

•

rJ-" "'rJ-" (bşi) kurulmak; ,. ,

yerle; i J • •

•

•••

•

J

cek kadar. ~l:--$ iiJJ-o" ~ kimyasal ola-

.

olarak;

,

.,

vermek; (b-nin,

bşin)

resmini yapmak! çizaçıklamak;

ve resimlerle

bşin) fotoğrafını

1 A.l

., ,

çekmek;

(bşı)

.

(b-nin,

tarifI tasvir

).J--P gözüne görünmek, ... mış

.,

gibi gelmek;).J-"A' =)J-P;

(bşi)

tasavvur

etmek. gözünde canlandırmak,gözünün önü(b·~ bşi, başka b-i. bş

ne hayalini getirmek;

olarak) düşünmek, tasavvur etmek;

, ,. " jiJJ' o))

(... mış gibi} görünmek. akla hayale

,

sığmaz, akıl

kuııanılan); aşağı

.,

(J

b-e)

a

.! 'i

almaz;

J ... olması halinde, • • • i).J--P J azaltılmış

haberleşme

.. , eda; i).J--# •

•

şekilolarak,

Q .,

gibi nüsha;

.......'-':- i)...t"'" boy resmi; ---"~

. . i~ büyütülmüş i).J"'"

~).J--I' [na 'tL şekil •

biçimsel; sathi, yüzeysel; sahte. suni; hayali; imaj ft~

ile ilgili,

yapmacık.

niteliğinde;

resmetme. çizme; resim ile ifade

. . çekme LJ•• -II .r.~l fl"; filme alma; fotokofotoğrafa alma, fotoğraf

etme; resim yapma; '

--

,. pisini alma; , .r..,...d' 41\ fotoğraf makinası,

kamera;

..

-

i.r.~ ç. f..)L.ı:.i resim, içinde resim •

bulunan ifade;

,

-

)~ ç. uL tasavvur, göz önüne getirme,

ı.§)j

,ei tasavvur edilen, hayali, gözde

.

FELS.;

resim;

',e:

il ~:Uı idealizm

,

)~ ç. ıJJ- şekil, biçim veren, tasarla-

yan; ressam;

••

...., . , ';5~ ôJ...t"'" film; 4S".rs-:l' )~l sinema; .. , -'."" 1. i)...t"'" fotoğraf; j..P':ll ~ ô)J"'" aslı . . ., . .

.,

ve

•

canlandınlan1 ı.§)~

bkz.;

resimli ifade, açıklama; resim; heyke!; nüsha,

formalile gereği;

,

,

i)-p ç. J.J--P şekil. fonn, suret. biçim;

kopya; hal, tavır.

•

hayal etme; fantazi; kavram. mefhum FELS.

)J-P boynuz, boru [eskiden

.

•••

,

ı;J~

L.> sodyum;

~J"ol' =::)~ (bl') şekillendirrnek,(bşe) şekil

için

"l giderek büyüyerek;

durumunda; i.ı- a

\.).rP soda;

etmek

•

•

harfinin adı;

şekil

J"

.<..... i J )

rak; ... \,)\ L- i)J-'"'P

dinlemek;

mek;

•

4liı ~ i)~ önemli derecede, dikkat çeke-

=)

~y...) -'"'"

hissedilecek

••

•

.

,'o·J·.

t .J"P t \...ılı! (Jl veya J .. .e) kulak vermek,

..

... iJJ""l'! ..'

.

..."" i).J"'A! genellikle, genelolarak, umumi-

c.."....=-- kuru, kurutulmuş 101 vb.} '«:J-") i.:ı:.. u bkz. i.:L. u;

,

insan şeklinde; ~ i)~

şekilde; ~~ i)~ özellikle, hassaten; • • •• • ••

,.

.)\...ıIı .~ ..

.. ..

açık! net olarak:; 4..ı~

oylamaya katılan, seçmen,

ALF.BKZ.;

2

.J

, .- .

ressam

.- ,

fotoğrafçı; kameraman;

_.

teknik

u8ıs:JI)J-A'" Musavvir, Evrenin

Yaratıcısı [Allah];

.. - .., WJ J~~' )~\

.-

i.

elektrokardi yograf;

·,

ô)"..e.- \camera. fotoğrafmakinesi, fotoka-

495

•

pi makinesi;

J~

resimli, açıklayıcı resimleri bulu-

nan; (ç. ..:JI_) fo~stüdyosu; film sıüdyo-

. ." <.. ı,;1-'*1)İ'" atlas; -

su; ,

2)jJI SUr

şehri

••:.ıIt. ~ altın

t G.• ALF.BKZ. •• •

J;" [na'ı) yün, yünlü; [is.) Sufi; ,. ,

. t.J-'# => t ~i topuklannın üzerinde dönmek;

.

.-

f:-~ \,c:.L.,p kısasa kısas, ~i~1i

t L.ııH ~ ~~ veya.u JlS"'

,,~L..::..ı \,c:.L..P b-e iki kal kar§ıhk vermek;

..

:

..

t\.,. "
ct"..,)

rnek, biçimlendirmek,

oluşturmak; (bşi)

formül ile ifade etmek; (kelime) {üretmek; .

•

••

ı

t.L.,:.

(yalan) uydurmak, çıkarmak; 1 ~jJI

ii"" .;11 J kuyumculuk yapmak, altın vb. alıp satmak; ~ şekillendirme, biçimlendirme. oluş­

turma; j,,;,

kalıba •

"

dökme;

'tt; (ç.~)

[mektup vb. nin]

i

.

>-

-

tl

şekil, form; biçim;

yazılış tarzı,

üslup; formül;

etken, aktif, malum;:i

..

ip. tl

••

JyU11 edilgen, pasif, meçhul OILB'; ....,._~:.,;

4....~

-

kesin bir

şekilde, ifade ile;

~ şekillendirme, şelde sokma, oluştur-

ma; formüle etme; kuyumculuk:;

tl.,,:.. mücevherler, altını gümüş takılar; -. t,
J~ e:11 ıasavvuf,

-

ı,;

."..,

••

sufilik;

.1

;jj~l sufı1er, mutasavvıflar;

Sofya;

..

, .. ... '(J.r") J\..,o" (J".." ll".." J'::") .

sıçrarnak, atlamak, atılmak,

vs-

ümine)

hamle yapmak,

saldırmak, atakta bulumak; J~ (altını, vb.i) [suyla1 eleyerek ayırmak;

JJG. (b-ile) çekiş-

rnek, rekabet etmek;

;;j j J ç. ..:.ıl hamle, saldın, atak; kuvvet, zor; despotluk, istibdat, tiranlık;

..

, 2J~ T.lsol]> başçavuş MIS.' ~ J~ eAitim

.. . çavuşu; \.J:;1'J J~ iaşe çavuşu

ASK.

!J~~"",, ç. ~,;.o kıvnk uçlu değnek, kral asası;

mücevher, altın gümüş; sıyga, kip, yapı OILB.

, ,yUı\ L~.

~

"';1:"'" yün alıp satan, yün tiiccan;

.

(J b-e. bşe) boyun eğmek. itaat etmek; . - ,.. . t \..,o ç. tl>-"1 -U-"I ,"I. _: sa', bi, -

.

!Jlj~ kav, :i,;ij.."...,. kay; -

2~.J"'P ince ses çıkaran, gıcırdayan MIS.;

.

.

:iJ~ sufilik; sufi hayat tarzı;

IIJ"J""I' ç.lJ\ 9_." piliç SUR.;

".

•

j ~ ç. vIrtı' yün.

•

ile mukabele; ~(.,

mücevherat,;

2

(Güney LOs.)

hacim birimi ~

gümüş

..

cr"..,)

rL.. "
.. den) geri dunnak,

kendini tutmak; oruç tutmak; perhiz yapmak;

r~

geri durma, kendini tutma, kendini -

• <

alıkoyma; oruç; ~, ~~\ Paskalyadan ,

-

önceki uzun süreli perhiz HRI.; ~ J-" ,'.

c.

", !JIp' Kefa-ret Günü

YAH.;

r~ oruç, oruç tutma;

.r"..,. . ,rY.

ı..s-~ etsiz yemek, perhiz yemeği; ,

"'\..,o ç.")- . oruçlu kişi;

,~

oruçlu;

496 , çığlık) aunak, koparmak; (",:""

LL. ....::.ll Soma] i'

'"

,

J

•

Jl..J"'P [is.] Somalili; (na'tJ Somali .. .i;

.-

-

,

(ı.:ı~) ı.:ıL..ı:ı

il

b-e) bağınnak, bağınp engellemek;

yüksek sesle bağınnak;

A- j-P bkz. ~ ;

(lJ~, ı.i~) (bı;) korumak.

(b-~ bşi,ı:,r

etmek; (b-i,

bşi,,:r

-, .

.. e karşı) savunmak, mü·

dafaa etmek; ı:ı j-AJ [kadın] bir

yaşam

ifreıli/

namus-lu

sürmek: korunmak, kendini mu·

rJ.r" koruma, muhafaza, himeye;

bakım;

. , -. luluk, saygınlık: ı.:ı.rı:ıJ' ~L,.., [hanımlar için

.

«

.-

..

•

ı:.~ bağınş, haykırına. çığlık; ötüş. ötme

sesi

(kuşi;

,.

sesle konuşan kişi;

,.

.

~L..A:i bağnşma, gürültü, velvele;

••

1(~) .:ıL.", i (.1. ") (kuşu) yakalamak; (bşı)

eşyalar,

..

(bşı)

yapan; koruyucu;

,

..

~.J".P

kadın

(namuslu çağnşımı ile];

,. i (r.!!"") '-$rJ' a (l,$ J"'P) ve

peşini bırakmama!<:,

. yakalamak; ,Lk.PI =,L..> kadar

-

.. J ,u,."ı

•

~.

.

•

i.

•

. ,

ıS J"'P solmak.

kurumak; ..:. _ " bkz. ..:.ırJ';

..

. (C7-")LL.> i (17"'. LY) bağmnak. hayk,,· ,.

..

mak; çığlık atmak; (horoz] ötmek; (~ _ "

.

•

.. . ..ı~ ~ ,y hayalinin ürünü

"avlama;

ılı; av;

• tutma rve \ •

balık

"

"

•

•

(hikaye vb.);

.:ı( " ç. LJJ avcı; balıkçı; ..!J·e·

ç.l,$)-# yol gösteren taşlar.

tS J-='

aibeslenmek için avlanmak;

~I ~U.ı bulanık suda balık avlamak;

.

iyi korunan, muhafaza edilen; if·

felli, namuslu;

avlarnak; \.

(bş/) avlayıncaya

dLP koruyan, muhafaza eden, bakımını ıJ.J-A--

,

"-

.il."....=': ~'J-" ..:.ıIJ~\ çakmaktaşından imal edilen

J.-oJl . -

kalmamak;

••

.".

.. -

J ~ ~; kendisinden hiç bir iz

IJı:,..ı, [cin.is.; tek.is. ii] çakmaktaşı; gra,

.- ..

_

ı:.~ bağırıp çağıran, velveleci; yüksek

,j1J"'P ç. A.i!"",\ fincan;

nit;

"

,. savaş narası; ..:.ı~

, . . . . ..

bir şeref lakabı] saygıdeğer (afife);

.

.

••

haykınnak, çığlık koparmak; ~ ı:.L.", • •• çığlık koparmakı atmak; ...... " ,}s- sesleni· • lebilecek [bağırsan duyulacak] mesafede;

savunma, müdafaa etme; ifetlilik, namus-

.

•

, "':"'}O-I 4.-...

,.:ıl)

harau etmek;

C;!\..aJ birbirine ba-

.. ..~_ " [tekjs.) ç ..:.ıl. çığlık, haykırına sesi;

bakımını

..den) korumak. himaye

"

c:='""" bağırına, haykırına; ••

yapmak;

C.

ğırınak; bağrışmak;

muhafaza etmek; {iyi durumunu sürdürmek

için}; (arabamn makjn~nin vb.nin)

J

,}s- veya ,

balıkçı; yalıçapkını,

II

.:ı( ."

iskele kuşu, emircik zoo.

AJcedo auhis; •• ~LJ.;..P Sayda şehri LOB.; • •• ô '. ca ç. ~\..,a..o tuzak; ağ; avcılık silahı; ; '. ca ç. ~L....A,. balık tarlası, dalyan (yine

497 . '. .

.ıl.-~I i '.

" horoz mahmuzu; • ~ bkz. t".., ;

"'i;

: ( Q.

~L, """"harfinin adı;

ç. ı.f'C

9

.(....iz. 9) -..J\,.,p i (....iz. 9) yaz gelmek; yazı (... de -. -

41~ eczacılık bilimi; eczacılık mesleği;

.--J:J.:.-P ç. jJ~~ ecza tahsili görmüş olan, -

veya.) .. .de) geç;rmek ~

•

•

.;"i •

~

eczahane işleten, eczacı; • J.,.J'

n; n;

•

hane;

.

,

..:.ıIJ~ eczacılık malzemeleri; ilaçlar;

..

.

., "

rnek,

(bş)

fıil

olmak; [muz.

... yapmaya

başlamak,

öncesi

kullanım]

... olacak, yapacak

duruma! noktaya gelmekl varmak; meydana gelmek, vuku bulmak, yer almak; başına

(J b·nin)

..

gelmek/ gelip bulmak! çatmak, (Js

veya.)1 b-nin yanında) bulunmak; (.)1 .. .e) varmak; (Ji .. .ile) sonuçlanmak, neticelenrnek; ... Jl "-!

)v b·j, bşi•... t • ... durumuna, •• •

•

...haline getirmek; ...

J' Jl..ı:z:! [edi!.] eninde

sonunda ... olacak, ... e varacak, ... i le

.,

neticelenecek, ... sonucunu

gelirecek;~

(b-i, ... e) dönüşıünnek, haline sokmak;

r

-

.

[kapı

i gıcırtı; küçilk balık; salamura;

'; )).r::-" oluşma, dönüşme; sonuçlanma,

neticelenme, netice, sonuç; ~ gelişme,

vanlacak!

ilerleme, gidişat (ç. j:!L.a.-)

ulaşılacak

yer; son netice. sonuç;

. . hedef; hayat; bkz. r'-' ; , ,r-A-JI fi}' -

.

kendi geleceğini

saptaması,

.

halkın

self detenninas-

yon SIY.; •

•

~

mülkiyetin,

-

hakkın

devri HUK.;

1-

her zaman. daima, herhalükarda; .. iz.

rı

~U:...rı'

ci

~

yaz saati uygulaması; •

(r'))W> i (~, i)~, r-"') (bşe, .. .e) dönüş·

-

.. -. .. . .,iz ,. = -..J\,.,p .• ...;~. 9ç. J( 9\ yaz mevsimi; ..'~ [na't] yazlık. yaz ile ilgili; ~Y .. ~

AJ~ ç. ,,;.;[ eczacılık [bilim dalı]; eçza·

-

ri "Lo}i JL.,.

"

eczacı;

- i

d~ c· ç. •

•

•

J.!L...a..,.. yazlık, sayfiye yeri; •

dinlenme/ tatil yeri/ kampı; •

J\J:...,P1 yaz tatiline çıkma; 4Aj\,.,p yaz [mevsimi]; •

•

J\k..c...

yazlık. sayfiye yeri; [ç U)J yaz

~I..P "JI''' harfinin adı; ~l.ı=.ıı j-i • •••

Arapça konu-

Arapça konuşan ülkeler; ~1

'all A....iJ veya

şanlar. Araplar; ~W=J' J.~I

•••

11; ~L.ı:J' )U:il • • •

-

,

•

. ..,,:. .. Jj-.P u (4!I..P, 4!J-j...P) küçük! ufak tefek olmak; J~W:.I' ı:ıW Arap Dili;

zayıf/ cılız olmak; • • •• •

••

küçülmek, ufalmak, azal-

mak; J,w" = Jp;

..

u (.,r.-P) toplamak, bir araya getinnek; • •• • •• • • ii)~ve i)~lç . ..r-!I..Pldosya; , ..

.

).r.-P1dosya;

. ~ u. i (.b. ;') (b-i, bşı) sıkıca yakalamak! tutmak! kavramak; (b·i) tutuklamak; korumak. muhafaza etmek; hakim olmak; kontrolü

.tiL, (..ı~) küçüklük; zayıflık. cılızhk; küçülme, ufalma. azalma; çekme

.

~

..

payı;

bşı)

(bşe)

altına

zorla almak, haczetmek;

ıabtetmek; (bşı) doAnı/

'-

iJ)p=iJW> ;

.

. ., p ç . J\..w. , ,'j p, küçük, ufak, az;

hatasız! yanlışsız bir şekilde

yapmak; (bşi)

.- -

doAru bir şekilde ifade etmek; (bşı) ayarlamak. (bşin) ayannı yapmak; (1...1S' kelimeye)

. Jjw,,=iJt.. ;

zayıf, cılız;

doğru

-

hareke vermek; (vakti) doAnı! tam gös-

j".ı"p dama;

tennek;

iJI..P (cin.is.; tek.is. ii);

mak, düzeltmek. tashih etmek;

,

,

(bşi)

düzene koymak;

(bşi)

doArult-

(bşı) kaydet-

ıjI..P koyun et;

mek, zabtını tutmak, zabta geçmek; (bşı)

ıJI..P koyun;

doAnı ölçmek. doğru miktar almak; .h. nil

~ i(~) (.p bşı) ele geçinnek;

(Js- bşı)

kiit altlOda tutmak, korumak. dikkatlice/ itina

••

ile muhafazaetmek; ,":. ;, =

,

••

~ (kopıyı)

sürgÜıemek. kilitlemek; ı..;.-PI [gün, hava]

sisli olmak;

-.

'.

,.

"

ı..:-P ç. '":"'~ • ı..;.-Pl • iJ~ kertenkele;

(i? ç. ~L , --:J~ sürgü, tahta kilit; ~

tam olarak

almak; (b-i,

kontrol etmek. durdurmak,

(bş/)

(bşi)

..

o ~)

mak;

[atı

(ateş) (bşi)

karartmak. isle karart-

sesli sesli solumak;

tutuklanmak;

ayarlanınak, düzene

ginnek,

disipline baAlanmak; belirlenrnek vb. bkz.

-.ı"., , .

,

..k:-P tutuklama; kontrol altına alma. zaptetme; kontrol; zorla alma, haciz;

doğruluk;

harekeleme. hareke venne; düzeltme. tashih;

" zabıı, zabıtname . ayarlama tekno.; (ç. j,~) tutanak;

,..

zabıt

maddesi,

.. 1

kayıt

~ tam, lamam; dakik olarak;

maddesi;

~~

499 •

•• = ~ lamamen; ~1)~1 Jrz. ;, kadastro.

•• •

•

tL

•• arazi ölçümü; ..:J4L..J.I ~ hesap tutma, •

. . .. derter tutma; iiJ ii @

• •

'!' ;, şiddetli

gürültüsü olan; bağınp

•

,

•

, .

~

.ı,.

•• •

..

;, perhiz; ~

çağıran. velveleci;

p.:p a (~) (,y- ya da ~ .. .hakkında) kızgın

Oı

• •

ıu\.i..J\ ~'}l.'i\ kadasıra; ~L ~ kendine


rahatsız

olmak,

canı sıkılınak;

veya,":", .. .den)

hoşnut!

memnun olmamak;

olmak,

•

hakim olma, kendini zabtetme, tutma; j~

. , . ~L kontrol cihazı, mekanizması; ır )Is.

... .r--P\ (b-ı) kızdınnak. canını sıkmak. rahat-

~i harekesiz;

SiZ

.

.,

.,

~ polis karakolu; polis; ıO

•

•

••

~ kızgın, sinirlenmiş; somuıtkan, suratsız;

.1ı.ıL.o:ı kontrol düzeni, regülatör vb. TEKN.;

••

•

.. . .. •

•

•

.'

•

)J-'u .k,w. as~ .......ıı .k,w. asısubay (ç. vb.; .1ı.ıL.i=ı ı.J,...P ç. j,~ ...J,..p aSlSuhay; ~ •

•

.

•

•

üzüntülü;

kızdı­

.,

.

...c= =.J"-', . ,.-, • •

~ a (~, ~) yanı üzere yatmak, yan

.. .

yatmak; yatmak, uzanmak; uyumak; ~W::ı

•

t.~') 'i J ~W:ı tamamen kontrolsüz, sınıfSıZ; ~L.i=ı polis; (ç. .1ı.ı'~) zorlayıcı kuvvet, •

•

•

J:, J~ doğru, tam, isabetli;

.

...

~ müe, ç. t.~, ~i sırdan; •• • .:..~ ~~, (bşi) koltuğunun altına almak;

ile) yatmak, cinsel

ilişldde bulunmak;

i.. . ..• _._ e. d= ...... ~·c·,-C'l ve ...... ,...jl= ....... ~

.,

...-" fi; fi; ~

yatak

arkadaşı; • •

dost, refik;

• • ~ ç. ~\ •• yatak. döşek; , .i.;.1

• ~ kollukaltı;

..

~ i (~. ~) gürültülü olmak; gürülıü

•

•

••

.. . . .

-

~ ba~ınna. haykınna, çı!hk:; gürültü, patırtı;

.

:.

~ yatağa girmek {uyumak için]; ıJo=JI

.-- . . ._

çıkannak. bağnşmak; ~i = ~;

yaygarn, velvele,

(kadın

:ı.~~ yatış. uz.anma; uyuma; • • :;. ~ uykucu, geç kalkan; tembel;

nızam;

,

usalı, kaygılı,

sıkıcı, buna1lıcı;

ran;

üst amir (subay]:

•

hoşnut olmayan, rahatsızlık

. , ;'" ·c· sinirlendinci. asap bozucu,

•

.. ~, J:,1.:-oP);..:.ı~1.1ı.ıW:ı ses ayar düğmesi, . . . ". . ..

memnun,

duyan;

(ç. .ı.l..,..P) subay. zab,~ (ç. .k,1.ı--") kural.

r' ~w,

hüzün. sıkıntı;

10.

rulu;

,

laSalanına,

siziik;

j,~\ disiplin; j,~)'1 ~ disiplin ku·

•J •

= ~;

PJ kızgınlık, sinirlenme; memnuniyet-

tutanak, zablt;

•

kanun. {öre; 1

~

•

.,\.,. iz· ç. .1ı.ıI..A.•

etmek. sinirlendirrnek;

••

" " ' .

__

• •0 .

....." ;,. ya da /::" ;, • ii ~ .....,;1 ya da.;aı ~.,. i"

rum

b-i uykusuz buakmak, uykudan mah-

eımek;

•

•

.. .

~~ yatak arkadaşı; ;

t~

ran;

gilrilHilci.l, velveleci,

bağınp çağı-

~ yatak. döşek;

co: ;,~~

(serap} belli belirsiz görünmek. titreş-

soo rnek;

kınlmak,

titreşrnek,

rapJ

parçalanmak;

.

-

•

~[se­

tL cı" '9 sığ

-- u .- i·.

(~ve~) ~

titreyerek görünmek;

•

J:-P sığ [su); sığlık;

.-

- -

~a(~)

[su];

. ~ a (~I ....i'. ~i:"

jo) (ı..:J

veya"'p- ...~) gÜL·

fi;

.

(~,~) görünmek;

güneşçarpmak; ~

,

(y bşi) kurban etmek. vermek • -

.

1,s.. • •

" <-

S'! kendini kurban etmek; ~~ ~

rnek; ("":". ,;.. veya ~ il~ b-ile) alayl istihza

•

elmek, eAlenmek, dalga geçmek; 1 ı.tJ....

~LJ vannı yoğunu vermek, malını canını

-

... ... .. ~..w. ~j...! ya da .ıJ..w:. ~J- ..tJ..

-

,

-'.,

..;

almak;

.

i

•

'.J,ı

_ ••

r:r ~I-- -

jı ' . )~

-

feda etmekı vermek; ~I [yardımcı fiilI

•

..... dişlerini gösterek

.

gülrnek; sınonak; ci~ ~ ı.tJ.. -.

ıı

.

fo

fç.

•

işletmek,

("":" b-ile)

J&.

nım] bş

semek;

• •

~ - _,

-

la~

J

ve ~\ (b-i, ~ .. .ile) güldünnek;

.

1 ı...

~i ı.tJ:" kı! [Iafzen çocuğunu yitiren kadını

.-

-- hayvan; __ "

Cr! J) ~.) bş kurban gitmek; .. i

•

•

_

~':I\ Kurban Bayramının birinci günü;

.. -. l." c; kurban etmek;

.

~ ç. ~L güıüş;

~\ç. ~L..,;.,\ kurban[lık hayvan};

~ gölünen şey. alay konusu;

..

•

-~L..,;., ç. ı.i""~ çevre, civar; varoş, dış -

nüktedan;

.- .

~L ç. ~L..,;.,\ alay konusu; gülünen

mahalle'•

•

latiCe;

,

,;.ı~"""ı daha komik, gülünç;

..

~ alay konusu; gülünen şey;

-

(ç. .:.ıı) kurban;

r.L..,;.,:ı.ı ,.ııc.L..,;.,[s.]güneşli;

!l~ çok sık gülen; güleç; ,

~w.

[kaza vb. del kurban;

-. .

~ gülme, gülüş;

şey, şaka,

,,) kurban,

hayvan ç ~':II ~ Kurban Bayramı;r~

•

ft; lt; şakacı, ., ..

.:t.:-!

~I [cinjs.; tek.is. i] kurban. kurbanlık

düren; ~L.a; göJrnek;

~b.....P

vakti

~ birden, çok kısa bir sürede;

-

,

kuşluk

l,:", »

dahi güldüren] çok komik. ölüyü bile gÜı­

-

... yapacak,

_

ı

kurbanlık

• -J

ı'"

(müz ve müe.)

l_ ~ '''kuşluk vakti; (ç. I.tL~

ile) şakalaşmak, (b-ile) eğlenmek;..!J" '.. ı

.

başlamak;

i ~ ç. .:.ıl J"LOO" kuşluk vakli; sabah;

glegır

~ (b-i) güldürmek; ~L.;, (b-

-

yapmaya

(muz. fiil öncesi kulla-

olacak dereceye, noktaya gelmek;

geçmek MIS., SUR.;~; J ~ b-i küçüm-

dönüşrnek;

olmak.

l'f~jl ("":" ile) b-e oyun oynamak, dalga

geçmek ('-:" b-i)

-

.-

ft kahkaha

•

,-

~

~

-

ç. ~1J-'" gülen;.;,-ll ~w,

.-

kahvalu yeri;

u (~) (suyu) fışkırımak, kuvvetle dışan

atmak-•

,

:i;,. • < i

j:ı. ç. .:.ıL fıskiye, <

su tulumbast;

i

4.ı1~ ~ emme basma tulumha;

neşeli, şen;

•

,ı ı~ h. komik, i

gülünç; komedyen, pal-

' "

•

_

<

yaço; şakacı ç ~ hı ::;):'; 4..d komedi;

, (~;-1--I) ~;-1--\ i..;,. j:ı yangın tulumhası; . WL) ~ emme basma tulumha; -

.-

•

-

501

.

~

...

<

... .

(ı...L" ;o) büyük! iril hacimii, cüsseli/

II

ilaçları; ~J

-,

• ·cfi şişmek.

rnek;......

•

muıeber, saygın

büyük. kocaman, muazzam;

şişman.

[isim, nam]; büyük [itibar);

teşem, görkemli, debdebeli; j,

.. ,

,

etli; muh·

.

" • i.ı.....J\

~, uzun menzilli toplar,

t..l...:i...P büyüklük, irilik;

şişmanlık; ihti-

genişle-

büyüme, kabarma;

t.

o-

.

me, açılma; eonasyan; [( ~~ >ı;lt ~ iıi]

J~i ~~.i?1 da1ak büyümesi

..

np.;

ç. ...:.ıL kuvvetlendirici ,

.. .

rı>

i'.

•

...L.,P ::::)')W:ı

ters! zıl/ aksi olmak; (b-~. bı~) ters

davranmak, aksine gitmek, (b-ile)

...

zıtlaşmak;

J...:ı., ç. ,I..ı..,pl zıt, ters, aksi; iki gelen kelime; muhalif, panzehir; anti ... ; ...

karşısındaydı,

" ~..ı...,o.ı

bıe)

mak; ikinci

hanım

bulunmak;

yap-

•

ile evlenmek;);AJ zarar• kaybı! hasarı

V ...den.... hakkında) şikayet

şikayeııe

bulunmak.

yakınmak;

bı/ hasan bulunmak; ~\ (b-i,JI ... e ) zorla·

.

"

mak. mecbur kılmak, icbar etmek; .",Jı...:ı:tl

(J' ... e) zorlanmak, mecbur kalmak; zor durumda kalmak. zorunluluk halinde bulun-

cı

olmak, gereksinim duymak;

hasım,

•

..ı-..;.,

• • i

Zll

anlama

rakip; [na'tI

[mud. meb. kuL] ••

;.,

11

Js- ıJLS bunun

bunun tersi bir konumdaydı;

karşıtlık, zıtlık;

•

~

•

.

hasar. zarar, ziyan. kayıp; hanım -'

ikinci

.

ile evlenme;

i? ç. ..:.ıL, ii? birinci raki

hanımlar; inek • • •

son-

memesi, yelin;

J? ç. )I~\zarar, hasar, ziyan; kayıp; 's

,-.,

._,

~ )~llt ne zaran var; ~j~\ -';;"1 ehveni şer,

iki kötü

seçeneğin

•

husumet, kötü ni-

hanımdan

,ir- d..-hk, "km""

[göreli olarak] iyisi; ;1

•

'1

'I.r"LL J ,'rı'

J

iyi ve kötü günde, darlıkta ve bollukta;

•

•

r-r- kör,

ô.>LJ=,.. lll, ters, aksi, karşıt; ~L.ı:J

•

baskı

zorlamak, icbar etmek; (b-e)

?

yet; •

hasar

?i= ~i (y b-i. bşe veya b-i. bıe veya b-i, Js-

•

,)W::; zıliaşmak, birbirine zıt gitmek;

...e karşı ~ ~~ ~

zararı

vermek;)~ zararvermekft;)Wııfi:

•

,

olmak,

mak, sıkışık durumda olmak; eJI bıe) ihtiya-

.;,)-All hopadör, •

bşe) zararlı

(b-e,

~L zarar! hasar görmek, yaralanmak; kay-

,

-

haşere ilaçları;

•

~ şişinne, kabartına, bÜyÜlme;

..

•

ters, karşıt;

•

etmek.

~ şişme,

i2

hasar görmek, yaralanmak;

azamel;

~ i?'

•

•

~ u(~)

~ ç. ~~ büyük, iri, hacimli, a.şın

şam,

•

~W:.:.o zıt,

kabarmak, büyürnek;

genişlernek, açılmak; •

• ,. ..:.ıl.>\

.)L..W ..:.ıı.)w:,.. antiseptikler,

kocaman olmak; ~ (bşı) büyütmek, şişir-

•

<..

•

•

zlthk, terslik, tezat;

~\.....i:..ıı zıt,

•• •

ters, aksi; anti ...; ..:.ıl.>L,;a.. {çog.] --

< •

•

panzehirler; 1 ~ ..;...\~W:,.. doğum kontrol

•

ijJ""""p ç. ..:.ıL ihtiyaç hali. zorunluluk,

zaruret;

darlık, sıkınu.

zor durum;

-"

•••

•

iJJ~

zarureten, zorunlu olarak.; 1 Ô)J~~ zorunlu

502 ·

.;

olacak; i JJ.rA11

-. J..:J;

_. .

rel halinde; LOS)

Q

.. Ö)J.;--A1J ... ..

ihtiyaç! zorunluluk! zaru-

diş vb.] çok. şiddetle ağnmak; harekete geç--

~

All

fazla ihtiyaç

.

"

. ...

bulunması halinde; ~~1 i J )) . ,.

rnek;

(J ...de) gezinmek. dolaşmak:; [gemi]

(ı Uveya

seyrine başlamak. yolculu~a çıkmak; [kuş]

..:J')~l ı::_;i ..:.ıIJJ.rAJl zorunluluklar ha-

göç etmek; (~L rengine) çalmak; (dişi

...

ramlan mubah

.

".

deveyı) aşmak; ~ ~L ...ı y ~ biri için tarih

kılar;

. . tayin etmek;j)"jl Y.-r-P pirincin lcabuğunu .

••

ı.Ş)J? gerekJi. zorunlu. zaruri, kaçınıl•

.,'

J.

mu; .:-l,uJ.r'" ıç<>~.J ihtiyaçlar,

',j'. .. •

•

~L!

"

'. çıkarmak; d')";ll

J: Y ~ seyahat etmek. ., . ,-,

" . 1$1J..rAl1 gerekiii zorunlu olmak; ..:.ı~JJ~

yolculuk yapmak; ...

i~l hayatın gereksinimleri; ..:.ı~)~~

boya vurmak KNŞ.; y~1 Y.-r-P kapıyı çal-

•• •

•

JI.r'S1 durumun gerekleri;

_.

,.

. .

i~ç. ..:.ıl •• )\ ;.,

'<J.;) zarar, hasar;

.

ziyan, kayıp; ..

Ji....~' zorlama, icbar. mecbur etme; ihti-

..

yaç. gereksinim; zorunluluk hali;

•

•

1 ..ı..:...c.

,

,

Js- ~y. y ~

. . .

... e

,

,

. . . . . mak; ..r ~, Y..rP zili çalmak; l:.i..>- y ~ ,.

"'.,

i~ne vurmak; ı1..;.. y~ '., çizgi çekmek; ... ,... .. ."'....'j L.L.>-I y? ve.) ":,,w.i y?

.

...

.

"-;\J...ı\ kara kara düşünmek, çıkar yol için uzun uzun düşünmek; içinden çıkamamak.

.

)i~~i zorunluluk, ihtiyaç halinde;

.... düzenlemek; hayal kurmak;

çözüm yolu bulamamak; plan yapmak. tertip

•

ı.Şl~.p1 zorunlu, zorlayıcı, mecburi;

..

,

..

. ..

~

.

,.

Y fP çadır

.. )\..p zararlı. kötü;

kurmak; ~~\ ıJ)1

~ (y ...e) zararlı; sıhhate dokunan;

r~\ Y..r-P (askeri] selam vermek [çak-

•

• ;,..:.. ( JI ..."apmok) zorunda. Vi ...,) •

mecbur olan,; çok fakir; ihtiyacı

Vi .. .1) isteyen,

..

... - Y..rP .. (Js,

b-e) vergi koymak;

J ~Ü; y~ kök salmak; ~l1i y~ .... J; ... de yerleşmek; J ,;:W y~

..

... . w. Y..rP boymınu vurınak, başını "

y .. .ile) vurmak. dövmek; (b-e,

bşe) ateş

(Js- veya !.Amüzik oletini) çalmak;

{daktila gibi tuşlu bir cihaz ile) yazmak; (ak-

rep] sokmak; ( ... ıJ,:-! insanları) ayırmak, bölmek; (~ b·e. bşı) zorla kabul ettinnek. yapurmak. empoze etmek; ... ,bşi terketmek, bırakmak;

Y ~ rekor kırmak;

r.S~1 bir sayıyı bir diğeriyle çarpmak;

olan;

Y fi'i(Y?) (b·e,bşe, Y ...ile veya ~ ... e,

etmek;

.:,'

mak}; ~..r-P

dezavantajlı. avantajsız; •

.

,

r:r

. . _ey

.

.-

y.7P

--

b-i ,

~, ı:>4.-r-P)

(kalp. nabız] atmak, vurmak, çarpmak; [yara,

..

~.

.. ....

,.

kesmek;

4IJ Y ~ bşi taklit etmek; W- ~~ b-nin .. yüzilne tolcaı vurmak; ... J ~ Y ~ .. .ile

.

'"

. . . .u'"

ilgili aıasözü söylemek; ~

.~

. Y..r-P ... .

e

örnek getinnek/ göstermek! vermek; y~ .-

örnek vermek;

(bşi.

J ya da Js- ...e,

. ..

...ile ilgi/ı) örnek göstermek; JLL.'JI

. ". .

.. y?

,

bilgece/ hikmetli SÖzler söylemek; örnekler ,

sunmak; \,).,..A.i Y ~ para basmak; y~

...,.

503 • ••

•• •• •• • \.u.)-' randevuıaşmak; ; ~1 JL y ~ •

~

•

•

i

i

olmak; ... ı:r ~

•

· .!

..

Y.TP ... den kaçınmalc,

i.

(i."LAJl) kmnızıya (sarıya) çalmak, kırmı-

I. _

_

çelOnmek; (J--II ir) y -""I iş; dunlunnak.

•• • •• umtrak olmak; JP )~, ~ y ~ h-i, bş; yere • •• ••• vunnak, çalmak; J~\ y ~ bulutlar

J

.f '.. ; - ..

-

düşünceler) aynımak, farklı olmak, •

·.. J ...e aktif/ faalolarak katılmak; Y ~

i'I

•

birbirine

o

zıt olmak; y~' [dalgalar] çarpışmak,

••

••

i

yumruklaşmak, dövüşrnek; [görüşler,

olmayan şeyi istemek;.",,= •• c"

••

•

y )~birbiri

r~l açlık grevine gitmek; ile

Y.rJ

-

grev yapmak, greve gilmek; ı:r Y ;

üstünde gezmek, hayal kurmak; mümkün •

.

·.. J> . -ıa ;)1'4 ; ekatılmak,iştirak . - .. etmek; ıJ~ ~ Y~ n;ıJ'.r "-! YfP · -- .

rahatsızlık duy-

kabannak; heyecanlanmak,

_

telaşlanmak, koşuşturmak;

mak;

,kjlJ.l hiç önem vermemek. umursamamak;

Ianmak, sendelemek;

hşi

zensiıi tedirgin

küçük görmek, reddetmek; hafifletme •

amacıyla

[gemiden]

ağırlık

• ~

•

atmak; Y

•

•

••••• •

•

yanının kendi başına gelmek; •

•

•

i.....JS' kelimeyi silmek;

•

•

•

•

•

•

•

•

ci mısnının eş; •

~ ~ y ~

etme; çarpma MAT.;

ateş

" para basma; (ç Y J,rP) çeşit, cins, grup; ikini

i

J-; y.r--P

o.

... son tefilesi.; (ç. YI,rPl) benzer, •

i

• •

4;~.r-" ve y; •

•

i

.... 11 )b darphane;

•

•

J.t)l Y.TP

•

hşden

hşi

yüz çevirmek; b-i,

•

remil falına bakma; )\.oll i

b-den ya da

dü-

olmak; titrernek;

Y.r-P vurma;

rnek: ~L,,:ı ~ y. y ~ [kötü] iş tasarta• •

rahatsız/ karışık!

o

·.. Ji o.p bakışlannı ...e çevirmek, yönelt••

ileri geri sai-

•

•

•

i

Y.rP

i '

••

ateş açma; bombardıman ~ c.~'

i

r:;P J

o •

umursamamak. önem! ehemmiyet verme-

.

.

.

J Y rJ

rnek, ilibar etmemek; .):'~ :~~ faydaı sonuç getinneyecek iş

-.

yapmak, havan.,

Şııı'ı

i

"

i

i

Y.".....;p

şanlamak; "'ı1.rP'

..

~? ç. ..:.ı4? darbe; itme, dürtme; [si-

I. güneş çarpması; ~\i ~? (ı.P ...

karmak; ( ... i;

i

i

i

•••

.

!

Yl.. ...P (dişi

hayvanı] aşma;

~? vunılan, çarpılan; •

yJLP (b-ile) çekişmek, dövüşrnek; spekülas-

~? ç. ~I.....-.p gümrük vergisi; vergi; •

karekter, mizaç, yapı; •

Y.TP1V ...den) yüz çevir-


... J l.:..6:- •.. e hazırlanmak, ... için hazırlıklı o'

benzer;

•

•

•

e) öldü-

o.

içini) pamuk vb. doldurmak;

yon yapmak TıC;

.. I. ~1~,rP

lah) atış; bela, musibet, ceza

•

(kumaşın

ve onun gibiler;

O

rücü darbe; "'ir-~? penaltı [futbol];

arasinda) kanşıklığa, huzursuzJuğa sebep ol·

mak;

ii. J JA

-- .

•

•

•

karıştırmak.

•

i

rt:ı~\ ~ kader bizi ayırdı»; Y ~ (bşi, Y ...i1e)

i'

i

_. .

~

n

ii

da su dövmek; ~~14 .... ~i ıj.~ Y,rP yedi gün kalmaya karar verdi»; t<J

Y.;-all silahı ateşlernek için dogrultmak, ni-

. .. . -

•

J,;-.ıJ1 •

•

i

ç 4 J;?

vergisi; J--JL '. ~'>W\

i

•

i

4 :.? gelir •

kaı.aRf vergisi;

4..jP giriş ücreli; •

•

Y; 'ceç.y)' .., .kamp;yer,mahal, •

•

•

••

i

mevki; yol; büyük çadır; 1 J:;ll y;A-t ıJlS'

504

'.

(Jw...~ı) örnek teşkil elmek, darb. mesel olmak;

ı...:Jr-- ç. ı..:J)W:.- büyük çadır, tenis raketi -

(oyunlarda topa vurmak için kullanılan araçlar): çırpma işleminde kullanılan aletler. yumurta teli; sineklik; piyano; • ",:"I~

~)'

i?

ortaklık,

. •

raket [top oyunlannda vb. de];

ç. ı.:.ıl. spekülasyon TiC.; Iimitet ..;..ıL grey;

•

Y)~ [görüşler, düşünceler

aynhk.

u-" u (u-") (bıi, r.u4 kann) bulamak; C~

. --

..

vb.} ihtilaf,

. - - ,. . t."...;=.o : ~.ı...:JI ~ elleri kanlı, elleri

kana bulanmış; suç üstü [yakalanan);

-- _...

ri mezar; mozole; - ; (d.iyicel

r:::i~ ç. ~i~ , ~

-d ~

t •..

_.

-

Q

ç.

asabi. sinirsel bozukluklar,

-

.

y)\.........P [YJW 'in çoğulu):

..,. ~ n (..,.~) (diı) kamaırnak; ..,. ~ (b-ı) [savaş

J~

-

~ ~ y J~ çarpan ':.

,

"":,,,)L.;a..

.... \

• ofJ.Tt' '-? Jo? şiddetli savaş. harp; ~JL..a.:i : J';''il ı..r:!JW:ı yerin engebelik

. . 1 JJrJI

h

- -

.k )',,:JI

tarih,

yerı; çarpı\an

mak;

•

ç. .:.ı)- spekülatör;

y)W:.:..o aynhk içinde. çekişen,

zıtlaşan,

•

'-?)= i: • düzensiz.. otunnamış; kanşık;

....ı , k o oyun sahası''

t~n

- ,-

LL;

-

,t.r" u (ı..ı~) ve t~ n ') (Ji

vannak, niyaz etmek, (Jl b-den) rica etmek, istirham etmek;

[düşünceler. görüşler);

telaşlı, tasalı; zayıf;

-

.ı.ı~

b-e) boyun eğmek, itaat etmek; (JI b·e) yal·

MAT.;

düzenlenmemiş. organize

. . - -. i (.k.TP. ~?' .k1.TP) yellenrnek. osur· .k.rı' [Iekjs. Ôj yellenme, osuruk;

•

ihtilaffl

J

ları kınşıklıklar,

- -

~~ içine pamuk vb. doldurulmuş;

•

eğitmek, eğitim yaptırmak;

(lJ\.:...ı'J\ dişleri) fi; • •••• • • ..,.~ ç. ..,.i~\ ,..,.Jr" azı diıi;..,.~

tayin, tespit edilmiş, belirlenmiş,

kararlaştınlmış [zaman,

,.

için]

.. . (lJL.:.....ı~1 dişleri) kamaştınnak; d

",:-,)1 ~L göçmen kuşlar, y

,

. . -bölgeleri; J.>.- yı ı...rl)L..a.:i yüzdeki buruşukluk-

1 '0 1atardamarlar. arterter: ;

•

sıkıca ısınnak;

.. ı.:.ı~I):ı..PI

huzursuzluk. ayaklanma, isyan. baş~

Yiı -,

~ (bıı)

JMl' akıl dişi. yinni yaş dişi;

zıtlık, çekişme;

kaldm SIY.; sabırsızlık;

~.

= ~; ~ kınnızı olmak, kızannak;


.

~

...

rekabet;

· "':"1....-."\ ç.

·-

olmayan; tedirgin.

benzemek;

t,JlP

(biri, bş) gibi olmak,

t'.,..:c; ve tJ~1 (~I b-e) itaat

elmek, boyun eğmek;

eJI b-e) yalvannak.

.

Vi b·den) rica etmek. dilemek; . tJ"';" ç. t,J? . tl...r:P hayvan memesi; ., -

niyaz etmek,

..

~ ~i J t,ı)1 ziraaı ve bayvancılık;

tr" benzer. andıran; "-".Tt' itaatkarhk. boyun eğme; yalvarma,

505 niyaz etme, rica etme;

,

,

.

~ )\...o::...benzerlik.

. ,.

çürük; itaatkar, muti, uysal; ı ,-s'

benzerne;

nu (d'

....) zayıf! kmlganl dayanıksız

•

-

.

olmak;

t;l...Palçak gönüllü. mütevazi;

(0" .. .için) çok zayıf olmak; J •..pl(b-i, bş;

. , t)u..benzcr, andıran; muzari [fiil] oILB.

..

~?ç. ~i? aslan;

. - -. rLC. .fPç. ~\? aslan;

ya da

başlamak; [savaşı başlamak, paltak

.

,

-,

.. r

vermek,

-

r",,"""':':" (oteş) yakmak 1 )Wi

çıkmak;

~

... J .. .i tuıuşturmak, ateşe vermek; r?' ••

•••

rfP: r~ale"lenmek. yanmalc. ıuıuşmak •

[duygular, hisler için de]

0" b-i,

karşı) küsıahça

. " \,..,;, ....

zayıf

iradelilik, irade zayını~ı; t..8 •

'-J

.

[dövüşmesi '.

.

için)

-

..

... s.·....tıçoğ. müz. JoI.i..A..P,

-.

iji~\)

kışkırtmak;

..

müe. ~ı.-....... zayıf. dayanıksız; kırılgan, •

cılız; zayıf

[ders notu i;

.-

.

•• budala; ~I

...e.• ,p korkak. yüreksiz, ödlek:

•

~'1o-8.' r [tevazu ifadesi olarak) acizane, hakkı

olmayarak ben , şu aciz...;

,

eımek;

yıkmak,

,

aç gözllük; hırslı;

yıf;

yerle bir etmek, harap

t ""'. aiçürümek, ıcıerolmak; zayıf­

lamak. zayıf düşme"'-;

da~llmak. birliği

bozul-

mak [nizam, organizasyon vb.) j.

.~ ..... yıkılma, harapl

ylOatma;

zayıflık,

hlıktanJ zaafiyeı,

,

..:. ';'

2 d'

~,

c·

'zayıfkabul edilen, sayılan;

za-

mazlum. zulme uğmmış, mustadaf;

.... ~

,

s. .... (bşı) iki kat yapmak; (bş/)

çoğaltmak, kat kat yapmak; ~L.:ıit (hş;,

OJ bşı)

it;

1 -"'" iki kal olmak, kal kat J&.ı..

olmak; ••

viran olma; za·

... çürüklük:; 1,. r Cı.

[yaş.

elden ayaklan düşme;

""'bozulmuş,çürümüş; zayıflamış,

kalmamış; zayıf, kırılgan, dayanaksız,

•

....; •..Pç. Jı.-.......ı iki kat; kat (sayı olarak);

elbise kıvnmıl katı; aralık. yarık ~ 4:,.. . . -- . yüz . kau, yuz .. k at...; uuw.ı ı.i'" .ın . ... ın • -. . . üç katı, üç kat ... .uI........P1 Jı.......;.,ı kat kat it; '" ... .. _.- _. ".

'.N ..

•

.~_

lakali

( , ....

•

~ JI?hrrs. tamah,

t'o • '" (bşı)

~

LI zayıf iradeli, ~I 1o.A.~,p ahmak, alık,

Jı.-.......lzayıflatma; bozulma;

açgözlü,

. --

ıı..Jı.-........ 4';' P

J?ç. ,r"l. $ol? . av köpeği; ;W:ılanl.ahkar,

ı

~~l • i v cinsel zayıflık, iktidarsızlık;

••

y . . .ile)

iz

IJ" mJI sinir zayıflığı! arglOltğl, nevrasteni;

güçsüz,

göndermek. ("":-' .. .in üurine) sa1mak; (/J-i,

•

•

•

r1pın; fi; • •

.. .in peşine) yollamak,

zayıfiık, kırılganlık, dayanıksız-

hk; zayıflarna, güçsüzlük. zaaf iji~I)"'L ,j, d

çağ.

..s.,r:P(köpeği, y

et-

davranmak; •

rl?tuıuşma, ateş alma; yangın;

Jr"=;

••

mek; (b-e

r..J::...;,~= rjP:

,

bş,) zayıflatmak, zayıf düşür-

'c- 'I(bş/) zayıf görmek} kabul

•

r~ tuluşmuş, yanmalcta olan;

azalmak, küçülmek;

rnek; J.

r?a (r~) tuıuşmak, ateş almak, yanmaya

=

zayıflarnak,

t.,...l:Jya1varma, niyaz etme, rica etme;

~1.A..,;.,1 J\A.,;.,\ ~.r &1 Ila bu meblağ onun

- .'"

, .;.

506

•

maaşım kat kat aşıyordu.»; w.L,ı:.. ıJlA.,j,\

•••• ~L<.; tazyil<, sıloşunn. ry..ı;..;karşıu);

pek çok kez. yüzlerce defa;

j,lA.;:.;1 slkıştınlaQilirlik;

~--".'"

.

..l::tLP : ~G,

~t...aJ muhteva, içerik, metin [yazımnl; •

•

.ı,~

katlar, satır aralarındaki boşluk; ~~.~t...aJ ıl

•

•

... .

~L.A...O kat kat yapma, ikiye katlarna;

..

,

,,:./Gic.1,.,ı:.. [hastalı~ın] komplikasyonlar;

•

, . ) - j:o.

,

(J;- b-e) içerlemek; ~~ birbirine

karşı

kin beslemek;

•

iki kat; kat kat yapılmış, artınımış;

Jr-\.A.o

~.~. 11.11,

. bkz do ._

>., .....

.

~

i

a (' ~

."

•

•

•

•

•~ i:to ç. ~\A..ı:t\ demeı, deste, kanşık1lk, birbirine ginne; içinden ••

•

•

çıkılamayan,

•

~

kin besleyen, hıncı olan; garezkar;

'9

ç.

J\i,p sahil, kıyı; kumsal;

t

•

J

•

...

'

p

•

ç. (" ; ·okuıb.g.; ~

'. "

.. (p)

kurba~aadam

labi-

rent ~~\ ~L..A...P\ karmakarışık rüyalar; . .ılı' J.ı:- ~ Jlj; bşi daha da köıüleştinnek,

..

ç. lJ\A..ı:t\ kin, gizH nefret, hınç, garez;

....Ai " fakirlik, yoksulluk; •

.

•

P

:ir

(hikıı)'qi) birbirine kaımak!

;')

kanştınnak;

•

•

~ kalabalık, topluluk [insan);

•

i

•

".;" ç.JIA.P kin f f;

,

ı,..p bkz. ~J;

.

rnek,

~t...aJ ikiye katlarna, kat kat yapma;

·,

hava;

~ a~) (J;b-e karşı) kin duymaklbesle-

arasında;

içinde,

Aif kompre5Ör; . ..... : j,yw:.. "I..,.. sıkıştınlmış

j

'i.r-, . t'

•

.; '"

ASK.;

(saçı) önnek; (bşi) önnek, doku-

•

•• •

mak; (sicimi, ipi) bükmek;; ,; " =; .; ,,;

•

)t...aJ (b-e) yardım etmek, yardımcı olmak;

iyice hatırınak; ..ka..;., a

(~) (b-i, bşı) sıkıştınnak; <ı.}&- üstü-

ne) bastınnak, tazyik uygulamak;

r.JS- b-e,

bşe) baskı uygulamak, yüklenmek;.ki c',1 sıkışmak,

•

tazyik altında kalmak, preslenmek;

•

}L:.o (~bıde) yanhml.şmak; ~ ile} sıkı sıkıya

. . ., .. ~J.I'.hi....P ve ı.Ş~.ıJ'.hi ;,1 tansiyon, kan

gerilim ELK. ~ ı.Ş';-1.hi....i::ıJ\ atmosfer basıncı;

,

•••• i

•• hava basıncı; ~

·P

ı·

l6..,;:ı basınç;

peş peşe

.. ..P f;

sıralanmak;

ç.)'p kalan, yular;

"

)Ii-;o ç.

• •

•

iJ

olmak;

_,; .... ç.;u...,;., örgü; örgülü kuyrnk;

önne, örgü

işi;

ipek veya

altın sınna şerit;

çile [yün ipek vb.]; sinir a~ı, örgü, pleksus; . . L~ i) L..ıi....P u (~) boV çoki mebzul olmak;

.-

dolup taşmak [havuz vb.);l".l ,,\ (bşi, J;

.. ~p basınç; "

.

dokunmuş

•

basıncı; "'.>-+l'.h '9 .. ' •. ~lııJl ı.ŞI}' .L:ıi...P genel kabulün zorlamasıyla;

,

baAW sık

gelmek,

•

.hi '" basınç; vurgu; baskı, zor; voltaj, •• ••

•

...e) bol bol vennek, ihsan etmek; cı}&- bşi,

...

.ı,.ıt ı..:.. kabus;

.. ..

.bl: \...;:ı..o : ~I.JA ..l::t\....l:,. kompresörler; •

bş ile) doldunnak; J.ı:- bşi, bş ile) sarmak, (J&-bşin üzerine, bşi) yaymak, açmak;

507

.,, ~ p: ~i iiP "

ifeyı) üstlenmek, sorumluluğu üstüne almak;

rahat, müreffeh, hayat;

-,

"

c:! ;"w .~ (e,;,- ... hususunda) iyi bilgisi olmak,

.JL,;:ıçok, bol, mebzul; tafsilath, aynntıh;

~i (J~, Ai~) kaybolmak, yolunu kaybet-

...

(e,;,- ... e) vakıf olmak;

..J...P

~ sevgi, muhabbet;

mek; (bşden ya da ı:r den) sapmak; yanıl,. mak, hata etmek .. emekleri boşa

.. w

gitmek;

.......

yana;

.

jL (b-i) yanlltmak, yoldan çıkar­

mak; (b-i) aldatmak;

~i=

.

~ ç.

JL.; b-e yolunu

".

e.r- '1:..')

.....

....w...,;.,

,

,

ondan

.. ',1 ,tl-"I kabarga

'-

,

kemiği; pinola, külbastı; {üçgende] kenar;

.

,

.

'.

I:..~~I göğÜS; J,-.-.;-.,.ll

-...L,pyanılgı, hata, yanlış;

tl-" (.ç. !ahıas.; "~,'O i:..~~i <$r-" eşkenaroEo.; -tl-".u;;'15"

J'X-.Pyoldan/ haktan aynımal sapma;

r"'il J [bu] işte onun pannağı var.»;

kaybettirmek; (bşı) kaybolmaya bırakmak;

hata, yanılgı ~

."

'.

' .

..

'.

IJlj"Jl J':A..P renk körlüğü;

-

~ güçlü, dayanıklı, sağlam; bilgili,

.. . .. 41plç. j,ll.PI yarulg.;

derin, tectiibeli;

ll..ı:.. kaybolma, yolunu kaybetme;

[vücut ile ilgili];

AJ':A..Pyanılgı; sapkınıık, dalalet;

ıt.~güçıülük, dayanıklılık, gürbüzlük

r::;., . kaburgası bulunan, kaburga gibi

J:.L;:ıyanıltma, yanlış yola sürüklerne,

iskeleti, çatısı bulunan; {is.] çokgen; (s.] çokw ' gen ~ e:l...P olu.klu demir levha; ,- -, ~ V .. .de) bilgili, derin; V .. .de)

yolunu kaybettiJme;

.

Ji:.lf; JL,;:.ç. JI"""':;' yolunu

kaybetmiş; aylak,

başıboş gezen; hatalı, yanlış;

amacı; i;J·':iıilG.f;

mütehassıs;

-

~u (~) (bşı) bir araya getirmek, birleştir-

..

mek; (bşi) eklemek, ilave elmek; (bşi) topla-

yanıltan, yanıltıcı, aldatıcı;

~f;

mak, yığmak; (~ insanları) birleştirmek;

-"

tl-" a ~) (t:-' b-ile taraf olmak, (C:' b-n;n tarafında olmak;

-

.. w"';:'T.> daima; uzman,

~L.,;:ı. azimlil ısrarlı çalışmanın hedefıl

.jL..;:...O,

,

"

tL-u ~SG.) güçlU! sağ­

(b-i) kucaklamak, bağona basmak; (bşi, b-i,

Jl ...e) ilave etmek, katmak, dahil etmek,

i~ gürbüzi dayanıklıl metin olmak; ~ a

eklemek; (farklı şeylen) kendi yapısında

(tl-"J eğ;ı
toplamak; dudaklannı büzmek ['u' sesi çıka­

eğmek, bükmek, kıvınnak; ~ V

.. .ile)

nrken aldığı şekil gibi!; [kader] (b-i belaya

sıkıştıolmak; (e,;,- ... de, alanında) bilgiiiI

vb. sürüklemek; (sessiz harfi) 'u' seslisi veya , '-,' ile okumak OlLa. t J J .; - all ~ safI

otorite! yetkin olmak; ~I (y ... de.

alanında) 1l'; (y bşi, görevi, mas~afları, vaz-

.-

• ,

sıra/ dizi oluşturmak; ~1J.....p

s •

Jl ....

?

(b.ı)

• o :.,

508

,--.

".' bağnna basmak; ~ Jj J..;J1 ~ kansını kucak-

, --

lamak, karısına sarllmak;~L.;:J: birleşrnek,

.

,

kuvvetleri bir araya getirmek;~l bir araya gelmek, toplanmak, (Jl .. .e) eklenrnek, ilave

Q

[erkek]

IR.

',.

•• • ~ I i? ,,

hastabakıcı;

kompres, tampon

o

,,

TiP ~ hemşire;

~ LL~. )~) zayıflamak, zayıflarnak, bir

incelmek; çok

deri bir kemik kalmak;

•

küçÜı-

mek, büzülmek. fire vennek; . .~

(Jl kuruma, kuruluşa) girmek, dahilolmak,

celtmek,

katılmak; (Jl bşi) içennek, kapsamak;

A,...j,j •• •içinde) gizlemek, saklamak, içine at-

toplama, ilave; toplanma, bir araya birleşme; girme,

gelme,

kaulma;

kayıt olma; i

damme. 'u' sesini temsil eden '_

..

'işareti

4.,;., damme, ötre işareti; bağır, kucak; :i Q ,

Q

;.,

ç '1"..lı-.,;, ekleme" ilave' zam artış' , '

,

,

... .

~l.::J : ... ~ ~WıJ ile beraber, birlikte;

zaYlflatmak;~\ = ~:: ;.,; (/Jşi, J

.

mak, (J ... e karşı) [bir hissi, duyguyu] besle, . ., . rnek; ~ .,......:Jl JJ .r-P\ birine karşı kin beslemek. biri-ne hıncı

olmak;~

incelrnek.

•

..

~ zayıflama,

)~

ft; ft;

uı.yll1lk;

incelme;

dumur, atrali, körelme tıp;

•

•

)L.....P : JL...,;., .J:!~batak borç;

Vl ... e) katılma, (Jl ... ile) birleşme. (Jl .. .e) yakınlaşma; Vi kuruluşa vb.e)

zamir, adıl DİLB.; vicdan~ J~Q

kaulma, dahilolma, ginne;

dan

~~,

•

~ )"

,

·c· -

,

;; Q . . . . .

sıkı,

iyice

kapalı, büzülmüş [ağız};

aksesuar tekno.;

•

;.,1 [ediı.] yavaş yavaş eriyip/ sönüp git•• • J~i . .,

.

....L:ı-

Q

....

ft;

giderek hissedilmez olma;

giderek kaybolan, hissedilmez

olan; sönümlü [dalga, ,. .,

titreşim

FIZ.];

~ u (~) ve~ ("":-' .. .i/e) yağlamak, sıvamak•

.. u, i ( \ Q

...i/e)

~L...P) ve. 1

•

;.,

(b-i. bşi, '-!

yağlamak. s~yamak;

.

[kadın]

dost hayatı

~,~ [yarayı] sarma;

.

,

akıı;

),

'0 11 ~\,j

.

vic-

azabı, pişmanlık; ) •. 'aıı-..r vicdanlı. vicdan sahibi. insanı; )_,' ';,ıı r vicdanı Q

,

).Q

G;

;.ıll,ıjlj vicdansız,

insafsız;

JL.ı...;:.... ç. ;::"w..... yanş alanı; arena; faali-

yet alanı. saha. daL,

branş;

)~\ [düşünce vb. il gizlerne, saklama;

cümlenin nin

anlamını

atılması

bozmadan öğelerden biri-

[belagatl:

bir kemik; ~

~~ bandaj, sargı [yara için]; sanna [ya-

m vb.i];

}L...P kalp; gönül. yürek;

.......I....P ince. zayıf; çok zayıf. cılız, bir deri

.

;.,.

~ ç.

temiz. gönlü rahat;

mek, gözden kaybolmak; azalmak;

;.,

zayıfla-

•

•

Q

in-

mak; ~\ kurumak, kuruyup buruşmak;

,

•

(bşı)

•

DİLB.;

Q

,I

olmak, katılmak; (JI .. .i/e) ilişkili olmak;

• ~

....L:ı-

•• •

yaşayan;

gizli.

saklı. sır niteliğinde; kişi

za-

miri DILB.; ~ a (lJı.-,;,) (bşe) veya ("":-' bşe) garanti ver-

mek, kefilolmak

(J b-e, hşi) temin etmek.

509 "

(bş;,

garanti etmek;

.. mak; 1 J.~

rf

karşı)

e

~ JO i'l4 garantili, garantide; sigortalı (nes-

sigortala-

.-.;.ı -~- bşden son derece

4

o ••

,

,

ne]; (ç. ~\

',-,.'-

,

4) içerik, muhteva, kapsam

'1

,

emin olmak; ~ Chş; rf ...e karşi} sigor-

,

•

'o,

1 JJ"'"yı iJJe

[mektup vb.nin];

"

talamak, tazmin etmek; (bşi, başka bşin) . ,- içine sokmak} almak; ~ (bşı) kapsamak, içennek, ihtiva etmek.

yapısında

._

meden anlaşılacak şekilde; ~ zımnen anlaşılan;

.

... in içinde, .. .in

..

zımnen,

içinde olarak, kapsayarak, •

... .;ı' ;,

i.

e

ıY

kapsamında

_ ;,

söylen-

rJ

.,

,

@

ii •

[mud. ku!.]

..

olan; ~ @" ;, rf oolann arasından; J i ~Y

--.

,.

i.:..,..,j, dolaysız

~

dayanışma, birlik ,

(,- "")a ve

vennemek,

zımni,

dahilinde olan;

ır~ wı.....,;, toplu güvenlik; iJÜI

,,0,

'.

.r-

",

0-"') (Ybş;)

<Js- b·den, "':'" bşi) sakınmak,

.'!

,

kısmak; 1.. ~ Aii •• ı:.rJ' ı..

"" .. .için kılını

kıpırdaunamak,pannağıru bileoynatmamak;

.'

,

~

: ... "':'" L.:....P ..• den tasarruf eunek

amacıyla;

nomik davranan; fakir, ihtiyaç sahibi; 0,_"

sıkışık olmak;

bitkin/ zayıf düşmek; o,

°,

~ fakirlik, darlık, sıkıntı; ~ ~

__

~..r.ti.' 11; iJt.....AJI ~J.buı limitet, Ltd.; AS' iJÜI sigorta şirketi; .:.~

a

.:.,.l:....;, u (~, ~1.:..P) [şartlar, ahval] sıkıntılıl

anlaşılan;

wL.....,;" garanti, emniyet, sorumluluk; si-

gorta;

~(,- "',)

._

.:.~ sakınan, cimri, pinti; tasarruflu! eko-

kapsamı

söylenmeden

o"

",

"

gizli;

içinde olan;

(~ b-e, "':'" bşi) [yeteri kadar] vermemek,

ve dolaylı;

\"S'I '" içerilen.

"

o,

olan, ... e ait

-.-_

borç,

.:ro\..i:.:.. karşılıklı, karşılıklı ilişkiye dayanan;

... in içinde, ... in arasında; L:...:ı:t [zarf] hepsi

ıJ!.~ senetli

,

,

içinde olmak;

..

4

~ içerilen, kapsam dahilinde olan;

bulundur-

~ iç, dahil; ... ~ {meb. mud. kuL.]

b

olan;

"

mak; ıYI . . . j (bşde) sonımluluğu/mesuliyeti paylaşmak; dayanışma

0-

[mektup vb.l; iJ J o karşılığı

;,. taahhütlü

zor,

sıkıntılı

hayat,

yaşam;

.c.

ı!.L~ zorluklar, sıkıntılar;

--,

ç. ~I..:.O...P (Y ...den) sorumlu, mesul;

garantileyen, garanti eden, kefil:

,

.:.,1.

.'

bitkini zayıf düşmüş;

~ a (L..:...P) gevşemek, zayıf düşmek ya da

4,j~ garanti, emniyet, kefalet, tazminat;

yıpranmak;

~\ daha emin, garantili; • .:roW:J karşılıklı olma, karşılıklı münase-

ı.P 1 (b-i) zayıf düşürmek, zayıflatınak, bir

bet;

karşılıklı

sorumluluk;

dayanışma, tesa-

.;roW:ı sorumlu, mesul; garanti eden, vertazminatı ödeyen,

kemiğe

çevinnek;

(sağlığını, sıhhatim)

düşmek;

(b-ı) yıpratmak;

yitirmek, kaybetmek;

[üzüntü, lasa vb.} (b·i) yıkmak, bitirmek;

nüt, birlik;

en, kefil,

deri bir

[üzüntüden] bitkin

ödeyecek olan;

~ zayıf düşmüş, yıpranmış, eskimiş;

bitkin:

yıkılmış

[üzüntüden]

510

.

~

..;y:p

bitkinlik. halsizlik; üzüntü, (aSa;

•

1,)' ..... zayıf; eskimiş, yıprarunlŞ; bitkin;

a(

i

d #:o) (b-e)

.~ ışık,

baskı

•

,

--

~rP ~

parlak.1lk, ışıltı;

ö,,\..;ı.7l aydınlauna; ıŞık verme;

uygulamak, zalimce •

'

ışık yılı;

[üzünıüden] yıkılmış; ~

(s.] ışık ile ilgili, ışın

. 1

-.,>

,-,'

1 ö,,~~ı

davranmak, adilane davrarunak; ~i =

ö~l karartma; i,,\..,p~l c.~ elektrik ampü-

-'+";

Iü·,

• ~~i baskı, zulüm; •

,-.

Iab ~

,

,,~ ışık

zalim, baskıcı, tiran, despoı;

iZ.

':J:''' harfinin adı;

l{ıyoP))ı;P u Uyj') (b-e, bşe) zarar! hasar! ziyan

benzer olmak; (b-e. bıe) benze-

vermek; çok

acıkmak, açlıktan

•

rnek, uymak, andıtmak; (bş; ~ veya ~

)~ acıdan, ağrıdan

...ile; ... ~. ~ ...ile ... 1) karşılaştınnak; (b-i

açlıklan) kıvrarunak;

~

"W:ı..rP

benzer, andlfan;

•

~IA\

i:ı • benzerlik, andırma, benzerne;

uygunluk

•

(Js- ... ile) karşıJ~tırrna;

• • • •• if .rPı),.I..:P u ( ..y) parlamak. parıidamak, ışı•• mak,lşlldamak;l.,t-P (bş;,

[Iamba]

aydınlık ••

örn. t'w) •

landınnak;J.l...PI =,.L.,p

vennek.

(bşi. aklı

vb.i)

(bşı) aydınlat-

yapmak,

ışık-

L~

mak. (y ... ile.

vasıtası

ile)

aydınlanmayı/

•

kokmak;t.~

=

tW>;

~W:ı

dama [oyun);

t.S..rP i (Jl .. .e) kaulmak;I.Ş ......:P

a zayıf! cılız

•

jei!

V' ... e)kaUlmak, -

,,-

iltihak etmek; (Ji veya ~i~ ,- .....,; b-nin çevresinde) toplanmak, bir araya gelmek;

Jw" zayıf, arık, cılız;

--

,(t"=""'\))ı;P a (~) (...e) hasarı zarar vermek; •

• •

• •

-

, ' ,, ~L güneş ışı~ı, ışını;....,..ııı • yj' ayışı~ı;

... ~\f ~~ lşJJdak, projektör;)l+:J1 ~ yj' gün ,

'

•

•• ışığı; ... ~~ ı..J&- [mud. kuL] ... e göre; ...in ışı~ında;

güzeV mis gibi

zararvermek;t.S)

• ~ ç.• 1..,......,' ışık; panltı, IŞıltl; ~ •..,......,

•

saçılmak; • •

aydınlatmak MEC.;

gilerunek;

.

tL;,

• • II
olmak;..>..rPl (... 1) zayıflatmak; (... e) hasarı

bilgiteorneyi [münevverliliJ istemek. bil•

. .. ~ y:p ft;

(J&- üzerine) ıŞık

.. = ,.I...P;,.W::.=-ıl aydınlanmak; ışıA;1 ara-

;'-

(acıdanı

gürültü, patırtı, yaygara;

(tY:Pl)

~l..;:.. benzer. andıran, uyan;

mak;

kavranmak;

ölmek;

)~ şiddetli açlık;

taklil etmek;

bşı)

aydınlatan;

••

" zirve, tepe noktası; ç. )~

U+P =*-.rl..P

~\..;ı.7

veren, parlayan,

J~

zarar, hasar, ziyan;

yanlış,

hata, kaba-

hat; Ö...~

yan 't7"ı)

.t-..i ~itlik gözetilmemiş, adil olmapaylaşım, bölüşüm; ••

tW> i (e-". t L".l»

~ ...için) kayıp/

-

• jı ~ ""

511 yitik olmak.; görünmez olmak, kaybolmak;

ii;, tu1

yok olmak, teler olmak;

ve

(b-i.

bşı) mahvetmek, yok etmek, harap etmek;

(~l b-i, bş ile) vaslOamak, nitelemek;

. . . - .. ri JI 1..-1 Jı..,;"ı bir ismi b~ d~Aerin~ ~layan! mudaf yapmak olLB.; ~j ~I.~I

(bşı) kaybetmek, ceza olarak kaybetmek;

. . .::.ıı

(bşı) israr etmek; (bşİ) ihmal etmek; (bşi.

(JI

,

'

,

. .. ~ hakkını kaybetmek; ır.U\ :- Aı;'~. 01\

'.

örn. [ırsatı. imkanı) elden kaçırmak; 1 t \..,j;:ı\

.

i

•

..

... rnek; 4...p ~L ~ t.L.,p\ b·e fırsattl imkanı ..

boşa

r::f"

geçirmek:

kayıpl

~

ç.

t.y

o-

benim misafirimsin;

J~ konuksever, misafirperver; [mi·

tI..,.:P

vakit lcaybı; .ıl,.... i,

R; R;

•• • • ~.ıi1""'1 vakit kaybı;

,

jJ 4'. ;". vakit kaybı;

" ,

.

'

10;:- ·c· müsrif, israf eden;

~G. i

@.i(,fl) misafir olmak, kalmak;

. l . . (b·j) aAırlamak, misafir etmek; JL.P\ (b.şi,

JI ... e) eklemek, ilave etmek,

katmak; (bşi, ~i ... e) kaup karıştırmak; (bşin, JI

Vi .. .e) izafe etme, vasıflarna; , .. Uı..,;,,~

~l JI Yakit sınırlaması koyma ISLHUK.;

•

... Ji ~ı..,;,,'jl'-! ...ile ilgili olarak; ...e nazaran, ...e bakınca; .. .in yanında, ...e ilaveten; ...e gelince, hususunda; ~~

JI ~G.'jl,-!

bunun

yarunda, ilaveten, bir de;

. ci--., ,

atama, tayin;

isim tamlaması, izafet lericibi DILB.

kayıp; yok olma, harap olma;

;;'. ;=. :

misafırhane;

uL:..ı ekleme, ilave; katma, dahil etme;

i..·

garip, zavallı;

" \OJ. ~;

~isafir perverlik; j:\~.'" J;' :.1 sen

::;.; ·c. misafır odası;

" .c7" .- kayıp. lcaybolan; faki'. tl'" ç, c7"

=

verlik,

t.\p arazi; küçük köy;

t- ,ci israr etme, boşa harcama, ihmal;

,

j,J~ aA:ırlama, misafir etme; konukse-

,

t.~ müsrif, israr eden. yayıp saçan;

( ....ö_ .,,)

~ , J~L ,lJ~ misafır;

safirperver] ev sahibi;

ne büyük kayıp!;

i=.

..,'

431";':" misafirhane;

olma 1 ~.ıi1

4.,

-.

kaybedilen şey;

o.

01-

ziyaretçi;

kayıp; mahvolma, teler olma, yok

..",I

J

....ö• ." ç.

"

." . kaçırtmak; ci yı t.l-P\ vakit kaybetmek,

vakti

e) ilave edilmek, eklenmek, dahil

•

bu fırsatı ka~ırdın; 4.!1J"'" t.\...iJ\ aklını kaybet"

da ilave et, ekle, bir de ... ; J~i

,. mak; ....h,,~~i b-i misafir olarak davet etmek;

geçti, geçti Bor'un pazan sür eşeği Niğde'ye. I.

1

~.

[sadece II. şahsa hitabenl aU alan Üsküdan •

•

.. .ile) ilgisiniı baAınusını kurmak;

JGı {s.] ilave, ek niteli~ine, ek; fazla· dan, ekstra(dan); yan, asli olmayan, aksesuar niteliğinde; izafi, bağıL, göreceli FELS~

~G.ı izafiyet, rölativile, görecilik FEı.s~ " ...; _ j : : .

,

;; e. Jı

,

ie.

evsahibi; evsahibesi; hostes;

,

'e.

..

ilave edilen, eklenen; mudaf,

tamlanan DlLB.; , 4:11 Ji

,

'e

.\1 mudaf ileyh,

-.

512

'A _ ....

•• •

JI üW:ı.-

ıamiayan OlU.; 1!.U~

bunun yanın-

da, bir de, ek} ilave olarak;

JLp İ CJ=-P, J. ;,) dar olmak; (y ...e)

(J..,,)

çok dar gelmek} olmak, darlaşmak; (y sebe·

••

'll; sınırlı olarak, belli bir dere• • ce(de}; sayılı; .yı J. ;, fakirlik, eldarlığı; .. Ji. ;, dar; sıkı; kıl, nadir; sınırlı; 1 J:--# J~L ~

.

..

J1ı-1 sert. müsamahasız, katı; sabırsız, canı , s

biyle. yİizünden, ...için) tedirgin olmak, endi-

.-

sıkktn; )..ı..aJI J-

;, (y ...e) canı

o.

..

şelendirmek;

("":" b-den, ~

c.i')~1 ~

usanmak;

bşden) bıkmak,

.-

. --

..:.JL....,;, çok

sıkılmak.

. .

zor duruma düşmek; i~I A.ı ..:.JL.,p hayat ona zorl ağır gelmeye başladı; "! • n

•• - -

e-J'

;,

-

.}.....H'll; ... y Ls.)~ ı,jl.P ... i yapamamak,

dayanamamak. tahammül edememek. canına

...

tak demek, iyice bıkmakl usanmak; l&.)~ ~

.... 'll;

- o).l.P J\..,;, canı

.. -- . ... ,y. dt...;., .. o~

•

•

Jl..-,;,

sılulmak, kızınak;

.i yapamayacak} ...e güç

.

.kafalı; JUa.:JI ~ yetersiz, sayılı, belli oran· .

da, az sayıda, ; sınırlı, mahdut; ~ sıkınu, zor şartlar; can sıkıntısı;

J- .,,\ daha dar;

daralma;

J .. "ai

daraltma;

baskı, tazyik;

(J.&- b-e) baskı yapmak, rahat

•

koyma;

•

JW-i 13.. ni boğarak öldürme; •

•

sıkıştırma, rahalsızhk verme; sılonu,

zor durum:

sınırlamak;

sınırlama. sınır

~L..:::,.. ç. ..:.ıL ÜZülme, tasalanma. tedir· ,

fakir olmak; J.

daraltmak. küçültmek

•

•

ginlik,

(bşı)

•

ı,.,~ ç. JtW:ı.- dar boğaz, geçit; kanyon;

yetiremeyecek durumda olmak; için çok

'"

•

gın, tasalanan; J.i--l1 ı..~ dar görüşlü, dar

•

... in haklundan gelernemek, becerernernek;

•

sıkkın, kız-

kızgınlık, kızma;

.iZ\..,p ç. Jil."....., zorluk, sıkıntı; kritik du-

..

.- .

_.

vermemek ~ b-i) sıkıştırmak, tedirgin et-

rum, kriz, bunalım; ~i AZ\..,;, hayatın zor-

mek; ~ b-e. bşı) [yeterince] vermemek,

luk} sıkıntılan; yı... -lS ~\..,p ekonomik} mali

kısıtlamak

.- J.&- -J.,- ;, kendine

-

1 4-ıi.i

sınırla-

malar koymak; ...i.:!L.P (b·i) kızdırmak, canını sıkmak;

(b-i)

sıkıştırmak,

rahat vermemek,

tedirgin etmek; [(b-e) zorluk} problem

çıkar­

mak; .j!W:;--daralmak; canı sıkılmak, bozulmak;

(ı,;rt

J_ ;,

darlık; sıkılık; sınırlılık, sınırlama;

14

yokluk; ~\

veren; bela, illaIlah dedirten

,

. .~. 'w:.::..a kızgın, canı sıkkın, bozulmuş; iyi sıkıştırılmış;

rL.,;, i (b-e) hasarı zararı ziyan vermek;

(b-t!)

haksızca

•

endişe;

can

~

ç.

r

davranmak. adil davranma-

~ haksızlık.

•

1 ..::.Jı~ ı,.,i:--'=' fakirlik, sıkınu,

ziyan, hasar;

s .1\ ı,.,i:--'=' yer darlığı, yokluğu;

ıi.L.P AU.BKZ.;

•

[ki~i];

tasalanma, tedirginlik; ihtiyaç,

talep, yoksulluk; üzüntü. tasa, sıkıntısı;

,

.....i.:!L..i:....o can sıkıcı, rahal<;ız eden, sıkıntı

L(~)

... e) kızmak:

kıtlık; baskı:

sıkıntı;

-

••

adaletsizlik; zarar,

~

~Lb ".kı" harfinin adı;

(~) (b-i, bşl) tedavi etmek, iyileştir­ mek; ~ (.. .i) tedavi etmek; :.,. \ ; tedavi

"ılk ç. ..:.ıl_ IOp;

olmak, tedavi görmek; doktorluk yapmak;

.kı ".kıl,r.!" için kısaltma;

,

-,

'

)y.lk ç. fl'!'"k tabur, kıta; MIS. saf, sıra laskerler vb.]; kuyruk,

~\ (doktora) danışmak, sormak, (b-ııiıı) tıbbi

sıra;

4lk ç. yl"k kale, hisar; [kale] burç; [savançta] kale",

~u, ç. ıJ"1Ji, tava;

u, i

tavsiyesini almak;

~ tıbbi tedavi; hekimlik, tıp, doktorluk;

". . - ., . . ~ "L.~I -,..lo diş hekimliği; ..MI ..,.ıoıı ,

MIS. testi;

veteriner hekimlik; ~~i ~i adli tıp;

~\

psikiyatri; ~i

)\k ve ö)\k için bkz.;"k;

,jl' '';:11

L)\k ç. ..:.ıl_ [gazete vb. satılan] kulube, Jfuar

~i]; ~, :(1S- tıp fakültesi;

vb. del

satış

pavyonu, kabin, stand;

'

.'

"

~ tıp [bili.

,

..

'

~ tıbbi, tıp bilimi ile ilgili; ~ ~ ~'1

,

sağlıklı, sağlam

öjlk taze, yeni;

du" bkz.4...ı\k;

,.

,

.-

d JjLb ,..,..JJu, ç. ı..f"':!J'J' tavus kuşu zoo.; •

I'

•

t

•

\.b\.b (J....ıl) baş/m) eğmek [mcfulSüz olarak da

4

- ..

'

J='1.bo başı önüne eğik; ,-,

,"-

j-

,

\l:ı1.6 : di)' u,U:.. başı önüne eğik;

J\1,

ç.

ç.

,

~41 ,Wı, doktor, ,

..:.ıl_, ı:.ıLi...J, tak MİM.; (ç. ..:.ıl_) katman,

hekim

,

.\.;.

,

\J"'~ özel doktor;

kullanılıL];

•

.1,

~ ~ ~ '-0;. ,

,

uI_ MIS. tampon, yastık; tapa, sibop;

ç.

'. _

[örn. askerlik hizmeti için);

veteriner hekim; \. •

-

\.;.

"

.r-Lo ~ büyücü, büyü ,

"

,

,

'

..

ile tedavi eden; ı:.ıl..:...ı~l '. _ ):ı diş doktoru; ,,. . ~~ ~ adli tabip HUK.; ı..ıP'r~' i . } '

, ' A.:!.l1!--\ cildiyeci. dermatolog; ,

Y

tabaka; ;ijlk ç. ..:.ıl_ pencere;

~W tıbbi tedavi; doktorluk. hekimlik

~u, ç. .,iljP beyaz. pamuklu bir başlık 1genelIik1c fes altına giyilir, Mısır'da.d )~]; kep MIS.;

-

.,' jJJLb İL> masa, sehpa~ jJJU:J\.d..:-ıJ tavla; ı.rı

,dj Jı1JI masa tenisi;

{kadın] doktor;

[mesleğil;

, ~ doktorluk, hekimlik; '

,- .,

~ .\., •• sahte doktor, doktor gibi davranan; "

a ~) (!ıŞı) pişirmek; ~l pişmek, pişirilmek;

514 ,

,.

-

~ ft; mas.; [pişmiş} yiyecek, seıüloit.; • ~ [tek.is.] [pişmiş} yiyecek, öğün;

yanı) eğitmek, ehlileştirmek; ~: ~

t ı;ı, ahç.;

mk birine benzmekl çekmek, biri gibi olmak;

~pişmiş

"-

~ b-nin

huyunu almak, kişi1ikj mimç ola-

ı:::-b\ damgalanmak. baskılanmak, mühür-

yiyecek, yemek;

<J de) tesirI iz bırakmak; (~ ...1)

4,;..~ ahçıhk (mesleği. sanatı];

lenınek;

~ç. t~

yapısındal mizacında

mutfak; ayak üstü yemek

yenilen yer, büfe;

~ç. ~U::.. yemek pişirmek için kullanılan

alet, mangal,

ızgara;

bulundurmak,

taşımak;

J. baskı [kitap]; (ç·tı;ı.ı damga. mühü,. özellik, karekter, huy. . - .. mizaç; ,. r":' L.I e::1' taşbasması, Iilegrafi; nişan; yapı,

kişilik,

)'}i ~ matbaaeıhk; ~, :.:. ~ baskıda

l.r.l' ufak balta, el baltası;

.j

•

)1' ~ istihkam neferi, kazmacı, ASK~

[olan],

basımı süren MATB; ~L i~J'

:

3~~ Taberiye şehri (FİL.];

baskısı MATB.; e::ıwı ö;~~ yeniden basım; ~ ya da ~4 tabii ki!.

~)H tebeşir SUR.;

şüphesiz!,

2

•

prova, deneme

)Y.l.b AU.BKZ.;

• ••

~\

~W:ı tebeşir, ..ş..r.-=ılJ:.

(na't]

tebeşirli, tebeşirle

..

".

nesı;

if"lJ:. baskı ile ilgili, matbaacılık ile ilgili;

(.}s:- bşin ii.zerin~) damga basmak! vurmale;

(bşi.}s:- üzerine) baskılarnak, (bşin.}s:- üzebaskı

baskısını

yapmak; (para) basmak;

yapmak,

basımını

yapmak;

(bşin) •

•

~

..:.ıl. baskı, basım; [kitap ı basma;

t.~ matbaacı, baskı işi yapan; '~~ matbaacthk; t ~L:kJI 41\ baskı maki-

vurma; raket;

~ a (e-J') (bşi) damgalamak, mühürlernek,

rine)

. ~ ç. ti~ tabiat, doğa; tabiat, yapı, mizaç;

kişilik,

karakter; normal durum, nor-

.

olarak, normal olarak;

(.}s:- ... e) yatkın olmak; (~ ... ~) meylil

ni;

temayülü bulunmak [~) kanında olmak];

metafizik felsefe;

...-

~U:.ı ~ bşe damgasınıl mührünü vurmak, b-i elkilemek, ... t kendi kişiliğini yansıtınakl •

vermek; ~

•

tt' b-nin yapısında!karekte•

- .

mallik hali; fizik bilimi; 1 JIJ..l ~ tabii

(.}s:- için) [edi!.) yeteneğil istidadı bulunmak,

,

normalolarak;

$o:';' kötü huylu, ters, geçimsiz; 1G

A....k ç.

(~b·<) şaplaklamak. (~b·'ı tap'şlamak; tapışlama, şaplale

tabiatıyla,

Ja.ıı ya da t.O:ııı1G tuhaf, garip, acayip;

dolu;

~ [su) çağıidamale, çağııdayatak akmak;

#

kesin!;

;;~_}:J1 ~~ fizik bilgi-

doğa bilimci; ~L (~) $o1~J L. Ü' i~ ~ ~ .wı :';:,J doğaüstü;

.. . -,"~"JI ~l:k eşyarun tabiau; ~

tabii, natürel, doğal;

• len; normal,

alışılmış,

doğuştan ge·

tabii; fiziksel; •

rindel mizacında bulunmak! var olmak:; (hay-

doğa •

bilimci; fizik bilgini; natüralist; ~ ~1,ı:.

515 fizik bilgini;

doğa bilimci; ..:.ı~ı fizik bili-

mek; (b·ile bş ile) uyuşmak, anlaşmak, hem

mi; doğa bilim; • e:ı.. matbaa;

iA,6 ç. ~ı6

~ıi.iı ~-;. basın

matbaa; ,

.,...,ı.. baskı ... , baskı ile ilgili ~ ıl.>. •• _ _..

•

ve ~ AJa.Lt baskı hatası, matbaa hatası·

.

'

hak·

~ ç. e:;u::' baskı

varmak, mutabık olmak ~ ı.Ş~ ~ ~'elimi

makinesi;

<e:;I",ı,) mühür, işaret, nişan; damga; baskı; pul; hap ~

...

ı.Ş~;' ~u, post pulu; ı;J.t; t!u,

.-

.

.

rr; <$,".lı ~\lo haına pulu; e:ıc,,\;ı t'ıi. pLU'-

maıc izi; ~\b.ı' ~G mü~ürdar; .. ~ ~~bkz. ~; .

..

),

e:",ı,. basılı, matbu; ; "'~~ [çot.] . . matbuat, basılı materyal; 1
.

.. .

b-nin ya da bşin. mührünü! damgasını! izini

.

taşıyan, özeııiğini yansıtan.; ... ı.P ~

LL; yapısında bulunduran! taşıyan; ~ ••

':?1J~

...

(~

,

(bŞI)

(atı) nallaınak,

kat kat yapmak;

(ayağına] nal çakmak; (bşi,

Js- ...e) uygula-

...

mak, tatbik etmek; yaygınlaşınak, yayıtmak;

(...ile) yayılmak, (.. .i) kaplamak;~ uyguIh

•

e

,

•

,

...

.i' ;';U'JI ünü! şöhreti dört bir yana yayıldı; lanmak. geçerli olmak;

-'~I~ ..

_.

IJJ

. -

sıkıştırdı;

....

[iki bölme, kısım vb. üst üste

gelecek] kapa(kla)nmak; J:b;ı

rr; ~ ...•)

uygulanmak, tatbik edilebilir olmak; (~ .. e) uygun olmak! düşmek, uyum içinde olmak; •

... ~ [meb. mud. kuL] ... e uygun •• • • •• olarak ...e gö"'; , __ . J u..,ı. ı),l> ;Jr"

rr;

• •

• •

J.P"i1 aslı gibi kabul edilen nüsha, kopya;

.. .

..

~ ç. ıJ~' kapak [genellikle hareketli, çift örn. göz kapağı]; tabak; tepsi, sini; kültab•• • • lası; (ç. ıJ~' veıJ~) kat, tabaka; katman;

[çot·] J~ [mud. kuL] kat kaı. .. ;

-OU..:k --

iki şekiı) üst üste koymak, çakıştırmak

GEO.;

.. .de) anlaşmaya varmak, mutabakata

~ ~ kapalı el;

süreli yayın, periyodik yayın;

=> J-J:O (bşin) üstünü örtmek; kapatmak;

•

kuşatmak, çember içine almak; (~ kında,

..

~

üzerine) kapaklamak; ~ b-i) sarmalc,

~ matbaacı MIS.

tı l1 basım işi yapan, matbaacı; mizaç;

J.:1

fikir olmak, (b-e) [fıkrinde vb.de] kaulmak, - ., . mutabık olmak; ~i (bşi, örn. ağzı, gözü) {üst üste getirerek] kapaunak; (bşi, ~

özgürlüğü;

ı

hale getirmek; (b-e, bşe) uymak, uY5"n gel-

,>. - ii

i1.n-:\i.. ,ô, . ;'" (-- ..",... .", .. .ii. d.

. ..1) karşılaşurmak; (bşi) uydurmak. uygun

ç. ~f. tabaka, kat; katman, tabaka

.

[hava, toplum vb.]; kat (bina]; sıruf, kategori;

-

. --

nesil, kuşak; ~,~, aşağı tabaka;

~~, ; i ~ki, orta sınıfı tabaka; Y'f. ~u..ıı, sınıf çatışması; vP}ıl ~\ 'jj ) , ~ jeoloji;

;~~Wl Ü ~1J, J :JJ~ üçüncü sın~f

sayılan;

",\lo ç.

ı.i<1).

büyük tutla; [b;nada]

, ""'~ \;1 ",ıl.J zemin kat; • • J~ıi. ç. ""I). büyük tutla;

ka~

516

... Jl.:k [mud. kuL] uygun olan. uyan, uyum içinde olan; birbirine

birlikte

zıt

iki kelimeyi

kuııanma (belagaı ilminde];

... ~."ı, [mud.ku!.]

...

~

~ ...",!U:ı, 4i ~ ç. ul- ekmek fınm;

3 ıJ~ç .

..:Jl tekerlek;

~ç.

ur... tabanca;

.

~u,ç.

~;

J_.hiuyarlama, uygun hale gelirme. uy-

'-

",,:-,I}t Al.f.BKZ.;

~U:ıç. ~I."ı. tava; • • • ~(bşı) Iannak, parçalamak; •

dunna, adapte etme, olma; uygulama, pratik;

.

" ~ uygulamalı, tatbiki; pratik; ~~

,. .}•. ~ uygulamalı, tatbiki bilimler, • •

o

o

j:OJ:O tonu, posa, çökel; o o Jw,ç. j>JO d.lak;

~l.6 anlaşmaya vanna, hemfikirlik.

Jl;.J,dalak ile ilgili; o

JL,J"dalak büyümesi; iltihabı;

mutabakat; uyum, benzerlik; o

o

..,,-!U:.J benzerlik GEO.; o

...ö.ı\.h.. uyan, uyum içinde olan; mutabık,

. _.

hemfikir. aynı fikirde olan; 1 +4. gerçe~e

-,

i.JJ;j!\.b...

.. ,

JyoJ:ı.adalagından hasta! rahatsız olan;

..

~ [cin.is.; tek.is. i.] ç. ~I".J, yosun; •

••

•

~a~) (bşi öz!. tahliı) öğütmek, ezmek,

uygun, gerçek, doğru;

un haline getirmek;

(bş;)

yok etmek, harap

o

ı"..~ıam, eksiksiz;

etmek,

o

••

....~slkıştınımlş; (~jJ~ altın) kapla-

calmak; ~\,l;j birbirine zıt gitmek;

..• ••

. J' ma; zindan, yeraltı hücresi 1 ~i ıJ)rl

.rJ' un;

; <J" J' ,.ı, ,.harfleri;

.,.",ı, ~. ". ,

o.

ı Jl.:-kıüıÜn;

~ [na't

.. , j,J. u (J,io) davul çalmak; j,J. =J,io (J ;(in)

.

-,

pılan

ı

.

,,-

••

ll.:kç. ..:.ıl" J.:.b MIS.

ıJ~ uncu, un yapan, satan; , ., .

ıJ ...6o.?lJ:,ve 4i..r-:ıı-u" ç. ~l}t değirmen;

asma kilit;

t

»davul şeklinde;

•

.-,

..

..:f'"lbazı dişi;

masa;

~ ç. :.:.ıL, ı;~

." ~L*\ 1;.ru" yeldeğirmeni;

~ ç. ~I.k.. değirmen; un de~rmen.i;

...Lb..anemli [toprak]; .u..ı:ıç. I.;.J •

..

~ ç. ~I.k.. değirmen;

JLkç. iJJ- davuIcu, davul çalan;

2,,1

şekerleme MIS.;

verilir! SUR. MIS.;

U:kdavul ~ ~~~, 1LJ:. kulak zan; •

bir tür

~ tahin [salaıa, sebze vb. ile birlikte

j,J.~ mas; (ç. J~, Jl,l.I) davul;

•

i un gibi,toz ... ;

~ susam çekirdeğinin unundan ya-

çı~ınkanlık yapmak, (J .. .in) propagandasını

yapmak;

kırmak; (yıllar] (b·ı) yıpratmak. ko-

..

alçak yuvarlak masa,

sehpa; yuvarlak levha;

·

tabl~;

b-l.bç. ~I."b azı dişi; ~..

.'

~)J .....;..,hı, ~'sıaıosfer;

..

..

:

517 zik; 1 y)aıı

(bşi) bilernek, keskinleştirmek;

}> U(>,JJ»

dinden

(zarf) hep birlikte. hep beraber;

'"

miş;

perçem; [elbise vb.nin) saçak;

kumaş

uç, yan;

yolu. çizgi; monogram. ismin

i»

• •

J b-nin) aklına gelmek , •• •

,

J>, neşeli. şen, canlı;

iyi müzik yapan, müzisyen; daha ahenkli,

•

~

,>

ı-'

kulağa

1~ı.-

•••• •

"

,i\.}.ı..,-.I.

"":,,..,.ı:ı.. zevkli, eğlendirici, hoşça vakit

I),; ~

.. . .f.l:! J~ kayda değerı önemli bir değişiklik ' olmadı; '..-b' (b-i) övmek; metheımek; Wclm. [biri fikir gelmek; ~

.-

geçirten; ahenkli,

.

okşayan;

- ,

kulağa hoş

milzisyen;

,~.> taze, yeni, yeni bitmiş;

~ .i:-!I> masa MIS.;

ı:.\ş)lb yabancı, garip, acayip, alışılına­

" ';'1'» ç- .HI» res;

gelişme!

olay.

~Jlb ç. f4)l.ık garip, acayip, görülmemiş durum, olay; yenilik. gelişme; tesadüf. rast-

lantı; ~

-"

",=,i#' A,j~ acil durum; -

u-i'):- kaynağı ~

..,...l-
• ii

.. ..,...l-
LÜ'.;

sığmamak; ~> (b-i) sevindinnek,

coşturmak.; şarkı

söylemek, terennüm etmek,

mınıdanmak; Y)ol (b-ı) fi;

tl; (.. .için) şarkı

söylemek, müzik çalmak; ~

-, -

>ç. ,-:-,'>1

.?Jz.. tl; tahsil görmüş orta sınıftan kişi;

. c.>a V) (bıi veya,-:-, bıi, ı..P- "in üzerine)

-

atmak, savunnak: (bii veya'-:-' bii) savurup fırlaup

atmak: (b-i,

bıi

veya Y b-i,

bi') reddetmek, kabul etmemek,

. - . -y ;AJI..,-ı,ı» Trablusgr.p LI•.; ,~ > a ('-:-'):-) [sevinç. neşe vb.den} çoşmak, içi içine

•

,

atmak,

belli olmayan;

şarkıcı;

~p fesli, fes giymiş olan;

raslantı;

beklenmeyen misafir; heyecanlaruna;

neşe, sevinç; eğlence; hoş

vakit geçirme, eğlenme (müzik vb. ile]; mü-

kulağı

~L> fes saucısı;

beklenmeyen. aniden olan, tesadüfi; ani-

den meydana gelen

gelen,

~p (kadın] şarkıcı;

•

.,

daha hoş gelen;

, ,,,,:,,')>~ sevinç, neşe, haz, zevk;

••

ö.?J ~ ijJ b·nin

ne oldu ona böyle birden;

mış;

neşeli;

• J

(,», 'J») (~ b-nin) başm. gelmek, gelip çalmak. bulmak; [düşünce, fikir) (Js-

~

(üzüntüden) kendini kaybet-

y)tl daha zevklil neşeiii mutlu; daha

a

veya

geçmiş;

mutlu, içi içine sığmayan,

y

ba!i harflerinden oluşan şekil); i·

,

y jPç. yı> (sevincinden] coşmuş, ken-

bilmek. büyürnek, çı.kmak {bıyık. saç vb.};

i>". . . ;>ç.)/,

4lr müzik aleti, eru;trüman;

tanımamak,

J&- b-e) giydinnek; (~ b-nin, ...in üzerine) geçinnek; (bii Js:. b-e)

kovmak; (elbiseyi

sunmak, arzetmek; (bii, besreyi ~ b-e)

öğretmek; (bıi,

J b-e) bırakmak, devretmek;

çocuk dilşünnek,

düşük

yapmak;

- - -..

(bıi ~

den)

. ..

J "-->» 4.-\.ıJI bşi ihaleye açmak! sunmak; ~ C..J' ."tl.,;....,. b-e bir soru yöneltmek; -41-. . . --C..J' , ~i j"L.J" J&- bir konuyu! meseleyi tarç.kannak, azaltmak;' , • ;ı",.ıı :'

i ..

1

•

'"

518

.,

tışmaya açmak! sunmak; ~(kadına)düşük

Cl';'~ reddetme, kabul etmeme;

yapurmak; L...-I»I ,~

CJp.atılmış, savrolup! fırlatılıp aUlmış

. .. .. - -.rj>

fırlatıp atmak;

bşi savurup!

C-;u, (.. .ile, bı,)

de~iştirmek, değiş tokuş etmek;

~~,

b-ile [bir süre, bir

-

...

yüzü koyun yatan; Çıkan

[karşılıklı]

. 1

--~jUı:ı

MAT.; Aa

...

CF savrulup! (ırlatılıp atılan, atılmış;

---

iki çift laf etmek; ~~L ~)u, karşılıklı

..Y .;,

reddedilen, kabul edilmeyen;

LJ

tarhun BOT. Memisia dracunculus; ••

•

,» u ('») (b·i, bş( iJ' ...den) çıkarmak, at·

(}:J yere düşmek; UL.1J (bş. fikir) teati-

mak., defelrnek, kovmak,

sinde. alışverişinde bulunmak; c.~1 atıl­

reddetmek,

dışan

kapı dışarı

atmak.;

(bşı)

o.

mak, savrolmak; kabul edilmemek; kendini ••

düşmek; r),~(bşı) savunipI fırlatıp atmak;

• c..ı-i' kabul etmeme, reddetme; düşük düşürme; çıkarma, azaltına,

indimıe [yine MAT.]; , Iığlı tabakaı (ortu

,

.r-:Jl- CJ'.- alüvyonlu,

. , -, ~ >ç. c.> [Arap kadınlannın giydiği] . .-

tj> ç. ~.> [işe yaıamaz diye. geri üzere]

çıkarmak, ;

mevkisinden atmak,

...

.

;,.;, = .)..".ıı, saldında

atılan, atılmış;

yatmış, uzanmış; reddedilmiş,

. . mii,1 .)1;il1 rJ» yaıalak;

yüzü yere

kabul edilme-

.))L..b

(b-e, bşe) saldırmak,

meden yaklaşmak; (b-nin, bşin) izine! peşine

düşmek;

.)}l

(hayvanları) toplamak, bir peşpeşe!

(nehir] sürekli akmak;

kesintisiz olmak;

[girişim, teşebbüs]

(rJ' .. .den,

mevzu

{konuşmadal

JI ...e) geçmek, atlamak.; konu!

dışına Çıkmak. [konuşma esnasında)

~ ... "I ~}

•

•

_• o "

Ji ~L iJ' ,,,.ı.,....ı daha sonra •

•

... hakkında konuşmaya başladı, ... konusuna

iş MIS.;

de~ndi;

• .).ıl' kovma, çıkarma, kabul etmeme,

.. ı..-ı» ç. rJ)l» yatak, iilte; puf; , . ~ J';" tez, inceleme, araştırma SUR.;

vb.nin}

e.,ı6 ç. Qu... bir şeyin auldığı! bırakıl·

(ç. 'J») posta pakedi; 1 J I'» ııı....

..

.

dığı

yer;

mahaı,

nunda] yer;

mekan, bölge;

iyi

... gitmek, ilerlemek; .)",h--ıl (bşi, konuşmayı)

••

~j. ;tama: tayin, vazife ~~\.ı j\ . ,.

;

.

aıletmek;

bulunmak; (hayvana, ava) seldi!·

o •

parça başı

• •••

sürdürmek, devam ettirmek;

bir çeşit başörtüsü; başörtü;

alınmamak

[alet, köpek

.... c" ~ o;,»> b-i işten

vb. ilel avlamak.;

araya getirmek;

MIS.:

t>düşük. [cenin ile ilgili);

-

etmek,

•

savunıp [örn rı';"il ~ yere] atmak; atılmak,

yapma, çocuk

CJ~\

çıkanlan MAT.;

azı konuşmak, '"

sohbet! muhabbet etmek, iki laf etmek; . ' . ' _.. "I· ''il.ı...--JU, karşılıklı sorular sormak;

....

[toplantı

salo-

reddetme, sürerek

••

çıkarma,

peşine düşme,

tardetme; [av

kovalarna;

arı oğulu;

••- _.0.. ._

.;.,.,

\ • G- bir sorunu! meseleyi! konuyu bütün yönleriyle incelemek, iyice incelemek;

519

'i'}o

g~miş;jl).ıı (-:ıl nj,ı. .:.~~ ~ en

[s.l paket;

•

•

yeni silahlar ile

~.;-k kovulmuş, reddedilmiş, sürülUp

birinci sınıf, birinci kalite;

çıkanimış; korkak, ödlek; sürgün; ıJ'~~1

flju

r...f; ~ a (...f;),)

,

.:i\;k kruvazör; set, benl (özl. Nil 'de]

sağır

ebnek;

.

:ıl} peşine düşme, kavalarna MIS.;

:ıl)ı:-ıl

ç.

..:.ıl.

•

•

.:iJ\1ı..

.' . oJ .

~i duvar gibi sağır, •• • .}p kusturucu, istifrağ ettirici;

konu deAiştinne, konudan

konuya geçme; konu

dışına çıkma,

kovalayan, peşine düşen;

2

t

..

.r}o ,",şu;

ara söz;

ii"';U, '

JUı.. avcı uçağı;

f> övünmek, kendini methetmek; , ., .-

)y.,-}o ç. .,.,ı.ı}o külah [şapkal; -, _. . . )ı1' f ve )."ıı,'> ""w :-J'''maydanoz,li-

•

,);;.. sürekli. devamlı. kesintisiz; istik· •

•

rarlı, değişken olmayan, sabit; genel 1 i..ı.c:.li

mon,

i~;;" genel kaide, kural; ..,..jjı .).,.1: [s.]

bir çeşit sos SUR., MIS';

• değişmeyen. aynı şekilde seyreden; ,) ~ •

• •

•

.

.,

~i monatan, hep aynı tempoda olan [şarkı]; j)ı

., :::;. jjD

(bşe) nakış işlemek, nakışla süsle-

(hikayeyı)

rnek;

abartmak;

(bıi,

yemeti, '-i

...ile) süslemek, garnitÜf olarak vennek;

tip, model, cins, çeşil, nevi;

tarz, usQl, stil; -

•

fındık

ile yapılan

...f

•

(binayı. duvarı) sıvamak;

jj~

>

J~

•

uç; yerelması

BOT.;

şarap tortusu; •• ••••

J;, i (J jP) (~w')'; gözlerim) kırpmak. kirpik~ . . .lerini kırpıştınnak;

J> u (u,»

duyulmamışı görülmemiş/

LO'> ç. j~ ,ij)" tıp, model, cins, çeşit, nevi, sınıf; tan, usul, stil; mimari tarz;

işleme; ~ ı'=~, i.~,H ;;-

sUt, sanmsak ve

yeni ol-

mak, [mal] babadan kalmamak;J;,i yeni/

> usul, tan ile ilgili; . , , - ..

~

yağ,

.f-..!' > (b-nin) üzerine çamur vb. sıçratmak;

•

j>· ç. j»"

.'1

J>}ol müe. ,L>}o ç. J>}o sa~,r,' J>}ol

~ürek1i1ik. devamlılık;

-

,

...,

ö'JUı.J1 avcı uçagı;

·.

.

J>}o sa~"lık; • '-'}o n;

o,)l.h.. peşine düşme, kavalarna; ~ i~1J,

.:1'.)0'

(b-ı)

. ', J>}o ç. ,h}o hayvan sürüsü SUR.;

0.:11> kruvazör;

•

sağır olmak, sağırlaşmak; ,.

u kusmak, istifrağ ebnek; ,,}f

••

....

yaprak; ka~,~

. J" ~

MIS.;

---.

,,

..,.}o ç. ..,.I}ol, ..,.J}o [ka~")

o~)ı ç. .ı;(~ av hayvanı; av;

•

nakış; süsleme, işleme, nakış;

-.-

,

gece ve gündüz;

_

kuşatılmış; J~~L i,Jzı, ıJ

Ö~ ~ kovma, reddebne, [bir kez] kovma;

eski usfil;

nakış,

modası

orijinal bir

~ey

söylemek; (b-eyyeni bir şey) vermek. getir.,

mek;ıJ):ı aşın

mak.;

gitmek! olmak; radikal 01-

520

. - -,J ~ )1.:11 L. gözünün . . -- ...

.

...J j; göz; bakış;

»

ucu ile bile bakmamak; e.ıJ •• •• •

~ gizli

açıp kapayıncaya kadar;

.,

_. ,

U.;k ç.

J.;b yenilik, nadir olanı pek

olarak, gizlice; J)=.ıl ıl~J~ göz açıp kapa-

rastlanmayan şey: seçilmiş şey! parça: şahe­

ymcaya kadar, hemen, kaş ile göz arasında;

ser; latife. nükte, ilgi çekici olay;

J;,

ç.

'J1.rb' uç. sınır, en uç nokta,

limit, hudut; yan, taraf; bölge, kesim; ;".;). ıJ"

· -.

bir az. bir miktar para; [anlaşmada,

tartışma] taraf; ...

J»

(meb. mud. kuL]

... tarafında, .. .ilc de; ç

J()=.l [kol, bacak ., ...

)ltoIIJ;' akşam ve sabah,

-. .. akşamlan ve sabahları tt.J ~ J;- 1~L5 vb. gibiJ uzuvlar;

,. . ~ çift taraflı oynuyorlardı»; «O~l J u\..S "

•

uQ~ ~;

••

•

i..r1' J& birbirine taban ıahana zıt

durumda! görüşıeydiler»; u~\ JI;,1 organ-

-.

'.

.'

..

lar, vücut azalan; ~L...",,~l ıJl):ol parmak

..

.' '.

uçlan; ~l,p~1 :->1»1 ~ pannak "çlannda, ayak parmak uçlanna basarak; ~.ıJ., "";ı}:.1

ı.Ü.;k (cinjs.; tekjs. iJ dgm BOT. Tamarix;

~.J' ilgi çeken, garip, acayip; yeni, daha önce görülmemiş, bilinmeyen;

~ ....b ç. ~1..,.6 nadir olan şey: pek bilinmeyen şey; ç

";;1..,.6 ilgi çekici! garip şeyler;

A,i\> yenilik, daha önceden görülmemiş! bilinmemiş olma, orijinallik, acayiplik [ge-

nellikle olumlu çağnşım ilc];

. '

OJ

P

şal, omuz atkısı;

•

J):J aşınıık, aşırı gitme; J ~'ı.b

yeni ortaya çıkan, peyda olan;

, ...J):;:;..'

-

(s. ve is.] aşın, aşın giden, uç;

-.p- -. ~ . uç semtler;

radikal; ~ jj

• şehrın varoşları! civar mahalleleri; ı..JI>~1

. . J..,.6 u (J.ık) (bşi, öz!. kapıyı) çalmak, dövmek;

i~\dl (anlaşma] taraflarıı); ... J~ ... ta-

(bşi, özl. metalı) dövmek, çekiçlemek; [duy-

rafında, ... de, ., .ile; ......J), ~ tarafından;

gu, hisJ (y b-nin) içini kaplamak, (y b-e)

:..(..1, ~ı.J) ~

gelmek; [olaylar] (b-i,bşı) gelip bulmak, çal-

•

•

•

••

__ o

bir uçdan bir uca, hir

-

taraftan bir tarafa; ~i

-

kanal partiler; ~..ı.;..l

. J l' yl.".;-:o-l --

J1l"

- -

.

sağ

yi~ konuş-

---... mak. sohbet etmek; '+-i1»1 OJ" "'ı.,..,ıı t"" '-'

us'a/ mahir! işinin ehri olmak;

. ".-.Jl.;bl

~

·~~l , (bşi, konııyu) ıaparlamak, özetlemek . . ..... - .. _~i,>- OJ" (UI»I ) li» .,ı. ;,.J hayatının

..J..,.6

mak, (b-nin,bşin) başına gelmek: (bşe) ulaşa-, '-

bilmek; geceleyin gelmek; ~ ~jl

b-nin

- . 'kulağına kadar gelmek; .ıJ1.:-ı J;' b-Ilin aklına .. --

.

gelmek; ~~

'

J.5» n;

.5» veJ).

""-'

"0 •

«

~G b-nin kulağına gelmek; ~...1 J) , - ... bir yolu izlemek, takip etmek; "" y:p y J;'

bir kısmmı ona anlattı»·,

konuyu tartışmak, müzakere elmek; konuyu

.

,-

~,-

"'"

,,~ , .:r--' Lı)o, ve •.:r--' U»

J gö,

açıp kapaymcaya kadar, hemen, aniden;

· - - ...

t.:

~ U.;b bir dakika bile geçmeden, göz

. .

ele almak, bşi konu olarak işlemek; J

.b

(bşi öz!. metalı) dövmek, çekiçlemek; .......&>

başını eğip

susmak ~

.

~i~ J)i ya da ~t~

.. -

521

başını Öııtıııt.: eğmek;

JJr:; (JI ... e.) erişmeyi

V' ..e) vannak, ulaşmak; Ikonuşma " -vb. del V' konuya) değinmek ~ Jp ~ istemek;

~l'~ ~\ en ufak bir şüphe bulunmaksım;

-

.. -

~ ",s, ç vii;' dövme. çalma, vunna (kapı

. -- .. ~; , iki kere, iki defa, iki sefer,

vb.e] darbe; bir kere, bir defa. bir sefer;

.;Jjı. işlek, çok kullanılan, geleni geçeni ,. . çok olan (yaıı' J)>.o t..ı-" j-J üzerinde

.ı jP yol; koridor, geçit yeri;

çok konuşulmuş, çok

..> ç.

."

~

.. ,

J';' , ..:.ıli;'

yol;

[anaya!, eadde) umuma açık yol;

ı,.. r'" ,]ı»

-

~.>

.,

•

~):.JI.J!w,

...

yolcu, gezinen! dolaşan kişi;

taze, yeni;

•

~ıIJ..:~ fr.> Truva;

~)\k

ALF.BKZ;

,,

~~, ~

"-'-" ç.';' ~ n;

o

o

-

:4

,,

.

__

~ a (~) (bşi) yemek; (bşin) ıadına bakmak;

'J

;1/ ç. ı,;JI)o , J jP yol, melol, usül,

..

prosedür, sistem; inanç. din; (ç.••:A. J.."b) .. . _. ıarikat~ Ji...~

"il' ~> kullanım talimatı;

.}>ç. ıJJ-..tarikat mensubu, ehli; . ,

o

n;

..

o

~jP ~ ıJıs Rannal, olmak; _.

...

iJ'ıb tazelik, yaşlık; yumuşaklık; iJI):ı

"-",\., ç. ~rJ:t lavabo;

kesınek, eşkiyalık etmek;

koku-

yaş: yumuşak;

j,).ıı ~~ ç. J),JI t.ıLJ eşlciya, yol kesme; yol

(hşi)

nemlendirmek;

Sol).' övme, meıhetme;

o

vasıtası ile;

LS> (bşı) yumuşatmak;

~>i tel şehriye;

Lunu izleyerek: ... vasıtası ile; ~'~).,:rhavayolu ile; ... ~> ~

"

Jtl'-I Itibarıık; yumuşak. huyluluk;

o

•

.

. ,.

landırmak; LS)t1 (b-i) övmek, melhetmek;

n; ... ,]ı» iT ... yolu ile, ... yo-

"

,

~i- tutumha;

(hşı) ıslamak,

J'

'

konu;

(J» ve~»»)» u ,~» a (.)1») w.e/ yaşı

.~i. ,]ı!'- denizyolu; .,.;-,ı;. ,]ı!'- ana yol; ,

,

,

tartışılmış

J».o ve ..,..i)ı J».o baŞı öne eğik;

patika, metot, yol, usül ~ )-1 J!)' havayolu;

rı...&. ıY-). , ,,'

...

yumuşak olmak;

.,

,-,~jP mÜz. ve müe. ç

,.

(bşden) hoşlanmak,

zevk almak (bşin)

tadına

varmak; ~ (bşi) aşılamak (ağacıvb.i), (b·i, y ... ile)

aşılamak, aşı

yapmak;

(bşi,

y .. .ile)

o

,

kaplamak; ~L (b-i, bşi) doyurmak, (b-e. •

••

•

"».o ve J».o ç. J)lo.o çelcic;;

bşe) yedirmek, yiyecek vermek' ~.ı.....-.\.,l

j'.;-h-- çok yönlü, bir çok maharetil

tJ-":' b-nin açlı~ını gidermek; ..-....b (bşin)

•

•

,

W, ı1'1 [baş] öne düşme, eğilme;

,..ıU:ı ç.

-.'I?\ geçiş izni;

A

J;lb

ç.

.. rp

tadına bakmak; .....,b....\

marifeti olan;

,'

131>

f; yiyecek istemek;

tat, lezzet; zevk;

Q.O soğan,

sanmsak. ve maydanoz kao

[kapı vb.i] döven, çalan;

geceleyin gelen ziyaretci, misafir,

.. .ı.!,..." ç. Ji"b felaket, afel;

tılmış bezelye köftesi MiS.

o

[ji')lj SUR.I;

..,..P kakma; (tuzak, kapan vb. için) yem;

522 "

.. .. ........ ç.

,...-ı, leziz. leuelli;

çıkma, itiraz huk; U~ [çeğ.] iftiralar, asılsız

~ yiyecek; [tuzak. kapan vb.)

yem; [şahin, atmacanın] av;

1 :j

, o. -.. .

" ; ii, ç. .".1;, laun, veba;' ,,~il.ıı

• .Jı, ~\

•

•

vl~l yanıp külolmak; yanarak yok olmak:;

'-i~I ve ~Wi ,,;il.ıı

y.r>-' ~i"--! ı........l> (ölme ;htima1; yüksek •

•

••

olarak]

savaşa

..

•• J

..

rw,. ~L yiyecek. yemek; ögün , riJ.ıı ;r ;,.;..1 açlık grev; yapmak; rW:o

ç

~ ç. ~~

lokanta. restoran; yemek "

.. . . .. "ll ~ veya ~

. . ... . ., . ~ Wjevi; ~,..uı L~l ~ seıe servis ()(Iası; yiyecek; , '..

lokanta; •

•

•

aşılama; kakma (işi): 1~_ .J:aı-

... ~.ıill komea nakli; rJ

•

rt...b! ,.

-h. tadına bakılmış olan; daha önceden

•

•

;ri!> ve.rJ' J ~i!> }'lillı, ihtiyar. Y"l' geçkin, yaşı ilerlemiş;

•

•

••

1 ~u, 4J~) , hicivli •

•

... uYJV vebalı;

sözler içeren mektup;

)liık 2000 kg.lık bir ağırlık birim LR. [Basra da

r\i.b

... 4A.k

amme, avam; değersiz, kJymetsiz;

birlik, grup;

..

.. . ..

..

..

(~, u~) sının! haddi aşmak! geçmek;

[deniz] dalgalanmak, köpünnek; [nehir]

••

a, u (~) (... i. Y bş ile) delmek, (... e.

y ... 1)

•

•

(JOLO vV!' ) \il. u • vV!' aVI') v~ a

doyurma, yedinne;

bilinen, malum;

.:"ak

V ... hakkındakı) kötü sözler, ha~

1537 kg];

ro- .hi

•

~u,..

s1~ır vebası;

karetJer, ağır sözıer;

giden askerler;

.

karalamalır; saldınlar;

sözler,

batırmat.

aletle] yaralamak;

taş­

mak; (~ bşi) sel basmak, su kaplamak;

<Js- b-e) zulm-

sokmak:; (b-i [sivri bir

(~b-nin) başına gelmek,

(b-ı)

etmek, eziyet etmek, despotçal zalimce

(söz ile] yermek.

(J veya ~ hakkında) kötü konuşmak; ~ v-i

galip gelmek,

hükme, yargıya) karşı

baskın Çıkmak;

ayıplamak. karalarnak, incitrnek;

çıkmak, yanlış

bulmak

davranmak;~ a

•

vs- . .

baskın

de) üstün olmak,

gelmek,

ağır

basmak,

•

...

(ı) bş,) delil ile çürutmek. aksini ispat etmek;

,;ljAb seli su. baskını;

(J .. .in içine) nüfuı/ tesir etmek. işlemek; · . . -. . . .. .rJ' J .:ı-!' yaşça ilerlemek; J j J .:ı-!'

ıJ~ seli su baskını; zulüm, baskı, des~

doktrini! teoriyi çürütmek;..J"L.b:i birbirini [kesici silah ile] yaralamak; birbiri ile kavga etmek, birbirine

saldınnak;

potJ uk. tiranlık; ., tık ç. iW, tiran, despot, zalim;

•

~u, 11"; zorba, kabadayı;

,

.:,;~1J, put, putlaştınlmış şey; ayartan, kötü

••

.:,.k

[kesici silah ile] yaralarna, delme,

yenne, ayıplama; V

...e) karşı koyma, karşı

yola sürükleyen;

~ =>:"jı~ı.. (bşı) eksiltrnek, noksan yapmak;

523 ,

m:.;

(Js- b-~ karşı) cimrilik yapmak, cimrice dav-

~ban"k [na'I)

ranmal,",

" u'!'aşın bolluk, fazıaıd"

~eksjk.

.

noksan; k,üçük, ufak, değer-

h-W:ıköpük;

,

ıJ~üe. ~ dolup taşan, aAzına

siz. önemsiz; , ~imrilik. pintilik;

kadar dolu;

"

. ~a

(.J-'I» [ateş, .ş>kJ gide",k kaybolmak, , .,

sönmek;

[ateş,

söndürrnek;

,

Ukl(areşı)

lambal sönmek;

(ııığı)

kapatmak, söndürrnek;

(harareli aıeşi. susuzluğu) gidennek,

. ... . . .• ..

mak , .ı,ı ı-;

•. --o.

bastır-

•

•

~kevgir. köpük alacak alet;

---

C'!.U:dolup laşan, ağzına kadar dolu;

.-

ı. p i (p) zıplamak, sıçramak:; (bşin) üzerinden atlamak, atlayıp geçmek;

0- • •

Vi ) ~J' i),l,; I.il>I gece

ö..f.kzıplama. sıçrama; tez canlılık, aeele._

gündüz demeden

..

çalışmak, geeesini

.

-

gündü-

i

cilik; yükseliş. ilerleme; başanh adım; ö,;Ak

,

züne katıp çalışmak; \,Akj,=~ •

•

•

~~yangın söndürme cihazı; kül tablası

bir sıçrayışta; , ulpfakir kişi. yoksul lcişi; 2 ..

MIS.;

•• • • • • iWz...ç. "1ıI.\k. yangın söndüıiicü; J~! • •

••

..Jl.k11 itfaiye[ciler]; iL.,.

,

lası·

.,

o"

ıı i~ kültab-

söndürme; ~ j~

.

.

•

J:!~i .. \Akl yangın söndürme cihazı; J~) • • ••

•

•••

•

"Uk)'1 itfaiyeciler; .. LAk)'I ii)e

•

"yangın

.. .

~a ~,

u--'!') (Y .. .ile) dolup "",mak

taşırınak:; (bşi)

bşi) taşı­

haddinden fazla doldurmak:;

•

~aşın bolluk; ekzantem, kabarcık TIP';

..

~ekzantem, kabarcık nP.;

,J&-

. - -. -

A.iJ,l\.. b-den, b-ninsmından) geçinmek, yaşa-

gelmek; asalak olarak yaşamak;

. .. . .\.il>ç. Jl.il>llkÜçÜkJ çocuk;

~ (kabı) [ağzına kadar) doldurup

mak;

rnek; ~ b·den, b·nin smmdan ya da

..

J'lokibar; kil, balçık;

yanmayan; ••

(yine MEC. kalp, cömertlik/e); (y

edivennek;

J-ik~ ~ b-e) kendini zorla kabul ettir-

..

I.ıi.6sönmilş,

••

yapıvennek,

••

mediği halde

memuru;

~W,\itfaiye [teşkilau] '

LS .;ba (~) [muzari öncesi kullanım) bıi

mak; ~=Ji.lı'; davetsizgelmek; istenil-

söndürme faaliyetleri! çalışmalan; JW:ılilfayeci. itfaiye , "

.;ik (~) kaçmak M'" yapmaya ba§lamak:;

.

s.l...Q1"I[yangın, ateş] • "

pkuslcun, eyer kayışı KNŞ';

lllk{laz] çocuk; JAkf-na't) bebek...• çocukl ...• çocuklara ait; çocukça; ,

~L ~L çocuk balamı

ve tedavisi bilimi; · J'loçocukluk, bebeklik; ., i.i.il>icil. balçdc;

,

JI.il>kiI, balçık;

524 A,jlA> çocukluk. bebeklik;

başlangıç,

ilk

anlar, ilk evreler,

P

II "

~ ~,..lı, [aun) kayış takımlanm bağlamak; " -" ,,,...ı. ç. rp .L r'!' . 1""1 tak,m; seri;

.. kayış takımı; [çay, seramik] takım; ~ ~ .. , IJ\.:....."i1 protez, takma .. ,..;\1, =,...ı.; mürettebat ~ il"",~1 ,.;\1, proteı.

çocukluk. bebeklik; başlangıç, ilk

lakım

anlar, zamanlar,

elbise; (alet vb.)

seı, takım;

[at için)

di~;

.ı/.P "

-,

[na't] çocuk.. .i, çocuklara, bebek-

lere ait; çocukça;

•

•

takma diş;

... , pa-

~

davetsiz misafir, asalak, tüfeyli,

başkalannın sırtından geçinen; ç ..:.ı~ s ••••

-

'lk

u (j:.) [gök]

(bşler) ya~dınnak, serpişlir-

rnek. çiselemek;' U,

"

•

u meydana Çıkmak.

raziller TIP.. ely.; ı.:.ı~1 ~ parazit bilimi;

zuhur etmek. görünmek, belirmek; cıjs- b/e,

• •• ub.o [s.J asalak; (is.) parazit, asalak. tü-

örn. />tlli bir bölgeye) hakim konumu olmak:

"

reyli; parazit BIY.;

.. ." ~ ) l",ü, u~, p) (su yüzeyinde] yüzmek; meydana Çıkmak, ıuhuf etmek [MEC); 1 w.,

. , ~, JL ~ bşi meydana çıkarmak;

(oda. pencereC~i (~ ... e) açılmak. gör·

Jb

"';\b yüzeysel. sathi; yüzeyde bulunan; A"ju, [yüzen]

"ılı.

jk

bkz.

u

çatırdamak, takırdamak;

..,..Ak

,

=>..,1k

~

papazlık hizmetine başlamak HRI.;

"

papazlık mevki

çatlatnak, yanlmak, pat diye ses

mak;

HRI.;

J..,.u:ı.. r~ öcü alınmamış kan; -_. -

,. -

u (~, ~) (b-i. bşi) aramak; (bir

yerin) yolunu tutmak; (bşi ı;r

yi istemek;

(bşı)

rica etmek. iste-

.. .den) elde etmeyi! ele geçinne-

(J' b-den, bi) talebinde bulun..

yapmnsım) istemek, dilernek; (Jl b-e) yal-

varmak (ıJ' .. e. bşı) ısmarlamak; (b-nin. bşin) peşinde

çıkar4

(parmaklarını) kıılatmak;

" çatlama, yanıma; patırtı, taklrtl; 4!.h.:b

-

izıeri. kalınular;

mak; (bşi,ı;r b-den; Jl b-den IJI .. .Ii/mas/ııı.

hava durumu; iklim; (ç. ~~)

ayin; dini adet, gelenek; • ~ ayinle ilgili;

Jk.'k

. J y.6 :

geride kalan

rnek;

ayin yapmak;

..,..Ak

vb.nin) kalıntı. yıkınıı; [kamp. ordu vb.nin]

.....,u,

cj,) tak diye ses çıkarmak; patlamak;

ç. J~ çiy, şebnem; çiseleme;

. - " Jll' ç. J~I. J}l> (genelhkle çoğ·1 (ev

buzdağı;

'u'!' ;

bi') gözetlernek, giz-

,

ÖJl..Ak [su yüzeyinde) yüzen şey; (güneş ıŞık halkası;

(ı:f"

olmak;

lice bakmak; görünmek; belirmek;

•

ya da ay çevresindeki) hale, ağıl,

nazır

rnek,

(ç. J:1w,,) hafif müzik şarkı; KNŞ. çıngırdak;

den,

bşi

olmak; (bşi) incelemek;~\k (bveya y

bşı)

yeniden istemek. geri

istemek; (b-den. bşi veya y bşı) talep etmek:

~ (bii) ihtiyaç görmek, istemek;.. Ikil =

. ,

....,ıı,. •

•

525 ~ arama; (ç. ~L) istek. talep; rica, istimam, niyaz;

sipariş:

talep Tic~ etüt, ince-

.. A.).b ~ emrinde, hizmetinde; .ı.:.ı:. -- - . .

leme;

••

•

~, ve '.

WL r..S:J

istenmesi halinde; gösterilince Tıc.;

. , ..

--

ihtiyaç halinde,

~l ~ ibrazında, •

•

..:.ı~l\..-. ihtiyaçlar, gereksinimler;

e1k u (c..'jJ,) kötü! kötü niyetli! şerH.. olmak; ~ (cin. is.; tek.is. i] Ç. C..rU' bir çe~it akasya ağacı;

•

~\ J .;=o;ıı arz ve talep;

"

i.~i (~) (bşi, yazıyı) silmek, kazımak;

~ve 41=ı istek, talep; rica.

::(ibç.•.:,/L sipariş TIC; davet [yurt dışın­

..... .,U,silme. kazıma; ~ silinmiş, kazınmış [k.ilabe, yazııı;

dan gelecek misafir içini; ",:",'j.1,lsrarcl. inatçı. kolay pes etmeyen; •

•

...J6arama. peşine düşme; (ç. ~U:ı...) •

talep, istek; arzu, dilek; mesele, sorun, konu; •

~\.b.. [çağ.} vergiler;

ı ..,..ıklsaten, atlas;

[mud. kuL. ve ı.:J ... için) rica,

<'

---

~U:ıç. y~ ,4.).k arayan; peşine düşen;

taleptel istekte hulunan;

~u"i)

eÇ.

[harita]

aıIas;

L.ı;lk duvar tepeliği veya üsılüğü MIS.;

•

yalvarına;

niyaz.

silik,okunarnaz;

~ ç. ~')l.k tılsım; büyülü/ sihirli sözler;

,

4.)l6isıek;

muz;

~u, kötü, kötü niyetli, şerli;

4lkmukabele ile okunan dua HRI.;

. .

Acacia gummifera; muz

~ kağıı topu SUR.;

•••

•

ağacı BOT.

~ ç. ~')41 kağıt yaprağı;

U..'JI ~J.$, ~ güvenoyu talebi;

•

,

.

başvuruda

••

bulunan;

••

•

~')l.k [çoğ.] şifreli işaretler;

- . _.til'"
[öz!. gök cisimleri]; görünür olmak,

meydana

çıkmak,

zuhur etmek;

[diş,

bitki,

aday; öğrenci; ..:.ı"':-\J-I ",:",'jk müracaat sahi·

sürgün] bitmek, yanp çıkmak; (~ ..den)

bi, başvuruda bulunanlar. adaylar; ~u,

çıkmak, doğmak;

•

•

•• [kız içinI talip; ~i ~LJ, talebe,

Col)}'

~11 [na'tl öğrenciler ile ilgili, öğren­

cilere ait,

öğrenci

--J...J k.,.

.---.y.&. til' b-e, bşi getir-

. CtJLL')

çıkıp gelmek; ... y . rnek; a,u

tU:.

öğrenci;

(rJ&- ... n üzerine) birden

(bşin) üsıüne çıkmak;

ve ~a tınnanmak,

(otobüse, trene, ara-

baya) binrnek; tlU:ı(bşl) dikkatle okumak.

... si;

[ilanlardal aranıyor, alınacaktır; •

muta1aa etmek; (bşi) incelemek;

QJşi)

gözden

•

borç [para]; bilinmeyen M....T.; (ç. ~Lk..)

geçinnek; (b-nin, bşe) vakıf olmasını sağla­

istek, dilek, arzu; ..:.ı'-!jk.- [çoğ.1 borçlar top-

mak, iç yüzünü anlatmak (b-e,

lamı, pasif; ~U:u (çoğ.J talepler;

mak, iyice anlatmak; (güneş) (bşin) üzerine

•••

•

~\.6 talepte bulunan, talep eden; •

•

~1.6{y

... den) sorumlu, mesul;

ybŞl) açıkla­

vurmak; ~i [dişI yarıp çıkmak, [bitki] sürgün vennek, bitmek; (b-i,

rJ&- ... ile) bilgi-

526 lendirmek, (b-i J& ya da

.. i) duyurmak (JJ-~ ~

J&- hakkında) malumat! bilgi vermek,

leri için]; görünme, meydana çıkma, zuhur etme; tırmanma. üstüne çıkma [dağa vb.e];

(b-i,~ .. hakkında) bilgilendirmek, haberdar

..."u, ç. tl:,u, en ön safi "ra; tl:,u, [çoğ]

etmek; (b-e,~ bşi) gösıennek, işaret etmek;

haberciler, müjdeciler, emareler, alametler,

(b-e, ~ bşin) iç yüzünü anlatmak, (b-nin,

belirtiler; mder; ,

i.,ıl.ıı J

önde,

başta;

~ bş~) vakıf olmasını sağlamak; ~ (J'

~ ç. c!u.: doğuş, doğma zamanı [gök

... ı) beklemek, kollamak, gözlemek; (Ji

cisimleri için]; yükselme noklası; başlangıç

için) çabalamak, gayret etmek (Ji b-e) bak.

yeri! noktası; tan vakti; başlangıç; giriş; mu-

J . e) dikkatlice

kaddime; başlangıç, ilk. beyitler; peşrev MZK.;

mak, dikkaı etmek; (y veya

ya da gözlerini dikerek bakmak; ~\ görünmek; ~ bşı) görmek;

· .

.ı....Jlk.. dikkatle okuma, mutalaa, incele-


bilgisi! malumatı olmak (J&

.. .den) haber-

dar olmak, (~ ... in) farkında) bilincinde olmak; (~ bşı) teftiş etmek, denemek, kontrol etmek; ~ bş~) vakıf olmak,

G}s:-

.

prelüt MZK.; gözetleme yeri; merdiven;

-.

me; eç. ":;"1.) [resmi) ilan, duyuru, tebliğat;

..

.,

MH.W.l ~\j okuma salonu',

,

~ çabalama, gayret etme. hedeflerne. hedef; meraklılık, lecessüs;

·

-

bŞI) iyice anlanuş olmak, iç yüzünü bilmek;

t')ij,~ ç. ..:.ıL inceleme, etüt etme. kontrol

(Js- bŞI) bulup çlkarmak, ortaya .. ,

etme; dikkatle okuma. mütalaa; bilgi. malu-

kavramak;

çıkannak, keşfetmek; ~\ (bşi) görmeye/

mat; dikkat etme, farkında olma; bilgisi malu-

keşfe çıkmak; (bşi) soruşturmak; (b·i) merak.

matıolma; •

landırmak 1 ~t~ ~~ b-nin düşüncesinil fikrini sormak, görüşünü almak; ~t

. --

4~ (hakkında) bilgi! malumat toplamak;

.

tlb {yine cin. is. i hurma, ilk meyvası ya da meyva tomurcuğunun kapçığı; çiçek tozu; wl,

dış görünüş, zahir, görünüm;

~')ij, meraklı, çok soru soran;

t~ . gayretli, çabalayan, emelleri bu. o. . _. ,. lunan; ~")1 J ~lcll t-;.1 canlı, kıpır kıpır, . , ,. .~

enerjik; ...,"..-...dı

taze;

.-

JI t~ meraklı, merakl,

tft dağma, yükselme, (özl. gök cisim.

t'}l..b..ı\ inceleme, araştırma; keşif; mual-" .'

lak"" askıda kaıma; , t~~I.,.,. merak• •

•

hlık, meraklı tazelik; t~"jl

i·

J ~merak.

. . . tan dolayı; t~t, . '"jl ö;JUı keşif/ gözcü .

uçağı;

,'

-

-

-.

ır'}l.h;;...,l {na'l] araştırma, inceleme niteliğinde; [na'tJ keşif...• gözcü ... ;

tl\!, ç. c!ıj. doğan. yükselen [öz\. gök cisimleri]; talih; ~ ~ly, iyi şans, kısrnet;

, o.

-

~ııı, ~ kısmetime, şansıma. Allah'lan;

~lbJl..... ~~ şanssız, kısmetsiz,

talihsiz. baht-

Sız; ~u, ~L.ı şansı kötü gitmek;

527 _._~-.-_.-

savaş açmak; .: ~ "IJ.ıJI ~i ilaç

ı..ıU,başlangıç;

•

...

kabızlığını giderdi.•; ...

t:'\6ldikkatlel okuyan. okuyucu; -

Vi

~ meraklı, müıecessis, hevesli; bşı)

bekleyen. gözleyen.

..

...e ateşaçrnak;

bilgili, bilgisi olan, ~ ...r) vakıf. (~ ...den) haberdar, ~ .. .in) farkında;

Jll' u (U~) [yüz, çehre] mutlu, şen, güleç olmak

.

..:,..w, u ve .

-. ı.:..J.U,u@-J')U,)[kadın] -

boşanmak; e..a.ıJ, doğum sancısı çekmek;

. ..lk(b-i. . bı;) serbest bırakmak, hürriyetleri vermek; (b·i, J

__

J'- .....lJ)1 JlI>I

0,-

"'

__ "

Ji (.e.,.JL....) <..,-6,1 JlI>I

J

(J

mek.,

bşi) teekeımek. bırakmak;

b-~

_.

d.

_

..

•••

---_.. "I 11 JlI>I (J b'e, J ...de) seroestlik ver•

ii

-s

~)i kaçmak, [tüymek, ıabanlan yağlarnak];

koııayan;

~gözlemleyen; gören; ~ hakkında)

,_

-

.

·- .-

.+

•

.0

•

J ...d~) serbest bırakmak;i. . •

JU:t1 birini serbest bırakmak; ı,;lbl

AJ-\J"" ~ {tutukluluktan] kurtannak, serbest • • •

J1..1"

bırakmak, hürriyetini bağışlamak; 4J

..

•

ı:ıl.:"JI ...e kanşmamak, müdahale etmemek; '''''_'' .,''' . ..ı JlI>I saka! bıralcrnak; ...,; ~W JlI>I

•-_ ..

- '.,.

~ lj-j,b\ birinin arkasından! biri hakkında

••

(~Jj karısını) boşarnakı (karısından) bo·

ileri geri

şanmak: [hakim] (~ kadım) boşamak.

tutmak, söz söylemek; ...

kocasından ayırmak; 1\"

.

'ei ~ [kadın .

kocasından) boşanmak, aynIrnak; ıP

;;

. Ij,

konuşmak,

gıyabında atıp • • • ••••••

birinin

y j1 e~ 'ı II J1b'

topluluğu! kalabalığı Jaşkırtmak/ . s·

•• •

provoke et·

• •••

..

rnek; \,>~ ~ ı.rA:JI Jl1'1 canının istediği!

." ~ (kadın] ondan boşandı [hukuken]; JIkI

çektiği glb; davranmak; ... ~ JUI J-Il>I

[yaptığı] (bşi) bozmak,

... c ateş açmak; ...

geri almak; (b-i,

serbesl/ hür bırakmak; (b-i,

bşi)

bşi)

göndennek,

yollamak; (silahı. ~ ... e) boşaltmak.

."

.

•

••

".

;lo'll J.l.1'1 bşi tutuştur•••

mak, ateşe vermek; ... y 0..L:! J-Uıl bşde

cömert, eliaçık davranmak;

.. ... O~ J LJ,I

,.

Js- ... e doğru) atqlemek. ~ ...e)

· .. (~)J b-e ... de sınırlama koymamak,

açmak; (sesim) engellemernek, (ses)

b·i ... de serbest brakmak; ~ ~~, J.11:t1

(silahı, ateş

.. J

,

çıkarmak;

(kahkaha) koparmak;

-- ..

(~Jj

ka·

rısım) boşamak; (bŞI) genelleştirrnek, umu-

ma şamil etmek; (bşi, ıfadeyi. tasarımı. ...e) uygulamak;

... J.&- ~

.

'ıcı b' "'r - i' .,..., i' •

...ile isimlendirmek,

, ,.,

.. I •

J.&-

bşt'

.. .ismini verrnek;

işinde geçerlidir, ... e hamle-

diHr, ı~ak olunur [edilir]:

....

,

....

J-s- J,-J-I J-Il>I

y )\iJ1lamamen serbest bırakmak. sınınama

." -,'koymamak, getirmernek; .ı~ "" 4,r JlI>I ,

....

"

.....

.)~L ülkede canlannn istediğini yaptılar.;

Jhı{sevinçten] parlamak' ••

•

«\

'6

e~J ~

• •

4.0~~ »; ~l serbesıl hür olmak; Çıkmak • yayılmak; <JI ... e) acele elmek; dışan atıl·

mak.

fırlatılmak; [ateşli

patlamak; [ses,

çığlık

silah]

vb.] kopmak, birden

Çıkmak; (ıJf ...den) aynımak; Çıkmak. uzağa

ateşlenmek;

(tren, araç) yola

harekete geçmek; devam elmek;

gitmek. terk etmek; (saatler.

yıllar]

528 geçip gitmek; [yüz, çehre] parlamak; [dil] (y ile) telaffuz etmek; [muz.

fıilden

önce] - -, ,

,--, cılığı/ düzgünlüğü/açıklığı; ~."ll a')U:. yüz-

deki

... yapmaya koyulmak, başlamak; ~ ~~

,.,

i.? ~ acele etmeye başladı; \.t.

-

r

;..lk laik maddesi; zahmet, meşakkat;

~

--

sınırlamasız; ~

,.

,.. den)

.,-

bağımsız ~ Ç:-Jı (",~ güler yüzle, gülerek; ••

,,_

,

O'J

Jl..k n; ı:.:l.-Ul JLk açık, anlaşılır ve düzgün [iiade]; J1Jı d;;ı, ıl açık havada; . - - .. rJ.!.ı..)1 J1k cömert, eliaçık; ~.;ll

• (",..ı.k izin verilebilir, izinli; .-, ç. J')l..j,l koşma, kaçma, yarış; (ç.

Jlb

J~i) atış, ateş [ateşli silahı; JÜ:.Jı C:j.~ •

•

.ll ~ ç. ~~ aygır, damızlık al;

·

, J'}.kl serbest! hür bırakma; gevşeırne;

gönderme, sevketme; (~ ... e) uygulama;

.. ,

genelleştirme, umuma şamil etme; U')U,~ .

. -mutlak olarak ~ J'jJ,~1 Js- mutlak olarak, istisnasız,

."

eli,., ç. .;.ıl...iü, ayrılma, boşarna; :ı.....ab

:i

AE8~ kesinleşmiş boşanma, üç lalak ile bo-

.,

j)ı..k boşanma, talak ~ ~~4 J~ kesin - -boşanma! üç talak ile boşanma; ır-) J')U,

.

dönü]ebilir, kesinleşmemiş boşanma: '":"'~ . . .:, i , ' . i' J:>lkJı boşanma belgesi; "')\..I:ı.J~ 4 ~ •

karısını boşarouk

- 'L ç.

•

..

üzerine yemin etmek;

..,

s.\

.. '

ii lk serbest , hür; azat11 köle;

.'-L.W::ı,jl Mckkc şehri teslim oluncaya kadar müslüman olmayan

Melekelıler;

:J"jJ:, rahatlık; serbest! ik, serbestiyet; nc-

-.

--şelilik; ~ ı;,WI.ll';).k dilini konuşmanın akı-

anlamıyla;her halukarda,

J-o. .J'L./,.ıı Li':lJ,1 ... e ateş

açma; (I.,,-J\ J")J,~ [hapisı serbest bırakma,

azat etme; (

ıJI~I) )Wl J~~ ateş

açma,

•• bombardıman; )8\ J')U:.l ,..AjJ ateşkes; •

•

fırlarna [kuvvet, enerji];

.. ... özgürlük ~ J~"jl ~ başlangıç noktası, JJ4bl pa tlama,

aynıış noktası;

..

.

~.ııı> [kadın] boşa"m'ş; ~ ~')lj.;lu, ~ kesin, üç talakla •

•

boşanmıştır;

J16serbest, hür; sınırsız; mutlak; genel;

."\Al.b..,

.

mutlak olarak; istisnasız, herhalukarda, .>'

şanma;

....,~

en genel

mutlaka; ...

seri atış [tüfek vb.]; ~ ı:.:~ akıcı. düzgün, açık konuşma;

--

,'

.

o-

serbest, hür,

..

~! ça-, -

ishal olmak;

[sevinç belinisi};

ll)k boşanmış kadın;

.. "

bucak uzaklaşmak, fırlayıp gitmek; JU:ı.i~ ", _.,., ~.J yüzü parladı, neşelenrli; d:.ı Jl.b.:..ı~,

parlaklık

.,

•

~

muııaka; ~ Jlklı P.I ..:.ıl; JJ..uı mullak.iyet _.

ile yönetilen devletler; c.1,;..Jı [brakılınış], özgür,

.0

,

Jl6 serbest

hür;

• •

,

Jlh:..mutlu, neşeli [yüz];

~okıava;

,,'

-

L:-J.b ç. ..:.ıL tulumba KNŞ~ "

,.

(pvc ~Jb i <J1:'Hbşi. y .. .ile) sıvamak, sürüp kapatmak

(bş;,

y .. .i) sürmek;

(bşi,

,.. -y .. .ile) kaplamak; ~:u~ "ır ~ bşi

-

...

- .. -ahın kaplamak; ,,4~4 ".,r Jk bşi elekı- , .. --

mUz yöntemi ile kaplamak; "~4 ,,~ ~

529 bşi minelernek, mine

-

kaplamak;

- .-

,,,

olma; güven, itimat;

~\: «ıJ

•• •

Jl:..\.I~,, ~., ~.~. , ,

'

~L ~~ ~ )"- ~ o bu oyuna gelmez. buna kanmaz~>; .

.

~ alçak, basık (arazi]; sakin, sükunet-

te, rahat. huzurlu, güvende; emin, kesin; gü-

~~ kaplama [maden, şeker, çikolata vb];

- ,-

-

[boya, sıva] kaı; makyaj; '4~4 ,~L galvanizleme

i~ıemi;

venç; gönlü

.~ u ~ a (~) adet gönnek; W •

,

-,

mek. yönelmek; (Jl bşı) çok istemek, arzula-

"

mak, özleminil hasretini çekmek; ('":"'

~ u (~, ~~) (bş) seL, su baskını altında

" _.

-,

"

c.~ tl mas.; hırs, ihtiras; tamah, umut; ,. c.~ hırslı. tamahkar; istekli, arzulu, öz-

kalmak;

.. ..

~ çok fazla, aşın miktarda, büyük oran-

lemini çeken,

da; deniz ~ ~)1 J l'""bH büyük servet; ., ~LJ,:. domates;

'-

C-J:.- ç. ~t6 tamah; tamah edilen şey;

.

hm; amaç. hedef, gaye;

~L...b [çin.is.; tek.is. ~ i domates;

~1.6 hırslı. tamahkar; özlemini çeken,

.:.ı'-k ve ı;,aU:ı (b-ı~ bşı) sakinleştimıek, teskin

etmek, rahatlaımak; (b-nin JL .. .e) güven duymasını sağlamak; ,rtlh..J bkz. ~ ;

ıJW~ (~

-.

i (bşi.

.

iç huzuru; gönlü kanma! yatma, mutmain

yıpranmış giyecek;

- .. -

. J~ yeraltı ~ .;..ıIJrhl' ~ eskivarlık bilim, paleontoloji; , ~J~ ç. ~ı.b yeraltı tahıl deposu;

(Js- bşden) emin olmak;

(J' ...

. ç.JW:t1 eski, - -

.' .-

si olmamak; (Jl ... e) güvenmek, itimat et-

tazelenmek; e) gönlü yatmak, kanmak; . , ' ;;·.~w sükunet, huzur; gönül mhatlığı,

kapatmak, örtrnek;

r1 yarış atı; • .r-6 şakul sicimi;

mak; (.;,- yada J1bşden) emin olmak, şüphe­

şüphesi olmamak; ~ hşe) [güveni, inancı]

kııyııyıı)

~

sakinleşmck,

meraklı;

,

....1 u , j

güven gelmek, mutmain olmak, gönlü yat-

mek. dayanmak;

. (."...ı,) (bşi, öz!. cesedı) gömmek; ~

çok isteyen,

.. .de) sessizce dunnak, kalmak;

rahallamak; sukunet bulmak,

meraklı;

Cw,~; ~;

;;':u, ç. ~L felaket, afet;

.

bşı)

çıkarmak, uzaklaştınnak;

kalmak; (bşi) sel basmak; ~~ = ~ [bş) sel

,.

..

~ a(c,Jo) [gözler. bakışları <JI .. .e) çevriI-

~ Toledo şehri rİsp.];

.

•

~ hayız, adet; hayız kanı. adet kanı;

.,

-, -

u, i

(~) (kızın) bikrini, kızlığını bozmak;

.. wlJbJ' İtalyanlar;

altında

mutmain;

••

~ J ':Ab güzellik, zerafet, Şıklık;

.-

yatmış. kanmış.

.,."

J.b güzel, hoş; ,-

,. ,

,

-

'-

ı

:r-b : : } r1 (atı) tımarlamak, kaşağı/amak MIS.; -,

• Jlt.b kaşağı; '

,

JL.....1 ç. ."..-1;' ALF.BKZ.;

530

. - ,, (~, ~.......,ı,) silinrnek, kazınmak,

..,-ku. j

silinip yok olmak:; [göz, _

bakışı canlılığını! o-

ferini yitirmek; ~j (~) (bşi veya

.:rJ:.o~ ~(b-i, bşı) sakinleştinnek, teskin

.

eunek, yauşıınnak; bkz. .:ıou,; .:ıou"alçalc/ basık

Js- bşı) silmek:, kazımak. silerek: yok: ebnek; ~lsilinmek, kazınmak; •

hath~ı, iç

•

huzuru, mutmain olma; güven;

~sakinleştirme, yatıştırma; . .,

•

..r4.b.ilanlaşılmazhk, muğlaklık;

.:ıo16alçak, has,k;

~u, sönük, sönmüş, cansız; bulanık,

net olmayan;

olmak;

.:.ıl..ksükunel, sakinlik, huzur, gönül Ia-

...,.....ksHme. kazıma; •

-

--

.. , <.,.-I».-

<.,.ı.ve ..,.ıı ...ı. u <.,.ı.) i

taşmak;

~a1üvyon, mil MIS. SUR.;

anlaşılmaz, kapalı. muğlak;

i . •

A,1"LJ";domaıcs;

.

.•.

.)ç ~U.i ton;

2~ j

~I..k[cin.is.; ıek.is. iı domates;

(~) (zil] çalmak, çınlamak, çın çın

, o-

ıjW:..J"kaba,kötü [konuşma, telaffuz];

etmek (böcek]

~a (eJ:t) ("":" veya J .. .in) özlemini çekmek,

lak] çınlamak;

çok istemek, arzulamak; ("':-' beklemek;

bşi. ~

(J bşı) ummak; hırslı olmak;

[kulak]

(b-ı)

(b-i,

J ...de) umutlarıdırmak. (h-e, Jhusu-

meşhur.

[böcek); (teneere vb.nin] düdük;

ünlü;

~~ ~(Y bir yere) yerleşmek, .,

.. . . . ~ç. yl:,1,,1 çadır ipi; veter, kiriş; .L...:.

elmek,abarbnak;övünrnek;

.. ~ç. tL-.1=ol istek, arzu, özlem; hırs.

"

. .... -

.., -

.. .. .. . . J

~L:J,I geçici olarak kalmak; ~L:J,,\

şey;

..

t LJ,çok istekli; hırsh, tamahkar,

... Js:-... de yerleşmek; ...

:("w,aşın istek:, arzu; hırs, tamah;

...de

FÇ. e,:-Uı.. istek, arzu; umut, beklenti;

yaygın! adet

y;

....

~l:,1,,1 y ~

olmak, yaygınlaşmak;

",":-,L:k\ mübalağa etme, abartma; sözü

istenilen şey; ~l.b.. [ço~.J hırslar, umutlar, hayaller;

(y bir

yerde) kalmak; ~\(~ bşde) mübalağa

sunda) cesaret vermek, cesaretlendirmek;

,

çınlama;

vzıldayan

cezbetmek. aldııu başından almak;

tamah; istenilen

?= Ji';

ıJl1çınlayan, çın çın eden; yan.kılanan,

~b-j. ..)bşt!) teşvik eunek, yönelt-

mek;

. ,.. ,.

vlz etmek; [ku-

.:.~zil sesi, çınlama; vızı1u [böcek];

... d~n)

. - - -~u ~LJ,) aşın istekli! hırslı! tamahkar

olmak;

vızlamak, VIZ

uzatma, uzun uzun anlatma;

.>.

..

)",o.:-:kç. ftl:J, tambur; sulama işinde, suyu yük-

-

~ak1lnı başından alma, cezbelm~;

seltmek için kuUanılan bir alet, silindir TEKN.;

t l...h.. istek dolu, hevesli; çok hırslı, haris,

.

tamahkar;

-

'" -

'"?J?tambur çalan;

II ",~ç. ..:.ıL daylumbaz;

53! -

-

.

--

-

;PJ>

...;&6,

Jı.lJI ~\k masum, saf, dürüst, do~ru;

Ç. J"w, [bakır! "'ncere;

..

~ [zil] çalmak, çınlamak, çın çın etmek;

,_

__ ,.

J

~ (zil] çınlama, çın çın sesi; [böcek

gümbürtü,

patırtı;

.. .. ." .i. _ JJ, . JJ, yı. ..... \,l,i [dağ] ziNe. dorulc. __ . . . .

"I-*, Tahran;

• •

~ dolgun; çok güzel, mükemmel (öz!. asil

aUann

.. - -.. -*' u 0-fI', 0)4J.) ıemiz! an olmak;""nJO . .:...ı. kar·

~\tk aşçılık; •• •

~ ınutfak; •

dezenfekte etmek, sterilize etmek;

tu,

(kanalı

•

"

vb.i) [tarak vb. ile} temizlemek; (b-i) sünnet

•

•

etmek:..... u" (p.,) sünnet etmek; ~ temizlenmek, annmak, abdesı almak;

.k •

temizlik; safltk. aralık; iffet;

•

•

ç. il.f1'aşçl;

.

.,r'ıy. ç-.,r'ly. hadım;

·,.

~1y, tava;

~ı1

AU.BKZ.;

•

~ık ~~.ık (b-nin) ruhunu takdis etmekHRİ.; •

J~ sünnet; temizleyici. antıcı; temizlik,

•

ı,I."k takdis HRI~ i

_.

.-1'

0Jlfk temizlik, anlık, safiyet; ifret; taha·

zı] tuAla; tıi-

ret İSL.HUK.; kutsallık. mukaddes olma;

kurutulmuş

(çocuğu! sünnet;'

..

doğruluk,

., - _.

.}..iJ\ O)yı. masumlak;

dürüstlük;

-

•

zaman diliminde azap çekilen yer HRl;

o~ Ç.".u.. ıuvale~ temizleme, arıtma; dezenfekte et·

me; barsaklan temizleme; sünnet; • ı.Ş~ temizleyici, anucı;

... r\k ç. 14kl temiz. an. pak; ifreıli, na· muslu;

•

.. 1...

.

.lJ, ..,a\k hakşinas. do~ru, dürüst;

._,

y;' kiremit; ı,;

y.ık güneşte

tuAla;

,. yl.ık tuAla; kiremitçi; , ,

.

~."k ç ~ık T.> topçu, topçu nefen KNŞ.;

• ~ günahların bağışlanması için; sımrlı

k

•

~."k [cinjs; lek.is. i] tuAla;..,,-' ~Y, [kınnı-

anlık"•

•

.

_.-

~ yemek, [pişmiş) yiyecek;

şıtı];.H (b-i, bşı) temiZıemek, antmak; (bşi)

••

--

olarak];

(bıO pişinnek;

•

•••

ünvanı

..

~ ,~ç.~l:,1, kadife gibi halı;

[kadın] hayızdan Çıkmak. ı..;-I..

saf, annmış;

<*' ve~) Ifl-u .~(.ıP,~.ı.,4J.)

tepe; raf gibi düz çıkınıı; •

i

••

Ç.....

,OJ

ç. ~L deterjan; temizlik malzemesi;

.;&1.0

rnek; (y bşi) üneyip öttürmek;

vıulu;

-

dezenfekte edici, antiseptik;

[böcek] vIZlldarnak; gümbürdemek, gürülde-

için]

.

•

:;

~ ...J , topçu sınıfı;

"ı}ı KJpti takviminin ~inci ayı MIS.;

..

ty. ) LLL> u (u!') ölmek; yolunu lcaybetmek. kaybolmak;

düşmek;

(Y b·i, veya bşı)

.,

fırlat-

mak, savurmak, atmak;c.J' (b-nin,veya ~ b·nin) helak olmasına sebep olmak; (y

bşı)

fırlatmak, savurmak; ("':-' b-i, JI ...e ) savur-

mak.; (y .. .i,

J' ... e) taşımak, nakletrnek;

532

. .. . ~.,

~~ ~~ evrim teorisi;

(b-i,JI ... e•...yapma)'a) teşvik etmek, yön-

~,:,hJ\ ~ ~j, başına pek

lendirmek;

çok şeyler geldi; (u,ı (b-i, hşı) ıskartaya çıkarmak,

ihraç etmek, diskalifiye etmek;

, ile i kesip koparmak; c....."l:.;

(bşı) {satırla vb.

düşmek, alıırnak, ıskartaya çıkmak;

kaybol-

mak; sendelernek. sersemlemek; ~I}O kaderin cilveleri, oyunlan;

-

.'

~ y6 ç. ..;.ıL macera;

geliştirmek,i1erletmek;)~

gelişmek., ink.işaf etmek,

evrim geçirmek; de·

~işmek; {motorl hızlanmak;

.. )."ı:. ç. iJo' defa, kere; hal, durum; sınır,

limit; kademe; devre. evre; faz. Ftz. ve ELK. •• • •• ••• •• • ••• )~ ...., i)~ tekrar tekrar: i)~ ... i)~ •

•• • •

ya da I).,b . .. ~ bazen, arasıra; ı:r

..

i~l..1

halka; tekerlek;

ıekerlek

';1"1 bkz. ~I:

- ,

4~).,b ALF.BKZ.;

. . -,-,.c

. -'-'i C

.r torpı'd o; , : . ~).,b ç. r.Şlıb kazma, çapa MIS.; , ..ry:, :::) ...r.,b (b·i, bşi) süslemek; ...ru, ç. ..;.ıl. tas; ei tası; ..'J.Y"

ç.

~.

,

.

orJJIk ç. ~Jly, tavus kuşu 200.;

;ılb..;,. ç. ~6 balon; zeplin;

(bp)

ve

çemberi; gerger, lef.;

tavası:

..

~ )~~

(...:)I1ıI)

" _ . ..... Ik ç. ..;.ı'~ tas; ~, ..... u, Ikızartına]

.. ~.ık ç. .:ı\.,.tk\ Iyüksek, yücel dağ;

L)}O

2)U,

-

-

~.lı' ~ ~U::.il süzülerek yürümek;

.,

.

.' . J' }::.o çok süslü, şatafatlı; ,

.)~ :::) J'.,b

(b-ı) hadımı iğdiş etmek;

,

--

..... I~ ç. yl~ had,m. iğdiş:

. (t~) t iio
u

(b-e

b-e)

~.ıJ ~ Y, [Iafzen: nefsi

itaaı ettinnek

• ••

V

ona boyun

kendini kaybetrnek, ne yapuğıru bilme-

eğdirdi] bş

yapmakta tereddüt

etmedi! geçirmedi,

bşi yapmakıan

rnek; .);, ı:r ~~1 b-i. sinirlendirmek,

çekinmedi; t)iIo (b-e,

J<- ya da.) hakkında]

tepesini attırmak; lıb~' ~.f garip, tuhaf;

itaat etmek, boyun

O)}O

..

J... .

_.

+

-

•

.

-

-

"

)~ ç. ;i~i dağ; ,I' _

isteklerine göz

•

• )~ veya )~

l:-ı Sina dağı;

yummak;

[mahareı, kabiliyet, ustalıkj

elinde olmak;

-

(rj ... e)

(b-nin)

muvafakat etmek,

-$)~ vahşi, yabani;

nza göstermek, kabul eımek; tık i (b·e, bşe)

L..a 4 yaya kaldınmı;

uymak, tabi olmak, boyun eğmek, iıaaı. etmek

...s' )_~ yabani,

(b-ııin isteHerim) kabul etmek; t~ (bş;

)_~

vahşi:

..;.ıl. gelişme, ilerleme; evrim; ..,:-+ -

ç.

[çağ.] ..;.ı\)~ gelişmeler, ilerlemeler; ~ü ~.

eğmek,

(hiç]

,

))dl gelişebilir, geliştirebilir;

..s

.

u:.i gelişmel ilerleme ile ilgili, evrim

veya J veya ~bşi) gönüllü olarak yapmak, gönüllü olmak; gönüllü olarak askere kayda!· •

0,

mak, gönüllü olmak ASK.; ~ \~ hayır işini

, , __

t,.,w bir

içinden gelerek! gönlünden

533 •

•

kopardk yapmak; t \bl

(J b-~,

b/e) tabi ol·

[ücretsiz}

4&.\b:.....1 beceri, malumat, kapasite, kadir

mak, uymak, itaat eunek, boyun eğmek. nza gösteımek, kabullenmek;

tu,-

.\ (bşı)

olma, güç getirme; mümkünlük;

~u, itaat eden, boyun eğen, rıza gösteren,

itaat. boyun cğme; gönüllülük,

t.-....k

..-

içinden gelme; [müz. ve müe.J boyun eğen, . ıtaat eden, oza gösteren, kabuııenen; Ls. .ık

...

isteyerek. gönüııü olarak, içinden gelerek, zorlama olmaksızın; 1

,...

tA.f )1 \&.ık isteyerek

.. ya. da istemeyerek, gönüllü gönülsüz; t..J1"

~~ o bizim emnmize amadedir»:

•

istemeyerek, gönüllü ya da gönülsüz; •

~ri hizmetinizde. emrinize amacte' •

•

•

o

tP gönüllü; ücretsiz eğitimci;

• tJ\6 imatkar, boyun eğen, rıza gösteren, •

...

kabuııenen; mülayim, yumuşak huylu,

~ık gönünü olarak, kendi isteği ile, için-

•

~ itaatkar, boyun eğen;

.t.. .,

o

4ı.!J:, itaat, boyun eğme; (ç ••:.;L) taat. salih

.. ,

, ,

...

~ıb.ıı

,. :~ koca evi; ~I

emredersiniz!

~u.) ı......

~l..,.b

başüstüne! hemen!;

itaat, boyun

eğilimci;

•

t lb.-.. mümkün, muhtemel, yapılabilir;

.....

.,

, t Lb·

,

)..u olabildiği kadar olabildiğince; .. .. . -

.. ,. t.lk· .1\ (yU ~)).... fi, , II

;.ıli.: (":;j.,

.i1:,J.. ~L...i).) (bıin) dolaşmak!

... koşmak, (bıı) tavar ebnek, (J~ veya y

tur atmak! •

...in çevresinde) dolaşmak., koşmak,

n; (,j&-

...

insanlar arasmda) dolaşmak, gezinmek;

(Jy ya day bşi) çevrelemek, kuşatmak;

fi, eğme ~ ~,). o

•

d-

gönüllü olarak, isteyerek, içten gelerek;

t\.J. :.,.

[ücretsiz]

çevresinde dönmek!

~ itaatkar. boyun eğen;

~ıb.ı, j

. k:;. ç. i_ gönüllü [yine ASK.]; gönüllü

(,.j}»

den gelerek:

uysal;

t)U:ı.J1 dönüşlü, refleksiv DiLB.;

.

•

amel ISL.HUK.; f

o

~ c,. ~ J- Büyük Cami mezunu L11JN.l;

•

t..J-L:'

\.a:,LS Ji ~u, isteyerek ya da

kabullenen

tJk

~~' uysal, yumuşak başlı. söz dinler; ~.~.birinin emrinde, emrine amade; «e.}-

..

..,

yapabilmek, becennek, (bıin) hakkından gelebilmek (bşe•...yapmaya) güç yetirmek, •• ( ... lJ\ .. .yapacak) kapasitesi olmak;

eğitimcilik;

itaat eden, boyun eğen, itaatkar;

~ ......6; Büyük Cami'den alınan diplama

(y ... 1) gezmek; (y b-i) gezdirrnek, dolaş­ tınnak,

(y ... ile) aşina olmak; (y ...ile)

.. _(J y,)

bilgilenmek, (Y ... hakkında) bilgi sahibi olmak;

(y b-e) rüyasında görünmek;

(~ b-nin) başına gelmek, gelip bulmak,

nıN.;

4.c.lkl itaat, boyun eğme;

çabnak; (nehir, ınnak] taşm~ yüzrnek, yü-

t):;

zeyde yüzrnek; .....

gönüllülük, içten gelerek yapma;

(J .. .dalmda) gönünü hizmet "SK.; gönüllü

,&

<J .. .de, çevresinde)

dolanmak, tavar etmek, dolaşmak, gezin-

534 rnek; (y ...d~. çevresinde)

'll;

~u, grup. fırka ile ilgili;

(b-; veya y

,

. ., J p

b-i) gezdinnek, dolaşunnak; (y bıı) döndürmek,

dolaştırmak;

Kabe'yi tavaf etmek;

hkl (y ... 1) çevrelemek, kuşaunak, sarmak. ., . ihala eunek;ı..Jjaı dolaşmak, gezinmek; . . _. -

l...

. J;., tur, çit; (ç. "",,I}tL) devriye turu;

ii};U, grupçuluk, hizipçilik;

-

uJ- hac rehberi, delil;

.. (J.ıl') ..ll!> u (..l.ıl') (bl') yapabilmek, yapacak ç.

.,

kapasitede! durumda olmak; (bie) tahammül

,

göstenne, katlanmak, dayanabilmek;

J;:'

'o-

(\i.ıl' b-e. b-nin boynuna kolye vb.) takmak;

çevnm;

Jl.."k tur, tur atma; [seyahat olarak] tur, gezi; [Kabe'yi] tavaf; ., ...JI}-t seyyar, gezici; turalayan, lur atan,

(b-i,

bşi.

Y ile) çevinnek. çevrelemek. sar-

mak, kuşatmak. ihata etmek, çembere almak; .,'

'$'

, ""i)", ";.ıl' b-j kucaklamak. bağnna hasi

.U".

"

w. J.ıl' birine.

dönen; (ç. i.) tatar, ulak. kırsal bölge poStasi

mak, kollanna almak; ... Y

Mıs; 1 jj(,l:aıı ~ n; tatar istasyonlan;

bir şey sunmak, ihsan etmek JU,I = JlJı,

~ı:,k ç. ..:.ıL devriye telmesi MIS.; . ,

(Js:- bşi veya bŞI) yapabilmek; [usulü, yön-

~Ü~ sel. su baskını, tufan;

JLk...,.

geıme,

... Jı

atma; tur,

...... . .. '"

temi. metodu] iyi uygulamak. hakkJru ver• o,

turalama, dalaşına. tur u....ıı

.... -

(u! -;ı)..ıı

gerisi ... ile sonlanmakı tamamlanmak•... de

rnek;

•

ç If.'" ~ ~

.'. Jlb.:!

tahammül edemedi. da-

,

yanamadı. katlanarnadt;

.,

"i '"~ katla-

son bulmak; JU:ı.J\ WL;. işini meselenin

rulmaz, tahammül edilmez bir şey; • güç. kudret. kadir olma. potansiyel.

sonu;

kapasite;

• •

•

•

•

Jl..,ı:.; dalaşına, tur atma, gezgin hayat;

Jy,

sabır,

-. -

ma; (ç. ..lI.ıl'~ kolye; yaka[hk]; çember. hal"

ı,..Aju, seyyar, gezici. dolaşan, göçmen.

tur atan, dönen, tavaf eden; Kabe'yi tavaf

, .

...

eden' ~LJı, ~ ı"JlJı, aniden bir problem vb.

.

~

.

. .

çıkmak, başa gelmek; ı:r ~LJı, '-! JlJı,

- --

~W, ).ı.ill kaderin sillesini yedi;

.... I!.ıı

birlik. grup, takım; sürü; topluluk, taife; mezhep; grup. hizip; [dinil

ekalliyet; 1 ~L..,;..."jI.w~H

•

•

•

J lı' can simidi; «iJ~'

•

••

•

~.rı

. AlY, ı:r üzüntü ona kendini kaybettirdi.,,; "'

•

~y, [na't] yaka gibi, halka şeklinde;

çember...• halka ... ; ç.

~t. uli:J, kemer. ark; (ç. ~t)

kat, tabaka, katman;

~u, ç. ~,), kısım, bölüm; bir miktar; fırka,

o ,

ka; 1 i~

Ju,

Taif şehri;

tahammül, katlanma, dayan-

sıruf;

azınlık.

izıenimciler,

empreSyOnistl~r, ı.N(,l:ı1 ~."r. prenslikler;

jiju,

ç.

jju,

ç. ~i- güç. kudret, güç yetinne, kuv-

~i-

pencere;

vet. kapasite. potansiyel; enerji; kapasite (teknik cihazı; demet; buket 1 rilhıı

J [mas-

tar öncesi kul.) ... yapması! olması mümkün,

J}o

535 muhtemel. olasıdır: duğu

Ulhıl )'.ı.J mümkün ol-

kadar. olanca, mümkün en iyi

şekilde;

.a\kıı ;~ ~ kapasitesine göre, gücü kadar,

·i ~J....., U\b -akümüle. biriktirilmiş enerji;

. ..

'. -

potansiyel enerji FIz.; ~J:.u,

.-

--

- -

LJLkH atom

enerjisi; ~~\ jjlJ:, üretim kapasitesil gücü;

-

J,jW ileri geri konuşmak, dili uzamak, küs-

"' . .. - .

-

tahça konuşmak; .yı )dı Ju"ı bir şeye uzun _

J j .;\ JU,l uzun süre kalmak;

uzun bakmak;

J,,!.h;uzamak; uzun sürmek; CJI) boynunu

cu-1-'

uzatıp bakmak ~ ... e) saldırtnak;

küstahl şımarık davranmak;

b-e)

(J

~lbALF.BKZ;

.. .yapmaya) cüret etmek; (y bşi yapmaya)

J!~ ç. ..::.ıl. kuşatma, sarma, çevreleme,

cesaret etmek, kalkışmak. yeltenmek;

ihaıa

l'

W\kl güç yelinne, kadir olma, kudret. .

.. -

ı,j.."ıı.. boynu halkalı güvercin, tahtalı gü·

-- .. -

küstah! arsız bir tavır takınmakl göstermek;

.

JUı.. katlamlabilir, tahammül edilebilir,

ne kadar şık ... ! ne kadar çok! ... ul Wu,

. . . - .. . J)ogüç. kuvvet: J).ll J JYI-,..-\,.p

... yaparl olur iken;

dayamlabilir, çekilebilir;

• •

--

,

i( J}:ı) Ju, u (J}:ı) uzun olmak veya uzamak;

uzun sürmek; (b-;. veya

Js- b-i) geçmek.

(h·e veya ~ b-e) üstün gelmek

- ,-. · .. ~ ıJ'J' -,.

"'-! Ju,

;

çok zaman önceydi ki o... ;

l.i.a ı.I J~ bu benim çok zamanımı alabilir;

.. .r..a.i

·

.. . .

Wu, ve LJı.hJ lfiil cümlesinden öncel

•

.

....

.....,..r! JJU:ı:i [gururdan] başını dik (Utmak;

Sıreptopelia risona;

)$ )o Tokyo;

olarak] atamak;

J\k:.....luzun olmak. uzamak; ~ ...e karşı)

kapasite. potansiyel;

verein zoo.

[haksız

mevkiye) kendini

etme, çember içine alma;

V'

,.. . .

J' lJL-jJI Ju, er geç, eninde sonunda;

•

J}:ı (bşi) uzatmak; ayrıntıya! ıafsilata gir-

Kadiri Mutlak,

,

J}:ı

ç.

Aııah;

.Jı..,..ı:.ı uzunluk; boy,uzunluk; .

-. ' , iLi~1 J."b sabır katlanma, dayanma; J."b

.

. ):.Jl hipermetropluk; J):J1 .k,;.. meridyen .

-

çizgisi; J."..kJ~ ve

-

.. ":i.,...k

.'

.

.

uzunluğuna,

uzunlamasına; ... J.".J:ı [mud. meb. ku!.]

..,

,

boyunca, süresince; iJ.l.l o.i.a J y, bu müddet,

mek, sözü uzatmak; (J b-e) mühlet vermek,

-• • süre zarfında, içinde;)4-J1 J}t gün boyu.

J;. .J~ JJ. ... e sabret-

bütün gün; ... L - J."b ... dığı müddetçe,

•

süre

tanımak;

...

mek. katlanmak. tahammül etmek; JJ\Jı,(b.~ ı,J

.. .için) bekletmek; (b-Ue) rekabet etmek,

yarışmak. çekişmek. güç

vb. de üstün gelme-

--

.

•

... süresince; ... Jıb ~

-

•

... boyunca;..}&-

J)ıJI [zarf] dosdoğru, direk

.- _.

.

MIS.;

sonunda,

,

son olarak; MIS.; ~ r J ı"A:JI J}t ıl bütün

-

-

-

ye çalışmak; JU,I(bşi ya da ıJ' bşi) uzatmak.

Üıkede. ülkenin dört bir yanında; ~ Lil

sürdürmek; çok uzun sürmek. bir türlü bitme-

l!.JJ}t MIS. Allah nzası için! {dilenci];

... . .. .. rnek ~ ~ Jlkl birini çok bekletmek; JU,I

•

-

.

J.ıb uzunluk olarak, uzunluk, açısından,

Jj>

536

uzunluk .ile ilgili 1

•

.. ,

J. y, .,b;.. meridyen; •

•

J:k.-t uzun. uzaulmış; dikdörtgen; küs-

... JL~ (mud. meb. kuL.] ... esnasında,

..k,ı. ç. J':,ı. uzun; büyük; ",,).ıı [şiirI • •

•

lavİI vezni; ~y" [zarf] uzun süre i

•

•

cömert, eliaçık; c.J.ı-J' •

•

. rP}>

haddini bilmez kişi;

1 ~ı1' •

Hr-1'

sabırlı.

., ,

Tulkenn şelui ORD.;

, .. )\.0}> ç. r-'I}> tomar. rulo;

.s ~

i (;})

kapatmak;

(bşi) kaHamak,

dürmek;

(bşi) (haberi. sım)

(kitabı)

gizlemek, sak-

•

tahammülü yüksek; "'\il\ •

•

t ~\, J,!!' güçlü, nüfuzlu; . , _

~'i\ uzun vadeli;

arsız,

2A,j Ju, ALF.BKZ.;

süresince; boyunca;

•

tah,

J:!."k uzun boylu;

lamak, açıklamamak; (bşı) içine almak; (ge·

•

iJt...J.lI J,!y, küstah, arsız, şımank;

cenin

• • JI}> uzun;

karanlığı)

kuşatmak;

(b-i) sarmak,

•

(geçmişte yapılmış] (bşı)

unutmak, gömmek;

•••

411}> ç. .:>i: ah.;

(bşi.

... ~ (mud. meb. buL) ... süresince;

(Ji ..~ olan yolu) çabııcak almak, katelrnek;

J'i}>" uzunluk ulanık; .. J."kl müe. J ık daha uzun, daha bUyük;

.

,

çok uzun; ••

•

•

41\1.1 = ""y.ı ,

•

. . .- -". •

•

sahibi olmak; ... ~ ~.r

;

ülkeyi bir

başıan bir başa geçmek, katelrnek; ı.s"..ıı,

..

•.

·1 gururlu. kibirlenme, küstahlık,

_.,_ .

.. i işi başlayıp bilirmek, hallelrnek ı.> y, •

.-

.-

.

;\k uzun; çok, bol (mal, para); yarar,

•

... ~ ~,~ ...i içinde! kalbinde sakla-

_. - --

".

mak, gizlemek; (\ '" •

haddini bilmeme; ~

,-

t L...:k ~)'i\.s"k

•

i

i içine almak,

.d:tL-ı bitmek, sona ermek ~ .!ıL-Jl ı.>"k

ma, lafsilata! aynnuya girme;

;"ın,-

(müddeti,süreyi) geçinnek. harcamak; (bşin)

ihtiva etmek;

~.,1=; uzatma.; süresini uzatına; sözü uzat-

.

öz!. ülkeyI) bir baştan bir başa geçmek;

S'). ... • <' ı.> ~

... ~ve ... ~ o).l....P ı.>"k.j sıralarak -".

,

•

fayda; güç, kuvveı; 1 AJ ~1...uU, güçlü, kuv-

saklamak, hiç kimseye söylememek, kimse-

Ju" 4JJ~ ve (~) ~ JHk ~ faydasız. •

ye açmamak; ~ ı.>"k bşi terk etmek,

__

vetli;

,._1-

o

•

•

i

,

i

nafile. boşuna; J~ jU Lt hiç bir şeyelde edememek. eli

ooş

dönmek,

başamız olmak;

lliU:t güç, kuvvet, intikam, öç, misillerne;

........ -. ~ ı:.ı yU ~u, ...:..."ü r:!J kanuni ceza hükmüne •

••

girmek. kapsamında olmak; ll.H...tı

.. ölüm

. Jj:u

..:.ı)1

,

i·

• • ~

cezası alUnda:

tafsilaıh. aynnıılı;

•• JJlb. uzun~ uzanarak bakan; küstah;

bırakmak; ... JI ~)aH .si» ... e acele gilrnek;

..,.,~i ~i ~ ~W, "'). geç.

mişin. olmuşun

üzerine sünger çekmek. olan

,.

oldu deyip geçmişi unutmak; -.$ jD a (-.>~) acOOnak, açhk çekmek;

çöreklenmek; ı.>

",).i LL; ",]O; [yılanı

pl katlanmak, dürülmek;

[kitap] kapanmak;

(vakiı]

geçmek; kaybol-

mak, görünmemek; [mesafe}

kaıedilrnek;

537 •• (e.-; a/tına) gizlenmek. saklanmak. •

-....J, • •

•

•

•

~..,..h- katlanmış, dürülmüş;

içine) görmek; ~ ... i} içerrnek. ihtiva et·

rnek. kapsamak;

(duyguları.

içinde saklamak;

• •

•

• !

1...~ -... . ; .; ~ ı.$ P~ içine

kapanmak, içine dönük olmak;

.. .. .. .~ ~ ~~.P

sır olarak

. J'gizleme, saklama; (ç. ~'y,l) kat, pli,

.

'

• ••

•••

. -

J' [mektubun] içeri~i. •• •• •• muhtevası; ' .• ;.LI ı} J gizli olarak; ~ . ., . . iJl. ·<Jı J' (J) gizli tuunak kaydı ile; J plise 1 Y

.

panık,

•

•• · .. "I}tL [mud.ku!.] .. .in içinde;

i(

~ç. ~L kat, pli, plise; ,

'i .• ...

<ülJ:o ıJ:'! ~

•

Y

•• •

niyet. tasan; ~ ( ~i) ı.s ••

düşündüğünü

•• i? •

••

yapmak için

ayrılmak;

kendi

yoluna gitmek;

ı.S}.açhk; kilim; 1 ı.S'#' ~ aç kamına, hiç bir şey yemeden;

,

~.A. ~1y" kat. pli; en gizliJ saklı düşün-

celer, niyetler; haldld, iman, inanç; niyet, ••

~

saf, samimi;

J

•

· .. l:!lıJ:o (mudaf kullanım] ... de., .. .in 'içinde, ... in arasında;

•.

.

•

içe dönük, içine ka-

•

nun edici! makbulolmak; lezzetli, leziz olmak;

(J b-ı) memnun, hoşnut etmek; olgun-

laşmak,

olmak. ermek;

.. ~

iyileşmek. sıhhatine

AI ~ı1

"

.\

iyi geceler!: ,.

~ı1

pi neşeli! havasında olmak, kendini iyi

hissetmek; ... ı:r

'"

pi

.

",:-,u, bşi

isteyerek

bırakmak, terk etmek; ~(bşi) iyi! güzeV makbul! lezizl lezzetli veya

baharat kalmak;

tatlı

yapmak;

(hal/ayı. içme

suyunu) sıhhi

hale getinnek; (b-i) tedavi eunek; (b-e) mesaj yapmak

••

>t,;.. ~ b-i yauştırmak; sak.in••

•

••

o

•••

•

leştirmek. rahatlatmak; ol} 4U1 ~ "" Allah toprağını

~(,kç. .;;i- tava; ••

•

(b-e. bşe) koku vermek, (yiyecege, şaraba)

...

tasan; vicdan; 1 ~fııl

~."..ı:z....

dünyaya küs;

kavuşmak

ihtiva eunek, içerrnek, kapsamak;

•

~yı1 j (~, (.k) hoşnut eden/mem-

•

,

saklayan;

,

•

ve 1.111l

•

... Jı:- .. .i içinde bulunduran, içeren, havi, muhtevi; ... Jı:- t.".I-AJ' ":? ~ ... i içinde

nefreti, uvgiyı)

••

•

.»,ll "JIlo aç;

JIlo aç ,

(~

•

bol etsin!, toprağı bolalsun!;

~U:>(b·ile)şakalaşmak, (b-e) şaka yapmak;

• •

<5.ı6 ç. /.ı... çakı; [çoğ.) katlar; ~ .... • •

· .. lo:?Ju::" [mud. kuL! ... de•.. .in içinde, orta-

~I(bşj) hoş! güzeV makbul yapmak; lezjı.l

tatlı yapmak; ~Koku sürmek. kokulan-

sında, göbeğinde; ~-:,L..k.... ~ gönlünde,

• • mak; yl.b.:.....l ve '. _1,,- ·![edi!.] (bŞl) hoşl

kalbinde. yüreğinde, içinde;

güzeV makbul saymak; leziz! tatlı saymak;

•

•

öl.ıbçakı;

•

"

(bşden) hoşlanmak;

•

•

,Ipl;çedönük!ük PSKD.; .,.ı. ,I..ıJo;1 1

..,......1 n; •

.

-

•

J\~~içedönüklük ile ilgili

PSKO.;

" güzel koku. ~iyilik. hoşluk; (ç. ""'i~) pantim 1 J:,.ıı

.,.J, a'alee .,.;!.ıı jy. küçük

hindistan eevjzj BDT.;

--ı. • •

538 ~ iyi; hoş; makbul; lenz, leuelli; şen,

neşeli;

samimi, candan;

sağlıklı, sıhhatte,

..csen; , ~l ~ iyi huylu, geçimli; ~ "

-

<

Wl)l hoşl güzel kokulu; ıJ.ı-ıJI ~ asil; , f-

., ..

karışmak; 4

.,!)u,

• ••

•

..:.ı~ hoş. güzel şeyler; damak zevki ile şeylcr

;j,._~ iyilik, hoşluk; iyi huyluluk, geçimli

C!)u, b-e bilincini! şuurunu

',.

.

haberi, mesajı.

Jl ... e) zamanını geçinnc+

zamanında

yollamak, göndermek;

(bşi.

dişı) vurarak çıkarmak ~t~ ~

gözii,

'

.,;k\,;P y, ,

olma

•

, ,

uçmak; ~LJ

den,

,

b-içıldlrtmak,çılgına

çevinnek; l,:.. } J\1t sevinçten [sevincinden]

-f-

ilgili

o.)lj )Ik karası

kaybeninnek; ~ (b-i, bşi) uçurmak; (bti,

~i ~ şen, neşeli. keyfi yerinde; -

. .. ....

.,

kaybeımek; l"ı:.~ (4?J)

,

' "

•<

. ..

ı:r seve seve, memnuniyet-

le. canı gönülden:

birinin başını uçurmak, kesmek; )u,,\ (... i)

uçurmak;

•

(roıga:) (bş!)

uçurmak, sürükleyip

..sıy, kutluluk. mukaddeslik;

göıünnek; bşı) bir anda yok etmek; ;>:; <ı)

y~ kuzey rüzgarı;

veya Y hşde) uğursuz-luk görmek;.J.!L6

y'ıJ, ç

saçılmak, dağılmak, yayılmak;

_.

4;J- masör:

--

~L daha iyi; '-:-:!u"ı [çoğ.) en iyi, en kısımlar; zevlder,

güzel

kıvılcımlarl uçuşmak;

lezzetler;

.

~LJı,. rahal, konfor;

--

-

dağ_lmak, yayılmak, her

[güzel kokul

yeri kzplamak; (özl.

görünmemeye

-.

mak, gözden kaybolmak;)U:ı:....oI (bşı) uçur-

~LJı,. ç . ..:.ıl. şaka, şakalaşma;

mak;

~u,

telaşlandırmak,telaşa düşünnek, (b-i ,)

(J .. .için) hakkında helal veya ha-

olduğuna dair

ram

bir şey söylenmeyen, mu-

.

bah iSLHUK.;

" -

birinin eline vurup

canlandırmak;

,

. -ç.

0-

,.,

~ i (korku. şaşkınlıktan] aklı

.. .. _

~ [cinjs; ıekjs. O) ç. J~ ,)~l kuş; JJ

~) ~u. i(~I;ı.) uçmak; uçup gitmek; (Ji coşmak, çok

...t! • .. . için)

acele etmek;

sevin-

rnek; ... '-:J

)u.. (b-i. bşı) hemen götürmek;

. - --

, ... Jl ~~)u" .. .i hayal etmek, ... in

,

.

hayalini kunnak; «dUl..; şöhreti

oldu.»;

..o;u".. )u" --

insanlar

lo

~

a.u)u"

- -

~)~ yırtıcı kuşlar; )_.. -

.-

omitoloji;

i

-0.-:'

hareketsiz ya da sessiz. Çll çıkarmadan;

..

o~ [kızgınlık vb.denj heyccan, telaş; uçuş; dişi kuş;

)Ç1:.

köpünnek. küplere binmek.

Ian; uçucu

çılgına dönmek, aklını

J.,r.1

.;.wı ~ Jj) ~ 0\.5 tamamen

arasında yayıldı. meşhur

(;)u"

,

.,

uçan;

akılda kalmayan, çabuk unuıu­

(sıvı);

(havada. rüzgardal uçan,

... o

kızmak; .1

"

. . ~1,H ~ kuşbilim,

uğursuzluk; J.ı:1 kümes hayvanları; ~

kaybetmek;

heye-

=.r.-U::J; ~L kork(utul]mak

..

_

düşürmek; (b-i)

.. ,

----

başından gitmek;

«::J') rll> i (~) helak olmak, ölmek; ~ (bşı)

(bşı)

di

~ demel, paket; -

başla-

uçuşan; (ç. 4;Jo) pilot;

-

s-

..

iJY..:.ıyj uçucu

539

,

~

yağlar; JJI

,-

tümser;

MIS. üstteğmen;

•

i)\.)::- ç.lkadınJ pilot; uçak, tayym; uçurt-

.. - -(.;.,lo) ';'Il< i W, ~Lo.,.ı.) değişkenikar.ırs."

~ljj i~~ bombardıman uçağı; 3~~

ma

,

kel]; saçı/mış, dağınık; yayılmış; yaygın; kö·

)LJ:O teğmen {hava kuvvetleri];

tereddütlü! tutarsıı/ istikrarsız olmak;(ok

~ı... planör, deniz uçağı;

ıJI~ uçma, uçuş; havacılık;

. .. -

ıJI~

.. _

,

"'';''1''

J

.# h~vayoııarı: [yine

mak; ....

~u, ıunuramamak. ıskalamak,

_

ıJı;kı1 .JÖJ havacılık baıa:nı;

i;\b...

havaalanı;

""" ~; ~ uğursuzlWc

o-

w~=»;

uu, LL· o

JJu, kararsız, sız; düşüncesiz;

görme; kötümserlik;

yakar,

mek.

••

#. _.

i;1l< ç. .;,L uçak; , i;u.ıı;" J<- uçakta; .. - .

, .. . .

.

~.p) i ~U:ı keşif! gözcü uçağı; ~l~ (;lk

. . . . planör; Ö)1L.h..LL i."JLk avcı uçağı; ö~ı1 ,.' . ~~ J helikopter; JI : cJl (,Jli, hafif , . o

.,

ç,

bombardırman uçağı, savaş uçağı; ",,'

'.

ya da

. ' deniz uçağı; .u\ij ~)l1:ı jeı uçağı; ~I (;li, . ,- . .

uçağı; ...:.ıı)lWıll..b- uçak gemisi; •• •• • • .;:b kötümser. şom ağızlı; •• •

nakli)'e

...Jz:.-.- korkulan, yakın, beklenen (fela-

hayal; gökkuşağı;

... J.ru

J~ spekt-

omuzları

örten bir örtü·

layf ile ilgili;

,J~ spekıroskop;'

..

rograf; , ,

;.ı,ı, bkz. J;' ; .,. ..., "<.;.P ç. W" ıJ \::OP

OJ.:k ~

,

baş

ve

.:J. (bşı), "çamura bulamak;

'

.:.~ ç. wlJ:ı1 çamur, balçık; toprak; temel

(,JLk

. ... . lliL.ilI~; ';)'Ii rlU. i:,ıU. .~~~ - . . bombardıman uçağı; ~L. (;\1, -- .

...

ıayf, spekırum;

olsun!; i) ~u, ıu, bkz. Jl1:ı;

uçak [yolculuğui ile; ~..f""! i;lJ, deniz uçağı;

.. JlJ:ıI. J ~

rüyasına girmek;

ı.A:J=ı ç.

ağırbaşlılı.k;

..

.

tereddüt eden; amaçsız;

•• (.....;J:ı)~lk i (~) (y b-e) uykusunda görün-

;ıbJl ..? [uğurlar ola! J yolun açık . ..

.

tutacsız; istikrarsız, sebat-

• • •

;L1ı1 ıJ~

! ıJ )',) i

,

,

;l.b uçan; pilot; (ç. ..:.ıl • ...J.) kuş; uğursuzluk;

. .

düşüncesizlik; istiknırsızlık;

me;

Ju;. ç. .:.ıL havaalanı; t ~~ J~ yüzer havaalanı;

.... .. ..

~ kararsızlık, tuıarsızlık; tereddüı et·

PJ; ~lpkJı c~ hava kuvveUe,i;

Lseyyarj

-

hedefilıskalamak. vurama-

kapılmak, paçalan ıuıuşmak;

j,

_,'

r:r

başarısız olmak; (.ı.i..i.&.) '41.rı' ""lk paniğe

ıj1h gösteri uçuşu; LOS"I~ ıJl:,.J:. planör

uçuşu; ı:.ı1~1

vb.) V."..ıı

.. ..e.. .

'

,

ıi~1 ~l ankil, kaolin; ~ ~I ~ıj ve

~ ı:.J=Jı J ~ıj ; durumu dahada kötüleştir· rnek, iyice hatırmak;

W yapı,

çamur, balçık; malzeme, madde

miz.aç;

ıJ\J=o sıvacı; çamur ile iş yapan;

~ lk ".1;" harfinin adı;

ikinci derecede delil; -

.... .$ ç. )~r sütanne; sütannenin kocası;

Ll; •. ç. ",Lı; ._ dO' IŞI

aıımlı; nükteli, incecmdil. esprili;

ül}=> şıklık. zerafet. aıımlılık; ince zeka-

Ok ,ceyan, i'

.. -.. Jl,» , JL,» ç. ~I» , ",",i» kokarca, kır •

geyı

•

lılık,

•

-

.'

:

..

cevaplık;

....J,}o u (~,}ot 4Jl,}o) zarif! şık olmak; kumazi ., zeki olmak;

..J>

J):; zerafet, alımlı olma, şıklık. nükteli

(b-i, bşı) süslemek, güzel.

olma, incelik. kıvrak zeka1llık;

leştirrnek; (bşi) sarrnak, paketlemek, amba. • ,

nükteli olma;

ı..A.t.}:;; nüklelilik, espri kabiliyeti, hazır.

sansan ZOO. Mustela putanus; .

.

° ,

....,p

Şık! alımlı olmak; kurnaz! kıvrak zekalı oL-

J JlhJ = ~jU:ıi ; J }:.

l' şıklık, alımlılık, zerafet; marifel.

.j

... J}o>

•

..i (b-i, bşi)

şık, alımlıf zarif/ ince bulmak/ kabul etmek;

dış

.. '-')>

.

.,

,. ,." veya ....e.~;dl J Jf ... J J}t J ... süresi içinde, zarfında; :j .:.; ;...,... J Jl' ve,jıl•

$

••

• ,

••

~L hafine-Lici şartlar [sebepler]; -, ,

..

. J)>

J

_• •

J:a:.-. J\:.,pllüks

~ aynıma. yola Çıkma, harekete geçme (özl. kervan için];

"

..

_

~ ç. ı:.ı P. ı:.ıl.A171 mahfe; mahfe içindeki

mesi; [mektup için] zarf; kapsül; zarf D1LB~

(çoğ·] ahval, durumlar;

__ • • •

.;".1 a (~) aynımak, aynııp gilmek;

kap, zarf; [saran,

, ~ .. oJ)O,

J

eşyalar,

yüzeyi örtenJ kap, kapak, ambalaj malze-

.

züppe, kibarhk budalası;

....,~ şık, alımlı; jj

Iilik, beceriklilik; nükteli oluş, kıvrak zekalı

olma, incelik; (ç. iJ

.-

'

'-')jo. ç.-';,\ı;"zarf[mekıup);

°

lajlamak; ..., jJ; zarif olmak, nazik olmak,

mak;

_ •

-';» ç.• U» müe. -.All» zarif, şık,

~ ç. ~~ geyik, ceylan zoo; •••

.. J

.

kadın;

~U; geçici;

..

.ı--'k a (.".a;) başarılı olmak, muzaffer olmak:;

(~veya y

1) yenmek, mağlup elmek,

(J.ı; veya Y

den) daha iyisini yapmak;

ağırlaşııncı sebepler; '. - ~

(J.ı; veya y b·i. bŞI) zorla ele geçirmek;

J J):Jı duruma göre, şartlara uygun olarak;

(~veya y bŞI) elde etmek, ele geçirmek;

iı.u... , j " ."

.}~ zarf niteliğinde; ~

J."j ~~

-

< ••

-.-

.y}> ~

dolayıl ispaı kuvveli~i

ya da

haiz delil,

-

)1 (b-e, ~ ya da Y

... e

karşı) galibiyet

kazandırmak. zafer bahşelmek. muzaffer kıl.

541

' . pl = P -

_-'

mak;

~

... e ka,ş') ittifak etmek,

birlik oluşturmak, birleştirmek; "J. ", ,_ ~ ç. )1.il;1 ,)\1;1 , ",i\l;1 tırnak;

,p

-

.',

_ /J

J'J

•

pençe [yırtıcı kuş için] )WL 4t jN ( .L..) ~ ••

•

..

•

çocukluğundan! gençliğinden beri; ~W

.

plıerbıyık, çiceği burnunda, genç;

.. .in koru-

ması! himayesi altında; J1.ı1 J)t

tahammül •

edilmez, katlanılmaz,

<'

..

-.

~U;, tırnak; pençe [yırtıcı kuş

çatına]

ile veya

J.s:- .. .ile]; bşi yapmaya devam etşeyi ısrarla

sürdürmek

.. "...örn. ~L ~ j,l; evde ikamet etmeyi sür.

dürdü;

sürdürmek; bşe)

YAH.; ~-

(b-e,bşe)

kulübe;

..

'<-'~,

fi;

,,-

ı$~ ,

hava birlikleri;

:ıbn; "

~ a (~) topallamak, aksayara!< yürtimek,

aksamak; .

tlll; topal, aksak;

paravan germek, perde oluşturmak; __

korumak, muhafaza! himaye etmek; ,_,o Jl'l = Jll;. ; j1hJ (ı..:J .. .in) gölgesinde olmak,

Çardaklar Bayramı

j1h..o gölgeli, gölge veren, yapan;

perdelemek,

(bşı)

4

<- ,

jli; (b·i, hşı) gölgelemek; (b-e, bşı)

~L

~J ili:ı... paraşü;; ~~ ıib

şütçü kıtası,

J.s:- JJ' bir durumu

gölge yapmak; (b-i,

satı~ığı}

1UiI.I.1 ç. (~) ı.:.ı-;,U2l\ .:ı y paraşütçü asker; •• • •• ~ ç. ıJ J+ paraşütçü asker; [çağ.} para-

•

mamakta ısrar eni; ~.y'

kulube; [gazete vb.

taraça YEN.;'

•• bl..P j,l; sessizliğini sürdürdü, konuş•• •• •

Jl.i' tente, güneşlik, sayvan; [derme

yesi; abajur; tente, güneşlik, sayvan; veranda,

[muz. fiil öncesi kuL, ismi fai!

mek, sürdürmek, bir

-.

J:li=' gölgeli, gölgede; illa.:. ç. ı.:.ıL, :JUı:. şemsiye, güneş şemsi-

muzaffer, galip, başarılı;

dönüşrnek;

azalmak, küçütmek;

4LJ; ç.

. - " Jl' (,' 1\1;) a (Jl', Jyı;) olmak; hal değ;ştinnek,

,.

,

,--

düşmek

. }lJ.;, muzaffer, galip; başanh; fatih;

-,

,

'J

.

..;bo

J •

'

genç delikanlı; genç;

için];

..•e tahammül edememek, katlanama-

mak, .. .den hiç hoşlanmamak; :ili; ~ veya

başarılı, galip, muzaffer; (ç.lJ\~)

.. , )pl ç.

Q"

Ji : ' '!

Jhıı hoş, sevimli, sempatik [kişi};

"4..l,1,;

• lı.

.UJ; ~ otoritesi! prestiji sarsılmak, küçük •

P

iğrenç [kişi];

,

zafer, galibiyet; •

",

~

hakimiyeti altında; ...

'!

p

.Ji'

ô >-

~ i (~) (b-e) zulmetmek, haksız! adaletsiz

,~-

, -"

(ı..:J .. .de) gölgelenmek; Jh.~.••.ı fi; (y b-nin) koruması! himayesi altına _

'

H

(bşin)

anlık görünmesi; tanjant ... in koruması! himayesi

;.J-hi <.:ı- .. .den,.. .hakkmda) ,

_.-

,

.ll; ç. J%, J"ıJ;, J%I gölge; koruma, himaye; renk tonu;

~i ka
şikayet etmek, hayıflanmak; ~~ ve ~~

girmek;

••

davranmak, hakkını vermemek; ~ a ve

göze MAT.

i1işmesi,

~

.•.

~

bir

J

altında: egemenliği!

zulme!

haksızlığa uğramak, mağdur

olmak,

adil olmayan bir muamele görmek; " ~ zulüm, haksızlık; baskı, despotluk; ", LJJ; haksızlık: olarak, zulüm olarak;

~

542

-------===-------. ,. ... . .... . ..:.rublı ı.L.J.l; karanlık; "LJj, ~ karanlık .... .. '1 " L.....LJ:,

- ....

• -

ç. -.JL.Jl; . ,...ıı; kamnhk; .r-'"

yapabileceğini!bccerebileceğinidüşünmek/ ~

zannetmek; ~ı.u ~ ..l-.?-l ~J;l'l herhangi

Atlanlik Okynusu;

bir lcişinin bunu inkar edccegine inanmıyo-

çok

~

rum,.; ~~~ ci:bl

gece;

r',}lJ:,.

karanlık;

zannetmıyorum»; « ...

r~ zalim, zulmeden, kötülük yapan,

bana karşı çıkacağını

... .)&-

i)"L.ıJ1 ~

••

~ ç.lJ~ erkek devekuşu;

biri hakkında şüphesi bulunmak, b-e karşı

ıJ~ ç. ı.:.ıf. haksızlık. zulüm, adalet-

~ ç. ~ı.b.

zulüm. kötü muamele, hak.

SiZ davranış, zalimane davranış, haksızlık; •

r~l karanlık;

ı-Ju:' ç. i.JJ' , r~ . J', li:. haksızlık

yapan,

zulmeden, adalelSiz davranan; zalim, diklatör, (iran, despot; haksız, zalim; günahkar, •

mazlum.

mağdur. zulme! haksız-

lığa uğramış, adaJetsiz davranışa maruz kal-

..

mek;~l (b-den) şüphelerunek, (.. Jıakkmda) .• f..

".

mak; ı....ı; (b-i) susaımak;

.-

.:ıl' ç.

zan,

şüphe; kanaa.t; düşünce,

görüş, kabul, varsayım ~::,hıı ~ iyi niyet, -. , hüsnü zan; J:uı ı:-"... suiı.an, menfi düşünce olumsuz

yakJaşım; )=Jı ~, J

veya

J

:.)uı jS-i büyük olasılıkla, kuvvetli ihtimalle; ... ~i ;)iJı ~i ... olması oldukça muhte-

.-

,

.

mel[dirl. büyük olasılıkla ... dır.; ~ l,;,j;,

. '.

olduğunu zannettiği için;' ~ l -

. .v---..

için ne düşünülebilir!ne söylenile-

:. bilir; "-! d;

biri hakkında hüsnü zan

beslemek, müsbet {olumlu) düşüncesi 01-

•

J.~ • ,ı::.1 ve öLJ;. susama, ağzı kuruma; "

.. w.p

minde bulunmak;

... Y

~ a (LJ;, ı:-lJ., O~Ü) susamak, ağzı kuru•

i.JW:; rnüe ~W; susamış;

j;

zan beslemek; ı:-\ . -Jl A..ı ~ birinin ahmak

. . . wl

~ karanhk;

' ....\1;

••

şüphesi bulunmak;~ varsayımdal tah-

daha iğrenç;

OJ •

••

,.

~i daha karanlıkı koyu; daha aşagıhk,

mış;

•

olduğunu! kafasının çalışmadığını düşün-

sizlik, günah;

r."u=..

i •

zannetli ya da inanıyordu. »; 0#1 "-! .:ıl'

despot, tiran, diktatör;

•

J;

onun ... i yapabileceğini! beccrebileceğini ..'

•

..

LL;

c'- ::~) u CJ;)(bşi) zanneunek. kabul etmek• saymak; (b-~ hşi haşktı biri, bş olduğunu) zannetmek. düşünmek; (y b-den) şüphelen-

.

. . ,.

rnek, şüphesi olmak ~ ~.ı....:!; b-nİn bşi

' (. • . • •

f·

•

vhl' ~1 1't; L:J; "-! ı:-L.ı

mak; ... y

L. biri

hakkında suizanda bulunmak, birinin doğru

davranmadığını düşünmek; . y::,.bJı ı:-~i ,.

?

zanna

1't;

dayalı, farazi, kabule dayalı,

kesin olmayan;

,

~

-

~_.,

.

ç.

V:J:ı zan, şüphe;

zan

.i

i,

zan altında olan; (~ ... e

543 nazaran) güvenilmez, itirnat edilmez; sanık.; ıJ

,-

P

şüpheli. hakkında ı,an

bulunan,

••

mek, açıklamak. beyan etmek. dışa vurmak;

(rJ&- ...e karşı) birleş- -- ,.~ (bşi) göstermek, rnek, yardımlaşmak; ..AI;'

beyanatta bulunmak;

güvenilmeyen;

•

;au:.,; (y bşı) açıkça göster-

ile beyan etmek;

•

•

•

~ ç", ıJUı.. bir şeyin beklendığı yerı

-

.. . J . . ..

zaman; (mud. kul.ı bir şeyin muhtemelen

beyan etmek; (bşi) ezberlemek; (bş) ezbe-

bulunduğu yer; ıan, şüphe; ~\.b..

rinde olmak; (,,-:-, .. .in) yardımını istemek.

,. 4~

bulunabileceği her yerde onu aractım;

. pt.. .

,.

Ajlh,.

-

-

bulunması

••

ı~

J

muhtemel! olası olma-

yan bir yerde; .:.ı

,-

F

zanlı, şüpheli, hakkında zan bulu-

".

. UH) (J

--

y ~ ç. ~w:. incik kemiği;

H

,

a

(rJ&- b-e, bşe) galip kılmak, üstün gelmek; - -.nk döküm, dökme demir ~~i R o _

nan; tahminiJ kabule dayanan, varsayılan;

..

desteiıini istemek; ~ b-i. bŞI) yenmek.

b-e) açık! netl

_

.. ,. J..t# ,R'

ve ~\~....,. bkz. .ıAj; ~ ç.

-

başında ya

belirgin olmak.

görünmek. ortaya Çıkmak. z.uhur eunek; [hastalıkl belirmek; [kitap, süreli yayın] Çıkmak,

• -

sırt; arka. art; kitabın

da sonundaki boş yaprak:; güverte;

üst. üst kısım. yüzey; [tamtayan. mudaf ileyh . - ğ' muv illaı Mıs .

. - . .~I omurga. belkemi!i;.~ i~ tepe

ku!.)

geçıcı. eretı.

,

basılmak; (LJ' .. .den) kaynaklanmak. değ­

rnek;

V ...in) neticesi olmak; (bşe) Çıkmak,

(i:ll i,. M -_

,

• o _

taklak. alum üstüne; ~

,)s; 1,;# tepeden

-.. - .-

umaiıa. tamamen; ~\ ~ perde arkasın•

-'

, o

_ o_

(J&' ...1) yenmek, (Js- .. .e) üstün gelmek, galip gelmek; (J&-

da, sinsice; gizli olarak. gizlice; ~~~ LJ:'!

bşı) öğrenmek, bilgisini edinmek, (~

bizden; ... .H

bşdeıı) haberdar olmak. ~ bşin) farkına

rada vb.);

ıınnanmak [dağa vb.el:

vannak;~

lçek vb.i] ciro etmek; ~U; (b-e)

yardım etmek, destek olmak;

---

Hi (bŞI) gös-

termek. açığa çıkarmak. ilan etmek, beyan etmek; ([ı/mi) tab etmek; gösteri yapmak; (b-e. ~ _.. de)

rnek; (b-i.

zafer kazandırmak, bahşet­

rJ&- ...de. hakkında) bilgilendir-

mek. aydınlatm,ık, (b-e ~ ... hakkında) açıklama yapmak; (b-i.

mak, (h·i, ıP-

Js- .. .e) vakıf kıl·

...de) derin bilgi sahibi yap-

mak; (b-e. ~ bşi) göstermek; bütün açıkııiıı

. 'o .

aralannda. içlerinde; ~ H' ~ ~ içimizden.

-- rJ&- üzerinde ldeniz de. ka-

-

i~WI ~ Js:- vapurda. veya ...

-"

0-

vapur ile; ı..:J.UI ( ~) ~ o ,

•

• _

-

r:.f' veya ı:r . -• , 0 '

"-: ... LI ~ ezbere. ezberden; ~~

-.,

.

..:J\H geçici/söz-Ieşmelipersonel MIS.; o •

~

,o •

..

ç. Jl.#\ öğle; lmüe.] öğle namazı;

..:....;.; öğleden sonra; ~\ j.,J

, r#i

öğleden önce; o

<§ r#'

-

-

_.

-

; 4A< '->-

aldırmamak,

.

-

»)

, -

'."

'->-,J bir şeye

umursamamak;

~ yardımcı

olan, yardım eden, destek-

leyen; taraflar. yandaş. partizan; bek (ful-

544

..

bol.J; emir,

tebliğ,

fennan

FAS~

)~ görünüş, görünme; ortaya çıkma.

..

belinne, ıuhur elm; gösteri, geçit töreni, şov;

, gösteriş; )~1 ~ gösteriş merak1llı~l;

~1.r.J;ı1

zahran

~\.# ıı:..:-ı

o ••

şehri;

in arasında •... içinde;

biçim; fenomen, olgu;

[çağ.] açıklamalar,

... nat 1 ~L J zahiren. görünüşte, dıştan belirti, emare TIP.;

beya·

ciro. ciro elme llc~

)~ zıhar. cahiliyye devrinde. kişinin kansınının

vücudunun herhangi bir

annesinioki gibi sını

olduğunu

kendine haram

.,

kısmını,

söyleyerek. kan-

kılması;

..,.-\1:t;.. ç.lJ J- gösterici;

,

ÖJ'lL.6

destekleme, destek venne, yar-

dımakoşma; (ç. ..;.JL) [halk, toplu] gösteriisi];

• )~1 sunma, arıetıne, gösterme, ilan et-

me, beyan etme; tab etme fOT.

,

~U:U mahsusdan davranma, tasannuda

bulunma; ikiyüzlülük; (ç. ..:.ıl.) [halk, toplu· luk} gösteri;

rUP (Allahı;

yan,

~ bşi)[iç yüzünü] çok iyi bilen

açlk,

apaçık;

,

dış görünüş itiban

ile; harici olarak; , Jililiı

,.

söıJük anlamı; ... ı:.ıı

.

J"lJi, bir ifadenin . ı..

.,rAI.....AJI göründü~ü

.,rAl1.Jı dış görünüş

itiban ile,

•

...

dışandan

-,:"ıloıı J ve ;::'il -,:"U; J göriindil~il kadanyla, dışarıdan bakıldığında;~1h..H ıJ" • dışandan;

!of

r1J,; dıŞ, harici, zahiri, yüzeysel, sathi;

ö."..u:.

ç. r:-'.".,ı; fenomen, olgu; emare,

.. .belirti ~ i~I .ı-I}7 biyolojik fenomen, olgu; . . .•

...

•

",;..1 -,:"ı}>..-ı. meteroloji;

bakıldığında, görünüşüne bakılırsa;

k

'J"lJi, dışardan,

ııa'ıaıd,~ında; ".ıloıı J apaçok olaralc, açokça;

~ ç. ru:ı.. dış görünüş, görüntü; davraşekil,

ile ilgili};

, .

[Kur'an ayetleri, Sünnet

kadanyla ...dır, ...gibi görünüyor; '.

i.r.9' öğle. öğle sıcağı; • .H' daha net, daha açık, daha belirgin; , .. suret,

anlaşılan

••

i)~ {elbisenin] yüzü; haşa, yapık;

"'ş. ı.avır;

metinden

aşikar,

görünen, net, ayan be-

harici,

dış; dışan, dış

yüzey;

dış semt, varoş; (ç. ,rl}7) zahir/lafzil mana,

545

..

,

~ il (~) (bşi)

hIm Idar içmek, büyük yu-

dumlarla içmek; •

•

(bŞl)

kabahat

• •• ~ o (~~) [olumsuzluk edau ile]: .. "":-'

me, oyalanma;

Ç:. Lt

i . o ,.

önemsiz,

sıraya

• ••

koymak; (' • _':'"

orduyu) harekete geçirmek, sevk eunek; (bşi,

"":-' .. .ile) doldunnak;

mek; (bşi,

(bşi,

y ... ile) yükle-

J ...e, içine) boşalunak, dökmek;

.s!.&. ...~ ilgisiz, alakasız, kayilsız, umur•• •

.

.0

""':-' ç ~~, yük (~e)

yıne - .1

~~~i ""':-' bey• ' • -

külfeti, ispat mecburiyeti ., •

o

..

HUK,; ~

._

4J5' "y:84 (rti) bütün yükü omuzlamak; ••

•

şaka

•

alma; doldurma,

şişeye boşal[ma;

o (~) aylaklık, hoyratlık yapmak; (y

.. .ile) oyalanmak, eğlenmek, boşa vakit ge-

çirmek; (y b-ile, bşı)

bş

takılma,

~!.&. şakacı;

... yap-

alay;

alayeden, alaycı; boş, abes,

saçma; aylak, avare, kötü; kabahat! suç işle­ yen,günahkar;

r~

"''''''

(iı~, iıfr. ~ı.r.&-) (b-e) ibadet e:unek,

il

•

tapınmak.

•

(b-ı)

kulluk etmek;

,

edinmek;.w:. (.. .i)

rab! ilahı tann

köleleştirmek.esir

kullanıma! trafiğe

lu)

olarak

eğdirmek;

(yo-

açmak, hizmete sun-

mak; ~ kendini Allah yoluna adamak, vakfetrnek;

l . •- ..

i (b-i) köle! esir almak. köle-

boyun eğdirmek;

-

C-J !orduyu] harekete geçinne; askere

..:-.c.

.,

. ..,

.w:. ç. ~ • .:.ıı~ köle. esir, hizmetkar

i" ~ ç. ~L aba;

çağırma!

yapma;

leştirmek.

"I.:&- ç. 4\ aba;

fayda-

~L.AA ç. ~i- [birine oynanan] oyun, şaka;

almak. itaat ettinnek, boyun

samaz, önemsemeyen;

~

iştigaldir;

-

. .,

•••

... ı:ıı ~L ı:r

mak. boşunadır, abes ile

mühim değil; ~ (bşi) hazırlamak, düzenledizmek,

ajay, istihı.a;

sız boşuna, boş yere; ~

<,'

(bşı)

oyun; eğlen-

o.

...i hiç umursamamak, .. .i hiç dikkate aima-

rnek;

şaka;

bşe)

eğlenme:k, alay;

~ saçmalık, [anlamsız]

"':-' göğüs cebi; •• ",,:-,,+ seUer, su baskınlan; dalgalar; " "":-' ~ deli akan nehir;

4 'J

kötü davranmak; (y

zarar vennek;~\&. (b-ile)

içivennek;

mak, önem vennemek t "-!

işlemek.

lie) alayetmek; (y

kötüye kullanmak; i(Y ... e karşı) suç!

'.

.

(ç. ı~) kul; ıYıll kullar. insanlar; "

.

'

JJ ~i .. . • •

ben fakir!. ben aciz [tevazu ifadesi];

i .

oJ\

. . . . d. ~ ,.11 'fl", ben aciz!; l$J~1 4 ve ..L..:-S•

•

(şJ'i bir kavun çeşidi MIS.;

i..1.:' ç. ~i cariye. kadın köle; ı'

, .

"

ç. :

..

u...·~L.I~II ( ... ).1' :

ç.

ayçiçeği,

546 iii~l:-ı=-

[çağ .••:.ıL

ibadet, kulluk;

algılamak, kabul

rak)

gündöndü, gündoğdu BQT.;

J ibadetler;

"

iii:> r'- kulluk, ibadet; kölelik, esirlik; hiz-

itibar etmek, saygt göstermek,

...

.-

..

~ karşıdan karşıya • • •

..

..L:A" ç. ~ı..-... ibadet yeri; mabeı;

geçme; ... J

~

üzerinden; ... in

eğdirme; yol döşeme,

köleleştirme, boyun

yol

tamiratı; ~

~

r

ibadet elme, kendini Allah yoluna

adama, vakfetme; azizlere tapma HRI.; • • :ıL .ii köle/ esir alma, köleleştirme, ••

,

•

J-:M ibadet edilen; mabut, ilah, lann; • •

~

kullanılır, iyi

durumda lyo1];

"

~,)~) (bşı)

boydan boya geçmek,

•

.

.. ;r

geçirmek;

başlan

geçmek. akmak; ölmek. - 0-

(rüyııyı)

etmek.

tabir etmek,

bşi,

(.:.f"

dile getirmek; mak;

(r) gözyaşı dökmek; r

yorumlamak;

V

...

(i

ç. •

r

.r:

gözyaşı;

tembih, ihlar, ikaz; ibret, ders; •

nasihat, ahlaki 'Cural [dikkate alınacak. elıemmiyet;

önemli

şey,

. .mühim miktar; 1 ö.r-JI ~ y dikkal çeken} -

.. , •. göze çarpan nokta; ol! ir"'i önems:z. ehemen önemli nokta ... dır.;

•

bir başal karşıdan karşıya

[zamanı

[göçrnek!;;!"

---.

tofulacak]; önem,

i)~ ç. .;.ıL açıklama, yorum, şerh; ifade,

katetmck; (bş;) atlayıp geçmek; s..~ "-! .rı' bir

deınet. hukeı:

miyeli yok; ... (J) "-:J i ~i can alıcı nokta.

ıJ'~ Ahadan şehri;

b-İ. bş;

rayiha;

..

•

.r.' u

ılır,

•

kendini ibadete adayan. abit;

..

geçme; atlayarak

• r.$.r!' ibrani; (ç. ı)J-) İbrani; r.$~l ve

öğüt.

düz,

ötesinde;

•

i r ç. wIr,

abii;

•

ardında,

güzel koku,

-.-

" , iii~ ibadet eden. tapan, .Lı!.&- ç. :>L:-t-

• ~

atlayanık

~~, İbraniler; İbranice, ibrani dili;

iıaate zorlama;

:ı

geçme;

geçme; •

Lo

duymak,

(meb. mud. kuLI ... den,

ç.

)~ karşıdan karşıya

ai

~."kı, yol yapımı; ,

.

..

••

\

saygı

önem vermek; .r-ı' gözyaşı dökmek;

metkarhk, hizmet;

kölel esir alma,

etmek, saymak; (b-e)

bir

(OJ" bşi)

ifadeyı)

açıkça

ifade

dile getirmek,

ibare; kelime; cümle, yan cümle, deyim, tabir

_..

..

i bir ifadeyle ... ; . .. ... .... .- . i i)~ kelimesi kelimesine; ij~

u:.rl

j

j~ başka

deyişle,

l .' ;

•

• •

... rJ- ... den

ibareilir: ... kadardır; .. ,i içine

ola,l; - •

bşi

"-:J .. ile) ifade etmek,

(bşL altm parayı. Jikkeyi)

tan·

ri ders almak. ibret almak; ("-:J ... den)

ibret/ ders almak;

(bşt)

h,,::saba katmak. dik-

kate almak, gözönüne almak: özelliğiniıı) farkına varmak;

(J b-Il;'r.. bir

(b-i,

bşi,

...010-

< ••

ı.j\r ibrnni Ina't); ibrani kişi: ~i~i

ibraniler, İbr,ıni dili, ibranice;

.. . ..r:-- ç. .l;u.... geltil,

yüriiyerek geçilen)

sığ

geçiş yeri; [ırmakta

yer; dehliz. koridor;

.. f.:":'Ü lrüyal tabir. yorum; (loi'" bir duygu-

.r!"'" ç."r!w feribot; köprü; •

•

547 film) ifadesi, dile getirilmesi; (ç. ~L) ifade,

-.. söz, tabir; (ç. ~ı.-.ı) deyim, tabir; ""';-1 ~ •

•

başka bir deyişle/ ifadeyle;

••

dile getiren, açıklayan; anlamlı, manalı: ". ~ çakmaklı IÜfek knş;

Jr

._"

---

~ i (~, ı..r.J':&') kaşlarını çatmak; sert! hid-

. -detle bakmak , ~J J ~ b-e sert bir ~

4ş i·;·; (na't] ifade. ifadelendirme ile ilgili; • •

)~i saygınlık. itibar, hünneı; (ç. ~l.)

-,..

şekilde bakmak; ~

••

ma; yaklaşım, bakıŞ açısı, görüş •

1J

LJ~I

•

..

neşesiz; tavizsiz, kau, sıkı; meşum, ugursuz;

•

•

ı..r.J':&' keder, neşesizlik, sıkıcılık, kasveı;

... (;r) itibarıyla, ...c nazaran, kabulüyle,

... düşüncesi ile; ... ı:r 1)~1 ...den itibaren,

..

L.atılık, sıkılık, tavizsizlik;

....... ~ kaşlannı çatma, yüzünü buruşıur­

... den başlayarak: [zaman ifadesine mudaf

• kuL); ... ıL . ~ ç.~ ... e nazaran, ...itibari ile, •

..

ma, hiddeıle bakma; sert bakıŞ, somurtkan

... açısından, ... düşüncesi ile; ..olarak; J~~

ifade, sert çehre;

... Şartl, kaydı

mensup

. . . -... lJl ...kabulüyle, ... olduğu düşünülerek; .. ile; olarak, ... 0Jl::t-~ ...

.d

itibari ile,

tc

.

•

.-Oı

••

olması

, .

•

.. ..

•

•

• •

dışişleri bakanı ... »; J\.:.:.c-~' i~ bu bakış açısı . .: . ile, bu itibarla; ... ul Ji . ~ ç~ ~ ... olduğu

.

.

düşüncesi! kabulü/ iıi barı/ yaklaşımı ile;

.-

J~)'II.ı. J&- bu düşünce/ itibar! yaklaşım

-.

., ile; J~~ JS' J her halukarda, hangi açıdan

~ ç. ı.~ aptal, ahmak, kalın kafalı KNŞ.;

·U=ı~~ ..

lesadüfen, rastgele, gelişi güzel;

ıJ-f a~) [güzel kokuJ ('":" iizerine) sinmek;

koku vennek, kokmak;

df•• güzel kokan, güzel koku veren; •

~ (göğüsıe] daralma, sıkıntı;

•

. .-

,:?-!~1 öznel, sübjektif; bağıl, göreceli,

,

Abbasi;

hiddelle bakan; sert ,tavizsiz; somurtan; __ J

bakarsanız bakın; •

kişi.

~"" kaşlannı çalan, yüzünü buruşturan;

.

en kıdemli bakan oLarak (olması itiban ile)

-.

• • I"S""'\ . (; Abbasiler; (ç. uJ-) Abbasilere

~I)jyl rJ.i1 O)~~ ~)\j..I..JÜJ

--

~;

rJ' ~ çahk kaşlı, sert bakışlı; kederli,

dikkate alma. önem verme, düşüıune, laSarla-

•• •

--=

-.

J!"" güzel kokan, güzel koku veren;

.o.

cinlerin bulunduğu!oyalandığı yer; ha-

izafı ' rölaıif', _ .tı)~, ~ i..uzeI··. . 'I"k . ~ JUŞI i ,

H

hükmi şahsiyeı;

rikalar diyan, periler ülkesi;

---

.

.J!"" karşıdan karşıya geçen; (yol vb.den]

...

~

..

t-:r. rengarenk halı; dahi, çok zeki; mü-

geçen[ yine bkz. r;l çabuk kaybolan, biıen

kemmeL, enfes, çok iyi;

[gÜıüşI; geçici, muvakkaı; geçen, akıp giden

deha, dahi;

. ,.

[zaman); (ç.

,.

uJ.) yoldan geçen; j"!l.& . tJ~

~1)ıJ' kıtalararası balistik flize;

",

~ (~duygulan, hisleri) irade eden,

(ç. u J- , i~~)

·..-

• • ~# dahilik, çok zekilik;

--

.(J.:&-) (yüz) parlamak, parlak olmak;

.l:.r. (bşi,

(..r.t1l:.r. LI ,.. ~

ı.s-:" =>

,":" .. .ile) yüklemek, doldunnak;

~

548

... .

(~ç .:.ıL ambalaj; paket kısmı; kap

~ [şarap için] yıllanma; eskirne; köle almarna. azatlık. hürriyet [kölelik

(içi dolu]; [mud. kul.) ... miktannca; __

i

etme, hürriyetini bağışlama;

~ u, i (~,'. - '0)(';' b-ı) azarlamak,

~eski;

antik;

yıllanmış {şarap};

paylamak. tekdir etmek; A.ı'-! ~ kapısından

eskiden beri süregelen; demode,

içeri adımını atmak «ıJ~ y~ ~

miş,

.

canın kapısından

,

içeri

..' ., ... \...

falan-

adımımı aımadım»;

asil, soylu; .-

J&- ... den dolay,) azarlamak. pay-

~ azar,

yüzüne vurmak;

.0>

,

. ._

.:ı-j,i ~Lc.

••

.

i"..~ •

•

__

J.&- r!J birinin

üzerine

düşmek;

[köleyi) azat eden, serbest bırakan;

ii

••

..

•

(,~) hazırlanmak, hazır olmak; ..l$.l (hşı)

~~ berrak [öz.l. şarap için]; •

hazırlamak;

.. . iJ.$\ . .. cihaz;

ç. ..l$.I,

o.

J'" i • u (J"') (bşi) ",,'mak; J~hamma1;

[savaş] maJzeme, •

i

LO

~ ç. ~ maniveia, kol demiri;

mühimmat, cephane; (yine ıl? ,)~ı ~ hazır, hazırlanmış; gelecek,

. ;:--1,;..-..] ,}

i

~ i (~, .llP) saldırmak. hücum etmek;

ii

bel;

sorumluluğu birine

J:N yıllanmış [şarap]; eski. antik;

olarak sunrnakl anetrnek;

'-'i.. f·• •

.)\$

J& ~Jj-l\

sorumluğunda olmak;

[hediyeyi] krala

•

J& oj,;..l bir •

vermek! yüklemek; ı:ı'jj~!&

,",:",l,;,&. azar, paylama. tekdir. ilah;

...

. , o..

}

.

işareti

LO'

şeyi üstlenmek. sorumluluğunu almak; ~i

mak; ~ :i.' J\ y~'J' ESK. nJN.Şevketlil

ilaatin bir

1i};ı' J:~ eski usUl; ,

i

söve, üst eşik, lento (yine ~\ ~,); basa-

. ..... -[Bey]; dW\ y~~......t) bşi

geç-

köle olmayan};

ıji!&ç. ıjilromuz;' w!&

.. ~ç. ~. y\.$l kapı ~iği; [kapı] üst •

modası

hürriyetini verme;

paylama, tekdir;

••

serbest,lartık

kadim.

A,i\;.c. yıllanma [şarap için]; ., J\;.c.I [köle) azat etme, serbest bırakma.

almak, oyalanmak. geçirmek;

ayıbını

lamak,

..l$. U

antika; hür, .

~\&. (b-;

azat

".

ı.:ıy-.= ö'"~ bkz.~;

~ ağırdan

zıtu];

muhıerem, saygıdeğer; saygın;

-,

KNŞ. şapşaJ. intizamsız.

~ hammallık mesleği; hamallık ücreti:

müstak-

pejmürde;

r

i

..

(~)

lık

gecikrnek;

O.

ıP- u @i\.$) ve

eskimek;

J:S

j (J:")

-

eski olmak ya da

(şarap) yıllanmak; ....i$j

serbest olmak;

•.••_, • • .

":l

vcya ... .:ıı ~ ~ ve Lt

,

ol

J' .:.1 (köleyı)

[köle] hür!

azat etmek.

(kOlqe) hürriyetini bağışlamak; ~\ V .. .den) kurtulmak, kendini kurtarmak;

karartmak, karan-

. .. ... r hemen ... yaptl•...

i1el; ... ı:ıı ~

kısrnetsiz, şanssız;

(bşı)

yapmak; gec:ikmek [öz!. olumsuzluk edatı "',,0'

aptal, ahmak;

.'r

.:ıı

.r

yapıverdi; ~i

gec:ikmck, oyalanmak; (cinjs.; tek.is.

iJ yabani zeytin ağacı,

yaban zeytini; ~ karanlık, kararlı;

549 •

rnek;

r' 11"; (b-i, Js-bşden) haberdar etmek,

l.~ ışık geçirmeme; (ç. ~L) karanlık;

(b-i.

Js- bş ile) bilgilendirmek;,. (b-i, ~

i' .••j karartma. kapalı. karanlık yapma;

bşe)

yöneltmek.

~

.

gecenin ilk üçte biri;

[L~~i t"""'l karartma [saldınya tedbir);

••

(~.

[s.]

karanlık;

4A\S) [edi!.] bunamak. hafızası

!ıla uğramak, muvaffak

--

"

delirmek, çıldırmak (öz!. KNŞ.];

nak,

ç. i.:!w deli, çılgın [öz!.

bunamış.

(r' ve ~) şiddetiiI

..

w

ahmak,

KNŞ.];

J

birinin yolunda engel teşkil etmek;

bu-

inat edip haddi aşmak; ı.$'Ü 11";

."

like'•

n;

;U=. tökezleyen; [bir dili] kınk konuşan; kınk

. .. .. ..r n; n; ,

.H

~ roJI OJ'

•

~

büyük;

ç.

. --

&. çek yaşlanma.

",--,ı büyüklenen, küslah, burnu

inatla karşı gelen, yola

..

u~ ç. i~ büyüklenen. küstah, burnu

•

şiddetli,

kuvvetli

çılgın [fırtına

.,

vb.];

(cin.is.; ıek.is. i) ç. ~ güve;

••

~~

.. - ri. u (~'~' Jll..&.) tökezlemek, ayalı •

sürçmek. sendelemek; 4.!

r

tökezletmek, itip devirmek; veya

--

-

-

."

.

,

kötülük yapmaki işlernek;

-

.'

rJ:?' i f.ı!:?,~) batırmak sesini yükseltmek;

(b-ı) düşünnek.

r

" (y u u.f")

Js- ... t') vurmak. çarpmak; (y veya

Js- b-nin, bşin) farkına varmak, (. ..1) aıtla,. mak. ölrenmek; .fS- (b-ı)

lanınak, çınlamak;

(y ... ile) kaynamak, pek

.,

çok ( ... y) ... bulunmak;

.. ,

~ (rüzgarı

<.;l:iJl toz) kaldınnak;

güve yemiş, güve elemiş, güveli; •

~~ saka];

(Ji .. .1) yardıma çalırmak; (y . .. ile) yankı­

gelmez. azılı;

büyük;

ıJ

--

(p ve..;-s-) u.. u (J-'-&) • ..J->- i. a ~)

".

serkeş, inatçı,

.. P ç.

[dil. konuşma];

ıi~ [s. ve is.] Osmanlı;

çok ilerleme;

yaşı

.

JY'U=. ç. .ı:-i'r zorluk. güçlilk; gizli teh·

p. inat ile karşı koyma. serteşlik. boyun

·

. ,,;;.s.

i

eğmemek,

eğmerne; küstahlık., büyüklenme,

.

rto z;

.r) [fırtına. rüzgar) >.

_._--

..

hafızası zayıf kişi;

kuvvetli olmak; boyun

.

-- - " JP ~ bşin) farkına varma. öğrenme;

.".'

u (r'.

olamamak;

-ç. .:.Jl,rs tökezleme. sendeleme;

~

ınaldık;

~.TN

-~-

._._,-ayak sürçmesi; 1 iir ~ engel; iir ıJjJ

ct..~. 4A\S bunaklık, bunama; ah·

.

_.-

• ii ~ •

zayıflarnak.;

sürçmek, sendelemek; pepele-

-'. rnek. kekelemek 1 ~L J~,)4 jN başansız-

.. . --

4,;;.,

ayatı

rnek.

•

~

A:S.

etmek;.PJ tökezlc-

..

'ı

.. ..

teşvik

düşürmek,

tökezlet-

.

~

,

sesi yükseltme,

bağınna;

gürühU,

patıru;

~ omlet. kaygana; •

~

bkz.l!!;

~~ [kalmış] toz; duman;

~~ ç. ..:.ıl toz bulutu; duman dalgası,

bulutu;

,

c.~ bağıran, çağıran, gürültülü; azgın,

550 i

köpürmüş, çılgın [deniz vb.);

,

•

,

•

i

'-ıpl ç. ~U:.\ harika: mucize, görülı':'

i

;'<)0' yadaJ ...elj"'i"mak(.:r'

..,-a('.

J .. i)

veya

•

i

memiş duyulmamış şey; «41 J.1J\ ~ J ~ • •

. , .,

garip bulmak, garipsemek;

. ~ (b-i) şaşırtmak, şaşklOhiıa uğratmak;

i

.

A.ı~4

. . JI.:--C:.'j\ :iJJI..-.t .

.."

~ Devlet Başkanı

. - .. .

suikast girişiminden mucize eseri kurtuldu.)t

,

..

~\ 11; (b-nin) hoşuna gitmek; ~1

~

hayrete dUşUrrne, şaşırtma;

•

ledi!.] (ı.:J b-e, bşt) hayran olmak-ııayran

~~i(~ ... e) hayranlık; (I.:" ...den) hoş-

kalmak, (ı.;J .. .deıı) çok hoşlanmak; (ı.;J .. .ile)

lanma; gururlanma. şeref duyma, onurlanma;

gurur duymak, onurlanmak 1 ~

kendini

.,

,,-

, G'; ~\

beğenme;

•

övünmek, kendi ile gurur duymak; [olumsuz

~ şaşınna, şaşkınlık duyma;

bağlamda) böbürlenmek; ~(.J' ...e) çok

....ı~,1l. .' ,

şaşırmak, (ı:,r- .. .1) garipsemek, garip karşıla-

~ hayran bırakan, hayranlık uyandı-

,

- ...

mak; ~\1l;

ma, onurlanma; •

' . .,. .. (1.:" .. .in) hayran(ı); (I.:" .. den) gu. -, , rur duyan ~ ~i ';'~ lo:- .,.··kendini beğenmiş;

••

~

.

kınlık uyandıran şey; \ .~..,s. ne kadar garip! •

•

Oı

ne kadar da ilginç!, şaşırtıcı!; ~

,

4 ne

.. ~ "i tabii!, gayet tabii, ..

_.

..

~

şaşılacak ne varki!; ~.1'"\ harika, büyü-

..

"

leyid bir şey; y~ "'=' ,,:,S müthiş. muazzam;

•

y~ harika, mükemmel, şaşırtıcı, büyü• ~ •

hayrete

dUşmüş, şaşkın, şaşınnış;

r- yumru, beze, ur; r- gök, yeşil MIS.; ,

i

.r- ç. r

..,.r.. :i

J

i

,

"

•

,

J"~

yumru. beze, ur;

gizlisi saklısı; gizli açık neyi varsa;

,.

Jr acur BOT. MIS.; J .p ~ J fL"'Ü kibirli! burnu büyUk olmak;

Ai.r- ki~irlilik, burnu büyUkliik;

;

- # ' harika, mükemmel. müthiş; şaşır­ tıcı, garip, ilginç, acayip, tuhaf; i

•

•

•

~ i (p) ve p a (.;,&- ... den) aciz kalmak!

. . GP)

•

•

olmak. (.;,&- ... e) gücU yetmernek; j

~ ç. ~~ harika, mucize, görülme•

.

, .,

\. ~ şaşırma, araııarna (ç. ı.;J~1) şaş-

,.

çarpıcı;

••

\. "';'J- (ı.;J .. .ife) gururlanma, gurur du)'-

leyici; bkz.

..

ran,

, ,

kadar harika!;

,

_

•

,

ve

P

.,.

ç.

u

[kadın] yaşlanmak, ihtiyarla·

miş duyulmamış şey (olumlu1; çağ· ~~

mak 1 ... ul .;,&- ~ L. ... i yapabilmek,

gariplikler. IUhaflıklar. acayip şeyler ~ ıY

.. .in altından kalkmak;

•

i

•

•

•

_

•

•

-

-

i

...

p l (b-i) aciz bırak·

•

... u\ r''J\ ~ ~ yine [bu meseledekıl

mak; (b·i) sakatlamak, sakat bırakmak; (biri

ilginç bir şey ki ...; işin tuhafı şu ki...

için) imkansız olmak; kimsenin konuşama· , yacağı gibi konuşmak ~ J ~\ .;,&- ., ~I

•

•

'. ~\ daha harika! mükemmel; daha ga-

.'

_.' .

i

rip. daha ilginç, daha tuhaf;

i

...

~L. b·i iyice köşeye sıkışunnak; ~\

551 (b-i,

.. .den) aciz görmek;

ı:r

(ı;f' hp)

.J\;

yapamama,

eerememe, acizlik; hesap •

edip başa geçmeye çalışmak; (b'i.,}' ... için) başarısızlık, be·

(bıin)

rakmak;

açığı;

••

•

••

bıı)

acele ettirrnek; (b-i,

geçmek, geride

(bşi. parayı)

önünde olmak;

hemen teslim almak, peşin almak; ••

•

bı­

.~

1 4)..,. •

•

---i

•

yl.*1 b-den acil cevap beklemek; j...,•. ·1

.,

;J..4Jl şartlan değiştirmek;

••

· _.. . iP P jr

yaşlı,

acele etmekı davranmak;

istemek: (b-i) acele ettinnek; (bşi) tuzlan-

yaşlılık. ihtiyarlık;

sını

ç. ;~.

dırmak (bıe)

yaşlı kiş; (öz!. kadını;

.

ç. J~ ,
••

i ~ kaba, •

•

~I ~ fok, ayıbalığı ZOO.;

kıç [kadında];

•

)~,

lamama

sürat kazandınnak;

• •

p

ihtiyar, kocamış;

benzersizlik, eşsizlik, benzeri IKUl~an

çabuk olma-

(bşin)

•

•

Js' aceleyle. hızlı

~ acele '.~

yapı­

olarak. sür.ı.ıli bir şekilde;

kerim içinI;

...e)

...~

hızlı,

güç yetiremeyen; güçsüz; (ç. o~) fiziksel

~

acele; telaş. koşuştunna;

olarak zayıf/ güçsüz; sakat, özürlü;

~ ç. ..:.ıl- tekerlek; bisiklet; 1 ~

.rı.

ç. .rIJ' (u" ...den) aciz, V

kocamış;

1 (~1 J~L düşkünlere yardım;

• J':'N' mucize [öz!. peygamber elinden];

..-ç.

i:".,.,. ~.-

•

ı.:.ıl. ft·

,

•

••

••

•• •• • • • ~i müe. "~ç. ~~ ince, narin; sıska; •

...~ a (p.~) acele etmek, koşuşturrnak, hızlı hareket etmek; (Jl . ..e) acele elmek. •

gitmek; ~ acele etmek, hızlı hareket eL-

. ...

~

yon; ~I.i ~ motorsiklet; •

•

~ ç. J~ hızlı, seri, süratli çabuk; "

,

, i

P

'ft;

telaşlı, pÜf telaş;

•

~~ aceleye getirilen, çabucak. apar

lopar yapılan

iş;

skeç EDS.;

•• • iJ"J",s. müe ~ç.,}~ ,J~çabuk,

..

hızlı,

..

sürekli; aceleci; ,

telaşlı;

,.,

J .. .e) çabucak getirmek; (b-i)

~i müe.,)., • ç.

acele ettirrnek. telaşa dtişünnek; (bşi) hızlan­

süratli, hızlı; daha çabuk

mek; (~bşi,

dırmak, (bşt) sürat vennek; (J b·e.bıi) peşin

ödemek; ....~~ [ölüm} (b-i) yakalamak, gelip bulmak; (y bıde, b-den) önce davranmak; •

\,i~1 (b'ı) acele ettirmek, süratli davranmaya • • • •• ••• •

zorlamak ~ ... ı:r ı.:.J."ıı ~ ." yapmak •• için zaman çok aldı;? acele etmek; acele

•••

ô)\.:-ı motorsiklet YEN.; ô,l.:.ill ~ direksi-

J~ ç.

~ gtirilltü;

•

•

seri. sümlli. çabuk;

•

..~

J- dalıa çabuk, yapılan;

tuzlandınna. çabuklaştmna;

• •

J~r acele; telaş;

•

•

•

J'",:

•

•

-)II ~ J

J'-

acele olarak, süratle çabucak;

, , J~i acele. ivedi; geçici. muvakkat;

yLs- bu dünyaya ait dünyalık; geçici. •

•

muvakkat; acil, ani; ~l.,c. hemen, acilen, •

552 vakit geçinneden; ~

. .,

i

J;\&. ~ kesinleşme-

. - .

.

•

eninde sonunda; j:ı:-'JI) j:ı:-~I

gelecekte; ~i

•

•

şimdi

J

Ye

-

~,

•

eninde sonunda; ~~i ~tJl

J

en yakın

ı.}.~,

Arap dilini

dilsiz;

Arapça olmayan; Arap olmayan, yabancı.

ecnebi; Acem;

•

,...-.u aniaşılmayan,kapalı, müphem

~l&. ekspres [u-en]; ~Wi dünya hayatı,

...

belirtilmiş

de, söz); noktalan

..

.

[harf, .'

(ifa-

yazı]:

..

(ç.I"'ı...) sözlük, lug.ı; ~l ....)~ .lf.be;

geçici, fani dünya [üç günlük dünya):

?

..

J.l '~~ç.l'";~1

[Araplara nisbetle]

zamanda;

• •

müe.

..

doğru konuşamayan;

J ~G Jer ya da geç. •

•

J.~ ç. ..:.ı'J~ hayvan;

miş karar HUK.; kı )1 ~\.s. er ya da geç. •

••

acil, sıkıştıran; (asıı. nannal] vak·

yo~unn.k; ,

iJ"-" u, ; (b!')

.

_.

J
' ) .;.l

tinden önce olanı meydana gelen, prematüre

-.' . 4JL.... bir meseleyif konuyu sürekJi yineleyip

~ ıt'""")l ~ [posta vb.] peşin ödemeli;

dunnak, aynı

şeyleri

~, .)W~ ~ kesin olmayan karar HUK.;

cit pilavı gibi

ısıtıp ısıtıp

...

.,

,.,.,

.,

....... ~ d:J peşin ödemek, ödeme yapmak;

.,

önüne koymak:

perine

ANAT.:

~ acele eden, aceleci, telaşlı;

.:.ı~ ,müe. i_ hamur yoğuran;

~ acelesi olan, acele;

\.-~

•

...l".... • acil, sıkıştıran; acele;

'.

[asıl]

•

hamur; hamur

~

vak-

linden önce olan, prematüre; )~"i1 ~U. __

ı:J~ apış arası,

söyleyip dunnak '" tem-

[çoğ] .;~

parçası;

hamur. macun;

plastik malzemeler;

••

ıO

:;6,.' .JI geçici mahkeme yargıcı;

~

•

• ~ u~) (b-ı) sınamak, denemek. imıihana

•• •

••

koyarak]

(harfi,

açıkça

yazıyı)

ifade

~ ç. ~L-. hamur teknesi; hamur

•

tabi tutmak 1 O}.ıt' ~ (b-i) sınamak, dene· mek;~ı

hamur gibi, hamurumsu;

yoğunna makinası;

[hareke ve nokta

o~

[!isan,

elektuvar

etmek;~\

..

~W

ç.

•

krem [kozmetik]; macun;

[eczacılık];

kenevir yapT'dğı, bano-

ifade) (~b-e) zor! anlaşılmaz! kapalı gel-

tu, tatula ltatala] tohumu; afyon tohumu, bal

mek;~l

ve

~

Arap(lardan] olmamak;

[cin.is.) Arap olmayanlar; Fars,

..

--

.

Acem; ~L veya ~i ~~ Fars Ülkesi; ~

lcin.is.; tek. is. i] [meyve) çekirdeği;

... ~ ç. ~~i Arap olmayan, yabancı;

yağ

karışım

~

hata;

[Arapça konuşmada]

.,

' ,.

ı:Jl:,.,.,"i1 ıJ Y:rN diş

etkisi olan bir

macunu; işi {atlılar;

.. hunna ezmesi; i ~ ıJ'\}\ badem, hunna ..

-

ezmesi ile yapılan bir çeşit hamur işi SUR.; •

u (.u:.) yanlışlık.

.

yapılan uyuşturucu

pasta vb. hamur

.:.J

•

Acem, Fars is. ve is.];

ile

(bşı)

(bı,)

saymak; (bşı) tek tek okumak;

hesaplamak:

elmek;

(b·~

bit) ... saymak, kabul

(edi!.1 (... olarak) kabul gönnek/

553 edilmek, sayılmak; (y ...e) ulaşmak. baliğ .

olmak (Y) ... adedini bulmak; ••

•

• '.

1"",,\jj'il

s·

J.&.

~ b·nin peşinden aynlmamak, birini yakın

... Js- s.~ J.&. '.

takibe almak: ...

..

~

aleyhine kabul etmek;

,

zorunda oldu~u süre ISLHUK.; •••

J.1,c.ç. Jl~i sayı, adeı; rakam; hane {sayı]

[dergi, süreli

ölünün hayır hasenatını saymak! anmak;

~..l..-'.

Js.l(b_~ bıi,

J ... e, için) hazırlamak; (bıi, J

için) tertip etmek, düzenlemek, ayarlamak; , -.,

I"

(dersim) hazırlamak;' ... ~ 4.iJ.C: ~\ .. .için

sayıda, kat

,

y bıi

J b·nin lehine;

veya

~ b-nin aleyhine)

nümerik;

[mud. kuL] .. .in arasında

.:ı\~ç . .:.ıl_ sayaç, saal [elektrik, gaz vb.]; .:ıl.ı-ç ~.:ı1A.o

abaküs;

.:ıloWsayma; {Iisıe vb.derki maddeleri lek H.

ıek]

okuma sayma; hesaplama; ~~i

nüfus

.:ıl..l..-'. sayı, miktar

41

•

.:ılJ-.&. 'j sayısız,

.. .ile) donanmak, kendini donatmak; [kadın]

içinde, örn. ~~L~

hazır

bulunmak,

hazır

hazırlanmak;

durumda olmak;

(J

sayma; tek lek okuma, sayma; hesap-

hazır bulunma, hazır

'o

takımı [aı

.:ı\..l..-'.l hazırlama. kurma, ayarlama, tertipIe-

-$.:ıI..J...&.\hazırhk mahiyetinde ~ ö~l '8 ';. o

••

-çok sayıda olma. çokluk; 1 .:ı..L...ıü

için];

,

takım; kayış <, _

•

__

.. _J .ı..w. ( ..l..-'.\) ı..;.ı

hazırlıklannı tamamlamakı

~'Jl çoktanneılık; ı.:.ı~jjı, .:ı~ birden faz. la hanım ile evlenme. çok evlilik; (Y .. .t')

bitinnek',

,

J-.&.sayı; [birleşik

~

olma; (ç. J.,l&.)

-." ı.~1 ö..ı.e .i;.. i bş için hazırlık yapmak; "

sayılır, onlardandır,

.,

teçhizat, donarum; alet; planga,

için

J

• JA onlann arasında

•

~~l~~ ilkokul diploması;

lama', ~

•

J arasında.

me. düzene koyma;

.. .için, .. .yapmaya) hazır/ isıekli olmak; ~

.:ıl...w

•

çok fazla, milyonlarca; ... ~l~

..u.:......

_ ._

sayımı;

sebebiyle) itiraz etmek. karşı çıkmak; ('":"'

"Ö~" i içinde bulunmak;

sayılan;

bu ona eşittir;

kaydetmek, almak; ~ b-e karşı; y bş

,

sayı;

~ ..1:!~ J~ çok fazla miktar; ~~ ~~ l~

~'(b.;, bşi, ...olarak) düşünmek. saymak, (bş;

vb. için] özel

pek çok sayıda ...; fazla miktarda...; ...e eşit

kat olmak; artmak, ürernek;

kabul etmek; (y ...e) güvenmek;

yayın

'$J.JS.sayısal.

hazırlıklannı yapmak, tamamlamak; >J-..,.; çok

ı.f'~;~

basamak; çokluk, kemiyet; tiraj

çok ~J.&.(bı') tek tek saymak, okumak; (bşi) • ••• •• • çoğaltmak, pek çok yapmak; 1,- .• 11 J..l"S

,

::ıaşanarı

kadnun yeniden evlenebilmek için beklemek

bir şeyi birinin

'-:! ~ sayısız, pek

i

kaç kez!; iddet, dul kalan ya da

ku!.] pek çok, örn.

• • ö~ J~:> pek çok adam; ı.:.ı(': ö~ defalarca,

. . -. güvenme' ........'".!

JI..ı.:&."j1

kendine güven; -

hazır olma. hazır

..:.ıl_) ıemayül, e~ilim. istidat;

bulunma; (ç.

(J

has/a/ığa)

554 tutulmaya! yakalanmaya müsait; [çağ·)

_. .

.

.

1... J •ı\.ı.-:....ıl Js- u\S' •

konfor, hazırlıklar;

•

... için hazır olmak; ... için istekli olmak; •

•

'. , '.

mahiyetinde;

h..L..A.o [para karşılığı) dövünen! ağlayan

(J ...için) tahsis edilmiş, ayrılmış;

J...A..-

(J ... e, ...yapmaya) hazır, istekli; •

< ..

..

__ ~ teçhizat; takımlar. aletlert ..:.ıl.ı.u

,

(~}. Ç.) j. ~!:;.. askeri teçhizat; ..:.ı\..L,.A.t •

•

J:!.r\ yangın söndürme teçhizau;

.'

--. ..-. . ,,' 1 çok hücreli olv.; ~-jj-I .::ı..L..A:.o

~1.rJl çeşit çeşit,

'. (J

L.~·

durumda, hastalık

.::ı~

türlü türlü;

e, için) hazır, (J

(J

... - ..

yapmaya)

denk. tutmak, aralarında eşitliği gözetmek;

...:~\ (bşı) düzeltmek. doğrultrnak;JJ.....-J değişmek, değişildiğe uğramak, (öz!. şekil değişikliğiJJ~W dengelenmek; denk! eşit

olmak; birbirini dengelernek; berabere kal·

.:ı~ pek çok, çok sayıda; muhtelif, envai

.,

ELK.~}~ (b-e, bşe) denk olmak, eşit olmak,

(bşı) dengelemek; ~ J ~ .. ' ve .. .Ierı)

kadın, ağııçı kadın;

•

tutmak; (bşı) detiştirmek, değişikliğe uğrat­ mak, tadil etmek; (akımı vb.i) modüle etmek

• ••

çeşit;

doğnıllmak, düulbnek, sıraya koymak; (bşı)

"

bir kaç, bir miktar;

~

... JI bakışlarını ...e çevirmek;J..lSo (bşı)

dengelemek. ayarlamak; düzenlemeye tabi

.::ıJ..lı..A.o sayılabilir, hesaplanabilir; sayılı,

•

~-! .,., '.~ 'JJ.S

•

ıS,)\..I.A:;..,.ı\ hazırlık

•

vazgeçirmek, ... i bıraktınnak;

... yapacak) müsait; (J .. .e.

kapmaya) müsait, yatkın;

_.. ~ [cinjs.• tek.is. ii mercimek; L,..,Jı&. ç. ..:.ıL mercek; lens; {mikroskop.

teleskop vb.j objektif;

... mak;J..1..;;l:.l

dik durmak! oturmak; dengeiiI

düzgün olmak; normaV ortal vasat/ rnutcdi! olmak;

..

•

JJS. doğruluk, düzgünlük; adaletil hakkı gözetme; dürüstlük, adalet; eşitlik; (ç. J,;JS.) hak, doğru; dürüst; adil. şehadetine güvenilen kişi ISLHUK.; hakim yardımcısı fAS.;

..

.

~'Js;. eşit olarak, adilane; , J..lıJI ;ÜJ adalet bakanı;

•

pJ""JS. mercek şeklinde;

. -(JJS., 4I1JS.) adil olmak, ,

,

JJS.

j

hak yememek;

... 1

JJS. adli, hukuki. kanuni; eşit davrmmak,

. ~ JJS. aralarında ayınm ' , ,

gözetmemek, adaleti gözelmek; JJS. i (bşe.

b-e) denk olmak. (bşı) dengelemek; (b·i, ~ başka b-jle) eşI denk görmek, denk tutmak;

~.u.

••

; (J).L<-) (or ...den. JI ... e) dönmek.

sapmak;

(d- .. .den) sapmak, aynımak;
.. .ı) terkelmek;

...

... d- "'-! JJS. birini•... den

-

j'JS. eşit,

denk. müsavi; (ç.

..

,

..

JlJS.l ,JJJS.)

tay (yük]; heybe. çanta;

j!JS.

eşit, denk., muadil; [mud. kuL] (b-e)

denk, misiı, benzer; (ç. J~IJS,) bacanak;

..

J JJS,

(lJ'" ...den) sapma, aynımak. (~

...1) bırakma. vazgeçme; ,4JIJS, adalet. hak: gözetme; şehadeti kabul edilme. doğruluk lsLHUK,;

555 ,

.

~..

4,..l~adale~ hukuk; I..,l.ı...ll

JUJ

•

adalet

•

bakanı;

1

•••• • • • AI 1- ·JI Ub.Jlıhmanbölge. dönenceler •

ile kutuplar arasındaki bölge;

J..u:.ldaha düzenli! düzgün/ kurallı; daha

dengeli; daha daAru,

doğruya

daha

yakın;

"

r..ı....e.) (bş

rJs-a (rJS..

(bşi)

mak,

olmamak;

memek; (b·i,

daha dürüst; .}.!..wdoğrultma. düzenleme,

le getirme; (ç.

~L) değişiklik.

ile) mahrum/ yoksun ol-

bşı)

(bşı)

eksik olmak. yet-

kaybetmek, elden

kaçır-

•

düzgün ha-

mak; rJs-[edil.] eksik: olmak. bulunmamak.

düzenleme,

kalmamak; kaybolup gitmek; görünmez 01<-

ladilat; ayarlama. uygun hale getirme;

iyileş­

tinne. iyi bir hale gelinne; [kabineyi] yeniden

.

mak, görünmemek; rJS.l(b-ı) yakalayamamak,

kaçırmak; (bşi)

eksik olmak, yetme-

"-

düzenleme; modUlasyon ELO.. ; ı.Ş)'jJ j:ı.ı....ı

mek; (b·i,bşden) mahrum! yoksun bırakmak;

bakanlıklann

(b-,

••

. ,

yeniden

•

dağıtımı;

4l.)\.udüzenleme, ayarlama, dengeleme, denkleştinne; denge; eşitlik; eşdeğerlik:. muorantılılık; eşitlik, denklem

hşı)

yok etmek, imha etmek;

etmek; fakir olmak veya

(b-ı)

idam

fakirleşrnek, fakir-

, ., liğe düşmek; yoksullaşmak; rJ.tUb

r-:s- ;

MAT.;

rJs-yokluk, olmama. bulunmama; hiçlik:;

J,Lıu"deoklik. eşitlik; eşdeğerlik, rnuadil

eksiklik. yetmeme; yoksunluk. mahrumiyet;

adil olma;

, .

.

karşılarna; orantılılık; berabere

olma,

.

kalma

,-SI'O.; 1 ..:.ı\J-o"~1 JJW oylann eşitliği, eşit

ri .

r'

sayıda oy;

•

Jl..l;&.\dik durma. dikilme; orantılı olma (gelişim,

[mud. kuL] ... sizlik•... den yoksunluk; yap• •• •• •• mama (r'JS.\) önemsiz şey; ~ :a"'jl r..ı....e.

büyüme vb.]: normallik, itida!.

ıhmhhk, vasatlık; • •

ekinaks. gün-tün

dikkatsizlik. ihtimam göstermeme; t. . , ,-,I...ıci-"'jl yetkisiılik. saIahiyetsizlik; rJS.

" .

~ ft;i bulunmama. var olmama. yokluk;

eşitliği;

~JS.nihilist. nihilizm

..

J\~~ekinoksal, gündüz ve gecenin bir-

taraftan

FEt.S~

~JS.yokluk, adem; nihilizm FELS.;

birine eşit olduğu zamana ail;

{...l.'-eksiğil ihtiyacı

olan; ( ... den) yoksun, •

•

•

J.:ı~adil, hak gözeten; dürüst, doğru;

mahrum; ... siz; [mud. kul.1; ~ o~I f.~

JJ.ıuvusati, ortalama; onalama miktar;

yaşam bulunmayan; ~, f-~ benzersiz,

,

;

.,

~

."

";--ll

J...... ortalama hıZ;

i ••

J.ı...., [zarf]

eşsiz. yegane;

• r'JS.lyok etme. imha etme; idam; •

onalama olarak;

..

,

J.:ıı....muadil, karşılayan, denk;

.., J.:ıı.-:..dengeli, nötür; •.

..

•

P'

...

r'.ı..c.1~ idarn/ ölüm kararli ~l.ı..c.l(yasl matem alameti olarak giyi-

..

•

J.ı:.....orantıll, simetrik, nisbete uygun; normal. vasal, ona.ılımlı. mutedil;

•

ıhk

[haval

len]

•

bağı

·

,

bulunmayan bir çeşit başörtilsü;

rl~~ yokluk, var olmama. bulunmama.

556 almak; (~ ...e) zulmetmek; (~b-e. b.ş~)

eksiklik, noksanlık; •

•

saldınnak, saldında bulunmak; '~LL U~)

~"Ls- ç. r~l~ yok. var olmayan: gayri

mevcut; yeri doldurolamaz. telafisi imkansız; artık. auk [na'tl; (ço~.l artıklar, çöpler.

atıklar "':'JUI 01 ~ .iı atık sular; r:l~ . - -- , , )\kj~ı pamuk artıkjan; r:I.,.J\ ~y..i' egzoz

.

borusu;

•

• rJ~ yok, var olmayan. mevcut değil;

.. rJ.u

••

mani olmak ~ oJjP \~ haddini aşmak, çiz..

0.0'

meyi aşmak;,ıa C!

••••

u\ J..L...A!"i

bşi yapması

kaçınılmaz olmak, bşi kesin yapacak olmak; ••

0_

•••

v~ vi J~"i

... den çokl fazla değildir,

,

aşmak:. atlamak; (b-e) [nehri vbj] geçinnek;

yoksun, mahrum; fakir; • •

(fiilI) müteaddi, geçişli yapmak OlLa.; (b·i.

ı:JJ&. Cennet; ıJJ&. Aden şehri; •

• o.

olsa olsa ... dır, en fazla ... dır,..s~ geçmek,

eksik; kayıp; gitmiş ortalıkta olmayan;

• lJJ.u

c:r ...de) engelolmak, çıkarmak; (b-i. c:r ... de) engellemek, (b-nin.c:r yapmasına)

(b-e.

•

ç. ı),)\"" filiz: maden; mineral; ma-

den daman; sahipsiz define MEC.; kaynak. • •

•

bşi ya da ır b-i. bşı) terketrnek. bırakmak;

(bşi, öm nehri) geçmek; ı,S':'\;:. (b-e) düşman*

bir şeyin doğduğu çıkuğı yer; 1 ı:J:WI ~

ca davranmak. saldırgan tavırlar sergilemek;

mineralaji;

(b-ile) kavga etmek. bozuşmak; (b-e. bşe)

••

o-

iJ.ı- MIS. [ıJJ.u SUR.] çok iyi!. çok güzel!,

•

..

doW metal ile ilgili. mineral; . . . ..;.ı\::i.ı...JI mineraloji

. ~'!"'" s.\.. maden ,

• ıj:!J..ıü madencilik; maden endüstrisi;

.

tınnak.

sirayet ettinnek.ıS.ı..:i (bşi) (karş:ıdan

karşıya)

geçmek: (bşı) aşmak, üstünden geç-

uzanmak; (bşı) arkada! geride bırakmak. geç*

ıJJ.u madenci;

•

,

mek; (bşi) aşıp cJI .. .tt kadar) dallanmak.

suyu;

• •

etmemek. muhalif olmak.

Ztt giunek; ı,S~\ (b-e, ~ bir hasta/ığı) bulaş*

aferin!;

..

karşı çıkmak. hat

rnek; (bşi.problemi. bunalımı. krizi) yenmek.

•

(JJ&..)'~ II (JJ&.) koşmak, seğirtmek; (b·i, bşi

aşmak. hakkından gelmek;

Vi .. .tt kadar)

yada r:r b-i,hşi) geçmek, yanından geçmek;

yaymak, uzatmak; (bşi. kanunları) çiğne·

(b-i, bşi ya da

bŞI) terketrnek, bırak·

rnek. tanımamak; (~ ... e karşı) saldında

mak; (b-i) atlamak, ihmal etmek, geçmek,

bulunmak, düşmanlık etmek: (~ b-e)

(b-i, y ...den) istisna etmek; (bşin) üzerin-

zulmetmek; (~ .. .e) akını baskın düzenIe-

rJ" h-i,

den geçmek, (bşı) atlamak: sınınl haddi aş· mak:;

(J' b-e) bulaşmak, sirayet etmek; i~

o •• ' '

_ ••

0'

o

rnek;

y

•

o

~--

,rAJ4 ~ ı,S.1,.....Aj

b-ile yumruk

yumruğa birbirine ginnek: ..s.:ı\.....:i karşılıklı

u (J~.J..ı...&-, ,,1~, ıJIJ~) (~ ...e karşı)

düşmanlıkı saldırgan tavır içinde olmak;

düşmanlık

biribirinin düşmanı olmak; ıS..L.ııU1 (y hast·

etmek. düşmanca! saldırgan

tavır

557 atığa)

tutulmak, yakalanmak,

yüzünden)'hasta olmak, ( ...den)

(~

şekilde

zulmetmek, adil bir

(,)i;-

o

••

." .den

hastalık

., mak. ..s:~:(bşı) geçmek, aşmak;

· ., iJ\J~düşmanlık, saldırganlık;

,.,,-l,.,.,~saldırganlık politikası;

-1'1"""

kap-

•

(Js- ...e)

davranmamak.;

mek;

(Js- ... e) baskını saldırı düzenlemek, ..,

(~b-nin) hayatına kasdetmek; <.S...l.A;:...,o:(b.j Jı:-

... e karşı) kışkmmak; -. 1~,1~ L. ya da ... L~ ı...( J) [mansub

•

i

'J

kaçınıl-

.. .. ~..w feribot seferi, sahil servisi; bir fiili .. · ~..wç. ~W feribot; ·• •

·

müteaddi

[geçişiii

yapma DİLB.;

..

-Waşma, geçme; yanından geçme [örn.

-. -- [kanunu]

arabayı sollama]; (ç. ..:.ı\t.wj

me, bozma; günah

"

ya da mecrur bir isimden önce] ... den başka,

,

maz, elinden kurtulunmaz;

(Js- ... e knrşı) saldında bulunmak; ~ ... e) (Js- kadına) tecavüz et-

•

l$ AA4 kaçış, kaçma; 4:.r..,s.w

e karşı) aşın gitmek, çizmeyi aşmak;

haksızlık yapmak;

•

işleme; saldırı,

çiğne-

baskln;

;.1~~ç. ~ ... e) saldırı, baskın, akın,

«(,.)J.&. .•. e) suikast; ~ ...e) saldırganlık [öz!. ,.

•

--d

... hariç, ...den gayosı, .. .in istisnası ile; ~

SİY.]; I~I~!1 r~ (";lA:i~) öJ.A\AA saldırmaz-

~~ L~ buna ilaveten, bir de, ek olarak; ,.

lık anlaşması;

),.u:. koşu [yine sPO.];

..

;),.u:. yan, taraf [vadi], kıyı, sahil i nehir};

-,_., -, -,,)~ç. ;.1~1, ..s~, öl~, ;ı\.l:;.I, müe. Ö)~ • . -'-.'düşman, hasım; ~ ( .ıJh~.ıJ ) ;ı).ıJ )~ baş -'

--

, .:ı~ç . .:ıly- saldırgan; (ç. öl.1..&-) düşman, -

• • hasım ~

--

,,

J-.r;1 i.Ş.:ı\y- yırtıcı hayvanlar;

~.:ı~ç.•.:.ı'L, ;ı1~ suç, kabahat, günah; •

•

zıtlık,

gelişmeler, [gelişen] olaylar ~ ı' §

düşman;

... • lt ..:.ı;ı

muhalefet, terslik; engel, mani;

[çağ.]

;ıly- çok kötü günler gördÜıer, başlanna pek

•

•

~~düşmanca

saldırgan;

davranan;

çok felaket geldi;

,

.:ıwhasım, düşman; • . " " J.ıubulaşıcı, sari ~ A:..lıı.o .;eıl..r" bulaşıcı • •

,"I~düşınanlık; saldırganlık;

J.\,.u:.düşman; saldırgan;

,.

.

d~koşucu, yanşcı, atlet;

-.

· .,

hastalıklar;

- .-

IS,.u:.I: LS,.u:."11..s,.u:.1 can düşmanı;

..

ıS)~yayııma, bulaşına.

.. ,

).\)I~engel, mani; rahatsızlık. sıkıntı,

, ,

rahatsız

edici,

)~ pürüzlü; zıt, muhalif,

sıkıntı

veren;

~

zayıf

•

kastçi;

:J1~ç . ..:.ıl_ düşmanlık, husumet;

ç.

,

sirayet;

.s)~düşmanca davranış;'

güçlük; ;'IJII

,lnıııüteaddi, geçişli, DİLB.; saldırgan;

[binek];

,

i.>~

saldırgan, mütecaviz siy.; sui·

- ,. ,

y.i......&.ıı (J.ı.J--!.L...;) tatlı/ hoş/ makbulolmak;

y,lı,j (b-e) engelolmak! çıkarmak;

/L.&.

...

(b-e) acı vermek, çektirmek, eziyet etmek;

,-,

(b-i) cezalandırmak, azaba uğratmak; y-W

558 ••

~cıalandınlmak, cezasını çekmek; acı çek-

mek, azap göımek; '-:'"

.,

ı,<;,l,JI (,1.*') platonik aık;

-

makbul bulmak; (bş;) güzel bulmak! saymak;

"':"'~ç.lo.:"llı tatlı; hoş, makbul •

•

:( !.~ tatlı su; ~.ı...J..\

-

-

sohbet;

..

~\~

-'

..

ç. ..:.ıL, ~~\

,,

JI.is. ç.),i.c. yanak; ilk çıkan sakal; koşum

- --

takımının çeneyi tutan kısımı {at}; 1 ~

I)Y

••

"-;J'u' tatlı dilli, hoş

acı, eziyet.

~~\.;._'" "" ar daman çatlamak, haya perdesi,

ylrtll~ak; )ı:.wı tl~ arsız, utanmaz, - -

..

-0_

~I)'.i."ç, LS)I.1...&. bakire; ~lyLJ' Sünbüle

~).:ı.c. taıJılık;

burcu ve takımyıldızı ASTR.: Hz. Merycm,

. ",:",,u;.\ daha tallı, hoş, makbul; ~..i.ou acı

.,.. .

.

-

J.; .j-! ~ bana

)I~\özür, mazeret;

..

)J..iAA özrü! mazereti kabul edilen; bağış-

herhangi bir özür beyan etmedi, ileri sürmedi; ,,-

~.~ ; (b-i) sünnet elmek; ).:ı.c.ı =).:ı.c. ; ÖZÜTÜ!

.

--

mazereti bulunmak

.)..i"ç".çok -, zor,

lanabilir;

).LI ,y yi...".' uyaranı

'". -

o

ikaz eden kişi. artık özür kabul etmez; J"w

(ds- için) çok zor! imkansız olmak, yapılamamak; ) i - ç.~ (J ya da JI b-den, ır bş

d'

imkansız, yapılamaz;

_ o _

~.is. çJl,i.c.1 (hunna, üzüm] salkım; -

•

o _

J.is. u (J,i.c.) (b·i) azarlamak, paylamak, tekdir

•

için) özür dilernek; ("":" bş;,

-

)~j:;'imkanSızlık, yapılamama;

.

.0 ..

.. "

--

)l..ı....ç. ..r.-:ıw özür, mazeret:

)l&. j (yis" ö)"i...Nı) (b-den, rJ'" veya'; .. .için) özür dilemek, affını dilernek t

--

ii.=! bakire;

j)..ı.... ç. ),)w özür, mazeret;

vermel çektirme, eziyet etme;

.

.' c.1).i,c:.

HRI.

cezalandırma, azaba uğratma;

..

ar

daman çatlamış, haya perdesi yırtılmış;

elem; ceza,

_

azap;

-......1 '

•

~)js, "iyu." kabilesine mensup;

·1 (bşı) tatlt/ hoşl

j ••

- o

JJ.c.ıı; J.ic. azar, paylarna. tekdir;

..

etmek;

veya ~ için)

,

.

özürl mazatet göstennek. bahane olarak ileri

JJ.is.çok azarlayan eleştiren;

sünnek' )~\ bağışlanmayı dilemek; özür

J:ı\&. ç. Jl'J.ı:, müe. jj:u. ç, J:ıı...t-" aıar-

-

,

.

di.lemek. mazeret beyan elmek;

_.-

).i,c:. ç. )1.1&.1 özür. mazeret;

'.'

1),.1&.

--

'

.yı (mud.

..-_.

kuL] .. ,den sorumlu, mesul; ılı ~~ yı '-

-

fb

)Jıd' bu gclişmenin müsebbibi. gelişmeyi

meydana çıkaranı sebep olan o dur.;

, i yL". bekaret; bir Ar.ıp kabilesinin adı;

.".

~)~

-

o'"

>!L =)u yı

•. 0.0"-

LL; ~i.rJI ~)u yı

kadının bekaretini bozan kişi ESK.;

..

-

--

-

layan, paylayan, eleştiren; (J.i.c;.ve ı.>.i..&.)ı-,lı.

11

ve ..ş~ LI Lülke vb. havası,

iklimi açısından] sağlığa uygun olmak;

'.r-s-

II ( .. .için)

ayıp! utanç verici olmak, (b-i.

bşı) lekelemek, rezil elmek;

,'

ir uyuz hastalığı; hayvan tersi, gübre: utanç verici

şey, ayıp;

Jı&" uyuz hastalğı;

559 , ı.:J'.ı'-~açıklama, beyan etme, açıkça söy-

ii;May'p, leke, rezalet; utanç;

. .,

~perişan.

.,

leme; V

sefil; alçak, adi;

'-? r~ Y;-S-(b-i, bşı) Araplaştınnak; (bş;)

Arapçaya

ı.:J jU Arapçaya

. ,

peşinaı

ifade etmek;

tercüme edeni çeviren;

~ jU Araplaşmış; Arapçaya

ıerdime etmek; (ı:r bŞI) açık! net,

şekilde

bir

hissi) ifade etme; iraboILB.;

~ .l"'murab;

vermek,

uyarlanan;

terkip, cümle içinde görev

kapora vermek; .....ı ,J.' (.. .i) Araplaşlınnak;

üstlenmesi halinde sonunda harf ya da hareke

(bşi

detişikliıini kabul

veya

ı:r bşı) açıkç!

(,;r

etmek;

bşi,

net olarak ifade

öz!. hi.u;, duyguyu)

açıkla-

.r-Arap tarafları

~

. i

mak, açmak; (kelime!

elim/eniıı) irabım

.. Jr, '-'..

yap·

_.

.......-s- ç. Y

,

~.r (öz!. sarhoş) huzursuzluk/ kavga ç:'<ar.

mak o!La.; '-' .....:;Araplaşmak; '-' #~ın;

.... yly'

"

mak;

Arapları;

•

kavgacı/ belalı! [kadın] şimı

olmak;

ii.... ~,s. kavga; gürültü, patırtı;

J ., ı:.ı4.r'.

Araplar: gerçek Anıplar, çöl

•

eden kelime;

~rgürültülü; kavgacı; belalı;

• •

..s' •.t. (na'l] Antp; [is.IArap; ~.rı Ampça• •

Arap dili;

4...;-&- hızlı akan nehir; (ç. ..:.rı) karavan, ••

j

..rr (b-nin) zihnini/ •• •

ı:.r..r

-- •

atlı #.

•••

J-) ~.f' arozöz; y has!;

"

.

"

~r vagon restoran; -.

E")i :i..ı.f' (ayıon. al ara-

,j:''': ~ II ~;. yük arabası; yük vagonu;

".

... ...

--.

~ ~.r vagon resioran; JI.Q1,,~1 ~.r bebek 'S

ol

peşinat

(b-e)

vermek, kapora

vemıek:

y.r'j., ı:t-!\.ı'peşinaı, kaporn; rehin: , ..

vagon; (ayton, at arabası; ~ ii f"J\ ~.r kiralık

. . ardba, (aytan; jS'''J'

kafasını kanş~rmak;

•

i

i

U

[..rS u (Ur-.&-) yukan •

çıkmak,

yükselmek;

•

Uo V) topalolmak, topa'lamak, aksa· , .

...de)

m,k; (~(~ ... e) dönmek; (.,.ı. durmak;

ı:.r

.. .den) sapmak; (ıj&' b-i) topall

i

arabası; ...li.:.\I4.ı.r yük arabası; yük vagonu;

'."1 r..p, ,4.ı.r. yataklı vagon; ~ 4.ı,r el arabası; _ol,

.

~.rç ..:.ıl_ vagon, karavan; aL arabası;

sakat •

•

bırakmak.; (bşde)

zik zaklar çizmek;

i

•

[.,.f"I(b-i) topall sakat bırakmak ~zikz.ak

..

.

çizmek. zikzak çizerek gitmek; c.~~ bükü!-

•

bkz.


rnek,

~.r al arabası

,.

sürücüsü, arabacı;

~\.r manevi baba, vaftiz babası HRi.;

,

4.ı'.r vaftiz annesi HRi.; •••

•

••

kıvnlm ..k; dalgalıl

bükümlü olmak;

[.f topallık;

_.

1.1....' ( r i müe. ,,-,:-r ç. cr .i>'-':-r topal. aksak; vak, bacak;

u-;1.r1ç. ~L.ı'-I bedevi [kişi);

[.jUç. (1\a.. yukan ~ıkılan. yükselinen yeri

~)f Araplık; Arapçılık lakım]:

yükseliş

..

i'

~~ Araplaştırma; Arapçaya tercüme [yabancı

kelimeyi] Ampçaya alma;

.-

['.J"':" ç. C/.ıu merdiven; i

etme;

[yolu]:

•

ii

_

•

•

[.ljUç'ı!jl·~ merdiven: ~~.ı..,-",,;H veya

560

".f

i!i

••

•

~.r ç. ·

el1 Hz. Muhammed'in (sav) Reeebin

Lo

" J-..r,J:Jl .r yapılan

çardak, kameriye;

27sinde Kudüs'ten yedi kat semaya ve Sidre·

ince dallardan

tu'I-Müntehaya yükselişi; qt..Jlll:l Miraç

kulube; çardak, kafes [asmalar için];

gecesı;

kazık

__ . _0-

••

,.

t.?bükümlü,

kıvrımlı; yılankav], zik-

şeklinde, virajlı;

••

C""'-'=--dalgalı,

vi,

virajiı

. "

bvnmh, bükümlü, yılanka­

bvnmh, {yol]

J\j~ [gen. ağaç veya çaudaki] bekçi kulübesi -0-

-_.-

J' ....s- ~ d r düğün yapmak; d .r"\("':-' .. .ile)

J'

r

•

..rç. d\.r"\. . .. ..

zifafa girmek;

.

ve J'

düğün; •

•

.r-t a -(ı/, -r) neşeli! şen! hayat dolu olmak; . .. . .. L.Prç. ...;..ıL.,., f,ı.f'1..f'1 boş arazi. arsa; avlu, iç bahçe; • •

.rJUmubabbeıtellalı, pezevenk; karısı

•

gerdeğe.

"

:;. •!fÜç. "j.J..jUü kafes [asma için]; çar-

[yol vb.];

(~ç.•.:JI-

"

dak, kameriye;

• ••

•

(fidan için);

-

yılankavi, şekiller;

[JÜzikzak;

zak

sırık.

.}-:ır ı Ariş şehri [Mısır];

~JI..ııJ [çoğ.] eğrilikler, bükümler, kıvnmlar; zikzaklar,

kulube; denne çatma

..::.ı\.-o revlilik;

. . ç. dIYI koca; . " dr gelincik. samur .

tarafından aldatılan erkek;

-ı/ r u (ı)' r. 4...:ı:ı'r) genişi enli olmak; geniş•

•

lemek; ı)'

(J

-

.

ri

• • (ı)'y)

(J b-e) görünmek;

b-nin) başına gelmek;

gelmek;

(J

b-nin) aklına

(J

bşe) dönmek; dikkatini

(J ... e)

vermek; (bşi, ~ b-e) göstermek, sunmak,

karı, hanım; ı,;r.\

arzetmek; (bşi, ~ b-e) önermek, teklif

..::.ıl.:.! ZQO.; . "-'.r.. gelincik, samur; " d Jr ç. d r güvey, damat [düğündel; müe. ç. v-J'r gelin; ,-. --

olarak götürmek; ( ... i ~ imtihana ,teste)

nitüfer çiçeğinin bir cinsi BOT.;

düşüncel fikir gelmek; UP J.s- (bşı) genişlet­

d ~

. dr ,

çoğ·

"

iJL-.J..rJ\ gelin ve damat; ~, ı..ı-Jıy

(bşı) teftiş

etmek; (birlikleri)

t' {ediı.) delir-

teftiş için görüşe çıkarmak ı)' _

-

mek. çıldırmak ~ ı)')\;.. J.l ı/ ,

mani çıkmak; ):ıL,;.. J.l

•

..

r yoluna engeli

- - -

J'.r-&'

aklına bir

• L J....s- ç. v-J\r gelin; [oyuncak} bebek;

mek. açmak; (b-i.bş, Jbşe öz!. riske. tehlike-

~r damat [düğündel;

ye) maruz

~

...?r

tabi tutmak

•

(bşi,

....s- aslan ini;

.,

u, i (~.r") [asmalar için] kafesl çardak

,

J- r(bşe) çatı yapmak;

· ,, .. .).r ç. J;Jr.J;l ' taht; kabile. aşiret,

yapmak;

r

boy;

J

bırakmak, karşı karşıya getirmek,

(J

.r

ya da "':-' bşı) , . ima etmek, üstü kapalı söylemek ~ .ı.........P

, ).r-l-!

güneşe) koymak;

bşi ışığa tutmak. maruz bırakmak;

ı/)l,;.. (b-e, bşe) direnç göstermek. mukavemet etmek; (b-e,

bşe) karşı çıkmak,

itiraz

561 etmek,

(b-i,bşı)

karşısında

protesto etmek;

olmak; (b-den

kaçınmak; (bşi,

y

(b-nin,bşin)

bşden) sakınmak.

... ile)

karşılaşunnak;

(bşi)

gözden geçirmek; insafsızca

mak;

açıkla­

izah etmek.

(düşmanı) kırıp

ilerlemek

geçirmek;

ri <ı,;r bşden) yüz çevirmek, uzaklqmak,

" ..iP fo ç. J'Jr en, genişlik. geniş olma;


sunma, arzetme, arz; gösterme, açığa koyma:

..jP

(bşı) bırakmak, terk

etmek;

teklif, öneri; gösteri; alay, tören, geçit resmi;

JP; -Jlı enine, genişliğine ~, j JP~L arz ve ıalep: -', .- .,,4j"i1 JPr moda gösterisi; J~ JPr ya . .. teftiş; ticaret malı, arz ,

da Jı.:,..,.,p

r

başvuru formu, dilekçe, arzuhal;

.---.J'..rJ' (~J')).k?- enlem derecesi; ~~ ~,

•

karışmak,

müdahele etmek, bumunu sok-

(J bşe, öz!. tart/şma konusuna) çevirmek; (J bşı) üzerine almak. (J bşe) girişmek, kalkışmak (J ... e) maruz kalmak. karşı karşıya gelmek; (J bş;n) tchlimak; dikkatinil ilgisini

kesini/ riskini üstlenmek, rislcine katlanmak: .f)~ birbirine karşı, muhalif olmak; (~ •

.. .ile) çekişmek, mücadele etmek; (b-e) kendini anelrnek;

JP ~L

(J.&- .. e) karşı çık·

mak, itiraz etmek, (~ .. .1) protesto etmek:

(J.&- .. .1) veto etmek: (~

.. .e) direnmek, bşe

ya

J ... e) engel teşkil etmek: (b-nin) başına -

-

gelmek. (bir şeye) uğramak: , ~ • ••

b-Ilin yolunu kapatmak;

•

-

,

J

JP .ı-J' vitrin; J" .ı-JI r~ Kıyamet Günü; •

-i" r

(s. i enine, en olarak; ufk.i, yatay:

. , ~r .k?- enlem çizgisi; .. .

JP .r ç. JPLrl şeref. onur; itibar. bymel

. .. , ~.rJ: J lil [bana] merhamet et!, bana

. .fr

acı!,

.~i- .f..r J

sana yalvanyorum!;

.. JP r

yan; orta ,

denizin ortasında; •

-

JP r'•

J' ~i (b-e, bşe)

özL b-nin hayalim) gözünde

(bşi

canlandırmak,

4.ı ( Y ~ ) ~i

•

vermek, ihmal etmek, küçümsemek; engelolmak, bozmak; göz

ucuyıa

JP r

•

••

r J

. JP.r.

herke·sin içinde; V"'l.:.!l

,_

ı:r

i

i

_

4' jQ; b-e

insanların içinde. ~

-,

". o sıradan

birisi-dir, alelade birisidir; ~Lp

.r enine, karşıdan karşıya; çapraz

ölçülen; •••

vur etmek; (bp) tefekkür etmek, derin bir

bağlı,

etmek.

•

bşe

bakmak [küçümseyerek, hakir

görerek]; V"'I.:.!' ~

.jPrç.

teftiş

...

_. -

•

•

gözünün önüne gelirmek:, hayal ebnek. ıasav·

(birlikleri)

deruzde•

..wL...J...l [özl. y.....-p1 emir kipi ile] bşeboş

__ o

gösterilmesinil arzedilmesini istemek;

şekilde düşünmek;

_

•

mukavemet! direnç göstermek: (b-e, da

•

JP'r l araz, ilinek FELS.; kayda şarta

asli olmayan, özden kaynaklanmayan,

özellik; özden kaynaklanmayan

şey;

emare,

562

•, -

. c.

•

belirti [hastalık için]; L.-:#.rS' veJP J..Al4 kasılSIZ.

tesadüfi, kaı.ara;

~ rarazi

kar·şı

asıldan kaynaklanın .. -

FELS,;

<

r

•

•

,~ . fo

raslantılar,

dınna;

gönülsüzlük, isteksizlik,

J'1.r1

rj istemeyerek, gönülsüz olarak;

•

~ affedilebilir günah HRI.;

,

4....-p rhedef;

amaç;

J"r'uzak.laştırma. lIzak tutma, sakın-

asli olmayan

ikincil, tali vakalar, tesadüfler, ••

koyma: muhalefet. direnç gösterme.

itiraz, protesto; direnç, rezistans ELK.;

-.

yan: tesadüfi, kasıtsız; u~

•

4...#)'. 'muhalefetlöz!' SIY.); direnme,

•

•

..... P)l.ouçekişme, ihıilaf. aykınlık; çelişme,

niyet. tasarlanan hedef!

(J .. .in) amacı; (J ... e) maruz. açık,

nzasızlık;

lezaı;

.)'I?ldirenç. mukavemet. k~ı koyma,

korumasız; [mud. ku!.] için uygun, münasip,

.

.

.-

itiraz, protesto;' J'\~~\ r.Y veto, itiraz

yerinde;

•

• •

.J='Jraruz, vezin tekniği; (ç. ~)w.ı) •• • birinci mısranın son tefilesi; UPJ....-Jl ~ aruz

hakkı

sanatı;

ne; gösteri, tören; müzikal gösteri,

_..... I•..-.=....ı1teftiş. yoklama, tetkik, muaye·

•

~Jrölçülü; ••

ı..iA!.rç.

JPl r

SIY.;

şov;

,.r:' ~"-"Ina'tl gösteri, şov ile ilgili, gös-

vezne ait;

$

geniş, enli; vasi, kapsamlı,

,..

,.

•

~\~~ U ~ gösteri grubu; ~

teri ... ; •• •

~l~1 müzikal film; -,

şumül!ü;

_.

~rç. ~ir dilekçe. anuhal; . •• • JP,.- ç. JP~u..... bir şeyin gösterildiiiI

..iP;"'-ç. LJJ- [fuar vb.de] sergi açan [ma-

"

görüşe açıldığı

yer; sahne; şov;

anetme; gösteri,

fuar

görüşe

açma.

nc.; Imud. ku!.]

rJ lmud. kuL] şeklinde.

tamam; ~ ... ıl' tavır

ile;

olması!

görülmesi halinde;

y"pmanın

~

değildir,

(masta-

. . .. . nın alemi yok; d- r~1 ı}'rJ W şimdi

rJ.

mud. ku!.]

.

--

yeri

yapma·

lını vb.i) arzeden; (ç.

geçici

rahalSızlık,

[hastalık)

yeri ••

değildir,

ne yeri ne

•

zamanı;

J'J

• ••

s.~j 'il moda gösterisi; deme;

JP .ıudüğün

elbisesi, gelinlile:

•

••

J=tl.ıu: ~":J$ ı}"~,j Ju bir şeyi söz arasında söylemek; ~~engeııeme, engel çık<ınna;

anonnal durum (fiziksel];

nöbet; asli olmayan. özden kaynak•

•

•

lanmayan; yanak; lJl.P)WL yanaklar; J);' •

~)L.:Jı

seyrek

.

yolun

•

sakallı; ~):ıı J')~ J "

ortasında;

i.P)l&.ç. ..:.ıl_ [kadın] gösterici. sergi açan; •

...den bahsetmeyelim•...den bahsetmenin

JP)l.,s) engel, mani;

(ç

•

rJP}~)

yanak: kapı peıvazı; kiriş [bi· •

•

nada]; anat ELK.; manken (yine ı....-.;.,)l....J::. •• •

-

-

$ •

s.~j'ilı; t.P )WL o.} belağat. fesahat; ~)~anzi, belli zaman ve şartlara bağlı; • •• ...;P) ~"""ç. ~)ı... r:ıpor. açıklama; dilck-

-

...

çe. arzuhal;..:.ıl.PJ~ {çağ.] teklifler, öneriler. anedilen.

teşhir edilen eşyalar;

563 ,jPl ...... muhalif, karşıt; tezat, çelişen;

•

..)'r--

. ... .r-

yatay; muhalif,

.

çelişen; direnç ELK.; ~ t.p

karşıt;

.,

tezat,

[kişi] hoşl rahatlatıcı zıt,

r

r)

•

•

çıkarabilmek.

bilmek;

şuurunda olmak; (bşı)

fetmek;

(bşi,

bulup Çıkarmak,

keş­

.. ...Jr

...Jrgüzel koku, rayiha,

.. u.r

•

-. .".ıı. pro,okol;

.. .....1,-11 J . . ,

müşterek;

h-e) bildinnek; (b-i,

bşi,,;;t

ayırdet-

...den)

. '

.

rnek. temyiz etmek;'J.r [edi!.) (",:" .. o/arak)

-. isimlendirilmek, anılmak:, bilinmek 1'-'r -

•

•

adeti oldugu üzere, her zamanki gibi;

bilmek. (hşin. y .. oldu-

J

••

ÖrfHUK.; (ç. ıJLrl) ibik; [at için] yele; ~..;

ı.J.;--s-

ğunu) kanaat getirmek, kabul etmek; (bşi,

geleneksel,

.,.

,

,

~J -JL ~I sıkı yönetim, örfi idare; ,,' ,."", J ~ ~.rJ' rıs:.:,.."i\ 1I;:j ~ ~Y :j S.--. askeri

-'.

mahkeme;

-, ı..A.!r ç. ı.Ur (""':" bşi) biieni farkında! -

bilincinde olan; uzman,

bilmek; ~l...ı

Kuran

:.ij birinin hoşuna gitmek,

birine iyi hizmet etmek;Jj:. (b·e,

bşı) bildir-

mek, duyurmak, haber vermek; (b-i tanıştJrmak;

""':" b-ile)

tanımlamak, (ismı)

JI veya

takdim etmek;

(bŞI)

tarif etmek; (.. 1) belirlemek;

marife yapmak OILB.; (b-nin) itirafla-

.,

adetleşmiş, yaygın,

örf ile ilgili; özel, gayn resmi;

. .' 4j.r1 ıY" bşden emin olmak,bşi kesin olarak .

mütehassıs. otorite;

öğretimi yapılan okullarda

.

,,'

ı.\.i Şı

r '" başçavuş IR. SUR.; ~r ~U "" onba-

IR.;

., JI..f" . ,.

kahin, falcı;

;;1". [lcadm)

fi;

dır kahinlik; kehanet;

Ji veya Js- b-ile) tanışmak; kendini (JI b-e) '.",'mak; (J'- vey.";1 bıi)

r .. iJUr

öw-enmeye/ anlamaya başlamak; (bşı) incelemek;

(bşi) keşfeunek, çıkarmak.;

marife ol-

mak veya manfeleşmekOILB.;J}~ birbirini tanımaya başlamak;

('-! •

bşden)

haberdar 01-

(~

(y bşi,

J

b-i,

..;.ı\i

Arafat; vukuf, derin bilgi, irfan; tanıma,

.,

'-'

bilme' (J.:o.iII) ~i illi~ minneıtarlık, şükran

J

borcu; •• (y bıi) daha iyi! çok bilen, daha

ri

...

r) yele,

bilgili; (y ...de) daha ehil; (müe. ı.\i

•

mak; (bşı) öArenmek;J rı (bşı) itiraf el-

mek;

öAreunene

yardımcı eski ö~renci IR.; onbaşl.; ~)

onı (günah çıkarırken] dinlemek HRt.; J ~

('-! veya

ıur;

örf, adet, gelenek; resmi uygulama;

bşi,

Y .. .olarak. hak olarak;

tanımak,

...olurak)

(bşin) farkında)

.\ (bşi)

tanımak;

~ prantez

içi cümle. açıklayıcı cümle; • • •• •• ...J i (U.;-A-, ı:.ıU (h-i, bşl) tanımak,

olmak;...J.1'.'

bşi) tanımak, çıkarabilmek;

b-e) duyurmak, bildirmek; itiraf

- -

etmek, günah çıkarmak HRI.; ~~

J

p!

ya da

ibiği

- ,-

4i..,... •

olan;

..

ç. J)l..u bilgi; kabiliyet, maharet, •

marifet; marifet [tasavvuf]; vukuf, derin

~_.

bilgi; bilge, bilgili

kişi;

marife. belirli isim

564

... ç. 11 öğrenim, eğilim, marif, ... kültürel faaliyetler ti ~ [meçhul fiilden J)\ • •

OILB.;

••

•

•

ri c:

sonra) yoluyla, vasıtasıyla; ~

.

kasıtlı

bile bile.

•••

• •

bilerek,

olarak. teammüden huk;

.

" .. . ~~i J ~~i J'jJ (Milli] Eğitim Bakanı;

· . ... . ..'. ..~ j J ~r ~ ı-J kendi insanları arasında

lık. hakkaniyeı; dostluk. yakınlık;

lik; dostluk göstergesi! alameti; aktif, malum,

doğrusu, doğruyu

.

haber verme; talimat, yönergc: tanıtım, Laeline; tao•

• •

Olm, tarif; marife yapma OILB.; ~~, iL,)\ "

veya ~r-:J'

.-

.

J ~ belirlilik ıabs! .. Ji" ;

•• •• ~;dl ~~ kimlik kanı;

..

J .ıN (y veya JI .. .i) idrak etme, derin

•• •

, ... y lil.r:"~ .. .i kabul ederek; Jlp~' •

q,. mınnettarlık, . şükran, l~ekkür borcu; ,.

ıJI~"j' jo!\ günah çıkaran papaz HRt.; ~

. . ıJl~"j1 iıiraf edilen günahın gizlenmesi .-

•

•• J

HRI.; ıJ'~"j1 ~ günah çıkaran papaz HRt.; •

.. u\

• ıJl~"j1 iJ" kabullenmek gerekir ki ...;

..;,

• •

(Y .. .i) bilen (y ... e) vakıf; uzman,

mütehassıs; i.-

usta.

(içeceğe)

hikmet sahibi

yetkili, izinli, ruhsatıı·

su katmak,

mek; kök salmak,

karıştırmak,

ilave et-

kökleşmek; (bşi)

harele-

ebrulamak, damar damar yapmak;

· . , Jyç. JJ~ kök; damar

"'rı kök salmak, kökleşmek;

,

JjÜ1t;

.,

Cepheelis ipecacuqnha;

. Jr ipeka " . J.;-s-

BDT., ANAT.;

~,iH

huy, damar; soy, nesil;

meyan, meyan kökü BOT.

••

•

ıf.r-

bilinen. meşhur; genel kabul gör-

müş; iyi. faydalı. yarnrlı; douuluk, tan:fsı.ı-

glabm;

•

•

olmak;

••

J~I ~ asil, soylu; ıf~~ J:.,.ıı

insanın yapısında nış şekilleri!

olan! soydan gelen davra-

huylar eninde sonunda ortaya

•

•

••

çıkar; J f i ~ Y ~ bir şeye katkıda bulun-

· .. mak, ... çorbada tuzu bulunmak; -

.J....t- ter; rakı SUR. [",:--:-,j MIS.]

..~~, J.r. -

meşakkaı;

iki

kişi,

kişi;

Glycyrrlıiza

WL J~ siyalik np~ J;JI ~ asil/ soylu

zahmet,

şef. TUN~

Ikabile ya da köyün] bilge

bayağı;

•

J'#~' iliraf; kabullenme; tasdik, ikrar; • i .• ~ ."

adi,

' Jr a (J~) terlemek; J'y (b·j) terletmek'• •

BDT.

anlama. vukur; etüt, inc:eleme;

•

.... ..,

."-! OJ .,ra--onaylı,

. .i"'.:i fıyat listesi, tarife; gümrük tarifesi;

•

.

gayet iyi biliniyor;

•

•

.

~~ bildirme, haber verme; (ç. ..:..ıL, ~

.. ,

dıgı

alışılmış. sıradan,

me~,

•

•

,...

oJ)k.t ya da ~ J)ı..:.. genel, bilinen,

~.tU ç. ..:.ıl, ı.A.ı"",~bildirme, duyurma. tanımlama, tarif

•

u, J J."...JI gayet iyi bilinmektedir

mez;

·

belirleme,

•

f' nankör. iyilik bil· ....

.

,

. . J J.ı-A-! ,

söylemek gerekirse; iyilik-

le, güzellikle; ıJJ~i

J JtA..o çehre. yüz ifadesi; 11" bkz.:

nıtrna;

....

. ıJJ~~ veya

etken yapı OILB.

ki ... dır

!anınmıyordu.»;

fayda, iyi-

taş

ya da ıuğla

tabakası arasındaki

kiriş;

w

(geneııikle fes altına giyilen] beyaz

pamuklu bir Çeşil takke;

565 •

-r

Ul

mak, haczetrnek mN.; JijU zorluklar! güç-

asalet, soyluluk, eski, köklü aile;

~

-,.....;.1\

- ..

J <.iır asaı.ı;

lükler! problemler! sorunlar! engeller ile kar-

uı ,,~f·' ..,-L = ~-'"

Jf..r

ŞI karşıya

köklü, kökleri derinde; t

~.14l1 antik. kadim; asırhk;

•

l

•

Q!r

kalmak.,

•

J ~r •

rnek;

•

ili.r zorlukl problemi sorun çıkarma; en-

Ui\.s. ıY

•

ye mensup; \.

•

•

J!.r soylu, asil;

.1\

.

Jl.tl' Irak; ı:J\.iI..,..J\ Basra ve Küfe;

Jlr

•

gelıerne. mani olma; (ç. J:il..f) engel, mani;

köklü bir aileden. soylu; asil/ saygın bir aile· •

engelien-

karşılaşmak.;

zorluk, problem, güçlük, sorun;

..

.r u (~.r) (bŞI) ovmak, ovalamak; (bşi ,radyo

~

Iraklı, irak ile ilgili; (ç. ıJJ-) Iraklı

düğmesi vb.i)

(bşı)

mak;

kişi;

•

r

döndürmek, çevirmek; ayarla-

harap etmek, yerle bir etmek;

J ri daha köklü, asil;

~

J);A-- kuru. zayıf. bir deri birkemik [el,

mak.; j)ls- (b-ile) savaşmak; çatışmaya gir-

•

o [kavga, dövüşte] çetini çetinceviz ol-

---rnek; j)w savaşmak; ~ ri = .!l)w ; .

yüz vb.);

•••

J ~ terletici Iilaç];

.!ol

,

.'

..,r

~ ..f

·, . . , ıJ r iyice kök salmış, t r~1 J J ~

yeri;

asırlık;

.. '-! j r

•

darb_ mesellere geç-

ı:r [Iafzen: 'Urkub'dan daha yalancı]

müthiş yalancı; y s

,. , j.r

...

..

..

!'

r

:::::)~

.r ıutulmayacalc/ yerine getirilmeyecek sözlerI vaatler, yerine getirilmeyecek, tutulmaya-

r

(bşı)

>~ ~

şiddetli;

..

güçlü, kuvvetli; set, bent;

~\

••

t;

. sert [karakter, yapı]; şiddet ~ J:--

~1..f sel, büyük/ azgın su baskını,;

•

ç. ~..f

yığın;

büyük kütle, miktar,

çrr f;

( ..t', çalışmalara) engelolmak, (...dt') prob-

zorla al-

inatçı! dikkafalı

f' ~ büyük/ muazzam ordu;

cak, boş (söz, vaarJ, yalan;

çıkarmak; (bşi)

sert olmak;

olmak.;

•

lem/ sorun! zorluk

kavga;

toplamak, istif etmek, dizmek;

~ .,...:0..'-\ şiddetli/

. -

.,

çatışma;

LI r- dövüş! kavga yeri; çatışma yeri;

~ly ya da ~i.,..

~j

y.

kavga;

!J,'ı.-...1l;

•• • •• • miş meşhur bir yalancı; ~ (~,) "':"'U\

,

dövüş,

~\Lr savaş; çauşma;

.r ç. ı..:--:i'r ökçe veteri. aşil kirişi;

arkasındaki kirişler;

...

-4S".;-A" ç.1SJ...I""-',~JLu dövüş! çatJşma

rini keserek) sakatlamak;

diz

kavga, dövüş;

.

....Jr (hayvanı) [dizlerinin arkasındaki kirişle­ --:J j

deneyim, tecrübe;

~r huy, tabiat, yapı, mizaç;

bir deri bir kemik;

kadim. çok eski,

r -

• damarlı, damarlar ile örü!müş; çok

zayıf.

•

.)'

sert;

şiddetli,

kuvvetli,

azgın;

çok

566

... . ..

büyük, muanam;

.

,

r;- r

•• J~ ç. il.r çıplak, elbisesiz. örtüsüz; e.,;,•

r r .}-::': muazzam,

kuvvetli, şiddetli ~ ~

veya

muş, ...siz; boş lodaı. sade. [hikaye]; ~!\;

çok büyük ordu;

" in; çalılık. ağaçlık; u..f'

ç.

_OJ:;'

"-'.~ ç.

.

J1r in;

j

_". ;,,;. ç. ~,;~I.r burun kemiği; •• -

$ •

••

..r"'.r ç. ~\r öreke; iJ~ U"'\iJ •

•

••

•

mısır kalyanı

i ~. ö~. öjljS) muteber! şerefli! saygın

lanmamak. (~ b-e. biri için) kıymetli! •

••

(b-nin) başına gel-

b-e güç! zor!

mek, (b-e) [... 1olmak. gelip bulmak. çatmak;

..

(b-e) musallat olmak. sarkmak [üzüntü vb.];

i

..

~.

••

•

deterli olmak. sevgili olmak; ... ı:ıı ~ f

Uf ) ir u Ur) veı.>ri

,

".

r1Ji"'JI yalın ayak;

olmak; nadir olmak. az bulunmak. pek rast-

SUR.; •

r:r ... den) soyunmuş, arınmış. kurtul-

.

Jr ç. ı.S.r ilik, düğme deliği; bşin lulul.. .,

duğu yer, askı. sap. kol; bağ,1JIJ..,a,H r.Ş

r

ağır! meşakkatli gelmek; (Jı:•

b-e) acı! a~n vermek;jr (b-i. bşı) kuvvet-

lendirrnek, güçlendirmek, desteklemek. takviye etmek; (bşı) pekiştirmek, satlamlaş­ unnak; (b-i) şereflendirmek.onurlandırmak;

••

•

arkadaşlık bağlan; destek. ayak. payanda;

(b·i) yüceltmek; (b·ı) sevdirmek;

t

4~ bşi kuvvetlendirrnek, sağlamlaşıınnak,

...y\ ..

~

,

..JI kendisine yapışılacak,

li))

güvenilir! sağlam bağ; ••

~.r

a

•••• • (ı.! ~r) çıplak olmak, soyunmak;

r.

•

•

r•

(~ ...1) olmamak, (4.f' ... siz) olmak ~ ı.j , ~L:J (~)ı:r soyunmak. elbisesini Çlw-

.

••

•

• "o , •

mak; U"'l..ıl •

.. 1$ r

••

JS' ır l$.r tamamen asılsız 0\•

çıplaldık; eğersizlik [atı;

.. ı.".ıı

J açık havada, dışarıda;

. .. ı.".ıı J tr-' açık hava tiyatrosu; .,

••

•

•••

.kJ ~

.. o

hoş

tutmak. sevmek; (b-i, bşi) şereflendir­

rnek. onurlandırmak; (b-i. bşi) övmek;}"....

.

güçlü! kuvvetli! metin! sağlam olmak; (~

_

~4.f' çıplak dolaşına alı§kanlığıl merakı; örtÜımeyen! açıkta

kalan bölgeleri [eller, yüz vb.];

hissetmek, (<-:J •.. ilt!) övünmek. gurur .,

duymak;?1

(Js- b·,) yenmek, V-- b·e)

galip gelmek; güçlü/ kuvvetiii saygııı! şerefli

•

doğma, çınlçıplak, MIS.;

<$J'-- .1\ vücudun

'

olmak; (b-e) çok byrnet vermek. (b-i) aziz .0

ıj~..f' ç. ~ir çıplak, elbisesiz; , ıj~r , .

.II anadan

kuvvetlendirmek. sağlamlaşbrmak; (b-i. bşı)

duğunu

"ir 1t; açık hava; kendini örten şeyden .-

'.

. takviye etmek;r' (b-i, bşı) güçlendırmek.

.. .sebebi}'le. )'üzünden) güçlü! kuvvetli ol-

~.r çıplaklık;

soyutlanma;

ç.

.. .ile) övünmek. gurur duymak; j - ç.l (~

mak. aslı aslan olmamak;

...

1 jj

tuunak;

j kudret. izzet. güç. kuvvet; saygınlık. hü~et. itibar. şöhret. ün ~(.';, ~ J ömrünün baharında.

ij&.

çiçeği

burnunda iken;

güç. kuvvet; kudret. izzet, şeref. onur,

Jr

567 ,

•

şöhret, ün; gurur 1 ~v.' iif • •.

ı'

. . . "r'. ri

-

••

•

-•

~."aı' iiyJI milli şeref; ~i ii

-

-

-

y yı.-emir, şeyh [Necd.);

güç, kuvvet;

r- izzeti nefis.

J

•.

Jf i ur) (b·i) kınamak, azarlamak, paylamak;

kendine saygı; ii.,j-All ~L, 'Bey'in ünvanı

(b-ilI!) bir şey yapmayı reddcbtlck;

[LUN vb.de]:

(b-nin kibrini vbj) /amuık,

Y-:f' ç.

ii

•

saygın itibarıı;

şeref

'

'

•

.

kudretli, aziz, şerefli,

güçlü; asil, soylu;

saygıdeger;

•

Jr kınama, azar. paylarna; • .#j'Ü ft; döverek cezalandırma. tazir,

(JI:' ...e) sevimli, ~ .. .katında) el ı.i j!.,j-&-

efendi;

arkadaş;

hükmeden.

sevgili [özellikle mektupta

başlangıç ifadesi]; ~~i )..j-S kudretli. .

;l,rol oto kontrol. kontrollülük; WL) ~ Auail'. ......r . . -

.r) (melodivbj J&- bir müzik aletj

...,r i (ııJ

•

ri daha güçlül kudretli; daha kuvvetli;

iJI

,

Y-J'U ç. ..;.ıL davetiye, güçlendirme, sag·

J

d J~ ç. ~L müzik parçası;

.

silinmek; 1 iJlaı,)-ıı ~ Y ~ zihinlerden, '

..

silinmek. unutulmak; '-?

.,

r

u

(4.ır, 4.ıJr) bekarl evlenmemiş olmak; ~

r

...

ç. yly-. Y'r' bekar. evlenmemiş;

4.ır çiftlik MIS; kır evi MIS;

, ;"r bekarlık;

.. n;

toprağı) havalandınnak,

bellemek;

. Jr i (Jr )(b-i. bşi.:r .. .den) uzaklaştınnak,

.,

jj jM

ç. Jjlu çapa, bel;

,

ayırmak,

(b-nin,

..

bşin ~

... ile) ilişkisini kes-

.. ." Jr'...

rnek; (b·j •. "·t ı:r mevkisvt!ya. görevinden) almak. atmak. azIetmek; •. .,.•

-

görevi-

nil mevkinil makamınıı bırakmak, istifa etmek; JjN\ (...den) ayrılmak. bağınıı ilişki-

;")r

sini kesrnek

•• Yrı bekar [müe. --~rı; •

..

."

J...;-&i <-Jr) (Ji'J":l'

.. .den) uzak! ırak! ötede olmak;
~ ç. Jj'- telli çalgı; piyano;

Jj~ müzik. aleti çalan, müzisyen;

gururlu; kudretli, aziz;

•

kaçman;

.

.. bar:, sevrne, sayma, ıtı

.. (YJr) v

,. .

bşden)

destekleme;

JIp' (y ... ile) övünme. gurur duyma; -,

yy- u, i

.,

.' ...,Jy (~ ... e) isteksiz. gönülsüz,
ii jA.O itibar, saygınlık. sevgi;

~

..

.. .yapmaktan) kaçınmak, sakınmak•

( ... iJI ... yapmayı) istememek;

daha sevgili, daha kıymetli;

'I~I~ ).T ii;

..

(J b-e. biri için) müzik çalmak; . .". '-'ri, u ('-' jS-. '-')jS-) V .. .den ya da

ile) çalmak;

güçlü, kuvvetli;

lamlaşumıa,

kınamak,

reddetmek;

(,J&- .. .e) zor, güç. meşakkatli; değerli. kıy­ üstünde tutulan; dost.

(b-;

azarlamak, paylamak; (b-ile) bir şey yapmayı

verici; nadir, az bulunan! rastlanan;

metli;

.-Jr

Jr i

-- geri! uzak durmak, çekip Jr'

•

gitmek; (b-den,

bşden veya ı:r b·den,bşden)

568

~jı. ç. ,;,L. Ji~ n; • • JJJ" (,r ...den) um. uak, ötede; -dan

ayrıımak. ilişkisini! bağını kesmek, kendini

H.

soyutlamak; tahttan indirilmek. azledilmek •

• •••

• ••

~.}j.., Jpl veya j..AJI . '

• •••

J.f"\ işinden emekli .

izole edilmiş, tecrit edilmiş, soyutlanmış; •••

JF

olmak, emekliye ayrılmak; •

•

inı.ivaya çekilmiş uzlette, münzevı,

•

J~ ayırma, uzaklaştırma, tecrit etme

.. J.r-

köşeye çekilmiş; yalnız;

ıöz!. bulaşıcı hastalık halinde]; azleblle. ye·

••

ri .. •

••

•

rinden/ görevinden alma; 1 jj ~.r .,kj\, ., ateşten duvar, .}.U ~ azledilemez,

. J..r--U

••

•

yerinden, görevinden

alınamaz;

inzivaya çekilme, uz.let; aynlma. iliş-

jJ

ç. ..:.ıl. ioziva yeri, yalnız kalınan

yer, i-

_

oı

i

.

1r i ~r.l.€r) (Jr- bşe • .. .yapmaya) azmet· mek, kesin karar vermek, gözünü karartmak;

Jr korunmasız olma. müdafaasız. olma; " korunmasız,müdarasız; J.r

..r

..

. i--" J

(~b-den) rica! istirham eunek;

(b-i,

Js-

.. veya ı:>' bş yapmaya, bşe) çağırmak, davet ••

rr

etmek;

•

(b-i, bş ile) gözünü ba~ıamnk.,

.. rr'

kiyi/ bağı kesme; soyutlama, tec:rit etme; lee-

büyülemek;

rit, soyutlama; yalnızlık; 1 ... ı:r 11

mek, kesin karar vermek, gözünü karartmnk.,

..

...den ayn, uzakta, ilişkisi olmaksızın, tecrit edilmiş

..jJ.fS' ç. Jr . 'nahiye' ...den daha küçük olarak;

azim, kesin karar, sağlam niyet, istek;

mobilya, ev eşyası MIS.;

için) kati emir;

.... , \müe. ,,'ip ç. Jr savunmasız,

Jr

rr

birimi YEM.;

yerleşim

. .r

(Js' bşi) aziml istikrar ile sürdürmek; enerji, çaba; • ......jS azim, kesin karar; (y ...yapmak

•

Jl

~ bşe ya da bşe) azmet-

,.

rJr kararlı, azimli; H

müdafaasız;

.. -J.i"'" ç. JjL..- inziva yeri, uzlet mahalli; •

•

tecrit, soyutlanma; [hastanede] tecrit odası; ••

... ı:r J~ ... den ayn, .. .ile ilişkisi olmaksızın, tecrit edilmiş. soyutlanmış olarak;

•

•

Jlj-Ail inzivaya çekilme, uzletel köşeye •

•

. 4f.......1tecriti izolasyon i.

..

Jl y

;

politikası;

•

o

\ inzivaya! köşeye çekilme; JIJ"'I ..

.

ı,.,.ıj..1 işten emekliye aynıma; •

_

JY"" izolatör ELK.;

•

•

~..i-"" kesin karar, kati niyet; (ç. ~Ii-'")

(Js- ...yapma) karan; sihir, büyü; farz; rjl-"" (~ ...yapmaya) kararlı, azimli, (Js- ...yapmayı) kafasına koymuş; .. , 1ru (Jr- ...yapmaya) n; .. Ur ve'" r) 'r u ur) ve "'ri (" r) (bşi, JI veya J bir kaynağa) götürmek, dayandınnak, isnat ebnek; (bşi, J veya Jl -

çekilme; tecrit, soyutlanma, izolasyon;

,

....Jr davet, çağn; ziyafet;

-

•

i

b-e) yüklemek, atmak. üstüne yıkmak, ( ..den, .

..

JI ...1) sorumlu tubnak; '-!r a (s.'jS) ve

•

569

-.

-,

'Q

:

\ru (~Lr) avunmak, teselli bulmak; ı.Sr (b-i, ı:.r- vcya

4r için.

... den

dolayı)

.s

(bşı) zorlaşurmak; ~ b-e karşı) düşmanca

davranmak; ~ b-~) baskı yapmak, ~

(öz!.

,:r. ~b-nifl öliimünden. bşinyitirilmesinden

b-ı) sooşıınnak; .r'~b-~) sert/ kaba davran-

dola)'ı]

mak; ."r--'-'sıkınuda/ zor! slkıŞı.k durumda

teselli cunek, içini rahat1all11ak (b-e)

baş "a~Iı~1

•

•

fakirleşmek,

geçimini zor sağla-<

... ile) teselli bulmak; sabretmek;

ı.S ~(ı:.r •

olmak; çok

dilemek, taziyede bulunmak;

-

-,

..

J

.'

mak, karnını zor doyurmak; .;--Aı{J& b-e)

.!ft; bıi

ı.S.Jıil( Y .. .ile) teselli bulmak. rahatlamak;

güç! zor gelmek; rLurt;

ı.S p!(bşi, Jl .. .e) isnar edilmek. dayanmak; • • )j--&'isnaı etme, dayandırma; suçlama,

güç! zor bulmak, görmek, addetmek;

.

suçu birinin üstüne •

•

•

...

yılana;

kirlik, yokluk,

•

Jr: iJrJI ~ asalet, soyluluk, şerefli

Ö

•

..

~or,

:

•

•

~zor, •

S,\..f'huzur, dinginlik; teselli bulma, rahat-

. -~A. jLN teselli etme, rahatlatma; ta... _.

• •

r ; güç, sert, kaba;

•

'J "'iıkz·r;

..

ç.lfakirlik, yoksuııuk; ekonomik!

;1

maddi kriz, bunalım, darlık.;

•

J"'teselli eden,

•

• • ~(ı,..rS)

başsağlığı

dileyen;

•

•

••

"muharız, koruma; j,j"....all ii

'Bey'in korumalan ',-~~atla]

• ;""""-sıkınulı/

(geceleyin] devriye aunakl gezmek;

...,..-'-gece devriyesi;

4

•

•

dj taziyede bulun· - -. mak. başsağlığı dilemek; IŞjlıdl r.ıj 'll;

ziye, başsaAhAı; ~ ~r

•

uğraştıncı;

.r-"~olak; daha zor, güç;

lama [dert vb.den sonra]; matem merasimi; ~--

durum; fa-

darlık;

güç; yorucu,

i r'1ıkz.

bir aileden gelme;

•

sıkıntılı

.r--&-güçlük, zorluk;

•

nım

·jl

ESK. TUN.;

kuyruk kemiği; (ç. "':-

••

") yapraksız

...

hurma dalı;

... v'

d

'-;J~. "":-":-"'~ erkek an; şef, başkan;

zor bir hayat süren, kar-

.. ..r--'ft; fakir, yoksul; zor doyuran;

.r-:--zor, güç

meşakkatli;

'karanlık basmakl

•

•

'i (d €o)

çökmek, karannak;

<J ...de) kaba! sert! düşüncesiz

davrarunak; (b-e) zulmetmek, adil davranmamak, (b·niri) hakkını vermemek; d

~tın;

•

€O(b-e

•

) fazla görev! aşın sorumluluk vermek, çok

•

•

~un

••

"..su ( r ) ve

yüklenmek; d

kaplama;

~ (,r-')

(J'- ... için) zorl •

•

•

€OL d

tesadüfı/ gelişigüzel

•

••

€o; (bşı) rastgelel

yapmak.;

(ı;r

... den) sap-

-€O~bşi) gelişi güzeV rastgele yap-

çetin! uğraştıncı olmak; .;-Su, i (;-'-) (b-i,

mak; d

J& ...~) zorlamak, mecbur bLralcmak;

mak; (kötü, yanlış yola] sapmak; V

.,.

.r-S-

... den)

-

. .; "

570 "

sapmak; (b-e. y mt') zorlamak. mecbur bı·

J

" ,

~ zalim, despot, tiran;

~ ç. ~~ [ağaçlaki) sürgün:

,

;,j

.;

, .,

rastgele. tesadüfi olma; bir lisanı

yalan yanlış

konuşma; doğru

yoldan aynımal

sapma;

, .

., i

.i

~

rastgele, tesadüfi. gelişigüzel; za·

( .. ,iJ1ı .,.olabilir, ,.. olması mümkün, muh·

• •

•

•

•

•

askeri (na'tJ; ç. iJ ;'..f...-Jı asker· •

•

ordu, askerler;

savaşçı

..:>

•

..ıı.=.)'ı

•

siyaset; asker olma. askerlik

...L-&. => j--&- (bşt') bal kanşunnak/ koymak; (bşı) tatlılaşunnak; ••

J-~ ç. ..ı~ı . ..ıJ

••

. ..

•

J

J\.....r. bal toplayan; aneı, aneıiık yapan; 4JL....r. an kovanı; 41 .. an kovanı;

kestirme. şekerleme MIS.;

J J-""U ballı;

. J:-s-

ç;ıu., ı.?~\. ı"

~

ç. ~ denne çatma kulübe; çardak•

.

.,

.•

.

.

..

"

"Ç. •

yuva;

kameriye;

,

"ç U (~u.)

+

..

\)~ sümbül BOT.;

kök

salmak, yerleşmek; rı yuva yapmak;

• bal ~ ;;... ~

,

,

,

kökleşmek.

(yer)

yeşermek

atlan·

••

~ ela renk. bal rengi;

.'j

uygun, müna·

işidir;

...~ => ~ yuva yapmak;

-,....;.'-<Ç. o

. - .. .. melas: >)-'1 ~ n: J-.-.lI .>+> balay.: . . . ., .... ~ .j; rJ- ~ aralanndan su sızmıyor;

41.

•

•

J' .. toptama kamp.; •

•

· , ,y .. ,ona (onlara) uyar, uygundur, ... tam

••

•

•

..--' - : ... sip. ~ ... ("I)Y 'F."" J'oveya"J ..• 1'"

•• ç. ~\. ordugah, karargah; kamp; •

,. J

onun (onlann)

~~ askerlik hizmeti! görevi; milita· rizm,

•

•

Jer [zümre olarak); (ç. .ıfL-s.) asker; nefer,

.

Lt

L.l.a bunun ne gibi bir faydası olabilir? ı.;Lt • ~ (şahsiyete.lcişiliğe]

.; (ç.ıf\....s;. ordu. birlikler;

,

Ç.

J ıAt oL-s. muhtemelen o ne söyleyebilir?;

lama, mecbur etme;

[çağ.].

ihtimal dahilidir, belki de ,.. dır;

,·...~~ ~\ ;..s. \. ne olabilir!;.-.~\- ~ 1~L.. •

er; polis;

olası,

jlJl(sizcel ne yapmalıyım?; ~ u

J~' doğru yoldan sapma/çıkma; zor·

ç.

..

c;-. ç. ~~ nsürgün: ..

temel,

limee, despotça;

"':!..:>

melas. gliserin. esanslar

kullanılmaktadır];

zulüm, addetsizlik;

r

çıkma;

iJL>.) hafifbir çeşit tütün

[hazırlanışında

rakmak; ...4

...L -. :

... .. J ...

•

[cinjs.; tekjs. iL ç.

! •• "

ot;

çayır,

odak. mera;

~

ot [yeşil];

r

ot.. '. bitkisel;

,

ii •. '"

,

ç.

••

yw..:.ı [yeşil]

As. ~ kurutulmuş bitki kollek.

siyonu; • :. , otu bol; ii..L:.r. bol odu olma;

•

•

•• ' .. otu bol'•

571 ,

,,,

.;rol".,.. sosyal ilişki, toplum hayatı, ınua·

JP Kibele;

..:.ı

. u (; • (.) (b-den, ,

~

bşİn)

onda birini,

~ \~ 11; (bşi)

olarak almak;

öşür

-,

topluluk, toplum; -o

.,rı

ona bölmek, on

parçaya ayırmak; ..rı'"" (b-ile) samimi olmak, yakınlık

şeret;

kurmak, toplu halde

yaşamak;

w dost, arkadaş, refik; •

pa Cı,; ~ .C:) ( ... 1) çok sevmek, aşık olmak, , ,

'

vurulmak; ~ (bşe) tam uymak, denk gel-

"

(bşi) bağlamak,

?W 11 cemiyet hayau sürdürmek, toplum

mek;

içinde yaşamak;

~ (kadına) kur yapmak; aşık olmak;

r. ç. JW:.N yüzde bir; ., '-$ r . "

"J"

.,

)~\,)~ onda bir; öşür;?

monte etmek TEKN.;

•

..;.=.c: aşk, sevgi;

,

~ aşık, ,

:in. ' ı;. aşık, sevgili [müe.];

ondalık, onluk [s.];

,,')~I ~

r

hayatı,

•

n;

'

~aşık;

yakın ilişki, birlikte yaşama, toplum

sosyal

sevgili [müz.];

aile hayatı;

yaşam;

..

~

yerine oturtma, denk getirme, tam

uydurma;

bağlama,

_

ör [müz. madud ile] on;

montaj TEKN.; •

~\s.çlJJ-,J\

J

•

caşık; .. .intiryakisi/

?~"jJ on üç;

meraklısı/ hastası; (ç. ı,;;,\..l'-'-) aşık kemiği;

?

aşık

[müe. madud ile] on;

_.

,

_

jUJ:. ve ~\r genç. gebe hayvan KNŞ.;

,

. )~ öşür tahsildan/ toplayıcısı;

-

r

)

••

J.

;j.r=-u II [13. .~ 'ın. müe.];

U·," ve

ç. ~ir arkadaş, dost, refik; ,

,

-,

.r-) u.. u (r'"") ve ~o ,

-- ,

,

,

J~sevgili [müı.];

..:.ıl? onlar; onlu kat1ar;onlarca...;

-

oyunu;

bulanık görmek;

,

. . (u..)

gece körü/ tavuk karası 01-

'

ii . " aşiret, klan; kabile;

mak; ~ (b-nin) bulanık görmesine neden

)Lı..l1 [çoğ.[ bedevilersu•. ; , )Lı..lI..,.. f"

olmak, net görmesini engellemek; (b-e) [ak-

ÖJ _ • ı::

ç.

. ,j

[göçebelerin nezaretinden sorumlu] polis;

SS iL

•

--

t.

Bedevi [s.) SUR.; - ,- -"

J

'-$)ı...:..J\ bedevi örfü; ~\J..,.:ıl.&., ~l)~, ,, _ _ 'F'_ .;.1)'p~ ya da .;.\).p~ ~ Aşure günü;

.. lJJr •

, ",

".

LL:J

r

buğulandınnak., net

.

görmesine engelolmak;

~ yemek yemek [akşam]; '

L.;.c; bulanık görme; gece körıüğü, tavuk karası;

yirmi;

•

J ~ •• ç. ~L.- grup, birlik, topluluk,

'..... yL:.-:J1r:-- 4

cemaat [özl. ortak bir ret; ~

şamleyin] yemek yedinnek; r\(gözlerim)

. )L:..u onda bir;

niteliği

bulunan};

Gençler!;

aşi-

~akşam; .;.~ ç. ~\ akşam yemeği; .;.L.;.c; akşam; [müe.] akşam namazı;

,

.; ~ karanlık; akşam yemeği;

572 •

i)~ bulanık gönne; lavuk karası, gece kör!üğü;

~

ile ilgili (na'll; sinirli, asabi

ç. ..:.ıL,

i, .•

• •

... ,.. '.; c.JI 4JWI

\:!~ akşamlıo geç saatleri]

•

.

•

•

•

•

•

...

, ,-,"""I:iı. ~ç. dün gece; ı...~ J 4. ~ç. ~ •

..

cç

j4-:H sinir sistemi; .:

"

sinirlilik hali; ~i

J. all

sinir zayıfhg.ı, sinir argmlığı. nevrasteni;

••. ef:. sinirlilik, asabiyet; (ç. ..:.ıl.) tutu-

•

vakit geçirmeden, hemen; • • • •• • • ı.ı.p karanlık; bkz. ~i. müe. ~L~

i:.l~l V;

•

••

sinirli. asabi; V; c ." •

•

,

•

bulanık

karası

olan; • •• öylesine rastgele, amaçsız, hedefsiz; ~ ••

.

•

gören; gece körü/ tavuk

culuk, taassup. fanatiklik; hizipçilik. partizanlık, cemaatçilik;

kavmiyetçilik;

ı.\p ~ düşünçcsiz, aklına estiği gibi;

." a (~. ve

~

C

- sert olmak ya da Ç-)

•. cı:: ç.'.

sertleş-

-

... c kuyruk sokumu, paldım kemiği,

~O'-"O.'

"

•

.,..... ,., j

(bşi)

sararak

(bŞI) katlarnak; (baŞı) örtmek;

'-s

.".I:J1

sarmak;

J:!)l

••

'="

.., •. aç

iı\...e.t. ç. ~W

(bşi) sargı

•

,

ile sarmak; kendini

başını

(sargı

(~

,..

.o.in lehine; J.ı:-.o .in aleyhine) taraf tutmak; (J .. .in) tutucu! mutaassıp taraftarı

gerilla savaşı;

olmak; fanatik! tutucu! mutassıp olmak;

tizanlık,

takım!

,

'.

oluşturmak, cemaatleş­

hizip

0-;

cilik,

taassup, tutuculuk, fanatiklik; parhizipcilik; kavmiyctçilik, kabilc-

aşiretçilik;

rnek. çete kurmak; ~ . .. e karşı) entrika

. y\...::.$l ç. ..:.ıL grev;

çevirmek, kötü niyelli planlar yapmak. gizli-

'.

ce anlaşmak;'. c'ı:: \ grup! çete kurmak; ce-

tutucu

maalleşrnek. birlik

kurmak; grev yapmak;

...

\.

u.

cf:.

ç. y\....::&.I sinir; veter, kiriş;

c ç sinirleri bulunan, sinirli; sinirler

..:.ılı' o ç.

.. ~, saygunlcu] çeteleri; ..:.ı~\...a..ıJ1 y?

federasyon, demek; hizip, çete;

ya da J

grup!

baş örtüsü,[ başa sa-

..

örunek. önü

ile) sarmalc;

ft;

nlan] bant; alın ~i; (ç. ..:.ıL) birlik, cemiyet.

ile sarmak, sararak bağlamak. (baŞı) örtrnek, dolamak;>. a .;

Cf:.

suikast grubu. suikast çetesi;

•

(başa)

takım,

y~ sargı, bant;

. ,

sarmak, dolamak;

f:.

' .• ef:. kritik, nazik {zaman, hal, durum};

aç.

(~) .ıli ağzı kurumak. dili damağı kuru(bş)

f:.

ı

.. - . -

bağlamak,

.. , -, ve •. c ç. '. c birlik,

baba tarafından akrabalık, , .., akrabalar ~ ~"il •. c ç Milletler Cemiyeti;

•

mak;'. cc.

..:.ıL

hizip, çete; •.

Ci. aç} (bşi, J.ı:- .. in çevresine, etrafma)

dolamak;

ç.

f:.

-

federasyon, kurum; cemiyet, grup,

koksiks ANAT.; •

cf:. kırmız.ı ya da sarı çevrimi

olan siyah başörtüsü MIS.;

rnek;

• •

•

•

Oı

•

kabilecilik, milliyetçilik,

; i,

ef:.

.'.' .. (J ... ~

(is. ve s.];

yağ ve un ile yapılan lapa;

• ~

[taraftarı]

in) fanatik, mutaassıp,

•

i (."..a.ı::.) (bşi, zeytini, üzümü)

mek,

sıkmak. ez-

sıkma suyunu Çıkarmak; (bşi. öz!. ıslak

573 sıkmak; (bşi) sıkmak, sıkışunnak;

elbiseleri)

wı

~~ (b-nin) muasını çağdaşı olmak; ( ... ile) akranı yaşıı

.

•

••

[suyu çıkması içinI

sıblroak: ~ ~ ~'kaşlanm çatmak; kara

•a

) •

••

.,

( C-:ı.LJ-\) .J""""='LJ-ı çağırnız, içinde buluni

-

JS' her yerde

" " ' , '

duğumuz çağ} asır; ~ J ~ •

•

.

~~çağdaş,

modem, asli; (ç. IJJ-) mua-

sır, çağdaş;

). a " sıkıhoca çıkan sul öz! yağ [yine usare; bir

MEC.]

şeyin

en iyi

kısmı,

özü;

i~nn; , ,

)L.a> nn;

i

.ry-- 1$) .. bir ikindi vakti; ~

.. " ;ô au

..ş.rA- bir çeşit

kandil

yağı TIJN.;

"

.J"""'lumuasır, çağdaş

ı..fU' a

.

.

[s. ve is.];

c. ç. ~\ a c. kuyruk sokumu, paldım

kemiği,

koksiks;

---

"." d oc. i (...9 a ç., ıJ~) [rüzgar] ,

,

-

,

ç.~~ serçezoo.; küçükkuşzoo.;

,.,

. ~ ~\))O 0<: kJrlangıç zoo.; ~~).) )) Q Q ç. ",., ,_. serçe ZOO~ ~)1,;5 )) O a <: kanarya; y fP -"._-.'01») o aç. ( ... r·-~. ..,.-. . L.."I) bir ~la iki kuş -- , .- ~,- - . '." ,-

-

,

, o

,

..

.vurmak; ~ -.lll .

,J'

.r-? 41"; )J' ,

Q Q

... , , .. ,

;;)~ dişi

bşi

mek; (b-i) iyice sarsmak;

hastanesi, tımarhane SUR.;

(bşı) bükmek, kıvınnak; ~ ,

şiddetle

(b-i,bşı) konımak,

hima-

ye etmek; (b-e)

bağışıklık kazandınnak

'.' o~~l (y ... e)

yapışmak, tutunmak; (y

-

(

sığınmak;

(y

.-

TIP.; ... e)

---

bşi :w .. "I~sessizliği, 4b4.r;

JıÜo-I) konımak, muhafaza etmek, sürdür-

es-

,

mek; 4.! d aç. [rüzgar]

serçe; taha çivi;

.i.:!)~ akıl

.u~ u (,.ri' ... ~)

şeyden yeğdir;

olmak, mani olmak;

'

;

'~' ile boyanmış;

~ -" ~i G"" ;.) (... ı) önlemek, (b·e bşe) engel

;; ~ ç. .r" i.ıı,. bkz. ;;J'-.~. ;

"

boya maddesi;

a (~) bükülmek; (tahta) eğrilmek;

)~1-ç. ~~i kasırga, hortum; .. .' ' . . ., . ,

.. ,

kırmızı

den elde edilen

sahip olmadığı çok

meyva sıkacağı; çamaşır mengenesi;

, o-

•

Carthamus tinetorius; bu bitkinin çiçeklerin-

;;~~ ç. ,,::.""L 1l'; pres, sılcıp suyunu çıkaran

,

J '

~ aspur, yalancı safian, papağan yemı BOT.

;;}.~ ç. ..;.ıL ft;

şey;

,

ö;;;' insanın sahibi olduğu şey az bile olsa,

-

_.,

..

2))0 0<:

.

,

'

,

,. ,

ve her zamanda;

esinti;

. ~ı; ç. ;"...iı...pl;' şiddetli rüzgar, fırtına;

)~\ J~ ~i) asır, çağ, yüzyıl; devre, ,

şiddetli

ı..i..Pl,ç. ~) şiddetli rüzgar;

J' _

. di namazı 1 ~~1 ~l Taş devri; ~\

ve yap-

;"...iı...pı.$. şiddetle esen; ı"A..pLc. ~) veya ,

,

(ç.

periyot. fasıla; ikindi; devir, Çığır, [müel ikin-

sapı

4i~ hububat kabuğu; tahılın kuru sapı;

,

~ sıkıpl ezip suyunu çık.anna;

,

"

düşünmek;

kara

aç. şiddetli esme; hububat

V 0<:

.0

,

,

raklan;

"

.J~

olmak; •

~

.

sürükleyip götür-

'.0_.

rnek; 1 ,.,..

_.,0

~\

\,

bkz. j1

,,~<:ı; (günaha) ,

rnek, kendini günaha ginnekten " ;j.

,

,0<: gerdanhk, kolye;

diren-

alıkoymak;

574 •

1, eç. engelleme. durdunna; koruma, himaye eune: savunma;

sanık, (günahıanı

-

roomuşluk; ismet, günahsızlık;

. •• " ..Jl -

Ç.lS81 :i. e~ evlilik bağı: u')Ü le korumasında,

.. . .

.--

- ..

~\hı1 ~

••

başkaldınnak;~~

biri-

.-

.

••

.~i .r.i

-

cç ~

'+':-Jj ıJ' kadın kocasından boşarnak HUK.; •

..

isyan etmek.

[kadın, evlilik konu-

. -bağımsız davranabilmek ir·

sunda]

.

himayesinde: biri ile evli;

J 'e" , e~ ~

\A~

,-

muhalefet etmek, topluluktan ayrılmak; ~

~L..",

... C~ J

.

J,:=. topluluğa

ko-

[saygın hanımlam hilaben], Sayın!;

"..

nin

-

~ıı

ile oynanan bir oyun; \ . c

yumuşak huylu,

•

halim selim:

r~ ç. i., .c';".~,r~ kayış;

iL...:ı&- değnek, sapa, çomak; asa; haston;

ı..s-'

.;~ n; nımı;

o

seçkin, mümtaz, güzide {kendi

ç

erdemleri sebebiyle. ~\h&. karşıtı]; kendini yetiştirmiş; (ç.

, . . . al

-

e

yeıişıinniş kişi

CJJ-) kenidini ç.

kendi kendine, kendi çaba!

marifetiyle elde edilen başan;

.. - •• .. ~i müe. J.t. cı:. ç. ~ ayaklan seki li ·

...

.,

yl."....AJ' ıJ' J.ıil

[hayvan]: kıymetli, değerli;

- -,

.

c

j, :

,-

~

'. c-II ıY L..ı:.ıJI küçük şeyler büyük şeylere sebep olur; çocuk babasına çeker; • ••••• • • i ~;~, ii•• c .... \J . .,~) (b·e, bşe ...den dolayı) karşı çıkmak,

isyan

itaat etmemek, (b'e)

eımek, baş kaldınnak: ı..r'~ 1l; ~

~'"il (Iafzen; beyaz ayaklı kargadan daha

liş,

az bulunur] çok nadir, az bulunan;

maşık/ içinden çıkılmaz olmak; lS"'lıu

-

..

~ c.. ~ ç. ~.w koi bileği;

~L

küçük asa. sapa vb.; basil

mesele] zor olmak veya

zorlaşmak, kar-

imkansız

biri için) çok zorl güçl

(J&-

olmak;

~

. c.. ç. ~W [trafik) ada, çevrim;

(d-

~\

C :c-' (Y . ne) yapışma, sımsıkı tutun-

. . - ' bkz. u ••; ; u eo - ·1 (~ b-e. bşe)

"

ma; muhafaza, himaye;

bş yapmayı) reddetmek, karşı çıkmak; •• • • ••

•

isyan etmek,

baş kaldırmak, direnmek;

(J&- b-e) zor, güç gelmek;

~~ muhafaza eden, koruyucu;

isyankar olmak:

~~ ç. ~\r başkent;

(hastalık) amansızi devasızi dennansız

t

•

• ~

koruma altında, dokunulmaz; va-

nlmaz, masum, günahsız yanılmaz,

· CJ-"")

.. ))1 ıY r) c ... ,

-,

hatadan uzak;

."

.

-

~ müe. ç.~. ..#1 değnek, sQpa, -. , . -çomak; asa; baston; topuz ~ 4JL;.)WL w ;

-

..

. . -. . ı.-!I ..,..ı ı ı.-! i ~ Mis. ı tahta lohçl... ..

mak;

asil

ol-

V ...den) kaçmak, kurtulmak; [maki-

ne, alet]

(J&- b·nin e/inde) çalışmamak, işle-

memek,

arıza yapmak:

-

..

~ ç ıJ)-, -.~' isyancı, asi; isyankar.

inatçı, serkeş

..

'!.

-

Jk.:H ~ konuşamayan;

ıJ~ isyan, ayaklanma; boyun eğmeme.

575 itaat etmeme, isyankarhk, serkeşlik; •• • • • cu (ç. •u""') günah; • • •

en önemli yardımcısıdır,

n; n;

~kaldınna.

J.I cc .. i

kavranılmazhk,

me;

zorluk, güçlük; dermansız

••

[hastalık

,

•........ n; •

varılarnama;

•

.l.,j:ıW dayanışma, yardımlaşma;

•

amansızlık,

için]

koludur;

yardım destek;

'. ;.o.j

direnme, isyan et·

künhüne

sağ

....

• •

ı..'..l.PW karşılıklı yardımlaşmaya dayalı;

olma. dev3Sızhk; bozulma, çalış­

au yardımcı, destek olan, destekleyici;

i

•

mama. anza yapma; [silah) ateş

••

•

ıJ"\t:. •

alınarna;

ç. j~ asi, isyancı, direnişçi. baş-

kaldıran;

isyankar,

serkeş;

~

zor, güç,

anlaşılmaz. içinden çıkıl·

· ".

amansız, devasız,

maz;

... .•

ı.r:-.'

.

).

~ Cı;.

.

J a "a (J o Ç) adaleli/ kaslı olmak ya da -kaslanmak; -' ~ u, i (~) (kadım) evlen· meye

günahkaI;

..

... 1)

ısırmak;

.

.

.. ..

tirmek; ı:.ıı..)ı ~ veya

-

•

••

j-A&-

..,...ıJl ~ (ıa-

, .

hareketini •

~

,

• • .f~

ısıran;

huysuz. ters;

•

.,-."."c: keskin, iğneleyici, [dil];

ikilem;

•

•

u (~) (b-i, bşı) desteklemek, (b-e, bşe)

yardım etmek, destek olmak; ~ ve..l.P'-"

1t; ..l.PLı.J yardımlaşmak, birbirine yardımcı! destek olmak; elele vermek, ; • • ~ yardım,

,

destek;

. ~ (mUz. ve müe.J

,-,

kuvvet;

.

. .

J.A..&- kas, adale;' ~~ ; i jı "

yaptıran

kas;

adele, kas ile ilgili [na't];

j...AU• içinden çıkılmaz, esrarlı, gizemli;

iğneli:

;1

...L.,;::.&.

-

adaleli;

sız [hastalık];

n;

•

••

Jw. tedavisi mümkün olmayan, aman-

~ ısmk; çok

R

•

J:s. bodur, dikenli Çalı; ~~

J';.,

. -- ekstensornp.; L.Aı\i"\ oç. fleksör, bükülme

hiddetle veya arkası arkasına ısırmak;

,

kasıı,

;1 a" ç.

eziyet çek•

man, kader] b-e çok çektirmek; VO ;,ç (b·i, bıı)

gizemli olmak;

,~'il ,I.ıll

... ."!\.Of

sıkıca tutunmak; [açlık vb.) (b-~) ~

esrarlı!

... ,-.-J.- n;

bşe) yapışmak.

(y

çi ("":" b-e ...için

doktorlar hastalı~a çare bulamadı;

.....;"") a ~'lJ;n .. k'>)( .. .i veya ~

veya y

•

,""'' ~ ~~':ll ~\.u, ~\ hastalık doktorlan yendi,

~. ~.

.'

Ja

veya da b-e, .. .için)

çaresiz;

II. II.

bırakmamak;

. ,.

.. pazu; güç,

yardımcı,

ç.

.

destekçi;

~~L

. ...

O~ ~ b-e yardımcı

olmak, destek

., _ -, vermek; yanında olmak; ~L O~ JA onun

;.o ••

••

ç. ~i,... güçlük, problem, sorun,

•

Gw. orta boylu dikenli çalı; >;

~

-, •

..

ç. ~w., uzuv, organ; üye [kuruluş vb.de];

" ' , , ~i ~ asil üye; ,. ~~L:.lI.J-AS pistil,

,.

..

., dişi organ Bor.; ~~L J .... "yedek üye; ,, .. , ~L ~ erkek organ, ercik Bor. ~

.;:s

-..

,.

'!r •

-

,-,

-,

.

-'

.

fahri üye; J.-l::Iı.u. ya d.. u.~ı

.. ,; _ i.ı.!\ üreme organları, tenasül uzuvlan; ~L

",-:

;., ç,'11 JJ.u1 üye devletler;

...

ı.,.AjU;J ~

576

'.

· -ıı fızyoloji; "w. • •

.

. . . organik; ~ J ;., "'i ya da ~

..:.ıl ...~ kadın

., ~j

(: '"

~ (b-nin) hapşırmasına sebep olmak; üyeler;

~.i._

.

.

ıJ"

•

- üyelik; ç.•,:Jl

ni katmak; .0

(bşe)

bahardt, çeş­

mek;

•

duymak,

•

•

~ mahvolma; harap olma, kaza,

~i

11";

~ (.)1 ... e) özlem

<Ji ... in) hasretini çekmek;

~ susuzluk, susama; ~ susamış,

balma [örn. gemi]; çürüme; hasar, ziyan;

susuz, kuru [toprak];

. - .ıJ~ müe. ~ ç. Jılk.c- susuz, susa-

~ hasara uğratına, harap etme;

mış: Vı

~ hasara uğrama, harap olma;

p

Vi

j..b. (b-i. bşı) susuz bırakmak, (b-i)

susatmak;

-..J=I= ~. . .' •

."k\&. enfıye; . ..

...e) özlem duymak, (JI ... in) hasretini çek-

~ zararı hasar görmek;

•

•

~ a (~) susamak. susuz kalmak;

~ (bşı) yok etmek, (bşe) L:M3I/ hasar

vermek, bozmak, yıkmak:

•

.,..ho ç. ..,..ı.ı... burun; • •

~ a (~) yok olmak.ıeler olmak; bozu!·

mak;

ıJ"U:.&. hapşırık, aksırık;

~~ u:s' organizma;

.'..

~~

•

ç.

r.Ş~ inorganik •

J

..bt hapşınk. aksınk;

~):.&. (b-i,bşi) güzel kokuyla kokulamak;

...e) özlem duyan, <.)I ...in) hasreti-

ni çeken;

):..u- güzel koku sürünmek. kokulanmak; ••

•

••

)=&- ç. JP, ..:.ı'JP güzel koku. rayiha. ııır; esans

P

.. .

.))yl

P

gül yağı;

güzel, hoş kokulu; ii

P

•

j,

•

lo.

• d

ıyı

nam, ün, şöhret; • ı.ş güzel, hoş kokulu fs.];

,

p

.

~~

._--

$'--

~ ç. 4.;- ~b&-T.> ateşçi;

-.ı:..ı:.. bağrışmak, çağnşmak, çığlıklar atmak;

-

çok gürültülü olmak;

-...;ko - ; (...;ko) . - (bş;) e~mek. bükmek; CJI ...e) meyletmek, eğilrnek; (~ b-e) şefkatle

-

ç...:A güzel, hoş koku, rayilıa,

parfiim;

)1.6:. koku alıp satan, kokucu; •

Ô)~ attarlık, aktarıık [meslekI; koku-

davranmak, sevgi göstermek; (,y. .. .den) yüz

...

çevirmek; ~ ~ b-nin ~

e) şefkat

göstennesini sağlamak, b-e (~

i) sevdir-

mek, b-nin

(,js. .. .ile) i1gilenmesini •

>\&. hoş kokulu. güzel kokulu; ~ ~\ Oı

•••

-. ~~i i"\&. b-i göklere çıkarmak. çok övmek; •

;:....:. kokular. kokular sürünmüş;

.,)ı.k&. Merkür. Ularil.;

. - -, ~ i. u (~, u-ı\k&.) hapşırmak, aksınnak; -

••

mak; ... ~ 4.ı ıJ,..h..C:. b-nin kalbini ... e

cular; aktar. attat ilaçlan;

•

sağla-

. -ısındınnak; ... ,y. 4.ı ~ b-i, ... den soğut-

mak. vazgeçirmek,

caydırmak; ~ (bşi)

katlamak, dürmek; (b-nin) kalbini

yumuşat­

mak; (b-e, ,js. ... i) sevdinnek, (b-i,,js. ...e) ısındınnak, (b-nin,js. ...e) şefkat duymasını

577 sağlamak; (b·;, b-nin kalbini ...t')

Js-

•• • ya da ~

ısındınnak;~(Js- b-e) şefkat duy·

mak. sevgi beslemek; ("':-' ... e) tenezzül etmek, (y .. 1) lütfen yapmak

paltasunu vb.

sırtına,

~ J\6.ı~ ~

omzuna atmak vb... ,c

sannmak, giymek: ~W birbirine karşılıklı sevgi beslemek; ı...&ouı eğilmek, bükÜımek,

luvnlmak; (Jl ...e. yoluna) sapmak. ginnek. yönelmek; (Jl veya beslemek,

Js- ...e) şefkat duymakı

acımak, rnüşfik ->

olmak; sapmak,

••

••

; _-'c·- .\ b-den sevgi! şefkat

.

,.

şefkatli olmak; (b-nin, oJ:'~ b-nin) levec· •

cühünü kazanmaya çalışmak; (b-ile) dostluk kurmaya çalışmak; (bşı) elde elmeye/ cezbetuğraşmak; •

luk; J) Jh,u kürk manto; Jlh..ıul eğilme. eğrilme. bükülme. kıv­

nlma;

şefkat,

gösıcnne; göze

bağı;

ginne, teveccüh kazanma;

~ls. şefkat gösteren, acıyan sevecen;

.

~\t;

..

J

f

aufharfi, bağlaçOILB.;

~\t; ç. ~\-", aşka! sevmeye! sevgiye meyil; şefkat, sevecenlik, yakınlık, sıcaklık; his. duygu; ~"'" [na't] hissi, duygusal; sevgisel; he-

yecan ile ilgili; şefkat;

,

~\t; duygusallık, hissilik; çabuk heye-

cana kapılma;

~ ç. ,.:•.ılviraj; kıvnm, ziiaak, bükül,

me; dar yol, dar sokak, dar geçit;

(~e) şefkat, acıma, sevgi, yakınlık duyma;

sevecen;

..

,. .. ı.A.J\ (J.r) il.)l bağlaç, atıf harfi DILB';

· , C

sevecenlik; sevgi

... J~\ yaivanna, istirham etme; şefkat

eğilme, bükülme; sapak. köşe;

co

•

•

.. J6-

, i: b

t' '. ~ [muşambal yağmur-

•

beklemek; (b·t') yalvarmak, isıirham etmek;

meye

iş gömleği;

• •

••• "

dönüp gjtmek; . _hb..~.l : Jl,h,J~ J~\ bkz.

JU:.•,JI.~ ~

s -.

. .,.

'cç ç. <J\..h&.\ (vücuua] taraf

..

~

. <J\.k.r.":l\ uysal, muti; '-'\.k.r.~\ ~.J eoş.",

, • yalvaran, niyaz eden;

'

şefkatli.

....l l i a (J..1:ı') (~ ...den) yoksunJ mahrum olmak,

'

(~

... e) ihtiyaç duymak;

mak, faaliyet göstermemek;

çalışma-

işsiz

olmak;

mak. kendinden geçmek; ~\.k.r.l ~ ~ bşi

Jb. (b-, bşı) ihmal etmek (bşe, b-e karşı)

içine almak, kapsamak;

ihmalkar davranmak; (bşe) engelolmak,

••••••

:i .. b:· sapma, dönme, kıvnlma, eğrilme;

.,

-

(bşı)

engellemek;

(bşi,

(ç. ..:.ıL,~) çıkmaz sokak MIS.; · , , ., . JU:.r. ç. ~ , ~\ paho; pelerin; şal;

kesintiye

rida, iki parçalı elbisenin üste sannılanı;

etmek, durdurmak;

,

(bşi,

özl. gazete

J.J~ şefkatli, sevecen;

[kasıılı

. " lı

mek;

P •

•

şefkat, seveçenlik. yakınlık; •

•

db... ç. ~L.A..t palto; şal; rida; önlük,

uğratmak,

öz!. bir faaliyerı)

kesrnek. durdurmak;

yayını)

geçici olarak iptal

(bşı)

hasara

uğratmak

olarak], bozmak, işlemez hale getir-

(bşi

motoru) durdunnak, istop etmek;

(bşi, örn. işyerini, dükkanı) kapatmak; ~

578 işsiz kalmak. çalışmamak; {yine ~ ~ •

çalışmayan;

•

.

tembeL, haylaı; işsiz kişi; kuUa-

~IJ; tembelolmak, tembellik yapmalc;

mlamayan. faydalanılamayan;

engellenmek. durdurulmak, oyalanmak. ke-

işlevi

-

~

t Ji'1&.

~.

~

•

bulunmayan, kör organ BtV.;

sintiye uğramak; [motor, makine] durmak,

.)kı.>" tatilier, izinler;

istop temek; (alet vb.] bozulmak, işlememek;

j1.-: Tann'nın tüm sıfatlarını inkar eden, 'muattıı';

(dükkan vb.] kapanmak, kapalı olmak; [ka-

•

...lb.:. işsiz, çalışmayan;

nun vb.] hükmü kalmamak. [artık] geçerli

..

•

tembel; faaliyet

göstenneyen. hizmet dıŞı, bozuk; istop etmiş,

olmamak, yürürlükten kalkmak;

Jhı'- (~" .den) yoksunluk, mahrumiyet; bozukluk, zararı hasar görme; zarar, hasar,

çalışmayan

[motor vb.); kapalı [dükkanı;

. - -. ~ u. i (~) (J.!.f.l deriyi) [ıabaklamak için) .

. ,.

•

•

ziyan;

suya yalırmak, suda bırakmak; (jJı.:.s:ı, kete-

.. , . .. . ll1:.c. LL; yine~' ~ ~ ; tatil, izin; - .. . . - ... (ç. ':"L,~) tatil. ıatil günü 1 '.. 'J ı.ıı.. " . .. .- resmi tatil; .. _.. +)1 ..:,ı'j.h.J\ r~ resmi tatil

m) suya basıp! yatınp yumuşatmak; ~ a

~ işsizlik;

~

.

.

"I

(~) Ideri vb. tabaklama işlemi esnasında)

.••

çürümek. telef olmak;

..:r-b&. develerin su

J=; bkz. ~ ;

.

kaynağı yakınındaki

-dinlenme yeri f ~L ~ dar fikirli, kısır -- ..

.• ,

günleri; ~~, ~ hafta sonu tatili; tU:ı.:. ,. -. ~~\ ~~ hafta sonu tatili; ı

görüşlU;~' ~J açık fikirli;

A.l\.k.c. işsizlik. çalışmama;

~ çürümüş, kokmuş;

~ engelleme. mani olma; [faa/i)'eııl

W.

.J.. f·,

.:.ıU:.c. meşe kabuğu;

kesintiye uğrauna, kesme; (gazete yayının­ dal geçici yasak, kapama; hasara uğratma;

p

=>.)o~

(b-e.

bı;) vennek; ~I(b-eveya

felce uğratma, hareket edemez hale getirme

J b-e ...1) vermek; (b·e. bşı) sunmak, anel-

[örn. trafik için]; [motoru, arabayı} durdur-

rnek; (b-e, bıi) Imfetmek; ihsan etmek;

ma, istop etme; [dükkanı] kapatma; Tann'nın

.... - . . .

tüm

sıfatlannı

JJrJl4S f •

inkar elme ["

~

.

.

•

•

~; karşıtı];

JJW trafik slklŞlldlğı/ okanık· •

hğı; •

.. . " J"'I (bı,) elde elmek i L."

.

...

,-

-,.

.,-

JJ' ~I dm

vermek; A.lI..,JI ~i ifade vermek, tanıklık

..

-

-.-

etmek; A...lSJıA.l J:z.'-Ib-e söz (hakkı] vermek• •

~

(b-den) sadaka istemek; dilenrnek;

çalışmama; haylaılık,

~W (ilaç) almak; (görevi) üstlenmek; (bı

tembellik, faaliyet yokluğu; bozukluk,

ile) meşgulolmak, ilgilenrnek, yürütmek

J-b.....-.; işsizlik,

. işlememe; paydos; f ~L ı:r ~ işsizlik; ..

~ı... (~ ...den) yoksun, mahrum; işsiz,

[örn.faaUyetle vb.]

~l bkz. ,;;;, ;

579 • \bt. hediye;

'···1··'··11

..

. ,,\bt. ç ~i hediye; eç. ..:J\_) verileni . -. . ,

. ..

olmak 1J.ı.J1 iJ1.J; ~~ 'i düşmanın gücü

...

[durumu} onun gözünil yıldıramaz; 1,\:. •• ,I

teklif edilen şey; J.~~.ü bir teklif sunmak!

gururlu! kibirli olmak;

getirmek;

saymak! addeımek,

~ ç. \!Uz.ı:. hediye; • a.w [bir faaliyetle] uyaşma. uygulama; •

ı.\k$.1 hediye verme, ihsan etme;

'"

~ ç. ~\ r~ kemik; JWI ~ ;ncik •

I

kemiAi; r~i

••

J J-~

.

• kemik tozu; ~

,

~ [na't] kemik...i, kemik ile ilgili;

kemikli;

•••

••

~,~ ululuk, yücelik, azameı, kudret;

.h.u veren, hediye eden, hibe eden •"

. ~ verilen; (ç. ..:.ıı-) veri, bilinen , .6. . dilenci; ,..

önem, ehemmiyet;

MAT.;

•

~ kemik parçası; kemik;

Jl'< => j.ı. :r~i j.~ sözü anlaşılmayacak

~ azamel, büyüklük, ululuk; gurur, ••

bir şekilde söylemek; sözü gereksiz! anlamaengelleyecek

şelcilde tekrarlı

söylemek,

. . .. ~ u ~. ı..U::a.c.) ulu! yücel büyük! azametlil lafı a~lzında gevelemek;

•

to

Yüce!

••••

Şevkeıli!; iJ\1aUI ~ Yüce Sultan!;

,

-

..:OJ ~ büyüklük,

met,

ululuk. yücelik. aza-

kudreı; ••

••••

güçlü! kudretli olmak; çok büyük! kocamanı

•

~l'."

kibir, büyüklenme; "l

,

,.

• •

J.lk.e:.....\ dilenme;

yı

'

rUil.ıJI kemik erimesi;

j,lııu (faaliyetle] uğraşma, meşgulolma; •

önemli! kıymetli

.....

•

•

(bşı)

~ç. ,w..~~.~~ büyük. koca-

dev gibi olmak; (~ b-e) zorl tahammül

man; güçlü. kuvvetli; kudretli; önemli. mü-

edilmez} dayanılmazı eziyetli gelmek;

him;

bşi) büyUtınek,

(b-i,

~

daha büyük yapmak,

yüceltmek, ululamak, tazim elmek;

(bşi)

büyUtınek, genişletmek;~'lt; (bşe) daha fazla önem vermek. atfetmek;

yük!

muazıam/

duAunu

kocaman!

dilşünnlek; (bı')

(bşin)

çok bü-

muhteşem

01-

gözünde büyütmek;

...bu (~ ...ile) gurur duymak. gururlanmak; (~ ...ile) övünmek; ~L...;: gururlu!kibirli

muhteşem,

muazzam; ulu. yüce, aziz;

çok büyük. çok iri. dev gibi; zor, güç,

.

_..

.

şem

olmak; (bıe)

aAırhk, kıymet

veya önem·

ce denk olmak; (.. .için) ciddi! aAırl tehlikeli

..

ezici 1 :i ' _~ 1.....to..,J büyük fırsat; ı-Jl&&.

.,

-

))"'il çeıin! zor işler. ~ ç. ı-J~ çetin, aAır, tahammülü

zor şey; büyük felaket, afet; ~~ asil. soylu; [is.] soylu kişi; aris-

tokrat; •

•

•

••

~i müe~ ~ı.ı daha büyük; daha •

olmak; bUyük! ulu! yücel muazzam! muhte·

alır.

•

önemIVmüh;m ~ ~

•

••

Ji.,! ~ı.ı Kahire'nin

•• • • • ileri gelenleri; ~ ~ ölüm cezasını • •• • •

gerektiren suç; ~i y ~i i. Dünya

580 - • •

<

.

·

-. " büyük kısım, eksenyet; ~~i ).J.....AJI ESK.

.P'ç. )~, laz; )\.A.c. IOZ MIS.;

sadrazam; ,

j;\~"ç.~ı

..

~ yüceltme, ululama. laZim; askeri

~ ulu, yüce; muazzam, muhteşem; şa.

bulanmış;

..

.

~ç ..:.ılıaza bularna; [ilaçı püskünme;

·

. " azami, maksimum, en fazla; ~ J büyük

..:..ı js- => ..:.ı •

,

;ı;. bkz. ~:, ;


•

i

düzenbaı; şeytan,

•

ifrit; [is. ve. s.l

[yasak ya

...

da

mak; namuslu! erdemli! iffellil temiz olmak

,

4J js- oyun, hile, düzen dolap; r~W:.aferin, brava MIS.; -

ii

ı....i&. saf, bozulmamış, iffeıli, namuslu;

istif eunek; ı,)

terbiyeli, nezih; dürüst;

,

sanık;

••

~ i ~) (bşi) toplamak, derlemek, yığmak,

Jr·; = LL; (ı:f' ...den) manmak çekinmek;

~ namusluluk, erdemlilik,

•

~~kriko;

_

örfe aykmJ sakınmak. kaçınmak. uzak dur-

ifrel(liJik),

, •.

'"çerçöp, süprüntü. döküntü; bagaj

"

yükü; mobilya, eşya; •

·

,

~~

~

dürüstlük;

<

:yı'WI

•

•

i

•

_

,-Q.s"ç. __ ~i. ~' ıemit;-namuslu, iffetli;

i.

,

r:.r- ~u.s.

yaramayanlan, ayak

";tA.n·,

insanların işe

!akımı;

~ mazı, yaş mazı; •

terbiyeli, nezih; dürüst;

~ kekre, buruk; acı [salaralık vb.]

~\daha namuslu, datıa dürüst; daha terbi-

~~ kekrelik, burukluk; (salatalık

...

yeli;

•

vb.deki]

acı;

~ a~, ~.ı-A-S-) çürümek, kokmak, bozul-

•

luuna, kendine hakim olma; " '-"'···namuslu, ifteıli, saf; temiz, nezih'

.

dürüst; ••

••

." ii.. ,

,

, .;,; ..; namusluluk, iffet, saflık; kendini

•

şeytanlaşmak;

yaramaz, haşarı [çocuk] MIS.;

•

•

#

'.

hilekar,

~LA:.O gururlu, kibirli, mağrur;

•

..

~rç· ~1~ çok kötü, şerıi, şerir;

kısmında, çoğunlukla;

terbiyeiilik,

.

)~ç . .;:..5~ boz ceylan;

kemikleşmiş;

kemikli,

• ~ çoğunluk, ekseriyet, büyük kısım,

~i

.,

. ..

':.

•

,

sprey, püsküneç;

~L müe.ı.\."....u. toz toprak olmuş, toza

selamlarna;

şaalı;

.. -

püskürtmek KN$.; (ekini) ilaçlamak;

Savaşı; ~~I.)I.rJ1 [insanlann] çoğunluk,

•

•

Pi
mak; küfleıunek veya küflü olmak ~bkz.

.p; •

~ bozulma, çürüme, kokma; ~ bozulmuş, çürümüş, kokmuş; küflü, küflenmiş;

mikroplu, mikrop bulaşmış;

581

-"P>.;#; , "

~ çÜJiik, bozulmuş, kokmuş;

(..:r- .. .için);

künü;

önceden

. - -. (~) L.L.C. u ~, ı:.U.&) silinrnek. silinerek ..

••

~.J"' kendiliğinden olan; •

.. .in) sorumıulu~unu kaldırmak; Cı:.!'

•

•

•

"lA&. silme, kaZıma, okunmaz hale getir-

....

,-me; doz ~ ,,\.Wl JS"j,)1 kullanılamaz duruma

V

••• gelmek; ,,\.Wl ~ onun işi bittil tamam; ••

J

· ,

i\!u.... muaf tutma',

..

.. .den)

"~'muaftuuna; cezayı kaldınna; (işten)

vazgeçmek, çekilmek; ~ (bşi ya da ~ kazımak, görünmeyecek,

•

~ güçlü, sağlam, gürbüz, dinç;

gölilnmeyecek hale ge-

(..:fo b-den

tasarlamaksızın, gelişine;

.is- ç. ,,\At; sıpa;

.. mak; lli u (~) (bş; veya ı:r bşi) silmek

tirmek; (ı:,r b-i) affetmek, bağışlamak;

çıkarma,

okun-

atma;

• •

,,~ı af talebi, affedilmeyi isteme; özür,

mayacak hale getirmek; ~l&. ve ~L (b-ı)

mazeret, mazul1l.l;

iyileştinnek. tedavi emek; (b-i, ı:r veya ~

V

işten,

görevden) istifa;

...den) korumak. himaye etmek; ( ... i,ı;r veya

_~~silinmiş, kaybolmuş, görünmeyen;

ıY .. .den)

'-:il&. sıhhat,

sorumlu tuunamak. islisr::d etmek,

.

'.

muaf tutmak;!"Si "i (b-,) görevden almak.

işıen Çıkannak; ,jl",; iyileşmek, hastalıktan

•• kalkmak; ~'(b-e.bş) almak için uğramak;

.

., .

!"Si..

·1 (b-den) affını/ bağışlanmasını dile-

rnek! İstemek:; (b-nin, ıY .. den) muaf tutulmasını

talep etmek; (.;r-

İşten)

istifa etmek;

(.;r- işten) [kendi] istifasını talep etmek; ~

silme,

mırna,

getinne; af, affetme;

görülmeyecek hale

cezalandınnanın kaldı­

V .. .den) genel af; lütuf, ". iyilik; fazla, ar1an miktar; Ip özür dilerim! • • • kusura bakmayın!; [" i) < ';ı teşekkür olması

ISL.HUK.;

ederim"in cevabı i bir şey de~l!; içten gelen,

•

••

görünmez olmak veya silinmiş! kazınmış 01-

silmek,

•

•

-, ~U;

J .. ,den) muaf tutmak,

ı.ı#' ~ ~I ;:;,.. cezanın affı

•• hakkı HUK.; ):tLj..1 ~ hazırlıksız olarak

..

kazımak, kazıyarak

. .'

•

mikroplu, mikrop bulaşmış;

bşı)

ile; dikkat etmeden; kazara,

.. kasılSIZ olarak (~L..:;,) r'-" # genel af ... . .. .

.}NU; • •

b-i,

isteıi

kendi

..

satıık, aliyet; zindelik, dirıç­

lik, canlılık; • ••

..r.

,)u.... V .. .den) muaf; sağlıklı, sıhhatli;

..

.ru (.r) (bşı) yannak. bölmek;

, ..

,, .

.-

u (J p)

[evlat, çocuk] (o~l ya dao..uı) babasına) itaat etmemek, karşı •

J" itaatsiz.

Çıkmak:;

karşı çıkan,

isyankar, söz

dinlemeyen [evlat];

J. ~ç.(cin.is.; tek.is. iL ç. ~~ akik taşı; ••

(ç. ~L) koyak; vadi; ~

akik

kınnlZlsl;

"

J J~ itaatsizlik, karşı çıkma. söz dinıe~ meme [evlat için]; •

ı.;«\ daha

az itaat eden, daha

saygısıı/

582

.' - -

küslah; 1 ~, ı.. ne kadar da saygısızsm!; "

:';~itaalSiz. söz dinlemeyen, karşı Çıkan,

.. u ('. ii

yaramaz, ~

haşan

". mek; ~ ~/ç- ~ oı) ya da geldiği

b-i

.. . '" 1'f:",,1 Js.1""')

yere göndennek, gerisin geri

. . . . -.. çevirmek; ••. ii r .u)1 ç. J.&- !J.u)1 ~

~

(çocuk];

Ç) (b·;, bşi) izlemek, peşi sıra gel·

Js. L..,1~ altı~

t"f~i .. ge~ çekil~ek; '. .ii t ~

rnek. (b· nin

bşin) ardından

gelmek; sonra

üstüne; kökünden, temelinden; ..}s•

gelmek; devam etmek.

devamlı

,

'. ii

ç.

olmak;

(b·~ bşı) iZıemek, peşinden!ardından

gelmek; (b·nin.

bşin) peşine düşmek.

takip

etmek; lslı b-e) kusurlarımı hatalarını

.'

göstermek; ıslah etmek, doğrultmak; bıı) eleştirmek;

--' ~ o)Ul '. aç. ,

<J.'

b-nin izinden!

Js- ya da

lo:-' sebebiyle) cezalandınnak; ~'(b-j, bşı)

idernek,

peşinden! ardından

gelmek; geride ıslah olmak,

,

gitmek; sonra

..:.ı1.."ı..aJI

başannak,

becermek;

ıoj

(b-i,

b.ş;)

izlemek,

. ..

ayın sonunda;

yUr.1

....

.,

~ç. y~l son; sonuç, netice, çıkanm; •

kalan, kalıntı; her şeyin kalan izmarit, (mum, kalem]

artık,

kısmı:

[çek vb.] koçan;

A.#ç. yUr. daA yolu,keçi yolu, patika;

--.

ı.,wı ve.,..ıı

...

.

•

..u Akabe [Ürdün); (ç. """" .......

engel. mani; zorluk, güçlük; 1;

. ii

•

"'=

.'. ç..bşin- peşinden! ardından gelen; izle.

... uJı ... in önünde durmak; ... i engeııemek; yen ~ ~~ \. )~ daha sonra, bunun akabinde; '-'"" . [gen.

••

>o • • •

mtie.ı

ç.

• 1, ~

• ~ kartal; u.

yIMJ! Kartal takım yıldızı A.sn..;

olmak; ~ ...e) başarılı saldırılardal atak·

~\.ir.kanal ile ilgili [nat];

.. , er. küçük kartai-~

..

larda bulunmak;

• '. '

yaptılar»;

•• IÇ. ç. yı ii ~, topuk; son, son kısım; •

[mud. kuL]

peşinden! ardından •

torun; nesil, soy; ...

.

.

ya da ~ ;~r: ~

• 1.

Js. ('J'ı...) .. _..

( ı~

" Io/-Pcezai, ceza niteliğinde; • ~son; netice, sonuç, çıkanm; •

..

J J.\:ı:-

akabinde, peşi sıra geldi; , .. ~ ~ aka· binde, peıi sıra; 1'f:",,1

. " ..:.ılıp! ceza kanunu;

tmeb. mud. ku!.]

, ~ J.\:ı:- veya ~;~.; J.\:ı:- veya ~;~~ ...

. ..

ardından. peşi sıra;

-

• ..

1-""')

) ~) gerisin geri dön·

,

" ~~ç. ..:.ıl. cezalandırma, ceza; [çoğ.] ." müeyyideler, yaptınmlar; ~ı~\ ..:.ılı~ . .. • • ekonomik yaptınmıar, müeyyideler; uyU

•

~

. ..in akabinde. hemen

gelen; [erkek]

~ ı..Ai J

•

~L....Jbirbirininpeşi sıra gelmek. ardarda

nöbetini askerler sıra ile

[sigara]

•

peşine düşmek;

<J .. .i) nöbetJeşe!sıra ile yapmak ««(.iıı LI)-I J ~;";,J~ gee<:

.

J

1'.

, c

•

ii r

nanle namazlar, ı.iliUl ~ " ., . izmari~ J,lll """,,I taJL vakti;

(oğul) bırakmak; iyileşmek,

düzelmek;

•

•

.# . .ft; te·-' .II ~U-c.l J

peşinden gitmek; ~Ls. (b· ile) dönüşümlUl nöbetleşe olmakı yapmak; (b-i,

•

'.

""P< Yakup peygamber (as.); 1;",.w • •

.

...... J bilinmeyen nedenlerden dola·

yı,

gizli bir şeyler sebebiyle;

y ~~ t.

•

..

~~ç.~lı.:! Yakubi HRI.;

583 ••

.c-iç. ..:.ıl. takip, peşine düşme; teftiş

L •

•

..

.

·.. J; her şeyden üs·tün tutmak! görmek; -.. .. . ..

•

etme; eleştirel yorum; temyiz HUK. ~ j iL,)

~\Jj

ac:. evlenmek, nikahlanmalc, J..i..c.

i

__

'. }.·Jl temyiz mahkemesi;

•

,o-

·.. ~ (ı.;,...ı')

-...

. •

••

•

A.:Jlucezalandırma. ceza; ..:.ı~\u {çoğ.]

rnek•... yapmayı kafasına koymak; •

"-;J~cezalandınna, ceza;

' i ç.

,;

,

..:.ır. tahkikat. peşine düşme;

..

~ ç. ~I.J" son, akibet; netice. sonuç;

·

., .

... ·.. Js-

•

•

i

•

~

,

~1 ... kararına varmak, ...e niyetlen-

. ..

-

-,

rnek, niyetinde olmak; ..L.:ı,...JI ~ı.,.ı 4l ..L.i.c. •

• •

••

(~\) .. ona şan şöhret (zafer) takdir edildi; ı'

-'

. . .

Js- ..L.i.c. bir kadın ile nikahlanmak;

'ı.rJI

· ,

..L.i.c.(bşi) dü~ümlemek, bağlamak; [akınu,

'i (,i i

(bşl)

bir araya getirmek!

kompleksI

.

karmaşık!

-,

-

zorl

içinden çıkılmaz yapmak; ~ve ~'(bşi, sıvıyı)

•

(bşleri, bulutları)

toplamak;

sintisiz; Q

.w. (41 y

•

rüzgar]

~luceza1andıran; peşi sıra gelen; •• ~\...:..opeşpeşe. ardı ardına. sürekli. ke-

i

.

"

•

ıJı..JII'f- iyiciL, selim;

•

bşi başlatmak;

.. .ı) sarmak, çevrelemek, kuşatmak,

.

••

ilk kez yapmak,

•

• ~Wpeşi sıra gelme, ardarda! peş peşe " -olma; ~ J.JooAAlI ~W Js- asırlardır; • • ..,.;~, ..,.;wı j.. anlarda, peşpeşe [zarf]; ~

• • • --

~t .J$ kaşlanm çalmak; ijUıai

teftiş;

..

bşi

mak,

ıI\Ac. cezai , ceza ile ilgili; •

$

a ç.

i

ol.i~ b·j susturmak; ~ı.rıı '"\~ ~ bşe başla-

müeyyideler. yaplınınlar slv.;

,

... yapmaya azınel·

~.;.ıı

[öz!. kaynatarak)

pelteleştinnek, {süt

•

~) (bşi) bağlamak, düğümlemek;

için] kesilmesine sebep olmak, katılaşunnak;

,

(ellerini vb.i) bbe geçirmek, kenetlemek;

J.i..A; düğümlenmek,

(koşlarmı vb.i)

karmaşıkl

çatmak,

lerini, y ... e) dikmek;

bUluşturmak; (göz-

(yapıya)

kemer yap-

mak, (üstüne] kemer çevirmek;

(toplantı,

•... J., ..

kongre, Olurum) yapmak «;' ~. , II · " ~.

~>Lil' ~i

i

J.

o..

J ~u.ıı genel kong.. gelecek

kompleksI içinden

çıkılmaz

pelteleşmek. kaulaşmak,

mak;

ol-

kesilmek;

{bulutlar vb.}ıoplanmak, bir araya gelmek; ••

!

düğüm ile bağlanmak;

•

•••

J"jW .ı.iııJ' kendini ifade etmekte zorluk çek• ,•.. • rnek; konuşarnamak, dili tutulmak; .... 'lu bbc ~

ay yapılacak, toplanacak, icra edilecek»; (an-

bağlanmak, düğüm düğüm bağlı

laşmayı! satış işlemini, nikrıh işlemini)

laşma yapmak; ~ ...de) anlaşmaya var~

landırmak, icra edilmek; ~ ...

,--.. . ..

sonuç·

Js- ')1".1 ~

...e ümit bağlamak; ~ .ı.i&- kaşlannı çat·

,--

,

, ...

... . . .. .jç- ~ ..:J~ [kadın] ile nişanlan· . -- . . mak, sözlenmek; (r"L:,j..I) i

mak; jj.)~

.

i

,

r

konuşmaya

dalmak;

~i •

•

i

ç

olmak; an-

mak; Jl"';düğümlenmek; [kaşlarvb.) toplanmak,

buruşmak,

büzütmek; [dil] tutulmak;

pelteleşmek, katılaşmak; [satış işlemi, laşma,

nikah) tamamlanmak,

an-

gerçekleştiriI­

mek, sonuçlanmak; [komite. kongre. konsey,

584

. ...

toplantı] icnı "dilmek, toplanmak, kra edi!-

_. . ,...

,

mek;.ri ~ J f6j.u ı ~

."!

~ hiç bir fayda!

sonuç getirmedi; i ii - '-i ('":" bşe) inanmak.

ı's..ı,j~ ideolojik; akide. inanç ile ilgili; i

;:

~\

fazla düğümW; daha karmaşık,

kompleks; •••

(ı..:J ... e) inancı! imanı olmak, itileat sahibi

~i müe, ~1J$ düğümlü;

olmak;

..ı..ü.o ç. ..ü~ düğüm yeri; eklem, ek yeri

~

düAürnleme; bbe bağlama; [toplanu

vb. için] topianma, icra edilme; [anlaşma,

. ,._a..,)

••

•

JJ'uı\ J..CN

•. ~

•

b-nin umutlanmn odak noktası;

',. \ .. At!

,. "1~"jJ\ .l,;..4 ~ uyku tutmamak.

satış işlemi vb.} tamamlanma, [milsbet ola-

hiç uyumamak;

rak] sonuçlanına; (ç. .)..

~ karıştınna, kompleks. kannaşık ha• •• le getirme; kararsızlık;.;.I\ I.~"i (çoğ·) için-

,

akiı, anlaşma.

konIral; resmi sözleşme; vesika, belgit; keo.

mer [binada]: oolu grup. ooluk; on yıl; ~ •

•

~L birinci yıldönümü; c:'J)1

.

•

i

,;

•

ı;. ev~i1i.k

baAı; nikah belgesi, evlilik cüzdanı; i Q '., u(.fJI evlilik bağı; ; ~:'L JL .u&- tapu senedi;

.. •

" r"~

. ~ i

..

.... ,)~~ yallan aynıdı, aynldılar, •

. ç. .:ı p gerdanıık, kolye. (boyna geçt-

.

.

.

,,"

•

i

~ .i karmaşıklık, kompleksIik.

içinden

çıkılmazhk;

~\.lıj\

.

. ..

[konsey, kongre vb. içinI toplanma

,

,)LiN~\ )J') celse. oturum (parlamentoda);

.)\,C$.\ kesin inanç. itileat; (ç.••:.ıi-) itikat;

,

JlııJ\ &....ıl) merkez, odak;

rilen) çelenk; ö~

•

"

.

den çıkılmaz karmaşık sorunlar;

ç. J.A.ç. düğüm; deniz mili; inç; eklem

ANAT.; eklem yeri; yumru; budak; düğüm,

itikat edileni inanılan şey; prensip, ögreti. doktrin;

doğma;

1.S,)~\ itileadi, inanç ile ilgili; (ç.lJj-) ."

."

..

ned; (olumlu] sonuçlandınna, neticelendir-

kesin inançlı kişi; l$~~:\ ~.LJ\ doğ-

me; problem, müşkül. sonın; bilmece; komp·

maliım, inancıhk;

.ı.!~ {anlaşma

leks, karmaşa PSKo.;

• bağ, bağcık, ~~

bant, kurdele vb. yapan,

••

satan; ç vj- çok ",.w." yapan ~~\,lç. bağ, ~

•

nu;

bant, kurdele vb. üretimi;

••

ç. r.l..ı.....A&. [anlaşmada, sözleşmedel

taraf; yarbay IR'; a1bay B.A.E.;

~-~ ç. Jj~ akide, inanç; do~a; dokt· , , -, .. rin; kanaat, kanı; ideoloji; ~\r;~ batıl • •

inanış, hurafe; ıi.'l.~&:. benim kanaatime göre;

J bence. bana göre.

.. ,)

vb.del taraf;

~ düğümtü; kesilmiş [süt];

vL...u1 dili tutulmuş;

1'·

."

... . 1 ,) J

G' •

.. · · - - · -

vi b jN J.-~\ vIS'

... olması bekleniyordul umuluyordu; •

\ 'ii"

•

• düğümıli; karmaşık,

kompleks,

içinden çıkılmaz, çetrefilli;

"ıj~ [anlaşma, sözıeşme vb.de) taraf; .,

• • .J'

"ıj~ : vl.ıJU\

vb.de] taraflar; .• , I .. • • •

her iki taraf (anlaşma

, d'l inanıIan; ıman e ı en;

. ."

."II

ıii • • • "~

_.

585 •

o

_

o

••

i;p- ç)~ ses;

... IJI ... dlğına inanılmaktadır; (ç. ..:;l) ina-

o

Olıanı

iman edilen şeyler, prensipler; doktrin;

dağına.

inanç; itikat; "

lii .... ; •.• duğuna

J&-

...,.11 ..

görüş, düşünce,

i

. ~.

kanaat;

t..~"j'

- ..

)l.&. müe. kısır [kadını;

-y ~ç. Y)~ akrep. (saaı} akrep; [hayvan] •• •

...01·

iııte; saç tülesi; y ~i Akrep takımyıldızı

dair genel bir kanaat var, ... dığı dü-

şüncesi yaygın,

o

ASTR.;

y;a.kıvnk,

hakim;

helezon

şeklinde;

o

P. i ~) (b-i, bşi) yaralamak; (.. .1) ısırrnak, (hayvanı) boğazlamak. (deveyı)

dan birini keserek yere

.,

. - .. #, i)L$)

•

[ayaklann-

düşürüp] boğazla-

,.

mak; [köpek] (b-i) ısırmak;

~ ( ~) (saçım) örüp topuz yapmak;

-

.

p-u ve ~ i

..

kısır olmak; çocuğu ol·

~ ç. t9~ saksağan ZOO~ o

•

~

o

i (Jn ')

mak;

•

. .,.u-. ?

)I.lll

.

.,

evin, içinde; ~"i,) ~ o

••

evinde; ~)4,) J ı; ..

..

bükmek,

eğrillmek, kıvır-

..:.ıl. (düğme, bağ

vb.nin

geçtiği i

çengel. halka, ilmek; o

0'0

~\mile. ~\.üç. eğri, kıvrık. bilkülmilş;

kısırlık; orta, merkez, göbek; ,

,

(bşi)

~ fi: -., -

4ili:.ç.

şaşırtmak;

•

topuz;

•

,.

o.

rnek.

~W.if\$ [saç]

o

mamak; ~~(içki vb.nin) müptelası/ tiryakisi/ bağımlısı olmak; ~\ (b-ı) sersemieı­

_

a}J:.ç.

;j

_

(~.

o

.,

..

J

..

J

J kendi

kendi ülkelerinde,

dS"köşeli

J

"o j-eğri. kıvrık. bilkülmüş; pala bıyık;

.. lJü.".w .

gamalı

yurtlannda;

peariyeyle

gayrı meşru ilişkiye girme

tazminatı ISLHUK.; kısır

köşeli parantez;

....;;;

·;-köşeli

- •..p i <Joi»

•

)""'-artık. fazla;

-

~

parantez;

. W.

_i

.

all

_., - .-

OQa·_,'-.I

v·

o

,

(r-A,II deve)'i) [çökmüş halde kalsın

diye ayağından]

menkul, akar

'-' J.i • JI ...,.

haç;

-"

,...

.

köşeli paranıez[lerl arasına;

adam;

)~ç. ..:.ıL gayn menkul mal, akar,

ı$)~gayn

parantez:

niteli~inde;

.gayn menkul mallardan oluşan; ~JLi..&. ~ --

bağlamak; (b-ı)

hapsetmek,

gözaluna al~ak, tuıuklamak; (rakibini) {çelo

•

me ile] di.lşilmıek; (~, öldürülen kişinin)

emlak komisyonu ile ilgilenen banka, emlak

diyetini ödemek; akJI

• bankası; ı$~U,c:. ıjAJipoıek; ı$~\A..All ~L

mek,

emlak dairesi, müdürlüğü TON.; "?JLi..&. ~

mek; kendinde olmak,

gayrı

hakikatini anlamak.

baliğ

olmak,

aklı

er-

••

--

menkul;

,

J...",,"ylrtıcı,

azgın

J~ç. ~Uj;. ilaç; o

•

o

;) ı.ıt. kı sırlık;

.,

doğruyu yanlışı ayırdedecek yaşa

---

,-

[hayvan);

şuurlu

(bşi)

olmak;

gel-

(bşin)

kavramak. idrak

etmek; ~ ~LJ ~ konuşarnaz hale di.lşilro

rnek;

•

Jii

•

'(b-nin) anlamasını sağlamak;

Ji~;akJllı/zeki! makulolmak, akıllanmak;

~

586

-=------------ - - - - - - - - (bşı) idrak etmek, kavramak:;

F' (b-i) tu·

ı.ı.w ç. .)il.. d;yeı; . . ~.

tuklamak. gözahına almak.;

(bıı)

tutmak, bı­

~_.

JW anlayış, kavrama, idrak; •~ makul •

bir şekilde;

ralanamak;

.

"

.

J.ô" diyeı; (ç. Jp) a1a1, zeka, kavray'ş, . - ." ;drak , ~i P . a1a1 hastası, deli; ~ •

• •

••

•

Ji-al1 (~.. .) aklı başında; [.}ol,.ll JA-lI

.

..

".'

.:

(",<"..;::IJI) ya da .... ıyı ~ J.ioII bilinçaltı • •

•

~

J

"' < >A .- , . ..

, C...\l;l1 , ..... ,yı) bilinç;..r.-Jl

"

•

...

i - e:.\ tutuklanma; gözaltı; kramp;

JI

.. J~)'I.f• -

.

.. toplama kampı;

- -,

~ı... ç. iJ)-, ~~,JLi,t;. akıı sahibi, anlaya-

bilen, idrak sahibi,

akıllı,

basiret sahibi, ma·

•

')1 Ji.--ll şuur,

Ji-J' şuur, bilinç;

kul;

aklı başında;

mı... maktulün diyetini ödemekle sorum-

•

~ akıl ile ilgili; makul; akIi; muhake-

meye dayanan; zihni, zihinsel; entellektüel;

.:i.!jj.n.. ...

(ç. lJJ-) rasyonalist; entellektüel (is.];

.

.

'" . . ~L ~..i..J rasyonalizm;

ı.f'ı.,,-'il

,.

~ zihniyet, düştiniiş;

J~ akla uygun, makul, anlaşılabilir, mantıklı;

ç. ~ di.l~üm, boAum; [kamışıa, dal-

da vb.); eklem yeri; (parmaklal boA:um yeri;

.. - .-

me, anlama kavrama, muhakeme gücü;

,

4 ~ akıl sahibi olma, muhakeme kabiliyeti, idrak; makul1uk, manuklılık,

,

F

.

nezaret;

" J\iı:. ç. Jpdevenin ayağını bağlamak:ta ,

kullanılan ip; "A.).ır" nin yerinde durmasını •

Ot.

~ ır ,,,lı

-

ç. ..:.ıL toplama kampı; tevkithane,

..

.-

u (~, ~) (kad... ramml Iasır

••••

saA:layan. deve tüyünden baA: 1 ~ lı.r Jikl

•

4J\iı:. savaş açmak, harp başlatmak; •

••

JP

akıl sahibi, akıllı; kabıu pekiik ila·

,.

cı; {ve Jj~] yandık BOT. Alhagi maurorum;

..... . .. 1'..

((çe:. ç. ~~ en iyi, en güzel; hanım, eş [özl. resmi ifadelerdel -~

--

1;;' ô~' hanı-

mL..; ..:.ıl4.AlI ~\.it;. çok üstün nitelikler;

..

~, daha zeki/ akıllı;

...Wı.- ç. Jiw sı~ınak, melce; kale, müstahkem yer;

barınak, yeraltı sığınağı ASK~ sa~­

lam, güçlü konum, pozisyon;

••

olmak, doğurgan olmamak; ~ i (I' i

•

')

,

•

•

sağ-

,,-

tabaka, katman, bahçecHik; lrapcz;

•

gerçek, realiteye uygun; idrnk. et·

yan, saçma;

• •

~

,.

duyu; J~;::t makulolmayan, akla uyma-

akıı hastalıklan;

ıO •

lu katilin akrabalan;

(rahmı) kısırlaştınnak; ~ (.. .1) kısırlaştır-

,

mak; (bşı) pastörize etmek; ~ kısırlaştırılmak;

,.

~, ~ kısırlık;

, w.ft·•

..

.

~ ç. ~, r~ kısır; semeresiz, sonuçl neticel fayda getinneyen (çaba, gayret,

iş];

~ kısırlaştıona; pastörize etme; dezen-

.,

fekte etme; ~ dezenfekte işinde kullanılan alet;

587 ,

,

(''' •

·kısırl~Unlmış.

zıt;

pastörize; dezen-

edilmiş;

mak 1~·ô • all

•

•

•

J&- bunun

,

ı' ct Ji;) iYi~, eni konu;

~ (}:..) bulan.k/ çarnudu olmak; }4bşi bŞI) rahatsız etmek

~JH ~ ve ~~ ~

t

. ... tersine; ıJ'~ .ı~ v.5.. ·U J karşılıklı olarak;

~ ~ bağueu, bunaltıcı. sıkıntılı;

Js- bşi) bulandırmak;

>.

zıtl aksi konu~da olmak; ~~ aksine,

~j (~) (hava] boğucu/ bunalueı olmak;

veya

•

. . -ak'ine; ... ,yo ~\ J.r- ~L.S' ... ile tersi

. - .fekte

'"

.. ~Zlt, ters, karşıt, tezat;

(bşi veya ~

ı.J •.>",ıiiliz sürgün;

(, ..de) düzensizlik yarat-

-.

W"\...ıç ~L düzensizlik, rahatsızlık; si- .-

;G. düzeni bozmak, ortalığı

u·

. - -.

bulandırmak; ~~ }:s. ve ~i ~ }:&.

nirlendirme, kızdınna; dövüş; "'t';-I U\u

b-nİn

hava muhalefeti; · , d~lyansıma; aksetme; (ç. ı,:.ıl-) akis,

liğini

iyi

huylarını

[olumsuz]

yok etmek, birinin

kişi­

-

değişikliklere uğratmak;

~çamurlap.mak; [durum] kötüleşrnek.

yansı;

refleks; , IJ .l,5:N~na'tı yansıma ile ilgili, yansı-

daha berbat. daha kötü olmak;

~ulanıklık, çamurluluk; çökel. lartu;

ma..; l:,..ı~' ~f ••

•

~amurlu, bulanık; rahatsız;

refleks, yansı, tepke Ftz.

..,.sl.&ekran, perde; yansıtıcı, retlektör,

i~~öküntil, çökel, (oltu MIS.;

ayna;

.

~ulandırma; düzensizlik yaratma; .,

.

LS\&.n:flektör, yansıucı, ayna; abajur.

.,

...~bulanık. çamurlu; düzensiz. karışık;

..,.>lM<arş" kMş"

~~ p;ı(~ basıona, asaya) dayanmak;

saldın;

j~. ;j~, j$~ asa, 'opa, degnek;

.. ,

v-f\..:..ııt,

- ..

tezat, karşıt;

•

~j (~) (bşı) ters çevirmek; (bşi) yan-

rahatsız

teşkil

et-

etmek, soo.nU vennek;

(b·ı) kızdınnak. sinirlendirmek,

(b-nin)

canı-

nı sıkmak; ..,-Sl..ıüters dönmek, çevrilmek; •

•

-o

- G".. i)~ -• .•

.. JWI-..

-

yansı, ilis, yansıyan görüntü;:j ~ •.•

sıtmak, aksettirrnek Io,..Sl_~·(b-e, bşe) karşı

koymak, aksine davranmak, tezat

_.-

"

ıJ .s::.·"Yansıyan, akseden; ı

koltuk değneği;

mek; (b-j,bşı)

_.-

-

refleks

davranışlar,

renektörler;

U~beceriksizlik, elj işe yakışmama;

-. -.v

. ,

-

:j ':.~. U~örümcek. örümcekağı;

.. p.;)

...e) yapışmak, tutunmak, r.JS .,.den) aynlmamak; kendini (J&-

iı(& U, i (J

~

yansımak, aksetmek; ıJ~ .;1ters dönmek,

bşe) vennek, hasretmek, vakfetmek; ~

çevrilmek; ~

.. ,ile) meşgulolmak, vaktini ~ . .. ile) dol·

(Js- ya da .:r

e) sırtını! ardını dönmek;

den) yansımak, aksetmek;

~ters dönme, tersine çevrilme; ters,

dunnak;

<J ... de) sürekli kalmak; (J ... de)

inzivaya çekilmek;

~u, i (ı.J S:&)

(b-i,

588 ı:.r

...den) alıkoymak, (b-i, ı:r ...e) bırakma­ ~ (b-i, ı:r

mak;

...den) n;~.; {;'-.J

(bir

yerde) sürekli kalmak, (bir yerden) aynImamak; ı:r

...den) kendini soyutlamill uzak tutmak-•

-.. .

-. hayatı yaşamak).,)'· "i

=~, . j ; kendini

(JI bşe) vermek, hasretmek, tüm vakitlerini

.

(.,II ... ile) doldunnak;

.

.

tutkun, tiryaki, düşkün; (~ .. .ile) meşgul,

kendini (J.ı; ... e) adamış;

~ i(~) (bşı) [kumaş, bez vb. i1el sarmak. paketiemek;

bkz."ı.

j. . J;,j belki. umulu, ki; , kim bilir belki de

...

j;J
••

J'- ; veJ'- (edi!.] hastalanmak. hasta olmak; jk (b-i, O..:J ...ile) meşgul elmek, oyalamak; (bıi, y

.. .ile) açıklamak, haklı çıkarmak,

ispat etmek. nedenini ortaya koymak 1 •• (ı.riJI). •

...y

•

••

Jt:.

o; umuduna ba~lanmak,

:. 'o; Jt:. boş

... den umudu olmak; JL.Lı

• • ümitler beslemek, boş ümitleri olmak; ... y

,

JL:.

J~~' ... içinl hakkında ümillerini kay-<-

-"4 AJ.1.C. b·i vaatlerle oyala-

> >

betmemek; , ~

,

mak;jW' (bı ile) oyalanmak, vakit geçirmek; özür! mazeret beyan

etmekı

göstermek; (y

.. .1) mazeret göstermek; (y .. .1) <

olarak göstermek

,

yoV çare

- s--

JW özür! mazeret ..

~

göstennek;j:...&-I hastalanmak; kusurlu ol.

bahane olarak ileri sürmek;

'

&. ç. J1'- hastalık, iııet, den; noksanlık ,

-

.

kusur, zayıflık; (kelime] 'illetli' olma; I, J ' tS harflerinden brini yapısında bulundurma'• kural dışllı,lşiir]; (ç.

,

."

J1&') sebep, neden; özür,

-

mazeret; ~ ~, ı..JJ f 'illet harfleri; I, J ,tS ,

~~

.fs- onu olduğu gibi, her şeyiyle

:«~~.;.s.

>-

•-

.1. si onu her

,. -

-

şeyiyle kabul

o

ediyoruz; J."..ı.ı..ı' J ll..ııJl sebep sonuç

&.

. ...J Jı..J1 ... in asıl nedeni, sebebi' . ,. &. ç.••:.iL erkeğin eşlerinden biri; ~ ,~')\.AH farklı annelerden olan erkek çocuklar . -'. '"' [bkz. "'i,>-~i J"I; · , »- ç. ı:.')l..&.1- hasta, rahatsız; {is.) hasta kişi;

o •• ;

bşı)

termek; (y

DiLB.;

.' , , ...,~ ç. "J- ....~ . .A. (~ .. e)

••

(y bşi, J;- .. .iç;n) sebep veya mazeret gös-

<J ... de) inzivaya çekilmek. e.J ... de.

(ı;f' .. .den) aynı uzakla yaşamak, münıevi

j.

mak; özür! mazaret göstermekl beyan etmek;

nazik, yumuşak huylu, kibar;

" nedensellik; ~ _.

')~

-,

o,,

_ '.

. ı,ı. ve il;ı. bkz. "ı.;

-

~~ teselli; kalan, aruk; •

~ ç. ..:.ır. oyalanma, avunma; sebebe bağlama,

sebep gösterme ve bu

şekilde açık­

lama;

;d~i ç. ..:.ıl özür, mazeret; bedel; •

J~

•

,i

hastalanma, hastalık; illetlilik

D/LB.;

•

Jju hasta, rahatsız; neden, sebep; ll-Jl

.. _. J}oJI J sebep sonuç; & J}.:.iı :ı;.;ı sebep -

sonucu birbirine karıştırmak;

j:.. ,

"

-

hasta, rahatsız;

j:.... LL; illet (harfi], illetli kelime OILB',

589 ~:::::) ~(bşi) kutulamak, kutulara koymak; (bşı)

mak, ("':" ya da

konserve yapmak;

.,

-.,

~ç. ~ kutu; teneke kuıu;

(hasıo!lğı. bir

konu)'u) gözden geçir-

başlamak;

Js- ...t! • ••• in üstüne) asmak, geçinnck;

(bşı)

(bşı)

mual1akla/ askıda! sallantıda bırakmak;

veya

J")\ d~ son nefe-

.. .için) yorum yapmak, yorumda bulunmak;

[tartışarak

döşeğinde/ ölmek

üzere olmak;

"o

dWıedavi olmak; ~~dövüşmek, kavga

• eımek; çarpmak, küı kül vurmak, tld· ç.~ ••

o •

fiilden önce] ... e, ... yapmaya

(muz.

ya da

ı--'---

,

hoşlanmak;

Js- ...e) bağımlı kılmak ya da şart koşmak; (Js- bşt) not düşmek, ~

(b-i) etkilemek

sinde/ ölüm

4i~)

(bş

•

ikna ederek] 1 ~'Jl

sevmek. (b-den)

(Y

almak;

işletmek; (u\ ...yapmak için) çaba/ gayret sarfeımek;

(b-ı)

.. --. _(J p,

yakalanınak;

{kadın] hamile olmak! kalmak; ~ (bşi, Y

ile. örn. bir yaıın türü ile) ilgilenmek; •

... e)

başlamak,

mek; (.. .ile) ilgilenmek; (bie) girişmek; (bş;n) sorumluluğunu

~

J ...den) kurtularna·

...e) eklenmek. ilave olmak;

~:::::) ~\&. (b-i) muayene etmek; (.. .i) tedavi elmek;

tuıunmak; (y ya da

(bşi, y ya da

. ,.

(bşı) nol almak, not olarak kaydetmek; ~

.- ... ıJ.s- JL.~I umutlanm ....... -_.s'-

... e bağlamak;

... Js- ( i ) # ) ı.,..ı * bşe önemi ehem· •••

• •

•)..... J~i.; .. ..

miyeı vermek, önem atfeımek; ı,..~~bşi, ""="

~ç. tys. dinsiz: münkir; kaba adam;

...~) asmak. geçirmek. takmak; sülük kullan· >

yabani

eşek;

mak; ..;W(""=,, ... ~) asıımak. asılı olmak; (""="

•

""--':Jı...-..tedavi, bakım (hasta); ilgilenmelsanaı

ile); (malzemeyi]

işleme;

...e) yapışmak. tuıunmak; (y ...~) tutulmak,

(y ...deıı)

hoşlanmak,

(y .. .i) sevmek.;

t"j.&.tedavi; ilaç;

(J.&- veya""=" ...e) bağlı olmak; (Y ...e) ait

~~tedavi ile ilgili, tedavi amaçlı;

olmak, (y .. .ile) ilgili! ilimili olmak 1 ~

•

-.'

_

~ b·i sevmek, tutulmak; ... ""=" ~ ı..J

dWtedavi; --

'ı

0-

JJ,;. i (JJ,;.) (hayvana) yem vermek; ._

-

_H

J.J- ç. ..;~i,..;~ ,;';~ yem, [daha J"N- ç . i_ hayvan yemi satıcısı;

~ç. r..,A.:~ ahırda büyütülmüş

..

hayvan; (ç. ı..&) hayvan yemi;

_. -

ı,..~ç J~l kıymetli/ değerli şey;

.

J }ulahırda} semiz1eşmiş hayvan;

Jk.a.(~) asılı olmak;

(Y ... e)

laşmış] •

kan;

llkvuruş, darbe; dayak. falalca; dövme•

vurma; MIS.;

J1,.,ç. ...iJ~ [ahırda) yemlik;

,.

ol<ırak;

~lcin.is.; tek.is. iJ ç. ..:.ıl. sülük; [pıhıı­

çok saman];

U

..

... ile ilgili

yapışmak.

. ~.. . Ji* ;.

hayvan yemi;

....~amıaşıkgillerden ya da sarani dolanan bitkiler, boru/ kahkahai çadır

çiçeği.

gün-

590 düz sefası BOT. Convlvulus arvensis;

...

böğürt­

... ile ilgilidir; ... hakkındadır

ulu ç. vi. yafta, afış, ilan levhası, askı,

len çaltsı, kaba diken BOT. Rubus frulicosus; ağaççileği,

poster;

ahududu BQT. Rubus idaeus;

••

J~ elbise askısı;

sidelerinin en eski derlemesi;

•• ••

li~ tutulma., sevrne, bağlanma; (ç. ..:.ıl-, •

v~\ Muaııakftt, kadim Arap ka~

~ ("":"' ...t) tutulmuş, (""I .. .i)

•

~"j,s;.) (...; ... ile) ilgi, alaka, bağlanu, ilişki; <.

•••

..

•

(~

•

4tUJI ...:.ı\i':1-l1 genel ilişkiler, U~ J~

. ... ...; ... ile ilgili! bağlantılı!alakalı; 4kLJ\ .. , . " .... U")\.,J\ ...:.ı'~ yelkili makamlar; ,.:.ı\,i~l ~ .. . (ı.P~I) ilişkileri kesrnek/ koparmak; .i.i .. -- •

. ..... .

• 0-

"".ll, . -:•

-o.

Bor. Citrullus colocynthis

...dt!n) acı çekmek,

alma,

.j

-

'"

muaııalcta bırakma;

hat sanatlnda bir

usül; (ç.••:."f_. ~ı..-.,") yorum, açıklayıcı not,

••

şerh; vize; 1 J~L ..;:.Lu şartlı boşarna lafıı,

.. ISLHUK.; J.~'il Js- ı,;..~.j .

.

haberlerin yorumu;

. ,[radyo, tv]; ~L c..~ avize; . - .. .'

:--

o.

mak: geveze olmak K,....Ş.; • ~ a~) (b-i, bşi ya da ~ b-i. bşi) bilmek, tanımak

(... hakkında) bilgisi bulunmak;

~ bşi ı;;-

ya da

(bş;, ı;;-

.. .den) öğrenmek, anlamak;

...den) ayırdetmek;

~ bşı) öğretmek,

rnek;

(bş;

,

~ (b-t!, bşi ya

bildirmek; (b·;)

eğit·

<Js:- bşe) işareti alametl nişan koymak;

.;w ("":"' ...e) sevrne, tutulma; ("":"' ...i/e)

~1 (b-e, bşi ya da ~ bş') bildirmek, duyur·

... Jl-....

mak. haber vermek;

bağ,

ilişki,

i1inti,

alaka;.

yorumcu (radyo, basın tv.];

...o lu asılı, askıda; muallakta. askıda. sal·

.r-:- asma köp·

lanuda. akibeti meçhul; ("":"' e) asılı; ("":"' veya

,J&- ... e) bağımlı, rü;

o.

••

da

H .i-i ç. ..:.ıl-, J:llıu nal; dipnot, haşiye; .

-.

2~ u. i (~) gevezelik etmek, çok konuş·

asma, asılı hale getirme; askıya

".

V ... den dolayı) canı

ağzında çiğnemek; -

•

V

~\ loJl~

~ u, i (~) (bş;, öz!. [at] gemi) gevelemek,

.;ı.ı akla daha yatkın;

•

•

sıkılmak;

J~ ç. ..;,ıı.. sakatat;

J.'

•

'

jJ~ elbise askısı; .;ı.ı

•

~ ç~~ acıelma, acıhıyar, ebucehil karpuzu

i.i~ ç. ~';Js. askı; "

ilintili, ("":"'

ıU~ ~ (b'e, bşe) bağımlı, bağlı;

(L9~1) ..:.ıli';MII ilişkilerdeki gerginlik;

."

alakalı, ilişkili,

...e) ait1 ~ ~ sevgisi ile yanıp tutuşan;

.~

..

., ....

...ile) ilgili,

seven;

. Jl'-

• <- •

LLLAA

"

~\

••

,- ,

bağlı; ~

.. geçici! muvakkat hesap; •

..,uL.... ilgili! bağlantılı konular! mesele· .<- • • • •

ler; ... ~

ı

öğrenmek.

~i

öğütlernek; ~ :; (bş;)

tahsil etmek;

(bşı)

bilmek:

V .. .hakkında) sorular sormak. bilgi

toplamak, (b-i)

soruşturmak;

..

.

~ bilgi; öğrenme; bilgilenme; anlayış,

idrak; (ç. r~) ilim; bilim; r~i Fen •

Bilimleri

••

•

• o

":J,...s, J i...k. teori ve pratik olarak/

0.

GL ••••. (:.) onun

isteği! dileği

nazari ve tatbOO. teori ve uygulama olarak;

591

. ., -

4J&. J •• •

A

bilgisi • •••

diye; ... y rtı ~ dışını;

olması için, haberi olsun

J;-

~~ evrensellik;

iJl.S' .. .i iyice, içini •

-. ~ç. ~L.,lı; bilen; bilgili; öğrenim gör-

~L ~ aritmetik; i~1 ~

müş. tahsilli; ~i (her şeyi) Bilen, Alim

bakteriyoloji; t~jl' ~ sosyoloji. toplum-

yı

•

•• • • biyoloji: ı:.ıı~, ~ zooloji. hayvanbilim; • •• • •

•

seküler; (ç. .:.ı)-) laik. sekülerist [is.];

.

.

'"

•

•

00

•

•

• ••

."

"':"'lylll ~ nükleer fizik; ~;ı, ~ e~itim-

••

•

•

bilim, pedagoji; ~1 ~ sağlık bilgisi; • o.

":"'1J-P~1 ~

•

fonetik. sesbilim; • i

u.)U\ ~

•

'

.

~ dilbilim; ..:.ıG~1 ~

. . botanik; ~\ ~ psikoloji; ..;,:Li;j ~

mineraloji; WL "

. o.

H

.. w.~ı fizyoloji;

."

r.,wı 4S"Fen Fakühesi;

•

•

~ bilimsel; ilmi; mesleki; akademik;

~ ç. r~i işaret. alamet, iz. nişan, emare;

tavşandudağı;

yol

işareti,

yolu gösteren

direk; bayrak; meşhurl ünlü kişi; önemliil

mühim

şahsiyet.

özel isim

; seçkin, güzide. otorite;

..

--

. . DiLB~ ~ ~ )li ~ J e •.\ çok - -. , ~

'.

meşhur, dillere destan; ~ ~I ç. ı--'

-'. r~"il özel isim OILB.; J.J"'P yı ~ makbuz,

. ..

alındı; r~l [çağ.] bir yerin, .. .in meşhurlan {insanları,

~~

yerleri vb. i; ç.

~i~ dünya;

kainat, evren;

.:.ıL.JL.....l1 {iki Alem] Avrupa ve Amerika'• •

.

.

[Allah];

•

•

· .r~ (mud. ku!.J .. .i çok iyi bilen.

~~~i ~ ahlak bilimi; ,\;-)'1 ~ biyoloji; u.

...

""~, ""W~ ı""ı:.k daha yaygm) laik,

.. .in girdisini çı.kusını bilmek; bşi

iyice kavramak. idrak etmek; ~1..-f-1 ~

-

•

••

••

bilim;

yonal; dünyaca meşhur, bilinen; evrensel;

... hakkında kapsamlı bilgisi olan;

r"";U bkz. .fs- ve.J&-lharfi cer].; ••

•

•

•

4A~ çok bilgili, alim, allame;

4.-"";U ç. ..:.ıL, şan;

~~ işaret, alamet, iz, ni.

amblem; marka;

ayırdedici özellik,

a1a-

met (-i (arika]; emare, belirti; ~ 1~ L~

.

--bunun a1arneti olarak; ~)'-':ü L~ ticari •

-

-,~

•

---

marka, alarneti (arika; L...:ı)1 ~~ rütbe

.. , (işareti]; ;\;,11 L.-~ ya da '. ~ • ·Ji ~~ -- -

~..

...

işareti; ri eo: '';i\ L~ soru işareti; "' -- LJ~:_ ",'.11 4-~ tırnak işareti; ~)ı..:.ı~~ ünlem

.

~\ J noktalarna işaretleri; ••

~ nazik, yumuşak huylu;

(ç. ..ı~)

deniz; suyu bol kuyu; .-

"'I

i

•

u pl ç. ~\,ı:.l yol gösteren işaret; • • l..:ı~ çok bilgili, alim, allame, ulema;

~ ç. ~ı.:.:. mesken, ikametgah; iz; alamet, a!arneıi (arika, nişan, ayırdedici özellik;

~ıj..;j.\ ~~ hayvanı ... alemi; ",ı..;;ıı ~~

yol gösterici işaret; hususiyet, özellik; (çağ.]

bitkiler alemi; ~ Y' yı ı-J1.c. bu dünya, dünya

emareler, alametler;

hayatı;

[vücudun] haO...[I!. [yüz] çehre. hatlar;

..

--

-

~~ (s.J dünyalık, dünyaya ait, dünya ile ilgili; uluslararası, beynelmilel. intemas-

ayırtedici

özellikler;

••

~ ç. ..:.ıL ansiklopedi; •

~ ç. ..:.ıL, ~~ öğretme, eğitme; öğre·

592 •

••

ıim; eğitim, talim; çıraklık; ..:.ıl • )e;[çoğ.)

.-

. .- .

•..

~lr';il ~ itiraflan dinleyen papaz HRI.;

-

4...Wıç . ..:.ıL [kadın] öğretmen;

talimatlar, yönergeler. direkıiner; duyurular, ••• •• •• ilanlar; ~·v ~ karma öğretim; ~

~öğrenim/ tahsil görmüş; eğitilmiş ka.. - .-,

.. ., JL&. yüksek tahsil, öğrenim; ~~......... .. , ".b",ça,"ş MIS.;,.,Lu Jr"~;,.,Lu,} pedagoj;;

lifiye;

~ öğretim ile ilgili, eğitim amaçlı;

Iemle)

-

.'

.

~ öğrenme, tahsil etme; öğrenim, eğitim; • • r~\ (~

...hokkıııda) danışma, (.. ,I)

soruşturma; (ç. ..:.ıL) ar'dŞtınna,

inceleme, lah-

_... . ..:.ıL.'}I.,.I..:.../j". "<.. danışma bürosul "

kik;

~çırak; öğrenim gören; tahsilli, öğre-

~Ubilen; (y ...hak/anda) bilgili: uz-

...

man, rnüıchassıs; (ç. J.W&.) öğrenim görmüş, ,~,",

ıJ J ?~

.- -

.:p- (y";Lı:.) bilinmek, açık olmak; JL...&. (b-e, y ... j) göstermek, bildirmek; ..

~u

i(

~\ (bşO bildirmek; duyurmak; (bş;) ilan elmek, beyan etmek;

Vi

b-e, bşj) dürüst-

,.

t

•

.. .için) celp, resmi davet

ilan etmek; Vı çıkarmak; (ı:,r

...1) [önceden] haber vermek;

•

~. /~ ~u. fizikçi;

(~

.. .için) (gazeteye] ilan vermek;

• • •J

J\

ı\"""wl uzmanlar, mütehassıs]ar;

W~ [kadını alim, bilgin; şarkıcı MIS.;

.:,l~ bilginlik, a1imlik; •

.-ı- ı daha bilg;li;

•••

açıklamak. göstermek. ilan etmek

. -. .... _ Iç. y.;J--1 b-e ~ ; J-

,...ı.ı ,..lıı Allah (cc)

istemek;

~\ '

pl:

J':.; (bş;) açığa çlkarm~yı

(bşı)

meydana çıkarmak;

uc. alenen, herkes tarafından duyulacakı

••

r)" •bilinen; belirli, malum; [olumlu cevap olarak] tabi! verilen, bilinen, veri

.

şüphesiz!

bilinecek

MAT,;

meblağ,

~ apaçık, aleni; herkese açık, anlaşılır;

, '4"U- a len ilik, herkes tarafıdan bilinme,

..

miktar (para]; sabit gelir,

. -..

..-

vergi; toplam, miktar; ~~I.r.J-1 r.ıl- çiftlik

şekilde;

~aleni, açık;

kesinlikle!;

r}.ıı-JI malum, etken DILB'; (ç. ~L-) Imuayyen)

:'.1:

savaş ilan etmek;

V- ...t) - .,-

•

en iyi bilendir,

"

,.

lükle! açıklıkla ifade etmek; (cJ\ .. .dığmı)

bölümü, haber ajansı;

tahsilli; alim; bilgin;

işaretli, işaretlenmiş;

nim görmüş;

•

.-.

.- -.

~~i bildirme, haber verme; bilgilendiryayın;

- '. ...

işaretli ~~'-! ~ ~ üzeri kırmızı {ka·

•

me; [televizyon vb. ilel

4-;).L: ~ üzerinde alameı bulunan,

.-

-

. duyulma; ~~ (zarf] aleni olarak.; gizle-

hayvanlarından alınan vergi TUN.; ..:.ıLa ~

meden, açıkta; • ı))l&.l ç. ..:.ıl. ilan; beyan, gösıerme; duyu-

[çağ.] malumaı;

ru, anons;

. ,. -

. , ç.

bilinen gerçekler; haberler,

"

için) ilan verme; ilan; -,

-.

afış,

yafta;' )~ lJ'}l.&.l celp, resmi davetiye;

havadis;

~

V

cJ.J- öğretmen, hoca; usta, üstat;

y

.. ..

r'

--

_.

ı)"U-~ harp ilanı; ~i rJJ:. CJ~~ [güven

593 __

,~-,

o

oylamasında] ret oyu; ~...l-:'" ..;.ıli')l...t;.\ küçük $ • -

-.

•

yukan çıkmak; sesi yükselrnek; yüce! ul u

•

ilanlar, ~~ ":"'Li~' ışıklı tabelalar;

olmak (öz!. Allah (cc) için]: kendini

CJS-

•• • ~ sunucu; ilan eden, duyuran;

...den) üSlün! yüce görmek; (~ . .. e)

~ :. )c ~ kendisine celp karan

tepeden bakmak; (ıJ" ...den) uzak olmak!

.. . ......

gönderilmiş, çıkanImış;

..

durmak;

.-

L~ ve ,)&} "iıJ;. LI (jk) yüksek olmak; yüksel-

Jw [erkeğe hitaben] (buraya) gel!

hadi! [müe.

~~ , müsenna için Q~, çağ.

-- ...

rnek; [ses] giderek yükselmek; [göğüs] şi ş­

hitaben IjW]; ~~ yükselmek, yukan çık-

rnek, kabarmak; (b-den, hşden veya ıJS

mak; yukan doğru yükselip gilmek; (bşe)

...den) daha yüksek! uzun olmak, daha

tırmanmak,

[üstüne) çıkmak; (bşin) üstüne

r:r b-i, bş1)

[ayağı i1eJ basmakı rrıkmak; (bşin) üzerine

[boyca] geçmek; (b·i, bşi ya da ı:r b-i. bti)

tünemek; (bşin) üzerine kule vb. dikmek;

geçmek, geride bırakmak, aşmak; (... için.

tahta_. çıkmak; yükselmek, terfi etmek;

bş için veyaı:r .. .için) çok [haddinden fazla]

u l ' - .~ (~ ... üzerine) çıkmak; ~ .. .i)

yüksek olmak; (b·; ya da ~ b·i) yenerek;

kontrolü! hakimiyeti altına aJmak;

yukarıya dönmek; (bşe) tırmanmak, (üstüne]

eline geçirmek, sahip olmak;

yüksekıe olmak (b-i, bşi ya da

çıkmak; (bşi) sannak, örtrnek; (y b-i) öv-

mek; 1 ~

~ ... i yükseltmek; ~L ~ ~

.. - .. ... y <Ü.J"P "iıJ;. bağınnak. sesini yükseltmek;

çok yaşlanmak. kocamak, yaşı ilerlemek;

,

~ a (~~) yüksek olmak, yukarı Çıkmak; .. .- -,ilerij üstün olmak; J&- i{~) (~\çatıya)

,.. --.-ıı., II iilJ"i1 ":J,..s:. aJet pasıanmak,

.- . ..e

Çıkmak

.

,

aletı, pas kaplamak; iiJ .j

ro 4

'., '!' J

..

c.k

••• ~ı".'il yüzü (ölü gibi] bembeyaz kesilmek;

,...

'" ..

..

..;., ..;.- OJ'

CJS- .. .i)

"

.

"

yukandan;

;c. yükseklik; yücelik, ululuk; büyüklük .. . .. .. .

, ':"'J-4l1 .,ı. ses ş;ddeti, volüm; : . .s:Jı ".,ı.

..

yüksek seviyede nüfuz [lu];

ı.j~ üst, yukan; ulvi, semavi, kutsal; ..

",.,ı.n;ı

"

~ yükseklik, boy; ulviyyet. yücelik, ululuk; üst smf, seviye;

~ [harfi cer] ... de, .. .İn üstünde,

in

üzerinde; ... halinde, ... durumunda;

in

4,-WI ~ bitkin düşmek; [yorgunluğa yenil- .... , .. rnek]; iiy.i-J ~. -.j " c.k ağzından köpükler , çıkmak; J& (b-i, bşi) kaldırmak, yükseh-

... dezavantajına; ...e rağmen

den dolayı,

rnek; ~i =

J&.; ~ ~U ~i bş üzerinde

... nedeniyle; ... tarafından,

vasıtasıyla;

önemle durmak, bşe Önem alfeunek; (bşi)

... e göre, ...e uygun olarak;

esnasında,

.. .

." J.N

ilerleımek; (b-nin) itibarını! saygınlığını

artırmak;

Jw yükselrnek, '"-

yükselrnek;

üstüne, ...e ilaveten; ... aJeyhine, ".. zararına,

... zarfında; ~ ..

• ı ı:. ı:.r--

•

'1,$

'..

•

-

... üstünden,

yukansından; ... lJl ~ ... olması şartı/ kay-

594 dıyla; gerçi. her ne kadar, ... ise de; bununla

'.- .- J<---

sızın;

b['hkle, fakat, d;~er taraftan; ( 4'1) ..I

. - -... dı~ı için, ... olması sebebiyle; ~ ~ .. . ~1 at sırtında;:. lioU ~ ~ gemi ile; .-

'.,.,

--

ı-

Js- seve seve! memnuniyetle! . . .. ' , -emriniz olur!; ,~~\ L.J'"Jj) Js- her kesin . . , ...-gözü önünde, alenen; ':JWI Js- ..,..J.:ı:- ateşin

~\ J fıJ"1)1

yanınaoturdu»; ~:-:~ ~ b-nin sağına; ~ J\..J. JS' veya J! Js- ne olursa olsun her •

.'

•

.

J

••

.,

..

Js- özellikle, hassaten, . . -hususiyetle; J'jJ:ı:JI Js- mutlaka, her halu-

halukarda; ı.f~i

.., .. " ı ı c ... e yapışmak • olm ak ... ""':"-." ". .'-bırakmamak.'ll ~4 ~ sabn elden bırak· ."-

-

ma!», ~ ~ o bizimdir! , "-!

..1

,..

.--Js-

. . . Ü ~ yapmalı, yapmak zorunda, yap-

mak

i1~ yükümlüdür; ~ ) ~ ~

.. .. SiZ; ~~I Js- yaklaşık olarak, takriben.

.. -J'rl J<-

-

.

üç aı* beş yukan;

l

sintisiz olarak; .. . ı~' "."

~

sürekh, ke·

ya da

j&.

• , , ,. . ... ıi' .. .in ışığında; ~\ ~ uLS ya da •

;;;.. ~ ~LS'

hald" do~ olmak;

•

•

J<- u\5

J<- ulS' yanl'ş! haıah olmak; r'.,ı:! L,. ~\ Js- ya o en iyisi, en uygunu; . .. ~ r..ı,f' Js- ya ...e sahiptir, vasfı onda o. -

O"

i

•

Jl'ı' ya da u,;. ,:,

i"

._

,

..

-

••

IJ

o"

Oı

•

__

vardır; ~ıS':.u1 ~ ~ır ~ y" oldukça zekidir,

. ;'.;; J" ,~ :.,..;,i bu önems,zd,r; il" ..,..,ı

. .

. '

.-

..

,~,.-

~ır ~ .ı.1..S'

\.a

bunlann hepsi onun için

yabancı; o bun(\ar)dan hiç bir şeyanlamıyor,

...

. .. ~.) ~ ül •

•

) ...dinine mensuptur. ••••

•

.. .dinindendir; ... ~ ~ ~ üL5 ... hak-

:~ sebepsizJ nedensiz olarak; .i J ••_~! ~

unutalım gitsin!;

~ ~ lı.. ... e boşver!,

...e artık üzülme!,

i dilşünme artık!; \-o

... ... lJl ~ ... e, ...olmasına aldınnıyor bile; .

... olmasının onun' için hiç bir önemi yok; ,. .. "-!~ ~ biri hesabına; ~.) ~ o borçludur,

.

.

~nu~ borcu var; ~~ rl- + ~ J ne üzerine,

-

•

•

..

.....

ne için, hangi nedenle; «lJI,)':i\ ~ .rı;; _~ .~

ezan ile uyanmak»; ...

i....uW ~ J-~ .' : ..

onun ağzından ... dığı söylendi; ~~ ~ onun

.

. ..

- ..

sayesinde, vasılaSl İle; ~,) ~ böylece. bu

-sebeple; J~ lı.. Js- söylenilenlerel söylen. - .. diıine göre; ... ~ ~ ~ ...e göre, nazaran. -. .. .. ...e bağlı olarak;

4:.- f-ı» ~ onun {kadının]

_. ..

nzası ile; ~.)\:. ~adeti olduıu/ her zaman

.. .. .. .. yaptığı gibi; ~.)\:. ~ ~ adeti olmayardkı _.' ... ..

hiç yapmadığı bir şekilde; .:;.ı.; Ç. ~ ya da

.

.. 4LAJ:. ~ ~ gafıl olarak, beklenilmediği ...

.

..

_.

..

bir anda, ansızın; ... ~ ~ ... zamanında, devrinde;

Js- yüksek, böyle uzun; ulu, yüce; ~, .- ....

len] Yüce, Ahyy [Allahı; • .WL ~)..ıı Os· manlı

Devleti;

.:i. [;» . ..

;~\ ~ olayı! meseleyi bilerek; ~ ~

~ ~,;. bilmeksizin, bilmeden, hiçbir bilgisi

'i

-hoşgörüyü ifade için}; ~ -". ı.. ne önemi var?, . ,.. -

kında {iyi} bilgisi bulunmak, bilgili olmak;

.- -•;,k·:,ı ~ ~iS" b·i, bıi beklemek; r-i- J<.- . . ---

üzülme!

~ i~ önemli deıil! boş ver! {affetmeyi!

•

~

karda. ne olursa oLsun; mutlak olarak, istisna-

Obenim!;

•

.,

,

.in ço~uluı; 1 ".uı ı.,ı. ve

•

~..tAl1 ~ [insanlann} ileri gelenler(i); •

•

..

595 ."

ELK.;

ıJ~ çok yüksekler, en yüksek yerler;

[mekıuplarda,

~.

•

ç.

.

•

..

..,

...

--

. .-

en yi).ksek; en üst; en yukarıda; JL.s.\ bşin

• tepesi; yüksekler, zirveler MEC. ~ o..u.ı [daha]

_.-

'"

üstte; o~i Jı!.i,.. yukanda söz edilen, anılan, __

Js- (

.geçen, zikredilmiş olan; ,._

Js-' zirve toplantısı;•

·-

~, J~L d.)

..J'uı..

i

ii....... )

"o,

Y

.,....ı

J&.4 ava-

bağırarak;

"~bkz. ""'" ; ." 0 __

< '

• '

<'

, •

3~

U

~ yos-) geneV umumi! yaygın olmak; (bşı)

içerrnek, kapsamak, içine almak, • o, o

uzanmak., yayılmak; A.! ~.AJ'

(bşe kadar)

"

umumi ihtiyaca dönüşmek; ~

.'

t

ıÇ. genel!

(bşı)

leştinnek, umumileştinnek; (bşi)

genel-

yayglO-

laştınnak, (bşe) yaygınlık kazandınnak.; (bşi)

umurna! herkesin hizmetinef kullanımına aç-

'.' 9 .;

sank

--

ç. : .J."..~\ ~W şerefli! onurlandıncı

---

-selansıan, Sayın ... !; .rJ)! Ju... Sayın Bakan; ••

••

~ yükseltme, yukan çıkarma [yine ses] o

o •

• _

,

o

~~~ 1l'1t yükseltme; ~ ~~L ~u. ~~! şeyin değerini

yükseltme, daha önemli

bir konuma gelinne; ,

~":J.;$..I üstüne çıkma, tahta, çıkma, cülils;

yüksek; uzun boylu; yüksek [ses];

yüksek, ileri (temel,

başlangıç karşıtı];

ulu,

yüce; üst kalitef sınıf; üst tabakadan 1 yl:J' J~\ Babı Ali;

~,<,1<, ".r.1",ı,~ bkz.;

mak.; (b-e) sank sarmak; ~~ ve ('

.

•

, o,

,_o

şeyler; .;1.11 ~i",. ya da ~i.. ~i",. Ek·

Ju

,

•

açık deniz gemisi;

t "l

--,

•

yüksek, yüce; yüksek sesli;

OF'_

olanca gücüyle

_.

-,'

_..

..:;.JrP'

çıktığı kadarı ,-

•

4

ır bkz. ~= ( 1.+.,.)

•

·

•

ı~ : "~')LJ'~" lafzı için kısaltma;

~i müe.,~ ç. ~; Jı.ı daha yüksek,

bir

Lo

'.

~ öJ~ ... e ekı ilave olarak:

:i.:!:~ yükseklik;

,

•

"I~ bkz. "I",.. ;

-- -•

•

•

';UL En Yüce {Allah (CC)'IO isimlerinden]

yücelik, ululuk; büyük yükseklik;

ÖJ";}...s, ekleme, ilave; artınna; çoğaltına;

•

•

•

insanlar;

zl

.' .

mektuplannda) yukan-

•

Ji

"j.;, örs;

.. - .sema, gökrler); $.' ) ·11 JA' yüksek sınıftan

ı.5.r-

iş

__ , o

C. ~

....

özl.

ft; ~W\,;ı; birinci sınıf, en iyi kalite MIS.;

-o.

1 ...

•

•

c. ~ yüksek sınıf, derece; o~

•

da anılan, adı geçen, mezkur;.ı....J~ J.ır L

en yüksek katı;

semanın

·

Jl.; .;1)1 yüksek frekans ELK.; .ı....J1.;

<,1<• ç. J~ yukan oda; •

-

, ..

".

,

•

Jl.;

•

o.

..bL.,P yüksek gerilim

sannmak, sarmak;

r "

"'o,

ç. r~ , r~1 amca; ,

·.

oğlu,~' ,.

","I ",I amca

'! amca kızı; hala;

sank;

.

~

. r

o

,

~ ç. ,,:,ıı_ ,

w

.'

,

genel, umumi;

..

geniş, kapsamlı;

?~ genellik, umumiyet; bütüncüııük; , ,

. r Js-

~L amme; Lt ~ genelde, genelolarak,

.,

,

umumen, umurniyetle; ~\

,,

"

genellikle,

umumiyetle; r~\ ~ y. genelde, genel ala-

. .. '" rak konulursa; ;W, rJ ıÇ. J başlan başa . , . tüm ülke; r~L ~ Avam Kamarası; [idat

,

596 ri terimlerde ~ jJ- kelimesi

..

~~

sinin yerini almaktadır} örn: ~ J

. ..

kelime-

r il.~l

.

~)1 . ~i Gümrük Genel Müdürlüğü; MIS.; ~.

.

.

rYOS- ı:.ıIJt:

~W\

Maliye Genel Müdürlü~ü

" t/ yosumumi, genel; evrensel; kamuya

. ..

.Y.ıJ' iı • .. ~ genel

.. toplantı; Y ~l ~i )1,)

ait; ortak, müşterek; ~

hane;

.;. i.:-.

..

~

-

..',

.

Genel Kütüp-

.. .

~ Jl..A;"I kamu hizmeti, amme

..

hizmeti; ~~1

..ı....s.

i(

•

[bşe)

t)

(sınk

destek olmak,

desteklemek; (bşe veya J veya

vb.ilel

Jl bşe) niyet-

li olmak, niyet etmek, (bşi) amaçlamak, kasdı

JJ.1:..AJ\ devlet hazinesi; ,

.

kelimesinin çoğulu;

. .. j",o~ ç. ~L.&. sank; ,. Li _... j genelleştirme, gınlaştırma;

yay-

adil sıradan/ bayagı kılma;

-r'" genel, umumi; yaygın; bilinen; ~~I "

-

,"

~LııJ' kamu güveni; ~ı..c.

..

l'

r.-:-- genel müdür;

,"

rL.....lI ,,1)1 kamuoyu; rL..i1 ~L...ıl ve

.

da Ji bşe) başlamak, (J ya da JI bşi) giriş­ rnek. üstlenmek;

,

HRİ.; ,I •

i

co i (b·i) vaftiz etmek

..

(bşı) [sınk

co

vb. ile] desteklemek;

(b-i) vaftiz etmek HRi.;

kasten!

teanımüden

bir amaçla] umumileştirrne,

,.., 1.W\ 4,.,,1 ".11 kamu yararı, amme menfaati; , .

J ya

JI ...e) gitmek (belli bir amaçla]; (J ya

da

.~

j",o ~ amcalık; ~

"

•

(... ) olmak; (bşl) kasıtlı yapmak; (... e,

MIS.;

,

i.

.,

• i ••j

(bşı)

yapmak;

yaklaşmak;

.--

•

(b-i.

bilerek!

(bşe)

bşı)

kasdetmek, .ll._~'

hedeflernek; vaftiz edilmek HRI. ,.

.

4.ilA~

.. LA i

• •j

{belirli

. --

(kadını) kırmayı istememiştil

amaçlamamışu»; \. -( 1=

.

" • ıoj

;

(J&- me)

(Js- bşi) destek ol· mak; (b·e. bşt' veya J&- b'e, bşe) itimat etmek, gilvenmek; (bşi ya da Js- bşı) temel yaslanmak, dayanmak;

"',

~1AI1J d'l,j..I her tabakadan insan. herkes.

yediden

,

.

yetmişe herkes [yine :.,.,ı.ı.ı

JrWI];

......'" genellik, umumilik, umumiyet; or·

" . tak! müşterek olmak; avam. halk; ~'" genel·

. ..

..

asıl

almak.

lamak. tasdik etmek; mak;

luk; ""WL ı..~ avam, halk; ""ıY.ı J .... 1.11

...

••

rlyJl [1.\.r. nin çoğulu] avam. halk;

•

.. -

ı/L...r. sıradan, bayağı; yaygın; sıradan

birisi, sokaktaki adam; ~WI konuşma dili,

(bşı)

I..ı....s.

.. Y.

..ı.,.,JI

•

•

ı.Ş..ı....s.

bilerek. kasti [yine HUK.];

•

i..L..C- destek, ayak, payanda; •

köyün}

~

sanki!,

başında sank

olan;

tasvip etmek. ona-

yan kasdi. kasıt benzeri ISl..HUK.;

~j',)];

•

onay-

bilerek, kasten; teammüden, kasıtlı HUK.

husus. konu, menu; (ç.

•

(bşı)

..i.4c. niyet, maksat; kaslt. teammüt HUK.;

yaygın kullanımı olan dil, halkdili [yine 4,;J •

yeni bir

J b-e, bir miktar parayı) ödünç! borç

vermek;

her tabakadan insanlar, herkes;

(bşi•.

metodu) kullanmak, uygulamak;

de, genelolarak; hep beraber, birlikte, toplu-

.' .

kabul etmek;

;ı~

şef, başkan;

..

,I •

•

r-)

asılı

temel

[topluluğun,

belediye başkanı;

ç. ~ destek, ayak. payanda; [yine

597 ,

MEC.]; kazık, sınk; ;ıl

~L~) asil;

Q

-_. ,

o-

jA\

.:ıL..tJl Bedeviler;

üzerine

;ılJ. vaftiz HRI.;

kendisine güvenilen,

,~ • •

i

yaslanılan,

mış, ananınış,

destek

edilen;

itirnaı

onaylan-

alınan;

tasdikli; itimatnamesi kabul

,

~

ç. ~'.,4&. destek, ayak; başkan, şef;

edilmiş

[diplomatlar ile ilgili]; yetkili

,

, "

dekan; [ortaokulda] müdür; en

[kordiplomatikte];

tuğgenera!

kıdemli

üye

MIS.; yarbay

, ioJ"LJI büyük elçi dengi temsilci; , ., j..4::i fahri konsolos DjpL;

. - _.,

BAB.; ,

mur, mutemet, vekil; elçi mümessil;

,

~

Ö~ [ortaokulda] müdice; .-.

_. •

.:ı~

ç. i~'

, ,4;. direk, Sütun; kazık; ,

., ~
,.

••

••

•

rr; ';1',* , ~ elekttot;

"'tALI •

•

• •

\.f;ı J f

o"

••

temsilcilik, mümessillik; elçilik

şim ~

.,

birimi TUN.;

u, i (~,;

., Q ')

'"

ömrü uzun olmak, çok ,---

yaşamak;.;J- u,ivers- u (iJt..:.) bayındır

J •

mak; rs- u mamurl bayındır yapmak; (... de)

,

,

~

.L •

olmak; ikamel edilmek, insan yaşamak; dol-

.:ı y~ ç. ~\J" bkz. ;ı ~ ;

,

,.,

'

[dairesi veya görevi]; vilayetten küçük yerle-

o-

(bardak vb.de] sap; (ç. i..wl) sütun [gazete]; •

.L •••

• J

lamba direği; [telefon, telegraf] direk; sütun; .~

i Q - ..

.J\

me~

sütun şeklinde; dikey;

1 ö}u,

,-

-,

yaşamak, (bir yere) yerleşmek; (.ı...-....il)-,:"

,'.

~;ı~ helikopter; ~

.

-- teammüden,

~

i

-j

•

kasıtlı, bilerek;

~"

..." rr, , , ,

~J.....1U kasıtlı,

-

;ıl

,

Q'

.:.\

(bşi)

dikmek,

-,

'

bina elmek, kunnak, restore elmek; rs- (b-i)

vaftiz HR!.;

niyet, maksat; tasarlarna, kaslt, team·

..ı.......;

mill; \

kalbim) kaplarnak, doldunnak;

bilerek;

(.)so ... e) yaslanına, dayanma;

yaşamını

sürdürmesini sağlamak;

[Allah] (b·i) çok

yaşatmak;

(b-e) uzun ömür

yaşatmak,

vermek; (bir yerı) meskun

kılmak, yerleşim

merkezi haline getirmek;

(binayı)

kurmak, bina etmek, restore etmek;

dikmek, (bşi,

Y

(J&- ...e) İtimat etme, güvenme; tasdikleme,

.. .ile) doldurmak, (bşe Ybş) koymak [fenere

tasvıp

gaz, kadehe içki vb.];

etme, anama; [diplomatlann ver(Ii~:iı

itimatname; (ç. ..::..ıL) kredi, borç; .~

--

_.

,

,

1 ,,~';I\ ,,-

Js- kendine güven; -,,~';I\ ~ veya . _. ,,~';I\ J\)Jl itimatname [diplomatlann]; ,. -

~\

--

(silahı)

(pipoyu) doldurmak:; (formu,

-- , -

doldurmak;

boş yerı) [yazı

ile] doldurmak TUN.;~I (bir yeri) meskunl

,

yerleşim

merkezi

kılmak;

ümre yapmak;

:

:i.:!~ J4A'"

vaftiz, vaftiz töreni HRI.;

"" vaftiz edilen HRI.; .4.u i

~ .-.

yapan;

kasdi, teammüdi; bilerek isteyerek

~\ (b-i, bşi) ziyaret etmek; ümre yapmak;

-, ,-,

}""'J'~ '~ (b·i,

J ...de) yerleştirmek; [kendine

ait olmayan] (bir yere) ülkeyı)

yerleşmek;

(bir

sömürge yapmak; (.../) sömürmek;

-..

..

"

598

;J- [yeminlerde .ıJ-l ç. Jl.&.\ ömür, yao oo

. .,'--

şam; yaş; ~

r.l hayalnn üzerine yemin ede-

rim!; 4UI r-ıJ Allah'a yemin ederim!; ..:.ı'~ •••• ~~i amfibi canlı; .:- • ;;'1'·~ ~~ O yinnİ

..,.-\.ı:. meskun; mamur, bayındır; dolmuş, dolu; (Y .. .ile) iyice doldurulmuş,sıkıştınl­ nuş; iyice döşenmiş; mamur, ahat; sürülmüş.

yaşındadır;

IJ.r&-, başlık [sank]: O~

geei; emperyalist; • • •• ~J' ~•. ~i emperylizm, sömürgecilik;

ananın, lamirat MIS.;

ekime elverişli [arazi]; ..,.-t...ll sarayları kaleler •o

için sıfat olarak kullanılır 1 j.-"i4 ..,.-ıs. umut,

ümre;

,.

"

ı.S~ [toprağı) işleme; hayat boyu geçer-

li/ kaydı hayat hibe ISL.HUK.;

c

i)~ [deniz] fılo, donanına; iJw, ç. ..:.ıT_ , }~ bina, yapı, apartman;

gayri menkul mülk; ö~~1 ya da i~UI ) •

•

• o.

•

"

ya da 'Jl.All L..lı.ôA mimarlık;

.

i,)

,

. . ~ ımar etme, bayındır (yı/, taşılı)

• ••

~,'

c

•

•

•

).J4-A" olurulan. masken; JJ

ö~J " :

'1

o

,

c

1· 1

•

11ya da

il dünya; (Ö )J~1 f.~; JS" J

dünyanın

dön bir yanında;

,

r- ç. 4JJ- sömürgeci; r-• c'ç 4J•J- uzun ömürlü; kıdemli [sporda]; •

kılma; meskun hale getirme; (ülkenin) iman;

o

J

kültür. medeniyet; bina, yapı;

·sömürgeri, emperyalist, (s. ve

1··

•

~i~ kültürel. medeniyet ile ilgili;

is.];

işgalci, saldırgan; o

~J~ hevdeç;

ÖOJ

.r-'"\ daha kalabalık; daha fazla nüfuslu olan; daha gelişmiş; daha mamur, bayındır;

~ jt.-- mimarlık ile ilgili; (çağ. ~)L..:u)

• mimar; yapı ustası ~ ı$)~

.. ... ı$1~'~'mimarlık;

•

o

o

•• -

•

ç. .:.ıl. sömürge, milslemleke,

1 V;:· : i~',::' : dominyon:

koloni; o

•

~i müe. f.~ ç. ~ gözü iyi gönneyen [çogu zaman gözyaşı ile birlikte];

)L.- mimar; yapı ustası; ••••• lJ"..I..:.+- mimar;

'"

•

~::::) ~~ , [göz] çapaklanmak MIS.;

'-"'~ çapak MIS.;

••

• ••

~ u ~, aı..s.) derin olmak ya da derinleş•

~ [bina. yapı] dikme. kurma, bina et-

me; restorasyon, onanm, tadilat; doldurma o ••

bkz.

...

. . ...J ... e borçlu; ... y ~, ..,.-ıs. tarafından ele geçirilmiş; ..,.-l&. rı sırtlan zoo.;

o

o

c

'.

.

,

•

ümit dolu; ~i ~ıs. cebi dolu; ~.lJI ..,.-ıs. c

•

•

rnek; ~t......s. (bşı) derinleştirrnek;

•

~ (bşde veya veya ı.J

~;

o •

"

bşin)

kolonicilik.; ya-

yılmacılık; emperyalizm, sömürgecilik;

ı.ŞJ'''- ·1 {na'ı] sömürge ile ilgili; sömür-

~

derinlik; dipt

ruhunu derinlilderinden;

Ji

J~i vi' 1

~i ~

o •

..,...,ıı

fi;

iyice içine ginnek;

o.

J',.- ·1 sömürgeleştirme,

<:1

J bşde) derinleşmek, (bşin

...~ç. J~i

;r-"l

J'

f;

...~derin [yine duygu, hisler için];

599

.J.-.' a ~) yapmak. işlemek. çalışmak (yine

J ... alanında); (bşı)

(bş/) imal etmek, üretmek,

icra etmek, yerine getirmek; ("':-' ... C

göre, .. .uyarınca) davranmak hareket etmek;

-

(b·i) kullanmak, çalıştırmak (b-e)

(J ya da J::-

mak. tertip eunek, planlamak,

.. .Lle)

o

.~

t

iş

vermek;

(bşl) çalıştırmak, işletmek; b·j, ~ ... e, bir

yerin

sorumluluğuna) •

•

geçirmek,

••••• •• o

yerleştir-

ıo

.ÖJ---'l1 JlL..J .... J... ·1. ona karı!

rnek

sert önlemlere başvurdu;

J.&- yapma, etme; hareket, eylem, iş; iş,

...1) hedenemek; (~ .. .için) çabalamak; (ı)

o

J..

yapmak:; ~lçalışmak, işlemek;

.'

(y bşi) çalışurmak; işletmek, ~ bşı) kur-

•

ıo

i

i Ş yapmak, çalışmak; (~ bşı)

çalışma; uygulama; (~ .. .için) çalışma,

(J ...de) amel el-

hizmet etme; imal, üretim; icra etme, yerine

etkilernek, tesir etmek;

..J. ..

...

mek, fonksiyonunu ilgili kelime üzerinde

getirme; işçilik; (çoğ. J~i) eylem, hareket,

gerçekleştirmek Dlu.:

iş;

~

•••

•

-! geçerli,

•

•

da hazırlıklar yapmak, tertip almak;

. . ..

•

J.-.s-

- ,...

'J J

J~

değer verilmez.

-. ..iç.. itibar edilmez, 4

~ 4.!

.

.ıJL....&.\ biri gibi davranmak;

"

"':l

gayri muteber. hükümsüz; ~(b.i.J.s;- ...e) vek.il ya da idareci olarak atamak; [yara]

-. iitihaplanma, azma;

y ... ile,edas/,

ile) davranmak, muamele etmek; (b-ile) o

iş, ticaret yapmak

o

_

~~ ~~ b-e misillerne •

yapmak, misli ile!

ile mukabelede

bulunmak, karşılık vermek; J.&-'(bşi) ÇalIŞ­ -

-

o.

J '
. -J

,,';/e. bı

.

- ..

üzerinde çalışmak, iş yapmak; ~L j.....,s-l ,. ya da ... A.:.A~ .J.a.'l zihnini .. .ile

... J

meşgul elmek, aklını. He vermek; •

(~) ~\j-1

• •

J'

••

'I

o-

J d,

Jl .. .leri kılıçlan geçir-

mek, katliam yapmak; k a k çaba! gayret sarfetmek; J-l

-i birbiri

... ~ J'

J

·Jl H.in geçerliligi,

Q

•

•

J.\,r'!"l

-ll ... in yürürlüğe/ uygulamaya

.-

koyulması; lJ~1

-

,-

j....-oJI L..

şimdi ne olacak'!

•

•

şimdi ne yapılacak'!; ... ~ "'J,..s, ... uygula-

ile çalışmak, işi

(t'" ... ile) çalışmak, işi ticaret

• o _

narak; uygulanması/tatbiki ile;~.r J\..&.L askeri uygulamalar, tatbikallar;

,.0.

••

•

o

i

i

'.

JI ..

•

4A.ı)~1 dört temel işlem [MAT.];;Y

,";ll

ot

r

i

•

_

Jwl

i

i

ev işleri; ~J~ JL.....ı:.\ elişi; J-.ıJI ~L...ı:ı • •

işveren, palron;

.--

IJ~ o '"iş ile ilgili, işe ait [na'tl; pratik,

uygulama amaçlı; uygulamalı, tatbiki; ~

•

••

••

uygulama ile, pratik olarak; :if ı o-II öL;-1 iş I.

dünyası'

I, i'

~.,

,

•

•

•

i

i

o

·Jl ~ i i

••

.1\

p
,

:i) ... 1\ :ı....l:-Jl kuvvete dayanan politika;

:ı ~i·~ ~ç . ..:.ıL iş, görev; faaliyet, eylem, •

iş;

aktivite, hareket,

imalat, üretim; teknik,

metot, usül; operasyon ASK., ameliyat TIP'; •

ticaret yapmak.;

•

uygulanabilirliği. yürürlükte oluşu

hale getirmek; kul-

.. -

bölge; nahiye; idari bölge

•

•

•

Ianmak; ... (Y)

MIS. TUN.; ... ~

•

aynısı

tınnak, işletmek, çalışır

alışveriş; mıntıka,

• ' •

Jo~(b-e;

tavrı

görev, vazife; ticaret,

•

yürürlüktedir; ı:..ı~.; ~ düzenlemeler ya •

iş,

operasyon ASK.;

işlem

•

ot

•

i

i

~~ ~ . . sezeryan ameliyatı;

600 ,

••

~ ..otil iş, kötülük; .. .1.

JoUü ticari ilişkiler; işI mal alıp venne;

.. ,• suçllsıü •

AL

•

•

$

ç.

pa
-

sahle para; ~

1 Wlj ~ kalpl

sahip para, döviz kontrollü ülke ı ."

10'

eO'

eO

•

•

•

•

•

• J

parası;

1-'

çalışan,

[aynı

casus

zam.

müşteri;

yanlış

sıv.];

..

" imal eden, nne getiren kelime DiLB.; (ç J~)

müvekkil;

üreten; yapan, icra eden;

•

, " j,,)l..&- işçi bültenil gazetesi;

•

•

•

J-'- araştınna kurumu! ens., ... titüsü; ):!~i J •.. rafineri; ~i J •..

mel;

prosedür,

~i. davranış, tavır,

işlem

sosyal

ilişki,

muamele;

sosyallik;

kullanılan,

•

••

iş;

, meleler [bagajlar vb. için]; 1 yı~

.. a...L-JI

ilişkisi [uluslararası

ticareue];

muameleler; çoğ. ~'}L.'-..o işlemler, mua-

mÜlekabiliyct ~--

J..ıü

...

etkilenme, tesir altında kalma;

elden düşme, musta-

uygulanan;

· .. ıJ~ ç. "H,••. Ama1ika1ar; kocaman, dev gibi; dev; (bilim dalı, edebiyat vb.de) zirve, üstat; J~i

çoğ.1 karşılıklı ilişkiler, iş ilişkileri. •

kullanılan;

katsayı, çarpan MAT.;

•

[öz!.

•

kullanılmış,

"; .

•

ç.

•

. J..... . L.lu

·ı··,

a..L.....o

•

••

kahve teçhizatı [bedevilerde)

,

~ ~\

•

•

.,k.-ı...J1

"-

mandıra;

J '

da; kendisi ile amel edilen;

J.-\..A..- sanayi atölyeleri, rab-

•

•

A.f J~ geçerli, yürürlükte, uygulama-

dük.kan; bilimsel kurum; enstitü; la·

. . rikalat; \

•

...

•

ç. ~W imalathane. atölye. fabrika;

boraıuar; çağ.

•

'......" Jol:. köpürmüş, çileden çıkmış, çok öfkelenmiş; Jı.......ıı "":":r işçi partisi; YASJ*l:. aktif üye: ~,)\$. J*\$; vasıfsız işçi;

Jl.s. (na't] işeilere ait, işçi ...; 1 ;.;.~~

işyeri,

emekçi; ücretle

"J.t-.s-"

. .

.,

işçi,

çalışan, gündelikçi; vali; yöneticisi • • • • • nıN.; 1 ~L.AJI ~i düzenli ordu; ~

idari bölge CEZ.;

jJ y.&- komisyon;

J.-.-

..

etkisi etkileyen, fonksiyonunu ye-

••

••

•

bir şekilde kullanmak;

açısından

ç. ücret, ödeme; komisyon; bölge,

mıntıka. nahiye,

•

faktör, etken, amil; amiJ, ilgili kelimeyi irab

ko-

".' ç. \;;.,l - erg rlL.., ~_. ............... ..ıl.&.

şeyi

.tO·

~~ aktif, faal; etkin, erirnH; (ç. ~'~)

müvekkil;

.,

•

yanlış ya da kötü

•

~ [kadın] müşteri, (kadın] _

•

•

misyoncu nc.; [daimi]

ıO

•

•

J+-o kullanımı

.~i

Ji •• - d"ji\ s.ı--

görmüş;

~ ç. "~çalışan, işçi; karşı! rakip

taraf için

Ji ."

•

.. . kuııanım; ~\ ....: d"jil ~l:oı yaygın, genel kabul ..4Ji .. .di .s.L.....I.- bir kötü ya da

"":-'l!.N döviz kaçakçılığı;

kalpazan; a-ll

••

•••

•

ı.ı....s. konvertibl para; ıı. ·ıı ~y

9

•

[makine vb.i]' kolay;

çalışunna, işleune

kullanma;

•

10'

sınırlı konvertibiliteye

W

•

Jl ••. di

10'

eO •

reaksiyon, tepkime KIM; •

ödeme; ücret; döviz; tedavüldeki -

•••

~l.)

(ç.

cünnü meşhut halinde;

ı

ı·

~

1 <'

lJw.

•

•

U1w. büyük, okyanus gemileri; •

• .

•

=.:r' +.:f' bkz. ~; Umman

"

~ı.....

1 •. ıJ~

•

••

Sultanlığı;

Umman'a ait [na'I];

Amman

yıldız,

şehri;

601 ile, hüsnü niyet ile;

. .r a

•

(~)

[doğru

yoldan vb.den]; körleşmek:

,.

-olarak:.:r

_. .. ... Jr korkudan; ~')J ı:r ya da~ ı:r kesin!

4J. a (~) gezinmek. amaçsız dolaşmak; (ı:r

.. .den) sapmak,

.-

V

~ ı:r haklı

,-

•

>

•

.- .

• •

.-

bşı) görememek; (~ b-e) karmaşık!

)Jr ı:r seve -' _.-'seve. sevinçle, neşeyle; ~'..u:-J ul:i ı:r

anlaşılmaı gelmek; ~ (b-ı)

vicdan

kör olmak ya da

,-

sağlam bir

•

-

r:r

o ••

bağlamak;

i ... .gerçeğim) görmemesini

•

~kör

vasıtası, aracılığı -"

(b-nin.

.

.

••

ı:r b-nin

_.

-

0'-

ile;!.Y-. ~ L..t.Y-. günden ~

1'\ ı:r ,~.----_._tek kişi kalmayıncaya kadar öldürüldüler; 4:.....ı ~W ı:r ..:.ıı.. seksen .. __ . __ . yaşında öldü; i ~ jS.; ı:r ..:.ıl. büyük bir ...-

güne; ~

olmak; ~L.ıu V bşı) görmemiş körmüş

..

içi tamamen rahat olarak;

rahaı11~lyla, '.

-. ---'birazdan, biraz sonra; lJ")Ü 4...bL..J

sağlamak;

gibi yapmak, görmezden gelmek;

.-

• •

.. . . ..,.,j (or) ~ ya da,J,li (or) ~ yalunda.

kör elmek; (b-

esrarlı! gizemli hale getirmek; ...rs-I(b.ı) kör

(b-nin) gözlerini

(~)

o.

nin) gözlerini baAlamak; (bşı) anlaşllmaıJ

eımek;

bilgi ile;

servet bırdkarak öldü;

gibi davranmak;

ı:;. i, u

~körlük:

V, ~) (J b-e) kendini göstermek, (J

~ cahillik, budalalık;

arzeımek, gelmek; (fıkir)

,,~kara bulutlar;

gelmek, (J b-ninz;hn;nde) şekillenrnek, orta-

~L.&.cahillik.

ya çıkmak; (J ...e, .. .in önüne) Çıkmak, gö~

budalaltk;

•• -

•

~

.0

•

~Imüe. "~ç. ~ yadaIJ~kör.

rünmek

. - .. 1... ... lJl.u ı:r

"

ama;

~iktidarsızhk

il.-Ç.ı"- yollan olmayan arazi, çöl;

LJ~ [cin.is.;

b-nin aklına)

olduğu aklına geldi.;

[cinsel];

tek.is. i] bulut;

• -

ı:>~ç.~' dizgin, yular; gem

jWkörlük; hayal hali; •

•

-

'$ ••

... hakkında; güvenerek; olarak

t

~. ~

ırakla;

-

e göre, ... uyarınca; ... e

' ! ı:r sağına, sa~ tarafında,

~ iktidarsız;

~ ~jJI

-

.

•

. --

•

>

-

tek.is. iJ

.. -

Ç.

",:-,\...0&.\ [taze] üzüm;

~ itüzümü, köpeküzümü BOT. -

Solanum nigrum;

... Jt.l', ... yolu, metodu, usulü ile; ... vab-nin emri ile•.. .in üzerine; i ~ ı:r bile

..

~lcin.is.;

ı:r

~ ~~ uzak dur ... !; ~~f:;' - -, .

),y":ll..:.ı.r; işler planlandı~ı

gibi! yolunda! normal seyrinde gitti;

için; ... yerine ... den bedel

-- ' ,- ' - ' - - - " - ' sağında; ;i")~1 ~ or ı,ü ~1 ~J.iı)1 J<..

sllaSl ile;

.u J-llı'1

.. -J ..,._-

mak; ~i

oo.den;

deniz seviyesinden 1000 tit yükseklikte;

•• -

ı:>l:.ııJ1 serbest bırakmak, b-e (artıkJ kanşma-

~ ç. .:,,~ bilmeçe, muamma;

,".:r (harfi cer] o..den uzakta,

>.-

",:-,G [cin.is.; tek.is.

i] hünnap

BOT.

Zizyphus jujuba; bu bitkinin meyvesı; ı

..-

.-

kadırgabalığı, kaşaloı

zoo. Physeter ctdan;

~~esmeramber, (ç. f;~) ispenneçet balinası,

••

bile, • göz göre göre; ~ ~ ı:r iyi niyet

602 •• r.$ ~ amber kokulu; Iikör [yine i .

...

LO

. ..den) sapmak, ayrılmak; inatla karşı çık· .. . mak; inatçı, dikkafalı olmak;...I,jl"ç (b-e) inatla

'

_ •••

'='r'I; bir güvercin türü; ~~i

ör kışın

-....

karşı çıkmak, direnmek; "r -I (bşe) sıkıca

şiddeti;

2 -'-

••

r

ne, koguş;

c.:s a

ı.ayfa, mürettebatın

yeri;

.

kışla;

yapmaya zorlamak;"

,~ direnme, mukavemeı, direnç; inat-

işlernek

ıarı

çetin bir

çılık. dikkaralılık, ısrarcıhk;

işi

;,l;l.u

••

~loıı..o

sert! kaba davran.

mak;~ (b-nin) canını sıkmak

ya da (b-i)

•

•

. ı:.\ (b-i) zorluğa!

sıkınuya düşürmek; (b-e)

..

nen;

n·• n·• (J

b-e. bşe) inatla karşı çıkan, dire.

inatçı. dikkafalı, ısrarcı;

yapmak; (b-i)

~ [zarf, mud.ku!.] ... de.... yanmda, ... yakı.

s~~lar ile kargaşaya düşürmeye çalışmak;

nında Iyer, zaman ya da sahiplik için];

(t::tb-ile) tartışmaya girmek; inaı etmek, ters-

... olduğunda; ...

sıkıntıya sokmak, (b-e) baskı

lik yapmak, inatla

ısrar etmek-

•

.;...;s.. sıkıntı, güçlük. zorluk; çile. bela,

den; lUyik, zorlama, baskı; ..:..ı\.:J:.\ eziyet, cefa, taciz, baskı, zorlama;

,

~ inatçılık. dikkafalıhk;

••

inatçı, dildcafalı;

meşhur bir Arap şair ve kahramanı',

Anter hikayesinin

.

r.fr

..

kahramanı;

sinek;

ç. i;~ korse; , '"

(ç. ~F) Anter'in hikayesini anlatan kişi;

r

. .. . ... ilave etti; ı...~ o zaman, o vakit; ~.ks. ~ ....... -.' bana evde; .. .. eksiksiz/ tam olarak; t.J-U'

...evinden; ~~ ı:;- kendinden, kendi payına; -. . . ~~ ıJ' ~ır- ı.JL..,;ı,I kendinden bir şey(ler)

karşı; ~l J.:.c. •

~I ~ tamı •

•

'

ta~ı~a,

~

. • ~ . • i güneş doğarken; .L.:o-IJ Jl:....:!, ~J.:.c. . . _.

vızılu; kahramanlık;

gurur,

, , ~ kibir, gurur, kendini beğenmişlik; .. ~ıS-

.............. -'!ı.:........ı,ı # ~ i~ o

• • arkadaşları onu terketti.»; ••

. _.

(yanımdal sadece bir dinanm var:, ~j ~

- ..

,

o vakit, o zaman; ~J..:...&. bence, benim . . görüşüme göre; .!J..ı..:..c ı... ne diyorsun? senin

..

i'···'···

rıkrmf görüşün nedir?; ~IJ ~ ~ ~

~.p kahramanlık ile ilgili, kahramanca;

~

~ ı:;- ... den, ... katından· _. '

.

kahramanhk yapmak; [sinek] vızlamak;

.

.

,

ı

••.•••

r

i

inatçı. dikkafalı; ısrarcı;

~,

[öz!. zina için]; ~ (b-i)

?

" (J b-e, bşe) inatla karşı çıkan;

~ ç. ~

(~) sıkıntıya düşmek, çetin günler

geçirmek, zorluk görmek; günah

., .

yapışmak,ıuıunmak;

ç. r;~ ambar, depo; [hastanede) yatakha-

burnu büyüyünce

onlann umduklarıl bekledikleri gibi değildi; i·

•

~

•••

_

•

r;r- ~ iJlS birine karşı iyi niyetli!

• ••• • • hüsnü zan ile davranmak; ~ J.:.c. iJlS •

birinin

öğüdünü

•

tuunak;

\...ı..:s. yapar yapmaz; olduğunda, olduğu vilil;

..-

~ u, i ('P) ve~ a (~) ve~ u (c;f-

..iJJ.:.c. o zaman, o viliı; bu münasebetle • •

603 .'

b-ı) azarlamak. paylamak; ~Xb'e) sert.

.' . -- .

bu suretle;

.ıJ\!.ı.:.,c:. ~kendi akımdan, kendi buluşu,

-

fıkri;

,,4'" .C.sertlik, kabaiık; ho§göıiisüzlük;

kendi nz.ası ile;

.. iJ...\;S.jbülbüll "

terslik. huysuzluk; gücendirme, darıltma,

şakıma;

J'~ bülbüı;

.,..,J""ç. •••

kırma; zorbillık, zor kullanma;

•

~..l:S-bakkam a~acı, kızıl aA,aç; {ve bu a~açtan

,

•• ~.ı.:.,c:.koyu kınnızı;

rç.

. . ,jys."

~\

..

..

onda;

ii rıosa. temreni demir bir mızrak çeşidi; ~

.J

,.r$u <ı.r~.l.1"ys.) [kızı evde kalmak; ~

1l; (kızı) evlenmeye bırakmamak; •

e~~ .

.r-""'G:. soy. sop. köken

• o'

,

... J

zaman; ~~ ul~

(~{tek.iı lt;

j

..

u\~kuvvet, dinçlik, en güzel devre.

dişi keçi;

o.

~. ·çsert. kaba; tavizsiz. ho§görüsilz;

ters, huysuz; güç, ağır. emek isteyen;

elde edilen] kınmll boya; "

kaba davranmak;

"'f..r •

• LJ~ •

o"

•

~L (~) filan soylu. temiz ailedendır»;

.

.. -

~Iters.

kaba, huysuz;

• dı_ "'sert tavır, çıkışma, azarlama;

.

• 10.

unsur,

..

{çağ.] etnik unsurlar 1 ~J~i ~\.:Al\

dört temel madde; hava. ateş, su toprak FELS.; ı.,?)

...c''''soy ile

ait, elementler ile ilgili; ,

....

•

J"

ya da ~J

. ., .., ı$~i ~~i

ilgili; etnik; elementlere

c,·j\ }\ .,,' .,

.' • -

ii ~':i' ırk düşmanlığı;

~~ lJl-.J\ azınlık problemi;

. ".,

~~ırkçılık; ırkçılık felsefesi;

J

oj

~ç.

.

J.:ı:.a (~) uzun boyunlu olmak; ,-,~(b-nin) boğazına yapışmak, boynunu kavramak;

j.lı:.
kaynak; etnik köken, unsur; element KIM;

gençliğinin baha-

•

yakınlık kunnak; ~Lı.:tıirbirine sarılmak;

... ..;:=t-\(b-e) sanımak; (bşe, dine, inanca, ideo·

lojiye) bağlanmak, intisap etmek; (.. .ile) birleşik olu§tunnak KiM.; birbirine sarılmak;

... ...

~ç. ıj\.;.c;.l boyun;

J(;,ç. ~i _J~ [dişi] oğlak; J(;' •• karakulak zoo. Felis caracal. Caracal JPJ"J\ melanois;

J:"L:&. adasoğanı, ölüsoğanı (Hatay] i-

BOT. Urginea marilima, Scilla maritima; 'I" ~(~) [ravi) ',:r' lafızlan ile rivayet etmek.

muanan olarak, nakletrnek;

...:.ı~(çoğ.l gelenekler, ananeler;

..

~\1.:çAnka kuşu;

J\.;.c;. kucaklaşma,

-. """,-n·

sanıma;

-,

.

- •

Jı':'::"&-lldini. ide%ji)'i} kabul etme. be-

"

...

~geleneksel .-

~=> J.:s.(b-e veya

nimseme;

..1 ~ #ç. .1J\.;.c;. demet. salkımı; üzüm salkımı; 'i

olarak gelen; 1<

y b-e ya da r.s- b-e)

.. ,j>lü-seyyar

satıcı;

. .' O l "

kölül kaba! sert davranmak; (b-i veya Y

. . . . . .•

..:.ı~ç. ~\.;.c;. öıiimcek; ..:.ı~\ ~ örüm•

•

604 cck

ağı;

-." ~) \.:&. u (~) (J b-nin önünde. huzurunda) eAilmek,

(J b-e) boyun eğmek, itaat elmek;

\.:&. u (b-i) rahatsız etmek, endişelendinnek, zihnini

meşgul

ebnek,

aklına takJlmak;

(b-i)

(bşde)

, "

(ö.fS') (bşı) zorla elde etmek;

i ~ zorbalık; zorbalıkJa,

., .' zorlama; zorla, Ö~

~ bkz.

<S'"

. ,.:.ı~ boyun eğen, itaat eden; esir, tutsak; sıkıntıda,

çabalarnu, çaba/

..

. - ..

(bş

,

,

... . .. j>;
için) tasalanmak; ı.rJU didinmek. çok

. uğraşmak, çabalamak -J--I

,j-'

)1

••

•• ....';:Ul ~ adam hayal-lerini gerçekleştir­

mek için elinden geleni yaptı,,; ı.i· "i ("":"

.. .hakklnda•.. .için)

endişelenmek,

tasalan-

mak, tedirgin olmak; ("":" ...e) bakmak. gözet·

kaba kuvvetle;

"

(bş için)

gayret sarfetmek; (bşi) çekmek, katlanmak ,, tc;.;!.~ "":"J~ v" .}\&. acı tecrübeler yaşadı,.;

•

i1gilendirmek; (b-ile) ilgili olmak; L.s. u

olmak;

[çocuğa. yaşlı kişiye];

rnek,

itinalı

göstermek,

(y ... e) özen

davranmak;

~\.:.&. zorluk, eza, cefa, sıkıntı;

zor durumda;

ı:ı p. (bşe) adres yazmak ya da ünvan koymak;

l:!\.:.&. ihtimam, ilgi; (Y .. .için) endişelen­

ı:ı\'p" ç. lı;'!)\.:.&. başka birisine tarif etmek,

me, tasalanma; (y ...e) itina göstenne.

..

--

referans vennek için res; alamet, dı

., ., J

işaret, nişan;

... (ı,}.s-)

işareti

kullanılan

ünvan;

isimler: ad-

1

başlık;

soya-

lil~ .. .in alameti, .. .in

ıJ.r-

Vi

• •

ilgi'

4..:-eJ11 ~1.aJ1 ..

tıbbi

gözetim, balam;

• •

ilahi takdir, ~ ~\.:,ı:. , ,

ıs- ç. ,ıJw mana. anlam; fikir, düşünce,

e) adres belirtilmiş, referans

kavram; [sanat eseri vb.nin]

taşıdığı -0,

"~o

verilmiş;

(y)

,

(b-i) tedirgin

anlam; ,

ıjı-JI (kişininl iyi vasıflan ~ ıS- ~~ SOyul,

isimli;

~ i (~\.:.&.) (b-niıı) zihnini meşgul etmek, aklına takılmak;

"

"

olarak.;

•

titizlik göstenne; (y .. .e) dikkal, özen; (y)

eımek, endişelendir­

"

.

manevi isim OILB'; ı,jL..J.1 ~ belagaı ilmi;

_. , ,

semantik, anlambilim YEN; ıS- J~ anlamlı; ,',

rnek; (b-i) ilgilendirmek;....r-'" tedirgin/ endişeli olmak;

a

(~L...:..&.)

(J ...ile) çok uğr.ış-

mak, zahmet çekmek, didinmek;r i

"

(~)

(y ... jfe, b-i, bŞl) kasdeımek, hedenemek,

demek

istemek:~

"

.

yani ...•... anlamına

geliyor; ~1 demek istiyorum ki...; ır-

(edi!.) (Y ... e) ihtimam gösterilmek; (y

"

.. .ile) iıgilenilmek;~ (b-e) eziyet/ cefa

çektinnek, sıkıntıya düşürmek; ~\...s. aklı

,

JJ ~"i anlamsız, bir şey ifade etmeyen; J •••

ol.:.ıı-o

,oJ

'"

J L. ve benzerleri, vb.; 4iS" ...::JIp --'-'"

"

UW anlamlı bakışlar; Jl.A.I.I ı:.r-:" ~ , . güzel özellikleri! vasınan bulunan bir kişi; •• <

'o. •

•

(~"i..ıJ1 )ı..r-Jl ~ anlambilim, semanıik;

t.f.r-

"

anlam ile ilgili, manaya ait [~

karşıtı):

soyut, manevi; kavramlar ile ilgili , mefhum niteliğinde; zihinsel; uC ~ ~ ",

'$.r- tüzel

kişi;

605 ..:J~j=Nmaneviyat. maddi olmayan şey­ ler; idealler; moral [ordu vb. del;

,

ililuçaba, gayret;

[kişi];

• .;",-J çabalarna, didinme, ufraşma; sızıntı,

Y ... ile) mükeller! sorumlu tutma

,~i (y

e) itina, özen; ('-:" için) bakım,

gözetim; (y

t!) ilgi, ihtimam;

pt&. zorluk çeken. sılantıda;

ı.jA" ölçüsUZ

."

[sözüne] sadakaı, bağ~I
1t1l;

(ç.

"

.:ı Jf&o) vaat, söz, taahhüt; sorumluluk, mesu-

zorluk;

.,

kontral/ sözleşme imza]atmak; , ~ bilgi (y ... e dair) malumat; meşhur

ve kafiyeli

şiir

liyet; yemin; sözleşme, kontrat, anlaşma;

. . zaman, devir, çaı; , ~i ~ çok eskiden . olma; ~i ~'!-' son zamanlarda olmuş, ,

,

".

,

e ...tl~.ı-i fi; e ..ıı ~~ . .-' .-

yeni; genç;

SUR.;

,

~

i

i

~

dikkatli, özen gösteren, itinalı; düşünceli;

· .. ~ veya ... y .~ ~-:- yeni, bir şeyi

~

a (~) (b-i,

yeni

..

.

,

-

,.

«
i

bŞI) [eskiden] tanımak, bilmek; _

.

~ .r L....S' ıJ~ll.iA J'.ft~ bu yer hiilii

bildiğim [eskisi]

gibi {hiç değişmemiş};

göıeımek, (bşe) bakmak; (JI b-i,

(bşi)

y ...den)

sorumlu tutmak, mükellef tutmak,

e~

4('1

f~~ ,.ı:~ .~~ . ..~i ~)i başkan ~nu yeni hükümeti kurmilia görevlendirdi»;

(Jl b·4 Y ... ile) görevlendirmek;

. . t e y

.. .ile) yetkili

kılmak,

cJ' b-i,

yetkilendirmek;

"

i

çi \ • _ ~ bildiğim kadarıyla. herhalde

• o.

•

kabullenmiş

olan [çiçeıi burnunda, taze]; acemi, deneyimsiz, tecrübesiz, alışmamış, yeni; ~~

sözünü!,ahdini tutmak! yerine

-- -

getirmek; ..Laıs.(h-ile ~ .. .için} sözleşmek, sözleşme yapmak; (y,

,

söz vennek;

i

--

Js; ya da y

.. .için)

! LO; (bşı) desteklemek,

(bşe)

laI'aftar olmak; (bşe) bakmak, gözetmek, kol-

.

,.

"

.If~ _'

e

'yenil çiçe~i burnunda evli;

. i.:ı"Jılı,' i .11 ~..L.? ye-ni doımuş; ~LS' .-" . ". - . ' , ,

"

lıJJ~~~ ~'!-' Avrupa {henüz) yeni idi, son zamanlara kadar tanınmıyordu;f.:.ı..J

. ~i eslci, uzun süredir olan;

-

i

"ı :.ıl f=.ı.J

.

· - . y ... de tecrübeli, deneyimli, ...e · .. y

,

· .. y_1 i

f-

.'

,

~'!'- ;r~~~~ lıo:-:!~

.

". . memeden yeni kesilmiş; ~} ~ ~ [kısa)

. -.

bir süredir; yeni,

-

yakınlarda olan; 1"1:" :(.:

.

.~ uzun zaman önce, çok zaman önce, uzun

süredir; ... y.ıJ

.i

i

--~ bşi bilmemek, f-

,

lamak, (bşin) bakımını yapmak, [işler, çalı­ şır,

olumlu halini

korumasını] sa~lamak;

('-:" bşi) üstüne almak, taahhüt etmek;

(J

b-e, y veya J.& ... için, ...yapacağma dair) •

•

söz vennek; 'S· - d~(~ b-den) sözleşme belgesi! kontrat vb_ talep etmek;

V

b-e)

aşina;

."fAL'- (.J.i- ya da ... Y.~ ..",) bkz. " . . .

•

... ; OJS.J ~

ya da kazanmış, elde etmiş

tanımamak, tecrübesiz olmak; o~ '."

."

--

-'". W,, i f-

,

~L-JI bu meseledeki kadimi kökJü/ bilgi-

...

miz; ~ .' ",

f-

., -. . . l..ı..,c;.J ~L b-den

.'.. ...., ebi ...

söz almak; :. i..i ~

L~ SÖZ vennek; sözleşme! tanrıaı yapmak;

, ,.

· .. Js; ,~

Si

. "!

vaat etmek; ... yıı

i taahhüt etmek,

.. . . ......_,j.;..; .. L.i --

,

~

.

... 1

606

. yapacağına yemin etmek. ant içmek; -4-"l1 •

••

•

-4'! Eski Ahil; J.J

•

•

.. .. -~i veliaht; O~ Js- ... devrinde, zama-

.,:,,-1 Yeni Ahil; f-J.ill

-

--

i ' •. moda; CJ~ ~

.

J ... in zamanında, devrinde; ....

-

. -- .. yapısı, kişiliği; 'J.tAS' Jl'nasıl bilindil tanm-

... in

dı

sağlığında; O~

•

oldukJan

'--

hal; ~ ~~ onu tanıdıklanıalışık olduk•

•

r.i

lan gibi; ~

i

- -

••

Oı.

•

•

e-S- ..;...il ~j i,.. [sen] hala - ••

••

••••

ı:.ı~ taahhüt eden; müteahhit. bir

şeyin sorumluluğunu üzerine

..... bayi 1 ~ .~.. menajer; . ..

....\A...;.o : ı:.ı' .... lA.:.Jltaraf1ar [anlaşmada,

kontralla vb. de i;

-

.H- a (.H-) ve.ri" a (.ri")(JI kadmla) zina

-

-

etmek. gayn meşru ilişkide bulunmak;.."a~ (LLL kadınla) •

.H

LL; fahişelik;

zina;

•

•

aynısın!, hiç değişmemişsin!; ~ Jlj i....-

H

'o1+" değişmernek,

ö)\.t' zina;

• 'o •

•

hep

aynı olmakı kalmak;

i~ uhde, taahhüt bağlayıcılığı ISLHUK.;

.. J

sorumluluk, mesuliyet;

-

tim; kefalet 1 .ıJ~

bakım,

.-" ... korumasında, sorumluluğunda; ~ JJ~ ..

bundan omesuldür.; ~

müttefik;

..

-~ ç. J.Aw [daha önceden bilinen veya gelinmiş

-

olan) yer, enstitü; akademi; semire

lo:..{"s·jJ\ .... ~ hatıralarla

.. ı./:"j...p\ ~ ıslahevi;

dolu yer[Ier);

,,-

fahişelik;

."..~ zina eden. gayn meşru ilişkide bulu·

nan; (ç. )~) zina eden, zani Li.); 1i.;A~ ç. .I"r (kadın) zani. zan.iye, gayri

himaye, göze-

birinin himayesinde

yapan;

..

.ı.t-JI "-! Jlb üstünden çok zaman geçmek;

•

zına

•

n

alan; temsilci.

- _., .

'-

değşimedi; ~ ~~

tanıdıldan hal, alışık

[oolann) onu

•

meşhur; ... .) ~\ sözkonusu ...;

li·" ç.

onun bilinen! tanınan

••

ise öyle kaldı. hiç

;ı

.. _.

..J+U

meşru ilişkiye

jAı. ~

gire,

kadın; fahişe;

ç. jAI-", hükümda<. padişah;

-

(renkli) yün; ~i>' V~ in çoğulu) uzuvlar; hurma

--_.. .- ... ~I-'" J<- r~1 (.s') ..,-iiI düşün_.

dallan

meden söz söylemek. konuşmak;

Cr a

(~) eğri! kıvnmlı!

bükümlü olmak;

kıvrılmak, bükülmek; t..~ u [seyiresnasın­

.:J

~.ı..ı:ıl.ıu ç. anlaşma. sözleşme; ittifak, pakt .:

_

~

_..

(~\) r'}L.J\ ö

-

paktı; ~LL ~

."";il r.L...&.

da] yoldan sapmaki ayrılmak; (~bi,. yerde)

,

J

1....- banş anlaşması.

.

ö..uıL.- saldınnazlık

L~ ~~ -rr-rr mas.; bakım; himaye. koruma. [mud. kul.] vasilik; (Y bşı) üstüne alma, ..:..ıL)

söz, vaat

~

••

kıvırmak;CJN ve t..>'~ bkz. kıvnklık, eğirili},;

rılma [doğru

t.. \&.

bülanek.

--

t..l&.;

pürüz; sapma. ay-

vb.den);

fildişi;

ı.i;\&. [na't] fildişi[nden] ; •••

taahhüt;

konaklamak;~ (bşi) <-

t..1'"

anlaşması;

taahhüt etme. vaat etme; (ç.

durmak,

-

tr l

•••

J

müe ~~ 1'" ç. t...y kıvrık, zikzak

607 -1--

,..

şeklinde, yılankavi; eA,ik; çarpık; garıp,

sabredemezdim; J..ı UlJ, ..ı ~ ~ onun için

tuhaf.;

hiç bir gücü kalmamıştı artık; ~I

.

[.~ f~ eğrilik, k.ıvnkhk; pürüzlülük; sapma, ayrılma (doğrudan]; zikzak şeklindeki,

.. " L:-- ç.•.

J~ ,)~[bir

:.ıl

•

•

•

.)'y (b-i. bşe veya Js-

.:ı J \&. ( .• •e) geri dönmek; (bşe) yeniden başla­

mak; tekrar (bnin) başına gelmek; .:i\&.\ (b·~

kıvnmlı; eğik: garip, tuhaf; çarpık;

(,"j;.. i"~, '~)(J

~

bşe) alıştırmak, adet edinmesini sa~lamak;

imbik KIM.;

~~ eğri. zilczak şeklinde, yılankavı,

,~ u

'!

sürelik susmadan sonra] konuş-

masına devam elli;

yollar;

y""

i

-

• • ~ bunun için artık hiçbir ihtimal kalmadı; , -,_. -

•

virajlı

,.

bşi, ~i ...e) geri getirmek, döndürmek;

ya da JI . ..e) geri

içinden atmak. (b-i, bş;,

dönmek; (JI .. .e) dönmek, götürülmek, isnat

J' .. .e) geri gönder-

e

•

edilebilmek; (~ . . .ile) ilgiiii ilgisi olmak,

rnek, iade etmek (bşi, ~ JI yerine) (geri]

payına düşmek; (Jl

koymak; (bşi, sozii ~ b-e) tekrarlamak,

J .. .e) ait olmak; (.:fo bşi) terketrnek,

tekrar etmek; (bşı) yeniden! tekrar yapmak.

bırakmak, geri çekilmek; ('":'" b-i, bşi) geri

.-.. getinnekl götürmek; ~ ,Lı:. birine ('":" ... i)

yinelemek. ıekrarlamak; (bşi) yeniden imar

neticel sonuç olarak getirmek; [mansub

(bşı) bir kere daha yapmak t.~ ~~ .:ı\&.1 .., . ..

bulunmak; (Jl b-nin)

ya da

isimle ya da haber olarak gelen sıfat ile} ,.. c dönüşrnek; [muz.fıi! öncesinde ya da

. . - . - .-

etmek. restore eunek, tadilanan geçirmek;

camiyi yeniden inşa etmek; ..:.ı\!;-5"~ .)'-'"1 maziyi anmak, hatıralan yadetmek. anılarım

Jl ile] yinelernek. yeniden yapmak. yeniden

.. --' tazelemek; ~~\ ~ .:ı\&.\ bir kitabı yeniden

yapmaya başlamak; (olumsuz ifade ve muz.

basmak; o\~ J J.,all ~ sürekli bir şeyden

mı öncesinde) bir şeyi

söz etmek. sö:ıü hep aynı konuya getirmek;

artık yapmamak, ••

•

.

_

·r··_·····

.. , . . -

J ~\ .:lL.sI...i

yapmayı bırakmak; ,)~ u (i,)~) (hastayı)

temcit pilavı gibi ...; ...

ziyaret etmek, (doktorl (b-i) tedavi altına

yeniden gözden geçirmek, ... i yeniden

almak

••

~

••

JI .:l~ kendine gelmek, ayıl-

mak; kendini sorgulamak, kendi kendini •

•

hesaba çekmek; ~)~ •

••••••

J' ~~ı..:.ı.:lu.

herşey nonnale döndü. normalleşli; JI 0_

•

•

.:lu.

ı-

~ .r--1lJ"1) b~e yeniden! (yeni] baştan başla--

düşünmek! gözden geçirmek;

--, . .-

J )ı.:JI ,)u.ı

... o.SyJJı davayı yeniden açmak! incelemek HUK.;

,)fj(bşe ya da Js- bşe) alışmak, huy!

..

--

adet edinmek; .:ı~\ LL; .:ıl.A..;..\ (b-i, bşi) geri çağırmak; (bşi,

r:r .. .den)

geri istemek.

1••• · - -

mak; A;ı:-I).:LL ,)\&. geldiği yerden dönmek; geri •••

o

__

,.

iadesini talep etmek; (bşl) yeniden kazan-

gitmek, dönmek; ~ _.~ç. Js-.:l~ ç. Js- LJ,)~

mak, elde etmek, geri alabilmek; (bşı) hatırla­

.ı.u\..ı artık ona

mak; (birinden. bşı) tekrarlamasım istemek;

_ • • • • _,

1'f:Li..<1

_ •.

ll, I".,..., t- b·

'_0.

608 ,

•

.0.

.)r ç. ,)Iyl ,ı:ı\4- tahta parçası; sopa,

...

böyle yaparlardı; ~.rJI i,)1All istimna, masJ

de~nek.

kamış;

dayak; dal;

. r.

yapı,

ul;

fizik;

••

•

güç, şiddet; çog. ')\J-"I şiddet [hastalık vb.

.

için] ~ ",:-,li..:J1 .)

.'

kibrit çöpü; ' . .ı cil.)

o

•

r-

."

şakayık BOT; ~~i , ~ boot çöpü;

•

•

'"

J ~, ii)\;;.-)

·

,

•

•

o'

karakteri kişilik zayıflı~ı; ~

--

LJ~

•

çılık, boyun eğmeyen, serkeş; .)

.

rak, çevik;

•

•

..

.., .

'J.J-S' .....ui

rl' uJl kıv.. .

(b-i) eğitmek; ~

'J Y birini sınamak, imtihana çekmek;

· ,

o,

r birinin direnme gücünü

••

•

.rS

kırmak. mora-

dönüş;

menkul vergileri; JY"i1 ..:.ı~,)\&. sıradan işler,

.ı.iJ.ı

•

•

tersine dönüş; tekerrür etme,

•.

r•. .

.......

r

.. .

Js- ve•J.J.ı Jl br .ı..W bir şeyi yeniden/

baştan

almak. tekmrlamak; • • •• o,).r dönüş .1:!..r.-l' Ô.)~ iadeli (posta]: • •• ••

o,)

•

•

~~\&. alışılagelmiş. normal. sıradan; bayağı.

alelade; olağan

(toplantı

vb. için]; basit, •

•

..:.ı~,)L...,c;.

kadim, antika;

an·

•

,)~ tekrarlama, yineleme;

..

~~~ [hastayı] ziyaret, [doktor için] vizit;

.. (ç. ..:.ıL) klinik; muayenehane; l:>.-J\:;- i~~ -

polikinik; ~,)l-"'ç. .:.ıl. [kadını ud;

yinelenme; mükerrer suç işleme HUK.; tek•• •• • •• rarlarna; 1 J.Jı.ı J \, A..W ya da o.) ....ı..;

o...

• • •

•

lini çökertmek;

,)r

..

~~'JLOU'J" gayri

JJ

tika[lar];

,

'.

.

OULJ" emlak vergileri;

eAmeyen, serkeş; .).,....J\ ~~ sertlik. inat·

.

•

.

sıradan [kişi];

--.

•

turnasyon; .ü~i oUly gümrük vergileri;

.)~i güçlü, yapılı. gürbiiz; inatçı, boyun

,

• J

r ,;}- Jl geri dönmernek: üzere, bir daha

,)lıu dönüş; dönülecek yer; vanlacak yer, .. . -'" hedef (yer]; Jl...J1 ahiret 1 Jı..11 J i~ı can

--.

alıcı! en

kritik nokta;

•

"'yü r,)& ...el alış"nn.. r,)& .. .il huyl alışkanlık

olarak kazandırma;

~,)L....&.I iade eune, geri verme, götürme,

gönderme; eski konumuna! haline getirme;

asla dönmernek üzere; gidişin olsun, dönüşün

tekrarlama, yineleme; yeniden başlama,

olmasın!;

tan alma; yeniden kurma, onarma, restoras-

i~\'&' ç. ,..:.ıl_, ,Aj\~ adet, huy, alışkanlık; ,. . gelenek, adet; i,)l,c. genellikle. adeten; çağ. •

•

baş·

yon ~ ~l:.J1 i~\'&" yeniden kuıma, bina etme; "

t,-

i

~.,..ü-' i,)l,c.~ hakların iadesi; ~\ i,)\&.~

••

••

J.",J

yeniden silahlanma; ı:r.PI i,)L&.1 yeniden

i,)1Al1 alışılmamış, pek görülmemiş, yapılma­

yapılanma; ...

J Jwll i,)w.~ .. .i yeniden

mış; olağanilstü. acil (toplantı vb.]; ~

gözden geçirme .... in üzerinde bir az daha

,Aj1.J-" vergiler; ücretler, ödemeler

• • ••

•

•

•

.0 • • • • •


adeti olduğu üzere, her zaman yaptığı •

•

gibi; i~L..J' J!l •

•••

•

J ~i i~L&.~ bir davanın "

•

)' eskiden oluduğu gibi;

.

~,)l,c. (işte} bu onlann adetiydi. onlar hep

..

dosyasını yeniden açma HUK.; ~i i,)L&.~

••

•

· .. Y i,)ı...J1 ..:.ı;?' adet olmak; ~~ ..:.ı;?'

,.. .

düşünme; ~y,)

yeniden düzenleme;

,) ".ı

alışma,

huyedinme;

609 ~~~ 11"; itiyat edinme;

(b-i) koruması için dua etmek; ~ .... -; = ~~ ;

--

ı.Ş.,\.:<:~ sıradan, alelade; adet niteliğinde. alışkanlık

.

olmayan,

--

ile ilgili; nannal; basit,

özelliği

;;j~l1l" mas.;

~~ dönen, geriye dönen, giden; işlemek-

(J

veya

JL, ...,e) ait; (ç.

~J') geri dönen göçmen; (ç. ,)1~) [hasta]

-

ziyaretçi; çağ . ..:.ıl~l&. gelirler, varidat;"uL&.

C.~~':lı net kazanç; - ö~~ ç.·~l j&- kar, kazanç (ı.P b-nin); , ,'

..

.111

ulma, aitiik; üyelik;

,) ~ (~ ...e) alışmış, alışkın ~

.. .i)

huyedinmiş;

,

i •

~

•

ç. 4Jr tekrarlayan; özel <

• -

öğretmen;

-'

[posta]:

.:ı~ sığınak., barınak., sığınılan,

tehlike-

sakınılan yer;

den

., ., ö~ l' ç. ~,y muska; tılsım; büyülü, sihirli

söz;

. ~~ -

.

,

-

sığınma; sığındırma; ~i ~l.+ veya

-

.J.ı4 ~~l Aııah etmesin! Aııah korusun!; ~w sığınma; sığınak, barınak., sığınılan

1 .J.ıı ~~ Allah etmesin! Allah korusun!;

.. --4)--'Ü ç. .i.:!JWu muska; tılsım; büyÜıü,

yer;

-

.. -, .

sihirli söz; _

ı~;' a ()~) tek gözlü olmak.; ~~ gözünü kör etmek;

.--, --

(bşf)

(b-nin) bir

hasara

uğratmak.,

"

<Js- ...e) alışmış, alışkın, <Js- ... 1)

bozmak;

(tartılann. ölçülerin) doğruluğunu

kontrol eımek;ju,1 (b-e, bş/) borçl ödünç

huyedinmiş;

-"

-o _

.:ı'ıJ~yı.J1 Felak. ve Nas sureleri;

,!"u : ~;:!J...Aj JW ileride teslim edilecek

,)F

korunmak;

-

[üniversitede]uygulama yapan; -,

~\.- di =~~; (~ ...vas/tası,aracılığı ile)

verme;

-

~.ü~

.-

ö~.J' himaye altına alma; sığınmasına izin

sıradan, alelade [kişi];

te olan [faiz, kar];

. "'.

,)1.=.....,.. (~ ••• e) 11"; alışılmış.

i.,._

normaL, her

--

..

vermek; jJl....ıü (bşı) sırayla! nöbetleşe yap-

zamanki, mutat; ~ ,WLS her zamanki gibi,

mak; (b-e,

mutat olduğu gibi; ~

gelip çatmak, bulmak;j~\ (b-e) sıra ile/

.-

r'

_. ,

,bo. itiyadi suçlu

HUK.;

(~y) ~~ u (~;., ~ı+, ~~) (~ ,) sığınmak;

. . den Y b-e

V ... e !mrşı, ~ b-den) korunma , , ,-

bşe) [dönüşümlü

dönüşümlü

....

faktörler, etkenler] na getirmek,

(bş/) oluşturmak, meyda-

hazırlamak; (bşe)

- ...

etmek, olmak.;j~1 (bşi,

korusun! Aııah etmesin!;.:ıY (b-i, ı:.t' ...den)

almak;

almak.; (b-e) sihirlil büyülü

- ..

şeyler

.,.

okumak,

(b-e) muska takmak; ~~L = ~~ ; Allah'ın

peşpeşe1

olarak başına gelmek; [farklı

istemek, himaye dilemek ~ .uı4 ~ ~i Allah

korumak (b-i; ~ ... e karşı) koruması altına

ya da

engel

teşkil

,;r ... den) ödünç

ÖjY eksiklik, noksanlık, kusur; (ç. ..:.ıL) avret, edep yeri; avret mahalli;

zayıflık;

jl,y eksik. noksan, kusurlu;

,

610

.

..

J'J"bir kırlangıç türü ZOO.;

}~fakir,

i ~yapma. suni (saç, diş} MIS.; -'., Jj&-l müe. ~IJr ç. Jrtek gözlü

... )r~' körbağırsak

.. '

~\

yoksul

kişi;

• ~ ytekedikeni BQT.

-

-

LT'y , LJ"~) zor! güç olmak; [söz] -

...ıP ya

i JI.&.\ödünç venne;

- .. -

\.ş)lt.l: ~L&.I:j . -<'''ödünçkitapveren

-

zor anlaşılmak. kapalı olmak, muğlak olmak; i "

, )Jwft mas.;

b-e) ıar! çetin gelmek;

~rzor. güç; muğlak:. kapalı

(söz);

..

• öjk....ı1ödünç alma; mecaz;

l.T'~lzorluk, güçlük;

.

""I<" v'~, ""r.- ~)-

• •

t.Ş)ı..:.....lmecazi;

(J'J'l

•

i

i

i

(b-e,

bşi.

~lt.ç. )Lj&- ödünç alınan şey; borç;

rj' veya ıJS'

.;:Nödünç veren;

olarak vermek; (b-e, bşi, rj' veya,;r in yerim)

-. . ;.'* -ödünç alan; -. .

alması,

•

•

•

Jluödünç verilen;

mlan; suni, yapma [saç vb.];

-_. . JIA:.-I""""

---.,

lear isim, takma ad: iJl··

"

müs.

• OJ-?, J maskeli

•

ücreti bedel

doldurması;

(b'e, Y

için vermek,

(bşi,

(Js:- ka)'bmı. zararım) karşılamak. telafi etmek; ~r= 'o

i

..

~w.;, ~JL....A:! ~ telafi edilemez, yeri . . . .

doldurolamaz; ",,)1< =

,

2,ı-bkL'-'r; •

telafi etmesi,

karşılık!

Y bş ile) değiştirmek; b-nin

i

yüzler; ikiyüzlüler,

•

.. .için)

bşin) kaybını kar~ı1aması

)~ödünç alınan; mecazi olarak kulla-

• jya

r (Js•

lJ"~~=lJ"

kütüphane;

-

Lycium europaeum ve

Lycium arabieum;

ANAT.;

..

yoksul, muhtaç; (ç. 0 j-) fakir,

-

""I< ;

; .J'~(bşi, rj' ... )'erine)

.

""1<1=

karşılık

""I<

olarak

• •

Oy) fakirl yoksulolmak; jL&.u Oy)

almak, kullanmak; (y ... i. rj' ... in) yerini

(bşe) ihtiyacı olmak, muhtaç olmak; j~1

doldurmak için ya da telafi etmek için iste-

fakir olmak ya da fakirleşrnek; ~ Oj)

me k ;

.,

..ç.\

~~, bşe muhtaç olmak;

irihtiyaç, gereksinim; fakirlik. yoksulluk-•

- - ...yerıne .) r..J'-I \$I(bŞI-,,;r veya rj' .. . ıçın,

--

karşılık! bedelolarak almak; .J'lA:....l(y bşi,

,;r ... e)

karşılık

tutmak, (rj'

[karşılıklı) değiştirmek.


b-e,

y ... ile)

y

bıı)

bedelolarak vermek; (rj' ...e karşf)

j>"fakir, yoksul, muhtaç;

karşılık!

i jlt. ihtiyaç, eksiklik; fak.irlik;

bedel, tazminat, (rj' .. .için)

jJ"'1 fakir, yoksul, muhtaç;

(,;rbş. Y

fiJLc.lçoğ.kul. fukara. fakirler, yoksullar:

bşi,

karşılık almak,

.. .i/e) karşılanmak, telafi edilmek;

--

Li' J"bedel, karşılık, tazminat; ... tiP.r ,...

.

jlJ"i eksiklik, ihtiyaç; fakirlik;

(meb. mud. ku!.] ve ... (V-) ı:r LP J" ... e

;\ı'.fak.ir. yoksul;

ka~ılık.... yerine;

-

... in telafisi için;

-

JJ"

611 •• ~YJ

II mas.; (,;;t- .. .in yerine) kaııılık!

telafi! bedel vermek; (ç. ":';1.) bedel, şey,

telafi edici

karşılık;

tazminat; kampanu etme

mak, ağlamak ya da çığlık atmak;Jl&1 (b-e, aile fert/erine) bakmak, geçimini

sağlamak;

. J...tS" bağırma, çığlık atma ya da yüksek

kalabalık

ailesi olmak;

,

FIz.;

lçağ.) savaş tazminatı; •

~~

telafi edici, karşılayıcı;

. .. t.PJ'- ç. ..;.ıL takas usulü alışveriş akdi ,

WL

ISLHUK.;

,. LO·

.\

<ı,;r

bir şeyin yerine, ""':-'

... 1) koyma; (.;,&' bşi, y .. .ile) değiştirme.

ağlama;

[ailenin] geçimri],

bakımrı];

yardımcı;

J.ı&- güven. itimat; onaylarna. doğrularna;

" J="

aile. ev ahalisi, ehlü iya]; bebe, küçük

çocuk MIS.; çağ. J~, ~tJ:. geçimini sağlamak

takas etme, bedelolarak verme;

..

_.

sesle

..... ) du " (d>-,,) (.:r bı,) ,ngelolmak,

zorunda olduğu kişiler, aile femen

engellemek, mani olmak, imkan vermemek;

...Js- veya ... r.F-

ı,;

"

'

(b-i, bşı) geciktirmek, oyalamak;J,J--'- ve

---,--

,

J\.c.\ = J\.c. ;Jyü

V

yapma.H) engellenmek;

-

..

_.

geciktirilmek,oyalanmak;J\.:;.c.l = Jl&. ;

..

Jr

jj,,-,i ,

ı.9\.c.

1l mas.; II mas.;

düşkünü MIS';

..

tamamen ..e bağımlı;

... e yük; 41l&. çah gibi yağrnurdan koruyan bir çeşit

" ; J+-

örtü vb.; bkz.

" engel, mani; (ç. J~) züppe, gösteriş

•

..ı\s. .in baktığı, geçi-

sağladığı kişi{ler];

mini

J~

..kı--&' sesle

bağıran, çığlık atan ya da yüksek

ağlayan;

parazil, tufeyli,

başkalannın

. . J~ ç. JJl...- kazma; çapa; [kötüye

sırtından geçinen MIS.;

,

'

.. .ı J" ) J~ " (J J") do~ru yarg,dan/ haktan sap' Ujl&. engel, mani;

..0.r-" - -

mak/ ayrılmak, haksızılk yapmak; (b-e) zul".

metmek;

....Jl&. veya 0.r-" ~ sabn tü",

"

--

,

-

,-

'ı-

kullanılan} alet MEC. ~ ~IJA JJL- yıkıcı 't

'._

__

unsurlar; "",#1 J )w>~i JJUo... y,kıco/ ,

,

,

bölücü unsurlar,

..

kenmek; J\.c. u ( Jr, J.l~) (b-e, öz!. aileye)

J.l\.c.\ [ailel geçindirme, bakımını sağlama;

bakımınıl

J\.c. [aile vb.) geçimini sağlayan, bakan;

bakmak (b-nin)

geçimini

sağla­

.

..

,

mak;J:f-.

çığlık atmak, bağırmak veya yük-

4Ul&. ç. Jl r

sek sesle

ağlamak;

uli\.c. ailevi, aile ile ilgili;

(köpek) Ikesik kesik]

(Js- ...e) güvenmek, itimat etmek

.... .. «~J~ J;ı:-J ıA o [kendisine] güvenilen

havlamak.;

,-.~.-

bir kişidint;

(Jt:. bş yapmaya) karar vennek,

.-.".... -.. 'J 4.! 'J

niyetlenmek ~ Jft ~

J J-ıı

.. muleber, önemsiz. kıymetsjz;J~1 ,

gayn

.. J.."..... (~ ... e) karar vermiş, niyetli; - -

..

J.."..... güven. itirnaı

~.-.

"..

J.",-.. ~ ~ ona

güven olmaz, '" onun ipi ile kuyuya iniınıez;

•

~ aile vb.nin] geçimini sağlayan, aile-

,

bağır-

ev ahalisi, aile;

ye bakan;

612 •

••

•

i(~ y} ~L.c. u (~y) yüzrnek; [sıvı yüzeyinde]

., .

~~

durmak, yüzrnek;

(gemiyi vb.i) suya/

.

-ıJljA'"ç . .:r.Jw her zaman yardıma koşan. ,

.

.

yardımsever; yardımcı; yardım; ,i

.1-

denize indirmek;

~

(bşı)

~ jA'" yardım, destek; ı.; yJ.I ~ ..l.& (J b-e)

seV su basmak MIS.;

>-

r nmas.; . ..-

r~

yardım

elini uzatmak;

••

•

i

•

:tJı......... yardım, destek ~

ç. ~lyl yıl, sene;

b~ • •, .

o yıl;

".

..

havuz;

~~i yardım;

.-i..-J

destek; (ç.)

me, para yardımı!

~\;. ç. u\-samandıra; yeleğil simidi;

_

ı....;lj

__

_

,

:tJL.-

kendine yetme, yeterlilik;

rlY usta/ iyi yüzücü; ~ ~\...f" J"F yüzer

can

~ _

ıJ

sal; duba, tombak;

._

imdadına yetiş­

desteği; ,,~

yardımlaşma; işbirliği; , ıJJL....:J~ • 1,.--

•

... ~ ... ile işbirliği yaparak; ı:.ı Jt..:JI j$ rı

[su üzerinde] yüzer ev;

•

~"'" yüzeni [su yüzeyindeJ duran 1.ı-::

kooperatif, birlik;

, ..

•

~\,ı:. yüzen. dubalı köprü; , .

. •

4.\s. ve

r'r bkz.

..sı J W yardımlaşma

~;

dayalı; ~J~\ ~

ya da ~ .. .de) yardım . .. etmek. yardımcı olmak; iJl.....,c.\ 11"; (b-i, ı:r

dımlaşmal dayanışma derneği; Lw

kooperatif; ,

yardımlaşmak; işbirliği

yapmak; iJl..-·

bşe) başvurmak.

(b-e,

bşe

ya da

zorunda kalmak;

~

(bşi

,1

b-e,

hissi;

~~1

•

yardım.

ıJ Ji-

yardım isteme,

yar-

• yardımcı, destekleyen, asistan;

muavin; yaver, emir subayı;

destek, arka

çıkma;

- i

~

(ç

i . . . . karakol If.; "

.:.ı'~l) yardımcı; hizmetçi, uşak; koruma, muhafız;

küçük memur TUN.; {mahkemede} __ o _._

teşrifaıçı nıN. ~ '-JI.b.JI .ıı.>"ı itfaiye{ciler};

ıJ.:AA

(~~)

tüyleri,

kasık •

ortası' ı:.ıl..f"

yaşlı;

A.AW ç. ul- hastalık, zayıflık, zaaf; ,.

ojA'" küflü; ,,-

.",..n;

bölgesi;

.,

00

.. "'-1.1'" bitmeyen,

jl1-'- orta

( ... ~ ... Ierin)

ç. ı:.ıJ- yardımcı; muavin; asistan;

[vücuttaki] özür, kusur, noksanlık;

zorunlu! mecburi hizmet! iş;

:t~ kasık

savaş;

("'-Iile, ...den)

. ,

o •

~.y

ruhu!

talep etme; (y bşi) kullanma;

dım

,

ç.

dayanışma

yardımlaşma;

...

ya da

'-i bşi,,)t; .. .e) kullanmak; ıJ J

__

•

•

(bden. veya,":" b·den, ~ ...için, ...e karşı) yardım[ım] isıemek,

i

Y J L...:i yardımlaşma!

.. .den) kurtarmak, serbest bırakmak; .:.ı) W •

.1---.iJW 4

•

•

wy ::::) iJJ~ (b-e, J

işbirliğine

..... kooperatif, birlikte yar-

--"

3' -

ile ilgili;

arası!

fasııalarla

ıS.>" i

('-Ir'") ulumak, [köpek, kurt vb.); kesik •

süren

kesik

...

bağırmak; L.S)\

L.S yUI bükütmek;

.,

,-I.>" uluma;

ç: (h-e)

havlamak;

613 ,.

ı.1r uluyan;

mak, itham etmek; (b-i,

köpek, kuıı vb.;

,

şerefine!

A.:!JL..ı..... köpeklere uluyan dişi köpek; er-

,

keğim

.. .den

arayan dişi; tilki yavrusu;

...

~--

...... ~ (muzaris; IF" veya 1.."..,1 yolu! usulü bulamamak;

V

,

V.) do~

..

dile getirememek;

_. -

, ~r"~ \ -

~

-

kadar ayıp! bu yaptığından

derdinil

meramını

. ..

~ı ıÇ,

utanmalısın!

ç.

ne

MIS.;

kusur, naIcsan. ayıp; •

yı.... ç. ~ı.... kusur, naksan; zaaf; ayıp;

.

•

..

;"ı.. ç. ""ı..

R; R; R;

' .••• kusurlu, naksan, eksiği bulunan;

lann iki elini bağlamak; ~L ~L çaresiz!

if"

~o_

.0_, _ y. ç. ..::..ıı" ~• , y~• deri çanta, valiz;

doktor-

kalmak. çıkar yol bulamamak;

bedensel kusur! özür;

-

...

bağlı

kusur, naksan, hata, eksik_ o __

~

, ı.~~1 .. 1..ıJI ~i hastaWc doktorların tüm

iki eli

ç.

o

boşa çıkarmak; (b·i) başarısızlığa uğratmak:;

.. ..... -

.. y>:"

(b-ı) kınamak,

lik; zaaf; ayıp, utanç verici şey; defa 1 ~

bırakmakl düşürmek (b-ı)

çabalarını boşa çıkarmak, haslalık

bozmak; (Iri, bşi) bir kusurla itham

..

bırakmak; (b-nin) tüm çabalarınıı emeklerini

"

(bıin)

zemmebnek, kötülemek;

hastalanınak;

[bir şey yapamayacak hale] getirmek. güçsüz

"

,.

zemmebnek, kötüle-

ebnek; suçlamak, ayıplamak;

~L yorulmak, yorgunl bitkin düşmek; (h-i

) yormak, bitkin

onuruna leke sürmek; (b·i, ~

dolayı) kınamak,

şeklini

ya da Y ...e)

-1 bir işin içinden çıkamamak;

••

lekelemek.

rnek; '"="'=" (bit) kusurlu hale getirmek;

güç yetirememek; kendini ifade edememek. isteğini

bşi)

utanç verici;

anlatarnama; bit-

."

kinlik, yorgunluk; •• ç... ~, güçsüz, kuvvetsiz. bitkin; ken-

•

•

'of'

dini ifade edemeyen, meramıru anlatanlayan; ı.y

yapamama, beceremerne; zayıfllk,

bitkinlik; [tedavisiz, amansız)

.. .

hastalık

{yine

ı.~ ı.lı];

ıJ~ yapamayan, güçsüz; yorgun, bitkin; ıJy:.1 biıJdnlik; zayıflık,

,

-

güçsüzlük;

yorgun, bitkin; -

o_

(~) YI& i ('"="'=") kusurlu! sakal/ nok.san ol-

mak.; (bıin) şeklini bozmak, (bıe) kusur getir-

mek; (b·i,

=:}

~ bayram kutlamak.; (~ b·nin) bay·

ramını

hasta MIS.;

~

~

•

bıi)

bir kusur ya da ayıp ile suçla-

kutlamakl tebrik etmek;

b-nin) 11";

~L.,ç. (~

... bayram; bayram günü;

~ ç. ıy:.ı

.ı.:--JI

~I RamazAII Bayramı; .;.:-,~i J.,l- K~r. • • han Bayramı; pl ~ Ramazan Bayramı; ..,$:ıl ~i Ku~ Ba~; .:ı;.ıı J.,l- Pas· • •

614

..

k:alya yortusu HRI.; ii,.,....s:ıı ~ Kisve Bayra-

dart ölçü; standart; örnek. norm; -

mı,

yapılan

jle ilgili olarak

, .MIS.; ~.ııı\ JS' 4.. .

_o

•

f.w

kutlamalar

_ _ .o

••

i -"I.. , ~~i )

Bülün Azizler Yortusu

•

çoğ. kusurlar. noksanlar;

.d

HR!.; .)~\ .J..:f- Noel kutlamaları:

,

••

~i hayat standardı; ~.lJ1 ;1..::- altın ayan;

Kahire'de Kabe örtsünün, Mekke'ye ta·

şınması

- •

--

)1

tartıların

__

d

"'.l'.)i i -"w ölçü ve

[standardı

belirleyen kurum

•

~~ bayram hediyesi; Ncel hediyesi;

tarafından) onaylanması;

-

.'.;,

i~ı..... bayramlaşma; (ç. ..:.ıl) tebriki bay-

•

i;:'-

bkz.)~ ;

_0_

_o.

ramlaşınal kutlama

•

••

~L müe... 4

ifadeleri;

•

i~»)~,.~) gezinmek, dolaşmak; (b-i) ••••••

"'0'"

kınamak. «ts'~\ rJ' ~),~ ~L.A..P' oJL.&. çalışma-dan ayıpladılar»;

kaçtığı

r

için

,.

(b-i,

bş

arkadaşları

için veya y veya

mak [kendi kusuru ile]: (b·i) yermek;.;:!l.&. oğırlık.-Iarı) (doğruluğunu] kontrol

elmek. ölçmek; ayar yapmak, kalibre elmek (bşi ~ .. .ile)

.. --

ölçmek, lartmak;.r.W birbiri·

nin ayıplannı/ kusurlanm söylemek;

. -- . J~ ç. )~i (~b-nin);ayıp, kusur, nok·

san, utanç verici 0-

(deve];

~

iyi cins devetler];

~ tsa (as.); ..ş ~

onu

Js- _.için•...den do/ayı) kınamak, ayıpIa­ (ölçüleri,

v-:r: san beyaz arası renkli

ç.

Hristiyan; [na't]

Hristiyanlık

ilgili, Hristiyan ... ;

0_.

ile

_

".<),~.(~;." . . ır .w)···· ~ ıJ i ~, _. ı..f"-;N', omur

,-_.-.0_

sürmek, yaşamak, , ~, , .,

J:il&.

ya da ı.?Y

~i yaşasın Kral!, kralımız çok yaşal; •

~

(b-i)

yaşamaya bırakmak. yaşamasına

izin vermek; ya da mak, geçimini "-.

..

canlı

tutmak; (b-e) bak-

..","U-

sağlamak~~ (b-ile)

,

_

y.....ak « ...j ""'" ~

-

birlikte

"'.- ....

;,j"..ıı J>'

"rı

-. . .

~.ft' onu iyi laIUnm; zira uzun zaman [onuo-

şeyleri;

·

•••

;:'- ç. ;~i yaban eşeği ZOO•.;

-.

--

.

r. ç. ':>Ir-' kervan ~ J 'i ) ~i J 'i ,

.;:A:Jl ne orada ne burda; hiç bir şekilde, hiç •

.

la] birlikte yaşadım»;J-~l = ~;ı.f.:-N güçlükle! zar zor geçinmek. iki araya gelmemek;

yakası

yaşamını! hayatını

bir

(y ya

•

bir surette; önemsiz,

sıradan;

da

••

•

;~ ç. ö;:,-I ayar, slandarı ölçü; {altında. •

•

gümüşte] ayar:

çap, kalibre; (ç. ..:.ıL, •

i~l)

•

[lÜfek için] aıış [yine ~;I:J ;~ ]; •

)1 : '

ç. ıJJ-

•

başı boş adam; aylak kişi,

serseri, derbeder; (ç. .;.ıı-) vinç; • ~.__~ [ölçü alelini} ayarlama, kalibrasyon,

--

slandart ölçüye getinne; (ç. ftw) asılı stan•

~

... den) kazanmak, geçimini (y ya da

-~ ...den) kazanmak; ~l.ıu dostluk! birlik ·

.

--

içinde yaşamak; """l:c.11l';

H tım

yaşam, yaşam tarzı;

geçinme, haya-

kazanma; ekmek [dahaçok MIS.]

•

•

---

,

ı.S~

vf'.,..-<,JI hayat! yaşam standardı! seviyesi; -

,

0_

yı';' ~ mantar MIS.; ~ yaşam. hayat tarzı. yaşam;

615 ,-

,,;,y:. elonekçi [satıcı]; .)L......a hayat,

yaşam.

ıJ~

,-

J.r."

ömür, hayat tarzı;

tiksinme,

aylı!./ maaşı;

emekli

fon.

--. kuruluşu vb.den]' ..;:ılA..Jl -

".,

yardım

(kamu

,

J') emekli ayhğı

•• _

•

tiksinti;

[s.] züppe gibi; [is.] züppe; •••

••

geçim; geçim vasıtası; gelir, varidaı; (ç. ..:.ıL)

i~renme,

(.ı,.) JL. i ('I. ') fakir olmak, yoksulolmak

veya fakirleşrnek,yoksullaşmak;J~ •

•

••

~1 kalabalık ailesi

••

J

,

•

~ ve

olmak;

••

•

•

Jr;

alan; ~Wl.A..JI ~l'Jl emekliler; Jl ~i

.ı,. J~ ,llL. ve Wl.; bkz.

JflA,JI (Js-) emekliye aynlrnak, emekli oL-

J\&. fakir, yoksul, muhtaç ve bkz. J.J" ;

mak;

...~ aile reisi, baba;

.. . --

•

::j •• u

-

ömür,

yaşam, hayaı. yaşam tarzı;

.

geçim; ev ahalisi ile fertleri [evde ekmek

-

bekleyenler]; ~)L ii ~

-

• •

•

I.J~

•

U w

- köy/laşra hayatı;

- •

• •

•

yaşam ile ilgili·::j , -• •-•.J.\ ı.ı~1 ya·

f

•

şam standardıl

-"

::j • !L.u

kalabalık

bir aileye

bakan; i.-~ ~ ~ (bŞI)

mek, belirli

belirlemek, özellikle belirlekılmak;

kararlaştınnak, (bş

(bşi)

belirlemek,

için) kesin zaman! vakit

vennekl tayin etmek; (b-;, .. .olarak ya da

seviyesi;

iki toplumun bir arada yaşaması

J ...e) atamak, tayin etmek, görevlendirmek; (bşi

Slv.;

.. .iç;n) ayırmak, lahsis eunek, seçmek;

.. -

-, .

u~\ geçim,' J "'~"j' ıJ~ [yiyecek]

(bşi

. ...._.l.lw -

\ .. • sebepl neden ileri sürmek; ıJ!.l&. (b-;,

-

-

karnesi, .

iaşe kartı;

. ."

=4..:..ıw· -,

.;;~ ömür süren, yaşayan; hali vakti ye·

bşı)

J b·e) ayırmak, tahsis etmek; ~

~ => :ı.:~ çı~lık aunak, haykırınak; (,j&- b-e)

.

bizzat görmek; (bŞI) yoklamak, muayene >--

etmek, gözden geçirmek; rJ:!Ü (... 1) görmek; aynımak,

rinde;

~

tahsis edilmek; atanmak, tayini

çıkmak, tayin olmak;

(Js- .. .e) zorunlu ol-

seslenmek, (~ b-ı) çağırmak; ağlamak

mak, (~ .. .ile) yükümlü görevli olmak;

YEN.;

(Js-

j,,~ çığlık; seslenme; ağlama YEN.;

..

.-(-.A,»..;ı. i, a (..;. ", ";l,o, ~\jl,o) (bşden) ..

.

H.

......

•

J

•

•

liksinmek, i~renmek ~4:$- ,wjli ~.ı.:J' Ji&. sigaradan tiksindi ve sigarayı bıraktı.»;

.-

~ iğrenme, , ,-

tiksinme;

ıJ~ kuşlann uçu~unda u~ursuzluk belir-

tisi gören;

J

,-

~ kibirli, gururlu;

. ..

... -

........

yapması) gerekmek; «ıJ\ ~ı)c ~

~~ ~ görünlişüne dikkat etmeli, öıen

gÖslermelisin.»;

..

... . ..

,,

~ müe., ç. ıJ j-::S ,~I , ıJl..:-&-\, göz;

nazar, kem göz;

pınar,

göıcü, keşfe çıkan, casus;

,,,

kaynak, menba; delik;

ağ;

bir şeyin

en güzel yanı; (ç. ~,) [öz!. ço~ul olarak] ekabir, ileri gelen kendisi,

zatı;

maddi;

kişi[ler]; ~in

öz;

para;

herşeyin

"t" harfinin

616

.

-" arlı; ~ ~L ~ [ayak pannaklarındaki] ••••

•••

nasır; ~, ,)\~ gözbebeği; ~ ...lAU görgü • • . .-, •

. ... şahidi; ~ (U ~) ~ l. göz açıp kapa· •

•• • ymcaya dek; ~\ l""""~ somut isim, madde

_.

ismi OıLB~ lJy.~1 •

.. ı..,. . senato,

~

OJ

. JP.J ~

IR.;

~l:..:! . .'" gözlük; kıskaç, kelebek gözlük; ~

su kaynağı, menba,

pınar;

~~

belirleme. mahsus kılma; tayin, ata-

ma [yine gün, zaman, randevu vb.];

şart.

. .. [yiyecek] istihkak ~ ~ ~1.J" ASK. = iaşe .. ,

madde; ayırma, tahsis etme (ç. ..:.ıl.) tayin• ,

ı;.

ç.

'farzı

ayn, her kesin bizzat •

•

gerı.:~~ ... farz ISL. HUK~ ~> . -"

yapması

•

• j

~~ kendi gözü "

ç.

ile, iki gözü iİe; J...,.ıl) ~ tl; ~ şahsen,

--

bizzat; tamamen

-

aynısı,

...JA ...tA

ta kendisi; "

sadece o

[başkası değil.]; ~ •-

.....

"

~

işte

J'b o!

-<

(başkası değil]; 4' '., LJ aynı sebep/ neden • •

•

i<

'

.-

•

J.s- hemen!

canı

•

başımız

gönülden! tabi ki!

gözümüz

. - -üstüne! emriniz olur!; v~\,; i.:! tl,' '. ç J.s; •

KNŞ. açıktan açığa,

•

herkesin gözü önünde;

"--i'

i'

.. ... --,.

hiç utanmadan; ~LLJ"\) ~\) kendi gözleri

_.

,

ile görmek; ~ ..u...ı \)1 o.:ı~l bşi tamamen •

,-"

harap etmek/ yıkmak; ~ ol

_

•

'"

u.. b·i memnun!

_

#

hoşnut etmek; ı:r Jj gözümden dÜŞlÜ; " ,. ,.. " )ı...o."jl ~.ı.:JI b·e küçümseyerek bak-

P ..- ----,.,

-

",

. . insanlar birbirine girmek;.r II mak; ~i

J; ~i ..;....jJ

.

.,

kavga çıkmak.

A

~

'

._.

ıJ ~ en

'''--,

güzel/ seçme şiirler; ıJ.!.ıJ~ -.ı ~~ ~'pl ,

.

- -

onu taksitle değil, peşin para ile

aldım;

~ [na't) göz ile ilgili, göz ... ; gerçek,

.

hakiki; maddi HUK.;

,

~ aynılık; (ç. ..:.ıl-) akler, lteleskop vb.] göz merceği; ~ sulugöz, çabuk ağlayan;

y. •

ç.

..:JI. örnek, nümune;

~ örnek niteliğinde, örnek;

J)oP II MIS.; -

çavuşu MIS.; LJ::IÜ "

.,

~w muayene, yaklama. kontroL, teftiş;

gözlem; ı:.ı~ görgü şahitliği; apaçık olan, ayan beyan ~

--

ile nedenden dolayı; LJ"I)\) ~l

•

ıJ~\

...lAw. görgü şahidi; u~ [~ • •

ortaya! meydana! gün yüzüne

çıkmak;

.au. görgü şahidi;

~~ : ıj~ ,, -- ~

yin

-

belirli, muayyen,

kararlaştınlmış; ta-

edilmiş, atanmış; eşkenar

.. '

döngen; (ç. '

uL) belirli, sabit miktar {para]; ~'j:Jı ıJ:'U

kira;

.J:!\.ıu muayene eden, kontrolör, müfettiş;

q,

t •

"rtoz rengi;

ı.i~\.C. keşmir yününden yapılmış kumaş; )i
".r-'toı.;

jl.&. ç. ..:.ıl gaz; petrol MAÖR~ Gwı ..:.ıljLiJı

ii~ ; tL) toz bulutu; ~~~ 'ı

)Y-toz; (ç. •••

~ açık, net; itiraz edilmez, itiraz kaldırmaz;

zehirli gazlar;

ı.Şj\t.gazll. 1 4>ıt.- OÇ-maden suyu;

.

•

' .

.-. ..

'._,~.,

temiz, masum, lekesiz; O)~ ~

":l

-

veya ":l

~

~jJj\i:. İl> gazaz;

Jl:&- ...ı J ~ ~

'J".... ç. ..:.ıL- asma kilit;

altedemez; [kimseye] yenilmez, sırtı yere

2JWIOalya;

gelmez;

~Wllna't] Galya'ya ait, (ç.lJJ-) Galyalı; 4ilt- ve t~ Gana;

r

,

~Isltma. nöbet] (b-e ya da.)&- b-e) iki günde

bir gelmek, gün a.şın olmak;

,

~ son, netice, akibet. sonuç; .. ,l--i;.

(meb. mud. kuL] ... den sonra; ,

ı ~ i= ,,~ıj

(b·i) uzun aralıklarla ziyaret etmek; arada

.

mak;

"

bir uğramak; ~i ~ gün a.şın tutan sltma;

o yenilmez, onu kimse geçemez,

,. ~1~ J

'. i

..

LOS..;? b-e. sadakatle bağlan-

."

..

müe. ı.1~ ç. ~ tozlu, toz kaplı;

-. . . .. toz rengi; ~~i yer, yeryüzü; ı.1~11l;

i i ~ .. .e) (duyulan] kin, nefret; )r.

..r.lt. ç .r;1). geçmiş, mazi; geçen; üı.:.j:.ıı i~WI veya da r;W\ f-~i eskiden, geçmişte; eski zamanlarda;

,,/ .' ç. JıWI karanlık; alaca karanlık'• hafif•

.0.

~ç. y~' [hayvancıaı gerdan;

ölü

,

•

~sonuç, netice, akibet; 2

. ~

u

•

•

..

•

~aıacakaranlık [tan vakti]; • •• ••

? I müe . ı.~ ç. ı.J:-J- karanlık [gece];

yudumlar ile içmek;

" büyük. yudum; ~

..

parlak olmayan, soluk;

~ u u~) yanından geçip gitmek; geçmiş

,

olmak; ~(. .. ı) toza bulamak; toz kaldınnak

..' ~ ~J .j ~birini geçmek, yenmek. ..

.r-"n;

•

v=-fkaranlık (gece); mat, soluk;

•• [~ u] (bşi) him Iıkır içmek. büyük

üstün gelmek;

ışık;

~ozlanmak;

...~nükseden (yam). müzmin;

b-e

ül..:'görmede zayıflık;

.bi (D i. . i . ) (b-e ıs- ... den dolayı) özenmek, . . -

.

gıpıa e[fflek; ~lediı.J mutlu olmak: ~ (b-i~ özendirmek; (b-e) gıpla elmek;

J:. - .; i

(y ... e) çok memnun olmak, çok sevinrnek;

618 (~

...e) rızası olmak;

..J"'"---,

~ mutluluk, ne~e. sevinç; mutlak saa,

det; ~ ~

• • (ı..:,..s.)

~.

u

. .. e, içine) • ••

boğmak;

(b-i)

( ... i,

•

ıJ

daldınnak, ballnnak; ~\ ~ güleceğini

.

..k~l mutluluk; hoşnutluk, nza; •

.

ı:ılS' özenilecekl gıpta edile-

• • cek durumda olmak;

•

,

~\ daha ahmak, aptal;

. p)

tuıamamak, kendini

.... ,

'

~ a, i (Ai~, Ai

•

gülmekten alamamak; zayıf! cılı:d arık olmak

•

•

•

veya cılızlaşmak, zayıflamak;~ i (~,

.k J .•_" mutlu, gıpta edilecek durumda

•

olan,

," !') [yara] iltihaplanmak, azmak;

.. ,

şanslı;

~ (y

,.

• • ı..:,..s. zayıf, cılız.

e) sevinen, (Y ...den) mutlu-

ank; fakir. yoksul;

•

--

luk duyan (y

den)

~ zayıf. cılız; cerahat, irin;

hoşnut;

f.4r.i-) (b-i, J ...de) kandırınak, aldatmak, "

.:,~

j

dolandırmak; oJ,

"

~ ç. ü.ı-:t aldatına, dolandırına, kan~

duma;

[haksızlık sonucu

.

..

jJ~ cılızltk, zayıflık;

~ i (bşı) kanştınnak. karma karışık etmek; •• •• • • • •• i 4-.li; (..: ."ç.) ~ kusacak. gibi olmak.

..r•

ortaya çıkan] zarar,

midesi

..

ziyan; ~ ıf-:'"I! ~ dolandıtıcılık;

..

•

~

aplal.lık;

,-.:r. IAJ karşılıklı aldatına;

•

kaldınnamak.;

ır- mide bulanlısı; rahatsızltk; ~~ ~.~. . .,

.,

.,

,-, 1 .:r. 1id \ ry. Kıya-

"I.:':. {kaynayan şeyin üzerindeki] köpük;

r

met Günü;

••

ıJ~ aldatılmış, dolandınlmış,kandırıl­

.

~

.

P-

küfretmek. sövmek. ağzını bozma}.

MIS.;

mış; mağdur, haksızlığa uğramış olan;~)

ı.Ş ~ çingene

ı,)~' J'; Q! (~\,t;.) eli boş! hiç bir netice

~ IMIS.;

'0,

_

alanıadan

_

__

dönmek;


mak;I$W (ı.:f' den) haberi olmamak; ahmak

. ç. .'\<;'\ cahil, bilgisiz; aptal, ahmak,

gibi davranmak. veya bilmezden gelmek; ~

. .

kalın kafalı;

.. ,,~ cahillik; aptallık;

oJ'"

,

~; ~;

i ~ bilmece, bulmaca;

.

,

.. .,

iJS. ç.:JJS. beze. gudde; ı,J).ıJ\ iJ.iJ\ tiroit

ir bp)

anlamamak, bilmemek; ~ b-i) tanıma­

. ..

:JJS. bulaşıcı bir sığır hastalığı;

-"

ve~) " " a (iJ~) (bşi ya da

.'

ç .p

JJ;, bkz. JJJ;, ;

~4~ ya da -iL:&- keşmir yününden kumaş; ,-

••

.

bezi; "t

Q

"

P

... .'

.

.

i.w:. iç salgı bezleri; :J..L...iJl

..~

4u~\ beyin epifizi; ~, iJ.iJI kulakallı tükürük bezi; ı.Ş:JJS. beze. gudde ile ilgili; bezemsi;

..

ıJS. u. i lJJS.) (b-e veya y veya

J b-e) ihanet

etmek. aldatmak. (b-ile olan

anlaşmasına)

..

.

aykın davranmak;l:JU (b-i. bşi veya bir

yeri. JI . .. e doğru) terketmek, (y bir yerden

619

...... -. , J 4>-Ji-"

Jl ... e doğru) yola çıkmak;

4ı''''<

,

•

•

öğle yemeği

•

,..ıs.ertesi gün; ı..u. yann; yann bir gün,

;;.J.i:. ç . ;IJ..'. [saç] örgü, kuyrnk;

.

,

)l.ı&.vefasız, sadık olmayan, ihanet eden,

... ;)IJ.....i. ç .

~I ~;... •

-

.:.ıL piştov. tabanca;

,

••

gün, ertesi gün; ;J.i;, ~,;

...

yann;

-

-,

1 i)l..l...t

hafif makinalı tüfek;

•

J bkz. ~i;;

.- -

-.

ilJi:.ç. ..:..ıIJ..u:. sabah erken vakitler, sa-

..

..

bah; il.ı;J\ bu sabah;

,

iJ..lt. ç. ı.sJ& sabahın erken vakitleri; iJ.ıi:-ç . ..:..ı\J.ıl: öğle yemeıi;

aldatan; sahte, a1daucl;

•

•

4!.ı.t. ç . JJi. başörtüsü; . ' ı.J\..Lt. kuzgun ZOQ.;

• ••

• ••

~ ~.rJ J ~J.ıl:

sabah turu;

J her gidiş gelişi, gelirken

..

giderken;

J~ a (J.u:.) {ya~mur] saAanak/ şiddetli yağ­

1t; (J.&- b·~, bşı) bol bol vennek,

ı,S..wsabahlan uğranılan

yer 1 J

c.'. ' ' .-sürekli gidilip gelinen yer,

.. ";.w n·,

ô..ı.....s.dermansızhk. haisİzlik, bitkinlik,

.11';

"":"' ile) doyunnak; ı.s.ltft; (b·e. bşe. "":"' ile)

.

yemek; (Yi/e)

1),)J.ıM uzun ve dalgalı [saç];

y ile) yeniden

.,

den olmak! yapmak;

koşmalc; (bşe) dönüş-

rnek, dönmek; ... leşmek:

.

-

c.') J ,.ı.......t

.

bir

ileri bir geri yapmak; bir gidip bir gelmek:

a (I.ı.t.) kahvalb etmek;

c.S..ıs.(b-e)

vermek! yedirmek; (b-e)

sürdür·

.,

i.;

- _.

yaşamak, yaşamını

rnek; ("":"' .. .ile) beslenmek [örn. elekuik ile

(jJıt.) \.ı..c. u (JJ&" jJ.i:., i jJS.) sabahleyin erken-

valtı

,.

doldurmak; ı.sj;qYile) beslenmek; (y ... 1)

ıj\JS. elbise askısı; çamaşır mandalı;

ı.$Ji:.

(J.i4lll u (Jll) (b-i, "':" ile) beslemek, (b-;

•

A,j.ı.C:

·-

(J) hızlanmak, acele ile yürümek;

ıedarik elmek, sağlamak. (bşi,

yorgunluk;

~i'

r'. - .. "

• \)Jt. ~ ıJ,)J..Lt.1 [saç ı uzun ve dalgalı olmak;

i.

ı,S..it1

... ft; hızlanmak, hızlı hızlı yürümek; 1 ı.slll

J..\t. bol. çok [yağmur):

".

ı.s~

.i.tt (.lt) [yara} iltihaplanmak, azmak;

i hsan etmek;

.

.,.

uğrak yeri;

-

.,

J

,"l~. ~.ı.t.1 kahvaltı; öğle yemeği;

)~\.C.vefasız, sadık olmayan, ihanet eden,

mak; JJ.i:.\

J

• ... .ı.iJI ft; yann bir gün; .ı.t. ~ yanndan sonraki

-

•

aldatan; hileli, sahte;

yemek;

•

daha sonraki bir günde 1 ..u.

dere. çay;

•

sabah akşam ona u~rar,

etmek;

_..

;..J..i:,ç.)J...S:. , u\)'.u~ gölet, küçük göl;

•

•

c.s ~ahvallı

)..Lt.vefasızlık. sadakatsizlik, ihanet; i'

•

kah·

öğle yemeği

yedirmek; ı,S~u. (b·e) sabah erken gitmek:;

vb.]; l.S..i:i.lbeslenmek; J.lt ft mas., besleıune; • • •• ,"'.lı:.ç . ~.lı:.\ yiyecek, besin, gıda; (çağ.] •

besinler; •

ı;\~ gıda. besin kabilinden. besleyici;

,.

.'

1 ~I.l&. ~i".. besinler. besin maddeleri;

.. "':ı.iAibesleme, doyurma. yedinne; besle•

620 )i}- [kılıcın] keskin

me, yükleme temo.;

j

••

.- .

u (JJ.r'-) (y b·i) yanıılmak. aklını çetınek; (b-i) aldaunak~~ (y b-i)

. taraf. yü~; I)I;-_~cele

ile aielacele. apar tapar;

n; n; (y b-i)

.-

1 ., ,)I~- Jr-1l;

. , . )i}- (~) ~ gibi•...e benzer. andım,

ayartrnak. eezbetmek, aklını ~ından almak;

.. - -.. ,yapısında; )i~i ıı. ~ bu durumda;

(~b.i, b§ı) tehlikeye atmakı sokmak, riske

_~(,

sokmak

•

-

.

..Q-! -.J.f kendini! hayatını tehlike·

-

-

/f: j&. aynıl benzer şekilde;

ı·.i:. aldatıcı, kandmcı, yanıltıcı; )r

-- -

i)':rs.

ye atmakJ riske sokmak~' (y .. .e) a1dan-

düşüncesizlik, dikkatsizlik;' j&-

- --

mak. ('-;J . .. tarafından) aldatılmak, kandınl­

..

". i)1.f- ... şeklinde. halinde;

.-

mak. yanılblmak. ("':-' .. .de) hatalı olmak; gururlu/ kibirli olmak veya gururlanmalc, kibir-

0)1j ç. ;I.f-çuvalltahılvb.içinl .' jı müe. $-I..,.s. ç. alnında beyaz olan

ıerunek~:." di (b-e) ansızın/ beklemeyen bir

(at]; güzel, yakışıklı; cömen. eli açık; asil,

anda gelmek. (b-ı) gafıl avlarnak. şaşırunak;

soylu; onurlu, saygın [öz!. gazetenin ismi

J'"

[kılıç için] keskin tarafı. yüzü;

. ç. i;:'l deneyimsiz, acemi. toy; dikkat- -

f

. ô).

..

, .' . ile birlikte anılan övücü lakap]' ~-- j:-I tek. yegane;

)J';,;u

siz. ihmalkar; .

-, . ç. J.f atın almndaki beyazlık; (bşm)

. i.f.,

.

rIf. ç. ..:Jl_ gram;

-

bölüm {kitapta. toplantı vb. del; );'11 {çoı·] ayın ilk üç günü; ~ ~\

••

~ j:-

Ö).

.

~

-

hiç

.

• •

u (YJ';-s-) (güneş) batmak, gözden

kaybolmak'-:J}. u (~L:.J.) yabancı olmak;

dikkatsizlik; gaf1ef/ dikkatsizlik anı;

,.. .. ~ i.f j;- ya da i j- ~ Js. ...

. u ("":" j:-) ~ ... den) aynımak. uzaklaşmak;

"":,,.rS-

ayın ilk günü;

rW\ i..f J senenin başında; •

kandmlmış. yanıttıımış; doğruyu

göremeyen; kibirli, gururlu. mağrur;

en iyi! en güzel! en makbul kısmı; ilgi çekici

.

;-s-

ganet anında,

ummadığı bir anda; .i~ ~

..

._. .., fi..

garip/ acayip/ tuhaf olmak; zor anlaşılmak; '

Jr- ~i

, , .. ı:>\

~ Y

~

... olduğunu gayet iyi

biliyorsun; ...denl olduğundan bihaber ola·

yakalarunak;

mazsın~j uzaklara gitmek. uzaklaşınak.

)}- tehlike. risk;

aynlınak; batıya gitmek; (b-ı) yurdundan!

)J}.

memleketinden uzaklaştırmakl sürmek •

gafıl

aldatına; yanılma; gurur. kibir; ucuı/

adi şeyler; tehlike; ~_

.-

,,

s'; ));,1, kendi kendini

sürgüne yollamak

J Y j:- bütün dün-

yayı dolaşmak, çok yer gönneki.:J fl garip/

aldatına;

•• )J}- aldatıcı, kandırıcı. yanıltıcı;

.r.-).

. - . . .1Jr .

.-

yanııulmış. aidatıimış; (ç, $-i~i •

i~i) tay. acemi. tecrübesiz. deneyimsiz;

tuhaf bir şey yapmak veya söylemek;

.

V

...de) aşırı gitmek. haddi/sınırı aşmak;

,~:" ;.,11

.

_..

.

J Y j:- kahkaha atm~.rJÜ

621 yabancı

bir ülkeye gitmek, göç etmelc; yur-

dundan uzak! gurbette olmak; Avrupalılaşmak;

acayip şey;

batılılaşmak.

'-:-' r&-' yabancı bir ülkeye

gitmek, göç etmek, yurdundan uzak! gurbette

" '-:-' J.f'(güneş,

yıldız

~l.f'gariplik.

acayiplik:

sız

bulmak; (hp)

(bŞI)

saçma! abesl anlam-

.

.. " Avrupalılaşınak; 1 ~\ J '-:-' ?~kah. kaha

ı-J ........tldaha yabancı;

...........-..ç.

F1

. ",1\

.

yada;

olma;

eğdinnek; 4~

"":" ~ güney

batıya;

Avrupa'ya mahsus,

Balilı; Batılı kişi;

•

4.1.}; yurttanı memleketten sürgün, sürülme,

dan uzaktaki

yaşam;

uzaklık, gur-

.(J-'-

tanıdık

dünyanın

ya mahsus;

-

ya da

kapalı, muğlak

.,.

4.I.)W) Kuzey Afrikalı kişi; Faslı kişi;

•

..../ .,,....IÜvatanından ayrılma, gurbeıçilik; karga; kuz·

göç; göç hayatı; Batıcıhk, Batılılaşma; -:J'~lşaşınna,tuhaf

0"" b·e) yabancı, alı-

anlaşılması

..

[dil]; nadir, az

.

kullanılan

me;

J'i:(atın, devenin] iki kürek -

-:J)\.C:.ç. '-!

uzakta yaşayanlar, gurbeıçiler;

~;

-;.

. iı»':il garip, acayip, garip tavırlı, !Uhaf;

.'

. ~j- ô.)l,. yabancı cisim, madde;

-

kemiği arası; [çoğ.]

,

gah)

zirveler, doruklar [dal-

lO,...

.•. . ..

~!ı.. ~ ~ (.;ıI):lJ b-i kendi

".

yoluna bırakmak; cl.ı)\.C:. ~ ~ canının

o-

dık olmayan kişi: -:Jl~l [çoğ.) vatanından

.

bulma, garipse·

,.

[kelime]; (ç. ,-!lj-l, ,,~};) yabancı, el, lanı-

"

sünne, uzaklaştınna;

'

ilgi çekici;

-

Fas ile ilgili, Fas ... ; (ç.

"

·

zor,

Faslı,

~~sürgün,

olmayan, el; garip, acaip, tuhaf,

şıırnamış; şaşırtıcı,

dön bir yanında;

oIJ""[s.) Kuzey Afrikalı, Kuzey Afrika-

gun; ankafa ANAT.; balta ağzı, yüzü; ~;;'ç. ,,~};

n; """.wı J ;r-ır l J bütün dün-

""rı

hayaıı yaşanılan

gurbet

-:J';;'ç. ıJ4f, -:J};\, "

"

.... ,,A.oALF.BKz.;

"

,"

Afrika'nın kuzeybatısı; 13)\ • • '"

uzaklaştınlma; yuva-

. . 4.1.1\ ..

yer [gurbet eli);

,

••

.. . . ~)I.A... J ..f')-Jl bütün dünya; J lJu,r-J' .-... - . ... ..... -

OL}; [na't] batı ... , batıya ail, batılı; Avru-

beı;

'-:-'-1'' ;' ' gurup vakti ya da yeri;

batı; müe. akşam namazı [yine"":,, ö'j.,.p); • •• • '-? .1I Fas; Afrika'nın kuzeybaıısı; ,)~

. . .. . .". .. Yrı Batı; 4}; batıya; ~ ~}; Ji birini zorla .. itaal ettirmek, birine boyun palı,

gur-

daha garip, daha

•••

"':"rı. . - ...

<:. batı; ~iddetlilik, fırtınalı

-

yabancıhk.

r"

aımak;

"":J)

gurup;

tuhaf. daha acayip, daha alışılmadık;

yadırgamak; baulılaşmak.

-

bauş

beı hayaıı;

olmak; """;J ?'(bşı) garip! acaipl tuhaf bulmak. garipsemek;

için]

~.r' ç. ~i~ acayiplik: garip/ıuhaf/

istediği

yere gil!;

•

-...J ~...- uzaklaştınimış, sürülmüş,

sürgün

ls. ve is.]; Y.;:Nyabancl, el; gurbetçi, uzakta yaşayan;

vatanından

622 ji'-- [tüy, diş] kök;

~~ Batılılaşmış, Avrupalılaşmış;

,

'-? jt:--t garip, tuhaf. acayip, alışılınamış; n

••

~.f @.lı}-) (bşı) elemek, kalburdan geçirmek;

Jl.j' ç. .),ıl) elek, kalbur. kevgir;

•

ı.f a (ı'j) [kuş} öımek, şakımak; ı J ve ı jü ' . .

şakımak;

'.f (kuş] örme, şakıma; •. ı.r

.. ç. , Jj-

[rüıgann yı~dığı] kum tepesi,

kumul; •

~.f şakıyan, ölen [kuş};

·,

... ;u,.

ı.J'-- öıen, şakıyan; .);Nı

j.f i

ötücü kuş;

'.

•

•

•

••

•

..rj' dikili; (ç. ..rl.fl, ..rl.f) filiz, fidan; • · • ., . ıf~ ç. ı.f'1.f1 filiz, fidan; •• ı.....f

fi;

ıJ"1.f

'll; dikim zamanı;

A....oıj [ağaç] büyülme yetiştirme; Lıj '" ~ - -. (.;,ı4)1) 0.J-")\ zeytincilik; ..,..,.ıı Lo\.f _..

..'

•

J ...e) saptamak, sokmak. batırarak dikmek; .. -. AH -ıl')"iL J .)J_ j';-s- çomağı/ sopay! yere (bşi. ıJ

J ... ...e) sokmak.; ı.f'.fl (ağacı vb.i) dik·

(bşi.

~):. ç. ~ıj ,ırıj fidan, fide. filiz; ; -. J i'-- ç. ıfj'ı...N bş;n sokulduğu! saptan'

oj) (bşe, O..:J •• .i, iğneyi) batırmak; (bşi.

dikti.»;

•

bağcılık;

ö}).i ç. ~)\t.l (kuş] öıüş, şakıma; ~~ örme, şakIma;

•

•

~I.;.t. ç. ~1.f' elekçi, kalburcu;

ölmek,

rJ.ıS i V.ıS) (bşi, ...e) [ağacı vb.il dikmek;

rnek; ıfjı.il dikilrnek [ağaç vb.]; baunak;

••

i.

• •

... el [ekin, bitki olarak] dik-

J ... e) sokmak, saplamak, •• batınp dikmek; j..fl 1l;J.,...,u (J bşe) iyice batmak! girmek; j;Ai' rJ ...e) batmakı girmek; )~L (J ...e) iyice balmak. girmek rnek; j~ (bşi,

-- ..

dığıl balınldığı

yer;

[ağaç

vb.] dikim yeri;

Lo jloU ç. ..:.ıL bir meyva bahçesinin bakımını

üstlenen kişiye bahçenin [meyva verme-

ye başlamasından sonra] tanıyan

yansının sahipliğini

kira kontratı T1JN.;

.--.

-

~~.,

ı.,f"')W ç. ~)W ..A....o)W ..

'll kontrau yap·

.. ';'.f ç.';' mış kişi TUN.;

J.f bkz. .;.}; •

d' ~ :::) d' .r-'-' amacına,

.-

hedefine ulaşmak;

Löm. ince sivri bir şey toprağa] ~ jJ ~ t-L

- . . - . J'.....-J' J'~\ (J ... ;11) tarafını

.;:-ıı gelmesi ile giımesi bir oldu. ayağından.

...den) yana olmak;

• •

••

-

,"

ayakkabısının bağını •

çözmeden gilti;

.

j r üzengi kayışı;

-.

~

-

~jr ç. j.ıS iğnenin bir kez geçi~i; esrar

içilen küçük yer. ocak MIS.;

ij!..r ç. jl.f huy, rnizaç; temayüı. eği­ lim. meyil. içgüdü; ..ş

J.r doğu~tan gelen; içgüdüsel;

tutmak,

(J

... .jP.f ç. J'l.fl hedef; niyet, amaç, gaye;

amaçlanan peşin

şey;

hüküm;

istek, heves, meyil;

[çoğ.]

önyargı.

günlük ihtiyaçlar;

~ .f bir hedefe/ amaca yönelik, kasıllı;

~.f ç. ~.J\t.llaze: •

•

JP.r-iü önyargı. yanlı

tutum,

peşin hüküm; tarafgirl

yanlı davranış;

623 , batırmak; (b-ı) [su vb.del boğmak; (bşi) sul

..J'...f'Utaraf IUlan, tarargir, yanh; (ç. o J-)

-,

. •. •

(y ...) sünnek;

ş~si çıkarlan tarafından yönlendirilen kişi;

.ri'.ri' «(..i~)(y

aşın

... ii.) g"'gara yapmak;

"rı:

d.)

sının aşmak.;

,

~

J;

..,\

•

~-:- ,,1\ kahkaha ile gülmek; J jÜlamamen

.

batmak [sıvıdal; ,j~Idalmak, C.j ...de)

.fo

derinlere gitmek; (b-i. bşi) tamamen meşgul

mak; (göz] yaş dolmak, doLu doLu olmak

(yi". ~JJ4

gitmek,

•

çağıIdamak; [çaydanlık vb.] fokurdamak ' .tü (y ... ile, ... 1) gargara yapmak; çağıIda-

'. ..to,....

..J"J- ;(J ...

sel basmak.; (J_,...•.Hpiyasaya) bol miktarda

taraf tutan kişi; önyargılı! peşin hükümlü kişi;

-""

eımek, ıüm vaktini almak; (belirli bir süre]

':"1'".,1;

devam etmek, sürmek; , ~~... ' "ii ı) 'ıJ):' ·1

.rr{cin.is.; tekjs. i] Afrika tavuğu. beç

-

.~

tavuğu ZOO. Numida melengns;

kahkaha il. gülrnek;

Ii.f..f-gargara: çağııdama; fokurdama', ,-

VJJ4'Y ~)).i'1

gözleri dolu dolu olmak;

.. J!..i· ç. J j; [suda} boğulmuş, boğulan

. J.f u, ; (J.i-) (bıı) kepçe ile. ıcaşık ile ya da avuç ile almak; (yemeği) (ıencereden, tabağa

ls.l; boğulmuş kişi [is.];

kepçe vb. ile] almak; (yerneğin) servisini yap-

derinlerine

mak;.~.r&-l(bşi, ı:r

-,

... den) kepçe ile almak;

.

,

sul sel basma;

avuç mıktarı; (ç. ıJ.rı oda; üst kattaki oda;

JI.. ,. .t.I (suda) bağma; [gemiyil batırma;

[idari organ, bölüm vb. olarak] daire; demek,

'. ... o?a, ocak; ~ ~'Jl dr yemek odası; .f •

~'JI

su, sel basma; aşınlık, haddi ~ma; mübalağa,

jj

••••• •

ya da

"0

~

•••

~11 ':' ~ıı U~' ticaret odası;

. .,.' r

abartma

~4.AJ' jjjJI sanayi odası; i~1 ;J'j kap,

tan kö~rüsü dm.; .ı:J14j.f yalak odası;

Jı~ ç. ~i.~i: ,

nehirdeki su ile tarla

.u..". "" ç. ~)~ kepçe; J.i' a (J~)

rJ ..·.) dalmak, rJ )baı,p

gitmek, gözden kaybolmak; (ı) boğulmak; iyice! derinlemesine

mek; kendini (ı) tamamen

...e)

de) batıp

<.J .. .e) gir-

kaptırmak, kendini

V ...e) vermek; ,j~ (b-i, bşı)

(belağat};

J)\i. [suda] boğulmuş; batmlş;

vi ...e)

iyicel derinlemesine dalmış (ı) içinde) kay-

'I

bolmu~;, 4...::.A~l

_

J J 1\i. son derece şaşırmış;

J P(J .. .e) iyice dalmış, (ı) ... içinde)

sulamak için, allar ya da öküzler ile dÖndürülen düzen. bu şekilde işleyen değinnen SUR.;

boğulmuş, boğulan;

l,..oi:!~(sudaJ bağma; [gemiyi} batırma;

,"'

.:'

inmiş;

iJlj.f [suda]

.u,j.ç. JL~ bir avuç su; avuç dolusu,

V ...e) iyice dalmış,

kendini .

r/ a

kaybetmiş;

.., JJ"-'(J ....) n;

,. - -. ~ j;, A..1.f, r;At) (cezayı vb.i) ödemek; '-

,-

zarara! ziyana uğramak; rj:- (b-e) para cezası

-. ~~i=~""; ~""([edil.J(Y .-

v.nnek;

,

...,)

çok sevmek. (y ... in) tutkunu olmak; r~ para cezasına

çarptınlmak;

624 " zarar, ziyan, hasar;

~ "J;,

"j~;

r1';' (y ... e) aşın sevgi; tutkuoluk, lirya·

.,}\.f, tutkalımsı. yapışkan; ,

..ş J.f LL; kalaidal, kalaidimsi KİM.;

kilik; para cezası; ALF.BKZ.; ,

,

,

1,.>"'1)

[na'ı) aşk ... ,

(;.

,

.

s-l~llI;

~.f kadın hasım, rakip;

..

,

r ~(y [hastası];

..

yapunın;

..

edici, yönelten,

e) tutkun, (y ... in) tiryak.isi 1) çok seven;

,

-

(hşı)

yapıştırmak; ~.f

y ...yapmakla)

(b·; veya

n; lS..f \(b-i, Y ... e, yapayartmak, (b-i,

kandırmak, aklını çelınek;

'":" in)

... 1) hafifce batırmak.

-:;1<J ...e) baımak; -

peşine

..

göndermek/

salmak; (bşe) sebep olmak; ..ş.fol(edil.] (y

.

'

~j-ç.

)'j- bol, çok; çok, her yerde biten,

,

...

yetişen;

'

..)1)1- ;.j-.

(y .. .açısından) zengin, (y .. .İ) bol;

-

~ i.)WI ~jt- çok okumuş. bilgili; ,

• • •

kışkırtmak,

köpeği,

yem[ler]i;

•• •

.

pek çok bilgiyi kapsayan,

.

kapsamlı {kitap];

i jl j- bolluk. çokluk;

maya) teşvik etmek, sevketmek, yönlendir-

mek; (h-i, Y ... e)

teşvik

'

,

i •

çelici;

.jj-bolluk. çokluk;

'

(J.}-) 1.ıJ:-

akıl

ı jj-u (;j-, i}}-) bolalmak., çok olmak.;

. , J,''i r ' *,,; J,'rç, . . u u.f) tutkal1amak, tutkal ile ,

kışkırtma,

veren;

)t.ldikenli olmak.; > •

llot.f Granada şehri; ,. , -ı.:; y j-ç. ~'.f tuma ZOO~ ,

ı;.>1:!..,....,tuzak

YEN.;

'

'

şevk

.. - .. ı j(...:.ı .L~) u (j~) (b-e, y '. ,

.:.r..f [alüvyonlu, liğlıl çamur; "

•..,....,kışkırtıcı. ayartan,

kayıp, hasar; borç; para ceza-

(y

mas.; dürtü, saik;

ayartma (tO.:J •. .ile)

.t..1.f ç. ...:.ıL para cezası; hasar tazminatl;

mali! ekonomik

tutkal kazanı MIS.;

,,:,... ~;

f..f ç. -.1.. .f borçlu; hasım, rakip;

sı;

'

~I ....,t. kala kabı,

,

?jv ç. ~)\iv.

,"

.sJ-f ~ bkz,)-f ~ ~~;

tutku ile ilgili;

ı.:.ı~(,t. aşk hikayeleri! maceraları! oyunlan; - -~ yı,} 4lL..ı) aşk mektubu; , . " ,

, "

,

ij. çok küçük gagalı, bir çeşit güvercin;

2 ı$

JjL (Jj) (bş( yünü) eğinnek; (y

kadına)

Jja

(Jj)

kur yapmak, güzel sözler vb.

ile sevgisini kazanmak; (y

kadına)

güzel

('":" .. .İn) tiryakisi 01_. . . . . mak, ('":" .. .siz) yapamamak; ~ i Jl.wı i.S..f1

duygularını şiir ile ifade etmek; Jyı....-'.(ka­

... .:r--! arasında

kadına,

bşe) düşkün! tulkun!

mak., husumet

düşmanlık

meydana

doğmasına sebep

çıkar+

olmak•... in

aralarım açmak;

dına) kur yapmak; J~(to.:J kadına) LL; (tO.:J övmek, methetmek; JjWbirbirine kur yap-

- -"

mak.; J~l(bşi) eğinnek. bükmek; • -

J..f ,

~

ne var bunda~, şaşılacak. ne var!;

l.fo tutkal, zamk, kala;

J b-e) aşk şiirleri yazmak; (y bşı) -

i ,

J.}-(yün vbj) eğinne; (ç. JJJ') eğriImiş, •• ••• bükülmüş iplik ~jAlI t' .,. yün eğrilen yer;

..-

625

J:f kur yapma, kur; aşk:; aşkı dile getiren

. ,

J j- (na't] aşk, sevgi ile ilgili, aşk ... ; .. -. JI.f f- ll.f, ~'i.f ceylan, karaca; - •

ve tekil] önemsiz. kıymetsiz;

..;-t akşam karanlığı; gece karanlığı; ·....LS. i (J.-S-) ( ...i fo.! ile) yıkamak; (bşi. dişleri)

Jl,j- [yünü vb.i] e~iren. büken kişi;

.

temizlemek;

4l1~ dişi ceylan; doiımakta olan güneş; [güneş)

-,

~jlJ:. ç. jl.,t dansöz;

~ [çağ.

aşk şiiri;

sözler; cilve;

c

/J*

(hşin.

rJ' .. .im) gidermek. arıt-

mak; ...L....t. (b-i, bşı) iyice arltmak; yıkanmak.

kurs;

,

'

J . ':.\

banyo yapmak: gusletmek;

- .-

J-.'- ç. JWI yıkama; büıün bedeni yıka-

4llJt. örümcek.;

.. JjU f- Jju.. [yün vb_1 eğinne/bükme ,

ma; gusül;

•

ll....i:. bir kez

yen;

. .. .J......... ç. Jj\..A..eğinnen, kirmen, iğ; y.l

J:-..:. yıkanmış: çamaşır;

-

•

Jı-S- yıkama işinde kullanılan su; temiz-

JjW leylek MIS.;

..ıjL;... ç. ı.:.ıl. kur, nört; ,

lik maddesi; deterjan;

•

JJ.; fi;

..: .......Ii. sabun; kül. boğada suyu;

, . v.f) l.f u (Jj-<) (bş) ;sıemek, (bş ;ç;n) fahşmak. çabalamak;

(bı')

kasdebnek,

••

rnek istemek; 1,,;'- u saldın

(bş)

JG çamaşır yıkayan, çamaşırçı;

4Ju, (kadın) 1t; çamaşır makinesi;

de·

•••

o}-. iJlj..;.&) (b-e. bşe)

4JL..-'.

.

~

..

yenmek; (b·i, bşi) zaptetrnek; 1 Jı-JII..;S

:iL ,;,. ç.:i

ele geçirmek TiC;

J:f saldın, baskın; zaptetme. fetih;

..

rinde ölü

-. ;J:f ç. ..:.rl)}- askeri saldın; saldın, bas-

kın;

zaptetme, fetih; fetih

önem ~

. -, LS -

ibret, düstur, vezine;

ehemmiyeı,

J=oi,) ı.> --JAA incelik, ince anlamı nokta;

yı.. J') anlamlı;

-ilji-o ç. jW askeri sefer. saldın. baskın; ,

.

--

•

.

'-$j\ıW\ Hz. Peygamber'in (sav) seferleri;

-

jlJ:. ç. ölj:- sefere çıkan; fethe çıkan;

•

,;" çamaşırhane; salacak, üze-

yıkanan kerevet, teneşir tahtası:

-

....\........:A.. gusülhane. yıkamlan yer; [kendisi

seferberliği;

i1.f fi; fi; fi; fi; ~ J'-t ç. jW anlam. mana; [hikaye vb.den • alınacak)

aıık. bulaşık su;

-.J-A.ç. ~w yıkama yeri: banyo; , . J-..i.o lavabo; çamaşır teknesi. leğen; ---l .-

düzenlemek, baskın yapmak; (b-j,bşı)

piyasayı

yıkama;

yıkamlan

ile]

ı;..J........:.

su;

[elbise vb.i)

yıkayınea çıkan

kir;

• ~, Cehennemdekilerin kanları. irinIeri;

•

..;s.

•

•

u (ı.fS-) (b-e) dürüsı davranmamak; (b-ı)

aldatmak.

kandırınal<. dolandınnak; [bşi,

yiyecek maddelerini)

saflılclaom

öz1.

bozmak.

kalk.ılamak [süt, Lin; a/tlfl];~ (b·ı) aldat-

. ..

mak,

.- .

dolandırınak. kandırınak; ~l ve

? 1 aldaulmak,

kandınlmak;";;"

~\

(b-

••

"""

626

•

e

nin) dürüst, samimi olmadıtım düşünmek;

~ saflığı bozma, katkılama. değerini

...

ne çölanck, {gece) kararmak -?-a (U~, •• U~) (b-e. bir yere) gelmek; (b-i. bıı) görm-

düşürme {süt, un; altın vb.de]; aldatına, kan-

eye gelmek, (b-e, bıe) uğnımak; (kadınla)

dınna.

yatmak. eima etmek; (hayvan] (diıiyi) aş­

dolanduma;

j.s:. ihanet, sadık olmama; aldatma, hile;

arıııya, isıeğe) teslim olmak. kendini bırak·

dolandırma;

,

Jo'

mak; (suç vb.) işlemek, irtikap etmek; (bir

~ CO hileru. dolandırıcı, düzenbaz;

•

mak; ~ e{ediı.ı bayılmak, kendinden geçmek; ı.:::' ~(b-j, bıı) örtrnek, sarmak, kap·

sahte. aldatıcı;

,

Jo .,~aldatılmış,

dolandınlmış, kandı-

lamak; (b-nin,bıin iizerine) örtü vb. yapmak,

nimış; katkılı. saf olmayan {yiyecek, altın

(bl') kaplamak, plakalamak; ~L (gece] ka-

vb.l,

rarmak; ( .. .i veya

• • ~ j (~) (b-e) zulmetmek, (b-nin) hakkını •

J;-...1) örtmek, kaplamak.;

~('-:" ...ile) örtünrnek, (y .. t) bürtinmek,

•• •

••

••

yemek, (b-e) zalimlik yapmak; (bşde) dUşün­

""nma!<' . . . . _c S.

cesizce/ rastgele davranmak; ~~acemi,

[duymamak. görmemek için] başından aştr-

veya cahil gibi davranmak; i' ~ •. "(b-,; ah-

mak;

--

~ bayılına, ••

görmek. acemi kabul etmek; ~

zulüm,

•

.

.

•

mak/ aptall cahil veya acemi! deneyimsiz •

·I·".ı.5 ...W .;,. +1 elbisesini

Ci·

kendinden geçme;

:;. :. "baygınlık;

.. .

-

haksızlık;

ı-L.::..tç. ~\örtü,

.. . , r

sardIl

şey.

kap,

kılıf;

•

rP. zalimane, adaletsiz, haksız; zalim.

kaplama; kabuk. gömlek; zar; kapakçlk., valf;

tiran. despot; ~i ö.,all zorba kuvvet, zor;

~ ~"..Jı ı-\ ':. ~ll burun mukozası, sü~ükSÜ

1'. _~ i:. ç.

.. ,

,,~cahil,

ahmak, aptal; acemi,

tay; kaba, bön, hodul; terbiye görmemiş,

tabaka; i~~\ ı-\ '. ~ kızlık zarı; ı-\ :. -ll •

.

lenmemiş; ... ,...;.j;.

~\S.

.

.

•

zalim,

haksız;

zalim. despot; kayna-

me,

~.'

w...s. il (J •

•

şey;

•

kendinden geç•

baygınlık;

~vanlacak yer, ziyaret edilecek şey;

i·

(~ve ~)

kaplayan

kuşpalazı. difteri;

ıJ~, U~ bayılma,

bönlük'

•

~ ~\t i.} zorba kuvvet, zor;

.

ı;G.aJl: ';L:.Aı1 ~)\,..;j:. örtü.

yan şey üzerindeki köpük, [maden için} eürüf •

.,. JW--I

~t;J.I mukoza, silmüksü tabaka;

eğitimsiz; kabiliyetsiz, beceriksiz; ham, iş­

••

•

•

yU ç. J'1y.i- kalp dış zan, perikard:

~

~ i;.) (b-~. bir yer~)

•

gelmek; ~a (ÖJ\ ~ ") (b-i. bıı) sannak, kaplarnak; [uyku vb.! gelmek, basmak, üstü-

felaket. afet; baygınlık; uyuşma; hizmetkar-

.

•

••

lar, maiyet; A. ':.WI Kıyamet;

... a

~ (ı.:.

. 0':.) a Cva a") ("":'" Sıl vb.) boğazında

627 kalmak. (y .. 1) yutamama.k; her yer ("":-' .. .ile) kaynamak, (Y ile) dolu olmak, dolup

.

,

i

_.

-.

•

•

. , ç.

büyürnek;

yer çok kalabalık!);

,

~

..

..

~, (b-i) nefessiz bırakmak;pl çok kala·

..

balık! sıkışık

-.

~ ç. ı./' oi:. boğazda düğümlenip kalan.

yutulamayan lakma; kınlı;

...

şiddetli

.,

eziyet. eefa. sı-

[nefes alamayınca çlkan hınlu); ii

o,"

..:.ı ..,JI ölüm acısı;

•

•

,..

~.,....

•

•

~l.;cj:.)

cildi •

.. dal;

, ~Wi

;., 1:)0 (4...P J 'h ~.

(..: ,,;;, t.) i ,(,-';, •

dallanmak, daUan

sürgün, filiz;

[bitki} taze! yumuşak olmak; [kadın]

yumuşak

••

ve parlak olmak;

••

(I.

j

~

u

(~~. 4...P\..A.j:.) (gözlerini, babşiarını, ıJ'

... 1) alçalbnak. indinnek;

? ")

(bşi, b-den veya ~ veya ~

(V- b-nin, bşin

değerini, saygınlığım) azalt~

mak. düşünnek küçUlbnek;

,.ul'

•••• • ~ müsa· •

b-den) gasbetmek, zorla almak, (bşı) kanunmeşru

suz olacak/ gayn

bir şekilde ele geçir-

(kadına)

tan almak;

ınma geçmek; (ka-

dım) ıorla kaçırmak, kaldırmak; (~ b-ı)

zorla boyun eğdirmek, ~ b-e)itaat ettir, ..-

mek;' . c'';'\ =' .cç.'

~ bşe

meşru

keyfi

davranış ISLHUıc..;

••

•

zorlama. icbar, mecbur kılma 1 i. at ya da

~

istemeden, Olası aksine;

•

•

göz yummak, (bşı) alt-

•

göz yumrna,

.. ..

hoşgörülü

... ,

alma; .. . ,:r ,r1iı.:J1 ~ •

•

davranma, alttan j

bir tarafa bıra-

karak•... e aldırmadan, ... i hesaba kalmadan;

.

J"-

taze, yumuşak; bol, çok [bitki);

~

eksiklik., nolcsan;

,

•

'. oiJ4 zorla, haksız olarak, kaba kuvvetle; •" ,. ,

•

nmas' ~ (J).,Jı) )Wi~

•

olma; gayn

(bşe)

•

'. ni: gasp. gayri kanuni, kanunsuz sahip

i

•• • • • tl' ~( J ..,...kJI) bşi, gönnezden gelmek,

önemsememek,

tecavilz ebnek,

••

maha/ hoşgörü ile k~ı1amak; ."..ıa.wl ~

mek; (b-i,r,}s- ' . .e) zorlamak, mecbur tutmak;

4:s-

•

•

•

•

•

•••

sesini ya da

"""It. (y ...ile) dolup taşan, kaynayan;

..,....,i:.

,

~

~

olmak;

.

-

~ ~~ ve~1 [ağaç]

• •

uUI 4...! ~

mak;

laş-

.

•

ı./I~ 'o'-

. L.p\

taze, yumuşak, sulu;

'-

.., '- tazelik, yumuşaklık; eksiklik,

,

_.-

...

yL.a.:t.1 gasp, zorla alma, soygun; kanun-

noksan; leke, ayıp. kusur; t...,;.,~ .L.:ı:- J L-

geç.

...J ...de en ufak bir kusur•...e söyleyecek

suz sahiplenme;

[kadına]

.

tecavüz,

ına

me; zorlama, icbar, mecbur kılma; ~\t. ç.

,

YJ

.

,

yW gaspeden lcişi, gasıp;

d ' gaspedilmiş, gasp

nunsuz olarak, zorla elde

sonucu, ka·

edilmiş;

,

,,~,;,.

suçlu. zalim;

mecbur

, ,

u YA&. . 0 a(' . •

tazelik, yumuşaklık;

0IVyada..,-l< ... elgazaba

gelmek, kızınak;

(J b-e) arka Çıkmak, destek ... - .

vennek savunmak; t s.ı.rı ~ V-

edilmiş, zorlanmış;

."

söz bulamamak;

•

işgalci;

bepsizl yok. yere

kızmakı

i.

;,

•

i: se-

sinirlenmek;

, oç;

628

-

[sadece tekil olarak] zorluk, güçlük,

~\.&. (b-ile) bozuşmak, (bşe) kızıp terket-

mek; birbirine kızmak; '.

'e

,

mak, çok sinirlendirmek;""

tl (b-i) kızdır-

....

t gazap, hiddet, öfke; ..

... kızma; ... J \. ;:ı '. 'c

t;. ••• i

sa-vunmak için; !.

iıt;. öfkeli, hiddetli, gazaba gelmiş; si-

nirli, kızgın;

... 'OFj ... suresınce, ... esnasında,

••

rj bu esnada, bu süre

zarfında;

J

C' .... , as Jan; •

~ =*~1 gözlerini kapatmak (yine ::~;.]; (bşe.

yada .:.fbşe) göz yummak, önemseme-

rnek;

V ...e, Js- ...e) sabretmek. ses çıkar­

4. at;. hiddetle çıkışma, patlama;

mamak:, ~ .. .1) yumuşaklıkı hoşgörü ile

~~ asabi, huysuz. ters;

karşılamak; ~liü

1,J"!w, ft; somurtkan, suratsız;

mezden gelmek;

•

Ii~ müe. _~ ç' uW .

.-

~

.

ıF-~ öfkeli, kızgın; . ulatl ö". IKe Jend-ırme,

dirme, canını

mış;

LA< (;.,;r.) : ,;••1\ ;.:,: .,.

.,

..

..

kızdırma;

yumma; sabretme, ses çıkarmama;

,

~

n·•• n·

•J'W

.'

u (») (b-~ bşi,

rj ... e, içine) baurmak,

daldırmak; hi (~) horlamak; ~\ (b-~ bş', ~ ...e, içine) daldırmak:, baurmak;

öfkelenilen; '" C i2 t) (.:.f ...den) sapmak, aynımak;

(Js- b-e karşı) olmak; J darlıktan

. J.l...iı,i;.! aldırmama, görmezden gelme, göz

sinirlen-

~~: ~ ~~ kendisine kızılan

;

iı t a (.; '." t) kavuş­

sonra bol miktarda (y ... e)

mak, (y .. .açısından)

zenginleşmek;

~boJ;

. <.;' .. .e) batmak, dalmak;

kıı -,

~ıu

~ horultu, horlama' «:d.,)J. ,. :,',/

.. ..li ,

-

-'..

~Ü horultusunu duydum da uyumuş

olduğuna

.,

.

ı.h.hi. _

,

emin oldum.»;

.

sıs.

-

.

pus;

J~ taze, yeşil (bitki];

~p

~jW:i- tazelik; boJluk, refah:

"~~" altına giyilen bir başörtüsü;

..r~

J.t.~ ç. ~..Jw. kıkırdak; ~ ~ ~ (bşi) buruşturmak, kınştırmak;

.;-"='1': mak,

:";'i ~

tahammül edilemeyecek bir durumda;

sıkına; kışkırtma;

•

(d" bşi) görmezden! bil-

•

...,......."U öfkeli, kızgın; sinirli, canı sıkıl-

. ~

J

zarfında; ~~ ~~

sinirı~nme,

korumak için, .. .i

•. 0 • ••

=' - ;:ıt;..,

..,rj

~ ,

•M •••

sıkıntı;

(kadına) göz kırpmak; ı:.ı' c

.oi

buruş­

= 4 ~ ~~ veya Necd ve Bahreyn'de

. üstünlük taslamak; .r)w n,

..

~~_ ~

.t

,. .r

büyüklenmek, büyüklük taslamak,

çalımla,! büyüklenerek

~

-

-,

)tiı

yürümek;

L]=i- büyüklenme, kibirlenme. büyüklük

Ianşmak;

• • ." t

buruşukluk, kınşıklık;

taslama, kendini beA:enme;

629

(Js- .. i) gölgede bmılınıa!< ..Wl ;G \fJL.;,., CL güzeıı;ği ile diger kadınları gölgede bır.ıktı~; (Js- bşi,

~j:t. ç. ıJ"""..Jlli büyüklenen, kibirli, kendini

vb.i) kapatmak, karşılamak;

beğenmiş;

,

.rF n;

sesı) bastınnak,

....A1..JJ::i. ç. ~J~ , J)U:t., ıj)~ büyük yetki! •

.. (~}(J

~i

.

•

•

kişi;

otorite sahibi

•••

(... i

..

J=iu ('":" iI~) önünrnek, (y ... ~) sanlı olma!<',,rC·'I n·, ...

kaba)

~Ü\ J

"lht. ç. ~i önü, saran, kaplayan şey;

• " . kapak; ~ ......1)1 ,,\.ht. başönüsü;

V ...dt) y>kanma!<;

ii.~-; (giderleri vb.i] karşılarna, kapatrna;

ma, baorma;

ı.:"\.bi;. vaftiz HR1; lJ"'UuJI Ortodoks kilise· sinde. İsa'nın (as.) vaftizine remiz olarak ha· suya

atılma

[futbol vb.de]

,

tedavüldeki

t}&- b·i) gafil avlarnak, kandınnak MIS.;

P

affelrnek,

.

~

kabul edilmez; p\

~L..J...:, banyo küveti; dalma

.-. -'+ .

hicz..... u..ıı

":l bagışlanmaz,

(J b-i) ba~ışlarnak, (J

ba~ışlanmaz. affedilmez;

için veya ı:,,- veya

vaftiz;

J

:

-~

karanna!<; ~ a ~) [göz] bulanma!<, görmek; [göz) net görememek;

lah'dan •

":l

(b-d~n, bş

.\

içın) ba~ışlanmak. af •

••••

ba~ışlanma/ aff dilerim!;

~ ba~ışlama, affetme;

••

•

\.".;...t affeder-

siniz!, özür dilerim!;

,

.;h; n;

)P Çok Bağ,şlayan.

Gafu, (Allahı;

)~ fi;

~ bulanık görme;

..

,

geniş [okyanus];

r

lJl~ ba~ışlama. affetme; 1 J-P ~

CJh') ~u (~) (bıi) örtmek; <- . .1, yile) kaplamak;

J i- -!

•

~ i (.J-lo") (gece] karanhk olmak. ya da

etrafını

• • ••••

dilernek, ma~fıret dilernek' .uJ1 Ji -~ 4\ Al-

..

örtmek, sarmak.

j

• J

~~ geminin su içinde kalan kısmı;

büyük, çok

affedilmez, özür

b-nin, bşini, günahını) affetrnek;

.

~ [suya) daldırma, sokma, baurma;

bulanık

".

(J b-nin, 4,) günahım) ba~ışla,.

mak; ~ ~

ç.

golü! sayıyı karşılarna;

parayı karşılarna;

..,..\b. dalgıç, dalıcı [kuş, insan];

. -

~

atılan

.. ... . .. i~, i}-lu, .:ıı~} (,)b·O hağ'şlama!<,

....;i'. j

...

yartusu HRI.;

havuzu; ~ .,.ı...ıı

.

•

•

~ dalduma. içine sokma; dalma; bat-

çın

(Js- ... den) daha güçlü

olmak;

suya) daldınnak. baurmak; (b·i) vaftiz etmek

daima!<;

«~

••

onun sesini bastırdı~;

-,WL J

ağzını dayayıp içmek; ~

"li

•

... e. içine) daima!<, ha"nna!<;

J suda) kaybolma!<; (b·i, bıi, suya) ha"nna!<, dald'nna!<; (,U'jL J

duyulmaz yapmak

~~ JL@"11 "l..,j, ~ çocuklann gürültüsü

büyük! meşhur adam;

(,\ll

H"!.;.,.kı

••

•

(bşi.

.. .in üzerine) geçirmek; (masraflan.

'-i

açıt'

.. ,

,,'

.

lJl."MlI ya da lJl."MlI J..j:- Kefaret Günü YAH.; •

..J..#J'...

•

~~ ba~ışlama, affetme; ;, ,

)~ : 4.l

merhum, rahmetli;

p

••

630

'p =>;..

(~b-i, bşO korumak. kollamak.

..

,

i..fS:- örtü; kapak; -- ,

çok, fazla [mik-

tar]. büyük {sayı]: (ç. ~Ip) nöbetçi. gözcü;

. -

..

_

~

, ~ ~ veya ~ ~ çok sayıda, çok kalabalık topluluk; • •

i;lAt ç. i'.!.c."'aşörtüsü; •

...

..J.Q&.

II

.. . ,, (w...t, J~) V

• J4t

V ...e) dikkat etmemek,

... 1) ihmal etmek;

(b-i) gaf1ete dü§Urmek, dikkatsizi ihmal·

kar davranmasına sebep olmak; gafıl

yU (b-ı)

avlamak. (b·nin) dikkatsizliAinden, ih· •

(bıı)

malinden faydalanmak;j.ü:-I (bşe)

ihmal et-

gereken önemi vermemek;

(bıı)

atlamak. geçmek, göz önüne almamak;

(bıı)

mek.

•

•

•••

beHrsi" müphem bırakmak;ji.N = JiU;

.)iL;.,;

... 4J.ü;.

ganeı;

önemsemerne, umursamama;

•• ahmaklık, aptallık 1 ::;1,; ~I.:J.,.. ani ölüm; • •• • • •• :iJ..ıiL:. Js-'Meya:iJ.ıit ~ Js- birden. aniden. • • •• •••

semi, uyku

bşden) gafi1/ gaf1ette

dikkatsiz davranmak. V

gaf]et. dikkatsizlik;

beklenmeyen bir anda;

iJ":;Ai.j;. gafil, ihmalkar, dikkatsiz; uyku ser-

kestirme;

olmak! bulunmak,

J":-

,

•

~ şekerleme,

.

apansız, hiç

jW ç. ıit.. miğfer;

. ..

rl' iT' Ji.<

yan; Jıit- .J.i~ ham demir, pik. külçe demir;

kalabalık [toplulukl,

miktarda;

-.

.,

(ı.\...A,. 'jl) imzasız. üzerinde imza bulunma-

gözetrnek;

;#-

tarih düıüimemiı. tarihsiz; ~ ;

..

bilmiyor/ farkında degilmiş gibi yap·

•

Jw=.\

mahmurluğu

üstünde olan;

ihmal. gaf1et; atlama, geçme, üstUn-

de durmama;

,

Jiw Ji~

nn mas.; gaf1eı; .. ç. J.,... J.ii' gafil, gafielte, dikkaı

.'

etmeyen, gözden kaçıran; • •• .J..iAA kolay aldaulan, saf; ahmak, budala; ilgisiz, kayılsiz, duygusuZ;

.,

·

Jö ,;,. isimsiz, ismi geçmeyen, anonim; ... , . -;s.rı

.F ,

:iJ.W,

anonim şirket;

..

ahmak; .. -" ~ ve~) u,c::. u (}At, p) kestirrnek, şekerkalın kafalı;

..

(ı;r

... e) dikkat et·

leme yapmak, hafif bir uyku çekmek; uykuya

memek, dikkalSiz davranmak,

V .. .i) ihmal

dalmak, birden uyku basmak;

mak, bilmezden gelmek;

etmek,

V

•• • .. .ile) ilgilenmemek:j.-i,;,· di = •

... Ju:. ;(b-i) apla1/ ahmak görmek! oldu~unu düşünmek;

(b-i) oyunagetinnek, [(b-ile) dal·

.,

dikkatsiz, ilunalci;

işarelSiz,

alamet-

siz, belirsiZ; isimsiz, üzerinde isim bulunmayan;

. ..

~)

· i.#-

n;

.jt- a (~)

-

ç. .:JL şekerleme, kestirme;

if-~' 11;

Y. u (,11) (bşi, J ...e, içine. arasına) sokmak;

ga geçmek];

J.'t

n;~ı

...

...siz,

e.;,..- ...1)

bulunmayan;

1 ~~\:JL ~ Jıit- üzerinde tarih bulunmayan,

(bşe.bşin

nuna

içine) girmek, işlemek, (b-nin) boy-

buka~ı

geçirmek ya da (b-e) [eline)

..; Jl 0.l.!. ...Jt

kelepçe vurmak; [arazi. vb.) ürün vermek, verimli olmak 1.

.ç.

[lafıen:

631

..

_...

ellerini boynuna bağlamak] cimri davran,,. , mak; d ii .~ JI jJ ~ O~ cimri, pinti; jt j

--

(j.) (göğüs) kin! nefretle veya hinlik ile -

,

dolu olmak;

J

_.~.

"

lanma! intifa hakkını elinde bulunduran:

.. . ~ç. ..:.J\. ürün sağlayan, mahsuV kiir

~

y. (edi!.] (4lt , j...t) susuzluk

" çekmek, çok susamak; Jl'-(b-nin) boynuna bukağı

. k ' : faydalanan, istifade eden, fayda·

geçinnek ya da eline kelepçe vurmak;

'ıi., [arazi} ürün vermek, verimli olmak;

" b-e. bşi) ürün olarak vermek; Jlı7 (J (Js, . bşe. bşin içine) işlemek, nüfuz etmek; ...li.i~

."

getiren; ürün, mahsul; kar;

... -~i (~.' )i)(b-i. bıde ya da J" bıde) yenmek, galip gelmek; (b-e, bşde ya da

J;.

bşde) üstünlük sağlamak, alteırnek; (bıe

ya

da ~ bşe) hakim olmak; (bıi ya da ~ bşı) ele geçirmek; (b-den, ıP- bıi) kapmak,

ll' • ~ . ~\ (bıı) eline geçinnek. kazanmak.

zorla almak; (J.&- .. .de) baskın! üstün olmak,

elde etmek; (b-den, bşden) faydalanmalc, is-

gelmek; ~ ~,

tifade elmek, faydaı, kar elde etmek; (bşı)

. . -..",.man keyifsizi üzgündür; r;:ıı ~ ~ onun

sermayeye katmakı dahil etmek;

y.- nefret, kin, garez;

.. şiddetli susuzluk; (ç. J~\) bukağ.;

j

.

.

kelepçe; [çoğ.l zincirler, bukağılar; şiddetli

ll&.

Js' :.

ii muhtemeVolasl

...... ,.olmak; 4.ı~1 ~ ~ genellikle! çoğu za-

- ,-

en önemli özelliği eömert1iğidir; ~ (b-i, ~ .. .e)

üstün! muzafffer kılmak (b·nin,

~ .. .de)

yenmesinil kazanmasını sağla­

mak; ~u. (b-ı) yenmeye çalışmak; (b·ile,

susuzluk;

.

_

..

ili. ç. ..:.ıl- • J~ ürün, mahsul; tahıl;

bş ile öm. ~L.A.Jl zorluklarla) mücadele

J=1'- şiddetli susuzluk; kin. nefret; ateşli.

etmek, çekişmek; (b-e) {uykul basmak;

hararetli istek; (ç. J"j,t.) dili damağı kurumuş, susuzluktan takatsiz kalan;

~~ ç. ;~ şeffaf ince elbise; 1J~ " gecelik; r.rJ!

- J,; j,

•

.·1 faydalanma, istifade; [maden

vb.] işletim; intifa, yararlanma hakkı HUK..; kötüye kullanma, suistimal; •

•

J~i kullanıma, - . ,.

.

(J" ...e) haldm olmak. (J" ... de) üstünlüğü ele geçirmek; (Js' direnci, mliko· ve~tı) kmnak; <J&- bşde) daha ağır gelmek; ..,.ı.,

~ :rı ~:JI ~ ~ b·i uyku basmak., b-nin üzerine uyku çökmek; ~li.:i birbiri ile çekiş· mek, mücade-Ie etmek; ~

istifadeye yönelik;

J..J.i-,. bukaAı ya da kelepçe vurulmuş;

-

,.

-

galip gelme, yenme, kazanma;

~ zafer, kazanç. galebe; saçma sapan,

önemsiz konuşma

MIS.;

susuzluktan bitkin düşmüş; , .L.,II J)Lo iş

'-$ J~ geveze MIS.; konuşkan MIS.;

yapmayan, faal olmayan;

,../":J.t. muzaffer, galip {yenilgi bilmez];

•

•

•

J» verimli [toprak);

.. ~i {mud.ku!. veya marife kuL] çoğun-

632

". J ".-_ . . . .

luk, büyük kısım ~ ~"il

çoğunlukla,

J=Jı büyük olasılıkla. ihtimalle; • •

ıO

o;, ~i

_

veya ."."1\ ~L ekseriyetle. çoğunlukla; bü-

yanlışlık! terslik

.'.

-- -;

>..lı.. -

;u,- .~1

dövüş,

mücadele;

..

ı...J~ baskın; [mud. ku!.] ... in çoğu. ço-

--ğunluğu, ekseriyeti; (ç. 4t) galip, muzaffer,

. kazanan; ~\.C. ve ~l.AJ1 J çoğunlukla, bir çok durumda; genelde, genellikle; büyük

;;,

lukla ... dır, genellikle

yLiJI Jçoğun-

- _.

J:ı.lt

._.

veJ:.J.t. i(J:.J.t., llili:..ll:ı~) kalın! kaba

kaba davranmak; -.ı:.\i. (bşi) kalınlaştırmak;

.... _". ağır yemin etmek; J:.J.t.l : J."...a..J'.ı.kJ.t.\ veya ---_

•• • • •

••

Jyill J..ı.ı.ı b-e [k",şı] kaba! köıü knnuş-

••

y';;'"

eli kolu

bağlı;

mağlup, yenik;

gecenin sonundaki,

sabahın ışıkları

ile

karışık karanlık;

..al(:. ç. ~~ gırtlak kapağı, epiglot;

i:.ı.b a (~) :.b.j~

(b-i)

hata!

yanlış yapmak, yanılmak;

hatalı bulmakJ görmek; (b-ı) yanlış

yapmaya sürüklemek, yanılmasına seıX:p 01mak;.hJU (b-i) yanıltınaya çalışmak; (b·i) kandınnak;.k.lt.l

birini

(b-i) yanıltınak;.k.\liü bir-

... ." ç_ j,'UI hata. yanlış; ..,J-I .kJ< algıda

kandırmak, yanıhmak;

-.kJ<

yapışkan!

ağdalı! yapış yapış olmak; (~ b·e) sert,

bulmak;

),;'0

-

olmak ya da kalırllaşmak; [sıvı vb.]

y.,ı...... mağlup, yenilmiş; kaybetmiş; çe-

'.

-

-

laşmak, kalın!

,- ,

kandmnaca, tah·

demogoji;

MAN.;

~~ çoğunluk, ekseriyet; kingen, resesir BİY.: 0.1'"\ ıP-

j Q

..- u

yanıltına;

•

•••

mak, b·e ağır sözler söylemek: ..kJ..- .. i

dir;

o.

..

_

•

...

~

_ d

rif; safsata,

~ ~ bşe) üstün gelme, baskın olma;

.-

.-

ç. .kJ~1 yanıltıcı soru;

lhllU ç. ..:JL

kavga;

fi- fi-

olasılıkla, ihtimalle;

,-

ı1j'-. ç_ j,)~ fi; •

>-

var;

w~ hatalı! yanlış yapan; hatalı, yanlış;

~L çoğunluk; L.PI,:;- ~\ kısmi çoğun· '"'''''' luk; ll1h.t ~i mutlak çoğunluk sIY.; çekişme,

bu işte bir

.. ~ ç. ..:J\.6.lt. , j,~\ hata, yanlış; 4hli:. , .. ~ matbaa/ baskı hatası; - ..

...

~I'_'ı

,-!":#

r':il J

yanılma, illüzyon; ~

yük olasılıkla, ihtimalle; ,,"~

•ı

,

J fi; ~i J

genellikle; I'""~I J ~~i

--

•

J:.J.t.

kalınlık;

ilik

fi; fi;

~

ç.

şişman,

iri

{sıvı]; katı,

yan

kaba olmak;

[kişi,

kalın-

(bşı) kalın!

kaba

sertlik, kabaiık;

j;~ kalın, kaba, [kumaş vb.]: [kişi,

vücut];

yapışkan, ağdalı

pek [yiyecek]; kaba, ince olma-

söz]: engebeli [toprak, arazi]; sert,

kaba, dağlı; ağır [yemin vb.] ~ inatçı , dikkafalı',\;. ı. LI

- ~ ~ ağır yemin; - -

- .

.. ,

W)\

.

~

• - ıı kalın barsak',

~

-

jJ;')'.j.; kabaiık, kabaiık, kaba oluş; işlen-

memişlik, hamlık;

J:.J.t.\ daha kalın; daha az işlenmiş; daha kaba {daha az kibar];

633 '$-'

;-1

,

,

~.

au.u ~aıır yemin:

mak ~ r~i ~

JAL'- <ı} bşe, bşin içine) girmek, nüfuz etmek,

konuşarnamak;

.bliu:

... e)

işlemek: (ı)

{gece] çökmek;

<ı; bşe•...in

içine}

.

(~ .. .e)

nüfuz etmek;

j-;.

dalmak;

.

Lo

J.

...1 dili tutulmak,

. ~ kilit, asma kilit;

".

zorlukla girmek;

le.

w

,

j

Jli:- kapalı, muğlak, anlaşılması

işlemek.


zor;

ti':#:kapatılmamış bakiye;

J'>'...... ç. ıJJLA...

derine yerleşmek/ oturmak; müdahale eunek. kanşmak;

kilit; asma kilit; (silah)

emniyet; kapama işinde kullanılan mekaniz-

.. ,

~(J

...e) iyice nüfuz etmiş, işlemiş;

ma; kapak, kilit vb. •

yaygın,

iyice

,

J':#:lkapatma; (rehin;n, ipotekli malın)

yayılmış [bağlantıları;

...,ili:. => ~ (bşi) sarmak. paketlemek, amba-

..

lajlamak;

(bş;,

•

y .. .ile) sarmak. kaplamak;

.

~ sünnet derisi, gu1fe;

.-

ıJ"Üç. ~ sarmalkaplama malzemesi;

~L müe.,,\.oUt. olmamış;

.,

ç. ..;.lt sünnetsiz. sünnet

satılan şey;

,.

.. -

.;ı.a (.;ı.) : V-A)I ~ ",h;" •

.. 4k ,

.

mak;

•

••

•

(bşi. kapıyı) kilitlemek;

#-1=

ya

J.li:. ;

•

•

•

(ıL ,ıc. ,~ genç çocuk; köle; •

,

~':#:gençlik;

..

açılmayacak

•

uşak. hiımetçi;

•

vb.)

•

•

..

~erkek kaplumbağa;

';;ı~ J;Y' ~\~.~ »; ~ (bşi, kapıyı) kap~t•

,ıc.) şehvetle uyarılmak, cinsel

şehvet. cinsel istek; kızışmışlık [hay-

, (#-ç.

da zor açılacak şekilde kapanınak «uJ~L ,w

j,

...

van];

..

alınamamak; [kapı

-muğlak, anlaşılması zor;

~ şehvetli. kızışmış;

Jlt i (Jli:.) (bşi, kapıyı) kapatmak; (bş;. kapı)'ı) geri

kilitli. sürülü; anlaşılması zor;

ilişki için istek duymak; ~ift;

~ sünnetsiz; sünnet olmamış: (ç. CJJ-)

kilitlernek:

.. , . Jl.' --

.

kaba, medeni olmayan;

kapak; zarf; ••

,

~a~,

kutu; zarf: kapak: [dergi, kitap]; .'0

J"j,Nlanlaşılmazhk, kapalıhk;

..;1AA kapalı;

"

__

alım hakkını kaldırma;

geri

~gençlik;

(.,J4

..

.. (jli:.) (J ... .

"')J..

LI

de) aşırı olmak! gitmek,

(bJ rehin alman şeyi, ipotekli mali) geri

sının aşmak.; "JJ:.u (s."JJ:.) [fiyat} yüksek 01-

alınamayacaıınılkurtanlamayacaıını beyan

mak;

,

etmek; Jl':-I [edilo]

(u-'-' biri için) kapalı/ •

••

[malı pahalı

olmak veya pahalılanınak;

.j;, (bşin) fiyatını artırmak, (bşe) zam yap-

JU (J ...de) aşırı gitmek. olmak.;

anlaşılmaı! muğlak olmak; JWI [kapı vb.}

mak;

kapanmak, kilitlenmek, sürülmek; kapalıl •• muılak! anlaşılmaz olmak; ı,;ı'" .1 kapalı!

('":-' .. .için) çok para! fiyat istemek; ('":-'

w

muğlak! anlaşılmaz

olmak;

zorl karmaşık 01-

•

çoki fazla değer vermek; ~i =

bşe)

y

Ji-; (bşin)

çok kıymetli! deıerli olduğunu beyan eunek;

634 ., ~W [cin.is,; tek.is,

eJ ...de) aşırı gitmek. haddi aşmak; ("':"' ya da J ... de) _. _. (bşı) övmek, metheımek;Jw

..fl"

i.~

,,"'J.t.

vanın

gitme, haddi aşma;

pahalılık;

_ .J

."

kümesi];

r\t. üzüntü veren, tasalandıran; sıkıntılı,

daha pahalı; daha değerli;

,

c:1Lu

sıcak

aşırı gitme, haddi aşma;

•

ı:-~L

,,~l pahalı; değerli;

sevgili; (ç.

Ö~) aşın

[b-nin

., i~, iJL.:Jt.) kaynamak; [sıvı] mayalan-

göğsüne}

saplamak; [Allah (cc)] (b·i,

.,

~ ..J!

rahmet edip, acıyıp) korumak;.w. . , (b-nin) hatalanm! kusurlarım örtmek;~l ,

(bşı) kaynatmak;

, --

(k/lıcı) kımna sokmak..ı....aJ

~1 fi;

.

~..J! acıyıp)

[Aııah

(cc)] (b-i

korumak, himaye eunek;

_._"

~ ç. ~LıJ:.\, ~~ [kılıç içinI kın;

kaynama; -"

.rJ:-

"ll< fi·• • ,

.:.ı)#

üzüntüıü;

-W- u, i (.w.) .- [kılıcı] kınına sokmak; (kılıcı)

[uç, taraftar}; radikal; fanatik, lUtucu;

..

kederli,

,

.,

mak, tahammür ctmCk;Ji

ve rutubetli [gece, günl;

~.",wJu lasa1ı,

övme, methetme; hayranlık;

,

ç. i-":'I:,"':# nargile; pipo;

aşağı bkz.

;---"

u (ijW, Öj"....t) [su] bololmak; taşmak; ••

.rt u c..rs-) (bşi) [y .. .ile] kaplamak. bas-

•

~~ ç. .:.ıL kaz.an; ~~ j,j, buhar kazan!;

mak, örtrnek;

;;j~

rnisk ve amberden yapılan bir koku;

mek; (.. .i

~

ei ya da balık suyu; kaynaıarak elde

MEC. çevreye, havaya]; (b-i, bşi) gömmek;

edilen öz Ecz.;

".

,'

i '

~1 müe. ı:.W sık tüylü! kıllı; sık [bulut

yüksek fiyat;

'.'

.. Ji-

yem yemesine engelolmak için kul-

_ ..

",

~

•

• ' .

~ A,jl..# iJ' ~ h-nin aşkını/ şevkini kınnak;

"

~W:.. at gözıÜğü, göz siperi; [hay·

lanılan} ağızlık;

"ıp ya da ı:-\,# aşırı gitme, haddi aşma

~\

ç,

•

pahalı olduğunu düşünmek;

aşırı

iJ ç ~LıJ:. bulut;"":-",,,"

rlMl1 dolu tanesi;

ifrat derecesine vannak;J-=--l (bşı) pahalı bulmak,

..

ıJ..t#

..

(b-e,

ç.l.J:!;"':# kalyon;

.

-

yine bkz. r:.#!"# ;

~ u (l""') (bşı) örtmek; (b-i) üzmek, tasalandır-

,

.

y

(bşin)

üzerine (y

sıvıyı)

,J ...e) sokmak, yerleştirmek [özl. bşı)

bol bol vermek, ihsan eunek;

(b·i, b-nin gönlünü) [his, duygu] kaplamak,

doldurmak;.r~ (bşe, veya

J bşe) [düşün­

mak;!'" lediL](~ b-,ı anlaşdmazı muğlak!

meden]

kapalı gelmek;~ (bşi) örunek~~ [gök-

mak; (y bşı) riske! tehlikeye atmak ~

yüzü] bulutlanmak; (b-i) üzmek,

,"

tasalandır-.

mak;_ ~~ \ üzülmek, tasalanmak; 11; '. . '~ ç, ~ f4S' gam. üzüntü, tasa, kader;

r. ,

W fi;

dök-

J

,-

atılmak;

riske girmek, tehlikeye atıl­

Q'! hayatını tehlikeye atmak;

-

r\t.

~- '-I (bşı) .",

-

gömmek, üstünü örtrnek, yutup içine almak; • • • [su] basma, kaplama; (ç. jı...-..s:-

.r-t

"

.

j~) tufan, sel [yine MEC.]; med; eli açık;

,

.

635

-..

.r-S-acemi, ıoy, deneyimsiz. (ç. )L..&.I); -

.

. ..

-

•

(J

mak; kendini

.

i ..wi.ç. ...:.ı'r-'- ,)W tufan, sel; [hissi)

mak: ...........$b~l

,

..r~ötülük, ,

taşkınlık, coşkunluk; )ı......J:. {çağ.] sel, akın

!ÖZI. MEC. örn. olaylarla ilgili]; [hayat,

felaket getiren;

J ...e) dalmış;

ı.t' .".wC"':"' veya

savaş

vb,de) cilve, iyi ve kötü durumlar; çokluk

.

e) atmak. (ı,J ... e) atıl-

.

,.

•

••

"",~i (~) (b-i, bşı) küçümsemek, kadrini

•••

[örn. bilgi ile ilgili olarak] 1 ~.,..ıı ...:.ıl""';

düşünnek;

•

ölüm acılan; •.:Jl";'1 )w. hayatın cilveleri. •

•

iyiden kötüye ya da kötürlen iyiye değişim; • • •• A. )w,ı kucak dolusu;

-

ışık;

bol. mebzul, pek çok;

,.

).,.wbilinmeyen.

,

boş,

melruk [arazi]:

anlaşılmayan;

ceraperest; riske giren;

hale getirmek; (... r;r

~; <..;.t) (b-i, bı;, y .. .i/e) yoklamak. dokun-

mak; (b-e. y .. .ile)

işaret vennek; (b-e)

kırpmak; (y gözlerini) klrpışıınnak;

veya Y b-e) iftira etmek;

,,--

basmak, zili çalmak; 4.i\.:.i

LS.iıJI

mak;

..

••••

~

...,

...'

. .- .

1 ır.J-' .. ,

göz

(J':-

--

~ zile

rJ:- b-i denemek, •

<.

Js:- "';'p ~ acıya taham-

. .. . .;:...t-'(... r;r b-nin göz/erini ...için) bağrına taş

mül göstermek ...

·

basmak;

,

kapanırmak;

·.

V

ç.

bşı) görmemiş

.,.

gibi yap-

,

mak, görmezden gelmek

••

"

«r;r #'

,.,

c 1<:\

i·

J~ ~~~ J ~~ onun kusurlannı ve bana karşı olan

dim.lt:

kötü muamelesini görmezden gel-

(Js:- veya ~ bşe) tahammül göster-

..

rnek. kallanmak;

,

..

..

~ ~ ~i gözlerini

görmemek için kapatmak; ucı - <:111"; uyu-

• •

sınamak, tepkisini ölçmek; ~li.ı'birbiri ile işaretleşrnek. bbc göz kırpmak; j

1-

i:.\(bşi)

itibannı sarsmak;

i ..ı-'-göz işareti, göz brpma; alay, istilııa;

,

~j L.$.gamze;

mak;

,

~uyku;

1e

i

i:. göz

brpma

açıp kapayıncaya

.

.- ii.c. .

~

. . kadar. birden;

i

"

j:. _ j

göz

.jı'L.$.göz kırpma;

•

i ~[kişilikdekil noksan. kusur, alay;

.. -.J~ç. yıN 11; alay konusu, zaaf; •• (~) (b·i, bşi.

mak, daldınnak;

maıJ karmaşık

4 -'.

rwdelice cesur, atılgan; maceracı, ma·

.r-ti

zorl

gözlerini .. .in önünde) kapatmak; uykuya dal-

rlt.taşan, heııeyi kaplayan (sel. vb.);

kötülemek,

anlaşılması

mek; [göz) kapanmak;

,

;~lA.aç. ~L delice cesur, atılgan; mace-

ra; tehlike.

" saklanmak. gizlen(.iP".,t)

....;ı:...i;.u ve "",;a...i.u

muğlak! kapalı olmale .......Q 4 '(bşi) anlaşıl-

)W:.risk, tehlike;

- .,

•

~lmahmur, uykulu;

J ... e, .. .in içine) OO1lr-

~11"; ~ldalmak. bat-

,,

..J'~kapalılık.

anlaşılmazlık, gizem,

esrar; belirsizlik, nct olmama; kesin olmama;

"

ii,.,;.,~kapalılık, anlaşılmazlık; ~Idaha anlaşılmaz. daha esrarlı;

J""

636

e"

.;:.-'-" ç. ~I..,...ı:. gizli, saldı; kapalı, zor anlaşılan, mu~lak; esrarh, gizemli;

~ cilveli [kadın];

. ..

ı..ıA-1.".t çözülmemiş

l....i:...o'-" ç.

problem,

sır; t oJ\S::ij JA-"ıj en gizli! sakJı/

muamma,

mahrem düşünceler;

w

i ve..k q

. . a ( h. i:.) (b-i) küçük gönnek,

i:.

küçümsemek;

.,..

kur yapma, dlve yapma;

(hakkı, doğruyu) bildiği

halde ,. .

<:L:A.O

kur yapan, cilve yapan, dlveli;

-.

" ...

-

~

a (~, ~,ii . .:") ganimeı elde etmek; (bşı) ganimeı

olarak ele geçirmek, kaz.an-

,

mak; (hşı) yag:malamak; ~ (b-e, .. i) ihsan etmek,

IUlfe(mek;~\

ganimeı

(. .. i)

inkar eımek; (bşe) nankörlük eunek 1 4b..t

'vermek;~l (hşı) ganimeı

~

ele geçirmek;

b-e hakkını vermemek! yemek;

: ; ,.,<:

ç.

.

.

.....W- a (ı,;...s)

~w. savaş narası;

•

~ ganimeı; yağma,

homurtu;

.J • c. u nemli! rutubetiiI ıslak

olarak almak,

. . ., .... l.-.ı:ı~ı,,·· "~ eline fırsal .. ., .....

geçirmek: ...,;,- di : ii".p.;ıı"

.,..-.&. homurdanmak;

olarak

.,;,- n; +.

çapul; kazanç, kar,

islifade, avantaj;

....

~ {cin.is. tek. is. i] ç. rl&.l koyun, küçük

olmak;

lY\.t.

baş

koyu [renk];

~ kararsız. mütereddit;

..

.--.

,

...... ; (...-'l ("eL ça" yapmak, ~ ~ [ediLI

,

bayılmak. baygınlık geçirmek;~

..

bağJamak;~

gözlerini

~\ [ediı.) bayılınak,

bay-

,

hayvan;

,

rl:t.

koyun çobanı ya da sahibi;

1

.'ç. ç. ~L:t. ganime(; yağma. çapul:

-

«

.

.

i~}~ ii .

-

. 3 .

.

..

kolayav;;;

,;,j\ ıJ' ıJ"1)

..«

..

~L/j~ [Iafzen; ganime( olarak geri dönebil••••

gınlık geçirmek; ır- baygınlık,

,~i

,

n,

kendinden geçme;

.

~1 ..;'_ ,1 ~ körebe oyunUMIS.;

. J-

....

~ ~ ya da ~ baygın;

.. -'

"

(~)a <ı:j-.~) genizden konuşmak;

.j:- genizden telaffuz;

~ ç. ~1.U ganimet; yağma, çapul; ka-

zanç, kur, fayda,

" genizden gelen; ahenkli, ..}-\ müe s.L:t.

~\.t. başarılı, muvaffak ~ ~LÇ:. ~L.. ~U:.

.

..

.;s. a (~, s.l&.) :rengin olmak.: (~ .. .e) ihliyaç duymamak.

(~

... 5;=) yapabilmek; .

hoş

[ses]:

gili);

..

ağaçhklı,

bol

a~açh

[bahçe ile il-

~ a (~) [kadın] kur yapmak, cilve yapmak;

~

n,

. - .. -.

aV~1laj;

"" sağ salim dönmek;

R; (ç. ..:,ıl_) genizden gelen ses;

i.t.

meye razı) canını kurtardığına minnet; ~! . . . ~~"j~ ii. ;,;,11 ıJ' başansız.. hiç bir şeyelde . . . edemeden dönmek;

. .. ile) yelinmek «.bol) ,.

bir (ek çocuk

hşı) n:ığme

J.l ..

doğurdu.

,

dOğunnadı.»;..?

.•

(hşi

'1' - •

(~

. .

y. il.",Jl ~ kadın

.

bir çocukdan ya da

~

başka

hp) (h-e.

ile söylemek. terennüm etmek.

637 _., şarlo

olarak söylemek; (Y

b-ı)

terennüm ile

övmek/ methetmek; ~i (b-i) zenginleştir­

olmak, yerini almak,

yar-

boşıu~unu

dol-

zengini;

bşden) kur-

.

tarmak, (b-; ı:.r .e) muhtaç olmaktan kurtar,-

..'.r-.

ı:r sıkıntısını, ihtiyacım)

-

if"

rnek; ( b·;,

açıklamaya

.. .diği)

aşikar, ortadadır;

bı, karşı) korumalc; ~ ~i

muhtaç olmama; yapabilmek. yeterlilik, gün

.. - .

.

( ... ı:.r) (b-nin) hiç bir ucu kadar

...

..."i

.

işine

faydası

yaramamak.

dokunmamak;

yeı.irme;

...... ~

ya da

b·~ bşı)

,.-

--

~ J,\.;,j;. ona ihtiyacı

.

J,\.;,j;. şarkı,

ıneıhetrnek;

(y b-i) övmek;

1-

V ... e) ihtiyacı olma-

rnek , yelinrnek

•••••

~ 1.;. $-

... e) muh-

"'i zaruri , el,om .......

.. i. " zorunlu; u~ r:r ·1 birinin işine son •

vennek <'

i

«ı:,;-- -'..1....& rjS

, ,. _ •••

<

LS.rJ' .

•• i·

.

bir

kısmını işden çıkardı.»;

~ zenginlik servet

,.. 4;.$-

. "'i (J ..

~

.için)

.

zorunlu, elzem, feragat edilememek; .u L... ,,, ~ 4;.$- Onsuz yapamaz, ondan feragal ede·

.... -, mez; ~ J JA ona ihtiyacı yok, ondan 4;.$-

feragat edebilir, acı

olmamak,

ragal edebilmek;

.. J o\S'

ı:.f ~

'.

siz yapabilmek,

e ihtiyden fe-

konser; • '

..

,

olmayan); dansöz;

• •

..

Ju lerkek] şarkıcı;

, ~Ikadınl şarkıcı, şantöz;

.,

JL..ııJl J ~ .,J\ şirket memur ve işçilerdelI

terennüm;

• ~\l. ç. olj:- güzel kadın. kız [süse ihtiyacı •

"

.;.

yok, ona muhtaç de~il;

..,jN ç. CllA. mesken, ev; villa, köşk MIS.;

1$' ; -

,. •

Y' ya da .ıJ

~Iç. ı,)\(;.\ şarkı, melodi; •

taç olmamak:; (lo:-' _•.ile) idare etmek. yapabil•••

"

,Wo bkz. .f ; -

mak, !.ir ... siz) yapabilmek, (ı:.r

--.,

.. ,

, ~l.:,j;. 1.I.Q.:,.

"rS-' (y ... i/e, ...sayesinde) zenginleşmek; ~i zenginleşmek;

"'i

~L:..S. nağmeli, müzikli, şarkılı [na't};

terennüm

<,

ile övmek,

için) fayda, kullanışlılık'

J,l.:,j; faydasız, işe yaramaz; yetersiz, ihı.iy-

,..

~ (y bşı) nağme ile söylemek, terennüm bşi

<.:r

acı karşılamayan; ~ ;l.:,j;. ~

•

etmek; (Y b-i,

hacer olmayan; (CLI ... olduğu,

5-l.:,j; zenginlik, servet; ihtiyaç duymama,

(if") ~i ı. (b·, hiç b;r fayda sağlama·

kılın

~ÇJI ı:.f ~ aşikar, apaçık, ortada. ••

gider-

mak:, hiç bir işine yaramamak; ~ ~:.!

(b-e)

...

sağlamak

durmak, vekaleı etmek; (b-i,.;r

mak, (b-nin,

-

~ç. J,'-:i:\ (y ... açlSmdan) zengin, bol,. . luk içinde, (y .. j) bol;' ~"J-I ~ harp

mek; (b-e veya.;r b-e) fayda dımcı

i_'i::

..:4;~, ~.ıJ .. .. i.t bkz.~ 4:S-.u lot;

o.

..

\. S-" ç. ı...:--I.:i:- karanlık; kasvet; ~.;..::::) ..:ı\t.l (b-nin) imdadına yetişmek, yar. . , dımına koşmak; ..:ıı ... "'(b-i veyay b·i,

J&- ... için ....e krırşı) imdada/ yardıma çağırmak;

yardım

istemek;

..:..';" yardım çağnsı; yardım, imdat;

..:..'-:t yardım, imdat; - . .. iJL.<\ f ~

""""• ~ i DU•i ;LLS'J

Yalcın

Doguda-ki Filistinli göçmenler için kurulan

.

638 yardım teşkilau,

B.M.

UNRWA;

L...:.J

J:.

ç. ,J-!.I'):. cam bilezik, MIS.;

.J

'

•

•

__

~~\ yardım isteme; imdat çağrısı;

\ıP.:'l:""~" V -,",",-",\.N

" .:: imdada gelen, yardıma koşan;

(J .. .e, içine) dalmak.. .., (J

<J.. ...de) iyice derine gitmek,

~~ u u).)

(.f)

;

batmak;~~

(;.f) {göz. içeri çökerekl kör

ii

dalmak [ve MEC.];

•

~.l.,p~)

Js.. için) .-

e,

t.r" yol i J ....io bir kon-

uda derinleşmek, kapsamlı bilgi sahibi ol·

olmak; [kaynak] kurumak. [su] çekilmek;

mak; inci a"cl1ığl yapmak; ıf~.......s (b-i, J

)j. [göz vb.] oaunak, kaybolup gitmek. yeri

...e) daldırmak, sokmak;

boşalmak; (su] çekilmek;~LJ:.l düz arazide

~~ derin;

(Js' ...e.b-e) saldırmak, akın düzenlemek; (J.&- topluluğa. kabi/eye)

yolculuk yapmak;

./1~

ç.

~ j-

dalan, dalgıç; inci

;._~,ı' i ç. ..:.ıL denizalu; J

)j ç. ;i,~\ dip, en alttaki kısım; derinlik •

~

, JjJI •

•

derin; engin,

. .-

.

vakıf olunmaz;

ôl defne ağacı BOT.;

li

.. . t

(Js' .. .e);

abdest bozmak;

.. :"j ç. :,,1.:'1 , :,,1,' oyuk. bojluk;

..

.

'.

~~ i)\$. hava saldıns!; ..:.ıl)\$.

ri, ;ıı

.

.h:!~ derin;

..

· .. , .. a",1y..-/4J1..,,-.. . .: .

·.. Js- .)1&' ~

sürekiii aralıksız saldırılar; ._.e saldlOYal hücuma geç-

mek•...e akını saldın düzenlemek;

)\1u

j,',..t. (kuyuyu) derinleştirmek;..k:....;u:

büyüğünü yapmak. defi hacel elmek, büyük

ç. ..:.J\- hücum sa1dın, akın, baskın

)

mağara;

suni mağara;

.J,ı1O

3)\i:. ç. )1w~~ğara;

i";" ç. .fl1\.;ı...t hızlı koşan, süratli (at); saldırgan; saldıran, [çoğ]

hücum eden; cesur, yü.

komandolar, tim ASK .. SUR.;

~)lt.ı ç. ~ ...e) hücum. saldın;

}\S;. içeri gitmiş, yeri boşalmış [göz]; normalden biraz daha aşağıda;

.r-N•

.'

.

saldıran,

~).f goril; •

dIjla;

•

~I,t:. kalabalık. yığın,

güruh; gürültü; yaygara;

n.

" '. o. .~"'rll" (J.:'ıJIO" (J.:'ı (b-i) gafıl avlamak. gafleıini

-

..

yakalamak, (bı') kapmak. gizlice almak:. çal. ., mak; (b-i) mah"etmek. helak etmek; JL:.,j:.~ =

JIt. ; (b-i) öldürmek, suikast ile öldürmek; J\S;. ç. ..:.ıl. asma kilit SUR;

" J ~ {gen. müe.l ç. J\~I, ~~. cin:

-

şekilden şekle giren çöl yaratığı; insan yiyen

de"; insanı hiç beklemediği şekilde yakala-

•

. \s;. ,~j\S. ALF.BKZ.;

J

hücum eden;

Şam şehrinin güneyinde bir "aha;

• .} j- Oouk;

••

rekli; .I-)W

__

cl1ığl;

1,1. j- =>

)\l. ç. )\f'1 , lJl~ mağarn; lcin.is.; tek.is.

ii

•

ıJ"LA.- dalınan yer;! jlJl ıJ"\.;ı...t inci a"-

saldınlar düzenlemek; •••

••

•

a"cısı;

•

yıp öldüren her şey; felaket; afet;

639 • -

uj. suikast. öldünne ~

--i

u,t.. JJ.:j b-i suikast

ile öldürmek;

l

önemli;

J~L suikast, cinayet;

J:- ve 1::t bkz. ı.S.i- ;

4C\t.ç. .Fl~ felaket. afet; tahribat, hasar,

~\i:. sonuçsuzluk FELS.;

şer,

•

i

_

(~)

kötülük;

içine girmek; (b·,)

yanlış yola

sevketmek;

yönlendirmek; (b-i, y .. .e, ...yapmaya)

-

tahrik etmek; is ,~ fazla

,

arzulamak;

kış­

istemekı

..s ıt- (b-i) saplcmlığa!yanlış yola

sürüklemek, yoldan Çıkannak; ~J

..s?I(b-i) ft; (b-i, Y

•

':'111';

... ile) aldatmak, aklını

çelrnek, cezbeırnek, kandırmak;

y\i:. i (~,

, y. ç. ..:.ıl. günah, suç; meyil, temayüi,

•••

•

•

~' ....&. günah. suç; 11' mas;

(~

•

...dtn) çekilmek,

aynımak; <ı;,s

(J ...de; ... içinde) kaybolup gitmek; görünV .. .dtn) gizlenmek. saklan-

mez olmak;

vb.] batmak. görünmez olmak 1 ~~, y\i:.

... .u4 ,;.,s bşi unutmak, bş aklından gitmek; ••

,

•

J

.; . "-!l..::-'- .....

".

Ç,

(b-ı)

J •••

Y. toprak onu örttü; '"

kahrine gömülmek; ~ (ı:;-

çelen; (ç. il-,,"> amatör,

runda olmamak V

.,

ıS

yanındal

huzu-

... dt) bulunmamak [bir

••

ilY'-" ç. ..:.ı\!..,... tuzak;

,.

~::::) ~ (bayrağı) ~lt ç. ..:.ıL

(b·i, bşi. ı:;-

defnetmek; (b-t) her

b-den, bşden) uzakta olmak,

.,

••

,,-!L~ ~ y\i:. bilincini kaybetrnek; ~ 'j .. . • •• ••• v ' -1\ 4:.$. o hep aydınlıkurl aydınlıktadır; ,.

Jlt. kışkırtan, yoldan çıkaran, ayartan, ak-

•

. .

ı.,

şeyi unutturmak; ı.S.;i1

~\j:-' kışkırtma, yoldan çıkarma;

(güneş

mak, gizli kalmak; yUi (". _ .. i)

• _

~-"'Iç. ':?J\i.\ıuzak; •

b-tl

[gözüne] görünmemek, [gözünden] kaçmak;

.. .den) gizlemek;

,

•

Y. yl;t, ~~,'. }o) •

~ (b·j, bşi) uza~a götürmek;

eğilim;

J"

{bir yerde, odada, evde, vb.del bulunmamak;

._

j- günah; haddi aşma, suç; ft mas.;

lım

..

••

L.S j:- i (~. ~'.ıt) doğru yoldan sapmak, sapık-

kırımak.

e:-

.. hazırlanmak; ii •• ·~i ~l.'- J çok mühim/

,.

lık

'.

;.

•

ziyan;

• •

yerde, odada okulda, vb.del olmamak;

göndere! direğe çekmek;

uç. en son,

sınıf,

Iimit; amaç.

(~

okuldan) kaçmak; --:JW\ (b-nin) gıybelini

yapmak.

(b-ı) çekiştirmek;

(b-nin)

arkasın­

hedef. gaye, maksat, erek, niyet; vanlacak

dan ayıplannı sayıp dölonek; yl.iı:..,.,I1l; (bi·

yer. hedef~ ... ~W [mud. ku!.] ...e kadar,

... ... oluncaya kadar; ~\iı.U çok fazla. mümkün

irinin) arkasından konuşmak;

oldutu kadar çok, fazla; had safhada; iJU-

lunmama.

..

~ı..).1 ••

o..

J ~\t. son derece güzelolmak; 4:!WI •

(;0. •

.,

"

••• •

•

•••••

meşrulaşunr;~L.iJ ~i yolculuk için •

~

.

katılmama;

okıılda

gizli,

•

vb.de) bu-

saklı,

görünme-

...4

yen; (ç. y.r.') gizli, görünmeyen şey; fizik-

.J

·yı )~\yl JH hedefler vasıtaları •

.. (bir yerde, evde,

ötesi, metafizik; ilahi, kutsi

sır;

,

veya

•• •• ~i .;tl' ı:;- akJından, hafızasından, ezbere;

•

•

640 ,-

<,

~L

•

._,-

f"j..;, ve ~L ı-J~ Gaybı Bilen, Allah

! .....

(cc); görünmeyen dünya, gayp alemi; ~ ~1 b-nin arkasından, gizlice. sinsice;

. - .... JI ~\ ~ ; ..

kında

j

'"": .--. (..:f' ...de) bulunmayan, mevcut ol-

...

önceden bilmek, ...hak-

~\i.. ç. .:.ıl. [y\i cin.is.] onnan; cangı!, sık ağaçlan

bulunan büyük onnan;

y. (evde, binada, toplantıda] bulunma-

(..:f' ... e) katılmamış;

mayan,

kehaneUe bulunmak;

~ gizli, görünmeyen; gayp ile ilgili;

•

kadın;

p

••

•

",:",W gıybet eden kişi;

H

getto, azınlık mahallesi; " ,. (~ ~\.C. i (~) [Aııah] (bir yere) yağmur . . yağdırmak. yağmur vermek; ":"'U\ [Allah] duasını

(b-nin) ,.

gelmemiş

ma,

olma; gizlilik, görünmeme;

'-:"~ {bir yerde] bulunmama, gelmemiş

olma;

[güneş

i/~ : ı.I~ ~ gıyabi karar; •

•

~l::-'-

ç. ..:.ı\- [kuyu, zindan vb.nin] dip,

en alt kısım;

-"

.

ma,

toplantıda

katılmama; [güneş

için);

~lmüe.

,

"

"LOY ç. Y

genç ve zarif; •

hanımlar;

( ~)u, a @~) (~ ... i) kıskanmak; ~ ...için) gayrete gelmek, gayret etmek; (~

esrime, veeiı hali;

' .•;,. [okulda,

zerafet, incelik, nezaket yumuşaklık

.-

genç

~~ kendinden geçme, bayılma; baygınlık;

_

:i.:ı\.C. ç . ..:.ıl- genç kız;

~'-:t gıyaben, yokluğunda, HUK.; •

"

yürümek;

[kadın

•

H

.lı:!w [kadın] salınarak, nazik bir şekilde

4

vb. için] batma;

kabul etmek;

..::....j;- ç. ~ >:'- ' ~~\ [bol] yağmur;

( 4) ~

Y. gıybet, çekiştinne;

j' • kocası yanında olmayan

:j •

•

o-

..

ve

••

vb.]

vb.de] bu\unma-

batış,

batma;

b-i,,:r ...den) kıskanmak.; r(bşiya da ~ bşı) değiştirmek; j.!U(b-e, bşe) benzeme·

•

~

[bir yerde, okulda, işte1 bulunmama,

gelmeme, yok olma;

aynıık • •• elbiseyı) değiştirmek; (~

rnek,

farklı

olmak.,

göstermek; ... leri)

(bşi,

karşılıklı

>

"':"'1 ku!.]

v

i:1 gıyber etme,

•

hakkında

.

çekiştirme;

[mud.

.

~u. ç. ıJJ- , ' .. ,i; [bir yerde] mevcut gelmemiş;

olmayan,

yen; üçüncü

'.'

gizli,

saklı,

görünme-

Şahıs DiLB~

,

..:....~uyuşturucular, anestezi ilaçları; < -

(b-ile)

[sıkı] pazarlık

etmek;

(b-ile) yarışmak, rekabet etmek; )U1 (b-i)

dedikodu;

,

değiştirmek;

,

' .• - 4gizli, saklı, görünmeyen; [çoğ.]

<--

kıskandırmak.; .ı::N"dcğişmek,değişiklik gös-

. tennek; j.!Wfarkll olmak, farklılık göster-

mek">

,.

..r-t-[mud. ku!.] ... den başkası, değil, ...01-

... mayan, gayn... ; .. [meb. mud. kul.] ...den ~

-<- , •

..:.ı~\ gizli şeyler;

başka,

... hariç, ... müstesna, ... den gayrısı;

641 ._

H

•••••••••

i

~L diğerleri; o~ J ve~'; ~ J ve

benzerleri, ve saire; ve digerleri;

. .r:-'-

~ ve

• • • •• ~ ~ sadece. yalnız, topu topu, en çok; •

ı

.• -

••.

..i.r- _..

... lJl;:i:- bununla beraber, ne var ki...; ;:f-

·

..

.ı"..'J birkaç; o

••

...

..

-

-

(~)

ui'1t i (~. ui'w) giderek azalmak; ".11 . , J,j.ıl ui'1t beti benzi atmak, [yüzünün] rengi uçrnak;

.~ vaktinden önce doğan çocuk; -

o~ bir çok kez, sık sık;

•• ~ veya ...

.1

i

••

.#- 4J" ... sİz [olarak]; J -

(ı...).ı:t [genellikle soyut bir isim önce-

•••

•• ~

J hiç tered. .. dÜlSÜZ. düşünmelesizin; ~ Lt .;;&- J korkusuz, korkmadan; d.".,... .ri- ıP- veya .- • •••

sindeJ ... siz, ... olmadan; J';

i

,JP4t:- •uP~1 cangıl. sık

oj:- ç. ..:.ıl~

:j

ağaçitldı

büyük annan;

, ~ ç. ~u.,. tarla;

-

••

ol

(~) J;\t. i (~) (b-ı) kızdırmak. öfkelendir-

~.

•

~

r:- ;:- ... ~

•

o.

••

..

J,,:,.-

den habersiz, ...den bihaber,

... hakkında bir bilgisi

rnek, sinirlendinnek;

.

. .1 .

j; \;,;1 ve j;~i = Ji.Aı

-

-

.-

~ öfke. hiddet. sinir. kızgınlık;

olmaksızın;

j;~\K

,

.1;\A:.. öfkeli, kızgın;

kam, özgeci;

--,

•

~.r-' fedakarlık. başkalannı düşünme;

j;""-o

. , .rf:- ve ."rıı..u\ ~ kaderin cilveleri: -

-

[kişiler için] kıskançlık, t)&-

.. ,t) istek,

~ ve j;U:.L = ~u.:

\.<~j V b·e. bşe) öfkelenmek, sinirlenmek;

ı$ ~ fedakar, başkalannı düşünen, diğer-

ô.r-'-

•••

şevk,

gayret, heves; kendine

n;

i ....~ ,

Jti:. sık çahlık. ağaçlık; JIt ç. ..:.ıi_ asma kilit SUR.;

.. .için. saygı,

2~ ve ıj~bkz. J~;

•• (~) ~lj:. i(~) [gökyüzü] bulutlanmak; sis ••

izzetinefis;

,

"

J.r.t ç. ~ (çok] kıskanç; ~ ...e) hevesli, istekli. ıjl.;:':

i..

__ müe. ı.S..rE- ç. )l:t n;

;;-::iU ç. ."r.::!W içinI sargı t·

değişlinne;

sıs,

-

,

~

ahlaki

,

alternatif akım ELK.;

~ bulutlu: ••

i

"t· harfinin adı;

4- garnze;

..

•. i,

, ,

i.:.ı='- ç, ıj~, ıj~l

_

.;~ değişken, değişmeye müsait

pus;

"

~W : yl.)")IJ.J!Lu edebe aykırı, muğayir, gayrı

--

~It bulutlu; bulut halinde;

değiştinne; değiş tokuş:

)~, ~ yedek parça; i

-

~ [cinjs.; tek.is. öJ ç. ~~ ' ~~ bulut;

.r-i'J ç. ..:.ıL değişme, değişiklik; ,

n: bulut oluşturmak; [duman] "

)~ değiştirme [karşılıklı); (ç. ..:.ıL) [yara

-

kaplamak; ~

bulut halinde yükselrnek; ~ltl ve ~i = ~\t;;

meraklı;

.;:d'J ç. ..:.ıL değişildik;

,

)

Li.

•

2#-: l.J:-~.J!jJ: kobayzoo. Caviacabaya: - - ~ Gine ö~.ı.t-ıı..} Yeni Gine; '. ~}·bkz.~;

642

.-

••

j"ı:ı\.a" [alan ölçü birimi] için kısaltına; [bağlaç}

'-'

ı:..:JjÜvazelin;

.. - - .. 1 L- L. ..-.ırJ - ... "ır- adım

sonra, daha sonra; böylee:e, bu ~

sebeple; ama, ne var ki; zira;

.-

'--

... -.

adım. yavaş yavaş; ~ ri Onun ÖldÜrÜ!·

me sini emretti; uü [bitişik zamir veya man·

çapa; o1--

ı.J"1j bkz.lJ"'U

. ..':ılj-ve ';-Ü-

, ~Ü, ı..s:

mak; iftirada bulunmak; ~ ...~ karşı) sert

.

tedbirler almak; (~ kuralı) bozmak, ihlal

,-

etmek. çiğnemek; ~1 {ediL] aniden ölmek; ••••

ve is.] raşist;

:; "- >'ÜfJ4<:izm'

-

~.

•

-

Ulifaşiznr,

-,

..

\.)...."""'Üfasulye MIS., SUR.; !JÜ kekelemek, pepelemek; , .-

JIj=> JJ.LQJiyimscr olmak; (y bşı) iyiyel hayra

• :

, 0.r'\.ı ~I.r. ..:.JW\ [sadece] kendi karannı ••

(s.

~~ [s. ve is.) faşist;

• • .,:.ılj ~ . .:Jl::!I<ıJ&- ... Juıkkında) yalanlar uydur-

1-"

;

2ı.J"~ Fas şehri;

.. harfinin adı;

••

• ••

lJ"Ü müe., ç. '"'"Jj ,LJ'"jl küçük balta, nacak;

sub isimden önce] zira, çünkü; ı:.lj .. J

••

•

~

_

gün be gün, günden güne;

•

. ... .-

yormak;

•

JUç. JJjJ, Jj-JI uğur, iyiye yonılan

uygulamak [idareci, istibdaı ile yönetmek]; ...:.ıl.=ilislibdaı: başına buyrukluk;

işaret:

..

iyimser görüşl bakış açısı; {iyiye, hay-

.

.,.

r

i)jili ç.~'j il.> fatura;

nı, şansa yonılanl alamet, belirti; JUlll

ıJ~W\ - Vatikan',

fal bakmak;

,

...

, Jj LQJ iyimserlik;

jlj! ç. i.cil gönül, yürek; Fuat [özel isim]

. ~~\jfuadiye. Mısır hava kuvvetlerinin -

yazın kullandığı kep [1939] 0 - '

-,

...tli:;.o[s.] iyimser; [is.] iyimser kişi; ..,-JliFr.> vals;

•

JUrcin.is.; ıekjs. iJ ç. lJI,p fare; sıçan;

i:~}Üun ve haldan yapılan bir tatlı;

)![cin.is.; ıekjs. i] iJI.r.i 1t; 1t;

r~ [insan] grup. topluluk;

-

• J'

_

;}iı= i)li] rare; (ç. ~L) rende, planya:

- -

...r)ı'; ,V'")UlI ~~ İran'ın eski ismi;

-

-

ı.r')\i Fars; Farsça; İranlı;

•

jJ)1'; finıze, türkuvaz;

~

,·0-

0_

I'

ll;Uve -.ıuU ç. ~-.ıuU fanila: pazen; ..:,ı'j..iü

-

-

..

[çoğ.]

,

.

iç çamaşırlan;

..

,

-

LJ" yU ç . ı..r-:-il.,.,i fener, gemid feneri:..r yU •

ı.Ş.f!"-I

slayt projelctörü;

643 42 ç. üL grup, sınıf; lak.im, topluluk, [vergide]

t..

.. _.

_.

.. .. ..

j.,J ~1~ J; bir iş için birine hiç bir • • • • - . _.

e::.!

sınırlama getirmernek; Ö~~ ~

derece;

-~)Jij ç. ~)J\j fabrika;

şimdiye

kadar izlediAi yolul

tavrı değiştir-

-"Iri Şubat;

. .., --rnek; -.i ".....ıı J I'~I ~ bankadan te-

irri ç- ;)1!,i fabrika;

minat almak; ~ (bşı) açmak; [çiçek] açmak;

..

"

--

-

>;, u (:-'i)i (bşı)•bölmek, kesmek; parçalamak; J ci ve ~~L..ı J c.i i

~ ~.\

i:t '-

kesmek, gücünü

,

•

kınnak;

•

takatini

(b-nin) cesaretini

kırmak;":"';;; (bı') parça parça etmek, para•

••

~

•

Oı

,

konuşmak: (b'ile,ı) ...için, hakkında) konuş­

mak.; (b-e.

bşi

veya "-i .

,..

bşi)

göstennek. gör-

mesini saAlamak.; ~ [dürüIU. katlı bir şey •

.,'

lamak, parçalamak; , ( 'l,f~I) .,.ı.;JI ""'"

yavaş yavaş] açılmak; (~ bş)

yüreider paralayan; ~ parçalanmak, parça

anlaşılır

parçaolmak;~l fi;

açılma!<; ~i (bşe) başlamak; (bşe yile)

. ,--

,.

,

~ lirit yemeıi;

..c'l

giderek

olmak, açıklık kazanmak; t-

başlamak.; (bşı)

fethelmek. zaptetmek. ele

..:.ı\:i kınotılar;

. geçirmek;t- c-

..:....:J parça, ekmek parçalan;

yapmak [siftah, istiftah etmek]: (~ .. L kor-

..._.; tirit;

ŞI)

-

• .

•

~~ [ilk. olarak] (b-e) konuyu açmak, (b-ile)

•

•

L=..! a ve if-! a

[başında 1

...

~

olumsuzluk edau ile]

. hala ... dır, ... sürdürüyor; ~ a (~ı.:.J) Cd'

Allahtan

ıL

yardım

açma;

~ ... yapmayı slirdürüyor. hala yapıyor,

ğışlar, yardımlar

_

..

~ a (~>. (bşi, kapıyı, muslugu. 1~/eviz)'onu,

radyoyu, kanali, yolu) açmak;

(bı') başlat­

mak, ilk yapan olmak, öncüsü olmak;


b-e. bıi) göstennek. keşfetmesini sağlamak;

[Allah) (~ b·e. bşi, ta/uj, haşaT/Y') ihsan

ebnek, vennek; [Aııah]

<Js- b-e} kazanç ver-

bşi

ya da "-i

bşi)

..

-

bulunmak; açmak;

j..

_.

~

..

.

"

.

rnek; (ç (..,..s) zafer, fetih; [çoğ]..:.ıl.,..,..s baı (tekke için TUN.]; sadakalar;

.. ~ fetha, üstün OfLB.; .. . ,

i~ -1 ç. ~ delik. açıklık, yank. gedik;

savak;

,-

r l:! çok yardım eden, darlıklanı sıkıntı>

lan gideren; (biJI Feuah [Allah];

ko-~ ç. ~,_ [konserve vb. için] açacak;

..

c..~ ç. ~u.. anahtar; [piyana. daktila

ilham elmek; (harfi)

vb.del tuş; anahtar ELK.; [araçta] kol, manive-

•

fetha ile oKumak oILB.

ilk. kez yapma;

<.)s:-

mek, (~ b-ı) nzıklandırmak; [Allah] b-e,

. -.

. • - ""ji\ kredi açmak; teminat belgesi ver-

-

.

. ..

ilk kez

dilemekl zafer istemek;

başlama,

bşi, bş yapmayı) kesınek, bırakmak; ~ Lo- -

.~ (bşe) başlamak.

o

_

~L 0_0 • •

__.

e:J kehanette

la, pedal; mak.as [demiryolu]; [radyo vb. için]

_·

\At" J; ~ ~ gözlerini iyice , ." . . . ..

~ ~ II ~iştah açmak; y~l ~

dUAme; akort anahtan; ~ demiryolu makasçısı;

644

.. ... ." süre, devre' ıJ~';i1 i.,rt geçiş devresi.~

, wL:.. konuşmaya başlama; •

c.l::j\ başlama, ilk kez yapma;

••

C. ~~

•

••

41J

.• , ..•. ••

i.rAlI arada bir, ara sıra;

gala;

.. )p

•

1.S'"81 ilk, başlangıç, ön hazırlık, başlan• • ••• gıca ilişkin; açılıŞ ile ilgili; 1 ~~~ ~ [müıayede. açık artırmada] açılışı başlangıç • • • • • • •

.

fiyatı; .,(' .: il .,

.

(Ju..) J.A-i veya ı.ıu.. .. ...

~I.=il başrnakaJe, başyazı; ~l:::illlJ gala;

,••

•

.. .

başlama,

ilk kez yapma,

istifı.ah

[alış veriş); ılık;

durgun

.

- -

~ aralıklı. aralıklarla meydana gelen;

..

~)ji~ ç. ,r.!lj ALF.BKZ.;

,-

J--::::) ~ (bşi)

e:ıl! açan; başlayan; fatih. fetheden; açık

o..

veya ~ b·i. bşı) teftiş etmek, denetlernek:

.

. o-

kontrol etmek; >

~i ~Ü kahin; ~l.i J)jl açık

'""~ iyice inceleyen, kıb kırk yaran;

. ç. J-:i\A;;-.

~

mavı;

~\J ç. ~l"""" başlangıç. sifiah; giriş,

önsöz;

... (p. açok; ,

..Y'1r":' . . . ... . .;.. ~ y\,ll

kapı ardına kadar açık;

-

lUşturma: teftiş.

ne, yoklama; , r.)'

.-4,

",

·'.s.

araştırma, inceleme; so-

denetleme; kontrol; muaye-

teftiş

heyeti; sorgulama;

teftiş! kontmU muayene ile ilgili;

...;.:;.. müfettiş. denetleyen;

-

, ,

~ iştah açıcı; (ç. ~L) aperatif, iştah

... F

iyice incelemek. arWjtırmak;

(~ .. .den) sorumlu! mesul olmak, (~ .. .i)

[siftah]; teminat, peyakçesi;

[renk)

ı1ıklık;

(~bşı) soruşturmak, kovuşturmak; (b·i, bşi

rev) MZK.;

C.\.:.A:...ıl

sakinlik. durgunluk;

.JU gevşek, zayıflamış, kesilmiş; kesat.

••

~bj\ başrnakale, başyazı; uvertür, [peş-

açıcı

i..rJ arasıra, bazen; ~ .i rAL i J

ıS~\ J , •

•

,,-.0.

yiyecekler,

:j •

.-,

müfettişiik•

.. (Jl .. .ile) gizlice konuşmak; (bşi, ÖZ!.

,. il - ;

başlangıç, giriş;

"

;J u urt) sakinleşrnek,

ekmeği)

·lı.# ... ç. eJ\:i ; [özl.ekrnek için] parça, "

yatışmak, dinrnek; dur-

gunlaşmak. durulmak;

[su]

ıhrnak; (ı;r

... de)

ufalamak; •

kınntl;

.. ~ u~) (elbisenin) dikişlerini sökmek, (bşin) '"

ihmalkarl

rnek,

agır

davranmak;

yatışurmak;

(b-i, bşi) zayıflatmak, ma-

tinif gücünü kesrnek; mak;

(bşı) sakinleşlir·

_. -

-"

."

dikişlerini söküp ayırmak; ~ ~jJ' ~ b·nin

,

r!' ft;?J ft: (su] ılı-

...

olaylan vb.i netl açık bir

••

şekilde görmesini

•

•

sağlamak; ~ ..ı ~ aklına bir kurnazlıkı • .;.

... -.,-•

J:-i ;\OY

.... ç, )"" kanş; köşe;

hile gelmek;..;:..i =

i ~ sakinlik, durgunluk, yalışmış olma

dikişleri sökülüp aynımak;

(yine his, duygu için); (ç. ..:.ıl.,rt) fasıla, ara;

doğurmak. çıkarmak.

V

V

4i (elbise vb.) bşı)

üretmek,

bşi) [aklında]

kur-

645

.-

., ~ ı.Ş~ "'i lt;

kadar faydası olmaz;

mak, planlamak. tertip etmek; ~i [elbise) dikişleri

sökiilüp

~ ç. ıY~ fıtil; lamba teli. flaman;

ayrılmak; yarılmak; (ı:f'

J~ halat ya da fıtil imal

. . ,. ~ ç. Jr-=J [dikiş) sökük, yank; delik

bŞI)

üretmek, çıkarmak {fikir vb.il;

,

{çorap vb.); rlUk. dcpelik TIP.; 1 ~\ •• ~~ fJlıktan muzdarip, fltığı olan;

JJd.

Q

sökük, yırtık; rııık hastası;

öldürmek, (y

bşi) kırıp

geçirmek. yok et-

mek; (Y b-e) aniden saldırmak; t ~ ~

..

leme kulesi; ~ ~Wl

mak; (b-i) ayartmak,

• • (~. i) (y b-i) öldürmek. sUlbst ile

...:J,:j u. ;

. Jr&-..-

J~ kuvvetli, dayanıklı, sağlam; gözet-

-

J=.:! sökük, yırtık, delik; keskin; J rA.-

••

'"

lııı.ı..J') ~ kınp geçirmek [özL. hastalık}:

çirme, hel ak etme;

tun etmek; (b-i)

sınamak. • •

tabi tutmak;

.r-J ; (~) (b·t

inancından dönmesi

(fikrinden,

için] eziyel/ işkence et-

•

rnek; (ıP- b-i) ihbar etmek; ~ [edil) ("":"

tutulmak, . .

aşık

..

olmak.; ("":" . . .için) deli divane

.;r!' (b·ı) büyülemek, meftun etmek,

rüklemek,

teşvik

başından gitmek;

edici, daha öldürücü;

" suikastçi; cinayet işleyen, l!JJU ç ~L:,j

... v-il

etmek; büyülenmek, •

aldı

[ediı., günaha, yanlış •

,OJ

yola ginnesi için] kandınlmış olmak; ~\

.,

•• 8ç. ~ denenme, imtihan; cazibe, çeki-

katil; •• i (J:5) (ipi) eğinnek, bükmek, sarmak; (bş;)

- ....

,-

j:i (ipı) eğirmek, sarmak; j:.iJ [ip] .. " eğirilmek. bükülmek; ~, lt; (,:;. ...den)

övmek;

uzaklaşmak, (..;- ... t) yüz çevirmek;

- --.

~i •

",,:,,\.)1..;- (hemen] kapıdan savuşuvennek;

Ai:; bir kez sarma, eğinne; (ç. JW) iplik -_.-

.<-

MIS.; ~ U:.aJ1 ~ kaçmak, sıvışmak;

J. . "eğirilmiş. bbc sarılmış; (ç. ..;.ıL. -., .

~L.:J) fitil; patlayıcı madde fitili

•

•

aklını başından almak; ~L (b-i) günaha sü-

çiren, harap eden;

J;J

denemek, imtihana

•

öldürücü, ölümcül; (y . .. 1) kınp ge-

~, daha çok harap

çelmek; (b·nin)

almak, (b·ı) büyülemek, mef·

olmak;

...s::;;; ç. ..:.ıL harap elme, viran etme; ••

aklını

.. .ile) büyüldenmek, ("":,, ... f) meftun olmak•

~ suikast. cinayet; yok etme, kırıp ge-

~~

güçlü palulu;

aklını başından

••

,.

eden;

.... ~ i (~ . .;r!) (b-;,..;- .. .den) sapunnak, ayır-

•

rıtık TIP.;

•

•

•

••

•

ır-

'J

•

cilik; tutkunluk, büyülenme, meftun olma; delicesine sevdaya tuıulma; emrika, hile; kargaşa, aynıık,

LJ~ büyüleyici, çekici, cazibeli; muhbir, ispiyoncu; fitne

çıkaran,

baştan çıkaran.

ayartan;

. ..-

bozgunculuk yapan;

.ri i daha çekici, cazibeli, büyüleyici; • •

ı,;L..U (çağ.] cazibe, çekici, büyüleyicİ özeııilder; sihirli,

•

~ •• iı (ı.:r- b-tl hiç faydası olmaz, kılın ucu

ihtilaf. fıtne;

lü güçler;

büyülü şeyler; sihirli, büyü-

646

~U

..

ç.

~i~ aldatan, büyüleyen, aklı

istişare etme; referanclum, halk oylaması [yi,. ': _ ne ~ .. l:4.:...ıl ve '. ~ Jl ~l:A.:...ıI];

'.. ç.

baştan alan; ayartan, yoldan çıkaran; ,

.~

ıJ P (y ... tarafindan) büyülenmiş; (y

tr! ve.,ri) ~ a (~~) genç olmak, delikanlılık -"

J için. hak/anda) fetva vermek tsLHUK.; (b-e. J hoUtnda) çatında olmak; ~1 (b-e

açıldama! izahda bulunmak; Cı) .. ,için,

hak-

bıl".

,

.. ı.? ç. ıJ~. :i.-~ delikanlı; hizmetçi, uşak, ';

"

...

..

'

~ ç. c.~ dağlar arasındaki (geniş] yol ,

":'-

.J, " • ıı:' J> oj' veya:'"r ' J ~ J> oj' her yandan, her yönden, dört bir yandan;

~ ham, olgunlaşmamış [meyva]; perva-

maıC, (b-e•.) ...konusunda) görüşünü almakı

açmak;

Sız, sakınılmadan .-: ' ,

sarfedilen [söz vb.};

.. .... ~ a (~~, iiU:J, ii~U:J) ve 4-L! (b-ı) ansızın, -

hiç beklemediği bir anda yakalamak! gelmek,

yardımcı; yitil, bahadır, [ço~.J gençler. deli-

gafıl

kanlılar;

şaşkına çevinnek;

avlamak.; (b-e) ansızın saldınnak.; (b'i)

.'

ild ç. ..:.ıÇi genç kız;

ii~ aniden, apansız, ansızın, hiç bekle-

,,~ gençlik, gençlik çağı;

bir anda;

mediği

" ,

"• ,

~ genç. delikanlılık çağında;

ib.>

:i~...i

~~ ani, ansızın oıanı meydan gelen;

,

.. , .Jı;j. lS'JW fetva

.-

ISL.HUK.;

~ fetva ISL.HUK.;

ı:.?-"l! aniden meydana gelen, sürpriz {s.];

-

ı:.?-"Ik

bazı Arap ülkelerindeki bazı gençlik demek-

-

lerinin adı [yine ,iipl rlJij]; (ç. .:.ıı) kabada, zorba

MIS.;

haraç alan

kişi MIS.;

~ \;!i fetva venne ISL.HUK.; rnüfiÜıük; karar alma, hükme vanna;

-

,

'"

"

..

sürpriz;

ii..d gençlik [çağ.]; delikanlılık, yiğitJik; :

~,

.. ii~1k ç. ..:.ı~1.4.t aniden vuku bulan olay,

gençlik, genç olma;

LS,.,J ç.

yı,

" ~ı"'-" [ muıı "
ei l uzun adımlar atmak;

<Jiçin) fetva istemek; (b-nin.') hakkında)

J ...1) damşmak, (b-e, J ... i,

~ii

~ ,

. ..

ıı:' u(ıı:'J ,~) ~ ayaklannı açmakı ayınnak;

'

(b-e,.) ... 1) danış­

...

müftü efendi;

-:

:.

küm vermek, yargısında bulunmak; u-# - .\

konusunu)

~J- müftü, fetva veren' müftülük

gidennek [yine MEC.);

....

sormak. (b-e.

'"

.. \=! a (.. c.i) (bşi. açlıgı, susuzluğu) yatıştırmak,

.--

kında, y lehinde ya da.:.ı4 .. .olduğuna) hü-

görü~:.ınü almak! sormak,

..

Lo

fetva makam..'

...e) aşık, tutkun, meftun; çılgın;

,

..

_..

, ~~L fetva isteme ISLHUK.; görüş alma,

n; ç.

..

. ..:.ı~1k şaşırtıcı

olaylar, sürprizler;

. -.

. .

beklenmedik

647 ,

geçit açmak ve [su vb.} akaçlamak;. (bşı)

ayırmak; (bşı) patlatmak; ~\zina

yarmak,

•

t.~üzen. üzüntli/ keder veren, acı,

elim;

etmek; ~anlıp çıkmak: patlamak. inf!-

~ç. ti~ feci olay, facia, felaket;

lak etmek; ~~boşanmak {kahkaha, gözya-

.J~obur. doymak bilmez KNŞ.;

şıl: )'urılıp çıkmak; (~ i/e) dolup {aşmak;

~ftft mas.; üzüntü, tasa. elem, keder;

bkz. ~ (~ .. e, ... üzerine) birden! aniden

~ljact. elim, acı veren, üzücü;

üstüne çullanmak, saldırmak;

A...ıu:-U ç . ~\) felaket, afet, fada. fed

- _.

..

-,

. -

rJ:'

i. lan

vakti; başlangıç, doğuş MEC.;

-

olay; dram, trajedi; -, ,

..:.ı~korkulu olaylar;

[müe.} sabah namazı;

,,

)y:o.iahlaksızhk, günahkarlık, sefalıct, bu şekilde sürdürülen hayat; zina. fahişelik;

,~paılama; yanıma, yanlıp çıkma; -.

)~~ç . ..:J\- yanlıp çıkma; deşi1me: pat·

.' .. lama, infilak; )~~i .)1,.,... patlayıcı mad-

-

~=> ~aşın yemek, oburluk yapmak KNŞ';

• ~oburluk knş;

. C'" ~geveze, boş boğaz, çalçene; abartarak -

.

-

konuşan;

deler;

•

•

..ş~~lpatlayıcı (na'tl; .'

-

(~n; n;

~tdn.is.; tek.is. iL ç.

1'-

~\iç. )~ , ö~ günahkar. sefih; zina

.-

fahişe:

, -,

~patlayıcı;

. ~ oğlunun

rnek, üzmek; (b·i, ı.:J b-nin nlOhrımıiyeti ,yok·

..'

/uğu ile) perişan elmek; • .ı.J J'!

.. - -'.

:

ölümü ile yıkıldı/ perişan oldu; ~ (b-e)

.

~ ~ç . ..:.ıl~ . ı.~ aralık. yank, gedik,

.c!-

açık; II

J

. &a (&> (b-e) acı vermek, (b-i) kederlendir-

. _.

,

,i

ısltk

"

J..u:J turp BOT';

(~ ~ II (~) (kopıyı) açmak aralamak;

yapan, zani; yalancı; utanmaz, şerefsiz. Tezil;

if~Ç . .f':"1) zina yapan (kadın]. zaniye:

,.

••

(yatay)

.

mezarıaşı:

.

cCi, <::. ~) (yılan} tıslamak, {rüzgarı çalmak;

_

,.

~u (~) çok çirkin! kötü/ iğrenç! rezil

olmak; haddi aşmak, aşın gilmek: ~\müs­ tehcen! edebe aykın! açık saçık ifadeler kullanmak; zulmetmek, mezalim uygulamak; - _. . .. ,. .}?\i;= .jJJ

.,

.-

ve.jJJI;

eziyet etmek. acı çektirrnek, acı.v~.rrnek;

~ zalimlik, canavarlık, gaddarlık; ah-

~act duymak, kederlenrnek; ~~obur­

laksızlık, rezalet, sözde veya fiildeki çirkin-

laşmak, aşın yemek yemek KNŞ.;

lik;

..

lu:Joburluk KNŞ'; ı.oı..;n;

açık saçık, ahlaksız

söz;

ı.' • ~iğrenç, tiksindirici eylem. söz;

zina;

fahişelik;

648

J-W

rezil, utanç verici,

açık saçık; müs< -

,

.f.:""1.ıi:i [fiil

geçen; tehlikeli bir şekilde yayılan;

.karannak; ~ a~) şaşıp kalmak, baka --

veya sözde] iğrençlik, reziliik;

? U zalim, gaddar; aşın; saçma, akla! mantığa sığmaz; iğrenç, çık

rnüstehcen; rezil, fahişe; (ç.

i..:.,;.-ü

tiksindirici;

açık

kalmak,

ağacı) kömürleştirmek, • •

fahişelik;

ağzını açtırmamak;

(b-i) başından atmak/

. ~ [ciojs.; tekjs. iJ kömür; ~ ~ .

;) (b-i, bşl) muayene! kontrall

-

F'

tetkik etmek, incelemek [yine

tıbbi

,

•

tetkik;

imtihan;

,

teftiş,

~,

--

j..J

, ~ koyu siyah; . ~ siyah, kömür rengi;

araştırma;

rbJ kömürcü; madenci; ~\i

yerdeki çukur, yuva; . . => J.~ i· ·1 [mesele. olay] ~ b·,) güçl

nü

.

[hasar] çok fazla! telafi edile-

yıldırınak;

mez olmak;

"

-"

YJ ç. J~, 4J YOJ her hayvanın güçlü! erkek

oJanı;

vb.nin

.,

[at]

büyüğü;

--

aygır;

ü!>tat, usta, bir sanatın

tirosul, mükemmel örnek;

~

, JJ""l1 ,I.J'-'-LL büyük şaieler;

,,

-

siyahlık, karalık;

olarak]; [okulda]

zorl ağır/ ürkütücü gelmek, (.)s-b.nin) gözü-

.-

;P.ıı çok karanlık gece; (ç. rW ,r;...ı)

~\ ç. ~1j\ kuşun yumurtalannı bıraktığı

~ ~ odun kömürü;

• 'o.

.. . ~ ç. cı' ,~ kömür parçası ~

.

sınav,

0-

.

olarak] muayene etmek; ,, ~ ç ı,;P~ deneme, test etme; konttıbbi

••

o.

~L} ~ biriket; ~~ ~ kok kömürü;

(.;r bşı) araştırmak, soruşturmak; (b-i, bşi)

roL, muayene [genel,

••

r..!..p" taş kömürü;

olarakJ;

<ı;r bşi) araştırmak, soruştunnak;~

[tıbbi

dönüştür-

savmak; (b-i) delil vb.ile susturmak;

,

~ a v.~

kömüre

rnek; r---JL (b-nin) ağzını açık bırakmak,

~ fahişe; ,

-

bile açamamak, cevap venne·

mek;~ (... 1) [kömürle] karartmak; (bşi.

sa·

?\j) iğrenç! tiksin-

..

ağzını

-,

şerefsiz;

dirici eylem, söz; zina;

"-.,

.,-

~ u (~yoJ, t..~) siyah! kara olmak ya da

pomografi;

neşriyat,

~ korkuıan, yıldıran; güç, ağır; ezip

)-

ıehcen söz ya da eylem' JooW ~Is müsteh-

een

". ,

siyah;

~Li

,:"':"i ve ,ı;...ıl ~ıi

koyu siyah, simsiyah; •

ı.>

-

• o

•

YJ ve IdyJ anlam, mana; [mektup, sohbet, konuşma

.

vb.nin] konu, mevzu;

,,

i:i ç. t W , . ty.; tuzak, kapan; ,

~ a (,. ';'j) (bşde) delik açmak, (bşı) delmek; • • •• ..i..;.j ç. ,)I,;dl [müe.} baldır; bul [koyun vb.de]; [müı.]

kabilenin! aşirelin kolu;

... --

~ a (."...:'J'Ju.J) (y ... ile) iftihar etmek, övün~ ,

.

.tl ~ mükemmellik;

rnek; (y .. .ile) gurur duymak:; ~ a (...;..!)

J~L korkma, yılına; vehamet, ciddi-

kibirli olmak; ~L! (b·ile) şan! şeref yanşma

yet;

güçıÜk, ağırlık;

girmek; (y ... ile) gurur duymak:, (b-nin ya-

r.::!..

64~9

----nmda, y .. .ile) iftihar eımek; ~kibirlil

gu~rıu olmak; ~i ve ~l....ıi; =

.

.

rnek; (seuiz harfi) vurgulu telaffuz elmek' -

,

~~üce, ulu, muhteşem, muazzam; 4.Wihlişam, haşmetli görünüş; yüksek

:,..;J ;

. '. i

~ (bŞI) mükemmell çok iyi oldugunu düşünmek;

mevki, yücelik, itibar. monarşi ile yönetilme-

~övünme. gurur duyma, iftihar etme:

.. r

',gurur; şeref, onur: ~.~

yen devletle başkanın ünvanı; yabancı devlet

.. , veya.Jd 'J J "

.

adamlannın ünvanı; Ekselans ... ; (Ha~metli . ., . ...J, [yine .... ~l ~l,p] ılj..ıJ1 ""!,;J Cum-

.-

övünmek için söylemiyorum;

-

.. .

.

-

--

..ş.;.J şeref, fahri Ina'ı): ~ f"Jiftihar, Övünme; jI>Jf,, ,

dev-I et başkanının ünvanı ~ Ekselansları.

)#övünen,

Sayın;

hurbaşkanının ünvanı SUR., LOB~ Gı ~

-

~j..ıJ1 ~) II SUR., LÜB'; ~)i ~W yabancı

ifıihar eden; (y ... ile) gu~

•

(' - .;. C\.,." ı...f', .b, j; harflerinden birI

mrlanan, gurur duyan;

~iftihareden;

harfin vurgulu telaffuzu;

;W[Pişiriimiş] çamur, kil; [toprakl ça-

.. ~'ıll kuvvet-

!endirici, , ,amplifıkatör ELO.;

..... •

"

~onurlu, şerefli, saygın

nak, çömlek;

ı-S)W .. i ek Çı' d"kk . çom II anı; çömlekçi;

,;Jıdaha görkemli, muhteşem;

--

-

.

"~r eç. ~LL. övünç vesilesi, ifıihar sebebi; kahramanlık, yiğitlik;

~f\kövünme,

J

•

f J J~'

",';'';,,1 vurgulu harfler. ' -. ,....u, \.,. a (c..LJ) (b-e) yük olmak. alır gelmek; ~ -"'-ol \"'(bş/) ağır ya da acı verici olarak gör-

mek/ telakki elmek;

4,,-\,Jjağıri i k yapma, yu"k o i ma;

iftihar elme;

C. .ıjldaha ağır, daha ciddi, daha vahim;

,....W""",.

c.J\.!ağırhk yapan, yük olan; ağır, ciddi ~ljövünen,

iftihar eden, gururlu; mü-

{haıa, hasar, kayıp, tahribatı

..o--J

kemmel, şahane. muhteşem, süper, lüks;

.>=o., ., ., J

rı,

ii, ll,

.;..~

ç. c..~lj felakeı, afeı;

~

.~

L _ a ıt JJ ) (bşi) ,

"

Ionnak, parçalamak;

j"'ç. )j .ud· " ag keçısı; .ı.!.JJ .. ~

ç. ~ı.u ınetruk arazi, boş arazi;

,

i

?.JJ i (ağzı, deliği, vb.i) [bez vb.

ile) kapatmak,

lıkamak;

,Jl,Jj

,••

\ ç.? ~ !kusur derecesindel çok ağır

konuşan; aptal, ahmak;

650 lJJ.! =} c:.ı~ ( hayvanı) [ahırdal semirtmek;

ıJı:J ç. ır.JI:ıi boyunduruk (hayvan için]; ••

•

2 (ç. ~.uı) alan ölçü birimi I... 4200 m MIS.] •

••

• •

~.J.J i (ıS.u. ı-IJ...J) (. . .i, '"-! ... e) feda eunekl •

•

kurban etmek; (b-i. •

bşi ,y

için) fidye olarak

•

vermek; LS,U (y bşi) feda etmek. kurban •

elmek; ıSJl,Az (V' .. .den) sabnmak. V karşı)

uyanık

tetikte dunnak,

olmak;

.

alışılmamış, benzersiz;

•• ~.ü özet, hulasa; •

.-

-

. .' .

) i ()J,;' ~)('" ...den) kaçmak;

ıJ.'l\i ç. lJ,)l} çeküı, şakill kurşunu;

•

.. . , .ü ç. .;ı.üı, .;J,ü yalnız. tek başına. tek, müfret;

--

.. ,e V

arkasına bakmadan kaçmak; jı (b·ı) kaçır­

(~L~ bailnl, .. .(- ! kıtıeıyla) hızla kes,- .

mak;

rnek (uçunnak);.ri' [gülerek] (ı,:r dii'erinı) göstennek;

.. .nü almak, ı",S.1:!\ = ..s.ı.!; (bşi y .

önü-

karşılığmda,

....

belli ediyor, onun ne düşündüğünül aklından geçeni anlamak için ona bir bakman yeterli;

,

JI"""; (s.)

.. .i vererek) elde elmek; kendini (y .. e) feda

kaçmış, fırar etmiş, [is.} kaçak•

•••

..

etmek; kendini <ı:r-den) kurtannak;t olJ.:i1

fırari; cıva;

~,r..,J fınldak (özL. kumarda kuJlarulan)

•

etmek;

MIS.;

kurbanı feda olan

• olayım!; ~..tU • •

•

•

•••

~ı..u.~ lA ~ kurbanlın]

•

•

•

p

den)

.

..~,.ıj ç. ..::.ı4"ıj -- . ,ı.s"ıj fidye; (ibadetleri içi.nl

.....JS'

oloı.u LO~

onun için herşeyini feda etti;

~H.u kendini feda eden kişi (öz!. ülkesi

. için]; ıöz!. çağ.] L.J ~,.u fedailer, kendini feda • • ~.

hazır askerler;

komandolar, MIS.;

i;ı.u kendini feda edebilme; • j

~l.)"'-

•

~J.i."

likte.

'

~

,i) yaban eşeği' ~ y. J.'

t·

.~

.• 11 J>

lol.;Al' bir kişinin. bir topluluktan daha üstün/

.. ı.u fidye; fidye venne; kurban ~ J--:o:-

-

[kendisin-

kaçınılamaz;

'.

.

kefarel;

etmeye

kaçış. kaçma , ~ ~

.. i) ç. ıOI)1 yaban eşeği zoo.;

•

verdil feda eni;

.-

. .-- -"i

MIS.;

. Jl' ç. öJli (s.) kaçan; kaçak. fırari (is.]; -

•

r..$,u uuvatanı için canını

.

salgın hastalık

. .

..;:.u fidye verme; fidye; [mud. kul.) (...e] •

•

•

~I.ı kendinil hayaunı/ canını biri için feda

,..

,,- ,

Jl) : o;l.~ ~ dış görünüşü onun içini

bşi veyabşi) başından

aıabilmek; (hşiveya ~ bşı) engeııemek

parıidamak; ışımak;

Jl) kaçma; ,;

...den) kurtulmak V

.4!1o. .-)

feda etme; (valan, 1CraJ.

Sadık;

arşı

kelimeleri ile bir-

•

iyi nitelikleri

bulunduğunu

kasına muhtaç olmadığını

ve kendinden

ifade eder

AI

baş­

Kimse

onun eline su dökemez;

~ıj fr.> ç. ..:Jl. frak KNŞ.; jJJi) iL> çilek MIS.;

,,

-,

..:.ıL...-'JI fırat nehri; ..:.ıl} tatlı [su]; -. , . () i ve (bŞı) ayıımak. aralamak.

.. V) U

açmak, yannak; (bii, üzüntüyü, mek,

uzaklaştınnak;

e.;,.s.

(asa)'ı

) gider-

b-nin) gönlünü

651

.. [.\}I (iJ"

rahatlatmak, kederini hafifletmek, içini ra-

,hatlamak.; U (b-e. Js- bşı) göstermek KNŞ.; -

aralamak; ıt...-J' bırakmak;


(LT b·i,

b.den,) sınırlamayıl kontrolü vsi kaıdırma

[kameli yiyecek, mal vb. için);

r:...~ görme, bakma, izleme [öz!. eğlen­

terk etmek.

bşı) serbest bırakmak;

me, sıkıntıdan kurtulma için); •

~ araıanmak. açılmak, yanlmak; (kalaba-

t.\...~\ [sıkıntı vb.den sonra] rahatlama,

lık, grup vb.... den] ayrılmak, bölüornek;

feraha kavuşma;

(üzüntü, tasa] gitmek, dağılmak: (~ veya

ç. [öz!.

. --, t.P

Js- .. .sayesinde, sebebiyle) rahatlamak. içi açılmak. ferahlamak: (J&' b-i, bşi veya "-! tü gidermek için] seyretmek. izlemek

.L...: _ J

-,1\

.

- .. -

. . . . . . " . -o" 1<.;.", ~ u.ı. ~i ~

. yanlmak; V)

,ı...,...ı4»; (;ıı

-

vi'

-"».• J

-

bş açılmak.

görünmek; (ı:f' bşı) (gen. açarak) göstermek; (bulıran. bunalım. kriz] atlaulmak; [üzüntü,

tasa) açılmak, dağılmalc; içi ferahıamak: •

_

•

t.;-i ç.

J

tJ~ yank, gedik; vulva, ferç;

eğlence

için) izleyen, seyre-

den, bakan, izleyici;

~ aralık, yank; (içi) rahatlamış, ferah-

-_.,.-

.

lamış; neşeli. şen; , ~~ ~\j geniş açı;

b-j,bşı) (özl. vakit geçinnek, eğlenmek üzün.,

..

)\:I.:} pergel; •

•

.r}

ı;.,

fırça;

•

c} a V ) ("":" veya J ...e) sevinrnek; c.....-J •

•

1::) üzüntü! tasa/ keder vb.den kurtulma;

(b-ı) sevindirmek. mutlu etmek;

J

-

0-

neıe, mutluluk; dU~ün; [ç
festival, kutlamalar; düğün (eğlencesi];

'.

. .. c.\)~\ 4a~) dans. balo salonu; ..

c.) neşeli, şen, sevinçli. mutlu;

rahatlama; iç rahatlaması, ferahhk; hayırlı!

• ~\.-}

iyi son, akibet;

u~ mutluluk veren olaylar;

,

YJ mutluluk, neşe hali [öz!... üzüntü!

sıkıntıdan sonral ferahlama; (ç.

•

1?} sevinç;

edep yerleri;

L....:ı:-

V

o-

(bşı) genişletrnek; ~ ...aras/m) açmak,

.. -

b·i, bşı) serbest bırakma,

U) yank.

gedik; [öz!. eğlenme, sıkıntı gidermek için} seyretme, bakma. izleme [temaşa]; bakış,

R;

~!J eğlendirme,

C.)1J •

lamış;

sevindirme;

neşeli. şen, mutlu, sevinçli; içi ferah•

,

c.';" sevindirici. eğlendirici;

t} => t) (kuş) yavrulan olmak; (yumurtalar]

görüş;

••

r:. .J }

•

(cinjs.; tekjs. iı ç. t!:-~\J piliç;

./:)i) piliç satan MIS.;

-r:........:.. ç. QlJ.. rahatlama, feraha kavuşma ,.

[sıkıntı vb.den sonra); hayırlı, iyi son, akibet;

yavru çıkarmak; [bşıl kuluçk.aya yatırm~ (ağaç}

filiz vermek, filizlenrnek; sürgün ver• __

f_

••••• -"

rnek; t)\ = t); 1 is-J) mak;

tJ' korkusu yatlş-

652

.. ( ) ç. tl)I, tJ) -.-

. ,tl~ , ,,~~ hayvan

~~j ferdiyeıçilik;

yavru; filiz, sürgün;

~~

küçüğü,

ve bitkilerin

.

.

tJ kağıt parçası MIS.; 0-

J))

•

-

örneği;

tL) ıı:;..}'nın çoğulu] kümes hayvanlan;

1::'); kuluçkaya yalırma ,

'-

1;1) tek tek, sıra ile;

t',.-i--"llJI

ı.Ş~)J ayrınıılı, tafsilatlı;

• • J

i .-

~

..

mücevher;

kuluçka makinası; •

eşi

ö.lı:!) ç. .ı;ı) kıymetli mücevher, ıek LaŞ

...

"

yegane, benzersiz.

,olmayan; ( ~ .;) ~4 ~ ~1 cinsinin tek

hindi MIS.;

.

yanlız;

o-

i,;,..'j ç. tL~ dişi yavru kuş; piliç; 1 j,;..) , ı.F:J) dişi

tek,

-'

~,~, tek olma. yalnızlık: kendini tecrit

) u ('') ;t) yalnız, tek olmak; birI tek/x yegane

,,

olmak; ~.ıJ u (JJ~) c..:rskendini çekmek; J} i kolları)

.. .den) aynımak.

(bşi,

halı)'ı,

hamuru,

yaymak, açmak: MIS.;

(katlı bşı)

aç-

(b-i,bşi) ayırmak. ayrı

(bşi, y veya

J ... için,

tutmak;

...e) tahsis elmek;

J';f:; yalnız olmak; ("":" bşı) yalruı/ tek başına yapmak; (y

bşe)

kişi

(tek

olarak] sahip oL-

mak; benzersizi eşsiı/ yegane olmak; )~l ••••

= J.}ı; (y veya

olmak;

J ...de) eşi olmamak, tek

V .. .den)

uzak durmak, kendini

çekmek. tecrit etmek, ayn tutmak; J (b-i,

bşi)

etme 1 ~I~l ~ kendini tecrit etmiş olarak, •

••

münzevi; tek

_.

. ':

•

l$.ıI;1 ferdi; ferdiyetçi; atokratik, mutla-

kiyetçi; tecridi,

..

(ç. ..:.ıı) {kitap, yazı vb.deki] kelime; [çağ.] terimler,

ıstılahlar;

benzersiz; (is.] bir tane; tek

-

-

Ö~J.ı-i> piştov; tekil,

lek

.

,

,

. ...

olarak; perakende olarak;

~~ ayrı, tecrit edilmiş; yalnız, tek başı­

...

~~) (= 4.p)

ç. ~~, Şahıs başına ödenen

vergi KNŞ.;

. - .. i) i Gj) ve j)i (bşi) ayınnak, ayırarak çıkardan biri. Firdevs; "

ıek; ıek kişilik;

sol müz.; [tenisde] yeıçi;

....,6- ..:.ıl, ~ özeL,

J J~ . ..sJI müe., çoğ.l,)""":!~'} Cennetin katlann·

[çiftin] tek, eş;

ri

• - OJ

başına, yalnız olarak; ..:.ıl" J'; ,14 aynntllıl

. .. ..müfrel OILB. ; i') I') ıek tek, sıra ile; ı$~

-

edilmiş

sayı; ~..ıAJI Recep ayının lakabı; (ç. ~i)> [çif·

,

•

.._.

na; sola müz.;

;~}

deyimler, kelimeler; de-

taylar, aynntılar, tafsilat;

yalnız; eşsiz,

..

DİLB.;

teknik, ısulahi ıerimler; O~J'; '! kendi, tek

..

lin] ıek, eş; (ç. .ı

müfrel OlLB.; basit,

tek bir parçadan meydana gelen (ifade]

detaylı

.. _.. Jri .

soyut1ayıcl;

~ ~ ıek; yalnız; ıekil,

bulmak; (bp) izole etmek KiM.; -" _ ~) ç. ~'}i ,ı.)~lri tek; biricik, yegane;

..,

gizlice;

: . ' .1

.i

tek görmek. ya da tecrit

başına, yapayalnız;

UıLJ4 ~i~~i otoktasi, mutlakiyet;

•

, mak MIS.;,}1

--

~.

[sayı];

ıekler;

lek

başına

ferdi,

[na'I];

kişisel;

ferdi-

mak;

(bşı) salgılamak.

nif elmek,

ifraz elmek;

sınıflamak; (b-i, bşı)

(bşı) tas·

yoklamak

653 [elemek içinI

sınavdan

(bşı)

geçinnek;

..

seçe-

~}ç. ~i} (vahşi hayvanı avCı);

" L J}binicilik; şövalyelik;

rek ayınnak. (bşi, ~ .. .den) ayırdelmek;

j} ayırma; ifraz eUTle, salgılama;

.

. ~~ askerlik yoklaması ASK'; ,

,

,

$

-

-

".

ôjl): l:J1 öjl) çekirdek çıkanna maki· nası,

:( 'J}ll; LL; kahramanlık;

,

lama; sınayıp eleme; seçerek ayınna; 1j;-S

...r'j\!Ç.lJL...). ı.f'}j binici, atlı; süvari;

.

••••

•

•

LJI~I ~.)

jl}l ç. salgı, ifrazat;

ben bu konuda iddialı değilim;

..

Amazon;

,

.

..".

..;.ıljj.- ifrazat, salgılar ::i .~~IJJI .:J\j.;.JI

yırtıcı

,

'

hayvan;

",

3jJ~,

4;}\

;j)i bkz. j<}\;

.-

,..

;

ç. Y.J~\

iJlj) ç. ~jl) vezir (sauançlal;

..

...r.,r--iJ (...e

.

(av/ııı)

parçalamak;

veyv b-e. bşe) araştırıcı bir

gözle bakmak! incelemek;

(J birindeki, bir •

•

özelliği) görmek, tesbit etmek; ır) ,

..

..r}; (kadına)

saldımlak,

-

;1 =

tecavüz etmek;

..

,

. .".! suaygın; LJ~)\

J )müz. ve müe. (ç. """l)l} at; at (sat-

..

rançta!

.

..

~I J'

,

t:-"i} fersah; '

'

1..f;Ju (t.?~,

,

iV}) Lhayvanl

.

~ }ç.

..

~~ )[varsuviya] Varşova; •• •

olmak;

,

'

ı.Şı..... ) ıvı Versay;

ALF.BKZ.;

;';j)~ i)j;; > (piyon, satranç oyununda] vezir

ı.r}u,

.

Farsça; İranh kişi;

"

i

.

..rı jL.-,j İranlı. iran ile ilgili, İran ... i;

[.jJ..,J ve jj)U ALF.BK~

,

.. .

..t'jÜve yine [ı.f'1Ü ;)~) fi;

salgılar;

2 j<} ç.

..

,

2 ıJ").I1 Persler; Pers ülkesi [yine J'.;A1\ ;)~ 1 ; ,

iç

..

ır.;-Lt yırtıcı {hayvan); ıf~ lJl~

..

,

. .,

,.. kahraman; (çoğ.] süvariler; ~L..~ ~ ..::.-J

sav~ÇI.

•

.

• •

i.-jUç. ..:..ıl [kadın} binici. atlı; kadın

ijj.o ç. jJw grup, birlik; tim;

ôj)l,hirgül;

••

•

ayırma makinası;

tohum

"

.

sınıf·

.

.: J' J'

.) )u, i

Jı\~) (bşı) yaymak. sermek;

..

V)) (araziyi, yeri, zemini, odayı

"":"' .. .Ut) kaplamak,

döşemek; ;')(umini

vb.i, "":"' ... i/e) kaplamak. döşemek; (bşi) mobilya! eşya ile donatmill döşernek; (bşt) •

asfalt! taş vb. döşemek: .}..;il (bşi) yaymak, sennek; (bş üurint) yatlp serilmek; (kadın

.. ile) yatmak; ~ ~~ J>..;i~ aklına eseni söyle'.,

.. }ç. J< J)

. .

mek. konuşmada pervasız davranmak;

yanşaıı;

Ll}binicilik;

Jı

Ll} feraset, ince görüş; yüz! el vb. nin

ya;

halı,

,

döşeme eylemi; eşya, mobil-

kilim; lemel MIM.;

dış görünümünden insanların kişilikleri ile

Ü )yatak; şilte;

ilgili bilgiler Çıkaran veya bunun konu edinen

Jıl}çark; (cin. is.; tek.is. ~L kelebek; per-

. . bilim yine ~ Ll).l\ ~ fi:.ı.:JI LI}el falı; ..

•

.'

•

••

•

vane;

654 UI} [tek.is.) pervane: kelebek; dönek,

tahsis etmek; (~b-~.bıi) zorunlul yükümlü

.. ~,) ç. ~ ,} • ü i' yastık; yaygı, sergi;

kılmak; (~hşe, )Wl sıııırlonw, umhargo,

kar'drsız kişi;

,, .

bauaniye. örtü; yatak;

döşek, şilte,

minder;

.}i) halılan seren kişi; uşak, hizmetçi: ayak

işlerine

,) ~ ç.

J
r

kabul etmek. (arzetrnek, saymak: ..jP ' " ,-- .y.&. 4JJI)\ h·i kendi isıefi doğruııu~;unda ha·

-

-

- ,

etmesini sağlamak:J'} (hşe) çentik

- -.

atmak.)'..ri' ~ b-e, hşi) zorunlu tutmak. şart kılmak; (bşi)

U ~ ç. .})~ eğer örtüsü;

.

,, ; '

.)J~ (y ile) örtülü; döşeli; ~L:ı

.JrU..

-

..i'.r :::)').J (bşı) fırçalamak; . -, . 4..:J,} ç. ıf} fırça;

.. .oldıığunu) kabul etmek, farzetmek; • .

• !

..}'.J ç. .iPJ.J çentik; vazife, görev, emir;

..J} ..- - .. JP} .-

me, far.ıziye, hipotez; ~i ı.J'

~JJ r.J1 U) toz alma

-'. .. fırçası; ı)l:,..,·:H .u.) dişfırçası; _

ö~ j

emretmek; (bş;, ... lJ\

"

.. .. .

•:

,-

,-

farz ISLHUK.; hisse, pay ISL.HUK.; kabul farzel-

eşya, eveşyası;

• •

!"ora vb.) koymak; (bşi. ... lJl ." .olduğunu)

Tekeı

bakan çocuk;

çarşar;

2

,-

fırça;

.~ JP) farzı ayn; ~\jS" ."

L:!~} tl SUR.; • • •• ~} (~) bacak1annı açmak;

farzı kifaye;

. - --- -,... ~ ~ -- _e b;naen; -- - ~i,...~ J'-

... kabulü!

••

salavatlar;

varsayımı

ile.... olduğunu farze-

derek, ;

.

~}

~} fKNŞ;

farazi, varsayılan; -

~) hipoıez.

,- .ıP.J ~.ıP.J talıl yapmak; , .4....P} ç. .ıP) fırsat, imkan, şans. kısrnet; • • • •• • • •• taıil; ır)i ır .....,,} kısa bir süre; ,.--.

*'

•

,

faraziye, varsayım;

.j,.,p} ç. JP }çentik; yarık, gedik. çatlak;

liman; ~ ...J

ç. ıJ4i1..,J farz ISL.HUK.; Allah'ın

....... ).i, ya da ).il ~~ fırsatını! imkanını

buyrugu, emri ISLHUK.; farz ibadet;

ele geçirmek;

mirasın paylaşımında)

1..p

1..p

--

~) ç. ~'.,J {korku anında titreyen]

..... ,'

omuz ile kaslar

göğüs arasındaki eıli kısım

_

.....

ya da

(~) )~i) ..:.ı.wJI çok korktu,

korkudan

, ,

-

ıir

-

-

tir titredi;

...T'..p tatil yapan! tatilde oLan kişi; ~l..ı:ıo}

dul; dut ağacı;

. ..f') ; (ı.i'...J) karara varmak; (bşi) emretmek, buyurmak: (b'e

J

b·e, bş;, para) ayırmak

.-

(çoğ .•

pay, hisse iSL.HUK.;

. ~ ~L}J' JJ~ [mirastakil pay sahipleri; ~ ~I).iL miras hukuku; JPL~\ kabul, varsayım; faraziye, hipo-

tez; •

.ro- i_.;1

(arazi, varsayıma dayalı;

"",p)l! y~ı ilerlemiş;

JPJ~ [çoğ.]

varsayılan.

.

.. .

farzedilen; ..:.ıl.PJ).t

görevler. yükümlülükler;

u

655

••

•

.1}

u (,1, J}) (b-nin) önünde olmak; (söz] afzından

b-nin)

elinden kaçmak; (ıT')

olmak.

kazara çıkmak: (ıJ'b-den)

kar

gevşek

'"

""

davranmak;

;r .. .den) Wretmek, çıkarmak;

b-nin)

hatal kusur sadır

biri hata yapmak:

çam devinnek. pot kırmak};

V

V

(~)

birisi

<J ...de) ihmal-

(meyvayı)

soymak;

ayrılmak;

dallanıp

yayılmak;

J bşi ya da bşı) terketmek, bırakmak; (bşden ya da J bşden)

(b-; ya da

feragat etmek.

peşini bırakmak;

den ya da ı:.r b-den) ayrılmak; <ı.SJ

ihmalkarl gevşek davranmak;

(ı.!

(b-

...de)

(kmn) bekarelini bozmak. bikrini izale et-

· .,. .. t;J ç. t,l;J , t.rJI dal [aym zamanda,

rnek;

mak;J:, ~i

koparak dağılmak ftesbih vb.]: , J,)

"

.

•

Qi!

j,}

aşın

... , yüksek ... ;

· .-

.. -

t)i müe. J.l&.) uzun {saç];

e...'p çok yönlülük. (ç. ..:..ıl.) şube. alt bö· [çoğ}

lüm:

t)l.! uzun ve yüksek; ince, zayıf;

~p ihmal etme, gevşek davranma: . j,JIj geçen. geçm;ş;

.

,

·

-.'rJ'-

. 1 j,JLiJI ..... ~1

geçen pazar günü;

•

.....lQlI t,.>U uzun ve zayıf; .

• r

t~ dal1anıp

budaklanan. pek çok konu-

.k~ aşın, müfrit. ifrat derecesinde; ~} (bşı) açmak, yaymak genişletmek:

,

d'j.geniş; açılıp düz hale getirilmiş; .. ,.

tri a «(.ri. tJ;J) (b-i) yenmek. (b·~) üstün gelmek. (b-i) geçmek;t) dallanmak; (bş;.

p

tefemıat.

ikincil. tali önemdeki

konular, etkenler vb.;

rJ" ~ büyüklenmek, zalimleşrnek

lfıravunlaş·

mak]; (b-i) zaliml zorba yapmak;.:.f-..., i; az· mak,

• • ..b j..- israf eden, müsrif;

,

güıel.

yak.ışıklı ~ ~"hl\ QU uzun boylu, fidan gibi;

..:..ı\s.

aşınlık, ifrat:

teferroat. ikinciV tali faktörler;

ya uzanan; dallanmış; • ••

;.ı.ı} bozuk parn;

..b1}1

.,

besleme kablosu ELK.;

.rj [na'tl alt, ikincil, tali. fer'i;

aşınhk. haddi aşma, ifrat; {soyut is-

me mud. kul.]

.

[üremiş şey;

• •

ıt""~ topluluklan da~ııdı, bölündüler;

temsilcilik;

• •• l&.) J l&. rı haklı olarak:;

ev- ...den) ayrılmak, kurtulmak; •

.,

şube,

• • ••

...de) aşırı

ifrat derecesine var·

ilk kez yapmak;

. besley;c; haı 1U,AlI ya da ",;iiI ,..ı. fıkıh;

türev,

(J bşı) israr etmek, gereksiz yere harcamak;.1Jl r.J bşde) aşın sınırı aşmak,

(iŞı)

dallar); ah bölüm, grup,

gitmek, haddi aşmak:

gitmek.

budaklanmak. her yöne

-(V- ...den) do~mak, Wremek, Çıkmak;e:...,r;~

.

kaçmakJ;J,~

[dal,

yol vb.} çatallanmalc. birkaç kola

"~I4:.& J:,} bşi elinden kaçırmak [bir şey

elden

t.ı--.iJ

ıalimleşmek {firavunlaşmak]; • • •

,.

.;.ı ..., ,;.) ç. ~L) Firavun; zalim, zorba;

U t} o (U). tY) boş olmak; münhall /i

olmak [kadro. görev yeri];

biımek,

ıükenmek; (V-bir iş;,jaali)'e(j vb.i)

bilirrnek.

açık

tamamlamak; kendini

(J

ya da JI ... ~)

•• hasretmek. adamak, vermek; ~ ~ JI

••

U

656 zihnini toparlamak;

~ (bşı) boşaltmak;

· , t.;..

, At

- .-, ,. boşaltmak; .,.J~.) U.)1 bş; ka1ıba dök· - -- ,.... - .-

lanmış;

vermek. kendini

(J

(J

__

çıkannak, istifrağ

etmek

o,) ~ ~i

<Jiçiıı) elinden gele-ni yapmak. tüm güc:ün~

tr-i boş; münhal, boş [mevki, makam tl.ı-i boş olma. boşluk: açıklık. aynıık;

(J bş ya da bş içiıı) boş mekan: boş vakit;

} ) küçük kuş;

'" )})n;

. . ... (J). lJli) (bıi) ayırmak, bölmek; <:;

;:!} mor renk, eflatun; ,

-

J} il

... or~~IIlJ) ayırdelmek, temyiz elmek; J.ıI

(tı) (saç:~ (bir yerinden) ayırmak; J.".J • • • o (J) ~ ... den) korkmak, ürkmek; dehşete

boşluk; meşgul! dolu olmama, boş

olma hali; [bir

,,

işi

•

J ~ (bşı) ayırmak, bölmek;(bşi)

yapmak, saçmak,

••• dağıunak; (~

ayırdetmek, temyiz

vb.] bitinnc, tamamlama

•

.. J."J.'

1 J...-,J

bşı) bırakmak; J~bölünmck, parçadağıımak, saçılmak; birliği/

~}J boşaltma; deşarj; (yükü) indirme;

lanmak,

tl)i boşaltma; dökme; , tl.?' boşaltma: kusma [istifrağ]; • blj ç. tL) boş; münhal boş [mevki vb.];

Hiğü bozulmak; J~l lı"

•

boşta; anlamsız,

fay-

dasız boş; dara Tıc. bW"ı isabetsiz,ıska, " .'

karavana; ~L t.;lA.ı sabırsız bir şekilde;

,', ., A..:.o tJ';" çözÜımüş. kapanmış [problem,

,

böl yönet!;

•

(b-i,

U', daha boş;

dolu olmayan;

(b-i) korkutmak,

JJU (b-den, bşdeıı) ayrılmak, uzaklaşmak

r-J', b) sabırsızlık;

meşgul/

.. .den)

veya ~ arasında)

dağıtınak, bölüştürmek;

dehşete düşürmek;

...orasıııı)

etmek, (b-i, r:r

J

ayırdetmek; (bşi,

~1) [na'll boşluk ile ilgili;

~

,. ,

düşmek;

vb.J:

"

At.;.. ub- (asit daire MEC.;

il

sarfetmek;

.. b}

""'"

j.) [hayvan, özl. kuş) silkinmek;

vcyaJI ...e) hasretme;

.... ....

boş;

tr" kalıp

veya Jl ... e)

t p l (kobı) boşallmak; kusmak, yedi~ini

içi

.'!

<J ...e. için) harcamak. <J için) elinden olmamak]; bütün vaktini

·,

~ boşaltılmış; havası alınmış, vakum-

V' bütün gücünü

• geleni yapmak; t:..}s boş olmak (meşgul, dolu

boşaılan; boşluk meydana geliren; '

mek; (bfi. Jı:- üzerine, ~ içine) dökmek.

rnek; ( o,) ~) O~

[tartış­

...~, .ıı hava pompası;

Vi (yükü) boşahmak, indir-

. ...

sona erdirilmiş

ma konusu vb.);

(yükü) indinnek. boşaltmak: [makamı, kadro-

yu, şişeyi, knbıl;

bitirilmiş,

sorun vb.];

bütün·

... deıı) ayrılmak, .: -, .. , . . "-,,, kapınak; <J.r" = J}J ; ~ Jl JJ.rJ' •• •

",.u

iyice dağılınak, bölünmek; •

.. dj})

J.} ayrılma, bölünme; ayırdetme, (saçı) ayırma; (ç.

fark, ayırım; bozuk para;

"'..~böıüm; ünile; grup,

"".J korku;

lakım;

sürü;

657 J j korkak, ürkek, ödlek; • • A,j .,..5 ç. J ~ bölüm, kısım, ünite; grup. bir·lik; zümre,

sınıf; sınıf,

[okulda];

takım,

grup [tiyatro, müzik vb.];

i • '.

ırup,

••

~~i

dağıtma, [düzenli] yayma; 1 ti.#~ ıafsilaılı/ •

detaylı

•

UJI.-.C,... ayrılma, bırakma, çekip gitme; farklılık, fark;

•

... --

idam mangaq; ~i.?' jj) gösteri toplu·

• •• lu~u; :i. ~• . 41" Ü ~ orkestrn; ~ 1" Ü ~ • • ••

,

-, •

•

•

••

J}.i bölünme, parçalanma; ~ılma;

Jlr!1

., U...ii, .iL.. ~Ü

ç. rj)},

parti; hizip, bölüntü;

takım

J}i ayırt edici, ayırıcı; (ç. JJ.,J) ayırt grup, birlik;

[spor];

tuğgenera1

J!} tuğgeneralIR.;

(arika: fark, farklılık; t büyük farka!

pol'ün

çok korkak! ödlek; Kostantina-

·

. ,. JJJÜ çok korkak; J))lA.Ildoğruyu yan-

lıştan ayırt eden; Ömer'in (ra.) lakabı; • ••

. d,;-L-o ,

baulı/ yanlış

ile doğruyu ayırt

eden her şey; • J p ç. dJ'ı..ı... kesişim noktası; [saç] ayrım • • yeri; kavşak. çatal. yol ayrımı (yine d ~ .'

",_o

o_o

.

perakende

,,,

[s.] perakende; satış

... . 1 dj .. Il)""""":''U postacı;

,

.ı

yapan tüccar, perakendeci:

J;W~ pernkende [olaıakJ;

• •• JP

..p -.

iJij) ispat, delil; ı:Jij,;ı1 'Furkan', Kuranı

Kerim: hak ile

farklılığa rağmen;

mümessil finna, ana bayi;

lakabı;

•

anıdaki

J"';" perakende satıŞ yapan;dislribütör,

•

JJr-i

J 1WI ~

• ••

ı:.ıU J!) tümgeneral IR';

•

.. -.c:!

edici faktör, etken: ayırdedici özellik. a1ameti

•

•

bölünme, parçalanma; • •

,. .

MIS.; tümamiral MIS.; JJl

dağılma. yayıl~

ma ASK';

"' aynıık, bölünmüşlük; li}

•

(plan gereği, bölgede)

saçılma, da-

•

banda takımı;

~}

kısımlar/ bölüm-

•

.. . .. .. f ,IJL,~I) u-iUo..lI 'ıfalye bldiğ'; rl"'~1 ı; ıl ,

olarak, mufassalan;

ler halinde; perak:ende olarak Tıc.;

lim; tümen

a.ıAl1lejyon . " . , .. .. birliği; ~,; c· Ü ~ zırhlı tümen; Ü .ri

ASK'; rırka. mezhep;

• •<

-

..:,.ılj

dağılmış, saçılmış; ayrı, münferil;

muhtelif eşya, çeşitli şeyler,

JP

•

. . . .. J):ıl J PJ;

kesişim noktasl/ yeri/ merkezi; kav-

şak, çatal ağzı [yine

_

~), ALF.BKZ..;

,o.

J).!i); J;Wl ya da J;Wl ı.ı; Mefrak şehri

~},

(Ürdünde]; ••

..4.i}

buzağı; kutup yıldızı; 01.ü.;ı1 Küçükayının iki parlak yıldızı:

l,..~}.i ayınna, bölme; dağıum; ayırdetme;

dağıtma. yayma; J:!J~ (çağ.] ayn bölümler

. , ~ d~.#~ detaylı/ tafsilat11 olarak; kısımlar/ bölümler halinde: perakende olarak Tıc:

ti...iJ ayınna, bölme; dağıtma; ayırdelme;

ç. ü }il ALF.BKZ.;

--..

r}} (4..d j) çıurdamak, çat etmek; (bşı) çıtlatmak,

.

'.

kıtlatmak, kütleımek; (bşı) paılatmak

- _..

.. c!} pannaklan kUlaımak; c!P

, ~lJ~1

._ =c:.J;

658 '"

AA!) II mas.; çltıru. çat sesi; patlama sesi;

-_._,

"-, r!,~ [s.] patlayıcı; ı.:,ıL....i ~ [çağ·]

patlayıcılar, patlayıcı

torpil; dananma

maddeler;

kağıt fişek,

fişekleri;

ili) ç. ..:.JL hayvanın sürülmesinde kuııanılan kamçı

deri

MIS.;

~) u (~) (bşı) ovalarnak, sürtmek;~.(j ft;

!J"j; ovalanmak, sürtülmek; !J;11l; ~j oyalanmış, sürtü!müş; olgunlaşma­

hemen sonra kavrulup kurumaya bıra­

sından kılan

daha sonra da

~ jJ Fransızlaşmak; Fransız olmak;

-0-.

pişirilen buğday;

W} [yine Lo;,} J Fransa;

...

~ j [na't] Fransız; (ç.

.!JI) ALF.BKZ.; - o-

J5)

(bşı) karma kanşık etmek, düzenini boz-

. ı!.li j

•

r.rJ

-

,

•

j (~.rJ) (eıi, fütünu) kıymak,

haline getirmek; ~J

...j.a

Lı

,,,

~J.rA-o

, .-

~J).o

.-

..

şeritler!

aleti;

lılık;

: ~J~ ı:.ı~j

ince kıyım tütün;

Iü; iri; mahir, usta;

maharet; . ojli canlı, atik, çevik [hayvan]; güzel yüz-

0-

J} lcin.is.; tek.is. i J ç. sol} kürk, post; -

.. . .. lJLo ..,.J ç. ~1.rJ ferman, buyruk, emirname; tebliğ;

-,. -. j\.,r,t j Fr.> ağaççileği, ahududu BOT.; ,ıJ .r--) Fr.> farmason MIS.;

o ,

hareketli;

~Lj [hayvan için] atiklik, çeviklik, can-

" , A,.} İt.> ç. ~} kalıp;

;,ı. } ç.

-

_"

r -.byma [etI;

bildiri,

ı.ŞJW) [yine ı.Ş~,}1 Fransız is.]; - -, . ve ~ ,} ç. ~.ıT. frank;

0.ıl canlı,

LL;

kıyma makinesif

;"1) fi;

ince

- -

J-I} (,en;

~ ') ç. ~) frenci . .

o

•

, •

Ö).....-J [tek.is.] kürk; post; deri ~

,

iJ,.,--J

dt)! kafatası derisi; ij) ;1 fındık MA(;R~ şeftali LÜB~

,-

kestane MIS.;

sol) kürkçü;

1.5,}

-

, i (ı.$.ri) (bŞl) uzunlamasına kesrnek; (bşi)

ince ince doğramakı kıymak MIS.; (bşi, ~ MIS.;

, ._

ıJ) ç. IJl)l fırın;

...e karşı)

asılsız

.. ~ \ı"'.s} ~ ... e lmş') yalan uyduımak, olarak: uydunnak, türetmek;

"

,

: LOS ~ (bşIJ uzunlamasına! ,. -,

ıJ() fırıncı;

türetmek;

t..ri => ~~ ii Avrupalılaşmak,Baulılaşmak,

kesrnek; ıS,}1

[Frenkleşmek];

uJ-) Fransız [is.);

,",

,','

,

mak,

"o,

tl; LOS...........:J!

(~

boyuna

.. .aleyhinde,

bir şey) uydunnak, türetrnek; (~h-e) iftira

659

..~j ç. LS}. yalan, asılsız söz; iftira; '.' .... .. -.ş i :1..,) '.ro ('I>,) ,",I daha önceden

atmakı

etmek;

~

.,. ,ı.'" -: ..... , ..: •.}< ~ ""' I .ıl i '" !: ...... <J'.;' .;,' '-" r" . ,.ı>-I is-':" .; . . -..

t}ç. tl)i korku. ürkrne. panik. endişe;

olmamış! görülmemiş bir şey yapmak; • • ~lj.- kıyma makinesi

t)korkmuş, ürkmUş. panik içinde;

..

~~)n;

MIS.;

•

•

l&.\~korkU veren şey; bostan korkuluğu;

~\~\ yalan. asılsız söz; iftira;

.. •• •

.

~ iftiracı,

..

tjA- sığınak. bannak; -js. ji.a 1t; korkuluk;

iftira eden;

• ." ..:.ı\!~ yalanlar, iftiralar. dedikodular;

.. t}-- korkunç. ..

· .. ji) ç. ij)1 = jI)IAlf.BKZ.; •

•

') j

.:r ...den) kaçmasın! saAlamak; )1 11"; jj.....;; rahatslıJ •

__ O

tedirgin olmak; ?~ (b-i) tedirgin/ rahatsız eımek, endişeye sokmak; (olayı) tahrik et-

mek, körüklemek,loşkırtmak; (b-;, ürkütüp kaçırmak; (b-i,

r:r ... den)

r:.r- için) harekete ge-

çirmek; ( ... den dolayı) ayaklandırmak;

; ) fırlama, sıçrama;

. . . jlji;-ı' ç. .:.ıL kışkırtma. harekete geçır•

... 1.$j1~~ kıŞkırtıcı, ayartıcı. ayaklanma-

me, provoke etme;

ya iten. provokatif;

)j II

.. --

Ş)\} dişi Ieapar; ~)}

t)

. ,

ç. fjl,} bilmece, bulmaca MIS.;

aV) v;Va(el)(.;,' ...den ya da J

...den) ürkrnek, korkmak;

t;-! a V' ...e)

sıgmmak, kaçmak; i;-J (b·i) korkutmak; •

<-

ı:ıU ç. ~W [kadın için] elbise. fistan; »

,

~ fıstık;

. , .

~u (~, ~W) geniş! ferah olmak; ~ a

h(bşde ya da J ... de,, . J için) yer

~

açmak. boşluk oluşturmak; ~(bş') geniş-

. - . .e:-J..

letmek, büyütrnek;

(J

için) yer açmak. yer

b-e, bşe yer açmak;

b-e bir fırsat tanımak; b-e bir imkan vermek;

...

J,).ıı .ı ~ b·e yol açmak; ~I (J için) yer açmak; (yolu vb. tutmak;

J .. .için) açmak! açık

e:' -';1 geniş! fern.h olmak; yürümek, .. .

genişlemek, büyümek, açlımak; [vakit) boV

-'. müsait olmak' ..:.ıUJ ii J

.-

~

n;

! -

..

yürüyüşe Çıkmak; ~i geniş! ferah olmak;

•• • (ıj) (bşı) yırtmak; )jA yırtılmak, yanI-

mak; )}'I

,

e...i'-'korkmuş, ürkmüş;

ayırmak; ~ AJ 'i~

,.

•

korkuıan;

:

(J) fırlamak; korkmak, ilrkmek; (b-i, bşi)

korkuımak, ürküımek, (b-nin,bşin

.

,

L -...

..';j~ yeterincf

vaktim vardı; •• • ~ [yeterli] genişlik, ferahlık; geniş

..

imkanlar! fırsatlar;

(J

için) yeterli {zaman];

(ç. ~, ..:.ıl.) boş, müsait; tatil; yürüyüş. ,

.,

i,

gezinti; 4.. . ':" iyI

,.

J Jlj ı.. henüz yeterinc\

"-,-

VI n; t.r" korkmak, ürkrnek; , .;,' tr'

,-"i [birden] uykudan [korkup) uyanmak.

zaman var, süre bitmiş

değil;

~W ç. ..:.ıl- giriş, hol. antre MIS.; evler

660

•

~ arasındaki boşluk alan MIS. ve SUR.; avlu; •

•

~ç.(.W geniş, felah, , \.-Ail genişlik, ferahhk; genişleme, bü-

c..

yüme.

••

C P'· genişlik. ferahlık; yüzey, düzlem; ~a

•

Ce

yaymak, boıgunculuk yapmak; . -, ~;L b-nin işini bozmak; ..ı......l:ı\

.-- - - ..

~ wl

..-

=.w ;

,u çürüme, bozulma; kötülük, kötü yola

yayılma; •

•• (~ ... aralarım) açmak, bozmak kötülük •

sapma, bozulma, fesat; zayıflarna; yalnışlık;

.-caç. ..ı...ıw.. bozuımanını fesadın sebe·

•

t) ( uı'vu) ekleminden çıkarmak:;

;; i

••

•

(b§ı) yırtmak; (bşı) ipıal etmek. bozmak, ge-

çerliliAini kaldırmak, feshetmek [yine HUK.];

t:-i a ~) rengi solmak; renksizleşrnek; ~ (bşı) parçalamak. parçalara ayırmak;

. , . (balığı) tuzlamak MIS.; ~bölünmek, par-

t

çalara aynımak;

siHboıulmak, hükmü

kalmamak, fesholmak (yine HOK.ı; ~bozma, feshetme, ipı.al

etme, geçer-

bi, kayna~ı; utanç verici eylem; ~\.i.Ilçoğ.] •

•••

•

•

hileler, düzenbazlıklar; J ~i , ;; i o.H iyi ve kötü zamanda;

....

•

~

'WL bozma, ifsad etme, sabote etme; •

.ı....,.,l! ç. r.5 '

•

•

i. bozuk, çürümüş, çürük;

kötü, gayri ahlaki; yanlış, hatalı, abes; uygu• •• lanamaz, tatbik olunarnaz ..ı...-.ıLi )J' fasit kısır

daire,

döngü;

~ ~) • ~ (bşı) açıklamak, şerhetmek, (bş

siz kılma; ~ fesih karan ile ilgili, iptal ile ilgili,

hakkında) yorumda bulunmak, tefsir etmek;

hükümsüz bırakan, iptal eden;

~ açıklanmak, şerhedilmek, hakkında yo·

~ kıymık, {tahta};

rum yapılmak; (y . .. ile) bir açıklaması bu·

~ tuzlanmış küçük balık MIS.;

lunmak. açıklanabilmek;.J c· -1{b-den,1f

.

•

~

h

•

..

bozulmuş,

_.

dejenere;

..ı-.! u, i (,)L...i. ,)~) bozulmak, çilrümek; [anlaşma. abdesı

vb.] bozulmak; (durum.

gidişatı kötüleşrnek; {kişi] kötü yola sapmak;

,

.. .için) açıklama! yorum istemek. (b-e, if ...1) sormak; (If .. .için) açıklama beklemek; ••

c' ç. .,r:-'\..,.j,j açıklama, yorum. şerh.

).

tefsir; yorum;

W (b-i, bşı) bozmak, kötüleştinnek,doğru

..ş~ açıklayıcı. şerheden;

yoldan ayınnak; (b-i, bşı) alçaltmak, rezil

; ~ üre öme~i [hastanın);

etmek, lekelemek;

Web-i, bşi, ya da Js:-

bşi,b-I) bozmak, kötülüge sevketmek, do~'

dan ayırmak; (bşin) de~erini (~ b·niıı) göıünde düşünnekl lekelemek; (bŞl) zayıf1at·

mak, yıkmak;

(,j;- b-i. bşden, b-den) uzak-

laşurmak, (,j;-

b-i, ...e) yabancılaştırmak;

)\ c·

~\ç . ..:.ıl.

(IT ... için)

soruştumıa;

. , yorumcu; tefsir eden, müfessir;

~

•

.k1J::.-j ç.

•

J:J:ıU {büyük} kıldan çadır; çadır, • ;

otağ;

•

J

.klk-ôl\ bugünkü Kahire'nin güneyin.

de bulunan antik bir şehir; • • • • • •

~\h..j

ç. .;.,ı,W bkz. ~~ ;

661

,

, .;.ı\.i.,..j fosfat;

çıkarmak, hıncını

}-J ve j-.iı fosfor gibi ışıidamak;

[şiş.

" ,

)~ fosfor;

,

.

ç ~Wtahtakurusu~

L ~ ç. ı.rJW püstm, kabarcık;

p

.;-J u, i (..;-t., J.rJ) ve 1..;··.J u do~ru yoldan (~

sapmak;

.. .den) sapmak,

nabkar olmak.

fasık olmak,

'. \

,

ç. ~ akciğer [hayvan için] MIS.

.'.

günah içinde bir ,

,

a (~) bacakJanm açmak, adımlanru büyük atmak; ,

'

~ ç. ..:.ıL büyük adım;

aynımak; gü-

hayat sürmek; (y .. .ilt) zina etmek;

~

~\j, ve ;_.':ıli AU.BKZ.;

e.. •mozaik, mozaik işi; .. ,

d

,

SUR.;

..

r

vb.] inmek;

~

~ (einjs; ıekis. i)

... den almak MIS.;

...,.:.! u övünmek, böbürlenmek;

,

?

J--!

. .. J-i (ısk. günahkarlık;~ J--A11 JJ} batak-

böbürlerne;

(b-nin) fasık oıdu~unu beyan etmek ISLHUK.;

)L;.j patlamış mısır

,

,

;".;, böbürlenen, övünen;

haneler, kerhaneler, genelevler;

,,

Jo\..ıi.;j [hayvanın} akciter;

J ~ 1't mas.; zulüm. adaletsizlik; :j r ,i ç. ...:.ıl. genelev, kerhane; .' --"

~ [cin.is.; tek.is. iL fişek ~ ~.~ i boş

i

J-o'u ç. JW • u....i faslk, günahkar, kötü

yolda; kabahatli. suçlu; zina eden, zani; adilolmayan adalet

vasfını

fasık,

haiz olmayan

iı ç.JU fıskiyeli havuz;

,,

...W ç.

J.rJ alçak, şerefsiz; adi. deıersiz; sahte,

hileli;

fişek SUR.;

~ a <j.;.i) cesaretini kaybeunek, gözü kork-

mak,

....~ ç.

JW hurma fidesi; • 4.r---! bkz. ~ Jo4i ; •

Lı.-~

,

-i" j""'; fizyolojik: fizyolog:

..r u (ı.fJ)
<.

j..:j yılmış, umudunu yitirmiş; ~U başansız, başansızlığa mahkum; kıymetsiz, değersiz,


,

başarısızlık, muvaffak olmama, so-

nuç getirmeme [fiyasko);

." .. W u ("....t. ~W) sessizce yellenmek;

~ ıl .r.-i fizyoloji;

olmak;

P

..

, ,

(J ...de) başansız olmak; boşa çık­

bozmak, başansızlığa uyatmak; ~başa-

•

~l:-ıÜ pabuçtartan böceği, bokböceği;

kırılmak, ümitsizliğe

,

rısız

,,

ümitleri

mak, sonuç getirmemek; J'~;' ve ...L,;.jl(bşı)

~~ alçaklık, adilik; zayıflık; •

yılmak;

düşmek;

ISL.HUK.;

(c

MIS.;

..

.

kötü;

,... '.

W u ("..,ı,,,..,ı,~) yayıımak: açılıp

ortaya çıkmak; ~L (bşi, sırrı) haberi (bşi

.:

inmek;

...

f.

-....

J (~ ) ~ ..;J öfkesini ...den

veya Y

bşi)

, , '. etmek; ~

yaymak, herkese söylemek; (hastalık

vb.]

yayılmak;

ifşa

662 •

bayramı YALı';

J.i;yayılma;

•

•

,rJ:::)

-

. '~ . ..L..,di(..L.....rlJ, ,)~) (damarı) yarmak, açmak;

..

•

~(bıin) kabuğunu çıkarmak MIS.;

(b·d~n) (tedavi amacı ile) kan almak; ~

~ç. ıJ" J e; yüzük taşı; (sanmsakta]

diş;

,--

[yüz, alın; \i.r) ter dökmek;

{portakal] dilim; Jop. yuvarlak kısım

ANAT., BCT..; ÖZ. asıl; mafsal, eklem; ,

~ tuı topağı

MIS.; ... cı

.

t

:.."J

kanamak;

"

>u;U;

kelimesine, harfiyyen, tam olarak; i·

...

~.

.

.

,

isteğini. muradım) açık!

net bir şeklide

dile getinnek. (.:f' hakkında) talebini doğru

sında)

(~~ J konuşma­

fasih olmak: için kendini zorlamak,

C""ı.;;U;

.

..

.

~

C.':'ç ' J.h e' , ,.. ......L..:i

.

,

••

... fo sfat; ...

,.."",d fası'h • an • l",.: -

,

neşter;

..:J i";,,.,,:!

J~fosfor;

• O. . ı.?~~[na·t] fosforlu 1 ı.?JJi, o' '"~ .,'

ı

•

•

•

•

ışığı;

fosfor

o_

~i (~) (b·i, bşi,.r ...den) .yormak, kesrnek, ayn tutmak.;

,

--

MIS.;

ci,:ç. ~\.A..

i

ifadelendinnek; C;' e ~~Igiderek daha] fasih bir lisana sahip olmak;

-

ZOO. Motacilla

'fasih konuşmak, edebi Arapça ile

konuşmak, dili fasih olmak; ~\1l'; (.;f-

...i,

kan alma;

o,)~ç. ...:JI. 11 1 i,)~ Jo!I kuyruksallayan

~u (b-\...4i) sözü açık/ anlaşılır! net olmak;

, l::"

kanı alınmak;

• ..l...ı:!damardan

i J'" n:! kelimesi

cC"(burun)

i

(bşı)

...

(~aralarım) ayırmak;

tecrit etmek, izole etmek; (b-i,

~

ya

Arapça; an Arapça kullanan, fasih: net, açık,

da ~ işt~n) çıkarmak.. atmak, (b-nin) işine

anlaşılır (söz, ifade]; akıcı [Hsanl;

son vermek;

4.?' e idilin doğru ve açık bir şekilde •

•

-.

• •

~\müe. ~ daha fasih! açık! daha 10'

••

_

.'

beli~;..r ".;\1 ~."....Jl WL fasih Arapça,

., ,

klasik! edebi Arapça; ~111; ,

c.WI(~ ... in) açık} net bir şekilde ifade-

lendirilmesi! beyanı; açlk ifade; ,

C.

e

,

A • açık,

net, anlaşılır;

güneşli, açık

O.

fiyat ver-

.

• • ~u (J""";) V y. d• .r ... i, bir yen) terketmek, bırakmak; j.J(bşi) gruplara! sı­ •

•

nıflara ayırmak; sınıflamak, ayırmak; (bşı) ayrıntılar

kategorilere

ile anlatmak, man-

uki bir düzen içinde sunmak} vermek;

(bşi)

net hale getirmek; (elbise)',) biçrnek,

..

biçimini yapmak; ""l.PU(b.den) aynlrnak,

kutlamak YAlf.;

(bile) ilişkisini kesrnek} koparmak; (b· ile,

~:::) ~l Paskalya'yı kutlamak HRI.; fısıh bayramını

.

(bş için)

~W:ı)1 memeden, siitten) ayırmak, kesrnek;

açık!

[günl; 2'

rnek, bir karara varmak;

mek, paha biçrnek; _ (JL.d) (yavru)'u,';'

kullanımı; akıcılık;

•

(J için, hakkında) karar ver·

•

~

~. ~

Paskalya yortusu HRI.; fısıh

J&- için) pazarlık etmek; ~!(~ ...den)

663 ayrılmak,

(~

veya ı:r

işten

•

...W bölünme;

kesilmek.

siyasi partiden) aynlrnak,

ayırma, kesme. koparma; ayrılma; (ı,;r

ya da ı:.r- işten) azil, çıkanlma,

kısım; fasıı; parçasını]

• •

JJ

perde [oyun

l) bölüm,

?

böıÜmü);

•

(okulda] sınıf; mevsim

"":,,U:zj..\ •

J..d (rnek·

karar, kesin! doğru yargı;

-

_._ -

o-

ı.,s>!

j..a.J "t) . . ! J

. , J. 0';-11 iyi

ilişkimi

.. .. yorum; j.AAJI J yilI son söz, son karar; rJ!. •

seninle olan tüm

•

kesi-

-

:i.l..:j yeni baskı;

-

.

deve;

-;U. dç. jil...A.J sınıf, familya BOT., zoo; •

•

•

r.ıJl 41._ ci

.. . kan grubu; rl..L..&-';I1 :;:1.• c i idam mangası; . .. . Jı ~<. "';Il iii. ci gözcü manga, keşifkolu; manga. tim.; müfreze; Joca slv.;

••

J..::..) kıstas,

kriter, ölçüt; hakem;

;; :1',:.; Irak ordusunun eskiden giydiği kep IR.; • ~ç.

•

-•

"

JL..ı:..iil aynıma; ilişkiyi uzaklaşına;

kesme, kopanna;

J:"'w mafsaI, eklem, oynak yeri;

•

••

kesintiye uğrama; )IL_ _""JI'

. J~';II aynlıkçılar, aynıık tarartarları; ,

•

•

•

J~i [s.] aynlıkçı, bağımsızlık

taraf-

tan; (is.] (ç. u..t) bağımsızlık taraftarı [is.];

A..)Wı ayrılıkçılık; bölen, izole eden,

•

alıcı,

izolatör; can

aralıksız,

çok önemli; kati. son,

sürekli, kesintiye

j..PU ~ •

•

uğratınadan;

- - _.. ii;-I J-.ı:ıli ısı izolatörü Ftz.; u.,.,U i')~ • • fina! .

-

maçı/ karşılaşması; j..PU ~ sınır •

..

çızgısı;

u.,.,,1j ç.

..

j..Plj bölüm; ara, rasıla; virgül; •

.

tire çizgisi;

,

.,ı....:.e...

tafsilath,

aynntllı, detaylı, • •

teferru-

->

atlı; terzi elinden çıkma; ~ detaylıl ay· nntılı

ı..s~. c~ .. eldem, mafsa! ile ilgili;

•ı

QHI ~L-JI yüzölçümü'

j, i

nihai; bölünme, aynlık, kesinti

..}:-dç. J~ ,~';.......d sütten kesilmiş

•

•

olarak;

_

..

cci ayn , lek

..

J.PlJ ayıran, ayıncı;

ll..:.! virgül 41 ~ ll.,aj noktalı virgül;

••

atlı-, çözümleyici , analitik; i ı

•

.. .. -

••

dikilmiş [elbise];

•

J..aill Kıyamet Günü;

-.

di ve

Q

ı.,sl. ccidetaylı, aynntılı, tafsilatlı, tefernı·

•

kalmamıştır,

')lo

elinden çıkmış, terzi işi elbise; ~~

yl...bı.1 seninle benim aramda hiçbir şey

•

. ..

verme; [elbisenin] biçki; (ç.

J. ,,#.I~ detaylıl aynntılı olarak, tafsi\auyla. ., . aynntılı bir şeldlde; J. a'; -1\ yl..,J" terzi .. ,", .

.. larzı

bitinne, sona erdirme. -

ifade; incelik.

.,

t·..; •

•

aynntılı

-j:.-P\Aıl detay, aynntı, tafsilat

•

tuplarda] selam ifadelerinin "..ı..ı...ı Ltı sonlandırılması;

ayrıntıları

[müzik

usul ve ölçü; makale (gazetede]; •

c Si detaylı,

hassasiyet, aynnlıh ifade; incelik, hassasiyet,

işten atılmak, çıkanlmak;

atılma; karar, hüküm, (ç.

ile

V

Çıkmak;

istifa etmek. •

ilişi~i

.. .ile)

...e) devam etmek; (ı.:,r-

J.

V .. .ile) ilişkisini kesmek., ilişi~i

kalmamak;

••

olarak;

.'

- menteşe;

:;:1 e; .. ç. ..:.ıl.

.. J"':

-ayn;

•

664

~

•

• • ~ i (~) (bşı) çatlatmak, çatlamasına sebep

. ,

gümüş işi' 1• .".;1\

olmalc; (bıı) yarmak;~ [ev] harap olmak

~

. . 4:J.rd

r~1 yank; şizofreni;

ve

•

•

fasulye;

~ ~~ (OJ' .. .den) kurtulmak. sıynlmak

..

.

~

kişi,

([oplamıyı. oturumu)

mek;

(anlaşmazlık,

hallelmek;

.., j Jd "'J

kızın

.

:ı

;,.;!

övmek için söylenir, tafzen: mesin!.

Aııah dişlerini

a~zın dert

görmesin!

, söyledin!: J'''

.

.

.

'

dökmesin!)

ağzına saılık! (bşı) gümüş

saçılmak;

bozmak;

saçmak,

[!artışma,

gizli

;~ [ayıplar, kusurlar]

•

•

e:iw rezaleı, reziliik, küçük durum; skandal;

kalmış,

utanç verici

şeyleri] ifşa

eden,

açıklayan, yayan;

• (\ 'n'

dağıtmak; birliği

i~ utanç duymal hataları kusulan

ortaya çıkma;

~U utanç veren, onur kıncı, küçük

ihtilaf vb.] kapanmak;

.' ~i (kızın) bekarelini bozmak, bikrini izale

düşürücü;

,

c.~ rezil olan, utanan, onuru lanlmış;

etmek; • • ı..J:J

'n -

L.W ayıplan! kusurlan [açıklanmamış,

kaplamak;

mak,

•

düşürücü! onur kıncı

ne güzel

(mührü vb.i) açmak, bozmak; dağıl-

gün yü-

rezil; utanç verici, küçültücü;

~ . d ç.

hay.

pl•

bı­

geçmek, tecavüz

(bşı) açıklamak, göstermek,

~

dökülqo

gölgede

~ II mas; küçük düşürme, rezil etme;

(söz sahibini

dişlerin

(kadının) ırzına

(bŞI)

çıkannak,

ortaya Çıkmak, meydana çıkmak;

bekaretini bozmak, bikriru izale etmek; ve:lI!.ıJJI

göstermek, ortaya

züne çıkannak; <::

feshet-

ihtilaf vb. i) çözmek,

.. .. vi" 'J

a (~) (b-nin) ayıbını! kusurunu [kirli

etmek;

(gözyaşı) dökmek: ~~~:;J

.. "

~

rakmak;

kapatmak, so-

(meciiSİ, parlementoyu)

.

dökmek, (b-i) rezil etmek;

daıltınak; (inciyı)

yaymak. saçmak, bozup

na erdirmek;

sona enne;

ıJ'WL Iazhğıl bekareli bozma;

çamaşırlarım]

borcundan vb.]; .,' .' J:ıi (,w." ;,i) u (J1.i) (mührü) açmak; (bşı)

delmek;

•

•

•

(et, kemikten;

•

[tartışma vb.) kapanına,

.'

•

ve ..:J~U:ı.\ ~ mektup açacağı;

ıJ'1 ... ':il dağılma, bütünlüğü bozulma;

içinIoyuk MiM.;

.. Yrd

.'. . ~J~i Arjantin;)U

~i beyaz perde;

. ~ ç. ~ı.. .rd [duvarda. bir şey koymak .

~

•

di! -çatlak olmak; yanlınak; ..

[edil.l:('

..

~ (na't] gümüş, gümüşden;

•• .,::,,,ı. '0 .,

(mühürvb.i) açma, bozma;

,

dağılma, saçııma; (tart/ımayı)

gaıayı, sorunu)

bitirme; (kar.

çözme, halletme;

~~~\ bekareti bozma;

-' . ~ gümüş;

yayılma,

. , ı.,jIJ-J

utanç veren, kendisinden utanılan; ıJ'1

.: ... i

bol, geniş [elbise]; bol; şişman [kız);

. J..a-' u veJ..a-' a (J.ıO.J) artma!<. fazlal artık .

.

abartılı,

yüksekten atılan [konuşma, söz]: •

•

gelmek; geride kalmak; ~ u (J..ı=.i) (b-i,

665 bşiveya

Js. ... i) geçmek, üstün olmak:; mü-

kemrneV çok iyi/ daha iyi olmak; ~ (b-;,

bşi.

konuşmak yersiz, çene yormaktan başka işe

yaramaz, bir

yoktur;

ll..i:.iç . ..:.ı~ fazla, artan; geride kalan

J.&- ...e) tercih etmek, (b·i, bşi,j&- ...den)

daha çok sevmek! beğenmek; (b-e, bşe, ı.P­

faydası

bakiye; atık, kullanılmaz; [çoğ.1 dışkılar;

••

(b-ile) üstünlük yarışma ginnek, üstünlük

J."...a!merakJıhk, olur olmaza kanşma; • • J..,.a!meraklı; her işe kanşan, bumunu

"'-""-' için çekişmek; ~ ~_ '. ; ~ j..Pü iki şeyi

sokan [meraklı taze); lüzumsuz konuşmalar

(hangisinin daha üstün olduğunu layin için)

yapan; vekil olmayan, veli olmayan, pay

J..Pü

...de) öncelik vennek, üstün tutmak;

•

karşılaştınnak; j.J:.!1(Js. b-e) iyilikte bulun-

mak;

<

~= J-A-i1; [--i veya,,) edatını izleyen fıil ile, ...yapma) nezaketinil kibarlığını gösıennek, (y ...yaparak) lütufla bulunmak; ev

. . .. giymek; 1 buyrun!

elbiselerini giymek, her zamanki elbiselerini

.-

J-.'ı.!ç.

.,

J..i=..'ı

J ~ anık, fazla; geride kalan;

ikincil, tali önemi olan şey; fazlalık; atık, kullanılmayan; dışkılar, gübreler;

...de) üsiünlük, öncelik;

•

J...i=.i (Js•

(Js- ...e) iyilik.lü. •

••

ıuf, ınsan; Idbarhk, nezake~ (ç. JL;oj~

(J

.. .için. . ..adma, ~ ...e) fazilet. erdem; •

•

•

•

••

~~meraklılık[meraklı tazelik]; her

(J.&- b-e, Y bşı) ihsan etmek, lutfetmek;

>---- •.

kişi iSL.HUK.;

almayan

işe

burnunu sokma, •

karışma;

•••

J:::dç. so '>l.iıi çok iyi, üstün, mükemmel; kültürlü, [mürekkep yalamış]; mümtaz, ayır­ dedilen, göze çarpan, hemen dikkat çeken;

• "Jl.dç . ..:.ıL anan, kalan; fazla, fazlalık;

çerçöp, süprüntü; .. I. ;ı;ç. JH.:';,jfazilet. erdem; mükem-

..

..

-

mellik; avantaj, üstünlük; :i1.

'Q

-

alimlerin lakabı ve ~L :i ı~ . j:ı

.

";11 ~L.,p

. ;

fi;

sayın,

üstal..; ••

••

•

J.ıo.il[m"e~J çoğ. m"z. .,w-ıii çoğ. , -

...

. ,..; daha iyi; daha üstün, tercihe

... hatta ... ; ~~ ı:r "') a; bunun yanında, bi~

müe . ..:.ıl .ı

• • de; üstüne üstelik; ... J..A.ıi.! • • •

insanlar; öğrenim görmüş kişiler; ..:.ıl • i j:ı

hikmet;

1... ı:r

')l...,d ... i bir tarafa bırak,

"

.. .in sayesinde;

~ı. aL ~ ..... lütfen".• ~L ~~ " . j • t ... ~'I' .. V - - c:"J' .,'

~

,.',

ya da ~ ~LS ~~

.' . . J

-

J.4..AJ1 bu hususda

kendisine teşekkür edilmesi gereken odur,

.

bu iş onun sayesinde oldu; J;ı •

•

... ı:ıı ... olması

-

.

..

";14 ~

•

. JJ

gereklidir, ... olması hiç de

.

lüzumsuz değildir; ~:G-'il

., ." sözler; ... ul r':>I.S:JI JJ a

i.

" c ; boş

v" ... hakkında

şayan; J:PUl üstün nitelikli kişiler, büyük

...

, ;

." ..:.ıl~' faziletli erdemli hanımlar; . ." ~, . i <sı, i. ...de, ...e) usunu, .. ı" ı"k ö nce lik ; 'ıutercihte bulunma;

~ok erdemli, faziletli, çok cömert;

· Jr CıPtç. ~L4A günlük elbise; "-

.-

.

J~ok erdemli, faziletli; çok cömert;

J.

""tercih etme, üstün bulma; itibar,

666

J..

hürmet;

••

• cı ,; .ııl'"""" karşılaştırma yapısı,

ismi tardU OILB.; ~~ üstünlük çekişmesi;

J\)~i ~

açmak, ifw etmek; kahvaltı elmek;

nezaket, incelik, lütuf, ihsan

..:ı

,) bahşetmek;}J [edH_)

(~) yapısında! fıtratında olmak;

......onun

..•.

j..P~ üstünlük çekişmesil rekabeti; nicel •

-s

•

J..Pldl "':"'~ direransiyel hesap,

üstünlük

-

,

J.-s- )ai

-

-

.. ... ... ».iiI fi; ,\5:.,I\,».ii1 binlen bire ağlamaya -

~~ (na't) direransiye! MAT.; .

..

·):j ç. J#.. yanıma, çatlama; •

i

artık, fazla; (ç. 4JJ-, ı.~) çok iyi! üstün,

mükemmel; mümtaz, seçkin; kültürlü, okumuş;

,

.

..

..

."

(rAi ve~) ~ u (rAi, ,\.;oj) [yerı geniş! büyük olmak;

boş

•

olmak. içinde kimse olma•

malc;~ (bı') boşaltmak; ~i (JI __ -e) ulaşmak: (y b-i.

Ji .. L, 50nucuna) getir-

mek; (Ji b-~. Y bşı) bildinnek, duyunnak;

~ (J _.. için) vakti olmak! bulunmak; s-\.....i:.,j Ceza. uzay; boşluk Flz.; gökyüzü.

so'

io

m l'w ~

i

uzay gemisi;

J ~ 1.5")

-s-L..i:AJ\ bir şcyi havaya atmak. savunnak; (ç. o-

~i) açık arazi; .

,....

JL.o::..! : ~L,aj ;j.}

!

uzay gemisi;

•

."bAJl ~• Ra-

••

Bayramı;

• [cin.is.) mantar;

•• ı.$)ı.i (na'tl mantar. mantan; ":"'~)ıi man• •• • •• tarlar; mantar türü bilkiler; ı.$ p l J' .".-ıı •

•

•

-

-

mantarlı hastalık;

.

-

fıtrat, yaratılış; (ç. jı.i) mizaç. yapı,

i)d

,-tabiatı fıtrat; i jı.i yapısındanı mizacından kaynaklanarak;

.

doğuştan; tabii. doğal. fıtri; iJI....;/'J , . . .,

ı.$):!

. ı.$)=AlI tabii! doğal insan; ~."...kAJ' ut~J.I1 •

•

•

•

tabii! insanın doğasına uygun dinler;

,

)#

kahvaltı;

..;::ki

mayasız; ham, olmamış; taze, yeni,

yeni

yapılmış: mayalanmamış ekmek; o-

i ~ ç. }lhi (mayalanmamış] ekmek;

~ u (~) veek (bF) yaymak, açmak; ~i ve ~ basık, geniş [burun, kafa]; - -

.

~ in çoğulu) ileri gelenler, büyükler, "

mazan

-

....ıP'.! boş; münhal, açık;

üstaılar;

•

j:j

kişi;

~ tercih edilen, tercihe şayan;

sema;

jDj oruç açma, iftar etme; •

Itibar ve kültürlü

-

başlamak;

kalan, artan, (ç_ J.:.ı:,i) [is_I kalan_

J.:.Ü

... huyudur;

etmek;~ yanlınak, kınlmak;

-

,

tabiatında vardır,

;:;1 ifw etmek. orucunu açmak; kahvalu

matematiği;

türev

ylb!

,

-I

,

•

yaratmak, vücuda getirmek;

[Allah](b-e, ~

j.Ai:Jl eviçi. günlük giyim;

-

(bşi)

[Allah)

-,

. -<-"bi)

,

}J u (}J) (bı') yannak, ayumak; Uy,;) orucu

pasta; [yumurta ve yağ ile yapılan] bir ekmck türü MIS.; $

'-?J-.lhi yapan;

••

••

ç. ~J.\ki TUN. .. i..rJıi" it satan,

667 •

)l1Jl iftar elme; kahvaItı; iftar ö~unü;

Odobenus rosmarus;

-

~l1:.!kabalık, kıncılık, densiz.lik;

;ı.WIYaraucl. Allah;

~i (ı.r',.,w) [görünen bir sebep olmaksızın] ölmek; ..,J.; (b-i) öldünnek; (b-i) boğmak.

. &iu (~L1.i)

olmak ya da iğrençleşmek,giderek çirkinleşmek/ kötüleşmek;

olmak;

.....,biboğulmuş;

kötü bulmak;

4-J:.icesel; leş;

mazlığını

,.

~ i (~) (bebeği, yavruyu) sütıen/ memeden

-

'

(bşin) iğrençliğini/ dayanıl­

dile getirmek;

~Uij ç. ~W iğrençlik,

... den) geri durmak, imtina elmek;

dayanılmazlık,

~U:j süııen! memeden kesme! ayırma;

..

~ç. ~ süıten/ memeden kesilmiş;

.;,ı,; a, .;ı,." (l.1;) bvrnk zekalıl zelal zeyrek olmak veya zekileşrnek, kavrayışı artmak;

J veya JI bşı) anlamak, kavramak, (y,J.JI bşin) farkında olmak,

veya farkına varmak. bilincinde olmak; (Jı

bşı) düşünmek, aklından geçirmek;

.;r1.i

tiksindiricilik,

çok kötü/ çirkin olma, cana-

varlık; (çoğ.) meıalim,

iç

parçalayıcı

zulüm'

.";: __ ."i.

. .

.

'

-

C---ç-'

ej.o.J) (bş) yapmak; (J ya da y .. .de) etkisi olmak, (J ya da y ... 1) etkilemek;

.ı..J a

(y b-e. bş) yapmak'

.4<.r'-.. -

. --

~""";.}-i

--

... üzerinde olumsull menfi etkisi olmak',

;.J(şi;r vb.i) vezne göre okumak; J&-L.ıa bileşik oluşturmak,

(birinin) zekasını geliştirmek; (b-nin. ,":-",

J.

birbirini etkilemek;

Jl bşi) anlamasını sağlamak, (b-e, '":"'-

J.

biri ile reaksiyona girmek KİM.; (~j[e)birleş.

JI bş.) aç.klamak; (b-, , y-

J, JI bş.) ha-

tırlatmak; J:iı (J bşı) anlamak, kavramak;

(~~i ~

rnek;

bir-

olaydan, vb.den) etkilen.

- - _.

rnek, etkisinde kalmak; ~~yapı1mak;

(J

~ kıvrak zekalı, zeki, zeyrek;

...den, tarafından) etkilenmek, (J

w ç. vki kıvrak zekalılık, zekilik, zeka; ~,ıJç .•liLJoi ;

sinde kalmak; heyecanlanmak, heyecana ka.

j,;.U:.!zekilik, kıvrak zekahhk;

yalan) uydunnak, çıkarmak, türetmek; (bşi,

.:,J..a n; idrnk, anlay.ş;

el yazısı, imza) taklit elmek; (bşı) icat elmek,

..

b

d"''; ..~ (bşı) iğrenç, çok

~n;

kesınek; ~L sütlen! memeden kesilmek'

idrak emek;

•

safhada çirkin, korkunç, menfur;

••

(yveya

•

~çok kötü, iğrenç, tiksindirici, had

~'basık burunlu;

(ı;r

çok kötü! tahammül edilmeli

iğrenç! nefret uyandınctl korkunç! ürkütücü

nefessiz bırakarak öldürmek; ~llburunJ basık

--

-

-.-

ç. J;WI kaba, sert, yontulmamış, sözünü bilmez,

dağlı; çiğ,

densiz,

kıncı;

mors zoo.

i...J

-_.-

... in) etki·

..

pılmak; .... - I( ... ,js-~.:W" .in aleyhine

ilk kez yapmak; •

J-! faaliyet, fiil, eylem; işlev, fonksiyon;

668 ,

, >-

•

J.J-"

(ç. JW\ , JW) eylem, iş. hareket; etki, tesir;

• o

.j ,II geçerli, yürürlükte [kimlik kartı,

ıÇ, JWI) fiil, yüklem DILB; [çoğ,] ~li\

. . , .. kanun, vb.]; ~J J~ makabline şamil,

kahramanlıklar, yiğitlikler;

evvelce olanı kapsayan [kanun]

.1

i

lar; ~

__

••

entrikalar, oyun-

,,'

•

"f.Ai, veya ~~ . gerçekten, hakikaten; '

~ heyecanlanmış,heyecanlı; çabuk

•

uygulamalı; .. ~ ..in sayesinde. sebebiyle;

kızan, alıngan; "

..

• ~ gerçek, hakiki; etkileyici, etkili; prauygulamalı;

tik,

bil

fıil,

~ sahte, taklit [imza vb.]; uydurma,

fiilen, fiili; [na 'tl

asılsız [yalan, ,

UıJ : ..:.ıL fiil, eylem, hareket;

J~ etkili; aktif, faal ,

~ (....; ... ile) ağzına kadar! iyice dolu;

.•.

~l müe. ç.

[yine KIM.];

~ a, u

Jdl daha etkili; ~

,- -

J'-~

--

t.Ulengerek yılanı, sağır yılan;

. " "Iyoll fi;

etkilerne, etkinlik; faaliyet, aktivite;

.- ç.

>-

.. ,

.>-

'"

söz];

~ =>~I (bşi, y ... ile) iyice doldurmak;

mL., fiilsi DILB.;

4W

HUK.;

<.tU) {öz!. şaşkınlıklan] (ağzını) açmak;

• "o

"

~LQ1 vezin, ölçü [şiirde];

~1 [ağız] açılmak;

", ö~ vadi ağzı, vadi girişi;

'-

ç. uL birbirini etkilernel tesir al-

,>-

unda

bırakma; kimyasal

reaksiyon, tepkimc:

Jı....iı etkilenıne; uyarılma BIY.; (ç. ul_)

I.fJ.# ince porselen; ~ \.! kına çiçeği; • •

tedirginlik, heyecanlanma;

W

JW,i~ duyarlı, çabuk reaksiyon gösteren,

. 4WJ1

tahrik olan sIY.; hissi,

,-

dokunaklı;

"

ı:J)-)

•

fail DiLB. ~ ~U l""""'~ ismi fail, etken ortaç, ", , aktifpartiızip; ~U y..)IJ J~ radyoaktif;

~lcU

r

etkililik, sonuç getirme; faaliyet,

, .-

,..

J~ lümleç, meful DiLB.; "'-! J~ ,

J.J-"

i

'

[göz]

çıkmak; • •

c. ~ anüs; ._ .. ,

~ ç.

-

~ i (U, ı:J\J..i.j) (b-i, bşı) kaybelmek; (bşi, fırsatı)

elinden kaçırmak; (bşden) yoksun!

mahrum kalmak; ( . . .in) yokluğunu hisset-

•

tr;

• A a) etki, tesir; geçerlilik, ~ l""""'l

•

•

.

a

(Js- ...

geçerli olmak,

---

rnek; ~ ~\.r" J.ii çıldırmak; ~ J.ii

ismi meful, edilgen ortaç, pasif ,_ '0- __ partitzip DiLB.; 41 ~ ($ r de, .. . için) .j

[canına oku-

,-,-

aktivite·•

(ç. ~\

b-e (dܧmanıııa,

mak]; \.i..ıij yanlınak, deşilmek [yara, apse],

eylemi yerine getiren, fail; (ç. 4W) i§çi; özne,

;j,

LA!

rakibine) ağır bir darbe indirmek

jc.1.! etkili. verimli, sonuç getiren; (ç.

-

a ('J) (gözü) oymak, çıkarmak; ~ıbam, ,_o. ."

apse)'ı) deşmek; ~ y

duyarlılık, uyanlma BİY~

•

o •

(Js- .. de) etkili olmak; ı.ŞJL.

tt; JAi

~I..A&-I kontrolünü kaybetmek, öfkesini dışa

...

,------

vurmak:;.ıs~ Uyaşamını yitirmek;

-

.ıs"pl~ hafızasını kaybeımek;

,_.- ---

0.r'" JAi - "

_.-

..w

sabn

tükenmek, tahammül edememek; oJ~

---

..w

,>-

bilincini kaybetmek; ..ı.i!\ (b-e, bşı) kaybettir-

669

-,

"

-.-

,

,

o~ ç. ..:.ı1.r4i ' }i omur, vertebr.ı ANAT.;

rnek; (bşi, b-nin) elinden almak; ~(bşı) aramak, bulmaya çalışmak; (bşı) kontrol et-

paragraf; makale,

fıkra;

•

(bş;, biljrlikferi)

mek, incelemek;

'$ ~omurga kemikleri ile ilgili; verteb-', .,-

gözden ge-

--'" -,-, çinnek, teftiş etmek; ~~ = ,I ij Ai ; (b-nin, bşin) yokluğunu

~.

.

ral; ~pl ı.ı i li veya ~.ı"JI .)~\ omur-

--

-

--. --.

'

ga, belkemiği; ~pl ..:.ıt\~ omurgalIlar;

hissettnek;

-.

--

o-

.ili rr mas;

jL..i.J [cin.is.; tek.is. i] omur, vertebra;

L_~; kayıp, yitik, eksik; merhum, rahmet~

. li; acı kayıp; ölü; ~ ~\ i.?; ilmin büyük

omurga, belkemiği;

kaybı; J:'-l)\ ~, merhum, rahmetli;

-" ilgili; ~ ~)WJ\ U ı

,

-.

.'

.n

..:.ıı~

. --

'$d\.....i...! vertebral, omurga kemikleri ile

-

.~:

mas.; mahrum, yoksun kalma;

.. _. ~ ~1.J--4l\ u\..ı....iJ delilik, çılgınlık; ..:.ılı ii' ,

,

.

), H

1

j

~L kontrol. inceleme; [birlikleri

.

gözden geçirme; ziyaret etme;

teftiş,

vb.il

,

> ..

d

.

,

~

-

...siz; kaybeden, yitiren ~ )~\ .üU bilincini

.'

kaybetmiş, baygın;

"

.

.

-~ ç . ..,..!W kuluçka makinası;

acı kayıp,

ıf:iJ: .;;J

P sı

•

rU (bşı) kazmak, delmek;

bşı) fakirleştirmek,yoksullaştır-

olmak,

- -

JI ...e) muhtaç kılmak; J

fakirleşmek, yoksullaşmak;

(yumur.tayı) kınnak;

,

(i}.a!) muhtaç! fakir olmak veya fakirleşmek,

mak; (b·i

içini

~:

u" J" bkz, OJ'-'" ;

,

(b-i,

_. _

\

merhum;

-.,--.ri! u , j (.;-Ü) (bşı) kazmak, delmek; .;--AJ u .. rU

jy ince kabuklu badem;

i :

=> ~ (yine ~) (kuş, yavrunun çıkma-

~ inceleyen, gözden geçiren;

-,-1

,-,-

':

• __ J

yoksullaşmak;

!) (yumurtayı, cevizi) {içindekini

A

çıkannak için] kınnak;

•

,,~~ kayıp, yitik; eksik, mevcut olma-

,

'~:

(J

.

-

-

.

~

,

~i

.

"':-':!.if:i\ terbiye! eğitim görmemiş insanlar;

yan;

ii ... e) ı'htıyaç ' d uyma, ( J... I 'ın)

"

hissiz, hissetmeyen;

,

.0 ,

\dı,V

J-'-J bir cins büyük salatalık MIS.; bir kavun

DU vicdansız, insafsız; IJ.uü

;all

Q

,el

çeşidi SUR.;

~Ij [mud. kuL] (bşden) yoksun, mahrum;

J.

n

eksikliğini duyma; ~ :

- ,a';i.

~ld\_

ç, 'Iri-' fakir. yoksul; (JI

.

,

'Vs; ç.

---~

muhtaç;

,

Ö}'1.lJl hafıza kaybı; •

JI omurga, belkemiği;

;;

,

ı..i a

.

*

" ii - ,ii; ii mas .,' •~ ~ , ,

'I

,

- -

• "-Illi ya da ..r-

-_

v.,}IHI ..ıı kuluçka makinası; , -'-,-

-l-

u=> ..b...i!: yL.....J..1 ..k.ü faturanın sonuna; ".k.U yalnız ... dır", ifadesini eklemek; faturadaki malzemeleri

aynntıh olarak

belirtmek;

,

~ !~

(Jl ... e) muhtaç

(JI .. .in) eksikliğini hissetmek;

.h.:! i öz!. cümle sonunda] sadece; [fatura sonundaJ yalnız;

.. ,

.e .

~ a [şişkin, içinde hava olan bşıl patlatmak.; ,

~ fakirlik; yoksunluk, ihtiyaç duyma;

(bşi, eklemlen) çıtlatmak, kıtlatınak;

670 ~i patlamak [top. balon vb.];

-. -A..c.l.ii ç. ~LA; [su vb. yüzeyindekil balon. :

ei~ canlı, parlak san; canlı. parlak [renk];

Wli ç. ~i) kabarcık; sivilce; _. . - -~ a (,.... r>") ve~ u ("LU) ve;..iiı tehlikeli ..~

mü) çözmek, bağını açmak; (bıi, ı:.rayırmak; (bşin) düğmesini

kabareık;

cuk.

mak, düzenini/ birliğini bozmak; (bıi, düğü­

.~

çözmek; (bşin)

vidasını sökmek/ açmak; (,;,r bşden, ~I hacı'zi, ipoıeğl) kaldınnak; (problemi, SOrıl­ nu) çözmek, halletmek; (parayı) bozmak

olmak ya da dddileşmek, kötüleşrnek, tehli-

M[S.;~

keli boyuLlam ulaşmak; dayanılmaz olmak;

bırakmak, azat etmek, (b-e) hürriyetini ver.

• •• ~ .~ [cin.is.; rek.is. iJ ayıbalıiı, fok; ,.

(:-

•

ıJ~ eiddileşme, giderek kötüteşrne; da· yanılmaz hal

,.,

(~) (hŞl) idraJc etmek. iyice anlamak,

.

.

•

•

- --

kavramak;.w a (W) ve~ u (~ld) bilgili! •

anlayış sahibi olmak; (~.u,

J) dinin ah-

karnını iyi bilmek, alim olmak;:J.i (b-e, bıi

ya da

.. ~."..s::;)

rnek, (b-nin) fidyesini ödeyip kurtarmak;

-.

~

.'

II

(1!Jj,

(rehini vb.i)

karşılığını

düğümünü çözmek; (bşı) parçalanna, ayır­

•

Q

5:'5::i) u (~~,~) (b·i) serbest

ödeyip kurtarmak; ~ (bşin) bağını!

alma;

~ Ankakuşu;

.....:J

...den)

J hıi.) [iyice) öğretmek;~i 1l;~~ ~;

mak, içini açmak [radyoyu, cihazı vb.ı]; (bşi) kırarak ayınnak, darmadağın elmek;~

[bütün, toplu olan şey) parçalanna aynımak, montajından aynımak;

parçalanmak, darma-

dağın olmak, aynımak, bölünmek; ~J i ; ;\

(bıı) iyice anlamak. idrak etmek. kavramak;

çözülmek, açılmak; bağı{ düğümü! vidası,

fıkıh öğrenimi görmek, okumak; kendini

düğmesi açılmak; (.r- .. .den) ayrılmak,


ilişkisini kesrnek, koparmak t ~ı:;:~ ~ [muz.

V ...l!') yöneltmek; bilgi

fiilden önce veya mansub isimden önce) .. .i

bütün çalışmalarını

edinmek, net bir fikir edinmek-•

sürdünnek, ... yapmaya devam etmek; ~ıJı

.~, fıkıh;- ~ wı, .w. filoloji;

(bş;, düzeni, nizamı) dağıtmak. bozmak, im-

•

... ; ; kavrama, idrak elme; derin bilgi; ,

.

'

' .

• ~ hukuki; fıkm; İslam hukukuna dair;

-

.,

~ ç. ~laUi hukuk bilgini; fakih, fıkıh

alimi; Kur'an öArelmeni ve hafızı MIS.; ilkokul

öğretmeni MIS.;

::.ıl (:- G'J) u (~) (bşi) aytnnak. çözmek. açmak; (bıi, muhüru, elim) açmak; ekJem yerinden çıkarmak; (toplu, bülün bıi) dağıt-

ha etmek; (bş", rehin; vb.i) [karşılığını verip J kurtarmak; (bşi ırb-den) kapmak, kaçırmak;

ili

[rehini] kurtarma, geri alma; (ç.

" ~.fiJ) çene kemiği, çene;' ~t;, ~i alt

". . . çene; ~':I, ~\ üst çene; ,.

ıs:; bozuk pan>;

~~ serbest bırakma. azat etme; fidye, azatlık

ücreti;

uyarılma;

671

- . J.5j u (ayağını vb.i) burkmak; ~l burkul.

~ ç. ı.:.ıf. ıomavida; •

~ icihazı vb.i] da~ıtmak, parçalanna ..

o-

ayınnak; ~ i yiJI ~.5J:ı nükleer bölünme;

~ a~ııma, ~lünme, parçalanma; par-

mak SUR.;

~ a (&, ~LS:j) neşeiii şen şakrak/ şakacı olmak veya neşelerunek;

(b-i) güldürmek, eğlendinnek; "I.Slj (b-ile)

çalanna aynıma;

şakalaşmak; (b-e) takılmak; & (~ ... ile)

!L~i ilgiyi kesme; •

•

~~L {rehin] kurtulma, [ipotek] kalkma;

e~lenmek, hoşça vakiı

!l#

mak;

, >;

gevşek. çözük;

• ~ ilgisiz. bağlanusız. ilişkisiz [söz] •

.

.f' u. i (~) (J ...de •... için, .. hakkında)

P

haudatmak;

LL;

(b-e,

}iı = ):l;

bı;

ya da';

geçirmek;

şaka

yap-

~ neşeli, şen, şen şakrak, şakacı, nükle-

..

düşünmek;

~ şaka! nükte ile

dan;

bşi)

eğlendirici [şey];

.

.

,

uı....s:J şaka, latife, nükte; gülünçlük,

}..i; cy-i .. .için,

komiklik;

.,

ırLS:i gülünç, komik, şaka, latife kabilin-

...hakkında) iyice düşünmek. tefekkör et, rnek; ~\ (b-;' bş;) hauflamak, anımsamak;

den;

· - .~ ç. )\.S:.S\ düşünme; fikir, düşünce; . -. göruş. <ey j:.il1')L> dalgm; j:.ill ..;.~

Şakacı, •

nüktedan; komedi yazan;

J" •

••

Oı."s::tl ç. ",::-!\i1lçoğ.J şakalar, latjfeler;

"

•

rihni

•

maskaralık;

•

..~>j; güldünne, eğlelldinne;

kanşık, şaşkın, kafası kanşmış;

iP ç. ;.5:i fikir, düşünce; 1 ~\ ö}:Aı1 •

•

•

., [email protected] şakalaşma, .

9

•

~ eğlenme, hoşça vakit geçinne; şaka,

bir fikrinI düşüncenin sahibi/ babası!

ortaya

alanı;

...

~~ ~ sırası gelmiş-

Jatife,

takılma;

.ıSt! neşeli, şen, şakacı; komik, gülünç;

ken ... , akla gelmişken... MIS.;

•

~.?J (na'ı] mm, düşünce ile ilgili, enlcl·

• •

'-ı'~ ç. .s-Ij meyva; •

•

~4·n! ç. '"~ meyva saıan;

lektiiel; tasayyuri; "

~ düşünceli. kara kara düşünen;

I

y u(j) (bıçağı, kı/ıcı vb.) körletmek; kaçmak,

. .. .-. _. . .- '. . 1 4.!.;S JS J ,-

~ düşünme; düşünce;

kaçarakgitmek

j>.i; tefeldür etme, iyice düşünme;

vb.) körelmek

•

·;:.,; ,• düşünür; düşünceli, düşüncelere daimış; düşünen;

lk not defteri ~:( .~ ô}1.. günlük;

ô

ajanda;

.. ,

..:.ıı~ düşünceler;

şaka yapma;

ii

•

ve 0..l.:!~

MIS.; ...l i (cJ,Ij)a

ya da .ıJ....?- r:T'

,.

.,

Ji b-; zayıf düşünnek; . - ,.

eğdirmek; o~ ~

(~{kılıç •

h-e boyun

r:T''' b-i zayıf düşünnek;

Jli (blıcı. bıçağı) körletmek; .-

..,li ç.

.. J...tli

çenıik; bir şeyin yayılan/

saçılan parçası [ateşten yayılan kıvılcım

vb.];

672

.... ' Ji [tekil ve çoğ·] ç. J}i, J~I, J~ yeni!-

.'

"

miş;

-,

"-

c.p.~; '..Li _ıG (,;..--::- ç. ı.;: ~ ALF.BKZ.; .. , w~=>w~;

.

ordunun dağılmış kalıntılan;

,,J~ kör, ködeşmiş (kılıç vb.];

J! Arap yasemini Ful. BDT. Jasminum Samhac

2

-

- " .--

.

eti a~) (bşı) yarmak; (ı)')"1laraziyi) sür..,. . . .

rnek; ~ ~~4 .l.:!~l w~ çivi çiviyi söker;

MIS.;

,-y- mantar, tıpa;

.,0 . • A ••

kurtulmak; özgürl serbest kalmak; (b-i,

da

işi

iyi gitmek;

-

-

istediğini elde

serbest bırakmak; .:..J!\ = ı.::.....li

refah, afiyet;

~"}j [araziyi] sürme, işleme; çiftçilik;

bşi)

...den) kaçmak;

; .: i ci V

.

ziraat;

. . ' (~ç. wl', ~~ toprağı süren, işleyen;

,

V ... den) kurtulmak; özgür! - ..

serbest olmak; .:. i s"~ (.;r' .. .den) kaçmak; (LOT'

den) kurtulmak; kendini kurıannak;

(~

ile)

bitmek,

işi

çiftçi, rençber;

~Stiç. ..:.ıL rençber (kadın]; i?"Sı..! çiftçilik, ziraat, köy hayau ile ilgili;

kalmamak; hür/

~i! şanslı, başarılı;

serbest olmak;

'"

..:..li ç>1aş;

-,--. ~ ç. ..:.ıL::li beklenmeyen olay; aşınlık,

..

ifrat; sürçme, hata; dikkat çeken [sivri] hadi-

,_

sefih,

~ .,

fi; işi

iyi giden;

. , . , . _

-

o

~..l.liç . ..:.ı\.w,.w ,j~l [et] parça(sı) ~ ö.w . ,,

04 kendi kanı(ndan), kendi çocuğu;

,",r' j"'i j ve ıp;';j ALF.BKZ.;

se, durum; 4,;.lj aniden, birden;

~~ ç. ~~ ahlaksız,

etmek;

(')L..j başarı, muvaffakiyet; kurtuluş;

'"',,,'''

~I.'hvet düş­

künü [s. ve is.] MIS.; hiçbir işe yaranuz.

beçe~

riksiz; . , ..:,...~\ kaçış, bağından kurtulma;

-

...de) başanh olmak ya

~1 ve tl';' '~(J

4m [villa] villa; ';:* bkz..f.-J!; - -.. ..:..li i (.;:...li) (.;ro ... den) kaçmak, (.ro ... den)

işi

",

J.# ALF.BKZ.; )! ç. ..:.ıl. maden filizi; ı.rl!

"

.

-,.

=> ı.rl! (b-nin) iflasını beyan etmek; ı.rl!\

iflas etmek ya da

etmiş

olmak;

başarısızlığa

,

",,,,,"I ~.,

-

, .:.J~ serbest, bağlı değil; kaçak; (ç. ~\,:.ij)

="j~ ;

-.- , ı~ u, i (~) (bıı) yarmak; ~ [ed;L.] felç(H)

uğramak, batmak; o.

"

~ ç. jJ"ıü 'dinarın binde biri olan para "

birimi JR., ÜRD.;jJ" ıü [çoğ.] para MIS.; balık

-"

olmak; o.

~ (bıı) yarmak; ~i':ı felç(ll) olmak; "

~ ç. c.ıü çatlak, yarık, gedik; ~I\i felçı;;

pulu MIS.;

..

~ iflas beyanı; (ç. ~ij;) iflas, başa-

.

nsızhk ~

-,

v

"

'1-

.

).ô.~ıı J.....\.. tasfiye memuru MIS.;

jJ"~1 iflas başarısızlık;

673 , ~ ç. ..,..,ılio mas eden; ~.; b

UJj falaka sırasında ayaklan sabit tut-

Li Filistin;

iJ'.)

lj [na't] Filistin ... (ç. uJ-) Filistinli

maya yarayan düzenek;

J~ ç. i_ cşk.iya, yol kesen;

{is. i;

.iiı

...c dı

(bıin)

•

ı

felsefi

açıklamasını

ȍ.

yapmak;

•

li felsefe',

kehanette bulunmak, gelecekten haber ver·

,. ~ felsefi; .

'

J ..~

-

rnek SUR.; u

i.

ç. u....';ıÜ filozof, düşünür;

ı..'

cllAlI ~ astronomi; astroloji;

.

"-

cin.is.];

~ astronomi ile ilgili; astroloji ile il-

~ (bfi, hamuru) yaymak, açmak:

,

, ..

gili; (ç. ıJ J-, ~) asronomi bilgini; astrolog;

açık, açılmış, yayılmış;

~ ~i&. astronomi;

~LL; o.

c!' a~) (bşi) yarıp ayınnak. yarınak;c!' LL;

.. e:;;

,-

•

.j.ili"

•

Oı

j.ıi.U (cin.is.; tek.is. i) biber; LL...AJj tane,

.. , J..ili

çekilmemiş biber;

. .-

~\

yeşil biber;

~ biberli, acılı;

. .. .;li i (JÜ) (bşi) yannak, yarıp ayınnak; [Allah] (sabahı) başlatmak; .....ili (bşl) yannak, yarıp yanlmak. yanlıp aynımak; yayanı

çalla-

.". mak;~' JU;; patlamak; Igünl ağannak. , .. sökmek; t cehennemin dibine =

-

[şafak]

ı,;LAil

.. J

kadar yolun var!, MIS';

Jli ç.

}içatJak, yank;

......ı! tan vakti. şafak;

.

~')Ij ya da ~~ kayıkçı; " " , , ., ).PJ! ve)."ıs:J j folklor, halk kültürü;

..

,

•

nkl çatlak dolu olmak ya da her

,

~ (bşı) kükürt ile sertleştirrnek;

biber gibi; biberli;

ayınnak;J1 :;

ıl.ıı,;. yuvarlak göğüslü kız:

2~.,.ı; ç. ıtJ..j')Ü şalupa; kayık:

j.C.Ü (yemeğe) biber koymak, kalmak; • •

'

~ yı.. şanssız, kötü talihli; • •

yarık, çatlak;

•

...

,

....

c!' ç.

,,'

~ {müz ve müe.J büyük gemi (yine

...i:ılı {valt] ç. J,')Ü\ voltELK.;

C.u::li

"

•

••

1,,-. filozof; filozof gibi davranan;

-

•

i!.ili ç. ~')Ijl gök cismi, yıldız; yörtinge;

, hç.uJ-1t; ,

rJ

,

J~ büyük askeri birlik, ordu;

ı~ => ,
c; filozofmuş gibi davranmak;

;ı.;

.,

JÜ Iyanlan şeyin] yanesı);

UJj ç.

...

. "'".

~ ç. ~')Ijl film; sinema filmi; "

boyuııu film; ""ı.

>.,.

f ~ ~ üç .

.

,.nkH film;

Jlou "'"

sesli film;

.ş.c..:ı.li Flamanlara ait, Raman ... ; Aaınan (is. i; oŞ" ıli Hollandalı; Hollanda ile ilgili;

-- ,

,

ıJ"jj müe. lj')lj filan, falan, falanca; ,

.,'

's

J'"j.j 11" [s.1 f ~~L ~W\ J falan saatte; ı:..:-li ALF.BKZ.;

l..<.:Jii ç. ..:.ıl. demiryolu traversi •

y! ç. •

" . n..

'._

MIS.;

~::ıüı ve..tÜ ç. ~')Ijl tay; sıpa;

674 •

•

•

,.$'J~ [cin. is.; tek.is. i')Ljı ç. ..:.ııyi • •• ..')ÜI çöl; açık arazi, açıldık; boşluk alan; •

•

JlWlçayırlar, otlaklar;

•

. - - .. l./."J-I harp sanatı, strateji; ıı . .' +-1 u.rAl1 -- . _.. - . -( U ~I/L ' . ;)') güzel sanatlar; J ~\ ~ : <Ü kütüphanecilik

).fi nor KIM; .. ,

,

ıj~

)~ floresan. flüoresan;

--

"

J-J; <Ji> (hr in) bitlerini ayıklamak; (bıi) incelemek. lelJcik elmek;

•• •

~ (bşin) bitlerini

,

.,

uzman, mütehasSlS; teknik; sanat ile

.....

ı j sanatçılık;

.;r'ç.

...

~U' dal:

•

".

• i-

~ ve ~ mantar, tıpa;

Jw

ıJ.ri' ç. ~I.i' dal;

,,-, ;j)' yarpuz, habak, yaban fesleğeni BQT. Mentlıa

..:ı :i ; çeşitlilik, farklılık, başkalık;

<.J

.. .de); çeşitli alanlarda faaliyet göstenne; us·

pulegium MIS.; ••

~ç. ol}! ağız; delik. menfez; nehir agzı; kanal

ta1lk, maharet; •

ağzı; ağızlık

.

• ,

.tU (kadın] sanatçı; "--

~L Filipin adaları;

•

-

ıJyU sanatı ile para kazanan;

Lli=Uj· .,

•

<-

~U ç. ~J' sanatçı ~ ~U J-~ ç.

ralya deliği;

,_.

)ıı

ilgili, stratejik; sana(ÇI;

4\j benekli bokböceği 200; eski toplarda

.'

[bilimi];

,,11 gazetecilik bilimi; gazetecilik;

~

ayıldamak; ..;.ı;{kendi] bitlerini ayıklamak;

.. .

--

"

(ç. ıJ."..=.i) sanat; teknik alan, saha' .:riJI

u\dlçeşitlilik, farklıhıc;

(sigara için]; uç, agaza giren

kısım (sigara. pipo vb.de]; ~ı..ii nefesli

üslupları

çalgılar,

alanlardaki faaliyet;

sazlar;

".

ıJ' ~ ır (bıı) değişik

değişikI çok

,

çeşit

yönlü! envai

olmak;

...

mütehaSS1S olmak; ı;r!\ = ~ ; .. " _.-,-,

J ç. ıJ y:! ,ıJl:j\, ı:..~u,

. , .... in tüm çeşitleri; ıJ delilik

çeşit çeşiıtir}

karşılaşıncasöylenir şeylervar şu

==

"

•

ıJ~i [Iafzen; şeyle

Allah) ne garip

dünyada!; ilgisi olmayan

sözünde, beraber kullanan

kişi

} j Yun.> ç. ~L ıŞık, fener kulesi; __

-

garipsenen bir (Aııah,

ı:.r.A.t usul, mahir. bir alanda söz sahibi;

-

o

Jl,Jç. J,oeU bkz. ~L,J:

cins, tür, çeşit;

.ri,

maharet;

. ,

,

--~l.iI(ço~,1 birşeyin farklı yönleri;,y ~l.il •

ustalık,

çeşitiiI farklı

gösteren;

farklı

cinsleri kullanmak; ~ bşde) uzman!

ustaca kullanma;

~çok yönlü, bir çok alanda faaliyet

bir hale sokmak, (bre)

farklılık getirmek; (bşı) kanşlınnak; ~

(J ,..de) farklı

şeyleri

için söylenir;

• -_o

__

•

ıJ~ ve 4:ı~ç. ıJ.-;1.:.i fincan' •

•

' __'

0

J ~Jj ~

J

ıJ~ bir bardak suda fırtına koparmak; • • '_0_--'• • • .p : ~ ~~ b-e, bşe) gözlerini dikmek;

t=J a

(bşi)

geçersiz

ezmek, toz haline gelinnek; (bŞI) kılmak.

iptal etmek:

(anlaşma)'ıı)

bozmak'•

. <: J.;J ~ J.;J (b·ı) yalancı çıkarmak. (bşin)

aksini

•

~

675 (bıı)

ispat etmek,

çürütrnek;

(bşi,

me; sönme; yokluk. var olmama; fena TASV.;

fatl/ra vb.

•

maddelerini) gruplarnak,

hatalı olduğunu ispat

.. JJ,j ,

.:.ı\..lı yavaş yavaş

..

•

IJ"'\.b....j ç. ~LWJ •

•

muhafazası

sU deposu, su tankı; Isıvı

..

-

•

.'

•

~~

~ ~ bolluk! refah içinde yaşamak;

L~ far.> yumuşak tüyıü. gri, uzun kulaklı

, J

, ••

.ı.ti ç. :ı ~. ~l çitazoo. Acinonyx juhntus;

tilkisİ,

fennek 700.

~

•

A

••

vaşak..

i.

••

(L..ı;--+i) (4~ kitaba) dizin! indeksI

• • ~ ve ı.:.- ..JfS ç. ..,..

derle-

hazırlamak.;

J\fi fihrist, içinde-

••

•

kiler; dizin, indeks; katalog; liste; •

•••

\.ı.:J,j Finlandiya; •

ı.Ş.,w Finlandiya'ya özgü; Fın;

..

~ a (,,\.:.i) son bulmak. sona ennek; yok olmak;

sönmek; bitmek. tükenrnek; fena bulmak,

•

.

",

rnek;

.

4;.$. ~

tiğini]

(~ .. .de) tamamen kaybelmak, erirnek

... -

'i

yok olmaz. bitmez; ~i (b-i

• bil) yok etmek; (b-i.

bşı)

tüketmek; bilir-

mek; (bii•.. .in içinde) yok etmek, yutulmasm sağlamak; ~~ bbi yok eımek;

(J ...in

b-i [ne

..

dediğini,

, . ,.

anlamak ~ ı:>\ t9't ,

~

hazırlamak,

rnek, indeks çıkarmak. fihrist

..r

ALF.BKZ.;

TASV.;

karakulak;

fihrisl/ içindekiler bölümü

Fennecus zerda;

2~

acizlik, güç yetirememe;

•

•

küçük bir tilki cinsi, çöl

...

pars, panter;

,,,

.;:.i

1aS.'-~~ Fenikeli; .

. _ J I p ç. ~L fonograf. pikap; ~

fedakarlık;

4}..;, ya da i};; Fenike;

· ~ ç. ~U [domuz içinI burun; •

yok etme;

•

için] tank;

•

J ~)L.ı odada

yaşlı;

· .. ..,..,LOJ hr.,loW bas,k bUlUnlu: •

•

.:.ıU geçici. fani; biten. tükenmiş; çok

rnek, ifade etmek;

..

, . •• •

feragat etme;

~,kj (hŞl) aynntılı olarakl tek tek belirt·

.

J.

.. ~ \,jl yok etme;

If;~ ç. ~\j ALF.BKZ.; ..b:j

•••

bir O yana bir bu yana yürüdü;

etmek; (.. .1) çürüunek,

dı\;,i otel; '

• i

safirperverlik; ~;All ~~

vennck; .ı.:.il (b-nin)

..

ç.

•

•

•

aksini ispat elmek;

,

i.

~\,j ç. :i•. il avlu. iç bahçe; ~WJl ~) mi-

sınıflamak; (bşi) d.

ayonulıl detaylı olarak

•

.;~

... olduğu anla-

•

•

,

~ (bil)

mak; (bil) anlamaya başlamak. yavaş anlamak; mak.;

rr;

anlamak ya da idrak etmek. ka""'-

(bşl)

anlamaya

yavaş

çalı~rnak, uğraş­

rLiJ birbirini anlamak.; birbiri ile ileti-

şim kurabilmek, (~ .. ile• .)<-

[ruhunu) (J

anlaşabilmek. anlaşmaya

~\.;! son bulma; yok olma; bilme, tüken-

i.

şılrnaktadır;~ (b-e. bşi) anlatrnak;~\

içinde) kaybolmak. eriyip gitmek; kendini

...t) adamak, vermek;

neyi kasdet-

-

.. Jıokkında)

varabilmek; anla-

....

şılmak; ~~ (bşı) anlamak; ~

ec·

'~ (b-e, bşi

•

ıti!

676

J bş hakkında) sormak. soru sormak; ...

veya

.. .i atlamak....dikkatini çekmernek; •• ô! ıJ

~ ç. ?~i anlama; idrak. kavrayış; algı••

•

lama; zeka. zihin; 1 ~1 ,,~ yanlış anlama;

... ~ ç. '"~ ıti"

•

keskin! ince zekalı, zihni açık;

••

zeki, akıllı, anlayışlı;

•

.'

fırsat

..

elinden kaçmak

• ~anıatma:

vermek;

r~ (~ ile ~ hakkında) anlaşma; kar-

.-. .

şılıklı anlaşma,

uyum;

ce-.. .ile) karar

birliği •

...

... r

\S"4A:-ı1 [s.} soru/ sual niteliğinde DILB.; ~ anlaşılmış olan; anlaşılabilir. ma-

••••

mefhum 1 ~~ lafun/ açık! net olarak;

· .. ı:.ıı

rJo&W' ... olduğu bildirildi! nakledildi; •

bkz. fO';

..:.J j

(bşı)

(Js- b-nin, bşi) kaçır-

--

devretrnek. elden

çıkarmak

•

sebep olmak; .:oJ)LıiJ farldılık

göstermek, aynımak; düzensizlik göstermek, •• çelişki bulunmak; •.:A~I

söz

çıkarmak.

(Js- .. .in aleyhine)

yalan uydurmak, iftirada bu-

(J .. Lle....konusunda) kimseye

lunmak;

danışmamak.

kendi bildiğini yapmak [işleo.., _.. . • , rnek) ~ ... .ir ı.:.ı~ 'J iJ')l.j falan, görüşü •

alınması

gereken birisidir;

•• geçme; kaçma; (ç. ..:.ıl)~ ara. mesa•

..:.ı j

ayırım;

..

. .

..:.ı1,.,.,J (vaktini] geçirme;

J':- ~ i ,,-,I rJ

sözleşilen

saati geçirme;

randevu vaktinil

,

kaçır-

nıN.; ı.:.ıÜ\ (b-e, bşi) kaçırtmak, (b-nin, bşj)

fe; fark.

•••

elinden

sebep olmak; (b-nin) geçmesine izin

muhakkak

kul; bilinen; anlam, mana; (ç. ~W) kavram,

r •

(fırsau

•

rl.ıi:Jl".r' yalnış anlama; •• • r~~ V yada ~ ... hakkında) sorma; •• • •• • soru, sual; ~ r~~''''-j.s. soru işareti;

ittifak

••

,.

kaçırmasına

•

..••

. mak); jUü.JI .üU [tren kaçu] treni kaçırdı. . ,. masına

etme'•

••

. .. UI .. .i elinden kaçınnamak; LP)ll olı:JÜ

t.4-i çok anlayışlı; ~ yavaş yavaş anlama; anlama; idrak

J'

o

trene yetişemedi;

!--

•

.....

•

J1..ti Fr.> vua!. ince pamuklu veya yünlü kumaş;

•• • •• • (u!)"JI) ci"ıı ..:.JI,.,.,J.1.A.ı iş işten geçtikten

i j boya kökü, kök boya. kızıl kök BDT. Rubia

sonm. çok geç; (~IJ~I).:oJ.ıI1 "-'I""; J,i;ş

•

••

••

(birim) geçmek; (b·den) kaçmak; (b·den)

erken davranmak.

(b-ı)

geçmek; (b-den. y

• ••

•

•

·..de) üstün Çıkmak! olmak; ~ ci..,.ıı ı.:.ıU • • ••• zamanı geçdi, [artık] çok geç; ... vı .üÜ .. .i.

... yapmayı ihmal etmek ya da unutmak•... i elinden

kaçırmak;

... in

farkına

•

~~

mazide kalmak. geçip gitmek;

varmamak.

....

_

....

geçmeden önce, çok geç olmadan;

• •

(..:..ı j) ..:,.ıÜ u (..:..ı jt ..:..ıl}) [vakit vb.] geçmek; geçmişte/

.

işten

tinctorum MIS.; ••

•

diğini

(müz. ve müe.] sadece kendi bil-

yapan. burnunun

~j.J

ç. ..:.ıl.

sauş.

doğrultusuna

elden

giden;

çıkarma.

dev-

retme. devir nıN.;

,.

..:.ı)UJ farldılık. aynıık. değişiklik, zıtlık; aykınlık. lezaı.

..:.ıl.:=il

düzensizlik;

(Js- ... e) hiyanet, hainlik; •

ı,;..;L.-j geçmiş, mazide kalan; (vakit];

677

.,

geçen; geçici; yoldan geçen kimse;

~)j patlama, köpünne. hiddetlenme;

.,

. .'

u J b farklı; aykın; çelişkili;

•

)1"; kaynayan; köpükler ç:ıkaran, fokurda-

... .

lJ';'Y.ıl it.> fotoğrafçılık; Jl j. y ıi fotoğraf ile ilgili; (alovafçı; . -

. 4 j

yan; [kaynak vb.]; köpük.lü; çabuk öfkelenen;

Fr.> ç. ..;.ıL koltuk; ,

-

iı':'; kaynak. menba; kaynak suyu;

..

[.) ç. [.\jl grup. topluluk, kalabalık:; müfreze. birlik; (maden

ocağı

iJI).,J kaynama. köpünne; hiddetlenme,

vb.de] vardiya; tabur.

galeyana gelme;

. ..

kı la

SUR, WB. 11922'ye kadar IR.]; alay

i }\i telaş, kargaşa;

_

ı 192ı'den sonm IR.]; ~lj' grupları kümeler

. - -halinde , ~, J~ vardiya de~işimi; ~

'_~


t.

çıkarmak,

mak;

[hoş,

yaymak;

güzel koku]

. - ,. . .

- ..

yayıl-

1 •4-.ı\J..iJl ıı..:. 4.:...0• (\i kutsal bir insan

ıt! ç. ıJI) ve ö~t! için ALF.BKZ.; -. , . ., U)} bkz.~); " J., ")"; ,

. ~),,; => ~)JIj - - .O";) jÜ u Oj) başanh olmak.; (Y bşi) kazanmak. elde etmek. (y

~ j güzel koku [esintisi);

.)j

; (,J; rakibini, y

yayılan, saran (güzel kokul;

.. ç. ~Ijl şakalc:; şakaklann üzerindeki saçlar ... - .. . .-• '.) t. ikiye kaUa. ~

şey

~L ~. i '""':" sayfayı

-,

(;j»)1i il

nayıp taşmak;

(bşl)

fışkırmak,

kaynatmak [yine

..

Ôju... ç. jJl.A.tçöl; kurtuluş, necal;

kaynamak;)yJ

biı"inin kanım MEC.];

,

,

0

muvaffak olan;

.

.. ),,; tl mas; i)~ hemen, derhal, anında; .. .. .)j [meb. mud. kuL] ...den hemen sonra; o_o

JU muzaffer, galib; başarılı, kazanan,

çık~r_,

(bşı) harekete geçirmek; )l.!1 (bşi) kaynatmak;

__

J~I;;" . . ya da --'J},j'. ve J"",I . Jr- hemen. derhal,

elde etme, ele geçirme;

köpürmek, sinirlenmek, gale-

mak; [su, yerden]

peşi sıra;

ı.Ş)} ani, hemen (meydanagelen];

becerememek, en ufak bir başarı göslere-

j"; başan, muvaffak.iyel, zafer, kurtuluş;

[teneere] (okurdantak; kay-

yana gelmek MEC.; köpürmek, köpük

.. .de) yenmek kurtulmak

memek; j"j ç:ölü geçmek;

.. --u.ıi, iJI)j) [su vb] kaynamak, kabar-

cıklar çıkarmak,

bşde) kazançlı çıkmak;

V ...deıı) '_Jj~ ju hiç: bir

[yine spo.];

ıJ:r.,

mak;

,

ALF.BK1.;

•

,

k> toka, kopça;

,

olarak kabul edildi;

Ci)

kızan,

i;ü muzaffer, galip [kadın];

" dı; bkz. dı; ,

. j , fosfat;

..:,.ı\j""

~l.! ve -

-..

,

.yü

,

'

ALF.BK1.;

)~} fosfor;

,iP j =>~j;

(J veya Jl b-e. bşi) teslimi tevdil

emanet elmek; (bşin sonun.luluğunu. veya

J

b-e

Ji b-e) devretrnek, bırakmak; (J veya

678

J' b·e) yetki vermek, (J veya Jl b-e) yetki (J

vermek.

veya JI bo;) yetkili kılmak;

JP J\i (JJşi) müzakere etmek; (b-ile, J hak· [anlaşmaya varmak,

kmda)

düzenlemeye git-

mek için) fikir teatisinde bulunmak, me! toplantı yapmak; d'J\..ii

tj .. .için. ha*.-

r::! ... ile) görüşme! toplanıı

kında.

görüş-

yapmak,

(J bşı) müzakere eunek; -

~

..j

-"

~ ~ j anarşik, anarşiye ait; karışık, ni-

.

J" yy beyaz çizgi ii elbise;

.. (ci j) cili u (ci j. cilj) (. __,) geçmek. (b-den. bşden)

üstün olmak; daha ağır gelmek; (bi')

-.

..- -

etmek; ı,j.ı--i (silahı. çevinnek; KNŞ~

b-ı) uyandınnak, kendine

(b·e)

getir-

hatırlatmada bulunmak

[b-i

uyandırmak) KNŞ.; ı,jljl (ıJ' ... den) iyileşmek, (ıJ'

kalkmak.

... i) allatmak;

V ...den.

baygınfıktan. sarhoşluktan,

uykudan,

ayılmak kendine

gaflet-

gelmek; (b-i,

-ıJ' ... e karşı) uyarmak, ı,j~ {ı,}; .. .den)

4!.~ ~ anarşizm;

~.ıiJ

Ji ... e) doğrultmak.

-

:

•

(J'-

"lmak, geçmek; _ (ciJ.,J. cil"";) bı,) •• • • hatırlamak • h ı,jij ölmek, ruhunu teslim

ten) uyanmak,

zamsız;

••

••

yağa

şa; anarşi;

..

~.,

J ~ :J

mek,

kanşıklık, düzensizlik, kaos, karga-

. .

.t·

teslimi tevrlil emanet etme, sorum-

lulugunu devretme; yetki verme; yetki; man-

.. Ai)) _. vekillik belgesi. •

-

10'

~

üstün olmak, (~ b-ı) geçmek; (Y .. jle. ...de) çok mükemmel, muhteşem bir beceri,

._

(J sınavda) yüksek not almak,

da. vek;ıı;k. vekale! ; ~ (rU).;ll....J'ıt"

göstennek;

sınırsız yetki; ~..#i

(J sinıfta . ...de) çok başanh olmak; ı,j~1

-

vekalelname;

,

A...pJtL.

-

-

(ıJ' . ..den) iyileşmek, ayağa

ç. ..:"L görüşme, toplanu, konfe-

- . .... ..--

rans; ortaklık ISL.HUK. 1 ~L.P JlWl

,-:-,4 e:=!

görüşmeleri başlatmak;

.,

.

-'

.ıU .rj)

orta elçi, tam yetkili

. #\...

~

••

~

••

•• 0

_

:i _ ;, ~ ç.

..:.ıL

daha çok [fevkinde] ~ ~\ ı,j."..J sınırsız,

. sonsuz; aşırı; CLJ~ J.,J bunun yanında, bir ""

elçi oIPL; J

...1) atlatmak; , . ., . ı,j,.,.J [zarf] yukarısı, üst; ... ı,j.,J [meb. ,.0.0.

. .iP

••

ortaelçilik; Li •

~

.... _o. de, ilave-ten; ~\ J j

•

•

viyole; :i

elçilik danışmanı, müsteşarı;

4kyi ç. J, .,J peşıemal, peştemal gibi alta tutu-

•

mamış,

.

alışılmamış, görülmemiş, duyul-

fevkalade, anormal; acil ......

nulan örtü; peçete; havlu;

~

J j

~

,

ince zar,

,

II j fi;

gençliğin bahan;

morötesi, ultra-

~ ~ .Ltı ~(~doğaüstü, olağanüstü;

-o. ô.)ı".Jl J j ••

.yi : Yl::I\., ...yi

(~

mud. kul.] ...in üstünde; ... in üzerinde; ...den

d'~ ç. iJJ. vekil, temsilci, elçi; komisyon üyesi ~

kalkmak,

vb.]; ... ,,;\ '"

veten;.,j j

...

o

[toplantı

•

Jr! olmasının yanında ...e ila-

.. Wve dahası, ve fazlası, ve üstü;

.ı"j."..J ıJ' .. .in üzerinde; ... in üzerinden, üst tarafından;

679

.

-

jl! j

[na't] üst. ..• üst i1e/ yukan ile ilgili;

. Ji~ hıçkmk, hıçktok tuunası; jjlj ihtiyaç, yoksunluk;

-

üzere oLan kişinin JU1j1 [":t i.

soluğu!

ölmek

nefesi;

!'''ın çoğulu) Liki sağım ara.

sm-da memede toplanan} süt; lütuf, nimet,

• •

••

• •

ihsan; 1 ~.T; ~--!Ui ~)i bana çok iyiliği

•

•

..:.J} (volt) volt ELK.; • • ~";bkz.r}; .. , JI.fY }ç. ..:.ıL fonograf, gramafon, pikap; -. ,

.

(O ~ OÜ

. u (oj)

rnek; 0~1t;

ol)' ["ıJ'''in çoğulul; ve ~Jiji baharatlar, ,

UU1 iyileşme, [hastalıktan] kunulma. ayağa kalkma; aydına, uyanma, kendine gel.

me; {yine MEC.];

,

..

J ~ üstünlük; baskınlık, herkesten üstün

. . olma; kabiliyet. beceri' ı,;.,=ıı ~ genç ~

.

-

(Ybşi) telaffuz etmek, söyle-

•

koku veren

dokundu;

şeyler;

~ .... j boya kökü, kök boya, kızıl kök BOT.

Rubia tinctorum MIS.;

,.. oj-J ç 01."...J1 , ~l""; ağız; delik, menfez;

.'

"

~

krate::. ~ok derin çukur; yangın musluğu SUR.; oılı geniş ağızlı;

."

ojA.t açık düzglin (ifade];

kabiliyetleri destekleme;

~U üstün; mükemmel. çok iyi, birinci sınıf;

çelik gibi (sen);

göze çarpan, dikkat çeken; mümtaz,

J [harfi cer) ... de, .. .in içinde; ...de, üstünde; ... yakınında; ... zarfında. ...süresince; ...ara-

seçkin; alışılmamış, duyulmamış, anomaI;

sında;

(sının vb.i)

olarak; .. .i ele aJan,

de-•

çok aşmış. geçmiş; ayık, kendin-

(kiıap

,

işleyen,

başlıklarında);

konu edilen

.. .in sayesinde,

Ji. ~. uyanık. aylk. kendinde;

... yüzünden; ...e göre; ... e nispelle, ... e

JP

nazaran, ... ile

• •

üstün; mükemmel, çok iyi, birinci

sınıf, göze çarpan, dikkat çeken; seçkin,

mümtaz; muzaffer, galip;

,

.' , J ,

nan meşhur bir yemek MIS., SUR.;

.. .

JJ

• i

~L,) .J"'I yerfıstığı BOT. Arachis hypogaea;

J:,5 fasulye, bakla satcısı;

j'j"; çelik; .

,

,

,

't:"

J )l.o...tl beşe on, beş Çarpı on metre

(boy ve en);

ıl pişmiş bakla ve yağ ile hazırla-

'"

cl! jA

.. mlsınız?;.1j'jJ J ı ~ beş kere üç; i ... .. --

.i~

t ~.ı..

karşılaştınldığında; ~

,

· .. ~ .. .isıermiydiniz?, ... dan hoşlanır

J)' . uyanık, ayık, kendinde;

, J~ (cin.is.; ıekjs. iL ç. ..:.ıı- bakla; fasulye;

•

... hakkında; ... konusunda. ... ile ilgili

yU ~ yU yalan üstüne •

•

•

•

yaJan, peş peşe yaJan; r":J.S

...

,;

•

J ... r":J.S laf üstüne

laf; ~ L.J veya ı:r )1 ı:r ıS.A.t L.J eskiden,

,.. . . . . geçmişte; önceleri; ~ L...:.J veya J.a..ı l.....::i , .... ,., . "

aşağıda, gelen; ~LL.J inancıma göre, ben-

, ...

de hasıl olan kanaale göre; ~ L.J onlann

., 1.$,)'1 j-J ve ı..Ş~":J,.j (na't) çelik, çelikden; ~

.,

arasında, acilannda;.~

. ; ..

rj ~ sinsi sinsi

680 mantıki

ipis pis] güldü; ~ [bağıaç]

ı G..) ~ U i

Ö~i!i faydalılık, kullanışlılık; kar, kazanç,

... iken, ... olduğu esnada;

~ 1~1 ~ ... olduğu taktirde, eğer ... olursa;

(,..J) geri dönmek; [gölge] batıdan "

doğuya meyletmek;~ [ağaç]

gölge yapmak!

avantaj; (ç. ..:.ıL) bildinne, bilgi verme, me- , saj, haber; ifade {mahkemede] r~~1 ö~lj~ alındı

[teslimat ibaresi);

- --

vennek;~ıji (~ b-e. bşı) ganimet olarak

ö~l..i.:..ı\

vermek; (~ b-e. bşı) ihsan etmek, lütfet-

öJ.j~ ç. ~Ij fayda avantaj; kazanç, kar;

.,-. rnek, bağışlamak; L:AJ

(bş

gölgelenmek, (... de veya

ile veya

J

.

bş

ile)

faiz; ibret; (ilaç vb. için)

,

•

~ bkz.

·b

-,

..

-

_.-

s.l...:o...:J güzeli hoş kokulu, aramatik;

----

-

ıJ'J.r-! [v] ç. ..:.ıL virüs;

LJ:! [v] İn.> vize;

Ce) faydalı/ yararlı olmak, yararnak,

" s\r.!

avantajlı

mek; (h-e.

(b-e,

bildirmek, haber vermek;

bşi ya da ~4 vd.e] ihbar

ya da

eımek,

işine

olmak (b-nin)

hşı) öğretmek;

---

bşi

(bşi

ya da

~

ya da '-!

~i ...olduğunu) rapor etmek;

gel-

(polise

(bşi)

fizik bilimi; "

J4.r.! fiziksel; , " ~ j P-J fizyoloji; ?. '

., - Fr.> fiış SUR.; ç. ~

";1 : ~ yüksekten atan, [kendisinde olmayan,

elde

gerçek olmayan

etmek, ele geçirmek, kazanmak; (.:r- ...den)

J.4 bkz_~; ,-

faydalanmak, istifade etmek, kazanç mak; (.:r-

bş ile) üstünlüğü

elde

bir anlam ifade etmek DiLB.;

J~ federal devlet;

JJ.ı-:! ve ~).ı:t firuze, türkuvaz;

kokulu;

(biri için)

bşJ)

Ji)..\..) federal ~ ,,,"~

"-

o-

geniş, kapsamlı; ,.~ı Şam;

J...! ~~ljl

.-,4:3 1)4 41

-

... dığına dair bir söz, dedikodu;

-

c.~

içerik, muhteva, konu [makale vb.

için] ~ ... ullA~w ;iS.WOI ... diye bir söylenti.

-, rl'-_i. [vı Vietnam;

e:J1 müe.

~L..i...o

,--,-,~-,

<;oj;

..-

kar getiren, nrh,

kazançlı; öğretici;

ç...:Jl vitamin;

~\._j

kullanım;

~ faydalı, avantajlı;

,.J ç. s.~I, s.~ [öğleden sonraki] gölge; •

istifade, kullanım;

-

J ... de. altında)

gölgelenınek;

-

'iıkarmak;

sonuç

sağla­

eımek;

~~L (bşi)

tam

W)

bşı)

-,

",ü i

şey

i1el övünen;

W. "w.,;) dolup !aşmak; (~

seli su basmak.;

[dışarı}

akmak, dolup

,-

elde

taşmak;

"

- [haber] _ (~)

,yayılmak;

_

",-

-

(~,

-

öğrenmek;

. . - .. ( 1".,;;;ıJ) ...-J~ sım daha fazla saklayamaroak;

(.:r- yada y ... den) istifade etmek, faydalan-

)'I!' (bşi) doldurup taşınnak, (bşı) taşıncaya

eımek,

ele geçrimek;

(bşhakkında) bilgi

mak; (.:r- ya da y

(bşin)

haberini almak

edinmek, (bşl)

bşı)

kullanmak;

V .. .den)

JI'~) ruhunu teslim etmek ~ ~)J.....p Jl'U

kadar doldurmak; (bşi, ~ .. .in üzerine)

681 __

(bıi.

dökmek,

öz!.

dökmek; (if

gözyaŞı>

kaptınnak;

('-:-'

hakkında)

çok! uzun

hatalı

uzun uzun anlatmak; ('":"' kelimey,) bir şeklide telaffuz etmek; .J'U:...ıl

mcbzu! olmak; ayrıntılara

(J.&- .. .in

yayılmak;

bol/

dışan

akma. "

dağma:

ıJ='(.J taşkın, coşkun; ayrıntılı, tafsilaıh • ••

lkonuşmal: cömert, eli açık;

bilgili, .:ıı

akıllı

..

t

}oLj..I.J'W

dağarcığı yüklü,

. . ) sel, su baskını, taşma;

. J.,,) . J~i rıı [ayn zam. satrançta] , •J,AI\ ;;,..• fild'ş'; • .

•

•

.:.#1 Filipin adalan; ;;,-

,

•

.

. JL \

... ı:;-' b.S • • ..

'.0

I

.' ~ =ıoÜ film; , ,

ıl'

j.N filoloji;

~ I(soru) ı.. +Jı niçin. ne diye?

l.,.i bkz. J

; ••

.0,_._.0.

i2.~

-.. ..

~ "'i serbestçe konuşma

_o. _. __•.

~.)" ..LA! ~·)LL ,;,ıL:-igüzel,

olma,

taşma;

-

.;:.JL..j bol, mebzul; fazla, artan; (ç.

~lj) faiz;

ruatlı, kapsamlı; •

..,. [=..,:0;.1 faiz MIS.; ~lj faizci,ıefeci MIS.;

~\.:.,:ç. Jl:içöl;

~i ~ ~1 veya

_._ ..... 0.

J ~i ıJ:'! ve

arasıra, bazen, arada bir;

tafsilath, lefer-

uzun saç; güzel, uzun [saç];

_o ••

,

...... ~ [vi Venüs; ~.}

Venedik;

~Fenikeli {na't]; (ç. ı:ı~) Fenikeli [i.];

J@) ~

-detaylı, ayrıntılı,

J

o ••••

I·.. ve Y["v" ve " f" telaffuzu ile] Viyana:

,~

tarsUatlı! detaylı

__

ı$?':I1 ~ ;;·)11 ya da~1

"'J

her halukarda yapmak zorunda;

....... U:.....ıl bolluk, dolup

•

_.

•

teferruata girme;

.

•

J~ büyük ordu birliği, askeri birlik;

Ji)ç.

,_

L....:PUI ayrıntılı!

-

_:

..r-JJç. ~~ filozof;

~

fırsatı bulamıyor;

-.-,i-

- _o.

&ve ~ç. ~~ ipek kazası;

••

•

yapmaktan başka çaremiz yok; .11_~

r~1

•

~ (v J ç. ..;.ı~ villa, yazlık ev;

A • .ı..:..... \;,l bundan kaçınamayız. bunu •

,

•

ı} ç. an. vakit, zaman

- .. --

.

"

.0-

o,}". ,; • ÇıkıŞ yeriJdeliği; ÇıkıŞ, kaÇıŞ

J'.

H

....~ç.1JJ,

kukambar;

•

V görüşünde)

olmak, yanılmak, isabetsiz olmak;

•

J

girmek;

bolluk, çaklul< (ç. J'.r-t) nehir.

taşma;

2

neı! açık

V sözü) uzatmak, <J ...de)

..J=-=i seL. su baskını;

[görüş. düşünce) halah!

yanlışı zayıf/ tutarsız olmak;

uzun/ ayrıntılı konuşmak; 4}ı:- b-e, "":" bş;)

üzerine) dökmek; {haberi

\1'1) JIi i (LL ~.ll.Nı

(J bşt)

sötu) uzatınal<; kendini tamamen

vermek,

.".10,

J@JiSÖZÜ uzatınak, ayrıntıya girmek;

:i sa) lafı/ sözü/

konuyu

~,.~L Feyyum kasabası;

uzatına;

ıJ

dakika için

. ,

"

';

1......-5 u (~) (bşi) kesip koparmak; dikilrnek.

kısaltına;

~jJj\i İt.> [gl gazozsuuo.;

doğrulmak; yükselmek;

J\.;ıli porselen, çini; fayans;

mak;

.'i:i

~ ç. ~L poyra; terazi kolu;

.-

mlj kakule, hemame

".

BOT. ;

yapı;

~ij bir tür tuzcul bitki BOT. Salsola fruticosa;

., ,.

as,

kakım

zoo. Mustela erminea, Putorius

•

.

k.alıbı MATB;

. . ayakkabı k.alıbı , ~ ~U

" . peynir kalıbı; .?- yu [küp şeker için] tane; •

•

AJ ç. ~i yaka; ..- .. - ---

~ u~. ~l:i> [maddi ya da manevi] çirkin/ menfur olmak; utanç verici! onur

•••• •

•

•

kıncı

01-

uyu ~lJ sabun k.alıbı; LJU J 4li her • •

mak;~ (b'i, bşı) çirkinleştirmek veya iğ-

şeyiyle.

renç hale getirmek; (+1. ;, ~ b-~.)'apmış

bütün ruhuyla; gizli ve

açık

olarak;

,. J- jl.i ç. ~L Fr.> [gL galoş. kısa çizme; , .. ı.J'..... li ç. ~lj okyanus; sözlük. lugat [Kamus el-muhiı'

,

-

anlamda

i;

kullanılmaya başlanmıştır.

-" :.:.ıli ~1 kan kırmızısı, koyu kınnızı renk;

.:.ıl!

• oyÜ

~l! koyu kırmızı renkli;

.. c::. •

beğenmemek. (b~den. bşden) hoşlanmamak;

birlikLe

pişirilen

,.

yemek;

JJli veJJJI! ç.J:!Jljkavuk;

,

.

.:.ıJJli T.> kanun;

~li T.> kayış; ustura, berber kayışı;

- ...

çirkin [maddi, manevi]; rezalet.

şerefsizlik, adilik ~ 4l6..:i ayıp ona! utansın!;

. U--

.

~ ç.

Lo.JJu 1.> soğan ve domates ya da kabak ile

eımek;

c.s· i~ (b-i, bşi) çirkin! iğrenç bulmak; hiç

.

•

azarlamak, tekdir

•• ••

•

bkz. .}

, ..

şeyden dolayı) •

kazanmasıyla bu

.

söylemek; (+1. i. + ,Iç b-i. yapmış olduAu

isimli eserin adındaki "kamus" keli-

mesinin genellik

...

._.

oJduAu ş~yin) çirkin/ menfurl kötü olduğunu

•

,

..

~ kubbeli; konveks. dışbükey;

~lj ç. ~Ij şekil; kalıp; model; matris. hurufat

•

.'

",:"IJ , ~ kubbe; kubbe şeklindeki - ., türbe ~ ı.J'''''''';'l W çan kulesi; L:J • ç.

,. ,

ermineus; •

_.

.

• r"J-.ı";i1 Basra şehrinin lakabı; •

ı-JiJ

,"

.'

Jlj "J" harfinin adı;

[saç] diken diken ol-

U

c. " ,ıf

[maddi veya manevi) adi,

şerefsiz.

... . .

.. ~

şeni,

çırkın, kotu

utanç verici, rezil.

..

.

. c.~ iğrenç. utanç verici

rewet;

""'IJ

....

alçak; utanmaz. arsız;

~ ç. ~W şey.

_

çirkinlik [maddi veya manevi];

683 rezillik. adilik,

-

şerefsiziik;

~ldaha çirkin; daha adi. daha kötü. daha çok rezH eden; daha iğrençı menfur; -,

~ıı..köıü yanlar,

çirkin vasıflar;

2

ile ilgilenen kişi; mezarlık bekçisi;

tarlakuşu

zoo. Alavcta;

.;J; (~) (bş;,~ ..den) almak; (bşi.;r ...den) alıntı

.. . .;r

... .;r ...den)

.

istemek; ...

MEC.; (bşi ıJ'

yapmak;

alıntı

-

ı,) ••

...den) iktibas

."(.;r ..den, . -

laydınlanmak için) ateş

".

'ıU

almak!

ı...k ~ı. .. den bilgi almak;

- -

-

yapmak, iktihasta bulunmak;

wn meşale; •

..r y.ijkabus; .......1.::i1lbilgiyi] alma, edinme, öArenme: iktihas. alınb; . , :,#alıntJlar;

,

'-""-~

i ya da .,.)) ..ılı

'"

J4

. - ., -- -

et·

Allah

~

ı:r O~ ıJ"e . •

-

elini

e cimri davranmak;

kaçırmak; ~(b/ı) kısmak, azaltmak; (bşi,

i. . ,., _

-

~i (~) (bıi) parmak uçlan ile tutmak; (bıden) bir Imam almak;

<:

rnek t ().Jı..AII) ~i ~b-nin canını sık· mak, b-nin keyfini

.. .

kaçınnak; ~küçül-

_

rnek, çekmek; lasılınal<, azalmak; [.»,llı ka-

-

.--

bız olmak; ~L = ~

; teslim alınmak

[para vb.);

(~_ .. ile)

kapanmak;

(~ ilISanları) terketmek;

ilgisini kesrnek; içine keyif-

"._---. siz olmak, keyfi kaçmak [yine

o).J.."p ~!L;

••.,.'-,ielin .

ı.r

~meşaıe; yanan kömür; •

cı!

;.[ıı

... den uzak tutmak;

(bıı) öğrenmek; (bşi ı:r veya ıJ' ..den) iktihas

etmek,

. ••.

teslım

ruhu kabzolunmak, ruhunu

,

nsh [is.]: LP)~L Kıbnsblar,

etmek. ,

•

b-e) [sahibi olsun diye] vermek; (fiyatı) öde·

-,

ödünç almak

~

'" -~ . (~1 ) )..l..AJI ı.JA-:I b-i sıkmak, b-nin keyfinı

Kıbns;

- -

~J)

-"

~ riK1bns ... i, Kıbnsa mahsus; Kıh· -

etmek.; testim almak (bşi) azalt·

b-nin canını almak;

. ii _mezar kazıcı; mezarlık bakımı

, .,

•• •

rnek; ,

;:".i.ç. .r; ıj; l n: , ,

".ıP

tUbnak. kavramak. sıkıca tut·

(b-nin) keyfini kaçınnak; ~eya ,. "e;'

mezarlık;

... ,r.ivef,J",r.i

bŞI) kavrayamk

-.

~ç . ..t;LJ.. bir şeyin gömüldüğü yer;

, .,

~;:~ii (~) (b-i, bıi ya da "':" ya daJ.':- b-i.

.. mak. kısmak; (~i midqı) kabız elmek.;

gömmek;

..

3.)rCin.iS.; tek.is. iL

Ituıam;

parayı) tahsil

.- .piç.),r.i kabir, mezar,

," J '"?

e.

j,

mak; (J.':-b-i) yakalamak. tutuklamak; (bşi,

ı J~kebere BOT. Capparis spinca;

. - .. ~u. i (,r-i,~) (b·i, bşi)

..

tamamıyla tutma,

kavrama;

(Jr--b-i) yakalama, tutuklama; [para] teslim

., -J .-

alma; kısma, azaltma ~ ~~,

~L gelirler

--ve giderler; ~ ~i ~\ b-i tutuklamak; ''''"'

- ..-

,

4 "e. i ç. ~l "e. ' tutma, kavrama; avuç dolusu; yakalama, zaP!; MIS. 12.5 cm uzunluğunda, uzunluk ölçüsü; _(ç. J"~) kabza

,

- -._..ı.;.JI .iı yumruk; ~: h. i J elinde, eli -" _._--j, ;:,

altında;~~ ~

'c}

eline düşmek;

J tt; .:" .iJr!J b-nin

684

.. ç.

~

..

••-

-..s:JlJ :ı"s)l;i J~ küçük çivi MIS.;

~ avuç [dolusu);

Gl.:i (para. vergi) toplama, lahsil etme;

»

. ~

ç, """,ı;.. kabza;

..

ç. ~W sap, tUlamak; kabza;

•

can

sllc.ınlJsı,

moral 00-

• • • zukluğu (yine )..ı...ı:JI ~~lı; kabız;

..}10!\!

üzücü, moral bozucu, keyif

.

"

.J a (J...r.J) (...i veya Y

••

b-~ bşi) kabul etmek;

(b-i, bşi) hüsnü kabul ile karşılamak, hoş

veya y

muvafakat göstermek; gun bulmak; ( ...e. müsaade etmek;

[para vb.i] teslim alan; mengene,

kaçıncı;

»

karşılamak; (bşe

,-",1.0\\ kl51lma, azalma; çekme, büzülme, kabızlık; keyifsizlik.

.,

~

V

bşe) razı

(bşi

veya y

olmak

bşı)

uy-

. ..için) izin vermek, b-e, emirlerine) itaat

etmek, boyun eğmek;

....li a ve ....Ll

ii.

i (ıJl;i)

(Y .. .için) kefil olmak. garanli vermek; ~

kıskaç TEKN.; (ç. 4JJ' ,ı.ıP~) [vergi} tahsildar; . ... . , .. . ~ 4.....A.ı\i 41 'a ç. fleksör kas; ~~1,J-s- ~ij

mansup masdar ile çoğu zaman, " ... i.... 01-

bir işi tamamen kontrolünde bulunduran;

bilI" ifadeleriyle karşılanabilir. örneğin: ~i, ., ,. ~, .; ~ ii ~ iyileşmesil mümkün hastalık; •• •• •• Y4-:l~' ~ ~~ ıutuşabilir ltutuşması ,. ,. mümkün] malzemeler, J. ii j ~ iJI .H

•

•

u.. O..

.

...

.;-~ : ._ ""r." luluklu; (ç, """

... yapması mümkün. muhtemel [ka-

ı;..

)

c:: canı sıkılmış, morali bozuk, keyif-

i:

ıJ

••

• •

• ••

. . d ':"'J ~ kaşlannı çatmak, yüzünü

siz ~ (..,-dı) ).l.4l1 v',h fi; •

~.

- .. . •

..

.

gelir;

l.,kj

ması/

• •

•

.

buruştunnak;

...

•

•••

•

~'jJ\ rekabeti kaldırmayan fiyatlar; ~

•

•

•

~ şüphe götürmek; ~ ( .. 1) öpmek; güneye gitmek

., ..k..aJ\ ç. J:,\J~1 Kiptiler;

(bş

~ Kıpti (s. ve is.]:

•

•

.}.U

MIS.;

(bşin.

b-nin)

karşısındal

ile. b-ile) yüz yüze! karşı karşıya olmak;

( .. .i. Y ile)

karşılamak;

karşılaşmak;

(b-ile)

~Ib'i. ç. ~ı;i ,u.ı;i ,; . [gemide] kaptan nıN.;

(b-e) uğramak; (b-ile) bir araya gelmek, bu-

~a

luşmak

V) (k..irpi, başını gizlernek için] kapan-

mak, top olmak; çömelmek, yere çökmek;

••

••

-
[bir meseleyi

için); (b-ile)

röportaj yapmak; (b-i) huzura kabul etmek.

(b-ile) resmi

•• çıkannak, bağırmak; _(~) peş pe.şe yudum·

veya J;-

lamak. yuvarlamak MIS.;

rnek 1 l.

görüşme yapmak;

(b-i,

bşi,

Y

.. j/e) karşılaştırmak. mukayese et., .. , _..

.

...

1\) _

-

)1 ~ .ı,u b-i, bşi hoşl •

ol'

4~'iç. üL şapka; kep; fok ŞapkaSUR.;

hüsnü kabul ile karşılamak; ~Lı ~U b·e

t~~: şapkalı. başında şapkası olan;

aynı

\. 's) şi~mek. kabannak MIS.; .,

.

konuşmak

<-t\~

.,

.

.

'i ç. ~l.:i takunya, nalın 1 YL.a:-i

~.

J~ j)'1 paten;

.

ile mukabele elmek. b-e

-.

aynı şekilde

karşılık vermek: j.~.j"ı ön tarafa yönelmek;

(~ ...e) yaklaşmak;

(Js- ...e dağl'U) ilerle·

rnek; (~ ...e) dönmek; (~ ... l!) girmek;

685 dikkatini ~ .. .e) yöneltmek, (~ ile)

run da; ... e dogru, ... yonune;

ilgilenmek, meşgulolmak; (Jl .. .e) gitmek,

... için hiç bir şey yapamamak,

gelmek; {ürün] bololmak; [mud. fiil öncesi

bir

.".,,kullanım] yapmaya başlamak ~ ~ .tc ~\ ,." ," ,-,-,-

f"..uı ya da ~:ı.ı\ ~ L~ ı . iL şans yüzüne

gülmek, lalihi yaverI yolunda gitmek; .

J~ -~;

-!-

(bşı) kabul etmek; [Allah] (~l-...,.c..u\ dIlOY')

-

-

kabul etmek [ihsanen]; .}L..ıJkarşı karşıya

O

şeyi

mak; bir araya gelmek, yapmak.

(~

.. .ile)

kişi

vb. ı

karşılaş­

toplantı! görüşme

buluşmak; karşılaştınl-

.

yetirememek; .. JJ ~ [mud. kuL] ... tarafın,- - . - - -

dan; .ı......jj ~ iY kendi nzası/ isteği ile, ken-~-.----

"

diliğinden; ..:,ı:!,) ~ ı; onun bana borcu var; ,,'

_'H,'

jJJç. ..:.ı~ ,

JJ öpücük;

" ı.wkıble; mihrap;

-'j-' Jl.b'J\ ı.w dikkatlerin -,

odak noktası; i~~i ~ LL; , , ,~.~güney [s.] ~ l,,$~.~l\ ~yı Yukan Mısır;

.

J.r.-J hüsnü kabul, hoş karşılarna; kabul; "

rıza

teslim almak;

verme; masdara mudar olarak,

(bşı)

severekı

isteyerek

J.c - '\(b'e, bşe) yüzünü çevir-

ilgilenmek; mek; (b-i)

ile)

karşılamak;

üzerine almak,

(. ..ile)

karşılaşmak;

sorumluluğunu

mek; (misafiri) kabul etmek; (radyo, yon

yayın/m)

yüklenıeleviz­

almak, çekmek;

.,....w [zarf] ya da j.:J iY ve 'j.J önceleri, ,,., ,-

",

eskiden; ~ ı.,Ş~ iY veya

-

.}-i ..,ş~ ,y. [ismi

--

tafdilden sonra] öncekinden, eskisinden

J:! (mud. kuL] ... den önce; ~ ,- .' .önce; ... JJ iY ... den ."ı..r JS' her, --şeyden " önce; ... ~L J:i [bağlaç) ... olmasından önce; daha ... ; ...

~

için yapacak

. mak, mukayese edilmek; J . i\(b_i. bşı) (bş

(,/':"

olmamak; ... i yapamamak ... e güç

"

olmak; yüz yüze olmak; [iki

-

.ıli"

y

....

gösterme, muvafakatta bulunma, izin yapılabilirlik,

olabilirlik anlamlarına gelir: JJ " ~ bölünemezlik, bölünmeme;

-pl

,

. i ~J-C.

ykefıl; cins, sınıf; kabile topluluk; ne-

-

-,'

sil ~ ~\ 1.1.oı iY bu cins(den), böyle; yine

-

..

- -

..

bu münasebetle; C. ~~i ~ ~ açıklama

-- - , olarak. [izah kabilindenı; ~,) J ~ JS" iY . -' .,--- ' - ' -, he' lü,den; r-"~) J,-J J J'~II'" ",..,.,ı . - ." ""

onun bu meselede

yapacağı

hiç bir

şey

yok,

bu konuda en ufak bir katkısı bile olamaz; ıı_.i ç .

Jl:i kabile;

J.ikabile ile ilgili;

0-

.-

JJWkontral, sözleşme; kefalet, kefiliik,

L,i .. önceleri, eskiden; 0-'

j;J[meb. mud. ku!.] ... den az bir zaman

. ... önce; ... ~, J:J ... olmasından az önce;

garanti, sorumluluk;

,-

. ,J.~[is.] ön kısım, ön bölüm, ön; jJ iY . ,,,

"

önden; önde; .}.-Jyapabilirlik, kudret, güç; ... j:-J [mud.ku!.]; ... in

yanında, yakınında,

huzu-

JJl:!gebelik ve doğumla uğraşan tıp dalı; ebelik;

... , ... ;UW;Imeb. mud. kuL] ... in karşısında,

... i1e

karşı karşıya,

.J_.Qiöpme;

yüz yüze;

686 •

44u.. karşılaşma, araya gelme. röpoıtaj;

o

müzakere;

. .... J

resmi kabul, huzura kabul;

. --.

.

k:arşılaş-

tınna, mukayese 1 ~i ~\i. veya ~\i.

•

•

•

•

o

4:ı!U yetenek, kabiliyet; (J için) müm·

rastgelme; buluşma, bir

toplantı; konuşma.

• •

(ç. .}.I}) kap ıço~.! .}.I} esaslar;

J~ [meb. mud. kuL] = LL~;

•

•

kün/ uygun! yerinde olma;

olma, yeteneği bulunma; (J) yapılabilirlik; iştah; ~ • •

••

•

•

J.:...P..rU ~Ii iletkenlik [iletebilirlik]; •

o

..

•

~i buna karşılık, buna mukabil; (ji .j .. o" __ -I. l.4' ii .1\ karşılaştırmalı anaıarni; l.4\ ii ·Il • • j:;.J~ misilleme. aynen karşılık verme, mu·

• ' aH 4):1i bölünebilirlik; •

kahele bilmisil; Uıı.w~ ..\,;-1 karşılık olarak

sevilen, makbul,

o

o

--

o

...

...

o

J."t:io kabul edilebilir, makul; geçer (sı-

nav derecesi] MIS.;

.,

... ile)

...

nazik;

yaygın, hoş karşılanan;

•

•

..

...

.,

a •J

~,; veya ~,; ~\

••

•• J ~~

•

buna mukabil!

i

"

•

ol

karşılık. buna göre; ıJ){."s:Jı (-~ ~\..i.. kuo

')'-!,)I bir ileri bir geri, bir aşağı bir yukarı;

pen[lann teslimi)

•

•

•

karşılığında; •••••

o

o

4'.; .. jj\... •

o

o

J ıJ. •• ;.. ~u... geçeno,seneki •

...~ II mas.; hassaslık. duyarlılık;

~Wl rlJ1

JL,;I kabul;

elli gemiye karşılık yüz gemi; ~u... ıJJ.L.ı

J~\ ç. ..:.ıL kabul; karşıtlık, [iki cismiASTR.;

.

.,

".

o' •

t

o' •

._

o

. . ..... ~ ,.r-l l J,'" J ömlÜnün bahannda;

~ gelecek, sonraki. izleyen [hafta vb.];

... ,

o

o

JlJı ~fi: 'gece~in ilk saatlerinde, gece erken

haz; J~'i' 4i ~ misafir odası; kabul salo-

. .. nu; ~~~ rj u\S"' onu karşılamaya gelmişti;

o

"

'..

J.':" alıcı cihaz [radyo); ..... J. s' . ön kısımJ bölüm! yüz. ön; gelecek.

(J ... olma-

mümkün, muhtemel, (J) ... yapılabilir; •

~

ahe. I"'dyu!

•

•••

•

r.LJ .}.U ölümlü; .}.U

• • • s.l.A..Ulledavisi mümkün; ",,:-,4:J~ ~\j yanıcı, • • • • • ••• ••• yanabilir; ~ ~\i iletken [s.] ELK.; : : y )\ ~ij geri dönülmez, dönüşü olmayan;

•

. t

o

rU

••

o

müstakbel [s. ve is.l; >

:::) ~

~;ı

•

.r.P

.~I:; ~~i .,~~ :u ~Ii ;:.ıı i~ ~§; pasaport [ancak] dört kez yenilenebilir.»;

A,4ij ç. ..:.ıL • ~\j ebe, doğum yaptıran;

.,

vakitlerde;

....~U ehe. doğum yaptıran kişi; izleyen, bir sonraki, geleçek [ay, gün, yıl};

..

•i

J~'jl jjl alıcı ci-

•• ,

.

J:A- karşılık beklemeden, karşılıksız;

veya

dolunay; gelecek, islikbal; "i~i

gelecekte, istikhalde;

•

yakın.

cana

•• J
ilgilenme. ~ .. .e) ihtimam

gösterme; haht açıklığı. iyi talih t

Si)

hoş.

.;;;J...p iştah açıcı yiyecekler; aperatif;

Jyl yaklaşına, ilerleme; ulaşma yarma;

oL

..

•

almak;

(ı,)&-

(J ...e) istidadı

[el kantan ile] (bıi) tartmak:;

ıJ~ el kantan; terazi skalası; kantar; •••

•

lı:-L:! ç. 4•.jl bol yenli (üstlük] elbise; 2C.J)

l:i u (bıı) bükmek. büküp kavis oluştur·

mak;

(binayı)

..

kemerli yapmak.;

,. ~ ç. 4,'" tonoı, kemer, çatı kemeri; ke-

merli çatı; mahzen; tünel, geçit; suflör kabini;

687

.. ~

_.

..

'"

" .......1ul)LolI '" . "U}I . . ~ hava saL. •• j ~ lonoz, kemer, .

~ r..ıJ1

lJ\J...~ij kaptan; '" ci u (ci) (bıı) kötü. yanlış bir şekilde ifade

.'

, .

etmek, sunmak; yalan söylemek; ..:.ıli (b.i, bŞl)

kökünden yok elmek, sökmek;

..:J~ iftira eden, karalayan;

.)~ geven a~acı

....l ;U (b-ile. b·e karşı) savaşmak. mücadele

,,..

"

etmek; .dıı.wli [Allah onu öldürsünl = Allah

... belasını versin!, lanet olsun!; .FU; ve J' ~i

mücadele etmek, savaş halinde

••••

~ ç. yl:il kambur [sırtlaki] MIS.; ~.;..

. . J:-i (ınsan/an) katletmek, kınp geçirmek; ,

savaşmak,

...

. , kambur

hayatta çok tecrübeler edin-

mek, gün görmüşl görmüş geçirmiş olmak;

'" l:i aralık, mesafe;

•

.ö-. ... .--J:i

kilde incelemek (konuyu didik didik etmek];

dımından korunma sığınağı;

•

bir konuyu! meseleyi iyice! kapsamlı bir şe­

..

olmak;

J-:'

.. J::i..

·1 hayatını tehlikeye atmak;

-

J:.i öldürme; cinayet; ~ ~L

[kişi);

~~

kasıtsı2

•••• • ••• öldürme HUK~ ...l.t.IJI..}:QJI veya '$...l.t.IJI ~i

~.)~ diken üstnde oturmak; ~\ :~ıı .1ıo:";' ~J;

... .. ya da

pek çok zorluk çekildikten sonra söz konusu

lr"')'lıeammüden adam öldürme, cinayet;

DOT. Astragalus f

amaca ulaşılabilir, "'"" bu işi yapmak için bir fınn ekmek yemek lazım;

.ri u, i

.. .. (;-:i, j."..:i) ve .ri (J&- b-e karşı) cimri '.

davranmak,

~

az

• vermek; ~\

LL; zor şartlar

alUnda yaşamak, fakir olmak, fakirleşrnek;

.ft CJS- ...e) cimri davranma, cimrilik; i.ft loz; •

)I:.! [kızarmıŞ veya pişmiş bir şeyin] koku; , J: s;

(J&-

e) cimri, pinti davranan;

mak, yauştınnak, gidermek; (bşi. "':-' . .. ile) karıştırmak, seyreltmek; (bii) iyi bilmek

.. . ~ J L..ıj .) 4L:J

•••• ••

(biiıı) usıası olmak; ~ ( ~) Ir.>-

..

"

'"

.


.. .. . ..... olmak, üstat, usta olmak; ~ t.J-""".J1 J:i da

•

... wL:! ç. Jl:il düşman, hasım; ...

yç.

J;:i öldürülen, maktul; savaşı çar-

pışmada öldüıülen [s. ve is.]; [savaş ı kurbanı;

..

.

':I}-I ~ savaş kurbanı, harpte öJdüıülmüş; J~öldürücü;

..

wl:!\ daha öldürücü; ...~ cinayet; ölümcÜı çalışma, harp; (ç.

... . ...

~~) hayati organ; ökçe veteri; .. . ..

J ~~

yerinden vunnak veya öldürmek;

..i·:;. ç.••:.IL knıliam, kırım;

J:i u (J=.i) (b·/) öldürmek; (bşi, açlığı) bastır••

•

'.

~u... veya J~ ii .J\ ol:.. ",:-,L...:ıl h-i can alıcı

e) cimri davranma;

•. . , . )." ve;a. CJ<- ...e) n; ..

.ili (~

•

.. . . '.. i...... ~i ya da ..;,.- t-" .ı...ll ..PlI

bir alanda iyi bilgisi

.-

uın·,

Jl:i savaşma, harbetme, mücadele etme;

.

çarpışma; f J~' ~~ savaş meydanı; ,

"

~Il.t savaş harp; çarpışma;

, jJU,; bb ile savşama;

J.ti öldüren; öldürücü, ölüme sebebiyet

688 veren; (ç.

--- katil, cinayet işleyen; Jli" ,ll:!)

~':fJ1j (J

... 1) öldürücü etkenler/ anıiller;

,"

w!,b.J güney Araplanmn atalanndan biri;

. ~a(~) (bşı) yutınak; [nehir] (bşi) sürük· leyip götünnek; ~i= ı".iı..J

~ denenmiş, tecrübe edilmiş;

.,

o

,yu... savaşan, harbeden, savaşçı;

ı...Wç. J

..

"

- -.

-.. ilil.A.a ç. ," ,

-

-

..:.ıL savaş uçağı;

..

YJ , J\:ıJ\ , ~ kafatası;

-

...l".Jkuruluk, kıraçlık;

J+ . kendini tehlikeye atan, kahraman; •

~ u (~~) [toz] kalkınak; i. 'i~ karannak, koyu

renkli olmak; -" W, W koyu, siyahımsı renk, siyahhk;

18 ~;

...w.kuru, sıcaktan çatlamış; , ~ YJ kuruluk, kıraçlık; . - kuru; ~'j.."Jmüe.

y\!kuru, sıcaktan çatlamış, kıraç;

- .

~~ ~\(b-i,

~lkoyu renkli, siyahımsı;

_.,

,

...

~L! ç. ~\j siyah, koyu ~ ~Ij ~)o-"I koyu

J ...e) kanşmasına sebep

olmak, sürüklemek; (bşiJ .. e) zorla sokmak/ 1,0.' • • - - _ . -

tıkmak ~ ~ 4'_ ! ~

._.

qi ~\ onlann arasına ,

',0

"-

siyah;

[zorla] girdi; ~ 'J ~ ~ ~\ kendisini

; il

ilgilendinneyen

.. (~) ve !' ~i\ (bşı) kökünden sökrnek;

"."

•• ,

çatlamak;

". ,

'J}

i

~ a ve j;oJ[edi!.] kurumak ya da sıcaktan

p.. savaş alanıl meydanı; __

•

;

Jl:oJ sel gibi, azgın akan [nehir]; ,

il;u... [cin.is! savaşçılar. muharip birlik-

ler;

.

,_

işlere

bumunu sokmak, OOy-

--

.,

s.W [cin.is.; tek.is. öL salatalık; sonda, akaç;

Le işlerde akıl venneye kalkmak; ~L (bşe)

~\;j sonrla, akaç;

hızla atılmak, fırlamak;

• ~ ~ sonda, akaç;

izinsiz ginnek;

~

dalmak, birden ginnek;

(bşe doğru)

(bşı)

saldırı

il

öksünnek;

- .c!_. ç. c.bJl- saf, an, katışıksız; hakiki, gerçek;

.,

~ ç. yb..! fahişe. kahpe; . ,.'".~ o (.h.,J, j" ~) ve .k.,;..J a (.kJ) [yağmur-

ani ve

(bşı)

şiddetli

(bir yere) zorla!

zorla içeri sokmak;

bir

(bşe)

atmak;

ile ele geçir-

mek; (bşe) girişmek, atılmak; (tehlikeye, zor-

• ..bJ ledi!.] [yılı yağmursuz! kurak olmak;

luklara) meydan okumak, karşı koymak; , o, ., ~ç. ~ riskli! tehlikeli iş; , , , r~ç. ~ı.a.. kendini düşünmeden tehli-

.b.J (Wl hurma ağacını) tozaklamak;

keye atan, gözüpek, deliduman,

lar] yağmaz olmak, yağmamak; ~ ve

.

. (bşı) kazıyarak silmek; .b..Jı [yıl] yağmur-

suz! kurak olmak! geçmek;

delifişek;

•

~Wlkatılma. kanşma;

-

.

r~i zorla! izinsiz içeri ginne; akın. hü-

•

..k..::ıJ yağmur yağmama; kuraklık; kıtlık,

cum,

saldırı; .,

açlık;

yokluk, muhtaç olma;

'i

zorla ele geçinne; __

wı.r-JI ç..c.I.5\ , ~Ü\ san papatya, öküz-

689 gözü BOT. Anthemi... llJ.bili~; papaıya BOT';

~'-,)~j iyice düşünmek, tartmak; c. W •

l..ı..j mazi fiil öncesinde eyleminI fiilin kesin

i

•

"

_

0-"~~

ojJ 1t; l i r (.1! kıvılcım çıkarmak;

_

•

c..a •

olarak yerine getirildiğini ifade eder; ~imdi­

~4~~jl' ~b J

den. zaten; mişli gC~'miş zamanı ifade eder;

olduğunu düşünmek! saymak; c..ı....:J\ [yine

Imuzari mı öncesindel bazen, arasıra. belki,

~U\ı çakmaklaşından ateş çıkarmak; (bşı)

... olabi lir.... yapabi ı ir:

iyice düşünmek;

seçim

sonu~I~~ın hileli

J! u (~) (bş;) uzunlamasına şerit gibi kesmek.;

t..ü karalama, yerme. iftira, leke; azarla-

(bş') kesip koparmak; (bşi) parçalara böl-

mek;:.J ledil.1

.. ".-.' karnı ağnmak; 1~ ~ .ü

ma, paylama: kıymetini dü~ürme. itibarını zedeleme;

;k- ta~ kalp!i olmak; ;):.ıi =:J; (eti. meyvayı) , . kurulmak;

s"'l yanlmak; birden gUlmeye

i

-

-

••

$ •

veya ağlamayabaşlamak.;:.wı =.ii;

.J.i ç. ..aı.- deri kayış. şerit;

•

' "

~.

i "

C.ıl ç. C\.ıl . C.u\. C\.u\ , ~'\LL ok; y

••

•

fal oku ~ Jı--JI c.~1 cahiliye Araplannın ,. .. Jr~.~'" oklarının yedincisi ve en iyisi (bu

..

oku çeken kişi kesilen devede yedi hisse

iJ.! ç. .)-~ ray; bina yapımı ve sıvacılıkta .

. ..

sahibi olurmuş}; ...

-. -'

kullanılan büyük tahta cetvel; JiIJ:' ı.,.ı;iü ••

.'"

J rı c.~l.ıJ ... de

çok önemli olmak, asli etkeni amil olmak;

... c..1! ç. C.'OÜI bardak, içmek için kullanılan

b.ıi aynlığa düşmek. hiziplere bölünmek;

-4"ü ince ince kesilip, ıuzlanmış! kurutulmuş

i

..

kap; kadeh; fincan; hububat için bir hacim

.

_

ölçüsü {Mısır'da = ı. 96 y,))l = 2.062 litrel:

et;

• •

..

(\~ ve ~\:J ç. .;.II çakmakla~ı; çak-

Jj ç. ~J..ü şekil, biçim, boy, fizik, yapı;

..

oJ...! ~ e~it, aynı

büyüklük, hacim MIS.;

maktaşından ateş çıkarmakta kullanılan de-

boyda! büyüklükte; • • C"U a
mir çubuk vb.; çakmak [sigara vb. için];

•

(J b-i) azarlamak, paylamak; (J b-e) serzenişıe bulunmak, <J b·i) kına­

~J.....A.. çakmaktaşından ateş çıkarmakla

kötülemek;

kullanılan demir çubuk vb.; •

-

•

i

•

J..\! u, i ()..ıJ) [Allah} (bşı) takdir etmek; i.u i 1 ••

1'

••

·-

.~

mak. ayıplamak; (Jb-nin şahitliğini, tanık­

(O )J.i,oy.l,A.o) ve ).ı.! a ().u) güçlü olmak ya

lığını) geçersiz saymak, saymamak. tanıma­

da kadir olmak; (~ bşe) gücü yelIDek;

mak, kabul etmemek; (y veya

J bşı) kü·

çüllmek, değerini düşürmek, itibannı zede~

lemek,

(J bıe) karşı çıkmak; (J ...i) çiğne1$

,

_.

rnek. ihlal etmek; {J..i)I,;,r" iUL çokmak-

-

.

. -taşliidaTı J ateş! kıvılcım çıkar(t)mak; 1 C.oü

..

(~bşı) yapabilmek, ( ... ~\) ... yapabilmek .

.. (Js- ... e, ... ~\ ... yapmaya) güç yetirebil· .

~

,

rnek, muktedir olmak; i..ı.! (Allah]

(Js- h-I!,

bşı) takdir etmek. uygun görmek; [Allah}

(bp) (kaderdel yazmış olmak; (bş için)

690

J' ve uu.ıı ~:.J ;mkan dah;-

tahminde bulunmak, (bşi) değerlendirmek,

t'j,;' lı ~'.ıi(

değerini ölçmek. (bşi, '-! . .. ile) ölçmek, (hşi.

linde, yapılabildiği kadar, clden geldiğince.

'-! ... e) ktyas etmek; (bşı) sezmek, geleceğini

1"""jjLt i.... ).u- -• _ .1'1 ç-

o-

görmek; ( ... u\

mümkün olduğu kadar; •

.. .olacağını) tahmin etmek.

zannelme1c.; (b-~ bşi;

Js-

i

'

'i

-

i

•

_

i

i

,_.

J

veya ı~J.i

J bir

-, olduğunu ifade etmek olLB'; t ..uı )J.....1'J .-.-, , Allah korusun! Allah etmesin!: ı;,\S:.j)w

J:" ?'i kaza ve kader sonucu; ~~

):.J ~ tam ı.amanında gelmek;

•

~).ıııı Kaderiyye, kaderin yokluğunu sa-

vunan itileadi mezhep;

"

.,. .

takdiri ilahi!. Allah böyle takdir etmiş!;

)J.!müz. ve müe. ç. )J.ıl tencere;

-. ..- ..)..u_.

~ OyU bşe gerçek değerinil hakkını _

_

):ıiı\ c.~1 kaza ve kader, 1.ı.Aı1 J ~LAiL~

yapacak)

"

--

JJ')

, ).ı.Aı1 ~ı. kadercilik, fata1iı.m; Cebriyye;

yapma-

ifade için, y .. in veya .. .in) takdiren var

. ... oyÜ

•

)J!ç. )\Jl\ kader, takdir (-i ilahi]. kısmet; •

duruma getirmek; (bir ifade içitl veya

_

önemli kişiler. büyükler. ekabir,

i

sını) mümkün kılmak. (b·;

_"1

•

•

ile karşılamak; (bşe) değer tayin elmek,

Js-

i

..:.ı .J-P yüz oy üstünlüğü! fark ile;.J'J...J

J b-nin. bşini) takdir

kıymet takdir etmek; (b-nin,

-

i

~).ı! küçük şişe;

~ [hayır dua) ..

~~.LJ(Js- ... e) güç yetirme, ~ için)

Allah korusun!. Allah başına bir şeyI kaza

kudret. güç; iktidar, yetenek, yapabilme gü-

vermek; ~l ~ Jıı •

_,

•

i

bela vermesin!;).ı.A:! "i çok büyük, ucu başı

__

i

"

kıstaslarla değerlendirilemez}; )J.!\(b-i, ıP...e) güç yetirecek konuma getirmek, kadir!

,

Js- ~)..L...AlI Pl güç. kapasite TEKN., Ftz.; Js- ~)ul

cü; lAlIah içinI mutlak kutret;

i

yok; kıyınet biçilemez lbilinen var olan

,

•

..

,

•

c.li:;j~I{kanal, frekans] seçicilik ELO.;

)'!..u güçlü; (j&- bıe) kadir, güç yetiren

< ,.

muktedir kılmak; ),JJ;lakdir edilmek, değerlendirilmek; mukadder! kaderde yazılı olmak 1< _

• )J!ldaha güçlü;

(Js- bıi) daha iyi yapan,

i~

[vb. bkz.).ı! dan dönüşlülük anlamı]; )J.:!I=-- , )Jl i; ).1i;......\(Allah'tan) güç! kudret istemek;

..

(,)&- .. .i) yapabilecek olan; Kadir {Allah);

..

_.-

)U ç. )I..L.JI miktar; çokluk, kemiyet:

beceren;

~);,A., ~~-·L'{. (,)&- .. f') güç yetirme, ~ için) güç. kudret, kuvvet; kabiliyet. yetenek, i

derece, mertebe; değer, kıymet; takdiri ilahi 'I

)ul i

1.1

u:l

,

Kadir Gecesi; ... ~ ',1

,

..

-_

).L-t __

bir

parça, bir miktar; ... ).ı.i veya 1Jl ıP- veya

;Jiı -

-

...

• •

... miktannca, ... kadar, ...c göre;.J~ •

i

yapabilecek durum [kapasite] 1 ~)'L

•

i'

ii

.11

• ••

~}-i harp kaynaklan, askeri potansiyel;

-. " . ),,\.ie ; miktar; çokluk, kemıyet;

)I..ı.l.oç.

-

-

i

_

•

derece, mertehe , ",,\ )\~ asgari miktar,

__

L. ... kadar, ... ile aynı oranda; !.ı.i Js\ -. nisbetcn, belli bir oranda; i ~)

i

•

_

"

minimum. en az; ı.rzil )i~ azami miktar, •

maksimum, en çok; .. ' ı...)\

o' i

5:; ... mikta-

691 ,

nnca, ... kadar; ıLı

.ii ,11'4 . - - bu kadar, bu

.. - bir -miktar. -az bir

miktar(da); J1..ı.i...ı ••

.J!.,w ç.

şey;

• •• ,J!.)Ul [değer] takdir etme; tahmin

yürütme; zanneune; takdir ile karş_Iama; bir iradenin

asılda var olup düşürüldügünü ifade

eune, takdir eline DlLB.; (ç. ..:.ıl.) [başan duru·

. ..

mu ile ilgilil

değerlendinne, not

(okulda];

. .-

1.,t...l.Aı ıakdiri olarak, var sayılarak, ima ile,

_.

-

kapalı bir şekilde; ~ 1-4' \)"":!"w bunu takdir

elmek için, takdiren; ):!..u....ll JiI ~ en az, .. .. - --•

<

..,

.

••

"!!-:' bence. bana göre, bana kalırna. -rr;

diğimi anladığım kadarıyla;

.- J

yapabilen,

ıJ',ü u ("",.u) temiz, anı kutsaV mukaddes 01-

·

mak;..r JJ- (b-i. blı) kutsal1aşurmak. kutsa-

mak. takdis etmek;

(bşı)

adamak, vakfelmek;

(Allah'ın) yüceliğini! noksandan.

uzak/ münezzeh

olduğunu

eksildikten

ikrar etmek;

. , . ıJ'J.i:i kutsall mukaddes sayılmak;

· , .. .. ıJ' .ıj, ıJ'Jıi kutsallık, kudsiyet, (ç. dl.ıjl) ,

• kutsal yer. mabet; ~.1Al\ Kudüs; ~.1Al1 CJ) •

•

•

•

. . ya da lJ"J.il\ u)\ Ruhulkudüs, Cebrail;

..

~

ı.r- JJ kutsal. mukaddes; aziıJ kutsal ka-

ji i

bul edilen

••

kişi;

azizlere

yaraşır;

• •

..r'Jıi ç. ~,l.ı.i Aşai Rabbani ayini HRl;

- 4..alJi kutsallık,

yetirme, mWctedir olma, yapabilecek durum-

."

..

,

.

mukaddes olma; azizlik;

\.ıL:J' ~l.ı.i Kutsal Papa;

da/ konumda olma;

,

:',U gücü olan, güç yetiren; (~ ...~)

ofJ

,-

ı,J":!"U

li, [kapasitelil. mahareıli;

-..

(Js- ... in aleyhine) takdir edilmiş.

. , . ... ulo)) .i

..,....ıWl ~ Kudüs; • ı,J":!.ıA.i'

nmas.; hünnet, saygı;

.', , hünnetkar, , ..

ıJ'.ıl.

'"J

saygıda kusur etmeyen;

lJ".ı.la kutsal, mukaddes; kutsanmış;[çoğ]

... yapabilecek durumda olmak, yapabilir

• •

ç. uJ- kutsal. mübarek; aziz; .

,

fırsatı

çok kutsal, çok mukaddes;

'. .

nek [kapasitelilik]; potansiyel, aktif durumda i

,

..,..Jil daha kutsal;

(ç. f-")\l.) takdir ri ilahi]; (ç.) kabiliyet. yete-

durumda olmak. yapma

i

..,..J " .... i Kuddils [Allah];

kadir. muktedir.~) ... yapabilir, kabi1iyet-

olmayan kaynaklar ~

t') kadir. muktedir. kabi·

..

,.

)l.ki! güç. kuvvet, kudret; yapabilme, güç

))..ıJ.O

vs- . .

<J.&- bşi)

liyelli, yeteneldi, maharetli [kapasiteli];

•

..

•

).'. ~. güç yetirebilen, güçlü;

--

J&- en çok, en Js- görebil-

en düşük [olarak);.J!..ı.Ai?' - • •- • • • fazla. olsa olsa; r.Ş!-~ ~

•

. ,d.,

't

mukaddesat 1 4...ı.ı.WI ( .,)~1) dı')-ıı Kutsal

elinde olmak;

)J.i.. değerı biçen. kıymet takdir eden;

•• • •• Topraldar, Filistin; lJ"..ı.WI ~ Kudüs;

)..ı.a.. takdir edilmiş, mukadder. alın yazı-

..

• •

sında olan;

.

~

..

takdiri. var

olduğu

kabul edilen

DILB'; 1o:'J1)'J..i.t mukadderat.. takdiri ilahi; tahmini hesaplar,

• ••

•

d~ kutsanmış; kutsal. mukaddes;

.,

dJ,\j ç. ~.)ljALF.BKZ..; •• •

••••

•

r.ıj u (r..ı.J, r)..ı.J) (b-den) önce gelmek; r.ı.j o

.. i. ,"
(b-.,

J&- veya J1b-e;

692 bir )'t!r~) varmak,

.,. __ .• 0,--

•

gelmek. ulaşmak:~.LJ u

(~~) eskirnek, üSlÜnden çok vakit geçmek:

••

rJJ (b·i, bşi) öne geçirmek, öne almak: (b·i. bşı) önceden göndermek, yollamak; bı;,

için) giriş! başlangıç yapmak, (bşi,

J .. .in)

(bşi) yerleştirmek;

önüne koymak;

J

(saati)

polise teslim olmak; ..:".,rı ı... J ı..:.-..ıJ ı... ne

.

yaptlysam, yaplığım yapaca~ım her şey; ı...

·

_.. .

'

!L\~ ı.::-,....L.J yapmış olduktan, işledikleri; _, ' "

•• _.

o

? y.: J ~J r.ı.i:!

·.. .. . " .. ı.>..rı

,,_,

kararsız davranmak;

:

.. .,. J* J,}

~~ 'ı J r~ 'ı fayda da gelir-mez zarar

da, ne faydası dokunur ne ıararı;

Js- .. .in) önüne geçirmek, öncelik vermek! tanımak; (b-i, bşi Js-

...t') tercih etmek; (b-i. ~ ... !!') resmi

(Js- bş!!') cesaretle girişmek, girmek; ~ bş!!') atılmak, cüret elmek, <J.&- için) riske ginnek; (Js- ...!!', üzerin!!') cesaretle saldır., mak, atılmak; r..w (b-den, bşden ya da Jsya da r:r .. .den) önce gelmek! olmak [yer ya da zaman olarak}; er- ya daJs- birilerine)

ileri almak; (b-~ bşi.

J

koruma olarak aramak 11JN.; (bşi,

için)

ayırmak. tahsis etmek. hazırlamak; (J için)

önceden hazırlık yapmak; (JI ya da hşı)

J b-e.

sunmak. aneonek. takdim etmek;

(bşi,

Ji ya da J b-e) teslim etmek; (bşi, J'

ya

• i, .. _

•

• • . ••

~~ 'ı J r~ 'ı bir kaç aylık süre hiç bir •

•

şey ifade etmez.; r.L..J\ cesur davranmak;

..

J h-e) götürmek, onayına açmak, reyine sunmak; (hşi, J ya da.)' h-e) hediye etmek; (bşi, J b-e) ithaf etmek. armağan etmek. (bşi, J b-nin) adına sunmak; (bşi, raporu, formu, vesileayı şikayeti, JI b-e veya J b-e)

olmak; daha • • • eskiye/ önceki zamanlara ait olmak; ~

iletmek; takdim etmek; (c!!'vap) vermek;

arzetrnek;

(sınava, imtihana) girmek;

karşılaşma yapmak SPO,;

da

(u-l\ veya

.. ·rL..I ... e, mahkeme heyeti önüne) çıkar­ mak; (b-i,

Jl

(b-i, JI ya da

veya

J

J

b-e) takdim etmek,

b-ile) tanıştınnak; önce

0_-_.-.,. _ gelmek; [saatI ileri gilmek 1 ~~ 0'::-! A...-.u bşi, bşin başına

bşi, bşin

1-. __ ._

koymak,

önüne

...

r.ü b-e ödemeyi -, yapmak, b-e peşin ödemek; L,.~ r.u bir

geçirmek, koymak: ~I ,.j

, - o' ••.

#

hiımeti sunmak, yerine getinnek; Ô ,--,~

-.r'

. ..

bir adım ilerlemek; AJ.rC ~ II

-

~.ü

i b-e

,_.,-

teşekkürlerini sunmak; ~.r.J\ JI ~

r,ü

başkanlık

. .. e

etmek,

doğru)

başlarında

ilerlemek;

gelişme göstermek;

y

ilerlemek,

Vi ...e) yaklaşmak;

o. • •

kendini

gelişmek,

,.

V' yada ~~ ~ ...e) takdim eımek, (J yada JL karşı rakını/a, rakiple) (J ya da JI b-e,

ricayı, şikayeri) arzetmek, iletmek;

b-den, y ... yapmasım) istemek,

-. --

..

Vi

ısmarlarnak

~ ~ r..ı.Qj bşi ilerletmek, geliştirmek, iyileştir~

,

.

..

-

rnek; v-JI A.! ı,,:.......ı.Ai yaşı ilerlemek, yaşlan-

. .. -mak; rJ.....iı \ . ) daha önce geçtiği! ifade ... . - .. _. . ..

..

"

edildiği gibi; ı... J ~~ ~ r..ı.Ai ı.. ,.j .ılı ~

· "-

~l.; Allah onun tüm günahlarnı bağışla-

..

i-o

_'.__

.. --

....

mıştır, o~ ~.ıl:i b-e doğru yürümek; r..ı..Qj

..

~ b-e yaklaşmak; ~"":'-~~..ı.Ai sınava tabi

tutulmak; ~~W eskimek, üstünden çok zarnan

693

-geçmek. kullanılmaz olmak 1ıJ")1 r.ı\ii (Us· ... - .. -tünden] çok zaman geçmek; o..l...f&' bu ..

, -;

rıLAı

aşinalığı

bulunan; ...de çok tecrübeli .... de

saç saka]

ağanmış,

...e yıllanm

venniş;

çok zaman önce oldu, bu eskidendi; r~i

" vanna, gitme; rJ.1!

(b-nin) gelmesini isıemek, çağll1mak;

rJ.1! ç. r,u cesur, atılgan, yürekli;

.. ,.J.! eskil geçmiş zamanlar, l,..u eskiden ,

. . -

rJ.1!, ve rJJJ ç. ~ı.ü ve -

,

r,ü eskil geçmiş zamanlar, çokl hatırlana­

,

.. rJ4 .- ..

, o.

~..ıJ\ kıdem;

r;.

,

r..\.i.., gelme; varış;

.. ,c eskilere dayanan aşinalığı;

kübik kadem.

r'~ cesur, yürekli, atılgan; , {..J....iJ mas.; takdim, sunma, arzetme;

,/ ayak ucu ASTR.;

iletme (evrağı. isteği, şikayeti);; (ç. f-~L ii)

r.u Igen. müe.ı .ç..., r1oÜ1 ayak (yine uzunluk .. .•~.. r..u

ölçüsü]; adım; 1 ;; 3

".

o.

28.317 cm ; r..ı....i.JI ,.. ...

Oı..

•

__

;

:.'

.'

pannak uçlanna basa

üzerinde; ~Dı rG

~

...- ;'il J. -. ,'1 r-'..Ö J<-

basa!

tedirgin, diken

.

"-

üstünde'• ı\ı.

,

•

.

,

~

gozunu

dört açarak veya açmış bir halde; r.S~

.ı,;L..ı j ,J.J jj:. (rlJ)

yerinde dunnamak, *. .• - •. .u ..r:l onun ...da

J r..u

koşuştunnak; ... parmağı yok,

onun ... ile hiç bir ilgisi yoktur;

'!"~'#.

--

: ı...ıJ ()L.ı) ~ ileri ya da dosdoğru

r.ıJ

gitmek;

__ !

~

{..J.J ç.

__

J

__

,L-.u, ~ı,Jj, ~,..u eski; kadim,

kadar eski; {..~L Kadim, Ezeli Olan [Allah]; :

-.

veyaf-~I

J eskiden, eski zaman-

•

J"

_ •

larda, geçmişte; (-~i .6 ya da f-~ ~ çok

.

uzun süredir, çok ,

UZU!l

resmi koruma, muhafızhk lllN.; A"..,U; anetme, sunma; ithaf, takdime; ta~ nışlınna, tanıtma; armağan,

rl.üı

(ç.••:A,

r~L...li) hediye,

takdirne, sungu;

nmas.; cesurluk, yiğitlik, atılganhl<,

gözüpekIik;

,

r.,u; öncelik; avantaj, önde olma; ilerle· me,

gelişme, gelişme ,

kaydetme;

. .- ., . -.)1 .. r'.ü.

~J,j; ilerlemel gelişme yanlısı, ilerici;

.

.

1,L<; , (~)i) ~11,L<; zaman aşımı, ,,,_.

antik; çok eski, başlangıcı haurlanamayacak

.I.f:u

n

__

""-'Ö J<- (ç. ,*,I-'ÖI Jı yaya 01_, yayan;

... .. ~JJ ~i>' ı.P

pruva, geminin başı;

r.ı.il daha eski: eskiler, geçmiştekiler;

. . ,. eskiden beri (süregelen]; ... "-! U e r..u ...

keser;

kul.) .. .in önünde;

içinI: kıdem, kıdemlilik; ~ i~i .L:.. çok

-

.. r.ü

rlJ.i ön kısım! bölüm, ön; ... r,:ıj (mud.

mayacak kadar eski olma; ezeli olma (Allah

"

--

':

.~

geçmişte;

.

~

Lamandan beri; {...ı.i '

. - . y ~i ...e uzun süreli bir tanışıldığı/

müruru zaman; ı:r ;a~L! ç. r)J.i,

,

r~\A,; ~ zamanla;

gelen, varan, yeni gelen;

gelen, izleyen, gelecek, sonraki [ay, gün, y!1);

, ... ;a.u... takdim eden. veren, sunan; rJ...i,.

~i başvuruda

bulunan, aday;

,,~ (~ bşin) önüne geçirilmiş, kon-

muş, <ı.P- bşden) önce olan [yer veya zaman);

r-Ü

694

ön kısım! taraf, ön, yüz; peuva, geminin

baş

kısmı; [uçak vb.nin] burnu; kontrolör, gözet-

men; ustabaşı; ASK. rütbe = bin~ı IR., B.A.E.;

.. rJ...l..o

tıp, aynı;

," --j.l! a (yÜ) ve yU u (ijl.li) kirlenmek, pislen•

resmi muhafız TlIN.; bir vakıf vb. kurumun

...

idarecisil müdürü 1LJN~ ~

..

,. .. .. ç.

"

i:ll . illi. ok tüyü ~ . öJ.iı4 illı\ J';;, tıpa '

:;:ij ç.

rnek; (b-i, bşl) kirletmek pistetmek; j i ii • ~\

~

ası [ko-

(b-i, bş.) kirli/ pis bulmakı saymak;

...

ruma] TUN.; \.&..ıı. peşin; önceden;

"

i..ı.i.o

ve 4.t..ı..i.t

j'.ij kirlilik, pis olma; (ç. jl,ül) kir, pislik,

~L ön kıStml bölüm;

-

•

j,ij kirli, pis;

mukaddime, önsöz. giriş yazısı; peşrev, rasıl

jJ,ü çabuk tiksinen,

başlangıcı, prelüd; Öncüı. tcrim [mantık};

iijl.ü pislik,kirlilik;

,

ii jJ~U ç. ı.:,ıl pislik, kir; çöp; [manevi]

olan; ilerleyen; çok ileri; önde, ön kısımdaki;

kirlilik;

..

en önde; daha önce sözü geçen.

.. ,

_

zikredilen; ileri; «~\...ı ('

- .,

-....

~.ı-l\ ~J)J\ ~)

ir

i ;- •

• •

o •

•

•

•

şeyler,

o _

ra atmak, kara çalmak; -

...Ji . .

pisl kirli

t.l! a (t,ü) (b-i) yermek, kötÜıemek, (b-e) ifti-

Bağdat saati, Orta

Avrupa saat sisteminden iki saat daha ileri· . -, dir.»; o ('..ıJ:.J\ yukanda! daha önce am•

J~ıı.. (çoğ.]

~-

.)\.ı,A.ı e.tj

iğrenen;

..

• ••

('~ [yer ya da zaman olarak] önce geleni

... .... ,.- ...

o.

atıkları;

plan; sıra vb.nın başı, en ön; ileri, öncü kol;

başta.

_

atık; dıŞkı, pislik ~ ~L" ,Il jlUI fabrika

ön taraf. yüz; prova, geminin baş kısmı; ön

en

- o

-

o

_

J,lj i (J,ü) (bşi veya '-i"" bşı) atmak; (bşi ya bşı)

da '-i""

devre

dışı bırakmak, ıskartaya

--,

J) .:rJ' Jr" ;.. - .. - -,

lan, zikro\unan; (roi\

çıkarmak; (bşi veya '-i"" bşı)

ya§1 ilerlemiş, ihtiyar; 4i1.ı' ~.ıL:.O vaktinden " .-'0 _-; -" __ '0 önce olan; ü J.r\:.J\ J uJ""'Jl.:.J\ öncekiler

atmak; (... veya Y .. .i) itmek;

ve sonrakiler, {konu ile ilgili) herkes;

y ... ı) kovmak, sürmek; (b-i veya Y b·ı)

u.ü veı.5..ı.i)

__

0-

.---~

_

l..ı.i u (J..ı.i) veı.Ş~ a (ı.5..ı.i, i Jl..u) •

••

bş.) dışan

savunnak, fırlaup (bşi

vermek! çıkarmak; (b-i,

veyay

bşi

veya

tahliye etmek; (b·~ bş ile veya Y ile) topa

{yiyecek} lezzetli/ leziz olmak;ı.S.ı....,;.j1 ('-I""

tutmak, (.. .i veya y

b.i, bşı) taklit etmek, ('-I"" b·i) kendine rehber

mak; (b-e) iftira atmak:; (b-; Y ile) suçlamak;

edinmek, uyulacak kişi seçmek;

kusmak, islifraA etmek,

. , i {uyulacak, taklit edilecek] örnek, J.ı..J

...

~l:..i.\1.ı bşi

..

-

_.

bşi) arkası arkasına

Çıkarmak 1 -;';:U

bombalamak, On'

at-

bombardıman

et-

__

rnek; ~~i ~ Jjj h-e sövmek, küfret·

model; •

.c.1J.:!1 ieziz,lezzetli:

rnek; J~ kü;ek çekmek SUR., LÜB.;

.c.1J..:iı [b-i] taklit etme, (,-1"" •. •in) tuttu~u

bbe (y ile) hakaret etmek, sövmek; (/ışi veya

•

yolu iZıeme, (Y ... 1) kendine örnek alma;

;.,;~U

_.,----

y bşı) karşılıklı atmak 4C~\ ~

•

f-' J~L...iı

•

)J

695 .,

..

.

~1'., ~,ıı ! »; (b-iveya '-:" b-i) ilip kakmalc;

· . '.

..."

, [.i.."...~i ~ ci~uı dalgalar arasında bir o ••

•

yana bir bu yana savrulmak; J.l:i~atılmak; savrolmak,

fırlatılmak;

':

J

•••

,

••

.}(.:-))) i ve (.:-)/) a (ıL}) (-- veya yerleşmek, yaşamak,

bir ),ude)

..

J .. de.

ömrünü

•:

'ı'

,,::,1)1 .I ... e karar verildi, .. " i ' ": .' .kararına vanldı; ... ~ ~1) .i yapmaya

geçirmek; ~ ... ~

•

•

J.lliftira, kara,leke; [özl. zina He ilgili] •

iftira atma; kürek çekme SUR., LÜB.; .. .'

J,

•

J.l...4J\

.. . -J<WI\, bomb.,.d.man; J<W11 ... .LJ i;u. •

• ••

•

..

. 4i1.i.i ... . ,-

karalayıcı, ifitira

.

-

taş; bomba; kabuk; Cünye, fıtil; ~ ~.,Lj

• ••

•

. J.ii.oç . ı j,~w (sandal] kürek; . -JI.i4.0ç . ~;u..1t; ·

.,

• ~ i nÖkürek çekme SUR. LÜB'; . " .. .. ı...;;ıli; J
..

•

•

•

•

bombardımanuçağı; ~i

,

•

• ••

• ••

ü;ü ve ....i~ü •

•

)\.:.11 yangın bombası ASK"; .

.. --. '" "J ).iı.aç. ~;\.i.o ve J..i.i.o ç. ...:.ıL menni; .'

Aj

•

•

•

• 10.

ı..s.l6 ..s-üı: y

•

.

,.

içi ferahlamak,

J ...e) yerleştir-

(bşı) ıayin

etmek,

belirlemek (vakti, yeri vb.iJ;

(bşe)

karar ver-

(bŞI)

saptamak;

(bşı)

anlatmak;

(~bş

hakkında) rapor vermek; (b-e, ~ ya da ı.:J , .. ...1) itiraf euınnek ya da kabul eıtirmek; }L ~

(b-i,

...l')

yerleştirmek, ikamet

sağlamak; (bşi,

etmesini

..; .. .e) kurmak, tesir emek;

J ...e) oturtmak; (bŞI) kurmak, tesis etmek; (b-i, J bir makama, işe) getirmek,

(b-i,

yerleştirmek; (bşi)

ya da

saptamak, tespit etmek;

ı.:J bşe)

muvafakat etmek, nza

vb.; gözdeki yabancı cisim

. . ~/ J ıs.li ,

göze batanı çirkin görünen şey;

tanımak;

(Y

... . ~ I..io.

..~l

=::

J,

J

J

_

•

... "l.iil [havada uçuşan] toz toprak;

itiraf etmek,

(J b-e, bşi ya da

ı.:J

..

bşı) ihsan etmek, bahşetmek, ~ ~ ."Jl b-i

,.

(içini] rahatlatmak, ferahlatmak; JAararlaştınımak, •

m ak ;

j

tayin edilmek, karara

bağlan-

• ,•• I( j) i . k _ ı.:J veya 'oi' ••. c yer eştırme ,

,

kaLlanmak, sineye çekmek; .u ~ if __ . ıs.uıı fi; IS~Ç. "LUI ince toz; [çoğ.] o

bş;)

'lO"

'

IsUl tahammül etmek, (sıkıntıya, zülme)

..

onaylamak,

kabul ve tasdik elmek;

ıs~cin.is.; ıekjs. öı.ii) göze kaçan toz

.

bşi) doğrulamak,

••

.,

'

Js-

...Y - ..:J}..

göstermek; (b-i veya Y

ı..s.l!1 (b-nin) canını sıkmak,

(b-i) üzmek;

..

.la, i

Oİ

JI.üy:. Jjj. JJJJI ankafa ANAT.; • -

kararsız olmak;

mek ikamet ettirmek;

(bşe

gül1e; •

.u fi 'J

,

mek;

•

•

':

.. .. (}) soAuk/ serin olmak' l+ } gönlü rahaLla-

olmak; )1}

•

..

·

~., "~"-

•

4iW torpil; 4t)..lı:! ~.ü el bombası; •

JU-I AJ .;A!. kararsız davranmak, istikrarsız

•

•

••

"i

,.

sevinrnek (ı.:J ...e); )}(b-i,

l.ı::!.llfırlatılan şey; gülle. merrni, kurşun, •

~

mak, içi ferahlamak;

gibi;

i)~ oombardıman uçağı;

","".ll:

•

"

bombardıman uça~ı;

.,JJJlekeleyici,

karar vermek... .için bir karara varmak;

(:

(ı.:J

veya"; .. .de) ikamet etmek, oturmak;

(ı.:J veya

J .. .de) seyrinel hareketine son

vermek, konaklamak;

V veya ı.:J ...de, Ji

•

)./

696

V ...e, içine)

b·ile) yaşamak, ömür sünnek; iyice gömülmek;

sağlamı

olmak; [hal. durum,

metin!

şartlar)

dayanıklı

istikrara

kavuş­

mak. kararlı bir hal almak; sonunda ~ bir duruma. hale) erişmek, ulaşmak, (~ .. .de) karar bulmak; sonunda nüşmek; (.j;

c..;;. .. .e) dö-

... e) kurulmak. tesis edilmek;

.... ..--. sabil/ kararh olmak' ... .}r.F-I • .»~ •

hep o

••

aklında

...olmak;

.. • l'

•.

i. J& 'il)l~!

aklı

•

takılmak',

... e

e karar alındıl verildi;

... ~ ~t~ ~i :' +\

c karar vermek; ~i:' +1 • •. • . ''il .u işleri bir karara bağlanmak; ~

,

ı

LJ

..

-- ..

~

J'.ıJ

.u J P- ; sürekli karar değiştirmek; ~ . __.... -o. .

.J~ Js-

.L.A.ı .J~' __

Js-

;

he-nüz bir karara vara-

......

ıO

değişken, kararlı, istikrarlı

ucu

başı

olmayan; dipsiz,

bilinmez, ölçülemeyecek kadar

derin. çok derin; irilı i~ Ahiret; ...:.ıı~ı)

· , . jtJ.AolI değişiklikler, düzenlemeler' .

' iJ') dip, en alt kısım; taban, derinlik; 1 .

•

•

•

••

ruhun! kalbin derinliklerinde'' .~i .iJI) . " . fl} : ~i fl} mutlu, içi rahat, ferah; . , -' , . , iJJJij ç.

.i-li uzun boyunlu, yanlanndan

iki kulpu bulunan şişe, testi;

..

·

~ ç. JW yerleşileni oturulan yer. mes-

ken,

ikameıgah,

mahal 1,ı:.;.ıı

depo; merkez; istasyon; yer.

j.. işyeri; iiÇiıı j.. karargah;

~~_~)I)i.. görev yeri;

,

..

•

flJ; kurma. tesis etme; sabitleştione; düzenleme. belirleme, tayin eune; karar veone;

madık; ... ori ,;..:....1 sonunda ...oldu; •• ••• • • ~. ii J li • ıl b-den şüphesi olmamak;

(ç. fl!ÜJ) rapor. takrir;' J- n'. iı flJ

(~~i) ~'i·.h ~.~ "o:' '~ oturmak; yerinden

determinasyon, kendi

J

. . .. , ..? '

kalkmamak, [bir yere]

kalıcı!

~.

yerleşmek/

geçmek; ıJ

!"!'

.'

mak. yerini almak; J1J-I 4.ı

..

sürekli olarak.

,ll ~;..:...ıı Olur:'

..

.

.

iyice otur-

mak, yerleşmek; güvenli bir durumda olmak; ") soğuk. serin;

.,

} soğuk, soğukluk, serinlik;

, ö}

ren

i}

insanın içini ferahlalanl sevindi-

şey, kişi

anlam];

[gözümün nuru ifadesindeki

şenlik, eğlence;

.

hakkı sıv.; lA}. ...';"1

süreklilik, devamlılık, sübut; ika-

mel; duraklama yeri; [deniz] derinlik; [havuz vb.] dip. ıaban; (ç. ..:.oı) karar;

ii self

. . ,. ",,}J J Y ~i ~ ~;

belirleme ,

. . '.'. . , , ~J>.I "'i' h"a raporu; •ıi.~'·ıı ",); • c.

polis raporu; • J\}~ [göçmenleri] yerleşik hayata geçir-

me; kunna,

ıesis;

yerleştirme;

ikrar; onama, tasdik; itiraf;

,

Ib·i,

işe

mevkiyel getinne•

kalma; kurulma; süreklilik, rarlılık,

[bir yerde]

devamlılık; ka~

istikrar; durma, konaklama;

•

Jij yerleşik, mukim; kalıcı; sabit; soğuk.

lere 8OT.;

Ji} [bir yerde) yerleşme. kalma; sabitlik; sağlamlık;

.. .

.

geleceğini

}~L yerleşiklik, yerleşme;

. ,,

.:~,

•

•

..

~;

J

.J i,.J ~

•

•

••

.'~JlAJI ,..~ ..:.ı'J,)~1 . .. vasıtalı serin

1 iJ

i

.;

LI ...:.ı'J,)~1 vasıtasız vergi, vergi MA(;R.; i;J

i)i daimi heyet; ;) 'j

ç. .:.ıl kıta, anakarn;

y}

697 , , )pç. vJ- rapor eden; muhabir, gazeteci; • •

•

"J.J.-okunan; okunaldı; okumaya deAer;

,

~~Kur'anokuyan;

)~kurulu. tesis edilmiş; kararlaştınl·

mış, belirlenmiş,

tayin edilmiş, muayyen; (ç.

... "':"'L) müfredaı, program; ••:.11)';" {alnanJ ka-

~

••••

•

(I}ç. ı.:.ı'l garaj SUUD.;

.,..

,

..

""}u (..".ri. l<.r-i-'ı Vi veya il' ... el yakın

•

mrlar;' i J ).- ~ doğruluğu kabul edilmiş.

olmak veya

kabullenilen gerçek; i ) # JI"..1 vasıtasız

luk, kemiyet olarak)

vergiler;

mak,

•• • •

••

•

;O. • yerleşik; kökleri derinde, saAlam kurulmuş;

sabit, yerinden aynarDaZ,

kıpırda-

J b-e) okumak;

(J.&-b-e, Kur'an) okumak, laraat etmek; (bşı)

Js-

dikkatle okumak. mütalaa etmek; (bşi,

b-nin) gözetiminde! yanında okumak; __

•

bşe) yakın

i"

t

~

I.J

bşe)

mak; [çokluk, kemiyet olarak] (b-e,

bulmak, ( ... kadar) olmak; •

•

J

"

•

yakınlarda yakın olmak ~ ... ~ "':" ~ L..

... kadar, bşi,

yaklaşık

Ji veya

,.

olarak ... kadar; "-:-' ,}(b·i,

~ bşe) yaklaştınnak veya

yaklaşmaya bırakmak; (b-i,~

kendine) çek-

o ••

..

mak; (bşi, konuyu) açmak,

ha kaımak; i}l (b-e. bşı) okutmak; (b-e. bşı)

rnek; (bş;,

•

•••

~.

• j"

nasılokuyacağımöğretmek; r".:LJI .l,rJI • • birine selam yollamak; I.r=--l(b-den) oku·

. ,,}ç.

masını istemek; (bıı)

"

incelemek, araşl1nnak;

"J}hayız, adet önne; •

(bşe) açıklık

•

-..

J AJlah'a) kurban olarak vennek. ••

•

sunmak: (kılıcı) kınına koymak; , "-:-' ~ ~

••••

e' Jonlan birbirine yaklaşunnal<., anlaş­

malarma yardımcı olmak; "-:-')U(b-e, bşe)

rak]

olmak veya

(bşe) yakın

yaklaşmak;

[çokluk ola-

olmak! bulmak, (... kadar)

olmak;

(bşe)

•

neredeyse denk! •

aynı olmak; • •

neredeyse (ul...yapacak) olmak. (u\ ... yap-

..

' .JI}JIKur'anı Kerim;

masına)

JI}Kur'an ile ilgili;

( ... J .. ıJ-:-! ... ile .. .in aras/m)

"i;

gelir-

•

okuma [yine, skaladaki değeri vb.i] 1 iSoI} ;...s:ıı el falı;

mek. yaklaştınnak ya da tarafları yandaş yup-

yakın

iSol}ç. ı.:.ı1-IKur'anı Kerim için] kıraat; •

..J}a (b-e,

olmak ya da yaldaşmak, yakınlaş­

r'1-Jl4&- birine selam vennek; birine selam. . -- . lannı göndennek; ... J ",ı......:ı.. i} .. .i de hesa-

•

[çok-

VI yada il' ...el yaklaş­

4J1 ya da ~ ...i) bulmak;

yaklaşmak. (bşi)

maz; sert, dayanıklı; metin;

i J~a (i~I~) (bş;, Js- veya

yakınlaşmak, yaklaşmak;

s· " ç . ı.:.ı'l inceleme, tahkik. telk.ik;

ramak kalmak. (ul) ... yapayazmak:

.

..

mak; "-:-' ...--iJ(~ veya JI

yakınlaştır­

... e) yaklaşmak:

yine bkz. J.J;

(JI b-e) yakın olmaya,! gözüne ginneye

JIA-

çalışmak; "-:-')l;;bbe yaklaşmak.; "-:-' .r=!IV

bkz. J};

~)Liç. uİ'

,.

• •

,,1.,,-; [Kur'anı] kıral eden; .

okuyucu,;..as::ıı Ls)U elfalı bakan; •

...e) yaklaşmak; "-:-'; : -

41 (bşin) yakın ol-

duğunu düşünmek, (bŞi) yakın

bulmak;

•

698

Y.;!

- ..

'-! j yakınlık, yalan olma; ... Y} (mud.

....

--

olası, muhtemel; (çağ.] ı:.ı y.)1 •y)li' ak.raba-

.. -. daha kolayanlaşılan, daha açık; y,rJl Y' •

ku!.) yakın, .. .in civarında, ... in yakınında; .,

_. •

• J

..

, ~I Y} öğleye doğru; ... y ...... ya da

-

- -

... ıJI y.;ılı ... in yalanında. civannda ... e • J

yakın;

•

..~.,.;• ç. ...::JL, Y ~ k.ırba, su tutumu; (ç. -'

•• t

..

J

,.

• o

o.

(yı".....ıı).~

-

-

·,

.,

...

.

••

J

V

-- .. ., .. iıP,~."a.. ... --

YP ç. y)\.i.. kestirme yol;

- .. anlaşılan, açık, basit; (ç. "lı}I> akraba, yakın, .. hısım; ~.ı--3 yakında, çok geçmeden; son .. . zamanlarda. geçenlerde 1 ~j ıJI veya L.,ı;. . - -. Io:-":!,r-i yakında, çok geçmeden; v" ... 'J . -• • • ~

yakınlık; (ç. YJ\.i..) kestirme

· ... in avannda. ·

"-:-!.}J yaklaşıklık; ••

•

..

-

•

"pjJ yaklaşık. takribi, kabaca;

-,

Y jJ yaklaşma; V

•

'. -

,

"-:'" ~ ç. iJ)-

-.

kişi, yakın

yakın dası,

çevreden olan

maiyetindeki

kişi;

y)u.. yaklaşık, ıahmini; orta, orta boy;

·,

y)La::.,. bbi yakın aralıklarla izleyen; peş ... o

peşe; y)\.i;;,Jl bir şiir vezni;

"-:,,,)U ç . y)l~kayık, hafifsanda!

~\} akrabalık, hısımlık; _

•

yl.;=i' yaklaşma; yaklaşık olma;

1'_

mahfaza vb.;

,

•

. •

-

yı} ç. y} • ~;i\ {kılıç için] Ion; kap.

...~) yaklaşıklık;

y)\Aı karşılıklı yaklaşma; uzlaşma;

anlaşılan. anlaşılır;

, •

•

la hissedilen. algılanabilen;

geçenlerde; ... y.lfJI~} ... i bir süredir,

-.

••

••

.. -- ... ,

.ç. ,,-ii}..

:

.

o' , .

•

•

ı,ı}, .r1J"1"~ ı,ı} yaklaı,k üç yıld,r,

MIS.; ~ y/i gambot; ~~\ y

04}

taran sandah; rW:ıI,y

-

.. y}\ daha

HRi.;

Aşai

Rabbani Ayini

HRI~

yakın; daha oiası/ muhıemel;

t

•

y)L!

.. i~)l [eritilmiş ıereyağı içinJ kayık !abak

-

kurban. adak; Kuddas Ay;n;

yukarı.

-

zamanlarda; yeni,

, . yabancı, ... in acemisi; J)WI ~.rl kolay

__ • • •

hemen hemen; l::ı';'; ıf.J -- zar zor, zorluk·

•

az bir zamandır bilen ya da kabullenen; ...e

• •o

akraba, üç aşağı beş

•

son zamanlarda olmuş, yeni; ~} ~ ıJI yakın

l::ı,).i veya ~.}:J4

••

yaklaşık olarak.

...

son zamanlarda,

..

"

.,.,.#1 '" J ya da . .,.,.#1 _. . ~ takriben.

. . . ~L ıJI~} "" iyi [ders notu};""f-ll~} ••

. t

..

ya da . .

en kısa zaman içinde;

•

... il' ı,ıi-' ~

yakınında;

•

~ Ji ~) ile hiç! uzaktan yakından alakası

... _--

J'- yakımnda;

ı,ıi-'

yol

veya ~L .. .e) yakın. civarında; kolayca

. yok; ~L.J' ~jLL J -. .

-..

--

_.

J

~.;.i yakın [zaman ve yer olarak);

•

../

,(J-.) .OJJ .Y}I en kısa zamanda; .Y}4.

ı,s!}J1 JJ') akraba. yakın, hısım;

••

.11 JI oldukça doğru. doğ-

yakın, doğruya bayağı yakın; '.

ruya epey

",} akrabalık. yakınlık; 1",r'J I Jl ç.

.. ,

0-

~ \.. LL; mümkün olduğu kadar çabuk;

[çalgı];

'-1.1) gayda, tulum

-

lar, yakınlar, hısım akraba 1 ~l

_

Y} ı:r yakından, yakın mesafeden;

Jl y)1

-

..

.

o.

•

1\J cankur-

.

>.Hi Y1 ı; mayın

tarama gemisi; ı$)lj y)U motorlu sandal, - motorboı;

699

, -,Il} kayıkçı;

.. . -u"y}veu"y} ç. ..,..,.I} ey" kaş.; ,.

V"~.Jkarides.

ı...r}a c,»~) (soğuk] şiddetli ,

j,'.!}ç. vi- karabina, kısa Wfek; , •

deniz ıekesi SUR.;

kesmek;

-

olmak, kavurmak.

ır.ı-J (soğuk) (b-~ bşı) sızlatrnak,

•

r""';a (r,rJ) (b-i) yamlamak; rrJa rı:.rJı

uyuşturmak.;

v")Ukeskin. şiddetli; [soğuk): çok soğuk,

iltihaplanmak; her tarafını yaralar kaplamak;

~)(b-ı) yaralamak; ~iltihaplanmak;

her

•

tarafint yaralar kaplama!<:; t;:i\(bşı) ilk kez düşünmek;

ortaya almak,

(sözü) irticalen

•

dondurucu; •• ••

..

J- lu, i (Jı}) (b-nin dişini) kamaşırmak; (bŞI) . . .. ağzında çiğnemek; ..;.} i <ı.? }) ve J- }ve .. -

,

hazırlıksız

söylemek,

olarak sarfetmek;

J< ~L (.ul.::-J ailesi için) para kazanmak; Jo }köpekbalığı; (ç. JoJ}) kuruş; Jo J. ',----

(~ .. .i veya

y bşı) kaba veya küstah bir

tavırla sunmak; (~ ...i veya Y bşı) öner-

..;- }Kureyş'e ait; Kureyş kabilesinden;

yara kaplamış; yaralayan,

~). j,'~ !) ekşi peynif, eleşimik;

'" J';"zengin. bolluk içinde, refah içinde;

.. o.I'}u V}) (b-i, bşi) çimdiklemek, hurmalc,

yaralanmaya sebep olan; ~ }ç.

••

•

,

ch

mrafını

• L.ı:t kuruş MIS.; ~~ Jı j yanın kuruş MIS.; •• • • • •

~}KuTeyş kabilesi;

mek. teklif etmek. sunmak; " o} yam; c.;!her

t

J J .

c) yara; apse; Çıban;

bşi) tırmalamak;

c.1}saf, temiz [özL.su];

çimdik atmak; (b-i,

~}n;

bit vb.]

~~ç. ~L."J mizaç. yapı; kabiliyeı,

mak 1 A.il.-Lı d'} b-e söz ile eziyet vermek;

sok-

,,

c.1.ı:t'lbir fikri vb.i] ilk kez ortaya aıma, çıkarma; (ç. .:JL) öneri, teklif; önerge, takrir;

, ,

. ., c.,.rb1l;

(';"her tarafını yaralar kaplamış, yaralı;

yaralayan, yara açan;

-. . rA. ..:.ıl. öneri, teklif; önerge, takrir; ..

,, ~}ç. OJ), .)J} maymun;

.

;ı.)ıcinjs.; ıekjs.

...

ru) açmak; (b-~ bşj) tahriş etmek, dalarnak;

•

..

[yılan)

'

(.;ıyara çıkma;

"

. - ..

.

dalamak,

d' .J(b-i. bşı) çimdiklemek. burmak; (hamu-

yetenek; sezgi;

,

(b-ı) ısınMk,

[pire,

. ;ı\.r!{cin.is.; tek.is. i] ç. ı:>1;ı."J n ~ yı ,

vI,)}, küçük beyaz balıkçtı ZOO. MIS.; ;ıJPbitmiş, tükenmiş;

ı..f' ,.....iç. d'L.ı-JI yuvarlak elemek; (daire şekilli,

.

.,

düz] tabaka, disk; plak; kasnak. ma·

kam TEKN, hap. tableı, pastil;

_. -

kadran [telefon]; ii~ badem ile

.. . .

doldurulmuş,

-.,

_.

1 r~J~ı d')

...

d"}' içi hurma ve yuvarlak bir pasta

-.---

çeşidi SUR.; ~ d'} bal peıeği; Juı ~

iL kene, salurga 200; , ,-

,

,

4..i' .;ı -•

•

kendine pay çıkannasını bilmek; "0

.,

~ }. ~l ı.r'} disk şeklinde, yassı

ve yuvarlak;

-,

L...ı:ı ';-!ç. d' .ıJ çimdik; (bit. pire J ısınk;

700 Iyılan] sokrrı::ı.;

manivela, kol demiri,

• • .)'1;:....1 kredi alma; borç alma;

kaz~

. .)'JI.;JI kemiridier; . , .)' faizci, tefeci; borç veren, kredi "

aYdgı; 0"

JfL!.)

ısırgan

Urtica urens;

BOT.

~

v(.' kerpeten; ~1} bir tür küçük, siyah erik SUR.; erik kurusu, kuru erik MIS.;

ı.f')U ısıran; sokan; acı veren, yakan

[soğu~] ~ "..:.ıL.ıS:J1 ıf/) iğneleyid sözler; , -- .. ~} korsanlık; -:

.. wL,.,} ç. ""'lı', "-",,lı' korsan; ~

,

..}'} j

'

(JP) (bşi) Icırpmak. ucundan kesmek;

(bşı)

kemirmek, ısıra ısıra yemek, çiğnemek;

(bşı) [uçlanndan] aşındırmak; ~ JJ,~1 JP.ri "

ölmek; -

- -

-,

'.

"""

r-

-

"1

JP .rJ şiir yazmak;.)'.rJ

~.p yok olmuş, telef olmuş; nesli tü· kenmiş; o-

:b) u (1).i> (bŞI) doğramak, keserek parçalara

ayırmak.;:b~ ff; ucunu esmek,

.

_

..

rek tükenrnek! yok olmak; ncsli tükeornek; , ölmek;.)' J • iL c.:,- .. .den) borç almak; •

ı/ p l (ı,;,- b-den)

'; ç. .jPJ;J borç kredi; ~ .;r--"" .jPı'

'"

.jP')

borç! ödünç istemek; ,

vadesiz, faizsiz borç; ıjLo

...

.,

.iP.ıJ

.

mali borç;

JP ."Al' ~\ borç senetleri, bonolar; ~} şiir; :,

. ~i} ç. .;..ıL soyulan ya da yontulan şeyın

(Js-b-e) cimri davranmak, az az vermek; 'J

.ı.

• .jPI;' ç.

J'
'J

_

ç. .ı.ı}ı . .ı.J} , .ı.1.ıÖ

~~ ç. ~J\ ,

'

küpe;

i1 [Icadınlann

giydiği]

sabahlık nıN.;

.ı.ı) ç. "",)i}

ALF.BKZ,

- ,-,.-

""Il>} bkz. ı"",.ı.};

..r'ı1~, ç. ~\~ kağıt; kağıt yaprağı; kağıt '

çanta,

poşet;

.

-, ,

l:b} Kurtuba; ~) veb:-ı1) Kaıtaca şehri; , o-

~} kağıt; kağıt yaprağı;

~) (bşi) kırkmak, ucunu kesrnek;

. ,..

~.r! pağan

i:."ıj güve;

,.,

}

,

artıklan, kırpıotlar;

kemen) sıkmak, sı­

davranmak; (~ b-e) rahat vermemek;

---

övgüde birbirleriyle yanşular;.)').i~ gide-

(Js- bşi,

(Js-b-i) slkışurmak; (~b-e) sert, tavizsiz

=

bşı) ödünç vermek;..}')U:; : $-~11.".......:ı:ı)L..iJ

(murnun vb.nin) fitilinin

kıştırmak, (~ b-e) ısrarcı davranmak,

(b·e) borç para vermek; (b-e. --_.,.~

..

."

o.

J"} ;...jP..,.J\

•

açan;

,

: ~ ..J aspur, yalancı safran, pa· .

yemi, haspir, kurtum

BQT. ;

," .JL.J:,} yulaf; makas;

~1~1 giderek kaybolma, yok olma, sönme; nesiin tükenmesi; ~\.r!1 'ödünç alma;

l1."J

~ l1~

(b-i) övmek, methetmek;

(bşin)

iyi, güzel yönlerinden bahsetmek;

.11) kendisinden zamk. elde edilebilen bir akasya cinsi BDT. Acacia nilotic;

701 < • .,

~}melhjye, kaside;

. -~}iç. ~)Uı: methiye, övgü; -- . eJa (bş~) [ses çlkarsm diye) vurmak, (bıı)

devamlı] (bşe

çalmak; [sürekli,

askere alma. çağırma; 1 ~~ ~) askere

.. , ... alma, kaydetme; ~ ,}ll )\A.il acemi erler, - ,.

"

"

. (j.;i-

tl}, tl}!i.».J" man"" hastabgı TIP,

.

t:j! seçkin, üstün, mümtaz 1,..1l1

Y ile)

veya (y ile, Js- ...e) vurmak; t} a CV)

•• ,

devrinin en büyü~ü; •

kel olmak veya (yer]

boş

keııeşmek:. saçı

olmak. meskun olmamak:. sakini

-----... bulunmamak; t .....ri tJ riH çalmak; tJ ,.. . . ..

..

eJ _.

~ b-nin kuıa~ına gitmek, çalınmak;

"

"'":'" dişleri kamaşmak;

~

rJ..:..Jl ıJ:' t; •

•

tiL kel; kel kafalı; boş, çıplak, meskun

dökülmek:;

•

olmayan; kepekli, kabuklu; • • • lı"';"'" ç. E)l..i,.. [kapıya vurulan] kapı •

takma~ı; kamçı, kırbaç;

•

t:j}J azarlama, paylama, kızma;

i

-

• •••

... (,)s-)J ... e pişman olmak; o~ ~ ) •

i'

vicdan aı.abı duymak; l,)"i.S:JI

. U

dırmak,

(b·ı)

mak;

içmek;

(saçı) kazı-

(b-f/e) dövüşrnek. kavga etmek;

,:r için) güreşmek; (b-ile) kura çekiş­

Dili bb ile çarpışmak, (Js- için) kura

yapmak;

~)\4. [mud. ku!.] .. .ile dövüş, kavga;

tJ kadeh kal·

sıhhatinel şerefine

çekişmek; t~\ (Js- için);

.,

•• •

azarlamak, paylamak;

t;Ü

(b-ile,

mek;

b-nin

(Js- için) aylama

(Js- b-i) kura ile seçmek; (b-i) aske-

tL; .

el ç. ~\. [kura ile] askere alma;

:

(ı,)&- .. .için) oylama; seçim;

~)I.i ç.E)I~ [ani) felaket, afeı; zorluk, , , . , sıkınil; U JLill Kıyamet [vakti] t u)U -

J!.#l yolun ortası, vasıta geçen kısmı; yol;

.

, " .. ~).ii i<~ij Js- yol ortasmda;

..

.-

J} i (J}) (bıin) kabu~unu saymak; J.;J a

. (J .".i) (bıden) iğrenmek. tiksinmek; , j,rJ

re almak A5K.; (b-; bşı) (topluluk veya adaylar

(bıin) kabu~unu

araSından] seçmek;

sinlİ vermek;

tJ (sürekli ya da ses çıkarma içinI vur· ma; zil çalma;

t""';

ft mas.;

[cin.is.; tekjs. i] kabak BOT.;

."

OJJ? su kabağı

U

. t.,ri

BOT. MIS.;

kellik, saç dökülmesi;

boş

olma, mes-

u.) vuruş, darbe; {tek.is.] kabak;

kafa,

baJ [kelle); ..fo} [na'ı) kabak; kabakl.; ~ } ç.

saymak;

i~renç olmak, ıik·

J)u (günahı. haıayı) işlemek,

kendini (arzusunun, nefsinin

isteğine) bırak·

J ;::iL ~uç) işlemek;

mak;

J } i~renme, tiksinme;

-.ti) ç. J}- kabuk, zar, deri; kepek; tarçın; j,jl}mezarhk [öz!. Kahire'deki] MIS.; ~}kötü huy;

kun olmama;

. eJ..

sapa;

kwa; oy pusulası; kura çekme;

,jı!) tiksinmiş, midesi bulanmış MIS.;

Jı..,.:!l [suç] işleme, irtikap etme; •

...J ~ iğrenç, tiksinti veren; •

.,J

p

•

(suçu) işleyen, fail;

702 ,

~ j [cinjs.; tek.is. öl ç. J.:,.tıl) kiremit;

~} [ayaklarını kamına çekip, elleri ile onları

.lt

sararak) otunnak;

,.

~L.,:j} •

...

(ayaklarını kamına çekip, elleri •

t

. . - . --

_

.1.1 (i}}) [mide} guruldamak; (güvercin} ["gu gu guk" sesiyle] ötmek; [deve] böAünnek;

.. nmas,;

mınıdamak;

-ij}

."

i.

i'

. JJ

U}} ç. "

~.

.

-

} (bşı) kıtır kıtır yemek J-- ~ gevtek. çıtır çıur; · .rJ:--} Katmati, Şii mezhebinin bir koluna menMIS.;

sup; [çağ.]

,

"

au!} Kannatiler;

-u} i (U"j) (bşi "":,,veya JI i/e) ilişkisini kurmak. ...e) ilave etmek;

J:--J() bir çeşit bisküvi MIS.;

~ gevrek, gevremiş. çltır çltır MIS.;

-- -

~~;J (bi') [a~"da] ç;~nemek; , ~ iı

•

(bşi. y ya da JI ...e) bağlamak; (bii. Ji

J-} j ç,': .it) Iawda!<; -

. ,. 1$~~ koyu kırmızı; al kırmızı 1 ~i

kırmızböceği;

ır-

.. ı:ıı..i.i} sincap; . .. [kedi]

r.J

• ~r)ll kızıl hastalığı; ., ~ -

10.

,j} u (,j)) [tavuk] g,daklamak; ..;"

••

(,I • i) ~

,~ıill bkz, ~}; •• •

•

.

kireç;

ile onları sararak) oturma; -

-

. rJ

(bşı)

birbirine geçirmek;

uJU (b·i/e) birleşmek, kuvvetlerini birleştir­ aynı

mek; (... ile) ._

zamanda olmak. (.. .i "":"

_"

._

0-

ile; ... ~ ... .:ı::-! ile.. .i; W. o

_

o.

•

';ı ~iki şeyi)

_

ıO

4il:....ıl dişi kamaşmak; ,

r:.J gürültü

. .

karşılaştırmak. o.

çılcarmak; gıcırdamak; şaklamak;

.

_... -

çatırdamak (~~ i21~) ~W:t r!}kahkaha

•• atmak; .uı.~

...

__

u}i (~ .:ı::-!

-

iki şeyin arasını) bağlamak.

..

birleştirmek; ıJ.r=i~ (~i1e) ilgili olmak; ('":"

•••

. r!} kırbacı şaklatmak;

;.

. W}

•

• _."

aralannda benzerlik bulmak;

gürültü; gıcırtı; şaklama; çatırdama;

ile)

birleşmek;

('":" ile)

bağlantılı

b-ile) evlenmek; birbirine

olmak; ("':-'

bağlanmak;

• o _o

, gurultu; j}} T.> Karagöz oyunu;

ıJ.;:....ı1 [çıbanl cerahat toplamak, büyürnek;

J}} bkz,J}.);

duyarga, lamise. anten ZOQ.;

.. ir J' i (r })(bii) kem;nnek; --

..

~

,

r) sahip.la~a]; aygrr; _. ç, rj}efendi. .. -o •

r~ ç. rjli.. çarşaf;

~} ç. •

• •

•

rj dal MIS.; aA;aç gövdesi, kütük MIS.;

. .. u) ç. ıJJ} boynuz; boru, boynuz .-

rJ

.L.....-

,

.

kapsül BOT.; asır. yüzyıl' ~)ll ~1 gergedan; 0-

.0_0_'

n; ~)ll J; Kur'an'da adı geçen . -

ıJ)ll ~J

-

adil bir kralın lakabı; Büyük İskenderin lakao.

• •••

bı; r:JI ıJ} mercan; ~ ıJ} ağır işiten

r.;ill ve {.,;iiI Konm; '

için] zirve.

tepe; doğan güneşin ilk olarak. görünen kısmı;

o,

-o

[dağ

MZK..;

' -

(bşı) sıva ile

kaplarnak. sıyamak:; (bıi)

kişilerin kullandığı _ o'

tuğla.

••

kiremit kaplamak;

J.t}

(cin.is.] sıva; kireç;

kulak borusu [boynuz o -o

şeklinde]; .;... yi "ıill

..

ona Ça~;

-iL boynuz gibi, boynuzumsu. boynuz

703 ile ilgili; baklagil; asırlık, yüzyıllık;

ıJ

,

Jw karştlaştınnalı,

mukarin (bilim, ede·

•

4::-i} komeaANAT.; ~j ç. ~1:,Ji [denk] rnkip; a1cran, denk, 4j..ı-i kuyıu

~

.~

ıJ.r ,ıjlr'

...

kenar. köşe

uç. yükselen kenar;

[baharat];

•

•

j.r ıı j T.> Lg] Kardgöz;

KNŞ";

.:,r..) ç. ı.\.I} bağlı. birleşik; ilgili, bağınuJı;

~ j karnabahar,

Si) [cin.is.; tek.is. iL karanfil [çiçek]; karanfil

küfUv, emsal; dost; benzer,

.... ç.

biyat, dilbilgisi vb.];

J".i ıı) polis. - karakolu; nöbetçi [polis. asker ,- vb.]; ~

dost; koca, eş;

... ı:;.} [meb. mud. kuL.]

...ile ilgili olarak,

•

•

••

~L

J

Jj oj saygı nöbetçisi;

J} => iOS~ ii (bşi) araştınnak. peşine düşmek;

... bağlamında 1 .:r..rU1 ~ tek, yegane,

(bşı) kontrol etmek, gözden geçinnek;

akranı,

ioS)~o .1 (bşı) izlemek; (bşin. örn. problt!min)

•

•

•

dengi bulunmayan;

~)ç.

,,,:.i\. eş. kan, hanım, zevce, refika;

her kadının yanında bulunduğuna inanılan cin; loğusalık humması TIP'; (ç.

Jl}) ilişki.

peşini bırakmamak; (bşı) incelemek, araştır·

mak; (bşı) bulup çıkarmak. keşfetmek: ·

J~ ç.

••

!

J,r-J sU

çıkarma, kuyu kazma;

bağ, ilinli; (anlam ya da. sözdizimi olarak)

J) '. -.~ meşe [ağacından elde edilen tahta]:

söz akışı, bağlarn. siyak. kontekst; belirti •

Soı';'::'ı [genel) sonuca ulaşma; tümeva-

• i.

delil. karine;'

•

4::.t} i.ı.:-JI hanım!. .. [resmi

.. . . ifade]; J'y~l ı:)1.J belirtiler, :.

.. . ı:.ı)i [müe. J.t}ı boynuzu olan. boynuzlu;

k~lan bitişik; engereği

•

•••

••

•••

1 ,,\.I ~ ~ boynuzlu mısır

200. Cerastes (aspis) comulus;

ıJI~ yakın ilişki, bağ;

konjonksiyon

ASTR.; evlilik (ba~ıJ;

ti)w ç. ..:.ıL karşılaştınna, {özL. benzer.. - , .. ,

T

~

nm. endüksiyon FELS.; bkz. '.ıl

;

;1);....1 tümevanm ile elde edilen;

,.

\J:ıIJ} Hırvatistan;

· ,.

J'IJ} Hırvat (s. ve is.ı; '-$J)bkı. .s} ; •

r..S) i (r..S~) (b-i) ağırlamak. misafir etmek; - ..

-

~

.s"';1 bkz. .s~; "

r..S} misafirperverlik, [misafir} ağırlama;

-~

likleri gönnek için}: ~ ..:.ıliı.UI ti)u... karşı-

.,

misafire sunulan yemek; ~...-i ç. r..S~ köy; küçük kasaba; taşra

laştınnah dilbilim;

.. o

ıJl.;JI

ft

... Ji" (."

jonksiyon ~

mas.; bağ,· ilişki, benzerilk; kon·

ASTR.;

dolunay.; evlilik, düğün;

ile) bağlı, (." .. .e) bağlanmış; ,,-

, ..

_

semti; iJ~rAlI Mekke ve Taif; Mekke ve

-, .'

ri

Medine; , .sJJI Mekke; • !oŞJ} [na't] köy. kırsal. laşra; köylü [s.);

~;'J:,J) köylü, taşrnda y~yan; ~G,. . ..

('-Iilt!) Hintili, ilgili; ~\J..I iJ);" kaşlan

(ç.

bitişik;

~~l Karaviyyin Medresesi fAS'; i)lj!

•

•

•

704

..s} ;"

_

,

__

JJ

~J.ıAl1 J ~.LL.:JI r:.ı J";';' -

i

i

_

"" Köyişleri

Bakanlığı;

LJI) ALF.BKZ.; "

"

~)) köylü [kadın};

,j!.)} ~

..s ~ çok misafirperver;

"

-' (bşi) istemek, (bşin) peşinde olmak; lr-i)

~a

,

~

";" fi;

, ii fi;

,

,

'

;.,.; [="";ı

karides SUR.;

,

,

göğüs kemiği;

.

,~ (..:.ıj}) a .. .den veya ı:.r den) nefret etmek,

tiksinmek,

..

-.ri ç. ıJ'.".J papaz, rahip, karabaş;

;ı.! köylü; ~ ... ..ı.;:~

HazarDenizi;

'

iJ"W iftiracı, iftira eden, karalayan;

iğrenmek;j') (bŞI) camlaştımıa;

..

~ç, ~J'

-

,

(bşe) cam takmak, (bşı) cam kaplamak;];;

rahip, papaz, "

'

~,~,~,

,'-'JW, ~W, WL, ,W ' ,

karabaş

HRJ;

......"...J papazlık, rahiplik; , .ri i
(.:.f' veya rJ' .. .den) tiksinmek,

iğrenmek,

,

,-

nefret etmek;

..

,, ,} ç.))) ipek; ham ipek;

[zorla} ele geçirmek; ~L = ~;

/ft ipek tüccan;

zorla, zorlayarak; zorunlu olarak, ihtiyaçtan;

ÖjJjl.i ALF.BKZ;

) u \ [zorla] ele geçrime, elde etme;

.b.....! => J': i (bşı) kısımlara bölmek, ayırmak.;

!--

}jb

(bşı)

iğrenme, tiksinme, nefret etme;

ıJI) T.> ç. ..:.ıl. kazan;

,

ve

,

"

--

, •' , , "

taksitle; , , . iJ'.

..r-.s ..J,..j J<- ~15 büyük ,

miktarda, büyük oranda ..i olmak, bulunmak;

bulut; saç püskülü;

.k...j eklem katılaşması, ankilaz TIP.;

~} saç püskülü;

.kJl daha adil; daha doğru;

0-

~l}l cüce, bodur; cüce; .. ,

.. , ..jIp} kozmografik;

I.;Jl..fJ'"} kozmografi; ,

gözeten;

~ j cüce MIS.;

•

-o

hakkı

"

,

,,

J} top.I(l.yan); _

davranan,

miktar, meblağ; ölçü ~ ..kWI ~ parç parça•

"

"

,

,:

t.,. cj taksitle ödeme ~ .la~ c~ı~ taksitle; " adil, hakkı gözeten; .k-.A..

}:} (fındığı, cevizı) kırmakMIs.;

rj ç.

eşit

,

U a Ct)}) zik zak çizerek koşmak; t.r-J {cin.is.; tek.is. i] [hızla seyreden, ,

adil,

(ç. ..bL.-iI) kısım. parça; pay, hisse; taksit;

"

dağınık]

çoğ.] ,

"

~,} iris tabakası ANAT.;

•

i adalet, eşitlik, hak gözetme; [tek.

,

.

-

gözetmek;

ı,

r} .."} gökkuş·ğı:

. -, .

taksitle ödemek; ..6.-j\ adil davranmak.

hakkı

ci : : :) ~jj, (sözü) [abartarakl güzelleştirrnek, . ,

,

,

öjıj ç. ..:.ıL, ıi) şişe MIS.; ,

..

, . , .ı-! zorlama, icbar, mecbur etme; l.ı--i

Ji} cam MIS.;

"

".

"',

,

....b.-i [metal paranın} sahteliğini kontrol etmek; ., ,

.."ıı,..; ç, , , ,

,

..,.,kW terazi; ,

,

1.Jh-! ç. JbW yeralu su borusu;

•

r-J

705 2....ı.h....i keslane MIS.;

.

,

mak, yayılmak; <JI . ..e) aynımak. bölün-

~i Konstantiniye;

.

,

~ i (~(brı) bölmek, yannak: (bri ~ .. ,e,

ii- ·1 kısmetini, nasibini istemeko,

LI

etmek;

<J b-e. J

...de) pay. hisse vermek;

(bıi Jl ...e) ayırmak, sınıflamak; (bıi) böl-

~ ç. ~\

<j&- ya da

J b·e. bşı) nasİp, kısınet etmek; (sayıyı, ~ , başka bir sayıya) bölmek; r-J (bil) bölmek, ,

,

parçalara

ayırmak; (bşi

bölüştürmek taksim

hşe veya

..

... ~ arannda)

etmek.

da~ltmak;

(bii.

J' ...e) ayınnak, sınıflamak; (hp)

bölmelere,

kısımlara ayınnak;

(b·i) lakdis

etmek HRI.; t,);- h-den) {dua ileJ cin çıkar­ mak;~lj (h-jfe bii) paylaşmak, bölüşmek; ,

J.s:- .. .için) yeminle söz vennek;,...J1 ..

("':-' ... adına; Jb.e ,Jı; ... için: iJ\ yapacağına) yemin etmek yapması

... 1

~

~ '1~ ~ i'

.

; b-e. bşi

için yalvannak veya b·den

hşi

•• yapmasını Aııah nzası adına istemek: ~\

en büyük yeminlerini ettiler;

~ı.....~ ~\ tüm kutsal bildi~i şeyler adına

.

bölüştüriilmek; (bş;) paylaşmak, bö·

Iüşmek; (bil) dağıtmak, saçmak; (hşı)

mek, defetmek;

(b-ı)

. . ...

gider-

fena bir şekilde rahatsız

, ., ..

etmek, tacizetmek' ~J~.r# oJ' ağır bir darbe indirdiler; ~W

mak,

grup;

mıntıka,

_

•

•

"ll1..iL~-,," dan küçük yerleşim birimi MIS.; çeşit,

alt komite; cins,

tür;

.o..--.! bölme, ayırma, dağıtma; ~ ... e)

bölme

. . . ç. rL.....,j\ yemin; \.

(ç.~) pay, hisse kısıneı, nasip;

MAT.;

,......!

-

.

'd 'o e enm.

yemın

.

i and oLsun! ,

'

'd e " enm.; ... "':-' Iol-ıi -, -

yemın

.. .in üzerine yemin ederim, ...e and olsun!; ..:.ıU yüz hatları;

rU

ve

..

'

"'W güzellik. şıklık; •••

•••

~ ç. ~L.-i , ~L.-il payı hisse sahibi,

.. hissedar, ortak; (ç. ~UL) pay, hisse; sureı. ,

nüsha; , ,

.,

i ç. ~W kupan; makbuz, fiş;

..

c; cin çıkarma [dua ile); (ç. ~Ui)

L

bölme, ayınna; dağıtma; paylaşıınna; kısım­ ayırma; [çağ.] yapı,

lara

bünye {vücut vb.};

"

yemin etmek:~ bölünmek, parçalara aynlmak:

sınıf,

bölüm;

yöre; (polis vb.) sorumluluk bölgesi MIS.;

• •

.

. ... , ıc+'L....:ı\ ~ .: ." ....

ii pay. hisse; kısıneı, nasip;

kısım,

bölme; i

melere ayırmak; [Aııah, kader]

.,

,

.. .ler arasmda) bölüştünnek, dağıtmalc, pay

(b'e

. ii (bıı) bölmek ya da bölüşmek;

rnek; l'

jj;

ona

(bi') paylaş­

bölüşmek; [düşünceler, sıkıntılar tasa-

lar vb.} (b-i) sannak. rahat

bırakmamak sı­

k.ışbrmak;~' bölünmek, yanlmak; dağıl-

taksim MZK.; :j

Q.

c; ç. ~I.AJ taksim MZK.;

,

'

4.,.u,. paylaşma, ortaklık;

rl-Z1 bölünme, 1t mas.; hitip;

rL.:!\ bölme; bölüşme; i""'"'U bölen; dağıtım yapan, bölüştüren; bölen, payda MAT.; •••

• ••

r.ri--

bölen MAT.; ~ ~.ı-i-' bölünen;

, r.

bölüştüren; distribüıör. mümessil;

,

706

,

ô.ı..:..i kaymak;

~u... hissedar, pay, hisse sahibi, ortak;

., " ~ KanSlarltin şehri [Cezayir'del; --.. ,-(.r-!>W u (Ô..,....i, ÖJU) ~ b-~) sert! acıma+

.-

sızi merhametsiz davranmak; ~ ...t! kaTlı)

.

IS"'U (bşe) katlanmak; --

-

,,

,

•

•

konak;

•• ii 1\ •

o

•

~..r-?~ı o

sedef hastalığı;

ol

~ (kabuk, deri vbj] çıkarma, sayma; "

(.;...t) [dag:ınık şeyi] toplamak; (bşi)

•

,

•

rnek; .Jo...:j (bşı) çıkanp atmak; (b-i, bşı) soy· mak (soygun];

, almak; sofrada ne varsa yemek;

A.k.J;j MIS.,

j.i [ciojs.; tek.is. ii] saman ~ ~.J-\ ~ -

f'

-

-

. .-

çelik tel elyafı; ~L ı.r>- saman nezlesi;

.

,

:i ~ i (tekjs.} saman [çöpü]; 1 ,-:-,~l :ı ~ lı

••

•

•

kibritçöpü; 1 ~i)~ ufak salatalık;

~ çöp; artJk;

•

ağacı BDT.

c,l, çalı süpürgesi MIS.;

-. A.1=..U

SUR.;

kaymak.; kaymak.

Annona squamasa MIS.;

j"L:,jkayış [deri]; kamçı ucu; kemer; · ;

.kı .; ç. ..:.ıL fiş, marka, MIS'; • •

jjaç. ~L.L. kazıma için kulanılan

.Jo. alet; •

•

ye-

o

bitki) kurumak; ~ bir ondan bir bundan

•

.. .den) Çıkanp atmak;

(kaymağı) sıyırmak; (bşi) aşındırmak, o

buradan toplamak, derlcmek, (öz!.

i) (bşi, ı:r

(.Jo.

J:..;.j i

.-

o

•

~ ç. ~\.i. değirmen makinası;

• o

.. .

~,L. ~iç. "",:,,~Izehir;

•

kabuğu; baş kepeği,

yara

~;

ZOO.; ,

.

"If'ı"in Ço~uıu;

- ~ i ç.'

pişmiş şeyin

•

•• o

•.

o

~~I..:.ıli\ı:=J-Ikabuldu hayvanlar zoo.;

'~bkz. rJ;

-

rj

pulu; (yılan] deri, gömlek; • ı.Ş; • hepekli. pullu, pul pul; kabuklu

[acı vb.] çekme, katlanma;

• •

(yılan]

balık

j

şuradan

pulu;

o

kabuğu;

U, j

;

gömlek, deri; [çoA:.])~ çöp; önemsiziik; ıı • ~ fonnaliteler; kepek, konak [yine ıJ"1)1

~L daha sert, katı; daha zalim, acımasız;

merhametsiz; zor, çetin;

..jJ-

balık

meyva için); kabuk BQT.; deri;

•

ı.r:

kabuk;

~ sert, katı;

..r'U ç. öL-j sert, katı; zalim, acımasız,

j o

ii

ii.r-=-J kabuk (yumurta, meyva, kabuklu

,

•

dış

o

o

_.

.riç.)~ örtü. örten şey; kabuk; zar;

•

daha zor, çetin;

2

•

••

•

n; n;

ôL..IJ..o

[deri vs)

pul pul dökülmek, kalkmak; ~i = ..rUi

deri; kepek;

11; merhametsizlik, zalimlik;

iJW

Çıkmak, soyulmak;

zeydeki örtüsü

'

sertlik, acımasızlık, katılık;

ii..,.-ı

o

·

(bşin) acısını!

sıkıntısını çekmek; ~L = ~ ; ~

•

-

sert acımasız olmak; ~ (kalbı) katılaştırmak;

.rJ u, j (.rJ) (bşin) kabuğunu saymak, Çıkar, mak; r.:..i ft; J ~ i; kabuğul derisil üst yü-

• i yeni', temiz', p.da!<-,

•

o

.::-'-i a (.::-'-il (b

o (

bş') saçmak. dağuma!<; (bşi)

defetmek, gidennek;

c:.

-.

iL = tp •

i;

o

..ı..;j U (~) (koymağı) almak, sıyırmak;

(kalabalığı,topluluğu) dağıtmalc, (bulutları.

.

707 -

-.

_.ya da olmak . MIS.;

kııranilğı) gidermek, açmak; ~ ve~1 dağılmak, saçılmak; (topluluk) dağılmak.

24Uj ç.

J..;.i T.> kışla SUR.; hastane MIS.;

birliği bozulmak. [bulutlar, karanlık) açıl­

•• J~ ç. ..:.ıL T.> kışla;

mak, dağılmak:;

,J.' .~ çekirdeksiz bir üzüm cinsi;

•

...

~ => .ra ~ ;1 tüyleri ürpennek, diken diken

.." . olmak {soğuktan, korkudan}; ~ ~ "ı.r '" . ~.

·...

(iJI",-!":ll) ,) .#Iıüyler ürpertici bir şey;

:

••

.'

~ u (~) (bŞI) (ucundan) kesmek, kırpmak; (bŞI) makasla kesip koparmak; (bŞI) buda.

mak; _ (~,~) : t;1 ~ b-nin izinden •

•

:

•

J.

"

•

:""IJ (b-e) aynı karşh~ı vermek,

(jj~) bakımsızhk,

misillerne yapmak; (b·den) öçl intikam al-

pislik, sefaleı içinde yaşamak; pis vücudu

mak; (b-ı) cezalandırmak; (b-ile) hesabını

a (d -i) ve' ;

oj

U

olmak; temizliğine dikkat etmemek;, /. ; (soğuk vb.) (deriyi. elleri) senleştirip; çatlaı-

.,

.

"

.. kapatmakTic'.,,,; o o ,.

.

,. --.

si'- .o.ıı FVo o

!ii

b-nin

izinde olmak; ı.rd' 11'; (bşi) tam oLarak: anlat-

mak, MIS.; d • .ii = ı.) • i; az tüketrnek, zorun.

mak; (ıJ4 b-e) misillernede bulunmak;

Lu ihtiyaçlar ile idare etmek; ıühı hayatı yaşa­

b-den) öç almak; (,y b-i) cezalandırmak;

artıkları; göğüs kemiAi;

.'

ğuk vb.) (deri)'i) sertleştirip çatlatmak;

>

.. .. . .U...:.J ç. fJ ~ ekmeğin kabuğu MIS.; ! !

dai hayaı şekli; zorunlu ihıiyaçlarla idare ~'l

__ "'_"

•• _

«
etme .,'

.

-

~~!L»; ~ ~jı'" ~ :ıı

..

i:-G;' kemer sıkma

•

••

ı..iı ~ s -. münzevi, zahit; kurumuş, çatlaınış [deri) MIS.; zahiUer, züht sahibi insanlar:

•

J s .. ; (b-nin,

.

,y çiçek hastalığım, uyuzunu)

iyileştirmek; (bşi) sürükleyip götürmek;

.J s .. Qı [yaraj kabuk bağlamak; -~

.

.

4.,Qj kesim, kesme; (ç.~) hab.. .~ hika• , .. • . ye. kıssa; hikaye EDB.; ~I ıı. .ı o i • • • .:ıı bunun hikayesi ... dir, olay vb.

.

1

...

...olarak ifade edilebilir;

ı.; o ei hikaye türünden, destansı, epik:; ~

.-

j.:J ~) ve j.:J parasız, meleliksiz kalmak

. --

(ç. ı:.ı J_. o oi) kıssacı; hikaye yazan; romancı;

..

1.). o

"

ovl p l destansı, epik şiir;

••

~

•

~ kırpınu, kesilen artıklar; hikaye;

politikası;

•

••

,

;i zahil, münzevi hayatı yaşama; ipti•

,

~ ç. ~ • ı.f'1..4j perçem; saç lülesi;

-.

Ô•

c..;,.-

~ kınntl, kırpık, kesilmiş, budanmış

mak, dünya zevklerinden uzak yaşamak; [so-

i

•

hikaye etmek; ~ (bşı) kesmek, kırkmal:, budamak;

afet; •

.. ,..... ,

'. J

~ ç. ~W:.i aslan; 1'"- • i ~, sırtlan; felaket.

~

-

gitmek; _ (vo o i) ~ b-~, bşı) anlatmak,

diken olma; sıtma nöbeti; •

.

J.W:ıt:i ALF.BKZ.;

.'

i ~~ titreme; (tüyler] ilrpenne, diken •

•

~

.,

•

•

1

vl.oj [cin.is. ",,\.4i ve ı...UiJ ç. .;:.ıl. parça, kırpıntl, kesilmiş, budanmış artık; [katıı) kırpınu; [kaAıil şerit; gazele küpürü;

708

..

~L..d [makasla] kesen; iz süren; hikayeler anlalan, kıssacı; hikaye yazan, romaneı; , '.J __ ı.,.,~1 ç. ,/~ "Lil kısa hikaye, öykü; hikaye,

..,.,u.... makas; makas [arabada] •

~

ç.

. -

~l.A!kamış düdük;

..

,

'. d. altın, gümüş işlemeli, simli;

,

.

.,

c.l.A! ALF.BKZ;

...

o i i (.1 o i) (b-e, bşe ya daJ' . .. e doğru)

kıssa;

•

,

ilerlemek, yönelmek; (b-e yada J1 b-e) uğra­

" SUR. ~ ~ .Yol kulağakaçan ZOO.; bir deniz

mak; (b·e, bir yere ya da Jl ... e) gitmek

kuşu

yolunu tutmak (bşi ya da

türü zoo. Rhyncos

flavirosıis;

~"",L..:tj kısas, misillerne; [misiııerne olacezalandınna; hesabı

rak]

.

... dengeleme, telafi etme; U j:-

".

L.Pl1Jllakas odası, kliring odası; ,

JI bşe)

talip olmak.

mak, aldında olmak; (bşi ya da J1bşı) kasdetıJ*

rnek, amaçlamak; (y ... ile ya da bşı)

... ile,

kasdetmek, demek istemek; ekonomik,

,., . - - -

o•

..ıP ~ç. ~ı.a.. klikül, zü!üf MIS.;

tutumlu olmak; tasarruf etmek; , o.L...ni .L...ni

l.,p ~ kevgir [kepçe];

b-e

..

,

,

bşı) aramak,

göz dikmek; (bş ya da Jl bş) niyetinde ol-

kapatma;

~ hesabı kapatma, alacak ile vereceği

denkleştirme;

istemek, (bşe ya da

J'

kerpeten;

o

ayırmak;'

JI ...e) gitmeye

(kesilmiş hayvanı) parçalarına

a' (saçı) kıvrık yapmak; (bşı)

MIS.;

sim vb. ile süslemek;

[cin.is] şeker kamışı; [tahıl bitkileri-

0.,-'01·

altın

nin] sap;

ya da

p, '. ;'

•

_.

gümüşlü

iplik, sim;

--

ai şeker kamışı; '. aiitı

"0,

\i-9l . - 1bambu; (.,.wı) . ...;,-JI"

"

.i j,r>'1

büyük, üstün başan göstermek, sergilemek; A.

•

yolunu tutmak; ..L..n!1 (b·i.

-,

•

•

•

a'i)

brokar ~

ilerlemek; b-i taklit etmek. b-nin •

;: L.::j ç. ..:,.ıl_

~01-' i (...,

doğru

c i [tek.is,] ç. ..:.ıl- kamış; ince boru,

tüp; pipo

sapı; kamış

kalem; nefes borusu;

i

..

o jj"~ kırılmak;

.. o- iL (J ... de, ıJi ,

i

... arasında) orta bir yol izlemek; smda)

uzlaştıncı,

(u::-ı

... ara-

arabulucu olmak; iktisath,

tutumlu, ekonomik olmak;


mik davranmak, tasarrufa gitmek; (para vb.) biriktirrnek; kaside yazmak; .

. . tasarruf, idare, tutum ~ '~ya da J....Ai ,;ri

o 'maksat, kaslt, amaç; niyet; hedef;

,.

,

o

kamış

düdük; bir uzunluk birimi (MIS. 3.55

m.]; hisar; başkent' jJ)1 ~ nefes borusu;

_.

,.,

'"'$rl1 ~ yemek borusu; ~l....:j kasaplık mesleği; :i .•

ci yulafMIS.;

ı...:JL.:.! kasap; kadastro memuru MIS.;

.,..

olarak, önceden düşünerek; ,. bilerek. bile bile, mahsus;,' ., i J _ i; ,;r-

kasten,

kasıtlı

•

•

..

,

.o 4H iyi niyet; ı ,.,;JI.'"~ . , kötü niyet; J'b ~:i .o i o senin r~kibindir; «:' i.JJı j&. kasıtsız, farkında ,

olmadan, bilmeden; ;,,-:'" '

i

'0

J~.

•

•

li Hakka ulaştıracak olan yolu, ancak

709

......

_---

Allah gösterir.»; ... J...A.i,.~ j.J •

•

n

... sebebiyle ... yapmak; ,,1

.. .için, •• • • i,j.s- ıJ~

doğru yoldadır;

falanca •

•

~JW:J

· .

kasrli,

,

kasıtlı;

... .)\..,d [meb. mud. kul.} .. .in karşısında

1.

c i istenilen, hedeflenen• maçlanan' • • •••

••

hatasız [şiiri; = ii~ ~ i~ cal\ ~ [bazen •

••

kasidenin en önemli beytil en önemli, can alıcı,

en mühim nokta;

ii~ ç. .ı3L..ai . · ,. . i . iiLi ..:....ı.. ,. Q

yetmemek, yeterli

olmamak; ~ u (jy.a.5)

bşe) yetişeme·

-- -

mek,

ulaşamamak, (~

mek;

(~ bşı)

kaside

~ ii'·J',..,"'....all

i·

~~ =

OSA ç. ~u.. vanlacak yer; hedef; niyet; .am~ç.,,maksat; anlam, roana, maksat ~ "ır •

•

~W\ iktisat, ekonomi; tutumluluk ikti• • • • • • sat, ekonomiklik; tasarruf; ~ ,I ... ~ i~\ ~ •• •• • • • veya ~l:-Jl :ıL...:z.:;i~\ ~ ekonomi, iktisat •

. ... bilimi; ~~ iyI J L.)~~ vakit kazanmak için, •

••

"

•

zamandan tasarruf için; ~"

a • ii ekonomik. iktisadi; iktisatçı,

ekonomi

uzmanı;

•

F

,

tutumlu, ekonomik, ikti-

,

satlı; -:.ı~~~'ll' [ülke vb.nin] ekonomi; ~\j düz, doğru {yoL]; kısa, rahat • ezi-

~ bşe)

gelgüç

ele geçirememek;

(bş

.. .den) vazgeçmek,

-- -

~

.r..d u

u, i (~) (bşı) kısaltmak, azaltmak;

• • (,rAi) (b-i, bşı) tutmak, zaptetmek, sınırla-

mak; (b·i,

bşı)

mak; (b-i,

bşı)

(bşi, b-i, " --

J&-

(;

?

altında

kontrol, gözetim

tut·

kiHtlemek, kilit altına almak'• .-,," .. .ile) sınırlamak; ~ .;; ~ ...

kendini bş ile sınırlamak; ~ u ,

i, ö)'

-

?

~) (rengi) açmak, ağartmak;

(elbiseyı) beyazlatmak; ~ (bşi) kısallmak, azaltmak;

~1.i.J' kötü niyetli;

kısa

(~ ...i) bırakmak {acziyet sebebi ile]; ;.cı

,

i.

bşi}

başa çıkamamak; (~

;..r .p-

.. ..ı.....:,jl daha doğru, düz; .. .

... için, .. . e)

yapamamak,

V

yetirememek; ile)

MIS.;

.. V

kısalaşmak, kısalmak;

V

bşe) ulaşamamak,

(örn. ok, hedefe); yetirememek; bşde) başansız

mek,

aşık

(ı,;r bşı)

(~ bşi)

varamamak

yapamamak, güç

elde edememek,

olmak; V

bş

ile)

baş

fo.:.'"

edeme-

atamamak; yetersiz olmak, yetme-

<J ...de) geri kalmak, ağır davranmak; (J ...de) ihmalkarlık etmek, <J ...i) ihmal rnek;

etmek;

(J ...de) dikkatsiz davranmak; (4.f' ~

.. .den) vazgeçmek,

[acziyet sebebi ile] ~ ...

.

.. .i)

,

JJ

bırakmak

,." ., ji~ ~ için

•

·aa·.,

yetsiz [yolculuk]; ~J

mahsus sıt, .f...ı....::J

hedeflenen, kasdedilen; kasıtlı,

yapılan;

maksat, amaç, (sözden) ka-

denilmek istenen; teneke;

-' . .

elinden geleni

yaptı,

"

gayretini sarfetli; ...-a!l (bşı) kısaltmak, azaltmak;

(~

.. .den) vazgeçmek

~ u (~,~, Ö)L..a.i) kısa olmak ya da

4.f' .. .i) bırak·

mak [.eziyet sebebiyle): r"Li; kısalmak. çekmek, küçülmek;

,----

hususunda bütün

rnek;

V ...e) güç yetirerne-

V .. .den) vazgeçmek, (~ ... i) bırak·

710 [acziyeı

mak

sebebi ile]; -

·


geri

mak, sınırlı kalmak veya kendini ~

..

sınırlamak:; (~ ... ile) yetinrnek; J

•

_.

~"i' kısa ömürlü; ~'-:J' J~. Q i güçsüz, güç

ıO

-

dunnak, kaçınmalc; ~i ~ ile) sınırları·

(bşı) kısa

.

yetiremeyen, •

. -' a ii - .ll

.i/e)

00

[bşıl

yapamayan; cimri, pinti;

•

.ı:J' ~ cimri. pinli; güçsüz tt;

.

.',

..

en fazla yapabileceği 1 I..i.)

veya eksik, yetersiz bulmak;

sının,

\5J\...4j birinin gücUnün son haddi,

jA.AJ u\

- ..

:ıljU;

•

.rd kısalık; küçüklük; güç yetirememe. yapamama; yetersizlik; ihmalcilik, ağır

lik; tembellik,

davranma;

gevşek­

kısaluna,

aza

en fazla ... yaparsın, yapsan yapsan ...yapar· fazlasını yapmamalısın; kendini

sm; ...den

.. .

... ile sınırlamalısın;

.".,"

0)\

'_i

n i J~ ya da J~

,.

indirgeme; (~ ... ile) sınırlama; b-nin

~I)ı...:zj (Y ...e, iç;" veya J için) elinden

yapabileceğit

geleni

••

elinden gelen. en fazla yapa-

•

,o • •

ii

bileceği;!.lS'jAAı u\

,

••

!J,.,..d en fazla ... i yapa-

... .-- . .J'~I "JL,o; ya da J".oJI "JL,o; lasaca, özetle; ~i daha lasa;

ile

."..d~I Aksur kasabası MIS.;

sınırlamalısın;

-

~.,rı;iç.)L,nj topraktan yapılma yuvarlak

•

kap;

kısaltma, azaltma; sınırlama; güç

yetirememe. yapamama; yetersizlik,

..

,.

.. oii

J~

, ..

i:J..ı...JI adliye sarayı, binası, adliye FAS';

••

•

.. .. . .rd ç.).ı-ni köşk, kasır; saray 1 ~ yapmamaIısın, kendini

saksı; lazımlık;

me;

luk; 'gevşeklik,

. r-i'

ihmalcilik; tembellik,

ağırdan alma;

__

._

,.

ı.ı. Jo."" ", .ol"..,..ı = "I .olIJL,o;

_.,,,. ,,' 1.lS' bkz. "JL,o;;

J.-i'

~i

• •

•

güç yetirememe, yapamama; yeter-

sizlik, yetmeme; eksiklik; [miktan] azaltma; ihmalcilik,

davran-

ma, tembellik; [kanunen} küçilklük,

olmama; ~

•

t \,ll J~ C.;r bşe, bi)'apmaya) ... i) yapamama;

•

yerden

kaldırmayan, kadın};

•

.r"li güçsüz, elinden bir şey gelmeyen. •

)) a ~ •

ile) sınırlı; ~

,

i))

.

J:,1ıı = J):ıı (r-o#ıi ; i~J' o '{. ~i , .. .

"

a ii· "a, e,

re" sesi veren, kelime sonundaki elif Ifj' de

.

olduğu gibi

DiLB.;

..

"

i)~ç. ~u... saray; küçük kapalı oda; •

•

~ç.)L..d k,sa; a1çak, küçük

[başını

J):ıı (,~ıi namuslu,

•

. .. (Js- .. .

••

güç yetirememe, V •

reşit

ve is.]; ,

aciz, zayıf; cimri, pinli;

dilşilnne,

gevşeklik; ağır

.

DILB.;

o i) reşit olmayan, rüştünü ispat

etmemiş; Is. •

)l.,Q!çamaşır suyu; )~

(ç. ıJ)-,)

,

... 1)

CJS- .. .ile) sınırlı; (Js- ...için)

ayrılmış, tahsis edilmiş; geçişsiz [fiiı]

iffelli,

, .

ihmal; hata, noksan kusur;

~\i(ıJ'" ... e) güç yetiremeyen, V yapamayan;

o

yetme~

<J ...de) ihmalkarhk, gevşek davraruna,

a~ır davranma;

rJ. lasalık; küçüklilk . ~I . ~ miyop)

elinden gelenia yaptı;

.~

bilirsin, yapsan yapsan, ... yaparsın; den fazlasiiu

ardına koymadı,

r--'"

bölme; camide, mihrabın yanında hükümdar

711 için aynımış adacık; [sinema, tiyatroda] loca;

•

j-d1n; ~[bitkideı kabuk; [tek.is. iL bitki sapı;

(tutuklu için} hücre;

• •

... ) c·a.<J&- ... ile)

•

~gevşek, ihmalkar;

...

•

•

J\..aJsivri, çok keskin; •

suur1ı;

~ok nO

) a~jj'lasa, özet, hülasa;

keskin, sivri;

..

;a d.ç.::a

o

n;;' giyotin;

•

2 ~ ALF.BKZ.;

•

...u \!keskin;

•• ~a (~) (suyu) Ilıkır Iıl",] bUyük yuUuml". •

la içmek; (susuzluğu) gidermek. yatıştırmak;

.0 ••••

~i (;..J) (bşi) Ioooak; , öldürücü darbeyi vurmak >

(bşı) aşmak. çi~nemek. kırmak; . _.' . ~ç. ,,-,I. .j, ~ [bak" ya

.

-

t"'"' .t

-.

• RI

A- ~ b·e b-nin belini kır·

•

· oG'l.'nlmak·' i1 d·,I1l· mak ,I'..... " ~kınlgan, çabuk bnlan;

~n;

da tahta] büyük tas; kazan IR.; • •• ~ Q i j (~jı o i) (bşi, kalemi, tırnağı, sopayı)

\,""",Uç.l':"'l) kıran, kıncı; ~ j, " __ "~

ktnnak; (b-ı) sıkıştırmak. (b-e) baskı uygula-

~, öldürücü darbe, felaket, afet; ..:.ı""?

mak: (bir yerı) bombalamak; [gök gürültüsü

~Lj öldürücü darbeler;

vb.] gürtemek; [top silahı! gümlemek, patla-

.. " mak; ı.J e'iu(~ J,.,.Ai) (ziyarette] yiyip .-

ai,

içip eğlenmek: sefih bir hayat sürmek;

i) kınlmak; kınlacak gibi

. , .

zayıflamak ya da ktnlgan olmak; ",j a jj've

..

..

..'-" .. (".Ave ~ \.Ai u u-oi. -""', ,\.Ai) ve .r' .

_

.' .. a (~, i •

j)

,

, j ciı (top silahı vb. için] gümleme; alem.

uzaklaşmak; ~l(b-i

r:r ...den) uzağa göndermek, uzaklaştır­ mak; (b-i, r:r ...den) çıkarmak, atmak; (b-i, • 4.f' ...den) sürmek, sürgün etmek; (b-i, r:r

bş;,

..

....ıj.l hizmetten) uzaklaştırmak; (bıin) sonu·

, eğlenti, şenlik;

.....; ei ince, kırılgan; kılık; "

.

~ alem, şenlik, eğlenti;

J

•

., -

-

na

sınırına, limitine ulaşmak; 1 ~ .. n i~ "'J

J

o

,.

.

.II görüş alanının dışında, görülemez;

~(~ ...den) uzaklaşmak; (bir sorunu,

,it h, _ . ,,;1'1-. 11,11,

meseleyi) iyice araştırmak; incelemek. (bşin)

• •

•

d a ii aç. ..;..,pu.... büfe, büvet; kantin; •

gazino; bar; üzerinde yiyecekler bulunan masa, tezgah;

kökenine inmek.; (bşO sonuçlandırmak, sonu· na kadar sürdürmek; (bşı) el ile yoklamak;

. ..

\$

ei .

'/~bşj,

problemi, konuyu) iyice araş·

•

;,ini a; rpıi) kırmak; (bıi) budamak, uçlanm

kesmek MIS.;

J..d

...den)

•

~jı d'lkınlmak;

•

(ı:f'

olmak;

(iJ" ."den) [çok] uzak: uak

• • i (j..ıd) (bş,) süratle kesmek, [uçurmak};

urmak, incelemek, (bşin) temeline, kökenine inmek.;

•

(4.f' ... hakkında) •

•

LA!ve J.L.ai uzaklık;

soruştunna yapmak;

712

.. uzakta, uzak;

,

.

~ ç. ,"!..dj .. ""';1 mü. -S""'; ç,......ijl daha uzak(ıa);

.

_.

çökmek üzere olmak, yıkık dökük olmak;

...}=J [cin.is.] ufak taş; çakıl 1 r.rüı '"~ "

had safhada, en fazla, en uç; aı.ami, maksi-

mum; en uzak

kısım;

i

son;'

-

'.~i YrılFa'; .-.

......

•

cs..d~1 J..,,:,

•

.,

elI

~ ufaktan; çakıl;

r'JI Uzak Doğu;

J

... .,.

'.

. -s;...ıI';WI

.aH o)J... -'. "'ı:.JI aşırı

.

c?

.. -

.

.

-

~,

.p

1 i~U, , ~~~L bombardıman uçagı; :j' ;,i:: i)U, bombardıman uçagı;

• " "•. " i('. h i) (ağacı) buldamak; (bşı) kesip

koparmak;' . .,.i

-

·1 11'; (~ •.

hakkında) soruşıunna; -o.

,

uzakta. uzak,

, .,.i!

ırak;

~ ıi'.uı J lJ:""uı [uzak yakın,. duyduk

"C-ii

=:

"..,i.

-.

..

.

~i . h i budanmış dal; degnek,

çubuk; erkeklik organı, penis; ray [demir-

yakın;

yolu]; sevk

yatağı,

ray;

, ~W budanmış ya da ucundan kesilmiş

(bŞI) delmek (bşde) delik açmak,

şey; [ağaçlann] budanmış kısımlan;

(bşı) paramparça, un ufak etmek, toz haline

,

getinnek; (duvarı) şiddetli bir şeklide yık­

' . .,.a. [budamak için] orak, makas;

mak, yerle bir etmek; (bşi, çiviyi, kaZ/ğı)

y~' özetlerne; özet; kısa. özıÜ, vedz

sökmek, çekip çıkarmak;~ a c...ıh·;" (yatakJ sert, .

rahatsız olmak;~l

~~~e.şlıı:mek; 4

•

yenilebilir bitkiler;

'. _ "Ci ç.

. . duymadık) herkes; ~IJJl J ~ __ "l.ill rj uzak u (:;J)

-..,1;.

gelişine, doğaçıan, irticalen söylemek; .

o • •

#V""ı.! ç. ıJ.1""U. ı.l..:zil

"

=:

(bşı) özetlemek, (bşin) özetini vermelc; (söıu)

tetkik;

,"1 ejj-

~

.

,

ince, hassas, detaylı inceleme, araş••

ve

.

-"

"

'

ıınna.

-

ma, pike yapma saldırma; saldırı;

zorunluluk halinde',

o~l Jl bir UÇlan öbür uca; istisnasız herşey;

,-

ıJ='~ı [uçak, kuş; avı için) aniden dal.

.

J'• ,:son sınıra kadar; mümkün ol• .o., .•. , duğu kadar; ,!...Ai! J' oL.ııi\ ır veya oLiJI ı:r . .. -. ob-

.

(1,6 h. hP:)ıti h. hiherkesgeldi;

en uzak: yerleri, dünyanın öbür ucu; .l..:l:

-. ıS J

..""

• •- ufak i~; çakıl f r.ı-LJ1 ,l..>;

~',

.. in

" maksimurnu, en fazla; .;')~I ~\il dünyanın ,

'

~ e hi [kavimden, kabileden} herkes geldi;

_.

.

,;

,.~

Mescidi Aksa; ~~i

'.

..

yOOlmak, devrilmek, göçnlek;

'--'-';-

i)

olma; irticaien. gelişine. doğaçıan söyleme;

n; (döşeği)

'. ;:-;. kısa, özet; özıÜ, veciz; irticaien,

•

.. " doğaçlan söylenen; '. ..,. rJ! bir şiir vezni; .. ,

..,.--

.. ~ h' ~l ya da ~ ~ı

""

(çoğ·I":"I. i'd. özet haberler (gazetede];

'"-~ h • b-niuyutmamak., uykusunu kaçır­

mak;......:.i.il [uçak, kuş, avı için) aniden dal-

(. .~,

çullanmak, atılmak;


b-e) saldırmak;

,

,ı..,; L

mak, dalışa geçmek; {şimşek, yıldırımJ

(# bşe) çarpma!:; ~ .. in üzerine) aniden

karın aYısı;

, ç

n·•

."i u : ince, dar olmak ya da dar olmak;

-

,......;::J

.. a ~ i (~) (bşi) [ağzında] çiğnemek; "-

-

713 (bşı)

fiile dökmek; ı.r"l! (b-e) dava açmak. (b-ı)

kemirmek;

,

"'W tuzlu leblebi SUR.; fıstık. fındık gibi

mahkemeye vermek; (b-i) mahkemeye eeL· betmek; (b-den "-;J alacağı) istemek; ı"S

çerez karışımı SUR.; kuş yemi SUR.; • • ~\Al\ .:.ı~l~' kemiriciier,

." Ai

bitmek, tamamlanmak, sona ennek; lvakitl

~ i (ı.L.:aj) (bşi) bitirmek, sonuçlandırmak,

geçmek, geçip gitmek; ~Iı; (bşi; b-den ya

tamamlamak; (bşi. isteği, vazifeyi) yerine

da ,;;- b-den,

getirmek, eda ebnek; (bŞI) icra etmek. uygu-

mak; (~ . . .için, karşılık, mükofat) talep

layarak yapmak; (borcu) ödemek; (ihtiyacı)

etmek; (b-den veya ,;;- b-den, bşi, alacagı)

i

teslim almak;

,J'"

;il

bitmek, sona ennek,

_

{yine ~\ ~]; ölmek. eçeli gelmek; (Y

bşe, ::.ı~

istemek; dava aç-

•

karşılamak, cevap vermek; (vakti) geçirmek; J__ _

bşi, alacağı)

tamamlanmak; (vakit} geçmek; {vakit] kal-

... olduğuna, yapmaya) karar ver-

mamak, geçmi~ olmak; ı"S c

• (b-den, bşı)

mek; [Allah} önceden takdir etmek. tayin

istemek; (bşı) gerektinnek, icap ettinnek;

ve tertip etmek; (ıJ:'! .. .arasında) hüküm ver-

,J ,..'

...

mek;

(J b-nin

r

lehine; ıJ; b-nin aleyhine)

hüküm vennek. yargıda bulunmak;

.. .hakkında,

<Js-

yargı;

[isteği, ihtiyacı] karşılarna, yerine getinne;

ı..:J) •.• kararına varmak;

(~b-i, Y

hüküm,

,~ bitinne,11' mas.; fiilen yapma 11' mas.;

(e,}&- b-i

• Y .. .e) mahkum etmek. çarptırmak.

(b-den, bşi) istemek, talep etmek;

•

[borcu] ödeme; [bir zaman periyodunu]

e) zorlamak, mecbur emek;

geçinne; kaza, önceden takdir etme, hüküm,

(y bşe) ihtiyaç duymak, ("":" bşl) istemek;

yargı, karar; hukuk sistemi, adalet sistemi;

(Js'b.;. bşi) yok etmek, ~ b-ı) öldürmek

hakimlik, kadılık; hüküm venne, yargılama;

... 1

[işini bitinnek]; ~ bşe) engel te~kil etmek,

(~ bşO bo=ak

..

,

,J"I ~ eceh gelmek,

(Js' ... hakkında)

hüküm venne; ~ b·i,

.

..

bş') yok etme, (~b-i) öldünne; (ç. ;J_,'o;'I)

ölmek; ... ::,.:..: ~~i ~ ....e çok şaşırmak,

kaza. nahiye, sancak, bölge SUR-, IR.,

...e aklı hayali durmak; ~ ~ adağını

SUUD., YEM.; ~ .ıJJ\ ~L.,n.j Allah emri. ölüm:

,

,

..

,.,

•

•

,

.

~.rıı

......":11.

~{ 'o-All J\~ -

O;') amacına ul~mak, istediğini elde etmek;

,

.

,

.,

. _.. . 1veya ....,.ı ~ i~i bitmek [bağlamına

... -

~ ok yaydan çıktı, olan oldu; ~

0.....

r:.

•

•

göre. ki~inin söz konusu eyleme artık devam edemeyeceğini

ifade ifade eder.]; ölmek;

~ (bşı) yapmak, icra etmek, uygulamak,

.

.'

yerine getirmek; ölmek, eceli gelmek; ~

,. , .

..

~

LOB.,

"LALLI Şeriat Hukuku: Şenat kanunu; mahkeme;

ı.Ş~\~'j\ ~G::aıı i,("':' ,

..

,

"

1dare Hukuku mahkemesi; J.ı.al\ [ . J "L.i:.Al\.ı . Iy,lj J "LA3} kaza ve kader sonucu geregı;

.. . . ••

,.

•

;

•

w'

,

"WıaH ~ takdiri ilahi!, kaderde yaz.11ı olan başa

gelir.;

Jw:'! hukuki; mahkeme [karanl ile ilgili

714

- -

_.

~

_.

, ';I..AÖ .r11.>- ç. ~."ı1..Aö

~.

••

.rı>'" yedi emin

... e uyarak, gereği, ... icabı;

_ kı _9 •

~

•• • JI.r~1 durumların ihtiyaç göstennesi halin-

HUK,,; .!

..:,ıl

,,', o

~..

~L ~~sulh hakiminin yargılama

de,

{eğer]

durumlar gerektirirse;

ı:hi [cümle sonunda, geçmiş zaman için] hiç;

yetkisi;

•

•

•••

:i ..... i ç. ~L.i:.J dava; dava açma; dava

2Jzj u (:ıJ) "(bıı) parça parça kesmek, dilmek;

konusu; vaka, olay, hadise; problem, sorun,

(bıı) kırlonak,

mesele; teorem MAT.;

ucunu açmak, sivriltrnek;

., iL,;,:.LQ.. celse. olurum;

•

budamak;

(kalemı)

(yontarak]

jJJ (tahtayı) oy·

•

mak; Jdl(kolemin) ucunu açmak, sivriltmek

•

~l....i::ı.J.j'

•

[yontarak];

(süre, vakit] geçme, bitme. sona

erme; [zorunluluk]

:hi kısa ve kıvırcık [saç]; .»UJ lomacı;

kaldınlma;

• "I 'a' iL zorunluluk, gereklilik,lüzum; • • • • ~ "Wd~' ~ gerekınesi, ihtiyaç halinde; •

•

•

vPli kesin. kati; öldürücü, ölüme sebebi,

yet veren; (ç. ii

'0

_

. ,

3.ı,; ç. .ı,u.; , u..ı.; [«kek] kedi; , •

. ....

..

.

.

• • rnek, kabul etmek; ~L ~\.i keşif hakimi llJN.; ~i ...... ü ••

•

..

.

nMIS.; •llL>-)'I ......ü •

••

.-

,.

::_.~

yüzünü asmak;

j:z

.;.

bitinlmiş, tamamlanmış, yerine

lanmış, bitmiş,

•.• J'. edilmiş; \J o Ö.Jl f":I1

yerine getirilmiş

tamam-

iş;

_ ' . J •.' . .". wP\i..:.. ç. IJ jo--P\i..:.. davacı; IJ~\ 9· .lI

•

•

•

(ç. ...:J l •

l'

.. ~

~kaşlannı çaunak;

dikip

birleştirmek MIS.;

;. \,ii [yüz, çeırrel as,lmak; ~ b" ••1(bşi. ış/m)

polarmak Ftz.; •

,

[taranar];

.0 •

o .jö,) ihtiyaç, gereklilik;

EL.K.,

o.

COOR.; mil; reis, lider,

•

_

\J 0-

oJ

!it!

'.

oJ

.,

{daha

şahsiyet; oJ

.s;ll .,.ı,; eksen MEC.; ..r;~1 ..,JUlI • • • güney kutbu; Jl • ~JI ~i kuzey kuıbu;

~

•

yı

,

o ..

• ı..;-.hi ,

~~ ,

•

pozitif kutup, anot; ,

~kutupsa1;

4::i dikiş

,

negatif kutup; katot; ~

.• J

_.. Imeb. mud. kuL] ...e göre, mucibince.

başkan;

çok çoğulolarak] büyük, önde gelen

,

, -, \J o-ij· gerekli, zorunlu; ihtiyaç duyulan; __

,

~ç. y\kil eksen, mihver; kutUpASTR.,

getirilmiş. eda

davacılar

aşmak; (bıi)

yüzünü

sulh hakimi; l.}

... .

kaşlannı çatrnak [yine ~ı.:,. ~

•

•

..

•

mahkeme hakimi, yargıcı MIS.; ~i ~li •

.

.,.ı,; i (.,.ı,;) (bşı) toplamak; _ (.,.ı,;, y.ıJd)

. . . iJI ... yapmayı kendi vazifesi olarak gör-

.

~ yavru kedi;

e) nihai,

•

"

•

•

4J:i sadece, yalnız;

.. -sonuç getirecek darbe; ~jJI ~L.."J ~ ($i •

,L,)I .!OJ

e); nakavt

:i_,-"li ~.rP öldürücü darbe. (~

[boks karşılaşmasında]; ~

,

;l.; (diıi) kedi; . ;-

i) kadı, hakim; (çağ.]

•

-I

rnisk kedisi;

ı)'lj ihtiyaçlar. 1uPU ~ öldürücü zehir,

•.

•

MIS.;

715

,.

... ,

(aynı zam.

YP asıt yüzlü, çatık kaşlı; •

•

•

.

i,r.ki ç.;lı.;

Y~~ ,. . polanna FIz.; ~ı,j hep beraber, hep birden;

)oj u

ilaç olarak];

J ,

J,j. ~ı),i) damlamak;)J (bş') damla

damla akıtınak; (bşl)sUzmek, filtre etmek;

damlacık;

••'.

.,;ki ç. ı.:.ılp deve katan; tren; demiryolu; • • saf ASK. MIS.; t U' ?ı. Il)lW yük treni; · . • .• . ı$~-:-J~ tren; yLS'.,.ılJUdyolcu treni; . . ~

....

(bıı) antmak; (bşi) damılmak; (deve/eri) dizi

(t;}r) ,dı..,... ju,; ekspres tren;

halinde bağlamak, (deve) katan oluşturmak;

banliyö treni; J~i

(araçları) dizi haline sokmak; katar oluştur­

alan Üsküdan geçti;

oJdj jli.;

:ısli fırsatı kaçm:ak, a~

ö~11J pipet;

.,

mak; (araç/arı) dizi haline sokmak. katar

"

.

oluşturmak; (gemiyi) yedeğe alıp çekmek;

~I)oj ~I)oj katran;

).iı damlamak, damla damla akmak; Vi

;..o. ç. joli:. bnh"roan. bnhorlu!<; i,)ı.a. ç.

.. .in içine) süzülmek; damıtılmak, fillre edi!-

-- .

rnek;

.}ıl4; (Jl veya J.; b-e, bir yere) akın

•

..

):! damlarna; damla;

.

[ciojs.; tek.is.

•

J~! damltma. damltım;

iJ ç. )W

... ı.:.ı\J~

i ,;bu ç. ı.:.ıl_ lokomotif; dizel motor,

)oj ç. "-'I)oj Iren Mis.; ~)oj ç. ~)oj MIS.;

. ,

(dem;ryoln)

makasçı

):! ç. JU:il bölge; mıntıka; nahiye, arazi

..:.ıl):i.. alkollü içkiler;

..

<#)oj f/>şi)

• kalibre, çap [tüp için] 1; ,,!,r:wJ1

. i ;1.ıJI )oj ~;

a; ....

•

••

•

pl Mısır,

.' yançap; ~:ııı jıJJi ~'i .

•

• 1-

U •• _

dünyanın dört bir yanı; ~~U ~i tJ:;))1 ••• •• • •

lJ1Uail

e_ "':" ~ her tarafınu saran endişe!

.. ı..f.,;ki

korku;

katranlamak;

.. ~i)oj, ~I)oj kauan;

parçası; yöre; taşra; çap (dairenin]; köşegen;

'. ..

römork, vagon vb.;

j~):i [büyük] cam şişe ya da testi;

- '-

.,

••

•

ty a Cty) (bşi) kesrnek; (bş.) kesip knpannak; (bŞI) ikiye ayınnak. yarmak; (bşı) ikiye böl.

mek; (ağacı) kesip devimlek; (ilişkil~ri)kes. mek. koparmak; (b-i/~) bozuşmak; (b-i. bşi) durdunnak, yolunu kesrnek; (b-i) sustunnak,

bölgesel; çapla ilgili;

(b· nin) sözünü kesrnek; (eleklrik akımım)

...den) alıkoymak; (b-nin,

)oj Katar;

kesrnek; (b-ni ı:r

);5 ödatacı BOT. Aquliaria agallocha.;

ı:.rs-

i)oj (")oj" ;ç;n "bs.) ç. ,,-,ı),i damla

...den) alıkoymak; (b·nin. ı:r

..

.,

[cezalandınna

damılma. damllım;

-, .

. '-.

tomcuk

~ filtreleme. süzme; anlım, antma;

yağmur;

._~

•

aleti};

akın, grup grup. diziler halinde gelmek;

~~ (hşı) damlatınak; (bıı) danltlmak;

;,ti: LL;

..

...yapmasını)

yasaklamak; (b·i, ı:rs­

...yapmasını)

716 yasaklamak; (b·i,.;r ... den) mahrum mak:;

(b·ı)

bırak·

afaroz elmek HRi.; derin. büyük

elkisi olmak [manevi olarak);

<J ...de) derin

.. -

baştan başa,

nehri, okyanusu, ülkeyi) bir

bir

"

... y '",+ve ... y

... için, ...yapmak için kendi kendine söz vermek; ~\ •

ellcisi bulunmak, (ı) b-i) çok etkilernek; (bıi,

.. ..... ~. ;;.;. ~jl ~

-

•

~

. Ot <ıı

tbi senedi kırmak; tw

i

Aı.iW b·; susturmak, ağzını kapatmak, açıır-

- .-

•

mamak; ci."..ıı

...

tb.i vakit öldürmek, geçir-

taraftan bir tarafa geçmek, katelrnek; (mesaf-

mek;

~ (bşı) parçalamak,

eyı)

rnek;

(bşi) parçalarına ayırmak; (bşı) yırtıp

almak, katetmek;

luğu)

yenmek,

(süreyi,

(bşi,

tehlikeyi; zor-

hakkından gelmek,

atlatmak;

J ... ile....de) geçirmek; (yiyueğı)

tüketrnek;

(bşe

,-

ya da y

bşe)

karar vermek;

.-

(y bş;, ıJ~ ... olduğunu) kesin olarak ifade

.

koparmak;

(bşi.

b-nin elim) derin etmemek;

nini tahlil ettnek 1 ~

jim ~ [sıfaı cümlesi]

duğunu) ispat etmek; ~ kesilmek, kesilip

bozuşmak; (b-i, bşı)

"~O

.-

".

ümidi kesrnek; ~L ~ fiyatı belirlemek; •• ,

.,

"

•

,

vez-

(b-ile)

arkadaşıiiı

bozulmak,

boykot elmek; (b-i,

bşı)

.,'

"~o

kopmak [;p vb.)' (,",)1) Jo~1 ~umudu. ~

(şi;rin)

yürek parçalayıcı, çok açıkJı; ~ij rp-den) ayrılmak,

-

kesınek;

(bşı) kesınek. devam

elmek, iddia elmek ileri sünnek; (ıJ~ 0/•

parça parça et·

,

0--

durdunnak, kesrnek; b-nin sözünü kesrnek

. .,... . "

(yine ~~, A.AkÜ]; tyl (bş;, b-e) kestir-

".

i.rS'" ~ b;!eı almak; :Y' ~ ."~~ b-nin sözünü kesrnek; I)J') e:Y bir ,.: (UlI.<)

"""

mek; (b-e,

bşi,

nehri) geçinnek veya geçbş;) tımar

mesine izin vennek; (b-e,

olarak

ı·

dönemi, devreyi geçmek, aşmak; ,=,Ij"! ~ • • kesin bir görüşü ifade elmek; bir görüşe ,.: taraftar olmak; ~I.r; ~ b-nin görüşleri ya ı'

,

da kararlan ile hareket etmek; ~ akrabalık ilişkilerini

koparmak,

.)1

sılayı

ayınnak;

)

rahimi

(b-ile)

arkadaşlığını,

.,'

~

(b-e,bşi) [pay,

vennek;

b-ile)

hisse olacak] vennek.

ilişkisini

kesrnek;

(~b-i/e

donluiunu kesrnek; (VS

bozuşmak; ~ kesilmek, aynımak,

ilişkisi

kesilmek; kopmak, parçalanmak;

o ,o _ , , '

kesrnek; \bl"':'l ~ [büyük] ilerleme kaydet~

••

mek; ~....... ı •

o,

0"0",,

J ('1 . "' ) 1.,..,..,5 lı.".; ~ .,o,.!

b;r adım aımak; lı.1".;1

LL; ~~i ~ ) ~

,o_

J)' ~'''''' J ~

tki b-nin yolunu kesrnek,

, •••••• ,.

mak; '"ıl" ..ı.t.e. ~

'J

bşi aldı kesmernek,

• _ •

almamak; i~ ~ anlaşma yapmak, sözleşrnek;

(J

çelişkili, tutarsız

b-e) söz vermek; ~,

..ôi,jJ- ty.. ."

olmak; [heyecan

.. ;. ;W; yardım

vb.den) baydrnak'

:ıı;;..,

umudu kalmamak;

~Ç...r.ıı ~:- :kj7 çaresiz

•• ,

durdunnak, b-nin yolunu kesrnek, bo; soyo o,

ifadeler]

••

(J)l) ilerleme (yükselme) yolunda büyük

~o.

[elektrik akımı] kesinti ile uygulanmak; [söz,

717 • •

J' •

vb.) ~ .. .i/') kesişmek; c!'-A'I (.:f' ya da

t):i) kesit, dilim, parça GEO~ w:i kesinlikJe,

~

kesin olarak,

aynımak;

.. .den)

ylrtl!mak, kapmak.

uğramak.

kesilmek; kesintiye

[yine elektrik

şüphe bırakmayacak şekilde;

[olumsuz ifadede] katiyetle, asla, hiç bir ••

akımı

bağlantısı

için],

kesilmek, durmak; (~ bşi, bş

kapmak:; bitmek. sona ermek; yaprruıyı)

~ bşı) bırakmak

durdurmak;

vazgeçmek;

V

bşe)

devam etmemek;

...den) geri, uzak dunnak; kendini

V

(J ya da

JI ...e) vermek. (J ya da J' .. .e) yönelmek. (J ya da JI

(J veya JI ..de) yoğunlaşınak, dikkatini (J ya da JI ...de) yoğunlaştırmak; bütün vaktini (J veya .. .ile) ilgilenmek;

.. JI ...,) harcamak; e:b'1e.;,. -

,

az bir

şeyalmak; (bşi, ,j"

almak,

ıoplamak (örn.

(bşi

yeyi);

,;r den)

d,n) bir parça. dım)

(seçip)

bir kitap/an bir hika·

yırtıp

almak.

çıkarmak

[örn. defter vb.den. bir yaprağı]; (bşi) kendi~

şekilde; ~ ..::.ılı!

J..I

eY yol kes~e;

,;ı)-ıı

. ..

•• ~ hesabı kapatma;

...

j<. J!,1ı1 dJ ..

. . ,. . . ~W, maaş kesintisi; ~L (J ~ ... ) ;A; bşe zor ile, kaba kuvvetle engel olma; ~ •• indirim oranı; :. _

+--1:.

••• • - > ~ cep kitabı

.. . . ty ve ~

'" boyunda, büyükJüğünde;.~p

.. . J:JP

. ..

koni kesitli; ~\j

&i hiperbol GEO~

I ' .1 .•. ,.,.;ıs:... ~ parabol GEO.; .,.ıL; ~ elips

•• • ••• GEO.; ci y.ı L...ııkj [sadece) vakit geçirmek, • • •• •• •• öldürmek için; ... ı:r ~L ~ ... e bak-

madan, ...i düşünmeksizin, göz önüne alma· •• • •• dan; ...den ayn olarak: ~i ii fJA kelimenin başında değil]

gelen Ikelimenin

aslından

her zaman telaffuz edilen hemze DILB"; • -

••

(;t.: . -l(b-e. araziyı) Umar olarak almasını

."

isıemek; (~;- ,;rmatılıan)

(bir

miktarı)

[hesaptan]

lAk!ç. ~

kesilmiş parça; kısım. bölüm;

bağı

koparma;

(ağacı)

kesip devirme;

durdurma, ambargo koyma; kesintiye tma; elektrik olma,

(ı;f'

akımını

...den)

kesme;

alıkoy:::.ı.;

(ı;f'

uğra·

...e) engel

mahrum

bırak·

ma; afaroz etme HRi.; (nehri, okyanusu, ülkeyi vb.] bir baştan bir başa geçme, katettne; [bir mesafeyi] alma, katetme; [vakti] geçirme, harcama; tüketme; [hesaptan]

düşme,

tW1) [kitapl boy, ebat; (ç.

i

•

•

madeni para; • • • •

birlik ASK.; ii }1J.l\ ~ veya ~}'.ıJ\ ~\ . . . •• ••. . . daire parçası GEO.; ~~1L....Ahi Imakine, •• • •• • ••• cihaz vb. nin) parça; Y.r-" 4..A1:j [tiyatro

.

,.• . oyunundan] bölüm; ii )~ ~ • , . .•

. .

..

•

müzik par-

çası; ~L ~veyaJy:. hJ:Zj yedek parça; H':' . ', .• ' .•

.

~ 4.a1ıi sanat eseri; ~Jj:J' ~\ küre "

..

•

•

parçası; ~ ) _ ~ • 'i 4.a1ıi [tiyatro ı oyun;

"

~.

?_ .. y

baŞı iş;

.,

Mb!

. . . müzik parçası; ~lı J--.lI parça •

".

indirme; (ç.

parçacık GEO.;

dilim; segment, •

kiyi,

YJ:i kesin~

( ..b-kesinlik, katiyet;

inmek MIS.;

• ~kesip koparına, ayırma; kesme; iliş·

• •

likJe; [olumsuz cümlede} katiyyen;

kesinti yapmak;

düşmek,

i

~kesin, kati; nihai, son;

ne almak. ayınnak:; elde etmek, ele geçirmek;

veya

••

•

718 .!

.• •

. •

;...ı,; ç. .:..L...ı,; ,~ [kesilm;ş) pa<ça,

derebeyi; Umar sahibi;

~\.bj~ Umar ile ya da derebeylik ile ilgili;

dilim; parsel, arazi parçası; çOluk;

tki çoıuk; • e-Y ç. ur bölüm, parça; kesim; dire . . dil;mi GEO. 1 ~~ t W kesit; t \lo..iI1 ..ı,; ç. .:..;: ,

"

•

•

•

•

(ç. ıJJ-) toprak ağası, derebeyi; Umar sahibi;

•

••

~\.bj~ feodalizm, derebeylik; :( Ç,UJ~ı Umar sistemi; feodal sistem. derebeylik; •

••

,:?/1~1 dire dilimi GOO.; ~J~L t~l küre

~

parçası;

r.;?l4.i ilişkilerin kesilmesi; kesişim;

•

•

t ı1i .rıbı~

~

(odun,

•

•

LaŞ] kesici alet;

ç. t ik; , ~WJ

,tkii sücü;

~ ilişkilerin kopması, aynıma, yabancılaşma; akraba arasındaki husumel. düşman••

• •

lık [~e ~ )' ~J; (ç. ~U:i) tımar, zeamet; &iL daha iyi sonuca ulaştıran, etkili, so-

... nuçlandırıcı [delil]; [müc. ,\-ıı;kjJ kesilmiş ç.

tL..k...i....;I kesilme ayrılma, kesintiye

dinne; durma; u

,.

,

olmama; )L:=JI t UaAil elektrik: keSintiSi; ıJJ-4

.. " . . t..U:wı..' (,r.t. 4T') aralıksız. sürekli, kesintisiz'. ,

'

,

~~, aynlıkçıhk. parti vb. den aynlma

taraflarlığı;

,

.

t~~ ç. ..:..ıl- [ücret. maaş vb.den} ke-

~i i: geçit, pasaj; kesişim

naklasl; kesit; bölüm' hece- cümle MZK . su··ru··· '" ." taş ocağı 1 ,::,1)1 ~ karar, yargı; ~.

V .. .den) vazgeçme; mevcut

sinti. indirim;

organ; tek kollu; dilsiz;

~

••

..:..ır. kesintiye uğrama, kesilme;

ugrama; ilişkisi kalmarna; bitinne. sona er-

ta1<s;tle;

•

•

•

ç.

..

~ ç. ~li: kesici alet;

~ parçalara ayırma, parça parça kesme; kesimiye uğratma, devam etmeme;

ei'li kesici. keskin; kesen; sonuç getiren, önemli. sonuçlandıran {delil vb.]; kesin, kati; nihai, son; ekşi [süt]; sekant GEO~ (ç.

~I~e,

•

götünneyecek bir şeklide; ~ıJ ""

..

(otobüs vb.de) biletçi;

~ii. . e.J'Uı çehre, yüz hatları;

,

;,.j,\A. aynıma; (b-ı) bırakma; duygusuz-

:r kesici •

•

' .

d;ş;

..

t

f ;i').ıı d'U ç. ıLJ ~~l yol kesen eşkiya; LıJ,li Ü e! şüphe pecde vb.

bölme; sancı, karın ağnsı; (ç. ~\l;) biçim; şekil; {çağ.] bölümler. parçalar, aksam;

ebi))

d'1"..i .r.!o göçebe kuşı ...; JLS-:ı:ıı d'U

;,.j,ij

•

',. röleELK.; kesici diş; {~li in müe.];

t"ı....... kes;lmiş

vb.

f; ~ ~ karnrn

luk, so~ukluk; boykot; kesintiye ugratma;

ba~lanmJş, bitiriimiş. sona erdirilmiş, halie-

(ç. ..:..ıL) alan. bölge, kesim;

dilmiş {mesele, sorun}; (ç. eJ:'li.) umutsuz;

tlbiı

ve ~L.1i~ ç.

..:..ıl. Umar, zeatnet;

.

feodal sistem. derebeylik; tımar sistemi. zeamet sistemi; ,

..

t W~l J~ toprak agası,

. e.)üo

kısa şiir f ~i

,"

.

benzersiz, eşsiz. dengi

olmayan;

,

.

u....J:L ç. ~u..: müzik parçası [yine

719

. - .. -

~

. .. .

ı). "Y~~];

·

, , ~ ....hi.. pay. hisse; tüketim ~ ~.#J~

...J .,t-h-iJI ~'.:ı elinin altında, yakında;

F

•

•

1".A.Hki [çoğ.] içine fındık, fıstık doldurulup yagda kııartıldıktan sema bal veya şeker­ le yenilen hamur işi yiyecek;

)ç

~ ç. ~u... meyva toplayan; asma bıçağı;

alternatif akım; -" ii·· kesilmiş; kopmuş, ayrılmış;

-.

-,

ı..ihi- ç. ı",..Akll. selpet;

tl'

•

•

Jlbj\ [meyva, çiçek] kopanna, sapIa-

[yerinden) kesilmiş; yırtılmış, yarılmış; ke-

.. , ob· ç.

ma; seçerek alma, toplama;

sintiye uğramıŞ. dunnuş; kesik [elektrik akı­

-

·

mı); uzak [bölge); kendini

Ji- .Hel harcayan ~ ~i . ~ - veya ~ .

••

1A;ki kadife; pelüş;

olmayan; fasılalı. aşamalı [hareket]; bağlan­

venniş, hasrelIniş.

kolay, pratik.;

....J.# ç. Jl::j ağır, yavaş hareket eden;

~ kesilmiş; kesintiye uğrayan.sürekli

(J ya da JI ...4!') bütün zamanını (J ya da

••

•

derebeyinin tebasında olan kişi;

IJslz, lutarsız [sözler, kelimeler] ~ ~

•

kullanımı

MIS.;

•

-

•

. ~ parça parça kesilmiş; .. F tımar sahibi; derebeyi. toprak ağası;

toptan -

.,

va için) toplanma mevsimi, bağbozumu;

..:.ıl. seçme. seçilen parça; se-

ii.

..#

çım;

;j,

geoç kız; •

• •

•

.yeri doldurulmaz; ~ ~ sürekli, devamlı,

~ i (~) (bşi) kesip ya da kınp koparmak; 4bi parça; lokma;

kesintisiz. aralıksız;

~ . . hunna çekirdeğinin üzerindeki ince lar.'

~riJI eşi olmayan, benzersiz. lek. yegane, .

..

-

•

. [ücretten) kesinti;

dık

•

(meyva) toplamak, devşirmek; (bşi. yaprak/o-

arı)

yolmak, koparmak; _ (J1:ıj) (b-i) tınna-

lamak; ~ =

:..JJ ;' okJı (bşı) kapannak

(meyvayı, çiçeği); (meyvayı) devşinnek, top-

lamak; (bşı) yolmak; (bşi, ı:r arasından)

,

önemsiz şey;

•• ..AJ,; i (..AJ,;, ...;)oj) Islçek, meyva) kopannal<; •

·

... in içinden.

seçmek;

."A..bj [meyva, çiçek) toplama, devşinne;

" ıınnalama; (ç. J"bi) ,

~ toplanmış meyva;

Jt,bj (meyva) devşinne, toplama; [mey-

. . . ..1 ":i ,~ ~ıı ~ •

•

•

onun ne malı

var ne mülkü, o hiç bir şeye sahip değil;

r ..

••

J::! u (ı;,.rbi) (bir yerde ya da y

ya da ~

...de) yaşamak, ikamet etmek, oturmak;

::,w (b-i, Y ...e) yerleştirmek; ~ sırtın alt kısmı;

...;,.ı.;.

.. . ç- ~u.;ı pamuk ~ rL..>- .;,.ı.; ham . . -. pamuk; ~i y... taI~, ;oce yonga; ~ . '.

..

J>ill ç''Ç'' [alcı];

..

.

•

.,rı.; pamuk(lu) [na'tl;

, .~ ç. ıjU:i baklagillerden bitki [fasul•• • ye, bakI vb.);

720

.

,

~\ki mısır, dan nıN.;

; (~ ...den)

.:ılİ:j pamuk üreticisi, pamuk tüccan;

olmak; ~i (bŞI) otunu:: olarak kullanmak;

~~ [cin.is.; tek.is. ii] bir kabak cinsi;

(bşe)

•• J.ou ç. ı:ı\l:J [bir yerde] kalan, yerleşen;

oturmak; [bir durumda. halde] Ulmak;

gevşek

davrananlar,

Ö.ı.A!oturma; üstüne oturulan bölge. kaba,

sakin. mukim, oluran;

kıç, makaı; oıurulan yer

ya da pamuktan örgü ip,

ayı,

bağ;

\,kj (cin.is.; tek.is. iiIY) kaya kuşu ZOQ. Pterocles

..

- .-

,

iJA.iJ1 Ji Zilka'de

hicri onbirinci hicri ay; ~..woıunış lşekli]; oturulan yer;

•

ö.wsürckli oluran; iyice oturmuş: lem-

arenarius;

..wu (,)..,d) oturmak; oturuyor olmak; kalmak; (J .. .için)

... -

haylaı;

bel,

.,

vazgeçrnek, V

.

.. i) bırakmak. geri dönmek

. . duruma sokmak; ... v'"

ayağıru bağlamak.

. _.

~,' ~b-nin • ... e

..

vazgeçirmek ya da b-nin

verdi, gitmekten vazgeçli; tedirgin olmak

(J için);

kalmasına

i -

>-

.

.

çok

hakkından

J.:.ddost, arkadaş; sohbet kontrol eden;

...

rahatsız, zayıf

vazgeçme;

arkadaşı:

müfettiş;

Jy.J1 ~evine

bekçi,

kötürüm, hapsolmuş,

evden çıkmayan;

..wı (b-i) oturtmak;

~

sebep olmak ya da ikna

V- ...d~n) geri dunna, ka-

feragat etme,

muhafız;

.w gitmemeye karar

. -- . i J rU

·

"

... den

v'" ... yapmasına

.

••

öUI,:ı.,A, ı:ı1J..Aj, ~W genç

:ı """;otunna; çınma;

....,

engelolmak, ylAı.iJI v'"

..

deve;

b-i çaresiz

oLan cesaretini. şevkini kırmak. b-i. v'"

•••

,)yJç.

...

(V'" bşden) feragat etmek .... .J..tJ b-i oturtmak; b-nin elini

.

~.w-ii.w 1}

pusu ya yaımak; (.;ı-" .. .den)

,.

(b-nin)

durmak; emekli

.w savaş zamanında savaştan kaçanlar,

~ pamuk ekimi;

2ı:,ı\.bJç. ~\ ~ i ipek

kaçınmak. geri

i .-

iç. ..ı;W [kadın] dost, arkadaş; eş •

IrefikaJ; •

•

~ç.

etmek; (b·e) oturacak yer temin etmek; (b·i,

.u..t...a... oturak, üzerine oturulan •

V'" ...den) soğutmak, şevkini. cesaretini kır­

şey,

mak veya ahkoymak.. (b-i,V'" ..den) vazgeçir-

vb.del sandalye, koltuk, yer; divan; sandalye

•

oturma yeri [genelolarak, sineroada

rnek; (ıJ'" bşı) küçültmek, azaltmak; , • iL

[mecliste]; sıra, bank:

(edi!.) sakat, kötürüm olmak. kalmak;

~t~kOhuk;

,_

...

-

._

__

-

,

tl·

• •• ıJ'"

b-nin hevesini,

\• ri (V'" bşi) canı

ö.J.A.i.o ç .

.. .den)

vazgeçrnek, (V'" ._.1) bnıkmak; ~'J; = ..ı....1J

.AA.a.. şezlong;

J&.w

kıç, mak.at, oturak;

•

~Li.:i geri durma, kendini uzak tutma;

şevkini kırmak;

istememek; V

1 ~,k.,ı,

•••

.-

LO

~.wı J ~ljl b-i çok tedirgin etmek; .L..tJ1

•

-..

,

•

..

emeklilik ~

J&.u..:ıı

•

•

•

•

.u..lL:.lı J'\.... emeklilik maaşı;

-'. JI

~l emekliye aynımak. emekli •

721 olmak;

.. J,ı:.~ ç. .)~ ,

kaçınmak,

"

,\,d oturan; aktif, faal aImaol

i.

yan, tembeL. haylaz [yine ~i

.

,

•

r:r ~Ul

LJJ..u:.ü savaş zamanı savaştan kaçanlar ya da gevşek davrananlar;

ASK"; destek. ayak, payanda; şasi;

[yapıyı

..

üssü;

~

.)~\ iJ.C.1.i başkent; ~y:- ö~ij hava üssü; ., . . . ~r i~ıj karargah; ~, i-'7li hükümet

...

•

merkezi;

ö'J.&.UJı ~L.... taban, taban yüzeyi;

•

•

..

bağırmak;

:

;.ıd

mak;

..-d' (bşi, kuyu),u) derinleştirrnek; F

derinleşmek,

oyulmak; dibe inmek, çökmek;

"

~ ç. Jıd dip, taban: derinlik; gemi omur• • ••• gası; çukur, delik, oyuk; 1 ,~\..ı:t ~,~ baştan aşağı,

tepeden

tırnağa;

tersi];

,

~U1ihmal;

~\S~: tereddüt eden, çekinen; ihmalkar, gevşek.

ağırdan

dikkatsiz,

alan;

~ (:i ~~ :.ı) harekeli esnasında ses çıkannuk; tak.ırdamak, çaurdamak; şakırdarnak;

.•

•• !

~ ya da ~ saksağan; çatırtt; Şakırtı; gürültü; (çoğ.1

eiW gürültülü sesler,

.

"

J; il (Jya) kurumak; [kuruduktan sonral fire vennek; [saç korkudan) diken diken olmak; i.) ~~; (,,;,- .. . den)

. iii ç .

IR';

, ,W

.,

i

'oô

tüyleri ürpennek;

i. büyük sepet; bir

kayık türü

sıtma nöbeti;

.. .... -p u (;Ai): ..ra b-nin izini sünnek, Iı}\ ••

peşine

•

düşmek; ~L [yerı hayat olmamak; terk edil·

,

rnek. meskun olmamak,

i jj çukur, oyuk. delik;

)YJ derin;

.fi çukur. etrafındakilerden daha aşağı­ basık;

oyuk, içi

egik. kıvnlı::;

(ıJ"

.. .den) yoksun,

mahrum olmak; (bir yerde) hayau öldünnek;

...,.ı fi;

da,

ilgilenmemek;

•

.-

.,,-..;s J konuşurken harfleri gırtlaktan Çıkar•• ••

V- .. ile)

:iM.i takırtı;

.ii u (i~W) derin olmak;;'; (bşı) derinlqtiroymak, açmak;

ihmal etmek, gereken ihtimamı

~'çıkık göğüsIü [doğuştan, "kambur"

•

• ..u:.l.b emekli [s. ve is.]:

(bşı)

bşı)

vr-"""';I= ~ ;

~ durdurolmuş; kötürüm; yataiak:

rnek;

V

göstennemek;

kalıp;

J~~l öJ.c.1i veya~r i~~deniz . _.' . . •

mak;

kaide, kural; prensip ilke;

formül; yöntem, metot, üstup; model,

,

tutan)

(ıJ-" bşi

yapmakta) tereddüt etmek. çekingen davran-

•

ŞJ,ı:.U ç. ..1&-IJ temel. esas; lahanaEO.; ÜS

ah iskelet,

uzak, geri dunnak;

boş;

konkav, içbükey;

çapraşık, anlaşılması

zor [ifade];

~ o ~) çıkık göğüsIü olmak [doğuştan ve kamburluğun zlttı]; lJ"""L..b" V

...den)

(evi. ülkeyi) terk etmek. harap, viran bir

kilde

şe­

bırakmak; (kemiğı) çiğnemek, gevele••

rnek, üzerinde et bırakmamak; peşinde

#' (b-nin)

olmak. izini sünnek;

~ ç.)~ çöl, çorak arazi; hayat bulun-

mayan, ölü.

metnık;

V ...den)

mahrum,

722

. . .yoksun 1 (JLd) ;Ai .iP)1 çorak arazi, çöl; -- ...,

()\d)

...

id ~ kuru etmek;

çatlaımak;

-'-- ....

-"

..

~ ç. lJI,;,t an kovanı;

So'';; ~,)~

- <-

--

&' =, ~ ; ..

.. rJ"';';)

.ı;; u, i

kuru kıraç arazi;

., JI.dI [yer için] hayat yolduğu. viran olma;

..

~ hayaı, yaşam bulunmayan, ölü, vi-

.. . (.,;a, iJljAi) sıçrarnak; yukandan atlamak,

ran, metruk; (V- .. .den) mahrum. yoksun;

.geri gelmek, dönmek; _ <Jd)

(bşı)kapaunak;

(bıı)

kilitlemek. sürmek; < •

asma kilit vurmak;

(bşi)kapatmak; (bşi,

elektrik anahtarı, düğmeyı) kapatmak, kapalı konuma getirmek;

(bşı) durdurmak,

.,

•

j,'-I.}r- ji.il1

•

ip allama;

;;1)4 ji.il1

sınlda

•

f··

atlama;

U1:W4

•

• •}i paraştitIe atlama;

(bıi)

-Oı

kilitlemek, sürmek; ..

JAi ç. J\Ai1 • J ıd asma kilit; kilit; sürgün kilit;

• •

. . .. atlama; J;.ıl> YU uzun atlama; J\< YU yüksek .

•

engelolmak; ..

__. •

Oı

,.

JLU kilitçi; •

J\Ai1 kapatma; kiliıJeme; durdurma, en-

gelleme;

--

., J\.Ü

i~ ~. ";1) sıçrama, atlama;

Jli ç.1I.il.i ,

jW ç.

lliij ç. Jil} kervan; konvay, kafile; koL,

",

.. ]:itAi eldiven; eldiven çifti;

•

•

•

~ u •j

•

eve, yurda dönen;

•

o-

j~ ci. ç. ö..,;Ai1 bir tahıl ölçüsü; •, • jA4- tramplen; •

L.rÜ> (bıO

-... ... <..;d) la u (,.a) (.)1 b-nin izini) takip etmek; sıra;

toplamak, almak; (bıi)

Jj (b-i, b-nin ya da yb'nin) peşine gönder-

sıkıca yakalamak,

,.

tutmak, kavramak MIS.;

~ önemsiz konuşma;

çevrili hayvan beslenilen yer]; [örgü) sepet; •

[kafesi]; mahkemede

•

•

sanık

yeri (yine

•

rif.')'1 ..,..o; i; , J

e)s; klimes;

--

,

"U>;; ç. ."ı.ı.;; kaftan;

... ..,..\illi1 Kafkasya; ..

c!> a
",

rnek; kafiyeli ifade kullanmak; ~L : u-d~

••••

ASK~

~ ç. ~L...AJ1 kafes; kümes, ağı! [çit vb. ile

göğüs

ıO

o)' b-nin içinde olmak; b-nin izini sürmek

,,~ (çog.] şakalar; '"

.

kesmek,

"

kendini bırakma;~ eldiven giymek; , j Ei i sıçrama, atlama {yine adetizın.];

-

_. -

(hşı) biriktirrnek. istif etmek; J.ıü ve JA-'I (bşe)

terkedilme, metruk. meskun olmama;

..f.i j

[soğuk) (ellui) buruşıurmak,

i

d;;';' ('';';';;') ved,Ö..;qi soğuktan titrernek;

ö.;Ai ç. ..:.ılj.i çöl, çorak, arazi; . .

..

ruşmak;~

kısalmak, bükülmek; küçü!mek; bu·

,-

b-i örnek almak;

ı.;;

_.. .. . "I ··1

.

..

mÜz. ve müe. ç. ... • •• • ~ ," Ldı • • • , ~ ense; kafanın arka kısmı; arka; ters; "wense; kafanın arka kısmı; •

,,\dı b-nin izinde peşinde olma, b·i taklit etme, örnek alma;

~I.i ç. J l ) kafiye; ense; kelime oyunu •

MlS.;

~ ALF.BKZ.;

723 ~.

,_

.Ji

-

i

nadirlik, az bulunma; kıtlık, yetersizlik; ihti-

mlj. Jllj ve ~Ij AIF.BKZ.; ."

i

(~, ~) [sayı, çokJukçaJ az olmak ya da

yaç; [soyut isimlere muda! olarak] ...sizlik: "I

iı ili hayasızhk, utanmazhk; ili.

•

.. '

olmak, nadir bulunmak; wrnak, küçülmek;

. , . ıJ"~)'1 duygusuzluk, hissizlik; ~L ili

(.:ı" ... den) aşa~ı olmak; _ (Ji) (b-;, bş;, .:ı"

sabırszlık; ;); 'yı ili nadirIik, az ~uıunu~lu~;

azalmak, önemsiz, az miktarda olmak; nadir

.. "--

-

kıtlık, yetersizlik; ~L t', ~ üç ile on adet

...den, yerden) kaldırmak; (bıı) taşımak;

----

-;

t )"u J Jı

'll birkaç önemsiz istisnası

arası

- ,dışında; jJi (bşi ya da ı:r bşı) azaltmak,

,

küçültmek; Ji11l;

için çoğul; u_

..

...

.:_ı~, ılımamen, hepsi, ~ ';'-) hep

beraber yola çıkular;

V ...den) az bir miktar

..kliç.

yapmak ya da vermek; (b·i, bşi rj" .. .den)

(sayı,

kaldırmak; (b-i, bıi) taşımak, nakletmek;

, -JI.i,; (bıı) küçümsemek, azımsamak:;

-

Ji:' .\

-

J.~i ,J.l~, J~ az; -

önemsiz;

nicelik olarak} küçük, yetersiz, az; na-

dir, az olan bulunan; (~ ...den) az bir miktar;

küçümsemek; (b-i, bıi) kaldırmak; (b-i, bşi)

. •••• 1 ':>L:J.i azar '. .. .' . azar, yavaş yav~; ~ ~l js;:Jı

taşımak, nakletmek; (gemi vb.e) binrnek;

şey;.~ .ı..ı bir az sonra; yakında; ~ :;.

az bir miktar (~); ~ bir az, az bir şey;

(hşı) az, küçük, önemsiz miktarda görmek.

.

.J -a·-."

[ortaksız) sahip olmak; ~ ~

--

o.

• ...

-

bir

yükü üzerine almak:; b ' "1 ~i onu yalnız . • • •' "••• başına yaplı;.4 f'! J.i;---ıl sadece kendine

.

'"

güverunek; kendi SiZ

başına

davranmak, bağım.

..

harekeı elmek; (41.Jf)

, . . ... :j .d?: . J.a=-ı.

.. .-

Q

görevi, vazifeyi üzerine almak, üstlenmek; i

,ıi [bağlaç]

nadiren; güç bela, zar zor,

.

••••

Ji tilreme, sarsınu;

.ili hastalıktan ~, iyileşme, nekaheı;

.'

•

••

•

ya da J.:.li - L.&. yakında, az bir zaman sonra''

.

.J-:('~ ~ J.J~~;; ~ ~ ~ birşey için yapabileceği

hiçbir

şeyi

olmamak.; [soyut isimlere

, mudaf kullanım] ...siz: y;)~' J:li edepsiz, - .. . - . kaba, yol yordam bilmez; ,,~i J:ü hayasız, .. . .'

"

,L";),;/I J,Ji alçak; J . Q II J,ıi •• • • • • sabırsız; ;) y"ıı nadir, az bulunan; kıt, Ularunaz;

yetersiz;

-

J:.ü -

, --

Jil daha az; daha küçük; daha nadir;

Ji azhk, küçüklük; yetersizlik, kıllık,

nadir olma; az miktar;

nadiren; ~ ~

hemen her

ancak, güçlükle;

-

L.

nadiren

saymak; (b·~ bıı) hafif, küçük görmek.

yükselmek; ba~ımsız olmak; (y bıe) yalnız

•••

yeniden refaha kavuşma;

.

Ali zirve,ıepe; gülle; (ç. Jlı) testi;

ili-ç. Jlı- azlık, önemsiz miktarda olma'.

Ji~ı en az, asgari, minimum' jit.ıı j;.. ya • ••

••

daJi~~ ve ı~l

•••

.

••

Jii Jsen az; en azından, . . . ..

hiç olmazsa; ... iJI ~ JJI ~ en azından ... yapılabilir; ~.~;ıı ~ Jiı rak az, önemsiz,

.

. .. . ıhmal edilebilecek kadar az; J IlA ~ Jil J .

"

, .. .

... iJ\~,) .. .için bir şey söylememek;

724

" .~JjI

sayıca azlık veya daha küçük olma;

-- ,

(pl) (bş;) iyice incelemek, gözden geçir·

'" çevrilmek, döndürulmek; devrilrnek; ~

(ç. ..:.ı1 4 ) azınlık. ekalliyet; "

~ azaltına. indinne, küçüitme;

rnek,

J:;,;i f;

kıvranmak.

J~' ba~ımsızlık, istiklal;

bşde) değişken olmak. sabiı olmamak;

j~llna'tJ bağımsızlık, özerklik; ba-

.. .dt) [oradan oraya

ğımsızlık

. ,

..

.

yıkılınak;

gelmek; devrilip

değişmek;

debelenmek;

jJJ~ ve j;JJ~ T.> [gemi] kaptan; vi da;

<J

<J ...1)

--.-emrinde bulundunnak; , .~IJ:; J ~ '. i iii i..l:!..\.S. pek çok. çeşitli görevlerde bulundu;

•

•

. .-

(~i) ~

,

V

taşınarak] yaşamak;

<ı}." .1) warrofunda bulundunnak,

taraftan. savunucusu;

Ji- malı mülkü olmayan. fakir; , Ji . • bağımsız; özerk; ayn, müslakil,

özel;

başaşağı

J:. .

::ıı

"

,

Iiveya

J;,..u;

. - . yaşamak; ~1 = ~ ; Ltersine, içi dışına.

~1.:J1 ~\ ~U:ı.c.~ rahat ve bolluk içinde

~Sı.i ç. i,:",.\..~~ uzlet köşesi; Kipti Patriginin ikamet yeri HRL.; (ç. ..:.ıı) tava; . ". ~ i (~) (bŞl) çevirmek, döndürmek; (bşin)

-

altı

üstüne} döndürülmek, çevrilmek; devriI-

rnek;

baş aşağı

deAiş­

olmak; alabora olmak;

üstüne) çevirmek;

mek; cJI ... ~ ya da bş~) dönüşrnek; (~

(bşi)ters çevirmek; (bşi) ala-

aleyhin~, ıJ l~hin~) dönmek; geri dönmek

bora etmek; (hükümeli) devirmek; (bşi, bşe)

[muzari fiilden öncel birden ...yapmaya

[içini (bşı)

dışına

ya da

devirmek;

altını

deAiştirmek; dönüştürmek;

• i' • ":

L.ılJ

altını üstüne getirmek. çevirmek;

.'

,. , ,

..""-:1i

""-:1i bşin

..u '. .. "

i i

-r-Jl.,# b-e slrtJnı dönmek, b,den hoşlan,

.

mamak:; '. ii ,

".. , ç.

Js- L.ılJ

(bşı)

•

devirme;

rıştırmak [kaşıkla

vb. i1el; (b-i,

(bşı)

bşı)

deAişim; dönüştürme;

teftiş

etmek, gözden geçirmek;

b-e) çevirmek, dönüştürmek;

(bşi,

, .,'

~~ bşi elinde oynamak, döndürmek;: )i ". """"-! bşi iyice düşünmek, bş hakkında uzun .. " - . ,.

". uzun düşünmek; ... ) (" ~ pişman olmak; •••

o

._

J

••

•• ,

J

•

~l J.l.l:!)-" kalbin en derin köşesi; d.- p

.. . ~i yüreksiz, ödlek, korkak; ~i ~ü

•

•

'-

'0

•

o

•

katı kalpli. acımasız. zalim; ~.JAll öJW katı kalplilik. acımasızlık, zalimlik; ı.i" ••

,.

utanmak:. mahcup olmak; J c .ll ~ ~

kısım;

rub, can ~ ~~i -,.ı; ,anuafo' [fuıbol];

ı·

~ '. ı i

(hükümeti)

ilik; en iyi ya da en çok tercih edilen •

mek.

•

.. " ~ ç. ",:".".Jj kalp; merkez; öz, cevher;

ka-

incele-

4

~ tersine çevirme, döndürme; yukan

bir şeyin altını

yuvarlamak;

.i .. "'1

•

rM,l. hücuma geçmek;

iyice aramak, yoklamak; di(bşı)

..,..ı.;;ı alı üst olmak;

••

çevirme;

dik didik etmek;

..R- . ...

tamamen harap, viran olmak:; ~i \.

..)! :: :. i i : (sa)fafarı)

üstüne getirmek; çevirmek;

--:

". bUjlamak; ~ .;..,ıı

, -

,

• • 'o

~l hüzün, mahzunluk; \. i ili ~

•

•

" ii'l

•

.:r-

.ıli

725 o.

_

•

. -... bütün kalbiyle. en içten; •. JS' ı:.r- bütün . . ... kalbi ile; \Jij J lJi seve seve, gönülden;

ezbere; ~L~. : " ~ bütün içtenliğiyle, lj

•

.'

( PI)

.. ..:.ı,-! Ji

•

şikliği; :. 'HI ~r anında değişen. dönen,

kaprisli [yanar döner);

•

•

~~i tersine çevirme; devrim, inkılap;

canı

baklava şeklindeki şe-

, ..

kerleme; ,

~ kalple ilgili; samimi, içten;

.

~-.

değişim; gün dönümü ASTR.

--

-, ~~~L;;)1;.

••

•

dönence COCR.;

•

~~ çeviriimiş. döndürülmş; ters yüz

\.}i kalp-

ten, içten. samimi;

4.:li ç. ..:.ı'- bir hacim ölçüsü = 20 lt. TUN.;

edilmiş, alt

üst edilmiş;

katlanmış [dikiş

vb.]; evrik

MAT. ~ ~'ya

• •• '1

yeri

4alt üst olmuş;

,~

~ de~işmeye müsait, çabuk de~işen;

ters yüz olmuş; aksine, tersine; .-,

sağlayan,

çevreye hemen uyum

intibak eden;

mahir, becerikli, elinden pek çok

,

.." yı

" =..,..ı; ;

iş

gelen;

• değişken,

~'ıi ç. yı) kalıp; şekil; model; pasta

.tJli..J \Ji...

[peynir, sabun] kalıp;

.. bkz. ~ ;

matbaa kalibı; matris; •

•

Oı

ıO'

..

~ müz. ve müc. ç. ~\. ~ . LJ~ [eski] kuyu;

salınan;

tersine dönebilen; [kamyon) dam-

-. . .. . .., . per; 1 ~-:ıu ~r at arabası; J,,~ ",:,,')Ü

kanştıncı, dönerek kanştıran cihaz.

,

mikser,

~';Ai mikser, kanştıncı;

-, '. IIj.

i.

, .. , lji-.

•

sabit olmayan; bir

dediği

bir de-

..

tutmayan, kaprisli;

\. iii '. ahiret [hayatı]; dönence COOR.; __

~ ~J

...J

__ . ,

• ~'. ih oğlak dönencesi; '. i h

•

~

yengeç dönencesi;

.. - .

..;,ı; kalpak;

'." L-

~~ değişken. sabit olmayan; sallanan,

-'ı

• •__ J

Iii-. ve)\y"J\ "':" Ihve Jly"Jl

i,

diğini

kalıbı; ayakkabı kalibı;

"

[dişte) sanıık.;

•

[)li

LL;

.ili ~.ili (kadına) kolye takmak; (b-i. bi ile) sarmak; (b-i göreve. makama. mevki)'e) getirmek, atamak, (b-i, ...den) sorumlu

kılmak;

(b·e, ... 1) ihsan etmek. (b-e, ... 1) lutfetmek;

..

ç. ~L.t.. çöp yı~ını, çöplük

MIS.;

•

enmka. desise MIS.;

(b-e, biin idaresini,) emanet etmek, (b· i, ...de) yetkili

kılmak; (b-ı)

taklit etmek,

..,i;.. ç. -,.ıli. çapa; -< • __ •

öykünmek; (b·nin)

" .ırj :)L:!l ' .•1j2; J.:s, yakından incelen.

benimsemek; (biin) taklidini, sahtesini yap-

[tartmadan]

••

•

mak;.ı.lli kolye vb. takmak:; (bşt) kuşanmak;

diğinde;

•

-...-uı ç. ..:.ıl. değişim; değişiklik: (fiyatlann] düzen. değişim, dalgalanma; lik, sabit olmama;

,.

durumlar:

görüşlerini

[çağ.] :,.

.

değişken­

hadiseler,

değişen

ı.sy:- ~ hava (durumu) deği-

(bşt)

üzerine almak, üstlenmek, deruhte et-

mek;

(bşi.

yetkiyi, otorite)'ı) ele geçirmek;

i;ıjj ç. ..ı;~ kolye; ••

•

-u.i. ç. .ııli. anahtar, •

726 •

__

'1

__

':>Uoç. .ı,Ili.o anahtar' )J'~I.ı,ili.o güç,

. , . . yetki; Pl ~' idare vasıtaları, güç o, __ «P-I .ı,Ili.o .,ık • Pl .ı,ili.o.-J-' •

• •

5 •

'J_

'0_

OL

.. .-"".

t , .;

idareyi eline almak, dizginleri eline geçri• __ rnek; !y'il ~u... ~i u-ill b-; yetkili, sorumlu ı

Oı

..

kılmak;

~

>.

~(elbise vb.] çekme, kısalma; •• e.üa{eU) (bıı) [kökünden, batlt oldutu yerin-

•••

den] sökmek, sökilp

~ç. ~\1isahte, taklit; imitasyon; [b-i]

•••

[düşünceleri, kavramları,

çık~ak;

açılmak

için] hazrrlarunak; (gemiyi, tekneyi)

suya indinnek; [uçak]

doğruluğuna ya

elmek;

da yetkinliğine) kesin inanç, görüşlerini

kanaat; bir mezhebin

tamamen

gereğince davranma; [çağ.]

gelenek, anane; !del. adelleşmiş davranış;

(~

ls.ıJAigeleoeksel,ananevi; [üzerinde dü-

..

şünülmeden} yapılan, kabuııenilen,

,

•

[tekne vb. için];

3 ~halat,

kablo, ip;

•

~ j\i[g. o] ç. ..:.ıl şoson; ..,alöi v}i) (elbise vb.] çekmek, daralmak,

azalmak, küçülmek; giderek kayrengi kaybolmak.; [göl-

~

•

•

..

• •

c!li.o iaj oca~ı; ·. ..

~.

t~. &.li.o sapan; mancınık;

- ...

t.'j.jl[teknel denize açılma; [uçak] kalkış;

,6JJ(bji) k.irlelm~k, lekelemek; KNŞ.;

... ..b~kabul edilmiş doA;rulara karşı çıkan

kişi KNŞ'; ."

H

ge) küçülrnek; , .uı;

..

•• •

(Js-

başlık, kapşon, şapka vb. giydirmek;

. ...,alö..

.

t.~parnukçuk TIP'; -, I/'~: l/,')\,i)I .......1 afı humması;

2 Ll ji(b-e)

zayıflarnak,

•

•

b·ile, bş ile) dalga geçmek, alayetmek MIS.;

bolmak.;

••

•

:;_!ikale·, hisar:

;"..iii (..,.ii) ge~irmek; ;,.li(J b·e) [elini gö~·

kısalmak;

, ;~(bıı) kökünden,

,t~ sefere. yola Çıkmak

tuç·

i)Al1 rKızıldeniz ESK.;

__

... t)i

,

..

süne koyup eğHerek] selam vermek.;

şeyi, alışkan·

yerinden sökmek, çLkannak;

belirlenen, uygulanagelen, geleneksel; • •• .ı,ı.;ıç. .ı,Iijl anahtar;

.

(ı:f" .. .i) bırak­

açılmak, daAılmak.; [sıtma

nöbeti] geçmek; ~ i.

•

.--,

geçmek, hareket

... den) vazgeçmek;

[bulutlar]

htı];

taklidi;

..ı.LQ..sahte, taklit; imitasyon; görenekJerle

uçuşa

mak, terk eunek [örn. kötü bir

••

i

di= tü; ejiı{ denize

sökmek,

tartmadan] benimseme, taklit; (bir kaynağın

kabulleome ve

çıkarmak; (elbiseyı) • • •• •

çıkannak;' o)J..k:- ~ ~ bir şeyi kökünden

.

taklit, öyküome;

;lı;. • • •• ~'daha kısa;

saygınbfı, prestiji

.. ) ~i (ı,)ı i) (agacm) kabutunu soymak; _ .. . (ı.A1i) ; 4:.AJj ı.A1i (b-i) sünnet eunek; i

•

... .. .4.iliç. ı,..A1j guUe, sünnet derisi; ~[aA;acın] kabuk; •••

kaybolmak; ..,alö(bş.) (katlay.p] toplamak;

ı;~a~aç] kabule;

(bşı) (yukarı] katlamak; .uı; ..,oUı= :;~

ı.A1i 'silnnetsiz;

i:

.

•

...

727 2r.,.ill

..

,

J1".""-.~. gevşek, yerinden oynamış; sabit

kalafatlamak;

Aj~ [tekneyi] kalafatlama;

••

3:Ljli

~ ....ili (tekne)'ı)

..m ,

ı.:..ıL

ç.

.L=A..Li

olmayan, kararsız, istikrarsız;

,

«(ekne)';) kalafatlamak; acemice iş yap-

mak, yapu~ı

işi

,

~

kalfa TUN.; el işçisi TUN.;

yüzüne gözüne bulaştırmak;

Jli a (Jİi) endişeli. tedirgin olmak; uykusuz, - _.-

. eı--u) (bşi, tırnağı) keserek kısaltınak,

--

j

(aAacı) budamak, (kalemı)

rillrnek;;.ll

JU tedirginlik. kaygı, endişe, ıasa; huzurstiıluk;

laş,

uykusuzluk;

sabırsızlık;

heyecan, te-

vesvese;

~ tedirgin, kaygılı, tasalı, endişeli; huzursuz; uykusuz;

.. J.ıli vesveseli

rahatsız; sabırsız;

...

..

. .. dan kaleme alınmış, alınan; ~i ~ dolma,. --kalem; JG:- ..r.J" ~ tükenmez kalem; ~ •

•• ı..U1.i .rf'" 11"; .;.!~, ~ yazı işleri böliimü ,

o

' . "

--

~,

•

•

~\

•

•

,-

endişelenditen;

[cinjs.: tekjs. i) ç. ..:.ıL kolokaz. kulas,

J'..li (b-i, bşi) sarsmak. yerinden oynatınak, hareket ettinnek; (b-i,

bşl) rahatsız

heyecanlandırmak;

(b-i)

,.::..ıL..... ~ .

. . .

Ol·

ı..

__

4"j1 ~ danışma bürosu; ~

•

"

~L..&- J __~h...J1 basın yayın bölümü; ~ .'"

etmek;

••

yerinden oynamak;

yerinden) oynamak, hareket etmek,

kesilmiş tırnaklar;

..

4.l.i.o ç . ..:JI. kaleınlik, kalem kutusu;

,-,l.i; ~ mas.

(~

<: ,

__ o,

llili ç. Ji~ sallantıda olmak; tedirginlik, telaş, kargaşa; rahatszlık; sarsıntı, şok;

~t kesek, toprak parçası MIS.;

,. •

• ,

)\.il;~I,-,l.i;manikür, ,

-

~ [tırnağı} kesilmiş; budarunış, ucun-

kıpırda-

mak; [durum] kesin, güvenilir olmamak;

prl l ,..ıı

....~ ç .•.:.ıl. kırpıntılar, kesilmiş şeyler;

rahatsız, tedir-

isyan elmek;

.,

•

o_

kışkımlmak,

• , o

Trafik Kontrol Heyeti MIS.;

. _.-

J ,; 1.; i

..

bölmü; ",;:ıı ,..ıı kopya kalemi;

kışkırtmak;

"ı.f' harfini doğru telaffuz etmek;

;j1)li ç.

..

.,

)1 ,..ıı ku,!"" kalem; ,..ıı

o

•

... , "

"

..:J\.~.,t=AJ, arşiv; ~~, ~ kalem, yazı işleri

gölevez BOT';

gin olmak;

--

..

-. ;J"L...>

',H

sarsılmak,

--

,

\i seyahat acentesi, turizm, bürosu;

.~

(b-i)

kumaş

yolu, çizgi MIS.; şamar MIS. 1 ... ~ tarafın-

tim, ;dare;

Jl ii • rahatsızlık veren, huzursuz eden.

göleğez,

stil tarz; bölüm, büro,

~~~, muhase-be bölmü; ~J'J!\ ~ yöne-

MIS.;

J')4.jl ft mas.; rahatsız etme;

... ...rUli

yazısı;

daire [kalem]; çeşit, cins [kalem] 11c~

--

•

•

hat üslubu; el

[kalem]; l......5.r-J-ı,..ı; trafik daires;; ,..ıı

seli;

•

~ç. r~' kamış kalem; kalem; yazı stili,

-

vesve-

~~ .•~ ~\i;i;.ll düşma·

=;.ii;

nını silahsız bırakmak;

rahatsız bir gece geçirmek; Jl!l (b-i) tedirgin

etmek, endişelendirmek,huzursuz etmek;

açmak, ucunu siv-

dan kesilmiş; ~izgili, yol yol MIS. ~ ~ • • ~i güçsüz. zayıf [tehlikesi giderilmiş, dişleri sökülmüş};

, _0_

2~i (b.i, bşi) [bir iklime, bölgeye) alıştımıak,

728 ıO

uyum sa~lamasru saA;lamak; ~u [bir iklime, alışmak,

bölgeye)

•

,-,lu~1
•

_.__ ~! bölgesel, yöresel; ülkeye ait;

•

••

.

•

Oı

•

. .. . (bş<) kavurmak;..,u i \ji) ve ~ u(~,

[ıavada) kızanmak;

(}i ve..,u) ')li u (}i) (bl')

,

.

.

.....

.

~'}I.j) ve,j'j i(~, J.'jj,A.li.) (b-d~n) nefret

.

•

•

..,u • .,...ı;

bulunmak; ~i [ürün] başaklanmak' ~I •• ~~ kibirlenmek, kasılmak; •

•

~ buğday rengi;

. ,"'ri' . - alkali [s.);,

.

",,~).iıı . .

KİM.;

·

ikametgahı;

•

= 1/4 ..kl.,r-iı ağırlık ölçüsü;

C-W \~ kışın en soğuk iki ayı; ,. C-W tahıl tüccan; ••

.ri j (.rJ> kumar oynamak; ,

••

ile

kişniş

hazırlanan, çeşni

505,

..

otu, ve eritilmiş

olarak yenen bir

yağ

çeşit

salça;

cr)

mak;

;i',J ç. ~ tepe, zirve, doruk; zirve taplan•

_

•

•

llsı, konferansı; ~.;Jl W tepe noktası ELK.; ••• J '

•

~.~L\ ~ yı [onun} boyu posu yerindedir,

.. .

• •.

ıs"

boylu, pasıudur; ı.i'. ;..\ JI cJ'1)1 ii • ; ıJ*

.:

~ a (ri) gözü kamaşmak, [ışıktan dolayı}

. ,.

görememek;.ı--i (ekmeği) kızartmak;:rıj

. .

.:

r.ı.iJI ya da ~~i JI .....1'" baştan aşağ>. ••

•

bşı)

tehlikeye

atmak, [(y ile) kumar oynamak; (,j&- için, ., --.. üzerine) bahse ginnek ~ .)l~l,j&- yU

.

-

•

•

i

(b·ı) kumarda

..'

(b-ile) kumar oynamak; (y

': .: ,. ~ u (bşi, evi) süpürmek; ~ (bşı) kurut-

~.

_LL , ;

yenmek; ~ [edi!.) kumarda kaybeımek;

..#- ' ~ kızarmış; kavrulmuş; sanmsak,

~i- buğday tanesi; (MIS. 0.4875

.! - •.

.. .. -~ ve i~ ç. Jli.- kızartma tavası; •••

.. ç.

~

~'jj tava; [rahip için] hücre, uzlet kalesi',

PatriAinin

• •••

~ buğday;

•

alkaliler, bazlar

~

•

.ıli alkali, kalevi. KİM.;

;i.~;;j

uCak teCek olma; değer-

~ => ~ (b-e) bir taksit ödemek, ödernede

•

· ..

küçük; değersiz, kıymetsiz;

iı.W küçüklük,

elmek, itreornek;

•

••

sizlik,laymetsizlik;

[kapıon];

• !'O,

r\i.& saplı süpürge;

#

••

•

~';Lj başlık: takke. külah; kukuleta

Kıpli

• •J

görmek, aşağılık hissine kapılmak;

ı.~

••

i.".....ı.ive+. ·liç.u..i~;

.,

• •

••

•

değersiz

.rJ! => v' :jii başlık giymek;

.:

•

.;..i u (iı.W) ufak tefek olmak; kendini küçük,

)1J.:Jj gezgin derviş;

.'

•

~ ç.

•

.

_

~W süprüntü;

"

,.__

,

kutusu;

.-

0--

•

ii...,..W süprüntü; ~ ~\. aıı JJJ.;."p çöp

uyum göstermek;

· ~i ç. ,-,lUI bölge. yöre; eyalet; nahiye;

•

tırnağa;

tepeden

,_

rt:ı-l yanlış, kaybedecek, kötü şıkkı seçmek

..

"" yanlış ata oynamak.; J •

..iL [gece,

ayışığı

ile] aydınlanmak.; ~~ kumar oynamak; ·.

.".;

ıŞık

sebebi ile görerneme. göz kamaş4 •••

ması; (ç. )WL) ay [gökcismi); uydu, peyk

729 ,i'

ASTR.;

'i

._

. .)Wçöp,

•

•

ö.ri ç. ı.:.ıl. hilal [amblem olarak]; mehtap dam penceresi MIS.;

. i..j r'ayla ilgili; ay. ay şeklinde; *~L

MIS.;

.. _.

•

.

~riJI kameri aylar. ,

.. ;ri ll,! mehtaph gece; _

•

••

mak, zıplamak; çifte atmak; ~=~ ,. ~dörtnala gidiş; " .• ; ;

2

..

..,.,..ı=> ..,.,..ı(b.e) .. ~' gıydınnek; (bıe)

~;Jç . ..:.ıl- dam penceresi. MIS.;

sannmak. bı ile) örtünrnek [yine MEC.); (ruh]

"'rirnehtap;

başka

...

-

~ç. ıUl kumar arkadaşı;

· ..

.rJ1 müe. ay gibi;

-.

c.'.ri mehtaph [gece]; parlak,

.. .

uzun elbise,

)uı ~ ~i •

{kumar oynanan] oyun

•

başka

bir

.. o.

":h...iıı

•

t_

, j (~) (bebeğı) kundaklamak, kundaga

sarmak; (b-i) zincire yumak,

. ,.

..,..LJ.,. kumar oynayan;

.l,..;ç. .ı.wı ;p, bağ;

~

Ah..ieşarp,

.. mehtaph [gece];

.. .

.".J1t.> ç. ..:.ır. kamera; .J""; ç. J)W gümriik TVN.; ,. .,;.i u, i
.

""";u,; (..,....;) (bı;,..) ;ç;ne) baunnak, dal· dınnak; •

of J"\jç. ~'-" okyanus; kamus, sözlük;

ı.r (çağ.)

'

,

.".iç. ~1..."..J denizin derinlikleri;

aksilikler. terslikler,

j..iu, ;(.;',i)(çop) toplamak; .,r:.;n;

yazma MIS.;

, ,

•

o-

.ı.Wç. .l,..;, ı.k.il kondak; •• i) (b-i, bŞI) kontrol altına olmak,

t-'a CC' • •

zaptetrnek; (b-t!, bşe) hakim olmak; (b-i, ı:r ı:r

.. .yapmasına)

(kabın) aAzına

huni koymak;

...den) vazgeçinnek. (b-i, engelolmak;

.

bağlamak;

o'arayı) sannak; ..ız.j = ),', i ;

•

"

•

canlanma;

,_ •

tost, MIS.;

••

vücutıa •

reenkarnasyon;

makinası;

.".;.. ve J~* ~ (ost maldnası; .,

örtü, örtünüleo şey; ceket;

vl'·"'._·-"'ii; ve vl"~'-;"; ruh göçü, tenasüh,

•

;..t'W kumar oynama;

·rU

:ı a .' ii , ı:JL.a...i gömlek;

gecelik;

)Wkumar oynama; bahis;

,

.. ,

..

1 "",.,-il vl'·~ . •,~i gömlek; ryll ~' •• i "

oynanan yer.

•

fisıan;

cisimlenme.

.ı:'w

j

., • .

vücuda geçmek;

~ ç. ~

. -rA-- ve rk ç. kumarhane, kumar -.

2j

kemer, kayış; kamçı;

••

üveyik; yusufcuk MIS.;

-

~deri

. . ., .,r-Ju. i (~. W"'~) dörtnala gitmek; sıçrn-

..

ı.Ş~ (cinjs.; tek. is. iL ç. ı.Ş!W kumru,

-

>

JıWkumaş tüccarı; ,.

1

."k; (ç. ' •

,.

..

..,il)- k"maı 1 .)W. ,

.. .. , ı.::...:-:Jl ev eşyası; lJ"Wl JıW ayak takımı;

iJ1.rA" güneş ve ay; rill.,r;'" selesit;

•

.

i-Jı=tJ; ,

t'

ikontro! a1una alma; hakim olma.

zaptetme; -

engeııeme, -

0-

mani olma; ,

,

~ç. tL-.ilhuni; (ç. ı:..r-J) [çiçekte,

730

.-

. hUmla vb. del çanak t ~\;:L--i ~ (dikiş için] - -. .. yüksük: :)~L ~ izmaril;

.. , ... , ç.

~ ve;;' ii ,i

ibrik;

.1

J-l a (J-l) bitlenmek:j+i:i •

kişileri

·,

j.,.j j.J

teşkilat

ku; esas i

hukuku, lüzük maddesi; J

ii

_

••

... MIS.;";,#-I ",l.s'b..JI JJ"'I yU

~;

WlrJl Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu

bitti, bitlemiş;

. . . . . ,. •

•

i

i

•

•

o.

J i.

••

"

?

resmi eczacı,

i

kanuni, kanuna aykın;

(Y ... e) defer; (y ... e) uygun,

, ': OY yU kanuna uygunluk;

e) yetenekli;

•

(J e) uygun, münasip; k.! ve ;;:., i ç. ...:.ıL rınn, ocak; ~

~:' ii 'i

kanun koyma; kanun halinde

toplama kodifikasyon

HUR.;

kanuni düzen-

•

ç. ıJ\,:j kümes;

.

...

leme; k.ame ile

••

~.

,) ç. ~UI , UI köle;

,;,:ı.

U şeytan tersi, BQT.; >'

-

eO

•

dorufu;

"

~ yi kölelik;

=)~

. ıj\! koyu kırmızı; " ~ " JU kanal' ..,.,,,...ıı JU Süveyş Kanah;

(bşı)

"

~ kenevir, kendirBOT.;

belirlemek,

\,,$,:; {na'l] kenevir, kendir(den);

tayin ebnek;

•

v yU ç. ~~i~ kanun. yasa; temel kural, prensip, dUstur, ilke; yönergc, talimat; hu-

kuk; vergi; hurma ve zeytin vergisi; nrN; •

•

J •

aksiyon; kanun [çalgı] ~ ırLı~1 ü yuJI ana"

J

_

~ ç. ~\i. süvari bölü~ü;

.." hasltIR.;

ıJ~ 2 fo'

..

:,.:.=.i [cin.is.; ıek.is. iJ ç. .;!l:i tarlakuşu ZOO.; ."

ii

jU ç. ~l:i uzun kollu ve önü açık uzun erkek

•

yasa; V _ ~uı cı yU tüzük, nizamname; •

muayyen;

~ ç. ~.ri çanak, çiçek zarfı;

•

kanun koymak;

,;,:ı. belirlenmiş, belli,

.

..

;j._.; ç. ıJ\,:j şişe; küçük; .~

kanun koyucu, koyan, yapan; yasa-

,d

,.

•

.

da~ılma;

ma yelkisini elinde bulunduran;

U ç. ..:.ıL, ı;,:i , ı:ıl.:.i • ıJ.ri dafın zirvesi,

~

•

ruhsatlı eczacı; iYÜ ~ kanunsuz, gayn

deiıer, layık;

("":" ...e)

münasip; ("':-'

.

•

yÜ kanuni, yasal, kanuna uygun; huku· •

ı.

•

•

ki; hukukçu 1 ı;yU

içinden geçirmek;

si

•

~ SUR.;

uyli kimya kanunu; ı,i.wı ü ylill

,.

•

~

medeni kanun;

=)~ (bşe) niyetlenmek. (bşi yapmayı)

•

,

• ••

IOŞ!~

-, . ",,:.~~.

i

ıj):Uı cı yU' Devletler Hukuku; ıJ yU

ı..;. ~.

~

; ii

J.

•

•

• •

.

•

f.5J?.ıJI anayasal kanun veya anayasa huku-

iJ biı, kehle;

[ciojs.; tek.is.

•

takip eden kanunlar; cı ~i

~

•

J.

•••

•

~W gümüş ya da bakır

.

Of

•

ihtiva eden kanun; ~l Jly"il cıyU

..

--

, ıJ yUI ceza hukuku; eezai hükmü

~ı:.iH

,...i..i V~i ii. ii; homurdanmak, söylenrnek; (bıı) toplamak;

..

·

giyeeeA;i SUR.;

731 ~bşı) bombaJamak. bombardıman ebnek; '0' •• ll,jç. .}U bomba; el bombası; ll,j .~.

.

.

. . 4w.,..

"i ....

. - u:-:.i....

W ;\_~ kundak bombası; ~.) ~ atom

bombası; ~j\&. •

gaz bombası; ~ı...

• •• .J' • • su alu bombası; jJ~ ~ kundak, yangın

... ... , -.;.. .4J)..1....:-A . .. ....

•• 4J"y:.i.o [avlanan) av; ., --

. J"....ıç. ~U konsoloslıehbend«]; ~ J,S) '" . . .' ~L ( ~\.i) konsolons vekili; rL,c. J...4;.i

..

başkonsolos;

J-aJkonsoloslukla ilgili;

-

:...

'

bombası"• J 7

.' ..

ı.L.:j . tahrip gücü yüksek

:;.' c.iç . ":"'1- konsolosluk;

.. .... 1 1.t!"ı:. .) c"

'

:ıl,.i hidrojen bombası;

bomba;

· -",.' ı.: .#OJ ..ı.J1 :ii .. j ya da ~J.lıı! :ıı.,j

..

.•.

•

el bombası;

baş

konsolosluk;

,. , .,

>,~konsolosluk;

•

J:.ıç. J.ıl.:i birlik. grup; SÜVar1 bölüğü; J • • • o.' ;0 .. ; • i;lJ, bombardıman uçağı; ,,;.l"j. . 'n •

...

.ı,.;" (J.J) ve j"ju (.lo

. . . . -.ri) ve j"ju

(<1>U)

Oı

•

•

•

•

bombardıman •

•

uçakJarl;

ümitsizliğe kapılmak,

yeise kapılmak; .kJ(b-nin) ümidini cesaretini kınnak;

.. ..

Dkamabahar' • • ~u (..:.ı.ri> itaatlear, muti olmak;

..h..j ve

.;.ı riAııah'a itaat, boyun eğme;

~

.. . .)yi

.,

j..ı.:.ive lJ"..ı.:.i kunduz;

cesareti

· .. J~. J~1.oi [tüfeğin] kundak;

•

.!d11l; umutsuzluk, umudunu

kınlma;

,.

kınlmış;

.rU (bşi) [yapı vb.i]

..:.....iJ..ı.Jzangoç HRI.;

J .,

kırmak;

.Jı..:..j ve j, ~ umutsuzluıa düşmüş,

o.

.}..wç. .}.>U

.. j".;-:J

yitirme. cesareti

şekerleme;

J

cesaretini yitirmek,

lamOO; ı_mdan;

kemerli yapmak; çok

zengin olmak [çuval dolusu

parası

olmak];

••

~ ,;!ve ~

F saç lülesi; horozun ibiği, sorguçu;

..

~ (~) ve ~l(bşi) avlamak; (bşi) eline

geçirmek;

(hşi, fırsatı. şanları)

kullanmak,

MIM.; viyadük [öz!. .

..

.

J\.b.:.iç.

..

çağ.);

set,

büğeı

~LJ bir ağırlık birimi = 100

J") IMIS. 44.93 kg.; TUN. 53.9 kg., SUR. 256.4 ...., ..

faydalanmak, istifade etmek;

..

..,a.:Javıama;

kg]

i)... ·;;·.r:1'lJ •

~v;

yığılmış, biriklirilmiş

servet; dünya kadar, hadsiz hesapsız;

. . .....,,\.:1 . ... . '"""Ilç...,.U n;

~n; avcı; ..f'~

i )dç. .}ıU kemerli taş köprü; kemer

ıJ )-:!Ji b . i kanlaron BOT. Erythrea

avcı; •

cenıauricum;

..

.... ..

&a~, ıJld, ~LJ) (Y bşe) razı olmak (y •

•

LoJIlç..,41".J taşlık Btv; ","""Li" ın • • mücnnesi;

L:.i~. ..:.ıl. tank ESK., SUR.;

...ile) yetinmek, kanaat etmek; (y ... den) emin olmak, (y ... e) kanaat getirmek;

~

(yüze) maske takmak; (yüzünü) [peçe ile)

732 hoşnut. razı

örtrnek; (b-i)

deniz kestanesi ZOO. Echinus; kirpi balı~ı

etmek; (b-i, "-' ••

...e) inandırmak; (!rı) ikna etmek;~' (b-ı) hoşnut, razı etmek; (b-;, y

•

.. .e, .. .)'apmaya)

ikna temek;~ yüzü [maske ile) gizlemek; peçe ile yüzünü örtmek; (y .. .e) razı olmak,

(y ... e) kanaat göstermek; (y ... e) emin, kani olmak. kanaat getirmek;

~ razılık, hoşnutluk; kanaat etme, yetinme;

JU

All'.BKZ.;

~

(~)

a

..

da kolcmuş, bozulmuş olmak.;

,

~i ç. ~iji uknum HRİ.; öz, temel madde; ."

tU ç. ~ silahlar, (ç. ';:ii. ""ı;,U) peçe; dış kalp zan, perikaed

J(, gaz maskesi; • •! •• tr-' ç. e-J

ANAT.;

t~ .

(y ...e)

razı, hoşnut;

kanaatkar, • i • razı olma, yerinme. kanaat etme;

t:

•

••••

.ı ~ ~~

J bununla yelinecektir. bu ona

[b-i] hoşnut, razı etme; ikna etme;

,

..


.. .. ~ i (~, iJ~) (bşı) elde etmek, kazanmak; -:

.r

'

':

a (ır) [burun] kemerli olmak;..ri (kanal) ••

... _..

.

me;

t::·Iô (y ... e) razı, ('":" ...dtn) ,

hoşnut;

~ ç. ~\.;j', iJl..,J , ıJ~ hurma dalı;

., .. ô~ elde elIne, ele geçirme; servet, mal; ,

..

ô..,J mal, mülk;

ôW ç. ;i , ı..(i , ~~ , ..:.ı(, :i , ..:.ıl·' mızrak, kargı;

mil; tüp, boru',(ç" .

.

•• .il ,

..:.ıı;i) kanal; su yolu; 1..:.:, ôGl göz p;nan; ~I ôLJ gön-der, bayrak 'direği; ~Gj i'i i'

teslim olmak, dayanamamak,

boyun e~mek;

•

t . ("':"' ...e) razı,

~L kemerli, Iovnk [burun]; •

~l:;5' elde etme; tedarik etme;

pli ç. ~ij (mal, mülk] sahip; ALP.BKZ.;

.,' . --." ~ ç. ..:.ıl,··P· elde edilen, ele geçirilen

şey;

peçeli, maskeli; ("':"' ...den)

hoşnut;

kani, kanaat getirmiş;

.. : : . . •ç. ~Ü !cirp. , "...,ıı

..

.

•••

e::JJ maskeli bala; t L:,;j1 kanaat etme; inanma. kanaat getir-

••

.

~I.:.i ç. ..:.ıl. küçük alontı, ark, ank;

kandırma;

. e::u

.....

etmek, ele geçirmek; (bşin) sahibi olmak;

yumuşamak;

yeter;

t ~1

u

etmek, edinmek;

~ razı, hoşnut; kanaatler; maske;

[yemek vb.] bozulmak, kolcmak ya

kazmak.;ı.ri' (bşi) elde etmek; (bşi) tedarik

kanaat, yetinme;

...

kanguru;

-:

"'U hoşnutluk; nza gösterme, razı olma;

.iCi

P


r::> ç. t uı silahlar,

t··

•••

.

...

-

zoo. Diodan hyslrix;

""" ya da "'rı """ .J:!

• • . J:!

..

fi' a 0-fl) (...;) yenmek, (...e) galebe çalmak hakkından gelmek: (b-i, J.&- ...e) zorlamak, mecbur elmek;

"

(.i

733 •

..

..

.

"

~

i ~ zorlama, icbar. mecbur etme;

Q :

'u bolluk. refah içinde. müreffeh; ..

~~ zorlayıcı, baskı yapan, baskıcı; mec·

. L:!~ t..L-..:.ı' Izorlama] yapmacık

buri;

-.

••

gülümseme; 1$.Ai '":-:-" zorlayıcı sebep; ~U zorlayan, karşı konulmaz, önünde

durulmaz; galip, muzaffer; .."..UJI Mars geze-

.. geni; i ..,aUJI ~ ya da i ."a1.iJ1 Kahire; .

.

• ~-_

•

l$...... ı,; Kahire ile ilgili; (ç. iJJ-) Kahireli;

e ; muzaffer, ga1ebe çalan. yenen;

(yJ') yU u (y.ıJ) (yeri) kazmak; Y >'~;

,,'

,

ı....?';; lyumurta] yanlmak, çatlamak; •

ı....?1j kısa mesafe [yayın kavrama yeri ile

. - .ucu arasındaki); 1 ı;.r.- j ~lj Js- çok yakın; olmak, gerçekleşmek üzere.leli

.. - - --

kulağında);

4.-J ı....?lj Js- göz açıp kapayıncaya kadar;

• ı....?l' ç.

•

•

~

ı....?1J'1 yavru kuş; ~-

•

'" Kahhar. [Aııah); )4'l1

_.

ii

•

_

•

J.l.ı} ve J.l.ıj ve ~j ç. ı....? j remriye TIP.;

. . . v\...;&J ç. A".)4! kahya, vekil; hizmetli; "

-

i

'._-1

i

(..:.J ıtJ ..:.J1j u (..:.J j, ~ j, ~l:i) (b-i) doyurmak,

~.

"

-,~

.-'

••

J'

rw.ıı ~ ;,.J ve rw.ıı,j' ~i iştahsız

olmak. iştahı olmamak;

•

· ., t

_..

~I.f.i" kahvehane YEM.;

zorlama; üzüntü, sıkıntı MIS.; 1~ zor ile. zorunlu olarak;

.

--

~ ve iltA- ç. o\.i. kahvehane;

ft' yenme, galip gelme; mecbur bırakma, ıor kullanarak; • •

_. -

A,j\.. ~ ç. ı;J\. ev kahyası [kadın];

... H gerilernek, geriye çekilmek, kaçmak; geri-

-.,-,

--

yiyece~ini vermek; ..:.J j ve ...:.ıü\

doymak;

... ile)

(ı....?

yaşamını

•• o..

yozlaşmak,

dejenere

yaşamak; (ı....? bşı) yemek; ...:.ıı-i! =...:.ı';-; (bşi)

.H ; kötüteşrnek, gidişatı

[besin olarak) almak;

ma,

gerileme, geri çekilme, ricat; bozu)-

... - .. ..

.. ..

yozlaşma, dejenere

LS.H=

olma;

..

OH' ı.S;4 ee I\.)\&.bozguna;

.. --

uğrayıp

••

,. . , ~~~I

atmak;

. ----i ~ kahve; (ç. ~1..J+i ve ~ l$J~) kahvehane; - - _. -

$' ' -

ı.i'>ei ç. ~Jfi kahveci. kahvehane sahibi

...

yapmak;

..;:..ij

etkisi bulunan yapraklan;

bir salata bilkisi

.r-.J+i 11; kahve pişiren;

BQT.

Lactuca

inermis; -

'.

•

i

i

...:.ı jç. ";:"Ijl yiyecek, besin; azık~ ıl".

,

...:.ı..tAlI besinler;

•

~

,-

..

...:.ı,;; beslenme; ıP .r.ıı Mukit. Doyuran [Allah];

. (ı:})ı:1h (ı:)) [yara] iltihaplanmak. azmak; --

.

,

-

iıL.. i ~ sade kahve; •

-

•

#~mas;

SUR.;

nendiğinde uyancı

dönmek. geri çekilmek;

:jjj&i kahkaha

(bşı) azık

..:.Ju kat Bar. Cath edulis; bu bitkinin çiğ­

bozulmak;

H

'$--

• •••

olmak; ~ =

i

...:.ı~

1l';

sürdürmek,

-:

de kalmak; bozulmak.

-o-

.

.

(bir yui, eııı) süpürrnek; L.j1l"; L.JUtartışma . ,

çıkannak; ağız dalaşına girmek KNŞ.; L.~

[yara] iltihaplanmak, azmak;

•

.....li ç. ı:} avlu, iç bahçe;

734

.

.. - - - .. ')Uu (;ı), ,)~, ôıl::i, ôıu..) (bşı) yedrnek, ,-

•

götürmek; (bıi,

(bşe)

H'"

Hava Kuvvetleri ı 939); ~)":

rehberlik önderlik etmek;

••

tellallığı,

.,

yun eğmek. tabi olmak, uymak; :ıW~ (b·i.

açmak;

J' (Iasas gereği] öldürme; :ıı:,i kavat, pezevenk; muti. itaatkar, yumuşak başlı;

boşaltmak;

şekilde

kesrnek;

[yılan]

. .

.

OJ;'" oluktu keski, marangoz kalemi; , ~~ oyma, oyup içini çıkarma;

:ı.,til uysal, yumuşak başlı;

• 'd

:ı~ önderlik, liderlik; yular , :ı~1 ~ -. - .,

yumuşak başlı, uysal, itaatlcar; :ıL:AJI

. ....

);,.. yuvarlak bir şekilde kesilip çıkarılmış;

9

.-

_.

,"'

kullanma; komuta; (ı....~1) ~\ ö:ı'-:-Jll başkomutanlık; li,)' _

_., -

içi oyulmuş;

yakası açık,

dekolte;

4..JJ li T.> kabak. ya da soğan ve domatesH

asi, dik kafalı;

ö:ı~ önderlik, liderlik; [vasıtaylJ sünnet

oll

kavunna;

,

Jyt içi pirinç ve et ile doldurulmuş kuzu kebabı

ı$

"'ı' r direksiyon.

KNŞ.;

.. ft;

--

! a (rJ' j) eğrilmek, bükülmek; rJ' j

rJ'

dümen; • •

,) ~ ç. :ıJu... yular; dümen donanım!;

eğmek,

bükmek;

.

(silahı) ateşlernek,

.

. _.

(bşı)

(silah

ile) at~ açmak KNŞ.; rJ'."a; = rJ' j;

direksiyon, dümen; ,)1

.

,

..

•

•

oymak, oyup içini

,. . oJIi ç. ~i, Jj . ül.,Jtepe; iJIi bkz.} ;

•

serkeş,

(bşı)

,)Ii zift; katran;

eğitilmiş [at]; ,

(bşde) [ortasında] yuv~rlak delik

yuvarlak bir

-

•

öncü fıkir adamları. teorlsyenler,

.. .. -.çörektenrnek; )l:j~ veJ~~ = Jj ; (bşı)

liderlik, yöneticilik; pezevenklik;

" uysal. :ı JJ'

'

JıJ ~

:ı

•

.).,...J

düşünürler,

gÖlÜrmek, sürmek; sürülmek;

:ı J'

a} .ı;\j binbaşı .. .

filosu komutanı MIS. 1939;}:.4ıı O~\

pezevenklik yapmak;

.

.

[Hava Kuvvetleri, MIS. 1939); c.l:.:ı:- ~li hava

:ı~! yönetilmek, yönlendirilmek; (J b-e) bo-

bŞI)

,

,

•

araba)',) sürmek. (uçagı) kuııanmak;

muhabbet •

Kuvvetleri1939l; ı$)": ~'."ı,Jj1j yarbay {MIS.

_

o

'?"~ ilaat gösterme;

".' - , ~lj ç. :ıl} .:ı j . blj • ..:.ıl,)\! reis,lider; ~

...'

•

,

'of j müz. ve müe. ç. rJ'lıJl , ~ yay

[ok içini; yay

parçası

GEO.; kemer, MIM.; ke-

[rütbeli]; dümenci; şoftir; pilot ~ ~i ~ij

... man yayı; [yarı daire şeklinde] masa; üL.ı j . . ,parantez; v" J all yay burcu ASTR. ~ ~

komutan. ordu komutanı;

~j

yönetici, müdür;

başkan, şef;

.

..

komutan; üst

rG. ..ıJU başko-

_. . mutan; J;- 'il ..ıJl..iJI başkomutan, MIS. [deniz .

H-

_.

_ _

...

-

kuvvetlerindel; ""..., J,l>1....11 r~ lI; [Hava ,

Kuvvetleri) tuğgeneral MIS. 1939; .wLJ u

-

• o

~~i J:..kL-ı~1 tümgeneral [MIS. Hava

'_0o •

.,._

parantez içinde;

CJ v" j

gökkuşağı;

0_

~J.:JI rJ'..,t-i [pamuk vb.nin ahıması, ditme

. işinde kullanılan] yay; .,rAJI v" j zafer talu; "

_o

0_

0_

.0.0_

tr ..sr !"} J ,",..-ı (Iafzen: sabır ya, yımda

hiç ok

kalmadı]

bende

sabırdan

eser

J}

735

.. ... "

rnek salonu; W~\ W.U okuma saloııu;

kalmadı;

, .

..r\~ yay imal eden, yapan; okçu, ok

atan; kavas, konsotoslukdaki bekçi;

.. ,

..

~i))'i ~U e~lence salonu;

ıf;" yay

. ,jJ j ç.

- .-

•

.

"",i.t,.j ~i baykuş. puhu MIS.;

•

,.

. . (...f' j) ıJ'\i u (JP .,.i) yerle bir etmek (binayı) yıkmak, harap etmek (çadırı) bozmak;

.JP'rJ 11; (bşı) kırıp ayırmak; (bŞI) ezmek; JP~ ';;7 yıkılmak:; çökmek; [kalabalık, saf. topluluk} dağılmak;

V ... den)

çekilmek

.. .in) peşini bırakmak;

•

•

•

di.! vedJiJ ALF.BKZ;

.

., .

~~j\j ~l Kafkas(yalı)lar;

c! }'deniz kabu~u; ••• •

• •

1d j ç. ~LJ salyangoz. sümük1üböcek; ••

••

(J}) JU u (J}) (J b'e, bş<) söylemek, demek;

r:r

(bşi. hakkında konuşmak.

veya ~ bş hakkında)


mek; (y bŞI) savunmak. iddia etmek; (y

.j=-!.~' Ei yıkma, harap etme, yıkım; yok

görüşe, düşünceye, inanca,fikre) sahip ol-

mak, desteklemek, taraftar olmak. benimse-

etme; W J~ trampa, mübadele, değiş tokuş,

takas, karşılıklı değiştirme;

ı-

j ç. J,ljl koyun sürüsü;

işaret vermek, etmek; ... ~~

2j, .;ıı Gol kavmi. Gotlar,

•

J:} Gotik; •

•

gibi ...; ... ~\ J~ ~ J ... duğu söylenemez.

." ,t')'...

(t~ tU ç. "Io,ö ,u-ö ı

-

ova, dü"raz;;

için} yatak; çok derin çukur; maden yatağı; •

•

dalga derinliği FİZ. ~ tUll J~ Hollanda; ~ti ç. ..:.ıl_ avLu: giriş, koridor; [büyük] _•. '0 •• oda: salon .;.ı1;.ı..:;...Jl ~\j konferdns salonu;

dershane.

.. ...

.

...duAunu kimse söyleyemez; ılı ~ ~ J

dip, taban en alı kısım; lkuyu için} dip; {nehir

y--!!·k.ıı ~\i

J~

• ••. -

ı

meyva sepeıi;

-

.11

.

atasözünde. özdeyişte ifade edildiği. geçtiği

jJ, j domates MIS.;

.

- _.

".

•

3ll,;, küçük

rnek; (y bşi) ileri sürmek; ~ b-nin) aleyhinde konuşmak. ~ biri hakkında) . : atlp tutmak; 1..... 1;. Jl,j başı ile ima etmek,

•••

i J:,

•

jU.,.ı1 ve ",u.,.ıı Kalkasya;

koğuşu;

,J'I} bkz. ",i}
(ı.:f'

•

.... ,

.)))U ç. J-.!.lıJ [mahpus için] hücre; hastane

•

karabatak ZOO.;

J'I jl kuskun; kayış;

•

a_; kuzgun SUR.; ~ J,ıi, dU

;;ıı

dU ç.

gibi, eğri, kemerli;

,.

(J ~ ;ıli u (J))[tavukl g,daklamak; J) n;

~j adaçayı BOT";

,'

.'

sınıf; rWıı\ .s.li ye-

... J yada ... , , ...

~

. .... J >lb.J yada~.\S' "."

J

jJ .. .için

J

de aynısı söylenebilir,

söylenmeli, ...içinde aynısı geçerli [olmalı);

"J') (b-e) asılsız şeyler atfetmek; JJl! (b-ile) görüşme yapmak. müzakerede bulunmak;

(b-ile) tartışmak. münakaşa etmek; (b-ile)

[fiyat üzerinde}

pazarlık

yapmak; konuat.

J}

736

mukavele yapmak; (b-ile) pazarlı!ı bitinnek;

• ••

J~

(Js- hakkında) dedikodu Çıkarmak, yai

lanlar uydunnak; (bşı) iddia etmek; ,

'.

.

eden; ("-i bşiıı) taraftar. savunan; ileri süren;

•

•

J ~ ç. ..::.ıL sözü edilen. lafı geçen; söz;

__

•

JriJ

JJw sözleşme yapan. mukavele yapan,

Jı-J\,j'J\ saçma sapan konuşmak;

J.

~J

JU veya JU j

J-,...; bopöz;

dedikodu;

• lJU söz, laf. konuşma; ,u"uı "JJ-~'

J~ ç. Jı:,..Ji, »;

«, -*>JI Ji}i JI ',(,...ıı,'

öğreti,

JıJ~i

J<Jui söz, laf; ifade, , . . . - --_ ... , ....

•

0,°

·1

•

doktrin;

göıiiş, düşünce, Tey; [çağ.]

[mahkemede]

tanıklık, şahitlik; [çağ.]

JU~1 söylentiler, dedikodular, asılsız sözler; •

• •• • • atasözleri, deyişler. ~ J "'i.) veya ~ıAJ4 •

•• 0

••

•

•

•

J-II J hem söyleyip hem yaparak. tean ve

••

•• pratik olarak; ~~I JI}I tanık[lann] ira· •

.... . ..

•

deleri;...ı j ~L (müzayerle) fıyat söylemek; ,

LL.} söz, laf; telaffuz;

II j geveze, konuşkan;

· J~ ç. JJli.o gramafen, fonograf;

yazı, yazılı şey;

4Ju.. ç. ..::.ıl_ makale; deneme EDB.; [yazılı] .'

.

yazı; ~ ~ldI4Ju.. başrnakale, başyaıı;

.-

jJ Ju..

.... t iJJU14

ma; pazarlık sözleşmeli; •

..

ıJ}! kolon, kalan barsak ANAT'; •••

•

(r}) r ü u (l.o), rl,i) [yukarı] kalkmak; aya~a uğultu]

kalkmak; dikilmek; [ses, gürültü,

." -. yükselrnek MEC'; ~ • le ~U b-e karşı olmak, çıkmak, b·e isyan etmek, b-e saldırmak; ayağa

.. .için) (hürmeten]

doğru

dirilmek; yukan başlamak; [ıren)

(J

kalkmak; yeniden gitmek.

çıkmak;

hareket etmek, kalkmak;

(Jl ...e) gitmek; ayakta durmak; olmak. var olmak; yer almak. bulunmak; ("-i .. .i) içine almak. kapsamak;

Gjs- ya da "-i .. .e) dayan-

anlaşma. karara

var-

mukaveleye dayanan,

JJ,aı ç. ..::.ıl dedikodu. söylenti;

Jiüç.. Jj söyleyen; hikaye eden, rivayet

.(j.-

(rJ&- ...1) konu olarak al· - ..

başlamak;

bŞl)

("-I

if

yapmak,

yerine getirmek. icra etmek; ("-I .. .1) desteklemek, ("-i .. .e) taraftar olmak; ~ .. .den) sorumlu, mesul olmak,(~ ... 1) korumak

.. (Y kadar) etmek , Hi rU . . ".. . ~, '"~~ ~ij

gözetmek. kollamak; ("-I .. .e)

karşılıklı konuşma, diyalog; tartş·

ma; mukavele. kontrat;

[kolon i1tihabından kaynaktan] mide a~nsı;

...yapmaya)

Ju. söz, konuşma; öğreti, doktrin; ma·

. .. · ..

.

mak, işlemek; [muz. fiil. öncesi}

•

kale; tez, bilimsel inceleme;

ı...ı} ç. ~I} [mıs" vb.] koşan;

elmek; [kitap vb.)

aşık. gezgin müzisyen vb.; ..

•

... ~ ..

..

mak, ~ ... i ya da .. .1) temel almak, kabul

•

JI:,t1l;

....

••

dedikodu. karalama. iftira;

beyanaı,

-

müteahhit;

değmek,

değer

. ..

olmak, :

~ı.

...j&. için delil bulunmak;

-- . .

idareyi üstlenmek; ~~J~ ~U b-nin ihtiyaç· lanm

karşılamak,

destekJemek;

ihtiyaç

duydu~unda b-i

•

•

•

•

Jj~ ~Urol oynamak; ~U

•

•

..,;i .~ ! b-i himaye etmek. kollamak; rU

737 ,

~--..!'

•

i

_

n, i~ masraflan karşılamak; ~U

•• • • ~ ~Ij~ [kendi) görevini yerine gelir-

.. . rnek, üzerine düşeni yapmak; ~~y; rU -- -

sözünü tutmak, yerine getirmek; ..:.-L.J . ..,. .

savaş şiddetli idi ya da

JL- ...;.. Y rJ-L

•

biçilmez;rJü (b-e) k~ı olmak, karşı çık­

mak;

(bşe)

direnmek. direnç, mukavemet

göstermek; (b-e,

J ...için, sebebiyle) itiraz , ... -

r

etmek, (b-e) denk eşit olmak ~ J~ "i karşı

-r

konulmaı, karşısında durulmaı; U \ (bşı) doğrullmak,

düzeltmek; (b-i)

ayağa kaldır~

. . . rnek]; ~L rU hakikat ortaya çıktı; ı,;....U

mak;

i~1 namaz vakti geldi; J fJ...J ~ rU

kaldırmak; (bıı) kaldınp dikmek: (bşi) ~Ial·

şiddetlendi. kıııŞtı; savaş Çıkmak ~.

.. .

. .

[patlak ver·

. . . --. .

·.

Jl- bütün hızı ile ilerlemek. işlemek. geliş• ..... ,. .

(b-ı)

[yeniden] diriltmek;

(bşı)

(bşı)

yukan

. rnek; ..u..ı ~ü A..1 ~ ~ artık en ufak bir

mak, ilk olarak yapmak,

direnç bile gr'p;teremezdi; ~\~~ ~~ ~

görevlendirmek; (b·ı~ ~ ... e) mesul,

Wu düşmana kıı ufak. herhangi) bir diren". .

sorumlu atamak;

.

... -

'

'.

,..

..

--- c..\.:i

me, mukavemet yok;

kıyameti

sinirlenmek,

.. ı,;.....U çok kıımak.

kopannak; çok fazla

ıayin

etmek; (b-i,

...olarak) atamak,

(bş/) canlandırmak.

kete geçirmek; (piyosaya) (toplantıyı,

belirlemek,

merasim;,

canlılık

hare-

getirmek;

kutlama)'ı) gerçekleş­

gürültü, kargaşa çıkmak (bir olay sebebiyle]

tirmek. yerine getirmek; sürekli (~ . . .ile)

ortalık bbe girmek, kıyamet kopmak; ı,;.....ü

meşgul

•

. .. (ı:.r-

-

olmak;

(~bir yere) yerleşmek.

(y

lO• •

>J ~l:i ... e çok kıımak. sinirlen-

-

mek, .. .için kıyameti koparmak; J ~L..J .. - ... . ~ J b·e karşı olmak, Çıkmak; A..-u...

rü

bir yerde) ikamet etmek. oturmak,

.. .. .

yaşamak;

(~ ...i) sürdürmek, (ısrarla] devam etmek;

--

~ o.)JL ~Ul b·nin ihtiyaçlannı karşılamak;

..

,_

b-nin yerini almak, doldurmak; bir şeyin . . _. . yerini almak, tuımak; I . i J (J .. .den

b-nin geçimini saılamak; ~, lJı..~, ~ül

dola)'ı) telaş

şekilde ispat etmek;:ı .,. .Ll

.

rü

içinde olmak, büyük bir te-

dirginlik içinde olmak ~ hop oturup hop kalk· · . mak; I . i~ J ~ hiç sürmemek, hemen

.. . . ..

rü olup bitmek; rJs (bş;) (ayaAa. yukan) kaldır­ mu.. dikmek; vermek;

(bşi)

düzenlemek.

(bşı) [eğriliğini]

(bşe)

biçim

düzeltmek; (bt')

etmek; ...

yerinde yapmak;

mak, ayarlamak, rnek;

(bşı)

düzene koy-

(bşı) doğrultmak, ıslah

doğrultmak ELK.; (bşe,

fıyat. paha biçrnek, .4.1'

."

...

et·

y ... kadar)

~; ~~ ~ paha

. ,

.. J

.

..

aklını

... e vermek, .. .ile ilgilenmek;

...

.. . lJl ~ ~.ıJ1 elmek;

11"; itiraz

4~ rÜ1b-e hesabı göster-

.. . .rü'.. ...

mek:

i•...olduAunu ispat

ii..:ıı ~ijı namazı [dosdaıru) kılmak;

.... --

._--

"

JJ...Al1 rül adaletle yöneımek; ı _ ••

doğru,

. .rUl..

... ~ .. .i kesin. şüphe bırakmayacak

•

...u-l'- (ı.> J

•• ç..)

...

.i? i.

...i.i ...rUI.. ... ...

rÜl

e dava açmak, ...1

jJ ~

. .. , atfetmek; 0jJ .u rli:! ~ önemsiz olmak. ihmal mahkemeye vermek;

,.

-. .rU'..

edilmek; i)1.:--

c önem

- -k3llılaşma yapmak; ral

738

.4tlA.. - ..

b-;, başka birinin yerine geçirmek, koy-

..

~

mak; 1ı-w1 J

..,

:. . ... ijl b-i çok üzmek, J l:i.ıJI ~lil

•• • •• o..ı..dl her çareye baş vurmak: ortalığı telaşa •••

•• ••

vermek, kanşıkhk yaratmak; ~~ ~ ~ .~! ~

yapı, fizik; boy pos, boy; doğruluk, yerinde

olma, isabetlilik; dayamna gücü, tahammül; sabitlik, yerinden oynarnama; destek, payanda, ayak; geçim;

-

saade etmez'" yaş tahtaya basmaz; ~'

. ,; - .\ -

(yukanı kalkmak; [ayağa] kalkmak; dik dur-

mevcut; geçim;

(J ,.. 1) [ısrarla] sürdürmek: <J ,..e) devam --. .... .. etmek; ~ ... J r~i ..ı ri i . ·1 haklanda

.. . ..

'.

rlJ'(~ bşin) yönetici, müdür, nezaret eden, koruyan; . L.ljbekçilik. koruma;

-

. '.

. kavim, miııet; insanlar 1 r'}~1 ~~ etnolog,

-.

-

.ymilli; etnik, ~

~

ırka

...,J.

ail; ..:.ı~

katı,

sert;

olmak, mevcudiyeı; (isyan vb.] çıkma, patlak aynıma, yola çıkma

(yine tren için];

('-i bşı) yerine gelinne, icrd etme, uygulama,

yapma; destek, ayak, payanda; geçim ~

milli

.

özellikler, ;;

-

rLJ[yukanl kalkma; ayakta dunna; var

venne;

uzmanı;

L......."....Jkalkma, yükselme; ayaklanma, ısyan;

-

f~Ç· r~dik, doğru, yerinde, aslına

~ r!ç. rl~' akrabalar, hısımlar; kabile•

budun bilim

~L rl~ [kendi ailesinin}

uygun; hak {din];

isabetli, doğru konuştu;

temel; stok,

geçimini sağlayan; eve ekmek getiren;

mak, dikilmek; düz [eğri karşıtı) olmak ya da düzelmek; doıru, yerinde, isabetli olmak;

. -- . 1

ri} ayak, destek, payanda;

kendisine gelecek herhangi bir kötülüğe mU-

,

~ jmilliyelçilik. nasyonalizm; millilik,

.,

-

--

-

Jl

~Wl r~ kıyamete [kopuncaya] kadar; r~

. . ~, [aileye. eveJ bakan, geçimi sağlay~; ~~ r~i uygulama, icra etme, yerine getinne; çalışma, işleme;

ulusalolma;

4...~yeniden dirilme; isyan, ayaklanma,

4.tl!boy. boy pas; 6 fitlik uıunluk ölçüsü;

devrim, ihtilal; muhafızlık, bekçilik 1 ~ij

üç ayak; destek; ,-

H_ •

~değerli, kıymetli, doğru [eğri karşıtı];

[bakım, koruma vb.den sorumlu) yönetici,

-.-

~~ çok kızmak, köpünnek, kıyameti kopar-

.

mak; {olay, hadise sebebiyle] ortalık birbiri-

.-

-.-" müdür, şer; ~L hakiki inanç 1 ~ ~

ne ginnek, kıyamet kopmak; ~L:.J ı.;......Ü

degerli kitaplar;

... (ı:r)J ... den çok müteessir olmak, ...e

~

.

;j ·JÇ·II. ~

~ değer, kıymet; miktar, fiyat;

--

-

4J- J; kıymeıli; .ıJ :i i}- 'ı kıymetsiz; ~değer, kıymet ile ilgili;

r'ıJdik dunna; düz olma leyi karşıtı];

~..

..

-

çok üzülmek;

,

~ r.'iIKayyum. [Allah cc);

.. r

}Idaha düz; daha doğru, isabetli; daha

uygun, münasip;

739 •• ~~ sahanın tutulan yeri;

eşitJi~i sa~lama. adaleti tesis etme; ıY--

rLQ... ç. ,.::.ıf_ yer, mahal; pozisyon; durum,

A".li~l ikametgah; adres;

• •

•

•

..... \l..:...ıl düz olma; dürüstlük, doğruluk,

vaziyet; istasyon; makam, mevki; türbe; kut·

rj

sal yer; anahtar, tuş, ses perdesi MZK.; ~

--0_-

rli.JI ,.LA bu durumda;

_.,

~~,

samimi olma; _

rLA.. -konuş_ ..

."...s:ıı . .. --' . rli. kesrin paydos.; rli..)"ş",,: ~IS' •

,

. _. '::'~J o benim için baba gibiydi; rL.i...t için bkz. ;.>; .

~u.. ç. niteliğinde.

..

":,,l. oturum, celse;

secili

kısa

•

•

kıymet

ayakta duran; dik; var, mevcut; görünen; saAlam, sabit; (~ ...e karşı) isyan eden, i

ayaklanan; ~ ...el dikey; •

,_..

-

to

'.

J~~l,,.ııı

_.

.

_

-

selir vekili Dlpl...; ..:JlJ,.\l ~I.i ya da 4.i1.i.ı ~li -

yada~l~ ~ti~e~. ~:i ~~ bağ~~s~z;J

nasihat vb.

~~ ~U hayatı boyunca, süresince; ~I.i '01)1 dik açıh MAT.; WlJll A.u\)\ dik açı; · .. ·.

.

[kaldınp] dikme;

takdir etme, paha biçme;

,_

ya da ~_ .r."wı ~~~ ~li maslahaıgüzar.

hikaye;

f-J" ç. fJI.iı kaldınna;

• J

doğruluk; ,J , J

,.ııı ç. r} , ~ , ri} , rl,i [yukanı kalkan;

manın, sözün konusu, mevzusu; ~uu..JI • • • • •• (~)\) ~t:-JI siyasi (resmi) makamlar, •

•

..

•

doğrultma

ELK.; yüzölçüsü; enlem ve boylarnın tayini;

•

r~Ü kaymakam IR. SUR. LOB.; yarbay

. .. .

LUN. [ESK. MIS.]; [deniz]

binbaşı

MIS.;

~\.i.•.Hi ilçe, kaza IR.;

., nak.; takvim; kronoloji; 1 '::'1~Y)-1 t=t-J\ -- .. . miladi takvim; r..s:--j t=~ kronoloji; ~

içinI ayak, bacak; destek. payanda;

~I.ıl,I1

zasının başı; direk, sütun; direk MEC.; (ç ":"L,

('()ÖR;

..,

,

stok

sayımı, envanıer

.. f-J'"i -',

yapma; alma-

,

L.JW direnç, mukavemet; karşı çıkma. u·

direnç, ELK.;

..

..

karşı)

mücadele;

•

•

•

r~\ yemek listesi; bkz.

.r';",

"

••••

• •

~\~) lisıe, tablo; katalog; falUra

~~ ~ JL..t... hava [karŞı]

• ••

•

Wlj ç. ~\j [masa vb. için} ayak; [hayvan

covaCya;

direnme; [mud. kuL.] ( ... e

•

••

rj ;

kılıç

kab-

~U

de~er, kıymet belirleyen, paha biçen;

• • OJ

savunması; :iı _.1 ~ ~JLt... pasif direniş; iJJ}

(ç.":"t.,;..) teşkil eden, oluşturan unsur, ö~e;

1-JI.a- karŞı

do~rultucu ELK.; [ço~.I":"1.o ~ ıemel unsur-

.,

koymaksızın;

"'\il [yukarı] kaldınna; (kaldınp) dikme; [akademi) kunna, tesis etme; icra etme, uygulama, yerine getinne;

[toplanuyı, kutla-

••••

J~\ makyaj malzemeleri; ıJ\~\ ..:..L. ~

•

mayı] gerçekleştinne,

yapma; [ölüyü] yeni-

den diriltme; kalma, ikarnet etme, otunna;

• •

•

•

valilik, vali kona~ı MACR.; ::i;J.ıJI}l.ııı.;ı ::i".1.i\

., dini vecibeleri yerine getinnek; J~\ 4.-ü\ •• •

"

•

•

.

. ,,' lar, ö~eler, faktörler, etmenler; \,:A..~ .. -... i~' geçim vasıtalan; mal, mülk; ..:..Lt~ -.. . ..-. •

kültürel unsurlar;

r~

değerli, kıymetli, beğenilen, lakdir ••

•

J

gören; ..:..L,.~ [çoğ.] kıymeıli mal, mülk; aktifler, mevcudaı;

740 ,

-

rJI.A.o, direnen. karşı çıkan; rakip, hasım;

artınnak; ı..SJLJ (b-il~) güç, kuvvelte yanş-

~ kalan, kalıcı.

mak; (b-e) denk olmak, (b-den)

uzun süre devam eden;

ikame! eden. oturan, mukim; [sömürge ya da himaye

altındaki

,

bir ülkede) devlet mü·

aşaAı

- ,-

olma-

mak; ı.>,.,..J' fakir olmak; [yer) terkedilmek,

,

metruk olmak; ıS.ıAJ güçlü olmak veya güç-

messili; ~~I.y; ~ görevini bilen, vazife-

lenmek;

şinas, , ,

ret bulmak; ı..S..,:i' (bşi) kendine almak. sahip·

ödeyine,

,

işine bağlı, sadık,

veCah;

• • _o

ri.&. ~ genel vali lUN.;

[Fransız sömürgesi

•

~

.' rli.

bağlanmamış

ğu, bulunduğu)

ı.lj ve ı..S j [kuvvetli} açlık;

[bşin,

oldu-

.- ;

yer, ikametgah, mesken; [bir

ı--~-

. i.rJ ç.•,,:,A , ı.> ı-J kuvvet, güç; enerji, '~

dinçlik;

~

şiddet,

güç; yapabilme, kadir olma;

[elektrik] enerji, güç, kapasite;

..

,

dik; düz; dümdüz; düz. dosdoğru;

ASK';

1 öı--iJ~ zorla, zor kullanarak; - ,

doğru.

yerinde, isabetli; düzenli; simetrik;

[bir düzeneluygun; dürüst; (ç. ..:Jl) doğru MAT.;

,

,-

rektum

,

,

,

bir-

.ö.J-oill ., - J . '.

fiili olarak FEı..s.; ..~ J ö~üksek ve net

. ö)..

bir şekilde [konuşmak];

.,

"

-J

,

ASK';

,

,

,

komutan, kumandan;

.ö) . ..

.,

;;}ç_~} ikon;

gücü

hafıza;

süredurum. ata1et F1z.; jJ:Jt"..

-,

'I

birlikler . -. yedek . . . , -ö~lJ"j1 ö."..J irade; Ji;. .•.. '"jl ö~, ,

,

fiilen,

$'

lükenmiş, bitmiş; ~~l

ANAT.;

~ j Fr.> Komiser; ıJ\..La j

[silahlı]

" kuvvetler, birlikler lik, kuvvet; [çoğ.] ..:Jlj

yerde) kalma süresi; bkz. ıJ

-..

;

-. -

derdest. karara

[dava); konukluk;

__

- . "Ijve J metruk. terk edilmiş arazi;

ikamet edilmeye mahsus;

kaldınlmış, dikilmiş;

•

cesaretleornek. cesa·

lenmek; ı..S.;:...' = ı..S';;

iken, Fransa temsilcisi]; ;

şiddetlenmek; ",

,:,.,

.ö)

",

~JJ.J..l sınır birliği; W~.ı--tS w..il~ ö."..J

.

,

~jKonya;

,,

..ö)

'

elektromotor kuvveti; ..1.rJI i) alım gücü;

-,

ı,ş) a (i j) güçlü, kuvvetli olmak ya da güçlen·

rnek, kuvvetlenmek; daha güçlü olmak, gücü kuvveti, şiddeti artmak,

(Js- ...1) yapabil-

, ~~\ ,

'".,

'

ses şiddeti; ilil.&. ö) zihin gücü; .. " . ' zeka; ,ı.-.ıı ~ i.ı-iJ çalışma gücü; çıkış "s'

".'

.'A.,.,j-S.". , . . "." .. - - . .. . . .ri . '" ö.} .. " , . , ö.}.

kapasitesi; "'=' 14)~ ö.rJ cesaret; ö..... U ö.rJ

-

mek; (J'- ---ile) ııa.a çıkabilmek, (J'- _ _.in)

zorlayıcı sebep, forsmajör;

hakkından gelebilmek; ~ b·den)

merkezi kuvvet; I.ı;~ 'A.,.§~ öj merkezcil,

mak; _

(J., ~,) ..

üstün ol-

.r' ö~

•

'

,

[yer] terk edimek; metruk

olmak.; _ (tS) çok fazla acıkmak. açlık çek-

, -

mek; [yağmur] yağmamak; ~.".J (b-i, bşı) kuvvetlendirmek, güçlendirmek, takviye elmek; (b-e) cesaret vermek;

(bşin) şiddetini

merkeze doğru olan kuvvet; ~j-S .r' ö , ,

,

'

i~JI.b merkezkaç kuvveti; ö~, • ,f "

i:z

.'

~1;\AU hava savunması; ~1.1=;

.

'

ordu; ~J':" J ~~ ) ~)'! , hava kuvvetleri;

S'

i

o.".......ı

düzenli

kara, deniz ve

..u•

741 "

,

'!! ç. ı.~~1 kuvvetli, güçlü; dinç; kudretli, kadir; şiddetli; şiddetj yüksek. çok güç-

Lü;

katı.

sert;

"

LS}I daha kuvvetli; "

,

~~ kuvvetlendirme; tahkim etme, sag-

listeye) dahil etmek, almak, kaydetmek; (bş;,

J& b-nin hesabına) yazmak; (bşi, ıJ b-nin -.--.' hanesine) geçinnek; l)ii = ~; kendini (y .. .in) bağlayıcılığı altına sokmak, (y

ile)

kayıtlı kılmak, mukayyed tutmak; (y

ile)

ıamlaştınna, takviye etme; şiddetini artınna;

sınırlanınak, sınırlı olmak; kaydolmak, ismi-

cesaretlendirme;

ni kaydettinnek;

.. .. '" 4 ç. J y). J\Jl zincir, pranga; bağ; bağış;

,

lSJ\.AJ [serpilen] tohum KNŞ.; • ı.S..,il [evi vb.i] boşallma, terketme; yanm

etme; döküman, vesika;

kafiye;

• •

.,...a.. güçlendirid. kuvvet veren; takviye; _.

d

(ç. .:.ı~rt-) kuvvet verici, ilaç vb.; kuvvet.

••

..

lS.ıi-- kuvvetlendirilmiş, takviye edilmiş, sağlamlaştınımış;

~bkz"} ••

,

..

f lS';" J)J mukayva;

•

,

kusmuk;

.

.,

(b-n.in)

kus-

.-

..

.

'

..

,

....;.... ç. ...:.ıl •• ii ~ kusturucu ilaç; j y l ~

kargabüken BOT.;

J\:J ç.;:J~ ve)~ ç. ô~\iJ ,~Çi gitar; lir; . .. . . '

.

"

(~t.ü i ~) [yara] iltihaplanmak, cerahaı -

-.

toplamak; ~ ve ı:::<;

ç. r.ı::J irin, cemhat;

~

.--.

iltihaplanma, irin, cerahat toplama;

~ iltihaplanmış,

~

=::)

\)

rr,

'~

~--

"

...L..:J .~ .ı:r.. . .'. SİZ; ~IJ ~ kayıt

herhangi bir sınırlama '"

'.

olmaksızın;..J,.r-oj J..ıJ ~ 11'; kayıtsız şart..' . J • i LI bürosu; (Y) ~ •

•

•

(b-i, Y .. .ile)

.. .. ... .. .'~ ramak kaldı, kılpayı; a.,;, ..L..:J ... • .. .. kılın ucu kadar ... değil, çok az ...; ..L..:J Js.'

•

masını sağlamak; kusturmak; l...Qı = .. li'

~

. . , ~l:-ı"il ..l.::Jdişeti; yW"i1 J.:J soyaıacı; . .. ... . '.

~L:-J-I:L:-i hayatta, yaşıyor (ölmedi]; -ı ~ i

d__

..

sınırlama; koşul,

miktar, ölçü; uzaklık, mesafe;

....:

••

(ı.J> .. li j (ı.J) kusmak; i.) [iJaç]

.. , ".}oJ'

şart, kayıt;

'~i) . Jl

lendirici ELO.;

ı.l;i

kaydolma, kayıt; kaydetme; belirleme, tayin

irin toplamış;

[aynı zamanda MEC.}

oj

. ."

.

.

;JJ~ .4s.l- bir kaç saat içinde; 1~ i

••

r . .. "" •

••

...:..ıl?.# ; , ~l ,

J:..

•

Lo km uzaklıkta, mesafede''

-:J .:;- görüş alanı içinde;

"

. . . de, durumunda, altında; y-')JJI 4 .ıJ

[meb. mud. kul.] (henüz) ...de, ... haIin"

. tJ,r.-J1 '"

proje incelemededir, henüz inceleme aşama••

•••

•••••

sındadır; :" :o.y1..ıJ j,JL.Jl konu araştınhyor; ,

,

.

i

...' .. ~,ı

[na't.] kayIL., kayıt ile ilgili;

~-:J rı-) kayıt, tescil vergileri;

-.I.)i ç. ..:.ıL, ~liı bağlama, [yine MEC.]; , . '.

-

koymak; (bşı) belirlemek, tayin emek; (bşi)

sınırlama, sınır koyma; kayıt, sicil; kaydet• • •• me;~' I.)i doğum kontrolü; I./ll ~~

kaydetmek, yazmak; (bşi) not etmek; (b-i,

kayıt ücreti;

bağlamak; (bş,) sınırlamak; (bşe, b-e) sınır

742 t-

'.si

_ ç. ..:.ıl.

•

zorunluluk, zorunlu hissetme;

sınırlama;

•

.-.

... ..-.

~ baAlı; sınırlı; kayıtlı, tescilli;

~ sınırsız; ~ ~ıı

,

,

"

1.r+

me~ruli monarşi,

ıJ:"'~ kıyasa dayanan; modele! kalıbal tUlarlı; karşılaştınlabilir,

nonna uygun,

- ,-

.-

: : :) .r-i (bşı) katranlamak, ziftlemek;

..,..l:i- ç. l,)"'::!wÖlçü, miklar, büyüklük, ,

o-

)I.i ve ~ katran; zift;

çokluk; ölçü

l..J pannak [ölçü birimi); hacim

.kl~ ç. ..bJ..

ölçüsü (MIS. = 0.064 LL); 112424 de bir ağırlık

kıstas,

(Mısır

= O. ı 95);

.. lJ-,Ôı..,-1l i LJ-,Ô, ..,-\,i) (b,,) ölçmek. (elbiseyi) -.

,

denemek, denemek için giymek;

(bşi,Y

veya

~ .. .e) kıyas elmek, kıyaslamak; (bşi,

veyaJs- ... i/e, ve bşi,

v

y

derinliğinin

rin

JI .. .ile) karşılaştır-

,

,

~, (bşi) ölçmek;~Li (r;.ı~:~ .~ :;... leri,

iki şeyi Jl veya y ... ile) kıyaslamak karşı,

.-

laştırmak; LJ"l..=.Jl (bıı) ölçmek; (b-ı) örnek

ıJ'" )i

,

~.

••

'

'

ıJ'lJ ç. yı ölçüt; ölçüm; örnek; ilişici,

rekor

SPO~ karşılaştırmak; kıyas

. Js-

(elbise] büyük beden; ~ ~~

..

kıyasla

sonuç çıkarma;

\....ol:i buna kıyasla; buna karşılık, ,

_.

,LL ~ standardın albnda; ı,t'1.::-J..o o.

,

••

)I.::J' ampennetre ELK.; ~L U"'~, voıımetre

.

_.

,

__ o

_o

.

ELK.; G)I..;J-l ı..r" _ G• tennometre; ı..r'l. G• .. ., Jj't)1 sisrnog... f; ~IJjJI..,-I, ; • ileıki,

.

-.

, ., açıölçer, minlcale;):all U"'l:i- plüviyometre,

•

.0. •

..

yağış ölçer, ~i ıJ"~, manyetometre; , ,

.. -~L ıJ"~ nefesölçer, spirometre; l,)"'::!w ~..

• • o • •

•

•__

Jly,"1\ uzunluk ölçüleri, birimleri; ı.J""=!u..

~bJa:...:j, alan ölçüleri, alan ölçü biri~leri;

. c..,,--

;

.-

birimleri, ölçüleri; j$J\ l,)"'::!\l. hacim birimleri

"

,

[sıvılar, tahıllar

vb. için];

"

ı..r'w ç.

...:;JL ölçüm; ölçU, boyut, bUyük-

. L..:!li..a

lük, ebat; ...:;J\....ow (çoğ.] ebat, ölçüler;

,

,

bunun mukabilinde; ... JI, ~\ ~ ,G'1.ı karşılaşunldığında;

alet;

,c ii ~ LL. f 1·~i LL. hacım . ~

almak, (b-nin) izinde olmak;

bağıntı,

kuııanılan

0.

~

,

ölçek; standart; ölçüt,

ölçümünde

,

..) _.co ı.ri J- vesaire, ve benzerleri;

"

cihazı;

mikyas, kriter, ölçüm birimi; nehirle-

.'

mak,

o-

" jeodezi uzmanı; U"'l:i

,~ ve iJ~ bkz. J j;

ölüsü

kar-

şılaşUrarak; mantık 1 ı.s-:~ ıJ) rekor SPO.;

meşrutiyet;

,

'

şencti;

,

.ıJ

•

..ı....ıli hatalı kıyas, çıkarsama; ıJ"L...:-GJI ~r

mezura metre

.,'

o

... ile

...e nisbetle, ...e oranla;

. --... e nazaran, karşısında; U"'l:lll ~ kıyasen;

. uygun, uyan; kaideye uygun; .r::-N.

ölçme; karşılaştınna; mukayese

etme, kıyaslama; paha biçme; oranu, nisbet; detaylı

olarak listeleme;

[fiyatların,

birimle-

,

örneğe •

•• • • • •

,U"'l:i, manuksız; ~I.:i,

,

,

,1;..1 [tersi} b-nin ölçü-

..,

sünü almak; U"'l:lll ~\.:.:;.. bbe uygun, müna, ,

-. . ,

.

sip; orantılı; ~'-" ıJ"~ dünya rekoru; ıJ"~

rin vb.nin madde madde belirtildiği] liste; ,.

ol

_

__

ı.S~ ç. rl:i , Örl:içok büyük, kocaman; , , ,

~)

liman

._; Kayseriyye [Filistinde antik bir

şehri);

743 ~:::) J) (b-nin izinı) sünnek; (bşi) incele·

~)W LL; (ç. ...,....ı;i) [üst kapah] çarı'; •

•

• •

~L! ç. r.r.1j AU.BKZ.; ••

~L.:J fayans; porselen, çini;

4.i\Jiz sünne; kıyafet;

•

••

j,jl..c:.::! aybahğı, pervane balığı ZOO.; ~ ç. .r"\J . ö.r"IJ Sezar, imparatar. kayser; • • ..

4Ş;

i

-

•

..

,.

) , ..LI

Jlil(bşı) iptal elmek. hükmünü kaldınnak.

•

. imparatorluk; imparatorluk ma·

geçersiz saymak;

kamı; çarlık;

sezeryan

[ameliyatı]

TIP.; [üstü

kapalı) çarşı;

Kayseriyye [antik. bir liman

Filistin];

. . (.A-l ""U i(oJ',J) yanlmak; (b,i) yannak -

.

çatlatmak; (bşi, ıY ... ile) değiştirmek; [Allah] (bşi [Aııah} (b-i,

J J

.

,.

J:J

...

'. ., .•11 makamından, işinden) almak. (b-i) •

işinden çıkarmak; ülüğu) kaldınnak;

mak.

~

(b-i

~

bir yiikuml-

.. .den) muaf lul-

kaldımıak; , ~~ :.lı, Jui

Al1ah

kabul elSin, Allah gü-

lini istemek;

bşiy bş

ile) trampa değiş

..

mak; çökmek. göçrnek,

edilen

V

mak,

işıen çıkmak; '0 _..

elme; ilga, hükmü

4J.jljöğle

•

J c·

~ıı.,; bkz. .;,ı;

•

•

uykusu; öğle vakti;

•

-istifa eden • ....i .y bırakan·,

•

••

kaldınna; işıen çıkarma;

• 41U::....ıl [işten) istifa; emekliye ayrılma;

bedel. karşılık;

•

2;ı1 ... ~I.t ;ıı} hidrosel TIP.; ••

..1:J yaz sıcağı; yaz ortası; kuraklık ~ )4-=1' ~ •

Jijij kavurucu sıcak;

(b-den) özür dilernek;

J);'mola yeri. dinlenme yeri;

·n; mübadele, lrampa alışverişi;

~ sayfiye evi. yazlık;

işi bırak­

llU\[özl. saıışı) feshetme. bozma, iptal

•

sıcağı;

veya ı:r den) istifa elmek;

iste-

II }Jöğle uykusu; öğle istirahati;

..i'lJdeğiş tokuş, mübadele, trampa;

••

tuıulmayı

•

bedel;

ıJ" }:J Balina takımyıldızı;

muaf

JJç. J\Jl küçük prens; .şef. reis;

yıkılınak;

şey,

(bşden)

rnek;

..;:Jyumurta kabuğu; değiş tokuş; traffi·

+ i? ii

(b·den

günahını yapılmamış

etmek; ~ve ..i'lZlyanlmak, çatla-

tokuş

feshetmek, bozmak; (b·i, IT

b-e) göndermek~ yollamak;

. ,--

gündüz

•

b-e) nasip, kısınel etmek;

rak vermek, (b-ile,

•

vazgeç-

•• nahım affelSin; J~l ~atışın) feshini. ipta-

~Ii (b·e. bşi. Y .. .in) bedeli, karşılığı ola-

pa, değiş

(bşı)

rnek. •

şehri.

(bşden satıştan)

~

~~

•

öğle istirahati yapmak; ~ n; n;

i

,-

tokuş

. . . . . ,. .

i(~~ JU i (J,J.11l1i. Al.MJ öğle uykusuna yalmak;

ı.ıı~\ sezeryan [ameliyatı] TIP. •

• ~isfendan. akçaağaç BOT'; •

__

i.11'; imparataL ..; 1:j

"

(bşi) eleşıinnek;

rnek. tetleik etmek;

· ~'.!:

ıl,!, .:

. 'ç

~.

~

""'·1r.' bkz. 11';

'"

ıJ..J J7 demirci·• . . ;ı .• ;ç. ıJL.:J kadın şarkıcı; hamınm oda

-.

hizmetçisi;

n;

•

~ (harfi cer) _.. gibi; ... nin kapasitesinde,

,. -

Y

...

.. --gibi; '-45' böyle, I.i.@ J'="~

..

böyle bir adam;

..

ı:ıL...S' (isim cümlesinden önce, ismi nasbeder,

haberi refeder] sanki, güya; • •

ı:ı\S.

I.l)

.. .

~ fi; fi; fi: kararmış, koyu renkli;

-.-

'ı}lS' Pr.> kablo;

h'

W\S sanki; güya;

. _.

J l.l) şu şu kadar. şöyle şöyle; LJ~

,iS' ~ 1iS' şurda burda; .:.J'~:' , ııs ;~­

~lS' Katolik (s. ve is.]; bk. ~; .;...IS' ç.,tıj kahya;

-..

~ıs a üzü1mek, kederlenrnek;

•

~,~ıs üzüntü, keder, hüzün; tasa, kaygı;

yaşı şu şu kadardır;

karanlık gece;

.uı.l> böyle, şöyle. bu şekilde; eşit olarak;

..

w" [ba~laçJ fiil cümlesinden önce, oldugu gibi; şekilde; ~ ı:ıı ı

-

.

.. -.

, (' ... de

olduğu

gibi [isim cümlesinden önce];.JA w" olduğu

-.. gıbı, ne haldeyse; nasılsa öyle; ı:>L.S' "ı LO.S .

.

.

.

-

·1·

zorlu, çetin;

--_

~I~IS' ~ aşıl_

. ..... 'JY "JY"" rr; J~ıs ...

Fr.> [askeri birlik, müessese vb.de] kadro;

~~~LS' kadmiyum;

JIS' ç. Ô[ iş, görev, vazife; meslek; ~ Jı...! ;,

-.. zenaalkar, sanatkar MIS.; .:.JlJı.s::.ıı ylı..;1 sanat

1.ı:P" sanki o varmış. mevcutmuş gibi; i·

-1-

maz, zorlu engel;

aynı şeldlde;

... e benzer

y.\S' Kabil ile ilgili; maun ağacı MIS.;

- .--

. - - ..

keza,

. J

2Jy ts" Kabil şehri; . ~L)'..I':;:LS' katooral;

böyle. bu şekilde; şöyle şöyle, şu şu kadar; ,.l)

ve ~\S ,~lS' ,y\;:S"1 keder, üzüntü.

zuk, keyifsiz, mahzun; somurtk.an; ciddi;

ittifaka varmış gibiler; r~ S lil ben müslüman gibiyim, ben müslüman sayılınm;

_.

~ ve', _ ~ kederli, tasalı; morali bo·

- . ... .CLJ~ J IJ.:;.,-,:"ı\S ~ bu konuda anlaşmış, , .. ..

.

'1"",

moral bozukluAu; depresyon, melankoli;

~J"~ önceki gibi, başla oldugu

...kadar,

ts-

erbabı, zanaatkarlar; )\S:..ıı

- ...

....s a (ylS', ı.,1S', ı.,1S') (J'- veya J ...e. sebe-

rekabet;

bi)'ie) morali bozulmak, keyfi kaçmak, üzgün •

.:.:.i)15" kanon, mukavva; (ç. .:.Jr.) karton,

olmak; ,-,LSI (b-ı) üzmek, mahzun etmek; (b-nin) cesaretini kınnak;'-'l.,;6"

(,'w mesleki

muk.avva kutu;

(J& veya

Jubebiyle) morali bozulmak, keyfi kaçmak,

J",')IS' ç. ,i,ıj kardinal;

kederlenrnek; (renk] kararmak; somurtmak;

~J>"~)!S karikatür: . '

,

,.,

-

745 jlS' ve

j\t. gaz;

~jıs

.:.ıi.

. -ç.• i.. ....f"j\S' ,-

çile haline getirmek; gazino;

almak, vunnak; yüzüstü yere kapanmak;

'".

-I-

..,..15 müe. ç .rJj.S' , ıJ"W" . ..::.ıL..ıLS" fincan;

(~bşin iizerine) eğilmek; (~ bş ile) lme•

•

bardak; çiçek •

zarfı, çanak BDT.;

rakla] i1gilenmek, •

.<.... 15 şapka. kasket;

,0

~i (b-i) yüzüstü yere

•

J'

_•

uğraşmak; '. <,j~ (~

•

~J)

yüzüstü

vs-

düşmek,

kapakJanmak; yere

(Js- ...ile)

~ıs kağıt F....S.;

atılmak;

JlS- ..~" harfinin adı;

ilgilenmek, uğraşmak; (~ ... e) sokulmak,

)j15 kafur, kafur ağacı BDT. Cinnamanum cam-

yaklaşmak

,.

phora;

sıtma ağacı,

öka1iptus BOT. Euca1yptus

-

~ıs güveyfeneri [gelinfeneri. getinoıu, kembeL olu, kandil otu,

. . "y'"

OlU)

kızıl

.

.

h5 ç. .;ı,l1.ıS

J&- birinin ayaklanna kapanmak; eğilme, meyleıme; _,

"":"~ kebap; ır

köfte MIS., SUR. ~

y~

kübabe BOT. Piper cubeba;

i-ı_'i

~Wkübabe8OT.; i" ,

.J:":'"ıs İL> kambiyo sürümdeğeri;

•• ....

~ köfte ~ ~~ ~ içine et doldunıl-

•

~LS ç. ~I.ı-S' sirke sosu vb. gibi iştah açıcı

muş

,:r.,.15 ç. ..::.ıl- kamera; ,. ,

~Ç. ~ı5:.: yumak, çile; kangal; bobin,

~ı.s:ıı ';.r' halı pazan, halı çarşısı;

makara;

.

•

"":"W~

'..::,\S"' kantin'

"'' 'bkz...# ;

(J.'- .. .ile) ilgilenme, uğraşına,

(J&- ... ile) meşgulolma;

,

. . .... 5) (b-; ~ı! veya ~).?

..,,~i fi;

..;..:.;JIS kauçuk;

.

u (_,..

yere yunnak, atmak;

(bşi) [kabı,

•

•

yü'üs/ü)

'.

....:s

(~

n.

ile) uğraşan, ilgilenen, bütün

_ 'J

~)ı,r Ç. ~L Fr.> kabare; •

(bfl) küme haline getinnek, top top yapmak;

..

~fi' . ,

boşaltmak, dökmek; (bşı)

ters çevinnek, alum üstüne getinnek;

(

vaktini (~ .. .e) veren;

tcncereyi

•

vb., ters çevirip]

patates, patates dolması MIS.;

" ç. ~L bardak; ~I.$

şey; turşu;

J

ii

çile, yumak; köfte SUR. IR.; ÇıbanMIS.;

,..

~

~l

't$ ç. ~ top gibi yuvarlak şey; kangal;

" ,.. ~.).r"\S" Kamboç;

.

••

i·

...71.1 ç. i_ ldUıçi;

~-

_

ters dönme;

kilit MIS.;

•

...

~ yüzüstü kapanma, yere kapaklanma;

BOT. Physalis alkekengi;

[gl ç. ",I. galon; [k] ve"

••

ıJ~ ı,/'JJ

kaytarma, yabani

"'41'" -lt> ayak nasın; ,. .

[kapı]

arayışıyla];

çevrilerek] boşaltılmak, dökülmek;

•

}'" ç.

[sevgi veya himaye

ters çevrilmek, ters dönmek; [tencere ters

globulus MIS.;

biber. teleme •• • ••

üurine) eğilrnek;

o-

1..:..$ i (ı.:...$') [öz]. MEC.ı (bfi) basurmak, sindir-

746

. _. .. .. 1J ,.. < (bşı)

rnek. (bit) hakim olmak zaptetmek; bilinç altına ilmekpsK.;

cu

noktası, semtürreis, göğün ortası;

.)1.$ karaciğer rahatsızlığı;

~

".f:" öfkesini, sininni içine atmak, tutmak; '-

ı;:...$ bastırma. sindirme. zaptetme; 005-

•

" ağaçkavunu BOT. citrus medica; ıl;.f

.. ~ u~) (b·den, y u

J-

-

b ~ ç. .;.,,\$ kulruleta, kaplOn, bajhk; kapşonlu

giyecek; kaparta;

ya da büyürnek; kazanmak.

•••

4J.rf yumru; öbek, küme;

(ı.J"

v:$

~ yuvarlak;

mak;

İng.> kaptan;

~ a (~) (atm) dizginlerini çekmek, (aravb.i) [frene basarak] durdurmak;

zaptetrnek, kontrol

altına

almak; (b· nin

.. .den) alıkoymak, (b-i, ı:r

... .--

(bşı)

...e)

~

bırakmamak,

artmak; önem değeri

binmek.

artmak;


bşı)

küçümsemek; çok eziyetli,

(,j&- b-e) sıkmaya başla­

mak, (~ ... İçin) katlanılmaz hal almak; q

bayı,

kıymete

meşak.katli olmak;

..

gelişmek,

.. .için) çak., haddinden fazla büyük ol-

••••

...

•• "

olmak;~ u (~,.r.', i j \$) büyük olmak

t.uma. bilinç altına itme PSK.; >

.. .kadar) [yaşça); büyük

•

.;$

(bıi) bUyUtmek; (bıi) genişletrnek; (bıı)

artırrnak; (bıin) şiddetini artırmak;

abartmak, bUyütmek; (bJl)

(bi')

kötüleştirrnek,

, ~4.; ~ .. .in direncini kırmak. bastır-

vahim hale getirmek; (b-i, bil) övmek.

mak, sindirmek; ,. kontrol altına alma, zaptetme; bastır-

methetmek, yükseltmek; tekbir getirmek; •

ma, sindirme; engelleme, mani olma;

(b-ı)

r:;$

~

..

(acılar. dertler vb.) (b-ı) çok üz-

rnek. yıkmak, harap etmek; başına,

••

• i

•

< (b-nin)

bir şeyin gelmesine sebep olmak [özL

hasar. zarar};

küçümsemek. hakir görmek;

meye, (b-i!) üstün gelmeye

fren;

J.$ u, İ (..L..$)

.J!IS" (b-i! karıı) kibirlenrnek, büyüklenrnek,

(yıldız)

tepeye gelmek,

en yüksek noktaya.

[güneş]

tam tepeye gelmek;

çalışmak. uğraş­

mak; (b-ile) rekabet etmek, çekişmek; (b-i!) katlı

k.oymak,

Çıkmak,

direnrnek;

(bıı)

red-

detmek, tanımamak, (bıe) karşı olmak:; kendi , görüşünde ısrar etmek, diretmek;.ı-:S' bşi büyük, önemli,

kıymetli

vb. görmek;

zirveye, doruğa ulaşmak; J..ıl$ (bıe) taham-

övmek, methetmek, yüceltmek; (b-e)

mül etmek. sabretmek. katlanmalc; ~

göstermek, hürmet etmek;

it;

geç-

(b-İ)

(bşe)

(b-İ) saygı

hayran ol-

(bJl) üstlenmek zorunda kalmak; (giderlen)

mak; ~ ve.J!L5J kibirlenmek. büyüklük

karşılamak; (bİr

yerin) merkezine

""lamak;

(yıldız)

tam tepede olmak;

doğru

. . -.- .. oJ-!. OJ-! müz. ve müe. ç. 'Yı. ,).,...$

yürümek;

karaciğer; iç; orta, merkez. göbek:

J.$ başu-

(J<- b·e karşı) büyüklük ""lamak,

küstahça davranmak.; ~1

(bşi) gücünde büyütmek. büyük addetmek; C.JS-- b-i! karıı) büyüklenrnek. kibirlenrnek.

kasılmak;

747 kafalılık, diretme;

.r.-? büytiklük; azamet, ihtişam; ehemmi· yet. önem; prestij,

••

saygınlık;

..

;l$! hayranlık; itibar. saygı, ihtiram;

kibir, gurur,

~

;$ azamel. ululukbü' "k i , büyük'ım. WI.,yuo-

gururlanma;

ma; boy, hacim, büyüklük; güç, kuvvet; şöh­

• • ~ ç. ~L kuvvetlendirici, amplifikatör

tanınmışlık;

ret,

i,

o

~ ve )"!~ büyüklemne. kibirlenme.

•

•

'?~L;

~ büyüklük; azameı, ihtişam; yaşlılık;

ELO.; t

i ~ yaşlılık;

hoparlör;

••

.

. .,

• •'

.v-J'.

yaşlı, ihtiyar; ~i

.

,.

i'

-

.........

.(~ veya ı.}.J--'; .>~

i~ i~d:ai büyüteç;

o

büyütülmüş 1•i~ •i~~• artarak,

,

.

.l;ıs::.. gururlu, kibirli, büyüklenen; tartlŞ~

~ bajp;SkOpos; ~

.

"

giderek artan bir şekilde;

yaşlı, ihtiyaç; r:d-ı (;=$ [ka-

..

•

i

;{..

kapsamlı, geniş; önemli; kocaman; nüfuzlu;

dm) kahya; ~ı..:..ljı

f'

i~ ç.~L fi;

;:$ ç. )'f '.. 1,.,$ büyük, geniş; şumüııü, mümtaz, üstün;

i

.

macı, ecdelci; inaıçı, dikkafalı;

iLI ~ başyargıç;

.

"

sabit fikirli;

ol

r-f Yol şeytantersi. çadır uçağıotu BCT. JS'

~ müıekebbir,Çaiım1I, kasınh;

.ô~./ j.~ büyük küçük herşeyi, en küçük

2.;$ kebere [berikemberi, gebele, gebre, kedi-

~

.

bmağı,lımuk] BOT.

aynotısına kadar; j,,~')\$ üst rütbeli su-

baylar; J..

~~;.iı

Jlf kıdemıi

memurlar,

)\$

~~, kamu kuruluşlarının ileri gelenleri;

i ~ ç.

suç;

.'

~L$'

•

.;S büyük günah, a~ır

... 1.;$

den elde edilen

•

-.

kobre yılanı; •

..:..ı~ (bfl) kükürt ile kaplamak; bfe) kükün

. . ~.;$ kükün; kibrit; ~..ı-f ,)~ kibrit

uçuğu) ebonitleştinnek;

,

'"~."..$ azamel, yücelik, ululuk, ihtişam; kibir, gurur; ., ~i ç."J- , f;ı5"i müe. ..s~ ç. ~4~

çöpü; •

~r kibriı çöpü; ,

~r? kükürtlü, sülfürik, kükürt [s.];

daha büyük; daha yaşlı; kıdemli ya da üst; • •

f rftJI .i;\,)1

ekabir, ileri gelenler;

·'1

JJ'!lS-~1 .

lJ~ ':ll ileri gelenler ve önemli şahsiyeller;

~

büyütme;

şurup, şerbeı;

kanşbrmak; (bfl) kükürtle sertleştirrnek (ka-

)'$ ve)\$ çok büyük;

••

Capparis pIDE; bu bitki-

artırma; genişletme; şid­

detini artırma: abartma; övme, yüceltme; tekbir getirme;

i)"!L.S::: büyüklenme, kibirlenme, gurur. Ianma; kendini beğenmişlik; inatçılık, dik·

..r?

..:..ı~~ sülfaı; , , .. ı.Ş ve ı.$J'!§ ç. ı.$)1.$ T.> köprü; güvene; '" .: ' ~ i (~) c.)<- bşı) preslemek. sıkıştınruık; (bir yere. b-nin evine, b-e) baskın düzenle· •

rnek. (bir 'w) basmak;

•

••

ep-,! ı-...JI) (anık

yıla] bir gün eklemek; (bfin) turşusunu kur·

mak, yapmak; (bf') salamuraya yatırrnak;

748 ••

(bşin) konservesini yapmak; ~ (bşı)iyice sıkıştırmak, basmak;

~

ci kepçe; •• {.'S- ç. #

(b-e) masaj yapmak;

~ bastınna, sıkıştırma, preslerne; baskın, saldın; turşu

eune

. o'

W

. (,5

baslan, saldın;

(bıı) kaldınp yere yıkmak.

mek,

•

•

•

çengel, kenet; çengelli iğne,

kepçe;

yapma, kurma; gün ilave

ASTR;

avuç (miktan]; (avuçla] kavrama;

W"l$ piston; pres; türek harbisi; 1 r..r y

ters çevirmek;

yü) toplamak;

U"ı"> çakı;

vurmak;

(bıı)

•

(bıı) devır-

(dağınık

sürü-

derin çukura! kuyuya al-

mak;

u,.,."',-"" turşu halin~e; _sal~ura yiyecek;

eklenen gün ASTIt.; 1 iı

.F ~

~.. S- Acem düğün çiçeği BOT. Ranunculus

artık yıl;

asiaticus;

ır;1S ç. ı.r=':.'§ kabus, karabasan, ağır.

••

••

••

ij$ i (JŞ") (b-ı) zincire vunnak; (b-t') pranga

•

lık basması; hayalet, umacı; LJ'",y.\S:JI I...LA Lt

vurmak (b-t', bıi. alacaklıya borcu) geciktir-

ne kadar da boğucu bir hava;

mek;

•

•

ot

_

.,..:s:. ç. ""lS:'.. ya dV~ ç. ..,..,..,lS:'..

bıi,

J;rve

•

2 ~ıSve

4Jf kom presör;

ır~ baskına, saldınya maruz kalan; sıkışunlmış, preslenmiş; turşu

lamura;

[halindel. sa-

..:J~~ konserve yiyecekler; ,

•

t_

••

. ç kapsül TIP.;

fili!, fUnye, kapsül; ÇIt çit;

.,.:s ,-,.

u (ıJ.

•

s,> (bşden) bir avuç almak; (bŞI) "

reis; koç

başı

.

[surda gedik açmak

. dan; (ç. J-.,$) kazık, payanda, destek, ayak; ya da kale

kapılannı kırmak

için];

şahıner-

" ' 0• • • du~ 1 r'ı...,ıı.;.,s- (ç. Jo~) [tren] tampon; H.,

..

.""lS'ç.

~.'

ALF.BKZ.;

J\.$ ALF.BKZ.;

__

,

","

o.

{~ i.,> u (~,~) [~~] yüz üstü düşmek. kapaklanmak;

[ayağı]

sürçmek. tökezlernek,

J.i'} Jo ~ karanfil [baharaı];

sendelemek;

LS u (kabı) boşaltmak; (ışık)

zayıflamak;

[renk] solmak, mattaşmak; [IOZ]

•• kalkmak; \SI [çakmak] çakmamak, yanma· ••

•

mak; 1.5:;1

~ç. J-I.f ' ı.Jı\,$1 koç; kösemen; Lider, başkan.

destek, d;rsek

••

01S'

•

eliyle, avcuyla kavramak. tutmak;

-

. .. J.y.\S ç. J<1rS"

••

J ~ veya ıJ~ ç.';;''jJ •

borcu) geciklirmek;

MIM.; sundunna;

~masaJ;

~IS'

..

alacaklıya

,

,
öz!.

j$ç. J~ bukağ.; pranga;

pres, cendere, mengene; piston; türek harbisi; •

JS (b-i) zincire vurmak; ~L..5 (b-e,

•

• ••

ö,;$ ç. ...:"i~ yüzüstü düşme. kapaklanma; tökezleme, sendeleme; toz.; -...ılS'soluk,

•

donuk, mal [renk}; loş; zayıf,

dennansız; ALF.BKZ.

'- \S bkz.

;,..s-;

.;;,.,$ bkz.

c.,r ;

ylS' ;

749

....

,- .' ..:..Si (CS) (bşı) yavaş yavaş kaynaırnak;

::.s ve ~ nmas.; , -ç. ,,-,I. katalog; ._ .. ...,."u (-,.5, ;"\..5)

ı..t:o...ıl:S'v e ı.i~ kütüphane; kitapevi;

,.,

~kitapçık. risale;

ı:.}\5 -"

ı..."s,

,-

•

•

~L:S'yazma; hattatlık; yazlt, kitabe; yazı;

(bşO yazmak; (bp)

telif etmek, kaleme almak,

J

(bşi,

yazıya

dökmek;

b-e) vasiyetle bırakmak; (bşi, ~

b-e) [reçetede] yazmak; [Allah] (bşi,

. ,

Js- b-e) takdir etmek, yazmak;

J veya

afış,

duvar

~{edil.l

ci Js-

ı;1;,

..~L.;.S". yazılı

~

.-,

.

Lu kabul etmek

~ •,~W"' ~b-İ . . .

4;.;.

(Js- b-ile) evlendirrnek, nikahlamak; (b-e,bşi) yazdırmak,

.

5-

;. :

dikte etmek; (birlikleri)

. .

mektupl~mak; ~i=:. tı; ~\S:jbirbiri .

,,'

(bşi)

(bşi) kopyasını

al-

mak; kendi ismini yazmak. kaydetmek;

(J

kopye etmek,

.. .e) üye yazılmak; (y parayı,

J .. .e) bağışla­

mak. bağış, iane olarak: vennek: kaydolmak;

:. :<:' -\(b-den, bşı) yazmasını istemek; (b-e. bşl) yazdırmak.

.

dikte etmek;

..

>

yL:.Sç. ~ yazılı şey. yazı; mektup. mesaj, nol; vesika, döküman; belge; kontrat, >

,

>

akit [özL.evlilik için]; kitap; (\J)i y~ evlilik belgesi;

..

.

J~\ y~ boşanma belgesi;

•

•

-..

~ y~ ders kitabı; ~\ ,~i Y~ " . itimatnarne DIPL.; ~\ ),.> kütüphane; Q :

"

< .-

~ç, 4_;-'kitapçl;

..

•

.

..

.,

..:'

takma ad. müstear isim; ~1:S 4)\ daktilo; ;i,;J

~l&:Jl yazı dili; ıI~yazılı; yazı ile ilgili; edebi; [Kuran]

metin ile ilgili; ehli kitap [-tan olan

kişi];

" ,

[imtihanın, sınavın] yazılı bölümü; y ~\

ii~ yazı üslubu; ; ~ı.5 ~ yazı yanlışı, < . ' '. • .

..

sürçü kalem; ~L:.S J~i yazı işleri; ;i,;J

..

.

.'

. .,

~~ yazı dili; ıI~ ı..Ai; J" kalip [resmi];

(..5"ç. ~~ tabur; süvari birliği; yazı. kayıt,

belge;

yazılı tılsım;

~. ~~ ofis, büro; iş yeri; çalışma

.. .. ~Ç~ı haber ajansı; ..I.:!;.H ı.., :c. postahane; ~)I..l.:!!-~H ~...:$... merkez postalıane; _. . .. . .11, -<.. y1Z1 işleri bölümü; '-: -<.,.

odası;

[ilk-] okul; bölüm, ajans departman; . . ., . sıra [yazı için}; ~ )~":ll '-: -<.,. ve ~ •

I,J.

"

••

. L~ ~L:.S ge-nel sekreterlik; ııL&:ıIl"""""

ile mektuplaşmak, yazışmak; ~l(bş) yaz~ mak;

, makaleler. yazılar;

yazarlığı; 4)J.ı.ll ~L::..5" resmi katiplik MA(;~

• •

taburlara ayırmak; ~LS(b-ile) yazışmak,

~

[yazılı]

. . , [olarak]; ~L.s::.ıl.ı yazılı; uJ-4 . . .. .. .~~ söz-lü; boş [yazısız]; tı/~i ~~ tarih

kendini ...yapmalda yükümlü tutmak, zorun-

._---

sekreterlik. katiplik

•• <

(J b-nin) kaderinde, yazgısında, nasibinde. kısmerinde olmak, (J b-e) takdir edilmek - ._,. - --

. ...

ilanı;

tılsım; [çoğ,] ..:.ı~\

"

[Allah tarafından]; ~

.."

i

• ••• •

•

•

"

fl)"'"

1-'

. :i~."..;-.ıı .

<

seyahat acentesi; 4-...

...,

sağ-lık ocağı; ..:.ıL..')\- ~ •

•

••••

-C..

.. . oi)'l' . .(~ danışma .

cil,.

bürosu; haber ajansı;

~. ~ı.s:: kütüphane; kitabevi; rinde

yazı yazılan] sıra;

y~jaktilo;

[üze-

750

~ıs::: yazı.şma, mektupl~ma;

belidir!, o gün görmüş, görmüş geçirmiş (işi-

.. .ni bilir} birisidir; omuz silkmek; ...'ıJ\.:S" ç. ı..i;S eııeri bağlamakm kulanılan

o

y~' [ismini] kaydeune, yazma; (ç ..:.ıL) üyelik

bağıŞ,

Jı# jA

iane;

bağ,

yk<· ·11]" mas.; dikte;

'"-

ı,I-~<- +1 : ~ı:<>' .\ ~f diktaren; . .-o' _" , .

~i .. .:.ı.#

katip, yazman; sekreter; noter; yazar, ~\S"

.

--'"

J;S"

~J..ıJI katip. resmi sekreter MACR.; ~W

-

-'

veJ:S (bşı) bir araya getirmek,

(J:-.S")

~lS" :tiı daktila;

•

laşmak,

-

_"'

<

..

~

mesaj, not; mektup;

,

o

sepe~

.- . .

aynımasiv.;

~ kümelenmiş, öbeldenmiş; kutupLanı aynımış, kamplaşmış; kesir, yoğun; güç_

. . ..-

~~l:5 ve ;V~bkz. ~; ., ç. parmakları sakat olan; tek kollu;

r=S

...A:S i (r..i&') (b-nin) ellerini arkadan baılamak;

" (b-nin) ellerini arkadan (bşı) baAlamak;~ ;..

ç, J'ıS:: büyük

J :<,.; bloklaşma, kutuplaşamkamplara

[Ortaklık vb.e kablıp baıışta bulu-

-

•• ,

~~'il korkusuz, gözüpek delikanlı;

gazeteci, muhabir;

nan) üye;

•••

• o.

~L.S::.: mektuplaşan, mektup arkadaşı; • - -~

- -

kiriş, dirsek; 1 ~r ~ kiLIeler; ıJ" LL:S"

kaderinde olan, alın yazısındaki; yazılı şey,

, o

..j:S" yığın, küme, öbek; kütle; blok;

kamplara aynımak;

U:S' ç.

y ~ yazılı; kayıtlı; eJ veya..;s:. b'nin) yazı; (ç. ~ı.(.)

yığmak:;~ yığılmak, toplan-

mak, küme oluşturmak, kümelenmek; kutup-

.t:ı1S' ç. [kadın] sekreter; (kadın] yazar;

ei

U

<-

kümelemek,

.rJI özel sekreter, Ir>" ai ~LS romançı, yazar;

.,

civciv;

•

.

-'-

müe. s.ltt:S' ç. rj:! geniş omuzlu;

,

~LS" ç. lJ". , yl.:S"', ~ yazıcı, yazan; A<

kelepçe;

.

-,

---

lü, gürbUz,

.-

sıkı

-.

(vücutJ;

~ u (,.,so ilL."S'j (bş;o.:ı< b·den) gizlemek, saldamak.; (bıi, ı:r b·den) gizli tutmak, (bşi, ı:r b'e) açmamak:; (bir hissı) kontrol elmek,

bağlamak;ı ..k(,;; ve J-ç... I ellerini göğsün-

zaptetmek, açığa vunnamak; (nefesini) tut.

de bağlamak; JJıs:J omuz omuza dunnak',

mak; (sesim) alçaltınak; (ateşı) söndürrnek;

birbirini desteldemek:; dayanışma içinde ol-

~ ,-,u.n ~b'nin bofazm. yap'şmak;";>

mak;

(bşı) gizlernek, saklamak;~LS (b·den, bıı) o

...;.5 ,...;.5 müe. ç. Jı.;s-i , "

, ~ omuz', ,

kürek kemiği; yamaç; (ç. J\.:S"l) kemer, köprü

ayağı ~ ~,

jji ,:ıs::;. ı; [bu konuda)

.. -

böyle davranılmaz!, bunun yolu bu delildir.; '-"-'~1 JrY 0:!1 ıJ" J ~ o zeki ve lecru-

.-

._

-0

__

gizlernek, saldamak;1' :(; (bşden) bahsetme.•

rnek, (bi') g;zlemek;<"-,,I

-<-

-,,-

=,.,s; ~I

(b·den, bşı) gizlernesini, sır olarak tutmasını isıemek; (b'e, bıı) sır olarak söylemek;

..

~ ve ıJ~ gizlilik sakiıiık [bııl açma-

751 ma, bahsetmeme; [b.hissi] zaptetme, hakim

. ' ço~aıtmak;)'-5 (b-den, bşden) sayıca çok

olma;

olmak; (b·den, bş ile) sayı ya da çoklukça

~ gizli, saklı; sıla bir şekilde kapalı,

,

,.

rekabet etmek; jS'\

(J b-e, ı:;-

nüfuz edilmez, içine girilınez;

•

~.P ağzı sıkı. az konuşur, sır saklayant

(ı:;- veya

V

bşı) çok(ca) yapmak,

bşı) çok veya sık sık vennek;

J bşi) sürekli, devamlı veya sık

sık yapmak; (bşı) arıırmak, ço~alLmak;

ketum; ~\:5 katı\ık, peklik MIS.;

.

~ gizlilik, sır tutma [haber vb.i] açıkla-

mama, bahsetmeme, saklama; ağzı sıkılık; ,-\.:;SI {haberi. sım] gizlerne; ~IS' :

..rJI

•

r~

kabızlık

MIS.;

'

;\5.; çoğalmak . artmak; (..)<- ... e,,-ka,ı' )birlil ... , oluştunnak, bir araya gelmek; ~i = jS'\

(bşı) çok oldu~unu düşürunek; (bşin) zahmet-

li, meşakk.atli olduğunu düşünmek; ~

b-e, bşi) çok gönnek: fazla

~\S" [özel] sekreter;

gizli, saklı, açı~a çıkmamış [sır];

.. o

~

,..

..

istemek;-.;s:.....~

b-e teşekkür etmek;

" i

kabız

Lı? a

MIS.;

c;..s) ise, kire bulanınak. kirlenmek;

.:.fs (bşi) ise, Idre bulamak;

.r5 bolluk. çokluk; ekseriyet, daha çok olan kısım;

öjs

bolluk, çokluk;

tr- ... in} çoğunluğu,

•••

.:.;5 kir, is;

ekseriyeti;' i rs:ı bolca.. çokça; i i .

2ıJ~ keten; keten bezi;

::..s a, i (U.lll....!:5', U~) [öz\. saçı gür. sık -

ii

•

rs r::-"

çokluk cemi, çoğulu, ondan fazla için çoğul;

J15 keteneden} [na't]; __

•

.0,"

.r==S ç. J~ çok, bol; sık sık olan; çok

..

miktarda, ekseriyet; i

~i (ı:;- .. .in) büyük . '

kısmı, ekseriyeli; L~ lzarf.l çok, çok mik-

ya da yo~un olmak;

..:..s sık.lık, yoğunluk;

. tarda; sık sık, sıklıkla 1 ı... L~ sık sık, pek

:.:..s ve ~ sık. gür ya da yo~un;

çok zaman; {karşılaştmna ifadesinden son-

,

. --'-...;.s . yakmlıq ... oJ''' .., • ( (..:r) ~ .. ';n -- . - . yakınında, civarında;.~ (ı:r) ~ yakın.,

..,.$

••

ç.l.+S'\

..

rdJ; J. ·('01 oldukça, hatırı sayılır derecede. •

••

•

epey, küçümsenmeyecek derecede; J. •

ıO

•

•

•

"

•

..,.s.. ~L,;5 kumuı . kum

tepesı; ,

U

' o.

J5') (. ..d,n) çok bulunmak; fS' u (.ifS')

çok [mikıar. sayıCA) olmak;

V ...den) çok

olmak; sık sık olmak, sıklıkla meydana gelmek:

ço~almak, artrnak;.fS" (bşi) artınnak,

.

,

ekseriyeti, büyük kısmı; epey, çokça;.ı-J! ..

j>

:<J\

... ı:;- ya da ... ~ ~ J"..$ll ... in çoğunluğu,

dan. yakın mesafeden; -

'

~ için [haddinden) çok, fazla; ~~i

.

... OJ' ~i .. çoğu; ,I

'

..

. , ' ".

.

i.r-S ~~i ol ve ol

..:.ı\iJ ~\ ı:;- ;$ çoğu zaman, genellikle;

.

'

~\~.:5 akgeven, püs geveni. zamk geveni BQT.

Asıragalus gummifer; kitre zamkı. püs;

752

.. , .....;.(.. ç. ..:.ıL kondansatörELK.; 1 d>S:.. .'

·,

p' daha çok; daha sık [meydana gelen]; çoğunluk. ekseriyet; ;;,Jf?'il ço,- -.ğunluğu, ekserisi 1 fiü fi' daha daha razla; ", -.-'". j:S"~1 J; en çok; en geç. en son; i~~ fil - -. daha fazla;

..

.lir

. . . (meydana gelen]; r~l .fS' en iyisi, en iyi sayıca daha çok, fazla;

..... ,

~~ toplanan, kümelenen, yoğunla­ şan; yo~un; •••

.. -

•

~J5 ç. ~ Katalik [s. ve is.]; . -..

. O::~.H Katoliklik;

•

~?L çoğunluk, eksenyet;

.. )1.6:.. geveze, çenesi düşük;

~1..r:S '

..... -

.;.,.s-,

n;

) . .1

}ı5.J artma, çoğalma, büyüme; yayılma;

,

j5... varlıklı, variyeıli zengin; )~ çok sayıda, bol; kat kat; 1 )~ tli)\ her tarafı yama içinde; ,. ---

...A!5 u @j'S) yoğun ya da sık olmak; yoğunlaş" (bşı) mak, ya da slk1aş~ak. gürleşrnek; ,..;:s sığay' artırmak [giderek]

ELK.;

koyultmak;

jı ~ <..i ve ~LS:.J

i

yoğunlaşmak. slk.laşmak;

koyul-

mak; ~\S:J toplanmak, kütle oluşturmak;

ç. J~ sık. gür; yoğun; sıkı, sıkış­

# tırılmış;

,. ...sa ve ,• ...5(bşi} [rendeleyerek) kabuğunu saymak MIS.;

... ~ [hafifçe) öksünnek; ,

koyuluk; pekIik. sertlık;

~ hafif öksürük; • • • • • • a, u (~) ve ...ı.:.s- (göze) sünne çekmek; •• • • • • • • • • •• •

J:OS

•

...

~veJ.~·<ın;,w.1 ,

yoğunluk,

kesafet;

sıkıhk; yoğunluğun

derecesi,

kıvamı; sığa

· . . -c:.ılS:: .•.H A!l:f nüfus yoğunluğu; "'C.

ELK.;

<; yoğunlaştınna, slkIaştınna, katı-

laşlırma, pekleşlinne;

koyultma;

· Jt5:7 yoğunlaşma; koyulma;

katılaşma, pekleşme,

•• ~IL. , '

gözünü bile kırpmamak, gözüne bir

( \ h. ç.)

damla uyku ginnemek;

r göz

•

•

••

ç. JW"I rastık taşı. antimon; sürme;

kapaklarını

boyamada

kullanılan diğer

süs malzemeleri;

...w- sürme •

için];

çekilmiş

(göz

kapağı];

. . . J>-S'I müe. ,'j.,,5 ç. j>.S' kara [göz];

~

.

koyuluğun

,

J.:ı$ sünne[göz

koyu, ağdalı;

Ul.:S sıklık, gür!ük;

veya

.

öksürük; '

"

yoğunlaşlırma sıklaştırma; (hŞl)

akgeven, püs geveni BOT.; kitre. püs;

c>V ~.,..s) uces)öksünnek;

.r.5-ı anınna, ço~altma;

,

•

~ ~ ~ll'SJkatolik olmak;

ihtimal; ~i ~ .,;!\ bunun yanında bir de;

,

kandansatör;

~ yoğunlaşmış;

? l daha sık

'

_

.' ,

~ değişken

lacivert [renkli);

. .

-

,

J.~

engerek otunun bir türü

MIS. BQT.

Echium cericeum; ~ ç. ~~ sürme çekilmiş. sürmeli

[göz]; safkan [atl;

••

J-"" alkol;

753 •• .)y$ alkollü; -..

'

0,

•

mak; ).ı.>:.ı bulanınak, çamurlanmak; (kuş, •

~ ve J.~ küheylan;

. J\::o..S'

avı

J!"S sürme [tozu];

. ~ ve J~ sünne kalemi; ,

üzüntü, can

ESK.;

••

'

4J ~ ç.

J:tS::. sürmelik, sünnedan;

•

ö).JSkir;

).JS ve .ft~ bulanık, çamurlu; isli, karar-

~ göze sürme çekme [ve bu şekilde

mış

tedavi];

li]

..y.> ve ~IS' ç. t.1.f kahya; "

J...S u (U) çok sıkı

. _. - .. ).JSI müe. c.1).JS isli, kararmış [renk· [renk]; kederli, üzgün,

,-,

bulanık;

r-J5.Jbulandırma; kızdırma, kaba mua-

. _.

çalışmak; (b-i) yormak.

bitkin. yorgun düşürmek;

mele etme;

;)J...s (b-i) ııZak-

)~(~ ...e) kızgın, canı sıkıImış, bo-

.- ..

laştırmak, kovmak; ..ı...::s"'l ve;(· ·1 (b·i) it·

zulmuş;

rnek; (b-i) yormak. yorgun, bitkin düşürmek;

):ılS" ALF.BKZ;

ıJ'JS

• J JJS çalışkan. sıkı çalışan; , ,

mak;

<J bı için) çabalarnak, çok çahş-

c...6 çok, .,

)JS u ve

sıkı, ağır çalışma, _.

•• ,

.

[sıvı] bulanık olmak; ıJS a (,JS, iJ'ıS,> (renk]

(hayat.

yaşam] sıkıntılı,

. - .,

(;J5". öJJJS)

zor, kederli olmak;

(~ b-~) kızmak; ~J...s (bşı) bulandırmak; (bşi, ~b-nin huıurunu,okilm)kanşurmak,

.

,

Lı1JS' yığın,

.

.,

.)JS" j

[bulandırmak];

.. <.)JS") kazanç saglamak;

~JS' ç.

lendirmek; ):5.; Isu] çamurlu, bulanık olma; (~bşe) kızmak, kızgın

olmak,

canı sıkı 1-

.. J-JS

yaşlı beygir, yılkı au;

.' rJ...S u, i (rJ...S) (bşi) {ön dişleri ile] ısırrnak; ,

berelemek, çürütmek;

. .. LJS' ç. uL.JS

(b-i) üzmek, keder-

"

küme; lınaz;

..r.~biriktinne; yıtma, istiflerne;

-

bozmak,

--

,

..,..1"" ç. .r-'IJS"~;~;

çabalarna;

., •• ,

bulanık, isli, karamıış olmak; _

yığın;

.

J-:S a (ı..1S', ~)'JS' , i JJ.ı!,_. )JJS, i ) ..~S) ... o"~

preslemek; (b-i) yara-

, ... """JS ç. """I.JSI küme, yığın; Unaı, [ekin

vb.)

•

sıkıştırmak,

preslenrnek;

tınlmak,

kazanmak; ,

j

lamak: ıJ'~ yığılmak, kümelenmek; sıkıŞ·

L.ı.S1 (J ....) bakmak. (J için) para •

'

mak.; (bşı)

.)J~ bitkin, yorgun; LJS" a(LJS"j

.. .. (""".ıS) ve ıJ'JS (bşi) biriktirrnek, yığ-

,.-

Js' zor, ağır iş;

..

ıasalı;

Ç)JS

ylS' ç. ~I.f ayak bilek kemiği; ,--

,

sıkınusı;

ö).JS bulanıklık; isli, karannış renk;

tüfek SUR.;

yapılan

geçmek;

).JS bulanıklık, çamurluluk; tasa, keder,

'

göz hekimi

da1lşa

içinI

çürük;

..

. ;

;

ısırma; ısınk [iz]; bere,

ı,5JS i (ı$.JS) az verrnek, cimri, pinti davranmak;

754

. . ı.SJS dilenrnek; ~JS' = l.$JS ,. -- , ~JS dilencHik; -

.

1.iS' bkz. -'l;

fiye etmek. rafıne elmek; (bŞl) süımek, fıltre etmek;

yinelenrnek. tekerrtir elmek; antılmak. tas-

....

_

"':-'::S, ~~) yalan söylemek;

",:"..iS" i (",:-,~.

hile yapmak, yandtmak, (b-e ya da,)&- b-tl .

(bıı) saflaştırmak;~~ tekrarlanmak.

'-

yalan söylemek; y.iS" (b-ı) yalancıltkla suç-

fiye olmak, safileştirilmek. rafine edilmek;

)"

saldın, höcum;:,...;..iı j }:ıı saldınp f

geri çekilme; ~ J ·

lamak, ilham etmek, (b-e) inanmamak; (bıi veya Y bşi) inkar etmek t

• • •

•

•••

•

J-.i iJ\ yj.$ L.

•••

'."

kesık; y' )1)"

•

•

.,

;-5 ~ ara ara, kesik

--

'!

J<- ve )J"..ıı)" J<- zamanla; f·

,.

ö".r-s atak, saldın; 'geri dÖnüş; (ç. ,.:.ıl_)

.-

. .. . .....

1.lS' böyle davranmakta [hiç] tereddüt göster-

kere, defa; yüzbin; ö.ıf bir kere. defa; baıen,

medi; y.iS"1 (b-e) yalan söyletrnek; (b·i) ya-

ara sıra; bir ara; t LS ~ 1 ö.ıS bir kez daha,

lancı

kabul etmek, (b-e) inanmamak; •

••

•

y..iS" . yJ$ ve ~.i.S" yalan; hile , ~ıs

..

.

"

.,}.!I' bir, nisan şakası; ..

·

.

ardışıklık;

.t-)" LUn!";

-

y.iS1 daha yalancı. daha aldatıcı", ...... . lS'1

"" . •

[Iafzen: Müseyleme'den daha ya-

Janeı)

yalancı;

çok

JI.ıf ALF.BKZ.;

izleme,

~.iS1 ç. ~ilS"1 yalan

..~

tekrar, yeniden (zarf.]; ,ö.ıS .ı...ııı.ı ö.ıS tekrar tekrar',

"

ylJs 11"; aldatıcı; hileli;

. '"

, ~)J ç. ..:.ıl makam. bobin

Mis.;

r-,ç. ..:.ıL makam"bobin'

, C.

fl~ tekrar, yineleme; antma. tasfiye,

",:-,,)If yalancı; aldatıcı; sahte, hileli; hile-

kar, .düzenbaz; 1 '":"~L5

.

saflaştırma ):Jı fljtJ ~ şeker fabri· . .

~.LS:. inkar, yalanlarna;

...(.1 boş umut; t~

Y~lS' hakaret HUK.;

" uydunna, asılsız, yalan; y).ıs::.

'

.

kası; JaA.:JI ~.JJ

-

petrol

-

antımı;

iJJ tekrar, yineleme; l~ı):J yinelene· rek, tekrar tekrar, sık sık; \~,):J J 1~1:" 11"; .. . '

)j:.. tekrarlanan, tekrarlı; iki kere rsayısaf, arıtılmış, tasfiye

~.iS' bkz.-'l,

dan sonra]; kat

i)" bkz. 2))",

edilmiş ~;~ .}:... anoimış şeker, - ...

,

j

u

(j, ))~, i):"

'

)J.ıf geri dönüş; peş peşe gelme; birbirini

'-:-'Ji5 yalancı;

., . ,

. . ... .

geri dönmek;

c..,ı. b-e,

bşe, düşmana) saldırmak; geri çekilmek;_o

(,,)ı hınldamak; ~'rS (bfi) ıekrarlama!<, yinelemek; (bir soruyu, ~ b-e) sürekli sor-

mak. tekrar tekrar sormak; (bi') antmak.laS-

·)~

MAT.;

yinelenen, tekrarlanan; sık sık olan,

tekerrür eden;

ci)" ç. v[ garaj SUR.; L~ ç- ..;.ıL kiler. mahzen;

~l.ıf ç. ..:.ıL krava!;

755

j,.ol.f karamel; . ,. y.f u (y.f) (b·.) üzmek, tasalandınnak, (b·e) ,

~)1S üzücü, tasalandıran. acı; . U)1S ç. ..:.ı felaket. afet; )U::ı.. 'il Aj)1s

.,

a~ır gelmek; "-!."sı acele etmek; '":" j:;i ve

..

.

..

"-!...:5"1 üzülmek. tasalaomak. endişelenmek; ; ,

sel felaketi; A,;,!,;.. J ç.

"-! ~ ç. '"'il.! üzüntü, usa; endişe. tedirginlik; zorluk, __ o

.,

Oı

i;.f ç. y.f =y.f; Y

... J.f...

..

,

J

~!,;..

endüstri işçisi. zanaatkac;

,;:ıı Kürtler;

. , -.'!'.f [s. i Kürt; (ç. ,I.fL) Kürt [is. i;

üzgün, kederli; endişeli. tedirgin;

.. . y?- LL; LL;

~L.IJ?IJ dük.kan. işyeri; randevu

evi, kerhane; MIS.;

..

meşakkat; acı, ızdırap;

-'.---

-ip -

ALF.BKZ.;

,

~,)

,

..J

ıJl,) ~ ç. ı:r.~IJ boyun. gerdan;

-

-

(bşi) yıtmak. istif etmek; (ordu-ju. siirii· .

..

2y .f, Icrep'."- '" y.f ve"""'.f . . Icrepdöşin;

)'ii) toplamak; ~,).f.; yığılmak; toplanmak.

ı:L.f ç. ~I.f kubaç;

bir araya gelmek;

-'"

-o

--

••

..r1..J,.f• ç. ıJ"":'!\.f beyaz; pamuklu kumaş; •

., . . JI.ı;S ç. ~L.ı--S [pamuk vb.nin aUlmasında,

-

,.

j.ıS i OJ.1'_5) (JI ... e ) sıgmmak, saklanmak; , -UJ) ~)'~ İncil'den) vaaz vermek;

..

- .jJ. -ojlJ --vaaz HRI~

ditilmesinde kullanılan} yay; kevgir;

.. .

J.~.f Kerbela;

... LJ y..f

kömür' ıJ

... j!.f

j)15 vaiz HRt.;

J)J karbon ka~ldl;

2j

j

(einjs.; tek.is. oJ kiraz;

•

..:..ı.!1 kıvırcık [saç);

;ii.f ~ bo,) karantinaya almak; Jj:; kar.ıntinaya

alınmak;

• ıJ y.f ç. ~I.f karton; mukayva; koli;

.. ~.f u, i (~.i) (b·e) zor, ağır, zahıneli gelmek, •

••

~

•

1~.rS ~ ı.t'.r-5 (binanın) temelini atmak;

ıf~ birbirine yapışmak; , -- --

..,....f ç. ~1.ıS ,.",'.ıS sandalye; lahl;

yatak, mil ayağı

-

•• 0

.f ;.:..ıp\ (J

dikkat etmek, (J

e) özen, itina göstermek, 1) dikkale almak; (J

... ile)

~.f sıkınulı, zorluk çeken. cam ~ıkkın.

"

,

or .ı-S veya --- .,

~ ~

)1' ~.ıS bilyeli yatak TEKN, )1> ..,....ıS

-

-

-

-"

-.,

döner iskemle; Jı» ~.f şezlong; ~.f

.-

,;;S başken~ ~j .,

-"

jljA sallanan sandal-ye; ~.ıS ;""""1 lcürsü başkam;

morali bozuk. kederli. üzgün; ,~l.f pırasa BOT.;

-....i}" ç.';'ı' ,.r.)I}" küçük defter, nol ",

':"1)-1 ilgi, a1aka, ihlimam; ':"IAI ili

--

TEKN.

~Ilah~ lSj', -:iı

ilgilenrnek, alaka gösıennek;

.

[oturacak] yer; kürsü; dayak. k.aide, temel;

• o.

(b-i) etkilernek, (b-e) tesir etmek; ~;SI = •

ı.Ş j J kiraz kınnıZlSI; , .

-- -

kaYI1Slzlık, aldırmama. umursamazlık;

-

defteri; karalama defteri; fasikül, forma;

broşür. kitapçık;

756

,

I:.JLS' ç. tll'ı-5 ayak [öz!. hayvan içini;

2ı.t'.ıS ~ ı.t'.ı-S (bşi. kiliseyı) [!akdis ederek]

açmak,

açılışını

yapmak HRl;

siplerıl onaylamak. (bş;,

[bşi,

J b-e) tahsis etmek;

~}:; takdis etme, rnerasimle hizmete açma HRl.; tahsis etme, ayırma;

ıJ"~ takdis edilmiş, kutsanmış HRI.;

...

~~ kereviz BOT~ ••

i'"~ T.> kürl< SUR.; 2isj [boynuzlu) imbik; . , -. 3';~ ç. .;i~ luma kuşu wc. ı;-(,):H ..to! • .. turnabalığı

.

tahsis edilmiş, aynlmış, vakfedilmiş;

, , .. tJ-' ~ ç. tr'1~ [el] bilek kemi~i;

•

ayak bileği; paça yemeği MIS.;

pren-

•• 4AS'lj' ç. loJl_ [nehir vb.nin dibinin temizlenme•

•

•••

J-,ı~ (hayvanı) sakat etmek, topal etmek; l' •

~

j

f

••

•

mak, bi.lzi.llmek; pörsümek; çalmak, yüzünü

.

_

4.$.1 kargaşa, gürültü, kanşıklık; < ••

"f" ~.ı5~ "

wc.1

•••

.i (bşı) tekrarlamak, tekrar tekrar yapmak; •••

[mide] guruldamak; gıdıklanmak;

.)~I ve .)}:.. göbekli; •

ıl y:. .f Kerşuni, Süryani harfleri ile yazılmış

•

~:-= ..,11

• •

Arapça; • J

cU, I:.J~) eJ bşi, J bşden) yudum·

layarak içmek; (bşı) yutuvermek; aşağısını

• t~

abdest için]

yıka­

J

•

i

.ıS.ıS

kahkaha atmak;

i.?.i kahkaba; [mide] guruhu;

rS.? zerdali BOT. Curcuma longa; JS.i bir tür lal taşı; ıstakoz MIS.; • •

-

•

i

jy>~ T.> karagöz; ••

ıJ §

.i T.> karakol MIS.;

rj u C(j. ':'j, ':'ıj) cömert, eHaçık olmak; kıymetli, değerli olmak; r"ıS (b-e) ihtiram,

mak; geAinnek;

.? yudum; yutma [yuvarlama]; ,

tl~ müz. ve müe. ç.

öküz veya koyunun] ayak; olan

hürmet, saygı göstermek; (b-;.

UI ve tılS'I [öz!. ••

aşagı

•

••

•

• •1.1 kınşık, ince kumaş MIS.; krtp MIS.;

dizden

••••

deniz gergedaıu ZOO. Monodon monocceros;

•

nın

i

~.ı5~ .~.ı5~ gergedan

~~ işkembe MIS.;

~

••

.ıS

hayvan midesi; göbek; kann;

[dizinden

çıkarmak, MIS.;

ii

•

ayaAını

..

rühil

buruşıunnak: j".J:; buruş·

. . .. ., .).;5 müe. ç. .)1;--51 , .»);--5 kurnık;

t~ a

larak makinesi; hapishane;

~.ıf (bşi) kaoştırmak, düzenini bozmak; gü-

J-.;s kaşlannı

mak;

• •

kullanılan]

sinde

'O!.L-r< ALF.BKZ.,.

baklagillerden bir cins bitki BOT.;

fa (.i j) [öz!. deri, yandıktan sonra] buruş-

•

ZOO.;

i

i

i

[insanın] bacaAı­

kısmı;

uzuv, organ;

mek, (b·;

Js- b-e) öv-

Js- başkalarının yanında) onur-

landıonak; 1 ~:, :lıı

r'j

Allah onu

şeref·

lendirsin; rj\! (b-if~) cömertlikte rekabet et-

, ~J~L q\S"ldünyanın öbür ucu, çok uzak-

mek;

lardaki yerler;

r.iI (b-ı) kerim, şerefli, yüce gönilUü olarak

'.

•

i

(b-~) saygıyla,

hürmelle davranmak;

757 şerenendinnek; (b-e)

anmak; (b·;) saygıyla

davranmak; cömertçe,

eliaçık

şekilde davranmak; (b-e"':-'bşi) ikram

sunmak;

i.,.j ç. ~ıj de~erli, kıymetli şey; hayati

hünnetle. bir

etmek.

r:f'; cömert gibi davranmak; kibar.

na.zik olmak; ("':-' bşyaparak, ~ b-e) incelik.

organ [örn. göz];

.. r..f ç. rJ.ıf

üzüm; üzüm balıı; ba~;

•

c.:.;

r'}Jı şamp t..ır üzüm;

. _. r';>.- asalet; .... . ı...;> :.OJ) ı.. ~ ya da .OJ) \;L".;> senin

.-.,.)~

lehine, iyiliAine;

-

açıldık; şeref,

onur; prestij,

••

••

_

"

keramet 1 ~ 4.-1..f J ~ sana olan sevgi ve bir göstergesi olarak; canı gönül-

saygımızln

den, memnuniyetle;

-, r-';> ç. ,1.';>, rif asil: seçlcin,mümıaz; geniş

yüce gönUllü,

yürekli; cömert, eliaçık;

iyilik yapan, hayır işleyen; kibar, nazik; li, onurlu,

saygın; değer!i, kıymetli;

ALF.BKZ; ~~i Cihat ve Hac; ,

şeref­

saf kan;

r-r-S-

J~~L asil ,soylu, yüce ahlaklı, yüce gö-

•

'. .

f-f- soylu, asil, asaletli; ~ . " •

nüllü; ~~i

•

rj kıymetli,taş; rJ .r, [alınıeri ile laz>. '. . ... ndan] helal kazanç; ",Pl ~,I..JI kıymetli • - • . madenler, rlPI J'J' bkz. J' ; • •

• •

r.f l ç. r1\S"1 daha asil. daha seçkin; daha Iaymetli; çok cömert, eli

açık;

rj:. ve ı...:.J:. ç. r)ı5:. asaleı ri~.. 4.t ~ ç. r/~ asil, soylu davranış; •

•

f..f.ı ve ,

•

•

•

•••

u..../..J [b-e bahşedilen] şeref, "-

onur; 1 .u ~.f.J birinin şerefine, onuruna;

· ~\.fl şeref, saygınlık, itibar; hüsnü kabul,

konukseverlik; ücret 1 .u

kibarlık;

Itakdire

kalmış}

• ••

ltl.f! b-nin şerefine;

~,....s-ı ç. ..:.ır. ikramiye [çalışan kişiye);

~~ ~erefli, saygın; saygıdeıer; i.~\

saygınlık,

hürmet, itibar, saygınlığın belinisi; (ç. ..:.ıL) Oı

rı';> ç. ~J- şamp imal eden;

•

"'I.f asalet; yüce gönüıımilk; cömeıtlik,

•

..

(JI.,..'il) en kıymetli mallar;

,

•

•

.. ;

.

,_

J'}I.....j.-~1 r.ıS alicenaplık,geniş yüreklilik;

eli

•

~i :~~i [ilcil gözler; , JL..JI ~I"..J

~..f asalet; cömertlik; kibarlık, naziklik; ' .

•

J~~\ asajet göstergesi nitelikler; .,. ..

_0-

i

evlat [kerime]; ALF.BKZ.; •

nezaket göstermek; ~ b-e. y bı') ihsan

etmek. lutfetmek, ikram etmek;

kız

Mekke'nin

lakabı;

,,"J ALF.BKZ; ~.r-S buruşmak. kınşmak, MIS.; büzüimek, MIS.; ;j.']:ı LL; c...i buruşukluk, kınşık1ık; örgü MIS.; , ~~.i karamela;

r-';> ve

j,-I';> ALF.BKZ.;

ı:.~Pı Kremlin; ",

~.f [cin.i] lahana;

,

., .

ı.~.;}"

~.f [tek..i] lahana;

-

ç. ..:.ıı. karanlina;

../ _j.f AU.BKZ.;

...;ı;.f ç. ...A:;'.f hunna kütüğü; ,

,

;;~.;> ç. •:k dipçik;

'.ı>

758

~.ı> ç.

kullanma , 'Ifl~ zorla;

.:.1- krank mili;

. . -.;.;ı)§ veı.f;ı)§ ç. ';';'1.1 fr.> titiz, silme, ~

.? Mısır'da yetişen bir tür pamuk cinsi;

\wS"'1..fl zorunlu olarak, mecburi;

..

•

komiş.

.-.;.; hoşlanmama. sevmeme. antipati; •

•)lS" isteksiz. gönülsüz;

pervaz; sahil yolu;

'J_."._,

.

çirkin; mekruh

çirkin bulmak; (b·den) nefret

. -.

".f (b-i veya Js- b-i, bşden) nefret

..-:'

0.1' (b-i ,J;- ... e) zorlamak, ınee-

nefret etmek. iAreornek;

•~ isteksiz. gönülsüz;

'U.ı> ve

~~\ LL; (b·j ~

.

(bş')

.... .... r-S Js-

• ,

.'

sutopu; .ıJI

~.f kötü, çirkin, iğrenç, menfur;

..

~i.? nefret; sevrneme, hoşlanmama, an·

,

i..f hentOOI; _. :,

~1.;S sevrneme, hoşlanınma, iğrenme; geçimsİzlik [boşanma

raheı ISL.HUK.;

•

•

. .. .' .

sebebi]; ke·

isteksiz, gönüısüz.

..

". I.:JIJ..f ,

Hırvatistan;

--

,

.-

iJ1J..f ve ulJ..f ya~mur kuşunun bir türü zoo.

.-

Charadrius oedicnemus;

•

,

.-

Y J.ı> ve ç. iJ~ • ~J.ı> [büyük) melek;

felaket. afet;

-

.J..f- ç.

'~iğrenç şey, kötü durum. hal;

A.",

ü;G . i".~ nefret, sevmeme;

,f).ı>

•)~ kötü, hoşlanılmayan şeyler, sıkın­

.,

•

~J..f küresellik. yuvarlaklık;

~.ı> ç. .ıl.ı> güçlük, zorluk, meşakkaı;

tılar, meşakkatler,

'

".ı> ve"J.ı> küresel;

antipali.

istemeye istemeye; •

o·, yanküre;

çilk şeklinde] hap; hücre, yuvar, a1yuvarlar;

••

"

.

. i;:Jl J

~~i .)' .

köfte;

(,r>-l) ,1,r>-1.:.4J.ı>küçük küre; [kü-

tiksinme;

.Yl..f.- Js-

.tf.-'

~JUıJl i~ masa tenisi; i~

•

•

- ,

v") ~i '".s' veO.;5

rillı futbol; ruı .:.ı:,.s, . ,

iğrenme.

••

'f_i"

basket-bol;

•

".f iğrenç. menfur;

tipati;

'.

".,")1 yerküre; s;::W' i..".s kartopu; ~i i..f

.. .f rJ&- isteksiz, gönülsilz; zorla;

veya 4:.-

kazmak;

'.;5 ç. eS.;5 küre; top; ,

•

..

eS ".5)1.;5 u u.;5) ve eS.;5 i (".;5)

2 ' •

pati; iğenme, tiksinme; \A.ıS ve o • J

,.,

J.ı>kaz', kazma;

".ıS nefret. sevrneme, hoşlanmama. anti•

"..

•

.. .e) zorlamak. mecbur emek;

,

J'J:.- ve iAJ~

. , •.fo.. zorla yapunlan. mecburi;

.,

bur etmek; a~ (bşi) sevmemek, (bşden)

•

terslik;

ettirmek, so~utmak. (b·e veya JI ... 1) çirkin

, ..

ISı...HUK.;

zahmet, soonU. güçlük; aksilik. talihsizlik•

.,

göstennek;

,

'J".ı5- kötü. sevimsiz, hoş olmayan,

etmek; o.? u @ıA1.rf) kötü, sevimsiz, çirkin olmak;

,

.}

'.ı> a ('.;5, "'I".s', ;"'1.;5) (bşi) sevmemek, ,

.

,

•

hoşlanmamak.

•

•

•

güçlükler;

.'..".sı zorlama. mecbur etme. ikrah; zor

.. ç.

~i- İı> karavan [oj;

. ,.

':'\{J.ı>Fr.> (o) kroki;

.. 1 [oj krom; J.ı>

_. , -

4J..f frenk kimyonu [karaman. enneni kimyonu, nemse kimyonu, keraviyeJ BOT.;

-

,

759

· (.srS)

<$ fa

•

. , .uyumak; .s.;5 i (<$.;5) (kanal

ijl}' kuruluk. gevreklik; sıkıcılık. o1ono-

vb.) kazmak; ı.S)15 ve ı.5 §l (b-e, bş/) kirala·

.s}:J uyumak;

mak.

(b-ı)

kiralamak;

.s;5'l ve

.s"s:;:.ı (bşi)

ÇalıŞttonak,

ücretli

katılık. esnek

tonluk; cimrilik;

olmama;

_ J-' }

~

ücretle

r? kişniş otu [aş otu, kinzi, kuzbere. yumur-" -..... cal BOT. Coriandrum salivum; leJI i rP i.

..

..

farekulağı. sıçan kulağı, sıçan otu

tutmak:;

BOT. Ana-

.s.f uyku;

-._ gallis; J.I~ i rP frenk/ eşek maydanozu

fo\.! kira; rant; ücret;

BOT. Anthriscus cerefolium;

•

.

•

f.l.f~ kiralama, kimya verme; •

'.

•

,ı?,ın mas.;

J~ ç. [hayvanı vb.i] kiralayan, kira ile eşeğe

. . i (I. S) (bşı) (mal. para. sav~. dava.

. .. . . ~ ... J UL.:.ıı '. (" .. .için alkış toplamak• .-----. almak; o,~ '. S"L. bu dünyada yaptığı iyi dostluk. bilgi vb.i] kazanmak. elde etmek;

•

tutan;

'

.

binen;

·,;:.., kiraya veren; arazi sahibi. yer sahibi,

•

.. , .s:ıç.. Idnılanmıı;

ev sahibi;

veya kötü ameller; '.

s" (b-e, bıi) kazandır 4

.

mak; (b-e) kudan pay vermek; '. bşl) kazandırmak.;

.(L: }deae!;.üıJ.;s::.. kiraemın .;s::.. ve.ı-----

(b·e ,bşi)

.. ,

"""..r~ ç. ı,;.,J . i - T.> f ınncı k...·· ure 6 1, krikO,. o

••

•

. .u.la - .. ...

•

•

mak; : .•

•

..

~.f krom, mma MIS.; , ,. u (Ôjlj5. ÔjJ.rS") iyke kurumak.

..... ç ("'j.rS")

.

temin

etmek; (... t!, bş) ifadesi, anlamı vermek. getir-

. .. ,w,

rJ Fe.> mm' ı.;~ı rJ umı hemi; •

S"I(b-e.

sağlamak.

rnek (yüze. kızgınlık ifadesi vb.);

kiraçısı;

..

-.

..S"I

e karşı bağışıklık kazandır-

.s=.:ı(bşı) kazanç olarak elde etmek;

(bşı) kazanmak; (bşi) elde etmek; '.

.

..

-S"1=

~ , <J (bşe) sahip olmak, (bşin) sahibi 01-

gevretmek. kuruyup

sertleşmek; buruşmak,

mak; (yeni bir vasfa. hale, duruma. renge)

büzülmek; çekmek,

kasılmak; (ı;,-

dönüşrnek;

nefret etmek,

..

.. .den)

..rS"

,

..,.....sS" elde etme, kazanma; kazanç elde

iğrenmek, hoşlanınmak MIS.;

_(j5) (bş') daraltmak. büzmek;

,

[ediL.I

.. _--.tetanoz olmak 1 :,":1.:.-1 ,)&- .f dişleri kamaş-

'. ı

:f ç. .f iyice kuruma, gevremiş; büzüi· sert,

katı,

.~~L F eli sıkı, cimri; ...

..

.. ,

ve

A.:-S Far.> küspe;

, .. (. ve

.. ,

müş, buruşmuş;

.s"

etme; kar. kazanç;

mak MIS.;

.

.

esnek olmayan;

. .

ı:-

(. ç. ~ı<:. kazonç. kar; .

' .. (,j kazanma; elde etme; kazanç elde

. .. . ~l-:5'1 elde etme; kazanma; 1 yL.....::S'1

etme; kazanç, kar;

••

••

.. ..

j.f cimrilik, eksiklik;

~yı müruru zaman (zaman ~lmlJ . )J~ .

jl.f .jıç (etanaz;

yolu ile iktisap

·

.

HUK.;

-

, • !:

760

---0_....... ıs-: rW'Jı ....... ıs-lağım anUcı; ..,

•

~'ıS" kazanan; [mal. para, kazanç] elde

.,

eden;

-

..,.....;(~.. karlı, kar, kazanç getiren;

,

"

. rS)

~ kötürüm, sakat; felçli, [s. ve L];

,._-

--

.J...-5 u (.)W',.)

,

[mal] sat(ı1)mamak, piya-

~ P-S kişniş olu BüT. Coriandrum satirum;

sası

~\.::.-S = ~I- <;

kesat olmak, iş yapmamak;

u~ ç. ~W- yüksük;

durgun, kesat olmak;

..

,

... ,

.

--.,

" d- (" ve I!.İ. ~ s' ç. cl:J'L-S T.> [saat için]

. " , j~. ... -

İt.> pirzola;

)

#.. }

[iş,

..en

piyasa] durgun, i

[piyasa]

.)\,.,..S' [malın] satmama, gitmeme, piyasası

köstek;

olmamak, gitmemek;

olmama; [piyasa] durgunluk, kesat gitme,

hareketsizlik; - , , ö..ı....ıts:.. damping, fiyat indirme;

-

kestane;

u, _ J'ı.:::-S kestane rengi;

- -- .t:S a (~) (bşi, evı) süpünnek; temizleyip boşaltmak;~ a~) kötürüm olmak, sakat olmak [öz!. ayaklar]; sakat kalmak [özL

aYakları;~ (b-İ) sakat, kötürüm bırakmak: - ..

..ı....ılS- ve

i _

•

•

gitmeyen,

S- az satılan, satmayan, iyi

piyasası

olmayan [mail; [piyasa]

durgun, kesat;

. rS i (rS) (bşı) kırmak; (kapıyı vb.i) kırarak. açmak; (gücü. direnci)

kırinak MEe.; (kuralı,

,

MIS.; (bşı) eğmek, bükmek; ~~ bşi) sürük-

kanunu) çiğnemek; (bşı) yok etmek, mah-

leyerek götürmek;

(bşı) yıkayarak gidermek,

vetmek; (orduyu) bozguna

(bşin)

üzerine yayılmak. taşmak;

katlamak;

izale etmek;

bölgeyi)

(şehri,

yağmalamak,

talan temek;

(harfı)

'i' sesi ile veya "_ " ile

.'-,-,

okumak; ~ o."bt,;.. ,

(bşı)

,

tırını kırmak; ~;ı

•

-"

r:-S süpürme; temizleme; antma; (ruva-

C

4

..:J.r:S rüzgar kesitrnek;

--,----,all rS sessizliği bozmak; ~\ rS

_J. _ 0.)\.;' ;r rS b-i amacına

let çukuru vb.ni) boşaltma, akaçlarna; sakat·

susuzluğu kesrnek;

lık,

ulaşmasına engelolmak

kötürümlük, felçli olma; . ,

'

rS-b-i,, gücendirmek, ha-

zorla almak, ele geçirmek; •

uğratmak; (bşı)

veya vazgeçirmek,

.. caydırmak; ~ ..r-S b-i utandırmak, Tezi i , - --

c..w' . , raşitizm TIP.;

~W' süprüntü; çöp, atık;

,_.- -" etmek, haddini bildirmek, MIS.; .yi .rS biri-

~ sakat. kötürüm; felçli;

nin kalbini

~i

AJJ.:,. ... i yumuşatmak, hafifletmek, -- - ~.ı-S , yatıştınnak;;...s- (bşı) parçalamak, parçalara ayırmak; (bşi) ezmek;~ parçalanmak,

· ..

•

•

•

fi;

~ süpürge; •

•

L.~~

süpürme, süpürüp götürme; ele-

me, antma; etme, gasp;

ta~ma, yayılma;

zorla alma, elde

parçalara için];

kırmak;

birinin cesaretini

aynımak; kınlmak

[yine

kırmak;

ışın

vb.

çıtkırıldım davranmak~l kınlmak;

761 [kuvvet, direnç vb.]

kırılınak,

yırtıcı kuşlar;

kesilmek; boz-

guna u~ramak; [ışın vb.l kınlmak FIZ.;

•• )~ kınk. kınlInış; parçalanmış; boz,

[sıcak.

susuzluk vb.] hafiflernek. yatışmak;

guna

••

r->kırma; paryalarna; (ç. Jı-S"ı kın k; J

•

•

uğramış; başarısızlığa uğramış,

.<,..

etmiş,

müf1is; meksur, kesralı. olLB.;

,.

J'

. . ... kesi, MAT;' (l$J~I) l$r r-> ondal,k . ..' ' . .. . .. kesir; J.r-S J ... kusur, örn.: J,rS ) Aı...i-':'"

ça'lak; (kemikl kırık; (ç. Jı-S", .:.IJı-S"ı

.J

parçalanmış. eşiimiş; kınk. [örn.

••••

dil için]; .:.Jı;..s:... (fındık, ceviz. badem gibi]

kuru yemiş; , •

bir cüneyh kusur;

...

.

.rS evin yanı; J i""

r->köşe; ~\ Oı

~

. --

••

rS dört duvar ardSında yaşamak; ••

. ; r->ç. .:.ı.. ı-S" [parya]lonk; küçük. -'

•

kıoot!;

ekmek parçası; [ekmek] dilim;

•••

• •

•

.r--S' ~r-> ,~Jl..S kınlm.ş. parçalan· mış; bozguna llYamlŞ; ALF.BKZ. ı.S.;-5

,

., • • •

0 ••

"Jr-> MOS. bkz."JJ)' ; ••

•••

rının

...

••

genel ismi, Pers

kralı;

Hüsrev;

e:-S a (b-i) kovmak; (b-nin) arkasına {el ile

. \0.';

;

.

veya ayak ile] vunnak, teleme atmak;

,

(Jı-S) karanlık olmak. ya da karar·

(' j

mak; (güneş] tutulmak; _ ("'.0

•

. .. ~ ~, '. ı .... zor bnlır, çetin. sert;

,

(' karaıma; [güneşi tutulma; karan-

...8 lık'•

nazik;

.

.,

(ıkınna; parçalama; ~L ~

J yoS[güneş] tutulması;

çoA;ul DILB.;

jLs:;lrt·,

;...sJkınlma [yine optik]; çılkınldım 01-

ma;~ ~: 0·:::1 ~ ışınlann kırılması;

•

-

_.

..;.....ısüzglin, tasalı; kapanık. karanlık;

-

~ (bşı) toz haline getirmek, ufalamak;

• •

J~jkınlma; kırık1lk; kırık; çatlak; ye·

geri çekilmek, geri gitmek MIS.; ".

nilgi, bozgun; [kalben) kolay kmlmak;

pişmanlık; kırılma [ışın, ışık

o • •

) (' 5'" ve~. (' 5'" Kuzey Afrika'da yay-

kırılma; kınlganlık.

gın

irmildi buharda pişirilen bir yemek türü;

.rı5-.5 içinde kuskus pişirilen kap;

vb. için AZ.); f""lSkıran, kıncı; (ç. .r'1,J!) yırtıcı. vahşi • •

•

(hayvanı; , -""'I r'\5' lajkının çiçe~i •

utandırmak;

kızannak:•

~L ~ mükemmel; r~1 ~ yumu• •

,

S') azarlamak,

; s "[güneş] tutulmak; utanmak; [utanıp)

ii;:-5 diyopler; , . .

kuralsız

•

paylamak. tekdir etmek; (b-i)

•

).

;..s.. ~ IaıraISlZ ço~ul oILB.;

. ..'.->1 iksır;

ii)LS fındıkleıran (alet]:

şak,

••

•

ii.,-S yenilgi, bozgun; 'i' sesi veren işaret; parça,

• - o

..s.r5 ç. i J"""IS'I • J"""ısı kisra, Pers hükümdarla• •

•

•

iflas

•

BQT.

Saılifnıga; r'ıS- ;ı. yortıcı kuş; ).llr'ıj

•

\olLSa

•

O-S)

tembel, haylaz, ihmaıd olmak;

,

tembellik, baylazlık yapmak; ...LS(b_ı) tem,

belleştinnek; J-SI:

J-S ;

762

J-S tembellik. haylaılık. ihmalcilik.. ça-

ds i~) hışırdamak; tıslamak; kaynamak; (~

lışmama;

•

__

••

_o

lJ":J.-S müe. 4.i~ ç.

.. .

_

çekmek; _

_

J-5 ve <>j.

._

... .

o • • _ •••

tembel kiş;;

... . i Jl.LJ~ ~LS b-e düşmanca davranmak; ·. -

•

~ T.> [elbisenin] kesim; elbise, kıya-

..

~ ç.

KNŞ';

~ vergi, taksit KNŞ';

•

.

-

mek.;

(bşi. bş

•

.-

ile veya Y ile) kaplamak. ört·

-....

. rnek; ~ 1.lS' ~ oW'" bşe • ... görüntüsü! ha-

.

vası vennek•...e benzetmek; ı.,rS •

o

bö~ü,. ~

.. .. .# '" --

.~

.. <5 j>

..

••

o

•

.

~ ~~J b-e sırt çevinnek;

~L.::..S" kin. gizli nefret;

<.>-s ve~) ~ u <.>-SHb-e, bşi) giydiro

•••

yüz çevinnek;

, ~ biçimli, şekli düzgün KNŞ.; -

.. cr'

·--.r (\>..LS) ~ b-ibu_kmak, b-den

(bşe) şekil, biçim venne KNŞ'; fre·

-

dağıımak; dağıtılmak. ko-

gizlemek. sıralara saklamak; ı.Sık

· .. .. j

zeden geçinne KNŞ.; .

[topluluk)

vulmak;

•

,L ( ;

•

~~

r-5 (bşe) şekiL, biçim vennek KNŞ.; biçim; hal. taVlt

(b-i) kov-

mak. silnnek; (bii) süpilnnek; ~L...) :

-s'--'

şekil,

(kalabalığı) dağıtmak;

davrarunak;

.

fet;

_.

~ a (~): ')I.I"Iı,..ı ~ b-e düşmanca

j...ıs::;: tembel. haylaı; . . -i (~) (.ıJy:. J; ailesinin) geçimini sa~·

lamak; ,

..

~~ ç. ~US yüksilk;

J.-lS:! tembelHk; ~

,

A..:S saç buk1esi. lillesi;

S'.

J-S tembel, haylaz; J\..$.. •

.

•

J-S ve J r-5 tembel, haylaz;

...den) geri çekilmek. kaçınmak; [elbise]

,.

a (L-.S') •

. - .. .rs i (,rs) v e ? {gülerken ya da

-

~ıs gizli dü::ııarı;

belirtisi olarak]

düşmanlık

dişlerini göstennek;

buruştunnak; (JI veya

yüzünü

J b-e) tebessüm et-

•

giyiıunek~l (b-e. bi') giydinnek;...;-.s.;

rnek.. gü1ilmsemek; kaşlarını çalmak; ••

-..rs.

• o •

giyinmek; (y . ..e) sannmak; (Y ...ile) örtün-

~I,;...,l.:r di#erini [gülerken ya da kızgınlık

mek;~I

•• • • belirtisi olarak) göstennek; ~U r:ı-s- J

..

.,

[ağaç} yapraklanmak, [yer]

ft;

.. .. r.rS .

(..:;~~ yeşillikle) kaplanmak;

.

-

~Y-S ç.

JL.S örtü, örtünülen şey; • elbise; takım elbise; ilnifonna; [duvar vb ile) •

_.

• o

örtme. kapatma; (~.rJ\) i..,....s:Jı Kabe nin •

•

... s-W'" ç. ~L elbise;

örtüsü;

~ [elbise) giydinne; [duvarlan vb.i] örtme. kaplama, donatma; .

•

•

~ ('"

-. --i.,.-;s yüzünü bunışturma; [gülerken ya da kızgınlık. belirtisi)

i~_ .<, n; - -, .. , ı.Ş.;:.t.5:. iJj\.:.:- .y"

dişlerini göstenne;

o benim en yakın kom-

şumdur;

1$j Li..s:.; i

AlE.BKZ.;

his' ; (~) (6rtüyü vb.i) kaldınnak, açmak;

763 (bşı) çekerek çıkarmak; (yazıyı) silmek, kazımak; (bşi)

yerinden çkanmak; (bşi, Y

•

b • <... kazırna işinde kullanılan bıçak; •

·1

...p • ır; j (J .S") V

...den, bşi, örtüyü, kapa~ı,

r:r bşı) açığa, ortaya çıkarmak; (bşi veya .:r

perdeyi) kaldırmak, açmak; (bşi ya da

bşı) aydınlatmak; (bş; veya

mek,

V

r:.f' bşı) göster-

bşı) incelemek, yoklamak; (~ . .. _.\.:AJ\ .• ('

b-i) muayene etmek; 1...

.

r:r t ",

ıJ

b.i, bş; gizleyen örtUyü açmak. b-nin, bşin

0····_ maskesini düşürmek; ~ ~ ı..i .} b-i muato

..... - .yene etmek; ~L.ı ı:r- ı.:Jrı ,. .; .

kızışmak; savaş

,

Hi savaş

patlak vermek, çıkmak;

~L.S (b-e. fo.! bşı) göstermek, {kapalı ya da kolay görünmeyen bş]; (b·e. bşi veya y

bşı) bildirmek. haber vermek; ~.

.. iJl..l...1J,-! b-e .-

-'.LS

'o

karşı açıkça düşmanlık elmek;

...:. <ıartaya, meydana Çıkmak, örtüsü kalk-

.,

,

mak; belirmek, görünmek; ~"ır ı:,;s- bşı)

,- [ortaya çıkarmak için) açılmak 1 l.i ~<.ı

. . -"j - ..

,.~

ı:.r ....-~l

-

hiç bir netice ortaya çıkamıa-

'mak; ~11ı,S-e::: :; ',j' o <:J son derece aciı

.

"

olduğu ortaya çıkmak; .... iı· (jl[örtü] açılmak, kalkmak;

(J

J -<ÖTtüyü, gizliliği

kaldırma;

ortaya,

meydana çıkarma, açma; gizliliklere ulaşma, erme TSV.; araştırma, inceleme; kontrol, tef-

...ile) soymak, yüzmek;

-

•

biri için) açık, belirgin,

görünür olmak; l.i. -
. ' . hıım gidermek; ı.J .ç- +~bşı) bulmaya, ortaya çıkannaya çalı~mak; (bşı) keşfetmek; (bşı) araştırmak, soruşturmak; keşfe,

gözcü-

lüğe çıkmak mask.; (bşı) bulup Çıkarmak:;

•• •

••

tiı; izeilik; (ç,";YLS , .J~ YLS) rnpor. açık'

lama; hesap raporu, hesap hülasası; tablo,

..

.' -

çizelge, bordro, cetvel; liste, dizin, indeks; {çağ.]

J Y!S keşifler 1 ~, d

tl:r:..J"j1

..,j' o

yoklama defteri; J

(-

.

0< muayene; ,

<

o

."",:",L...ı-\ fatura;..:.ı\.:AUI .... o oS" maaş bordrosu; ,

.'

-,_

-

s"

J_~

p'izcilikle ilgili .

,

-,.

.

_..)

ls".r izeilik;

JW:Sç . ü~ kaşif, keşfeden; gözeü; ii

,

-";US

•

•

_

..

izci' J~.* JL:S ışıldak, projektörYEN.;

,_.-

-,.

c~ ve";US)y ç,;;US ;Iylfi;

~L;Saraşurma, inceleme; keşif,

gözcü-

LÜk ASK.; izeilik; J~izei [na't]; ....8_ .)gizli olmayan, açık; Jı

•

• - )lortaya, meydana çıkarma; (ç.

..:.ıı.) keşif

[bilimsel];

Jı 0<... !açığa çıkarma, açıklama; keşif, gözcülük, keşif ASK.; ~ Jı I I '

keşifuçağı; LS.ı..J1

_.,

--

oç: .."jl Ö!u, '_ ,-..JI ~i oç_, ..' j uzak -

._

• •

bölgeleri içine alan keşif, gözcülük;

JJ .

• ç- "lna't) keşif ile ilgili, keşif amaç-

•

h, anlamaya yönelik; .

ii'

....ulS"ç. A..Q...;S

keşfeden,

ortaya çıkaran,

açığa çıkaran; açıklayıcı; inceleyen, gözden ge~iren;

kontrol eden, mUretıiş; dedektör

.

..

. .. - ~LS' ,ıj.,i ve..uiS' )y ç, u.;1S hi

ELK.;

milgar, belirteç KİM.; t ~LS ~~ ç. ,-

ışı;dak, projekıör; ~J):; kristal . ~U , '

764 •• •

•

•

~ [mideyi] aşın. çok, tıka basa,lebaleb

dedektör ELK.; .,1,_... ·11 ~\S"' periskap; iJ,-!

--

.

-

~\S:J~ kendini doğru ve açıkça göstermek;

.

doldunna;

"

J ~ açık, gizli olmayan. üstünde örtü

bulunmayan;

~ çok, ukabasa, iyece dolu;

-.. J.:. ( ..

-

savunmasız, saldınlara karşı

("":-' ... ile, öz!. insanlarla) dolup

- -

nc.

taşan uklım tıklım (",:-, .. .ile) dolu «..L.:ı:-L-

, )}I";~ kcl;";) '.~jl, veya j..

~..rc:h~:ı:&:: camiler tıklım tıklım.,.~ . -. ~ ; (~. ~ #) (öfkes;ne) haJcim olmak•

koyamayacak durumda olan;

karşılıksız

J• ~ aleni. apaçık, herkesin g~receıi şe· ı".4 • ~~ keşfeden. kaşir; • •

.

,

..:.ıle

ı!,.l • ('

.

.. [gazete, Çı

yazlık, köşk.

villa; kulübe, baraka; lele-

';ı~1 manevra merkezi [demiryolu]

. , nöbetçi kulübesi;

•

;;'.< .S" ~'JJ

fıkra;

J~ dilenci heybesi; albüm, koleksiyon der-

9 • ("

bir çekirdeksiz üzüm cinsi;

ii

(Ji:!)

(bşı)

(bşı) doldunnak,

yüklemek;

(mideyı) tıka

basa doldur.

•

!. • .

("":"') ... olmak (öz!. insan] .ıt;I~1 ~

••• • ı.T-.ıAu:ı:...ı~ caddeler gösıerieilerle dolup laş•

taşmak;

. . .. ..,.., ç. yloS' • y YS boğum Ikam'ş");

gibi parçalara bölmek,

ayınnak.;

aşık kemiği: [yaB:ın,

ayakka-

bmm] topuk, demir halka; zar [oyunda kuBa-

basa,

aşın

yemek; ("":"' ile) dolup

bololmak, her yerde

.\,.os'..

,

kitabın slrtılyine yı -'ıı •

..

•

i.

üsıün! mümtaz adam; '.

Lo

. ,. ~

.

J<-) başanhl '"·<.lı #, yüksek

daha üstün; ..,..s:.ıı .,...ıl.<-

.

..Çı; ç j)l., .

.. ... mevki, konum; (' e.•$ ~i parlak günleri "

'

kaldı;

"

fazla doldunnak;

•

tı,.; ııka

~: C; (bş;) küp haline getinnek; (bşi) küp

~ meme, göğüs; •• • ••

mak:1ci"'1 ("":"' ile) dolup taşmak, her yerde •

" [kadın göğsü]ıomurcuklamak; i (Y~)

geride

).' • (' Keşmir; keşmir kumaşı:

J:s-

ii,

" nılan]; küp; un, nam, şöhret, şeref; (ç "':-' jIS)

MIS.;

,J< H) ç.U=SI".(- dikiş yeri; uç. sınır;

teri; •

~

eklem, mafsal:

J(.!; hışırdamak; kaçmak; (elbiseye) pli yap-

..

rJ05...l

meşrubat vb. satan]

ıJ,-!~..u, ~

mak

.

;

ri . ...: . ".

çıkannamak,

~ içi öfke ile dolmuş;

• • fon kulübesi; stand [fuar vb.de]; ~. (' •• • • • ~ı banyo: piaj kabini; ~. (' ..:.ıl)'

tutmak; sesini

susmak;

••<,. (bilimsel] keşifler;

ç. ,UI •

büre;

. ..

,

zapteımek; (bşı)

kilde;

ıJ

şişkinlik;

bul1ınabilmek;

~ ç. ı.:.ı~ küp: küp şeklindeki yapı: ••• •

~I Kabe; türbe

MEC';

ı.rS kübik, küp şeklinde;

•

4ıS" bakirelik;

yw

pöi'-ıı~kri tomurcuklanmış{kız];

• • '. _aÇ yı Lıh.ıkulak TIP. MIS.:

~ çcn;ı.:vc, kafes, çardak, kameriye

765 [meyve a~açlan için};

...

gözlerine siper yapmak;

•

b-i

~ kÜbik•. ~ÜP şeklinde;

veya bşin çevresini) kuşatmak. sarmak;

"-:-,,IS ç. ~L§ tomurcuklanmış [meme

:...Af V .. .den) kaçınma. geri. uzak durma; ci.r ..i) bll'akma. vazgeçme, kesme t;;-

•

•

vb.); göğüsleri belirginleşmiş (kızl;

~1..,s [çoğ.] tomurcuklanmış gÖğüslü

1-

..

...e) sürdürmeme; müe (ç. ~I

.J~) avuç

içi; eldiven; pençe; şamar; avuç miktanı

kızlar;

'. ~ r.J kübik, küp şekilli; (ç. d.) •• ,

küp ~ ' .•(.

•

3

•

1.0

dolusu; terazi gözü, kefe;

r.u ayak küp 0.028 m ; r-: ~

kemiği, radius [yine ... ,

önkol

...~~\ ~ı; ..

I.

•

1~r ..;s ..hayıt .

lacı ayıt, beşparmak. otu] BOT. MIS.;

.. J;--, .

~metrek:üp . . , i;:S ve ;~;;S ç. .r-!~ düı üm , boıum; ; ı4 ,

.

;;

..

oılJ~

• .i ( i.

t:'J

hayaum tehlikeye atmak;

• __

"';s'il J..ı.:...ıl yardım sa~lamak;

lk ç. ~ • Jijs' avuç içi; terazi kefesi; • • • •• •• ;;! ç. ~ (elbise) kıvnm. kenar. baskı;

~ düıümlü, boğumlu;

~ (b-e) çelme takmak, (b-nin) ayağına tak.ıi­

Jt6 ancak yeten. ne fazla ne eksik gelen ••

".JLA.S J

mak MIS. tökezlemek MIS.; • • ~ [cinjs.; tek.is. iL un, şeker, süt ve yağ ıle

• . • o, • ~:_ ~.ıS ~ ~ alınteri ile

[kazanıp}. kıt

;":

kanaat geçiniyol'»;

yapılan, yuvarlak şekilli hamurişi yiyecekler:

Jill" [elbisedel kıvnm, kenar. baskı;

kek. pasta vb.; simil, gevrek SUR';

Aj\.6 elbisenin kenarlanm kıvırma; (elbi-

•• ~ a (~) (devenin) ağzını bağlamak [ısııma-

•

(J veya J~

••

sede]

ı.))< kör. ama {yine ~, J}<);

ması ya da bir şey yememesi için); (b-nin)

.

,

,rl.f # içiu bsaltına; 'ı,..iS' u (~..i.S,> (elbisenin) kenanm

~

basııımak; V

hepsi. tamamı, bütün insanlar. [bütün millet};

(ı:f' ...yapma)'ı) bırakmak, kesmek; (~

..den) vazgeçrnek; (b·j.4.f' ...e) bırakmamak;

cd" bŞI) kontrol altına almak; 1 o,r-AJ. (...;s) ...;s gözlerini

(b-i,~ ... den) vazgeçinnek; _.

•

i

narlarını çevirmek. basurmak; !o.Üs:.; dilen, . •

V ... den) geri durmak. kaçın-

• mak; ~\ avuç açmak. dilenmek; elini •

.;ı ;k. ç. ..."ıS::. ba>"; •

•• i.&" a (J,...;S) (kovoy'. teneerey') te~ çevınnek; •

(ı,;,- ...den) uzaklaşmak V

,

..

...e)sırtını

dön-

rnek; IJ\S' (b-i) ödüllendirmek. mükafatlan-

.-

kaybetmek, kör olmak; ı-A';( (elbisenin) ke·

rnek; ~I

il,\S-' hep beraber; istisnasız herkes;

çevinnek,

den) geri durmak, kaçınmak;

OJ

. '

~\S" bütünlük. tamamlık; [mud. kul.] ... in

ağzını bağlamak; (kabın) ağzını kapamak;

..

kıvrım;

dırmak; (bşi. ~ .. .ile)

telafi etmek. karşıla-

mak; (bşe. b-e) denk.. eşit olmak «J ou\S ",

....

'.'

~)\ .; \AS'I (kabı. ttneerey') ters çevirmek;

U\S:J denk. olmak; bbc tam olarak uymak• denk gelmek;

\kJ (J )'ÜTüşünde) kibirli 01-

766 mak; (~ ..den) yüz çevirmek; değiştirilrnek;

[renk];

mücadele etme,

geri çekilmek; ters çev-

.s-J.-) ç. "L.A..S'\, . .. . "L...A.S'

rilmek [kap vb.]; devritmek, ,

,

uygun, münasip;

c.~ vewlS:: [mud. kuL] ( ... t' karıı)

salınak, atmak

• •

benzer;

• J

ı'S i (".;s') (bşı) gizlemek. saklamak; _

yıkılmak;

o' J

(J ... e)

..

(".;s'.

•

~1;Af.)ı'S) (.ıı~ Alloh'ı) inl= etmek. lam-

(J ... e) denk; [bir şey yap-

mamak, inanmamak; mukaddesata rnek;

maya] gücü yeten, kadir; H

savaşma; çekişme, didişme;

kafır

..

(bıeveya y

olmak;

nankör·

~ (bıı) giz1emek, saklamak;

• ı'S • jiS' (J __ ,e) denk•

lük etmek;

.. \AS" denk [is.];

(ı:r bıiıı) cezasını

,,\AS' eşitlik; uygunluk, milnasiplik;

rnek;

V

bıe)

küfret~

içilı,Y

çekmek, kefarelini öde·

... 1) kefaret olarak vennek,

•

~"l.af eşitlik; uygunluk, münasiplik; [güç]

(~b-ııilıgiinohlOTJIII)bağışlamak,

yapmak;

J veya ır b-e) bağırtınak; (b-i) küfre

yeterlilik. yapabilme; çağ . ..:.ılc.US' yetenek-

(bıi,

ler, kabiliyetler. maharetler;

sokmak; (b·e) küftir, kafirlik

-- . ,

•••

CilS:.. ç. ..:.ıl karşılık, mükafat; teminat. bedel; telafi etme;

•

maaş;

,

;Af ç, Jı'S küçük köy;

. s-ı..o:;:;ı geri çekilme; '

,

•

o

•

•

ul,rLS'

~4 nankörlük;

Jlk kafır,

,

~ ;(~) (b·~ rJ' ... den) uzaklaştırmak, vazgeçirmek. caydınnak, (b-i, rJ' ... e)

:.:..k (bşi, Y

..

.

..

~ köfte ~ k:...iS' ~

Ö)\k

bırak­

... ile) kaplamak:

kaplama ile sUslema:;

(bşı)

ması

d kızannlŞ balık;

ilan etme; tektir; küfre sokma;

.

o"

ı.:..k.: kaplama, kaplanmış;

eec) (b-ile)

V

bıi) mü-

•

dafaa etmek; oJJ'" r:}ıs işlerini bizzat hallet-

-

'

',~

--

.

...

~ o (~) çarp.k bacaklı olmak; ~I LL; o'

• ••

•J

~I müe, .!....iS' ç, ~ çarpti< bacakl.; o"

d<SS- (göZYOllarliiI) tutmak, zaptetmek; •

•

o

o..

••

•

J" II (J". 41L.iS') (b·i) doyunnak. (b'e. W~ aileye) bakmak; j.U" j , JA-.S" a ve JL5 u •

mek, yürütmek;

o

),ju ALF.BKZ.;

o

o

__

.

mak; e:iıs 1t; (b-ile, bı ile) mücadele etmek, ... o

o

. . . ateist; nankör [yine 4.wd4 }lS'] 2

yüz yüze gelmek, karşılaş-

(b-ile) dövüşmek, kavga etmek;

,J

}ıs ç.)\jf, ö~ ,)\jfkafir; inançsız,

'" _etG kaplama; kaplama ile süsleme; >-

için dağıulan şeyler;

~ (ır .. .iıı) kefarelini ödemek; katir

.t

(ı:,r günahın) kefareti; tazminat, za·

rar ödentisi; ölünün günahlanna kefaret ol-

~~ A.::.C patates dolması;

~ a

••

,"

;}ı$... benzer. aynı cins, eş; denk;

_.

J

.ıJS ve ul~ kafirlik, küfür;

" i

mamak;

..

lik isnat etmek, (b-i) kafir1ikle suçlamak;

jiı.s:,; denklik; aynılık, farksız olma;

.

o

lunmak;.".eı (b-ı) küfre sokmak; (b-e) kafir-

•

,

isnadında bu-

•

••

. J

•

767

..

"

.. . ~ ç. ~\iS'1 kefen;

...

(jiS', J.#,
• (b-e) bakmak, (b-i) doyunnak; (h-nin) JAS geçimini

sağlamak

(b-e) kefil ya da vekil

--

,

kabul etmek; (b·i) kefil yapmak; yı.) (b-ile) söueşme yapmak, anlaşma.

kontra! imza]a·

- _. -

#

_..

=> ıt-"I (.ıl~~) karanlık olmak ya da karannak; giderek rengi koyulaşmak [bulut]; • • )1,#"1 karanlık; koyu renklilik [bulut];

.. , ~ bulanık, bulutlu; mahzun, hüzünlü;

.

.. -.jS i (~~) (b-e) yetmek, yeterli olmak; ıüm

mak; JAS'L (h-ı) vek.il ya da kefil tayin etmek.

ihtiyaçlan

(b-e) kefaleti ödettirmek; ...~

korumak, muhafaza etmek;

.. .için) kefil olmak.

(J b·e,

(J h-e, y

temin emek;

(J h·e y

Y ... 1) garanti!

.. .yapacağına dair)

teminat vennek, (J b-e,y .. i) taahhüt etmek;

bşı) üstlenmek. üzerine almak;

(I.:"

jL5:;

kefil olmak; garanti vennek;

(b~)

...~ garanti;

.. - .. jiS' ç, J\iS'1 , J.# buı, ...ka, !Oç;

. ,

lJUS' teminat akçesi, depozito, kefa~ • •

--

_,

__

o

lel;;r'"4 <ıu> kefil olma;."~
~ bşde)

J

,.

" ~ (özl.teselli için); Allah yardımcm olsun!

Korkma, bir şey olmaz!;

~j Jı4 ..i> Allah

himaye edenlerin en iyisidir

(başkasının

. -.. himayesine gerek yok.]; ... .;\ \,; ~ ~ üzünıü

vermekledir;

mak; (b-e) yetmek, yeterli olmak; (b·;, ~i/e) mükafaııandınnak,(b-e, ~ .. .i) karşılık ola•

rak vennek; ~i (~ bş ile) yetinmek;

~I,ğ'" yeterli miktar; yeterlilik; kudret, ya-

ç. ,.U sorumlu. mesul; kefil; (y

pabilirlik; uygunluk, münasiplik; kabiliyet,

. J:AS'

mahatet 1 ,~~~ yeterince, yetecek kadar; , ,

garanti, teminat veren; (y

, hami. vekil; veli; ~4

bşe)

kefil;

'

kefillsL.HuK.;

•

yı.s::ı karşılıklı ya da müşterek sorumlu· luk;

(b-~ sıkıntıdan)

.

korumasında. himayesinde; ,

bşden)

.}\.S b-i wrluğundan, soonbsından kurtar-

-"

'

b-den,

-. " kurtarmak; ~ ı}S J yeter! tamam!; ...uı ı,jS

... olması yeterince

m.iS kefalet. garanti; teminat, depozit;

4:Jı..

karşılanmak.; (b-i,

karşıhkh anlaşma;

....ülS ç.

- -~~i ~~ muharebe gücü: ~~ rJ.S. . - - -. ~'. ·~i cinsel iktidarsızlık; ~~ l.l.ıı J bu

.

-

..

.

kadar yeıerli;

• •

JA-S" geçimi sa~layan, (aile, kişi

~ yeterli;

•

iUıs:::. mükafatlandınna, ödüllendirme;

.

vb.e] bakan; kefil; hami, koruyucu; veli; '

~ J~ (ç. ıJJ.) teminat alundaki; başkasının

kefaletinde olan;

{altın} karşılığı

bu·

lunan [tedavüldeki para];

#

ve) (ölüyü) kefene sannak. kefenlemek; .)s n; (}ışi, ~ .. .ile) sarmalc, örtrnek; i

"

memnuniyet; • "v.51 yetinme. kanaat etme; , ,

••

JIS ç. iLe yeterli, kafi; uygun, münasip, • yerinde: güç yetiren, kadir, yapabilir, hak· kıodan gelir,

768 ,

#

JS:lı hepsi, he'ley, herkes; ,

ı.k<.. yetinen, kanaat eden;

• 1jS' müe.

ıds' [mud.kullanım, tesniye irabı]

ikiside, her ikiside;

....

düşmek;

[göz,

.. .in

herşey;

rj> ; 0', ı.ı>, J~,ll~, J}>,ll}»

olmak.; .... .

~

J1S" (b-e) taç

[bşeMEC.I: [papaz] düğün

mini yerine getirmek HRI.; [yüz} mek; [lahç] körelmek; ile

merasi-

sonuçlanınak; :15-1 (b·ı)

yormak, bitkin,

._

.'

#' ••

JS" ..-JI

o-

rl l çok büyük bi.- sor, ~I J> ~I gerçek

. Jr .. . . J> J> . .. Jr ... ,.

~

ya da tam mutluluk, iyilik; ~J

.. '.r. .J>. ,herşey; ....1 ve ....1) ... ~ JS" ... yapan herkes; ... \.. ~,

•

~

•

her kes;

~.

#

her bir,

•

.. '.

.

.J>

olan,

~

halsiz düşürmek; (göz yaşı sebebiyle) (görü-

... yapılan herşey; ... "I r'~I.,.-i LA

şünü) bulanıklaştırmak;

konuda sadece ... dir, bu ... dan ibarettir;

j..S:J taç giymek;

.

"

düğün

.

.

L.IS' ç. JIS'

I'

."

"

. JIS' tül; eibinlik;

J:lf bitkin, yorgun, halsiz; zayıf; cılız;

, ... wf ...

• ,J

.I,l$'ı ç. j,JlSi ,~ taç; Kaıolik HRI.;

..

papaz·

düğün

,

HRI.;

şemsiye durumu BDT.; ~ ~\ ~~ biberiye

.. , offıdnalis; ~l ~! eşek yoncası, kokulu kuşdili)

yonca BOT. Melilotus

BOT. Rosmarinus

offıdnalis;

~ taç giyme ıöreni; J15 yorgun, bitkin, halsiz; <;....J

J1S'" başında taç olan; evli HRI.;

3js' bütün herkes; [marife isimden önce] ... in hepsi; [nelcra isimden önce] her;

aynı

ölçüde;

ı...J5 ne kadar çok.... o kadar... ;

."

le; akademi; yüksekokul; ..:.ı\:.lS" (bir yazann] • $O'

bü(Ün eserleri. külliyat; ~ tamamen, bütün •

olarak; ~ ~JI.ı hep birden, topluca; ... ~ u' .. ." ~I.ı asla. kesinlikle olmaz; ~ lanlarnen. • - ". bütün olarak;~? 4s'" harp akademisi;

..

_J

ıamamı,

JS" J her

.- 1"'_

$O'

(beyaz püren,

J

" ıoplam, tolal, bütüncül, külli; mutlak; j5 ..4s"' lam olma; bütünlük; (ç. ..:.ı\:.lS") ." fakü!·

[bıçaJc vb.)

ların başlarındaki başlık

JS"

JS:J

... oluşunda, ... yaptıkça; .. .ile

kör

•

.,

bu

yedi günde bir; ~i binde; her bin başına; • • " ne zaman olsa, her ... yapışında, her -WS

J-;5 ve iJ'j$ bitkinlik. yorgunluk; kesıncı,

,

• ••

}~.JJ her zaman, daima; ıl.:ıl ~

yapmak HRL.;

js' yorgunluk. bilkinlik;

.

JS .....

çe~i, gerçekten başka hiç bir şeyi;

ifadesizleş-

... ...' C.t,..J1, Jl5" bajan

J J..5J1

JS J..s her halükarda, ne olursa

.,

giydirmek,

-'

. -'.' . . insanlar, herkes; ~i.?"JIJr U.?J..1 bütün ger·

[kılıç] körelmek, kesınez olmak ~ ~ 'J yorulmak bilmez, yorulmaz;

•

JS:l1, tamamen,

.. Js'

yorgun,

~

.

,

, ., . ." olsun; ;.,.ıs- tamamı hepsi; ~.) bunun • " lanlarnı, hepsi; ~i veya JS" ~l evin .,-.' ",,-. tamamı; Jl.,)1 J> veya ~ Jl.,)1 bütün

yonılmak, bitkin

bakışı boş, anlamsız

•

". büıün olarak, herkes birden; JS:Jı " ..

..

;

bitkin, halsiz olmak ya da

•

_,

-

'.us- ç. JLS" menni, kurşun; gülle, top mennisi; el

,.

bombası; bilye;

"jS kesinlikle hayır, mümkün de~il!, asla!; lam

aksine; bkz. kere hayır!;

JS"; 1 ')$ ~ ~ asla! binlerce

769

.":AS o ("JS, . - ,,'::A-$)

.,

"

(b-i) korumak, gözetmek,

-

~

a (t.~,

-o _

o --

himaye etmek; ')451 [göze] uyku girmernek. •

•

•

.-0

n;

~ çehre, yüz ifadesi;

ç. ,,'1S1 [kuru ya da yaş] ot;

._

yüzünü asmak, ka~larını • _ _

çalmak; ~i ve ~

[gözü J uyku tutmamak; • ~

.. C:}S')

~LS asık suratlı, somurtkan; soluk, rengi

,_

".-JS : ~i J.iS uykusuz;

kaçmıŞ; o•

ı.,rS"'JS ç. ..:.ıL araba koması, klakson;

t:!S al kasnısı BOT. Ferula communis/ sinaica; t1S' amonyak, MIS.;

~ a (~) kuduz olmak; delinnek, çıldırmak;

li.ıkJı

.;--'% klasik;

(Js:- bşi) çok fazla istemek. ~ bş için) olmak;...J'ı5:j (bşe) öfkelenmek, köpür-

deli

Kildani kavmi;

~1.ıJS' Kildani [s. ve is.]; müneccim;

I..,-l) => .....ıs- (bşı)

kireçle boyamak;

o

rnek; ~ /' ı:') )aldırmak, (~b-nin üzerine)

..,.J> Idreç;

atılmak, hanı~

~ kireçli, kalsiyumlu [na't]; i)~

o

"
.. -.

hücum etmek; '. ı<~ ,I kudurmak, öfkelen-

-,.ı> ç. y'% •

.

o.

hAı; "UI ~ su samuru; kunduz;

-•

~ ç. dişi köpek; ı.rs {na'l) köpeğe ait. köpek ... si; ~ kuduz hastalığı; çok aşın susuzluk;

•

..:...~ kireç ocağı; ,

•••• köpek 1 ~i -,.ı> köpekba·

-

_

:/ is- kireç taşı;

rnek, çılgına dönmek; •

_

.

.,Js:. Idreçlenrn;ş; 2-;0'

-.

LJS ç. ..:.ıl. It.> çorap;

..

;J.".....ıs- ç . ..:.ıL Fr.> (erkek için} kÜıot; (çocuk ;

için) k.ısa pantolon; o

(~ ...e) hırs, 3şın tamah; ı..:JS'" kuduz [hasta]: çılgın; hırslı, ramalı­

kar;

--

.

J1S' a (~.;JS·,> (yüz] karannak; çilli olmak {yüz]; (y bşden, b-den) çok hoşlanmak (y bşe)

,,

YS ç. w"':J.S kanca; mahmuz; ~,

,",!"'JS ve y kramp;

,, 4J."i$ ç. ..:.ıL kerpeten;

-,.,15' ç. o,

r~ kalsiyum;

.0.

~ kuduz (hasta):

düşkün

olmak, çok ilgilenrnek,

aşık olmak;....Jr

mak; (y b-c)

meraklı

(b-i,

bş

ol·

ile

yadaY bi ile) görevlendirmek, vazifelendir· rnek, (b-i.

bşt!

veya y

hşe)

,.

atarnak, tayin

.. ,-

~\5.J şiddetli kavga: hırs, aşın istek;

etmek; (b-t!) mal almak; ~ o>~ ı,,;.LS" sıkın-

~ p... kudurmuş, çılgına dönmüş, öfke-

(ıya düşmek.

,.

li'o

J-$ kelepÇ"; ı.:JS" i (bşı) dökmek;

kendini zora sokmak MIS.; b-i

sık.ınrıya düşürmek,

MIS";

b·e zorluk

çıkannak

~: ~t< birden yapamıyacalı şeyi

o., beklemek veya isternek; s.\.:.ı:. ~._ .... ,;; ...;J.) _

..

J

~

770 >-'

'S"""

... (j,i' • i ~JY) sıkıntısına girmek, me-

şakkaline katlanmak; ;'~I.ı:JS" \ -te '. neye •

..- •

kellef; (y

~kJ (bşi veya

Y

bşı) yüklen-

olan; vergiye tabi; vergi mükellefi; dinin

ISı..HUK.;

veya çekingen veya

ISL.HUK.

(bşı) isteksiı

zorlama

::.;.~. ;:ıLi ~ zorla

gülrnek; zorlama/ gayn tabii olmak; ..,ı.

(bşi

...e) han:amak; (..,ı. b-e, ...e) maı olmak;

.....us- (cin.is.;

tek.is. i) çi!. leke;

• -u güneş lekesi;

1~

, L.J

..

yapmacık tavır;

masraflar; aksesuarlar. takılar (düğme); nedi-

• ••

me; 1 i.

••

~Kalküta şehri;

-

t,''YS 'r~i t,''YS kemik parçalar';

-..

,

_ ••••

.. -ft ç. j>U göğüs; ~~ ~ ve '-~.-

-'--'~

"ı.s:: 1.) ~ bir şeyin ezici ağırlığı altında;

_.,

-,

~ t-li brine iyice yükJenmek; ,.

.

,~ii ~lS::H güneş lekeleri;

J~ seyis;

1 ~ ,.tJ~ p yapmacık güıÜmseme;

j$J) ve jSJSJ [deri) nasır bağlamak;

LLIS' ç. ~ rahatsızhk; sıkıntı. meşakkat, zahmet. külfet; dert, bela;

1 vJj:~ L~ ~ maslahatgüzar;

lerinJ emlak sicili MIS.; o. ._ , ~ resmi; yapmacık, suni, zorlama;

"0

r....ili"' (y . ..e) tutkun, düşkün; ."

aklen sorumlu tutulabilir, mükellef

~ ç. (bir semtteki fertlerin ya da şirket­

yapmacık tavırla yapmak; (bşi yap-

maya) kendini zorlamak;

kişi, mükellef

emirlerine uymakdan sorumlu

rnek; (işi, görevi, masrafları) üstlenmek, üslüne almak;

yapmaya) mecbur, zorunda

• o'

malolursa olsun; ~~ W A.....iiJS' pahalıya mal olmak;

ile) görevli, yükümHi, mü-

101LS:.. (y

A.I.SJS' nasır,

.. .

nasırlanma;

~ nasırlı [deri];

.,

~, müe. t-U1S' ç. ~ kahverengiye

çalan kmnızı renk; çilli, lekeli, benekli;

>

,.ıs- =>,.ıs- (b-i/e) konuşmak; ~ı> (b-i/e) konuşmak;

d)$:ı ç. ~\S::i zorluk, sıkıntı, meşakkat

ii:: b-ile, ı:r veya ,.p. .. _hakkında)

~i<;

.rjS , r'YS-

konuşmak; (bıi

ya da y

bıı)

söylemek;

verme; [b-e] sorumluluk verme; görevlendir-

,.ıs- ç.

me;

zorluk, meşakkat; formalite; mas-

t...ıS' ç. ,,:,;l. [cin.is. ~] kelime; söz; söy·

raflar, maliyet fiyatı; vergiler; vergilendirme;

leme; vecize, darbı mesel; anons; önemlilik,

mükellefiyet, sorumluluk

nüfuz;

sıkıntı,

~

d~ı"

ISLHUK.;

-~

.. gayri resmi olarak, teklifsizce; d

~ç

-~~LS::Jı [belirli bir semtteki fertlerin ya da

yara, kesik;

. - - -,. . t::; ,I.>'... ı.5 r' .~ başka deyişle; LJS" ~i . -- . - •• i

,

• , ,

,

::;...JS' kelimesi kelimesine; • _.

-•

bir

ko-

J..._-

şirketlerin) emlak sicili; :i- ~ .-iı ~LS::i geçim

nuşma yapmak; ~ ~ seninle konuş-- ,,, mal'Y'm; ... ..,ı. ~ IJ""" oy birliğiyle

masrafı;

...de karar kıldılar, hakkında ortak bir karara

'.

.

ı..A~ yapmacıkhk, sunilik; yapmacık tavır;

ikiyüzlülük;

.. vardılar; ~ e~ ,~ ,- ., ~"':"~ birleştiler, anlaş",'

~,

"

,,-,

,_

..

maya vardılar, . - . ~ i'e"~ ..: "'''':"~ ... hak·

771 kında

karara

.

..

vardılar;

,

...de

anlaşmaya

....

dılar; ~ ~l ~.f veya :i ~l ~ birleşme. •• • • • • ••

ittifak; ı..JS:j1 ı\>,,1 baıdaşma; 'oJS:JI ~'. ,; •

••

ihtilaf. aynılk, daAılına;' -,

ıO

•

•

!5" ~i b-nİn ."

"

kelam alimi;

var·

·

.'

WSb\tz. ~

•

yl$ ALF.aıa.;

_.,

• o'

.,

•

•• •

J J

•

•

•

•

•

•••

f'JS

konuşma; söz; ifade şekli; diyalog.

..iS

\os

•

•

:j ••

••

J •••

•

~ böbrek sancısı;

LS" ç. ~i- klişe;

.. ~ ç. WS'I kilim; i~ [soru edalt ya da ünlem edalt olarak mensup

r":ı4.SJ4

W

mak;

kelam ilmi;

• •

o'

hen yapılan; kelam ilmi ile ilgili; 1 'ı

••

•

'.

kuantum teorisi;

•

...

.,rS nicel, niceliğe ait; W ç. ı.:.ıL kemiyet, nicelik, çokluk; f~ u

~-;S ağız dalaşı, aıız kavgası;

...

~ ç. ~ yaralı; acı veren; ç.

muhatap; sözcü;

•

.., "I

.1,)

•

~l ~ Musa (as.);

~ ALF.BKZ~

tıkamak; (b-i) susturmak;

güzel konuşan; akıcı

konuşan;

konuşan; konuşkan,

,.

o

çanak

(b·O

çivi ile

tıkamak

ASK.; (elbiseye)

-"

. ..

..

BOT~

çiçek örtüsü BOT.;

rW" tıpa, tıkaç; 4-.W"" ~. ~r., ~W"" tıpa, tıkacrj ağza uka-

konuşması;

, ~ konuşma; diyalog; sohbet;

. ~ konuşan; sözcü; birinci Şahıs OILB.;

;....s

~ ç. rW'l. wl. r~. 1,,:,1$1 çiçek zarf,.

"

ıc:'.

deliğini

.

wlS::: konuşma. diyalog; ı;,# i.i1S::: telefon

~ birinin

kol yapmak; ~i (elbiseye) kol, yen yapmak; .' ." ... ~ ç.rW'1 .4.5' [elbise] yen;

••

geveze;

.-.....i

su.sturmak; (b-nin) ~nı tıkamak; (topu) fal·

r'1-5J. r':/$J ya da"'1-5J ....':/$J beliı; ' .

• ••

ağzını kapatmak, b-i susturmak; ya

..j\..o.lf 'ıi~beliğ,

iyi

c;.s) (bşi) örtmek, örtmek gizlernek; (bşı) o •

•

•••

2~ çokluk, kemiyet, nicelik , ;...s:..ı14..:ı~

~':JS konuşma, söz ile ilgili; sözlü, şifa•

o.

kadar çok ...!; 'i ~ kaça?, ne kadar?;

r~1 ~ geveze, konuşkan. çenesi düşük; •l

••

kez? kaç kere?; kaç kere!; ~~~ ~ ne

••

~f konuş­

.

,

e:i bşi söylemek için a~zını aç-

tarzı, dikisyon; r~\ ~

ma

.'

•

yan, önemsiz konuşma; r~\

o •

". . .. . .. oğlun var; !ir ~ veya !i-r- ~ ~ kaç

ttlb ~% boş, bir amaca yönelik olma· •

•• -

isimden önce] kaç?; 1 ! ı:.U \.ıJ J ~ kaç tane

darb! mesel, de-

__

• •

·

~~4 sözlü olarak;

yim; [tam} cümle olU.

1 ~ iS YlTl •l

"-

•

karşılıklı konuşma; özdeyiş,

••

böbrek iltihabı, nefrit;

~ini söyleme.k; )J}i ~ parola; ~L , lSJI ~

'o

•

•

..r-Jl. On Emir; ~~.... 1..JS' giriş [konuşma.' ... . . "i mukaddime; rl l ~ . rl l ı-if parola;

•

~ iS böbrekler ile ilgili;

..1Jaj14....lS:J1 , .. .-... egemenlik; ~ J\i söyleyece· •

••

<,l5' ve i}S' ç. .;>. \?J:>IS' böbrek;

itibarlot! saygınhAınl anınnak; 4lS:Jı p've •

'Js';

nan bez; maske; gaz maskesi; çanak, BOT.; • •

• o •

,,~ ç. "LSI BOT yermantarı, damalan; mantar;

772 •

lık; karannış

[renidi); .C;:" '.-, i , .. ve o ~ıs:. ~i ,_ ç. ~ - kompres. tampon

;,~ [çog·ı yennantarlan BOT.; LS bkz. .ol;

TIP'•

0W"" keman'• •

-

o• •

ı.,ft..s "..,:, -S" çalan; •

i

•

..,..5 Ing.> kamp;

2

.. ).,.s:...

,, , , . ~.".s ç. ~)1.S [gL gümrük resmi. vergisi SUR.;

••

~;:.s patiskao;

•

'.

gümrük dairesi SUR.; '" [gl gtimıüıc.. .i. gUmıüge aH [na'!.];

~kambiyo;

.. ı::.-S u (~) (öfhsim) tutmak, zaptetmek; ·-

.. ,

~ _tS' [mUz. ve müe.] kestane rengi; •

.,

•

•

'.

,

ii

•••

~.;.ı.s [cin. is.; tek.is. öl.,;..5ı ç. ..:.ı~.;..S' armut; •

••

•

e:S a~) (hayvanın) dizginlerini çekmek; • c--" n; i· . • . t::-S a Ct: S) başını dikmek, kibirlenmek; •

.. ~ın:

·

t w" gurur, kendine güven duygusu; -

.;.;os

".",

. ...r.s,u .

r.SjL..S ç. ~L-.s"'

.

rJ,

kasılmak;

•

siyahımsı olmak; rengi olmak;

W

,
Ut..s" ç. ..:.ıL kerpeten;

(uzva)

•

•• sıcak kompres yapmak; ..wı (b-ı) kırmak, •

..?~!içine kapanıldık; düşüncelere dal-

•

'ı',G' 'I[renk] kararmış, isli gibi ol.

ma;

• • .LS. ö...L...S' mat, donuk [renk); mathk. •

donuk renklilik; keder, üzüntü;

.ı...S' ve ~ üzgün, kalbi kınImış, t'lsalı, isli

kanurnış;

:ıL.s ve ö;Wkompres. tampon TIP"; •

.

.. rengi •

.w-ı

karaımış;

~ pansuman TIP.; •

.ı...lS'" üzgün. kırgın. kederli. tasalı; karan-

...

kasılma.

ihtilaç;

t ... '<:'101 rJ. sa mış,

mak; donuk, mat olmak;

bulanık,

•

,J-S. ~. ~ " ir usta, lcCrübeti. kalifiye;

• • a (.L..S) kIolmak. üzülmek; [renk) isli.

kederli;

k.ramp girmek; içine kapanmak;

4.:...s bir avuç (miktan);

3~ ipek kumaş;

••

çekmek; sin-

.....,1;

•-

üzmek;

kısalmak.

rnek; ~L bilzülmek; kıstlmak. çekmek;

•

J.....S

<:"b"uz til rnek;

'A

•

t::'"lS' ç. t:-'..f turşu, sirkeli sos; •

••

.: (J-tS) (bşi) sıkıca tutmak, kavramak;

,

"

kondüktör (tren] MIS.;

içi~ kapanık olmak; düşünceler [yine ~

,

2

daıranmış et ve sebze ile yapılan

MIS.

bir yemek;

4J~ ç. ..:.ıl poliçe, çek;

,

.".s ç.)l.fi T.> kemer;

ihtilaç halinde.

çekm'ış; kramp

kasılmış;

içine

girmiş,

kapanık;

dü-

şüncelere dalmış;

r=S => t'lS'" (b·iI~) yatmak. (b-ile) cinsel iliş­ kide bulunmak;

..

~ yatak arkadaş.;

--

.

,.

J-S" u ve J-S" (JlS, J.;oS) tamam. eksiksiz Q

olmak ya da tamamlarunak; sona ennek. bitmek; neticelenrnek;

"",ı..S'lve..,ls (bıı) bitir-

773 rnek, tamamlamak; (bşı) yapmak. yerine ge-

J-lS' ç. ü.s' tam, eksiksiz, kamil; hakiki,

tinne, icra etmek. uygulmak; (bşı) ek, ilave

gerçek; tamam; bütün; sona ermiş, bitmiş;

yapmak; J-~ ve ...l..5\ bitmek, tamamlan-

bir

mak, yapılmak. sonuna gelmek, başarı ile

bütünüyle;

-

. - ..

tamamlanmak; kemale ennek; J'.<:' di

(bşi)

tamamlamak, bilinnek; (bşı) (bşe) ek ilave

şiir ölçüsü; , ~~ topluca, tamamen, ,

j.o15::. tam, eksiksiz; tamam; entegre;

-

-

-

,

~

~ u ve.Jf a (cJyS) saklanmak, gizlenmek,

yapmak, tamamlamak: (şar/ları vb.n yerine

sinmek; gizli, saklı olmak;

getinnek. sağlamak;

mek, sinmek saklanmak;

eJ ...e) gizlen-

(J b-e) pusu, tuzak

bitinne. tamamlama; olgunluk, zamanı gel-

(J b-i) pusuda beklemek; ~ (J b-i) 11"; ;;.Lı [bir yerdel giılenmek, sakla-

me; 1 4J~ tamamen, topluca. bütünüyle;

mak, sinmek pusmak;

JLs ç. uL tam olma, ek~iksi:;:lik, kemal;

~W ;ükS, zaruri olmayan; ..:.ı~W ıaruri

kurmak;

... w'

olmayan, lüks;

cJl..S AU.BKZ.; •

4JLs KN$. ek, ilave; [sayı, miktar ya da ölçüyü} tamamlayan; •

•

•

••

••

iO • •

men, topluca, bütün; .ı.ı...s4 J J .'. d\ bütün

--.

..F

sativa; ,

~

-

L.5::J tamamlama' bitinne sona erdinne; .' . .

(şartları) sağlama;

~ [na'tl ek, ilave, ilave mahiyetinde,

tama:nıayıcı; t ~ ~~~ ara seçim;

~-

BOT.

Nigella

cJ".s anason;

.. ,

. t

i,,-:.5 ç. s-ı.:.....S' pusuya yatan, gizlenen; pu-

su; entrika, komplo;

,

_..

~;.s kimyonBOT. 1 ("'r».....1 ~~

.

İstanbul;

yapma. uygulama. icra;

*-

çörekotu, siyah kimyon, otçam

j.S1 tam, daha eksiksiz; ~!' <~ lama•

katarakt, perde TIP';

I'

p

-

$"

. ,

,~-

.f.J entrika,

,

,

düzen çevirmek, gizli plan kurmak; 4J \.

•

-ai

•

I.O:-S' birine tuzak. kurmak, biri için pusuya yatmak.;

~ ç. ~~ bıin gizli, saklı olduğu

.

.,

~ ek, ilave;

yer, pusu; pusu yeri; bannak, sığınak; ~ ~

JW-I = J,SJ;

;.sı

,

'

J-~ tamamlanma; bütünü oluşturmak

~1S" gizli, saklı; sır, ç. ~i§ arka planda-

.

için birleşme; olgunlaşma, tekanıü!; Y~

,

J:\5.;; [na't} bütünü oluşturan, tamamlayıeı;

entegre; ,

JI..S\ tamamlama; kemal, olgunluk;

. , JI S- dı sona erdinne; tamamlama;

-

ki etkenler, faktörler;

..

,.,

J-lS::lı integral hesap;

;:s:.. işte işin sım burada!;..

.-ve ~ kemençe; keman;

l"!'"

$"

w

a (~) kör olmak; buıanık olmak;

-

. wl mile. ,~ ç. W [doğuılan) kör, "-"

ama; W [doğuılan] körlük;

774 .-

.1

~ ve~ nasırh (deri]; • •

'"

ı.rS ç. i4S' , ı:.W"lıırh kuşanmıŞ, giymiş; cesur,

.

yiğit;

(S-- ya da 4••:(- ç. ..;..ıL Fr.> sofa, divan;

-

. ıJ~ ç. ..:.ıL fr.> kamyon;

.J-

'

. u (J. u -

,

yS'ı (bı,) gizlemek. saklamak; (bıi)

örtme";

(bıı) banndınnak,

evi, rüzgardan vb.];

(J

korumak [örn.

sakinleşrnek;

:;s

gizlernek, saklamak, sır olarak tutmak;

(bıı) sakinleştirmek, yatıştınnak;

•

.

Ji (bŞI) "

saklamak, gizlernek, sır olarak (utmak; .rS"1 • •• • saklanmak. gizlenmek; ,j-<- . i LL; bannak. sığı-nak aramak; yuvasına dönmek; sakinleş­

rnek,

yatışmak;

.... . .:ır ç. ıJ\:.S"1 ,ı:s'l bannak, sığınak; örtü,

.

•

•

siper; yuva; ev, kulübe; çardak. kameriye; j.

•

•

•

[gl kanguru

i,) ıS

b-e karşı) dostluk,

sevgi beslemek; [rüzgar} (bıı)

.~IKongo; •• J""..s . .. ,).p

nankörlük;

ıı'J.5 Kanada; ,

~.ı.:.) (na't] Kanada'ya ait; Kanadalı;

...

.. .,

I)J.S buhur,

)1.5 ALF.BKZ.;

.,... YS i <.;:S') (hazineyi,

..

~)~L ~ oprağa) göm-

mek; (bii) biriktinnek,

yığmak,

toplamak;

"

.,r5' sağlam, Soo, güçlü olmak:; (parayı, serveti) biriktinnek, yığmak; (parayı, hazineyi)

gizlemek; i.

P

olarak!;

• AS siper, örtü;

ç. jyS' hazıne;

P , sıkı, sert [et]; sağlam, güçlü, gürbilz;

•

u' ç. ..:.ıt, ..:.ıt.:s" tente, güneşlik;

,.

0\.:5" ç. gı tente, güneşlik; •

tütsü;

ı;).ıS ç. ı.:.tl. ayakkabı SUR.;

•.

.

nankör;

•

A...5 ç. ~L.:.S' gelin [akrabalık ilişkisi

.J

MIS.;

•

j.;\5 ç. ~~ sadak, ok kılıfı; , .. uylS' ç. ~l~ ocak;

. p.:..

jL:5\ sağlamlik, gürbüzlük, dinçlik; "

sıkı, sert [et]; sağlam, güçlü, [vü-

sıkı sıkıya kapalı

cut];

[dudak]; kuvvetli,

'

. . .. . yl.5".,

; ıJ jlS' : JJ':ı'I ıJ jL.S' Aralık ayı, Kanunu

evvel; ı,juıı ıJ ,

Ocak ayı, Kanunu san.i

.. ? biriktirilmiş, toplanmış,

kudretli; .,

---'-

-,.

gizli, saklı;

.r> u (.r>ı (.,,) süpünnek; .r> n; "

SOR, LOs., ÜRD.. (R.;

~ gizli. saklı; iyi korunan, muhafazalı;

" ıJ~ gizli, saklı; iyi korunan, muhafa-

~ süpünne; ~

lJ"LS süpüren; [süpürerek temizleyen) çöpçü;

•• LL:5" çöp, süprüntü; •

zalı; giı1enen şey;

1J \Sk enar,

uç, sımr,

zI.Ş)~ L~ kanarya; ~ nasır, nasır ba~lama;

~ [at için] yem torbası; ı.r:5 sinagog; "

,

1

~ .(' ç. ~\:S kilise HRI.; sinagog YAH.;

.

,

775

... ... . ... asıl ~ Ü .,....Jl ..s d ft. onu en ince noktasına .

-ı.s-5 ve ~\.:.S" (na'tıkilise [kurumu] ile ilgili, kilise ... si ;

kadar biliyor;

, :<.ç. ~iS::. süpürge; .,.ı~A5''' :$:~ •

(Y> ve

_ı'

~\.:.S" ,Ul:S' albüm; ..:.ıUıl:S' [çog.] temel pren-

.

-

_..

.

..

..,s) w" u ve..,s i@<W")(Ybıile,

ir bıı) ima etme;

,;-

..,s i (L.,S) ve ..,s (b-e,

y .. .1) künye/ lakap olarak ven:nek;

sipler/ kaideler,

•

jS:;

•••

fS kanguru;

-- (b-ı) ...;.:s u (~..i_:S'>

ve ~I(y ... kün)'esi, /akabı} ile anılmak

... y [

korumak, himaye etmek;

(Y .. .i) künye / lakap olarak almak;

( ...1) saımak, kuşatmak; (bŞI) [çit vb ile] çevyardım

relemek; (b-e)

etmek,

yardımcı oı~

-

y.l ya da~' lafzının erkek çocuAun

ismine mudaf yapılarak oluşturulan] künye,

"',

-,

mak; ~\) ve ...;.51 (b·ı) korumak, himaye

.

lalcap;

..

etmek, desteklemek; ~, (bşı) iki yanından saımak;

her iki

••

•

~1S dolaylı ifade. imalı söz,kinaye; ima

f •~G.s::ı4 dolaytı, imalı. açık olmayan • • · _ [~r" ""'ş'·I; ... ir "lS J" bu ... anlamına

yanını çevrelemek;

••

JS ç..... lSl yan, taraf;

.. ...

etme

kana~ gölgelik;

... kucak; ~\.51 J birinin korumasında! veka·

ı:r

. ,

•••

•

anlamına

olmak üzere; .. .in yerine;

•

~ ima ile ifade edilen; '-".' -

4i\.:.S" ç. ..:.ıl. künefe; " # ç. ..;.:5 tuvalet. (kenef];

,f,;,C.

~künyeli;

.; , ..<: (y ... ile) çevrili. kuşatılmış; ...

•

Y

.)\i.:S İng.> keten bezi, kanava;

[= ~ ,MIS.] ç. ..:.ıL cezve;

.. # .. evde kalmak: eve yerleşmek;

••

-* (bşe) elektrik yüklemek; (bı') iyonlaştırmak;

~~ elektrik yüklemek; elektriklen-

mek;

iyonlaşmak;

... -

~* elektriklenme; elektrik;

.. .

":>S kinin;

y

..s ~ ~i (bıı) iyicel derinlemesine incele(bşin) aslını

•

•

... ...

letinde;

mek, araştırmak;

.. .

gelmektedir•... anlamını taşımaktadır, ~L:S' •

U

•

•

araştırma;

.. --. ..,..~ , ı.....~ Mekoes ıehri [Fas); _t'•

•••

o~'ve .t.;>'- +1 derinlemesine inceleme/

elektrikli süpürge; .J

•

•

anlamak. içyü-

..

*.

ç. YJ~ elektron;

",

--

Y -'~ ç. ~L elektron; •• ıl; - 8

•

•• • ç elektron ... [na't]; ~,

••••

zünü öArenmek [künhOne varmak]; kapsamlı/ etranı

kavramak;

(bşi)

olarak! iyice anlamak.

.:<:" +1 (bşı) bulmaya,! keşfetmeye

çahşmalc; (bıi)

bulup çıkannalc, anlamak;

" en uç noktajderece/ sınır; ÖZ. cevher 4:s

LI;~' elektron mikroskobu; ı$JI.@ elektronlar ile ilgili, [na't]; · .. " . ~'-!J

..

e ç ve 4)

.• ç kehribar, elektrik;

.... J.4.,p:J1 tramvay Mis.; ••

•

•

•

••

';4* ve ıi..# [na't] elektrik ile ilgili.

776 elektrik... ; elektrikçi; t

,--0_--

,

~4~ )~

..:.ı~1 din adam:arı, papazlar, hahamlar,

elektrik

__ •..•

>

akımı; ~~~ ~'-':- akü; ıl4.*' Li . <2~

. elektrik ampÜıü; ~4;+S "-~ fizik tedavi,

[kurum olarak] kilise; ,» oj~ (na 'tl p'ıpazlara! hahamlara mah-

diyatenni; ~4~ ~ elektromanye-

sus; kilise ile ilgili;

"..

' ' ' ' ' '

lizına;

d,

. . , J,,4ft! )i elektrik >

"

>

• --o.

ve

>

>

>

._"

l,l4* "'* •

>

~

ışığı;

,

elektriği

•

çalışan,

ileten, iletken; elektrik ile

haber veren; papaz;

-* kehribar;

Jt' ç. '"

*

•

~

;;,:"6$j, ~~ veya ~

>

>

>

~i başpapaz; . , . .,

-- , .

.'

l'--'

.:"AlS" ç. iJ4S' ,~.s' kabin, faıcı, gaypten

elektrikli;

••

olmadan haber verme, gaypten

haber verme; zan, t~hmin;

elekuik;

y ~ elektrik yüklü, elektriklenmiş;

ı:ıı..

.

. .

. ".~~. ""'-"-"

-

mağa...; boşluk; ~ <$,ıl;

Jt'

>

akciğerdeki cerahat

kesesi

o.

kahin falcı'

~ eski eşyalar, eskiler; eskimiş, y!pranmış;

••

~ eski eşyalar, eskiler; eskimiş, yıp­

TIP.; y~'

»

~L Mağara Ashabı, Ashabı Kehf; .,

-0-

_"

ranmış;

••••

-w' a (J,HS') ,JtS u (ll,HS') ve Jr'1 orta ••

_

,..

OJ

-w' ç. -W" J4', J#. iJ~ ona yaşlı. otuz ile elli arasında olan; · " ;j orta yaşlılık;

-*

JA' . ..P" sının üst kısmı; cıdağı; . .., . .. •

>

jij sırtına yük olmak;

ı..P. ~ ?ü

. - . 4la\S ı:r ,~\ b-nin bşin yükünü hafiflet.-

rnek, b-nin

l..l.p

..."Y

sırtındaki

yükünü azalunak;

[bıçak vb. için] körlük, kesınezlik; haIsiz-

Iik, bitkinlik,

'"4'
"

rj J'!§

-

ç. ,,;..ıL kupon;

. , -L"y, İt.> kopya ~ L"y . ~ kopya kalem;; ,

,

~§ İt.> kopya; ,

~fiJ\ Kuveyt;

zayıflık;

"'

u, a@J4$)(Jhakklnda)kehanette bu-

lunmak, (J b-nin) geleceği ile ilgili haberler

vermek;~ ( ... o.:J) ... kehanetinde bulunmak, ... olacağını söylemek;

~4S" tahmin; kehanet;

:\;4S' kabinlik, falcılık; ~ J' e 5" rahiplik, hahamlık; ~ J~J

>

~§ •>

,

. , ~§ bardak; kupa [oyun kağıtlannda];

, ~f.§ ç. ~;l$T.> köprü MIS.; .., .

o>

ı~

ç. ..."ıyı bardak. kupa;

".

jA\S ç.

---

...

,

deliği;

.

yaşı

·

,

pencere, dam penceresi; gözetlerne <'

~ ~L.S

• ,

;§ ç. lS,F, ~ı"s delik, gedik, menfez; küçük

olmak;

yaşlı

.

<'

verimlilik; bereket, bolluk; •

';.J....5

•• ,

çok, bol, mebzul; büyük miktar; }..,s:J1

Kevser, Cennetteki bir ırmağın adı;

yy kıç. pupa Dra.; <$" ç... bkz. ,,;Y ; , .. eY ç. tLyı kulübe; ,

>

~1S" ALF.BKZ.;

777 !(.)fi)

jLS"(~~)"~ yapmak üzere olmak;

(muzari olarak] den daha fazla olmamak!

.-

. .... .

sünnemek; hemen hemen, neredeyse;

,

.:J~ neredeyse ölüyordu; ~~\

gitmek ilzereydim; r~i neredeyse yok gibi bir

.,15"

.:JJS tam

~ J ~~ ;1$:; şeydi;

[olumsuzluk

edat.ı ile] ... yapar yapmaz, ... olur olmaz; L.

r~ ~ıS'" hemen kalktı; 45; ~~-i ... {sen] görür - _. . görmez, hemen gördüğünde; LA1.ı:! ~ ~

,.

. ...

onu görür görmez; ... ıj-'" ... ~ f_

;jJ~)§ ç. ..:.ıl.

- , .

.. ,LS Lt;

.

.. ,

.,

Y)§ ç. .;;~)§ ko"e; ;

i

. '

!JJ§' ~J§ T.> zoraki iş MıS.; •• • • •

J-h," =.H.§;

-

,

~J§ Kore:

,

~J§ Kore, Kore'ye mahsus, Koreli;

, ' .;J;)§ bkz. ıl)§ ve.;J;§; i·

••••

j§ ç.j\§\, ı)1~ küçük} saplı testi; maşrapa .~

,

gibi büyük bardak' ~J'lJ\ j.,5 mısır koçanı

... yapar yapmaz, ... yaptı;

MIS.;

\.1" j

2

" § => ,'j (bıO yı~mak; i.:ı§ ç. ,I§l yığın, küme;

-

.

(sarığı) sarmak; (4- oj elim) yumruk yap-

-

-."

çekip

. . .- _.. )§

kıvrılmak;

yumak

L...,os ve ı.r.r5 (cinjs.; tek.is. it-.,51 sakız kabağı BOT.

[eritme]

-,

~§

U

-

fınn(ı);

••

§ ç. .}I§ kireç oca~ı; i

körük;

~).,5 ç. ).,5 küçük kasaba; köy; top [=

•

•

,


-i)'§ ç. i,1§ an kovam; ,

, <0$ J)§ küre şeklinde, küresel;

-- .

).f.., ve')~ ","k;

).J~ yuvarlak, (QP, küre gibi, küresel;

~ ) ....s:JL toptan;

•

•

•

t§ ve t is' ç. tl§i ,01.,> bilek kemi~i; di"ek •

kıvrım, viraj •• i I. '"

dirsek [boru];

ANAT.;

'ı'O

i

i

[yol i;

')-""WI t§; t~i ~ tpJI..J!" 'i [lafıen; dirseğini

2)15 ALF.BKZ..;

Cucurbito pepo Mis. SUR..; bkz.

kılıçbahAı ZOO.;

••

ç.;I.ıSI , ).ıS1 01~ deve semen;

,

..

,

gibi toplanma;

ocağı;

hoş MIS.;

güzel, iyi,

almak; [yatar durumda iken}

ayaklarını kamına

demirci

•.

ır §I daha iyi/ güzel;

mak; )~ yuvarlak! küre! top gibi olmak şekli

..:.ıl. küçük davul; .•.

3ı.r!-§

)~ (bş,) top gibi! yuvarlak yapmak; ,. - --

veya bu

ç.

.r1S' ç. .rı §I bkz. .r1S' ; ,

..

·§i;

fr.> kordon; kurdela;

ır)§ Ing> koro;

~ veya

.:ılS:J~ neredeyse, hemen hemen; ALF.BKZ.;

..

_

_..

... ?

I)§':::::)

i.'

dizinden

ayırdedemez]

elili görse

sanır;

mertek

oJ.s , ~ . j,,>.; , toplanınak, bir araya gelmek, kalabalık} yığın oluşturmak;

,

4! ~L Kufe şehri;

,

j.,oS Kufe ile ilgili; Kufi halb; S ç.

;j, • ....

..:.ıL

kare şeklinde olup üçgen

oluşturacak şekilde katlanıp "Jü..&." a1tJna

778 baş

giyilen

,

mişli geçmiş zamanı irade eder; muıari fiil-

örtüsü,kufiye;

lerden önce geçmiş zamanın hikayesini ifade

!l..f İng.> kok kömürü; ... ..,.sYS ç. .,.sı:,...s- yddlZ [aynı zam. MEC. mm yıldD vh.]

• •

•

eder,

••

1 .;~ ..,.s§

...in olmak; ~

film yddw;

ile: ... C ail/ mahsus olmak;

AS~

•

., J,5§ . ..

~~ G (;..;..1) en mükemmel/ (iyi) bir şekilde; ylJ.,:..ı1 JI ~~ ~ y)i ~ı)i , ...

"

Kolombiya;

. sözleri doltruya çok: yakınd,; ... ~ ~ ~

Kolonya;

veya ... ~

iJ'i§ , iJ'i§ papirtis BOT.

· ,, .;

, ,

y

~ §

· ,

.. .in

düşmek, .. .in hakkı olmak; , ~i ~

yıldızlı;

kokıcyl;

. ~§

"~"ile:

görevi! vazifesi olmak; "J~" ile: ..in payına

~.ıS yıldız. yıldız şeklinde; yıldızlar ile ilgili;

.

..

•

bölük. birlik SUR.

.u iJlS' onun bir evi vardı»;

J ...için: uygunı münasip kişi olmak; ..;;,...

i$§ yddız; grup. lopluluk; (ç. ..,.sıj) •

"J" kullamIlr. ...c ait oLmak' . ile birlikte •• •• •

da de~ildi ... .i yapacak kişi deA:i1di; ... e

'...J..f Fr.> kolem; •

~\S- ı.: ..yapacak durumdal konum-

•

•

•••• •

•

uygun! elverişli olmamak; ' . ' o .' ~ ıeJ

. . ...

..,...,ı § ç. ..,...,ıı"..> kulis [tiyatro];' ,ı~j

~ı}:ıı perde ':'kaslnda;

••

... u\ ~ .lı;. onun için yapmak [hiç de] zor

••

c.~I§ ["u j\f" ın çoğulu) AUBKZ.;

detildi; ... ~i

• r§ ~ r§ (bşi) yıtmak, istif etmek; r~ [üst

için tek seçenek

di, onun için ... yapmaktan

başka

den daha fazlasım yapma.

• •

üsıe) yttılmak;

içine düşmek;

.

r§

-

. ..

birikmek; çökmek, yığımn

.§

..

4,.

.

ç. rl§l, iJL..,S Y'tlO, küme, öbck;

.,' ,4,.§ yığın, küme, öbek; kütle;

, .:.ıl..\,;,.lı § komutan, kumandan; , . ,-,,)ı,...§ bkz. '-"ıL...>; ,. .

·

,',

komisyoncu, aracı, simsar,

•

•

sızdı; o ...yapamaz(dı).;

•

•

• •

iJLS' ~

••

•

J e:-'\ •

geçmişte kaldı, mazi oldu; ~U j ~L..S dörtlüklerden oluşan yaygın bir şiir türü;

..,

"

Ulmak:, oluşmak, şekillenrnek; vücut bulmak:',

• ~..l.:-§ komedi; . •

• •••

vannış bir yokmuş;~:,....s (bşı) yaratmak, • oluşturmak, meydana getirmek;.:.ıj:J yara-

.rt. J ~..f k> komodin; i

•

.:.ılS L..:.ılS masal başlangıç ifadesi ... bir

.

'.. ..)-.ı-:--..f

yol yoktu;

dı; ... iJl4J u\S' \. onun için ... yapmak imkan.

tepe; [çoA.] iJl..:S' öz!. çöp yığınlan;

.

~~ ~ (;}:;~) ~iS ı:; onun

(ıJ' den) meydana gelmek; -;;,~i aşaıılan. •.

.

• ...

(iJ§) iJlS' u (iJ yS, iJl,S',"Y,.S) olmak; varl

mevcut olmak; meydana gelmek, onaya çık­ mak; [mansup haber ile]; ...olmak: veya ...dir,

mazi fiillerden önce

kullanılması

halinde

mak:, gucucu kınlmak; boyun etmek, teslim olmak; kendini (JI bı,) hıralanak; •

•

•

••

u§ ç. iJI..f' olma, varolma, mevcudiyet; ••

olay. hadise; iJ..,s::ı1 mevcudat, varlık; dünya;

779 .0

~

••

kairuu, ev",n' ~~i "~i Mutla!< varlok, Aııah;

. ..

kullanım: . . .in olması! örn. l,;J'~ olması

deli

. . • oıl..iPJ

muda! ya da mansup haber ile birlikte

sebebi ile, deli

olduğu

.

için

••

.p deli olmasına rağmen; . ı.;.p evreni kainat ile ilgili. evrensel, koz-

•

mik 1 ~p:..ıı.j,

••

•

•

•

ilk kiıap; • •

•

ıJ~ ortaya çıkma, meydana gelme, yaratılma, oluşma; oluşum; yaratılış;

','

•••

J.• ~ biçimli,

düzgün ıekilli; .:t-PI ~ [Ahdi Atik'de]

~

"0. " l,; ~ .ı,;

oluşum lEQ;. , 4J:!~I • •

için)

•

•

lil5::..ıl boyun eıme, itaatkarlık, uysallık;

•

•.';ı~1 kozmik ışınlar, ~~

~U olan; varolan; varlık, yaratık; bir

>-

ıl

y evrensel nizam, kozmik sistem; üL$ olma; mevcudiyet, varlık; öz, cev-

her, tabiat;

ıJ.,,$::Jı yekün, toplam; ül5:. ç. ~i . J~' b-nin bulunduğu • •

.. .. varlık' ..;ıı...ıı",ıs:ıı Mutlak Varlok, Allah; --..,;,wıs:ıı yarauldar; kainaı; ( L..) i!" UL.S'

yerde! mekanda. bulunan; (ç. ~i-)

.

... ıJ

leo;

ıS:.

şartlar,

·,

... ıJl$' kim (ne) olursa olsun;

ıJ:,s::.yaratıCl, meydana getiren;

·

:< ') senin yerinde olsaydım;

~1S:::. derhal, hemen; ~\5:.: dur! kıpırdama!;

."ıS:.:ıs- J her yerde; ~ıS:. j.i ye. açma!<; ~ tlS:: ~L• güçlü bir konum elde etmek; •.. .. .

. . ıJ~ ~~i ı:r JA o gerçekten cesurdur; ~

•

• •

•

.u~. .(·~tıı ~ ~~ bu oldukçaönemli(dir); "

ü~ ...Jı:~ all ::..- ~.#L o~ bu teori oldukça

,

"~yaratık. mahluk; (i!" ...den) oluşan. meydana gelen;

,.'"boyun

~:--=

(mud. ku1.I .. .in yerine, ... e bede·

~ ~~ :-

nesne;

•

•• •

yer; mekan, mahal, yer; mevki, konum; önem. ehemmiyet; durum, ahval,

şey,

eıen,

itaatkar;

ıJl.,r.S' ALF.BKZ.;

•••••

yirSit.> [o. oj kontrat, mukavele anlaşma;

.

, ," yı,).#İt> (borçlu ve alacaldı arasındaki)

..

anlaşma. uzlaşma;

!l~konyak;

'",~ i

(j) (bş;) yakmak; (bş') dağlarna!<; (b·i)

daılayarak

tedavi etmek; [asit] yakmak;

zaYlf~;r; ~. '.;; ~ ~~<.L\ ~l(. bir şeyin ...için

[akrep] sokmak;

[katındaki} önemi, yeri; ~,)U.I ıJ~ olay

-.> pIyanmak. daılanmak a1azlarunak; ütü-

.. . yeri, hadise mahalli; ıJUI J)t yer zarfı .

_. - ..

Olu..;

;..rJ ı:rS'ı...1 engebeli arazi;

4j~ç . ..;...1. yer; durum; konum, mevki;

, J:.:.ıı ı.iıS:. en ön; J.ı&mahalli, bölgesel; r:.r-.fJ yaralına. oluşturma,

meydana ge-

tirme; şekillendirme; (ç. ıJ'~~1 [kaya vb •

•

~amaşır

vb.i) ütülemek;

lenmek; kendini daılamak:;

j

yakma; datlarna; ülüleme; , J ;,...;.

;}Jı cehennem taşı. gümüş nitrat; diyatermi;

~yanık, daılama; • ,,\§ iftiracı, leke süren. karalayan; ütücu; •

~'-,$ ütücü [kadın], ütü yapan;

~§ [pantalonda} ütü çizgisi SUR..;

. .. - -. i!~ ve '"'.ıs::- ç. ;ıs:. ülü [cihaz]; dağ.. lama işinde kullanılan kızgın demir; ilj:..

780

-

,

.

... ı.S,p...

havlu; 1 ~,)L...ı

.

~i saç maşası; ,

kese [yine ANAT.; çuval; çanta; para çantası;

naziklik;

,"S-

oJ, .

• '0

bkz. '"'.ıS"

. ~

;

"

•

~ J...:....$ ve ı:-:S . J 1(..~');\S'

j

ö+>

(J.$,

b-~ karşı)

entrika çevirmek: ..l:!L...S' (b-ı) kandınnak, 0xuna getirmek; (b-i) aldatmaya çalışmak; '"

J.$ ç.

.

:ı~ tuzak; hile, kurnazlık, desise,

dÜzen, aldatmaca, 2'

hilekarlık;

:ı\f ALF.BKZ.;

.

o. .

••

•

mak, tertip etmek; !ini düzehmek; hafifçe

(b·ı)

(bıi)

düzene sok-

eglendinnekl mOrd-

(uyuşturucu

madde)

sarhoş eımek, çakırkeyf

: e:CG şekiilenrnek,

bir

(b-ı)

etmek;

şekili biçim kazan-

mak; kendini adapte etmek, uyum sağlamak; eglenmek;

neşeli

olmak;

çakır­

içmek;

.

•••

•

<""") ..,.15' ; <"",,, ....1,»

•

y

zckil akıllol uyanık

. ,

.

,

~G-

duğuna

o

müz. ve müe. ç.

U"'(Si , 4

torba,

olmaması

için

•• _

o

"

JlJ-I IJIS' ne olursa olsun: her halukarda; ,-

4

nezaket., incelik;

göre, bunun [böyle]

\..ıı..i$ bununla birlikte, yine de; 1 i ',j :S•

~ zekilik, aJclllllık, uyaru.k1ık; zemfet,

[soru ve nida edatı] nasıl?, nasıl ... ! ..;..$ ? ....... " ~ nasllsın';"'J 'J ı....l$ ... 01-

ne gibi bir sebep var?;

zarifl ince! şık bir hale getinnek;

,.

"

.. - ..

4

olmak; zarif/ incel kibarı şık olmak; ..ı-:.-S

d

'

keyf olmak, hafifçe sarhoş olmak; (tü/ün vb.)

_ , "I.)'::'ck"oru"k', .c ç . JlS! . "':'"J~ ing.> gaz Iyakacak]; ~

hoş, Şık;

:<.: masör MIS.;

mak, uygun hale getinnek;

neşelenmek,

entrika;

i:.,s::. ç. "'~ bkz. 4 ; •

~ ç. """ . daha

kendini) uyum sa~latm.ak, ayarlamak, uyarla-

kandırmal::.tuzağa

(J

. .r .

=* ~ (bıe) şekil. biçim vemek; (bıi,

..:.-:s.. keza keza, şöyle

düşürmek, oyuna getirmek;

.

,.

•

(b-i)

'.

zeki; kurnaz; zarif;

4

şöyle;

şıklık;

~ ve ~l'

•

•

,

cazibeli, yakıŞıkJı;

zeki; daha kurnaz; daha güzel,

~ elbise yapımında kullanılan bir çeşit Hint kumaşı; •• • • ••

şık,

"",,I müe. ..rS . ve

I..Ş ve ~ yapmak içini amacıyla;

T'

f.

4,.,.,\$ kurnazlık; zekilik; zerafel' nezaket .

... yapmamak için. yapmasm diye;

• ••

, •••

zeki; kurnaz; zarif,

.ıçın, yapmak amacı ile. yapsın diye; 1 "i ı.f

ve "i ~

..A.-..?- Js- kendi cebin-

""" ç. ..,.1,>1 , ,L..,S' müe. L.,> ç ..,.1,>

Iı.!,~ [mansup muzar1 fiilden öncel yapmak

..

o',

~-

'"

.

o

den;

ülüleme işinin yapıldığı yer;

,JIS' yakıcı madde;

..

.,

~I~L safra kesesi;

..s:~ iiliicü; çamaşırcı KNŞ.; ,

tL ~ yasıık kılıfı; ır:-S

,.~

hal, durum; keyif, ruh hali; neşelilik,

.. keyifli1ik; istek. keyif; (ç. J.,?)

uyuşturucu

781

.. madde; ~ ~ Js- nasıl isterseniz! [keyfini.

..

ölçeği

.

. ~isleğe bağlı, keyfi; niıeliğe ait, keyfi-

yet ile ilgili;

.~ tarz, usul; hal, durum, vaziyet; nitc,

lik, keyfiyet; [bir olayla ilgili) ahval, gidişat

- - <.-

~ ~i 4. ~5 [makine vb.] çalışma, işleme; _. •

<

o.

rl!'.. _?_) kullanım talimatı;

J!~:

~şekillendinne, şekil/ biçim verme;

vasıf,

. ne ,1.*' ...;"s:..ı; --

.

'

.

~

il

meziyet;

havalandırma

- -.

C·,IOh'ba k • uyum /_

sağlama,

.ı.1),S"kilovat;

w.#= w.;llS ALF.BKZ>

... ...rro?

•

~kimyasal;

c..s,

-.i-'W ..., ~J. - ~.

...

.,

.

tartmak;

(hşi,

y .. .ile) ölç-

".,

'

(.:.ı~.ı-.iaJ\) ..:.ıWl birine ardarda vurmak" -.'

(/ışi) ölçmek; iLS( b-e) aynısıyla/

misliyle karşılık vermek, >-

simya bil-

. (~) zelil olmak, küçük düşmek;

._>

,,~ın·, ,

'

J b-e) payı hisse olarak vermek'• --

,

i

'~ki ı".;. • nın;

~ ~l:.:J1 JJ JlS birine sövüp ~aymak; OJ JıS'

P

görmüş;

buğu;

(iS, JtS:;,~) (bşi) ölçmek;

mek; (bşi, -.

-

kımyasal; (ç. ..:.ıl.) kim-

~kinin; ~l'. '''' kına kma [ağacının] ka-

~, ~ saklambaç oyunu MIS.;

(hşin) ağırlığını

( .:.ı:si wl,)

.

klima;

-

.<

biyo-

•

kimya;

ya bilgini, kimya tahsili

ç . ~\j yumurta;

.

.

~~kimya; simya ~ ~~';il ,.\~ 'Q~<ı\

adap-

-., ..::.ı~uyuşturucu maddeler;

(J,Sj JLS i

mide suyu;

gini; ..:.ı4l~ kimyevi, kimyasal maddeler;

dırma cihazı,

2 •.

j ;

l.;S-bkz.

[yi-

;Ü~<:[ve ~(,.iJ\ Ai :ç~ 1ç.•.:,;L havalan-

4

,-

"

tasyon;

i

..

'.

,

~

tahıl ölçeği;

..A:

uyarlarna, adapte etme; düzene, lertibe sakma; nitelik,

J,tS:;

, ve rlr.ıl? ç. .:.ıl. kilogram; , , . r.# ç. ..:.ıl. kilometre; ,-

..

;j

hükümdar!;

" ,

ölçek;

bilenler;

[kişi,

J~ç j,,~ ve i5:.. .~ ç - -

ze kalmış]; ~\ J\.:.ı....p\ keyif ehli "" ağzının tadını

belirleyen, koyan

misiııeme

'

yapmak;

•• •

j$ç. Jl$1 ölçü, ölçek; tahıl ölçeği;

..

~ç . ..:.ıl. kBe, bir tahıl ölçeği;

ıftve ~ [hacmi} ölçülebilir; JL.:stahl; vb.i ölçeni tartan

kişi; doğru

.. .:J~.~ .:J~'? Kıpti takviminin dördüncü ayı; ... wly$Satüm gezegeni;

J LJ gerçekten, d0Yusu, kesinlikle; genellikle ,

ı:ı~ 'den sonra haber'in başında:

.,

••

1-,

e.=;J r$J ı:ı~

"W..ıJI DoYusu rabbim dua(1an) işitendir

. (işitir]; "ı veya "i"ı edatlannın karşılık cümle· .-

•

• -

'"

OJ

•

lerinin başında kullanılır: ,.la ~ ı.::-:S "ı

~l ::.ıı.s::J eğer bunu (böyle) yapmış olsaydın,

.. daha faydalı olurdu; ~ yli "i"ı eğer tövbe ... ,

.. --

eunemiş olsaydı,

.

,

helak olurdu; yemin ifade-

.

'"

,

J ~ Jo y. d•... J ~i ...(i)

anl.şule! ...

, 'I'...-i. .\.ıl.::!- onun [yazdığı] bir kitabını okudum; "i

arzu eder misiniz. ister miydiniz; ...ı ...:.ı

. .. .. Jb-.u rJ.u (onun karan yoktur) hiç bir şeyde

•• •• istikrar göstennez, ~ Ji •• ı .J-"U biıi •••

. .,. .. . .. desteklemeye başladılar; ~ ı.J.# . JY ~ -

ı:ı'

••

.•

•

'd Şaban ayının sekiz gecesi geçmişti; • •• •• • • JJ~I irJl ilk olarak. ilk kez; &J JJU ilk

sinin başında j."......ı hayabn üzerine yemin

anda, ilk görüşte; ~t J

ederim ki!

ana baba bir kardeşi;

2J ı. [harfi cer]: ...e; .. .için; .. .in lehine; ...den dolayı,

.nedeniyle, sebebiyle; diye,

uğruna;.

yüzünden; ...olduğundan; ... tarafından

hazır­

lanmış, yazılmış; bazen .. ~ı "anlamında

J, L:J,~, benim (senin, bizim, sizin) .. .im ( .. .in, ... imiz) var; L.fJ \;1 buna . ...

2.

~U o)..i ö~eşi,

[bağlaç]:

.. yapmak için, ... yapmak . ·Y. amacıyla; [dilek kipi için edat] '. ''>7 yazsını [bu kullanımda eğer öncesinde

'J'

var ise 'J' sakin olarak okunur:.

veya

60);

.. J':-"i.. [mud. kul.) ...için, ...sebebiyle;

... ~'.;/.}Jr ~ [fiilden önce. bağlaçı --

."i"i.

. -- .. bana borcu var; ~ L. J .u l. onun hakkı ve

... yapmak için•... yapmak amacıyla;

onun görevi; onun alacağı ve onun borcu;.u

diye, ... yapmamak için;

(bu işe) uygun olan benim; Jl. ~

,.

..

... ı:ıl ... yapmak onun hakkıdır.... yapabilir, ...yapsa yeridif.; ... yapabilir. ... yapmaya •• gücü yeterI kadirdir; ... ı:ıı

•••

J V..J ... yapmak

bana yakışmaz, ...yapmam doğru olmaz; L. ••

•••••

~.1) ~

,

..

ve ~ ... olmasın diye, ... yapmasm

•• . .. .:.ı"i

-

(isim cümlesinden öncel ...sel»

biyle; .. .için; zira... çünkü;

I!JJjJ ve 1.lfJ bu yüıden. bu sebeple;

~ ~I niçin, ne diye;

•

I!JJ bunu ne diye yapıyorsun, niye .. " . ..

böyle yapıyorsun;l.La

I!..U veya

size kalmış. size

lamam! kabul!

bağlı;

I!..U~ ~ bu

'J'

<

kullanılır;

J. onun

,.

"J [olumsuzluk nehiy edatıJ

edatı]; hayrr!; [olumsuz emir.

r

"J uyuma!; [mansub nekra

isimden önce olumsuzluk için kullanılhr];

783

,

t

yok[tur]!;

... AJJ...t-- "J ,

'

UJI ~ı...ıı ~ Allah'dan baıka

-. .. ~.L-ı ~

larm yoktur;

rU2; "J kargaşa, sistemsiz;

bu kaçınılmau

.

~~ ~i sonsuzluk;

zorunludur; ~ ~ ~ bundan bir fayda ,

,,-. gelmez; ~r ~ kesinlikle; ~ 'i şüphesiz;

,

~

-

ıi.~ ~1 sonsuz; .:.~"Jl Latin'ler, Latin halkı;

şüphe göıünncı; ,

sonımsuzluk, mesuliyetsizlık;

"r;~ Latin;

'i özellikle, hassaten, hele hele;

,

'

"il buraya dikkat edin! bakın! hey!;

",,;-ıı Latince;

:.iı ... siz, ... olmaksızın;

~.)"J afyon tentürü EC2.;

'ij [olumsuzluk ifadesinden sonra] ne de

.)JJj"J lacivert taş; gökyüzü;

(yapmadı, olmadı "

•

ı.?

... ,..... ~JL örn, w.;-i ~J.r ~ ~ bana bir vb.]; hatta, bile [yine

...

• • ~.p)Jj"'J açık mavi, gök mavi;

. . !3':i => !3':l\ (b-i,JI ...e) elçi olarak göndennek; '

... -

_"

<J,l., ;ııı..,;l~ ç, ~~, ıs::ıı.. melek;

kuruş bile vermedi; ... "iJ ... "OJ ne ...ne de...

,

..

"

~4' 'J kaYIlSızhk. aldırmazlık;

elçi, haberci;

, ..

~i,. melekler ile ilgili, melekler gibi;

~),i "':J şüphecilik, septisiını; bilinemez-

semavi;

cilik. agnostisizm;

••

~\ "'iı nesnel kainat FELS.;

• ••

~l.il

'i özgecilik, diğerkamlık;

.;;~ al f, bkz;

•• •• panidamak, ışıidamak, [şimşek] çak· ':i ':i (i':i':i) , ••

:( :~ "i vatansız, haymaı.las;

mak; (~.l.ı kuyruğunu) sallamak; ':i">'J panl-

~, "j dinsiz. tanntanımaz;

damak,

~, "j

dinsizlik,

••

tarU1tanımazlık;

•

~"'J':i panitı, ışıltı; sevinç, {yüzdekil

~~ "i Anlisemitizm; ı.fl: "i telsiz; kablosuz haberleşme, teisiz yayını; ~

,

(5: ı

·.

sevinç panltısı; inci taeiri; ~

..r.JjlIl ,;,ıjlıı J'r ..il

,

'

, 'i ~)w., telsiz mesajı;

.. ~).p "j bilinçsiz, şuursuz;

papatya, margarit, ilkbahar çiçeği; sedef;

'

,

.;ı

inci gibi; inci beyazlığında;

••

hiç, hiç bir şey;

ıl}

(.>.-. "J yokluk; hiçlik, ...

~

il kabuğu soyulmuş ve yuvarlak hale geti-

rilmiş

arpa;

• J1'}l.; panltı, ışıltı;

i'ly'1 ve .i.)y 'i kaygısızlık, aldırmama; , , .

.

~j---S~ ~ sonımlutuğun dağıtılması,

"

ademi merkeziyetçilik;

- '-

,.JJllcinjs.; tekjs.. iL ç. J"'J inci ~ ..;Aj

" , J~ "il şuursuzluk, bilinç kaybı

r....r- "J

çakmak;

" panldama, ıştldama, ışık saçma; i':i"i

~~ "i Yahudi aleyhlan;

,

ıştldamak; [şimşek]

-

·

" i)~ parıldayan, ışıldayan, ışık saçan;

~"i (yarayı) sarmak; (bşı) onarmak, tamir etmek;

784 .~

(bı') kaynakllehim yapmak; r~ u

.,

.,"-

crJ1...':I.

. ......'j....) kötü/ adil şerIii aşa~ılık/ adi olmak;

~,,":l (b-ile) anlaşmak. [elbise) (b-e) uymak, yakışmak, giımek; (bşe)

uymak, münasip/

uygun, yerinde olmak: (bş ile) uyum! ahenk

..

lo':llarna zoo.;

..

~'1 İng.> ç. ..:.ıL motorlu tekne, bot;

, ..:.ı jlt'1 ilah, tanrı; kutsal, varlık; 1 ..:.ı JA'11 ~ ilahiyat. teoloji;

•

sıhhatinel sağlığına

••

( ... J ... tJ'='! ... ile ...in

. ..

(... J ... ~ . ... ile•... ı)

...

oralorını)

bir düzene koymak;

mak, düzeltilrnek. tamir edilmek;


.. -. uyum göstermek; r\dl onanlmak, tamir edilıslah

~

•

uyum! ahenk göstermek,

birleşrnek; birbirine

[yaral kapanmak.

sanlarlıoplanmak.

..ıli serılik, kaulık;

,

':?~ yavaşlık, ağır hareket etme; sıkıcılık, bunal· • • •• tıcılık; 1 ~~ .Mı sonunda, nihayet!;

';>;'1 Fr. > laik, seküler,

•

iyileşmek;

[in-

bir araya gelmek; [heyet.

~ II (~) (Y bir yerde)

.. .. _(~ a (..,.,ı)

•

~ç. ~~, .. L. .,;J. c;L. jI a1çak, adi, şerefsiz;

.---ve _ (C.,.,J)" (;"Wı zelci,

~ç. Y

H

asıl, en

..

(ceviz. badem vb.l iç; öz, kısım;

iyi

..:.ıL gö~sün

kalp;

üst

.

'"-

~ç. YL:l1 göğsün üst kısmı; hayvanın bo~azı;

martingal

kayışı;

YWöz, cevher; asıl. en iyi losım; •

•

r'i "J' ., harfinin adı;

"':"'W

selüloz;

'...h ç. ~~ yaka; ~ ... ~~ :G-i -. - -

~";ıl....(~ ... e) uygun, münasip, yerinde;

(J... i1e) uyum! ahenk içinde, uyum gösteren;

~;,.

->

~anlayışlı. zeki;

uzlaşma, bağdaşma; katılma. muvafakat; •

kısmı;(hayvan)

~ aııın kolye MIS.;

cimri, pinti; W'j...uygunluk, uyum, ahenk, uyuşma;

zeka;

•

->

...

akıl,

boğaz;

uyum göstenne; ".

>

Wç.

~ banş; anlaşma, birleşme, uyuşma, uz• >

~

ccvher;

•

laşma;

yaşamak;

(J.. .e) hazırlanmak;

kaynama; onanm, tamirat; adilik, alçaklık, kötülük; cimrilik;

kalmak.

akıllı ~ımak; ~ [ekin] !anelenmek; ~

komite. kongre) toplanmak; toplanmak;

(i [yarayı] sanna; birleşme, birbirine

•

~"J laiklik, sekülerizm

-

.. rjl

ilahiyal,ıeoloji;

Jr'i Lahor şehri;

edilmek; birbirine kaynamak.

lehirnleornek; uyum! ahenk içinde olmak.

yapışmak;

,

v

" şerefsizce davranmak; rs.'jJ fi; onarılr"il

mek,

.r"J

ilahiyat bilgini.

teolog;

bulmak,

uzlaştınnak, birleştir-

(~farkfı şeyleri)

rnek;

iyi gelmek;

•

.;r'i ilahiyat ile ilgili;

içinde olmak; (iklim, hava, yiyecekl (b-e) yaramak.

..

~u.'1 Lahey şehri;

birinin •••

yakasına yapışmak;

~ j.)ç. ..:.ıl_ dişi aslan;

785 :i*. ı

-

keçe külah

sazan zoo. Cyprinus carpio;

--

.,

~

_ 'J

.,

~.w ç. ..L:l keçe, birbirine geçmiş yün;

~ a (C-:l, ~".~.A~) oyalanmak; (~bir yerde)

~W keçe imal eden, keçed; keçe; -" ~~l:Jeğerin altına koyulan örtü; (ç. ~ı~h

kalmak, [bir süre] bulunmak; [muzari fiil kullanımı

ile birlikte

... yapmaya devam et-

mek, ... yapmayı sürdürmek, ... yaplp dur•

,

,

•

_o

•••• -

keçe

mak ~ ... .:ıı..:.,! Lo. ya da.:ıı ~ ~/?

"".. .

bitti, ... ile hiç oyalanmadı; ~ ~ bir süre böyle yaptık, bunu (~bir yerde)

••• \'.

yaptık;

;,

~j; oyalanmak:

...

~ [cin. is; tek.is.

iJ bir akasya cinsi . --

..

merhem;

(bşi, ı..;J •.

giydirmek;

(bşi, ı..;J ... ile)

tarafını

.ile) sarmak, ört-

kaplamak; (b-nin) her

kaplamak [titreme, solgunluk vb.1

..w u (,)..ı-:J) ("":" bşe) yapışmak, ("':-' bir yerde) kalmak, bulunmak;

aklını karıştırmak,

~ (yünıı) keçeleştirmek

keçe kaplamak;

büıüp kalınlaştırmak;

• ,o-

~, (ı..;J••. e) sıkıca yapışmak; '1)~1l"; birbirine yapışmak; keçeieşmek; sıkışurılmak,

pres-

• •

lenmek; bulutlanmak; [gökyüzü] (~J .

'J4

bulwlar ile) kaplanmak; [yüz) kararmak; H,.

o

"

.ı.,J ç. '~. '\,II keçe; ",\.All ,j' '~yoğun

•

[çevre,

••

..

.w yün

bş

ile)

şartları

yakın ilişkisi

(b-i)

bulunmak;

kuşatmak,

sarmak;

,.ı,r-:J\ (b-e, bşı) giydirmek; (bşi) sarmak,

-

kaplamak;

~ ~ j~ (ı..;J bşi) giyrnek; (ı..;J bşe)

sarınmak;

giyinrnek;

dahili bulunmak;

(ı..;J bşe) karışmak,

(ı..;J bşe)

bumunu sokmak;

(Js- b-e) karışıkı zorl içinden çıkılmaz gel.

- _.

rnek; ı.r:-=l~ ~ b-e) karışıkı zorl içinden çıkılınaz ı..;J bş

bulut kümeleri;

ile)

gelmek; (y

bşe) karışmak; (bşi,

karıştırmak, (bşi, ı..;J bş)

zannedip

yanılmak; (ı..;J bşden dolayı) kafası karışmak;

.,

~ yapışık, yapış yapış, sıkıca birbirine

_.-

...,.-:J ve W

karışıklık, şüphelilik, kesin

.,

,,-

olmama. anlaşılmazlık; 'tl,j' •..,..J

geçmiş;

~~ ç. ~ [aslan] yele; fesin altına giyilen bir çeşit yün başlık MIS.;

zihninde kan şık­

lığa sebep olmak; ~ b-i) aldatmak,

mak; (b-ile,

..

•

bşı)

kandırmak; ~~ (b-ile) samimi! yakın ol-

~ şişko. yağı>;

(bşı)

-~- a (...,.-:J) " (elbiseyi vb.i) giyrnek; ~ (b-e,

b-Ilin)

BOT.;

~ ç. ~W- .ı yak.ı. yara lapası; lapa; yumuşalıeı

..:.ı L

..L;-b ç.

anlayamayacağı şekilde vermek, (bş ile ~

c.,.ı kısa süreli gecikme; rotar; mala

deriyi

_

her tarafına yayılmak; (bşi, ~ b-nin)

durmak, kalma;

_..

0--'

rnek;

bir süre kalmak! durmak;

i ayalanına, gecikme; kısa bir süre

••

,_.başlık;

J..:.L. bulutlu, bulutlarla kaplı [gökyüzü]

-

... yapması hiç vakit almadı •...çabucak oldu!

.,

[deıvişlerin giydiğil

. .. ..,..J ç. <J"~ giyecek; kıyafe!;

biri hakkında şüpheleri bulunmak;

-

.) illf

786 ,. .

.t....:l giyiniş, giyim tarzı; - -ı.!'L)ç . ..:JL, WL giyecek, elbise; kıyafet;

ı.r..r.l- kullanılmış, müstamel, eski [giy-

si];

,

-

-. başlık; ı.$."A:JIlJ"L) alçak gönüllülük, tevazu; .. _. . kıhk; erkek külodu MIS., SUR.; , lıJ"I)1 ıJ"'~

~ J LJ"~ ve '-i.;-<

"

elbise, üniforma; ö~L

-.

kaplı;

.

.-

müstamel elbise;~, benzer. Nil

sazanı

ZOO.;

-- elbise; tilil. supozituvar TIP.; ı.r .rJ-ıfJJ

-~) ünifoıma, resmi elbise;

...

.

.. 1 j,

.;,

- •• ••

-

4)L;.. J ~1..LI'

•

J,ı a ~)~; [elb;se. giy=k] (y " (bıı) uydurmak, ayarb-e) uymak, olmak; JJ

olmak;

....

ıl' ~ koruyucu

Iamak;

-

JJ beceriklilik, ustalık; maharet, hüner;

-

elbise ve iç çam~lr1an;

••

•.••) ~'"J.,t üniformaı resmi elbise;

--

-

•

•

uygunluk, münasip olma;

•

J'v

jj\J beceriklilik, ustalık; maharel, hüner;

..,...ı')l.11 hazır elbiselerin satıldığı mağaza; •• ~ giydirme; ("-I ...i/e) kaplama; kapla· ma

işi;

duvar sıvama; hile,

münasip olma, uygunluk; zariflik, zerafet, incelik, nezaket;

J-:l mahir, hünerli; usta, becerikli; zarif,

kandırına;

••

.. ..i i fitil, supozituvar TIP.; ,

.

ince, nazik; uygun, münasip; ~ becerikli, usta; mahir, hünerli, zarif,

A..-ı~ilişk.i, yakınlık; ..:J~")l..[çoğ) iliş-

kiler; birlikte gelişen olayı vakıa; çevre, çevreleyen

••

- _. .

:.~...

~: ~LL:-Ai cürmü meşhut suçlar,

suç üstü

yakalandığı

.--

suçlar HUK.;

.il ve ~ kanşım; karışıklık, düzensiz-

.-

dj şüphenin, karışık.lıgm, , ., .. .

anlaşılmazlıım giderilmesi; ıf~"jl '! .k~' anlaşılmazı

içinden çıkılmaz olmak;

-

..

düzeni bozulmak:;

ı.rL::J1 kanşıklık, karmaşıkltk,şüphelilik,

şüphe lıf~~1

.

~ ve..0. -ll karışmak, birbirine girmek,

••

..

..

(iıi) karışUrmak, birbirine sokmak; ~ a,

...,..\Jlgiydirme;

sanı~ın

.. (CL:J) ve ~ (bıı) karmak, kanşuıı:nak;

ince;

ı~u

şartlar,

:

kesin olmayan;

- .. . .. JJ u (1.i~) becerildi/ mahir/ usUl kabiliyelli

elbise; ~.r-:J' ı.r!~ tören elbisesi; ı.r~

•

şüpheli,

çalmak! yılcmak; ~ j tekınelemek;

~ç. ı.r~ elbise, giysi. giyecek; [çoğ)

..

şekerleme;

~ u (~) (b-i) yere vurmak., yere aunak., yere

•

kıyafet; kostüm

..

mayan;

.,."ı g;yilm;ş; (ç. ..,..,ı ..,..ıy) kullanılmış.

10.

....

(ç. ..:.ıl_)

~suçüstü, cürmü meşhut halinde; . ., ı.r4-kanşık, anlaşılmaz, içinden çıkıla-

gece elbisesi;

...

. ..:.ıLı ..r.l- giyecekler;

~ kanşık, anlaşılmaz; kaplama; şeker

..rJ-J ..,..\,1 milli byafe~ i J"u, L...,II hazır elbiseler,

ya da vecid halinde MIS.;

".

LJ"~ resmi! askeri

. lJ"l:l- . ç.

çıldırmış

lik, kargaşa

'.-

2~ bkz. ...,J

.

_.~

~ {anne] (çocuğunu) okşamak, sevmek;

787

- - ... 1..:-4J. ~ sevgi, şefkat [özl. anne sevgisi];

..... -. '":"').:J ç. y\J filiz, sürgün MIS.; •• .;,J =>.:J ıuğla yapmak;",""1 [bebek] süı em· •

,.

t.r.J ç. ..:.ı1..r.J dişi aslan; • ~ ~~

(davt!It!. çatrı)'a) karşılık vennek,

icabet etmek;

• •

~

(isıeti. emri)

yerine getirmek;

"J ,I.. ,.,ı veya "J....1' ,.,ı Hakkın rahme· f' . , . '

.-,..'

, -

' .

f'

tine kavuşmak, vefat etmek; cL• .ı Emret!,

rnek', •

•

~, ~ (cin.is.] pişirilmemiş tu~la, •

buyur!, = sana karşı boynum

kerpiç;

~ [iek.is.) ç. ~t tuğla, kerpiç; __

'"

kıldan

venne, itaat etme, boyun e~e; t

•

ince;

, 4 •. l; [çağrıya. iSlt!ğe, da\lt!It!] karşılık

•

i- ..

... J ~.i;

,., i...

o"

~ ç. ı:.ıLJI ,ı:.ılJ süt; yogun SUR.; ı:.ı~ı

...e uygun olarak. uyannca; ~~.ıJ 4~.!; dave•

••

[çoğ.] süı mamülleri ,;;J-ı') yayık ayranı;

tine icabet ederek,

;!ı, ı)'r kesilmiş

vetine icabet olsun diye. karşılık vennek için;

sütün suyu;

ı.i:J süle ait, silt [na'ı); sUtlil, süt özel-

..

..

karşılık

vererek, veya da-

~r-ol Liberya;

.'

ı.:.J u (~) (bşi) ezmek, ezip toz haline getirmek;

tilinde, süt gibi;

, ..

j _..ı

sütlü bir yiyecek;

(unu) su ile

eJL:J

göğüs;

mak;

(bşt!. ı....:J

kanşunnak;

.•• 1) dolarnak,

.0

ı:.ıl:l reçinesi elde edilen bir bitki; •

•

lik elmek MIS.; ,

yoıur­

(hamuru) samıak;

geveze-

-i· -. -• 4.lL..... J ıP ..:.J bir mese·

•

oW süt emme; çekme halatı MIS. ~ oyı

leyi

.J.(Qo\) b-nin süt kardeşi; .~i ı:.ı1Jı .. ,

aızlOda

[yeni bir

şeyler

söylemeden]

'>OJ

geveleyip dunnak:;

:.:.J gevezelik, boş konuşma. MIS.;

lJI,J tuğlal biriket imal eden; süıçü; ,

_

,.

.J

~L:J ç. ..:.ıL, ulıl

..:.ıW geveze. çalçene, çenesi dUşUk MIS.;

amaç. gaye, istek. hedef;

;. ç. .:Jllitre;

iş, girişim, teşebbils, yatınm;

•

Aj'-:J

süt mamUlleri üretimi. mandıracılık,

sUtçülük; -

o_o

"-l., ~.ı .)":'. ",.ı .)":' ç.

_

o,

__

~U· i ·'U . , ~,ı:T . sağmal,

•

•

•

U~ ı:.ı,~ memeli hayvan;

... Lübnan'

süt veren, ı:.ıl:.J•

o

~LYJ Litvanya;

ji .. "':;S'.lfi . " kelimesinin müennesi; '-l bkı. fi

.

e::ı

..

a (~) pelıek olmak. bazı harfleri doğru telaffuz edememek (öz!. ır harfini ~ veya

•

"0

~1.:.:J Lübnan ... Lübnana ait. Lübnan'a ail; (ç. ı:.ıJ-) Lübnanlı

ır-L- Mısır nişastası, şeker, fıstık ile

bir tatlı

çeşidi;

A..:..J.,. · mandıra',

t ıelaffuz elmek] ,

••

<J'.:.-lL., e::ı

harfini ...:.ı telaffuz etmek;

...

yapılan

J harfin;

•

.

. " ;j;, ·1 pelteklik, telaffuz bozuk1uAu [öz!.

ır yerine ...:.ı ya da ) yerine o"

, .,

••

t.l;

c;ıı müe. ,iA.LJ ç. c;ı pelıek; lı harfim

t

788 o-

- ...

,..,ı a (,..,ı)(b,i) öpmek;,..,ı (ağ"",) önü ya da

,..

o"

...

dedik;

.,"

.'

Y.J) ve ~

U,J a (,~"

.,

a ('~)(JI...e) "gmo" '

mak; (JI ...e ) başvunnak; U,J (b-i, JI ...e)

elbisesinin ucuyla '~W' ile kapamak. ~ ve -

dedi~im

ten,

olarak) telaffuz eden;

o' .,

i

~, (ağzım) örtü, ~~, ile örtmek; örtünrnek,

zorlamak. mecbur etmek; ~, (b-ı) sı~ındır, . o-

mak, korumak, himaye etmek.; (0..,-1, iılerini

kendini t:rtmek, sannmak; ,

,

W öpücük;

JI b'e) buakmak, emanet elmek; \,dı (Ji

r~ (sadece) ağzt örtmekte kullanılan

...e) sı~ınmak. o' '.

peçe gibi örtü; örtü, örtünülen

--.,

,-.

_'.

•

~.fU1 J

"'0'"

~

zurevi;

••

.'"

••

körler okulu: ~

".

peltek ıelaffuzlu harfler; • • _

u\ .• oJI ~

••••

.,. """ i~' huzurevi; ..:.ı1)LiJJ(..ı....p) .)L.,4.. ~

,

Jrl

•~

~l:::!~1 yetimevi. yetimlıane; t~' ~ hu-

ı.?~ dişeti ile ilgili; i

o' o-

•• o

ci• ç. ""I,, ""• .

,_.,

nak; ev, ~ JW,~I ~anaokulu, kreş; ~

- .dişeti;

"

• _

~ ç. ~~'}lt sığınma yeri; sığınak, barı-

şey;

~ ve r=ı-- ağzını örtmüş;

o •

..

•••••

(,- ..:"'J a ve (,- ...,.l)i (~, Cu,J, ",u,J)

~;-ı hava saldınsı sığınağı; ~JyJI ~ hava

inatçıl dik kafalıl söz dinlemez olmak; <ı)

saldınsı sığınağı;

...de) di retmek. inat etmek;

etmek,

ısrarcı

davranmak;

'0 -

••

•

•

<J ...de) ısrar

~~\

V .. .i. yopmayı)

~~"i sı~ınan; mülteci. sığınmacı; göç-

men, muhacir;

(J.&- b-den. J ... i.yapmasmı) ısrarla istemek;

vb.de kalan;

,

,

tışmak ya da çekişmek;~~ gürültü olmak, (sesler) birbirine girmek; [deniz] azmak, kö-

.' 4J

dalgalı olmak;

pürmek, çok

.'

d ve

gürüldemek;

.

"

ç. ~, ~ denizin derin-

boşluk!

çukur; gecenin koyu

huzurevi, yetimhane

...

~ gürültülü; ,

..

"

~ ve ~ ı~ i; sözü tekrarlayıp durmak, lafı ağzında

gevelemek; kekelemek;

~kekeleme; , i:~ kekeleyen, kekeme; "

likleri; derin

sığınak,

~ gürültil, kargaşa; büyük ordu;

rnek. takatini kesınek; ~"j (b-ile) inatla tar-

, _.

saldın sığınağı;

(Jl ..e) sığınma; iltica;

sürdürmek; (~b.i, ",:".. .iç;n) sıkışunnak,

[kavga, açlık vb.) (Yb-i) bitkinl halsiz düşür-

nükleer

,'"

.. (sürekli) tekrarlanan, [söz vb.]

~ ,

-

~ u ~) (bıı) dikmek; (ata) gem vurmnk:

karanlıAı;

, ,

~ dibine ulaşılmaz, çok derin;

KNŞ'; ~L

W

zaptetrnek, durdurmak, frenlemek; (atm) diz·

gürültü, yaygara;

ve ~ (ata) gem vurmak;

(b-ı)

~W münakaşacılık. inatçılık, dikkafalı-

ginlerini çekmek, dizginlemek; ~i gem

. t.yJ

vurulmak, konlrOl

lık, ısrarcılık,

diretme;

--

ve [.'"i inatçı, dikkafalı, ısrarcı, dire·

rnek [yine MEC.];

altına alınmak,

dizginlen-

789 Oı

,

rG:J

ç. ı..-JI, ~ gem; Oı

,

••

,

doğru yoldan sapmak. istikametten ayrılmak;

.,

r~ ve~ gem vurulmuş; ..

.

inancını terk etmek; (JI ... o!) eğilrnek, mey-

letmek;:WI bkz. .bJ;.bJ~ sapmak, yoldan

~ a (~) (y . .. e) yapışmak, yapışık olmak;

çıkmak; inancını yitirmek, kafır olmak; (JI

(tarak) kirlenrnek; -o

_

_

•

·..ı.,:,J- ç...w., mezar [lahit];

~ ç. ...:.ıl., ;J~, ~ komiıe, komisyon, "

heyeı, kurul

...e) eğilrnek, meyletmek;

10.

J_.G ~L A.:.:,.I inceleme, lefLiş •

-

•

kurulu! heyeti, tahkikat kurulu; ~i,)i t..:",J •

;;ıL.,

yönetim kurulu, idari kurul;

•

•

•

•• ~,

.,

.)L...,;.J~ i1hat, dinden çıkma, irtida!; bir

10.

~

.. --. imtihan heyeti; ...:.ı~~, ~ disiplin kuru•

•

'.

•

inancaı kabul edilmiş doğruya karşı çıkma; • •

.0.

lu; ~.j.~··JI4J icra kurulu; :(... i'd.kJ jüri,

• •. .0.

hakemler kurulu; • "

.0,

••

y.)

ı..PL...::oJ~ (na'l) inkarcılıkla ilgili, inkar-

.

~ alt kurul; ~

•

"".0

•

i

••

(ç. u)-, O~~) mürtet; inançsız kişi;

,

..

"

~ a (~) (güve, kurt vb.1 (bıı) yiyip bitir-

~ gümüş;

,

•

~ gümüş [na'IJ;

d u, ;(~) [alaabahk) yakın olmak; di yalvar. Y ...e, yopmaya)

•

(dil ile) yalamak; •

•

L"J sıyınş; az bir şey, miktar; , ı.r YJ...t sıyrılmış, yalanan [yiyecek vb.};

..

(,)i; b·i) sılaştınnak, (~ b-e) rahat Yenne-

(Js- b-i, ~ veya

•

rnek; ~ a (~) (bşi ,(abağı) sıyırmak,

V ...de) ısrar etmek, ısrarcı olmak;

•

•

ç. ~":J..Jı geri zekalı MIS.;

(.bJ, ~~) (b·e, bşe) bakmak, (bş;, ~i ... oluşunu, ... 1) gözlemek, izlemek; ~':l

J;"J a

zorlamak, mecbur etmek-,

r , ve(~ yakın, dar;

•

.

cyoJ inatçı, dikkafa1l;

=

•

•

~

;

(bı) gözüne çarpmak, (bşi) bir an

.. farketmek; (... ul ... e, ... olduğuna) dikkatleri

,

C. ~ LL;

inkar eden;

,J..

•

tim kurulu;

rnek;

.. inkarcı, münkir, mülhil. inançsız;

cı ... , Allah'ı

(~-:--) i)li daimi kurul; 4}i ~ dene-

mak,

•

.)\.:oJ mezar kazan, mezaccı;

.0.

zorlayan; Israrcı davranan;

c.WI zorlama, mecbur etme; ısrarcılık; .,

çekmek; (bşt!) hesaba katmak, (bŞl) göz önü-

.~.

geçirmek;

kaçınılm_~, zorunluluk, ihtiyaç; ~ r-W~

J

ya da LW~ ısrarla, ciddi bir şekilde;

--

zorlayan, zorlayıcı; inatçı; azimli.

sebat gösteren; sıkıştıran; ısrarlı;

ne almak; (bşe) dikkat etmek; (bıi) gözden

.-

""

... ul ~')\ı Le.:'

lenmiştir/ dikkati çekmektedir

. ..

.ıw ç. .ı;b.ii bakış;

~ Lahec [Yemen'de bir şehir ve sultanlık];

4h...:,J ç.

•

"L..".J a (..ı...:.J) mezar kazmak; (b.i) gömmek;

-

~ ı~ ~':i

~ birindeki bir şey dikkatini çekmek;

~"i açık. kullanılan [yol); elektrot; •

olduğu göz-

çarpma;

..:.ıL.1.:.J

anlık bakış. göze . , -'-an. çok kısa süre t:.AI)l ~L bir

790 liçinde buıundu~umuzı şu an, tam şimdi;

birleşmek; ("':" okula, kuruma vb.e) ginnek.

.

katılmak (",:" bir hizmete, askere vb.e) başla­

.

- -J

~

(göz açıp kapayıncaya kadar) he-

.

"

men, çabucak; ~i o.l..A

J

-- -bir kaç dakika içinde;

J

şu an;

..:,.ıUı:ı"J

~ına gelmek, [felakete. hasara] uğramak;

-- -

•

. ,.

.i.::1:VJ o an;

•

~~

(b-e) düşmek. (b-nin) vazifesi olmak;

-

ç. ..:.ıL görme; göı.lem; not, açık-

lama. yorum; dikkat; kontrol, gözden geçir••••

me; 1 ~'j... J') önemli. dikkat çekici;

. ç_ Jo.-I;--

jJ;,J

göz; bala!;

'.

o.

k'i. yönetici, teftiş eden, gözden geçi-

e)

etmek, dahil etmek. (bşi y

in) içine almak;

katmak. ilave

ile) birleştinnek; (bşi, Y kuruma,

kuruluşa) dahil etmek, sokmak. almak; (bşi.

y b-nin)

başına getinnek

.,

(b-i, b§e, hasara,

..

.. :

.., . . "I Jo.-)WI J [yine]

Jo.-~

olduıu

açıkça görülmekte! dikkatleri çekmektedir,

(~)

-

(b-nin) üstünü örtmek;

..

~L

(bşı) ısrarla istemek, (bşde) ısran:ı davran-

.. mak; ~ ve ı..Ud\ ("":"' ile) örtürunek; . .

hizmete, vb.e) ginnek. kabul edilmek. alın­ mak; ~~hemen peşinden gelmek; birbiri~

ren, kontrol eden, gözetmen;

a

-.. izini sUnnek; J"ll(b§i,y

zarara) u~tmak; ~i [edi!.] (kuruluşa.

beyam;

J.:ıJ

J:"""J

(b--ı) izlemek; (b-nin) peşinde olmak, (b-nin)

(bıi, lot:"

YJ.- dikkatleri çeken, önemli; . .. ll;. ~ ç. ..:.ıl. gözlem; not; fOOr! düşünce

~

mak, gitmek; [felaket. afet,hasar} (b-nin)

ni izıemek; birbirinin peşinde olmak; sıraya, diziye kaUlmak J-~

••

-1\ (y .. .e) yetişmek;

(y ... 1) yakalamak. (yokula, üniversiteye. derneğe, işe. orduya) girmek. katdmak,

-

...UJ (da~ için] etek;

,..

.'

JL:ıJ ç. ı....UJ, ı ,;

.. -Jl örtü, battaniye;

çarşaf; [kendisine sarınılan] örtü. çarşaf; .. .' . . r...VJ,.. ve:j ,;.....Lo ç. r....»-"'J..-örtü, baltalliye; --

(kadın örtüsü olarak] çarşaf; [yatak örtüsü) çarşaf;

kaydalmak; (y göreve, maktıma) gelmek, geçmek; (y .. .ile) ba~lanulı/ ilintili olmak;

sadık! baı" olmak 1 ":'#1., ;;;..;iı kamu teşebbüsünde devlet hizmetinde çalışmaya

.. -

başlamak; ~\(b§j) kendine nisbet et-

mek. sahiplenrnek;

.. ~ ç. JWI ekime müsait, selin getirdiıi

•

JbJl aşın ısrar, sıkışunna

.. , (y ile)

~

örtünmUş, sannmış;

.. -.;-J a (J>J. Jl>J) (b·; ya daY b-ı) yakalamak. -

ele geçinnek;

(bşe

ya da y

-

~_l.ı

-r-- - .

-

getirdiıi

bşe) yetişrnek,

ulaşmak; (y .. .e) yapışmak. tutunmak; (b--i

) izlemek, (b-nin) peşinden gelmek; (y ... ile)

.

toprak, alüvyon;

- - - . aşıntl LEQ.; selin

i ..J ')\.J-'

-

toprak. alüvyon;

ıjbJ (y ...e) girine, kaulma, dahil olma;

(y

.

e) üyeiii:

--

-

~~ç_ ..:;.ıl-

iz stirme. peşine düşme,

791 takip;

kavuştunna. takibat;

geçmek; birbirine

J! .....H ekleme. ilave etme, katma, (y kuru/Ilşa ) •

ginne, kabul edilme, üye olma;

J~~ (Y ... e, işe, derneğe) girme; (y

.. .e)

katılma,

kaydolma,

yazılma

(y ... e)

yetişme, ulaşma;

.

,

JL~'· d\ i1hak etme, sahiplenme; baba· htın kabulu HUK.;

~"J ulaşan, yetişen; yakalayan, daha

sonraki, izleyen,

peşi sıra

, . ilave. ek (s.); \bo'i

gelen; eklenen,

sonradan, peşisıra gelerek

u,..''ı ç.. ~I) ek, ılave; .;>-1) ıço~.J .

..

elder, ilaveler,

müştemilat, aksesuarlar,

~ (Y bşe) eklenmiş. ek, ilave (y o • •

e) dahil

edilmiş;

(y

bşe) bitişik; haşiye

olarak, dipnot olarak yazlW basılı;

içine

alınmış,

bağlı,

tabi;

dahil edilmiş, il hak olmuş; ek, • •

ilave; (ç. ..:..ıL, ı.Y~) ek, ilave, zeyl. lahika, •

(yine gazete, dergi vb. için]: [zarf içindeki]

sıkıca tutunm::ı.k, birleş-

••

rnek; ~~ ("":-' ... t') yapışmak, tutunmak; (iki ordu) birbirine girmek. karşılaşmak; birbirine yapışmak; birbirine geçmek; [yara] kapan-

.. ~ç. ~yJ'~~

mak, iyileşrnek;

\

.- ..

et;

~ J ~.~ etiyle

kemiğiyle;

,

4-l { tek. is.! et parçası , ., 4-l ya da ~ ç. ~ {kumaşıaı atkı,

.. ,

argaç; motif;

4-l akrabalık, yakınlık; , ' ~ konjonktiv TIP';

~ etli. yağlı, şişman; eıobur,

rbJ ç. ..:JL lehimleme; kaynak ile birleş­ tirme, kaynak:; kaynak; kaynak lehirn yeri;

,

.

rl7J kasap; kaynakçı; lehimci; ~ etli, şişman;

4.-l7J etlilik, yağlılık, şişmanltk;

.- . . ii .,J.,. ç.~;A. savaş, cenk; .. .. '

mektup; madalyan. pandantif; romark; müş­ temilaı,

...

ek

yapılar, ç.

(üJ-) ataşe DiPL.; asis-

tan;..:..ı~ (ço~.J bağlı bölgeler, bağlı semt-

. - _., - . - -" ler; ~~ J"İ" deniz ateşesi; ~.f--s- J"İ" •

•

i

_.,

•

askeri ateşe;~? ~ basın ateşesi;

- -, . ~"j.:.,. kesintisiz, ard arda, peşpeşe, sü--. . ., rekli 4s'"}-l ~"j.:.,. sürekli hareket eden: , .

rJ' -J...: ~ ,

.P kahramanlıkşiiri;

r~\ birleşme; yapışma; birlik, bağlanma: ayn kavga,

parçaların birleşmesi, kaynama TIP.;

...

dövüş;

~konjonktiv TIP"; ._

" - 1 1 - 1

.;,-J a (.;,-J, u",.l, <;bJ)(~:>l5 sında)

[dilbilgisi! irab olarak]

J konuıma· haıalar

,

yap-

i"'" u 1--"') (bı,) [kaynak yapanık] bi,ieş"'·

mak; ~ a zeki, akıllı olmak; ı.rJ şarkı

rnek, lehimlemek; ~a yapışmak:, yapışıp

söylemek; terennüm ile! makam ile okumak.

kalmak; ~ (bşi) lehimlemek, kaynakla

söylemek; (şarkfyı) seslendirrnek, (bşi. ko-

birleştirmek; ~"j.:;karŞllık.lı/birbirine karşı

nuşmayı) kınk/

,

•

çetin bir savaşa girmek; birbirine yapışmak!

•

••

bozuk bulmak;

~ç. c:.ıbJl ezgi, melodi. nağme, beste;

~i

792 hatası.

dilbilgisi

.rJ

irab hatası;

özetlerne; özet; önemiii temel noktalar; " ı.r~ kısaltılmış; özet; (ç. ..:.ıl.) alıntı,

zelci, akıllı,

.. -..;..~ ç~":JJ düzenleme. aranjmanMDz..; - .- . ~ şarkı gibi söylenebileo, terennüm

.-.

r

iktibas, özet;

(bı,) sarsmak, sallamak; ~ sallanmak;

.. -.

edilebilen;

• ••

ıJ~ [icab açısından) hala1l, yanlışlan

.,

•

•

:i. ;J ~ır kanlı, ağır hareket eden; beceriksiz,

elinden iş gelmez;

c;. ve~)~ ave W

-

u

.jJ\ müe."l:;J ç. ~ iğrenç! pis kokulu;

. (r)

(b-e) sövmek, ••

•

kaba sözler söylemekı sarfetmek; ~":J,.;

. ..

~.ıl bkz. .ılJ

i..u

.,.,J

,

v~ sövme, çirkin/ kaba söz sarfet·

me/ söyleme; ••

••

ifşa

Jmüs. ~YJ ,ç.~I~ çene kemi~i; .. .. .--. ...

L,>J ç. ~ sakai , .",.ı Jll>1 saka! buak·

mak, ı.r:=:I' ~ teke sakalı •

•

etrnek;

(b-ı) şaşırımak, kafasını karıştır­

'.'"

".'

~)..u ,J,J1 müe.~IJJ ç. ..u, ,)~..\1, ~\.ıJ' kızgın,

BeT. Tragopogon

öfkeli,

azılı, amansız, acımasız [düşman,

tabaka.:ıar;

..

'

••••

•

~i uzun sakallı

-.. . .. -. .,. ~ sakallı,.lı J'" y.ı,~ kan sakallı bir adam

~.ı.b dik.kafalı, söz dinlemez, serk~, asi; ••

•

•

özetlemek, özetini mek. (b-den)

yazıyı) kısaltmak; (bşı)

çıkarmak; (bşi)

.

alınu

yapmak;

rnek,

.

,

vermek. anahatlarım vermek; ~

J ... olarak özetlenebilir, özet , -olarak, ...oldugu söylenebilir;~ (J ile) [edi!.] ... ~i

özetlenmek, kısaca(J ... ile) ifade edilmek; ~ (metni, konuşmayı) kısaltına;

iğnele­

söz söylemek;

[yılan) sokma; ısınk [yılan); • • • • ••

~..u [müz. ve müe) ç. "U:..ıJ, "U:..ıJ yılan

özünü :

iğneleyici

At...u

iktihas et-

(bşin)

•

t.ıl u (t.ıl) [yılan) (b·i) sokmak; (b·e' • ~ söz ile) sataşmak (b-i) incitrnek, (b·i)

(sözü,

ha-

. sım); 1 .ıJI )J..s, baş düşman, kanlı bıçaklı . .' . düşman;.ıJI).1&- ft; ~

~~ (bazı a~açlardakiJ iç kabuk; [beyin.

p ;;) ~

taruşma yapmak,

~..u şiddetli tartışma, anlaşmazlık;

porrifolium;

böbrek vb.] kaplayan dış

bir

bilernemek; inatçıJ dikkafalı olmak;

_

. ..

şiddetli

mak;~:ıı; şaşırıp kalmak, nereye gideceğini

•

••

•

u (:J) (b-ile)

~..u (y b-nin) ayıplarınıl kusurlarını yaymak,

birbirine karşıft;~l sakal bırakmak;

..

.... .

.-

~ düzenleyen, besteleyen MZK.;

.-

~ sallanan, yerinde sabit olmayan;

,/J pisl ig.-
şiir MAÖR.;

dilinde olan

•

k.onuşma

bulunan [ifade]; fasih olmayan,

_.,--

.

sokınuş;

.. ,

[havyan

...

.

tarafından] ısınlmış;

l,jJJ u (4.iI.ıJ, Lo; ).ıJ) yumuşakı esnek! elastiki olmak;"iI (bii)

mak,

yumuşaırnak; (bı,) yauşur­

sakinleştirrnek,

ı).ıJ

"

.

hafifletmek;

ç. ı).ıJ, ı)1.ıJ yumuşak; esnek, elastiki;

793 plastik;

yumuşak

hoşnulluk;

huylu;

.

ô.u.. ç. ..:.ıL,1"J,.. lezzet; zevk, haz; eğlen-

';"~"i afyon tentürü ECl..;

,

~\.u ve LiJ.ı...l yumuşakJık, esneklik,

ce;

.}LJ.L plastik eşyalar;

t.lla

ı.;.ı...'J (mud. meb. kullanım] ... yanında, yakınında;

... in önünde! huzurunda;

kırmak,

in ha-

mek; (:iliYanmak

[acı türü];

,-

...den, ... tarafından, ... katından;

den beril

da ekşimesi;

tl:U yakıcı;

.. n;

.. . dıgından beri; ... .:.ıı ı:.ı.u ,

_

[ağzı,

.. . ... .. yolu ile; ..... .uıı ı-1JI. l,;.uıı e#i ilmi ledün, ~.u [..uı .:.ı.ıJ ~] ledünni. i1hami, ilham

yici,

ı.>-U

. ~ 1.:.t.ıJ ~ .....

.. ...

.il (~,).iJ) a (.iI.i.J, ijl.lJ) lezzetli/ leziıJ hoş

tadı ~Jmak; j:,u ve:ı.ı, (b·e) lezzet/ tat vennek; •

•

tat almak,

....j'J ç. t~i) iğneleyid söz; ~jj~i Lasleiye şehri SUR. , -

••

..ş.Jı AlJ'.BKZ.; ,

'

} ("'jj-l) u

.... .

(j-l, jjJ. jlj-l) (bş,) bağlamak,

yapıştırmak;jjı (bşı) sıkışurmak, preslemek;

di (bşı) lezzeili/

bırakmak; j"N sıkışmak; birbirine çok yakın

(y

(bşden)

buluıunak;

zevk

almak;

(y ... e)

-

~:U ç. ..:.ıL lezzeı, tat; zevk, haz; -4..iJ ç. .ll)'.ll leziz, leuelli, tadı yerinde; hoş,

...

(b-i, JI ... e, ...yapmaya) zorlamak, mecbur

leziz ya da tadı yerinde bulmak;

..

acımasız;

bşı)

hoşlanmak;

leziıllezzetti bulmak; \i:

uyanık;

y

kin, sert,

(b-i) memnun! hoşnut etmek; ~..i.LJ ve ..i-;JI bşden)

,

..ş..iJ a (,-,.lJ) (y ... e) yapışmak, bırakmamak;

...den başka! fazla bir şey bilmiyoruz.;

,.

[söz vs);

tj'J yakıcı; [ağzı, dili] buran; buruk; kes-

... ~.ıJ onun .. .i var; ı.:.l:ı.ıJ lt senin durumun. içinde bulunduAun hal; ...

kıncı

iğneleyen, iğnele­

~; keskin ı.ekalılık, çabuk anlama;

•

... lt

dili] buran; inciten,

,

~IJ-l ihtiyaç halinde, gerekınesi halinde; Oı

sıcak, kavurucu; buruk,

keskin zekalı, zeyrek,

..s.ıJ [meb. mud. kullanım] [zaman ve yer için)

•

çok

t j yve ..rjJJ çabuk anlayan! kavrayan,

ilham yolu ile kazanılan bilgi TSV.;

... de; .. .in önünde! huzurunda;'

(b-e) eziyet et-

t.iJ yanma [acı türü); mide yanması ya

itibaren, ... olalı; (baglaç] ...den beri, ... olalı, J •

(i.u) (b,,) yakmak; (b-i) dağlamak; (b-;)

[söz ile] incitrnek,

ı:>.ıJ ~

(y

• •

de,

kimiyetinde•.. .in mülkiyetinde;

Oı

neşe;

~.uw..zevk/ eğlence düşkünü

elastikiyet;

•

--

,

-

zevkli; güzel;

;~I.iJ ç. .uı.u lezzet, tat; zevk, haz;

j);ve

yapışmak,

,-

)ı(y ... ile) birleşmek; (y ...1)

bırakmamak;

) ve ô) 'U' şeklindeki kanca; mengene; ,

•J

j).- sıkıştınlmış; birbirine geçmiş;

,,

y

j u (YJ.,;J) sağlarnı sıkı olmak. yerinden oynamamak; (Y ...e)

yapışmak, tutuıunak.

Y)

794

(y .../) bırakmamak;

-..J

j a (y.j) birbirine

ri (evden ,yarakıan) çıkma, o. ' mak; ,- • all ri sessizli~i muhafaza etmek. ••

-

>- -

, (ül~) 0)1'

-

-

i

yapışmak;

rf" (bşe) devam etmek; (bşden)

Y) ç. yı) az; ı.,) ç. y) felaket;

sürdilnnek;

,-!j'l yapışan, bırakmayan; sağlam, sıkı,

memek, (bşi) kesintisiz devam etmek; (b-nin)

ara ver-

aynımamak, (bşe) yapışmak; (bşe)

.... -yerinde!! oynamayan; yj'J 4ı? )L.P kaçı· . -_ - - , ,

..

nılmazl zorunlu olmak; Yj"J:4.ı~ Y.r--' •

--

.. yap'şkan! ağdalıl sakızhl

mamak;

yapış yapış

(bş için)

C) a (C), CJjJ) sakızlı

gibi!

mak; (b·e)

eşlik

etmek; (b-den,

olmak; (y ... t)

ısrarla

kesintiye ugratmamak,

(bşı)

devam etmek, (bşı)

ır) yapışkan. aıdalı, sakız gibi; '" ~ J) yapışkanlık. ağda1ı olma;

..

, •

..

zorlamak, mecbur etmek; (b-i. i

""'=" bş ile) yükümlü tutmak;

- <

J) a(JJ)(Y ... e)yap'şmak;J) (bşi,dam) yapıştınnak; (bş/)

birbirine yapışttonak;

(bşi,

Jb.e) yutturmak, hileyle kabul ettirmek MIS.; ,

"

J)i yap'ştınnak;J",!1bkz. J},

J:) yapıştınlan şey. ek; yan yana, hemen

.- .

. Ö':) ve .u~ _.--

.

yanında;

. jtl.r-Al l

JUI( ,""'=")

~J.' ~yı

::j

' , o,

[hastalık] (b·i) yatağa bağlamak; 4.0 yı

(b-ı) ödemekle yükümlü kıl-

mak; rj")J birbirine ba~lanmak, aynlmaz oLmak; r..;..dl (bşe) yapışmak, tutunmak; (bşı) sürdünnek. ""'="

jj.:) yala. yara bandı; kompres;

ile yada

Ji) yapışkan, zaml, ıulkal; yapıştıncı;

(bşden

•

> ,,0,

."._

J.:) yapışkan, yapışıcı;

•

>

•

veya

(b-i) [tanışmada] delil ile yenmek; ~yı

i

,

bş ile

J

"

ısrarla

devam etmek;

(bşi

ya da

üstlenmek, görevolarak almak,

bŞI)

"",="bş

(bş

ile) kendini yükümlü tutmak;

ya da ""'="

bşden)

sorumlu! mesul ol-

•

J)) veJ)j"J kompres; yakt, yara bandı,

(bşin)

mak;

tekelini eline geçirmek;

r

(işi,

"

araziyi) kiraya vennek; y...ı (bşin) gerekli!

plaster;

r! o

sürdünnek;

ısrarla

Iışmak, uğraşmak;r yı (b-i, bşeveya ""'=" bşe)

yapışmak;

,,
(bşe)

canla başla! durup dinlenmeden ça. ,

•

bşden) ayrıl­

•

uğramak;

felakete

kopma-

yanından! peşinden ayrılmamak,

(bş;) bırakmamak; (bşe) ısrarla

devam etmek.

(bşi)

sürdünnek; (b-e)

yakın

olmak, yanından aynlmamak; (b-den, bşden)

zorunlu kılmak,

olduğunu düşünmek; (bşı)

zorunlu tutmak;

mecburi

(bşin) ihtiyacını!

gereksinimini duymak, hissetrnek; ••

aynlmaz olmak; (bir yerden) aynlmamak,

...,} ç. ~r. resmi aynealık, imtiyaz;

sürekli kalmak; zorunlu! kaçınılmaz olmak;

rJ.ıJ gereksinim, ihtiyaç; zorunluluk;

,,

rJ)ll '. J J

gerekli olmak; (b-e)

di1şmek, (b-nin)

vazifesi

olmak; (b-e) düşmek, (b-nin) vazifesi olmak;

lüzum; istek; ,

'

,

i

... ihtiyaca göre,

r

'J

i

o

nasıl ihtiyaç hasıl olursa; J}J1 ~ gerekirse.

795 ,

rj"A.- [mud. kuL.) ... den ayrılmayan •... 1

ihtiyaç halinde, (özumu halinde;

... ~ lJlS'

ri) gereksinim; ihtiyaç; zorunluluk; yü,

kümlülük, gereklilik: , ... lJl

,

"

\..1)

,

'

bırakmayan; ısrarla

devam eden, sürdüren;

ayrılmaz; yakın; eşlik eden. refik; taraftar,

... yapmak birinin görevi olmak. birine düş-

bağlı. partizan; teğmen BAE., nJN.; ~

mek, birinin vazifesi olmak;

Jjı üsteğmen BAE.., LOB.• ORD., IR';

"

~ jldaha

gerekli, daha lazım;

,

'

"'j~ bırakmama,

aynlmarna. yapışma;

kalma, terkeuneme: yakınlık; bağımlılık; ay-

geden vergi alan [mülteziml; imtiyaz sahibi; mukavele! kontral yapmış olan;

,,' ry:Loç.••:A ihtiyaç;

sehat, gayret;

..:.ı\..

.

HUK..

f

FELS"; söz.leş·

me, kanlraı, mukavele; arazi veya bölgeden

..

vergi alma {mültezimlik}; resmi imtiyazı ay-

,

.:J-

. ihtiyaçlar; kaçınılmaz sonuç-

. 'lastik, kauçuk; silgi;

lar,

~i)' zorunlu, mecburi; gerekli; , r1..;:Jıç ..:.ıl. zorunluluk. gereklilik; vazife.

,

"

rl)~zorunlU tutma; 11" mas.;

yükümlülük; bağlayıcılık

pIJ r~"A.-

tekeli elinde bulunduran; bir arazi veya böl-

olmaz.lık, aslında, özünde olma; izleme, peşinden/ yanından aynlmama;

rt:A.,

r';'-zorunlu, yükümlü; bir imtiyazı veya

....)'ç. ~j~ mengene; pres, cendere; ,

,

teğmen LOB.• ÜRD., IR., eskiden MIS.• Sur;

•• • • ... ;"ç'~J~ fasıı, bölüm; ,

.

'

Ive~.-

. c:-l a (~) [akcep, y,lan vb,] (H) sokmak;

-,

[yiyecek) (ağzı vb.i) bumıak.. yakmak.; (b-e) (söz ilel eziyet etmek. iğnelemek; iA..J[hayvan için) $oma, ısırma; iğnele-

'

ocalık; tekelcilik; \...I..rl\ anlaşma! mukavele

ile;

...:iL.,)~ •

•

•

"

rd görevlerinil yükümlülükle-

_l

rini yerine gelinnek;

,

_. -

.•I.-J

~ç, ...-ı

,.'

[akcep, >"Ian vb, tanı·

fından] sokulmuş, ısınlmış;

rj 'i ayrılmaz. kopmaz; asli. temel; zorun-

lu, mecburi; kaçınılmaz, gerekli; geçişsiz, intransitiv.

yicil eziyet veren sözler;

lazım [mı] OILB.; bağlayıcı. yü,

'

kümlülük getiren; ~ r~')IJ15' olması gerektiği gibi. icap ettiği şekilde. nasıl gerekiyorsa;

~"i iğneli, [ağzı,

sokucu [hayvan);

yakıcı;

dili] buran, keskin;

..:r-Ja (;J) be1iğl fasih/ akıcı ifadeleri olmak.; ;';(bŞI) sivrilunek; .;.-Jbelağar,

.... ~ve .:rJ1 müe. ı-W ç. ı-U beliğ; fesahat;

-

~j~huy;

. ., rJ);zorunıu. mecburi; 1 ,\,ul, rJ;J.o

rjlj[çoğ.)

.

ihtiyaçlar;

müştemilat;

-, .

vergiye tabi; ,

~J}-yükümıüıük. vazife, zorunluluk;

•

",

J"

..:.ıL..Jmüz. ve müe. ç. C-JI. ~i dil;

.

Iisan, dil; sözcü, haber organı , ~~ J'

'

..

.}s-

.-

birinin ağzından; ~i ı:.ıL.-l ~ basın yoluyla/

vasltasıy;a;

...

~ ~~ j&. ~

796

.-

-

...dediti söyleniyor; ~J LJ~ resmi sözcü; ~

-

- ,>

resmi haber organı; ıJ~ ı.:..ı~

...

ıJ~ ya da l"iW sözlü olarak; "

... sözcüsü;

,""

..

WL Js- Jl')

.". - . -.. rW1J ı.f'Wj herkesin dilinde olmak! dolaş-

.

-

mak/ gezmek; J.;JI ı:ıU hOOan BOT. Borago

J

J

","," a(..;.oJ.J~) (y ...•) yapıımak; (bşı)

bitişiki yapışık.

olmak; (b-ile)

-

Q .. ıı

JJ .;

.

i

dişbudak SQT. Fraxinus excelsior;

. ., . ""L--JI - "1"~~, ~- : [kilitin] dil; rr .. [toplulugun] sözcü; '. ~JI ı:ıLJ köpek dili . .-

, _. J-• '11

...

BDT. Cynoylossum; c....r-W1 u~ {anahtardal "-

diş; ~W J') çataldilli, ikiyüzlü; şifahi;

OJ........ı.... yalancı;

yok olmak. (eler olmak;

başarısız

ol·

mak, sonuç getinnemek; gözden kaybolmak; ~w.~

teler! yok olma;

.J-":1U

yok olma,

kaybolma;

,

batına,

doğru)

iyice ,",

afiş

1..t14! birini suçlamak, birine bir suçu yama,.,:~":J.J

mak;

birbirine yapışmak; toplanmak,

kümelenmek; harman olmak,

karışmak;

....ö...4..d\ =..;..Al; ('-I ...e) as.lmak, tutunmak; ·

('-I bşe) tam uymak, oturmak; • • • J

•

ı) o~; ya veya ~ ;A biz birbirimizden

• bitişik, komşu;

gözden

dar, iyice oturmuş (elbiseJ;

yapışma

temas,

,

ilişki, baıınU; bitişiklik;

TIP ~

J~\ afiş,

solan, giderek kaybolan; yok edile-

gibi;

JyP"J yara bandı, plaster;

•

çökme, inhitat, zeval;

sakız

•

l..i...ı:ı'j."..

başansızlık;

özlü,

....~ ('-I ... den) ayrılmayan, kopmayan;

•

bilir, imhası mümkün; geçici,lasa ömürlü; .

"

ı,...~ yapışkan; yapışıcı;

: : ) ..rı"') (bşı) yok etmek. telef etmek;

•

ı...

,

'-i ... e

ayn-lamayız;

.,r.:l Lizbon;

J-~

.. .. . . ba'unnak' j ..;.OJ i vb. a'mak; ..;.oJI ,

•

I/W sözlü. şifahen ifade edilen.

ır:-"j.;

'-i .. .l')

....i.Al yapışma 1 ~: o~; hemen yanında;

-

~

ba~lamak; (bşi,

• _ • J

gibi(ydi), lisanı hali ...diyor(du.) ıJI

•• •

bulun-

mak; ..;-dı (bşi, '-i .. .e) yapışUrmak; (bşi,

yakınlaştırmak; (bşi,

--

teması

•

ifade ettikleri; [bir partinin, gazetenin vb.]

. .

"...:..J

birbirine yapıştırmak; ,-,~'1 (bşe)

'-i .. .e) tutturmak,

organ; ... J~ 4J1.? uU hali sanki ...der

.

...

officinalis; J~' ı:.ıW lisanı hal, görünüşün ,.

;;,ı

... Ji ... e sinsice yaklaşmak;

levha;

--

....ÔJ'":Jü ve JWl ,

....;,..ç.":J.-.

yapışma; temas, ba~ıntı;

bitişik, komşu,

yanyana; refakat

.'

..... d u ~) (bŞI) gizlice ya da sinsice yapmak; (bşı)

çalmak;

ı./'

eli

hırsız olmak, hırsızlık

J

J

.

" ba~lı, sabit; ....~

yapışık;

yakma getiril-

olan; (ç.

..:.ıl. ... ) afış,

poster, ilan vb.;

~~ hırsızlık;

... c

ba!h, yapışık;

.,.

:rı ç. .ıP)"'l, .ıP Ul1 hırsız; " ,J

komşu;

miş; ba~ıntılı, teması

yapmak; sinsice davranmak; ,

eden;

....~"j.::.. birbirine yapışık; bbe geçmiş; .,

__ J

..

+. hırsız gibi davranan; , o oh ıi'

."

J c-i.

yapışmış, baAlt,

sabit:; bitişik, kom-

797 şu;

iliotisi, bağıntısı olan;

(~

...e) çok yakın;

. ;tWa (~) (hşi, Y ... ile) kirletrnek, pisletmek, (bşi, y ... bulamak; tkin; ~kirlen­ .

-

e)

,

bar! nazik olmak; .... ;,11,. ·1 (bşi) güzel/ hoş

..

bulmak. (bşden)

•

sevecenlik;- yumuşakltk, halim selim olma;

j;..,,6jç. ..:.ıl- aptal, ahmak;

. , , ~ kibar bir şekilde;

-

,

. . ..,..klu (..,..kl) •

•

••

kibarhk, naziklik, nezaket; zerafet, zariflik;

(b-e) vunnak;

•

•

~lh.Izerafet,

.fhJu (.;J>i) (b-e) vunnak; ~a

•

(e-W> (b-e)tekmelemek; (JJşi) silmek,

.

· .. , ı,...i:.kJu (~)

şefkat,

sevecenlik; kibarhk, nezaket;

cede] incelik;

w,)kir•

,

(J ya da Y

ince olmak;

hoşl

b-e karşı) yumuşak

memnun edici olmak;

şık

olmak; sevecen! canayakın olmak; ~bşi yumuşatmak; (bşi

sakinleştirmek,

veya 4.J'*

bşı) yauştırmak,

yatıştınnak.

....J,":ı'(b-e) yumuşak:

hafifletmek;

davranmak, şefkat ve

müsamahakar davran-

(b-i) okşamak. sevmek' ~ ;:

•

:i ; _I,ı ç .

uUlh.I nülaeli söz, latife;

şaka,

. '., " espri; kurnazlık; , »1 ~\y kurnazca hile>

,

,

,

ler; ~i uUUı.l latifeler, nükteler; ••

~\daha

daha şık;

zarif; daha ince; daha hoş;

,

~'"f..canayakınlık., şirinlik;

kibarhk, ne·

••

< ~ -.A!o~

sırtını sıvazlamak; ~ yatışmak,

sakinleşrnek, hafiflemek;

Aman ya Rabbi!. Allah

•

sırtını sıvazlamak; •

hoş;

Allah!; ~\ ~L kadınlar, cinsi latif;

--,

mak; (b-i) pohpohlamak.

4

[Allah] , ~

sevgi ile yaklaşmak, (b-e karşı) kibar davranhoşgörülü,

'

kurnaz, ince zekası olan; şık; ~i Latif

•

zaket; dostluk; sevrne;

,

bol bol/ cömert bir şekilde ihsan etmek; ("":"

(J ya da "":" bir şeyi) dikkatli ya da hassas ele almak; ("":" b-e) güler yüz

sevecenlik;

akşama,

.

sevim-

!ilik; kibarhk, nezaket; müsamaha gösterme;

-, ,

..:..ıL.ihl.yauştıncı! teskin

. ~a (~) [feryat. dövünme esnasında] elini

, , ,

b-e karşı) yumuşak! şefkatli! sevecen olmak;

şefkat,

~~"":" ...e karşı) canayakınlık,

(y .. .ile) kibarbk!

incelik! nezaket göstermek; ("":" .. .i, ,J; b-e)

şekilde

dillilik;

huylu; makbul; dost, sevecen, sevimli,

,

mak; (b-e)

tatlı

[düşün·

-, ~iı.l,lç. JUı.l, ~W:aJ ince; zarif; yumuşak -

. ,. . .. davranmak, yumuşak olmak; ı,...i:.kJu (U~)

birinin

incelik; hoşa gitme, hoşluk;

•

kazımak;

bir

., J\...b.J\ şefkat, canayakınlık,

;u.J:Jç. ı.:.ıl:i...blleke; kir; . ,

· ..

•

•

•

hoşlanmak; '

..;....I::.J ç.

rnek, pislenmek, ("':" ... e) bulanmak; •

,._.

~"iu""kendini dost/ sevecen göstermek; ki-

edici ilaçlar vb.;

,

(yüzüne) vurmak; (b-e) tokat atmak, şamar

vurmak;

sarsılmak; (bşe)

.

-- .

çarpmak, bindir-

bşi)

rnek; (bşe) vunnak; ~~birbirine tokat at-

gizlice! belli etmeden! sinsice yapmak;

mak; [ dalgalar] birbirine vunnak. çarpmak;

gösterip içini

dışını öğrenmek;

("":"

798 I'"

n;..

,.ıJı

.. .

-

spor karşılaşmaları;~r-JI ",:-,Wl sihirbaz,

•

~ yetim

-. ~yanak ~ çarpışma, birbirine vurma [öz!.

..

kargaşa,

dalgalar için],

.-

ga vb.del;

dövüş

birbirine girme [kav.

kıyasıya dövüş;

yeri;

a (.,..ı;ı) [ateşi tutuşmak; [ateşi (bşden) . . ..

..

--

parlama!<;)ili veJidI bkz.

.. büyük

~

..

yangın;

-

J'l-

.

...

,

antrenör. koç; ~ neşeli, eğlendirici;

..A.:.-J (tek. is.! oyun; hile, dolap, oyun;

..A.:.-J, ç. ~., oyuncak; oyuncak bebek; alay

konusu olan kişi ya da şey: • -

i

A.:.-J. ı...:J\..J ve ~ oyuncu, oyunu seven; ,

• $

mak; ( y b-ile) oyalanmak,

suyu akmak;

(Js:- b-ı) kandırmak;

geçirmek;

• _o. . .

ı:;IJJ '11 ~ iskambil

kartlan ile oyun oynamak,

kağıt

oynamak;

•••• • ••• • • • LJ)") ~ rol oynamak; ~~~ ~ satranç

.

oynamak;

., .. .. J' eli ~ ~ dertler birini çok

r

uğraşıırmak. peşini hiç bırakmamak; ~

.. ~ J birini överek kendini bir şey zannet,-

-'

mesine sebep olmak [doldurmak); ~

oynatmak;

(kuyruğunu)

(bile) oynamak; (b-ile) ~L (b-ı)

sallamak;

(b-ı)

ı..:-s'J

şakalaşmak. oynaş-

oynatmak;

oyun! dolap çevirmek, bir

, --

~oynamak; şeyler

çevirmek

KNŞ'; hile yapmak KNŞ.; ~"'j.J (ı...:J bş ile)

oynamak;

(ı...:J

.ile) alay ebnek, dalgageçmek;

oyun yapmak, dolap çevirmek. hile yapmak;

... ........ı. ~ ç. yl.ırJl oyun; şaka; eğlence; ..' .'

.

-

..

,

..

aH ~ kumar oynama; ı...:JL..-l\

..

ı...:J\.J salya ~ ~L ı...:JW sıcakta, havada

ile. ~ b·ile) oynamak; (J; enstrüman) çalviliı

' >,

_" . -'" i·' ı...:JLıJ'J\ 4..? L..o oyun alanı; ~LıJ'J i ıJ").ı-

..... .. -Js- 4.!W

-

.

, J'

...

,

laşmalan; ~l:.Jl ı...:Jl-ll donanma fişekleri;

,

. ~ a (~) salyası akmak; [bebeğin) ağzı . .' , sulaıunak; ~ a (~.~. yl....L1 (y bş

.

-" .

lık [numaralan}; LS,;l1 yW\ atletizm karşı-

darbe"•

mak;

",

~J~L Olimpiyat oyunları; ~~)\ ",:",WL

L.hI ç. ..:;L.L:ıJ lokat. şamar; sarsıntı;

..,.Ji"

".

uçuşan

örümcek ağı gibi ,

J~

ipliği andınr şeyler,

... e ağzı sulanmak, $ının

., ~W salya ile ilgili; salya. tükürük gibi;

sümüksü

yapıda;

••• J

_

~

.:.ıl.

ç.

•

...

ı...:J..,.ı

[oyuncak] bebek;

dlveli; oyuncu, oyunu seven;

'

~.,,-Jl ç. ~ '11 oyuncak; oyun, eğlence; şaka;

kaba oyun, eşek Şakası; hile, dolap; .. \ . •1. ç. ~~ oyun yeri, alanı; stadyum;

.

sahne; ~ oyun) saha; ~~ (çoğ.] karşılaş­ malar 51'0.; ~oyuncak;

•

~ ";Jü kumar;

... atlet; 1 ~'J

ç.

uJ- oynayan; oyuncu; .

sporcu;

j~i ~'J atlet. jimnastikçi;

,

..

-.

,

ı...:J~ ç. \.• ç')l... her tarafı tükürüklü;

salyal tüküıiik salgılayan; hile, oyun, dolap;

,

~~ oyun arkadaşı;

hilek.ar;

799

,

•

~ => ~ tereddüt etmek. duraklamak; oya·

Ianmak. gecikmek;

~

lanetli, laneıJenmiş; iğrenç, menfur;

.:.ıı...ı

lanet, beddua, ilenç sözü; ·Iian'. lanet-

•••

W.J ve~ tereddüt, duraklama: ayalan-

.

ma. gecikme;

~ ve .:.ıwı ~ duraklayamk konu-

Allah'ın sını

şan;

~ a(~) [dacbel aCHmak. yakmak; ı::"~(b.')

ı.•••..ı

.!..u

(bşi) (pannağı ile] sıyırmak ya

.. U..J

;j, '"

..1.

,. .

ır~kaşık; ı.Ş~1 i. ji

l...ı.-l Lallaşı; i r-

,

,

y.rı

kişiye

'=

bir

beddua ... beter olsun!;

bitkinlik, yorgunluk, halsizlik; sıkıntı, zor-

luk. meşakkat;

"

~'J ç. ~ bitkin, yorgun; "

••

H

..ı;J ç. ~Wi, ~ jJ ••

;f~ ve

&J gürlemek, gümbürdemek: ~ titremek, ıitreşrnek; açlık

çekmek: Isusuzluktan] kav-

rulmak, kurumak; bitkin

... ı::ı.i ç. ı::ı .. <.r-!)

'0}

"

ve .ıJJ.iJ ç. ...l.:!~W gerdan;

W

•

ilenmek;.y-'i "ıJı...J" iradelerini söylemek, laneıleşmek;.:.r~ lanetleşmek:

.;,-J lanet etme, ilenme; •

4..:.J ç. .,:;L:.ııJ •4JLJ lanet. beddua. itcoç; •

t 4 _ Iç. .illI ~ Allah'ın laneti onun üzerine •

Aııah

ona lanet elsin;

,;OJI bkz.,;oJ

.jALt

...

•

..hAJ a

•

bilmeee kabilinden,

müphcm,

smp;

-- ..

, ... jAJ ç.jl.AJI bilmece, bulmaca; muamma; . .. , , sır, gizem; MJU;l.\ ..:Jws:J, jAL bulmaca;

düşmek;

(b-e) lanet eımek, beddua etmek.

olsun.

...

ı...ı ayağı tökezleyen kişiye hayır dua.

esrarlı konuşmak;

.W bkz. .)o;

•

lanetleyen, düşman;

...:Al1l (jJ) üstü kapalı konuşmak, bilmece gibi!

çaykaşığı;

~ o

,

••

leyen

bir kaşık miktarı; ,. J."...,J [ilaç olarak yalanarak alınan] baL,

- -

i.tf-'}..ı. IMetli, melun; ko-

şeyolmamıştır inşallah .• ...ı ı...ı ~ ayağı tökez-

_.

macun, e1ekıuvar;

sözlerısumK.

ı:.r~ birbirini

da yalamak1~' ıJ.L ölmek;

...Ieç.

... ... ç

ifade eden

Şeytan;

e::- lj [çoğ.] şiddetli sevgi, aşk; 'I"

ve

vulmuş, reddedilmiş; menfur, iğrenç; ı:r.-ıJJ1

zor gelmek;

~~ ç. ~,; acı çektiren! veren (öz!.

... .. a (4..W, J-l)

suçlaması

lanetinin zina işleyenin üstüne olma·

.:..:-ıJ ve ıJ ~

~ acı, ağrı, sancı;

sevgi, aşkı;

diğerini (şahitlerin

halinde) zina ile

bulunmaması

,

ağır/ tahammülü

birinin

leşme, eşlerden

esrarlı,

gizemli;

kapalı, karışık;

•• • (.k.iJ, .lı:ıL..iJ) gürültü çıkannakl yapmak; . ;.

_'0

• ••

bağırmak; .kiJ ve.ı:ı...ıı bkz. J:;J

.

-

...

.bı.! ç. ~\ gürülıü. yaygara; bağırma;

V .. .içiıı) feryat, figan; kargaşa; r-~ ii, a (bşe) mayın döşemek. mayınlamak .,

.

r

...

...-ı ...-ı ç. W\ mayın

•• ~ ve rW~ [yol. liman vb.] mayın döşeme

800

..j1o iplal edilmiş, geçersiz, hükümsüz;

kazma 2~ ~ ~\ .;ıva ile başka birmadeni birbirine

ilga edilmiş; süresi geçmiş;

:.Ai" (;..l) (bşO ,annak, dolarnak; (bşi, ...-ı...

kanştırmak;

.,

rliJ (deve için] köpük; salya; rW1 cıva ile bir madeni kanştırma;

-(jJ) LiJ

.. .in üzerine) dolamak, (bşi

.<"..ı) konuşmak; h.ü,krnü ka1mama~: geçersiz olmak; L.AL (~ ve J:l a (U, il

il

~'ı, .ıi,j'.) saçmalamak; (~~ J sözünde)

Jr ... in çevre·

sine) sarmak, dolama1G (bşi,J veya '-I ... ile) örtmek, kaplamak; ~ .. .i, insanlorı) dolaş· mak, ziyaret etmek; (bşe) dolaylı yoldan gitmek ya da sadede gelmemek,

•

işi!

sözü uzat·

.w ı....AI biri ile aynı şekilde davran· , i -.

-

hatalı yanlış olmak.; Jiı (bşı) etkisizi tesirsiz

mak MIS. ~

hale getinnek; (bşı) iptali ilga etmek. hüküm-

mak; ~ (bŞI) iyice sarmak;

süı/ geçersiz kılmak; (projl!. fasarıdan) vaz·

sannmak; ~11t, dolanmak; { araba vb.)

geçmek; (teklifi) geri almak;

dönmek; birbirine geçmek, karma kanşık ol·

~ boş söz; saçmalık; hükümsüzlük,

geçersizlik; hatalı, yanlış kullanılan ifade;

...Dt IJ ...e)

... mak; (Jr .. .in çevresinde) toplanmak, ('-i bş,) kuşatmak, sarmak, çevrelemek;

t;J ç. u\. lisan, dil, lehçe; terim, ifade,

-...Ai sarma; dolarna; katlama; ambalaj yap.

sınıfını grubun dili, jargon; uLU

ma; sadede gelmeme, sözlil lafı evirip çevir-

fasih Arapça' ~i ul yabancı dilliisan:

me, bahaneler uydunna MIS.; işi uzalma, do-

( :1&, :i ii konuşma dili. lehçe {ammi !isan,

layh yola gilme MIS.; JL.AH [çoğ.] kundak

deyim; bir

... - -.

. C> ., 'jıı karşıtı]; ~~\ 4...AI yazı .

.

.

-

.

,.

..

. ul .

dili;

. . -. bir sınıfın kullandığı dil; ~.,ı.ı A......AL anadil;

~~W\ konuşma dili; ~\ ul jargon, argo, •

•

;j

;,1

LI JAI dilbilginleri, dilciler,

rılologlar;

.' , Wl! rl' dilbilim, Iinguistik, filoloji; ~ ,.Al

lehçe;

--<

-.

-

bezleri; ~ ıJljj.ıJ1 j ~! bahaneler, kıvınna, sadede gelmeme, gerçeği! aslı gizlemek için

, . -. lafı uzatına; r ;..aı katlama ve açma; ~ j

.. ;..Al ;;t- mesele yapmadan, işi uzatınadan; .

-

- o-

J! ç. Jl-Al\ birbirine geçmiş ağaçlar, [çoğ) çaldık, fundalık;

.J dil ile ilgili, dilbilimsel, Iinguistik; .,

LOS

filolojik; dilbilimci,

...

rılolog;

..:...ı~ ~ dilbilim, filoloji ile ilgili konular; .,

,"LoJ! iptal, ilga, hükümsüıJ geçersiz kıl· •

ma; fesih, bozma< iptal emri;

i ~ iptal edilmiş, geçersiz, hükümsüz; 4}.'j gramer hatası, yanlış kullanım;

;j

',J ç.

. -. -

..:.ıL dönme, tur; kıvnın, helezon,

sannal; paket; sank; i..t~! ÜJ posta pakedi; lıWç . ..:.ı\_. ~IAI ambalaj, paket sargısı, •

•

sanlan şey; sarma, kaplama; sargı; dolak; " sarma sigara { yine e?1.:ı- 4&~J; ~IAI [çoğ·]

_.

aldatıcı

--

görünüm, kisve;

~topıu halde olan; kalabalık; (.:ı- in-

san) kalaba1lıl, topluluıu;

801

.

-

t lJ"'l:J1 ~ insan

toplulutu, kalabalık;

yönelmek; çevresine

bakınmak;

çevresine

belli etmeden bakmak [ kesmek); ~

;;, ;.,;\ buket; paket; sanna sigara;

..JJI müe_ ~Ui dolgun, şişman [vücut], şişkin [şekil];

enli,

il;(JI ... e>yüzünü çevirmek.

cezbetmek; ,.

.....a. ç. ..:.ıL bobin, makara; bobin ELO.;

-

,-

.-,- ; Li

.

AJ"...- çevresine bakmak, göz gezdirrnek;

--

.'" i ~ J ~ ~ saga sola balanmak; ..:...dı

(Jl ... Il!') yönelmek, yüzünü çevinnek, dön-

batlaniye; kap, kapak [kilap vb. için]; [mek·

mekvb.; bkz.

tup] zarf; dosya; kJasör;

rnek;

';ıi;dikkatini <Jl ...e)ver-

1°

<JI bşı) gözönüne almak, hesaba kat·

_..hiL. örtü, kap, sanlan şey;

mak; Vi ",.) bakmak. CJI "i/.) ilgilenrnek;

, ,; ;Iöç. ..;J~ sarma; sarmal, helezon,

~l:......ı' (bakışları,

, ,

-

,

- -

J. den sonra mudaf _... .ku!.] .. .in derinliklerinde ~1.lı!J"'" ~';.~,*, J kalbinin derinliklerinde; ~~i ı.-i. ~'j,,; J gecenin karanlığında; .';.~'j,,; J ... in içinde;

spiral; ~~ ı çoğ· veya

Jw..:J dönme; dolanma, sanırna; çevirme,

.

kuşatma;

-

, ...J ~ sanıı. dolanmış; (ı,J

...e) sanıı,

mış; ~ ...e) bağlı, bağlanmış; ("':"' ...ile)

Jd.a

..p_.

eeıbetmek,

üzerinde

ıoplamak; i

•

(.:.rOı

•

b·nin. dikkııtini, ilgisini) çekmek 1,. ;1. 011

o

... ya da o)U1&.i\ ,• .; 011 birinin dikkatinil "" ....

_

i.

ilgisini çekmek; ~. ':şalgarn BQT.

geriye dönüş; (ç. ..:.ı\aJ) dönüş; jest;

paketlenmiş; ~ ... in üzerine) sanıı, dolan-

sarılmış;

mek,

dikkatleri) üzerine çek-

dolgun, şişman (vücut]; Lahana SUR.; sanıı; sarılmış, dolanmış;

göze çarpma, tesadüfen gönne ya da anil bir anlık bakış; ~

i,lve.;.ı

:' müe.

..

-lhuysuz, aksi, ters; ~ç. ~ solak;

<Jl .. .e) yönelme; ilgi, dikkat;

sarma];

-'-

birbirine geçmişI karışmış; (J ~ .in çevresinde)

toplanmış; ("'ı" bşl) kuşatan,

ı.:...il i <~) ve

(bşi,

c-

saran;

Jl ...e, ...e doğru)

döndünnek, çevinnekı yöneltmek; _ _ _

C..iJ

... e itibar etmeden, ... i gözönüne almadan;

. )::JI

da dikkatini ... e çevinnek, yöneltmek; ~

.

dikkat çekmek, bakışları üzerinde topla-

. . ... . -mak; ç',1"co olmak; ,rlWI ,- ; ii n; c-il .

••

•

•

d.

, .. JI ve ' , , Ji .".ı;; c-ill bakışl.rım y.

--

,

-'

ilgilenmeksizin;

... Jl ..:.ı1.i:l~1 V)..l.! _.. i hesaba kalmaksızın,

...den) uzaklaşunnak, ayınnak 1 oJA:ı i-

aldırmadan,

etmeksizin,

.:r_._ .

(bşi,

,..

ihtimam, özen; itibar etme, dikkate alma, -, , hesaba katma; gözetim ~ ..:.ıli:l~10J..I.ı dikkat

..:.ı~?,\

, ..i.. ,

cJI ...e, ...e doğru) yöneliş; [yüz

ya da bakış] yönelme; göz ucuyla bakış; ,of

•

ıJ"l:J1 insanlann ilgisinil dikkatini çekmek,

rJS;. ilgilenmeme, ilgisizlik;

t

dikkatleri üzerine çekme; tabela,

işaret;

.. .. . .• ';1.: ,- ,;1. ~,

802 LO,

(Jl ... ı) itibar eden, hesaba katan;

.. . .. CAL a
(bşe)

.lo ya. bkz. .L;"iJ

ilgi çeken, çarpıcı;

--. ,- H. (Ji ... t) yönelen, bakan; dikkatli;

,

••

•

e.AL (bşi, Y ... i/e) kapla-

-

"

her tarafı (y ... i/e) kaplanmak; ~boyun atkısı, fular;

J-oıil ::::)~ (bşi, mak; (bşi,

hikayeyi,

(bş,)

yalanı) uydurmak,

tertip etmek, kurmak, tasarla-

J' .. .de) birleştirmek, bir araya

getirmek;

J:jJ i (Ja..U) (bşi veya Y bşi) [içinden çıkararak: balığı; yılan,

•••

mak, sarmak; ~ve td~(y .. .e) sannmak,

" adamalu, karıkuruıan, adamkökü, CU

deniz,

oL

...

türetrnek;

hacıotu BDT.;

-

'"

bembeyaz olmak:

c.ı"i ve ~'Jç. ~i) yalkma, alazlama;

muhabbetotu,

zehirini] atmak; [bo;

~uydunna, türetme;

;c)i:'ç...:."'- uydurma, yalan hikaye, uy-

~

den) atmak; (bş; veya Y bşı) söylemek,

.... ... telaffuz etmek, demek; ( ......\A;1) ~i J:a.AJ

.. Jd-

durma, asılsız söz, palavra;

,

'"

•

~

t'! a <eAl) ,.....i) ' __ • ii eAL saçı ağannak. saÇı •

hafifçe dokunmak, yalarnak;

-... ~ç. ..:.ı~ ate!j (özl. nöbet. sıırna];

•

•

uydurma, türetilmiş, asılsız; tertip,

..r.?"':ll son nefesini vermek; ölüm döşeğinde .• . o.,. __ olmak; iil.rJl JZAL ~ [lafzeo bir şeyi hunna

düzen ürünü, tertip edilmiş; birbirine eklen-

çekirdeği gibi

{şişirilmiş];

atmakJ bşe hiç önem vermeyip

miş, birleştirilmiş;

yalan dolan ile

-.

reddetmek. ilgilenmemek .. elinin tersiyle itmek;

..bUi (bşı) telaffuz elmek. söylemek;

..

J:.iJ ç. .Jı;uJI SÖZ, lafız; ifade; kelime; telaf-

.

.L.J:&A.J. -

fuz; üslup, yazı tanı; kelimesi keli,. .. ,. me:;ine; u'· . J U2..ıi.I söz ve anlam olarak,

.

'.

.>

ı...iLiJ (bşi) sarmak, örımek; dl;!;(y ya da

· .. ile) örtünrnek, (y yada

düzeltmek,

lemi, tehlikeyi vb. i) haııetmek, atlatmak,

telaffuz etmek;

mak, telafi etmek;

edebi,

sözlü,

yazın

ile ilgili; telaffuz edilen;

şifahi (yazılı değil);

..

. --

onannak.

doğrultmak; (bşi,meseleyi, prob-

içinden

şıtı]:

çıkmak; (bşi, kaybı, hasarı) karşıla­

•

iiÜ~ (eksikliği, noksanı, problemi vb.i]

giderme. halletme, düzeitme;

...J')U doğruitma,

•

düzeitme; (noksanı)

~ ç. ~UUJ kelime; söz;

giderme; (tehlikeyI) atlattna, geçinne;

~ [içeriden çıkanlıpl atılan; telaffuz

) telafi etme,

edilen, söylenen; ~_.

..b.Qttelaffuz, söyleme;

J

J ...e) sannmak;

.ı"i=> .;ıl(b·;. bşı) bulmak; .,;~ (bşı)

,'" lafız ve mana olarak; J:u.U1 Uı:..;.I yanlış

~kelimeler, söz ile ilgili (mana kar-

abartılmış

(zararı

karşılarna;

~::::) :. '~i (b-i, Y

ile) isimlendirrnek, (b-e, ;

..

· .. y) ... Iakabını/ soyadını vermek; '. Q ii

803

,

(ı.:-') lakabı

olmak;

mak, (ı.:-' )

soyadı

.k.:iJ ve ı.U:.al

(ı.:J ... il~) adlandınl-

tu; sokakta bulunan çocuk;

olmak;

."

~ ç. ~i lakap. takma ad; ünvan;

soyadı

~ sokakta bulunan kız çocuğu; -. . .kil.. ç. ..bi"A.- maşa; cımbız; kıskaç, pen·

--

. .,

-

11 ~i ~ şampiyonluk ünvanı;

,

. -• .

,

ve

r 'i

•

{televizyon, radyo vb.

yap-

•

•

~ dölleme, razaklama;

..

~ dölleme, ıozak1ama; (ağacı. kişiyi) • • ••

..

ı".ıi..il

.k...;J

il

.--

(bşi, ır

..A.iI .; •

b-nin) elinden almak, kapmak;

. -.

. .

~ ve ~i = ıJ4L

; (bŞI) gasbeımek, zorla

almak.;

•

...

tane)';) yerden toplamak,

gagası "

ile almak;

, .-.b.iJ bkz. .b.iJ ;.lo.il:; bkz. .b.iJ ; (bş') oradan

..... ,.--. buradan toplamak; «ı,.f'I.:J1 J~' ~ »; .. . -.\'ö ·11 bkz. ~ ; (radyo yayını) çekmek, (fotoğraf)

çekmek;

.hAL toplanan! devşirilen şey, geride bıra­ kılmış şeyler,

kalan

şeyler, bulu-

nan nesne, buluntu; oradan buradan

ıoplanı­

••

JW (Ieylek) öunek; ondan bundan konuşmak, çene çalmak.; •••

JL.iI •

•• ve J~ •

•

ç. Jlı.! leylek;

•••

ULAllleylek için) ötüş, ötme; gevezelik,

çene çalma; dedikodu

MIS.;

1~ U ~) (ycb, kanalı) kapamak, tıkamak, . geçişi engenemek; ~ a (~) (bşı) çabucak .,

..

.. .. -.SUR. , i.J+iJI ~ çekilmiş kahveyi sıcak veya lokma lokma yedinnek;

(silahı)

.

doldunnak

,

so-ğuk suda kanştırmak; ~L (/ı-e ,bŞI) yuuur·

lan çer ,çöp MIS.; _ _J J,Laı ve A.bLaı toplantıanı devşirilen ya da alınan şey;

toplanmamış

•

yemek [mideye indinnek]; ~ (b-e, bşı)

şeyler;

, A.k.iJ toplanllanJ devşirilen

kalan

...

•

çiçektow;

(.1:ı..i1) (bş;) yerden almak; [kuş) (bşi,

yerden

(bŞI)

(rJil,

•

..

almak;

•

.., ".' mak. yakalamak••' .;:ıı", }i ",)1>-

~ : v-i:J1..,...AJ canı sıkkın. sıkıımış; •

ELO.;

•

~ aşılanmış; ••

•

.. yerden alan, toplayan ~ ..:.ı~1 ..bi'i pikap; .-- .. ~ a (e.A'> (bşı) savurup/ fırlatlp atmak; . . -. a üWl) kapmak, çabucak tut-

'=':'~\ t:.~h çiçek hastalığı aşısı;

~ı)ı' ~~

çekme, alma;

~'1 alıcı, radyo; toplayan, devşiren;

cUJ döl; çiçek tozu; aşı; virüs; 1 CLiL ... ,:?~.ı.t-\ çiçek hastalığı aşısı; jJtL c.liJ serom;

~

yayınını]

.b1.i:.l'11 Jlt':- alıcı cihaz

mak, vurmak;

aşılama

•

• .1:ı1.i.=l\ toplama, devşinne; yerden alma;

(bşi) döllemek, (bitkiyi)

ıozakJamak; (ağacı) aşılamak; (b-e) aşı

.

•

Jl:JI maşa;

bilinen. adlandınlan;

~ a (ı::-Ü>

-.

se; 1 ~L .kil.. pens, bskaç, forseps; ..l:ı.i.i,..

'. rı. (y ...) lakaplı. soyooh, (I.:'" .. ı:Jiy~ ) anılan,

devşirilen; bulunan, bulun·

hasatlan sonra geriye

ürün; çer çöp, süprüntü;

mak; (b-e,

bşı)

lokma lokma/ azar azar yedir·

•

rnek; ~I (bşi) yutmak., çabucak yemek (mi· deye ;".-1:- .-

..~

,

~ ç.

.. t ı.Nl- U "

••

~

804

en lat1ı/ Jeziz kısım', i".

•

. . . ~ 4.Nw

..

..

(b-i. b-nin) _

.. _--

buluşmak; (b-ile) karşılaşmak; (bıı) elde et-

loma, sokum; küçük parça;

-

~.

'ii ~.

rnek. ele geçirmek' ı_ ~d' \.iljl ı,}'J sözünü

ağına, eline düşür-

dinleyecekı

sayacak, sözünü tutacak insanlar

rnek; ~i' . ~ lokma. yağda /azarıdıp.

bulmak:; ~i (bşi) atmak, fırlatmak:; (bşi.

... ~L U karnını doyuracak! belini dik tuta-

sorunu vb. i, ~ b-e) götürmek, sunmak,

şeker veya bal ile yenilen hamur işi yiyecek;

.. ,

cak kadar yiyecek..

tc:

-.. .. ~, U ı.;.f":L!. ı:.ı~»;

haber vermek; (jarla vb.i) söylemek. çalmak,

"

~ ç. ı.:.ıL lokmacık, küçük lokma;

icra ebnek; (wnferans) vermek. (konuşma)

,..a. ç. iJ)- top vb.i dolduran SUR. ASK.;

yapmak:; (b-e, selam) götürmek. iletmek;

••

2

..

.,...u ya, da ~'i . hunna şanıbı;

3,jL....ıJ Lokman (as.) 1 ~

u'

(bşi. ,,;.. b'e) yüklemek. (bşi• ..,..L< b·nin) it

... ·.. JI ...

iı ~ıj ,-: i~

sutma vennek , ...

~~ hiç bir şey delişmedi, her şeyoldugu gibi

...ılı

açıklamada " , ,

·

~j ; (bşi ır

e dikkat etmek. dikkatini ... e

.-

~

.-

.- "

ı.ı-ill

.hakkında

bulunmak, beyanat vermek;

mak; ... Ji ~~i: ~i veya ~;i:Y\i;

·.. ıl ~ _ ,; 'l ... e dalmak. atılmak; •

••

••

ölrenmek, (ilmi, bilgiyi b-den) almak, tahsil

·.. Jl kendini ... e bırakmak. teslim etmek;

~ talimat, emir; telkin etme; 5uflörlük; ,

..

Y,WI ,,;.. ~i .;ıı serbesı bu.kmak, herhangi bir sınırlama getirmernek;

·

,

U-Ü1

"

,-",).1l1 ders anlatmak. [topluluğa] ders ver-

[talkın];

..:,..a.. ölüye telkin Italkın) veren; suf1ör;

i.Jo'l yüz (elci; -

-'.. ,

.

~W kıvrak zekaıılık-,

ölüye telkin

••

'"

etmek, okumak; ••

J.ıI

J ~. ';'; kendini brinin kollanna/ •• k"cağına aunak; 'J...,ı ... v' • ;. ! .;ıı --. ~\ h ·1

b.den)

•

j,j1iJ ve

~i

p"j.,j J' kendini ... in eline bırakmak; J.ıI ..

yapmak; [ölmek üzere olan) (b-e) telkin rtal-

vennek; .) ii =

-. .,...ıı ya da .;ıı

~, ı.ıiJ1 yumurtasım bırakmak, yumurt1a-

mak. istihrac etmek, (... ) sonucuna vaımak, ' ı;;ı (b-e, bŞI) öğretmek, (b-e, bşi) telkin et. rnek, (b-nin) aklına (bşı) salanak; 5uf1örlük

. J ':ii,

yöneltmek; ... ı:r Li y

kaldı;

--.-vii a (ı..iI.AJ, ~14J) (bıi) anlamak; (bşi) çıkarsa-

Icınl

Js- ya da JI b-e) iletmek,

arzetmek; (bşi,

"

rnek; ~

•• i

•

•

J ~)1 ı.ıiJ' b-nin içinel kalbine

korku düşürmek. b-i endişelendirmek; ~I .i.i

• • i~i

.;ı a (.li!. ~\,.'I.,;ı. Y.,;ı) (b-ile. bş ile)

•

1:~i silah bmıkmak; ... Ji C', •

i.

karşılaşmak; (b-ile) buluşmak; (b-ile. bı ile)

_..

•.

b-e kulak vermek ~L.....I ~i . ~ '-

' JI ~i

• ...

'"all hepsi ,

.

:y< .;ıı

katlarunak, çekmek; (b-e) utramak; (b-nin)

.. . bir soru yöneltmek; "ı.r ~: ,. J; J.ıi bşi

payına/ hissesine düşmek; ~"1 = ~ ; (b-ile)

üstlenmek, sorumluluğu kabul etmek; J.ı'

yüzyüze gelmek; (b-i, bŞI) bulmak; (bşe)

ona kulak verdiler»; Jlj-JI

birine

,

805 i

Oı

•

o,ls ..,..,..ıı bo; tutuklamak;

-

".

. --

..

J<- J<~I.;ı1 -

di isteği ile. zorlama olmaksızın olan; ~1.iJJ

.-

...i bombalamak. bombardıman etmek; ~i

kendi isteAi ile. zorlamadan;

~ J,riJI b-e yazdırmak, dikte etmek: b-e

-emretmek. talimat vermek; ~ ~i

i, ıS' b-e. boşanmal talat gerek.,. .. ..

J~i ..:,ıl

-

. .. . J<-

tirecek sözler söylemek; i ? \ - u-iJI konfe-

.

rans vennek; ...

"

ı.,JJj..-ll .;ıı sorumi

. . ; . .

ıuıu~u b-e bırakmak; ...

kavşalc;

,.UJ karşılaşma; buluşma; toplanma. bir araya gelme; yeniden birleşme; görüşme,

- , "-

bir göz atmak, ... i bir gözden geçirmek;

.,

da

Js- ...den) almak, ö~renmek; (b-den) ders •

••

•

ii

•

•

.•

•

....-:'/:1~ sipariş almak TıC.;

r- ~

•

•

•

~Ij")... karşılaşma; buluşma; toplanma;

,.WI atma; anlatma; yazdırma, dikte etme;

. şarkı vb. söyleme. icra etme; "li!.'jl ~ hita-

__

almak; 1 i......' ~ [asker} emir almak; ~ •

•

•

ii

~ kabul etme; elde etme, kazaruna [yine

-i~ oL..i.li

. --

sanatı;

bet

J~IJ bir şeye canı gönülden nza göster-

bilgiyi. ilmi.

rnek. hüsnü kabul ile karşılamak; ~

[ilmin, bilginin]

- " . . . ~ L.J")).ıJI

i;

[bilim, sanat vb. için] ders _

_

almalc.... dersi almalc; ~~i

•

u

. .

mek üzere! Allah'a ısmarladık;

.}lı (b-i, bşı) karşılamak, kabul etmek; (bşı)

r:r ya

,

.. .için 1 ıJ\AS" ,.l.il kefalet ile; ,.WlI Jl görüş-

•

almak, elde etmek; (bfi, bilgiyi, ilmi,

ro-

poıtaj; ,.U [meb. mud. kuL.] ... in yerine,

••

J<- ip .;ıı ...e

kendiliğinden;

~ ç. •J~ buluşma yeri; kesişim yeri;

ıO

....

-

• __

J r"wı.;!'

çalışma

sanatı]

öArenme. tahsil etme;

,.. .-1 ... J r)oJI .;!'

peşine düşme.

elde etmeye

[ilnivers;ıe vb.

de] tahsiV öAfenim gönne;

üniversitede tahsiV öğrenim görmek;,)"j.;

J~ karşılaşma; •

buluşmak, bir araya gelmek;~1

.. \ıd\ (~ ... ile) yeniden bir araya gelme.

...

LL; (~

.. .ile) karşılaşmak; ~L uzanmak, yatmak;

--- çerçöp, süprüntü; ç... \AH

. ..i.:-'l

.;.ı

.

... .}lo

toplanma;

-

•

~ karşılaşma; ve l }! buluntu;

~1.'J karşılaşma; buluntu; ~i bulmaca;

. . da, karşı tarafında; ... in önünde; 1 ,.UlJ ~

~ULJ (meb. mud. kullanımı .. .in karşısın-

.

...

,

- -

......A.i veya AJli ,.\.iIJ ~ kendi isteAiyl~, ıorla"

"J

1 JI

..J

.;=lll görüşmek üzere! Allah'a ısmarladık;

••

.,

,

yeri; kesişim noktası; kavşak, çatal; •

,

."

~ ç. ..:.ıl ~ A,I. buluşma yeri; toplantı

karşılaşma;

O,

atılmış, çıkarılmış vb.;

.,

ma olmaksızın; otomatik, kendiliAinden;

.;w. otomatik, kendiliğinden olan; ken-

~ u(clJ(b-~) yumruk vwmak, yumruk atmak; , ., ~i sıkışmak, kalabalıklaşmak.; kümelen-

rnek, bir yerde toplanmak;

konuşmasında

açısından] yanlış!

hata bulunmak;

[dilbilgisi

ı~ ç~lS:il. ~):1 yüzbin [rupi]; •

3.!..lJ reçine; yüzbin [rupi]; mühür mumu;

806

..

-

" i.{J a (ı.I!.1J) (b-e [Iorbaç vb. ile] vurmak;

iP a -

edalJ fakat, ama, bununla birlikte, yine de;

.-(iS:!). (~bir )'erde) kalmak, ikamet elmek;

•

iS:ı,;

i~ [muzari miden önce, cezmeden edat]

• (W" veya J

.. .de) a~ırl yavaş davranmak, V veya J ... 1) geciktinnek; aylak aylak dolaşmak; !,1~~1 J ik.iı borcunu ödeye-

•

•

~ ve 4$J için bkz. J ., . .

ma~ı, olmadı;

~

madı;

.,

oiS:J yav~ davranan, ağırdan alan, oyala. •

eç ~ yazmadı;

.. "'i! sadece, yalnızca; henüz ... olmadı! yap_

memek;

nan;

'. :

yap-

ödenmemiş, açık • •

[borç];

?J u (j:J) yumruk atmak; (b-e) tekme atmak;

'~

bkz.

J

~ u~) (bıi) ıoplamak, yığmak; (bıi) yeniden

..

birleştirmek, bir araya getirmek; (bıı) dü-

zenlemek, ıertiplemek, düzene koymak; ~

(b-i) itmek;

~

. .. ,.

[edi!.] kaçık olmak; 1 .. ~. ~! ıJ bşi yeniden

j5:l cimri, pinti, hasis; jlSJ iğne; çivi;

düzene! yoluna koymak; iyileşmek, kendini

~ ç. J.~ kötü, şerefsiz. adi; aptalca;

toplamak; b·nin kendini

. _..

..

ıoplamasına

yar-

AJ:.ı.s:J adilik, şerefsizlik; şerıilik. kötülük;

dımcı olmak; ~i ~ ~ dağınık sürü-yü

~ u (~) yumruk almak; ~ (b·ile) yumruk·

toplamak; ~L (zayıflık, korku, sıkıntı, bela

laşmak:;

•

•

vb.] (y b-niri)

boks yapmak;

~ ç. ...:,.ılJ:i yumruk [darbe. vuruş];

mak;

~,<1. boks eldiveni; . ,

bş~, konuya,

(b-il~)

başına

cinsel

gelmek; (y

ilişkide

b·~) uğra­

bulunmak; (y

meseleye) değinmek, (y konu-

meseleyı) tartışmak,

w')\.. yumruktaşma; boks karşılaşması;

yu,

~'j., boksö,;

(y bı hakkında) bilgisi olmak, (y bıe) aşına

,

1'.<:"'I.('ı"'-"''''

~ a (.,..." ı.&;J,"".sJ,"".sJ) d;H düzgü'" iyi konuşarnamak, çatra palra konuşmak;

.

tutuk konuşmak; ., ~ [dildeki} tutukluk;

olmak, yabancı olmamak; (bşı) tanımaya başlamak; (y suçu) işlemek, irtikab etmek;

,.

(y yiyeceği, içeceği) tüketmek; ~~blı)

yanlış kullanım,

.tilSJ : r;u::i, ~ ~LS:i konuşma!

toplamak, yığmak; birleşmek, bir araya gelmek; (h-e)

gramer halaSI; kötü! hatalı telaffuz-,

,. W

ifade

bozukluğu; tutuk! ağır konuşma;

~l müe. J.~ ç. ~ konuşması bozuk, dili Ionk; ıuluk! ağır konuşan;

'.:flç. ~ıS:iiçanak. ıas; 3~ ve~

müzakere etmek;

[isim cümlesinin ismini nasbeden

uğramak;

.

ç. r~ ıoplama, bir araya gelirme:

uğrama; felaket, afet; kaçıldık;

,

.

W ç. rJ saç lü]es;; , .

.

W yolculuk grubu; grup, topluluk;

ıo-l kaçıkhk; •• l.W• arasıra • bazen"•

807 •

~ani bakış' ,....,ıı ~ ani baRış;

rWyabani kekik BOT.; •

i i

~L...J\(y bıı) tanıma, bilme; (y bıe) aşina1lk; (ç. ~L)

özet, hülasa, anahaıJar,

_.

. - .. .

bakış;

•.

kırpma; çakış.

göz

babasına

•

-

-

parlayış

••

-

benziyor;

~~çehre, şemal; benzerlikler, [özl.

mud. kul.] ... i andıran yönlerıtavırlar; ~ 0.0

i

olduğunda, ... olduğu

•

•

•

..

edat) henüz ...

babasına çekmiş;

J"':"I.:--Jlumbago, bel ağrısı;

,I; (JI

i ;alışunnak [öz!. öğle ile akşam

öğünleri arasında)

,

:;.,. 'Ihafifyiyecek; auşıuma (öz1. öğle

ederek;

başı

da

ile

dolaylı

işaret

olarak, ima ile;

elmek; (b-i)

ayıplamak.

•

•

oj-Jve jL-Jayıplayan, kusur arayan

belli euneden/ göz ~cuyıa

[eksik güden]; •

bakmak; [bakışı (b·"bı, yadaJI

... e) yönel·

farkınd,a

. . .. . . .. ( ... "I ... <) r...ketrnek; _ (~, "b.,J, (W;) olmak,

•

i

••

ı ..,-lu,i (~(bşe) eli ile dokunmak, değrnek; (bşı)

aramak, bulmaya çalışmak; (bşin veya

..

~

birden parlamak/ çakmak;

.. .ile) ilgili olarak. (Jl ...e )

kusurlannı sayıp dökmek;

arasında];

rnek; ( ... ~i.... olduğunun)

i

.. . .o...lu, i (jJ) (b-e) gizlice söylenerek. gözü ya işaret

•

(b-e)

.1.:-.. ..

eline;

('I ç . ı.:.ıL lamOO;

.. ~)

i

~ç. ~-:ıu gönderme. referans, işaret

olmadı. yapmadı;

ile akşam öğünleri

AJ •

~i ~ r=:"iıJı babasını andıran taraflan var, ••

.

•

birden

•

zaman; zira; [muz. fiilden önce, eezmedici

~a

ani! seri bakış; tesadüfi

...

.'

J

• ~ => to.

••

t. Wbirden parlayan. çakan;

2 W (mazi fiilden önce}

,

gibi, bir

[şimşekl 1 ":ıl ~ i,.."J ~ babasına çekmiş.

w.• ç. ı.:.ıl felaket, afet; W bkz.

i

•

man, mütehassıs; ö~I~1 J .~~~ ~ okur-

i

Jö' J göz

şimşek

kadar,

i~ ,lç. ..:.ı""-J

~(Y haklanda) bilgili, bilgi sahibi; uz-

,,

ii~i

,,,

anda, kaş ile göz arasında;

bir noklada yoğunlaşmış; kaçık;

yazar;

• •

açıp kapayıncaya

r.,..ı..toplanmış. yığılmış, bir araya geti.,

•

"...,ıı <"»),,,...,ıı ~."...,ıı

~"jnazar. göz; ••

rilmiş;

I

J

~J <JI ...e) işaret

JI ... in, ... olduğunun) farkına vannak, anla·

.

".

.. . ..

mak ~ ..,...ı, oj erişilmez; .;lw.ı ..,...ı ge"ek·

etmek. göndermede bulunmak. referansta

lere değinmek; ..,...";I(...e) dokunmak; (b· ile.

bulurunak, değinmek; ~";/(bı) kazara gözü-

bş ile) lemas halinde olmak; •

•

(\.a

kıldınlo)

ne çarpmak. (bşı) tesadüfen gömlek, (bir şt!)')

cinsel ilişkide bulunmak; ~(bşe) dokun·

gözüne çarpmak veya (bıe) belli euneksizinl

mak. el ile değrnek;

gizlice göz ucuyla bakmak; ~l (...e veya

mak;

,

J' ... e) n;

•

(b·ı) •

(bşı)

el

yordamı

aramak. bulmaya

ile ara·

çalışmak.;

•

v-'~birbirine dokunmak, değrnek; ..,-::ll

808 (ıJI b-den, bşi

J• için) istemek, rica ebnek,

.. .hJ u (.1ia..J) yalaıunak, dili ile dudaklarım, a~­ . .. -.LWı = .LW ~ o~"" .LW; birini çekiştinnek,

dilernek; (. .. 1) aramak, bulmaya çalışmak; ~

dokunma.

.. --

değıne;

ZJmn çevresini yalamak;

. ..

el ile yaklama;

~ ~,~~ dokunf!la duyusu; •

~

.' ..

.. C:J a (t-l, ulo.J) parlamak. panidamak, .şddagıybetini

birinin

dokunma ile ilgili. dokunma duyu-

••

( ,i tam olgunlaşmamış hunna nJN.; dokunuş. değiş; (ç. ~'.) rötuş,

. .,

..

el

dü-

~ yumuşak, dokunulması hoşa

.-ı..

detmek, ima etmek;

tenli kadın; •

.ıı.-J ~

anlen, duyaega ZOO.; dokunuş; temas 1 ~~ .Wl yumuşak, dokunulması hoşa giden;

•• • perdahlı ~ tW.Ik, güderi; •

•

~\ ve..,....ıı

temas; cinsel

"'ki, akıll.; t-ll daha parlak;

Wı zekilik, akıllılık;

ilişki. oma;

..,-barama;

~parlatma;

..r'L.....:.l\ dilerne. ricada bulunma, talepte

~W, işaret •

•

...r...,...ı.. dokunulan; erişilebilir;

"''i bıngddak ANAT.; • •

,

F

..:.ıLı ..,....ı..dokunulabiienl değilebileo şey-

..; 1'1'

etme, ima etme;

c;''i ç. ~\"ı parlak, panıdayan, 'ı.ldayan;

bulunma; dilek. talep, istek; dilekçe;

.ç.

panlU, ışdU; parlaklık;

t Wparlak; parıldayan, ışıldayan; cHalı,

su ile ilgili; de~me;

.

,

IŞılu; parlaklık;

bir az, bir miktar;

dokunma ile ilgili, dokunma duyu-

dokunma,

.t LJ.

ve .JI...J panlu,

;...ı ç. t-l.

••••

ler;

~\ parıldamak,ışılda­

mak, parlamak; birden parlamak, çakmak;

•

4.-,..)1....

VI ... O kas·

•

ç. ~-:M . dokunulan mahal, değileo

~

•••

sall';';~ el ile işaret etmek; ~(,i C:J .

sallamak; (JI ...•) işaret etmek,

giden;

yer, temas noktası; ten; dokunaç ZOO.; iamise,

LJ

•

t-ı (bıi) parlatmak; (bı,) eilalamak; .:.JI [elI

•

~

•• •

, }o\; [foor, düşünce] birden aklına gelmek;

zelbne [i ~\ 1...J];

yumuşak

yapmak;

mak; 1"'( ! ~ klltClm sallamak; oJ..:.! ~

su ile ilgili;

L..J

a~ıını şapırdatmak;

parlak,

•

(ç. ~ı"ı) panlu;

parıldayan, ışıldayan;

•

..:.ıı dilek, istek, talep; davalı.

..w (bı,) toplamak. yı~mak; •• ;j JJ.

[fıl

J [muzari fiili nasbeden edat]

müddea aleyh HUK,,;

" ;,) ,.l.davacl, dava açan

, ..r W',ALEBKZ.

yapmayacak; ., " i y.l.:'! Londra;

~ u -.,...ıHb-.) küfretmek, sövmek; (b-il.)

• ı::..ı..J

HUK.;

..

[yüzünü gözünü

e~erek]

için] honum;

alayetmek;

...olmayacak,

Londra;

.:J ç. ~'- İng.> denizmotoru, motorbot;

~

809 -,

~IHLeningrat; .

şevkle yapmak; ~ ~ ~L.:.!J~ ~ birini çok

".oJ

,

",

.....,ıa (~, ~4l,~. ~4l) yanmak, tutuş-

övmek, göklere çıkannak, öve öve bitireme·

':ii(bşı) ateşe

. -mek; o.,s ~ ~ h-i dilinden düşürmemek,

vennek, yakmak, tutuştnnnak; (bşi) harekete

hep h-den bahsetmek, hep h-den söz etmek;

ateş almak;

mak,

':ive

"':

:.

geçinnek, kışkırtmak. tahrik etmek; ;. tuşmak, ateş

.A. i,i.' - }:ı.J~ "L..J ~i

diitu _

,

almak; yanmak [yine MEC. su-

-

,

y4Jaıev;

"L~ müe. ~.

Y4J [susuzluktan]

~t~\yakma, tuıuştumıa; iltihaba sebep

.ı+:yannı.a;

. iltihaplanma; yl..+-.Jl -

,

.. .

,

-

.. , ., sözler»; , ~ ~ pamuk barutu; ••

•

, "

.

,

~L ~.L:oı sert bir ifadeyle, sert bir şekilde; •, . .. (~) (b-e) kaldırabileceğinden fazla

4a

yüklemek;

.. rjiJsivri; - -.

üzülmek, tasalanmak, yerinrnek, mak; •../el1ıl;

susuzluktan dilini çıkannak; nefes nefese kalmak; zor nefes almak;

,

..

.

.

...:..ıleJoefes nefese kalma; ..:.ı)ı ~4J can çekişme;

ya da

J ...için) özlem

.. .in) hasretini çekmek;

-. - ,

• ~9Jmüe. s:.~efes nefese kalmış; su-

snzluk;

"

.

-

tutkun/ düşkün olmak, (hşin) tiryakisi olmak;

kuL] ...e ne kadar da yazık olmuş!, vay ... in "' , başına gelenlere!; .tJ)r ~ \:ı demeyin!,

.

adınıza

-.

çok üzüldüm!;

t.i..tJyerinme, hayıflanma; tasa, üzüntü;

.. .

. ,.

lJutmüe. ~. J4J yerinen, hayıf­ lanan; üzgün; özlem duyan, hasret çeken;

hevesli olmak, (y için)

... jı-d~.

bşı)

"",~n;

sürekli olarak veya

'"

u.ı ne yazık!, vah vah!, tüh!; ,., ~4 [mud.

özlem, hasret;

~a (~) (bşi, b-i) çok sevmek, (b-e, bşe)

,

tü, tasalanma, hayıflanma; , ı..A.eJ \:ı veya \:ı

sizin

ölüp gitmek; (y

~

hayıflan­

~erinme, {kaybedilen şey için] üzün-

•

meraklı!

-

ses tonu ile veya tarzda;

..

4a (4. ~~) [köpek vb.} yorgunluk veya

(y ,.,e)

ayıplayan bir

duymak, (~ yada J

,

•

dolu,

-

--4b (~) ~ [kaybolan, yitirilen] (bş için)

heyecanlı, ateşli «4 . d· i JI..:.ıLıJS' ateşli

..;.Jr)lALF.BKZ.

,

"

..

'-:-! .ı·tutuşmuş, alevalmış; iltihaplı; ,

4J\[silt] kesilmek;

,, .h;!a (.lofl) (b-e) tokat atmak;

' .•• li bronşit; , \~~lyanıcı; iltihaplı;

..

t

-,

lisan; ses tonu; ~ ~LıJ' ~ sitem! serzeniş

kavrulmuş; •

olma;

<

~ilin ucu; dil; konuşma' şekli; lehçe;

-,

d

,

-

- ..

iltihaplanmak;

~ve

.,

-

teşekkür etmek; ~I

hep şükür etmek, şükür

ağzından düşmemek;

suzluktan! öfkeden vb. den]; tutuşmak;

b-e bol bol , "

J~ üzgün, tasalı;

~

810 ..; ~ LL; ilg;li. ilgilenen; (Ji ya da ~

uzald"lmaya çalışmak; ••

~eğlence,

.--.

hasret çeken;

boşa

oyun;

•

d!h özlem duyan, hasret çeken; merak-

vakit geçirme;

•

..

e~ıence merkezleri;

--

.

i4Jç. .;.I.>&!• .;.~.~. 4J••4J küçük

hevesli;

Jil kar gibi, bembeyaz olmak; •• J4l susuzluktan dilini Çıkannak; . . . ... , -• •

;

· - .. . , . 1 .J-+'JI JJ' ve ~i vfLAl eğlence yeleri,

...e) meraklı, hevesli; istekli; özlem duyan.

lı,

~I =..flı

..

dil'•

(bşi)

••

•

i~

kendisi ile vakit geçirilen şey, e~leno. _

celik; komedi 1 ~i&

- ••

il&l- halk eğlencesi;

.. - ~ ç.•i~ e~lence yeril merkezi; -

e~lence;

aramak. bulmaya

çalışmak; (Allah'dan. doğruyu,

ri

... " iJ?*1 damaksı harfler [ ~ ve J];

çabucak yubnak [yalamadan yutmak]; [ateş] • •• (bşı) yakıp kül etmek; ~L (b-e, bşi) yuttur••••• mak; (b-e, bşı) ilham etmek; ~~ C, .den)

ilham beklemek;

_. -

!.Şıtl damakla ilgili, damaksı; 1 iJÜ

.I!. ~ (bşi) yutuverrnek,

ıef a (~) ve (' 4

.-

,.

UtL- ç. •ı"')..tı oyuncak; [çağ.] müzik alelleri

iyiyi) göster-

•

[yine ....:'UI .;.~iJ;

mesini/ ilham etmesini diJemek;

••

•

••

•

~ve ~.w obur, açgözlü, pisboğaz;

~dikkatini başka

.. r4J1 ç. ilham, esin; ..:ıL

me;

.;

. .. . (.>&!• ."tl> 4J u (Jfl) (Y .. .ile) eğlenmek. vilit ~ ilham ile gelen, ilham edilmiş;

•

..U.

bırakan,

••

geçirmek; oyalanmak (W.y- vaktini) ziyan

• boşa geçirmek; eğlenmek, hoş

•

,

zevk almak; (y .. .i/e) oynamak; _(~, •• ı)~) •

V .. .i/e) ilgilenmemek; (.:r .. .i) ter-

.

- , ~ a (~ (y bş') çok sevmek; --<.,nı. - ... . . -

.

ı)~) ; ~ (b-i, y .. .ile) oyalamak, eğlendirmek; (b-i,

.:r .. den) uzaklaştırmak, (b-nin,

.:r ... e) ilgisini azaıunak, (b-i,.:r den) yüz

umursamayan,

eğlendirici;

(.:r ..den) uzakJaşan;

dikkat dağıtan, dikkati

noktaya çeken;

•

y (gerçekleşmemiş şart cümlelerinde önce] eğer ... olsaydı. yapsaydı; t ... uı y {isim o _• -

cümlesinden önce] ... olmuşl yapmış olsaydı; •

keunek, unuunaya çalışmak, yüz çevinnek;

ilgilenmeyen, ~ ... ı)

•

başka

vakit

geçirmek; (JI veya y ...den) hoşlanmak,

(.:r ... ile)

o'J

,

etmek.

yere venne; e~len~

•

. _.'J Y eğer ... olmasaydı.yapmasaydı; l..:i ,

-

,

.. _y

olduğu takdirde; .. .

y) ... dığı

olsa da; ... e ra~men; [istek için]

halde, ke;

ii

[azımsarnal

keş-

küçümseme ifadelerinden _,.,.

önce) ..bile olsa «irJ ~

"-o

'o

YJ Jl:.JlI~1 lt;

• .1.'' l,,} fasulye' ",.u, l,,} böıiilce Mis. BOT.; • ••

i

çevirmek; ı.r'J (b-e) yaklaşmak, yakın ol-

_.. mak; ~i =~. ~ ve <S""'j; (y ile) eğo'

'II

lenmek, vakit geçirmek; ('":-' ile,

.:r den)

•

•

ı:.l.:.!y fasulye; •

•

l,,} Libya;

811 , ı,I.f Libyalı; Libya ya mahsus;

i(~i)::-':I

:......G ~::-':I •

(Ybşi) sallayarak işaret

[artık] kaçmak

2u }

•

• •

('"-'i) '"-''I u ('"-'i) pisletmek;

sallamak, ellerini sallayarak

< •

ve '"-'J..l (bşı) Idrleunek.

~.) a (~) yavaş davranmak, •

<--

ağırdan almak; oyalamnalc; .=.ı jJ ("':" ile) pislenrnek, kirlenmek, ( "':" ... e) batmak; .:.ı\:ll

...

• •

c.i

• o.

_ •

ç. c.1"JI. ~.J'Illevha; karalahJa;

kitabe, yazıl; plaka, tabaka; pano;

•

jj.ıl bitkinlik. cansızlık, gevşeklik; 1

.,

J

A.l',; ( ~ ) hafif kaçık olmak [ bir kaç tahtası!

...

.:.ı;.. kirli, pis; Ikolera. veba vb. gibi]

o.

•

eY

,

..:..w.. zihni karışık;

U

o •

tramplen, sıçrama tahtası; ~~

[bi fr.> ç. ~L. (iii [tiyatro vb.del loea; ••

c.'1 u cuıı görünmek;

••

~

•

karatahta; plaka, tabaka; pano; resim, tablo;

(J b-el görünür

(J b-i tarafından) görülmek; {şafak] sökrnek; parlarnak, parıldamak; (J b-e) •

... gibi görünmek! gelmek,

. .. 1 ... J

kurumak. kavrulmak;

,

zannını

[güneş)

.c.fi,.

(b-i)

vermek;

esmcrleş-

c.;' bana.... olacakmış

gibi geliyarı görünüyor,

i.. Js- görünüşe

göre, bakılırsa, göründüğü kadanyla; i.. ~

...

•

.

o

.

tabelası;

•

o •

o •

4-.,,) (isim yazılı] kapı

. ..

. ,.

L.1.u14-." j dama tahtası; ~ j

".

.0.

• •

olmak.

~i

U metal

.,.

;"')1 ya~hboya ıablo; ,lır-ill..>-

loca i masan vb.]:

(innek

o •

.. tabaka/f plaka; i.li\.:JI c.) pencere camı; .

tablosu ELK.; ~'Jl

..

(en

••

paravan, perde 1~-.!.rJI ~) anahtar, tevzi

salgın hastalığa yakalanmış;

•

U oluklu demir

hası; kürek kemiği 1 L.~

o •

•

o.

~ ) ç.••:,;L, ~. ./'li levha; kitabe, yazıt;

çivisi eksik olmak]:

•

işaretlev-

c.i

~yı kir, pislik, leke;

(i

vermek;

levha; ~L buz kalıbı; ..l.ı!J....:o- e) sac . ••. ",'0. [demir]; (\O:-j cam levha; ~ J"""A

kanşık, karmaşık, anlaşılmaz gelmek;

,

işaret

sallamak;

•

•

eDerini

parlamak, panldamak; (bşi)

e"il görünmek;

•••

ağırdan almak. yavaş davranmak; <,jı:- b·e)

~.

c.y

(umini) tahta döşemek 1 ~~

sanaAız Mis. BOT. $ciaena aquila; •

[güneş] (b-ı) esmerleştinnek, yakmak; o•••

için çok geç;

•

mak;

[saçı ağar­

vennek;

,.

Js-

J c.;' anladı~ım kadanyla; c.i (Ji ya da

•

i

kara-

o •

tahta; ilan tahtası; 1ıı&:ı1 b- j

kitabe, yult;

•

karatahta;

c.l)

yakıcı, kavurucu;

••

~r ç. ..:.ıl. işaret, sinyal; işaret, ima; [çağ. J notlar,

W"i önerge,

referanslar, göndermeler;

ç. ..:.ıL,

tasarı

~i) program, proje; teklif,

(öz]. mecliste); kararname; ka-

. ..

nun; liste; hareket cerveli; tablo; dış görünüş

ei') [çağ·) .

,. ~ yli (lJ ylAlI) W'i kanun •

•

•

•

J b-e, "":-' .. .i/e) işaret vennek; işaret etmek,

tasarısı (Iayihasl];,;...J1 W"i tarife, hareket

işaretle

zamanını gösteren tablo; rıJıı1 W'i menü;

haber göndennek, sinyal vermek;

("":-' ...e)

işaret

vennek, imada bulunmak;

•••

b-...J.,. semafor, işaret levhası;

812 ."

c.\;.i..

me~:,ı (b-e) acı çektirmek, eziyet vermek; " tL -L~ [sevgi/ özlemden] yanıp tutuşmak;

güneşte yanmış. esmerleşmiş;

.-- .. -, ~ y ) ;'1 u (; y, ;ly,;L,i (y ... e) 'ıgınmak, ,

,

(~için) çok telaşlanmak, kaygılanmak;

(y ... e) saklanmak;

.. ~ıl karasevda; acı, eziyet, keder, ·

.)~ sığınma. koruruna; hannak; sığınak;

•

•

tL .

hami. koruyucu;

.l:i'J sığınan, saklanan;

t; y •

ve,,";

eziyet, keder;

-,

y bkz. tjJ

tp" .. "

Jy harp, savaş, cenk; .,Jy Ing> ç. ",I.- lord;

",ı..".f

.

agzında

., .

,

~jıl (bşin) içini bademle doldurmak; ,

ıı! (cin. is.] badem; [ayakkabıdal yama ••

.j."ıJI- i~..J" pamuğa zarar veren bir kurtçuk ..i}) ç. ..:.ıL- badem;0tjfll . bademcik[ler} Mıs.;•.)üI1

jy

[pamuk] tohum kabugu MIS.;

__ O -

-

. Jy..

yapmak; (<1;.-. +) b·nin

.... pJ";A.

.. ~ y) ,1,'1 u (,i, y) (y ...e) yapışmak; (duvarı) ,

-

kurnaz;

". ' .. mek; W~ .s}J ",jJI Jlj-JI herl<.,in ag,-

zında

, ,

~

gezenl dilinden düşünnediği soru; L..

' ,~ jJ herkesin ağzında sakız olan; ,

~'J ve.;s:."I AiF.BKZ.

-

·Y ... IS'-y,

i-lS ~

y

ve ...

[b] İL> otel;

ç. ~ly vida; helezon; yay, zemberek;

-

dingil, mil; MEC. asıl sebep; ~.ıl vida şeklinde; helis, helezon, spira!

,

Y ,Lut (as.); ...J' y kulampara, homoseksüel; ,i,

.

'.

~':ll

sıvamak;

.bl.ıJ

saygınlığına leke dü~

şUrmek 1 .~~i 'iı~ sözü ağzında gevele-

zetlemek, gizlice bakmak;ı.f"J 'J (b-i) gözet-

•

••

,.. , ,

. , tr' .ıl ) v"'J u (ıJ"."ı) [bir yerden delikten) gö-

oyuna getinnek;

JJ"" spatüla;

Ç.

ag~ından düşürmemek, (bş;) ağzına sakız

..

(b-ı) kandırmak,

"OT;

('l y);)'J u(;) yı (bıı) lag.ıda) çignemek; (bı')

~j; badem şeklinde. badem gibi (na't);

dikmek;

-.

• •

•

lemek.; bakışlarınıl gözünü (b-e veya JI ...e)

çignemek;

U Y lifkabagı

ANAT. t ~j."uı y\e=JI bademcik iltihabı;

.

••

•

'ı-' y ) ..,j'J u (..,j y) [deve] (bıi, alu) gevmek,

o.Sjy İni> kamyon;

••

kurnaz, üÇkag,tÇI, hilehaz;

Y logaritma; •

,

jy

·I~ yanıp tutuşma; aşın telaş; acı,

... ,

şeklinde; ~ıl [,J.) döner merdiyen;

~ y)

--

r'J u

.. -(ry, r"",

ve UlyJ [erkekler arasındaki]

... den

..

mak;r} (b·i)

.

homoseksüeIlik. !ivata;

ty )t'J u V) sabırnz olmak veya katlanarna· mak; hastalanmak;

(aşk] (b-ı)

yatağa düşürmek; [güneş]

hasta elmek:.

(b-i)

esmerleştir~

"

;rj:;

.

"",) (b-i, ~ ya da J

do/ayı • ...sebebiyle)

azarlamak, payla-

şiddetle azarlamak;>'J1

keodici aY'plamak;

=

r~

rJ ya da ~ bş

ile) oyaİanmak, vakit geçinnek,

(J ya da

J.ı:- bşi) geciktirmek, ağırdan almak; r)";}.;

813 ,

birbirini ayıplamak; rW~ azar işitmek, azar, lanmak; r:k,...\ azarlaomayı hakketrnek;

.

,

(Js- ... e) yönelmek, yüzünü dönmek; (Js-

cu-' ' ...i}

gözetmek.

?i~atini ~ ... e) vermek 1

... ~ ı.$)

...i) hatırlamak;

J veA..Yazar, paylama, tekdir; r.J-, ,

Y verl.tl çok azarlayan; kusur bulan; r'J- veL"A,... ç. ri;":" azar, paylama. A...

ıJ~1 b-i çek.işlinnek, b-nin gıybelini yapo •

• ••

Js. ~.f.~ hiç bir şeye aldıma-

mak; :'~

tekdir; •

-V. ıJ~) #

mak, hiç bir şeyi umursamamak;

f.. J;; azarlama. paylama; "'1

.,

o'

o'

r'" ç. r}, ri}, ~ azarlayan, ay'playan,

(bşi,.:r

...den) gizlemek;

~:ı ç. ~ı) ayıp.,kusur. kabahat; r;" . ~ ve r"L azarlanan. paylanan:

.

LlW cezaevi, hapishane KNŞ.;

,.

Y (bşı) e~mek,

bükmek, kıvı~ (bŞI) sapurmak. kannaşık hale sokmak; ~...,.ıı (bıi ya da "':" bŞI) e~mek. bükmek; (bşi, ı:r

azan , hakkeden;

•

"',ıl, a (,,:,iı eğil-

rnek, bükü!mek; ktvnlmak; !ıS

kusur bulan;

...den) çevirmek, döndür-

mek; (~~ el) sallamak; (bayrak) çekmek.;

• ~W mahpus, mahkum;

Ll)

(bşı) saptırmak; (başını. yüzünü) çevirmek;

(y

bşı) çıkarmak, uzaklaştırmak; 1 ı5)1

=>0) (bp) renklendinnek; (bşı) boyamak;

.. '. ~~\ iOJ~ (bşı) kontrol etmek. zaptetrnek,

ıJ~.h

(,:r ...den) alıkoymak. (~ ...yapmasına)

(yüze) makyaj yapmak. alltk sürmek;

renklenrnek; rengi

değişrnek;

renkli olmak;

, engelolmak; u."...L-; kıvnk! eg:ik olmak; kıynlmak. eğilrnek;

yllankaYi şekli olmak;

dönek olmak; . J ... .,; ~ ç. wı;ı renk; ten [renk]; cins. tür;

ı.S ......d1 bükülmek, eg:i1mek; kıynlmak; (~

çeşni; (çoğ.

b/e) sırtıru dönmek, V

mud. ku!.1 ... in her cinsi, enyai •

'.

çeşit...; 1 :j ~ • o.

• o

• o.

,k"il wı;ı her çeşit yiyecek; •

(~b-e) anlaşılma.ıJ zor! karmaşık gelmek;

J bükülme. eğilme; 1

•

wi;~i ı.i~- " renkli. rengarenk; .jı)i ~ bir

şeyin farklı

yönlerini ortaya koymak;

, -.

kaYi

• re nkJ'i; rengarenk; yanardöner;

,

.

.

"

i~! kadın hizmetçi KNŞ.;

\. " .

..s.. i (.j, i..j

.t)

(bşi) bükmek, kwırmak, eğmek;

şekil;

eyi;

c.I} sancak; tugaYBA-E.• lOB.IR.; tuuene-

dönek;

;) ve~J"'i hizmetçi KNŞ.:

J nargile

..s) ç. ~\)i sancı, kann ağnsı; acı. ızdırap; ..s) ç. ,"1)1, ~}, kaYis. kıvnm; eğrilik; .

•

değişken, istikrarsız;

~ ~*~ ii

J- ç.($~. kıvnm, kıvnlma, kaYis. yılan-

ıJ~ renkli; rengarenk; .J·.l ... -

:j'

kordonu MIS.;

J ıl (na't] renkli. kromalik; ,:,o!~JJ renklendirme. boyama;

.. den) yüz çevirmek;

ral B.A.E.; tuğamira1 MIS.; viıayet, il IR. ~ • •

~lıUI tuğgeneral IR'; ı.Ş "

• • •

ii

-*' ,"i) i

ft'l •

hava tugayı;

•

~~L c.1~ ~ bir şeyi başlatmak. türetmek

814 ~ [muz.ari ve emir siğası bulunmayan fiilI

ilk çıkaran olmak;

•

•

•

s-i} dönerboyun 200. Jynx torquıila; • • •

haber mansup, isim cümlesinden önce gelir

ı.S J.,. ç.J":A- İngiliz anahtarı;

(haberin başında '~' bulunabilir] ...deıil ;

J.1r1\ eğrilik; kavis; Iovnm, büküm; çar-

mevcut olmamak, yok olmak; hayır [ret eeva·

J

•

pıklık; sapkınhk, saçmalık; engebelilik;

· ç.

is-Iyı'

..:,ıl eğiliş, kıvnlış;

.

bı);

.. J'j ç. il) kıvnlan. dönen; .. ~,J'j .ıl' ·.

-

•

. ..e aldınnayan •.. .i umursamayan, ...c karşı

~ [cümle sonunda] sadece. yalnız;

•

•

o-

.' ...sı-- ... ~ sadece ...• yalnız ve yal-

. ." J..l ~ s.~ Js ~ gerçekle

.

"

mz ... ; '4 ,; .,; •

•

'

•

uzaktan yakından ilgisi yok, en küçük bir

doğruluk payı bile yok;

lakayt; ~.,.L eğri, kıvnk; bükülmüş; kavisli, yılankavi; yanlıŞ, hatalı,

• ••

· . ., 1'il

saçma;

:<şr;

ı.Sj

- I. ç. ..:.ıl dönemeç, viraj; kıvnm,

-

kavis;

'

..

değil bir de ... ; ... J ~

.

bizim hiç bir şeyimiz yok;

p

..,

. .,. ... Jı .1üt. .. ~ .

olmamak, .. .i bulunmamak;

••

•

sadece ...

..

~

.. .i ,."

s.~ U ~ •• i,. ., ... ul4J ~ ... i •

yapamaz.... i yapmaya hakkı yok•... i ' . . yapmamalı; ... ~ ~ ...e ait olmamak; i

. .

ı.; ve ı.,ı bkz"'.ıl

~\i.S ~ öyle değil mi?; (haberden önce

2s-~ dikburunlu harharyas ZQO. Lamna nasııs;

'",:,,' bulunması halinde] ...e kadir alamamak, • • • ...yapamamak, ...~~ C-J ... yapamam;

4,#

Liberya;

W

~ a~) cesurl yürekli olmak;

Libya;

~\ ,müe.s.W ç.~ cesur, yürekli;

~ Libyalı; Libya ... ; Libya ile ilgili;

••

•

•

~ ve ~ ~ i isim cümlesinin mübtedasını •

nasheden edat1ardanl

..,

'

.o.

keşke ~'"i ~~ • • •

keşke senin uğruna canımı verseydim; ~ •

••

•

...,...W

Fr.> lisans;

JJ

iı) (bşı) hunna ağacının lifleri ile ovala-

,.

=)

,.

mak;JJ,i lif Iifl tel telolmak;

. ,.'

Oı.

~. u1.S keşke burada olsaydı; u\...S c...:ı \ı •

•

••

~ [cin. is.; tekjs. iL ç. ~LJ\ lif. fiber;

...

~.~ keşke gitmiş olsaydı; r.ş ~ ı.:...:l ne

~ 4§~ ~

acayip. ne kadar da garip!;

" keten lifi; u~'

•

•

<'

~

J?

•

-

ç.•,,:A dua usulü HRI.;

[tekis.) lif, fiber; hunna lirmden ,., . püskül, fırça; ~1..ı.i..;,...,';l\ ü::l banyo iifi; ;j

\:.i!~ Litvanya;

..

I.,,! ve •

•

~ ve~~ tim, tel tel, iplik iplik; ~ liflenme, iplik iplik olma;

.' (~ b-~) layık! uygun! münasip li.:!) ·J~. i (dJ) $

••

i) ç. "'.. li"'1 ",;ıs:ıı i."ı paund; •

)

•

JJ aslan;

; \,l bkz.;.ıl; ,

j:

•

J\~ Litvanya'ya mahsus;

. ı.:..J ç. ..:.ı

hindistan cevizi lifi; Jl-.-:H

olmak. yaraşmak; (~ bşe) uymak; {elbise]

815 . U

oturmak. uymak;

bkz. LU .;

••

cl4l İng.> leylak Bar. iJ J',) [lekjs. iL ç. ,..:X limon;

-

ipek iplikçik.leri; sıva; balçık. kil; harç;

4ilJ

,

~.J'::'

L...i.J ç. ~ hakka içindeki pamuk ya da

-

_0_

•

layık. olma. liyakat, uygımııık; edepli

0_

-

-

, o-

~i" ~..,...J misket

• _

r

Iimonu; ~ ~L "":"i

davranış; kabiliyet, yetenek.; yeterlik. kifa• •

-

limonata;

. ..1 .:..~ ~

0_"

1(..:..-::J) ~~ i (~, ~\:L) yumuşak olmak; yumuşa-

yet; deAer, yerinde! doğru davranış;1, ~

mak; daha yumuşak huylu olmak; "0 esnemez. kıvnlmaz; ,,\;j ..:..J~ teslim olmak• 0

a~'-! uygun olmayan. yakışLk almayan. ay·

.-

,

•

boyun e~mek, pes etmek; .:r-J ve ~":il (bşı)

kın;

•

...ö.:l\ (",:", .. .için, .. .e) daha uygun,

yumuşatmak, (bşi, havayı, gergin/iğO yatış·

daha

münasip, daha yakışık alan; daha layık, daha

tınnako sakinleştirrnek;.:.r.. "'i (b-e karşı) kibar/

fazla hakeden;

nazik! yumuşak olmak; (b-e) kibar/ nazik!

..-

~ [genellikle müz.l gece; (çağ·} bir şarkı

makamı

SUR.;

. .. -

~ geceleyin; ')\tl

..

yumuşak

J:J gece

.:..~ yumuşaklık; yumuşak huyluluk;

kibar/ nazik davranış; esneklik, elasıikiyet;

gündüz;

ll,ı ç. d-o Jı;i . .)lı.;) gece; akşam; gece

•

.. • . toplantısı; ı(1Jı bu gece 1 I.a~ J.lLJ ~ o.

.

ıo....

•••

•

geceleyin; y--1ll:J dün gece;

••

~~ a:ı •

yumuşakbaşlılık; pürüısüzlük; şefkat; ishal,

•

10.

- -

~~\ ~ yumuşakbaşlılık; ~L ,jJ.i" yumu-

-

•

.. ~ ç. ~J-. ~~L ve ~ ç. ~J- yumuşak;

••

gece toplantısı; c.~

.o.

UJ karanlık gece; J •

••

•

10.

~~ ;j) gecenin karanlığında; ~, ll:! •

Haziran'ın 17. gecesi [yaygın inanışa göre,

ve Nil'in senelik yükselişine neden olurmuş];

elastiki; yumuşakbaşh;'

- -

lS:,rl'.;"l yumu-

.şak huylu. halim selim; ~~\ ~ ,-

.. 4i.>J

.

... - ishal

başlı, itaatkar; ~ .....hı

,-

yumuşak

olmuş;

...

yumuşaklık; yumuşak huyluluk; ki-

barlık, naziklik; esneklik, elastikiyeı 1 4i.ıJ ~V-L uyumluluk, açıklık, sosyaııik. çabuk

..i.::.1J o gece;

J.) gecelik, gece ile ilgili. gece ... (na'tl; ,_.

o'i'

çevre edinme; iıaatkarhk, yumuşakbaşlılık;

•

(
Leyla [ö'ei isim);

• .'-::J Js'

-

gevşek; kibar, nazik; yumuşak huylu; esnek,

bu gecede gökden muciı.evi bir damla iner

•

.

,.

10.

muhteşem gece partisi; ~~W u:l müzikli •

-

şak harfler [i. J, ~ı;

gecesi; ili-:Uı :ii) düğün gecesi; i ı:- 1j ~ •

..

ame1, sürgün 1 rl,b,J\ ~ kemik erimesi TIP.;

10.

(yardım toplamak için düzenlenen] yardım

.;,ı _0_

davranmako şefkatli olmak;

~"'j...

, .,

.:r-:-L-

herkes bildigini okuyor, her kes ,

• _

.-1'

canının istediğini yapıyor; ;i....JJ l./:~

JS'

o~ herkes kendisinin seçilmesini ister;

kibarhk. naziklik. yumuşaklık; yumuşaucı;

,.,

çözücü, sulandırıcı;

müshil;..:.ı~ [çoğ.l müshiller;

'il\'!

blcz. <s

y;

Lo 1. [soru edalı) ne? ne?

Ü~

niçin?

sağ kaldığım

~ niçin?, neden? Ü~

~ ~ sana ne oldu? ne bu

... müddetçe ... Lo .•• ı-J

.LJ"...

olmadığı

sürece, eğer ...olmazsa; 6. ne zaman olursa.

_... .

."..AJllıı'~-;' J Lt

halin? ~Lt ne diye? niçin? neden yapmalı­

her oldull;unda; ... kadar'

yım? ~ ~ neden yapmalısın?; jı~ j:- ii ~

her elime fırsat geçişinde, ne zaman fırsalını

bu konuda ne biliyorsun?; ~, Lo ne kadar

bulsam; 7. harfi cerlerden sonra 'ne ... ?'

da yakışıklı!. ne kadar da güzel;

anlamına [ ·1'

.--. . .

şey;

... yapuğı her şey 1

•

. - ...

...:.ı~f"Lo bkz. ~.f':;

..

~J.a\ııı..11 ,-\...4.11 ıY anlaşmanın imzalanması'

-

.

-

'

bir. herhangi bir [konuşma dilimizdeki 'bi •

~Lomasur:• •· lo .. Jj? ç. ~ly kerhane. genelev; •

3. [belirsizlik edaU] nem bir isimden sonra :

kalem versene' ifadesindeki 'bi'

anlamıyla]

••

, Lt .r~ bir [bi] şey sebebiyle, bir şeyden '" dolayı; Lo Lo Y. [günlerden] bir gün, [bi günl.

-

JL-... [azizlerin isimlerinin

• J')L. Mart ayı;

:ıSJI.. akıl hastanesi'• • •

..;.;l.• marş müz.

ri fiilden önce kullanıldığında şimdiki zama-

JL ~ , mareşal: mar~allik

olumsuzu: ... yapmıyor, ...olmuyor; ma-

ziden önce zamanın

kullanıl~ası

halinde dili

-

•

daha ...yeni yapmışlı ki

... ul Lo oldu; ~i ":i! ~ ~ ır'"

•

.. ır ... üzerinden çok geçmemişti ki ...; 5. [bağlaçJ: ..olduğu müddet~; ~ ~ :; L:.

[TÜtbesi.

makamı];

JL ç. ..:.ıt mark [para birimi];

geçmiş

olumsuzu: ... y::.pmadı;' u! Lo [kuv.

vetli] olumsuzluk ifadesi;

•

•

başında kullanılır)

Aziz... HRI.;

herhangi bir gün; 4. [olumsuzluk edatı] muu-

nın

.

~ 'veJLobkz.oy;

~}Lo Fr.> maline:

.ı.:i• ~• içindeki ile•...de dahilolamJ,"• ;;'15" ~

i-

nereye kadar?;

ne ...olursa, yaparsa,

41 ~G ~ bkz...~ ;

•

nereye?; l"! ne ile. ı-: niye. ne diye?; Lo ~

••• Lo i~ pek çok kere! defa...• sık sık ...; _

düşürülerek yazılır) ~l

' ._1

2. (ismi mevsul] ... yaplığı•... olduğu [ki o];

... yaplığı, ...olan

j

Marksist; Marksizm;

U

,\-O

...

, .

- -

.

•

ç...... 1- ışaret. a1amet, marka t wJL.

~~ (ticariJ marka;

••

••

•

~ JJL. ç. u". Maruni [s. ve is.];

817

..

,

..ş ",uL. Mani'ci, Maniheist; • ~ ...uL. Mani'eilik, Maniheizm;

..=.ıJjl.. mazot; .......Lo [cin.is..; tek. is. iL elmas;

o

,

,

i Jy l :)L. dokuma ürünler, manifatura;

\S""'Lo elmas {na'tl;

..

~J","""\.. ç.~I.,... boru; hortum; pipo sapı; su •

..

J" s)L. yük senedi, manifesto Dm.;

iL. ç. ı.:.ıl. manken;

borusu; tüfek namlusu; oluk, su yolu, kanal;

ıJ~~ ve ıJlf

petroı hattı;

~ı.. ç. ı.:.ıI mahiyet, yapı, keyfiyet; gelir, ücret;

... _.

,

..:.ı .t-

~ı.. [ô] orkestra şefi;

Fr.> masan;

,

'.J ..

, , ~f

,.

.

LLL. ve ~ç.

L. masan [na't);

Lo masaoluk;

, Ji.- ç. Jr. gözün buruna yakın olan ucu; ,

..ş~ ver.s:~:~

~._

.'

.Jo

'" yı ç. ",I.tl bkz. ",ll;

-. i,ly.,J"

(ô] melanko);;

'

'J'

"

\iL. ç.•.:..ı\H.,. ,U)";" göbek; göbek bölgesi; J.

u.,;.. yiyecek; erı.ak; zah· ,

mel. sıklnb , ~.r

,

[harpte kullanılmak

üzere J erı.ak;

2

~

a (;.:..:.)

evlilik.

(bşı) yaymak, açmak; <Jlb-ile, ~

vasıtası

ile)

akrabalık ba~ı

kurmak;

(Jl b-ile) [evlilik vasıtası ile] akraba olmak;

(J'

e) ait olmak;

JI

j, i

c2

Vi .. .ile) ilişkisi olmak

! ı.:....- b-ile [evlilik vasıtası

ile] akraba olmak; u.." ~ )4 ...ı ı,;.... b-e çok

~Lo (g, ôl firavun faresi

yakın

olmak;

:i;Lo yakınlık, yakın ilişkiler, akrabalık, akrabalık balıan: o.

",.:>:Uı'" manga Bor~

.

[termometredel de-

• ,

... u.r

4ı j.... ve 4j Jyç.

,

•

..

ç

sağlamak;

,

~ yüzde, yüıdelik

•

. . J\..o a UU (b-e) bakmak, yiyecek! erzak temin ,

ve j,••

•

.

.lo (koyun] melemek;

i·

4.:-.j

•

ly-ı.. Mayıs ayı; 2...,:!\.. ve oJ:!ı...fr.> maya; külodu çorap;

Malta'ya ail, Mallalı (sır. ve is.]; •

etmek,

~.r-

,.

o

(ôJ ya da

-.

rece;

~I.. Malta;

o

.:1 ..

yıl kutlaması;

• •

S\,; ç. ~L. ~\S.:. makine;

.):JLt

yüzde bir, yüzbirim başına

oran;~.r- ~J') santigrat

(.\$Lo fr.> makyaj;

-

J

miktar, yüzdelik t 4$ P J.:&- yüzüncü

düşen

~'.. içini çekme, [ağlarken] hıçkınk;

.."

ı.:.ı~ yüz [sayı olarak] 1

• ~i yüzde [oran];

aAlamak;

. . \h

Ü ~.

•

J'.• a (Jı...) hıçkırmak, içini çekerek, hıçktrarak

ol

.

,

c-" a (~)kuyudan (su) çekmek; zoo. Herpestes

.0.

.ra ç. J\.o..I metre [uzunluk ölçüsü];

ichnevman;

.j "'.::..> metrik, metre ölçü sistemine ba~lı;

Lo fr.> Manş kanalı; •

i ........J 1.....

l.:) yı.. roanalya BOT. Magnolia grandiflora;

tüfek;

' - [ôl fr.> mitralyöz. makinalı

SIS •••

••

,- ,

e:- ("":" ...den)

" c:- u (r:-" '""'-') (y bıi) göıünnek; -ctJ-'-')

... 1

..

"

sağlam/ sert olmak )I.f.oJ1 ~ güneş yüksel·

,

~ hoş, eğlenceli, •

mek;~

bş

(b·i, Y

ile)

eılendirmek. hoş

vakil geçirtmek; (b-i, y

i

,;,'-' II

...ile) donatmak,

.

,

i

zevldi; ilginç;

_

••

(4;~) sağlarnı sen olmak;,;,'-' (bıı)

..

sağlamlaştırmak, ya

da güçlendinnek;

'

ç.lJ.r' ' LJ\.:.. yan, arka; sırt [özl. hay-

?

(boşanmış kadına. bşı) nafalı

teçhiz etmek;

hoşlanan;

'

vanlar için, aynı zam. MEC.); asıl

olarak vermek' 4111 J.-' - • Allah b·e mutlu

.bir hayat vermek; ~i ~ •. .ile gözü gönlü ...

"

('şerh, haşiye' karşıtı;

kısım;

metin

karşıtı HAD.

'senet'

'

ve

Js'" __

"_

ii

açılmak, gözü gönJü bayram etmek;~' (b·e.

genel); yolun ortası; güverte t

y .. .ile) hoş vakit geçirtrnek, (b·;, Y .. ,ile)

Igemi ya da uçak içinI ",da;"....,ıı? ~

eğlendirmek;

deniz yolu ile: ~'*i ıP

veC:'- d\ ("':-" ...den) faydalan-

"

'.

;; ,- • ç.~ eğlemne, hoş vakit geçinne, memnunluk duyma;

ve özlü olma;

"

.;.:::,; sağlamlaştınna. takviye;

.

malı

para ISl..HUK;

~ ı.

[ soru ismi) ne zaman? ~

(yine 1..A.AI c.~1 belli bir süre için evlilik,

ır ır

muta nikah.ı;

2.

.... M:.lI

"

..

Jı..ı eğlence merkezleri;

,

tb ç. tıı:.I eğlenme. hoş vakit geçirme; eğlence; hayatın gerekleri;

mal, mülk, varlık;

eşya;

kullanılan, kulla-

bagaj, yük; her gün " "

- --

ı,j-'

JI veya

ne zamana kadar? ne kadar süreyle?

[bağlaçı

... dığı zaman, ne zaman yapsa

.. (J.P

... ~ \.. ~ ne zaman yaparsa ...;

J" II

(b-e) benzemek, (b-i) andınnak;

(b-i) taklit etmek; (b-i, "":" ...ile)

k~ı1aştır­

,-

1 ~i t ~ gözü gönlü açan,

bakmasıl seyri hoş olan şey, seyirlik; ~

t.l::!.1 çer çöp, artık; ::j~ "

$"1 i

c';" •

JI

mak;

(bıi) göstennek, (bı) anlamına gelmek,

.1

~~, kişisel

,

~\ daha eğlenceli, zevkli; eğlence kabi-

i

i

•

i

(bi') ifade etmek; (~.L.:! ~ b-nin önünde)

ı''

eşyalar;

• i

dunnak, dikilmek,

i

i

•

i

(Aı.:!~ ~

b-nin önüne)

Çıkmak;

kendini b-e takdim etmek; ortaya

çıkmak.

görünmek; ayakta dunnak, dikil·

rnek; {özl. aktör vb., sahneye] çıkmak 1 ~

linden; •

t I:..tı memnuniyet, hoşnutluk; ~-

~I

i

~ eğlence;' ~ ı*"1 kar urtakhğı;

t ~~ eğlence; zevk; eğlenceye düşkünlük; hoş, eğlenceli,

i '

i

i

,

••

~U, ıı ı.Ş~ .i:'! kralın huzurunda {dinleyici

"

'

.. u~)

olarak} bulunmak; ,

mek; ...1.;..

Kralın konuşmasını dinle·

("":,, b-ı) sakatlamak; kötü-

J" II (.!'-, LJ>O) i

~\.. uzun;

.'r::-,

sağlam;

.-

..

nışlı nesne

ii

r;r Js- hava yolu ile;

güçlüıÜk; kısa

likteki]

eğlence; kadına boşan-

ma durumunda verilen

.

ve IJ? sert, ,

.1

4:ı\.:.. sertlik, sağlamlik; [karakterde, kişi-

mak; ("':-' .. .in) tadına varmak, zevkini almak;

,

~

• i'

(y .. ,den) faydalanmak. istifa-

etmek;~

de

...

ritm eunek, saka, b""kmak; zevkli;

'"

,"

(Y b-i) örnek almak, örnek olarak benimse-

819 o. , ,

0-

..fo' u <J"p) (~~ ıJ='! b-nin huzurunda)

rnek;

[dinleyici olarak] durmak, bulunmak; ~ (bşi,

Y

başka bşe)

benzetInek, (bşi, y .. .in)

iyileşmeye yüz

- ...

J ... e) örnek göstermek; (Yb-e) sert davranmak. sert bir şekilde cezalandırmak; (Y

b-İ

) saka1Jamak. kötürüm! sakat bırakmak; (b-e, bşı) resimı

grafik!

şekil Le

göstermek, anlat-

mak; (b·nin) reşmini yapmak, heykeliniı büs-

tünü yapmak; (b-i,

bşi)

temsil etmek; [sah•••

nede vb. del aktörilik yapmak ~JJ.) bir rolü) oluşturmak KIM.

.. .. - '." t J,-w t'"" ... J'.- birim çok "'rtl kö," bir oynamak, sahneye koymak; ,

••

•

•

şekilde cezalandırmak; j~(b-e. bşe) benzernek. (b-i,

bşi) andınnak; (/J·e, bşe)

tekabül

etmek. uymak; (b·i, Y ..t') benzetınek; J~.i kendini (y b-e) benzetrnek; ("':-' b-e. bşt)

•

rnek; (J e) boyun egmek; (emre) itaat etmek;

.

-

-' ~ ç. J~' benzer, eş, aynı cinsten olan şey;

benzer; denk, küfllv; (mud. kuL] ...e •

... ..

hayal eunek,

dan geçirmek, tasavvur etmek;

(bşı)

göstermek, örnek olarak vermek;

örnek

(ı.:J

bir

beyti) şahit gelirme\<:, delilolarak kullanmak!

getirmek;

(J ... de) kendini göstermek, ifade-

sini bulmak, görünmek;

(bşj) kişileştirrnek,

.. . . .- b-nin önünde) dur-

canlandırmak; (~-4 ~ ••

mak, çıkmak; JiWbirbirine benzemek, uymak; (~has(alıkton, rahatsızlık/an) şifa 001-

-. -.

. --mak, 'yHeşmek 1 (,~) ,\.L>JI Ji JlW

aynı;

benzer,

..

,

...dahi; L. ~ .. .in aynı, ...gibi; L. ~ .. .ile ,

aynı şekilde, ...e benzer şekilde; ~l .,r-':"1

.. ... uygunJ münasip ücret; j4J4 ..ı..~ birine aynı •

•

•

.. --- .. .. ~~ ~LAJI t4 misilleme ilkesil prensibi; .. .. -- _. şekilde karşılık vermek, _

misillerne yapmak;

. _.-

~~ ~i ~w misi1leme, aynı şekilde karşılık verme; .u~ı onun gibi olanlar, emsali;

..

~i.:.i ~~ .'

Jl üç katına kadar;

.

~ç. Jı;t benzerlik; darbı mesel; atasö-

taklit etmek, (y

düşünmek, aklın­

••

benziyorlar; ~4 aynı, benzer şekilde; ...de,

~bkz J'ol

bş yaparken)

• ve~

eş; .. .in aynısı , ~ ~ onun gibiler, ona • •

(y b·nin) kılı~ına girmek; (bşi) hazınetmek. b-i, bş gibı) olmaya çalışmak; (ı.:J bşi; b·i,

•

(mud. ku!.] ... e benzer, .. .in

benzemek; (y b-nin) izinde! yolunda olmak;

bşi)

•

benzer, benzeri, misli, ...gibi; J::.

•• ~ [ba~laçJ gibi;

özümsemek; (y b·;,

başla-

mak; J=.ol (bşı) örnek almak, (bşi) taklit et-

benzeri olarak görmek; (bşi, ~ ...t'; y bşi,

•

tuunak, toparlamaya

zü,

özdeyiş;

•

örnek; ibret, ders; örnek

alınan,

••

örnek; ')i.:.. mesela, örnegin;' ... j:S : ~-.

. - .onun durumu ... ki gibidir; JLI veya ,,- -J-I J'.- ideal; Ju...~ı y ? bkz.yr-; • -

~,

•

JI ~ ·t;ı mesel, atasözü; ~~

" iı L:?1~ ~

atasözünde geçtiği gibi, hani ...derler ya!; .

J~ ç.

:il:.

-'l" 1, ~ eş,

denk; benzer; mesel;

örnek, misal; model; imaj' ... J\i. linde, durumunda; ... modeline,

Js- .. şek-

.

standardı-

na uygun olarak; J-I Jt.. ç. ı,ı. J'o ;deal; - - .. ~~ J::. idealler; "

820 iliL...o benzerlik, benzeme, andınna; ben-

J\;;.omecaz.i; remiz niteJi~inde; tipik; ör-

. nek; model; ideal t ıs. j Ju. idealist; -

" Jl.;..ç.

,

,

'

•

ur heykel yapan, heykelbraş;

4lG:. mUkemmellik, idealolma; (ç. ~U.) ibret, ders; -

zeşme;

_

~'-.

~özümseme, hazmetme BIY.

;b1boyun eAme, itaat; _

~J

j,-'-ç, J"

,

J

benzer, denk; 1 .ı,.ı.. [müe,

i

J·'~benzerlik; uygunluk; iyileşme;

_

.cl,ı-] b-n!n benzeri;


,

_

-(konuşmacı vb.nin huzurunda] önde

_

'i ,J,lo
~ "

.,.,ı,

duran, dikilen;

yerleşmiş; gösterimde;

J. : . ...ı ~ ~ eşsiz, eşi benzeri olmayan.

dana, ortaya çıkan, beliren, görünen; ,

misli manendi olmayan;

~

Jy..dik, ayakta duran, dikilen; görünüş;

- JJL.'I örnek, misal; ibret,

J:-mürnessil, temsilci, temsilci; (ç. LJJ) 'i

örnek/ timsal teşkil eden; ...

temsilci (yine DtPL.], ajans; oyuncu, oyunda

Jb..ıç.j.;W heykel1

. .-

rol alan; aktör; r.i)~ ~ ticari temsilcilik, , ,

J ı}:-t ~,

ajans;

'" " 4\.4...ç.

· ." ,

•

canlandınna.

edilen;

"

şen,

,j

"

,

benzerlik aneden;

.,

"

J..• J.l.! masraflar " için ödenek! tahsisat; J=W )', tiyatro! opera .binası; J=4=II vi tiyatro sanau; heykeltıraş•• hk; J,4"1 J-o J<- açıklayıcı olarak; ,

. __ . . 11:~ l:.iJI :j):".-llopera;

...b aitaatkar, boyun eAen, itaat eden; ~bç. ~L mesane nP.;

.

, ' ~u~) (bşi)[y",,",ız

"

J.=..,; gösteri ile ilgili; dramatik ~ ' . ....ı. " tiyatro (binası, yeri]; ~,

aynı;

j

..

. _. . .,

özümsenmiş. hazmedilmiş BIY.;

YLo...:;.. birbirine benzeyen, aynı cinsten;

ıJ1~ ticari temsilcilik; lJ"j,j ~ (fılm afiş.' lerinde] başrolde ... !;

;j,.J•• ,

y4..0benzer, benzeyen, andıran; benze-

rolü oynama; oyun sergileme; gösteri; tiyatro ,

,

siyasil diplomatik temsilcilik; · , ~resimle ifade edilmiş, resimli; temsil

benzetme; resim ile ifade eblle; temsil etme;

J.•

. . .... t ,

J> ;ç.~W örnekleme. örnek getirme;

sanatı [temsil); ibret olacak ceza; ~

-

~,- aktris;

4. h • temsilcilik. ajans l:-ıl:-ı

Jh·) _. ai. büst;

diplomatik temsilcilik; [aktör]

,- ,

,

.. ,

...için en mükemmeV ideal yol; • • •

,

•

,

,

ideal [konuml durum vb.de];

,

Jl. görünen, apaçık, ayan beyan;

llil.tlamba. avize;

...l.:..lmüe. ~ ç.~ı..ı mükemmele! ideayakın;

••

•

ders; atasözü. mesel;

le daha

,

.. . ~~ J ~I.t b·n;n huzurunda;

~ ~lç . ..:.ıl_,

.oJ

.,

ran; lJI.:-U

huzura çıkma; dinleyiciler [huzurdaki);

-',

Jo't.

.... -rl,.I önünde olan, $özünün önünde du-

"

'"

mey-

etmek,

.

,..

.

,

diye] attnak;

(bşi)

ihraç

tardetınek; ~olgunlaşmak.,ennek;

~ ~ve A.:ı:-~ tükürük; meyva suyu;

,

...

~u (~) ve J.:ıvu (Ö,)~) yüce/ulu olmak;

821

,

~ ve..ı..-ol (b-i)

övmek, yüceltmek;

~

~Wbirbiri ile alay ı.;L,..mask=lık;

övülmek. yüceltilmek; böbürlenrnek; ~

."

,)~i övgü. sena, medih; şeref.

ç.

,

.)1 '!' -arsız, utanmaz, hayasız; Şakacı,

övgüye

meşhur,

••

övgüye layık; asil; ,,~~t

·

~L.I I'

ünlü; yüce;

yl.:S:J1 Yüce Kitap

ıj~ bedava, karşılıksız;

•

i:-i~

~

.Jy:uırnaskaralı-k.

• in ço~uluJ ileri gelenler.

••

•

•

.

P

ı

maskara;

. '.

.. . r

y.~

samıç, mahzen,

su deposu;

[gL ma~ezyum;

•

çok kalabalık [ordu için];

u"'pMecusiler,

,

..

~'pMecusi;

.

,

~ y:uı Zerdüştlük;

MIS';

e:-

•

~12 Macarlar, Macaristan; ..ş.r--

Macar

[sıf.

~a

•

<""""... .) (bŞı) arıtmak. saflaştırmak:

..;,... f; (b,i) doğrulunal<, düzeltmek; (b,,)

•

ya da

•

sarısı;

~.r-\.. Madrit;

~ ç. J~ [cin.

eski püskü. yırtık pırtık;

C--en iyi, en çok sevilen kısım; yumurta

ve is.):

,,;,'.rl. bkz. ".r 'pALF.BKZ.; •

eskimiş. •

2'p aıırlık ölçüsü = 3.51gr. MIS.;

nık

Şakacı,

;.r: Ltç. ~i.".. mN.

Jy-\.. ç. ..r-;1". topraktan hamur teknesi

J

.

.:.rı..ç.u~ :ArSıZ, yüzsüz, hayasız. utan-

maz;

ı'p u (p) susamak;

soytarılık; utanmaılık,

.jy:uıalaycı. müstehzi, kinik. sinik; ,

seçkin; yüceltme;

karşılıksızhk;

arsızlık;

J.>:v\ ç.""ı'1 daha şerefli. daha şanlı; daha

~ övme,

bedava olma,

••

önde gelen kişiler,

•

•

,

Mecidiye Isikke]; '.

•

., veya v~~ [zarf] bedava, karşılıksız;

Kerim];

..ş 1.~..J1

•

maskara, soytarı; bedava, Iu'.rşıhksız; U~

layık.;

.; ~... şerefli. onurlu;

[Kur'anı

-

(ç. ,,;,\.) kaba jaka, eıek

şakası; saytanlık, maskarahk;

onur, asalet; .ş.J.:ı.u

eunek;

sınamak,

•

denemeye tabi tutmak;

(bşı) yakın­

•

is.rJ fiskül, kabarcık [ya-

tahrişden dolayı

meydana gelen];

• bkz.J-, ;

dan incelemek;

~L

tekrar görünmek, orta-

ya Çıkmak; ~ ft; arınmak, saflaşmak,

daha an, saf olmak; ..P"'. iıft;

~ okunaksız, seçilmeı.

okunmu;

•• ••••• i ~ U (~, Ll Y"'. 4;L".. şaka yapmak; alay etmek;

ı:.,r\.o (b-ile) şakalaşmak,

etmek;

~

,

Q

j

(b-ile) alay

arsızea şakalar

yapmak;

..,.,....parlayan [lohçl;

.fe'" , iÇ. samlı]

-

~L anbm, saflaşımna; [kap-

inceleme, yoklama; • •

~ a ~)

(b-e, ,bşi, sevgisini, samimiye-

,

822

..

.,.

tini) açıkça gösıermek; ~ il (ı.,;,.~) te. miz soyu olmak, asil olmak;

--

safI anı kabŞık.

olmak; ~l(b-e .bşi, sevgiyi, samimi-

. . J"-" u (J"-".

kısırı verimsiz olmak, [sene] verimsiz geç_

rnek; ~ ve

-

Jı.....) (y b-e

karıı) komplo hazırlamak, oyun dÜ2mek, ent-

. yeti) açıkça göstermek:; ~ kendini (J

rika çevirmek; ,y.....lltoprak] kıraç ve verim-

bıe)

siz olmak; (toprağı) kıraçlaşurmak; (ya!-

SiZ

adamak. basretmek;

-

katışık.

mur] yaAmamak; j:ı-1(bıl) kurnazllkla ya

saf, an; samimi. içten gelen; düpedüz,

da entrita1arla elde ebneye çalışmak; bahane

~asil. sız,

, --

,. .......-

temiz soydan gelmiş;

apaçık, su göıünneı [yalan, saçmalık vb.}: ;,

.. . . yalnız, ancak, sadece' ° '.:;"1 ~ 1

tamamen kendi isteği ile; ~G ~

--

.. ,

-

sadece onun iyiliği için, maslahatı gereği;

.

.. J---a

aramak;

yollardan reklamını ya da propagandasını ..

$

-.

. ,y.....kıraçhk. verimsizlik; yokluk kıtlık

maz.eret göstennek;

4i~ç. J~ palanga, takım, makara;

etmek; J-'[ayl görünmez olmak, kaybol-

• .Y-J. •

•

•

J'--il

bkz. Jy-;

••

ya da J-l ve ı,..;,.,...:....~silinmiş olmak ya da

Jı>"kumazlık.şeytanlok. hinlik;

silinrnek. kazınmak; yok olmak. teler olmak;

J:o-I..verimsiz. kıraç; çıplak larazi];

•

•

-- .

~silinme, kazınma;

yok olma;

~~ve jj~ [ay} kaybolma. gizlenme;

. "1_ 0 (~) ve ~a (..t.I~) tartışmacıJ

•

hile, oyun, desise; bkz. ~ ;

•

•

•

•

~ (bıı) silmek. kazımak; (bŞl) yok

mak; yok olmak, telef olmak;

•

yapmak' )..i..ııJl ~ bahane ileri sünnek,

.ı..,p.r--lsamimi, içten öğüt;

.. .

(J bşin) hileli ya da dürüst olmayan

.. ~verimsiz, kıraç

olan, bitek olma-

yan; .;.r--a (V-) ve ~!(b-i, bşi) sınamak. dene-

ecdelci olmak; tartışmak. münak.aşa etmek;

mek; (b-i) müptela etmek, bela ile sınamak:•

direımek, inatla iddia etmek; ~L..(b.ile)

(b-ı)

tartışmaya girmek, tartışma yapmak,

.-,---leşrnek; ~lve ~bkz. ~ı __ ;

cedel-

~tartışmaeı/ eedelci kişi;

,

~t.....huysuzluk; tartışma, münakaşa etme,

cedelleşme;

ma, eedel,

..:.ıL)

(ç.

hile,

şike; lartış­

..

..

ters;

.J>-oa (Jyv J>-o)ve

-_.

-

~ç. ~ büyük sıkınu, musibet, ateş-

ten gömlek; bela ile sınama; sıkıntı. zorluk;

lJ~lç . ..:.ıL deney, tesl; imtihan.sınav -,, -~ Jy-.ıı ~ı..:-ı giriş imtihanı; ';4ı ~~i .. - -

mezuniyet

•

imtihanı, çıkış sınavı;

~sınayan,

münakaşa;

~I..ve ~ı.... tartışmaeı, eedelci; huySUZ,

imtihan etmek, sınava tabi tutmak:•

,-

-- -

J>-ou (;)1>..) ['apmkl

testel denemeye tabi tu-

tan; imtihan eden;

- -.

,

~imtihanedilmiş; denenmiş, test

edilmiş; aday. imtihana/ sınava giren;

823

• .l.o

...

doğum doğura

(yu) 6..... u (yu) (bşi) silmek. kazımak. silip

"i

.!

~

silinmez,

•

-

çıkmaz;';" (bşi) yok etmek;;....•.,....;1 ya d~' ve~! silinmek. yok olmak;

-

.

.ç.

~

_

~lt"

•

-

i

~" havada uçuşan, ince örümcek ağı

gibi olan iplikçilder,

•

•

• • o

i

~ ~ ~ salına salına yürümek; i

..

'.'

.

ÖZ, cevher' en

i.

ıo

i

"

o

i

•

JN. J.IN [d.) yem torb.", i


•

•

•

•

_

,..llt"'" ağzı çalkalamak;

kısım'

,.

•

•

o

y... ç, Jl;vl, J~kaldıraç, manivela;

2

tı.;..... ~ beyin; ilik.; "

..ı,.. u (..ı,..) (bıı)

ır (na't] beyin ". ' t beyin ile ilgili;

•••

•

yapış;

özlü ve en çok tercih edilen •• •

_

~L.;... sümüldü; sümüksü; cıvık. yapış

~Lo silgi, silici şey;

•

o

bırakma;

yok etme, imha;

".

o

i

j,~ sümük;1 u o·;~!ı:ı:.~ ve:ı,~

• • • • ô~ ve ~6..... si!gi; ,ı.:.....ı

•

i

• o

iptal etme, hükmünü kaldırma; ele-

•

i

..b.;.u u. o ("b;.... j,~) ve~ sümkürmek'•

jJU silme. okunmayacak hale getirme;

me, hesap dışı

•

yaytk ayram;

~I;v ve ~ ç. J"?~ yaytk;

görünmez olmak; • • !tazırna;

doğurdu;

jııl;v doğum sancıları;

yok etmek; (bşı) yok etmek; (bşı) iptal etmek, . .,

hükmünü kaldırmak; I$~

bir fare

•

fu a (~JP) [gemi] suyu yararak ilerle-

açmak, genişletmek; (bşı)

mak, (bayfluflu) uzatmak;

mek; ilerlemek, hareket etmek; (denizı) yanp

mak, esnetmek, sündünnek;

gitmek;

(ray, hat vb.)

vermek, zaman

.,rl.o suyu yararak ilerleyen [gemi);

.

öjo-Lo ç.

.r'"..gemi; '.

~ Il, a, i~) (siitu) yayıkıa çalkalamak,

kuvvetlice sallamak, çaJka-

lamak; ~ a (ıJ'~) [hamilenin, doğumu yaklaşıp] saneılan başlamak, doğumu yak-

laşmak; ~ =~ ; [cenin. ana karnın­ da] oynamak, hareket etmek;

(~bl')

ortaya

rnek;

(toprağı)

meydana getinnek; [süt. yayıktal ••••

çalkalanmak ••• o

~

çekip uzat-

(bıi)

yaymak;

(ogl atmak; mühlet [ nehir vb.]

yardım

taşmak,

etmek, (b-i, '":-'

.-

_ .

_ ;

i. _

.....Y.:ı"tl..=';I1

-

.~.,....ı.r:L.:-: toplantı siyasi bir birleşme '1- . __ - • sonucunu getirdi; ıJu.ıJ} J";'-'; dağ

»' ii

_

;

Q

- . i' • _

[Allah] birinin ömrünü uzatmak;

JI bakışlarını

~\ ..I-A

J \~~ ~

...e çevirmek;

ıjP~~l [ağaç) kök salmak;..J ij~ı ~ 'birine .

i'

'ı'

•

i

tuzak kurmak; ~~ r~~:>..ı..... ayağını •

yorganına

i

•

i

göre uzatmak; .....

•

•

•

i

..ı,..

f; kulak

kabartmak; ÖOUU.1 ..ı..... sofra[yı] kurmak; •

i

AA " V

"..L..."

,

~ oJ

gübrelemek;

•

Çıkarmak.

uzat4

.. .ile) desteklemek; (orduya) takviye gönder4

).rl. ç. ~I.r genelev;

köpürımek; (bşı)

tanımak;

yükselrnek; (b-e)

'.

.

döşemek;

(bıi)

••

J. büyük adımlar atarak! adımlarını

y-=-JI

açarak yürümek; i

i

O~

:L:

;

~(;.Jı :Lo boru döşemek;

•

41 ..ı,..

b·e elini uzatmak, yardım elmek;

.... .. ...

OLJ ~

..

824

..

.ı.. nüruzunu aıtırmak;~~ (bıi) aç-

mak. genişletrnek. yaymak; (bıi) uzatınak; (bı')

sÜRdürmek,

..

esneımek;

iltihaplanmak,

.

.

i~

_. ç.J..L...,a

müddet. süre. zaman aralılt.

••

periyot (aynı zam. ~ nırlanmış

ii ~ ö.ı...]; süreç; sı-

..

veya önceden '

•

•

belirlenmiş

vakit.

cerahaı toplamak, azmak;.)L. (bIi) geciktif-

vade; ... iJ.t [mud. ku!.ı ... süresince•...es-

rnek, ağırdan almak; tehir ebnek, emlcmek;

nasında, ".. zarfında]' .. ô.ı..

, ..

..u1 (b-e) yardım etmek, (b·j.y ile) desteklemek (b·e,

bşt,

y .. .i)

sağlamak, tedarik

et·

.

.

. .',

eerahat toplamak 1 ~~ .ı,.\ (Allah] birinin ömrünü uzatmak, biraz daha

" .

lemek; uzamak;

,

.

,),AA

ç. .)I.ı,..\

bir süre! müddet;

yayılmak,

serilmek [yatakta

i.ı.....

yardım, destek, takviye; [çağ]

imkanlar. olanaklar;

yardımcı

kuvvet. takvi·

ye birliği;

yaşamasını

yayılmak, açılmak, geniş­

. , r:r ~

.)\J.t

mürekkep; kandil yağı; gübre; tan. •

••

takdir etmek;,)J.eJ

J ... süresince,

., r:r )l bir süredir, bir siireden beri;

rnek; (orduya) takviye göndermek; mühlel/ ,

.'

11'; ~yı ~ i.ı..." •

süre vermek, zaman tanımak; iltihaplanmak.

.,

usöl, stil 1 ,js.Al1 ,)1J.Ç .u".... bıi aJun harflerle kaydetmek; ..uo-\) ,)\.ı,. 'J

vb. del;..ı.:.l yayılmak:, genişlemek, açılmak;

:o

•

,

Js- aynı tarzda;

-4.ı,. ç.,).ı,. uzatılmış, yayılmış, açılmış;

[kablo, boru] döşenmek; (Jl bşe kadar)

uzun; uzatılmış, esnetilmiş; yüksek; ~J.ll

uzanmak, varmak,

şiirde

ulaşmış olmaı..:

çekilip

bir vezin; ~

.

-4.ı,.

lJ\..tj veya ö..l.:!.ı,.

.,

•

.' _.

. ,

•

uzamak, sünmek, esnemek; uzun olmak;

uzun süre! müddet;

(Jl ... t! kodar) gelişmek;

•• ~i ..1.:!.ı,. basiretli, uzak görüşlü;

i ••

41 (bıi, ı:r

rnek; (birinin)

,,

•

sağlamak,

yardımını

temin et-

istemek;

.L- ç.,)).L- yayılma, genişleme; açılma;

uzarna, esneme; [harfi]

uzatına,

uzun okuma,

med; [suyun, nehrin] kabarma. yükselme; ("':" .. .i)

~l

sağlama,

tedarik etme, temin etme

... .-

J.:. görüş alanı! sahası! menzili; göz

alabildiğine; ):ı.:Ji .ı.. uzağı görebilme, basi•• • ••

ret; .ı.JI J J? med harfleri 'i,). ~ ' otu.; •

ö.ı..

med

işareti:

-. .L- ç.,)I.ı....ı ,')l.L..I müd, bir tahıl ölçeği

.'

;;

ESK.;

•

ö.ı..

,

uzun ömür;

•

,)l.ı,. sarmaşık

.

türü bir bitki;

.' ~.ı..ı Idoktimada] anş, çözgü; . ~.ı....:;:

ç.

..:.ıl. uzatına,

açma,

genişletme,

esnetme; •

,)1..ı..! yardım,

(ç. ..:.ıL)

,

,)J.eJ

destek; erzak, levazım ASK.;

yardımcı

kuvvet, takviye birlikleri;

açılma, yayılma; genişleme;

,)1..ı.:.! açılma. yayılma; genişleme;

büyü-

me; uzama; esneme, sünme; ebat. büyüklük. • aJan, saha; , . , ,)l.ı.:--! ı.P boyunca; • • ,)l..ı...:...ıl takviye kuvveti yardım istemek; •

levaıım

irin, ceraha!;

..l.:!.ı.... ~

•

•

.. .den) tedarik etmek,

ö.ı,.

•

.)w

...

ASK.; yayılmış, uzanmış, açılmış;

saran,

825 sarmaşık

•

~açılmış, yayılmış; esnetilmiş; uzatıI-

[bitki];

i~(.ç. ~ı(;' madde; malzeme; öıe, unsur,

mış; döşeli; geniş. kapsamlı;

... "'-

konu. mevzu; ders! etüt konusu; bilim dalı;

paragraf,

fıkra.

madde

[anlaşmanın. yasanın

vb.]; mukavele, anlaşma şartı; lço~·l malze•

•

meler; maddeler, unsurlar; alametler' ö.:ıl..

'.

.(ı,;,- .. ..den) türetilmiş. alınmış;

i:l1J.t ç. madalya;

•

~ y.l1J.tmadalyon;

C.J.ta

tt..l..&. L."..~) (b-i) övmek. ~e~etmek; •

i

"

•

•

..:i..Pt kelimenin kökü; ~JL ;1J.. temel unsur.. . .-.

(b-e) methiye yazmak; c.J.t'ft; c...ı.........:;övüı·

lar. asli

rnek. methedilmek; (I.:-' .. .Ut) övünmek. gu·

öğeler; hammaddeler; ~~~ .:ıl..,....

., ."

i·

ticari mallar: J.'~\ .:ıl.".. makyajı kozmetik

.

.

.'

rur duymak. onurlanmak;

malzemeleri, güzellik malzemeleri; .:ıl.,....... i.

~)G:-

••• •

suça müteallik meseleler HUK.;

•

•

•

j,:":'

• •

hiye edebiyatı; •

+

••

'.i OJ' kau parçacıklar; ı...c. y "

."

,,'

."

.-- .. .... .'

ler; yem; i. .. ılı jı~ dilinilisanın kelime

•

~\

tekstil ürünleri;

••

•

c.-~v.ve c.'J.tmethiye yazarı;.

materyalist; (ç. LJJ-) maddeci. materyalist;

•

•

•

).ı.J\ yerleşik

i)J..oçamur; küçük tepe, tümsek;

•

2,-1)J.t[';!J.t 'in çoıulu] bkz. )J~ ; IofI)J..o Medres şehri [Hindistanın kuzeyinde]; '

.

•

•• •• ~~l. maddecilik. materyalizm; ~4~W' •

••

. manevıyat;

i

ı:JJ.t ::::) ü:.ı.... şehir kurmak; ı:J"w medenileşmek.,

uygarlaşmak; ~..w ft; ,

•

•

• •

i

~J.t ç. u.ı.. ,ı;,i\J.t şehir 1 ~i ~~ ve

objektif. nesnellIJ o';";' karşıtı};

J maddiyat ve

i

hayat sürenler ve göçebeler;

•

••.• ..:.ı4r-J1

•

ı.;#)J.t Madriı şehri;

• ı.$~v. maddi. maddesel; fiziksel; maddeci,

ı

__ •

ı)w {cin. is.; tek. is. iL çamur; J ,...,..ıı .}Al

hazinesi; ~~ ;.:ıWL- .:ıl.".. antibiyolikler;

:( ,:j '. ;1; yan:cı maddeler; yakacak; ;1;. i. ~ ..J....:. medeni hukuk yasalan HUK.; ~\~

.'

c."w övünme; böbürlenme;

~yalar, ~\ .:ıl)" ilaçlar; (+. _"JI) .:ıl"... .'

--

,.

n • .:ıl..".... hazır

Uı~ii\ yiy~ekler; ~i~ j(;' gıdalar. besin-

övgü. medih; methiye;

;...J.l.l ç . ~~101 bkz.~.l. ;

••••

-'"

•

~J.tç.~\J.t

d~ler; ~~, j(;' boya malzemeleri; j(;' •

C.J,;"t'= C.J.t ;

C.J.tmethetrne, övme; övgü, medih; met-

~.r savaş malzemeleri; ~~ .:ıl". hammad·

•

•• •

. i i"

• .

.

•

'

i

i

(i)j.Jı~.ıJ.\ Medine-i Münevvere;~-:--,

•

.J

J J

r~\ Bağdat; ı.s,;$J1 u..uı büyük şehirler;

~ J...\...4...f yayılmış; açılmış; genişletilmiş;

J.J.tşehirli, şehirde

oturan, yerli; uygar.

uzatılmış; esnemiş. sünmüş; geniş. büyük;

medeni; sivil [askeri karşıtı]; seküler, laik;

üzerinde 'med' işareti bulunan DİLB.;

Medineye ait. Medine ... [sıf. ve is.]; ı.S.J'-:ı

• •

~.ı....o yayılmış, açılmış; serilmiş. uzatıl·

'4;" özel hukuk davası HUK,; ~'Ji\ ül:,Jııı •

mış; esnetilmiş. sünmüş;

• •

sivil havacılık; ıiJ.t ıJ.ri medeni kanun;

826

4.,i.ı... medeniyet. uygarlık; ,

.. ... ~J.o

••

ı. [.6] ... den beri, ... dir;

,jt..1.W şehirleşme, sosyalleşme; • ı,f}J..ı şehirleşme

,

~i. a (;:;.:;.) [yumurta} çürümek, bozulmak;)ı..

ile ilgili;

_.

. (bıı) da~ltmak, saçmak;)•..; =)ı.;

cJ..ı...; şehirleşme; uygarlaşına, medenileş·

me;

ıı. )'.i..~ oraya buraya da~ılmış, saçıımış;

,

.

";,J",.; medeni, uygar; .., ıJ,l eP, medeni, uygar; müş

. .,

ıı. çüıiik, bozuk [ özl. yumurta};

ince, e~itim gör-

Jı. u (JL (bıi) su ile kanştınnak, sulandır-

mak;

J.l..

medeni, uygar;

• Jlı.

V veya Js;- veya"':-' ...dt)

ısrarcı davranmak, diretmek; (Jbşi) sürdür-

mek. kesmernek, devam etmek;

,

I.$J....o alan, saha; mesafe, menzil; sınır,

••

JL a (JL, JIL) (y gizli bıı) açıklamak,

(J .. .de)

gitmek; devam etmek, sünnek;

• ve J;L.,.. iki yüzlü, riyakar; •

••

••

ifşa •

aşın

içine su kanştınlmış şarap;

J!ı. sulu, sulandınlmış;

(b-i!) rnühletl süre vennek, zaman tanımak;

.,s..ı..I 1l~~W

.

,

(çelebi];

~J..:;.o

ı$.ı...

bkz.IJJ.o

etmek;

•

• •••

ı,...,Aı. bkz. ı,...,A.l..,; ve ı,...,A; ; • • • t' .' ,. ,"

r

u (r, )Jr, ~ (ı..:J veya ~ ... 1) geçmek,

. --

uç. had, limit; süre, müddet; LSJ.t [mud. ku!.]

(ı..:J veya

Js- b-e. bıe) uAramak; ( r\..i b-nin

...esnasında, ...süresince•... zarfında

önünde)

yüıiiyüş!

..

.

J

o

ı.S OL....

)1 görüş alanı! sahası! menzili; ı.>J...,.o

• •• • •• i~1 hayat boyu; lJIJJ..u1 ı,S..ı.... sürekli, de•• • • 'lamiı; ~~1l.S..ı". sesin uıaşabilece~ mesa••

• •

••

fe; ~L ı,S ........ ömür boyu; •

yapmak ASK'; [vakit, zaman] geçmek;

"",.l".o gün-

(ı..:J. ~ ya daJ.':- ... in içinden, arasından)

geçmek, gitmek.

V

bir yeri.

başlan bir başa geçmek,

metrelik mesafede; ~.ıll ..ı..;:..ı uzak mesafede;

bölgesinden) geçmek, cı}

i . ,-:

..

.r-s.

...

.,

~J11 ~ r!~ uzak menziııi top; ~J11

J

•

~~i son olarak; •• • •• • •• ~.l.o ve~.l.o ç. ~.l.o , ı.:.ı\!.l.o büyük bıçak; ~JJ.o veı.ŞJ.l.o bıçakçı;

,w : ""1

•

-

, -II t:. ""L...-II J}> t:

zamanla; ~~.r

ülke)'ı)

bir

••

ı,S..ı.... Jl çok uzakta, • •• • • • • çok uzak mesafede: J\.:...i ..sJ".e ~ on

lerdir, günlerce;

(ı..:J

veya ~ bı boyunca) yüıiimek. gitmek;

H' •

rl.:!"JI

geçit resmi! geçit töreni

[ô, e} Fr.> ç. ..:.ıl. model;

katetmek; arasından/

içinden akmak, geçmek; ısınır, hudut] (ı)

...de) yer almak;

(J.':-sınm, hududu, dağı, hattı) aşmak, geç-

0-

rnek; [uçak] ( ... Jj geçmek;

... in üzerinden) uçmak.

ayrılmak, terketmek, uzaklaşmak;

... 0.;5; r

(muz. fiilden önce] ... yapmayı sürdünnek, ;,

... yapmayadevametmek; daha önce geçmek, edilmek;

.

'

••

...ro-

•

sözü

'--! ..,. L.5' daha

önce değindiğim gibi;!~

sai"salim/

827

))"

.".' . . ..

-selametle dönmek; 0..r'Y ~ r bir şeye göz -- -- gezdirrnek, göz atmak; J)l /' .r yıldınm · ., , . gibi geçmek; il~l r /' hiç bir şeyolmamış . - ., ,. gibi geçmek; rl~1

,'

.-

kez, son olarak; ;;'

.

Jli ilk olarak, ilk defa;

....

• , \-4~ 'J\~ sık sık; l.1:!~ J \J'~ tekrar tekrar,

,

,

,

,

..

üst üste, ardarda;

.r (~)~ .r, bir şeye

JJ;'geçme, geçiş; (. .. r\..i .. .in önünde)

'

tepeden bakmak, küçümsemek.;

geçirmek;

(bşi)

taşımak,

aradan

(top ile) pas atmak [futbol]

..

1J

Jr{bşı)

düzenlenen geçit töreni/ resmi; (y veya

geçirmek;

~ veya rJ'

•• •• ~.} II Jr

bir

• •

trafik; [zaman] geçme; teftiş MIS.;~ JJ~ o-

Js- 1) geçmesini sağlamak; (b-i y veya Js- den) geçirmek, (b-i, "-;J veya , .. - -Js- .in içine) sokmak; ~ ... Js- oP, .........1

;JLtyı zaman aşımı, müruru zaman; ;.ıS.lı

y veya

JJ}l geçit izni, lesepase; pasaport; ı..s~ ,'o "0 ,o, , JJyJI trafik; )JyJI trafik polisi;

jJ,.r-

00

sürekli olmak:; kalmak,

mak; ~ veya

sürdünnek,

.)""geçme; geçit;

ayrılma-

.ı-geçiş, aşırnı;

..

r

başa

geçme;

(ç. ..:.ıl-) geçit, pasaj; nehir •

•

'

,

-.

Js-

,

"

zamanla;

.

"

- '

)1J"Jaradan/ içinden geçirme; araya sak·

"o'

·

.'

me, kalıcılık; IsrMCılık, diretme; ~ )\~4

tekrar; sık sık; IJl;, birkaç kez; anıSılra, bazen

'"

~ Lt ; ....... veya;.r' ..:.ıl~ bir keresinde; • • '" o , ,

•

•

.

,

,

;~LJ birkez, bir defa; son olarak;

.;;' bir çok defa, defalarca; ;-

ll,

.. .. , . LL; ; .';}4

tekrar tekrar, üst üste; ;}i }J ;}'

,

';ro, , .

"

.r.!-

.. .r"J-

defa/ kez; ;.l"""

·,

.

•

,

sedilen, "

.J'I-

..

kalıcı; ~

veya; ~'i'

.

.

,

,

"

. son

,'.

" hep, daima; ;I.)~:;../'i\ Öj atalet kuvveti;

hep birden,

..;.".Jl . ;.",-.ll ,.

•

o

~ ".f~ JW' yukanda anılan, daha önce bah-

rJ' ~\

de; } ~ veya.;;, Lt ~ bir kaç kez; ~ '.' , ;r kaç keZı kere! defa; 4...ı~W\ altıncı

o

~ \.tgeçen, geçici; (ç. ;JJ-, öj\.t) yaya(n);

;r ;;'

topluca; [olumsuz ifadede] asla, hiç bir şekil-

,'

• o

sürekli olarak, daimi olarak; \;I.~, J LtIJ~

;.l"""

..s.r' ya da ;..Lı!~ ;.r' tekrardan, yeniden, .. '" "" .. bir kere daha; ;;' J...ıı.ı ;;' veya;;,

,

JI.r:--~üreklilik, devamlılık, devam et-

,

'.,;,

,.

ma;

bir kere! defa/ kez; ı:.r.:i;, iki kez; ..:..ıl;, tekrar

,

bir

J.JoAAI' ~ asırlardif;

Ö~ . ..:.ıL ... , J'..ı--o- kere, defa, kez; ;.......

;

baştan

o

.,

••

~\.. jl

katetme, bir

geçidi, sığ geçit ~ ~ ~ altgeçit;

sona geçme, katet-

me; [vakit] geçiş; kürek, bel; halat. ip 1 .)s,

geçme; [zaman] geçme; zaman

erişim, yaklaşım;

etmek;

baştan

•

JJyJI trafik kurallan;

J bşi, veya ~ ... yapmayı)

ısrarla devam

r\b

• , o

bakışlanm ... in üzerinde gezdirrnek; ~~ devamlı!

.,. .

. ,.

.

,-

geçme; ardarda! kesintisiz gelme;

,.~

ö\.:.Al\ gemiyi kanaldan geçinnek; rl(h-nin,

F

başa

... den) geçiş; katettne, bir baştan

;,

2

.

anıimış

...

olan;

'sürekli, daimi, kesintisiz,

.

)Q-

,'"

,-

devamlı,

.)~ doğru akım ELK;

ru, a (ÔJ1ro-) [ayva, salatahk vb.nin acısı türünden]

acı

olmak ya da acımak,

(bşı) acılaştırmak, acı

acılaşmak;

-, .

yapmak;

))"'acıolmak

828 ya da <,::ımak. acıl~mak; (bıı) acll
~W

dövüşrnek.; ~ •• d~ (bıı) acı

birbiri ile

ir,,! [harfi tarif ile 'il)!'1 ç. bkz. r' ; - ,.

bulmak, acı olduAunu düşünmek.; •

r

J

i~

ç. J',r l [ayva. salatalık vb. bulunan

.,

<

~ ı,S.r~

.'

r

all

karpuzu

acıelma, acıruyar. ebucehil

eş;

yiğitlik. mertlik,

cömertlik

vb. faziletli davranış biçimleri. özellikleri;

--

,

1 \4.... '4.a afiyetle, afiyet olsun! -

"

k$.... ç.AJ 1 ,J.Jr yemek borusu

• o-

ç. J~ safra. 00; (ç.i;,l) güç. kuvvet;

i;1..t ç.

r mert, yiğit; sıhhi, sağlığa elverişli; -.

~'.$

Cytrallus coloeyothis;

BQT.

• •

---

;'r [salatalık, marul vb.• bulu•• • •

nanı acılık, acı; safra. 00; ruh, can; 1..: •

Jr ve i

zevce,

.' •

gibi] acı; acı veren; acılık; mür, müniisafi;

Ôf

..Jr,

kadın; karı. hanım,

;; •"~

•

.;sır

••

ANAT.;

ve.;slr Merald<eş şehri [Fasl; Fas;

~\'; Fas ...• Fas'a ait ısır. ve is.); -..:.ı/, u (..:.ı/,) (bıi. parmağını, menu)'ı) emmek;

H •••

tJ:ı.j;. .ıJ)l.t öfke

flr

ile parlamak;

- - sağlam. sarsılmaz, güçlü,

ç. ;ir

metin, köklü, derin [öz!. his. duygu için};

.r-r ç. )'...--- sağlamlık, sarsılmazhk; -

sebat;

kararlılık;

.

llafzeo: iki acı) fakirlik ve kocamışlık;

.

" .: ı:.r..t":ll ı..r'Ü büyük zorluklarla karşılaşmak;

,

...

\..... hS ra ve so J.t u (iJ.'.r-) lyiyecek} sıhhi/ J

sağlığa uygun olmak; ~

...

•

•

,

Jr u (ô~Jr) mert

olmak; ~ Jr u (i~lr) [iklim] sıhhi! sağlığa

. .. elverişli olmak; 1.1 ~, (yiyeceğı) leziz ve "

q •

faydalı

bulmak; (bıin) tadını! zevkini çıkar­

mak; (bıi) hazmedebilmek, sindirebilmek [yine MEC.]; ~

r' ,ir! ve ~Jr~ (harfi tarif ile beraber ..

o • o

o • o

~.rIlı adam; kişi. Şahıs; ~.;J\ kişi, insano~lu, 0

LU ç.

allak, mera; çayır;

t..... J ısı' kargaşa, fıtne; U düzensizlik. kargaşa; 2.:.ı~

.. ,

/' velJ~r

{cin. is.; tek. is. ii küçük inci •

o _

••

taneleri; mercan 1 LJ~ /' ı.!,.1 ... havuz balığı. kırmızı balık

,

zoo. Carassius auratus.;

.

.... lnaı) mercan ...• mercan ile ilgili; . ,. . . mercan kırmızı ~~ r i J!:r mercanada. •

•

atol; ~~

.r

~

-

o.

• •

r

",,:,,\A,;,

mercan kayalığı;

saUanmak; ~ .r--J salınınak, ileri geri

sallanmak; muaııakta/ askıda olmak! kalmak;

-t .... a (t..ı-") neşeli! şen olmak; mutlu! mesut . .- -

ct cr canının istediği

olmak; sevinmek

v'" neşe, şen olma, mutluluk; •

•

C.... ç1,$'"

~,.

insan «~.,..ıı ~ insanoğlu, kişi. insan ... 01duğunu

. V .... ,

gibi davranmak, keyfi hareket etmek;

- o

••

.

J~

JJr-" safra kesesi ile ilgili;

'

ezmek, püre gibi yapmak; (bşi) suda

bekletmek, yumuşatmak;

gayret;

~i daha sağlam! güçlü; daha acı; lJl~~1

,

(bşı)

zanneden., ya da cümle edilgen çatı

ile de ifade edilebilir: ... olduğu zannedilir.

o _

•

_.

r .ı..r l /' neşeli. şen;

t.'r neşe, sevinç. coşkunluk; •

t:1-~ neşeli. şen. coşkun, coşmuş; • -

ıS

- o.

r aferin!, brava! hela1 sana! 1 ıS ....

829

.

--

.

' I"' ...e b ' yaşa.;, ... '-I ... e af enn ravo., ,

"

.) ~dikkafalı, söz dinlemez, serkeş; asi,

isyancı, baş kaldıran; .- > -

~"'-(b-e)

merhaba demek,

hoşgeldin

demek;

J-}.)J"merc.•nköşk; ." -

ıJ~j.rç. vali {eski Fars beldelerinde];

bkz, ; • • (fa ( t r ) (vücudu) yağlarnak, yağ sürmek;

.. ., - . tr1l;

.

'_0_ ,._._ •••• Jo J"j J'. .;.y:o:.')fO bkz.';'.ıl'.J' ; -

trlyağlanmak, vücuduna yağ sür-

-.

o ,

ı.r J"u

V.r} (bşi) suda bırakarak yumuşatmak;

ı.r)Lt(bşi, öz\. mesleğı) uygulamak. yapmak,

mek;

tr yumuşak; gevşek, sarkık; .

yerine getirmek; pratik! uygulama yapmak,

(Jr merhem, pomat; vücuda sürülen

tatbiki

"

yağ;

çalışmak; (işi,jaaliyetı)

mek, uygulamak, icra etmek; •

~r Mars,

,',

..

Merih asıro.; ,

".,

~.ruPJr)ve ~ru(ii.)'.r', Ö,)Jr) inatçı!

., .

karşı Çıkmak,

dalı­

uğraşmak,

,,,ile)

ilgilenrnek; (y ile) prob-

lemi olmakı bulunmak; ı.r)1

sıva vurmak;

dövüşrnek! dalaşmak;

inatçıl serkeş

-

(Js- ...e) karşı Çıkmak, isyan etmek,

ı,S.) rç.

-,

.,.

o

"",1.rJI uysal, yumuşak başlı; •

.)ı;'ve ıl; ç. .1ı!)'r boyun; .. ,

,)ri, müe.s.\ı

genç;

••

'_

o•

•

o

"",I.r-J' •

~.u

o

_"

lemez; "",'rl'~""'" dikkafalılık, serkeşlik;

~J"bir tür bira;

bıyığı çıkmamış,

yapraksız [ağaç];

o,

veya "",1.rJI "'=' -ot' dikkafah, serkeş, söz din-

~rç. " lı .r dikkafalı, serkeş, asi; • • • • ,)lrJç.~)W güvercinlik;

suz

_o •

""'I..ı-:'ve 4...-.01.;-' güç, kuvvet ; ~ J+-ı

kullanılan sınk;

sakalı bitmemiş

• o.

-

-

.. r ç. ,).r

'birbiri ile

......J"ç. """J'" ip, bağ; kablo;

olmak;

,,:?.)'.r- kayığı iterek ilerlemekte

".

Q

ı.rrç. ı.r.rl deneyimli. tecrübeli, alışkın; ~-

baş kaldırmak; küstah

uğraş-

yapmak, uygulamak, yerine getirmek; (y

nt, yaprakıarım) kesınek; (binaya. yapıya)

olmak;

ile)

bşi, mesleği,eylemi, işi,faaliyeti) yürütmek,

(Js- ...e)

isyan etmek; .)r(ağacın

., .,).rOJ dikkafalı/

(bş

mak. ilgilenmek, iştigal etmek; ı.r~(y

,.

serkeşl dikkafalıl asi tabiatlı olmak;

yerine getir-

rJ"slcak güneş rüzgan MIS.;

- - -,

t,., )W[bir mesleği. işi, eylemi, faaliyeti]

[su·

kalıp ı kurumuş;

yürütme, uygulama, yapma, icra etme, yerine

.) ..rJdikkafalılık, inatçılık; isyan, baş kal-

getirme; tatbikat uygulama, pratik; deneyim;

, .

dırma,

ayaklanma;

-

--,;

müzakere,

,

.)fLtÇ.lJ J-, Ö,J", 'I."... inatçı, dikkafalı, serkeş,

",,'"..rJ( y me.~leği. işi,faaliyeti] yürütme,

söz dinlemez; asi, başkaldıran, ayak-

icra etme, uygulama; .0

Ianan;

şeytan;

dev;

görüşme KNŞ.;

•

_

~ J"Marsilya limanı [Fr.];

830 •

..

~'::"'"' ~ "

~

mersin BOT. Myrtus;

JUı ~ mareşal; ı.i'

~t

..

••

JP!' a (JP~) hasta olmak ya da hastaIarunak; ,. yakalanmak;

r..i'.r' (b-i) hasta et-

• rnek; (1uıstaya) bakmak; JP..,....I (b-ı) hasta •

•

-.', ... eunek; J'.r--.J hastalıklı olmak; ıiPıl hastayınış gibi

•• •

JP~ ç. J'I..,.L hastalık,

.

•

• Q

..

,

.;

rahalSlzlık;

hasta

ı.i'.r" sinir hastalığı;

.-

ç.

~ .f.i' ala! hastalı~ı. ruh hastalığı; .f.i'

.

"

verimli, bitek [arazi);

.. JP.~. bulaşıet

.

ır.} frengi, sifilis TIP,; ..L.A....I • - -" • _ hastalık; ~4 ıJ"J'" iç hastalıklar; '-"'.rı

..

..

•• ••• • •• 4tr' zührevi hastalıklar; ~)J..,p r,)'1.".' • •

.

••

tr ~ t.i- .[ toz.. içinde] yuvarlanmak; (bşi)

göğüs

hastalıklan· "

•

t.r- l (bşı) kirletmek, pisletmek:;

ovalamak; •

•

~ [öz!. toz içinde) yuvarlanmak; tered·

..

dütlü davranmak;

..

ı:ftr ~

yapmak, temarilz etmek;

olma hali; 1 L.S:

ya~;

e~ gelişmiş, mamur. büyük;

;- mors alfabesi;

hastalığa

...i'

margarin;

~~ morfın;

dJ' u (dJr'J [dı!. okı (,;,o b·,. bş') baunal<. (~ bşin) arasından! atılmak,

mak.

içinden geçmek;

ok gibi

fırlamak;

Çıkmak. konudan sapmak; [öz!. ıj-:!.ıJl ••

'I

••

,

i

şarkı

•

LO

..

söylemek;

•

Jf

~ ..1' hastalık ile ilgili, patolojik;

lJJf sapma; (okun yaydan]

.. -Jl:L!,r ç. ~ y. IJ'!'1J-"" rahatsız; 'hasta [sır. ve is.); ~ ~/' ruh hastası, piskopat; •

•

•

ve 4.if etsuyu; sos;

.

.

..

•

,r

dinden) Çıkmak; 1~i J~ ok yaydan çıkmak; rOJ f

,

dışına

•

..f.i' bu" ..",) ;

.

konu

fırla­

den

çıkma,

fırlayış;

din-

irtidat etme;

• •

ifJr hafız nıN.; tabutu taşayan ya da

.f'r-' hastalıklı;

cenazeye kaulan nJN.;

.' . . J'

inançtan] sapan, Çıkan; mürtet, dinden dönen,

•

~rJ hasta bakımı; hemşirelik;

.,rJ' [erkek] hastahakıcı; ilk yardım gö-

• •

.. -. .fr "

4.,;:. ..r" hemşire. hastabakıcı [kadın);

. . . .ı. .i' u (.ı..1') (k",) yolmal<. kopannal<;.ı. .i' R; hastalıklı;

1.:;'; (kıl] dökülmek; - ... .k:!J"

-",.' ve ..bJ"l , müe. ~u"J" ç. .k.r kılları

ya da tüyleri

..

dökülmüş! seyrelmiş;

V

... d)Lo ç. dır'. Ur' [doğru yoldan!

• JJI- küstah, haddini bilmez; •

rSr '

..

. => rS r-' V -

konsantre olmak,

odaklaşmak; yerleşmek,

kök salmak; konumunu , ••

"Hd,) yo~unlaımal<• sağlamlaştınnak;

• i"

ç .1'... 'dJ' bu" ç);

r.'•.i'• AlU""; •

. ..

Va (V) (hf') yağlarnal<; . , . . ç" tlJ" ol;

.

"

ç.ıkan; kabullenilmiş doğrulara karşı çıkan;

reviisi; •

.

V'·

j-S~ yoğunlaşma, konsantre olma,

odaklaşma;

konumunu

sağlamlaşunna;

831 zersiz; huy;

.)SI>' ALF.BKZ.; .;-r

acı

olmak ya da acımak,

-_

.

acıl~mak;

ıJ)

laz·

•

.h../' (bşı) mahvetmek, hasar vermek MIS'• ," ... " . ,. vf u (j,j1r. iJJr. j.jJr) esnek. elasliki olmak,

,.

. ..

eğilip bükülebilmek; _ (i)J..... '~'

•

(Js- ...de) deneyimli, ıecrübeli,

·- _.i(,)&- ...

olmak ya da alışmak; ~

,.

(J&- .. .e)

)

e) yaban-

r (b-ı) eğitmek. (b-e) eğitim! !alim yaptırmak; (b-i, Js- ...e) alıştırmak; ,-iJ.rJ~ ... e) alışmak; (J&- bşin) uygula-

masımj pratiğini yapmak. ~ bşi) alıŞurma!

(J&- ...de) acemi olmayan;

ıJ J ' -

eğitim aşamasında

••~ ıl J) ç. .

de)

tl"; tl"; eğitim

altında .

olan;

ALF.8KZ.;

o-

ı J~ Merv şehri; o-

":?J~Mervli;

olmamak; ıJ

o-

2J~2 [cin. is.; tek. is. iL çakıl taŞı; Çakmaktaşı; - • -

J ..

iJ~bkz. ös.J~; i

rJ ~::::) ı5 )!J(b.Ue) lartJşmak, münakaşa elmek; (b-t) karşı Çıkmak, direnrnek;

eğitimi talim olarak yapmak; eğitimli! talim

itiraz etmek. karşı çıkmak; ı5

görmüş olmak;

...

şüphelenmek, şüphe

r esnek, elastiki; uysal, itaalkar, kıv·

(J bşe)

.r-!<J bşden)

elmek;

~~münakaşa, lartJşma, eedel; şüphe;

rnk; •

••

s.1~münakaşa, tartışma; şüphe;

~L.J" ve ~ Jresneklik. elastikiyeı; kıv-

ı:r..rJ ç. ,..:.ıL ... eğitim,

.

t

maz. sorgulanamaz. su götürmez;

ı:r.1W alıştırma, uygula-

lalim; pratik, deneyim;

< •

... u\ ... olduğunda

eğitim­

mi; , J'~l ı:r-,;-J temel eğitim; ~)W

~_l~~ ve~F ..:.ı~;.ı askeri eğilim~ taıbi-

.

.

-kat; ii. -..\ı) ..:.ı~.rJ idman. egzersiz' ,,;,.j. ., - -

.

ı:r-r:JI eğilim döneminde. aşamasında, eği-

tim gönnekte olan [asker, memur.

işçi

vb.];

ıJı~ustılık, kalifiye elemanlık. deneyim-

Iilik; eğitim, uygulama. alıştınna. pratik, eg-

J ~(,. "'l •

-

şüphe yoktur, ... olduğu

su göıünnez bir gerçektir;

!ilik, ustalık, kalifiye elemanlık; e~itim döne·

..

1 '>l!

s.'~ veya ~ ~L~ "'l tartışılmaz. karşı Çlk;'-

rak1lk, ~evikJik, atiklik; geri teprne. seğirdim;

ma;

•

alışkın,

r.j f f menner (na'II;

iJ

eğitimci; gözetmen. teftiş eden;

eğitim gönnüş, eğilimli; ~ ...e) alışmış,

....f'mermer;

Ci

•

ıJ.ı--'

••

alışkın

o

eğitim çavuşu;

.rJhomurdanmak; mı-

nldanmak, söylenrnek;

- ...

•

•

mak, sinirlenrnek; 2

deneme; rutin;

ıJ~praıik, uygulama, egzersiz yapma;

j$>' markiz; i

-.

:

•

alışJcanlık;

2if~ 41~' ın çoğulu) bkz. ı5f~;

.. .

~~Hz.

,

,. fU

Meryem;

..

~';-adaçayı BOT~

.. l.;')

••

(bı;) emmek;

,i'mayhoş. ekşice;

.' -

,. ofÇ. ..:.ıL ve Öj\..o meze MIS. SUR.; ... - ..

Uu (~, iZ.1~) ( .. ~,farkJ, şeyltr;; bş;,

832 "":'" .. .i/t) kanşlmnak; ~)L. (bı ile) karışmak,

tılarak parçalara aynımak; yarıımak, çatla-

kanşım oluşturmak; (b-e)

mak'•

uymak, uyum sa~­

••

r..-' f ylrtma; yırtık:

lamak; [.jW birbirine kanşmak, birbirinin ,

içine işlemek;

t ...;.:..o~ (y ... ile) karışmak;

Ukarışma;

"

hali; sağlık durumu. sıhhat

"

,

~H.)~ ı:1r

..

'

~.,;..J parçalama, ylrtma;

•• o _

t'r ç. L:-;i kanşım; mizaç. yapı; ruh

. u

f f yudumlamak ; ,

ı.J f

'

[cin. is.; tek. is. ii) ç. f ya~mur bulutu;

.. '. . melankolik mizacı olan; rW1 (']oJ i yaygın,

~; ç. ~ıj..:. ve~~ ç. ~L avantaj; ayrıcalık,

~
imtiyaz; mükemmellik; fazilet, erdem, üstün-

.

zevk: •

tl~\ asabi, çabuk öfkelenen; [.i~\ • ••

rahatsız, keyifsiz; ~'J---:" ~1..t-:! ~

benim mizacıma, yapabileceğim ~f (~

yapıma

OJ;::" •

•

\.LA bu

uymuyor, bu benim

...den, ...in kartşımmdan) oluş­

dürcn;

, ),f bir tür bira;

..

t..r- a (tr) koşmak. dörtnala gitmek; (bşı) yır­ tlp koparmak KNŞ.; (bşi ~ den) yırtmak; (yiinii,panııığu) dilmek, atmak; (bşi) parçala-

~

... JI ~U.ı.·

,

'

o

.

.. ne ihtiyaç var. şartlar '"

_

...i gerektiriyor, \ • rj ı.r" maden bulmak;

,

'

~ dokunma; temas, kontab; felaket,

musibct, afet; [hastalık] nöbet; delilik 1:.,...:. .' "0 • . ,. ~1 sıtma nöbeti; ~~L rJ':ı-. ~G,idelirrnek, çıldırmak;

,

......... dokunuş;

ı,J"L....dokunrna. değme; (y ... e, hakka vb.e) tecavüz. saygısızlık; temas. bağlanıı,

,

ç. t~ (b/den) az miktar, bir p3fÇa;

yumak;

..,f i

(b-e) eziyeli zararı hasar vennek'

...,..W birbirine dokunmak;

c.>L. şakacı, şaka yapan, gÜı-

.f

,

veya

,

., ve j.,..ly şaka;

, ," . C'....... ve

ayırmak; ."

, '"

başına gell11 ..k t :S~~ :,...:

...,..L. (b-e) dokunmak; (b-ile) teması olmak;

mak. (b-e) şaka yapmak;

ra

bozm;ık, çiğnemek; (kadınla)

cinsel ilişkide bulunmak: (felaket, musibet)

5- ~ .......

,

. t r . C\y

mek; (kurı'al bşe) saygısızlık etmek; (bıı)

.

tıp' karışım; ,, Li" a şaka yapmak: C)\.. (b-ile) şakalaş-

.

<..rt,

(birinin)

bW, birbiri ile karışına;


lük, meziyet; , .' , ~a v _••) (b'e, bşe) dokunmak, deA-

ihlal etmek,

bir şey değil;

CV'" .. .in) kanşımı; ,

muş;

-

li). ç. Jj. yırtılmış parça;

"

-' . ("'~) (bşı) Ylrtmalc;

."

Jf

Y ıJ'~ ..ı .. .ile bağlantısıl iliş-

kontakt; kisi vardır;

(bşi) yırtmak;

(bıı) yınıp parçalamak; Jj..J yırtılmak; yır-

bağlantılı

Y J"~

.u l.......:i .. .ile ilgili.

olarak; ,

v _ . dokunan. degentemas eden; 1 ~

833

-~W, - . u. i

. ihtiyaç duyulması halinde; .ıA _

•

•

... JI ~wı LI 'ı

•

• ••

C.\

J. ...e acil ihtiyacı var.

• yüzölçümü memuru. mesalı~ı:

ayakkabı boyacısı. lostracı;

4..ıı..... dokunma, değıne: temas, bağlanll;

4,..,.\.-. ç."':"'1- yüzey; alan, saha; arazi;

bitişiklik;

yüzölçümü. mesaha; kadastro. tapu sicili;

•

•

••

~\./J' ~w ar.ızi yüzeyi; alan, arazi alanı,

ı.rW [karşılıklı) dokunma, temas;

•

~b- acil ihtiyaç; ~~\

. . . JI""":'ül ... e çok acil ihtiyaç

·

'"

.

vardır;

~

kaçık

(cinli]:

•

yan kişi;

O".r- iD hardal;

~

bkz.ı.~;

a (~) (bşı) meshetmek. elini (bşin) tize-

rinden (hafif değdirerek] geçirmek; mek, silip gidermek. (bşi)

(hŞl)

(bşi)

lik/ silgi bezi; paspas:

düzlemek.

~

ı:.r-

şeyine)

•

t""""" silinmiş: süz;

temizlenmiş:

. . . c.>--

düz. pürüz-

parlamış: yağ sürülmüş, yağlı; aşınmış

... ,

{sikke]; ~i ~

el koymak;

silme; temizleme; meshetme; ovala-

demir ça-

~\.a ayak:kabı boyacısı;

yağlamak; (b-i, ı:.r-

bir

[kapıdaki]

murluk:

...den) yoksun bırakmak. (b-nin) elinden V ...l)

almak, (b-nin.

Hıristiyan olma: Hıristiyanlık,

~ ve ~ç.~L...o tOi: bezi, temiz-

sil-

planya vb. ile düz1cmek; (b-L y .. .ile) ovala-

mak, (b·i, y .. .i/e)

il

Hıristiyan inancı; • • • • •

çıkarmak:; (bşi) kazı­

temizlemek;

~. \i ~.ıJI Hıristiyanlık;

~

•

.-

mak;

ç. '"~ ,~ silinmiş, temiz,

~ Hıristiyan, İsevi; (ç. LJr ) Hıristi­

..,.l.,..ı.ınjanı 'IAT:

ô· .

.. .

Deccal'•

•

•

•

meshedilmiş.yağlanmış HRI.; ~\ isa (as.);

~4.* _. lJ"Lo kısa devre; dokunulan:

•

. .,

.

..rı--

I'

dönüm miktan; ~L. Lo-w su alanı/ sahası; • •• • 4::o-WI ho l o. kadastro müdürlüğü;

V-W (~bşe) dokunan, değen; biıişik; aciL. önemli 1 i...~

•

;ınlamsız. manasız;

c.ı.......; ç. timsah ZOO.;

• • ~ a (~) (b-i. bşi,y ...del/, Jl ...c) çevir•

ma; mesaha, yüzölçümü:

••

c:-- ç. c.""', "..çul,- çuval be.li; fçoğ.] rahip . cübbesi c.J .11 ~ papaz olmak, rahip cübbesi giymek; ~ meshetme; ovalam~ yağlama, yag

sahte tavır. hava ~lEC'; • •• dokunuş; ~.rJI~ • Kaıoliklerde ölmekıe sünne BRt;

gösıeriş,

mek:,

dönüştürmek; (bşı)

mek;

(bş,)

c: •

dönüştürme,

Ibir halden bir hale]

çevinnc: tabrif etme, bozma: tenasuh; ~

••

ç. t~ bir hayvana dönüştürülmüş:

kişiye yağ sümıe ayini; ~.r-l\ :.,.-:.

defonne,

şekil bozukluğuna uğramış; çirkin,

! 4 ölmektc olan kişiye yağ sürmek IIRt.;

sakathğı

bulunan cüce; ucube

- ..

j."..

bozmak. mahveımek, halel getir-

rnek, zarar vennek:

•

olan

bozmak. tahrif et-

göriinüşlüliik,

834 ganp görünüşımük; acaip yarauk, ucube;

.,

• ii kendi için) alıkoymak; 1 ~ıl ~ ;:.tJ' '.' ,

~maskara. sayım,

i

•

i

_

i

i

•

bşi eli ile kavramak, tutmak; 0.1:1 ~~,l.\ _-"I

palyaço MIS.;

~ [...e] dönüştürülmüş, çevrilmiş; ga·

, •

-

"ı

b-nin elini tut.mak;)J~\ ı:r ILJ .1 [gazete] . '

np, acaip, ucube; tatslZ, yayan, lezzetsiz. tadı

ol

·1

durd urm akk , apanm ak"1 • ı.;"

yayınını

i

. t.r-- (... eL dönüşmüş, [şekline] çevril-

kaçmış, bayatlamış;

,

.1 ~W dilini tutmak, ağzını açmamak; ~

•

1

i

,

•

_

•

\

.. ~\ kabızlıkl peklik yapmak, kabızlığa

.

~< 1'1('-? .. .e) tutunmak., ya-

miş; bozulmuş, halel getirilmiş; ucube. eciş

sebep olmak;

bücüş, acaip, çirkin;

pışmak, (y .. .1) bırakmamak, sıkıca kavra-

. .r . (b-ile) alayetmek;;>

..

_

•

eğlenmek, (J;-

,

•

,i(Js- .. .ile)

.. .e) gülmek;

•

mak; (y .. .in) peşini bırakmamak. azimle! sebatla devam etmek; [fiyatlar, piyasa rayici, 'i _ • ._ kur vb.] yükselmek ~ ~,J.A~..!J ,; birinin

.w (b-e) masaj yapmak;

.ı.......o =* i

•

sözünden çıkmamak, birine son derece bağlı

,imasaj" •

•

•

••

i

,

••

iij~ı... ALF.BKZ.-;

olmak; ı.~l ~,J.A~ l!.1

~.r-'Kıpti

bıi bırakmamak; ~r~ ~.

takviminde 12. ay;

ii ~ İı> ç.

~~ örnek. nümune; bkz. ~

i

,i bşt yapışmak,

",; görüşünü!

dilşüncesini bırakmamak, ... i elden bırakma•

•

mak; ~L..ibirbirinebağlı olmak, birbiri

,

•

Maskat [Umman'ın başkenti ve limanı1; , . I!J ·u,i(ilJ ·)(bıiyada~bşi)kavramak. b'ii

-e

ile kenetlenmek; kendine hakim olmak, sükunetini muhafaza etmek; gücü kuvveti yerinde

tutmak; ('-:" .. e) yapışmak. tutunmak, ('-:" .. .i)

olmak;

bırakmamak

uzak durmak; (y .. .e) yapışmak. tutunmak,

.. ..:.ı4ı...-J\ ~ .,

i

'I

_,

• hesaplara bak·

of

_ ••

V

.. .den)

sakınmak, kaçınmak,

mak, hesabı tutmak; ).,.~i lu,ll"ü • iş-leri!

(y ... 1) sımsıkı tutmak, kavramak; (ı.J-"

idareyi eline almak, işleri kendi çekip çevir-

.. .den) sakınmak, kaçınmak., uzak dunnak;

••

•

••

rnek;

~U..0

mak;

~. ':.. (bşe) misk/ güzel koku sürmek;

• dilini

tuımak, ağzını

(b-ı) tutmak, kavramak;":1 ·1 (bıi ya da '-? bıi; b-i, 4f ... den,saçmdan) tutmak, yakala-

bıin, ı:r

r:r .. .e) bırakmamak, (b-nin,

.. .yapmasına) engelolmak; (bıı)

kısıtlamak, bol bol vermemek;

V

kaçınmak, sakınmalc, uzak durmak,

bşden)

(r:r .. j,

)'apmayı) kesmek, durdurmak; (bıi, ~

•

i. .,

açma-

•

mak; (b-i, bıi,

•

..!J • sıkıca tutma, kavrama;

,

ILJ • muhasebecilik, defter tutma;

.;u.ıJl •

i

•

•

i

ı.:.ı4~1 ~ f

alıkoyma;

• muhasebecilik, hesap tutma;

o:-. ç. ı.:.ıı..s::...... sıkıca tutma. kavrama; i

i

•

_

•

,.tJ

• [müz. ve müe.) misk; ~\ ~

•

•

kazayağı bitkisinin bir türü BOT. Chenopodi-

•

•

um bolrys; ~W.\..!J , .

4.>'

..

~V

• ağızda kalan son tat;

.

... den) bir tutam. bir tutam...;

."/'

.l.lJ-"" v.e ~ cimri, pinti;

b

835

--

,-, ~ ve U"L...-. su seddi, bent, büğet, bağlağı;

ı.ıf--

.

ç. IJ)-

,

lo •

,~L....: fakir, yoksul, sefa'

let içinde; dilenci; garip, zavallı;

[elbise] kenar;

jL...,. avans, pey akçesi, kaparo, teminat;

- .- , ıJ~ tutan, bırakmayan, vazgeçmeyen;

,

'

~ ı.s-- (b-e)

.J-'"

iyi! hayırlı akşamlar dilernek

, ~4 ~, .ll~ [Iafzen: Allah akşamınızı . ,

hayırlı kılsın!] iyi akşamlar;lS""L. bkz.~;

. .!.IL...l yakalama, tutma; zabtetme, kont-

cimri, pinti; su geçinnez,

sızma

. -.s--1

yapmaz;

,

,

akşam vaktinde/ akşamleyin olmak;

,,-

J-'< J ~I 1;1 oil.o\ı

rol etme; durdurma, kesme; perhiz; cimrilik;

olmak ~ ",",i 1;1

kabızlık,

sabah akşam yapıyor;

pektik TIP ~ imsak;

~ L......o ç. ~L....\, ..:.ı\.;.--tl akşam; ı.1.......- ak.-

.!/ ,:; -yapışma, tutunma; bağlılık, sadakat;

.

şamleyin, akşam; l,)"'""l "I

.,.

"

""

~W pışma,

~L.....

kenetlenme, birbirine geçme; ya-

tutunma; sabitlik; sebat,

.. .!,}l .- i' , -, . ı.:,.l

..

Q.

,--

-·1

(y ... e) bağlılık. sadakat;

cimri, pinti; sıkıca tutan, kavrayan, yapışan,

sabit,

~

devamlı,

sağlam; bırakmayan,

vaz-

.'

,-

1·

•

~ ~~:

1;

bekleterek

.

suda

yumuşatmak;

J-o kesilmiş sütün suyu; J-..P peçete;

~

,

gamet, tohum hücre;

., -. ..ı:..:.... u,i(J?~ .. )taramak;~ ll;b-~ l' ve

--,

'-

.. ..k...;.. ç..ı,ı..:...ı , .ı,ı..:... tarak; lInnık; köprü . . , MZK. ~ ~;ll j.,' .. ayak tarak kemiği; eL ,

heyecansız, soğukkanlı;

fakirleşrnek; fakir gibi dav·

ranmak; garip/ boynu bükük! zavallı olmak;

~

(kemiğin) iliğini emmek; (bşı)

..;.... u(';"")

..k..:....c.,j\ taranmak, saçını taramak;

geçmeyen; I!.I

(çiftlik hayvanlanm) za-

..fr"-' Fr.> Bay ... ; beyefendi;

~~ birbirine kenetlenmişl geçmiş/

.,. , sakin,

'

yıflatmak, anklaşıınnak;

•

kesintisiz; sabit,

,

(ır-') [sıcak}

i

sağlam;

birbirini tutan; sürekli,

,

,-

"

•

yapışmış,

--

öJ.J-'" ALEBKZ.O)J""'IL.;

sıkıca tutan, kavrayan; zapteden,

yapışkan; bırakmayan, vazgeçmeyen;

•

-

misk kokulu. hoş kokulu;

·.4

".

[natt] akşam ... , akşama ilişkin;

~\ ç. ~L.\ akşam;

kontrol eden, engelleyen; ekonomik, hesaplı;

,!"i

r L:,.p sabah akşam;

~ ~U\ )~':l' akşam haberleri! bülteni;

,

.tJ .'

dün akşam;

"

JL-o

peşini bı­

rakmama, vazgeçmeme; ,

.,.

"

..

",;.lı< ~jl...o ya da",;.ll ,l...o iyi akşamlar!;

senet;

[yazılı]

bunu

"-

"

'"

~~\ imsakiye;

,,,.,

-,-"-,,

fakirlik, sefalet, yoksulluk; garip-

lik, boynu büküklük,

zavallılık;

,

,

'

'

.

•

tarak kemiği; .Jı'

diş; dişli;

,

. [na't] tarak şeklinde, taraklı, diş

836 'c. ~ Q; -rr mas.; [yünü] ditme;

(pve ~)~ i~) yürümek, yaya

~l. berber;

gitmek; gitmek;

~L,. hizmetçi. hanımının işlerine yar-

gitmek; saf düzeninde yürül1)ek;

dımcı

b ·•

•

.

kuafôr

•

ı.r-- (b·i)

•

(bıı)

(bşi)

uzatmak, germek.;

çekip

(bşi)

tara·

-

yırtmak; (b-i) kamçılamak;

ıl' ıi yırtılmak; yırtılıp kopmak; ~L (bşi,

rJ' .. .den) aniden çekip almak, kapınak; [kınından]

·

kılıcı

çekmek) çıkannak;

- .. ~ç.J~1 [çoğaltılacak]

atmak; ilerlemek. ileri LOS •

•

.".' :ı~ iftiralar atmak, asılsız sözler yaymak:

(kadın];

' i ' diıiimiş, atılmış [yün);

.;.:.. u (~) mak;

kadın;

olan

adım

yürütmek; (bşi. ~ ... e) uydunlı:!k.

uygun hale getirmek; ~L..t (b·ile) birlikte yürümek; (b-e,

bşe)

göstermek. (b-nin)

uygun olmak.. uygunluk tarafında

olmak; (b-ile.

J ...de) hemfikir! mutabıL:/ aynı rlkirde olmak. (b-ile. J ... hakkında) aynı görüşü

.. .paylaşmak; ~l="r:-: (h-ı) ish.ıl elmek .

örnek, nüsha;

•

•

J •. ince yapılı! dal, fidan gibi;

np.; ~ yürümek. yaya gitmek; yürü),üşe

•

ii ii '. ç. ~ yün ya da pamuk yumağı: yımlmış kısım,

parça; yün kHpıntlsl; üstüpü;

ilerlemek:

adımlarnak;

ct! .. .ile) uymak, uyumJ uygunluk

göstermek, gitmek. uyum içinde olmak,

JL:..ı( ketenıartık, kırpıntı; üstüpü;

uyumlu olmak; (Js:-prensiIH. metoda. usule

·n; n, f l -f . - .

jju.,. floş, bükülmemiş.

dL:...

ham ipek; • J~L incelik. narinlik. fidan gibi olma;

.

"

J)' . ince. fidanı dal gibi;

.. rL..,.,J1S çubuk gibi; i

JJ

.. ' ••

ağacı; ı.I~

1./:

. _. tS)·.1

•

..

veya tS ~ ., • . r - f,)

[çekirdeğinin içi tatlı

olan]

.'"

"jı , ... ve ~

J

••

::;.~,,:,

~

bir aşağı bir yukan gitmek;

•

~yürüme; yürüyüş;

.

~ •

kayısı;

, •• muşmula, beşbıyık, döngel

~yürüyüş; adım;

,

s.l...:..t ç. ıJ)- çok yürüyen: yürüyüşçü SPO.;

~Gç . ..:.ıL kilim. yolluk: çocuğun yürilmesine

.

yardım

eden

ıekerlekli

araba; kori-

dar; patika. keçiyolu;

..

~ç. ~l..t koridor. hal; pasaj, geçil; •

Bar.;

ll, • "muşmula BOT.;

... J! • ,ll

• bütün vücudunu sannak/ kaplamak;

•

~ ~ (çekirdeğinin içi acı]

kayısı; • .7 f,)~, ~ •

>'

...

çelişmemekt ~l,pJ' ~ ı.rW [duygu. his]

y::... bir çeşit müshil;

[cin. is.; tek. is. iL kayısı (meyva); kayısı •

- ..

•

j p [çekirdeğinin içi tatlı olanJ kayısı; •

...

devam elmek; (Js:- prensibe, kurala) uymak.

~laj

..,

•

uygun olarak. uyarmca) ilerlemek. sürmek.

•• •

~L. ALF.BKZ.;

,

gezinmek. turalamak:

~ ince yapılı, dalı fidan gibi;

•

./ Q

çıkmak.

Meşhed şehri;

patika, keçiyolu: dar sokak! yol: gezinli yeri • mesire; üst geçit, köprü; kilim, küçük halı:

ıJ'a

837

.

i .•• ; : (~

ya da

r::

•

•

i

,

.rA'" ç. )L.:z.,.l büyük şehir, başkent; ~

. Mısır, Kahire 1 ."..I.ill~ Kahire;

uygun olarak,

e)

,

,

... gereği, ... mucibince, •

.)\.....ıı

göre;

•

baş

ı.Ş? Mısırlı;

·.

•

.... (.' .,. .) a ve (.'

.

' V'-)(bıi)

• rnek; (bşi) yudumlayarak içmek; va

Q

em,

bkz. ~; •

,i (bş/)

). o,;

•

emmek, içine çekmek;

mak, yudum yudum içmek;

(bş/)

(bşi)

etme;

içine almak.

•• JU emme, içine çekme; ~, '. a i •

şeker kamışı;

emiş, bir kere emme; yudum;

ıJ"u.. emen, emici; vantuz; kan emici, insafsız;

. - ...

kamışı posası;

v".

•

. . ,

i

••

i

BDT. Pisıacia lencitus;

geçirmek;

J...:=-- kesilmiş sütün suyu; (ç. JJ

'serumla ilgili, seruma ait; serum

I,JI o

.. o.

meydana getiren; ,

ip, sicim, paket ipi;

1,;0 Q

(bıi) emmek; (bşı) i

emici kısım, vantuz; sifon ,

·Q,.'.

zayıf.

• • ı..r=-

,

?

YEN.;

emilen,

suyu

çekilmiş;

olmak;

I.

i'

Oa; (sıvıyı) ağzın­

da çalkalamak;

, Jn-"

-' u~,

v·o.

Cu

(b-e)

acı

vermek.

acıtmak;

i

_

•

•

_

(ı· cı Cı')a~'ıJCı. i2',:i..Pl.A-)acı duy-

(bir yeri) mamur etmek. imar et-

haline getirmek;

(sıvıyı)

• (b-e y ... ile) eziyet etmek. acı vermek; Jn-"

emen, emici;

şehir

içine emmek;

çalkalamak; .f q

ağzında

•

urmak; ~ şehir

emiimiş;

ank

~~

mek,

o a)

•

ıJ"L.ı:::.-l emme; içine çekme, içine alma;

çok

•

• •• • serum TIP. 1 JJ o ,LL ~ seroloji, serum ve

,

. /J

•

tesirlerini inceleyen bilim;

nemli. rutubetli (toprak);

c.

~

karakteri

kızlı rakı, mastika 1 .. ~i j~ sakız

l.PL.:.,. cüce baykuş zoo.; vampir. •

dikme, imar

•

emilen şey , '. aPıl......,l.Atşeker

ve. c·

şehirleştirme, binalar

j..n..o u ( [süt] kesilmek; (bıi) süzmek. süzgeçten

•

. l.Pw

,

kazanmış;

ağacı

sömüren,

i"

.ı..s::.ı:...n.. ve ~ sakız ağacının reçinesi; sa-

•

insanı

i

J o ,- , Mısırlılaşmış, Mısırlı

yudumla-

absarbe elmek;

U.

•

Mısırlılaştırma;

•

•

•

-

(ç. ...:.ıl_) Mısırlı [kadın];

.,.....1. ~i.,....., .:J'JI..A.o barsak; . i

• yudum yudum içmek. yudumlamak; ~L (bşı)

Kahireli; (ç. LJJ-) Mısırlı

~~ Mısırlılık;

J••• ç.i

. • co) u ,

,

[is.]; Kahireli [is.l;

Çd'''çiftlik hayvanı. mal. büyük•

hayvan;

,

•

. iw..JI piyadeller]; ~\.. yaya. yürüyerek; 4.. ';ı\..

,

j

ç. ii • • yürüyen; yaya; piyade;

-•..

i2 •

(bıı) Mısırhlaş­

şehirleşrnek. gelişmek, Mısırlılaşmak, Mısırlı

büyük

olmak;

mak. canı acımak; ~ veya J

.. .den. se/N-

biy/e) üzüntü duymak, üzgün olmak; ıJ=-t1

(b-e)

acı

vermek. acltmak.

canını

(b-e) eziyet etmek, (b-i) üzmek;

yakmak;

va a·

838 .... I; eziyet;

ıJ2-t

acı

veren, can yakan,

_ >c., elem' . eziyet " eza'

süt'•

ekşi

•

,

..

.,

ıJ'W:.t

. ,

•

, ,

a <.ru,)~) (süt]

{

ekşirnek;

u. a (t; jı

i '

••

-) (bıi) [atızda]

çitnemek;

r

••

••

i

•

to:;.,

i

i

'!

JA

eksitini gütmek;

i

embriyo Bfy.; sakız YEN.

••

~

to jı •

'.

etmek; V"'I.:Jl ol"Jı •

•

i'

J' ;.

ağzına sakız

-

a'la

•

••• i

•. iz - JA

insanlamJ

oldu;

~ La.. çiğnenen şey. çiğnem;

uc.

iZ_ (suyuvb.i

(kabı) •

~

i

~Jağımda)çalkalamak;

durulamak;

Cv.;' , aynımak, uzaklaşmak; ("":" bıi)

eJ ...d~) ilerlemek; eJ ya da "":" ... 1) sürdünnek. (J alıp göıürmek; (vakil] geçmek;

.,

....r .J.Ii ,~ ~ ıJ çok geçmeden ... , i

•••

.

•

i

(J bıi, ve J

•. , ~ bir mes/eği) uygulamak,

•

•

•

•• jı

I.

i

• J ... diyerek devam etti;

geçinnek, geçmesine sebep ol-

• (bıi)

•

mak; (vakti. ıl geçinnek;

bir sene

i.

JLü u;"

önce;

u

•

geçmemişti ki ...; ,- jı. A.:....ı ~

çok

(bıi)

••

•

... i/e) geçinnek;~\ (vak.it) bitinnek, tamamlamak. sona

erdirmek. yerine getinnek; (imliham. sınavı)

V ... Çılık)

••

geçmek. vennek; (bıi) imzalamak 1 ~I • i"

01'1 bş~ tüm samimiyeti ile destek olmak;

·

,

~ aynıma, uzaklaşma;

geçme [yine

(J bşı) sürdüone; (~ .. .de) derinleşme. mesafe katetme; (J bşi. niyeli,

vakit için];

planı) yapma, uygulama. < '" • ~ <

~

i

,II

i

•

zaman

,

ya da "":" ... t!) devam etmek;

i

ıY ~ c:skiden, önceleri, zamanında;

•

· birini milletin! insanlann atzına sakız ol}~1 ~

i

L.J ya da ~

•

J ." iz - ~ •• •

lokma, çok iyi! Jezzetli parça;

i

olan oldu artık!. bunlar mazjde kaldı!.

•

lokma [çitnem]; et parçası; oğuıCuli.:. rüşeym.

"1

ii

..

i.)1 ..

t:A' çiwı eme ; •• •• ." c- ç. t:A' çignenecek şey; çitnenmiş

<

Js ~

bitinnek; ~,;

geçmişi unutalım artık! ~

•

,

i

i

i

gıybelini yapmak.

.

i

. . .

...

açıkça ifade etmemek; ~\

mil·letin

•

i

~ı..

i

•

i

•

~

, r~i ~ lafı atzında gevelemek, sözü b-nin •

i

••

i

~ W Mudar lisanı, Arapça; • i

i

~"j..S konuşmasına devam etti; L- u i? •

veren. üzen, elim; ••

i

.j&- alışverişi

•

~ ve ?ı... ekşi(miş) [süt];

•

.,

)* bunun üzerinden aylar geçti; J ~

i

~ acı

t;;., -

• •

ii

~l

tuzlu, acı su;

4..PW:.t eziyet, acı; . ,

•

koyul·

olmak' (.1•. i) " ............ ölmek; ~

gönülsüz;

~ u.~

b/~

mak. kalkışmak; ~ i (,I....iı.t) [kılıç] keskin •

,

ilerlemek;

ile]lamamlamak; •

•

•

(başan

gelmek

~ v'o'o - ~ istemeye istemeye, isteksiz.

.

bıd~)

(Js- bşi) bitinnek. sona erdinnek. sonuna

acıtan. itne gibi batan; OJ;.,;.: •

V

yapmak. yürütmek;

LJ

,,~,.ıı,

c

i

aşımı

yerine getirme;

-ll müruru

zamanı

;

ile hak kazanma. iktisap HUK,;

•• • • ~ )1 ~ Js- devamlı surette, daimi olarak; • •

•

i

•

~.rJI

J ~i savaşın devamı; •

••

"Li:.- keskinlik [kılıç için]; keskin zekaIıi

••

i

i

lık, zeyreklik; dinçlik' ~YJ\ ,,\.A.. kararlılık,

azim, sehat, gayret;

839 •

~Idaha şiddetlil tesirli, daha etkili;

.

,

~ 'o. i icra etme, uygulama, yapma. yeri-

... - .. ne getinne; [vaktil geçinne 1 ci.ılı' _•. ı p

şey. eğlencelik;

'\...A.-~uygulama, yapma, yerine gelinne;

-

~l.,p

-

tehdit vb.} yağdırmak; ~Iyağmur yağma· istemelc; (b-den veya rj'

. li; geçen, geçip giden; ı.ri'WI geçmiş, maı.i; -' geçmiş zaman DILB. 1 ~r'1 ...-"L. kararlı.

bş

yağmur ölçüm

i ;hoç. ..:>L... sa~anak ya~ış;

~ bol ya~urlu; ., .. ;"'ve i;'" ç. }ol...o y~muduk; ;;"ve

...

4imzalı, imzalanmış;

açmak; (b-e) küfretmek,

.

mevsimleri; ,

,

.

~genişlemek, açılmak; geril-

'1,.. açılma, genişleme. gerilme; lastik gibi; lastik; kauçuk;

~esneklik. elastiklik;

. _..

;hou [.UI..:>;ho1 ya~mu, ya~mak; [gökyüile

ıslatmak;

bşı) dölcmek, serpimek;

..

..

C..üzerine

(birine, ~ bir •

•

iyilik) yapmak, (b-e, ~ bir iyiliği) dokun•

•

-

..

.. ,'.

.~~.

.

ı;)ubaşpiskoposluk; .,

ç. ..:.Jt başpiskoposluk bölgesi;

Jk-u (J1ı.e) (bşi) uzatmak, açmak, genişletrnek;

J,\İ:...esnek. elastik; a!ırdan alan, yavaş;

yağmur

.. ,

Jk.o~ .)=....; ~zını şapınlatrnak; . -- , .

gibi olmak;

zli} (birim)

.

lJI)ı.-ç. ı;)\.1:ı.., .:.,.ı.J~ başpiskopos HRf.;

mek; esnek! elastiki olmak; lastik! kauçuk

o-

mak; [at] süratle geçmek; ):ı.-Ilgökyüzü] ya~ur yağdınnak, yağmur yağmak; (ı.P­

...in üzerine, bıı) yagdınnak; (b-nin üzerine,

y bıi veya ı.P- b-nin üzerine, ~ bıi) yağ· dınnak,

.

, , .. , ;"'ya~mu"u; i ~11'"':"1"..ı1 ya~mu, -

~u (~) (bşı) germek. çekip uzatmak; :ı:ı;.

'-i

istasyonu;

)t\..oyağmurlu;

..

b-e

•

geçen ay;

sövmek;

<J.s:-

;;"ç. ~ik:.i ya~mur, .)ik:.'ıı .J..,j ı.b:.

• •• sebat eden, azinıli, gözü kara; ~wı ~i

(bşı) genişletrnek,

bir iyilik

için) yalvannak, niyaz etrnek;

•

'OJ'"

... den)

beklemek/ istemek; (bşı) dilernek;

imza sahibi;

.JP(.ç. ıi",;.iı keskin; şiddetli, sert, etki-

. , . o-

... rj'.J!IJ! opl b-nin ~~rjne {taş, hakaret, sını

•

. bilinne, tamamlama; imza; .. Wı.--'11 -

.ir ~i veya

dennek MEC.; 1 ._.rj' ~IJ"

•

vakit geçirmeye yarayan

.. ,.

dökmek, serpiştirmek, ardarda gön·

(demin) dövmek, çekiçle

işlemek;

{öz!.

hakkım

ya da ~ . .. hakkım 1ertelemek, tehir

etmek;

Jl,,1.toyalamak, vakit almak; (b-nin,

~

bir şeyini) ertelernek, tehir etmek;

- ,-

J..rk-- geciken, ertelenmiş,

yavaş

ağır giden,

seyreden;

~ç.

jlb dövme demir, .-

4IJ,L..otehir, erteleme;

.

( ."ıı., ~ u (~) hızlı yürümek, adımlanm - .. sıklaııırmak; ';"1(.,. vb.e) binmek; ,j>..; uzanmak;

(~ bşi,

vücudunu, •

uıvunu)

ger-

rnek; çalımh yürümek; ~l(hayvana) bin-

840 vasıtoyo)

rnek.; (araca,

i):.-

.

süre;

- --.

.

binrnek;

o (~) (saç. kıl) dökülmek, seyrelmek; , ~i fakirleşmek, sefalele düşmek; ~ =

;J'-'

.

. .

~ ç. \!~. ~ binek hayvanı; vesıle,

.. -

". .... vasıla «~I.r' t~ ~o~~; ~

[meb. mud.

ku!.ı

)G... palavracı.

... i1e, ...beraber, ... ile

birlikte; ... kabulü ile•... düşüncesi ile; ... e o-

ra~men;

... ilişkisi ile•... münasebeti ile: ı.....

hep beraber, birlikte;

aynı

•

•

. . . ~i ~ . olmasına rağmen; ... ı.:ıi ~ •• o.

· .. ıJI~! ... olmasına rağmen. yine de ...;

~j

e:

ya da l..i. .

• •

e:

buna rağmen. bununla

••

J5 ~ bütün bunlara rağmen;

birlikte; 1.iI.

,,, . , ; [cin. is.; tek. is. i] ç. ..i""'; ~ keçi; r~

• • ..,rAA 0(...,.-"-') (bşi) sert bir şekilde ovalarnak; (bşı)

bozulmak,

. ... .. ne kadar zenginse de ...; L ~\ ~ ~ o

..;ıl

· .. ~i J ~ şünmüyor

•

~i! onunla birlikteydi; ~ i

...için sen de benim gibi dü-

musun?, ... için benim ••

•••

,..

"- birine

karşı

sert yöntemlere

'(u maiyeı; refakatçiler; birinin beraberinde,

,.

başvunnak;

... :(~'.(y)

yanında.

J

maiyetinde;

Ila ~ ilişikte;

~ ~ ~ kıvrıla kıvrıla!yılankavi bir şekilde gitmek; .Lu (edH)

•

sıkılma.

bozulma,

kızma,

•

..ka.t

•• o (..bAe) (Iiiyii, kı/ı) yolmak; .t.

. t.

..

..bı.. ve ..ı:ı...ı, müe. "lk.... ç. ..ı:ı... üzerinde ıüy

ya da

kılolmayan,

kel;

••

•

.,;... a (.,;...) (bş') ovatam"; ,

J.f.- makama;

A.i

'4"..- • --.. ç. ~LA..e kargaşa. kannaşa; gürülıü, yaygara; .:ıı.

[çağ.] savaşlar,

kavga gürülıü;

, •• (fırtınanın, kavganın] gürültü,

uğultu; jsıcağın. soğuğun]

en yüksek olduğu

2~ evetefendimci;

•

i.Lu, i.Lu ç. .ı.ıu mide; •

•

..s.ı......o, ı,SJ...A...omide ile alakalı

-

..

-.'

.... .ı......o mide hastalıklan; ~

i

•

humması;

,.

~.JA-

•. ·1 canı

zaman;

karnı ağrımak;

.

•

• • • • •• 0

J e-· .~

bşe) kızmak;

, JA"'. canı sıkılmış, bozuk, kızgın;

görüşümü

paylaşınıyar musun?; ~ Jo-oill ~L..ı J

V

memnuniyetsizlik;

• •• hükümetten yana değildir; .k;W\ ~ duvar • • ••

boyunca; ~

ezmek;

•• •• ...;:- o~) ve~l (~bşe) canı sıkılmak,

. "

•

ç. ~IJ' keçi;

jı;.,. keçi çobanı. keçi güden;

\:. i: ~;S ~ zengin olmasına rağmen, her . ..

yüksekten! keseden alan

MIS.;

anda, bir biri ile; •

•

;'-' ;

•

••

~I.r"\

e ~

mide

eJ bütün çabasını! gücünü V

~ ~.,ıul kendini tamamen

C) ...e) meraklı! hevesli

e) vennek.

d vennek;

olmak:; eı.SJ bşı)

dikkatle incelemek, etüd etmek; midesi

rahatsız

olan;

aşırı

G.) bşde)

gitmek, en uç noktaya kadar gitmek:

841

.. ...J ~I ~i bşe gözlerini dikmek. -

..

.'

. eJ

bşi yakından

incelemek,

. -.

yoklamak; ~ (ı,J

.. .e) kendini

mek:

bşi baştan

o

o

~(bfl) mıknalıslamak. manyelize elınek; ~mıknalıslanmak. manyetik özellik

sona

bş;n) derinlerine inmek,

kaptırmak,

kazanmak; . c· 4Umanyetizma;

tamamen ver-

,

eJ bşi) dikkatle incelemek, <J b-e.

u b';'''·manyelik, mıknalıslanmış; .... •

bşe) yakından

,

LJ rı.. ç . aleı; kap kacak; alet edev3t; ka~ıt

, .. 4i y:-Loç. ul_ .ı::~I.,. mavna

•

o

..

.

'-'

: ; ••\'\.:.i...ve~manyetizma: \

dikkatle özenle;

~ u [kedi} miyavlamak;

. . . . .... .. 2 ~v~ ç. ~~. ~wl,ij.~.l barsak. barsakJar. -.iJJI ,.L--barsaklar ile ilgili

•

~~lknaUs; manyetizma;

o

~i

.

• ••

•

•

~I.:.Umanyetik; uyutucu, hipnotik;

..

. o • ~, kalın barsak;

.0 •

•••

<J bşe) kendini

;j ,; _

••

romıknalls;

~yakından inceleme. tahkik; dikkat

i( .,-.,

maun

·7-

~nukna"s; ';4* ~ elekı-

MIS.;

,

özen. itina

'. ·7-yada~1

o

adama, vakfetme; dikkatlilik, özen, itina; : ~

J o

malzeme];

(ağaç,

. -. . .'. ıJw~ve pt cJw! <ı) bşı) iyice gözden .

••

.k.:AA(bşı) mıknatıslamak. manyetikleşıinnek;

topu SUR";

• geçirme! inceleme; ıJL.......~

••

w: ::;·,;,.11

bakmak;

•

J'

.0

4$.,.ı1 ~i

.. .

""mağnezyum oksit:

.;

.

JyW'Moğollar' JyW',;"" M"ğolisıan; 00

J.... Moğo! [na'I); ..

~u (..:...it) (b-den, bşdeıı) hoşlanmamak; (b-i,

,

bşı) sevmemek, iğrenmek; ..:..,.i...u @.iLa.-)

iğrenç olmak. menfur olmak;

..:.l.-=;. i ~ ;

Ji

(b-i. b-e) sevimsiı/ kötü gösıennek; ,. ii

tifo TIP."; 3•

""bkz. ~;

·iğrenme, nefreı,

tiksinme;

iğrenç.

'00

Juve ö~ koyu kırmızı;

menfur; _

.ıA-'lı:.oyu kırmızı;

yen;

,

00

.....Iedill

karnı ağnmak, sancılanmak; o

~e~ sancı; kann aAml ..

••

,•• Q"ve.;..ı~ nefret edilen, sevilme-

~"""'FashlaşUrma FAS.;

...rNa ~) sancıya sebep olmak;

J

..

iğrenç.

menfur;

~o,J..l.i.-maydanoz;

J J~akedonyalı (s. ve is.]; •

•

cf'a (~) (bş') çabucak içmek;

,. J

F'lediL]

o

..

~jS böbrek ağnsı/ sancısı;

rJ' ~kamı ağrıyan; sancısı olan;

.. JoMa (JOM) açmak, yaymak;

" .6 '··esnek. elaslik; yapışkan;

rengi uçmak/ atmak, beti benzi uçmak (üzüntü, korku, vb. den i;

e-e ·uçuk, soluk. renksiz. kireç gibi;

...~u

• o

(ji.o) (b-e) bakmak, (b-ı) seyretmek.:

~

842 .j~: ç.

ji: göz; göz küresi' ;.Jı.;I;:

i~ u (ilS:.) güçlü olmak: ya da güçlenrnek;

--

(J.;;, bir; katında) nüfuzu olmak veya nüfuz

göz küresi; Jiıı..(~~) küçük sucuk SUR';

edi~ek; ~ (bşi) sa~lam yapmak; (bşi)

~

sağlam

-

-

. ~

Melle;

[na'tJ Meleke ...• Mekke'ye ait;

Mekki; Melleli [is. ı;

bir

~u (~. ~j;) (y biryerde)otunnak.

oturtmak; (b·i,

kılmak,

(b-e,ıJ'

ıY

(b-e, ~ ... 1) yapurmak.

.. .iyapnuı) imkanı vermek, tanımak;

(b-e, ıY bŞI) sağlamak, tedarik: etmek; ,

...b-e,

.. .i)

..

(J

_

J ...) gücünü kazandınnak; ~\

etmek;

(b·e, ı./" bşiyapmayı) mümkün kılmak, imka-

~ ve ~~ ıl mas.; konukluk;

. -... , rnek, olabilmek ~ ... cJl ~ biri ." .yapabil. - . .. . rnek; ... iJ\ VS·! Jr. ... yapabilir miyim?; . . ..' ... ul ~ ... olması muhtemeldir. ...ola-

yaşamak. ikamet

"" ~ bkz. .sı';

.. ı.F';JJS-

nı tanımak;

(için) mümkün olmak. yapılabil,

rlJ.S::. İng.> şase. makadam; [na'll Makedonya... ; Makedonyalı

•

, "l.:.iJ.ıS:.. Makedonya;

~ u (.".5::.)

(y b-i) aldatmak.

•

kandırmak;

i~kurnazlık, hile, oyun; ~~ve~):':. kurnaz, hilekar [sıf. ve is.]; jı:. ç. öj:. kurnaz, hilekar,

J'}..: ç. ..:.ıL, ~)~ mikrop; - ,. -A,j JJ..- makama; ..

v-S"L.(b-ile) pazarlık etmek;

~ç. ı.r;ç:. vergi (özl. vasıtalı vergi], " -

.. <'JIMeksika;

değil; ~ (~ biri kııtında)

mümkün

mak; yerli olmak:

[yabancı,

arazi kazanmak;

yayılmak; sallamlaşmak,

el olma

karşıtı];

iyice yerine oturmak. pekişmek; güçlenrnek;

. ". olmak; ~q~ .1 saAlamlaşmak. iyice yerine

-

-

•

"

.~ i ("", <-t) ve ~ vergileri ıoplamak;

• ı.r~ vergi tahsildan;

J

(ve bŞI) yapabilmek, yapabilecek konumda

.

[daireleri);

•

(ve bşe) sahip olmak; (ve bfe) hakim olmak;

Y

ı.r~,

....

nüfuzui saygınlığı/ itiban olmak ya da kazan-

~kurnazlık, hilekarlık;

alım salim vergisi;

'J

olduğu kadar; ~t ! "j imkansız. olamaz,

Jv. (b-ı) kandırmaya çalışmak.; --

-

,

bilir. belki de ...dir, .. ~ L. ;5'1 mümkün

[is.);

~.

ıY bşi

yapabilecek) konuma geıinnek, (b-e. mümkün

.ll ~ ç. ~~ fincan; mekik; , .ll§v. ç. ~IJ" fincan; mekik;

şekilde

l'" gümrük

otunnak; (ve

bşe)

hakim olmak;

V

sahip olmak.; (v-' bŞl)

bşe)

yapabilmek, (ve bşi)

yapabilecek durumda olmak;

_. 4.:.S:..., •. <.... kudret. ."

-

yapabilme, güç

yetinne; mümkün!ük. olabilirlik;

sağlamlık•

,

sabitlik;

~~ç. i&i : Jı:.i ve i~ bkL ~ı' ;

-

-

. ~ ç. J.~ sağlam,

843

..

,

otunnuş, sıkı,

1 ~ r.t [... iL yapamayan; çekimsiz DİlB.; ~ : ' 6:- J ~ :: saııam bir şekilde

otunnuş;

muteber, itibarıı; güçlü;

2"

.,s::.ı bkz~ •

-

~ saAlamlaştırrna, pekiştinne; yerine oturtma, kurma; mümkün

kılma,

imkan ver-

i·

~ mekanik;

i

i

-

usanrntş

-

i

i

__

•

J<- (y)<)ıs:'),ı) .. mümkün ." . oldulu kadar; ı:.ı\.s:'...)l' rJ.t. imkansızlık, müm-

b,km.!!

olmak ya da bıkmak:. usanmak. gına

gelmek 1~

••

•

-

if"§.. bkz. ..s§ ;

ı:.ıı.s:.., yapabilirlik, güç yetirme; imkan. •

i

Jo (.:Jlo) a (jioo, J~.ll~)(bşden)

me; layin, resmi atama ISL.HUK.;

mümkünlük ~

•

~ ve 1.:S'\.. ç. ..;.ıl ve ~LS::. makina;

~ •• J

•

çekirnH

DILB.

yerinden oynamaz; derin, kök·

leri derinde olan [his. duygu]; nüfuzlu, say. gın,

dayanıklı;

derinde olan [duygu];

muhkem; yerine

~

usanmaz. bıkmaz;

J:.i sıkıcı

olmak, usandumak, bıktırmak, bıkkınlık ver-

kün olmama. olanaksızlık; ı:.ı\S:::.'jl1 ~ müm-

mek; ~b-i yada b-i) rahatsız etmek. canını

kün oldutunda; ... ul ~1.S:..!

..kmak; [=.}ol) (bşi, ~ b-e) yazdınnak;

..

--

... jL...J blkmak:, usanmak;

rj ... yapabilir,

J -.,.

...!~pmak onun imkanı dahilindedir;

yerde duramarnak, kıpır kıpır olmak;

-ı:.ııs::..';l'- bu olasıdır, bu ihtimal dahilindedir.' ~~~ı.,...;;,.;i

[bu]

~.

imkansızdır. mümkün

etmek',

..

:} usanmıŞ. bıJanış; sıkılmış;

~ı.s:.., ç. ..:.ıL mümkünlük, olanak; polan-

U. köz, kor;

siyel FlZ.;

"~ ç. ~- dini cemaat; din. inanç;

•

~ hakimiyet! kontrol altında tutma;

~ din ile alakalı;

yapabilirlik, iktidar; kendine hakim olma ,

. . ;r"JI];

.

.

J.l- ~e J~ bıkına, usanma; sıkılma; ka-

-

-

J~ huzursuzluk, rahatsızlık;

· , ~ •• mümkün, olabilir; düşünülebilir,

-4.1~ usanç, bıkkınlık. bezginlik. can sı-

•• ••

klnlısı;

makul; , ~ ;i:- imkansız, olamaz, müm-

J y..." bıkmlŞ. usanmış;

.

...olabi-

~

lir, belki ...; ,

,

•

-

•

.:r'"(' -. usta. mahir, işinin ehli; saııam.

yerine iyice

oturmuş. sıkı;

köklü, kökleri

bezgin;

közde pişirilmiş ekmek;

.

J"ı.. iArenç, tiJcsinti

1.:Jl:.< •• olanaklar. imkanlar,

•

.

yltsırlık; canı sıkılma;

JlI. güçlü, sağlam, muhkem, dayanıklı;

~i ~i ~ ... yapılabilir;

--

,

! ••

kendını tutma, solukkanblık (yine ı:r J...;

kün de~iı;

(il. -

... bir dini) kabul etmek; ""b! ~ bir dini) kabul

delil, olamaz;

·

sıkılmak:; durdu~u

veren;

~ usandıncı, bıktıran, bezdiren, sıkıcı;

J:o ç. ..:.ıl- Filistin ve Ürdün'de en küçük binde

2'"

844 bırlik •

j...

..,


para birimi ESK.;

"

•

o.

a (,,~, i~ (bşi, bş ile veya y veya ~ bş ile) doldurmak; (formu. belgeyi. boş yui) doldurmak; (boş mevkiyi) işgal etmek, dol-

durmak

.•

ı

.'

."..J.l1 ~ ünü dört bir yana yayıldı.

.'

•

<

••

adını dünya alem duydu; ~L-l\ "jr.... saati

. ... kurmak; ,,1*4 ..

~U "j..". avurtlarım şişir-

. .. . ..1. •.

rnek, yanaklarını şişirmek: ~i ~ hoşa git-

mek;

J.J-.! ~~

'1~4 ~W, ~ feryadı figan etmek.

. .'

. '

•

. .... (J.j.->

.,

•

•

•

sıntmak (-ağzı

ku-

lak1anna varmak. otuz iki dişini göstermek]: __

o

. . . . . .

:j ; ; • ~

II ojLO ~~

..

.

tonu ile ... dedi; ...

Jli şefkat dolu bir ses

' . ~ ~)

. ıı J.~ ı; "

.. . herhangi bir sınırlama yok; ı.i~ J.~ ı.:..;ıl ...hususunda tamamen serbestim. benim için

..

. ". sen benim hayatımlın anlamıısın; J.~ ~4 .

••••

~

... deliksiz bir uyku çekmek:

,. ~ ç. J.~I topluluk. bir grup insan. ce,

.~.

ortallA;1 birbirine katmak; ... y oij ~ ... hak-

maa!; dinleyiciler. ileri gelenler. ekabir, aha-

kında alıp tuımak, aYurt satmak; ~ dolu

I;, halk 1 :,ı,..:.j i

.-

olmak ya da doımak;~l..-o (b-i, Jı:desteklemek, (b-e.

...de)

Js- ...de) desteklemek,

yardımcı olmak. (b-den) yana olmak; (b-ile,

Js- .. ,. karşı) birleşmek. g~ç..birliği oluşturL

~

.

~..

")..:..\ dolmak; (bş ile ya da y ya da ıJ' .. .ile) dolmak (yine bir duygu ile): (bşı) doldurmak;

herkesin gözü önünde .... elalemın ,"' önünde; Js-~l ruhlar alemi; ,

iJ.~\ . ~'j..JI

bir giysisi; yatak: çarşafı: ,

~ • ~ (ı..:J .. .ile)

-.

miktar, [gen. mud. kuL] .' .dolusu; ...miktan:

yağlı; (~ .. .i)

,.

.

.

, ~, J.J.-- midesinin alabilecelti kadar. .,

yiyebileceği kadar; J-

-

,

ı:.ı.ı.JI ~ şişman. etli butlu;

.

'-"

i~t......o tarafgiriik, taraf tutma: işbirliği. işbirlikçilik SIY.;

J.'j...\ doldurma; , J.~1

i

i J.~ bir fincan

etmek vb. gibi fiillerle]; avazı Çıktı~ı kadar;

irilik;

•

y.... dolu. dolmuş; [bir his vb. ile} dolu; • ts'L..o Larafgir. taraftutan; işbirlikçi sıy.; J.

",ı

çıktl~1 kadar, var gücüyle [bağırarak): ~~

bir kanaat ile {söylemek. ifade

dolma, dolu olma; doluluk. kaba·

nklık. şişlik; şişmanhk:

. -. miktarı; . AiL.s . .J.j. elli budu; W .. .J.~ .. avazı . -,

,

•

kadar: bşi" içini dolduran nesne

~ emin. tam

bol, (~ ... jfe) dolu; hali vakti

yerinde. varlıklı

.ıJı J.~ bir açuç, avuç dolusu. ~i J.~ ağzın

.

dolu. dolmuş; (~

...ile) kabarma. şişme; kabank. şiş; şişman.

J.j.- ç. J.LLo\ bir şeyin içini dolduracak

.

ç. ~\.. Mısırlı kadınlann

kabank, şiş;

- .-

,

-

ıJ")I..,. müe. ı.S~ veya j,j~ ç.•~ dolu;

J.j.- doldurma;

...

.

~Wi "j..J

(b-i. bir his/e) doldurmak;

alabileceği

." ". \lll .. "'. .

. _.

mak;~' (bşı) doldurmak;"'J...:; dolmak; (bş

ilt: ya da ~ bş ile) dolu olmak, doldunılmak;

J.<- alenen, aç"' aç.k; J.<-

•

•

•

,. J

~ dolu. dolmuş; ~i ~ şişman,

etli butlu; ,

4)'j... sıtma;

845

.,.,'

,-

.."'!.").,.: Y.":)...

--

"I

Jr Malaya takım adalar!;

~ y...l ç . ~ı..ı nükte[1i söz]; anekdot;

.-

"

..

-

~ ç. ~L.....-tuzla; ruz ocağı; tuz

C \. u, a (~) [bebek] (annesini) emmek; ••

•

e:6~ emmek;

&

--

madeni; tüzluk;

e1~ç. eli:;' mala; .... " -,,_ ..

&

u,a ve

~ tuzlama; tuza yatırma;

u (c..ı1-, ı......ı1-. '-'"\1..) 'u,lu •

~l.'u'lu;

•

~(~[W~ 'nın çoğulu] tuzlu badem, • •

olmak veya giderek tuzu artmak; ~ u n.n.

__


..

(bşı) tuzlamak;

fıstık, fındık

..

&\ tuzlu olmak;

C.;""u'lu; , ~-

~~ (bşı) güzeli hoş bulmak; •

•

••

~ tuzlu, tuzlanmış; .., zeki, uyanık, anlak;

•

F

~müz. ve müc. ç. c.~1, r..~ tuz; •

•

barut; nükte, latife, espri ~ ~~~ ~ İngiliz ,

o'

•

i

•

tuzu; ~ J)'--:Jl ~ güherçile; barut; ~ •

~a (&) (bşı) yırtıp, çekip koparmak:, ayır­ .

•

~ tuz, tuzlu. tuz ile ilgili; •

oj

"

~

hJ.., zorunluluk, bağlayıcılık; •

.

koparmak,

ayırmak;

~\ (bşi) şiddetle koparmak;

J.)WI nişadır; madensel tuzlar; •

..

(bağı, bağınııyı)

mak:;

•

•

gibi yiyecekler SUR.;

~ tarsız, tadı kaçmış, yavan, lezzersiz;

2 ii _;J... bir tür ebegümed BOT. Corchorus olito-

••

hJ.., ç.

&

nükteli hikaye, anekdot;

rius; bu bitkiden

t~denizci;

MIS.;

~~ hoşluk, hoşa giıme, güzellik; şıklık;

,.

koyu içecek SUR

--

..u... a (..u..) [dal] laze olmak; ..L:J1,.1 sürgünler, taze dallar;

zarafet, kibarhk, incelik; tuzluluk;

~U::ç. ..:..ıL tuzla, tuı ocağı; tuzluk;

...,

h.~ denizcilik ~ ~)~. ~~.

yapılan

...

.",

..u..ı, müe. s.\..u.. yumuşak. körpe, taze; •

ticari de-

--

•

~ a,

J.

",

....-L. u (L')L.) düz! pürüzsüzl yumuşak: ,

nizcilik, deniz nakliyeciliği; ~~\ ~')L,.

olmak; ..,...ı... (bşı) düzlemek, pürüzsüz yap-

havacılık; ~\~ ~~ yurtiçi denizcilik;

mak; (bp) kayganlaştırmak;

,-,-

~._-,

(Js- bşı) eliyle

•

<.

v

ı

~~ ~~ nehir ulaşımcılığı; ~~ ~LP

akşamak. sıvazlamak;

denizciliğe uygun;

pürüzü kalmamak; kaymak; el

. ~')I...-dcnizcilik .. ,' denizcilik ile ilgili;

gemiciliğe

·

"

düzleşmek, yordarnı

ile

..,...6\ [yine ~\j düzleş-

ı.rlo üste giyilen ince bir giysi MIS.; kadın

~ y..ruzluluk;

- ,.

ef'ç{.'l\.o ,c.'l\.ol 'uzlu; hoş, güzel, ya-

..

. - _ kışıkb; makbul: esprili. nükteli; 4~ )11 uı.c. •

i

rnek, pürüzsüz olmak; kaymak; kaçmak;

ait

-.

aramak; kaçmak;

Q

•

tam bir galibiyer MIS~

elbiseleri için ipek

kumaş

MtS.;

ı.rlo düz, pürüzsüz, yumuşak; L')L.düzlük, pürüzsüz ve yumuşak olma

846 .,

•

o,

oj

nen mesafe MIS';

...,..ı..ı ,müe ~L....Lt ç. ~ düz, pürüzsüz

Q

--

(..,..ı.) kaymak, kay.p gitmek [kaygan-

ıııından doylayı]; kaçmak, fırat etmek; (iJ' ı:r bir zorunluluk/an, yaptmmdan)

veya

dalkavukluk, yaltaklık;

_.. o, ~ i (~) (bie) sahip olmak, (bşi) elde etmek. eline geçmek; (bşin) sahibi olmak; (bşi)

yakasıru kurtannak;~ (iJ' bşden) kurtul-

kontrolü altında tutmak, hakim olmak; (bş

maya çalışmak (iJ' .. .i) atlatmaya çalışmak,

üzerinde veya

kaçamak yol aramak, (iJ' ...den) kaytarmak;

mak, otorite sahibi olmak ya da (bşi ya da

va ~ saklı,

i

düz, pürüzsüz, kaygan; dUşük,

e

"

ı:>l ... e, ...yapmaya) gücü yetmek, (... ~i -

•.

;

~ kaçma, fırar;

.bl..

rnek;

(duvarı) sıvamak:, sıva vurmak; .

,.

(saçı) tıraş etmek;Jz.l...J (duvarı) sıvamak; ••

.bl.. anadan doA;ma, anadan üryan, çınle.

çıplak MIS.

e •

[yine..h.L. ıJ~.r]; ,

o.

..

..h.L. ç. ..lt~I,..lt~ onur kıncı, ayıplanacak, küçük düşürücü; piç; ~ e_

__

. .bl. Jili- ya da ,

•

•

" ..h.L. harç, sıva;

.. ~ ve.b.l.I ç. ..h.L. Jalsız, tüys[Jz, çıplak;

;,ı,ı. Malta:

_

,.

.

e... ..

',rw.... t- -• ~ ~ cil,. onun bütün . '$

mak; .ı

0 •••

~ .ı

.-

.'

_-

r cil,. b·i etkileyebilmek

b-nin duygularını kontrol edebilmek',

CL':

~ Maha'ya ait, Malta...; Maltalı [is.];

--

Q(J!-) (b·i) pohpohlama!<, (b-e) yag çek. rnek, (b-nin) sırtını slvazlamak;ı,;L- (bşı)

,.

n;

düzlemek, düz hale getirmek;J1L. = J,.ı.: ••

;

•

JloI fakirl~mek, sefalele düşmek; (b-i veya J ya da JI bO,) pohpohlama!<; yag çekmek; ,.

ı..~ ve ıJLL. pohpohlayan, yağ çeken, yağcı, yaılak, -

dalk:avuk; •

e.

~ ç. ..:.ıı., tl~1 yaklaşık bir saaıde yürü.

'

'.' ...
etmek; ~ ~ ~ b-i kontrolül hakimiyeti altına almak, yönlendirebilrnek; ~ ~ ••

••

Ö;

kendine hakim olmak;

CL':

~~I iJ' r;ı::: :jı göz yaşlarını zaptetmek, ,.

o.

••

ağlamamak; ~ ~ kendini tutmak, kendio ••

o •••

ne hakim olmak.; ... ı:.ıı ıl-!~ to:! ~ '" yapmak.

"

.

...

\.Iı."....1 ~ •

".

,.

o.

duygu ve düşüncelerini kontrolü altına al-

••

.bl. ~ karma karışık, karman çorman; .k'j... ç.

bş üzerinde) nüfuzu ol-

...1) yapabilmek ~ ~, cil,. öfkesine yeni!-

cenini saklt;

,u (.k..1..)

rJ&-

rJ&- bşi) yönetmek; (bşe) gücü yetmek, (...

~ düz,pürüzsüz,kaygan;

J!-

•

~ •; ve J-l..ı yağetlik, pohpohlama,

ve yumuşak; ..,..ı.

~

o

zorundaydı, yapmalıydı,

... yapmaktan başka

:~_.~ ~ ı.: . .

.. cil,. ve.;.U..I

çaresi yoktu;

- "

bşe)

sahibi

oldukları;

(b· i, bşin) sahibi yapmak; (b-i,

atamak, (b-i, ~ ...e, _..in üzerine)

.-

sultan! kral ya da hükümdar olarak. atamak', ~ (bşin) sahibi olmak, (bşi) elde etmek,

ele geçinnek; (bş') olmak; üzerine)

(J<- ".e, ".in

kraV sultan! melik ya da hükümdar

olmak; [huy, adet] yerleşmek, iyice kök sal-

847 •

mak; o!.UW (hissi. duyguyu, kendim) kontaltına almak;

rolü/ hakimiyeti

kendine hakim

(J.&- bşden) geri dunnak. kaçınmak · , . - 1.. ..r ."ı)W lo kendini ...yapmaktan .hkaolmak.

...

yamadı; ~\ (bşe) sahip olmak, (bşı) olmak. (bşı)

bulunmak;

kazanmak; •

-

(bşı) elde

__

etmek,

altına

almak, ••

bşin

dizginlerini eline ge-

•

altına

(bşı)

.

sahibi olmak,

krallık,

gUç. yelke, sulta; hükümdar-

sultanltk; saltanat.

monarşi;

sa·

· ç. - ..

hiplik. sahibiyet (mülkiyet]; ~

[ço~.)

servet, zengin-

lik; gayri menlculler, emlak 1 ~~i

. J'

veya 4,. }Jo-I

:ı~ı

.• . . • .=ı~\ devlet arazisi; c..ıU CLJ,.

.. . gayri menkul; JJ ii ~ menkul mal; . .. . . .- , . .ol....~1 " ..A .... .ol....~1 J; ar.ızi sahibi; <.ll. •

,

•

•

't

•

ı.Ş J

•

•

•

•

~\ devlet arazisi; ~L-:.ı ~ ortak!

'

müşterek mülkiyet,

ortak mal; " ., ~ ç. ~ ~")L.l kral, sultan, hükümdar;

y..,

ı.s:ı. ç. ~i kraliçe 1 JWoI ~ güzell;k •

kraliçesi; ·

..

-

.;IL kutsal; ~~ TUN. nişan, söz; nişan hediyesi;

.,

y.. krallık ile ilgili; monarşik; monarşi

..j.t

taraftarı'•

,

y

kıalhk, mOJU1l1i; krallık taraftan

monarşik eğilim; • •

~';Lo ç.

uJ- sahip; arazi sahibi; j l

..

.

•

OJ

•• ,

ait; sivil, mülki [askeri karşıtı) 1...<JlI ;jJ~

~ ~; sivil memur;

ı.fJ.O krallık ile ilgili; monarşik; monar-

ıJ,:S"ml büyük toprak sahipleri; ~"J.,.. özel, hususi;

4 ç. r..~ kral; sahip; o:-i-o kraliçe'. - _. .

-

iS:1,o ç, ~L.,. krallık, ülke, memleket; hükümdarlık;

..

.:J _ı.;;:

sahipliğin! müUdyetin devri;

.:JL;

sahip olma, ele geçirme; sahiplik;

mülkiyet hakkı; kontrol, hakimiyet; ,

~

~~i = ~.ıı

- , ,j

•<

1 ~i

hakim olma, kendini ~")

t-

•

~~L kendine

ıutma;

·1 ç. ..:..ıl_ elde etme, edinme; ele

.

geçirme, sahip olma;

-

.'

~\.. ç. ~u.., ~ hükmeden, hakim; sahip •

taraftan; melekler ile ilgili;

('

~W kendini tutma, kendine hakimiyet;

~ sahiplik ile ilgili, mal sahipliğine

şizm

krallık, hükümdarlık, kralolma;

gesi;

•

L!J,L... melek ~ ı,JIjl, ~konıyucu melek;

sivil elbise;

krallık, kralın hükümdann böl-

..:J

olma,

tl")l...l mal. mülk. servet, zenginlik;

gayri menkul, emlak;

.§.J.-..

yetenek, kabiliyet, meleke;

~

bulunmak. olmak;

~ oıorile,

hk.

(bşin)

almak;

l5:i. ç. ..:..ıL fıtri, doğuştan gelen temayü!;

~~ temel, esas;

çinnek; ı!JI, , .\ (bşı) sahipleıunek; (bŞI) kontrolü

HUK.

__ '

ı

ele geçinnek; 1 ,.~ı ~L; ~~ bşi kontrolü

<.>i. krallık, mon~i; , . ~ ç. ..:..ıL gayri menkul, mülkiyet . -. - .. 1.. _~ V istimlak, kamulaştınna;

olan; sahip, malik;

•

IJ.!}--' ~I.t

balıkçıl kuşu:

848 ,

.jJ1.o Maliıd; Maliki meıhebi ile ilgili; jj~<JWI

Maliki mezhebi;

elbise türü

" .:.l y.... (J, .. .in) malı, mülkü, sahipliıinde

(J ... e) ait;

olan

...

(ç. ~\

.

'

•

1

• • i) köle ~) ~ i:

•

.ll;"" şahsi mala sahip olamayan

. , l.l! •• mülkiyeli devreden; .·0

ISLHUK.;

..:.ı15:J:',: mal. mülk; gayri menkul; sömürge. '/."

J~ fr.> ç . ..:.ıL milyar;

· . r\~ [gl ç . ..:.,ıL miligram; ... . ~,~ fr.> ç. ..:.ı\. , ~')l. Mısır'da cüneyhin binde biri, milim; bkz. r.ıl;

sahibi olan, . .in mülk..iyetinde olan;

,

,

.

~ ç . ..:.ıl. milimetre; ..

.. ;,;.># ç . ..:.ı\. ,\..~')V milyon

müstemlelee 1 ~..r-tI..:.ıl>J-,·devlet arazisi;

. .w... acele etmek:. çabuk davranmak; (b-i) rahat, >-

sıl/ huzursuı/ tedirgin etmek;

j...W" hamur-

danınak; mınldanınak; söylenmek; rahatsızi

tedirginl kızgın olmak; (iki tulmak, sinirden seğirtrnek:

veya

o.

,

401.1. ve

•

_ •

J ,I ,i rahatsızlık, tedirginlik,

sinirlilik [hop oturup hop kalkma]: ~

•

#

melankoli, karasevda;

..

..

l<).o) ~

il

c;L-) koşuşıunnak.

f

milimetre için

<

,

kısaltma;

'

'o ~ = l>r .:ı:' bkz,

lo::

..,

,

,J<"

,

;

.:ı:'

vi-"" ;

t~ (soru edatı] kim?; [ilgi zamiri, ismi mevsull ... yapan,

,

olan;

2ı.:r- [harfi cer]

Jo

ı:r ı'

t·

cümlesinde] her kim

den; ... den beri; Ikarşılaşurma

jfadesinde] ,.

(şart

yaparsa, ise:

... , kim

,

çabuk çabuk

..

,

milyonlarca kişi;

belirsiz olmak, kesin olmamak

belirsizleşrnek;

•

TUN~

-'

•

h' ıı...

~ç. ~')l. bedevi kadınlanngiydiğibir

.. ~

den (daha büyük, iyi vb.l;

,. !'

onlann bir kısmı, bazısı; ıt

~

· .. ~ ~ J ... r:.r- kimisi ...ve kimisi .. _,

. ise ... ; r

• yürümek; ~ [Allah] (b-i, bşden) uzun

onlann bir kısmı ... , diğerleri

zaman nasiplendinnek: ~ b-e) yazdınnak.

r~~1 (günlerden) bir gün, günün birinde;

dikte etmek: ~\ (~ b-e, bşl) yazdırmak,

"-

ı;.~

~

"

." .. J""'~' ~.)"'\ [herhangi] bir iş; fnekIa isimden

. önce kuııanııdı~ındaı hiç bir: ı:r .JJ L-. ,

'

dikte etmek:";":-'l [söylenen, dikte edilen) (bşı)

yazmak: • • •• "j... ç. ~ ')1...1 açık arazi: ova. step; ıJ\.....ı.JI gece ve gündüz: 0-

j

y... bir tahıl ölçeği:

:;.. uzunca süre; (~"ıuzunl bir süredir; • ~'j..ıl dikte elme, yazdınna; _

••

J

~')V ç. ..:.ıl. rô~')Vı Mısırlı kadınlann giydiği

bir çeşit örtü, çarşaf MIS.; yatak çarşafı MIS.;

•

•

•

~.rı- Allah'ın hiç bir şerikil ortağı yoktur: , • • • • ""h'k , ıÇ 'ımse ... yapamaz.... 1

·

• r:.r-""-

.

• , yapabilecek kimse yoktur, ... ı...r:;' ~. \"o • • hiç bir kişi [yoktur ki) ... ; ... ı:,;-..- ... den

(....

. [malzeme]; ,

yapılmış. imal edilmiş

~

"-

y;

.ı:!.r\ ipek[denl elbise; ...de, ... zamanı; rj" , ,. ..

. . ..kU' geceleyin;

.

4,.-)!

..

~ aynı gün: J.::.S.~ ~ . :.. .

anında; nida ifadelerinde: ~ ~ •

.

4J;' 4 ne

849 •

•

<.-

•

kadar da uzun bir gece!; ~ ıJ' ~, \.. ne , ,

J'p

kadar da hafif bir yük!; vayahmak!; .. .ile

~ müe. ç. .:.ıt, ~~ mancınık;

••

••

•

ilgili/ bağlantılı «~l.ı-ll ıJ' ~."..\ ••

..vw»; ... jJ ıJ" ... tarafından;

.

j. ıJ" ya da

... J

••

•

-JI• J

~ •

.

-

.

•

•

••

•

•

mentol;

o-

y"" (g] mango; ~

a ~) (/J·e ,hşi) ihsan etmek, [ödül, hediye,

•

lJlS" tamamen ona bağımlı; A ';ı ıJ' • ,- ...• • ,

süre} vermek; ~ı.. (b-e) iyilikte bulunmak;

bir aydır; .i.ı... ıJ' bir süredir, ~:LA ıJ" !~, ~

. ç.

~

. ~~~':l\ bu olaylardan günler sonra; ,

,

ır

.-

1/

V)

~

(~b-e karşı) cömert! iyi niyetli/

hayırhahl yumuşak huylu olmak:

iyilikte bulunmak;

(Js-

ihsan etme, verme, lulietme;

iş;

<Js- b-e)

~ cömertlik, cömertçe yapılan

imtiyaz,

şılık,

b-e. y bşı) ihsan

,

ayrıcalık;

hediye,

armağan;

.. oturma izni' .

bedel, tazminat; izin, ruhsat; ödenek.

..

.

,

.~

tahsilat' burs''ı.ü~~ .

, --

kar-

$

,

••

•

•

,

•

eunek. sunmak, karşılıksız vermek;.:r-' (/J-i

~~ akademik burs; ~l ~ oturma

) bitkini yorgun düşürmek;./. i tt;~·

izni, iskan izni;

,

"

.1

Cı,}&- b·e karşı) cömertı hayırhahl iyilik sever

davranmak; (~ b-e) iyilikte bulunmak.

(J;-b-e) nimetler vermek;

t)s- b-e. Y

bşı)

cömence/ bol bol vermek. ihsan etmek;

~Lo ihsan eden, lutfeden;

iJ-'" bkz, J"" 2,J.!.ıw.. ç. ~.:ıC mendil; eşarp: rular; •• i

:;

.i:.,. ve i

• ı. [harfi cer] ...den beri ....dir,;

ıJ'

ihsan etme; iyilik. hayır, fayda. yarar;

hediye;

. lJL.I) iki Jl'ilik

bazı

.

helvası; (ç.

.. .

bitkilerdeki -, .

tallı

özsu; kudret

ay önce;

-

c..

lJ~1

ç.,;,r cömertlik.: iyilik, hayır, hediye;

'I

minnettarlık, şükran; -I

,-

1:.1.\ ~~ güçlü;

• LJ y......... (J h·e) minnettar, şükran borcu

· - .. . ., ...h.,

küçük-

i~ ~ ı;....$ ,

,

beri, küçük bir çocuk

.,

~ : ~L ~ Manş denizi; •

4J.

J

(J b-~) minnettar, şükran borcu olan

o-

""':":"

..,

Mançurya;

~JJ""':":"

bitkin, takatsiz;

~~ şükran, minnettarlık;

,

... olduğundan! yaptığından beri;

...

•

I.

,:r-

bugün-

r

zamanlardan bu yana;

lJb\ minnetlarlık, şükran;

••

..h.

-

.h. bundan sonra, artık; ~i

lüğümden

.'

•

.La bir süredir,

,

...dan bu yana

IJ J~ kader, eecl;

•

· . bir zamandan beri, son zamanlarda;

[bağlaç]

2.

" {pek çok] 'Nimetler veren', Allah; hah; IJl:lI

zayıf,

..,.i

den itibaren:

IJ\.:.. cömert. bol veren; iyilik.sever, hayır-

,

•

.,-

ç.,;,r güç, kudret'

olan, müteşekkir:

•

günlerdir. günlerden beri;

..,

yakın

,

iyiniyetli;

r4\ L

.La bir aydan beri; bir

bir kaç gün önce; ~} ~

ağırlık birimi;

JIN ~ Allah'ın ihsanı/ yardımı ile;

c..

• ••

• • ... kadar önce t ~ • 1- • "

,

Mançurya'ya ait;

.

LJ ,~ muson'

P

(bşı) fırlatlp atmak, fırlatmak;

olduğum

850 ~ (bşi. Y .. .ile) sarmak, sarıp kuşatmak,

- .. ...1) dolamak; ~ (y .. _i) vücudu-

(bşı! Y

... .-

~ terlik SUR.;

r:- at:" (b-i) durdurmak. geçmeye veya gir"

~

engelolmak, (b-i,

veya ~ ...den) alıkoymak; (b·i,

ı:r bşden) ı;;"veya ıJ". ıJ"

yoksun

bırakmak;

~

bşi

(b-e.

veya veya

c:r bşi) yasaklamak, (b·j,bşden veya

.. .den)

istediği

duyduğu bşi)

(,;r b-ile ilgili olarak, durdurmak,

ya da iOJ" b-e,

meneımek; (b-e

ihtiyaç

bşi ya

vermemek; bş; yapmayı)

da

kesınek; (bşi, ı:r

tutmak; (b-;, bşden ya da,;r

b·den) uzak

bşt! karşı)

mak, muhafaza/ himaye etmek;

.-

koru-

..

t:'" u (t.l;...

~\:..) fethcdilememek, çok iyi korunmak;

. ,.

r:::"

(b§ı)

güçlü/

v<- bşe) mç yanaşmamak, soguk bak-

mek;

~

bırakmamak:; (bşt)

sağlam! muhkem

reddetmek. kabul etme·

mak', ,

na dolamak, (y ... ile) kendini sarmak;

meye

(~ bşi yapmayı)

yapmak,

engellenme, durdurma; yasaklarna,

menctme; yasak; durdurma, ambargo;

4A:.o mukavemet. direnç, dayanma gücü; zaptedilmezlik. fethedilmerlik;

tf:" kapalı;

ç.

s.\

-....-. erişilmez, nüfuz edilmez,

güçlü; iyi korunan; zaptedilmez, ele

geçmez; dokunulmazlığı olan ~ ~~\ ~ . sağlam yapılı, güçlü; ~ ..;-;L-. aşılmaz, geçilmez engel; ~ \;.ıı erişilınerlik; ele

geçmeme, iyi ko-

runma; dayamna. mukavemet gücü; lık; dokunulmazlık DIPL.; ••

r:::'"

ulaşılması!

ele geçirilmesi daha zor;

daha çok direnç gösteren, direnen;

•

•

ele geçmez! zaptedilmez hale getinnek;

~~ karşı çıkma; direniş;

eJ

vemet; endüktif rezistans ELK.;

~Lt (b-e) lıcarşl Çıkmak, ayak diremek;

baıtşık­

direnç, muka-

,

bıe)

itiraz etmek, mukavemet göstennek; (

~

b-i,

b§e) bırakmamak, (b-nin,

tl.:.:,.! (ı;r ...den) kaçınma, imtina etme,

yapmasına) yapmayı) bıi

• engelolmak; t'

e

i

bir iıi ~ b§i

reddetmek, kabul etmemek;

yapmaktan)

kaçınmak,

(ı;r...e) yanaşmamak; ele

(ı;r

geri dunnak,

geçmez/ zapte-

(ı;r

ret.. kabul etmeme;

.. .e)

yanaşmama;

imkansızlık,

kabul etmeme, ret;

mümkün olmama;

~ı.. durduran, engelleyen

le:' 'dan ismi

fail]; meneden, yasaklayan; _ (ç. ~\J") engel, •

-

ı-

-

dilmez/ fethedilmez olmak ya da bu hali ol·

man.i, man.ia; itiraz 1 lNLt U') Lt herhangi

mak; güçlenmek; (y ile) korunmak, korun-

bir engel gönnemek, itirazı bulunmamak; "'i

...

maya çalışmak; t·· ei mak..

kaçınmak.

V ...den} uzak dur-

imtina etmek, geri dunnak;

... e, yapmasına) engel bulunmak, engel-

(ı;r

lenmek;

(Js- için) imkansız/ muhal olmak;

.wl.-

(ı;r .. .için) herhangi bir engel yok;

" - yasak, yasaklanmış, izin verilme-

~

yen, memnu; çekimsiz olLB'; yasak levhalannda vb. deki yasak ifadelerinde

kullanılır.

851 •

LO •

~

~..ıdl ~ sigara içmek yasaktır!; "

.

.r... F

.. ~ ve ~Ltl meniyi dışan atma, boşalt•

u:-LO •

.-

JY-:.ıı giriş yasakur!

,

~

ma;

~ç. ~f_ temenni; arzu, istek; rica, talep;

yasak olma, yasaklık;

kaçman, uz.ak duran,

.,

.

~~~ istimna, masturbasyon, onamzm;

yanaşınayan; HO

... . . ,

reddeden, kabul etmeyen; engellenen; yasak·

~ [gl ç. ~L monolog; (kabarede) oyun TİY.;

CJS- ... için) erişilmez. ulaşıI­

ii.;ıA\S:J ~~ skeçler, kısa komedi türün-

lanan, yasak;

mu; ele geçmez. zaptedilmez;

..

.,; ..

•

.

imkansız;

~

manganez;

'.

.

~P[g] bkz.;

- _.

.

.. J . - .- . ..

ruh, can; haya~'~: N •

..

(J"'. ""ı "" u (J"' ı ve "" ; (.rı [Allah] (b-; • • y ile) imtihana çekmek, sınamak; ıi"[edil.] (y .. .e) uğramak. çatmak. (",:" .. .i/l') karşılaş­

mak, başına (y ... ) gelmek; nasip olmak,

,.

bşi)

lamak, (b-e, y ... umudunu)

-

(J bir

şey)

kısmetine karşısına çıkmak;

..r' (b-nİn, bşi ya da Y

....

. ...

........&; ır

umutlar sona ermek, ölmek;

,.

J..t- ~

~(bşJ)

[düz ~ir şekilde] açmak, yay-

mak, yazmak; (bşı)

(bşt)

düzlemek, düz yapmak;

düzenlemek, düzeltmek, bir düzene

koymak; (bşi, özI. yolu, J

.. .için) düzlemek,

engebelerini gidermek; (bşi,J b-e) kolaylaş­

aşılamak; (b-e.

. etmek, kunnak; (i}:ıl topu, J b-e) atmak,

den çok umutlu olmak;

tırmak; (bşi, yataıı

ı.r-' (kan) akıtınak, dökmek; (memyi) boşalt-

mak, dışan akıtmak; ~ (bş; bş;,

J .. .için) o,

vb.i)

.. ,

pas vermek;

hazırlamak, hazır

(J ... için, y .. .ile) yolu düzle•

•

•

JL..;~I ~

sa~·

istemesini

y .. .i, iJ\ ... yapma) sözü vennek, vaat etmek

...

'

~ç.~, ~~ [hayatı idame ettiren] Jean;

"

, ... y

.. ..

Lll _ M'ınya şehri MıS.;

~ it.> vinç;

,

,-

rç. ~L manometre; ..

..... ~ Moğolistan;

ı.J

den oyunlar;

rnek, onarmak; ~ [yol] düz! açık! kullanılır

durumda olmak; düzenlemek; iyi! düzgün

.1

dilernek, temenoi etmek, arzulamak; ~,

..

•

istimnada bulunmak, masturbasyan yapmak; ı.r ve ii_

'f

. --

ç. ~Lt kader; ecel; ölüm;

• ır-.

meni, bel, er suyu;

gitmek;

..

tamamı

düzgün! eksiksiz olmak;

.,

0'0,

~ ç. 'J-f' yatak; beşik' JI "t-JI il' • • ° -'Ol ,.ı.:...uı beşiiden mezara kad~ O~ A1J

J

bşi

dal budak. salmadan önünü almak, sona .

l.Ş,?

,

meni kabilinden, sperm ile ilgili;

~

müz ve ır- müe. Mina vadisi; .... ., .

~ç. ~

arzu, istek, temenni; temenoi

edilen, arzulanan .• i

.

..

şey; ..

Ylç.ı:.ıL-ı, ~L-I emel, istek, temenni;

-

erdirmek"" [olumsuz anlamda]

yılanın başım

. - .küçülcken ezmek; ~~ J ı:.ı1S' başlangıçta!

daha

başlarda

olmak,

dallanıp budaldanmış

olmak, dallanıp budak.lanmamış olmak; •

'~istirahat yeri; yatak, kucak, sine;

~

852

=~------~:..::....-_------•

i.!. 'düzleme. engebeleri giderme; kolaylaştırma; hazırlama;

giriş, başlangıç; ön hazırlık; ...ı kolaylaştırmak

o~ adımlarını yavaş atmak; J~

vaıça ... dedi; J>W=~;

"(b-den)

,..

için; ...c

-

• _

, i • 4 •i

.. .i

•

hazırlık amacıyla,

Ii~jnde

• •

yavaş yavaş. acele etmeden' •• • • •• ~ acele elme; ~ ..;. ~; -"

işlemleri HUK:; ~.ı_~·t; ~ ara karan HUK.; IJ

~. i

t.

., ..

geçici emir; ~ " ~. ;

i}

c..,r.::. ön

i

•

•

J+--.- ~ tt;

A..I.t- mühlet. süre; •

~büyük sandalı~

açıklama;

•

' -,

, ... ...lt-yavaş davranma, acele etmeme ~

~~ ..:.ılJ.'~1 hazırlıklar. hazırlık

.. ..

.. . Jv

.

'.1·; giriş, başlangıç veya hazırlık niıe· • •

,

istemek;

•

$

j

mühlet! süre istemek; (b-den) beklemesini

... için ilk adım olarak; ..ş

".

. Jt..i ya-

yavaşçal acelesil. davranmak;

mukaddime, önsöz; J _.

-. JJe •

•

•

! ' "düz. engebesiz; iyi

Jlt-1süre/ mühlet venne/ tanıma;

düzenlenmiş,

•

tertipli;

hazır, kuııanıma açık

J,+-!gecikecek gibi olan. yavaş;

...

yol;

•

~ yavaşlık. acelesizlik; J.to.:oı yavaşça;

.a'-"onanlmış, tadilaıı yapılmış [yoll; • ,

••

...

J J

.,

ı Ha, u (H, Ji+-. i)ı.,... JJ+') hünerli! mahirI • •

usta! kalifiye olmak; _ a. u (;-+00)

, ..

kademe kademe; ~yavaş/ağır davranan. acelesil.;

(g~/ine)

mihrini vermek; 1'L.(b-ile) ustalıkla yanş•

mak; .H'Cgeline) mihri ni vermek; • •

, • e"Ibağlaç) her ne ... olursa olsun. yaparsa

• J

HÇ· )J+' mihir; fidye; • J

• • ••

RÇ· J\t-' tay; • •

• J

yapsın;

ne kadar ... olursa; ne zaman ... olursa

olsun ~

;..~i ~ ~ ~ ne olursa olsun;

• •••• ~a, u (~,~) (b-e) hiz:ııet etmek. (b-nin)

•• J

••

i .Hç. H . ..:.ılk kısrak; i)'+-mahareı, ustalık, el yaıkınlığı;

hizmetinde! işinde

.".'..tç. j H mahir. hünerli, usta, kalifiye,

kınnak,

...

çalışmak;

bumunu sürtmek;

(b-nin) kibrini (bşi,

elbiseyi) •

deneyimli, eli

yatkın;

[kuJlanarak] eskitmek,

•

•

yıpratmak; .:.ı-&- ll,

(4i~) rezili şerefsizi adi olmak; lJAl.o{mesl-

2..*mühür [zarf vb.nin); damga, mühür. " )1: Hmühürdar;

egi, işi) yapmak, yürütmek, (bir işld iştigal

~~ft-"Ç. ,.:.IL şenlik. festival;

etmek; ~~b-nin) kibrini kınnak, bumunu

~a (~) (bşt) ezmek, öğütmek;

sürtmek; (b-e)

hakareı

mek; (b·i) adi

işlerde

..

· " 4gençliğin bahan, en güzel devresi; ••

•••

-Wa (.w. <4-0) (J bş ile) oyalanmak. vakit geçinnek,

meşgulolmak; jf..ve

süre tanımak, mühlet vennek;

•

Jtol(b-e)

..4-4:J bşı)

kullanmak; eskitmek; iştigal

(bşi)

(bş

etmek;

etmek, (b-i) hor görveya ayak

[kullanarak]

işlerinde

yıpratmak,

ile) meslek olarak ilgilenmek, (bşt)

meslek olarak yapmak;

853 ,_

~ ç. ~ meslek, iş, meşguliyet: ~

mesleki; para karşılığı

çalışan,

~ ve ~

ı:..~

j

,.

..,:,A\,.o ç. IJ,+- pis işleri yapan hizmetçi;

-- .

i4--ç. ..;...I.*. ..;.ıl:+- manda;

•

ç. ~lji'I. ~..Y ölü, can~ız:

Islami şartlara uymadan kesil-

ya da ölmüş hayvan, murdar hayvan; • ••

.i:.:.t ölüm şekli

J~'jl

.' ;j"•• kahramanca

alınarak

göze

<J için)

sarfedilen gayret! çaba;

...: ...l \.• ölen. ölmekte olan;

,

J~ bkz. OY' ;

,•• " öldürücü, ölümcü. ölüme sebebiyet

..:.ı\.A.!,,- (çağ.] mobilya; . , . (..:.ıJ"').;...\,.o u (ı:.ı~) ölmek; yok olmak. helak sıcaklık

vb.l

,

yarışmak,

din-

rnek, şiddetini yitirmek; .;.ı J'" ve ..:.ı\...l (b-i)

öldürmek; (b-nin) ölüm sebebi olmak, ölme-

-- ,...

veren;

,

-:.ıL... demode, modası geçmiş. antika;

..

,

,..s· •ölüme meydan okuyan, kahra· man tavırlı; şehit; . " js:... y J'" [o. Oi Fr.> ç. ..:,.,i. moıosiklet; s.

sine sebep olmak; ..:.ıltl (4...Ai ne/sim) körlet·

rnek, isteklerini

nefsi köreitme;

herşey

,,1..... miyavlama;

olmak; Lrüzgar,

...:.ıl..t ölüm yeri; ölüm;

4:;~' ölüme meydan okuma;

I(ı:..r) ~(.LL ("'y) miyavlamak: , 2,,\,.0 ve

•

;V\....ol öldürme; nefsin isteklerini kırma.

yanlış davranış;

.,

miş

••

ölüm;

rezi!;

,j~l küçümseme, hor görme; kötü kulla·

mm,

;j-•• ceset;

s

s'

•

ç. ~\.:.e-- adi, şerefsiz. aşağılanacak,

aşağılık.

...

pro-

• • • fesyonel; ~ ~L .:ıL::ı/11 mesleki rehberlik; --

,.

kırmak; (hşi) bastırmak,

••

s',

([.y) iZ.lt u (LtY, u\,,;- ..y) Ideniz} dalgalanmak;

,

(y sebebiyle) heyecanlanmak;

c..ı---(suyıın

sindirrnek; ..:.ıJW ö)üymüş gibi davranmak;

yüzeyim) hafifçe

i ibadet. onıç vb.el güç yetiremiyormuş gibi

dalgalandırmak; ~yw= tlt; dalgalarla yük-

davranmak.;

(J ...de) üşengeçlik etme:~;

..:..ı~\ ölmeyi istemek; hayatını tehlike~ıe

dalgalandırmak; (saçım)

,

selrnek; (su yüzeyı) hafifçe dalgalanmak; dalga dalga olmak, dalga

şeklinde

hareket et-

<J ...için, ...yapmak

mek; sallanmak; [.JWdalgalı olmak; dalga

için) herşeyi göze almak (kelleyi koltuia al·

dalga olmak; (Jy ... in çevresinde) dalgalı

mak; ölesiyel ölümüne! kıyasıya dövüşrnek;

bir hat oluşturmak; kabarmak,

sokmakı riske atmak;

••

-

.:.ı .y ve j"j~ ölüm

•••

...

.. dalga; [tek. is. i ç.] dalga

s

1 ~i .:.ı jJ' normal

ölüm [eceliyle ölüm}; ..:.ıl.".. hayat bulunmayan. cansız; çıplak.

[.jJ'ç. iZ.1~\

,

(yine ELK.]; dalga hareketi, •

.,

ıJIJ'y ve uIJ ji' ölüm; salgın;

•

salınım;

.

tY

•

~f uzun dalga; ~ LtY kısa dalga ELO.; , ••, . .

çorak.;

taşmak;

~P

<"'s

tl" orta dalga ElO.; ~.r" t'jI'l ses •

s

dalgalan; ;jı~.

. ,

;.,.

•• s

•

[.iji" sönümlü dalgalar;

854

" C: ~ı;i yans.yan dalga; 'i ~; ~ı;i •

•

• • ~"...

yönlendirilmiş ışınlar ELO.; yı . ~ LI • •• •• gençliğin bahan; L:ı:-)i j,. + genlik ELK.;

.. , ~."ıı J}:ı dalga uzunluğu tek.;

(.1.J'" dalgalı. dalga dalga; sallanan; dalga,

~~ [saçı dalgalanma; 1

'..,-l. elmas [bkz. ..,-~i J; ......l.e1mas[danl [na'ı];

,

,

.

J<- ~r-"I

')lJI penna; : .. . c:"":; ç. ..:.ıL (İb'eme, salınım; dalgalanma. : .. da1ga1ıhk; sallanma ~ 1.;i.J-" ..:.ıL.:ı:-."....w ses . . : ..

..

,,,

C""'"

Malta

dalga;

..i. .,

dalgaı. [saçJ 1 ~i ~i

humması;

J' iı> hardal; .i,, ~ , ,

~ [oJ Moskova; , ,

J~)" müzisyen; , ,

# )" müe. müzik; ~

,

.. ,

'

..

lar1 iJ"..ıı Jı&- son moda, modaya ugun;

,

.'

JJ.J"'ve Jı'.J'" ç. ..:.ıf_ model, kalıp; ••

• •

' .

.

,

salııunak, salınım

hareketi yapmak;

)~n; )1".- sarkaç, ratlas;

..

. ..

.

..;J' bkz. ..;ı~ ;

lo ' ) AU.BKZ. ve bkz. ;- ;

,

•

•• •

finanse

etmek; J"""";masraflan karşılanınak, finanse sa,Alanmak; •

zenginleşmek,

zengin olmak;

JL.:-Izenginleşmek, zengin olmak;

.,.

.

JL. ç. Jlyı\ mal, mülk; zenginlik, servet; gayri menkul; para, gelir; anamal, sermaye [çağ.]

mal mülk, emval; sermaye, anamal; vergiler

.

,

.,

t JL. J~ varlıklı, servet sahibi; Ii~! •

•

Jı..

,

i

rl~i .ll. haram kaıançl mal; ".Pı .ll. i

•••

vergiler; iJ..r-i-

..

.

Jlt toprak vergisi MIS';

•

.~.

3i)y.IMoro adası;

.

(bşin) masraflannı karşılamak,

ihtiyat akçesi; u~~'

bir bu yana;

.. ,

'

Jy ~ J.,..-(b.;) zenginleştirrnek, zengin et~

~

).ı-J salınım hareketi; IJ.ı----J bir o yana

2

j

vb.; vergi [öz!. toprak sergisi] MIS.;

,'

:

•

~ )"(= OJ)") moda;

i()", ıı.. u ()y) bir o yana bir bu yana hareket

etmek.

'-

, d" müzik aleti·, J

rnek;

;,.J"'ç. ..:.ıl. moda; modaya uygun; [çağ.] şapka,

j

~ )"müzisyen; müzik ile ilgili; ~ 411

;j, " i

i

[.JL.,;...dalgall; kıvırcık; "

d

" j.-.J' Musul şehri;

~ı.. dalgalı (deniz];

.-. .n;

,

..rJ", Musa (as.) .~. ~)". ,~ı. pisi baJı~l; . 3r.r)" müe. ç.lJ"I)", lJ"')"\ ustura; ... ,. -

dalgalan; 1-1'*' ~ hava titreşimleri;

c:ı- dalgalı, dalga

,

2

,

lanan; ç. ..:.ıL verici (istasyon] ELO.;

jy [cin. is.; tek..is. iL;

i..

__

JI.,..-I vasıtasız vergi; JL. .

~ ,;).J"'romatizma MIS.;

.l-"", veya.;<ı .lL. menkul mal; .;.,U .ll.

ı,J).J"'ALF.BKZ.JJ)L. SUR;

gayri menkul;

~J)"morfin;

olmayan malISL.HUK.; JÜ'

~JJ"ç. uL tahta çatı kirişi;

.ll. ;

:

., ,

,

..

rJ i· . ~ JL. ticari değeri L'

~~ bkz.lJ"l~

855 ıjL. mali, parasal, finansman ile ilgili;

sermayedar, sermaye sahibi, finanse eden,

-- -

Ji..- enflasyon; -;; )L'. ;;,:-

.-

d

-

_"

olarak aktarmak;

:--

~L,. ~ banka binası; ~

finansör,

(~ b-e, ~ bşi) yanlış! gerçeğe muhalif

mali yıl; ~i~

ASK'; (metali

•

•

.

ç. rJ)- vergi ödeyen MIS.;

akıcı bir şekilde, muntazam; ~i ~l.. kata•

J(,.. ç. ~.,Jl; halk dilinde yazılmıŞ, genellikle nefesli bir çalgıyla birlikte söylenilen

o •

•

şiir;

-

,.,

•

•

o

_

.

.

-

,

sağlamak,

. . .-

.....lt ALF.BKZ.; ~JLt ve ~lt özsu, usare;

getirmek; (b-e.

..

sunmak;

.

-

, ..

ı)ı-J

~Y.J {altın, gümüşle] kılık, üstbaş; aşın

biriktirrnek;

~.Y' erı.ak; harç MIS';

ma, sahte

ı:r..~ erzak, gıda,

ma; kamuflaj

yiyecek; ikmal, tekrar

•

..~IJ'" ,.. ~, nın çoğulu;

kıyafel,

tavır takınma, yapmacıkJı

~ı----ı

•

kaplama;

dolduona; mahsusdan yap-

SUR MIS.;

tınlma, çarpıtılma, • •

doldunna;

sahte

davran-

(gerçekler için) sap-

tahrif edilme;

. .. - tavırlı,

gerçek olmayan,

aldatma amaçlı ~ ~~ ö)1.t sahte saldırı; •

•

•

(o......) (bşi, Y ... ile) kanştırmak;_

~Jlt

u, a (o~, UW) suyu bololmak; o.,... suyu

~

.

(bşe)

,

su ilave etmek! kalmak, su

ile inceltrnek, sulandınnak; (bşi ya da

..

•

;

•

bololmak;

JIJ \ kendini

il.. sulu; sıvı, mayi; hidrolik;

sağlamak, erz.akını

yiyeceğiniı erzakım

•

. '" ~ul ~l.. ~ Araplar;

(rJ y) rJ\.. u (ı)~. ı; y) ve rJ ~ (b-e) bakmak,

~.Y' Münih;

•

~ı.. ve ıl Lt sulu;

..:.ı\. mumya; _. ....

·.

tl:-- maden suyu;

1't; ,)))I .. Uo gül suyu; Oy • ;j _• .iii kara sulan; )lk..'il ol.:-- yağmur sulan; •• • •• • • • •• :iJ, y: . ol.:-- yeralu suyu; ~L.ı . .ol.:-. sahil sulan;

rr;

il

••

•

l:-i.,..ıs:Jı ~lt kolonya; A.:ı;.".ıı ~lt şeref, izzeti

•

getirmek,

•

~J ~L.. J.l.ı

2

(oy) oL-

• •

•

0_.

J~ 1t; sermaye sahibi;

bşı)

,

küçültmek, alçaltmak '" yüz suyu dökmek;

•

geçimini

...

•

nefis, kendine saygı; ~ J ~l..

• ••

Y

•

o ••

J..,... varlıklı, zengin;

~

ç. ııl:--, ol.}'"' su t ı.Ş)~1 ~u.ıs su gibi,

"

ödeme MIS.;

..Y' ç.

gümüşle)

•• •

içme suyu; ı.Şj\i;. ~lt ç. ~\i;.

Jı.,...; mali işleri çözme, halletme; vergi

L,!lr

• o•

•

•

•

... altınla,

rakt; ~L:-:JI ~l.. gençliğin baban; ~.lı. ~l..

•

J'y ç. ~J- sermayedar IR.;

., J..,...

su ilave etmek, katmak;

• J

rumlar' ~\.. iJljJ maliye bakanlığı;

•

(bşe)

kaplamak; oltl ~lt

••

•

~

•

~\." mali, parasal işler. maliye; mali du-

kamufle etmek SUR

vb.i, •

4\..(~P) para cezası;

(bşı)

(bşe)

su dökmek;

Js- bşi) çarpıtmak, tahrif etmek;

•

bkz. o.}'" ;

ve;j-.· bkz. .:.ı.}'"; "" (~ Cl. i ı.. ",..,.) kas,la kas'la! çahmla

.

«(7'.

..

,

yürümek; paytak! badi badi yürümek; • •

ve

~W

•

~

o

yalpalamak; LL •• ·l(b-den, bir

856 ,o • __ •• iyiliği) dilemek, talep ebnek; 1 iJ~ Cl.:-ı~

... ~ ,

(~)

bş

ı.Ş.,r-1' devlet arazisi; ı.Ş"j\...r:-- miralay, albay ESK. MIS.;

için özür dilernek;

-

o.

,-lj.r.:A tuğgenera11R.;

,lo i (4, ı:ıIJ,.o) müteessir olmak, üzül-

rnek, kederlenmek, tasalanmalc; sallanmak, başı

yalpalamak; kibirle yürümek;

dönmek;

... ~ -,ı-- bşi şiddetli bir şekilde sarsmak; -

~W yalpalamak; Ö~

ç. 4 üst eşik, lento M1M.;

-

--

-J.\4 mesafe, uzunluk; ... -.'-'-=-' (mud. kuL] ...in

ıJJ~

•• (~) jL. i (~) ••

ayırmak;

(b·i.

yağı HRl.;

<.J.:.! iki ıryi, iki ıeyin arasım) ,-

(b-i) üstün tutmak:,

kayırmak; ~

rJ- veya Js- bir baıkasından) ayrı tut·

mak. üstün görmek. daha çok önem vermek; b-i.

ı:;-

ya da ,:r... den;

~

iki

ıe)'ı)

__

iJ\..ı:.- ç. ~,)~ meydan, alan, saha; savaş meydanı; yarış alanı; çalışma sahası! alanı; ,

-

1 ~J.A:l1

o.

• •

•

..

e~itim alanı; Yrı iJl4

iJ l 4 -o

•• -

•

-

~i çalışma sahası! alanı; ••

•

Oı'

..- rj _.-H

mak; ı:ııJ.).l

•

V

seçmek, ayn tutmak; (b-e)

ayncalıkı imtiyaz

-tanımak; jlo\(bşı) ayırdetmek. temyiz etmek; -

-,-

(bıı)

terçih etmek; j:4J ayırdedilmek; tema-

Oı

JI.:iJI iJ\.ı:.- savaş

•• •

alanı; J-oıII ıJl.ı~ r:r"

ayrrdelmek. temyiz elmek; (b-i .bşı) ayırmak.

•••

savaş alanı; JI.:-JI ı:"l.ı.:.- yarış alanı; ıJI~ •

..-kutsal mesh

(bıi,

kaqısında;

Oı

•

•• • •• 3...r:-- Fr.> ç. )~L belediye başkanı MACR.;

hizmet dışı kal-

..

meydana çıkmak; ~'.ı..

yüz etmek, gÖ7.e çarpmak; tercih edilmek; ,- . ~ ;.:; kendini tulall1amak. öfkesini zap-

....

••

••

tedemeyip paUamak:;

y.L.J (J

...de) ayır-

••••

ı:ı 1..ı.:.J \ ha rı f toplar;

dedilmek. temayüz etmek; ihtilafa

--..ı..:lo ç. LS..1:-t başı dönen;

- --

c:!r' ameliyat - •t

masası; ~), Ö~\... tuvalet

(r:r veya ~

ıJ~\~ (ol madaıyon; ••

••

J ••

\..r:--»)1O i <.r.-) ve)lol (...ı~ ai/esine) bakmak. sağlamak;

ii...r:-- ç-,J:'* erzak. yiyecek, az.ık;

,-

-

eve ekmek getiren

2ı.Ş...r:--

-

[= ı.Ş ...r:--i] [na't} devleti hükümet ... , de-

-

ı.Ş~

JL.

b-i veya bıi) geçmek, (~

Js- ...den) daha iyi! üstün olmak. tercihe şayan olmak; V veya Js- b-den. J farklılık göstermek.

j:!' üstün tutma;

-

.

kayırma,

aynlrnak;

terdh ctmc;

ii ~ ayırdedici özellik. nitelik, alameti

kişi;

vlete ait. mali; ı.Ş.,r-11 hükümeti devlet haı.i· nesı

("""'! .. .ile) belirlene-

veya

veya"""'! ...de)

)~ gereksinimleri! yiyeceği sağlayan ki· şi,

ayırdedilmek. seçilmek;

bilmek, ("""'! ...) karakteristik özelliği olmak;

-

-

geçimini

veya ~ b-e oranla) üstün olmak; ("""'! .. .ile)

"

masası; Ö}.OJI öJ.i1o sofra; ••

J ... de; ,:r veya J'- .. .den

j~\ ("""'! ... ile.

ö.ı.il.. ç. ~'- , .u(,.:. sofra; masa 1 Ö:'1.:I.:• • • • ••

düşmek;

--

hükümet vergileri; ~~i

fanka;

aynenlık. imtiyaı.;

-..;.:-.-1 (J'- ...e) tercih edilebilecek olan,

(ı.Js-

... e nisbelle) tercihe şayan;

857 ~ayırdetme. ıemyiz;

cih etme,

üstün tutma, ter-

yeğlerne; ayrıcalık tanıma; kayır­

ma, taraf tutma, tarafgirlik; farkı •• •

temyiz DILB.; kasıl

ayınna,

SUR.; ~

.,

..

.r-t ı:..r-• kasılsız olarak, kasıt bulun-

•••

maksızın; j _ .• •

tarafsız

.... _...

-\I iiI.) ı:.r "-':";?\ b-nin •

farklılık;

imtiyaz. ayncalık; izin, ruhsat;

• •t

•

•

ii.:':""il..:.ıljl::-"il yabancılara tanı• • • • • nan ayncalıklar, ko:ı.pitülasyonlar, ..:Jlj~"jl

. '-

-,..

4,-ıı...~J.ll diplomatik ayrıcalıklar; ~l...,p

..

•

•

.. ,

j~"j\ imtiyaz sahibi [yine gazetecilikte]; ~ayırdedici, ayırdeden,

vasıfla. mümeyyiz

O"'

l,)"":"', .1~Il,)"":'" İng.> •

•

me salonu;

'( ~ :ı.~ i (.ı.;,;, ~\4: "j (bı,) uzaklaştınn:ıl<; ..

bşi

(~

--

~~i J,\...I bşin örtüsünü açmak.

..

tl. i (~) akmak, alap gitmek; yay,lmak; ,.

[yağ)

erimek;

~bŞl} yumuşatmak,

dırmak. sıvtlaştırmak; tL..-.I(bŞl} o' ,

slvı1aştırmak;

t:::?"'"''Ve

sulan-

eritmek,

•

tW!(yağ,

buz) çözü1-

mek, erirnek; •

~akma; sıvılık. akıcılık; ~günlük.

aselbent

officinalis;

(ağacı

ve reçinesiJ

yumuşaklık;

karar·

sızlık, istikrarsızlık;

"

~ y..-sıvı

hal;

istikrarsızlık;

•

• ~ sıvılaşma.

,

ayırdedilen,

4

dikkat çeken, sivri.

ti\...enmiş, sıvı;

müphem,

göze çarpan;

,

j\:.....ayırdedilen;

seçkin, güzide; çok iyi,

... .. öncelikli borçlar;

mükemmel;

~L-lenme;

önemli, sivri; seçkin;

aynealıklı, imtiyazlı; Q'

-

"

ortaya/ meydana çıkarmak;

•

.

subay gazinosul dinlen-

_

~ayırdedilen;

imtiyazlı, ayncalıkıı;

özel. faz-

ladan ~ ~jG.- Ü J:!.:ı

.. ,

o~

BQT. Sıyrax

ISL.HUK.;

alameti farika; üstünlük; avantaj;

J• •

",.l:--kibirle yürüyen;

ayırt

,; ~ç . ..:JL ayırdedici özellik. nitelik. o-

~ç. ıJ'l:--1 hedef MIS';

mümeyyiz;

karekteristik, özel, belirleyici nitelikte; edebilecek

...

•

6nçelik

.

~kibirli yürüyüş;

.1\...I=.k\...

karar vennesine engelolmak;

j~\ç. ~,. üstünlük, seçkinlik; avantaj;

fark,

..

belirtme; lemyiz. anlama:

yaşı HUK,; ~L ~ temyiz mahkemesi

yürümek;

bir şekilde yürümek:

seçme;

3._ ,·11 iJ"'Ildoğruyu yanlış!] temyiz • • • • ••••

..

şekilde

bir

• ~kibirlil mağrur

.:ı~

yana sallanmak,

kapalı, anlaşılmaz

(ifade]; karara

bağlanmamış, askıda; istikrarsız:

~İng> mika; J~mekanik (na'tJ;

~l..r.-- İt.> asma kat;

., i(~) ıJ'\... i (~, Ü1

eriyebilir, erimeye müsait;

~~ mekanik bilimi;

jt:...- özel sayt [dergi vb.]; "

çözülme; çözünme;

~~mekanik; motonu; makine uz· ".

_ 4) bir o yana bir bu

salınmak;

kibirli!

mağrur'

manı;

,

-

"'-!J.f..:.ç. ..:.ıl. mikrop;

858

. ."§...) "

~ mikroskop;

,,

ıJ}J

(JI ...den) yana.

, , ı.$'§- J ...~ mikroskobik;

H

....~1 fazlaca meyli bulunan;

ç. ..:.ıl. mikrofon;

jJLtI harfi ya da harekeyi ince okuma,

• • • ••

••

\.1") JL. i <J,<. ~~)(JI ...e doğru. J-o ...in üzerine) eğilmek; (,Jr- b-nin önünde) eğilmek; eğik olmak;


inceltme. 'fetha'yı 'kesra'ya yakın bir telaffuz· la ["kedi" kelimesi

eğilimi/

sempati duymak, bir sevgisi bulunmak; .. .in) tarafını tutmak.

-HW saııanma, salınma. titreşim; jil.• (Jl . ..e doğru) eğilen; eğik; eğimli. o

<e!' ...den) yana olmak; ~

'j,.- ç. J~i mil [4000 6~ı; kilome"" taşı; o

t ı.Ş ~ J::.- deniz mili;

bşe)

o

~

isteksiz! gönülsüz olmak;

... den)

o

'..,ı,. mili .... 111000; ••

hoşlanınamak, ~ ... ı)

pek sevmemek.

antipatisi bulunmak; (.;,&- .. .den) sap-

mak, aynımak:; ...

JI ~ JL.. b·i ya da bşi, o o

,

... e kadar sürüklemek; _ (JJ ~ e) (güneş)

..

meyilii 1 ~\. ı:ı.... eğik düzlem MAT.; •

karşı Çıkmak, baş kaldırmak;

o.

~) üı.. i (ıJ:") o

ıJ:"

yalan söylemek;

"

ç. ü ~ yalan;

ı;Ç veıJL. yalancı; o

~ ve ~~ mine, sır, perdah; [dişdeki} mine; o

tepeden bauya

doğru yaklaşmak;

[gündüz,

o

[saatte} kadran

eğilmek, eğik olmak;j.. veJloI (hşz) eğmek,

ile kaplanmış;

eğdirmek; (b-e. Jl ya da ..

o

.J"U ... 1) sevdirmek,

o

mak; (b·i,

ı:r

mak, (b-nin,

•

~

r:r

den)

soğutmak, uzaklaştır-

1) sevmemesini

sa~lamak;

ve..HW sendelemek; {ses} titremek;

sal1anmak;JI .~ ~l (bşi. JI ... e doğru) eğ· rnek; (b-i ya dakıı/p/eri) fethetmek, kendini beğendirmek;

..

.0.

j,.- ç. Jr-"'. JL,.lmeyil. eğim; eğiklik; eğilim. meyil. temayül; sapma ASTR.;

CJI

...e) sevgi muhabbet, sempati;

Jç (JI .. .e) eğilimiltemayüıü bulunan;

t

•

o

~~~

•

o.

J:u emaye. mine

25-~ müe. ve.:~ • ç. ı;1~, ~ liman 1 ~~ .. o

(b-nin, Jl ya da ~ .. .i) sevmesini sağla-

o

[malzeme] mine. sır, emaye; (ç. ~ıil~)

gece] sonuna doğru yaklaşmak; J:.- a (~) ..

'e' sesi gibi]

,

~

(J-o ...e) dayanmak. yaslanmak; v<- ...e)

örneğindeki

okunması;

ıeınayölü bulunmak. meyletmek. <JI ...e)

(ı:,r... t')

CJI .. .in) ıarafım tutan;

••

A:!J':" havalimanı;

•

•

.

,

i,$\.:.. uzak yer. ırak;

~\; Nablus [Ürdün'ün batısında bir kasaba); ., ,

..,ı,Uve

.... ... ı:r ı.Sl..:...ı v\.S ..

-

J.-"U N.pcl';

...den uzak durmak, ... e hiç

yaklaşmamak;

ile alakası olmamak;

...'-::o:-)U (einjs.) hindistan cevizi; ,

~Jl,; [Iekjs.) hindistan cevizi; nargile;

s.~traklık,

hint sümbülO BDT.;

,J.~ uzak, ırak; sapa, kuytu;

.J:!'))l,;

çok uzak olma;

",:?I.i ç. ~L- ney;

" ~)U turunç BOT. Cilrus aurantium;

"I

- .. ,

-

y ~'ve lı~\ ç. ~ui

ı.Şjli Nazi; ,

A.:!j\; Nazizm;

.

vb.l; (tüp gibi] rusu

,

1ri.; a,i: ses çıkannak; [yay] vınJamak. {aslan]

Lu" ses;

uzak durmak, V

(.. .ile

.'

.:ıs

(p.;.

...den)

...den) aynımak; uzaklaş­

bşi,.:r

.. .den) uzak tutmak.

.. .

arasında)

mesafe

bırakmak;

,

..süı (b-i,.:r ...den) uzak.laştınnak, uzak bir

konuma! yere getirmek; uzaklaşmak;

den) uzakta olmak

,

.şI,,;

~f.W


..

boru gibi, boru

~, ~)

ırak

olmak;

tiksinmek, V

Y

bşi

şeklinde;

yüksek ya da Çıktntl

şeklinde

i-

'_

." daha uzakta,

ırak;

bş)

tiksinti

V ...den)

.. vermek;

I.:.'(b-e,

veya ~ bıı) haber vermek, bildirmek,

iletmek;

(ı.:f'

... 1) göstermek, ispattl göster-

••••

gesi olmak; L.:,i' (b-e, y ... 1) haber vermek,

".

bildirmek, iletmek; L:.:J(y bŞI) önceden/ olmadan haber vennek, bildinnek; peygamber-

lik iddia elmek;

. ç... ..

\..::....ıl

haber edinmeye çalıŞ-

~

~I haber, bilgi; duyuru, ilan; rapor,

h.ber bülteni;

",

•

(bıı) soruşturmak.;

mak:

~

l$ yı ve~\; ç. ,,\;\ hendek; ı.Slil

.. a (.. ..

'

uzakta, ırak olma; , •

birbirinden

bbden uzakta! ayrı olmak; (.:r-

. -. .,,\';\ = "U ; o • •

.--

ıı.r.il

...den) dönmek, geri çekilmek;

(.:f' ...den) uzakta olonak; V

ı.>ı:.li

. .-

y ~L torpH atmak için

olmak; ~ b-i) yenmek, altetmek; (~

rJ';; bkz. rJ'

mak;

.,

~

kükremek; inlemek;

. " "On (<,<1;)

ANAT.; ~.ı--L=JI

"I

. kovan; ~\,j'Jl.,b;.. boru hattı;

.:JJ""'t insanlık, beşeriyet ;

,

I~ba; i~)l y;f nefes b
, ,

..rı; insanlar [bkz. ~, ];

boru; tüp Idiş macunu

~ ,W~i ıjLS'~ y. d. ı :

.. ~':l' haber ajansı;

. '

i~ hafif sesI gürültü;

:s:;.

•

w

860 ,

"

OJ. ~ ç. ..:..ıL peygamberlik:;

c.~ havlayan:

..

J.~! ç. ~L haber verme, iletme; j

~:;

ç.

~L gerçekleşmeden

~ i (4) (bŞl) fırlatmak, savurmak, atmak;

önce haber

(bşı) ıskartaya çıkarmak, işe yaramayacağı

verme; peygamberlik; ~

II

diş,

.(C-:-i) [öz!. bitki! bitmek.

için atmak; (b-i, çıkmak [yine

terkeımek,

mak; üzerinde bitki bitmek;~' (bşi tahıı·

.. il.".JI

...'•. ,

-

(bitkı) yetiştirmek;

'-

~

vb.) boz-

-

~ = ~ ; (üzümden, hurmadan) şıra yapmak,

-

sıkıp suyunu çıkarmak:~1..i (b-den) (kızgın-

;J',i biLki, filiz:

lık

v~ [cin.is.] bitki; (..:..ıL) bitki, nebat;

(b-e) karşı çıkmak, itirdZ etmek

"

~)'.:J~ süs bitkileri: ..:.ı~1

"

ya da

anl~mazlık

aynımak;

sebebiyle]

o.l...ı\...i

...

, ,.

ri b·e savaş açmak;~1 (iiziimden, hur-

JS1 010-

-. . bur; ..:..ıWI.?- akide şekeri; ..:..ıW' ~ bola.:

. .. ~ o~

bir tarafa bırakmak;

,-

" ~L ii j filizlenebi1irlik:

-...

. ,.

-

L:-iL:ı:- anlaşmazlıklan

..

(anlaşma

b·;, bşi küçümseyerekl hor görerek red-

.-

üretmek;

fılizlenme, biıme, yetişip; çıkma;

bitki, nebat; ot;

bir köşeye atmak; (..deıı) caymak,

detmek '" elinin tersi ile iımek; ..:.ıü~ı ~

büyül-

-,

rnek;"

ot;

(tohumu)

(bşi) yetiştirmek; (bşı)

filizlendirmek;

dışı bırakmak,

mak; (J1ilt» anlaşmasını bozmak

,

(ağacı) dikmek;~

devre

çekilmek, vazgeçmek;

saç.vb.]: filizlenmek; (toprak) bitkili oL-

mu) ekmek.

bşi)

O..:J

madan)

şım

yapmak,

sık:p

suyunu

çıkannak;

•• •• • •••• ~L insanlardan uzaklaşmak ~ ~U ~\

•

nik, bitki bilim, nehatat; ~~ bitkisel. nebati. bitki; botanik ile ilgili; botanik

,.

..;.ı~

ç.

uzmanı: vejeıeryan [s.

..

ve is. i;

~~ düz, kalın sopa [öz!. silah

-

-

bir kenara! bir köşeye çekilmek; ~ fırlatma,

atma;

ıskartaya çıkarma;

işe

yaramaz diye atma,

cayma, vazgeçme,

terkeı-

-'-

olarak kullanılanJ:

..

~

-

-ç. ~t:.. ekili yer, ekenek, ekili dikili -

me, bırakma; (ç. ~Wi ) biraz, az. bir şeyI ,miktar; ~ ~\kJ' ~ itaatsizlik;

.

i~

yer.; ocak, yatak, kaynak;

-'

-. ç. W küçük parça. kısım; [kiıap

•

" .:i ekim, dikim;

..

.:.Lo....I -

vb.den] parça;

n-.

i •.i

~I..i nesil;

..

" .-

.. ..

..

•

yetişmiş; fıdanhk;

L"

:.

, •

~~l bakteri küllÜro; ., . 1::" o (1::". r L,ı. 1:- ;;) <.}< __ .e) haylamak;

..

~8 [köpekler] karşılıklı havlamak;

..

.,

.

c7 vec.L:-i, ~ havlama:

işe

broşür, kitapçık;

yaramaz diye

küçük ilan;

atılan! çıkarılan,

- ..

ıskartaya çıkarılan. sahipsiz; (ç. i~l) şarap;

,

..

..

..i..:iJ' c.J) alkoL. şarap aIkoW; .

~,

~I..i : i~UI i~' santriftij, merkezkaç

kuvveti;

.. i~

atılmış: ıskarıaya çILu'dmış; ıerke­

diimiş: kovulmuş, terkedilmiş;

sokakta bulu·

861 ,..

. ....

nan, kimsesiz; ihmal edilen, önemsenmeyen, ilgilenilmeyen; ıJJ~~' (Hindistan'dal paryalar, en alt kast;

.. ~ i (~) sesini yükseltmek. (bşı) yükseltmek; (bşı) uygulamak, vurgu ile söylemek; (b-e)

.

..

bağırmak; yüksek sesle bağırmak; ~, şiş· rnek, kabarmak.; [hatip] minbere çıkmak; __

•

.. i ~ şişkinlik. tümsek, çıkıntı, yükselli;

vurgu, aksan; lon (sesI; hemze; [çoğ·kuL]

tonlarna, sesin iniş çıkışlan;

•

r • mimber; kürsü; .

••

o'

.'

..r\~ ç. ~)ç lamba' '-,~ ~..w~ birini

10.

~

ç. JP'-:i'

nabız

[gibi} alma, çarpma,

kesik kesik! darbeli vurma; vuru;

.

..

yum, kalp atışı;

atan, çarpan, darbeli vuran; yay, __

_

zemberek; 1 iV-~ ~\:ı ooşkulu. hayat dolu; •

•

~ kalp atışının! nabzını vurunun duyulduğu, hissedildiği yer,

ı.,; "<.ı,;;, lo;) (su] Çıkmak. d$Jıak; <'rJ!

. " kuyudan) su Çıkarmak; ~ (J&- b-ı) beğen· (J&- b-e) kusur bulmak

•• MIS.; ~l (}:ıfi, su),u. madtmi. petrolü) çıkar-

.. mak, bulmak; b ..• di (su, petrol, maden) bul,

"

mak, çıkarmak; [kolay farkedilmeyen. gö-

. ,.

kendine örnek almak;

i

._

•

•

;

suy.u vb.] çekilmek, kaçmak;

memek, tenkit etmek,

Fe bağırsak t ı.J: .... )~ sucuk; . .. - . .

)\;.. ç.

nabzı yurmak atmak; ~ u (ı)'~) {kuyu

i

zahire ambar!;

..:.ıIpi

..

- --

--

•

...

.. --~ i (~, "I.A,L ) [kalp vb.1 atmak. çaq>mak,

~\i

.rı ve. J\.:.il ç. .t-ü\ . ftüI [anbarı ambar. tahıl!

--

..HI ve cı y.jl ç. v· _;1;1 kazı. kazılı şey;

~ nabız,

..~ vurgu, kelime vurgusu. aksan; 10.

_lO.

~)(b-e) [köıüj lakap takmak: ~ lt; ~

__

rülmeyen] (bşı) bulup çı~ (bşi.~ den)

...

{sonuç olarak] çıkarmak, V ...den, sollllc-

ç. j\;ı' Ikötiil lakap: Oı'

..

~ i (~.~) (bş;, sözil) ağzından çıkannakı

söylemek, demek {genellikle olumsuzluk

ed.u iıeı;';;

~ • •

•

..'

. ) bir tek kelime etmemek;

..

.

n, . ,. ,.; \, <.r.< ••

•

10 • •

~)

( :;.; ';, ~ ...;...; II

.-..

(~) (kabir vb.) kazmak; (bil) ortaya

çıkarmak, meydana çıkarmak. (sırrı) açıkla· mak. ifşa etmek, (halil/e) bulmak, çıkarmak;

..

~

Ikabir vb.} kazma. kazı; ara~lIrma.

inceleme, teftiş; ortaya! "çığa çıkanna.lsıml açma. ifşa eıme.ldefinel çıkarma;

J-\.;J"

mezar kazıcı; mezar soyguncusu;

~ kazılmış {öz\. mezarı;

unu) çıkarmak, çıkarsamak; ~ .

derinlik, kalp, iç. derinler: ,.,

~

~\ ve .kY~\ Nabat'lar;

~ Nabat. Nabatlar ile ilgili

ls. ve is.};

.k('.: ..\ bulup çıkarma, keşif, icat; islinbat ISLHUK..;

.,. , k,'- • bulup çıkaran. keşfeden, kaşif; -.. ,

.:.ılb ..•

•

keşifler,

icatlar.

., " --ci o ~, ~.lJ~) {sıvı örn. su, petrol. ter vb.] (,j' ...den) çıkmak, [n.hir] (,j' ... den)

-,. doğmak;cil (blt) çıkarmak [suyu vb.il;

.. ~

ok yapımında kullanılan bir ağaç;

•

862

t" "

',_

kaynak. menba ~ ~4 ı::"i

,_

t:.J • lohç ıOhca

birbirine ginnek;

-- ç.

-~\:.. kaynak, menba, pınar [yine

~

•

10-

,

••

t.~ ç. e.=-ı~ kaynak. menba; pınar; Oı

rinin lakabı;

.,

.

'" . ... Jl,; ç. lll,; ve.ı.~ ç. j,> okçu;

ii

_ " '

__

4 u • ~ a ve ~ u (ı.~) bilinrnek, meşhur

..

eımek, dikkatini

doımaıc. ortaya çıkmak; yayılmak

dikkat çekmek, üstün

vasıfları

<J .. .d~)

olmak, tema-

... e) dikkat vermek, (J ... i)

(J ... e)

• O'

'"

& a. u. i (&' tJ,') V ...den) kaynaldanmak,

dikkate almak; uyanmak; 4 (b-nin) dikkatini (Jl veya

J<- ... e) çelonek, (b-e, ~I veya

.)&- .. .i) gösıennek, işaret elmek;

(b-e. JI

yüz etmek, sivrilmek, çok iyi olmak; dikkat

veya Js;

çekeni sivri! ayncalıklı bir kişi olmak;

• JI . .. 1) hatırlatmak; (b-e. ~ hakkında)

ty.j"

temayüz etme, dikkat çekme; üstün

vasıfları

t!\.i

ayırdedilme;

olan;

[bir faaliyet

alanında)

deha; dahilik;

çok iyi olma;

dikkat çeken, sıradan olmayan, sivri;

yetenekli, kabiliyetli; dahi; üstün, çok iyi; ~Li ç.

t!'Y temayüz eden, önemli, sıra­

dan olmayan

..

--

~',~ kirazı

kişi;

(cinjs.; tekjs. iJ sidre, Arabistan

..

--

-

.(b-e) ok attnak;J-,;

soylu olmak;

..

u

(llL,;) asiV

V .. .e) tenezzül etmemek;

•• ~ {cinjs.; tek.is.

. _.

•

mak; ~ ~:;

Jl bşi) anlamak. idrak etmek. farkına varmak; (J veya JI veya (J

veya

J<- ... e) dikkat ettnek. (J.JI.J<- ... e ko,ş') (4

..

uyanık!

tetikte olmak; uyanmak;

.- undint) gelmek; ..

~i dikkatli! uyanık!

Q'!

-

tetikte olmak; uyanmak; (Ji veya

iJ ç.~,

J

bşi)

(JI veya J bşin) far(JI

veya

..

rnek; (Aı-ıi.:J undine) gelmek; .~

..

idrak,

anlayış,

zeka,

algılama;

dikkat-

•••

J~I ok;

~ ve 114i şeref, soyluluk, asalet; yüce

.-- .. j.,; ve j"l ç. ,~ , Jl,; asil. soylu; yüce.

gönüllülük, ali cenabllk;

-

-. etmek,tenbihte bulunmak; 4\ (b-i, bşı) uyar-

J .. .e) dikkat etmek, dikkatini (JI veya J ... e) ver-

tümsek, tepecik;

.u (j,»

-

..

kında/ şuurunda olmak;

'"'~, ç. ~\,;i imbik, [inbik};

~

..

idrak etmek, anlamak;

Zizyphus jujuba;

-

...1) bildinnek. haber vennek; (b-e

bilgi vermek; (b-ı) uyarmak. ikaz etmek; (b-i, , "-'- y ı:r uykudan) uyandırmak; (b-e) tenbih

dikkatiiI

BOT. Zizyphus spina christi; hünnap,

çi~de BOT.

j,>

.~

olmak. tanınmak; "-:oi a (~) (J

..

••

-

~L ç. ı.~l ESK. Mısır'da kral ailesi üyele·

• ••

MEC.] ~ c.,)1 t"'veya JJ~I t'" pettol kuyusu;

.

-

şerefli;

yüce gönüllü, aticenap; mükemmel,

çok iyi;

muhteşem;

uyanık

lilik; •

4

bulunma, tetikte olma; •

-.1

ve ~ ç. ,,~ asil, soylu, asil; dikkat

çeken, önemli, temayüz eden, seçkin;

meş-

hur, tanınmış; çabuk kavrayan. zeki;

üy

şöhret, meşhurluk, tanınmışlık; asa-

let, soyluluk;

uyanıklık,

tetikte olma; zeka,

863 ,

. a ....

~\j çirkin,

kavrama gücü; ., ı.ı.,-. (~

...e) çağn, ~ için) nyan;

•.,:i uyandırma;

i:.i

uyarma, harekete geçir-

me; uyarma, ikaz; tenbih. öıüt verme, haber

•

verme; not, mmahaza {kitapta};

'o

'_

.·-lIlJI

-,

s..,p) şişmek. kabannak; ÇıkınU yap-

mak. tümsek oluşturmak; 00

il:.i tümsek, tepecik. yüIcselti;

.,".,p

şişme,

kabarma; yumru,

..

_..

~ uyanıklık (yine MECL;

~\ ı....p dış açı

o

o~' dikkat etme; uyanıkltk, tetikte olma;

özen, dikkat, bakım; müşahede. gözetlerne o~,-! , __

iğrenç;

şiş,

tümör,

ur; kabartı, şişlik; tümsek, tepecik. yükselti;

koma; alarm;

.

• (s.ı.;:..j,

itici, kötü,

. . . SK.;

(it ç. :,;1; şiş. kabarık; çıicınu,

şişlik.

yükselti; ~\jç. ~i; şişlik. kabartı; çıkınu,

dikkatle; meşhur. tanınmış;

"-!U asil. soylu; seçkin;

tüm-

sek;

~ i ([.~) (yavru) vermek. yavrulamak;

önemli, mühim; o"

.ı.....:.:.- uyandıncı, uyandıran; uyancı, ikaz

(.:ro-

veyaı.:f' ...den) doğmak, türernek, kaynarlan-

..-

,

edici; uyancı (ilaç) tenbih eden; (ç. OJJ-) çalar uyancı

saat;

(yavru) vermek, yavrulamak; (bş) üretmek.

ilaç vb.;

o'·,

~ uyanık {yine

,.,

~

__

(~) \.;ı

il

mak. V veya ı.:f' .. .in) neticesi olmak; ~L

(bşin) üretimini yapmak; (bıi) imal etmek.

MEC.];

, 1.1.

n;.1 ft;...dikkatli. titiz. ihtiyatlı;

(r.i.~) uı:iJkJ ırak olmak; uzaklaşmak.

uzaklara gitmek; (ok) (~hedefi) vurama-

kannak.. (ıJ" mak, V

mak, isabet etmemek [ıskalamak); {top]

(J den, Jl

.. .e) sıçrarnak. fırlayıp gitmek;

.. ,ile) aynlığa düşmek, anlaşamamak; (ı:f' ... ile) zıt/ tersI muhalif olmak; (r:,f- bir;

(ı:,r

için) çirkin! itici gelmek;

(.:f' bşi) sevmemek. •

i

,

yerde kalamamak i H

• . ••

...... _ .. ~

den.sonucuna. neticesine) varden, çıkarımını) yapmak;

(.ki yavrulama, yavru verme; yavru; ürun

..

'

~1 ~'" tay; ~.:; ç. ~b netice. sonuç. çıkanm; ürün. mahsul; semere, elde edilen kazanç;

çıkarsa­

ma. sonuç çıkarma, istidIal; alınanak, yıllık,

..

(ı.:f' ...den) hoşlanmamak; 1 ı:.ı~l ~ \..:.i bir i"

em di (ıJ" .. ,den. bıı) Çl-

yapmak, üretmek;

takvim; , .. ~_ .; (mud. kuL) ...in sonucu!

-

...

"

her kes

neticesi olarakl sebebiylel yüzünden 1 ~I.:.i

yanııır, herkes için başarısızlık anları vardır;

~~\ olumlu sonuçlar; ~ ~I:.i olumsuz

...

:;. ç. ı:.ı J- , s.~l nebi. peygamber;

ro?;;' peygamberlik ile ilgili, ya da özel

,

-

.

sonuçlar, menrı neticeler, ~~ netice ola•

rak. sonuç olarak. böylece; ,

olarak Muhammed (sav) ile ilgili;

." i ,J"'; peygamberlik, nübüvvet;

.

..

'

• •

•

~1 ~ cep

,

takvimi; J:jIJ.-1 ..~:; duvar takvimi;

.. [.kiL yapım, imalat; üretim; [bitki] yetiş-

•

ıt"

864

ı_rmc.

.. it~:' vasıtalı

len ürün

•

mikları; yapım,

prodüksiyon;

vergi;

[.L~.: .. ~ ç. ..:.ıl- çıkarım, yargı, çıkarsama, istidlal, sonuç çıkarma;

(.;r .. .in) sonucu, neticesi; netice,

.. ç.

imalatçı,

sonuç;

..

[..p

-

üretici;

..:.ıL ürün,

~ doğuran.

bir tulam; ~ yolunmuş, kopanlmış (kıl,

mamul;

• .0.

"

- ...

~

~) (bşı) hızla. kuvvetli bir şekilde çek- ••

rl.. l ~ı.rı.;

2.;.ı1.;:ı nitraı;

? "'

~ i (~) (hp)

mak;

çürümüş, bozulmuş; iğrenç!

[eş

pis!

gibi kokan;

o..

;; ll,;


yaymak,

serpiştirmek; (bşı) düzyazı!

olar.ik yazmak;};

..

kuvvetle çekip çıkarmak. yol·

ya da eliyle] koparmak,

ı.ş;; düzyazı/

nesir

(bŞI) saçmak, dağıtmak;

,~t.

,

sızmak: (bşı) kaldınnak MIS.; ~ ı.!J~ ~. ! ~)

i.i..J~ lhamile kadına hilaben, lafzen: Rabbımız, ağırlığını

sağ

--.

..

,

•....

~

şeyler [ıvır zıvır];

.

. .

"w.... v a":'»; fIi ı...A:!)~ i.

~; ufak tcfck harcamalar. giderler; ., )~ dağılmış! saçıımış

lanecikJer

parçalar; uçuşan

(ıoz]; ufacık şeyler;

konfeti;

~ saçıımış, dağılmış. serpişıirilmiş:

,

-ili

salim hafifletsini

saçılma

...'t:.i

inşaailah hayırlısıyla doğum yapaı-l)ınız! MIS.;

ı.,A;.i ; (~) (kıl,liiy

~., \ ,

;

«ow~.r- .r~

.}b cımbız; " ~ a, II V) (kan, ler vb.] yavaş y~vaş .~i~~

ncsir şeklinde; az, önemsiz,

bir miktar ..:J~"p ufak tcfck . o.'

parçalamak; vurmak;

mak;~ fi;

varyemez, pinii,

? saçma, dağıtma; düzyazı. nesir;

(bşı) Idişleriyle

..

gibi

sıkı MIS.;

.. kötü!

nitrojen;

..

leş

}W ve p\ dağılmak, yayıımak. saçılmak;

,

J?

çürümüş, bozulmuş;

cimri. eli

"

••

ı.,~

pis kokulu,

bozuk, çürümüş;

~ ter; sızan şey {ağacın ... hesi vb. i; • •• : <

iğrenç!

~ •

• üretici, imalatçı;

rnek, çekip almak .i)\:-J\ .,

.~.

ib pis! iğrenç! tiksindiricil kölü

kötü!

kokan;

•

• -.

çürütmek, bozulma-

sına sebep 0Imak;~1 = ı:?;

ziraai ürünler;

il

(bşı)

koku; çürüme, bozulma;

..:.ı(~::. ürünler, mamüller 4~cljj..:.ı~

~

.... II @.i~. ~ ri) pis! iğrenç

rnek, bozulmak; ~

yavrulayan, yavru veren;

,

,

tüy vb.];

. ,.

; ; ve

[delil): üretici, imalatçı; yapımcı, prodüktör.

t-·~

..

.. ... ~ ;,::,:i a (~) , .:?

yapımeı;

verimli; ürün getiren; sonuç getiren, kati

o-o

saç tUlaml; az miktar, bir az.

kokmak, tiksindirici bir kokusu olmak; çürü-

~l.i ~ .. .den) kaynaklanan, ortaya çıkan,

~

:;;.', ç.

•

r-"')

..

"

büyütme; verimlilik; verim, elde edi-

vb.i) yolmak, çekip kopar.

dön bir y.ına

yayılma:

düzyazı yazan. nesir yazan;

.JI'· zı!

'

saçıımış, dağılmış, yayılmış; düzya..

nesir; san şebboy BOT.; bkz. ~~ ;

•

865 •

;~ saçıımış, yayılmış, dört bir yana

•

• ~) soylu! asilolmak;'. ~j\

•

U

(~\

,.

ç\

.. bir . ...

doğurmak;

(çocuk)

-

f4

..

; Necd bölgesine giımek; .1..,. .••\ (b·deıı vcya

'":" b·den) yardım isıemek; 4.Jı:- b-e) küstah-

dağılmış;

~

fi

(b-nin)

babası

11';

lık etmek;

(J&-..e karşı) cürelkar davranmak;

~ plaıo;

olmak;

Necd:

_

~\

kadından çocuğu olmak;

-. ~1 ve~\ (bşi) seçmek, seçip almak; .. - - ,. , ~ ve

j.

•

~ asil, soylu, cömert, ali

cenap; ~~ asalet, soyluluk; seçkinlik, üstün-

ı.?~ Necd ile ilgili;

·

;~

ç.

.

.,

..:J\~ yardım, destek; zorluk,

.. , .. , takviye kuvvctler; ! ;.u:dl ! o~\ imdaı!; .. . , ö.u:dl .rJy. "" toplum polisi sıkıntı, buhran,

kriz; cesaret;

(çağ.] yardımcı,

MIS.;

o

"

i

••

••

,

.0-

~ ç. ~ ... ~ . y~' soylu. asil;

y~\

&

·-,-

.)~ döşemeci; izci SUR.; ö.)~ döşemecilik;

••

"""" n·•

o (~. c.~) başarılı olmak; iyi gitmek! o

•

mak; (~~:' ,.

.. .de) başarılı! muvaffak 01-

J

imtiham, sınavı) geçmek}

.. vennek;& ve&1 (b-e, başan,

beı; başanlı,

c.~

fl";

• • •

muvaffakiyet, mutlu son, ak:i·

o

~ i(~) (b·den) ısrarla istemek, (b-c) ısrar

etmek. ~\i ç.

bşı) kazandınnak,

(b-nin. bşde) başarılı olmasını sağlamak: •

&

gibi];

•

seçenek, seçim;

ilerlemek; (ı,,}

(sırık

uzun

mümtaz, sc} un, güzide; •

o

)~i •.k,b

.)~ kılıç bağı ve kemeri;

lük, mümtaz oluş;

•

..k:-l; azıdi~i;

n; LL; (sınavı. imıihanı) geçme! . . _.

verme ~ ~U:u ~ başanh olmak, başarı

o~l; ı:r ı.S..ı..ı1

(J b·e) di~lerini gösıennek, (~ .. e karşı) ıeh-

.. J&-

•

• •

•

diı eder bir ı.:ıvır almak; .r-''p~ ~ dişlerini

..,

gıcır Jaımak; ~~'v

müspet gelişme;

"o

..

o

~ buluğa ennek;

... Js:- -4-1';ı~ ~ ... e hırsla sarılmak;

.r:u

..

•

o

•

ii (~) (,{"/ırayı) düzlemek,

"<esrnek;

•

~ J '-

elde etmek; ~ yerinde,

iyi, isabetli

•

J~

[görüş];

,

•

"lin'in s cJ.k vakti', .

~

ç. ~ j- marangoz;

t.~l başarı;

J~ k.:ı~·nak. kök, asıl;

~\i başarılı, muvaffak; [sınavı] geçen.

;J~ talaş;

•

;J~ maranJozluk:

veren, baianlı;

o •

o

~ u (~) (b-e) yardım

mak. mck;

(b-ı)

elmek,

desteklemek; ~ a

(pamuğu) di tmek: ~'v

J~ jlalanga makarası: makam dili: •

~ (bşi, evı) dayayıp döşemek;

=

""'"

~; ~l

=~

,,:-l:.. marangoz re,ıdesi;

•

(~) ıcrle-

• i

~ ç.

yardımcı oL-

j-=':U

il

o

(j-':'Ü) (hşı) yapmak, yerine gelinnek,

uygulamak, icra etmek;

gerçekleşlirmek;

•

y,

866 ~a (~) yapılmak, yerine getirilmek. uy·

~ ç. ~\ :ı:U kumul, kum tepesi; set, bent;

.,

•

. pl

gulanmak, icra edilmek;

y:-Li (b-ile) savaşmak

.rı:u (}ışi)

_.-

...i~l Necef şehri;

=~ ;

= ~; (iş,)

~ ç. ..:.ıl.

yap-

• •

•

mak. (gör~vi) yerine getinnek; (sOzü. vaadi) tutmak;

J-Vu (J<-') (çocuğun) babas, olmak;

J.':Uç. J~içocuk, evlat, torun; soy, nesil.

(Js- b-e) öldürücü darbeyi vunnak;

~i(sözü) yerine getinneye çalışmak; •

•

~ve j~ yapma, ifa etme, yerine getir-

avize;

döl;

. ... iri gözW; iri (göz]; derin, ., -. büyük (yara]; f ..~ ~ derin yara açan .,

loI~lmüe

~ ,

me, uygulama. icra etme, gerçekleştinne;

darbe;

.,

,-~ j':"L. ve ftU savaşına; ,

y:-Li tamamlanmış,

.

,--

.. •

~ (bşı)

,-

kirletmek. pisletmek;

pisl kirli olmak ya da pislemek. kirlenmek;

•

Y.IALF.BKZ.;

.

~

,,

u (r~)

[yıldızı

,

~ ve ~ amansız (hastalık):

vaş yavaş

ortaya

..ı ;~kirletme, pisleune;

[hareketleri vb.

. ç. rJ.

~

pıs,

mek;

,,

u &. tr) [ilaç vb] iyi gelmek, faydası

..

mak;

mak; otlak} mera aramak, ot bulmaya çalış-

cılığı/

•

mak; t""'-'I fi;

,,

i::"'",ç. W

iyi gelen,

faydalı

t"~

fi;

eğlence

ocağı;

merkezi;

sanatoryum;

sağlık

merkezi,

müneccimlik yapmak;

uğraşmak;

•

~ yıldızlan

takside ödeme yap-

gözlemek;

yıldız

. - .. .,, ~ ç. r~ taksit; t. ~ taksitle; . . ç. r , ., , .. gök cismi;

fal-

müneccimlik yapmak;

~

kuyruklu yıldız;

baacılık;

~yiyecek içeceğin bulunabildiği

kan;

incelemek. gözle-

~,

-. . . 1.:_ Jl r

..

yıldız;

..

Y:C; film yıldızlan;

..

~ ç. ..:.ı~ yıldız; yıldız işareti

olan;

..

açısından]

takımyıldız, burç; [cin.is.} ot:' ı..;-i; J; ~

olan [özL. ilaç);

sıhhi. satlıklı, sağlığa elverişli

çıkmak; ~ yıldızlan

yıldız falcılığı/

~

küçük köy;

~ ol, su vb. nin bulunduğu yer; ~

,

,

astroloji ile

dokunmak; &ve &111"; ~~(b.t') sıAın-

.

-,

.ı,;} ~ görünmeye başlamak, ya-

wl'i;

~I.:ı:UHabeş krallannın genel ismi;

,

doğmak. çık-

mak; (iJ" veya ~ den) doğmak, kaynaklan-

... olmak 1

... bul'

belirmek,

mak, ortaya çıkmak cd' veya ~ .. in) neticesi

ı.J""=U ve ...... 1.:ı:U pislik, kirlilik;

&

..

~mengene;

tam, tamamen;

,

ve

darbe;

pç. J>:-"-' tııpan;

~ u( ..... ~), ~a~) pislkirli olmak; ~

şiddetli

me-

sağlık

.. ,

_. -

~' •._. ~

film

• •

yıldızı;

mat-

J'.;-

~i bir at hastalığı; ~ yıldız

gibi, yıldızı

ile ilgili; taksitli (bir.kul.];

andıran; yıldızlar

867 • • •

-.5yU ç. -.5JI.:,.,i gizli konuşma;

~ yıldızcık, küçük yıldız;

.-.

.

~

r~ ve~.,.

Ot

yıldız fa1clsl,

.. ..r:u. ç. ' · 1

.

müneccim,

"

fısılu;

yakı n ar kad aş,

d

.;-ı sır, sır aş,

dost;

astrolog; ~ ç. ~ı.:... kaynak, b§in kaynak-

•

~

V

den) güvende, emniyelte olma;

.. -Ö~ ç'J!--i.:.- güvenli yer, bannak, slAınak; . . .. . koruma, himaye; kurtuluş; ... ıJ' i~ ı:ı\S" "

landığı/ doğduğu yer,

maden, ocak;

çılcış

yo-

"

lu, çıkar yol;

••

~ yıldız falcl1ığl,

müneccimlik, astro·

loji;

Lo...;j • •

•

•


.-

kurtarabilmek, kurtulmak, kaçabil-

rnek; 1.

..

canını

..

,

J.r. ~ kendini. --.

Q'! ~ veya u-

-

ev- ...den) kurtarabilmek; 4i~ ~ ••

••

••

•••

•

,

hislerini açmak, gizlice söylemek; ~ ve •

ır' (b·i, ~ . ..den) kurtannak, kurtulmasını •

sağlamak; ~t

bşi, sırrını, sıkın-

(b-e, y

tt/arını)

açmak, gizlice söylemek, (b-e) açıl•• •• • • mak; ~ 4..O..A:ı ı.?"t kendi kendine konuşmak; ı,/'\.;; birbirine açılmak, (sır/arını, duygula-

vb.i) birbirine açmak;

alışverişi

yapmak,

••

fıkir

fısıldaşmak; görüş

teatisinde bulunmak;

~i (bşi)

bir başkasının kulağına söylemek;

~l (ı,;,-

.. .den) kurtulmak, canını kurtar-

(ı,;,- ...den)

mak;

~

, ib:-I.:.- gizli konuşma;

.. .., ma; (.IJ) ~\ ..:Jb:-I.:.- ruh çağırma. ispritizma; .

• •

. . lo: ."u). ve

~ a, i(~,

~

sesli

kurtulma; günahtan

kurtulma, necat bulma; emniyet, selamet,

...

~1

sesli ağlamak,

ağlama,

feryat ile aAlama; süre,

,

..,

,

,

zaman aralığı, müddet; ölüm 1.... "u ~

sözünü (uunak, vadini yerine getirmek, ölmek, vefat etmek; sesli

~ ~ U,

i

istenilen (terim) ,-

ağlayış,

• • (ı.:,...".;i) (taşı. şekJi

feryat ile aAlama;

tahtay',

nıııdeni) işlemek,

vermek; bir kaç kelimeden

oluşturmak;

:-..j

tahta, maden veya

taŞı işleme;

heykeltıraşlık;

.

heykeluraş;

•

vb.i açma/ açıl-

feryat ile aAlamak;

•

kun.ulma;

SLC

~ kurtancı;

••:.ı\..N taşı

temizlenrnek;

ö~ kaçış; kurtuluş,

kurtarma'•

•

tt; _(,f:U. ~ J':U) (b-e) gizli bir şeyif sımnıl

rını

.. .den emniyelte, .. .den uzak;

4J~

işleyen, taşa şekil

.,

veren

kişi;

.

ç. ..:JlJ~ yonga, kamga, talaş;

..

~ç. ~ı.:..

çelik kalem, kalem keski;

• •

ru u (~) (hayvanı) kesmek, boAazlamak,

güvende olma; •

~

pislik,

dışkı;

. " .. . ö~ ç. s.~ yayla, yUksek arazi ~ J Ö

... ı,;,- .. .den uzakta, trak;

boğazını

alma!<:, kesmek;

birbirini boAazlama!<:;

~I.:,; savaşma!<:;

.

~lintihar

kendini öldürmek; gemi [deniz

etmek,

musluğu

868

,...

__

1 L...i:.J.ı J

açılarak) batınlmak.;

.

~ .;1 kendini

•• zayıflamak, kilo vermek; ~'ıayınamak;

4!~zayınık, incelik; zayıflarna;

asarak intihar etmek, kendini asmak;

-, 1O-(.....;ç. Ji".; ,ı.1A::oo.i zayıf, ince; kınlgan. .

•

~ boğazını kesme. boğazlama; kurban

••

olarak kesme; , ~L birinci günü,

•

r.Y- Kurban bayramının

Zilhicce'nın 1Q.

~zayıf1ama merkezi;

• ••

~ç. J~ boğaz; • •

r-r.ç.'y-? V . de) usta, dene-

rve

.j ~zayıf, ince; zayıf düşmüş, bitkin; _ .J. J, ra(J~)zayır.b;ıldn

ru.a. ru.

düşmek; kilo vermek, zayıflamak; ....~a

..

yimli, tecrübeli;

,

••

günü;

••

•

ince yapılı; zayıf düşmüş. bitkin;

~ve)~ boğazlanmış, boğazı kesil-

• • ( r ) (b-e) tasaddukta bulunmak. hibe el-

[hayvan];

mek. karşılıksız bir şeyler vermek; (b-e,

miş

•

ri (b-ı) •

SÖZU) (haksız yere] isnat elmek;

-"""boğaz;

•

J~i intihar, kendini öldünne; Ideniz

..

musluğu açılarak gemi]

kendine} -

i

•

hoş mizaçlı; i j _ ~L

f..r •

yüce gönüııü. ali

•

~ a(~) (b-i) sıkıntıya

. ,

sokmak, (b-nin)

...

başını derde sokmak; ~ u p,-~ J

•• "-l,

~L:tw) ve ~ a~) kısmetsiz olmak.

talihi gülmernek,

•

..ru

(bşi) bakır

•

~ ç. ı.r

kara,

yazısı

yaz(g)ıs)

kara olmak;

••

şanssız, bahıı

d-

IJ"~bakır, bakır para TUN.;

yi...P\ lJ"t",;

~l:,.. belalar, sıkınblar,

.

.. -

.. _-' 4

e

-·1 ~i "

•

•

benin ismini almak; ~1.r"JI ~~ Bedevi

_." ...."

olduAunu iddia etmek; Jl.l,c.'Jl r~ bahane· .,"""

ler bulmak, mazeret bulmak.; ::;. a~ ~L _

--

,

ıJ':A.,j b-nin şahsiyetine bürünmek, kendine •

••

öl arı;

•

Lb.,jç. ~ hibe, annaAan; inanç, akide;

,"

.,

(alaşım);

kara,

'-'

"

almak,

jjb.,j aneıiık;

•

ıJ ~ bahlı

..

(yabancı kelimeyı)

JWancl;

kötü;

ı.r~bakırcı;

•

dine) girmek;

r(cin.is.; ıek.is.

•

pirinç

(bşe)

sahiplenmek; (bir dini) kabullenmek, (bir

•

y.:, felaket, bela, afet; taJihsiz.

H

4

... süsü vermek, kendini ... diye satmak;

kaplarnak;

~ kısmetsiı.

••

olarak} mal etmek,

kabuııenmek, benimsemek;

cenap. babacan; •

[haksız

(bşı)

o

.-

Ö~mizaç. yapı, huy~ i~' ~iyi huylu, •

hale getirmek;

.--

zayıflatmak; ~ve Özl. rl(bşi,

babnlma;

.rz." intihar eden; -

zayıf düşürmek, bitkin

••

bşi,

talihsiı;

~u (ı.i~) [yarablıştan] zayıfl ince olmak;

YU zayıflık,

incelik: zayıf düşme; ,. ,ol,>Yve J>-~ ç. zayır. ;ooe; J

.

zayıf düşmüş;

..

J>u .J>u

..

~. ~l:,.. kovan; aneılık yapılan yer, • •

J~\[hak.sız] sahiplenme, kendine mal

•

..r

869 elme; edebi eseri

kendininmiş

gibi

yayın la-

...c benzer

şekilde;

dilbilgisi. gramer DiLB';

r Js- ... •

ma, aşırına;

o., ~ edebi eseri kendisinin diye yayınla­

yan

-oJ

,,",.

J>=o :J>=o 1'""1 !akma ad:

,

.:.ru biz (zamir); - .. .

~ ve ~ boğazdaki gıeığı

sürmek,

boğazını

gidermek, ök·

("ehm ehm" diyerek] te·

." .

~ boğaz! temizlemek için öksürücçıkan

ses, hafif öksürük, "ehm" sesi; •

•

(.,..,.u) W

Il,

... yaptığı şekilde....gibi; lo.

•

a (~) (...e) yönelmek;

·

,.LA

,

1A..-ı'd1 saat 9 sulannda, 9 civan, 9 gibi; ıJ' • • • ••• ~]"U bana kalırsa, bence; ıJ' I.".,..; yaklaşık

. . -.olarak. takriben; J:t)'il ~\.:ıUI J 'bütün dünya• da, dünyanın dört bir yanında; ~~\

...

1W

tırma-Iı

...gibi;

olmak, •

. ,.

••

etmek; (biri ya da bş ile)

aynı yapıda

•

~

•

dilbilgisi; ... ~ (meb. mud. kuL.) ...yönüne; ...e benzer

doğru,

yaklaşık.

•

•

cins olmak. benzerlik göstermek; LN

JS" J

. ('J.ı--ll) ~ı.JI ~: ~}i_..ıı yoJI karşılaş· ·

...e

,

•

y.; ~ hemen _.

" • hemen, yaklaşık olarak; ~,

o~ b-i, hşi kendine örnek almak; (b-ı) taklit

aynı

•

olduğu,

·,."...ıı, vesaire, ve benzerleri; ~L.JI '. r. - J

mizlemek,;

kcn

. .. \..

Js- böylece, bu şekilde; bu münasebetle; ,.LA Js- J

kişi; _

cümle bilgisi DiLo.

•

takribi. kabaca...;

sözdizisi

~~

şekilde.

açısından.

cümle bilgisi

",

yL-:H ~ kapıya doğru gitmek/ yürümek;

'-"" , ~l:J1 YU ~ l"...; b-e kapıyı göstennek; ~ (bşı)

öteye atrnak} koymak;

uzaklaştırmak.

-

'"

(O ~ bakışını,

(bşi, ~

.. .den)

gidennek. izale etmek; ~l

r:r den) çevirmek; (~b-e,

y ile) saldırmak, üstüne yürümek (~ b-e.

y hakaret, ifrira) yağdırmak; ~ .. e) yönel>

rnek;

"

~

V

veya r,JS- ... den) çekilmek,

vazgeçrnek, caymak,

bırakmak;

bir yöne yö-

nelmek; U'eri) terketrnek, (bir yerden) geri çekimek, ricat eımek;

(J ... e)

yaslanmak,

..

(J

dayanmak; ~l (bşe, b-e) yönetmek;

.-

- _.,

...c) dayanmak. yaslanmak' ~L; .r!bir

--, yana dönmek; ~U:- ~~ lt; geri çekilmek;

.-

~

. ,.

ç. "bul yön; taraf, yan; kısım, bölüm;

usül, metot, yöntem. tarz; [mud. ku1.1 ...gibi.

ile ilgili; dilbilgisi, gramer ile ilgili; [is.] filo-

.

log; gramerci, dilbilimci;

..

,.

~ ç.;:..\..:... amaç, hedef, gaye; tavır,

yön; [ edebi

davranış;

saha. dal

..

MEC.

.

"

açıdan]

biçim; alan.

.,

~V-i ~ıw.. geçim yolJan;

;:..1; ç. iibu gramerci. dilbilimci; filolog; •

~i;

• •

ç.;:..lj yan, taraf; yön, cihet; bakış

bölge, kesim; alan, saha, ilgi

açısı;

alanı,

•

dalı; nahiye. ",,\

;:, '''den küçilk yerleşim

IR'; köşe.

kuytu; .. _~L; [mud_ kuL]

birimi

... e doğru t

... .,.. ~i; ıY ... e göre, açısından, . .

... e nazaran;

u..rl •~L; ıY diğer. öte taraf· •

J

..,

dan; ~.r<

••

•

,",i ~U ~ askeri açıdan; ~

• • •• • • •

·

•

•

i,; jli l,>-U hukuki açıdan! olarak: l,>-U .:i' • •• • . , J • _

. ....

~\J fiilen, bilfiil, edirnH olarak; ~

ıl"'1.rJ1 sağlıklı. gürbiIz; ı.('1.rJI .) ."

i ,- •

çok

,

.

870

.

'

çürük, çürümüş;

yönlü; ~IJ.:,H ~ ı:i' her açıdW yönden;

- ..

~ ç, tı;,;ı kiHm;

. . ve

.r.?U horlayan, horuldayan; horultu;

.. .. -~ ,~ ç. ~\:.. burun deliği; burun; . )~ç,r->-l. R; R;

.. ~L (bşı) seçip almak, -

~ u (~)

..

seçmek; tercihi seçjm yapmak; oylarna yap-

~ seçim; b-nin şerefine içme;

•

•

(~

•••

Y~

•

•

J.&-) .y..; b-nin şerefine içmek, kadeh

-. .

kaldınnak;

~

.,

.

hücre;

• • ~a, u~) (hayvanı) [vurarak] yürüyüşü-

•

•

nU

ç. ~ seçim, seçilen nesnel parça;

.

hızlandırmak

•

,

ticareti;

U"'~ç. ~L:.. üvendire, hayvan güder-

ken

..

.

-

.... ,

,

,

t i,;v ç.

mak; <ı) bşı) [kurtçuk) kemirmek, yemek delik deşik etmek; (bŞI) yavaş yavaş yiyip

bitirmek, (bşi b-i) kuvveten düşürmek,

;-N a [kurtlar tarafından}

delik deşik olmak, yenmek, kemirilmek; kurtlanmak; içten içe çürürnek; ufalanrnak; •

;-N horlarna; [at için "pruss" şeklinde] ses çıkarma; çürük, çürüldük; diş çürü!ü; kurt elemiş, [kurt-

lar tarafından] delik deşik olmuş, yenmiş;

,

omurilik; ilik [kemik için-

deki]; beyin;

~) horlamak; (at için] harlar

gibi ses çıkannak, ["pruss" diye] ses Çıkar­

. tJi'U

sUmkürmek, balgam aunak, tükürrnek vb.;

t.aJa.m 51'0.; ..:J~""'. seç-

.IY ve ~li kurtlarunış,

R;

r :~ liogazdaki! burundaki bı; ç,loımıak:

,

takatını kesmek;

.-

,

meler, derlemeler. seçlci, güldesıe, antoloji;

;i'U u. ; (jU.

sapa vb.;

ı.?~ ç.~lN solungaç;

seçilen, seçilip derlenen; seçimi

kazanmış; (ç. ..:.ıL) ,

kullanılan

v-""ç,~l.

'":"' ~ zayıf düşmüş;

.

.

,

çime kalJJan;

"

,

.t.-..~ hayvan ticareti, alım satım; köle

• •••

~

dürtmek',

U"'L;y çoban; celep; köle tüccan;

~~~ ';5.p seçim kampanyası; -o, ~l,; ve ~ç. [özJ.SIY.] seçmen, se-

,

.

'

-

•

,

~ a (r;) [kurtçuk, kurt] delmek;

seçkin, güzide, en iyi, elit; , '":"'~~ ç. ~1. seçimsIY.; seçme, seçim; , ~t;..:,;1 (na'l} seçim, seçim ile ilgili; seçici

•

--

YJ~ ç. y~WU delik; oyuk, kovuk; göz,

mak; (b-i) oy ile seçmek; •

"

.-

r

,

,

,

~I,;v

..

balgam ,uuru, ı·'k" ··k'

u (~) (bşi) kalburdan geçirmek, elemek;

(bşı) süzgeçten geçirmek; ~ ve ~\ lt;

. r

[cin.is.; tek.is.

iJ ve J.

,

~~ hurma;

,

hurma ağacı;

,

JJL;..; eleğin Üstünden kalanlar; kepek Lun

... '" .. mayan şeyler; .4Jı.:;.u lÜ';l ~J.- ı.ŞJ~"'J ... beş

elendikten sonra elekte kalan]; artık, işe yara"

. ' . ....

,

para euneı;

..

~ç. ~L:.. elek, kalbur;

~ a ~) ve ~bkz- r;

871

.. ,

~ı;jı j:J. rupofız

j".l;.,j sümük. balgam;

görevlendirme; delegelik, temsilcilik; •

bezi;

•• •

.

- ..

-

• ••

• J

~J..jç. ylJ..j1 , YJJ..j fi"; kabuk baglamış

(y.,) \.;u u (i~) r...,ı. b'e) büyüldenmek,

yara;

büyüklük taslamak; ~ve ~l(b_l) kış-

.. ,

~.üyas, matem; agit, mersiye;

...

lcutmak. heyecan getirmek; j

••

yJ..i ç. ylJ..i1 , Y JJ..j yara kabugu;

-.-

-,

• o,

. ı '.

-

4.ı .üç . ..:.ıL para ile tutulan ağIlçl kadın;

yu büyüklenme, kibir, gurur, iızeti ne.

-o• • • • • • • •

Y.ı.:.. ç. y~L:.. matem; y..ı..:.JI y~ Men-

fis, özsaygı; ali cenaplık, yüce gönüllülük;

.-

.'

.

"

'"

deb Geçidi [Arabistan ve Afrika arasında];

J.i i (..i.i, ,)J.i, ,)\..ı;, ')J"u ,~J.i) kaçmak. savuş•

., .

•

•

•

y'~! atama, tayin; görevlendirme. me-

mak; sıvışmak:; (vt' b·den) kaçmak; ,)"ü (y

-

•

....

b-nin) ayıbınt! kusurunu ortaya dökmek (y

mur etrne; (ç ..:.ıL) manda sjy.; yl~~1 ~J'

b-ı) eleştirrnek kınamak; • •

mandater devlet; ylJ....:j~1 ~ Manda Ko-

.•

.0.

...

misyonu [Milletler Cemiyetinin];

.li yüksek tepe;

•

•

~ ç. "1,.1;1 benzer, denk; eşit; eş. ortak;

yönetimi slv.;

.. ,

~J,j

ç... 1,)J.j denk; rakip;

~..w:

ç. ...:.ıL

eleştiri;

.

..

4.ı~t ç. y~ly para karşılıgı ağıt yakan!

Idenk, karŞı çıkabilecek) rakip;

..

.,

..

•••

-

..

~1~~ mandacı SIY.; , ~L~' ii)I" manda

~ tülsü, buhur, gunlük;

dövünen

kadın;

, ..

y J.ı.:.. yaslı, matem tutan; üzücü, kederli;

ycnne, kınarna;

•• yJ..i u (y,J"j) (b'nin) yasını tutmak, (biri için)

•

o

••

J ...e,

materne girmek; (b-i.

işe. göreve)

delege elçi; temsilci; gazete muhabiri, tam yetkili elçi; mendup •

atamak/ getirmek; (b·i) temsilci! elçi! delege olarak göndermek; (b-i. Y ... ile) görevlen-

.. . .. "iP

• ••

~G.ıı Y J'ı :'.

rl..o Y J.ı.:.. büyük.elçi den.., ...

sigorta temsilcisi; '.

lSL.HUK.;

gi temsilci; ö,lıJl Jj YJ.ı.:..olağanüstüelçi; ~

Y~ a (y:ı;) [yara] . - ..

.. .. iyileşmek, kapanmak; yJ,jlll;
dirmek, memur etmek;

J J

~ Y J.ı.:.. tam yetkili elçi; bakan; i

, ••

~J.ı.:.. delegelik. elçi olma;

.. ,

işe) atamak, getirmek; (b.i,

y...L...::..t elçi olarak gönderilmiş. delege,

yapmakla. ya da y ... ile) görevlendir-

elçi; görevli. memur kılınmış; Ibir göreve]

e, göreve.

••

rnek, memur etmek; (.

•• .ii

kendini,

J ...e)

adamak, hasretmek, vermek; (bir ülkeyi,

,j& .. .in) mandasınal garantörlüğüne bırak. mak! vermek;

(J ... e) hazır, amade olmak;

atanmış, getirilmiş,

.0' ...

-.

..

~J.:.:.,o AJ P mandater. mandacı devlet·• •

(~a
rnek; -

(JI b-e) kendini arzetmek; •

•

y..L..i matem, yas; yas tutma; atama,

atanan;

.. ,

~J,jseçenek,sık;

lo

serbestlik;

. .. kaçınılmaz, ondan kaÇıŞ yok;

• _

••

~~.ü

'J

J .ı...-:-I 'J

872 •

i

•

•

... ~ a"....u kendimi .. .el yapmaya zorunlu

J,,:>- J..l:.o

nek,

şık;

ma, ~

-_.,

"

ç. c.~l:.. ve c...ı:.:.. alternatif, seçe-

[bir

işten]

..

serbest kalma, soluklan-

, .. , .. . ,:r 41 ~J..\.;.t "i onun için bu kaçı1.0>

.

mlmaz! zorunludur; (c...ı:.:..) 4..."...l:.o ~ ~

fıkra,

i' .. _

... ı:;- ~..l:.o f.. ~ kendini ...e, ... ile zorunlu hissetmek/ gönnek; • _

)..ü

•

u (jJ.i, ))..L.i) az olmak! bulunmak. nadir olmak; pek bilinmemek,

""

tanınmamak;.ıJ,j

mak;.ı..L:.J (y veya

J"ü i

tarağı,

_. ,

nad~r.~larak, ~adiren ~ i ).ı.:.l\

,

. --

il

-,

TUN.; aşğ.

bkz.;

--

J~L; ç. J..u garson; yemek hizmeti veren

.•.• -

te bulunmak; ALF.BKZ.; ".

r"' a (r"'. ;"'1"') ~ ...e) pişman olm.J<. (J'içmek, içki alemi

)J..;J eğlenme, şakalaşma;

,

yapmak~:G

= ~~

)~l:.:i muhabbet, eğlenceli sohbeı;

birlikte içmek, içki alemi yapmak

)~l; nadir, az bulunan! olan; tuhaf, garip,

çekmek);

pek bilinmeyen; çok

kıymetli,

•

\)~li

nadiren, nadir olarak; ~ )~W\

J~\ benzersiz, tek, yegane; ; ~\,j

)_

ç.)~

,-:

"

yazolan! bulunan, söz konusu

.

;r~l:.:i

[kafaları

nedamet;

f.~ ç. "L-J.i , ~1~ içki arkadaşı; arkadaş,

kişi;

J 'lt; )~t

.

~J,j ,4.-1J.j pişmanlık,

mükemmel;

nüktedan! esprili! ,enteresan! ilginç

•

"

,

...den) pişmanlık duymakf~l; (b-ile) beraber

..:J1)~Lo fıkralar, gülünç hikayeler; ~

.

,.

"

yay;

A.!l..l.:.a şahmerdan;

3ı."" ..r

daha ender; ,

. (Ji) (bşi) süratle kapmak;

kullanılan)

tJJ..;,.o : JJJ.\ ı...i? MIS. küre vb. şeyden kehaneı-

y,ü\ daha az olan) bulunan, daha nadir,

ç. )~l:.. harman yeri

atımcı;

J~ ç. J~G [pamuk ditmek için

ı-"

'

)..l.:.a

'

•

•

uşak;

ç. J,)\;i harman yeri TUN.;

•

...

J1J.j hallaç,

i~~

J n;

,

[pamuk] yumak; uçuşan tane-

~J.i ve J)~ atılmış, diliimiş [pamuk];

"

")J.:i ve iJ)..u az bulunma, nadirlik; "

..

"

-

nadir, az oıanı bulunan; tuhaf, acayip;

)..ı.,;\

. J..ü ,

cik; ~ ~L jjJ.j [lapa lapa yağan) kar tanesi;

U..ü

.JJ

e ~ yün! pamuk

yay ve tokmak;

~J,j ç.

o-

~_.,

. . 1l mas.; JJ.:.ll .ll

.

\oJJ,j

J.s:- ile) eğlenmek, alay

hikayeler anlatmak; )..ü

(J~) [pamuğu] ditmek, atmak; .'

u

etmek; şaka yapmak;),)\':'; birbirine fıkraları

tip;

rnek, kötülemek;

(ö)1J,j) garip/ acayipl alışılrnamışl tuhaf ol·

., --

kişi!

nükteli hikaye; hadise, olay;

.-

J

kelime;

u (h-i) yere vurmak, çarpmak; (h-i) yer-

..,..J,j

bu sana kalmış. bu konuda seçim size kalmış;

•

kullanılan

ilginç! pek rastlanmayanı enteresan

görüyorum! hissediyorum;

.....

olan durum, nadirat; az

dost, yaren; • o-

~\....u ç. ,,~:.u pişman, üzgün; "

~..l:.A pişmanlık,

nedamet;

873

)

••

"'~l..o içki arkadaşlığı;

nida, ünlem DILB.; ...

~J,;,J pişmanlık;

bulunmak;

" ç. ~L~ •

~:ı\i

.. rJ.::,.

artırma

olana] üzgün;

. . U.u) (b-e) seslenmek; (b-i) davet

etmek; (toplanl/ya) ••

mak;~J.j

çağırmak: toplantı •••

•

yap-

$"

o (ı.s-ü, iJ'J.i, öJ..I.i) •

Oı

ıslak

olmak,

. t::"!

açık

satış;

.. - -, ,,~ kulüp, cemiyet; kulüp .,)Li ç. ~.ül ., . . binası; ~ ~'4 ':?,)!,; spor kulübü; ,:?,)\.;.J1 Jl' .: kulüp binası; J:,~1 ":?,)!,; orduevi; [müzayede) ile

.

•

"

1.,,-::: A.llS~

f.~ utandıran şey;

~.l:..o ıslak. rutubetli,çiğ

(bşı) ıslaımak;ı.S:ı\i

yüksek sesle bağır­

,\.:.0 seslenen; haberci, müjdeci; çığırtkan,

ısıanmak;

,;.ü

mak; (b-e veya y veya çağırmak;

(b-e)

Js- b-e) seslenmek,

bağınnak;

çağırmak;

elmek.

(Y

bşi)

(y

bşe)

<,js-lsatllacakJ ııwl için) bağırmak ~ I.P i •

l-..:-l)

• ••

•

•

cömen olmak; ı..s..l.:.i

davranmak; ı.s:ı\.:; [toplantı

ıslanmak;

cömert gibi

•

veı.S~1 toplantı

yapmak,

;JJ.i divan, konsey, meclis; encümen;

..

kulüp ~

öJ.ü veiJI..ü ıslaklık; LS..u

açıklık;

-

- ,-

,I..ul . ~.ül ıslak.lık:; cömertlik,

.. subuhan;

-

kıra~ı, çiğ

($..u

~.l:..o

aşağılama,

ul_ insanı utandıran. nahoş olay;

..

hor görme, hakaret;

--_

ç. ..:.ı~..l..z.A toplantı yeri! merkezi;

kulüp; J.1

.

,

..

i (;.1. J).i.;) (bşi, Allah'a) adamak; ada~ı

. olmak; .. /i,

-wı.uı J.1 Allah'a ... yapmayı ada,- .. ---

dini ...e adamak; J.1 a (;.i;) (y ...e karşı)

...

haber

.. - --.vermek. duyurmak; ~ ~r ~ J.l.il ona 6

.. - ..

uyarıda

bulundu;

J.ii ç. J).l.i , ..:.ıIJJ.l:ı adak, nezir;

adanmış, adak; uyancı,

haber verici, haberci •

ikaz eden; uyarı, ikaz; alarm' )d-I r-.i.i

J.l..ü ç. ul. sesleniş; bağırma; nida, celp.

--,.

bŞI)

•

açık;

i1anal, duyunı; hitap

uyanık! temkinli olmak; J.i:ıl (b-i, y ..e karşı)

ft.L ç. JJ.i.i Allalı'a adanmış; adanan,

:.s..u ıslak; hassas, narin; ~I :.s-li

çağn;

.. ç. ... , -.>...l,;,;,.o

evini teslim etmesi için

~i cömert, eli açık; cömert. eli

ı.S~b vokatif, münada DU";

uyarmak, ikaz etmek; (b-e, y

..-

.ü ve lJ~.ü

•

••

•

iJ.u1 Ji~ belediye binası; meclis;

. ç.

mezatçı;

mak, .. için yemin etmek; .. J ~ J.i.; ken-

için) bir araya gelmek; • • <

tellal;

<•

"-! başkan ilan edilmek; ı.S.üı = ı,SJ.i ;

ile ıslannuş; taze;

•

duyurmak, ilan •

•

••

davet

etmek; (~ ..iıı) çığırlkanlığını yapmak,

eli

- -..

tarzı; ça~n; ilanat. duyuru; il~WI

pişman. (yaptığına,

/i

,I.ü JJ...p1 b-e çağnda

ibb seslerne, seslenmiş; bağırmak; hitap

pişman, (yaptığına. olana] üzgün;

..

(jJ.i) l..\.i

. - --. J

.,

r:ıLo içki arkadaşı;

.-

.il

şekli,

vakalif DllB.

-,-

~ LL~~\ ,\~ yardım çağnsı; d.ı.:.ll

J

~

hava saldınsı alarmı;

Jl.i:ıl ç. ..:.ıL ikaz, uyan; anons; ihtar, tem-

--

bi h; hava saldırısı alarmı; .:.ılJ~

.. e.}y;

..

Jl.i.i~

874

..

.. ~.J-':'" veya 4:!~1 ~1 ;\.iil hava saldınsı ,,-

,.

-.,

.-

-' " alarmı; J~ )l,lj~ ultimatom;)l,lj"jl i)l..a..P ,

oj şehvel, ihtiras;

. -U

.-

siren, alann; )jl:J emare, belirti TIP'; )jl,j adakta bulunan;

".

)J..ı....

AHah'a

.,

..

)~ uyancı,

adanmış,

• •

J.li

(U. C-J.i-') uzakta, ırak olmak; (OJ' bşi, yerı) terkebnek, (~ .. .den, JI ...e) göç· , mek; 4.! CJ [edi!.] memleketi dışında yaşa· .- . .,. akaçlamak (kuyu, hela çukuru) kurutmak,

-..

haberci;

O'"

.. (J.t göç;

ç. JI.l;1 . JJ~ aşa~ılık. adi, reziı,

.

.. n; n;

QU ırak, uzak; göçen, göç eden; gurbetçi,

-. ..ıl.li sefahat, sefihlik, adilik, reziliik;

ç.

~) nargile ağızJığl;

..

..

•

• •

.

~)

• i .

)J

•

~,))

..

t..r'

sinirli, asabi.

F1L.••

SUR.;

turunç BOT.;

Norveç;

..

[na'tl Norveçli, Norveç ile ilgili.

Norveç ... si; •

j i (iı }.!})

•

•

i (~) (bşı) sökmek, kuvvetle söküp

atmak,

çıkannak,

uzaklaştırmak; (elbiseyı) çıkarmak;

(~

ya da

(~

b·den,

~

b·i,

bşden)

yoksun

bşi, hakkı, malı)

bırakmak

elinden

alm~

(b·i) azletmek, görevden almak; (y

Norveç;

~J';

.

yerinden çıkarmak; (bşi, ~ ...dt!n)

__ o,

.. C!}Ii

..

küçük; önemsiz; az, ihmal edile·

J:1i )J az bir şeyI miktar;

ii j j sinirlilik;

.. tJi

flJ

...

Hint sümbülü;

j.r

ve

bilecek kadar olan; ~JJ..')j üç beş kelime;

nergis. fulya BOT';

,)j tavla oyunu;

•

boşal­

tan. kurutan, temizleyen, akaçlayan;

.;-,o..J' ç. or-<.J' n; ••

U

gurbette yaşayan; göçmen; [kuyu vb.i]

•

~) •

,.

r::-f veoj ırak, uzaktaolan;

sefih; ödlek, korkak, yüreksiz;

.}..il ç. ,'j.il

.

akaçlama; (kuyu

c.J ç. c.lj~ çamurlu su;

• •

••

•

şerefsiz.

boşaltma,

vb.il kurutma;

olmak;

J.li

[su vb.]

J.

u (AH.l.i, 41 J-U) aşağılık! adil reziV şerefsiz

•

gÖÇffiek, göç eunek;

c.J

••

J

I, a

işareti; _,_.

,

mak; -(V) vec.Jl (bşi, suyu) boşaltmak,

adak;

i).i.:.. alarm işareti; (y ...~ karıı) uyan _J_

istikrarsız, değişken; şehvetli;

j!.j

bşı)

delill ispat olarak göstennek/ getinnek/ sun·

.. -
mak; (JI ... e) gitmek; (.)1 ... e) göçrnek;

sızmak. sızıntı yapmak veya damla·

mak. damla akmak;

[yayın, kirişi) ıilr~mek;

.. . . , , , ; ç. ii; ,j); sızıntı, sızan su vb.; .J çevik, tez, dönek; • '

alık; değistikrarsız,

mek;

b,ı) isıemek, illZulamak, özle·

Vi ...t!) meyletmek, meyiii eğilimi

(J' ...e) [çare olarak] baş vur· mak, benimsemek (örn. Ji bir yönteme); bulunmak;

875 (ı:,r

...den),

bırakmak,

aynımak;

tartışılır, tartışma götürür, ~ tL~ 'J tartışma

V ... 1) terketrnek,

kaldır-maz,

elini çekmek; ölmek üzere olmak;

... . ..

~

...,

, ... Ji QU ~ tJ içinden ...yapmak gel· rnek, .. .için içinden bir istek gelmek; tJ

su götürmez;

~ jG- ç.

-

..:JL çekişme, niza; tartışma;

•••

(bıı) çıkarmak uzaklaşurmak; çekişmek, (kapışmak],

ile} mücadele etmek;

dava, mesele, problem;

• ••

tjl:J çekişme, niza, mücadele;

Üt (b·Ue)

rekabet etmek,

• t'.~~ çıkanna; istimlak. kamulaşurma;

eJ bıe) itiraz etmek,

•

..

Qly meyil, temayü!, eğilim; • • •• • • Urçıkarılmış. atılmış 1 ~Jr ~ ~~L;ç. •••

karşı ç~ak; (b-nin,bşe,hakkmavb.e) karşı

itiraz etmek; ölmek üzere olmak, •

son nefesini vermek üzere olmak;

•

bl..:.;

arındınlmış bölge;

• t,j\..:.. can çekişen, son neresinde olan;

••

çlkmak; t?l
mak;

(bŞI)

b-den i

bŞI)

mücadele veren, savaşan, kavgacı

zorla almak, kap-

.,

ihraç edilmek; ••

U

çıkarma,

atma;

ayırma,

devre

~ Ü\;"tart.ışma1ı;

dışı

•••

t).- ı.:.:.. çatışan, uyuşmayan •

görevden alma; son nefes.

ı

. V.. ...Y

can çekişme 1 L.~l V silahsızlanma. si:

.ı--.J

lahlan buakma; c..'}l..JI J'

~ ()bve ~ Vb tartışmalı; davalı,

silahsız-

sorunlu;

••

•

lanma konferansı; ~\ U istimlak;

.u. j

•

••

eğilim, temayü!;

mevki, konum;

"

tJi <J' ... 1) özleme. özlemini çekme; ,. tL} (Jl .. .e) meyyal, e~i1imi olan; ,. ti}ç. tL} yabancı. el;

_.,

tr ç. t;G niyet, kaslt; amaç, hedef.

••

J ji (J j) (bŞI) tüketrnek, bitirmek; (kuyuyu) kurutmak, suyunu

· . '

•

i,)

(kan) almak

•• 1..,.,pJ 4 -1.1

tr ok; •

kapışma;

mücadele.

~

J

boşaltmak,

_.-.

t..J}

. -,_.

suyunu bitinnek;

r i (bşi ı:.r- den) çı­

bitmek, tükenmek;

şüphe gÖlÜmleZ, lamı cimi yok; tl~ ~ )4

kannak, hepsini almak [kuyudan. soyul;

.--

ı...J}

söyleyecek söz bulamamak;

can çekişme, son nefes; 1 tl~ ~ tartışma,

.

•

~

..j\ (kuyuyu)

· -

••

-. . [edi!.] çok kan kaybetmek; j

"

•

niza,

boşaltmak;

~ •Jl adamın aklı başından gitmek;

eda. hal;

•

tl~ çekişme,

0-

U ve li} ç. ,;.,Uo} tahrik, laşlartma' U · " Şeytanın dürtmesi, kıŞkırtması; LJ~I

J

tavır,

".

[hacamat vb. ile]; bitmek, tükenmek;

,-

gaye; yol. yöntem; metot;

•••

t r ~ .. .den) alınmış, çekilmiş; "

ç. .:Ju j meyil,

,-

1~• ~

••

••

•

•

açamaz, ... in aksini kimse iddia edemez;

bırakma; azletme;

••

•

·..J J:)'ı.:..t ... c kimse karşı Çıkamaz, agzını

çıkanlmak,

almak, borç almak;

•

c.~1 si1ahsızlandınlmış bölge, silahlardan

birbiri ile çekişmek; birbirinin haklana karşı

Çıkannak, (~

t

J.\,iJI ölüm kalım meselesi;

{bı

"

Çıkmak,

• •• t)l.:J

J

(bı')

876 bitirmek, tükeunek sonuna kadar kullarunak; •

...;J bilinne, tüketıne; kanarna TIP.; kan kaybı 1 ~y.ıJI..J .rJ' hemofili TIP.; • $

•••

.. , az-miktarda

~:t

~.,;.J

kan

[sıvı]. '" iki damla;

kaybından zayıf düşmüş;

- -

;,ıı Ji -J'; karaya ayak basmak; JI J f

ıi ~ '.iı sa~ya Çıkmak SPO,; ~J'j::.. ~ J; i

. . - .. ~I J r ~i ,;"i- ıJ~ J j

.,

hakkından fer:ı~~t

etmek, işin peşini bırakmak. çekilmek;

•

Jr kan kaybından bitkin düşmüş; ·. -. , , .'

ve J} a (J j. JJj) ileriye doğru

J J i (J»

-

başına kötü bir işI bela gelmek! uğnımak:

kanama olayı; kanarna, nezirTIP.;

J

..i' ... e) indirmek; -J) a (AJ j) nezle olmak;

•• _

J

dr ıJJı alçalmak, sahip olduğu mevkiden ---.

aceleci! sabırsıı.' taşkın

..

,

da~a aşağı bir mevkiye inmek: \'; • ..,

.. 'Js- ... in misafiri

.

--

Jj olmak; ~ Js- Jj •

fırlamak, sıçramak;

Jj

J

_

.-

"-

olmak;

J yı (atı) sürmek, koşturmak.;

b-Ilin kararınıl hükmünü kabul eımek, birine

J J acelecilik, sabırsızhk; düşüncesizlik, hafinik.

Jj

_._

,'

etmek! tanımak; .ıJ,)\)\ .Jı.:&.

taşkınlık;

aceleci;

..Jj

boyun eğmek; bir standardıl ölçüyü kabul

sabırsız, düşüncesiz,

perva-

.. - -

b-nin isteğine

.'

- _.

nza göstermek! uymak; ~ : . t.) ~

.'ir..Jj

-,

.

Jj

(.J1,) b-nin isteAini kabul etmek veya yeri-

Sız;

!Jj u (!J}) (bıçak. kargı vb. ile] yaralamak;

., -!Jj-} ç. .!ljL;.; kısa mızrak. kargı; ıneıeor, ·

akan

..

'

ne getirmek;

.... 4J r

ıY~\

..

Jj ; (JJ}) (araba. tren, at, binek vb.den] in·

bir yere yerleşmek;

-.,'

Jj

{gerçek, hakkettiAi] yeri-ni

'.',.,,--,

bulmak; ıJ~ jJ

yıldız, ağma, şahap;

"

doldurmak;

r

Jj..:,

JJ

b·nin yerini almak,

(b·ı) [arabadan, attan,

rnek; (bir yerde) konaklamak; {uçak] iniş

binekten vb.denl indirmek; (perde vb.il aşağı

yapmak; [yağmur] yağmak:; [gökıen, Kur'an

bırakmak, indirmek: (a)'eti, vah)'i,

Ayetleri] inmek, nazil olmak; (fiyatlar. su

ambue) indirmek; (bşi ya da ıJ" bşi) azalt·

seviyesi} alçalınak, düşmek; azalmak; konak-

mak, indirmek, küçültmek, alçaltınak; (ba)'-

lamak, mola vermek; ~ veya '"'i b-nin

rağı) indirmek; (b·;, ,;"i- ... den. makamdon.

~l1ind~

.Jı.:&. b-nin yanında) kalmak,

tahttan) indirmek, alaşağı etmek; (bşi ,)'ükü)

yaşamaya

boşallmak, indinnek; (b-i) ağırlamak: misa-

başlamak; sahaya! oyun alanına çıkmak

fir etmek; (bşi ıJ" ... den) çıkarmak, eksilt·

. veya ...

yerleşmek.

-

oturmak. (bir yerde)

Ispor]; (ıJ" bşden. bırakmak,

J ... için) feragat etmek,

vazgeçmek, (,;"i- .. .den) caymak;

[ceza, felaket vb.} (Js- b-nin) başına gelmek, gelip bulmak, uğramak; hücum etmek;

<Js:- bo,) saldırmak,

(Js- bşe) başlamak;

('"'I ...i,

rnek; (bşi, rnek;

Js- peyg-

J ...e) kakmak, kakma ile süsle-

... , -

~-

1 ~)ı JJ b-nin rütbesini indirmek;

JjG (b-ife) mücadele eımek; JJ' (b-i. bıi) aşağı indirmek; [Allah) (bşi,

Js- b·~) indir-

mek, inzal buyurmak; [Allah] (bşl) bahşet·

J~

877 rnek, lUlfelmck; (b-i, bir yere)

yerleştirmek.

göçebelerin konak yeri; ,

konaklatınak,

(bşi,

indirmek;

(hşi ~i

mak, indirmek:

Oı

Jjç. J1JI misafir yemeği;

yükü) boşalt­

Jl karaya)

•

•

bırak­

~ ikonaklarna.

mala; •

Ji

...e) düşürmek, indirmek, alçalunak; (O.:J

• ••

AJ~Jç. •:.h'j nezle; akınu; 1 ~1J...ı:t AJ J

mak. indirmek: (birliklen) karaya indirmek; (ooyrağı) indirmek; (sayıyı, fiyatı vb.i

••

...

. .

LL; grip;

bronşi!; ;.ulJ

4J'Jycrleşim yeri;

b·i

...

• hasara, koybal uğratmak; (b-i, ~ ...e)

JJ.,;tniş; [hayvan, araba, binekden) inişi;

Js- ...i) (mecburen] yaptır-

[uçak) inme; konaklama, durma; feragat

zorlamak, (b-e,

.

.. ~IJ=.U\ ıY "'-! J.1J1 JJ' L.. :

. -". .. faydasız; ~i Jl d.) II J;i gemiyi suya

indirim ~ ...

... ,)s- J ...

(4k)~)

ok;

indirmek; U J ~ ;, ~.ıl il Onları misafir

isteğine göre;.#1

mak;

vermemiştir}

hiç bir yetki

,

[Allah ona

beyhude, anlamsız,

,...

"

.. ettiler: ~~1j i)L-;.. "-! J;' b-e büyük kayıp ,.

.....

.

••

... 41

••

r

b-i• ... in yerine koymak; Jr<JI

doğru)

...e

alçalmak; kendini alçaltmak.

küçüllmek. gurunu ha/dmıdan)

.. J

•

,,

Ji yağış miktan;

JJindirimle ilgili. düşen;

••

•

J;ç. J.~j misafir, konuk; yabancı, el; pansiyoner; kimse;

[başkası

ile

aynı

yerde] oluran

kimcı:

Jrç. J~G mola, konak yeri; daire;

kırmak; (~ bşden.

caymak. vazgeçrnek. feragat et-

•

c göre, ...c nazaran;

~Ji isteği doğrultusunda.

..

••••

••

•

. ,, ~J

.. . ..

--

verdirmek. '" pahalıya malolmak; LJ]-il ••

bırakma; düşük, alçalına;

etme, vazgeçme,

ev; [ay için] evre; {yine bkz_ Jjı •

••

•

devretrnek; alçalmak yavaşça inmek ~ Jj1.:J

ev ahalisi; J,,;:11 ~L.ı:ı ev sahibi;

. . . , .. ...J J- .ı-JI ı;r (J yı) ,.için lahtı terketmek, . . .. tahttan inmek; e" ı;r Jj1.:J bir makam•

•

•

•••

dan! mevkiden istifa etmek; J.r:--I(b-den) [at vb.denl inmesini istemek; çağırmak;

(h-i) indirmek:

fcragııı cımesini,

(çevresi mak;

(b-ııiıı, ı:.r ,.,deıı)

teslim olmaya zorla-

..den) eksiltmek. çıkarmak; , •

i •

~i J..,.,.ııı e~lence merkezleri; •• •

•• •

•

J.rll JAI

Jrev ile ilgili, eve ait, ev [s.l; özel; ••

~ rderece,

. num, statü; bkz. Jj ve Jjl ;

seviye. mertebe; mevki, ko-

. ..

v4.r:.>indimıe;

_.

(ayet, peygamber, elçi)

gönderme. inzal etme; azaltma, alçallma, inı:..ıı.)

dirme; (ç.

[fiyatJ indirim;

iskonto; kakmacılık •

•

ri ;:

çıkanna

J!r

•••••

~)1

MAT.;

•• veya ~r

·11 rütbe. mevkiyi düşürme, indirme;

. ,. '-$.ı..i.Jl ...~..r devalüasyon; ~

JJ pansiyon, konak yeri;

.. (ç. JJj) küçük

Jjç. JJJ. oıel;

• < .

(hşı) aşağı

vazgeçmesini istemek;

kuşatılan kişi)

(bşi. ı:r •

~IJ - .~i konuk evi, misafir evi; JjL:.-

"

i,

Jr • ••

J için) bırakmak. vazgeçrnek. feragat etmek: (ı;rbşi J .. .e) bırakmak.

mek: Jj~ bşi.

••

[Bedevilıopluluk; aba,

•

•

..

Jljve J~l:.t savaş için saf tutma; savaş:

878

Jj

JIJI aşağı indirme; karaya. taşıtlan indir." me; meniyi dışan atma; ~L Jlyl [gemiyi]

.

-•

- ••

•

Jl Jlyl (ge-

denizel suya indirmek; j-ıJ1

.--

mak; ~ j (b-i,,,;r ...den) beril uzak görmek

..0.r-- ..

veya beri

olduğunu

JjU alçalına; uyuşma, [hakkı vb.] vaz-

= o}; (,,;r bşden) beril uzak olmak;

rnek;

geçirmek;

nakletıne; (tahtı

bırakma;

vb.il

kavga! savaş için saf tutma; kavga.

-

-

-

dövüş, savaş; (ç.•,,:..ıL) taviz, ödün; ~ ~...l-..s,

_,

"0

..

-

,

geçme, feragat etme, bırakma, terkettne; [gö-

eı·

'

gezmeye Çıkmak, gezinti yapmak;

miyi) sefere koymak;

revi vb.i] devretme.

beyan etmek/ ifade

hoş

vakit

..

oJ ve ~J Ç. "LA} , ol} temiz, pak. beri,

-

-

şerefli,

lekesiz; nas;

saygın;

dürüst. hakşi-

taraf tubnayan;

tarafsız,

oJ ve

onurlu,

-

~ij

temizlik, pak olma, beri olma;

' •

Jjl:.:Jl uyuşmazlık; Jj\.::Jl..ı.ı:. terketme! çe-

."s. .. . kilm. anlaşmas,; - - -J ':>':Ij""1 ~

dürüstlük, doğruluk, onurluluk, şereflilik;

La-

i

rafsızlık; _ • •

...} ç. O} gezinti; gezi;

...den taviz/ ödün verilerncı •

J'r' indirim, iskonto; sakin;

-t1jli ç. J)i; hadise. olay; bela, musibet, -

• ••

..-

•

•

felaket; dava TUN.; f~.ı... jJjl.~ medeni hukuk

... davası j,}jl:.Jl JI)JI dava evrakı/ -- . belgeleri HUK.. lUN.; Ji.rl' ~ ihtilaflı! daHUK., lUN.;

i

••

•

valı meseleler bölümü TUN.; jJJ~.rU dava

... JJr

açmak. mahkemeye başvurmak TUN.;

JJr keş, uyuşturucu müptelası MIS.; -. üzerine [gümüş vb.' katılmış;

••

-

olmuş [gökden] indirilmiş;

J.,;b [hakki, mevki)'i, görevi, tahıı] terlce-

j j J

~.r

.. ç. 0.,;6 dinlenme yeri; park; bahçe;

. Üro ~.r

.,

tenzih etme, ayıp, kusur vb.den uzakJ

beri olduğunu ifade etme;

-

~.,

0.r ç. ~i- gezinti; • _J

."

den) beri. uzak; u,ı.1,;r

'? (,;r

• ••

'?

yapmaz;

yanılmaz, hata •••

••

J

0.r- ç. iJJ- gezinti yapan, dolaşmak:ta

... 0p park; ... p ç. gezinti, ,

bir uyuşturucu türü MIS.;

.. Jr nazil

istirahat,

olan;

0-

.Jr

eğlence;

dinlenme; mesire yeri, piknik yeri;

JjU [bir yerde) konaklayan, oturan,

-

• J

o

~L

..

dolaşma;

gezinti yeri,

piknik yeri; park;

. .'. . -'V) i) u V) .J). ~IJ) ..çr.ımak. "plamak; . .. ._(~IJ) V bşden) kaçmak; , JI,y; '" i)

.... •

den, bırakan, feragat eden, çekilen, vazgeçen

... in özleminil hasretini çekmek; ı.S.r

ya da devreden;

mak, zıplamak; çok heyecanlarımak.; (gögüsl

(bebeğı) _

il

(UI})

kolda ya da dilde hoplatmak;

cv-" ...den) [kötü şeyden]

beril

uzak olmak; o'; a saygın! onurlu! şerefli 01-

alÇalıp

sıçra-

yükselmek;

iJIJJ çıkış, çemberi yarma; huruç hare-

keti; patlama.

sıçrama;

,

879

· iJj

ç.

.- -

~'J";; sıçrayış. zıplayış; çılcış,

-

~

-

o-

ç. yWI nesep. soy; akrabalık, hı_.

çemberi yanna. huruç hareketi; patlama; par-

•,

sımiık; '",

••

• .J

.11 ıl ı

tl

soyağacı, şecere; ı.~

• • •• yW~1 nesep uzmanlan, soy bilginleri; • ~ nisbet etme; atfetme. hamletme; ak•

lama, alevlenme;

şiddetlilik; saldırganlık,

saçma arzu, kapris; 2-.>jG ve • • •

~UALF.BKZ'; •

raba1lk, hısımlık,

.

tirmek; _ (.. W) (b-e) (ödemesi için] mühlet

.". vermek, süre tanımak; WL = W ; ,-

~)

luk. müna5iplik; (ç.

bapnn, ilgi, mÜfıa-

sebe!; aranU. oran, nisbet; ölçü; kesir

MAT~

yüzdelik oran, yüzde; ilgiyi ifade eden, so·

.

o •

• ••

..W uzun ömür;

nunda ..~ .. bulunan 5Ifaı"~i" gibi; ~

"L.; kadınlar bkz. ~ ;

... (J )Jl ... c nisbetle, .. .ile karşılaştmldı·

..4;-i

d'. ; (ödemek için]

mü1ıIet,

vade, süre;

-'

•

•

.. ~ u, i (~, L:--i) (bşi". JI ilişkisini kurmak; (bşi.

JI

JI b-e ya da

J

ile) ilgisini!

e, aslına, ilk (JJşi,

b-e) atfetmek, isnat etmek.

yüklemek. yılanak. (yamarnakl; ı..;.-ü (b-e. uymak, münasip olmak, denk gelmek;

ile) uyum göstermek. uyumlu olmak;

()ı­

e, bşe) benzemek. andırmak; (b· ile ) akraba! •

. ..

. :i.. ,

görecelik. bağıılık, izafiyet, nisbi

j

olma, rölativite;

•

~I.....i soy bilgini; !..

eski Arap kasidesinde. konusu

...

..

••

ilişkisi];

uyumlu olmak. uyum göstermek;

.;\ (Ji b·il.) alaaba olmak; soyu (JI

...e) uzanmak, dayanmak; ismini (Jl .. .den)

(J' ...e) ait olmak; (JI ...e, gruba,

!«ıbileye,

cenwate) bağlı olmak. ferdi olmak.

[intisab etmek!. üye olmak, kalllmak. dahil olmak; "':

....• ·1 soyu

(b-e) dayanmak. (b·e

(bşı)

uygun görmek;

birader; damat

[akrabalık

...

soylu. asil, soyu temiz;

~, daha uygun/ münasip/ yerinde;

,

.

:i..:-l,;.. uygunluk, münasip olma;

uyma•

uyum gösterme; akrabalık, hısımlık; (ç. ~.ı\.) bağıntı,

.

ilgi. münasebet; ilişki; fırsat. vesile; ,

t -.. :i.

_.

.ı.:..

(7' ,~)J ... münasebeti ile,

-- _. .. .ile ilgili olarak; ~l:.I.l t.)\t! bu münasebet· ..- _. -.- ,

le, bu bağlamda; ~L:L' ..

kadar) uzanmak;

~k

olan başlangıç kısmı; (ç. "l;-.il ) akraba. hı­

birbirine uygun! münasip olmak. uymak;

almak;

orantısal;

oranu1l; 1 ~ ıJj) bağıl ağırlık;

sım, yakın; kayın

..

•

yüzdelik oran; • ~ göreli. izafi, rölatif. nisbi;

hısım olmak; ı..;.-L:.:i bb ile akraba olmak;

(e;-.. .ile)

•

•

yapa", ortaya çıkaranımı) nisbet etmek;

(bş

...c göre; ..ile ilgili olarak, münasebeti

ile; .. (J )Jl ı. '! .. e göre, ...ile orantılı • ••••• • • ••• olarak; .;.J "JI ~ ölüm oranı;~.r-- ~

takside. vadeli;

.-

bşe)

ğında;

•

iL-:,.. deAnek, sopa;

,

uygun-

•

W a(-.~) (bıi) ertelemek, lehir etmek, gecik-

.

yakınlık; bağ, ilişid;

, •• 1

",beple; yı';'

•

t-4J bu yüzden. bu --,

JS' J ber firsatta;

,

-

,

880

•

.1 .1

, ~Worantııılık:

gözenekli doku; ..:.ı~l ~ örümcek a~ı;

dengeli olma; dengeli-

lik, düzenlilik. ahenk; orantl

..

ilişki! münasebe!: bağ, ilişki

ı..:-\.::Jl

••

rJ..S.

(!: '.ç. ~\.:.., dokumacı atölyesi;

ı....:Jwı (topluluğa,

~[dokuma) tezgah;

cemiyete. partiye] ka-

_.

. ..

;

Iılma, üyesi olma. üyelik ~ yL-.,:j~4 ~u,

tL

.

y."....:.obağlantılı. ilgili; (JI ... e ) nisbet

edilen; <JI ... e) ait; [b-i, bş/l ilgilendiren; (ç. ~Lt ) seviye. yükseklik; su seviyesi;

t

•

•

~1

··dokuma [s. ve is.]: örgü; doku;

,

..

[çoğ.I...:.ıL.:- ~ dokuma, mensucal, tekstil

başvurmak:

üyelik için

•

•

cik; ~~ ~ devrinin yıldızı;

oranıısızhk; •

,

.

~~ J ~ cinsinin tek örneği, yegane, biri-

~-tAT.: karşılıklı

, .,

i

t

ürünleri; •

;0 (~) (bşı)

hükmüni:

silmek, gidermek;

kaldırmak, (bşı)

(bşin)

kılmak;

geçersiz

o.

y.r-- deniz seviyesi;

(bşı)

, '

feshetmek, iplal

eımek,

(kontrali.

SOZ-

4~akraba kayırma;

teşrneyı) bozmak; (bşi, ",:-,.. .ile) değiştirmek.

",:-"l..uygun, münasip. yerinde; uyumlu,

(bşı) alıp

,

uyum gösteren:

.,

.. .. . ne uyan, uyum gösteren;' "I"rı:-'J\ '":-"t.-.. ":-,,borantılı; orantılı sayı MAT.; birbiri·

.

orantılı. düzgün. parçalanı kısımlan orantılı;

ailenin. cemiye-

.0>

Iinl fert. üye.

,

bağlı:

\.,...~.~ .• ~

tam üye;

~u.;~) (bş') doku-nak; ~1'p.? ~ gibi yapmak,

yerine geçmek, yerini almak;

silinmek, hükmü kalmamak, geçersiz olmak; t-'L.:.ibbi izlemek, ardarda gelmek; [ruh) bir vücuuan

diğerine geçmek,

tenasuh etmek;

~~bşı) ipıal etmek, hükmünü kaldırmak:.

geçersiz kılmak, feshetmek;

..

•

b·ııin yapıığı

(bşiıı)

• ~

••

..:.ı )""\jinsan yapısı;

•

(bşin)

nüshasını çıkarmak, kopyasını almak; t-''U

orantılı sayı MAT;

.,..~··~·lbir topluluğun.

yerine ("':-' ... 1) koymak;

aynı şekilde dav• • •

ranmak'" aynı yolun yoJeusu olm:ık; ~

çıkarmak, kopyasını almak;

feshedilmesinil iptalinil kılınmasını

istemek;

(bşin) nüshasııu

...

t ..

Ugasınıl

d~(bşiıı)

geçersiz

(bş;n) nüshasını çıkar­

.
.


_'

4~ .,

LL;

~1doklınmak:

mak,

~dokuma [işI: d·ıkuma

• • [ürtin]: [.-.......j

Jı';-i hayal kurma:

!l-:ımıyi; •

kılma,

iptal etme, feshetme.

alma, nüsha çıkarma; ,; " 't----JI .-ıı Nes;h haliı; ~I ı.Jlıeks;,

~I.-.:idokumacılık rıesieği: dokuma ıica·

•

t::-Jgeçersiz

kopyasını

ilga etme;

C L,idokumacı:

reti, tekstil

kopyasını almak;

makinesi;

--

foıokopi

makinesi; kopya presi;

~Nesih hattı ' i '

~ç. ~,~I ,C:UL dokuma, kumaş: örgü: doku; ~ .ş

.

..

y

{!:.

,

• i

i

i

hücreli,

.,

ile ilgili;

~ç. ~ Ikitap vb] nüsha, kopya,

surct;

881

t~ç. ~W nüsha çıkaran, kopya alan;

.J-,.i havaya uçurma, patlatma. yok etme,

,

.

~\;J ardarda peş peşe

4iWsaman çöpü, çöp;

.

4iWç. .:.ıL torpido [bot]; -- . .. ,

tL .• dL nüsba çıkarma, kopya alma;

- .'

tL-,; ilga edeni geçersiz. hüküm-

kılan; kopya alan, nüsha çıkaran; 1 ~i' -

~li nasih. bir ayetin hükmünü kaldınp

.

yerine geçen ayet; "

t~

mensuh, hükmü

kaldınlan, neslıc·

"

~: ~

parçalanmak; Hıne Hıne olmak; kınl-

-

.•

.ll kanallaşmak, kanal gibi olmak;

...-. .:..ıWl J .~ ·1 zayıf birisi! bir şey güçlü .,

davrandlA:ında söylenir. yiğitlik

..

tasla·

.

" . ,.

~ç. J~, i)~ kartal; akbaba;

-

, -

JJ'""U ç.

.

r i y listül, akarca; basur; ~

-

-

(yırtıcı kuşlal

gaga;

-,

dizi

düzenlemek, düzene

eımek; (bşdeıı)

saf!

sıra!

oluşturmak; ~düzenli! düzgün!

yerli

,

.-

yerinde olmak; düzenlenmek, tanzim edil,

..

;

J ';; koordine, ... ! ., J -il= J-=J;

rnek, dizilmek; Jo--t~ = uyumlu olmak;

dizme, düzenleme,

sıraya

tertip; dizi,

sıra;

diziler halinde

... J-i

(bşı)

(binaları vb.i)

yerle

(bşı)

havaya uçurmak;

.-

(gemiyı)

torpillemek; ~i (bşi, özl. fnw) {rüzgar] dağıtınak,

bile

kaımak, darmadağın

"düzenli, tertipli, muntazam,

("l-

aynı

tarzda, bir düzen içinde;

.- dizme; sml.larna;

~

zenleme, tanzim etme;

" ~L~ J.,

sat;

.j

yerleştirme;

planlı

ekonomi,

düikıi-

iç dekorasyon, dÜ7.enleme;

-i••:i,-;,J ayru tipte/ tarzda olma, ıertip, düzen; :

elmek;

"

-'i (hşi) temelinden yıkmak, yerle bir (b~/) h:ıvaya

"

~.ı6 J' ııekdüze, yeknesak;

DILB.;

dumana kaımak. ortaııgı (azulmak:

bir etmek:

tarz, usul,

tipte, aynı tertip üzere; ~\ ...,J f bağlaçlar

bitki özü;

kökünden söküp atmak;

koyma,

Js- ,.. tarzında! dü"

...,.i.....j i (ı....A-.i) (bşı) toz haline getinnek; [rüzgar)

etmek;

(bşi)

aynı . - .J--J ~ tek bir şekilde, ,

-

.... 4

(ko/ye) dizmek;

zeniyle; .J...>-J

. -. ~ , :yı ~ cl biı.ği;

ıozu

- --· ....wu~) ve ",,;"""'u (J-i) (bşi. inciyı) dizmek, ~ı..ve ~l.i patlayıcı, dinarnit;

sistem, yöntem; simetri; u-.i düzenli, sıralar!

Nestun mezhebine ait;

~

yaba;

J-' düzen.

. ve .. ç. .r'\.:.o..

.ı-:-"

).,I.b.....i

küreği,

ve j,.:i '. ç. ı..A.-ıl:,. harman savunna

dizi! sıra oluşturma;

~JW brtal;

"

'.

~

mak, aslan kesilmek;

,

,ii

0.0

mak; J

gibi

,

;

koymak, organize

dilen [ayet];

,

..

,

-"

süz

~

...,Wç. ~W bir kJrlangıç !Ürü;

gelme; reenlcar·

nasyon, tenasuh;

~U ç.

.

imha elme;

kalip, yazman;

uçunnak, parlatmak;

· -·

J-oıl:; düzen, tertip simetri; ahenk;

, J--:-- muntazam, dijzenli, tertipli; uyum-

~

882 çakışmayacak! aynı

lu. ahenkli; !lirbiri ile

vb.ler, keten

liftiği;

•••

zamana rastlamayacak

şekilde düzenlenmiş;

4ll..,j hal1aç makinesi; jJ ~ damızlık

J--\.::.. düzenli, tertipli, muntazam, sİmet-

•

•

..

rik-,

••

•

'"

hayvan;

".

JWl nesil venne. nesiini sürdünne;

--~ u ve ~ u (AS"L..;) züht hayau sürmek;

.,:

j..oW" üreme;

,.,

J-l:.:JI J.~1 üreme organ· .,.

ibadet ve taat içinde bir hayat sürmek;

. . d...i.,

lan. tenasül uzuvlan; J..-ldll,." sızlık

dindarlık. dinin emirlerini,

i,

..t,.l

yasaklarını gözeterek yaşama;

zahil hayan

. ..

,,

, ,

~

.;.ıl

zahit; dindar. dinin emirleri-

gözeıen;

..'. ç. ~l:.t-- zayiye, inzivaya çekili-

nen yer; kurban yeri; [öz!.

çoğ.)

. <J

çözmek

(bşı)

dokumayı

hacda yapıl­

vb. sökmek,

eskitmek; tüylerini dökmek; _

••

'U üreme organlan. lenasül

•

•

<JJ-') (soç, kıl, ıüy) dökülmek; J-' (hab,."

(bı')

yapmak;

sökmek, bozmak, çözmek; [saç,

. J

(ıJ"

_

~ ç. ~WL esinti; nefes. soluk;

-

..

4-.i ç. ..:.ıl. esinti; hafif laz gelen) koku; hafif rüzgar. meltem; [bir

har. koku; canlı; kişi.

adet. baş;

ll •.

i

şeyin saçtlğı}

(sayımda. istatistikte

bu-

vb.de)

..

.

ç. ~~ • ~L....; temiz hava; hafif

rüzgar. esinti. meltem;

..

"

~ ç. ı--"\a (hayvanlann) ayak tabanı;

l'

...den) gelmek. soyu

--. . .•• [mud. ku!.1 bir

duyulduğu! estiği

o,

.;

...

...e) uzanmak; o

, < _.

yakalamak için sürekli tetikte olmak;

;;

(ıJ"

solumak, tenefflis etmek; (O.:J

,. • :1-ı haber yakalamaya çalışmak. haber

kıl, tüy) dökülmek; .).-8 ürernek; nesli

soyu

'

güzel, hoş koku) salmakl vermek ~ l'

kilirn/) eskitmek: iplik iplik etmek; (örgüyü,

çoğalmak;

.

bıe) başlamak; ~ esmek; esinti

,

dokumayı)

,

,

~

gereken işlerI ibadeller; , . u (J-i) (çocuk/an) olmak; (tüy, kıl vb.i)

koparmak, yalmak;

- •

• _

- .

ması

.J-."

~ zührevi hastalık;

~ i (~. iJl..-i) hafif esmek, esinti gelmek;

d..ıı.. ç. :ıW münzevi. dünyadan elini

ı,U

)

o,

.,

ni/ yasaklanm

iktidar-

uzuvlan;

kurban; hac ile ilgili ibadetler;

eteğini çekmiş;

p

. -- Ji'.-

ilgili [na'tl; 1 ~l,;;;

inzivaya çekilme;

~ zahit, münzevi [na't];

,

~L:i üreme ...• tenasüı.. .• üreme ile < ,

yaşamak;

o

o.

.0

•

•

şeyin

kokusunun

yer;

•

J-' ç. Ji ;1 nesil, soy, döl; , J,.l.i> • • • < < • J-"i ve J-"i<,..b.,.;.••ve J-"i ""~ doğum

ıJ'W ç. ~W tek kollu ve tek bacaklı hura-

kontrolü; ~i J ~;.-1 beşeri medeniyet;

ö.r-J ve iJ'~ ve J.W kadınlar ["'1.1""'"

o.

o

o

•

•

4lW kumaş vb.nin kırpıntl; sökülen iplik

felerde bulunan yaratık; maymun Mis.; ,o

'

•

çoğulu]

•

._

• •

•

•

nin

•

w.;

883 •

•

•

viW kadınlara ait, kadın ... ;

~~ ve

•

•

•

...:J~W kadınlano meseleleri, kadınlar alemi

,

.'

~~ feminist hareket;

. - .. ~ 0(.,.-'. u~) (bşı) unubnak (bş) ald/ndan ••

ıs-il"'i ı.,r-il ı.. asla unutmayacağım;

gitmek; •

o.

Oı.

-

•••

-

••

••

Oı'

•

ve..,-'I ~..,..ıl u!

.,.-'1 "J ..,..ııı.

ff;

o.

..,-'1

inşa

gibi yapmak; (bıı) unutmak, ihmal etmek, ..

• ~ unutma; unutuı~n şey; ~

•••0

l:--i

•

~,

~ tamamen unutulmak; • •• • • ~ ve "W ve ıJ~ unutkan, dalgm;

..

..

.

i..~~ J ,j"v" karşıtı) unutulanlar,

(bşe) başlamak; L:.,;; gelişmek. büyürnek, ya.'

.

..;.; i~. ı.l _: i) cızlamak, cIZlrdamak, vızılda-

,

.'

.' . bUyüme,

gençlik;

o- •

• ••

\,.,;.; a , ve ~ u

(".r. ,,~, oi

mek; (ıJ' veya ı:r '

•

•

~ ~ (~veya

...den) türe-

...in) neticesi! sonucu ol-

••"

...

meydana gelmek; ~ (bı') büyüt-

rnek. (b-,) ,

•

~

i

.sp l J (bŞI)

yetiştirmek,

•

."ıı

büyütmek .. rJ&-

"~ ,

.\,.;..i

.; w..;ı [Allah] (bş/) yanılmak; OL

eğitim,

·, .

~ ~ yetişme. i

terbiye; ,

i. . il.:..i .0.

~,.

.. .

büyüme. gelişme; ~.l....

ı...

•

f

..

(.I.i»':/I).....,ri1 J .;:.:ıı evrim teorisi; •

i

i

••

',.

menşe. kaynak; memleket; valan,

başlangıç, ÇıkıŞ doğuş;

yurt;

..

.. :i' • ,;tr, •

•

•

yapma; kunna, tesis; dikme,

••

üretmek, meydana getinnek; (bş;) imal

inşa

yapılandırma;

[bina vb]

etme; imal etme, üretme; [maka-

le. kitap. vb.); yazma, telif etme; kompozis•

••

yon, tahrir; makale. yazı; ~;' i'

i

•

•

(: ..:J'~W,j'

' i '

,

askeri Us; ~~jl' ÖJlc:.1 yeniden yapılanma; •

•

•

JL:..i~ yaratılış ile ilgili; yapısal; kompo-

rnek 1 ~,~ i~~ w:.; kendi kendine ortaya çıkmak.

daha

~L.l.i~ yaratma; ortaya çıkarma, ilk kez

mak; yetişmek. gelişmek. serpilmek, büyüf

[kişinin

biye;

rJ- .. den) ortaya çıkmak, doğmak, kaynaklanmak, neşel etmek, (ıJ' veya ı:r

kay-

önce aldığı)

değnek; .,.

doğma, çıkma, neşet; menşe,

"l

-

•

. ,

yetişme; gençlik devresi,

nak; genç, yeni nesil, gençler;

ç. ..;;...1- sineklik. sinekleri kovmaya

yarayan ucu püsküllü

i

~~ yetiştinne, büyütme, eğitim ter-

ıf~ J)J kurutrna kagıdı; ~

•

genç nesil, gençler;

(sinegı) kovmak;

mak; tlslamak;

• •0

yılmak; i ~ - '~ (Juıber vb.i) araştırmak; • • ~..? gençlik; yeni nesil; , ~~L ~ıfJI

mazide kalanlar, hatırlardan silinenler.• .'

büyütmek;

.< --

~

....

...:J~

(çocuğu) yetiştirmek.

telif etmek;

r..j. ' . unuıulan, unutulmuş; (çağ.kuL] o.

dikmek [dik

yeniden doğuş, yenilenme;

0~ unutma, unutkanlık; -

(bşı)

hale getinnek); (makale. kitap vbj) yazmak.

öL..;.,j

(bş) aklından gitmek; • ••

bina etmek; kurmak,

etmek, tesis etmek;

•

(b-e, bıi) unuuunnak; I.S""'I.:J (bıı) unutmuş

(bŞI)

etmek. yapmak;

zisyon ile ilgili; yazı işleri ile ilgili, tahrifi; <

f L,J~I ~i;.i ü,,'im programı; LJ,; •

'o

""

i'

. .. t.J-P

:i )L.l.i~ deneme. kompozisyon çalışması;

,.

JUj~

Y' tema. konu;

•

884 ~L; yetişen. büyüyen; ~ .. .den)

-

.. .adma) istekte bulunmak;.ı..::.u (b·den bşi o

kaynaklanan, dagan, sebebi

(~)

...olan;

o

•

o

•

o

ya da ~ ül .. .yapmasını) {Allah adına) o

başlayan;

gençler takımından olan SPO.; genç

[yeni nesil, gençler çağnşımı ile];

-

o

o

,o

•

o

'o.

o

Js- ,,~W ül .,uı 1.!JJ"w.;

isternek 4(~W

~~ Senden, Allah adına ihliyacım~.gider-

meme yardım etmeni istiyorum»; ~\ (bii,

~

öıl. yitirdiği şeyi) arayıp sonnak. ardŞtırmak;

yaratan, yaratıcı; inşa eden, kuran,

yapan; [makale vb.] yazar, ." ii • ". ç. ı:.ıL ürün. iş, mamul; kuruluş,

-

. - ,,' .. (~,~, Y~) (J bşe) takılmak,

tesis; üs; enstitü;

~ a

[çağ.]

tesis;

(J ...de) kalmak, V ...den) kendini kur· taramamak, ("":,, bşe) bağlıl tabi olmak; (J ...e)

kanşmak, katılmak: (savaş] çıkmak •

.-

patlak vermek •

•

_

••••

LLL _

J.d iJ\

.

~ Lt ya da

••••

'.iS' J..i ıJL '. • "! ~ yapmak da hiç tereddüt etmemek; hemen yapmak, oluverrnek; '.

••

•

'; ve'.

•••

.., . .. .. b ··1 . • ,_ ,< . ilahi: marş; ~'J' .1.: 'H Enternasyonal MartürkUsü; i.:;

,

.

~ .ve~ç

yL.:..,j ,

.0

•

, ,

şiddetli.

hararetli (harp, kavga);

~.p ALF.BKZ.; hıçkıra a~lamak,

içini

•

,J"..;.j il

bil)

•

o

••

•

•

•

,,~ askeri marş; (.;.J) <.r'} '..'; ulu-

salı milli marş; •• i.ı..::.L.

-

~L:;.,jl

fl ~ kraliyet marşı; •

•

acil istek, talep;

yüksek sesle [şiir, şarkı] okuma:

.:ı

.p elde edilmeyel bulmaya/ ula§ılma­

, ).:ıL.:..,j

.ı...=...,;.. şarkıcı;

-,

ve )~\..t.ı j nişadır;

~ u (;

-

,

• i) (bii) yaymak, açmak. sennek;

çekmek;? u, i (bşi, örn. güzel

kokuyu) yaymak. saçmak; (bşı) ilan etmek; (kitabı)

basmak ve dagltımını yapmak.

....

neş-

retmek; (ııL.ı)1 mesaj) yayınlamak; ~ u ••

(bşi, tahta)'ı)

ölümünden sonra diriltmek;

,

yarmak. biçmek;.r-;.

..

(hşı)

aç-

sonra diriltmek; J

•

'j

yay. lmak.

açılmak,

o.

(i~. oU..i, ül.ı....;.ı) (bii. arayıp

_

,

~ hıçkırarak ağlama; o.

o

mak. yaymak, sürmek;.r-ı' (b-i) ölümünden

çekerek ağlamak; •

o

(~, )~) (b·i)

• i) hıçkıra

(ı:.

•

Şl;;.ı:"'~ ~ kahramanlık

o.

i

o

o

[cin.is.; tek.is. iL ç. ~L:,j ok;

'. ' •.•

~i,;,

o

(bayratı)

ok yapan, imal eden; ok atan, okçu;

yL.:..,j

~w..;\

..

(J ...e) taktirna, <J ...de) kalma,

•

.ı;w..;

ya çalışılan, {amaç. istek);

patlak venne;

-

istemek;

şiir) okumasını

• ii (bşı) takmak.

(OJ ...den) kurtulma; (savaş, anlaşmazlık] çıkma,

okumak; (b-den.

• ;0

~ mal. mülk, varlık:

~~

yüksek: sesle okurnakl söyle-

mek:;..L..:;ı\.:.i karşılıklı şiir

yapıvermek;

geçirmek, asmak. tutturmak;

,,

şarkı vb.i)

(iiir.

o

~

_

4' ~,lj yeni nesil, gençler;

.,

i

o

öz!. kaybolan

sormak; (b-den. [öz!. Allah)

serilmek; pl1t; {haber, dalgalar. hastalık] yayılmak; saçılmak:;

885

?

ca] <Js- veya ır kartsına) sert/ kötü davmn-

açma, yayma; yayılma; basım; yayın;

mak;.,r.;' (ölünun kemiklerim) yeniden kal-

neşretme;

duyuru. ilan; yeniden diriHmet • • • •• •• • canlandırma; iirJlI propaganda; ii

r

i.

r

•

.,

~~ Yeniden Diriliş Günü; J

•

•. 11 )1'

dırmak,

bir araya getirmek;

r

ç. jL;.j1 yüksek yer;

. ..

jw:'; ahenksiz, akorl~uz;

yayınevi; ••

•

••

•

ii.r:ı ç ~'r ilan, yayıncılık; bülten;

j~ düşmanlık,

duyum; reklam; genelge, sirküler, risale, bm-

. ..

şür; süreli yayın. dergi; emir, buyruk; ii

••

r

tipati; ahenksizlik, akortsuzluk; geçimsizlik

•

[özl.

.. ..j~~i yada~)~1 i~ haberbülteni; .4uJ'.. ir ... süreli. yayın;. ~.Jo:-'I iir haftalık .. . . .. dergi; iir hava durumu raporu; • •••• • )ı..-)'~ LP~ iir fiyat listesi; A.::.-) ir • •• •• ,

nefret; hoşlanmama, an-

kadının, kocasına karşı çıkışı,

liği; koc::ının, kansına

sert, kötü

itaatsiz-

davranması)

~.....

yayın,

ISLHUK.:

.rı\.i çıkıntl yükselti; ahenksiz, uyumsuz,

~.J':'"

•

•

...

resmi gazete; ~~ ii

•••

•

r

•••

aylık yayın;

akortsuz lçatlak}; yeniden

•

ir

geçinmeyen, geçimsiz i ~Li ç. r \ j geçimsiz kadm. itaat etme-

~ y. günlük emir ASK.;

•

)\,.;.,j bıçkıcı, hızarcı;

.

•

kadın;

..

;

.

iJL;.; testere talaş •• bıçkı tozu; , .: J.P yeniden diriliş t J.rW\

..

. ç.

)L.::...;... •·

kıpır

r.Y- Yeniden

Diriliş Günü;

olmak;

(ı,Jbir işte)

~la testere;

...e) meraklı olmak

.

çalışmak,

yüksek

• performans göstermek; (JI veya J içitl) canla başla çalışmak;

..

iyi

.

(J ...e) .

...H..L~.

•

-- . •

haı.ır olmak;

(J

.r:r -.k.;.;- serbest . -

)~L yayılma, da~ılma. saçılma;

kalmak;.k.;.,;

..r=ı\; yayıncı;

.k.;.; ve ~i (b·e, bşe) canlılık vermekl

· .. J,p risale,

yaygın; biçilmiş [parça];

broşür;

..

(çrl.:..) •

genelge, tamim, sirküler; fiya(

listesi; Han; emir, buyruk; prizma

gın;

Il,

~

" •.•

yayılmış, daAılmış, açılmış;

yay-

olagelen, hüküm süren, kabul görmüş; • • i ( r ) yukanda,! yüksekte olmak; kalk·

••

mak; _ (j~) [kadın] (~, r:r veya y ko· casına) karşı çıkmak,

..

kazandırmak,

(.k.....;.;) (ipe) ilmi k atmak;

(b-i,

bşi)

harekete geçirmek;

(b-e, Jl .. .i yapacak) cesareti vermek; (ipe)

,

..

~ canlı, hayat dolu, kıpır kıpır; çalış­

..ş)p ALF.BKZ.;

;

il

ilmik atmak, ilmek; ~ =.k.;.,; ;

MAT.;

•

.,r.;

yen

.k.;.,; a (J,~) canlı, hayat dolu/ hareketlil kıpır

ijL;.i [tahta vb.iJ biçme işi;

·

canlandıran.

itaatsizlik etmek; [ko-

kan. hamarnı; aktif, faal; ;; b ~ şevk,

j

canlılık, dinamizm; meraklılık,

heves;

j,~ canlılık, hareketlilik; heves, merak, şevk;

aktiflik, faallik, faaliyet; güç, kudret

886 [fiziki veya zihinsel] ~ ı.r~' j,W;.,j radyoak-

..

_i'

-

-

_

~

• • ~) (bŞi)

a

ii

tivite; I/'t...;.~ .1:ı\.,;.j J~ radyoaktif; ..:.ıl~ jl".

(bşı) buruna çekmek;

• • • ~~~ J,~ radyoaktif maddeler, malzeme;

< __

•

•••

J,u.; ~\..,p aktif, faal; .bw.....:ıı f..~ işlek •

h·

•

J. ';ve J

koklatmak;

•••

.J •

koklamak, kokusunu almak;

. . ..

've ~l(b'e, bıi)

·0

··"I(bşı) içine çekmek;

(bşı) bumuna çekmek;

- .. ..

t "I.J-OfLL

. ....

•..

., ~i biraz •

J •..• 1= ~ ; (bıı) kolla· • •

olmayan. kör [piyasa vb.}; ~.r'l.:i ..:.ıU:ı~

temiz hava"a1mak;

komplo çalışmalanı faaliyetleri;

mak o (bş, haber için) tetikte olmak

. .; ç. .1:ı~ canlı, hayat dolu; aktif,

J,p •

...

o_o

••

)ı">-~'..;'.'

•

faal, dinamik;

.

••0,

·

o.

(J .. e) meraklı, hevesli, şevkli;

~

, .)ol.; __

~

o

fl.J.'-'

•

~ ve

•

o

o

lJ' •.• ,,1 koklarna; içine

"

..ı,~\ç. ~\,;i ilmik, e~fl~ı.i düğüm; •• ~hoşşey;

çekme, soluma; bumuna çekme; •

•

•

ıJ.,.::.; ç.

ij

j,

0_

•

',1 enfiye ve buma çekilen

••

J,.' "'canlandırma, harekete geçirme; ce-

her türlü ilaç; •

saretlendinne,

şevk

verme; faaliyete getirme;

.k;.\,; canlı. hayal dolu; faal, aktif; işler;

••

:ii•• 'ibir • •

~

..

-.

,

.

kurtarmak;

•

JL..;.; yankesici;

• • ..J,..:..i u (d 'i) (bşin) suyunu almak. emmek,

•

•

••

wW;,j ve wL.:..:.i ç. ~l:i nişan, madalya; •

(bş') kurulmak; ~

,.

~ (bşı)

kaıazedelerini,)

J.:.i yankesicilik;

SU, sızıntı;

~ ıslak, yaş;

mak:;

...

. _.

olanlan, deniz •

su.an

[tehlikelerden o zorluklardanl

kurtarmak; J-=-:.il = ~; (boğulmak üzere

çekip, yırtıp koparmak;

~~ çekerek, yırtarak koparmak; • • ~

(b-ı)

yürütmek;

•

(~) (bŞI)

a

tutam [enfiye] KNŞ;

. ~ u (~) (bıi) kapıp götürmek, aşınnak,

~ harekete geçiren. itici; •

o-

(bŞI)

•

alamet, nişan; düğün hediyesi MIS.;

a kurumak, kuru 01-

kurulmak;

hedef;

0.-

0_.

~ ve ~~ [keskin] nişarıcı, iyi

bez, havlu

vb. ile kurulamak, silmek; , ~f. J,.;.; zah·

atış

yapan; -'.

mete girmek. bıkkınhk

• • ı..U.:ı;

uğraşmak, ""

vennek,

canını sıkmak;

.

, ..

J •.;

•

=

kurulanmak; kunuulmak;

ı..U.:ı kuruluk; suyu çekilme! alınma;

J~ kurulma kaı1dl;

4JL:..i kurulma kaııdı [tabakası]; havlu; •

<'. \ (ateşli silahlardal nişahgah;

01

ter dökmek; b-e

••

:iii· '. ç. ~h.t havlu; peşkir; peçete;

••

~

[tencerel fokurdamak; eli çabuk/ hamarat

....

olmak;

1./· •' j eli çabuk! hamamt olmak:; {ye-

niden] canlanmak, (.".:.; ve

r) ,

••

canlılık • o

kazanmak;

,

~ a (i~) sarhoş olmak, esri-

rnek; .r' (lw_, vb.i) kolalama!<; u-'-"'=

-

-

~

- o.'

; ı.s ' ... ~ (güzel kokuyu) koklamak, ken·

••

,... iı . •.; kurulma', •

~~ kuru, kurumuş; sert;

dinden geçmek, mest olmak;

...

i"p güzel, hoş koku, rayiha; sarhoşluk;

887

l

•

Oi

çoşkunluk; taşkınlık, çılgınlık; y:,kJı ii~ ~ i

rnek; (çadırı) dikmek, kurmak; (bayrağı,

coşkunluk, sevınçden kendini kaybetme;

sancağı vbj)

•

[silah}) nişanlamak, doğrulırnak; (b-i) bir

güzel koku, ray1ha; kala [elbise vb.de

L.;.j

mevkiyel makama getirmekı atamak;

kullanılan]; nişasta;

L.ŞJ ~; kolalanmış, kolaJı; nişastalı; •

(~b.e, bşi, eleştiri vbj) yöneltmek, (~

[çoA.J

•

b-i, bşe) hedefiaLmak; ~ b-ı) kandırmak,

..:.ı~~ nişaslaJı yiyecekler; -,. ı:.ıIJ ~j müe. 4S~ ç. '-.S'Jw;'; sarhoş; se-

....

oyuna getirmek MIS,; [son harfi] 'fetha' ile harekelemek, (kelimeyi) mansup yapmak

vinçten kendini kaybetmiş, mestolmuş;

.

.

•

•

ı:.\...;.,;jl sarhoşluk;

DiLe';

.'

.

-

.... -yU')'1 " .

•..,.;.ii1 'i..... ...,}> ~ "

.

n;

'.

~ "":"'."....;..'

etmek, b·e savaş

~ u ~) (~ bşı) belirlemek, tayin etmek

.

(J

b-e, bir kötülük, düşmanlık) göstermek;

~L;.,; kala; nişasla;

•

dikmek; (ağacı) dikmek; (topu

,.

.u "

e; b-e karŞı harp ilan

... açmak; LS'

~.u

L,

"i

i,

Ci

ya

.. .u "

b-e bir tuzak kurmak, b-e '"

bir oyun hazırlamak; ~

(bşin, mekıubun vb.nin) melnini belirlemek.

'"

'"

da L..;J J..I

»;

...

ci b-e pusu

yazmak; (bıı) düzenlemek. düzene koymak;

•• • • • • • kurmak; i~ " Ci bir oyun düzrnek, eot-

(bŞl) dizınek, sıralamak;

rika çevinnek •

••

=>

komplo hazırlamak;: • ci

•

ç. ı/~ metin; yazı tarzı, üslup;

u (I, ci) (hasla1lk, üzüntü vb,] (b-i) yıkmak,

ifade, ibare; ifade tarzı, kullanılan dil; şart.

bitkin düşürmek, harap etmek; (b·i) çok yor-

koşul; düzenlenme, tanzim, tertip; delil, ka-

mak 1 ' .. J ıt @

~

nıl;

•

•

••

•

.,O! kelimesi kelimesine; J.... ,-.'. .

~

.~

.

o"

,.

...ô;ll~ ,..

.. .için ellerinden

gelen her şeyi yapular, çok uğraşular; ", ci •

•

~ hiç eksiksiz, tamamen; b- J) J L,Q,i manen

a (I, ei) yorgun/ bitkin olmak; ~ için)

ve madden. her şeyiyle;

elinden geleni yapmak, çok uğraşmak, didin-

>

•

•

•

,

rnek; " c', (bşı) dikmek, dik ve sabit konuma

~ ç. ~ perçcm, kakül;

.. 1 Pl

~ ç. ~C , ..:.ıL kUrsU, platform; .,

sam sehpası, şövalye;

.

.

res-

getirmek; (b-i, '" olarak) atamak, görevlen-

~ salıanaı

dirmek, (bir mevkiye, makama) getirmek;

..'kürsü;

tahu, iktidar kohuğu; ~\Y-' ~ ••

.

"

../_ e'j [söz vb.i] iktihas, akıarma, alıntı 's

..

yapma;

•

•

_

t va. 1"·11 4.')1.&. parantez işareli, Iır, ,.

,,-;-,t (b-e) kötü davraronak, düşmanca tavır " -..

takınmak [b-e, ~i veya s.1.L.-1IJ; (b-e, • • •,

y ~L savaş] açmak;"

.

cil (b-ı) yormak,

nak; ~ ıJ'~ belirlenmiş, belirli, muay-

bitkin düşürmek; (b-e) payı hisse vermek;

yen; yazılı ifade edilmiş, yazıya dökülmüş;

"

~c",;

•

e

oj! dik durmak; ayakta durmak; ayağa

•

C', c'') (bşi) dikmek, dik hale/ konuma

kalkmak; dikilrnek; (Jbir mevkiye, makamn)

getirmek; (bŞI) kurmak, hazır duruma geıir-

atanrnak, getirilmek; [son harfi] 'fetha' ile

U

-

,

888

ai

.. 1

harekelemek; [kelime] mansup yapılmak; OILB~

~

duruşmayı

.

,

'.

--

'"

c .j~ duruşma yapmak,

-

rar] geldi: 1o.:"'L...dJ \.tWI (belli bir] miktan •

•

tamamlamak için. düz hesap olsun diye;

yönetmek;

,.

.

1o.:"'L.c.i dolandıncı, sahtekar, hılebaı;

dikme, dik ve sabit konuma getir·

'- • c\

,. _.

"-ıL.c,; [ortalıkı sükunete kavuştu, huzur {tek·

.,

me; atama. {makama. mevkiyel getinne; [son

..' , .1 _

ç.'. c j ,,"~I,:i'ICil(ıJ· ..de)

,,":.0"0

harfi] '(etha' ile harekeleme, [kelimeyi} man-

pay, ~sse [nasip];

sup kılma, nasbetme OlLB~ hastalık; tuzak,

•.. ci b-nin nasibi olmak. b-nin payına düşLO

.

hile, oyun, dolap

. .,

•

•

şey,

i

_

.,

~I~ ı:r •...c', iJl.S . i

.. put; anıt. abide (yine ı.>~'S~ '. c

" ,

.. JL.ıi'; •.'~1 bşde talihi yaver gitmemek, bşden

0-

-.

...: .ci

_

nasibil kısmeli olmak:

dik nesne;

.

yana kısmelSiz olmak; ~IJ "":"

ç. Io.:"'l-,Q.;I mevki, makam, statü;

o·,

I.

,

LO

[tebs. i] fidan, fide; ••

•

rnek; ... lJI •.• ci ı:r iJlS' ... yapmak. _..olmak

MIS.;

ç. Io.:"'l!_''''il dikili

'. c·,

_

kısmel, nasip; 1 ı:r ;;'L.!

'

•

.0'\ Js- JA

... ı:r b-den büyükçe bir payı olmakı bulun-

j

];

[meb. mud. kul.] .. .inkaJ'Şısında

.... ,.. , # '. gözlerinin önünde. önüne Ci

'."."0

.

{yıne

•

•

mak; "": • c',

\! piyango;

.,"

ii

"": c·. ç. ~\.:.. bşin dikildi~i, dikili oldu·

-

_.

-

. _ - , .. MEC.];':,· '. pl • .".:ıı <e:'J) j-.b.nin

~u yer; makam. mevld 1 1o.:"'~)1 (Io.:"'~ "I)

dikkatini bşe çekmek;

ı"",.....,PWI makamı mevki

•

••

.. ,

•

yorgunluk, bitkinlik; (ç. 1o.:"'L.A:ı1)

'- - Ci

.

~

,

,

bayrakı

sancak;

,

••

'

.

c·i '

[mevki, makama] atama.

•

•

~~i

direk; dikme; yol gösteren

işaret dire~i;

levha.

kişiler;

'- o'· ç. ~\.:.. mutfak ocağı;

ç. ..;...1. fidan, fide;

c', kazık;

:;.

sahibi

"

••

' .

yere dikili

"

•

getııme;

dikili olma, dikilme; kurulma;

..

~t yoran, yorucu; (ç. ~ij) nasbedi-

ci kelime:

1o.:"'L.a.i menşe. kaynak: zekatı gerekli kıla·

.. ~ ~ dik duran; dik. dikilmiş; (mevki ,

cak olan asgari mal miktarı ISLHUK.; en küçük

veya makamdal bulunan. [mevkiyil işgal

çokluk veya en aı miktar, yeter sayı, nisap;

eden;

••

(ç. '. c·,) kılıl çakı kabzasıl sapı/ıutama~ı;

, "-ıl

c·,

..

J olması gerek.ti~i gibi, yerinde;

-,.,

0--'

J ))"';11 ..;... ?~ her şey nonnalı~ıi, y~ri~i buldu: "-ı~ J ~I ~J adaleti sa~la· .. ... -

~

,,'

.

mak, hakkı sahibine vermek; 1".1 ( ,)~i) ,))

"-ıL.c;

..

JI ya da~J bir işi düzeltmek, hallet.. , rnek. aksaklı~ını gidermek; JI '"J~I,)\..$ '

(Js- .. .e) yöneltilrniş, tevcih edilmiş

[top silahı]; (ç. ..;...1.) mansup kelime OlLa.; .00

o.,-"'P''''·. dik duran; dikili; dik, dikey;

.ii

J b·e, J bşe) kulak vennek, Vi ya da J b-e, J bşı)

" . p', i (,' • pi) ve"

(""i ya da

dinlemek.;ı· •.,:; dinlemeye çalışmak; kulak kesilmek; gizlice dinlemek;

.'

o:-",e·~·.

gizlice dinleyen;

889

..

. _. .

~ a (~. ~L..Aj. ~~. ai) (b-e veya J b-e)

yarıa/ tarar olmak,

(J b-nin) tarafını tutmak;

nasihat etmek, nasihane bulunmak, (b-e veya

(u-l'- ...e) galip gelmek, zafer kazanmak,

J b'e, '-I ..i.)'apmasım) nasihat etmek; ~

galebe çalmak; galip olmak;

••

• •

a ~. CJ

ai) samimi! içten olmak;

(J

b-e karşı) hüsnü niyet beslemek. iyi! müsbet düşünceleri

olmak;

bulunmak; (b-e ~L...:.;

bbe

~W (b-e)

karşı)

karşı

nasihatte

samimi! içten olmak;

samimil içten olmak;

.;\ nasihat kabul etmek! söz dinlemek!

anlamak; b·den nasihat istemek, (b-nin)

fıleri­

den) yardımını! destcıini istemek, aramak; • • ~ yardım,

~

öğüt;

nasihat:

.,

i ~ yardım. destek; • •

• •

eden, ö~üt veren;

~ w,,; ç. ~~ nasihat, öğüt, tavsiye, · . - .öneri; 1 ~ . ". J~ çok nasihat etmek, çok .

,

diller dökmek, bir çok

öğüt

vermek, öneri-

..

,

•

.' ., . - ..

nasihat isteme;

~li ç. c.L,cj, ~ samimi, içten, can-

dan; nasihat eden,

öğüt

"" )J

veren;

"i) (b·e,

~~i Nusayrilik;

için]

yardım

mak; (Allah (cc») (b-i, kılmak:

etmek, destek olw

J<- ...e kor/.) galip

(b-i, 4JI' ... den) kuıtarmak, emniyeıe

• almak; ,rAJ (b-i)

•

hıristiyanlaştırmak;..r-"li

(b-e) yardım etmek, yardımcı/ destek olmak,

.,

..

(b-ı) savunmak; ~ (J b-e) yardımcı olma w

ya

çalışmak,

mak; rol;

--

-

"

)rı'~ ç. ~'j kabarcık, fisWI;

--

destek vermek;

hıristiyanlaş­

ya.-dımlaşmak; "....;;1 (J b·den)

--

~ ç.

J"""\:... çete. eşkiya topluluğu

• •• ~ Hıristiyanlaşttema; vaftiz

,

MIS.;

töreni;

destek, arka çıkma, kollama, yar-

etme;

. )L.ı::al (ç. ~'-) zarer, galibiyet; intikam; .., .ı-Jli ç. J~' , J~ yardımcı, yardım

.'

koııayan,

himaye eden, hami; zafer

bahşeden 1 oJ"""l.:.ı ~L b-e yardımcı olmak; ••

•

[kazanması

bağlaşık;

..- .

eden;

Js. ... e karşı)

eden; müttefik,

taraflar, yandaş, partizan; veli, hami;

dım

samimi, içten, candan;

c.~1 danışma,

Jr-~Q",i u (;

ç. "l~ destek veren, arka çıkan,

;.r"~

lerde bulunmak; c.~

.

~\.J""l-i Hıristiyanlık;

koııayan, yardım

yol gösterme;

•

jl.r=-i ç.lıS)l.Ai Hıristiyan;

~

"i samimi, içten, candan; nasihat

~:.

destek. arka çıkma; zafer;

galibiyet;

'.

nil görüşünü sormak, danışmak; ,

inti·

karnını almak, hıncim Çıkarmak; J a- .1 (b-

•

c: e

{ı,/" .. .den} ••

)'

"il

•••

[çoğ.kuL.]

taraftarlar,

- ..

yandaşlar,

izleyenler, arka çıkanlar; Jl.Ai~1 Ensar (ra_);

; .r"Wı Nasıra şehri RL.; •

ı.;..r"v Nasıra'lı

,

)J yardım

.

ve Nasira'ya ait;

"'. [Aııah tarafından] desteklenen,

... ı.aferle sonuçlanan; i ) ,,·.11 Mansura şehri; olqnan, kollanan; muzaffer, galip;

.,

.,

.r"~

J

destekleyen,

yardımcı

olan;

890 ~

ortası ~ , .

galip, muzaffer;

, ,

(tJo-4i) safI an olmak; açık/ net olmak;

~ a

(y bşi, öz!. iddia edilen bir hakkı) tanımak,

ikrar etmek. doğruluğunu! geçerliliğini ona-

.-

--

o"-

J:.UI J -,

~ çık;

arı; açık,

saf,

- ' - -_, . .j saflık, anlık;

açıklık,

parlaklık; apa~

[ifade, ibarede]

•

-

u:si _

yan yanya

-

bölüşmek; d

olmak; (b-e

paylaşmak, eşit

--

bir

gözetrnek; (b-e)

adil davranmak

insanı

davranmak;

hakkı

V

hakkını

....s

[gün, gece, ömür]

yarıyı

yanlarımak; (~

gelmek,

bulmak,

... den)

yansına

hakkını

iste-

başı

eşit bir şekide;

Jı

,,;'-<",,; ~ yan

yarı felç; IJ,

Q

,,',

hakkı gözetme, adalet,

örtmekte kullanılan örtü:

(J

b-e) hakkını vennek;

-

,

"il hakkı gözetIne, adalet, adillik;

-

...Jı.,.cıU ç.

;'

metçi;

, -,

i

iı c"

ikiye bölen, ayıran;

"

uı o'" hakkı gözeten, hakşinas, adil, insaf

sahibi [is. ve s.];

....s.O··. yan,orta;~;hJı

. . -, yolda; ö."...;.l..AJ1 ~WL , , -

,

uı

Ai

•

ç. Jı

O.

Q',l yarım, yan; bir şeyin

O··e 9.30;

- .. ,

J yan .., d,,·,·

-

, , J...o.i a, u (J.J"o"oi) yere düşmek [renk] solmak, '

V .. .den) serbest kalmak, yakasını

kurtarmak, kurtulmak,

hakkını İstemek, aramak;

d

..

d,o··· ,

J::lll gece yansı; )4:J1 d ,,~ .. öğle [vakti];

çıkarmak;' jı

O'

_.,

.

,.,

uçmak;

.·1

",.,

Jl-A,j ,d "i, AS ,,', uşak hiz-

(V-- b-den) intikamını! ÖCünü almak, hıncını

-

baş­

.

,. ,

rnek talep etmek;

•

hakkın gözetiidiği! insaflı davranış;

"

·il

o.

ei

ll.,pL:.o [zarf] yan yarıya, eşit parçalarla,

o·; (b-e) itaat etmek, boyun eğmek,

...den) öcünü! intikamını almak;",Q o

Jl •

".i ikiye bölme , ayınna-. .-- ..

tamamen almak; (b-e) hizmet etmek;

hizmet etmek; (b-den) adalet beklemek; (LJ'

,

uı

zalim

b·den, b·nin) hakkını almak, (~ b-den)

-

örtüsü, sank. vb; [mud. kuL] .. .in yansı! ortası;

cil hakkı gözetir olmak, adil karşı)

J

...si. ai

cl'

şeklide

-

insaf;

(bşı) ikiye bölmek! ayırmak; ~U (b-ile, bşı)

jl.:.

,,;

_

di öğle;

orta; orta boyda, orta büyüklükte;

...o "i ve:i

>.

u , i Cd a i) [gün] öğle olmak; d

10.0

.b.....ill altı aylık taksit;

körlük;

~U '" anlann tertemiz bir geçmişi vardtr.; °i

-

-•

orta yaşlı; , ~i ,,~ [na't] yan, orta, yanm; , ~ büst;

~Ü ~ apaçık hakikat! gerçek; ~4 ~

d

Qi

."

e U saf, an; açık, net, ayan beyan, apa· -çık, vazılı; beyaz; ~ J"~l t;'U bembeyaz; .. . .,. •

,,

-

-

ai yançap;

"i gece yarısı; )'-+Jl

.. Q ,,;

netlik, anlaşılırlık, vuzuh;

•

•

•

net, ayan beyan,

-.. i

~

- ,

I.$.r-Jl d

, ,

[renk için}

ö;J..uı d c i yarım daire; ... 0 o;

. . I.$*, onbeş günıük;):.A.J\ d

mak; ~\ ('-:" bşi) tammak lt; t~ beyazlık;

.

..'

., --

.

(~

... i) üzerinden at-

mak; ~ (IJ' .. .den) yakasını kurtannak,

891 •

• kurtulmak, ~ ... 1) ÜZerinden atmak; <ı;tden) • • • • çekilmek, aynımak, V ... 1) bırakmak; (V•

•

...den) temize çlkmak, beraat etmek;

J" o:;

, ;.."ıı ir' veya ı.;ı).;:...:.iı ir' J'.:- ı sorumluluğu

atmak, mesuliyeuen kUJ1ulmak;

-

• j...ı:ü (cin.is.; tekjs. ÖL ç. JL.,.ıj

. , J-""" ıemren,

-

... .

. ~,

,

~olgun, olmuş,

elin, n; .-

~i (~) (bşe,

sulamak;

-

-

-

4: .. ı;..•. ~i

rnek, bşi kontrolü altına almak'' -

•••

...

bir şeyi sılaca kavramak! tutmak; J~~i

.

.

.. .'

.

.

JS'

~: "ı.: i.). ; - bütün umutlar ona bağlı;

~ ; (u4i, u"'Q ~ i) sızmalc, süzülerek akmak ' damla damla akmak;

~(bşJ) hareket ettir-

-

.-

J'ı peşin, nakiı,

sille. madeni para;

y ... i/e)

(susuzluğu)

'Ai)

.1'.

.. "j bitmez,

[kuyu suyu vb.] çekilmek;

kurumak; azalmak; ölmek;

. ail

-

,

i2

.~

(bşi, suyu, kuyuyu) kuruı-

, , ioj

kuru, kurumuş [kuyu vb.l;

kendini

töhmeti, suçlamayı)

.-

cevapJamak; ~a(~) (YSlVlyl) sızdır­ mak, dışarı vermek; «~ ~ ~G}'\ ~ »; sızıntı

yapmak, ter gibi

elmek; [göz]

yaş

dışarı

dökmek;

atmak, ifraz

(bşı) dışarı akıt­

mak, dökmek;

,

~l..a.ipüskürgeç, pulverizatör;

·c .• [ucunda süzgeç gibi olan akcam

b

duş

veya kova;

rnek, tanzim etmek; ~ 1)"; (bşi, metni) diz• rnek, dizgiye geçmek MATB.; -

i

._

.L.Aiç. JI..A.iI karyola; dizi, saf, sıra, küme;

, ,

~islif edilmiş,

üstüste yığılmış, dizi

dizi, tanzim edilmiş, düzenli;

kurak, çorak;

.-

•

~a (~) olgunlaşmak, kişilik MEC.]

Qşden)

,.w:,j masal ar;

mak, bitirmek; ~I,jç.'.

V

V

(ı:,r bşi,

.L.Aii (.L.Ai) (bşı) dizrnek; istif etmek, düzenle•

• •

tükenmez; \.;-

çıkarmak,

ıslatınak; (bitki/eri)

gidennek;

.-

Jl. peşin,

..,..."'''ÔU (y)

ergin, ermiş; pişmiş;

ile suyu daguatak veren]

~ peşini nakit olarak;

.....Ii

pişmişlik;

~duş;

rnek, sallamak;

•

temize

olma; [et]

y ...1) serpmek [elbiseye;

_ •

4•• ",Ü ç.•vP1j perçem; alın; [cadde için] köşe--"'---' başı; ~ieQ. 9U (.tJJ,.) ~L bşe hakim olabil-

:;

. v""n, n,

~olgunJuk, ermiş

kendini) savunmak,

oi kabartma resim, ikan(a); put;

i .

.,

su, koku), (bşi,

J.."l.i [yerel düşen; soluk. uçuk (renkı; .le

(eli) pişinnek, pişkin hale getinnek;

ennek [yine fikir,

vb., yenecek kıvama gelmek,

olmak; [eıl pişmek; [sivilce, yara vb.) iyice şişmek, patlayacak konuma gelmek; ~i (bşı) olgunlaştırmak,

olgun hale getirmek;

i~ ç. Ö1

J.iW::.i yastık;

"'.ç. ..:.ıl-,..L......Pı; masa; [üzerinde

çalışılan] sıra;

karyola; sehpa;

.. 1_ c·;dizgi MATB.; .,

~ç.

4JJ- dizgici

MATB.;

892

· .,

dizili. dizi dizi

-

(öıl. dişler);

... -

i " ••

..

."

<.r"')

~ u ve~ a,~u @;Ai,)~.i)~)

,

i:;

soyunmak; _

,

•

; ; ı:r

• •

~

azalmak; {renk]

çıkannak,

V

b-ı)

saymak, elbisesini çıkarmak; ~\ (bineğı) yannak, bitkin düşünTIek; (hayvam)

parlak ve güzel;

...

·, .

• • •• ~ ç. ı.~l {üstten çıkanimış] elbise; • • •• ~ ç. ı.~l zayıf, ank;

servet. zenginlik; dinçlik;

,

.

)l..,ı:; altın;

i)W:.i tazelik, körpelik, gençlik; lelaret.

~ u (1.ı) sıçramak, zıplamak; sekmek;

.. ..b sıçrama 1 j.)-I ..b ip atlama [oyun};

.

zernfeL; dinçlik. ~

,

güzel ve parlak;

(bşı)

•

,

.ı,~ zıp zıp zıplayan, sıçrayan; bir

sonuna kadar içmek;

num vulgare;

J

. . .~ o (~) süsmek, tos vurmak; ~ı.:. (bşe) çekirge tUrü;

-.

pis • kirli-•

iıj

.

ile) mücadele

(.;r b-İ)

j..P\:J (b-ile)

L ı.b çok tas vuran;

mücadele et-

~ süsülmüş, tas vurulmuş;

.,

WL:,.

boğa güreşi; •

•

kavga; savunma, müdafaa

. u.;.c, = JLA; ; .,

•

••

•

•

~~ , ",u...JI ı....1~ ç ---ıı ~Iy

[savaşı)

Jl.:AJ çekişmeli, rnüeadeleci; hırçın, kav-

.-

p

gökdelen:

... . -

u~, ö}k..) (bşi, dini) beldernek, kolIa-

mak, gözeunek;

.,

J-Pb mücadele eden; savaşan, dövüşen; müdafa eden, savunan;

•

)ı;, bekleme, kollarna, gözetme; ö}l,;

•

tehdit eder şekilde dilini çıkaran

lOS

~tos;

savunmak,

JLAi mücadele, çekişme, rekabet; dövüş,

ıJ'\.:..,a.j

dokunmak;

~ süsme, tas vurrna;

mek, çekişmek, rekabet etmek;

gacı;

(bşe)

vurmak; birbirine dildenrnek [horoztanınakı;

yenıneye çalışmak, (b-

eımek;

müdafaa etmek;

zevzek;

... c::1'W ve ~~ bb ile toslaşmak. bbe

n·•

j..Pli (b-i)

boş boğaz,

bindirrnek [toslamakl;

~ u (~) (b-ı) yenmek allelrnek; (b-e) galip

getlrnek;

..

~ sıçrayış, sekiş;

d bi kekJik otu, yer resleğeni BDT. Origa-

, jı (ı;

.'

J ~ J:ı.; uzun atlama;

altın;

......,!J güzel ve par: .ık;

... a (1.A.J:.i)

zayıflat-

mak; ~L (kılıcını) [kınındanl çekmek;

i ~ tazelik, körpelik; parıltı; güzellik;

i:t\

~,~)

solmak; ı..s..i:.i (elbise)'i)

(hp) parlatmak:

parlak ve güzelolmak;

.r::ı

.;

.-.

•

•

~

i

..

•

b-nin) elbisesini çıkarmak; ,

gUzel görünmek, taze olmak; panl panl 01:ık, parıidamak; J

, . L;o; " ~) (elbisey') çıluımıak; (.:r

[yılanı;

n;

)~'bosıan korkuluğu;

893 )o"ç. )il,; , .ı).' , i)oj ,)OL; korucu; , , gemilerde direk üstündek.i •

-

•

göı.cü;

sarmak/ dolamak; çevresi

.

'

i)y,'Y bir genç kıza refakat eden yaşlı

konuşmasını!cevabını

..

beklemek! istemek;

~açık. net [telaffuz ve anlam olarak]

kadın, şaparon SUR.; ,

uJP nalron [öz!. MıS. 'da elde edilen}; ~~ ~(ıJ" bşı) iyieel dikkatle incelernek. tahkik/ ıetkik etmek; (ı..:-' .•.de) maharetl ustalık göıtennek;

,

,

konuşma;

telaffuz;

.. ~~1l; (ç. ~) deneyimli, bilgili

.

söyleyiş, söyleniş;

. . ~WI .;ı.oı )'"

buyruk1 ... y

~

~L

olması. tarafından

Majesteleri

konuşma

,',

,

~ telaffuz ile ilgili;

..

,

J~ ç. ~ kuşak; kemer; halka. halka

fizikçi;

,

& (edi!.] rengi değişmek;

şeklinde saran, kuşatan şey;

~müşkülpesent, güç beğenir olmak,

suur. had. limit;

alan. saha. kapsam. genişlik.; kordon.

kolay

beğenmek.

kafalı! inatçı

0-

beğenmemek;

dik·

olmak;

"

_._ t\b.il masa üzerine serileni

t# .

&ç.

ya da oyun tahtası olarak kullaıulan [eskiden,

ma ~ )~, J~ abluka, kuşatma; J~

deri sergi;

.

-

.,

altına

serilenI

e:b', e:b' ç. u" damak; ı.,.ı..,JI , jJr l ~."

damak harfleri -

0-

_0

JhJ u, i(JhJ, ,ju""

_

iJ\...il,,;, uUoı) damla

,

.

JUdl kapsamlı, geniş, etraflı; geniş çapta, ,

Jk;.tkonuşma (yeteneği); söyleyiş. telaf-

..

... yapması! olması makuV mantıki

",il.; u

•

•

J

,.

&

mantıki; mantık ve münazaraya

ait; (ç. ı.i.b~ ) mantıkçı. mantık. bilgini;

söylemek, demek; (y

J.1j

bağlamak

(b-i)

__

llh.:.. ç. Jl'l:.t kuşak, kemer; bölge, mın-

<.;lo>, ..ıp . ..;ı,-.) açd<J nel bir şekilde ,

mek;

__

••

[telaffuz ve anlam olarak] bşı)

değildir;

~L ~ mantık bilimi;

• o,

_ J

~ç.~ damla; meni; •

_

Jk.-ç. .;!oL. kuşak, kemer, ,

damla akmak. süzülmek; _

.-

.. fuz; diksiyon; mantık; ... ıJl ~1 ~ U-J

- o

•

J_

'0_0_t..J-P.ı--J1 \.LA bu konu çerçevesinde; ~LJ

'-

infaz öncesinde, mahkumun

kuşat,

"

•

emir,

. , . , emrediidi; p-~ ~ yargı, hüküm ifadesi; . J.ilj. dilsiz. özürlü; yapılması, Haşmetli,

~

~bilgili, tecrübeli; mahir, usta;

güç

çevre-

ya çekmek, (b-nin) ifadesini almak; (b·den)

üstündeki gözcü;

,

kuşatılmak.

, si sanırnak; J1:=..ı1(b-l) sorgulamak. sorgu,

i

)).o\,jç. ..J.'I; korucu; gemilerdeki direk , ,

~I(b-ı) konuştunnak; ~J, :;beline kuşak

konuşmak; (ı.:J

bşı)

telaffuz et-

konuştunnak; (b-e) kuşak

(b-nin) beline

kuşak

sarmak;

tıka; civarı -

havali. yöre, kesim; mıntıka ASK';

o...

•

o

~ J~';/I

l.ib işgal bölgesi; i)I>-1 uı.-ll , '0- __ !ropikal bölge; JJ.HI l.ib petrol alanlan; "

••

o

--o

_

o

v",!i ~ bU,>lar kuşağı, zodyak; ~ ___

...


0

0

,r>-I ~

.

894 ,

~

-.

,

J;::'

savaş bölgesi; i ~ ~ serbest bölge; •

•

"0

••

__

O

y,L:..", ub sanayi bölgesi; ~,.rJ=Jlllb ••

•

•

••

•

..o

.. . --... ı:.>'iJ.:ııl1 ı:.>b.ih.:.Jlllıman Bölgeler [dönence·

çarpışma bölgesi; ~J§ ~ küresel bölge; •

•

sıcak kompres; pansuman;

••

..kb sekmek, sekerek giunek; ....

.. p u (p, ~) (bşe, b·e ya da JI . ..e) bakmak, bakışlanm çevinnek.

yöneltmek;

(bşi

ya da

•

·.

kalan iki bölge};

.. . . . ... --. 4:-!.r1 \oJlj.4~1,y OJP ~ silahlardan

~ bşı) düşünmek, tasarlamak. aklından

--.

geçinnek; dikkatini <JI . ..e) çevinnekı ver·

anndınlmış bölge; ~ ~\ u1:a.:,.. etki alanı;

rnek;

ler ve kutuplar

.

·

arasında

..

.

.

..

~ bölgesel;

bakmak;

•

'"'~ beliY güzel konuşan;

mek;

.. ,

JIk· di cevaplamasım isteme; sorgulama, sorguya çekme, ifadesini alma; ı,.,av konuşan, söyleyen; konuşabilen, konuşma

güzel

yetisine! melekesine sahip; beliy

konuşan;

V mahkemeye. davaya. duruşmaya) ...

çıkaran

ses

sesli,

açık,

net,

(~

(J

...ler

arasında)

b-e) bakmak,

(J

makul, akla yatan;

tip; sö"'ü; ,

, '" >w.J4 ~.ı-iJoWI •

ile

konuşanlar] • •

J1'v JJ~

.

•

•

konuşmacı.

ha·

[ı.fzen: ",j>"

•

•

•

•

p

bakmak HUK.; ~~ ~

b·nin başvu·

. .-- J P.. .

apaçık, ayan beyan delil; .lı:zt~ ,

_.

aklüalile [mmi]; ~L.P •

.'

•

... '1 J .;lo\; .= ik\,;

.

i~.,r--':"

',

-.

..,.,ı

••

ne hayvanı. ne de malı var. çok fakir, •

rusu, lalebi ilc ilgilenrnek, işleme sokmak; .. " . . . . 0' ,_, (~"-ill ..) "')~"-Wl ..,.} '" anahla<

P

JS:tü •

. ..

~.,bo söylenilen. ifade edilen, telaffuz

edilen; ifade, ibare; metin; J}ı.A~ metne net bir

•

şeklide,

'o.

kesin olarak; •. ,,.

Jp [y..-gı) karar HUI<.;:""'l1 Jp

sözleşme metni; •

nız!;

" • ,

,Ol

OH p' arkaya bak(ınız)! lütfen arka. , . ,

sını çevirin! [uyarı notu); .ı-!'Iü (ıJ"':'! .. .in arasında)

benzerlikler, paralellikler kurmak,

karşılaşımna yapmak;

..

)=.il (b-e,

bşe) denk

olmak; (b-i,bşi,y ...e) denk görmek, benzet

4

mek (b·i,bşi,Yi/e) aynı görmek, aynı mesa·

• •• CJ.fUJI J j»;.. kanun metni;

olmak; (b-ile. Y

bŞI) tartışmak,

(b-ile y

... hakkında) münakaşa etmek, (b-e. y .. . i/e i/gili olarak) itirazda bulunmak;

kontrol etmek;

••

~

(bşi) teftiş!

(b-nin veya

J

b·nin

borcunu) ertelemek, geciktirmek; (b'e) süre

• o.

~I Jj»;.. kelimenin sözlük anlamı; ,,'

Jh'~ ~u

deliıinden bakmak; o~ ~I aşaııya bakı4

beye koymak; (b-ile) rekabet etmek, rakip

".

pı

• ..

•

·.. r""~ ... sözcüsü;

açık!

davaya

•

Jbl:JI sesli sinema filmi;:;

göre; .,

• • •

şüphe ile bakmak; '. -iii (J)

,

Arapça konuşanlar, Araplar;

,

b-i) gözelmek,

•• • •• • bakımı ile ilgilenmek; ~ \Jr ~i P b-e

•• o.

anlaşılır;

hakemlik et-

..

.•

sorgu hakimi; sorgulayan;

(jki) (bşı) sıkıp suyunu çıkarmak; (bşe)

pansuman yapmak;

tanımak; )ıl.:J (b-i, bşi) seyretmek, gözle-

rnek, incelemek, tetkik etmek; uygun zamanı . . _. beklemek; karşı karşıya olmak; simetrik

.F\

olmak MAT; münaıcaşa etmek, tartışmak;

895

(Js- bşı) tartışmak. tartışma konusu yapmak: .. i. (Js- bş hiçin) rekabet halinde olmak; )ı:;l ,

..

· . ~ ~L ~~, (.. .i) beklemek; (birbirini) _. ., seyretmek; uygun zama~ıı beklemek;

. ,.

~

pl.

..

J!· .... ~\)J ~ .. .den çok beklentisi bulun-

mak; ~L beklemek; sabretmek; mühlel/

.

.. yen. dar görüşlü;):i.oI1 ~i~ j,·~1 yetkili .

••••

•••

mahkeme; ):J üzerinde

..

"

'+:i 1lL.-".

çözümlenmemiş.

düşünülmesi gereken

..

~

mesele;

. _. . . .. J tp

j4J

41 önemli, kişi; yetkili ya da söz sahibi

kişi;

J'~L ... i gözü ile süzmek; t::'\)

. ..

.,

· .. ~ ~~ (~\ı) ... in sorumluluğu altında ••

süre istemek; (b·den) beklemesini istemek;

., ~ ç. )Lla..il bakış; manzra, görünüş, .

·

görüntü, görünüm; anlayış. idrak;

inceleme, tetkik. tahkik; ma; nazariye, teori; (,

J

<J ...1)

düşünme,

tasaria-

konuyu, mevzuyu)

o-'i

_.1

.,ıı )Ojl ya da .....,ıı )Ojl

•

•

•

den; ... J )Oj~ .,

•

• i

•••

n; ... ir )Ojl .....r"! veya ••

0_

o•

•

· .. d' )a.J1 ... i hesaba katmamak, göz önüne o

ması aıundadır. falanın

• i

Ir. gizlke

J bu konunun dikkatle incelenmesi gerekir; &i .. ,

yetki. salahiyet; dikkat. özen. ihtimam. , .. alarak, ... e bakarak, ...sebebiyle....yOzün-

J ı'-'I•

[çaktmnadan] bakmak; JA. "....'ıl I.LA

almamak; iJ';j

LJA. .. j de göz önüne

••• 0

••

ele alma; <Jdavaya) bakma; teftiş, kontrol;

1 ... (J ıJI

•

olmak•.. .in yetki alanına girmek; ıjJL..-

•••

balam

.

..

):ü

•• ,

~

Y' o falanın koru-

himayesindedir; ,

.

)u benzer; denk 1 ~L f..-:S- benzersiz. eşsiz.

yegane. biricik; •

• ••

i)u ç. ulp bakış; görünüm, gÖlÜnOş; •

•

•

· .. d' ~i ~ ... e itibar etmeden/ etmek-

(ısl' b§i) gözden geçirme; ç. ~l~

sizin, .. .i göz önüne almadan!

düşünceler;

•

ş

••

almaksızın;

•

# ' ~ incelenmekte, üstünde durul• makta; ... JI,):ü ıJJ~ .. .i göz önüne almak•

• •

•

sızın, ...e itibar etmeksizin; l.$ ~

bana

sorarsanız.

benim

. ,

J bence,

düşüncerne

göre;

·..J p ... in incelenmesi/ tetkiki için, .. .. ... i incelemek amacıyla;

••

•

i)u tehir, ertelenme;

ölJ-' J)dı dünya

'-$

p

bakış ile ilgili. görüntü ile ilgili;

teorik, nazari, kuramsal; tahmine dayalı;

,

4:!~ kuram, nazariye, ıeori; tefekkOr,

... ç. "p müe. ç.

derin düşünme; ~

;~ benzer, karşılaş-

•

görüşü; )dı iıu.ı tekrar gözden geçinne. • • •• • •

tınlabilir.

denk;

karşısında

olan, paralelinde

yeniden inceleme/ ele alma; )dı JAI kuram-

olan; [mud.kul.) ...de

sal düşünürler. teorik! nazari düşünce sahip-

şekilde; nUsha. kopya;

leri; teorisyenler, nazariyeciler;)dl

kuL} .. .in yerine, ...e mukabil, ... e karşılık

.,

·,

.

i

_

'!

• . veya)d' ~ıb fera-set sahibi, uzağı gören, ., . ileri görüşlÜ; pl ~ ileriyi görerneme .. • ., • .

dar göıiişlülük; )dı ~ ilerisini göreme-

olduğu gibi,

... i1e aynı

t ... ~ [meb. mud.

...... _.

örn: ~ IJ... ,"

dj..~ 50 milim ödeyerek, ,- .

.

50 milime karşılık; .jlp emsali, onun gibi

,

insanlar; '-.

.

1\ ~ veya.,;::1id1 en aşağı •

. ty..;... .. - . -..

nokta ASTR.; ~i

896

ve ~i ~

- _.

)I.b...:.il bekleme; umma, beklenti içinde

eşsiz, emsalsiz. karşılaşunlmaz; ,r--b.i A.I ~

olma; )~i ..ı:S- ı.P beklenmedik bir şekilde!

benzersiz,

zamanda;

emsalsiz;

eşsiz.

Ô~

baş kısım, en üst mevki;

)~ keskin gözW; (ç. i~l1j) (oyunu,

i~~ ç. ~f.

-

netici, idareci, müdür; o-

_

;.~ ve ;;.~ ç. .,..ı;lj göz; bakış

-A:!)ı~ gözünün önünde;

1 .r.ı

.--

beklenilen, tahmin edilebilen; kontrol edilen,

incelenmekte! görüşülmekte olan {dava vb.]; • • •• ~ ~ )~ korunan, himaye edilen, vesayel

.-

,..

JYI'; dürbün;

" -~ç. Ji'l:.. görünüş; görünüm, manzara;

perspektif;

bakılan şey;

sahne (oyuna ail);

sahne dekoru; bir yere hakim konum; nöbetçi •

•

..

•••

rL&. p

manzara; ~

- ..

genel görünüm, umumi

--

}A.. tabiat manzaralan;

--. i~ç.}ı\:..ıı hakim yer, tepe, yükselti; -

manzara, görüntü; gözcü! nöbetçil bekçi ku·

. ,.. .

. ... ...

i).."..ı:a.:... LOS)

ç.)

görüşülmekte olan dava;

i)~ ..:.ıl).)\

görsel eğitim araçları;

..

..r-lıiıh. teleskop; büyüteç; (metal)

spekül~m; ~:

,. .,

:

)L büyüteç; .

olaylara kötümser yaklaşım;

i l'6çelcişme. rekabet; tartışma, müna·

[münazara];

teftiş,

"

görüşülmekte

.,

olan

kişi;

)'6 benzer, denk; rakip, karşı lardf [özl. tartışmada]; konuşmacı [tartışmada];

....

.,

mek:

gözlük YEN.; teleskop;

... -. .)."..,\ )U2.a

- ..

~rı ıl )p\ ~ -II durumu incelenmektel

-o

. )U2.:.0 ç.

..

yen, daha önceden tahmin edilmeyen;

"

~ u (~U:=;) temiz olmak: ~ (bşi) temizle-

lesi; misafir odası; -

..

altında olan; )~ ..ı:S- görünmez; beklenme-

-

. --

o-

denetlenen; nazar detmiş olan; ... rlol ...de J

i)l..I:J teftiş. kontrol, yönetme; bakanlık

kaşa

bakan ESK.;

_

)~ bakılan. görülen; [olması, gelmesi]

lükçü; gözlükçü;

ayna,

nazır,

yö-

müfettiş;

i )'I.i[kadın) yönetici, idareci, müdire;

gözlük;

ıi\~~ görme bozukluAuou ölçen, göz-

F

kontra! eden;

deneıleyen, ıeftiş!

teleskop; dürbiin; gözlük;

~ (;:.,.1:, ).;,:,ı ;:'11,; monokı; w;;.. ;:'11,; büyüt~Ç; lJl: ı ': -,i, i~~ dürbün; ;i: ~b i~~

kulesi; ~

bakan, gözleyen, gözcü;

k.orucu; 1 ~ılı ~~ vakıf müdürü;

temsili) seyirci;

ESK.;

~~ ç. )Ua..;

J

... ö~ [mud. ku!.ı .. .in başında;

numaralı

-'

kontrol;

>~ağız dalaşı; simetri MAT.;

~ temizlenmek;

Aj\l:,j temizlik;

.

• •,.

.. ,L....iI;; -.lu,;

~ç."

.

,

.

..,."

temız; i ~

-.

.

u4)I.ı-I 1 namuslu, ifetli; ıJ.!.1:JI ~ dürüst,

. . yemez; J'j.;..'il ~ terbiyeli, sebepli;

namuslu, harama el sürmez, haram lokma

.~L daha temiz.;

897

.. . .. ~ ç. .;>L temizleme' )1.iJ;~1 ~ -

i/'~ düzenli, kurallı, düzene uygun, ni-

manikür;

,.ı;; i (~. r~) ve ;J;ı (incı) dizrnek; (bşı) düzenlemek. düzene koymak. tanzim etmek; (bşı) sınıflamak,

(bşı)ayarla­

tasnif etmek;

(bşi) hazırlamak; (bşı) doğrulunak,

mak;

zehmek; koymak;

(bşı)

organize eımek;

(bşi)

dü-

sahneye

(şiir. vb.) yazmak; derlernek; ~

ve~\.;j dizilmek; düzenlenmek. düzene gir• rnek, tanzim edilmek; ~L tt; tasnif edilmek. sınınara/

gruplara

aynımak;


üye

olmak kaulmak. girmek; [his, titreme. ürperti vb.], (b-nin

aza/arım

kaplarnak, her tarafını

samıak, (.. .e) yayılmak.

zam; organizasyon,

,. .

..

kuruluş, örgüt

beyit;

rU::u ç. ~. ~\ düzenlilik, tertip, inıizam; uygunluk. uyum, düzenli organizasyon;

sıra,

.

yapı; kuruluş

dizi; metol, yöntem; sis•

•

tem, nizam; adalet sistemi; 1 ~l.!ı:ı.:.Il l.la

-. - -

"

J.ç-

bu düzenle; :ı~, a~ • JI JIJ>"I r~ özel hukuk,

-

_.

Şahsı ilgilendiren kanunlar; ~L..tl r~ tü· • • •

zük; anayasa; ':?~~~ ~~ ekonomik sistem;

---

-_._-.

~~L,ll ~1Ja.i ziraat sistemi; ıjW rJI rUi:.:.l\

-,'_0','

-

.'

~L}~..ıJI demokratik parlementer düzen;

.

zami; sistematik, sistemli, bir düzen dahilin-

de işleyen; düzenli [ordu, birlik}; •• ~ düzenleme, düzene koyma, tanzim

etme; yeniden düzenleme,

ıslah

etme, re·

form; ayarlama; organize olma; manevra, ,

taktik; yol yapımı

..

MIS.

--

,.

o,

)JrJl ~ trafik

düzenlemesi; ~i ô~~! tekrar düzenleme;

. -

r~\ düzen, intizam; sistemlilik, bir sis-

-.

lem dahilinde hareket etme' ~~~ düzenli

. -

J düzenli, düzen içinde;

bir şekilde; ~~I

sistemli bir şekilde; ~\i düzenleyen, tertip eden; ayaflayan;

nüfuz etmek;

~ sıra, tertip; . düzen; dizi; sisıem, ni-

--,

yasaları kanunu; l./~ ~~ parlementer rejim;

organize eden;

{şiir,

beste, yazan]; derleyen;

(ç. ~ly ) su seddi. bent IR.;

• ••

~~ düzenli, tertipli; nazım şeklinde,

manzum.

ı.:.ı\.

lçoA.] göre

şiirsel;

[vezne göre

yazılmış) şiir;

manzum eserler, (ölçülü, vezne

yazılmış] şiirler; o ••

_

4.P ç. ı.:.ıl didaktikl öğretici şiir; sıra. dizi;

~ düzenleyen.

tertip eden; organize

- ..

eden. organizatör;

~ düzenli, tertipli, muntaı.am; sistem-

derlenmiş; ~ u'. :.:.

ôJI~'j1 J ~.,r.i1 r~ polis ve idare teşkilatı,

li, bir düzene göre

... emniyet teşkilaıı; ..ıLJ1 ~\j\J':' r~ pasa-

düzenli ordu; ~ ,;. düzensiz; sistemsiz;

-- -

-

-

port kanunu; ô\ •

-ı.ı r~-

hayat larll; r~

-

<-1'-0

~I'iç tüzük; yönetmelik; l,ll....I)1 ru.,)1 ,_

- o

..

kapitalist sistem; rW1 ~Uiı.:J1 kamu düzeni; -, , ~\iJI rlla.Jl mevcut düzen; )JrJl r~ trafik

-

-

-

.

_.

~ ç. ı.:.ıl. kuruluş, organizasyon örgüt

, i:ı:-::iı ~ı.ı ~I~)ı J ı;~ı ,.J{.: Birleş-

miş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, F.A.O.;

.'

"

.-t,-'

~I.)!.rd\~ Filistin Kurtuluş ör,-

--

,

898 • ..

$.

gülÜ; ~W\ ~L gütü;

w:,.. Dünya Sa~hk Ör-

i~~1 )uJ:.ıı X

W

.. . .. ,

1. -,

.-

a~ ç. \oJL• .ıN atsineği;

Petrol ihraç ,•

,'i. "

..

i.ı......JtU ç. \OJ\. kibir. gurur;

Eden Ülkeler Örgütü, OPEC; ~~\ ~ •

tO

•

0'

niun.

,

d~striyel ~alkın~a örgüıü, UNIOO; illı .'_

:ışın

IMCO. Uluslararası Denizcilik Danışma ör·

eden. provokatör;

._~

•••

•

,'j,:; ICAD. Ulus, t' lararası Sivil Havac:ılık Örgütü; J..-JI A..6 t .

•

kışkırtan,

isyan için]

•

•

.r-A' gürültü; böğürme ~si [öz!. öküz};

•

. .

aJıNtoprak testi [çoğunlukla iki kulplu];

. .,

"'""J ];

: ;..h.ıJI

Uluslararası Çalışma (İşçi) Örgütü,

JJ"\,j hemofili Iyine

ILO; J

r#' J ~:;.ıı i~1 ;'~i ı..:.ı.;,:

iJrLiç. ~ly su dolabı;

".

Ai~i UNESCO. Birleşmiş Mil-

..i,)-I-I. ,L,.,J;/-J . "... . . ., . IL-.lI i...J;d1

tahrik

•

gülü; .:ı:,:ııl.j:ıiı ~ı).ıı

(§-;.,J')

lil i ıN şove-

J~ gürültü çıkaran, bağınp çağıran, yaygaracı; {saldın.

~

j,•• •

•

milliyetçilik;

.J',t' i,~1 "-'~ yJJlI ",q.ı i,)' , ')'1

..

$

~,

•

~L:....AJ' :i,e -ll ii~1 Birleşmiş Milletler En-

"t

,.

i.ı......JtU burun; burun delikleri;

letler Eğitim Bilim ve Kültür Örgüıü;

..

şekerleme yapmak;

...,-; u. a uyuklamak;

sa.

alışveriş]

durgun olmak, <

Dünya

iş

[piya-

yapmamak.

' ••

kesat gitmek; ~ ve ~l(b·i) uyutmak; ,

Meteoroloji Örgütü, WMO;

,r-\.:J uyuyor gibi yapmak; uyuklamak;

" ~ düzenli, bir düzene göre

.. L.Ai

işleyeni

,

.

şekerleme. kestirme;

hareket eden; tertipli. muntazam; sistematik.

ıJ'~

sistemli; metotlu, metodik;

u~

~

a, i

..

.

(~.~)

,

•

yıN

,

fi;

şekerleme yapan, kes·

'

[deve]

hızlagitmek;

tiren; ••

{karga]

ÖlüŞ,

ı..f.AJ

ötme sesi;

<

a (ıJ-ıU) ve

o' .

ı..f.AJ ve ~i [yere düşmüş

'

..

a (..;.....i) (b·i. bşı) vasıflamak, nitelemek; , ..;.....i

nitelik,

vasıf. sı fat;

" _ (\oJ J~-~'u")

niteleyici, tasvif edici kelime;

...

~ niıeleyici,

..:.ı F

"

,r-\,j ç. ~

çığlık

y\..,j [karga] öten, uğursuz. meşum; ..;.....i

uyuklayan;

,

[özl. karga) öunek;

~a (~)

almak;

,

uyuklarna; uyuşukluk;

,

.

.

lakap;

niteleyen, tavsif eden;

nitelenen,

- --

sıfat;

vasıflanan.

mevsuf;

~ ç. \OJ~ ,[.~dişi koyun; ,

,

i.ıN

[kan]

fışkırmak;

gürültü; böl;ürme sesi;

ya da kötü duruma düşmüş olanı] kal-

dırmak;

[Allah] (öfiiyü)

canlandırmak.

ha·

yata döndürmek; [bahar) (insanlara) canlılık getirmek;

[eğilmiş

bir ağacı] kaldırmak; (b·ıl

fakirlikten kurtarmak; kalkmak;

hastalıktan

••

~L düştükıen sonra

kalkmak; canlanmak,

dirilmek. hayata dönmek;

.J",u a, i (~. J~) [hayvan] hınldamak, hınltı Çıkarmak; böğürmek; ••

olanı

hınltı;

. cenaze teskeresi veya sedye; , .. r" Küçük Asn.; ~ ~

.. ..s~l ~

,

all ı.fA'

Ayı

"

..;.ı~

--

~ .:.ıl:.ı

Küçük Ayı astro. Büyük Ayı ASTR;

899

._. .. -

:

~ ~..,.ıı t.:.N örori, aşın zindelik.;

(b-ı) bolluğa/

..}ıL.......il canlandınna, hayata döndürme;

bolluk içinde yaşatmak; ~L (bşi ya da y

canlılık kazandırma; iyil~tinne;

J-i •

-H hayata dönme; eski canlılı~na

kavuşma.

canlanma; yenilenme; , , hayaı veren, hayata döndüren;

,

ı.J

••

.': .': . ':

a (Jiw • ..I:w, J,; yu) [erkeklik organı} sertleş-

rnek; .1.ıu1 şehvete gelmek! kapılmak;

,.

J,; J"\j cinsel gücü artıncı şey. afrodizyak; . . '" ~ a, i(J'U. J~~") [karga] ötmek; [koyunJ rnele·

rnek;

baAırmak;

..

.. ,

J"li : ~U J..rLi JS' istisnasız herkes,

bıı)

gUzeU hoş! memnun edici

kılmak!

hale

getirmek; (~ b-e, y bı;) ihsan etmek, bahşetmek; (ıslı b-e) nimetler vermek,

.

V ... e) hasreunek, adamak;

ke~d~~i

.. ~i

. -

...

....... AJI bş. dikkatle bakmak. baştan ayağa

süzmek iyice incelemek;

içinde

yaşamak,

•••

~ boııuk

müreffeh bir yaşam sürmek;

(y bıden) hoşlanmak, (y bşe) sevinmek; • • ~ [övgü, metih fiili, çekimsiz, isim cüm-

..... mükemmeldir.! iyidir!;..l.:!j ~)I ~ Zeyd

lesinin

başına

gelir] ... ne kadar da güzeldir, ~.-

••

. . . . ne de iyidir, ("+!~ y~1 ~ Gençleri ne

mek; (hayvanı) nallamak; ....1..; a (~) ayak-

kadar da mükemmel! [Gençler karşılaşunlsa,

kim varsa;

~

•• • • a<J'U) ve....lıu

•

"_.,

veJıU' (b-e) ayakkabı, giydir-

• • • • ••• kabı giymek; jA.:J = JıU ;~ı nalın/ lerlik •

ayakkabı giymek;

vb. giymek; •

J.&.li

ayağında ayakkabı olan; pençeli,

-

•

o gerçekten iyi bir dosttur, \~.i

,. ta: J- böyle olursa ne ala! .. . . .

•

eğer

böyleyse,

•

••

u, a ve~ a (~ , '-',

•• ~) rahat! müreffeh •

bir hayat sürmek, yaşamı olmak; ('-:" bşden)

. _. 1 '" y hoşlanmak,

memnun olmak, (y ... 1) sevmek;

.

~~ ~ .. .den emin olmak, ... e

güveni olmak; ~ a (~) [ince dal, sürgün) ve taze;

yumuşak olmak;

ince, toz gibi

..ı-i) yumuşak, pürüzsüz olmak.; ~

olmak ya da tozlaşmak, toz halini almak;

.

u (1..

~ evet!; [fiil cümlesinden öncel doğru-

..

su!; ~ ~ [yükselen bir ses tonu, soru vurgusu

pençe vurulmuş;

. ~

gençleri en iyileridir muhakkak!);

kabuı!; ı.:..W ı.. ~ Aferin sana!;

nal;

yeşil

.. . . ~L ~ .,;~ onların

•

H.

J-.i ç. J~ . JıU' ayakkabı; nalın, sandalet;

~

••

•

~~ .uJI hayırlı sabahlar, günaydın; ~L

iyileştiren; .ı:..,;

müreffeh bir hayata alışıırmak,

(bıı) yumuşatmak; (bıı)

toz haline getinnek;

KNŞ.;

ile} ne dediniz? efendim? ..

.o,

~ ç. ~\ mal, koyun, deve hayvan [nimeı olduğu

ve

faydalı olduğu

içinI;

•

t-.; bolluk içindeki, rahat yaşam; refah,

bolluk; mutluluk, saadet; t'

•

,

H.

••

•

44JU ç. ~ , ~, , ..:.ıL..."u , ..:.ıl..ıU nimet;

.

insanın hoşuna .

..

. .. . ~ ~:ii t. ı.$Jw&.»;

giden durum, mal, mülk;

ıhsan, lütuf, iyilik

,. ,

tc

i

•• • • yararlanılan imkan, nimet 1 .uJI ~ Allah'ın •

900

.

, "

(cc) lütfu keremiyle; :;. ,·Ji ~IJ hali vakti

-. .

-

'

haber vennek, duyurmak; ~ b-nin,ıoplul­

yerin-de; (~ : ~ )~: • ~ ~J birine iyilikte

!lğım ayıplarını, ahlaksızlarını)

bulunan; •••

teşhir elmek, sayıp dökmek;

~ mutluluk, saadet;

•

••

•

.\ ••., iyilik, ihsan, lütuf; J .'. ~'JI

(Js- .. .ı) yer-

rnek; ~ i feryat figan etmek;

J

açıklamak,

(bşe) acımak;

•

..;u b-nin ölümünü haber vereni duyuran;

•••

s.L.1.J1 iyi ve kötü gündel zamanda; •

oL

_

yenne, ayıplama, ayıbını! kusurunu söyleme;

... --~ ç. ı,J~ ölüm haberi, ilanı;

••

.~

iJL.....i kan; iJl , ··Jl ~~ Da~ lalesi, anemon Bar. Anemone;

rW [cinjs.; ıekjs. ölç. ~W devekuşu; ~ bolluk. refah, rahatlık [öz!. Allah'ın

bahşettiğil; mutluluk, saadet; ecnneı; 1 ~

." ve

...

~

i.~. ;,j

gürültü;

çıkarmak;

. ..

ı.fiU

(boşa giden]yumuşaklık, incelik; in'" .,

..

o)l.Ali:ıl ....yU (ı...) ~çocuk·

ce toz hali;

•

•

luğundan

~,

yumuşak;

•

iyice bakma. gözden geçirme; . ~\; yumuşak; pürüzsüz; taze, körpe; toz _

.J

;ç....

g;b;' PJI ~\; genç; ~\; toz şeker, .r . ~ nimet veren, lütufla bulunan;

t

~ ve L:.ıU nane BQT.;

,-

,. ~~"riU ve~l (j&-b'nin, bşini, ~1/~na-

I.S'"bi naneli; nane gibi lna't]; a (~, ı:.ı . -i) (b-nin) ölümünü

çekilmez kılmak;~ [hayat,

yaşam] kötüı·

eşmek,

çekilmez olmak;

"

~ rahatsızlık .LA;

veren, can

sıkıcı;

o (J"") [yara] ;Itibaplanmak. azmak; 1 jAı

._.

... Js- 4.i ... e karşı kini olmak; • ~ gayn meşru çocuk; piç;

..

~~ gayn meşruluk [çocuk için}

•

~

takılma KNŞ;

-o

lik yapma: lütuf, ihsan, nimet; ~ )i:Jl rl.N~

_. -

•

sini, hayalint, zevkini) zehir etmek, bozmak, •

ı

•

UlJU şakalaşma, oynama; zerafet, şık.lık;

• rl.oü~ nimet verme; ihsan da bulunma, iyi-

_

•

J-l"ü ve~l"ü çok küçük; cüce, bodur;

nmas.;

·-

a (J-Aı, ı:.ıw..N) kıpırdamak, hareket etmek;

•

bolluk. refah;

.,

arasında) karışıklık

4...:.i.i ç. ..:.ıUi.i kıpırtt, hareket;

l""'"6 nimetler, lutfedilen şeyler, iyilikler;

~

. .. in

• takılmak KNŞ; JkJ = J-N ;

•• rı...:.. çok veren, ihsan eden;

..

hatırmak; (ıJ:O!

~\; (b-ile) şakalaşmak, oynaşmak, (b-e)

beri;

--. daha

(b-~) i~ne

•••

J~' sakin, huzurlu;

.. 4a YU

i~ ç./-ı.:.. ölüm haberi;

:Lu a (iN) (b-i, çocuğu) gıdıklamak; vb.

~ldl Nişancı takımyıldızı ASTR.;

••

~ yudum, içim; •

JJ.\I Allah'ın (cc) lütfu kererni. ihsanı; 1'- .,

••

•••

..

~ U, i ve~ o ~) (şarkı

CJI b-~)

terennüm etmek;

şarkı

vb.)

mınldanmak,

••

söylemek;"'-':; ve

901

.-

,

<""I =• ı"" n; •• •

•

~ ç. r~i mınlu, mınldanma; natme.

,,--.. e:" u~, ~"'-".~) [avI ürküp kaçmak;

...

· --

-

~

hoş

-.. böbürlenme; ~'

~li ç. ~i; misk kesesi [hayvanın vücu-

(ses];

~\j (b-ninku/ağma) fısıldama](; (b-il~, öz]. hoşuna

gidecek

(b-e) kur yapmak; anlamsız

şekilde konuşmak;

[kuş] cıvıldamak;

sesler ("agu,

bıgı bıgı"

[bebek]

gibi]

çıkar­

dunda); misk kokusunun bulunduAu kutu;

ıJj

~

.,

~ a~, ~l>...i;. r\..i;) [ray;ha, güzel koku) yayıımak, hoş,

güzel kokmak; [rüzgar) es-

rnek; (b-i, "":" b-e) arzetmek, takdim etmek; (b-e, bş) ikram etmek;

eiu (~bıi) savun-

.~ ç. ..::.ıb.,;.; hafif rüzgar, esinti; soluk;

i sümkürInek; bumunu çekmek;

•

o.

mak, müdafa etmek;

mak MIS.;

•

..

-

•

çocukla)

böbürlenmek; ~ böbürlenmek;

l'.i böbürlenen, gösterişçi; ztippe, snop;

.. . .. (iU) \al u (yu) •..,., i (..r) Vi ile) konuşmak; ..

, ..

.t

~\:J [ses vb.) uyum, (h)aımanİ;

ahenkli. melodik.

dUAlimiere üfleyen büyücü;

~

şarkı;

.

.. ry.:...

..::.ıL

. ,.;.;1 = .... -

-.4iU ç...:J\,.Ai ıan, perde; ses, terennüm, melodi, ezgi;

ç.

A,iU,j

sıçramale;

ezgi. melodi; ton; ses;

mınılı; nağme,

-

.-

ıA; tulam [enfıye]1lJN.; enfıye nıN;

nefes; rayiha, güzeV hoş koku

J~ enfiyeci;

ye, sunulan! arzedilen

. u, i e

(bşı) tükürrnek, boğazından!

.j .,)

ağzından Çıkanp atmak, [yılan] şaltmak;

[sigara vb.)

ümrrnek;

(bşı)

karmak; (bşi.

(dumanı) dışan

telaffuz etmek,

...:..A.i

vermek.

aızından Çı­

J ...e. hı/be. ruha) ilham et-

mek, içine doğmasını

.-

(zehirim) b0-

sağlamak,

esinlernek;

boğazdan, ağızdan dışan atılan şey;

,.. tükürük; 1 ;;,lt'. •JI ~ erotik, kösnül şiir "

[Iafzen:

Şeytanın tükürü~ül;

-.. Hi ç. ..::.ı~ tükürük; lçot.kul.] ithamlar '. ... halearetler; , r')Ü'" ..:,.,\.+.A; edebiyat ürünleri; ,

A,il'.i

•

ı,;t.;;

tükürük·,

(;}Il» jet uç.gı;

kili sürme, çalışurma;

~

..

..

hedi-

şey;

yogurt [ya da peynir] mayası;

~ u~) üflemek, ürürmek, solumak; (bıi

J bıı) şişinnek; (lastiği, teker/eği balonu vb.i) şişirrnek; (bıi, melodiyi J nefesli sozda) çalmak; (bıi, J b-e) ilham etmek, (J b-e) ... ilhamınl vermek; (b·nin) gurura veya

kapılmasını! büyüklenmesini

durmak, şişirmek) ~

,

saAlamak [dol·

J Hi J

.. .

~ nefesli

•

•

••

J~ - .. bir şeye hayat vermek! bahşetmek; J ~ . , - ..

saz çalmak, düdüAti öttürmek; ~ J)

JJ)J"P bşi meydana! ortaya Çıkannak; ı.J ~ .. ,... Aı....J-JJ

.. ı;~ tepkili, jet {na't]; ~~ ~ jet tep,.

•

[yayılan);

.

öJLaj b-i çileden Çıkannak, küplere

..

~

.--

bindirrnek; ;; ••• 1' ~ mumu [üfleyerek)

..0

.. .

söndürmek; ~. i~ ~ böbürlenrnek, şişin•

rnek,

•

••

avurtlannı şişirrnek;~' şişmek,

içi

902 hava dolmak; kabarmak; böbürlenmek hişin*

..O~ ~~ \leo~L...o ı;. *!H~. gö~sü

'

rnek]

~

•

kabarma; kibirlenme. böbürlenme [şişinmel; _

••

-

0-

C~jlS') ~\.i$ ~ kendini beğenmişlik, boş

(JI .. .e) [bşin içinden, arasından geçerek]

gitmek, vannak;

<J ya da ı:.t' .. .i) yararak

geçmek ASK.; <JI b-e, b-nin yerine) ulaşmak,

gurur;

varmak; [kapı, pencere vb.} (JI ...e) açılmak,

t \lj" midede şişkinlik/ gaz yapan;

geçit vermek; [ev ve müştemilau vb.]

" şişlik [hastalık vh.den]; tW

...Ue) arasında geçit olmak, bağlanusı bulun·

,-

A,;.-W kabarcık;

ii- ç. tic. körük; t ~ ç. t-oi"' körük;

<JI

mak; uygulanmakta, geçerli, yürürlükt~ .~~­

..

ıt

mak;

(J ...de) iyi/ usta! mahir olmak; ,ll;1

ve ".il, (bi') delip geçmek, delmek; (bşi planı,

hava pompası; üneç; kamışçık;

t~··; şişme. kabarma; böbürlenme;

projesi, düşünceyi, görevi,

• tU,:j~ şişme işlemi; şişkinlik, kabartlelık;

) uygulamak, yerine getinnek, yapmak, icra

~t esen; üneyen; gaz yapan; gazh 1 l.i' .

••

1,.?

'" şişmiş; kabarık; şişkin; şişko, şiş* t~

.. t=-

beğenmiş. :ıüppe,

ŞiŞffiiş;

_.

..

'

göndennek, nakleımek; ~ ... ~\~~ .Lii uygulanmak. yapılmak, yerine getirilmek vb.

..w a (.ık, :ı~) tükenrnek. bilmek, kalmamak; •

(J ... hakkJndaki, bir hukmii ka-

.. .in gözetimi ile yerine getirilmek; i 'e .,

snop;

kabank; •

dökmek;

rarı) uygulamak, infaz etmek; (bşi, JI b-e)

~t i.ıJ~ evde ses soluk yok;

man; kendini

kararı, programı

etmek, gerçekJeştinnek, başarı ile pratiğe

gazh olma hali, gazlılık TIP~

•

vakum;

delmek, (bşin ya da ~ bşiniçinden) geçmek;

öneme, ürtirüş; soluk. nefes; şışme

•

i.,ıj\,; boşluk,

.iii u (i~, i j;) (bşi veya r:r bşı) delip geçmek,

üfUrme. üneme; şişirme;

•

.,ıj\,; sabrı ıükenmi~;

-"

kabarmak [korku veya kibir sebebi ile); ~

•

..i..-'i ç. iü:ıı gedik, delik; ÇıkıŞ, kaçış yeri;

•••

baş"" kalmamak 1 ~\ ~ ~

J..i,; sabo ••

•

tükenrnek, tahammülü kalmamak; ..L..Aj\ ve

IC~' ·1 (bşi) bitinnek.ıüketmek, hiç bırakmamak; (bşin) iyice ladını çıkarmak

.

... '

;,\iı

delip geçme, delme; yapma, ifa eune.

gerçekleştinne; infaz; yürürlüktelik; ~ iUi Ô~I keskin zekaıılık, zeyreklik;

\ e'- +\

;,11 delip geçen, delen; elkin, yürürlükte

JS'" eline geçen her imkanı kullanmak, i'.,Wj ç. ,.:i ı ~:, [kayıtta. kitaptal madde,

olan; geçirgen, nüfuz edilebilir; ;,p " delip geçme, delme; eıki; nüfuz,

, • s •

.

~J

.... J

girdi, kayda geçilen ,)\iı biıme,

~ey;

prestij, saygınlık;

t Jl6 i ~ J!

JJ

tükenme, kalmama;

" Nefud çölü; ,)yUI

~

JJ

tam yetki; J}

•

i j:J etkili, ıesirli; i.#1 J\kj elki alanı; '"

.

'

..i..i:.-ç. jj\:.o duvardaki yank, gedik, hava

903 deli~i; geçit; menfeı; çıkış yolu; giriş. giriş

...

yeri; [kanun vb.del açıklık, boşluk; 1 i ... o.

-o • •

"

JI ... için) acele davranmakı etmek; _ ,(j~) . [göz vb.] şişmek, çıkınu oluşturmak; }ti(bşı)

,(.iı seti bent kapağı; Lj~\ .i4.:.JI denize

Ürkülmelc., ürküıüp kaçırmak; (b-i, ~ ...den)

açılan

nefret ettirmek, nefret etmesini sağlamak,

•

•

geçit; •

•

~

uygulama. yapma, ifa etme, yenne

. )y.,

(b-e, ~ .. .i) iğrençı kötü göstermek; ~~

getirme. gerçekleştinne, iera etme; hükmün

( den) hoşlanmamak; (lJfe) ters düşmek,

icrası, karann tenfizi HUK.; ,

(

ol _

'.

.-

. --

~~.)

';'.J\ ()J') yüriirlüg,e girmek, geçerlilik

.kazanmak; i ),·11 u.rs- icra memuru; lUN.;

ile) teıat teşkil temek;

etmek; uyuşmamak, zıtlaşmak, bbe ters düş·

.~

iJ~ıl ~ {m'alıkernede} icra bölmü;r~i • ••

• Of

.i..A.::JI j,L\i icrai kararlar; • • ı.> i •

•

•

ti (na't]icra... , yürütme... , uygula•

•

rnek, muhalif olmak;

.}tiç. J'~a;1 grup, topluluk; askeri birlikler,

kuvvetler, fert, birey; nefer ASK..; kişi {sayı

~.j_~'i 1;",J icra komitesi;

slfaU ile beraber kullanılır örn: 3 kişi. 5 kişi};

o; hoşlanmama, sevrneme, antipati;

jWI gönderme, yoııarna, nakletme; yap-

;.,a;" kaçma; (hayvan] ürküp kaçma; hoş·

ma, ifa etme, yerine getirme. uygulama;

..üG delip geçen, delen; etkili; yürürlükte,

· ....0.

.. pt

tanrnama, sevrneme; o•

geçerli; \.li!"; ~i yürürlüj!e girmek. geçer-

lik kazanmak; edilecektir;:i

•• •

Y •

~

.üU\ •

'.ıS:'JI.l..JG etkili. güçlü; sözü •

••

)~

•

kalabalık; savaşa ~idiŞ; borazan ~L&. silahbaşı çağnsı;

J.

~;

genel alarm;

, . -o)}~ ç. ~1; fıskiye; _. .-

~-jjl.i ç. .lil; gedik, hava deliği; pencere;

. . • •• J~";il i.ü~ [sığınak vb.deki ateş etmek •

için kuııanılan] göz,

ürkek; çekingen, sıkılgan, utangaç;

. --" ~ ç. )l.iil ,ii}til grup, topluluk, cemaat, .

karar infaz

geçen; J.,....aı.ı ~I.i geçerli, yürürlükte;

,

.p' ürküp kaçmak;

(b-i,Js- ile....e karşı) savaşmaya ça~ırmak; ..

•

.

- ,--.

oı""

•

ma ile ilgili;

jl:J bbden nefret

ijyç. ~\y fi;

J.p:;sevdinneme, nefret ettinne; uzaklaş­

ızgara;

o"

..u.:.. uygulayan, yapan, ifa eden, icra eden

·. .

, 4:.-p yı

-, .L.A.:.. vasiyeti tenfiz memuru HUK";

.Li:.t

icra memuru nıN.;

... lJ.r..

o ••

-

jl:Jkarşllıklı sevgisizlik,

.

.ii:,;,.elkili, tesirlik; ,,-

--}ti u, i ()~, J~) (hayvanı ürküp kaçmak; ~. i ~) kaçmak, fırar etmek; (OJ' veya

hoşlanmamak, cv"

iticilik; iticilik, nefret;

.- ,.,...,.. ürkek; ler' ...
anlaşmazlık, uyuşmazlık;

--,

...den) sakınmak, kaçınmak;

tınna,

r:r

e.;,..- ...den)

...1) sevmemele.; J veya

Jl; ç. ~ hoşlamnayan,

nefret eden; şiş, çıkınU oluştur­

muş çıkık; kabartına; üç boyutlu • •• •• ve ~ itici. sevimsiz;

p

film;

-----:ro- u <'"'"'", ",I.A>, ....uı) kıymetli! de~erlil ,

•

904 paha b;ç;lmez olmak:..r-" a (..,-i') (Y ...d,)

görmeye) bana geldi; •

cimri davranmak. cimrilik etmek; _ (~I.A.ı)

liğindeni kendi

.

..

•

(.); b-nin, bşini) kıskanmak;~ ve..,...a;

(edil] (ı.f"\Ai) loğusal nifas döneminde olmak:

..rk (b-i) rahatlatmak, avutmak, yatıştırmak;

..

",0

arzusu ile geldi; \

•

•

b-nin, b-den,

bşi sıkıntısını. koygısmı.

üzüntüsünü) gidermek;

<,;,r b-nin. giz/ediği

duygularını. korkulorım) açığa

his/u;ni.


çıkarmak,

kalmamak,

yatışmak,

gilmek;

lo~usa

olmak;

~I..i (b-ile ı:r bşde) rekabet etmek, yanş­

mak; (Js- ... için) mücadele etmek, savaşım

•

vermek;..; .i -; solumak, tenerrLis etmek;

.. mek; 1 W jJ.1

soluklanmak.

.

•

(kısa

bir süre için) mala ver·

, ..

'..,

.

.L, ~ [üzünlü ile] . ..

..:.ıl;

•

•

•••

#- i....:i ~ ..:.ı.ı.~J kendi kendime

~ ıJ.."! J

••

•• söz verdiğim ... ; .,.--''11 ~ meslelenin/

. , . . konunun aslıl özü; .. ~, ~ bir şeyin •

•

<ı:.!'

,. . ci ~ J.~ kendi·

kendisi; aynı şey; ~i

•

•

J;- ,)~'>'L

•

•

ve u:11

"

~'-! özgüven. kendine duyulan güven;

o. ;

J-'-<

..,..&JI

.

•

-

'ı

•

bir

ıor

•

J-'-<• [... 'ı! ...

veya ..,-i''ıl

den sonra] çok ••

Oı

zar zor;

şekilde,

•<

•

~, ~ adi fikirli; ~\ ı,))" diğerkam, •

.

•

•<

•

. . .., ı..rA:Jl gururlu. kibirli; ı..rA:JI ~ kendini , .. , begenmişlik; v _ LI J ~l J~ vannı

özgeci; ~, ~ ruhbilim. psikoloji; .r.-$ '"

,j.

.. , ... ~ .u ~ canı istemiyor KN$; yo~unu

harcamak•• canı canaru feda elmek;

~

ruhi, ruhsal: psikolojik (ç. ÜJ-) psi'<"

,""

içini çekmek, iç geçirmek, çekmek; ~

kolog; ~1 ~\ psikanaliz; .w, .ii;jJ~

,,\~\ [yorgunluk, ya da üzüntüden} derin

ruh hali, haleti ruhiye;

,

'

derin nefes almak; nefes nefese kalmak;

;;. çi ruhi durum, ruh haleli; zihniyet, düşün-

~"11 ~ ~ '" ölüm-döşeğinde olmak,

me

, .... ,--

. ,--

son nefesini vermek üzere olmak; ı:r ~ iil:J--l son nefesini vennek~1.:.:i

(Js- bşde,

~

kendi

{dönüşlülük

-

iştiha;

h ken-

.. , .. kendimiz;

zamiri]:

aynı; ~.ı.

disi; şahsen, bizzat; L:...ı ~ ~ • ,

i

•

•

•

J, gerçekıe, hakikatle, aslında; .. .. 'gerçekten: dl"..ıı ..,....., J ~ [filvakil: ~ r"il ~ H.

•

•

•

l' ~. Ci' onlann görüşüne göre, oolann naıai.

......

" vb. için]; yudum, içim; [yazann] ları; t ır-•

müe. ç. d ~ , ~l ruh, can; canlı,

[bu anlamda müz,); öz; istek,

... ç. dl,jjl nefes, soluk (yine sigara •

•

• •

•

~":LL ~, son nefesine kadar;..,..Ai J')

"'"

beşer

~

psikoloji;

•

J ...için) rekabet etmek, yarışmak; ..

tarzı;

•

nnda; (~ . .i'~).ı.....A.i JA J"~ bizzat o [beni

•

susuzluğu

giderecek kadar: serinlik veren,

.,

.. -- .. aslım; ~1"""" ~ ~ ıl JA canının istedigi

verici [içecek]; ~i

gibi,

nasıl

J. ;, nefes darlı~ı,

isterse öyle davranır!

.. ~r' ır ~ ~ ı.:...i\ --" ....

yapı davran!; "",,\.Lil i...,

,

davranıyor;

nasıl istersen öyle i,

iLJ ., nefesini tutmak;

,

........W\...;:....pü ruhunu teslim etmek; • L....A:ı mühlet, süre;

905 •

•

•

•

•

mış; darmadağınık. [saç}; kabank [(ilj' ·~o.J;

J.Liiç . ~i; loğusa [s. ve is.]; •

•

ii ~

pu ~) (bşı) (tozunu Çıkarmak. için) silk.

ij ~ psikiyatrist; ıt"~

rnek. tozunu silkmek; (sigaranin) külünü

~~ruhi. ruh ile ilgili; ı;" psikiyatri; ılı •••

.

••

..

.

.

:

•

•

dökmek; (nöbetI (b·i) titretmek; ~ u

"W psikolog; ,

-

" (J>~) (.;ro ...den) kalkınak. (.;ro .. ,i, hasta·

o.

~L...ii psikoloji;

lığı) atlattnak t ~L ~ ~i'~; veya~i';;;

.. J-5:JI Jl:'

ıJ"~doğum. çocuk doğurma; loğusallk. . . ., nifas'• = Wl:,..·•

.

.. .. . --

A;;

üzerindeki

miskinliği! uyuşuk-

4...ı~ kıymetlilik, değerlilik;

luğu atmak; 'J~ ~ (Iafzen: bşin tozunu

~kıymellj, değerli;

silkmekl bşin sonuna gelmek, bitinnek;

..

.

" ' 0 ••• ~I 4..;s. ~ üzüntüsünden! tasasından

~ .~;ç. ~1.Ai kıymetli, diğerli şey;

..

--

.",

•• ~ açığa çıkarma; mas. 11";

Wl:.. ç. ...:.ıl. rekabet... yanşma; mücadele, : ..

.

:..

.; ';solunum ... , teneffUs ile ilgili;

"

tüketmek; (akirleşmek, düşkün olmak, vannı

(b·i ı:rden) çlkarmak, atmak. uzaklaştırmak;

ırJL.:..rkarşllıklı rekabet, (~ için)

--

.

liy.r u--il:ı ha-

~'silkelenmek: sarsılmal:; (ıJ' den ddIao

_.

_-o

yı) titremek; \dı) .;zA:i1 iki ayağının üzerine

., .,..ı6ralcip' karıııaraf; ,-v c" • havadar; [bş içinJ serbest! özgür

'0'

•

. . .0

•

sıçramalc; ij,.,:JI.- i'h~ [devrim) başlamak;

.

~silkildiğinde dökülen şeyler; ••

~ keşif kolu;

..

yol;

~ u ~) (yünu) diırnek, almak; şişmek,

kabarnıak; [kuş) tüylerini kabartmak;

••

•

,-

yana kalma savaşı, ... öLüm kahm savaşı;

çıkış, çıkar ••

•

yoğunu yitinnek; (b-i, ı:r den) kurtannak;

~ j~ solunum sistemi;

ortam;

. ,

•• ıJ=Ai1 (stokları, uzakı) tamamen bitiernek

--

mücadele, savaşım verme; ,

... -ıJ~ ~ ~ 'ol:! JW b-iJ~ ilişkilerini kesmekl ,

•

~solunum, teneffüs; LJ

bşden

koparmak; ~(bıı) [öz!. tozunu] silkrnek;

çekişme (yine nc); maç. karşılaşmasPO.;

!

.-

kurtulmak, yakasınıf paçaslRl kurtarmak;

._,

-

.. _.JIÜJ

kurtulmak, açılmak; rOj1 ıJ' 0.l.ı!

~ç. ~l:,.. hava deliği;

.

,

j ii

~ nöbet, titreme; "

J>IA> fi; ,

(pamuğu) taraklamak. taraktan geçinnek;

4.PU,; silkildiğinde dökülen düşen şeyler;

J-LJşişmek. kabarmak; [kuş) tüylerini ka.

~ç. ~LA; keşifkolu; •• ~kalbur, elek; yaba. harman savurma

•

.

bartmak; '. ~yün;

••

Joıljj bir cins büyük limon;

"

Joı~ şişmiş. kabarmış; Hiylerini kabart.

küreği;

. -;;, ohç. ~L:..küı tablası; tüy [toz almak .

•

için];

•

.

906 ürünü JSL.HUK.; kamu hi.zmeti;

ı.i"~l sarsılma, titreme, silkinme; 4...P~' titreme; silkinme; hareket, eylem;

uyanış .Jt::ıll.:.ı\:'~l .~, i.P~b.; .6;" .. .. )t,

. i (.b...ii) kaynamak; kızmak, sinirlenmek;

hizmetleri;

t L.i..-:.:ıl kullanım, işletim; yararlanma, intifa ~akkı; avantaj, menfaat, kar, kazanç;

olup} su toplamak;

~\; faydalı, yararlı; iş görür, işe yarar,

~ neftyaıı; petrol;

~ neftyağı ile ilgili, neftyaıı ile yaı­ lanmış; petrol, petrol ile ilgili [na'tJ;

~ çabuk

kabaıcık,

• [derideki] su

toplanması;

deri si çabuk tahriş olan; cildi nazik;

kızan,

elverişli; sıhhi, sağlığa yararlı;

.~\,j bayındırlık işleri; ~wı .ı4~ Bayın­

(4-

~ gaz lamOO5>; .~

kamu

(~;.;.) kamu hizmetleri; :(~ ~G ~ğlık

~ a (~, ~ [özl. el çalışmadan dolayı, tahriş

[çağ.)

kuruluşları; intifa hakkı; 1 GG ~~

dırlık bakanı;

F

faydalı, yararlı vb. = ti G;

JAi u (J~) [mal]

iyi

sat(ı1)~ak, giunek;

[piyasa] iş yapmak, açık olmak (J.-S karşıtı);

sinirlenen;

~ lahriş edici, kabarcık oluşturan;

t!' a (t!') (b·e) yarnmak, fayda]. olmak, yardımcı eunek;

(J ... ~) kar etmek, yaramak, (J ...de) iş görmek; 1 ~ ~ yaramaz, işe yaramayan, iş görmeyen; ~ (bşı) kullanıma

~

ve ~~

o~) (stoklar, erzakJar, para

vb.J b~?"ek, tükenmek, kalmamak; ı",ü u

(~..t--Ai) (öz!. hayvan] telef olmak, ölmek; ~ (malın) çok saunasını sağlamale- tiL; ,~

j5G

.- ..

ikiyüzlülük yapmak; mÜflafik olmak; ,

geçirmek, kullanmaya başlamak; (bıi) kul-

O~ vicdanının sesini din1ememek;~1

lanmak;~' (y bıdenveya ~ bıden) fay-

(paroyı,,js- ...e, için) harcamak, sarfeunek;

dalanmak (y veya ~ ... 1) kullanmak; (y

(bıı) kullanıp/ harcayıp

veya ~

(VOkil) geçirmek;

bıı)

iyi! elverişli/ avantajlı konuma

getirmek: (y ya da ~ bşden) kar! kazanç

elde ~ımek;

tb = ~\ ; ~:::. i

=

~;

~ fayda, yarar; kar, kazanç, menfaaı, avantaj; iyilik, yardım;

~ bencil. egoist, enani; vurguncu;

t ~ çok faydalı, yararlı; , " U'i ç,t!' R; ~ ç. ~G fayda, yarar, avantaj, menfaaı, ka-r, kazanç; bir hakkın, faydalı bir şeyin

(,js-

bitinnek, tükeunek; b-nin) ihtiyaçlannı!

giderlerini! geçim masraflarını karşılamak;

--'. -:

_.

,

, --

~ b-e bir yalan uydunnak.; ~~ ~

.,js- (parayı,js- ...e) harcam~. ~etmek;

~

ç.

JlAlI tünel; alıgeçit;

~ ç. ~r., J~ harcama, gider, geçim masrafı;

nafaka ISL.HuK.; yardım, bağıŞ, iane;

~ ~ 5 ~; J;- b-nin hesabına;:j 5;'~ II ~ masrafsız,

fazla

masrafı

olmayan;

J~ iyi işleyeni yürüyen [tıkınnda) iş; [mal

907

..

aykın düşmek; \SO -.~ çıkarılmak, atılmak,

için] piyasası olma, alıcısı bulunma; ••

JI.i:.o

savurgan. müsrif. çarçur eden;

•

•

sürülmek [örn. ülkeden}; "[delil vb.] çürtitül-

Wl,;,. münafık1ık; ikiyüzlülük;

mek, aksi ispatlanmak; yok olmak, [artık] , bulurunamak; ı.i·- 4~ (bşi) [işe yaramaz,

ı,;1.&.:ı1

faydasıl., değeniz veya itibar edilmez, kabul

.

harcama, safeune;

•

ı,;J\:ı iyi sat(ıl)an. giden, piyasası olan, alıcısı

~ kovma. çıkışma. ihraç; sürgün; çü-

bulunan [mal]

.,

ı,..';\;.. münafık;

.-.

'"

ikiyüzlü;

olandan] fazladan yapmak. nafile olarak yap-

mak. vermek [öz). ibadet, bağış vb.del; •

,.

-

JA' ç. JI.i;I, Jr", J~ ganimeC hibe,

suz1uk, nefıy OILa';~' ~U savuruna şa•• • hidi [..:.ı~\ .l.lıU karŞıtı}; ~ olumsuz, menfi, negatif;

edilen, çıkarılan, terkedilen; '" ı;,;"

ba~IŞ;

j.Qj yonca;

mG ç. jjıj

-

.

.

~ inkar edilen, kabul edilmeyen; ihraç.

~ fazladan yapılan iş; nafile; ".

.,

rütme, aksini ispat etme; yasaklarna; olum-

.)Ai =>jbJ ve~l [istenilen, yapılması zorunlu

-

edilmez diye) atmak. çıkannak;

ili ve i~li k.ıymetsiz ya da faydalı

olmadığı için atılan şey; atık, çöp;

fazladan yapılan işI anıe!;

..

_.'

nafile; ganimec hibe, bağış; ~ J.ıil l ~~ ~

,

ç. ..:.ıl- 'lt; 'lt; kalıntı, döküntü, artık; . -~ ç. ~l;.. sürgün yeri; sürgün; _.

. ~ı;,;, ,.

. .,

.

... ~i hiç kuşku yok ki ...•... duğunu

~ül;.. çelişki, tenakuz, uyuşmazlık;

söylemeye zaten gerek yok.;

J\.:J karşılıklı

..

-~ ç. ı,.Aj\j,j hava, abnosfer; uçurum. yar; -

__

••

-

o-

•

•

,"~L

uyuşmazltk;

yokluk, mevcut olmama;

(-"'ve j'l U; u (r"l ve.)' i V'l (H il"

~~~·.reddedilen,kabul edilmeyen; olum-

veya ~ .. .den) atmak, çıkannak, ihraç et-

suz, menfi, negatif; tardediimiş, kovulmuş;

mek, sürmek; (b-i) sürgüne yollamak; (bşı)

sürülmüş, sürgünde olan;

çürütmek. asılsız olduğunu ispat etmekf göstermek; (bş') inkar eımek, kabul ebnernek. reddetmek; (bşı) olumsuz kılmak, nefyetmek oiLB.;

jlu (b-nin) peşinde olmak,

izini sürmek; (bşe) karşı çıkmak; (bşe) zıt olmak, lezar teşkil eunek;

Jl;j birbiri ile

çelişmek, çelişkili olmak, bbi nakzetmek,

bbc zıt olmak;


.,

Jl;.. çelişen, lezal teşkil eden;

,

~; (J}i) {kurbağa] ötmek, vıraJdamak; {tavuk}

,.,

,

gıdillama!<;~ ~

-,

,-

t'U-P ıY [Iafzen: kar·

nındaki kurbağalarvıraklamak] çok acıkmak

". karnı zil çalmak;

JW ten, aksi, huysuz kişi; tenkitçi, kusur bulan;

.,

aız kurbağa;

908 ....

J)i vıraklama [kurbağa}: gıdaklama; ,, ~ u{~) (bşde) delik açmak. (bıı) delmek; (bş')

kazmak, (bşde) oyuk açmak;

(,;üıuy.)

başından diğerine

geçip git-

katetmek, bir

,,-,'~"

'..

bşı) araşurmak,

incelemek;

(ı.:!'

rnek, baştan sona geçmek; ~w (b-ile)

incelemek;

{kadın]

.

". c-'

ile örtmek; delik deşik olmak; ~i ylizünü

peçe ile örtmek;

-" . (ç. ",,:,,\.i.il • ",:"lii) delik; gedik; tünel; y\.i.i zımba, delgi; y\.i.i ç. ~

.

.::j.

..iii! peçe

... .. .i meydana ı:r

araşurmacı;

-

..

o

n; 6'a"y')

~\ (bşı)

kontrol etmek, yeniden gözden

geçirmek; ,

~

•

•

•

ı-ıli.:.Jl

.

gözden geçirme, düzeitme, kontrol;

düzenlenme; tashih etme; " u (.J..ij) (b-e, bş için) peşin ödeme yapmak; (bşı) gagası

ile almak; (bŞI) yoklamak, incele-

mek {eleştirici bir göz ile]: (~b-i,

-. ;

•••

~

S-

(b-i) hesap vermeyel hesaplaşmaya! çagır·

.-e

....... --

mak, eleştirmek ~ t.~j

çıkarmak;

..

bl için,

.. .den dolayı) eleştirmek, tenkit etmek; OÜ\,;

,-!\.i.i ç. .:.ıl. kooperatif; esnafbirliği,lon­ ca, demek; sendika; oda {birlik]; baro; 4.ı\.i.i

(b-e,

- - _. i

bşi) peşin

t ~':Il .üt

,.;.ı.C.il

olarak vermek! ödemek;

ii -;1 (bşi veya ~ b-ı) eleştinnek, tenkit

'

JL.-Jl işçi sendikası;

dayalı;

sendika ile ilgili;

sendikacı; sendikalı;

•

~I.ai sendikacılık; sendikaı.lık;

ödemeyi ,-

peşin

J..ij eleştiri.

~ ç. ,,~ başkan, lider, reis; müdür, başkanı; muşavir; yüzbaşı

[deniz;

:i_c; ç. ~"..a,ij zihin, zeka; karakter, yapı,

.

ticaret yapmak;

"

,

"-

" peşin! nakit olarak; ..l.i.;I4

0-

'.

__

peşin para;"~ J.ii yapıcı eleştiri; J.i;JI JJJ

..

- - -

kağıt para, banknoı; ı.,#1 ~i,.. para çantası;

MIS. 1939 ve B.A.E.];

mızaç;

peşin

tenkit; (ç. ı."a;) peşin, nakit;

olarak; peşin para ~ ._

birlik

almak,

dökmek;

[çoğ.ku!.) madeni paralar; ı.u; peşini nakit

,

"

sayıp

etmek, eksiginit kusurunu

ııÜj kooperalif ile ilgili; dayanışmaya

şef;

~

gözden geçirmek, düzelirneler yapmak;

J.ij

~ delme, kuyu vb. kazma; delik açma;

..

yapma; inceleme;

~ a CC:"Hbşi. ağaco) budamak; ~

yüzünü peçe "

•

kazı

<"

fazilet/ erdem yanşma girmek;~ (~bşı) araştırmak,

matkap;

\-DI Nakab çölü;

<J ...1) katet· -

zımba;

ç. ..;..L delme, kuyu açma [öz!.

,

..

örn. petrol için) delmek, kuyu açmak;

,oj

pelrol için); kazma, ,


h delgi,

ve :i

neşter;

mek; (~bşı) araşunnak; incelemek; ~ a

-.(~) delik deşik olmak; ~

- o

"

r.$J.....Z paraya ait, parasal, para; metal,

o.

_

__

madeni paralar ile ilgili, sik.keler ile ilgili; -"-

'. h ve ı . h ve (daAlar arasında];

-, i.

hç_ ~~ geçit, ,

,

peşin [na'ı) "

~_

1 r.$~1 ~ ennasyon; "Iy:-

'iJ.,ij para cezası;

909 ,

~.ıAi peşin

,

.".iU(b-ife) tartışmak. münakaşaya girmek.

para;

,)\.ij {çok] eleştiren,

yeren; eleştinnen;

a~ız dalaşı

yapmak;

•

ô,la.; kı lı kırk yaran, titiz;

.}ioyuk; kovuk; [pannaklan] şaklaıma;

•••

•

.ı.A:.tmangal MIS.;

."zgücenmiş. dargın, kırgm;

..

.. i ç.

Jl,i;..ç. .L.:ih. gaga;

~

,ıi-\Iç . ..:.ıL itiraz; eleştiri. yergi; yeniden gözden geçinne, _

leriıigini .J

__

..

.

i ~ç.';; .)\Z oyuk; kovuk; göz çukuru;

yapma;

i ~ ağız dalaşı. münakaşa;

.,

,

-

i

)\ijoymacı

~eleşıiriyeaçık,

itiraz edilebilir,

"

i

.

kurtannak; (bŞI) [sıkıntıdan, açmaz-

'. ~:ı..l)\ij ağaçkakan zoo.;

MIS.;

~hurrna çekirdeğinin üzerindeki

hiç bir önem

.- ·1=..i.i;I; ....

gidermek,

•

i

,

- -,.

. .•

bir yaran olmaz; ~ 4SJr ~'J '" metelik-

~UillcanınlJ kurtanna; (sık:ınııyı, çıkma­

siz, elde yok avuçta yok, çok fakir; ~ 'J

atlatma. kurtarma; kurtarmaya gelen kuv·

~

•

zı]

•

olmayan şey; ~ 4SJr '$~ 'J en ufak •

çözüm üretmek; jjj.~

,

yank;

zerre kadar kıymeti

taşımayan! •

mağduriyetini

•

~)\ij ç. ..:.ıl. dümbeleği andıran bir çalgı

(.li.i) kurtulmak [canını kurtarmak]; ..u;l(b-i

dan] kurtarmak,

,

,,'

.i..i;u (..La.i) (b-i, ~ ... den) kurtannak; ..i...-ı.i a .. . -.. ~ ..den)

darbe. çarpma; vunı (davula

vb.e); [telli çalgıya] pannakla vurma;

.üUç. ı:.ıJ~ , '\.ii, i..ı.Ai eleştiren, yeren;

, """n· ••

..:.ıl ~

..

-

,

..u..kurtancı, kurtaran;

i)~gevezelik.lakırdı MIS.;

)lLç. ..Jt-.. gaga; kazma;

}Ju (;-4:ı) kazmak; (bıı) oymak, (bşde) oyuk açmak.

(ıl

.. .i) oymak;

'J J hiç bir şey; . ,-

·

imdat kuvvetleri;

~ ıı.::....

[kuş] (tane)'ı)

•

•

i }I.:.oağız dalaşı. münakaşa;

gaga

•

•

ile almak, gagalamak; (b-i)

i}t ç . } l j it; felakct, afet;

ayıplamak, eleş­

tirmek; (~ ...e) vurmak, çarpmak: (bşe)

(davul çalar gibi] vurmak;

-

..r~gut. nıkris TIP'; deneyimli. iyi [doktor]; ıJ""!.ıZdeneyimli,

pann.:.!darmı

•

şaklatmak;

(b-i) gücendinnek.

kırmak, (b-e) imalı

.

i)\,A;darbuka; .. )jtç . ..Jıy bir nefesli saz;

-. . ,- .) \.ij'.. .

veıier,

•

danılmak.

sözler söylemek. dokun·

~ u. i

i

•

•

iyi (doktor);

••

(..,;..A.i, jl.Ai, ıJl..,;..A.i) sıçramak, hoplaroak;

j;(bebeği)

hoplatmak [hoppidik yapmak);

•

durmak; (.:f'

bşi)

incclemek, tetkik etmek;

;i'a (ri'),(J'- ...el gücenmek, danımak,

kınlmak; .ıZ (bşı)

almak; (.:f'

bşı)

gagalamak; (bşi) gaga ile

incelemek. telkik etmek;

,

i jZ sıçrama, hoplama;

ıJ' jUlicilise) çan; el çanı. zil;

..

.;z u (~) (bşı) rengarenk yapmak. tezyin etmek süslemek;

(bşi)

kalemle oymak! yont·

910 ,

•

J& ..l') nakşetmek, işlemek;";';';

mak; (bşi

-

••••

J>_

'~'J 1.."..:ı ~ bir ayı hariç onüç yıl, onüç •

(bşı) rıaqeunek. işlemek; kalem

yıldan bir ay eksik süre;

ile yonırnak;

boyamak, tezyin etmek; J-.iU (b-ile) tartıŞ­ mak, müzakere etmek; (b-ile) rnek, ağız

dalaşı

azaltmak. eksiltmek;

münakaşa et·

tartışmak; (bşe) karşı çık­

yavaş/

...;-Jl.:...i V • •• etmek; 1./ c·'1 (dikeni,

eksilmesini istemek;

yazı, işleme, şekil;

ıJı\.A.i nakşeden. işleyen; heykeltraş;

mak;

(fiyatı)

için]

pazarlık

farkına

~ ç. ~L:.. (işlemecilik vb. de kul-

, ••

karşı çıkma;

;j,

[elden]

kaçırmak;

kusur,

ayıp;

(J

boşluk,

yetersizlik,

azlık

,

'

..

••

.

- ...;;. -..,--

cJi ç. ~\.ij kusur, ayıp; defo;

~ azaltma, eksiitme;

•

•

;..p işlemeli, üzerinde; işlemeleri olan,

4.ail:.o ç. ..:.ıL ihale; ihale karan; •

..,.,lJ.il azaltma, eksiitme;

bulunan; kalem ile yontulma,

•

•

ı.rJL...,;",ı [yavaş yavaş, tedrici olarak]

ya da işlenmiş;

•

,jJl:.o [tartışmadal taraf, lartışmacı; . .. , u (~, cJ1...Aiı) (sayı] azalmak, küçülmek

.

azaltmak, eksiItmek;

yetersizi

aıi

azalma'•

..

..,f'I C·'\ azaltına;

.....dU ç. ~ azalan, eksilen; kusur, ayıp;

(bş')

eksik, yetersiz, az;
eksik! noksan 01" mak; (ı:r ... e) yetmernek; ,,~ı. e pi bşi

.--

MAT.; nakıs

•

eksik! noksan olmak, bşi olmamak, bulunrrıamak, bir

..

•

••

kısıı.lamak;

(bşı)

(bşin) yokluğunun

•• •• .ı..::JI.ı--i1 ~ doğum oranının düşmesi; •

~L.Z

..}ı\,ij münakaşa, anlaşmazlık, tartışma;

(miktarı) (bşı)

yapmak;

vannak;

•

L::.JLWO münakaşa, ağız dalaşı, tartışma,

~

yetersiz bul·

~ ~~ aşağılık duygusu, kompleksi;

.?'"'" ç.';-';"';

nakış

(bşı) azı

indirmeye çalışmak; (indirmek

aralık, açıklık;

kalem;

üzerinde

•

...de) ihtiyaç, noksan, eksiklik;

mesle~i; heykeltraşlık;

itiraz,

1 'J'ü ıJ" ~i (b-i)

• ~ azalma, eksiJme; kayıp, hasar,

U\L; nakşetme, işlemedliksanatı ya da

anlaşmazlık;

,."

gözden düşürmek; vd-o di (bşin) azalmasını!

..;a. ç. ~.,Ai (nakşedilen işlenen] resim.

••

,

,Ci

..

•

••

azaltmak, eksiItmek;

çekip çıkannak;

lanılan)

kısıtla­

kademe kademe/ giderek azalmak,

.,

(b-i) sorguya çekmek HUK.;

..

indirmek

eksilmek; ;,.Ics -ii azalmak, eksilmek; (bşı)

mak, itiraz etmek; (b-nin) ifadesini almak,

iğnl'Yi)

(bşi)

ve.rW\ Q;Jşi)

kesinti yapmak, kesintiye git-

•

hakkında) rnünakaşa

p

•••

mek; ~I.:ı (bşı) ihaleye açmak; ~\.;;j yavaş

yapmak; (sorunu. meseleyi)

müzakere etmek,

(bşde)

mak;

•

şeye ihtiyacı

• • olmak; 1 L-...L,c:.' ,.

p

.. .den) daha az; eksi

DILB';

..,f'.ıL- eksik, noksan; yetersiz, az; •• u ~) (bşı) bozmak; (binay' vb.i) yık·

911

".

mak, harap etmek. yerle bir etmek; (bşı) geri

ıJ'~~1

almak, yapmaktan vazgeçmek; (bşi, sözlt!ş­

altından çıkanldı.ı.;

kaza kurbanlannın cesetleri enkaz

..r-=-i Ztt, tezat, karşıt; zıtlık. tezat; Js-

meyı) çiğnemek (anlaşmayı) bozmak. ihlal

... JAi;. [mud.,ku!.] ...in tersine, aksine, ...in

etmek; çiğnemek (bşi) iplal etmek., geçersiıl hükümsüz olduğunu beyan etmek; (zannı.

zıtuna; vi?

şüpheyı) asılsız Çıkarmak, geçersizliğini gös-

bilakis; +·0. ii Ji ~i ~ bir uçtan diğe.., .' rine; .,.,.:ıı ~) karı,lıkh iki uçl tırraf;

••

ıermek; (hükmü, kararı) iptal etmek; ç ~

.. 'i

,

,

-. ~ J f birbirinin zlttınal tersine; •• .

,,~:,ıl idareyil SUllayı tanımamak. idareye,

- -

•

J<-

••

yönetime aykın davranmak; ~

.. h}; ç. ~lii hiciv; Ztt. tezal, lcarştt;

itiraz

:i.J:j6 tezat, zıtlık; çelişki, tenakuz; biri-

kaldınnaz, su götürmez; geri alınmaz, feshe•

i·i\ ~ [zarf] aksine olarak,

•

dilmez [gayn kabili rücu']; ~t (bşe) zıt/

nin bir şeyi yapma hakkına itiraz;

,..

tezatı muhalif olmak. tezat teşkil etmek;

Ji!1.:.i çelişki, tenakuz; zıtlık. tezat;

~ harap olmak, yerle bir olmak, imha

J"ıi:.iı çökme. göçme; [idareye. sultayaj

, ..

olmak; [anlaşma, sözıeşme. kural vb.) bozul-

karşı çıkma, aykın

mak. ihlal edilmek. çiınenmek; geri alınmak,

isyan;

vazgeçilmek; çökmek. göçrnek; giderek his-

sedilmezl duyulmaz veya görünmez olmak;

.. .. -çelişkili olmak; ~~ = ~; CJS- .. .

~G birbirine zıt olmak. tezaı teşkil eunek;

~

harap etme, ylkma; ihlal etme.

o,

pl ,

•. ~

..

karann/ hükmün feshil ipla1i; r~i ~ o$

• .'

.

•

barışın ihlali/bozulması;) ~I:i .~ • , .. ~\;'"jl Temyiz Mahkemesi MIS.; jJ ~ 'l •• ••

. . kabili rücu; hüküm, kararı; ~I"y itiraz, ii geri dönülmez. feshedilmez [gayn -'

kararı

bozma, velO , ••

hakkı;

dWl ("J'lAi"un çoğulu) enkaz, yıkıntt,

,.J

. . '"

moloz, «ı.;..:tü ı;r 4~1 ~ ~~\ •

lınmış;

itiraza açık, tartışmalı;

,

tezat;

,. .

.

çelişkili, çelişen •... 1

.,

nmeden. kendi içinde çelişkili;

•

.r!\.:...:-t çelişkili. tenakuz içinde; (çoğ· . .., •

ku!.] ..:.ıWb çelişkiler; •

.LU..; " (.ı.ii) (harfi) noktalamak, (harfin)

noktalarını koymak;

.h...L it;

(bşı) benek

beneki nokta nokta yapmak; damlarnak; (bşı) damlatınak; (bşi ya da "-i bşi. matı) hediye

olarak ~ b-e) vermek! bölüştürmek; (ge/ine) düğün hediyesi vermek;

• J

....•

linde; iptal edilmiş, feshedilen, geçersiz kı­

bozar nitelikte; ~ ~i~ ~ı.:.. kendi kendisini

etmek;

ma; vetDSIY.; tezat, zıtlık; 1

i?

harap, yerle bir olmuş. enkaz ha-

.

çi~neme; feshetme, ipla1 etme, geçersiz kıl-

~

JP P

~L:.- zıt,

e)

başkaıdırmak, isy~

••

davranma, baş kaldırma,

••

~

•

•

•

ç. ~ , j,,~ nokta; benek; [harf

için} nokta; (noktalarna işareti olarak} nokta;

912

J suya, s/vıya) yatırmak. (bıi. J

zerre, az miklar; [öz!. motor, makina için]

&I(bli.

parça; k.onu. mevzu; delay, tarsilat; mahat

suda, s/vıda) lbir süre] bırakmak; (susuzluğu)

konum; yer; şube. bölüm; ös, ileri karakol

.. ASK"; düğün hediyesi MIS.; ul.:k.i:Jl iki nokta ~

üstüste; , Jl

e

.1~1 ~ ... . . .. kavşak;

..

.. ,

üi,.j

j\5.;~'j' toplanma yeri ASı<..; :j.ı +\...ıl ~ can -

-o'

alıcı nokta; ~',,';. '';1\

.

_. . . " soru işareti; w,;

aw

.

..

(:.iiliı) .L-ii.~ı iıfaiye karakolu; il.,;; ,

...

~..

.r-I.r.i1 polis karakolu; J~I il.,;; dönüm . .,

...

...

yatıştırmak; e·"ı [A.i

•

• J

., ,

mak; Isu. bir yerde durarak) pislenmek; ltop· rak} batakhk olmak;

~{b:fi. suya, sıvıya) yatırma; (çay vb.)

,

. -..

>.. .~ .L;ji~ .. kapısı; ~:Uı ~

j,

...

ileri karaka!; .)J..ıJ..IW:ı

sınır

yer öte, evç

lkli

.

ASTR.;

".rf)\ hadit noktası, yörüngenin güneşe en •• _

•

ol

•••

çatışma! çarpışma yeri; cephe; WJ\ "I,) sara. i

tutarak. tutank;

.:

..hi.:J4 j.ı-J sayı ile kazanma

Jr' ,)&- .l=.i:J\ • •

SPO.;

!

J

•

• J

••

t LA;

- ,

ta;

..b.p noltah [harf]; !:>enekli, nokta nok· . ".

..

a,.p ~ noklah virgül;

knoktah (harf); benekli, nokta nokta;

..

~ a (&) (bşi.J .. . e, sivıya, ...in

içine) yatır·

.. -

hoşaf;

cek...

~kak, kurutulmuş meyva; , J:ı:")

.

.. t.JAi.-

safdil kişi;

;Jil

. co: ii' • ç. e::L.:..... batak, bataklık; suyun , --toplandığı, biriktiği yer' ~~L ~ infaz yeri; .'

-,

,

,..

t~ {suya. sıvıyal yatınlmış; demıen·

. ----'

-.

mış;

- -

~

:ç. ..:.ıi_ bataklık. batak; ~ ~

,.,1\ sıtma;

o-

LI

(ıı..llı) (bıi, öz!. yumurta kabuğunu) kır·

mak, kırarak açmak; fiske vurmak; •

ı".A.ii ci v

.. ,

meyva-

lardan ıöz!. kuru üzümden) elde edilen içe-

..:;.ıı.o··

ri,~ damlalık [ilaç vb.de kullamlanl;

zoo.;

~ demlenmiş sıvı; kurutulmuş

e~:

.

vb.) dem;

..:.ı'-:'- \.ii haşlamlılar

..b ~ düğün hediyesi SUR.• MIS.;

~ küçücük nokta;

..

,

~Jbşi iyice açıklığa

..

[kalkm.ıl loz;

~w(çay

•

kavuşturmak. belirlemek, kesinleştirmek;

•

.. ,U")

-

yakın noktası ASTR.; ~i A..Ja.ij ben;

w,; • • •• ~l kameadaki beyaz leke TIP"; J~L 41:w -., .

,.-

demlenme..;... (ç.-c: oil ) .bataklık, batak; (ç.

bölümleri; '(f ~ w:ı (gl gümrük kapısı;

-

y] benzi atmak {edi1.];

... ta·· +I(sıvı, su; bir yerde) birikrnek. toplan·

noktası; l'-~ ~-ı\ ~ [motorun i yağlanacak '.

H ••

ci v;

ji u (j:) (bşi) akıamuık; (bşi .JI

e) gönder-

mek, götürmek, (bıin) yerini (JI

e) almak;

mak; (çay vb.i) demlendirmek; (susuzluğu)

(b-i, bşi. rY ... den. JI ...e) nakletmek. (b-

bastırmak, yauştırmak, kesmek;

nin. bıin) yerini

~

(su,

sıvıl

<

."

(J ...de) birikmek. toplanmak «(.--JI ~ _.-, )-1 y~i J " ""'ıyı ~ J .~i c!' .; ",

(bşi,

V den. ~\ ...e)

almak;

Ji b-e) yollarnak, getirmek; (rY .. .den)

nakletrnek. alıntı yapmak;

V

bir dilden.

913

J' bir başka dile) çeviri! terçüme yapmak; (bşi, Ji b-e, .:r den. kaynakıan) Inesilden ulaştırmak; (ı:r&'

nesile] devretrnek.

yazardan

v~a

bulunmak;

bir

edebi eserden) aktarmada

(kaydı, girdiğı)

ginnek, kayda

geçmek [muhasebecilikte]; (hastalığı,

Ji

bulaştırmak. yaymak; (bşi, ÖZ!. hakkı

...e)

Ji b-.ı

dmeımek;

miktarda! sayıdaki

j-L

şeyleri,

(bı,)

(öz!. çok

ardarda,

peşpeşe]

._. -..

göndermek. aktarmak, nakletrnek; (b-e) imla .

cIltnnek, yazdırmak: KNŞ;

o~ ~ çabuk

çabuk, uzun adımlarla yürümek;

JiG (b·jle.

öZ!. ~.:U-L) karşılıklı konuşmak; (bakış/arım,

b-e) çevirmek, yöneltmek; (bIi, b·e)

nakletmek. iletmek, akıannak; mak, ei ile vermek; mek; nakli

uzat-

J1.i aktanlmak, nakledil-

çıkmak.

atanmak; (radyo yayInt

ile) ilan edilmek, duyurulmak; etmek yerini

(bşi.b·e)

taşınmak, göç

değişıinnek; başka

yere konuş­

lanrnak ASK.; oradan oraya gidip durmak; i i i

;

J

~ ti~_,ıı J~"-

__

jAOJ belagaııa usıal iy;f

ileri olmak; j!l:J (bp) nakletmek, aktarmak; (bşı)

bbe söylemek,

(bşı)

tebadül etmek; (hikaye vb.i)

[sonraki nesillere)

aralarında konuşmak;

ulaştırmak,

nak.leımek,

aktarmak;

(bşı) şifahi olarak, a~ızdan yaymak ~

...diG

V-L~L ağızdan ağıza yayılmak;:

:uG

,.

"

ı$~~' elden ele geçmek, eııerde gezmek;

~~, •

ii

•

jG karşılıklı konuşmak, söyleşmek; •

i

__

•

.,,;Jo-I .uı;.-ı ı.:.Jil:J gazeteler haberi yayınladı;

- ..

..J;',~l nakledilmek, aktarılmak; naklolmak,

gönderilmek; [radyo taşınmak,

yayını

ile] iletilrnek:

göçrnek, başka yere intikal etmek;

başka yere konuşlanrnak ASK.; arasında)

(J .. de,

gezinrnek; alanmak; [mal) nakliye-

si tamamlanmak, teslim edilmek;

(hastalık)

(~, ...t') bulaşmak, yayıımak; (söylenti,

dedikodu]

yayıJmak, ağızdan ağıza

gezmek;

[organ; bitki vb.] <~L ... t') nakledilmek (tıY daha yaygın); seyahat eımek; eJI

ı

... doğruı yol aımak; eJI

)

giımek, (Jı_

yönelmek. i1gilenmeye başlamak

<J' .. .ift');

[araba} <JI başluı bir caddt'yt'. yola) dön· rnek, sapmak; V el

değiştirmek;

Jl ... e;

.. .den, JI ...t') devralmak, [elektromanyetik dalgalar,

J ...dt') yayılmalc; [kıvılcım) çık­

V veya ı:,f- dt'n) ayrılmak. uzaklaş-. rnak; 1 ... Ji ~ J..i-:i~ bşi, ... e götünnek, mak;

..

i

•

akllinnak;..ıJI' •

_..0

_

~)..,JI J-i-"I Hakk'ın

. ...

•

rahmetine kavuşmak, rahmetli olmak; J.i:il ,- ~J Lı:: Ji Mevlasına kavuşmak;

n,

•

~

aktarma, nakletme; taşımacılık; nakil;

nakliyat; yer

değiştirme; taşınma,

[radyo vb. ile] ilan, duyunna;

göçme;

nüslıa,

kopya;

.. . karşıtı] ~ ~ ci

kayıt [muslıasebeciliktel;

tercüme; girdi,

-

atama; haber; nakil [l$I)

.

... ı:,f- ... den nakil ile, ... i kaynak kabul

.... ederek, ... e göre; ~.AJI j..C; ya da ~L..AJ' j..C; '.

• • ••• kan nakli; ~i ö,;ı:-l nakliye ücreti, navlun; "

...

Ji'll

.)ç... kamyon, yük arabası; j:ıı ~~ •

•

•

•

i

transfer ücreti; J.i:JI JlLı J nakil vasıtalan; '-

~

[na't] nakle dayanan, nakli, nakli

914 ,asıl

alan

... '..-

(ı$i) karşıtı}:

.J.iJl i)L.:-

naki!..., nakliye... ;':i

..:liG iletkenlik ELK.; , --

aklanna ile ilgili,

JP

nakliye

,aracı, yük arabası, kamyoneı; ..:.ı1,U.i nakliye

. ..-

..

-"

.

~ ç.

"

taşınabilir;

J ~ şekerleme, badem şekeri;

. , ..

.

.. . ". menkul mallar; Jy.11 u"'Jp ev eşyalan;

ui; göç; •

_..

. ,..

mümkün; (LL p) ~":Ip (.:.ı~\ )JIJ'I

.. ,

•

nakil yolu ile gelen, nesilden

nesile geçen; (ç. ul) taşınabilir, aktanlması

J.ii molaz, yapı döküntüsli; ••

[edilmiş); nüshası çıkanimış; portatif,

cüme

araçlan; 1 ~.?-s- ..:.ı(l&i askeri vasıtalar,

.,

aktanlan, nakledilen; iletilen; ter-

•

-

$ •• ,

F

.iJZ ç. ~ dedikodu; kalıp, model;

nakledilebilir, aktarılabilir, portatif, •

• ••

Jı1 portatif, taşınabilir,

taşınabilir; geçici seyyar; göçebe; ı.i ~.

4lU ç. ..:.ıl. sedye, teskere; ambülans;

p

nakliye

•u'

J=Ai geçit, bogaz YEM.; JL ve ~ ç-.ı;~ mangal; __

.. ~ i ~) ve ~

-

.

j.L:.J yer degişikliği; seyahat; göçnle; nakil; gezinme, göç; geçiş;

fer,

.

kin beslemek! gütmek; (~ b·e, bş sebe-

taşınma,

nakliyaı;

-a (~) ~ b-den) hıncını

çıkarmak, intikam almak; (~ b-e karşı)

LLA.:.a mala yeri, istasyon; iletki, minkale; ~.

. ..,

edebilen; bulaşıcı; ~ &. bulaşıcı hastalık;

__

Oı

.

seyyar hastane; -" -·'seyyar, gezici; hareketli, hareket

Js

aracı;

•

biyle) düşman olmak, çok kızgın olmak;

trans-

(Js- b-den) nefret etmek; ~ b-e kılrşı,

iletim ELO.; kadro değişikliği;

--

Jl.a:il yerı konum değişikliği; naklalma;

bŞI) koz olarak. elinde tutmak; ~\ (~ den

nakil, transfer, nakliye; (rj' ...den, Jl ...e) ,geçiş; iletim; bulaşına. sirayet etme; 1

) intikam almak, hıncını çıkarmak; (J bşin)

).1» .. .. ". J~~i geç;! sü...,i/ periyodu; J\,i.,;~1 i.r' -

,

ge-çici devre, geçici durum; Jl ii ~ ;\

4...ii intikam, öç; kin,

ı;.

i _

-

-,

hıncını Çıkarmak, intikamım

landınna, ceza,

-

yem'in umcu yortusu HR!.; •• ••

kin,

,

$'

ili~ ç. uC vasıta, nakliye aracı; ilit . . .

•

gemisi;

-

u(;U:JI iliG uçak gemisi;

-

t.}&- ...e)

(Js- .. .e) kızgın;

-"

~ intikam! öç alan; kindar; kin güden;

i

J . Si [kurbağa) vırakJamak,

[tavuk) gıdakla-

•

JJr.'1 ve e,,)1 ı.ı;~ !anker, , Y.-I ı.ı;~ asker

-

garez; ceza; felaket. afet, gazap;

•

düşman;

" çıkaran, kopya alan; iletken; ~,rJI Ji' vites; i

gazap; misillerne;

~i,; intikamcı, öç alan; kindar;

mütercim, çevirmen; nüsha

• •

ceza·

rU:.i1 intikam, öç;

""lil,; ç. 4J)- ,LLA; , JUi aktaran, nakleden;

•••

hınç, •

J~I .,.ı~~ ~ geç;! süred;

taşıyan, taşıyıcı;

hınç, garez;

., . ~ , ~ ç. ~ , IO:J~ intikam, öç;

c.lyL..Al1 15 Ağustosta kutlanılan Hz. Mer-

--.

almak;

mak; keminnek, az az ısumak;

2"".:ıı.i koyun etinden küçük sucuk[lar} SUR.;

915

..

.z o (0."tZ) ve";'; o (.ıZ) iyileşmeye yüz tutmak, nekabet dönemine girmek, iyileşmeye başla·

V ...den) kurtulmak, (ı,)" hastalığı)

mak;

", ,-allaımak;~' = üj ;

j:;) [rüzgar) yön değiştinnek; _(.,.5:J,

"""I):;) (~ . ..den. roıatian, yoldan) sapmak. (,;r .. .in) dışına çıkmak; saptırmak, (bşi,

...

.z ve ~ iyileşme, iyileşmeye yüztutma, nekahet;

J.!l,j iyileşmeye yüz tutmuş, nekahet döne· .

.

mıne gırmış;

"

.. .

..

veya

veya

ı:r bşden) kaçınmak. sakınmak, uzak

~

olmak; ~ (bşı) anbnak, saflaştırmak, (bŞI) {tali, ikincil meselelerden]

LG (bşdenveya ı:r bşden) sapmak,

antınak, (bşin)

ı:r bşin) dışına çıkmak; (bşden

(bşı) üstlenmek; 1 ... ı:r ol.! :. LG

b-i• ...den

,.

r:r .. .in. yol, rota vb.nin)

(bşin

durmak;

vi' ve"",) .j' a (.li;, i J\.i..) safi katıksız! an

..,.ki (bıi,,;r ...den)

dışına çıkarmak; (bşı) ıskartaya çıkarmak,

atmak;:.

. .

_(y

saptırmak. ayırmak;

ç. y

sıkıntı.

~

ve

~ ç. ..:.ıl ~(;:'.i felaket,

.. '. <:.- ç. ~\:.t omuz; taraf. yan; yüksek

afet;

zorluk; ,;

hatlarını oluşturmak; (bıı)

ana

.

... iL

seçerek al·

mak, toplamak; ayıklamak; U i

(bşı)

araı.i,

..

ı-U,; sanık, kaıışıksızlık; sanık, katışıksızlık;

ayar

[altın

vb.

seçkin, mümtaz, güzide; clit.;

~ ç ~~ , ~~I saf. katıŞıksız;

c·j

+ -

nükıe;

nükteli söz. anekdot;

kelime oyunu; kelime oyunu; esprili nokta;

,

'

~ ~I.r"\" hazırcevap;

lama, tasnif etme; •

••

,.

J

..:.ı~ nükteci. nükteli. esprili; komilc.

~~\ seçerek alma, seçme;,j..s- Ö)..ı...J

"lA:;j11 (frekans) seçicilik ELO.;

...,

güldüren;

., ~ o (ıı.:..L.i) (yaramn) kabu~unu iyileşmeden

alaycı (dalgacı] kişi;

\-., .<ı latifel nükle yapma; alayedik;

~ seçilip toplanmış. seçilmiş; ayık-

,.

<; ç. ~ • ..:.ı~ zerre, nebze. az

miklar; lalife, "

.,

kötü talihli. sıkıntı1ı. çileli;

~ u(~) [düşünürken, parmakla, sopayla] . ,.

pak. ter-

arıtım, saflaştırma; ayıklama; sınıf-

•

i

söylemek, latife etmek;

temiz; tali! ikincil meseleleroen arınmış. öz; :j.

..

(yerı) çizmek; ~ (~ b-e) nükıeli söz

için]; seçip alma; seçkin, mümtaz; elit;

...

,

felaketzede;

. .,

~W

yayla;

"""I.J-< .

seçerek almak, toplamak;

öJ\....aj

•

•

,- (:,.t alaycı (dalgacıl;

lanmış;

~

u. ;

(~) (anlaşmayı, kontratı, muka· ,

veleyi) bozmak, iplal etmek;~' [anlaşma.

kaldınnak. (yarayı) yolmak;

:.,..5:i

,,(.,.5:J,.,.5:J) [kaderi (b·,) sıkınuya! zor

duruma

düşürmek; (b'ı)

gözden

",

düşürmek;

kontrat vb.] bozulmak, iptal olmak; , . ~ [anlaşma. kontrat vb.i] bozma, iptal;

916 ~li güvenilmez. sadakatsiz, sadık 01.

tanımamak.; (~ b-nin, bşim) be~enmemek,

mayan! kalmayan;

cf; a. u, j (c.~) (kadım) nikahlamak, (kadın

uygun görmemek; (b-i, ~ bşden dolayı)

-. ile) evlenmek; F\ (b·ile) [evlilik yolu Hel

yermek, ayıplamak, kınamak. lı-' b-nin,

akraba olmak; ~l (b-i, b-ile) evlendinnek;

bşini) eleştirrnek;

C. ~

nikah, evlenme; nikah akdi; evlilik.

.--

,I'

_ •.

1 01)1~' .:J~, Onu

görmezden geldim;

;;:;ı kdık değiştirmek,

fark: edilmeyecek şekilde degişmek; (J bşe)

evli olma;

~6 [çoğ_kuL) kadınlar;

(J

uzalc/ yabancı olmak;

~ a (..LS:;) çetin/ zor/ zorLu olmak; [hayat,

davranmak;

b-e) kaba! ters

(J bş;, hissi, duyguyu) kabulle-

ömür] çilelillasalı olmak;..ı.S:; u (~) (b-e)

nmemek; .;-S"\;; (bşı) bilmemek, (bşin) far-

az vermek; (b-e) sıkıntı vermek! çektirmek;

kında olmamak; (bşi) bilmezden gelmek

.ıS:J (b-e) çektirrnek, hayatı çekilmez kılmak;

(tecahül); (b-i) reddetmek, tanımamak, bir-

JS't

Iikle bir şey yapmayı istememek; ~\ (b-i,

(b-e) çektirmek, eziyet etmek, eza ver-

mek, cefa çektinnek;

i (.

i

[hayaı, ömürJ

çileIii çekilmez olmak; V den) çok çekmek;

~ ç. J~içile,

dert; zorluk. zorluluk;

sıkıntı. eza, cefa~ !asa, üzüntü t ~Lk.J, .ıS::i

~ ç. ,)~i, ~G

zorlu, çetin;

sıkıntılı,

~i çileli. derıli;

-. ~JS'L. ç. ~L rahatsızlık. sıkıntı. eziyet;

.- ç. .,)

.Y-L

dertli, üzgün;

»1

--

bşı)

bilmemek, lanımamak, (bşin) farkında

olmamak; (bşin) farkında olmamak; (bŞI) kabul etmemek, reddetmek; (bşı)·hiç sevmeiğrenmek;

mek, •

karayazı!ı. ~

• in!=, rel;

.;5.:ı bilinmeyen, meçhul, belirsiz;

i.f; belirsiz isim, nekra DiLB.; meçhul,

dertli, çileli; ters, huysuz, aksi;

.. ~

- ...

P

çileiii karayazılı olma;

p

b-nin, bşim) reddetmek, kabul etmemek,

,)}:;,.

~ı.:.. kötü talihli, bahtı kanı:•

a (~,}J, )}J,~) (bıi) bilmemek,

. ıJI~

.

kim olduğu bilinmeyen kişi; -,

- ..

.. . ıJl}:.; nankörlük,

inkar 1 ıJL~ ":J şüphesiz. su götür-

mez, tartışılmaz;

J. -' t-i

_. ,

,

kıyınet bilmeme: ..:.ı1.iJI ı:ıı}:.; feragat, özveri;

~ inkar: reı, kabul etmeme; iğrenç,

(bşduı) haberdar olmamak; (bşı) inkar et-

menfur. nefret uyandırıcı, kabul edilemez,

mek, kabul etmemek; ~ (... 1) gizlemek,

Neki, [melek] bkz_ }::..; ~ ~ .,ı. ..

saklamak; (ismi) belirsizJ nekra yapmak

b-i yerden yere vunnak, amansızca lunamak;

DiLB.; .;S'l; (b-i) beğenmernek, kabul etmemek.

tanımamak.; ~I

(b-i,

bşı) inkar etmek,

yadsımak; (bşi) bilmezden gelmek; (~

~,

[müe,

ı-(,.S:j] kabul

kötü, iğrenç, menfur; şekilde

". •

edilmez, ç:ok

. ~1..,ıS:.i ı..~ı pis bir

gülme, pis gÜıüş;

".

-,

917

J~'

inkar; reddetme; ~1:Uı J~' özveri•

••

Iilik, özgecilik, diğerkamlık; ~l~,!- JtS::i, .-

karşı

nankörlük;

-

tersi yüzüne veya önü ~ına getirilmek; öne

..

eğilrnek, düşmek;

... e

-

~ ve;

~J~' inkarcı; olumsuz, menfi;

v-ti yozlaşma, nesil

inkar eden, kabul etmeyen; •

•

J.'

... ıJ'P •

.

edilen; kabullenilmeyen

la-

- .. iğrenç, kötü; [çoğ.kuL) ~i~ kötü işler,

mnmayan; makbulolmayan, kabul edilemez;

kabul edilmez, davranışlar, yasak: işler!

veya mas-

..

maskeli bala;

,

~ kabul edilemez lt; garip, acayip;

. :f.; u~) -

( ...e,

y sivri bşı) batırmak; (b-i)

Iharekete geçsin diye] dürtmek, sıkıştırmak;

~ u ~) (bşi) ters yüU alt üst etmek ya da önünü arkasına getirmek, çevirmek; (bay•

- i·

< -,

,-",'J' ~

baŞı öne

a, ;

önüne düşmüş;

(u~ <';) (bş;,

öz!. kuyuyu) antmak;

(yerı) kazıp toprağını çıkarmak; (bşı)

adam-

akıllı! iyice araştırmak; altını üstüne getir-

mek; (bşı) kanna kanşık! darrna dağın etmek; (ağaçları)

sallamak;

J< ~. ç. JS~ kazma [aleı]; tırmık. ' .

ke vb. ile gizlenen; kimliğini gizleyen; ~J

-

.<

... ~ nükseden, depreşen;

;f; J ~ Münker ve Nekir;

.~, kılık, kıyafet değiştirmiş .... ~ ameller 1

.,

önü arkasına gelmiş ~

~

~ ınkar

nÜkseden, depreşen;

~ ıers yüz olmuş, altı üstüne ya da

H;Sli muayyen, belirli olmayan

;..."

••

arkasına

ters yüz, alt üst ya da önü

gelmiş, olmuş;

•

(yine DILB.J;

bozulması Blv.;

LJ"~~ nüksetme, depreşme;

eğik, b~ı

hakirl hor gören; ~ J,..<-I PO nankör; •

•

•

-'-

sevrneme, hoşlanmama;

.?LJ inkarcı,

.~ nüksetme, depreşme; yoz-

- -

laşma, dejenere olma; çöküş, gerileme;

~ (kıyafet değiştirerek, maske vb. ile] gizlenme, ~ ;::..;;, JA- maskeli bala; o! j:; ,.s j:; ~ maskeli balo; Jı<:~ d~ i~ar; kabul etmeme, ret; nefret ! -.

nüksetmek, depreşmek;

-

ıarak;

. -ı,)ıs:.:.. ç. ~ı.:.. ocak demiri; kazma ,

MIS.;

~ u.!~.';""..s:;. ",.e ::) V bşd
...

~-,~,

~

J.s:- [iyi, doğru, hayırlı şeyi} bırakmak,

terketmek; ~ (b-i) caydırmak; ~l geri

.

çelcilmek, dönmek;

. .. ~

u (....s:;) (bş!) dunlunnak; (,,"bş!) küçüm.

... 'J

rağı) yanya indirmek; ('"-\) veya ~i~

semek; (.y. bşı) reddetmek; ~ d~

başım) eğmek; (Juıstalığın) nüksetmesine!

konulmaz, direnilmez; ölçülemez, ucu bu-

deP"lmesine sebep olmak;~ [ediı.] has.

cagı

talığı nüksetmek! depreşmek;~ = ~ ;

lenemez; ..;.s"li (b-i, bı ile) kızdırmak, canını

(bayrağı) yanya indinnek;~' altı üstüne!

sıkmak, bozmak; ~<:. d\ gururlu! kibirli 01-

,

karşı

layin edilemez, büyükJügül sayısı belir-

918 mak;


veya

.:r bşi) küçürnseyip reddet(bıi ı:r

mek, tepeden bükmek,

.-

veya

bşd~n) hoşlaıunamak:; (iJI ...)'apmo)'/)

~ı.s:; ıaıar, hasar; sinirlenrne; ~ ~ı.s:;

-

ı:r-

... ~\ daha kötü; daha büyük hasar veren

isteme-

ya da daha çok kızdıran;

~ kulak altı tükrük bezi'•

;.; u, i (~)

e,JS; ya da ı:r bşi) göstermek, açığa vurmak V bıe) delalet etmek; ~ Iıok·

(na't) kulak alu bölgesi ile ilgili;

i('jı ~J...:ıı y4-Jı kulak alu tükürük

;; :

kında, bıı)

bezi iltihabı, kabakulak hastalığı TIP.;

I, u

~

(J;:;) ve Js:' a <JS:') (.:ı" ya da <J'

bşden) kaçınmak, sakınmalc,

geri durmak, geri çekilmek;

•

iftira, kara(lama); (ç. iJJ-, .. ~l) laf

W bit, kehle;

,

~ (~) ve

ri

.; bir nane türü,

MIS., BOT.

_...

•

rl...idedikoducu, laf taşıyan;

...den) vazgeçirmek, (b·,) ayartmak;

:; 'o'; ç. ~W iftira, kara.(Iama); ,

$ı ç. J~i ,J;:; bukağ., pranga, rincir;

.

.' .

A.-1.i koşuşma,

telaş;

~

..

~

~ ç. ..:.ı\:,..:JI madeni para. sikke; ..:.ı~' ~,

gem;

J~ [göz dağı, ibret için verilen) ceza;

" mahkemede tanıkhğm kabul edil· Jp.:. memesi

ISLHUK.;

~ [gözdağı, ibret için] ceza, vazgeçircaydınna,

'$ı vej:,.

nümizmatik;

t,) ıt ALf.BKZ.; i

,.

ayartma; eziyet. eza, cefa;

;i => ~ (J birine) çok kızmak, sinirlenmek kaplanlaşmak];

(Iafzen: ~

., ~ ç.•.:A yanın kuruş SUR.;

Ö~ [dişii

,

~ a. j (~) (~ ya da J rnek; (b-nin)

ağzını

b-nin yüzüne) üfle-

koklamak;

~ ağız kokusu, nefes. soluğun kokusu; yemeAin kokusu;

.?:. i (ı;~) = / hasar venoek; (b-i veya,) yaralamak; (y

dinnek, canını

b-ı) kızdırmak, sinirlen-

sıkmak;

böbürlenmek;

ç. ~ ,)WL kaplan; leopar;

~ sıhhi,

-

...

,,

nikel [metal];

u-ı)

Menlha

sativa;

(y b-e) eziyet eunek; ~ ve ~i (p-i, ı:r

me,

ara-

,

imtina etmek,

..

(~

taşıyan, dedikoducu kişi;

j:.J (b-;, [ibret olsun diye] cezalandırmak; .

[ iftira gibi] yaymak;

sında) kargaşa! huzursuzluk çıkannak; • • •

"-'.tS::.i' kabakulak hastalığı TIP.;

~

,

b-e nispet için, nispet olsun diye;

rnek; gönülsüz olmak;

F

• ••

•

,

temiz, saf [özl.su];

..

kaplan;

[dişi]

leopar;

ö~ ç. ~ benek, nokta;

..

.

. .

.,

~l [müe. "'~] ç. ~ benekli;

, .,

~

,..r : : :)

-

benekli, benek benek;

~ (bıı)

numaralamak,

(bıe)

numara!

. . ., . . ii ~ ç. .r--J numara; rakam; J...?'J i.J

rakam vennek;

-

birinci

sınıfı kalite;

,

919 ..:.ıl tarih mührü, numaratör;

ii)t:; ç.

[güzel yazı ile yazı) yazma;

•• ~ numaralama, numara,! rakam verme'

. .rW

ır'

"

~ numaraIanmış,

.,

. ..

. ....

."

r"..~süslü,

•

numara verilmiş;

ç. .ı...?W çini işi şeyler salan, MIS.;

--

[metin, ifade];

.

J-' a 0-') [uzuvl kanncalanmak. uyuıma!<;

..

. j..; [cin.is.; ıek.is. i] ç. JW karınca; .

(J~ve~~ç. J)Wyast1k; -

-

•

-

. ~ ,; (na'IJ kannca gibi; karınca ...•

i

..,.....; i ~) (bıi) gizlemek, saklamak, gizli

karınca ile

tutmak; (b-~) açılmak, bir sırrını açmak;

. (einjs.; tek.is. ;J ç.

~

tezyin edilmiş; güzel. düzgün

"

ilgili;

~ tel dolap;

ı.r""""'; firavun

•

....W kannealanma, uyuşma; kaşınma;

raresi zoo.; dağ gelinciği;

,.

..

~ [böcek vb.) kaynayan; kannca dolu;

..ryt ç. ~Iy kurnaz, uyanık; sırdaş;

usta, mahir;

... ll.;lç.

[cin.is.; tek. is. i) sivrisinek; yine AU.BKZ.;

~ ;.r-~, d ;Wl Cebrai! (a.s.);

.

,

..

~kaşınma; kanncalanma. uyuşma;

~yı; cibinlik; ."

•

•

sarmış; kaşınan;

l$ J ~ AvlIsturya(h), Avusturya'ya ait

~ (bşı) çizgi çizgi yapmak; (bşi) süslemek;

..

[s. ve is.];

~ (rüzgarın meydana getirdiAi, kum

~ a (~) benek benek ya da çi! çil olmak;

üzerindeki] çizgiler. yol yol şekiııer;

~ [ein.is.; tek.is. i] benek; [deri üzerin-

-.

l' '8 . , süslü;

.,

•

o.

."

.,

laYlf,

eda; şekil, biçim;

lür, cins; ~ ... ~ ~ ... haliyle, ... tavnnda;

.üıı~ ~ böylece, bu şekilde; ~~ •

•

••

•

..ı:...:.ıı yeni, modem; ..k...:JI ~ eski, demode; • • • • • • .~'J ..b..ı.i J..&- .JA Onların hepsi birbirine

. . . benzer; ci..uı ~ ödeme şekli; ,

.)::..; resmi, kurakı; rutin; süregelen; •

J-' :::} ı,.,w

(bş,)

süslemek, tezyin elmek; (bşi)

güzel bir yazı ile yazmak; (metni) yazmak; ~. .ı.;; süsleme.

işlemeli;

ince

işçiligi

olan;

(J"') W u (.."..,) yetişrnek. büyürnek. serpilrnek;

....:.....i1 müe. "L.:....; ç. ~ 11"; • • ••

J:....j ç. ..b~ , j,WI hal,

,

~ ve t...:..w Çit kuşu zoo~ • • -,

....;.-:. çilli;

•

.

_.

deki, renksiz} leke;

•

•

JJ ,'. karınca dolu, her yerini karınca

~ ve~1 Avusturya; •

J.o~1 parmak ucu;

tezyin; yüceltme. ululama;

artmak; yükselrnek;

-~.. yetişme, serpilme. gelişme; ,. ..

t,) J......,.j ç. ..::.ıl. ve t~L..i örnek. nürnune; tip; kalıp;

model; misal;

•

~,).,...; örnek. model niteliAinde;

••

•

••

•

•

~ i (~. ~W. ~ •.I i) serpilmek, yetişrnek; arımak. çoğalmak; yükselrnek; gelişmek. ilerle-

mek; ile.

eJI b-nin vasfıl niteliAi olmak; (bş

JL

b-ı) nitelemek, vasıflamak; {olay]

(JI b·e) iletilmek. [h.be,1 (JI b·e kad",)

•

ır-'

920

ulaşmak; ~

ve

~i (bşi) büyütrnek,

... ... "*• ft;

soygunla, soygunculukla; ~

geliştirmek, artırmak. yetiştirmek. ilerleı• •• mek;~1 soyu eJI ... e kadar) uzanmak.

(JI ... ;le) alcrabahk [ilişkisi) olmak; (,,",I .. .ile) ilişkisi! ba~lantJsı bulunmak;

batının olmak;

<J' ...e)

Vi .. .erkurulıqa,lt!şki/ata)

ait olmak, üyesi olmak; · "W serpilme, büyüme, gelişme, artma;

-~=.W; ·

••

;0; gelişme,

büyüme, ilerleme, aııma;

..

-

-

.

.i. ~LJ Ç./lfI ürün; ur, tümörTIP.; ~'~i

• •••

•

4:Ju, . ...-l' kanser hücreleri, kanserli hücreler",

r•

• '0

•••

•

ve~

a

mek, işlemek; (yol, rota, güzergahı) iZıemek, tuunak; (bşi) netleştinnek, açıldıga kavuştur.

a

•• (~) (bıı) gasbetmek, •

.,

.

•

•

•

•

i

•

-

dl bir

. ..

.-

••

•

mak; ~i = ~; (mesele)'i, konu)'u) açıklıga kavuşturmak; (bşı) açıklamak netleştirmek; •••

. . _.. .. 1'\'.; ~~

~~ ()'olu, rotayı, güzergahı, yöntemı) izle-

ya da

Co,::

.ıl

. c.*

izlemek, b-i örnek almak; ,.

__

e olan yolu) çabucak katetmek!

d

~ b-nin tuttugu yolu tuunak, b-nin yolunu

,

& ••

.

••

•

zorla almak, soymak; f ı..f')~l ~ ve ~

~;kH (JI

CO

plan izlemek, bir plana göre! plan uyannca

~e~. tuunak;

(topluluğa, kuruluşa] katılan. üye;

~ menşe, kaynak; akrabalık; üyelik;

~ ll,

~ a (~) davranmak, hareket eonek, yürü-

•

• "l.:.;I [kuruma vb.e] üyelik;

·

••

ızlemekı ıuunak; ~ (b-i) nefes nefese bırak-

"WI = ı.d ; [bitki] yetiştirme; •

dipsiz uçurum; Cehennem;

.

•••

•

çapulcu;

hareket etmek; ~1.f:' ~ ~ b-nin yolunu

serpilme. yatışma; •

yağmacı,

(~) nefes nefese kalmak 1 ~

iW ç. ~küçük bit; j,.

•

ylf,i soyguncu;

m~; açık/ belirgin olmak; ~ ,. ve ~ a

..

-

-

... ,;.;+

yagma, çapul;

•

ç. i

•

yol; hal, tavır; metot. yöntem

_.

~ ~ b-nin yönteminil metodunu izle-

.

"

almak:;~' (b-nin, bıı) çalmasına izin ver-

rnek, uygulamak; f,J--il1 ~i doğru yol.

mek; (bşi, b-e) ganimet olarak bırakmak',

olması

~l:..; •• i .

(ruhunu, camm) almak; , •

~I,;.j

•• .'!~ (ruhunu, camm) almak; (bŞI) zorla

almak; [gözler} (bşe) merakıa; istekle bakmak; 1j,).ıı

:. j:;ı

(JI .. .e)

yudınm gibi

nefes nefese kalma;

~=&; ~I.i

düz açık, yol.;

... ~ ç. ~L.:... açık, belirgin izlenmesi -

•

.

.

•

.

rahat yol; metot, yöntem; program; rota;

.

,

~i . .. ~ müfredat, ders programı;

.

varmak'• •• ~

&

tavır;

•

iJ~ ı/)'il bb ile şiddetli bir yanşa girmek; '.'

gereken, isabetli

soygun, soygunculuk,

yagmacıhk;

• ••

dört nal; (ç. y~ ) yagma, ganimet; ~

~i ~l:.t araştırma yöntemleri! usulleri;

..

t'+:--

..

ç. ~l:.t yol; yöntem, metoı; prog-

921 ram, öngörülen ~

a, u (,)~)

işler

[göğüs)

göğüslü

dolgun

büyümek; [kadın) iri!

yönlendinnek;

, ..

olmak;

e.; iç çekmek;

i

tırmamak.

olarak]

.L.IL~ masratları! giderleri paylaşmak; (bşı)

.. J+ ç. .).* olarak}

•

•

[kadın] göğüs.

-J..&:.i ç.•.:.ıL iç çelcme; ~

[göğüs,

...L.AL..i iri, yuvarlak iri

göğüs;

(b-ı) kızdınnak,

(b·ı)

ÇıkıŞ­

•

• .,

•

Oı

•

Oı

•

Oı

~ L.,..

. . . .:#* Mezopotamya; ~~L -* Dicle;-* . , ~..

:

•

O,

••

•

•

•

••

.. . .. gece gündüz;)~ JJ gece gündüZ; *\)~ - .. .

ı,Ş)\

@'gündüz ile ilgili, gün ...• gün-

düz...si; seçmeler (gazete sütun başlığı];

•

•

.:>~)4'

••

.ı* •

-

•

)4z.il çıkışma. azarlama; çileden çıkma. sinirlenme; (b-ı)

itmek. dürtmek;

..

kuııanma; fırsatçılık.

oportunizm;

oportunist;

· .. ~j~\_fırsatçılık, oportunizm; . ".

.

. ...f.iJ i(~) (bşi) dişlerinin arasına almak. dişle-

J'-4-i keskin, kesici. ısmeı; . ,, ı..iAfi a (~. JP Jo-ti)
•

.

yuden) kalkmak; (uçak]

aynımak. kalkmak;

bıı) kaldırmak.

yükseltmek. ('":-'

rnek. yönetmek; ('":-'

bşi, hasarı

bşı)

yürüt-

vbj) üstlen-

destek vermek. arka Çıkmak; (rJ&-

ç. ..:.ıL dere, çay; ırmak aya~ı, kol;

.,,;...+ a (ri)

. .,

oportunist;

mek; ('":-' bşin) destekleyicisi olmak, ('-:" bşe)

bkz. .*' ;

.r-ti bol, çok. mebzul; .,

fırsatçı.

fırsatlan kaçırmayan,

(Jl b·ııin, bşin) üstüne saldırmak; (,":-" b-i,

bir gün;

muhteşem

.. jl.+

..şj~\ eyyamcı; fırsatçı.

,

J4' ç. ril . .ri' gündüz. 1 :>L,.l J J\.t'

harika,

.,

rnek. ısınnak;

nehir, nehir ile ilgili;

•

·

•

~.rJ' Ürdün nehri; ı.Ş.*

•

j~~ : U ;WL j~~ fırsatlan yakalama.

•

t

....

-* fırsat. imkan. olanak;

kollayan;

nehir, ırmak; (ç.

~i ve )~, ) sütun, [gazetede] "

•

- .,

•

.* ç. .*1 ,J\.t".)J6'

e .;\

bilmek;

imkanlan ,

fırsat

j~ : r.ıP.r'J1

sinirlendir-

mak, sinir1endinnek; •

fırsat geçmek. • •• yakalamak; j

..,.,.ı' *'1 bş;, ... iç;n

i

çıkarmak, bırlır-

çileden

er-

... .. . oldu); u .}ll ,,;at eline

fırsat

rnek, çileden çıkannak; RI (b-!!') çıkışınak, azarlamak;

•••

. . ..... , lw>-,,"I n; ... J lw>} •

meme];

dere! ınnak gibi akmak; (b-e)

mak, azarlamak;

••

..

•• (.ıti)

•••

imkan bulmak.

•

-* a

H

..

vardı

şiş;

gençliğinin bahannda;

uzak tutmak; )-At (öz!. mecazi

mak; ı:.ı: ,;1.1,,;aU ellisine yaklaşmak [ellisine

kabartı.

meme;

geri püskürtmek. yaklaş­

rnek; 1 t.)J1 ,,;aU buluğa ermek. erişkin ol-

böıüşmek. payl~mak. üleşmek:;

•

(b'ı)

(bşe) yaklaşmak. yakınlaşmak. •

[eşit

teşvık: eımek,

elmek, yönlendinnek; (b·i)

bütünü;

(b'ı) teşvik

çıkmak, isyan emek;

(J

...e) ka.qı

bş için; özel gorev

için) hazır olmak. hazırlanmalc.

(J ... e) giriş-

• • • •• rnek. kalkışmak; 1 l...:i ~ ayağa kalkmak;

'.

..-

;---o-~~ Jı:I+-i idareyil işleri eline almak;

•

922 , , .- .. y ~\'~

i'f' delil,

... i gösteriyordu.

ii

'1.~ ~

-

ispatlar durumda idi; J

.- ..r

rnek, çok bitkin düşmek; ~ 4.,ö:ı

namusuna dil uzatmak; ~i (b-i) adamakıllı

4~1 [bütün] ıarar ve ziyanı üstlenmek; ~U

(b-e

karşı)

.rnek;..t=-+-i\ -

yormak, bitkin düşürmek; ~IC ,',1 (b-i)

direnmek, mukavemet tartışmak, münakaşa

göstermek; (b-ile)

et-

(b-i) ayağa kaldırmak; (b-i)

canlandırmak, ayağa kaldırmak, canlılık

zandırmak; ~Li

(bşe)

sövmek;

mak,

(kuralı)

bozmak. ihlal etmek;

mez, bozulmaz,

kalkmak, yükselrnek;

.6 -;

~

zayıf,

saygısızlık, küfür;

tüketme; sövme;

tanımama, bozma,

-

4

~ 06; ç. ~,- [ayağa] kalkış, yükseliş; kal-

düşürme;

yorgun, bitkin

gelişme;

kınına,

etmek; (b-i)

dokunulmazlığı olan;

yıpratına; bitirme.

.

(kadımn)

lekelemek, karalamak; ~ ı.tJ.e -'~":L çiğnene­

ka-

yönlendirmek, yöneltmek; • lo..?' 6 \ kalkma, yükselme; ilerleme,

- -

lt;

(yasayı) çiğnemek, tanıma­

ırzına geçmek, (kadına) tecavüz

n;,",.., ~ '.:'.. I (b-i, Jı".e) teşvik elmek,

~\

~ b-nin

çiğnerne,

ihlal etme; kutsal

şeylere

bitkinlik, kuvvetten düşme; tüken-

me;

ilerleme, canlanma; yenilenme, tee-

-o

!.l~\ bitkin düşürme;

dil, reform; [manevi] hareket, güç, kudret, ,

.

"

[kapasite]; ~;; 'o rl\ ~ 'Nahda Bayramı'

.. ...i'.J'""'ti

[IR.,

Şaban ayının

!.ll

tüketıne;

dokuzuncu günü];

kalkınma,

gelişme;

ilerleme,

. C -',1 lt;

-

adamakıııı yorma; bitirme,

[kanun, töre vb.i]

ihlal etme, saymama;

(y

,

-,

...,;=ıl

"

canlılık kazandırma,

geçirme; ilerletme,

J'~I

"

~ adamakıllı

geliştirme;

;

J'4";

~G- [ayağa] k~lkan; aktif, faal ~ J:l~

~ı:i\ [tartışma vb.i sona erdiren] delil; , - -, -

. .~ . a (ı,W, J~, J:f) anırmak;

~

a

(;;,S-~) (bşi; öz\. elbise)'i) eskitmek; (bşı)

bitinnek, tüketrnek;

(bşı)

"

ezmek,

,

.

ahlak bozukluğu;

harekete

"

=

-

şeylere] saygısızlık; ÖjyJ\ ~~\ ahlaksızlık,

direnme, mukavemet;

--@il

"

tecavüz, ırza geçme; L ~\ !.l~ [kutsal

teşvik, destek;

~L:..

bozma,

saygısızlık gösterme; "

...e)

çiğneme,

öğütrnek;

- - '-

yoran, bitkin düşüren;

~ a (~. jpl [içeceğel konmak; ,

_.-

",

~ ç. .:.ı~ içim, yudum;

~ ç. ~L:.t suyun oyalandığı, bulunduğu, içilebildiği

yer,

pınar,

kaynak vb.;

~ a~, ı..~) iştahı açık, iyi, yerinde olmak; -

CJ ...e) iştahı olmak; (ıI ...e) aç, meraklı,

"",

_ ("-4'1 ve~ 0("-4'.41 (b-il bitkin

. mak]; df ve ~ [ediı.] elden ayaktan kesil-

düşürmek, adamakıllı

-

yonnak

[canını çıkar-

hevesli olmak;

-

~ iştahhlık; meraklılık,

heveslilik;

. ~ i " merak, heves, tamah, düşkünlük, Q

•

923 rnek, gelebilmek; <JI b-e kadar) ulaşmak

tutkunluk;

i"f meraklı. hevseli; iştahlı, iştahı açık,

(Jl b·nin) kulağına kadar gelmek; (b-i. JI

iştahı iyi. yerinde; obur, boğazına, düşkün;

...e) getirmek;

(4.f' bşı) bırakmak. terketmek. J

rl= ı'f'; ... ~ . .o.r- meraklı. hevesli, tamahka.r; iştahı. yerinde; ("':"

~ (b-i, ı:.rs(b-nin, ı:.r

•

••

ke'mek ~ JI .......il '*"'1

. . . lJl uzun sözün kısası ~u ki .... özetle....

. . "i • hasılı kelarn; ... lJ\ JI .r--~\ "-! 1,$6 ~i. i~ . .

istekli;

alıkoymak. uzak tutmak;

... yapacak! olacak noktaya kadar geldi, i~

yapmasına) engelolmak. hıç·

...yapmaya kadar uzandı! ...raddesine geldi;

den)

9 hıçkırmak; • • •• .,,014' U~) ve

kırmak;

u~'ve

e)

(.;," .. yapmay') • •

• •

u

.. .yapmasını; b-e,

""'a

.,

~ yasak. yasaklarna. nehiy; ~l

.. (<.<1') (b·e. .;,"

c:r bşi) yasaklamak; (b-;,

r:r ...den)alıkoymak, uzak tutmak. (b-nin. c:r ,.' .yapmasına) engelolmak. engeııemek; ~ [ediL) (haber) CJI ,".e kadar) gelmek, • (JI b-nin) kulağına gelmek; ~L (bş;. ~i

;"..Jı) sınırsız otorite, emretme ve yasak. koy-

ma yetkisi; ~yasak.lama

... 4'a1aI,

~

•

b-e) iletmek; (bşi, ıs-"

b-e) bildirmek,

,

;

ile ilgili. yasak;

zeka, zihin; anlayı~, idrak; zeka;

•

• 4-i{en son} uç.limit.

sınır;

~4 ç. ..:.ıL son; sona erdirme; netice.

bilgisine sunmak arzetrnek; (bşi) bitirmek,

." . . sonuç; sınır. Iimit. uç; ~4 sonunda; 1 ..;

sona erdirmek; (bşı) sonuca bağlamak;

~~1 sonunda; ~~l Jl sonuna kadar, ~

"

."

..

..r-'- JI veya

~I.:.i[sürel bitmek. sona ermek; yüksek bir

~ı:.,.; sonsuz. namütenahi; ~~

konuma gelmek, ulaşmak; (Jl b-e) vannak,

.u ~ı:.,.; ":i (. JI sonsuza kadar. uçsuz bucak-

(rJ" b·den) uzak durmak. sakınmak. kazınmak. V ... i, yapma}'ı) bırakmak. kes-

gitmek;

mek. sona erdirmek; ,

~C\ Ji ~G ""

lhaberl biri-nin kulağına kadar gitmek. birine

..

. k ; ...s:'!-;;~"I bitmek. sona ermek; k adar gitme (tartı~ma.

.

. .

"

sız. bitmek tükenrnek bilmez; ~L e'~ son •• • •

derece. pek çok. ziyadesiyte; ~J ":il ~~ asıl •

• J

"

••

hedef. asıı gaye; ı.> ~i ~~i minimum. asgan. {derece.

'ktar. l' ...;1.

·1 .. ii

. .. . (~i ),,~I mak,;mum. en büyük, . ,

mı

•

mesele vb.} kapanmak. sonuca

bağlanmak; [süre) bitmek; (~bş; ya da

4.f'

bşı) bitirmek, sona erdinnek. sonuna gelmek;

azami (nokta. derece, miktar vb.]; ~1

(JI ...e) vann"kI gelmek; (... ~ı..,.ıı

...e

kadarsapacak. olacak duruma) ula~abil·

e ·11

..~'pekiyi. [başarı notu]; ~lf.:J1 . .. .' ~ son sınır; ••

•

J.iJ..I J ~~ lJlS çok usla/ mahir olmak. •

(ı;,- .. .ile) i~i bitmek. i~i kalmamak; sonunda •• •

••

•

•

•

•

işinin tam ehli olmak; .

Jl.fjnihai. son; uç. sınır, sonucu beli~:n. sonucu

bağlayan; ~~ sonunda 1 JI.l:ı~

924

~~)'a da ı;~ t~ son ikaz, ultimaıom; - ., -

J~ ~ son/nihai kararHUK.;J~ t~ ••

•

son tedavi; ;~

•

•

.

u. bitmiş, sona ermiş; son; uç, sınır;

ı.st

.

..,

•

•

li'

- .. ,

J son derece ince! titiıJ . .... --

başan, zafer; ~~ i)~ tinal. son karşılaşma.

şekilde; ~.ı.Jl ~

fina! maçı 51'0.; J~

hassas; ol

•

•

"i sonsuz. namülenahi;

üsl/ yüksek dereceye

-.

bağlama; tamamlama; kesme, yapmaz olma;

.ol:; sonluluk, sınırlılık; [süre içinJ bitim,

ağırlığı

güç bela! zar zor kaldırmak; yükün •

altında ezilmek; 'Jli (b-e) karşı Çıkmak, ayak

~i bilirme, sona erdirme; tamamlama;

diremek.; (b·ile) rekabet eımek, çekişmek: -

.

(b-e) düşmanca davranmak;

neticeye bağlama; (sürel geçme, bilme;

.. ~ ~~L J.lf:.il ölüm, ömrün sonu; .

..

. 1

.

-

..... .

•

y

_

1 ı.1J.....Al1 olJli

,

ihtiyacın kalmaz); '" (,;,r) ır ~i ... ~ ne •

kadar da mükemmel bir .. " ... şaheser (dir)!;

saymasak, ... bir tarafa; mesela ... i •

• ".

i

ı. y ç. '"'..ti' •iJlJoi futına; bora, kasırga; •• öiJ \;.. direnme, mukavemeı gösıerme.1xr

sana [hayli hayli} yeter! [artık başkasına

•

i

(b-nin) belini bükmek;

~) ır ~b~) ıı.. bu kişi

•

•

düşmanca davranmak; ,.Lil (b-e) ağır gelmek.

yasaklayıcı, menedici, yasaklayan,

meneden

.. j

.

i-

biune; .

•01;

"

ulaşmak;

(ı. y) ı.li u (ı...ti) (Y . . .in) altında kalmak; (yük! • • • (",:-, b'e) ağır gelmek ~ ~~ ,.li bir yükü!

J.lf.il bilirme, sona erdinne; netice! sonuca

-

e.'. ~ had safhaya ulaşmak, en

•

~~ ~ sonsuzluk;

J.

- -.,

en uç nokta; t ö~1 ı.sf "'! çok şiddetli bir

j) son [sonucu getirecek]

~.

...

(geçerlilik);

yun eğmeme; husumet,

ı

düşmanlık, çekişme;

. - (yy) ",:-,li u (Yy, y\;... ~\:.i) (.;f- b-i) temsil to.

elmek.

V

..

_.

b-nin) temsilcisi olmak. vekili

alalım; ... lo.! ~u yeter (artık)! ...den bah-

olmak, (.;f- b-e) vekaleı elmek; belli ara-

selme!; ... iJ~ "t,1 .~li yeter (anık) ...olma-

lıklarla. fasııalı olarak (J1b-i) ziyaret etmek.

sının! yapmasının yanında. bir de ... yapıyor;

(Jl b·e. b·nin makamına) uğramak; _ (",:-,,;,

.. -

.

~L;, ç. ol; yasak; ~ yasak(lanmış),

'"

4.ı,;) {felaket, sıkıntı, dert vb.1 (b-nin) başına izin verilmeyen, me.

gelmek, (b-e) gelip çalmak. [belayal uğra-

. ,.

nedilmiş;

mak: Y'; (b-i• .;f-.. .in yerine; b-i

,1.=.0 bitmiş, sona ermiş; sınırlı, sonlu; uç --, sınır, aşın hadI derecede; 1 01.=.0 sonsuz.

temsilcjJ vekil

.. ,

i'

.

sınırsız; ıJJ.l1

.

,..

..,

•

...r.t

J .ob... çok hassas, öncelikleri

bulunan; jı-AJI ı,.s&b . aşın dereçede küçük; ~

[bir faaliyeti) kesen, bırakan. artık

yapmayan;

bitmiş,

sona enniş; süresi

dolmuş

ıayin

J .. .de)

etmek; YJI.i (b-ile)

nöbeıJeşe! dönüşümlü! münavebeli olmak}

. ..

çalışmak; ylil (b-i. r:.f" b-e) vekili temsilci

yapmak; (b-e. ı:r b-nin) yetkilerini vermek; (Ji b·e veya b'nin yerine) bazen! ara sıra

uğramak; JH J' y~i !günahından

tövbe

925 ••

•

<J veya ~

~JL:..dönüşüm, nöbetleşme. sıra değiş-

bşi veya bŞI) dönüşümlü! nöbetleşe yapmak;

me, münavebe. rotasyon; l U L:.. dönüşümlü

edip] Allah'a dönmek; y)\,;;

J'

(b-e) sık sık u~ramak;

ardı arkası

.. ç. yy

--.,.

olarak, sırayla, nöbetleşe; ~Jl:.J~ ı •

•

•

•

. ii [bela,

loS)1 sulama, sırası; ııl.i!yetkilendirme, yetki verme; yetki ile.

, ..

rotasyon; alternatif davraruş ELK.;

nöbet A5K.; (müzisyen] grup. topluluk SUR.; ••• ~.rı\.ı nöbetleşe. dönüşümlü olarak, sırayla,

sırayla. nöbetleşe, dönüşümlü,

,

-

10_

rotasyan ile; .... ar ~y sinir krizi, buhran; •••

o"

olarak;

.

.

~L ":"\.ıy ya~ur mevsimleri; ~Y 1oJJ.U:-

temsilci;

... .

sırası

,.... .

•

-

geldi; •••

~j nöbetçi KNŞ; nöbeue olan KNŞ;

.,

~Yç.

-,

yy felaket, musibet. sıkıntı, bela,

•

~~ temsilcilik, vekillik; acente; delegas·

yon. temsilciler heyeti; savcılık;

. - .. .. . ,;r

~~

.. .in yerine, .. .in vekili, .. .in temsilcisi olarak; ••

_

J

10.

4..ı'-::-:Jlı ~) c

-,'

tl

•

.. -y

.ıl;"" bölüm müdür vekili;

-

...r:r ~~~ .. in yerine; __o

-

,

~ ~I.::-i savcılık;

__. _ • •

~L:-J\ ~) başsavcısı; ıı~' •

J:S'• J savcı;

yardımcı,

çavuş

muavin, ikinci; yetkili

ESK. SUR. ASK.;

. - vekili [yine r.r ~ ~ü ]

kadıl

ISl..HUK.;

hakim

t

[na'tJ; [is.) temsilci. vekil; parlementoya ait.

~Çıı ~ j.;,. geçici hükümet; ıI~ ~

~t

• ~)I başkan vekili; meclis başkanı yar•

•

dımcısı;

..

-

,-

-

rU ~\.i veya ı.F:~ ~L; •

·..

savcı

•

ASK..

IR'; ~1 ı..;-Jli viskonsül, konsolos yardım, . ~

cısı; ~L ~U kral vekili; ""':"1..rJIIJ

I,!,

•

parlemento, meclis; ~\,; pay, hisse. parça; kontenjan; kota;

~~ ç. ~t . ~1; [şans. mücadele vb. için]

inişler

ve

çıkışlar;

felaket, çile, dert,

yL.....t vekiııik. temsilcilik; vekalet

. 1

vekil olarak işgal edilen mevki; pay• --,

musibet. afet; ••• y ~mandacı. mandater HUK.; seçmen;

... .-.

.

y?: y.r- ~L;.:t nöbetçi subay;

•

•

""':"JL:..nöbette olan (öz!. subay);

parlemento;

makamı.

-

•

ıS~ temsilci. temsilci niteliğinde. vekil

hisse;

,

[müddei umumi]; ~~, ~li onbaşı

dert;

•

münavebeli

•••

[mud. kuL]

-.

1 y J\.::J~

~Ü ç. "",:"lri temsilci, vekiı; delege;

•. at;. ~\.ıj sinir krizleri; :i)i tıj kalp krizi;

••

..,

""':"Jl:Jdönüşümlü hareket, nöbetleşme.

(ç. ..:.11.) [öksüıiik. vb.] nöbet TIP.; kriz buhran;

•

1 ~JL:..

vekil olarak atama;

sıra, tur; dönüşüm, rotasyon;

•

--_.

•

başına gelmek;

musibet] (lrn;n) A.ıy

kesil·

..

memek, peşpeşe gelmek; yı

.

..

1 ı..:J~L ~JL.:J

felaketlerini musibetIerin

"

.__

.-- ..

-

'ıL:.. ""':"ü birinin yerine vekalet et-

• ""'"""I· · _ ovbekar., ..

""':"~b dönüşümlU, nöbetleşe, sırayla işle-

--. .yen; , ""':"JL::.. )I.:ı' alternatif akım ELK.;

. I(..:.ı~ ~\; u (..:.ı j) sarsılmak, sendelemek; ,-

mek. birinin yerine (vekaleten) geçmek;

. 4Jy -

.:J j

i

ve

.•

926

_..

noLa [yine ~ )OL ~; 1MZK.;

•

•

4:i Y naı, işareı;

u' Nuh. (as.);

..

_.

2«(Yl(l;

açık.lığa kavuşturmak, netleştirmek.; )~1

II

meydana çıkmak; )~ aydınlanmak [yine ."

. .. --

.,


veya

Js- ölü için) ağlamak, dövünmek, fer-

yadı

figan

eımek;

(güvercin "gugu guk"

MEc.l; )i.=.....i~ bilgilenmeyi! aydınlanmayı iste-

rnek;

bilgilenrnek;

aydınlanmak;

l~ [müe.} ç. uı:r-,;ateş; auş, ateş [tüfek); -büyük yangın; ıl.:J1 Cehennem 1ıWI ~

.

.

.

(bş ile) yüz yüze olmak; ~ salınınal:.

,volkan; )Wl ~r fitiı, ftinyc; )WI ~ Şey.. - _. . -tan; ~ )l; '" -*' çok meşhur,)l; Js- ilIS'

sallanmak; C.J\;; (rüzgar) uğuIdamak;

merak içinde olmak,

sesiyle] ötmek; C)1.i (bşin) karşısında olmak,

,

eY

ve

c.1y [ölü için] dövünme, feryat

fi"gan etme;

h-I; [ölünün arkasından para karşılığı)

'.

dövünen. feryat figan eden kadın;

..

..

ti ~

. --

rnek,

mala vennek;

ıhdırmak; (y

t

kızgın;

U1 (deveyı) çöktür·

bir yerde) kalmak tU\

.

~)\,;

~)\,; ~ll'

•

•

t\.;;;...ıl çökmek. ıhmak (deve);

.

-

.. JJ.u.

~l\,;

-

tl.:,. ç. ..:.ıL mala yeri, uğrak; ikametgah. mesken;

•

.

•

•

donanına fişekleri;

menni;

.); [cin.is.;

ıek.is.

- .-

iL ç. Ji;i çiçek;

••

J; ç. )1;1 ışık, ışın, hüzme; panlu; ay-

,

dınlanma;

.,

...J

, ..

yapılan]; ~lW ",:,,'

.. -. .

,-

, . . JL.:...S'

lamha; far; sokak

I.l'r. yanıp sönen ışık;

lambası;

1 );

.

Jy veyaJY

.' ~LS' ışıldak projektör ASK'; ),rll ri Meryem ••

•

tl:.... hava şartlan; iklim; ., .

(as.); Paskalya Cumartesisi HRI.; i JY ~ )c.

.

ıi""\.:... iklimle ilgili;

Jli II

•

.._.-.,1 LLL motorlu [araç}; - . . moıosiklel; ı$!\,; c.~ al~li silah; l"f---"

• •• •ıs:'~ ır}LL ~ büyük sıkınu içinde olmak;

(~y)

u1....-=i aralıksıı/ koruyucu

ıJ!'U ateş ile ilgili, ateş ... , ateşli; yakıcı,

•••

••

•

.ı$l\,; rokeı; ~)\,; Jlk ateş, atış lateşii silahtan

~i.:,. [ölü için] feryat etme, dövünme;

.

olmak, dokuz

ASK.;

-

'

WL; ç. ~ii. "'WL; = ;"'Ii ;

..ti

•

ateş

Ci; [ölü için] dövünen, feryat figan eden; ,.

..

doğurmak; Y~

endişeli

•• • • • • • •• (ı j. ıl;. ı:>t)y) ve J ~ sallanmak,

~

--

bravo! aferin (sana)! helal sana!; J,rll ~i) doğmak, dünyaya

•

gelmek;

!J); ıŞık ile ilgili; ışık gibi ışıklı; parlak;

sendelemek; salııunak;

•

~ ):~ çiçek açmak; çiçeklenmek; (bşi ya da J bşi) aydınlatmak, ışıklandırmak; (J ya

Jl)"ti ışıklı; • •

da bşe) ıŞık vunnak: (b·j yada Jb-i) aydınlar·

ıj [topjs.] çingeneler; serseriler, avare-

1);

mak, münevver

kılmak; (lambayı)

yakmak;

)lil (bşı) aydınlatmak; (problemi, sorunu)

~ij lşık1ılık, parlaklık;

ler; ı$~;

çingene; serseri, avarc:;

927 ,

l{ıJ' ..."')

o) ...ı.i kireç; yame! madde;

dG u (IJ,;;, c:.ı~;) salınınak, [bir one

o-

j ıŞıklı, aydınlık; parlak; açık, net;

J

bir geri] sallanmak, [bir yerde

olmak]

asılı

-o<

lJI.r.=JI güneş ve ay; •

•

sallanmak; • •

l,..

[cinjs.; ıek.is. i] ç. ftJl y çiçek;

.-.. -;L- ve ô)L:.. ç. )JL.:.., iL:.. fener kulesi; -

ışığı

içeri alan} delik;

çiçek açma, çiçeklenme; aydınlalma '0

(yine MEC.);

lanma;

,

3__""li

••

..r.!.rJ' ve JJ i

-

,

.

ıJ"Jı\.i ç. ı.J""'.jI; lahil; sanduka;

insanlar bkz. ı,ril ; kabarcık, çıban oluşturmak;

.;.Y => .}J\.i (b-nin)

[kuvvetini, gücünü anla-

••

·Jl ~yı Aydın-

mak için] yoklamak.; U

-.

.,

,

ro" }" fislÜI.

tepe penceresi; ı~·",";

sarkaç SUR.; 2__~ )) t,

mınare;

)P [duvardaki.

ıJ'1; salınan, [bir öne. bir geri] sallanan;

; JJb = iJ\j\ aşğ. bkz.;

y

tifo nöbeti Mis.;

•

U)\.;.. [karşı tarafın gücünül kuvvetini]

~..:LI ışıklandırma, aydınlatma [yine

.

,

yoklama; çatışma, muharebe; ~~ U)l:.. çarpışma, silahlı çauşma; [çağ.] çarpışmalar;

MEC.):

"

~;u kin, nefret;

J.P

"

....~J\.:..O ve ~!l:.. mor, erguvan, [menek·

ışıktanmış, aydınlık, ışıklı; aydın,

.: ...

şe]

rengi MIS.;

,

münevver, parlak; panltılı; 1 i)rJI Medine

)~L:o Y nişadır,

şehrinin lakabı, Nurlu;

(J'y) J'1ı u LJ'Y, J'''', ""'"") 1,;;<- bşd",;

,

;-::-- parlak,

.,

aydınlatıcı

)p )."

aydınlık

veren,

aydınlatan,

[yine MEC. J;

..

iı

__.:1... 1 [ışık

aydınlık, ışıklı; aydın

vb.] giderek

zayıflarnak;

. .. - .._, ..:..ı1)J\.:.. askeri manevralac; ~T ..:.ı'JJl:.a

. ...

J'l:.. ve ~ [iş vb.] kaytarrna. yanaş-

[is. ve s.];

; ; J Lo manevra; hile, oyun, dolap;

--

-,

hava manevralan; ~ı..~~ ..:.ı1)Jl:... diplo-

-••• -

V ...~) yanaşmamak;

J' y yaban eşeği zoo. Asinus onaper,

,

••

.

--

vb.den) kaytamıak,

aydınlık, ıŞıklı;

•

..

. -- .

mama; kaçış, kurtuluş;..ı J'l:..'J kaçınılmaz; (J:, i)

j,G u (J:, j, J:,~) (bşi, ~ ... e, in üzerine)

asmak;

(işi

vb.i, Y b-e)

bırakmak,

vermek,

•

matik manevra; ..:.ılJJWI J.-~ makasçı (de-

yüklemek, (işi vb.i.

miryolu);

vermek; (bşi. ~ veya ~ ...4!) bağ(ım)lı kıl·

:::')J~ ç.

ri; harman dövme makinası;

JJ; icinjs.; tekjs.

iJ martı zoo.;

\.:.il.-ı)}', sinir zayıflığı; j;.:~

Nevruz;

~

b·nin) sorumluluğuna

mak; ~ [edi!.] (~bş4!) bağ(ım)lı olmak, (Y ...e) ait olmak; (yb·nin)

sorumluluğunda

[sımnda, omuzunda] olmak; (~ ...e) asılı

olmak; .k f

.. ve .b\;\ = J,\,;; ~ j"A - --

.,

,

,--

~\,; bşi

.ı. j

928 •••

i"

ŞArta/ kayda bağlamak; Aı.i~ 41:ılil bşin rumiuluğunu

tP envai çeşit. çeşitli, çeşit çeşit; tek

S(r

unsurdan

b·e yüklemek, vennek; •

••

• -.

•

J:, j ç. .kIjI. J"L.;.; asılı şey; madalya; •

• •

oluşmayan,

~=


mürekkep, kompleks;

- , •• ,

tr- ; .:.ı~p

seçmeler 19azelede

•

~ ö)I-4-1 .lo .y şeref madalyası;

'-. " . '., ... .h,ı ç. .101,; ,ort; y.,wı .101,; .ı .! p.•

•

parçalayıcıl

yürekler i.

J

çok

acıkh

sUtun

baŞlığı];

.. 1(..., jlve ~) Ju u (J.;) yücel ulu olmak; .

- -

[öz!. sayıl

görüntü;

•• • .

.y .,wı.lol,; ~ kalpleri paıçalamak;

V veyaJ&- ... 1) geçmek. aşmak,

. - ..v- • J

(~ veya ~ .. den ) fazla olmak

.'

.!ıL:.. bşin asılı olduğu yer, askı; {alay

1 L....

~ elliyi geçeni aşan, elliden

;LL J&-

.. . .. -nağı, dayanak; (J.ljr') I.:!;!'..kı.:.."" gökteki

-.-fazla; ~ ve ıJ\;\ [öz!. sayı] (;;i- ya da J&" -, ...1) geçmek, aşmak ~ ~:>L>II ir ..:ı J" L.o

yıldızlar kadar

.:.ı'..r-

-,-

vb. nin} hedef, konu, malzeme; güven kay:

:..

• o,

uzaketa);

•

J:, ~ • j, yı dokumacıkuşu ZOO.;

•

fazla zamandır ...;

ol

i

""1;' [ölçüyü, sayıyı geçen] fazla;

.. fazla, ziyade 1 ... . J ya da

.ra (~ ...e) ba~lm)h;

~

j,

o •o

~

J

o·

~ [yaklaşık, rakam

J, p (Y . ..den) sorumlu. mesul;

. h.. ,_

.,

ı)JI~

j,l:.o (y ...den) sorumlu. mesul; ,. => ti (bfi) çeşitlere ayınnak, çeşit çeşit

yapmak,

sınıflamak;

mak; (bfi)

.

değişik bir

ty ç.

şekil; yapı,

...y biraz, bir miktar,

karakter; 1.;

-

...;- bir miktar,

az bir şey; belli bir ölçüde; ı.. ~ • <. - -

••

,

~ 2

; -

~ jl

_._11

1• • _

J" her çeş;l(ten); ~w'jl U

i·

ya da

!,T' ve "v"ı

...de. gi)'im, yi)'eceK.

vb.de) titiz davranmak, özen göstermek; ~\; ç. •

i

••

•

-

i-

ii_

J.; , J\:.i , .:.ıliU dişi deve; ~\,j "i •

•

J J benim bu işle bir ilgim

•

J-:ı:'''iJ .r~' •

yok, müdahelem söz konusu olamaz, "" at

••

';W'j! . , tJ'Il beşer, insanoğlu;

eHn

..r.; Ina'l) cins..., türe ail; karakteristik, •

•

-

•

i

•

tipik; ıemel; has, özel; ~.; (ı.i')J)~ özgül

iı

elin bize ne!;

o

...

"'~

titiz, özen gösteren, itina eden;

~yı ahmak. aptal; i .

a~ırlık;

(:j?

Kasım ayı;

J.; ::::) J~ ve J: ' j V

bir az; ~ J ~ f nicelik ve nitelik, kemiyeı " ve keyfiyet olarak; .ıJ"1,;.. ~ özel bir şekilde;

yüksek; yüce, ulu; mükemmel;

Jr-" .bir Mısır pamuğu türü;

i

.

Otuz küsur;

hitabenI MIS., HR!.;

hale sokmak. görüntü-

" tL~1 çeşit; cins. tür, LarZ. usul;

~ •

--

·

J

vennek için] küsur;

U~ Ekselans [piskopos ve papazlara

(bfi) farklı/ değişik yap-

sünü değiştinnek; t~ çeşit çeşit olmak;

~!jL

•

ıJ jlç.

o,

Li

yıldan

üç

(Jj) JU değiştirme, çeşit çeşit

yapma;

•

/i

i

(Jj) (b·e ya da J b·e, y bş,)

sunmak. arzelmek;

• (b-e, bş;) sağlamak, Jy

~II

t~ çeşitlilik,

türlü türlü olma;

değişme;

temin etmek;

JJu

(b-e ya da

J

b-e, bş;)

929

.. - -tarafından anlaşılır, anlaşılabilir, ~~ ~ '

arzetrnek. sunmak, takdim etmek, teslim ~t.

,

"

--,

~Jb

rnek, vermek; , ul.ı.ı---i\' AıJJ\:ı .. .için ayin •

•

düzenlemek HRI.; JJ~ (bşe).1uzanıp] almak;

si] mümkün kılmak;

.. .. LJ .lYve LJ.•hU ç. ~lj navlun, taşıma ücreti; ,-

(bşı) kabul elmek; (bşı) elde etmek;

.. .den)

-

(~j) ~G ~~

(yiyeceğı) yemek, (içeceli, çayı, kahve)'ı) iç-

mek; (bşi, ı:.r-

J bir şeyi birine (ulaşılması, erişilme­

elde etmek; (bşden

[I. tekil

.. .şah"';"'; ı (~j.~L,ı) '

uyumak; [rüzgar, deniz vb.] yauşmak:, sakin-

anlamını) kavramak; (konuyu) ele almak,

leşmek; [piyasa] kesatı durgun olmak. iş

işlemek ,incelemek; (bşı) içine almak. kapsa-

olmamak; (uzuv, organı uyuşmak; (~bşı) ihmal etmek. göz ardı etmek, önemsememek;

katılmak HRİ.;

mak; ayine

•••

Jj ç. Jlj1hediye; tarz, usul; {dokuma}

(JI bşı) kabul etmek, nza göstermek, muva(ık olmak; <JI b-e) güvenmek. (Jl bşı) nıes-

tezgah; (aşıma ücreti. navlun;

•

.. -.

Jlf hcılı~e: l..ar. fayda, kazanç; do~ru, •

uyku uyumak; ~ Y (b-i. öz!. çocuğu) uyut-

hiç de doğru de~il;

.. J1.r- veJp [dokuma] tezgah; , . -

.

ıarz,

Jip

. .. şekil g;dişat 1 JI~II"" ..,..ı. böyle. bu .'

•

•

şekilde; .u-\J JI

,

,

.'

ıl&- ~ hepsi birbirinin

..

.. . II sunma. takdim, teslim; ayin

aynı;

1.lS' ~ ı:.ıı

.-

--

(Ji b-e) güvenmek. itimat etmek;

HRI~

bş ile) kendini uyutmak veya bayıllmak; (J bşe) razı olmak,

(J bşı) kabul etmek; (Jl

b-e) emanet etmek; <JI bşı) kabullenmek.

• JJW yeme, içme, anlayış, idrak; ayin

.~j uyku 1li)oll. ~.j

(Ji bşe) nza göstermek; "

HRI.;

,

JJ'~ uzanıp

alan; ayine kattlan HRI.;

, JJG....a elde edilebilir,

ulaşılması

müm-

-- .kün; elde edilebilirlik; erim, menziı' r i •

.- -- .

•

o~

. JJ". • ,

-- -

--

.

(J) elinin alunda. (biri için) '

erişilebilir. elde edilebilir yerde! konumda;

~Jl:..:...-- J ,-

biri için ulaşılabilir, erişilebilir;

---.

~, JJb J herkese açık. herkes tarafın-

..

., .... dan erişilebilir; rlt'~1 JS' JJ"" J

- -

~

herkes

,

•

.

yatak odası; ~

" gecelik; ~rı' • if.'; uyku, uyku ile ilgili [na't];

..M'; kestirme. •

•

'lJI':':"'" ulaşılması! elde edilmesi zor; ~ ,

~b.,..1 (J

b-e) güvenmek, itimat elmek; (JI bşi, ~

~I...r- böyle yapmalısın;

J\:..

.. '---

mak; (b-i) bayıltmak,(b-e) anestezi uygulamak; ~I.i\ = ~ j ; rJ~ uyuyor gibi ya~.mak;

usul, yol, metot; prosedür,

o

__

.,

,

•••

malısm; Jl.rı ~.ı,b ~ bu

J

nel kabul etmek; ~ .. ci-:ı; ~J-t. ~~ derin bir

\.iS ~ ı:.ıı ~ijı böyle yap-

isabetli olan; o

,

",

şekerleme;

4..'; uykucu. çok uyuyan;

,.

ri; uykucu, uykusuna düşkün; ,

rJY horultulu uyuyan; uykucu; sabahl~ geç kalkan;

r\:.. uyku; (ç.•.:.ıL) rüya, düş; ~\:..

uyunulan yer; yatak odası;

930 LS i [cin.is.] hunna, meyva çekirde~i;

uL.ll; tl; gecelik;

..

>

ali [tek.is.] ç. ı.:.ı~j hunna çekirdeği;

uWIManama', f.~

uyutma;

..,

bayıltma,

meyva çekirdeği; öz, esas; merkez; atom çe-

anestezi; hipno-

H

kirdeği; çekirdek, kaynak, menşe; iylll oli

ıizına;

, .> " " " ~Uç> ri'; ,rJ', ~, rl1', rL,ı uyuyan;

uyuşmuş

, >,

atom

r? uyku verici; uyuşturucu; hipnotiz-

.r -.

... . .,

çekirdek ile ilgili; nükleer; nükleer

fıziğe ait; ~ ~Jj ~Inükleer silahlar; >

,-

>

>

macı; (ç. ...:,ıL) uyku ilacı; ~ "i),) uyku

J şişrnan; bkz. ;

ilacı;

~ ç. ı.:.ı'L , ~ıj ,

.:ı

çekirdeği;

ı.Ş) j

[uzuv]; sakin, asude [gece];

-

>

>

i=> ıJ yUsmin) sonuna tenvin koymak, (ismI)

... u\

-

ıJ';

ç.

...:.ıL "ıJ"

J

"

~L ... yapmak amaçlanmıştır, bundan

..

"

>

kasıt ... yapmaktır, ... olmasıdır.; ~l ~

harfinin adı; (ç. iJL....::-i ,

. , .:ıı;') çok büyük balık; iJ.rJ' J~ Yunus (as.); ,

~

..

iyi niyet, hüsnü niyet, olumlu

.;y [na 'tl hilal gibi, ay şeklinde. ay ... ; j"j y çene çukuru; >

lt

,

•

4......::-J\

.

koyma DILB.;

..

niyet, içten

>

aralarında dağlar

=>

_,

t.jW"j\ J ~rJLS' L....A "" >

-,

o"

.

övmek, yüceltmek;

(~ bşl)

vurgulamak;

anma, zikretme;

JI,.p içtcn,

samimi, açık kalpli; yı ...ı ~i b-e ya da

b-i)

bşe karşı

içten davranmakı yaklaşmakı yap. . . . . 0.

r:r ... e) atıfta bulunmak; (loi'" veya"':" veya Jl bşi) kasdetmek; medilı;

~\

.

'H""'"

("':" ...1) anmak, (y veya

"-!Jo;; övgü,

.. J;

,

pazarlıklılık [yine HUK.]; ~.J--!

~l kötü niyetle [yine HUK.

kadar fark var;

0.r:ı (hşi) (yukarı] kaldırmak; (~

.

"

olmayan]; açık yürekli/ kalpli; ~L ~"... kötü

kelimeyi nunlarna, sonuna tenvin

,

HUK.;

~ içten, samimi, [içten pazarhkh

»

~."..:J

yaklaşım;

-. ~L L,.'}l....ı masumluk; hüsnü niyet

,

oy

kasıt, amaç, plan;

temayü!, eğilim ~ ... :;. .~ J.ı; niyetiyle;

kılmak DiLB.;

,

niyet,

'

o.

tenvinli

••

mak; ...

J ~ ~l yada

." •••••

~ ,. . . .

. ..

..

.

fr;

...e karşı iyi niyctli olmak; ~ ~l samimi/

... ...J&-

atıfta

yapmacıksız olmak .,

..

bulunma, göndenne, referans; ima;

.

~i .ı.ac.

[ahlaki ve dini anlamda];

.. .de karar kılmak, yapmaya

>

ıS i j (~,

ili) (bşe) niyet etmek, niyetlenmek, •

(bşı)

>

yapmaya karar vennek; ıS i i (ıS~)

(ıJ' .. .den, ~\ ...e) geçmek; uzaklaşmak; ,

niyetlenmek; >, )\:... düşman tavırlı;

>

, .••••

",H

(ç.'-I; -.'V i (~J, ~~, i~~) [öz!. et] çiğ/pişmemiş

>

ıS."u miyavlamak; ıS)'V(b.j/e) düşman

01-

olmak; >

mak; lS.,,;..::ı i (bşe) niyet etmek, (bşı) hedeflernek,

(bş yapmayı)

Los i

istemek;

"J. ...i'. çiğ; ham; brüt; bkz. \os j

." " .. ,-:-"üç. y\:.il , Y ~ , ~'Vl köpekdişi; fildişi; ,.,

ıraklık, uzaklık;

vanlacak yer, hedef;

;

yılanın zehirli dişi; ~ ~~l ı:r

..

.r:s

dişlerini

931 i

••

_

••

göstermek; (4.!~4) 4.!~ .".-.ıJ1 ~ birinin ~ına.

çetin

...

sılonular

.-

J

, "''''fl':.? lo. eL nitrojen;

b-e, bŞl) sallamak. temin/ tedarik etmek; •

~ elde etme, ele geçirme; [elde edilmiş]

,

fayda, kazanç;

.......:.:.o merhum MIS., HRL;

'-" i

.

r-'

bkz

. .J>"

.. idrak edilmez; Jl:.JI ' .• "" elde edilmez. eri.. . .. şilmez; JWl (J+.ı ) ~} kolayelde edi· .. . ., len, çabuk ele geçen; JL:.J\ ~ elde edil· .. ,

. .. .!.l j:oi ç. .!.lJ~ kısa mızrak, kargı; meteor, ı:.ıL....:->

,

limanı;

Nis

•

edilmez, ele geçmez. erişilmez; kavranılmaz;

dişeli;

...,....;ı

JWI ""'elde

•

2~ ç. Jl:ıi l .LJI~ boyunduruk (öküz için]; ;~

...

JL.. elde etme. erişme;

Oı

•

,

(hükümet] güvenoyu almak; J~\ (b-e veya

gelmek;

ç. Yl:il , Y ~. ~ yaşlı dişi deve;

"":,,lJ

.,;. '" .. .. ... . JI; bkz. JLo, '-UII Ji;

. . ... .JLo &\ ~

~.~.

ayı

mesi/ erişilmesi mümkün, olası; ır

•

JW

ıJ1'·.i =IJ~ bkz.~;

.. Jı.:.. &\ ~ biri üzerinde büyük tesir yap-

...rz;. ok1ukirpi;

mak, birini çok etkilemek;

Nisan

SUR., LOB., üRO., IR.;

,. ,."

•

.h.,ı

• .ı.1,; bkz. .ı. .ıl ;

....i; bkz.

J

..... bkz ..,-

.;

j..Jü

ji ;

2~ :::::)

cinsel ilişkide bulunmak;

dilinde bu kökten türeyen

küfıir

3~ :::::) ...~

... -Ji; a (J,;. JLo)

[I. tekil

elde etmek, ele geçirmek; haketmek; (bşi, temin elmek; mak;

J

(~b-i, bşi)

zarar vermek 1

(bşı)

b-ile)

etkilernek; •

V ... e) hasarı

••

ür ~ JI.i birinin namusu-

na leke sünnek, b-i lekelernek. b-e iftira at.. . ..., . . mak; Jla .".ijl .... JU b-e büyük hasar ver• • •• • •• mek;~)-!...ıU ... ehasarvermek;~...ıJ~ 11";

..

J,.O\ ""':I r

nilürer,

kabardığı zaman yüksekliğini

ölçen alet, Nilomelfe;

.. ~ mas. R,

kazanmak,

erişmek. ulaş­

,

Nil, NiI'e ait;

... ..b:-- Ninn

. Şahıs c.Lı (bş')

b-e) sağlamak, tedarik!

(bş;. ~

Nil'in suyunu araziye vermek MIS.;

yı Nil nehri' ~

;.,~~ nikotin;

1<J,;)

~ (pamuğu, yünü) çivit ile boyarnak;

..

j..s:,;=jS;; -

kazanan. ele

J:.i. . A4i. çivit; , ..b:-- çivit ile boyanmış;

ifadeleri bulunmaktadiL];

•

erişen,

geçiren; [elde edilmiş] fayda. kazanç;

Lı "'-' Lefkoşe; - ,• (~) j ~li (kndmla) (konuşma

elde eden,

& }

,

çivit;

j.;ı

nilüfer;

.. ' wJ..; ve ~~ (o] naylon; .

, -

i;.; bkz.

•

~).r-i

•

ıS.;;

nevraIji, şiddetli sinir ağnsı;

.JJ'=". Yeni Zelanda;

\.u";:A.ı.

•

•

ıj~ ~.,.:P neon ışığı;

-.y. la

LA i~te!

(hah!J; i~te o!; ~Ila sizler; ılı , ,-'j müe. olı, ı.$.ı.. ç. ~"i jA mÜs. ullı müennesi

-

· -,"

-. -.'

..

.'

..

lJ\::A bu; ALEBKZ.; !JI..vı müe ~.-" ç ~'ljA

•

•

J

•

~u. o; i~ böyle. böylece; i~ ve bunlar . -

gibi;

..L:ALa

.

-,

,,--

(işte!] burası, burada;

... 1;l.iLa.

--- .- - - ".- .. , - ,. - ,~~ la. ij c..i 1 la. ,.L:.; la, , j j.A la. ~ la · ,

-

'

"JJl> ."JJl> ç.

--

_.

"'!i.... bavan. dibek; 1 d~

ulJflI havan topu ASK.; ~I.ıı Haiti;

- --

,.

ilo.:-" "ı..:--J"nin emir sıygası; 2'

#.

~

u

(~) kıpırdamak,

harekete geçmek;

(Ji veya J bşe) girişrnek, başlamak; (muzari

s.'lJI [pekiştirilmiş ifade} ben, sen...• [. işte

fiil öncesinde] yapmaya koyulmak, yapmaya

~U gördüğün)

kalkışmak;

ben, sen... ; bu,

şu ...;

(iyelik

·-

zamirleri veya birleşik ıamirlerle); !!Jla ç.

. . ~I.ıı işte. burada! [alabilirsin!}; ula İşte o!, bak!;

) sannak; •

Kıpti

takviminin üçüncü

ayı;

ro; , - _. ,ıı> . ..sı> ve ..s'l> bkz. l> ; .

•Oj,;.> bkz.l>; . -",\j Gkı. l.l:.i la bla. la;

-.

",l> ç. "",I.... hanım; ~'.Y' hanımlam ait. harum..; kadınımsı; '" l'

LıılA kahkaha

[fırtına} kopınak,

(Js- b·;

harbe girmek, başla-

•

••

'f'

WIJ lo.:-" ayakta durmak; ~.J ~ talihi

....-'l> bkz.

"

• ',.

•

[oj Hatur,

(~, ~Jı-~.!".

mak; t.Jı.a...u lo.:-" direniş için hazırlanmak;

~)laarp, harp MZK;

.

,

__ -'0 , .

,,~ı:. bkz. l> ;

,

. . 1 o...:J.rlJ "':-" ...

..:..1\.. ç. l.i~ bana [bize] getirt, ver!;

J,jl.aı

isyan etmek; _

[rüzgar] esmek;

.")

..

•

kaldırmak, _

(Js- b-e) baş

[yangın) Çıkmak; [güzel. hoş koku]

,.

•

.. .den, öz!. uykudan) kalkmak;

i.

s.~ ç. ,,:..Ii. "-a" harfinin adı; · J,-l> Habil;

eJI b-nin üzerine) atılmak; V

atmak! koparmak.;

•

.-

yaver gitmek; '. LQı ~

f.·

"':-"

köpek üzerine

' - " - •" ! '

saldırdı; ~,) J '. sınıftan, yaştan]

parçalamak; ne gözüne

LO

ı:.r" ~ herkes, [her ,.

insanlar;

(bşi)

~(bŞI)

isle karartmak;

bulaştırmak, (bşı)

ylrtmak,

(bşı)

yüzü-

kötü yapmak•

berbat etmek; ~l (b·; ~ uykudan) uyandırmak;

. ,.

lo:-:+' yırtılmak;

>

U ani rüzgar;

t:.a bkz. "':-"J

Gı:. bkz. ı:.;

~~ toz

ı.s!'JI.A Havai;

"':"'Y:ı is;

;

(ince];

933 ••

yra bora, kasırga;

[borsada] düşme, değer kaybetme; (uçakl

.. iniş; 1 ~.l.~..p~ ok J-:A zorunlu/mecburi iniş; -.

"

Y.r.A esme [rüzgar];

.

~ ç.

.'.

••

j, ,r.A düşüş, eğim;

ylf.- rüzgann estiği/ esmeye baş_

..

~ sıslea, çelimsiz, bir deri bir kemik:•

ladıgı yer; rüzgann yeni; (rüzgar) esme; rüz. o' • •• garh yer; c.~)1 ~ rüzgar alan, kasırga,!

l.b..t:A' ç. ~lAI paraşüt

fırtınaya maruz kalabilen;

~ ç. ~~ düşülen! inilen yer; iniş

J

. - .. 1
•

~ [ediı.] ağzını açamamak, cevap vereme-

ELK.;

mek, korkup susmak; ,,- •. ' cesareti

,,'

r

.k.ıIA inen, düşen, alçalan, azalan

kırılmış, karkınuş;

r

j, ~ bir deri bir kemik, çok

[kemikleri ayıklanmış) et; •

...

-

0-

J;- a

ii.r!" el parçası, dilimi;

.. ..

. ,

ii ~ sırtlan' ii.ı::-:A ~, kurbağa;

yitirmek;

~ j~) (bjl) toplamak, derlernek; (Yel ile veyapençe ile) tutmak, yakalamak;

"

~ u. i (~.Jo:oA) inmek; düşmek; alçalmak; bat. mak; aşağı meyletmek; yerin içine batmak/

~~

zayıf, sıska;

.._.. .:....__

(~) [anne, ölüm sebebi ile] (oğlunu) .~i

"

t

~'ji ~~ paraşüt ile aUayan, paraşüıç~; ".

u (,;:A) (eti) büyük parçalara bölmek; "

YEN.;

alanı; düşme, iniş; doğum yeri MEC.; katoı

~ i ("- .LLI) (b·i) yere yıkmak! devirmek; •

_.

t 4A'

~ .1 .• [ve ~L

-.otH .• vd.] ne

kadar doğru/ iyi söyledi"" aferin, bravo ona; (b-i) çılgına çevirmek KNŞ;

J.

••

-"i (fırsatı,

imkaııı) kuııanmak; entrika çevirmek;~'

.

'"

~ kendi işine bak!;

çökrnek; çökmek, göçrnek [çatı]; [uçak, yol-

jA uzun, dinç adam;

cular] (şehre vb.e) iniş yapmak, inmek; [vü.

~ ahmak, kalın kafalı;

.

.

.. . ., ...1.:-'" müe. ~~ ç. ~ ahmak, budala; . -..k- ç. J;4- döL yolu, v.jin.; '-

cut) zayıflarnakı kilo vermek; [rüzgar. ateş vb.] yaıışmak, sakinleşrnek; (fiyatlar] düş­

.0-

mek, inmek; (.. .e) gitmek, inmek;

_Il

••

#..

(~)

[na'tl döL yolu ile ilgili, döl yolu ...;

ve~' (b-i, bşı) aşağı indinnek, göndennek,

~ çevik, atik;

yollamak, alçaltmak; (fiyatları) indirmek,

J..H-- ahmak, budala;

düşünnek; (bir )'ere) inmek, gelmek;

..

•

...

\ . 4,1ı

~ indinne, azaltma, alçaltma;

.. J, H batma; düşme, iıune, azalma; kü-

çöküntüsü, çukur COCR.;

çültme; (fiyatta] indirim, düşme; zayıflarna;

..

...

y~ serap; çevik, atik;

--

••

~ iniş, azalma, düşüş; eğilme; arazi

havlarnak',

(r')

l,ou (r') [toz. duman) kalkmak; kaçmak.

kaçıp giunek;

i J~ toz kallaşı;

...

'"~ ç. '"~I toz; [havada uçuşan] toz par.

.

... - . -i)? ,i,>

934 .,

- ..

.,ç;. "

çalar! , ~I..:A ~~ boşa gitmek, heba olmak;

planı)

.. -

..

(tL;.) .,..;

~;

~i (bşi,

bozmak; (bfi) dört bir yana saçmak;

.

r ' (;--"') (j}şi) pa.çalamak;;1A (b-e) adi lakap takmak;

üzüntü.

i

•

r' (ve edi!. pl J [yaşlı kişi,

hastalık

ya da

yaşlılıklan dolayı]

çocuklaşmak, çocuk gibi davranmak; j"~ bbi suçlamak, bbi

hakkında

[delillerı

lunmak;

bb ile

yaptılar.»;

tezahürat

(... ..ı..,p b-i) yuhalamak,

( .. ~ b-e) karşı tezahürat yapmak; (y bşi) ... ,

.....

~-

o.

•

,

övmek, methetmek "-!

iis-~ [ıek.is.] toz zerresi; ı

l... in ömrü] için "çok yaşa! çok yaşa!" diye

suçlamalarda bu·

çelişmek

seslenmek;

~LA ~ ~ içinden bir ses [... yapmasını]

-- .

..

söylemek; .u~ ~ b-e tezahürat yapmak

.. . ... -

' çok yaşa! demek; L~ ~(J b-e) (üç: kere]

..

çok yaşa demek; ı....Ai4J (J$-bş ),opmak için) bağırarak bbe

cesaret vennek',

.- seslenme,

.. ç.

:j ;.. ...

ISl.HUK.;

.• o'

~ b-e

.

-

~i.

bağınna;

ft; tezahürat; (J ... için) çok

rumsuzca davranmak; (y bşi) küçümsemek.

. ., yaşa! nidası; 1 ~ ...-J--' JL.:.. savaş narası;

önemsememek; (y b-ile) alay eunek. eğlen-

.iJ4J1 r:r.u.,p~ .

j

·S - ~i dikkatsiz veya ihmalkar olmak; so-

" ,

iJb

•

r., ç. )1:A1 saçma, çocukça söz; yalan; r , bunaklık;

e • karşılıklı suçlama; ç. ..:.ıL ağız

kavgasıl dalaşı;

,

..

.

~i

(cl::a)

ya

. , )' e saçmalayan, saçma sapan sözler i

)"0" • dikkatsiz;

..

,

yaşlı

düşüncesiz,

adam;

sorumsuz;

)T .(y .. e) tutkun, (yiçin) deli divane

olan, (y ... in)

~i (J\:.rı) bağınnak; neşe ile bağınnak;

i,..,

(bşin)

örtüsünü açmak,

çıkannak:; (kadımn)

rnek; (kadına)

(bşı)

orta-

namusuna leke sür-

.-. tecavüz etmek; t A..:D r

,

--cl::a

b-nin namusuı:ıa leke sünnek; ~ (bşi)

parçalamak; >!..1:"6' ylrtılmak; ortaya çıkmak; leke sürülmek; rezili utanmaz olmak; ut3Omaz/ hayasız olmak; ,

~L =

-

,

cl::a ., '

meydana çıkanna; lekelerne, namusuna,

(J

ya da y b-e, için) teıahürat yapmak ~ ""'"

(bşi, perdeyi vb.) çekip ylrtmak.

..:..b yırtarak1 çekerek koparma; ortayal

hastası;

2 ' J.."\.b ALEBKZ.; "

..

~~ [na'tl telefon... , telefon ile ilgili;

)~L düşüncesizlik,

çümseme;

. -

. ..

koparmak;

sorumsuzluk; kü-

..

••

(çoğ.] 4..A.ilJA - tezahürat; naralar. ı....UJI . ~~ insanın içinin söylediği ses; ı..Ai4J4 telefonla

..?lf [deliller vb. için] çatışma ISL.HUK.;

,

tezahürat tufanı''

• •

• ••

söyleyen; çocuk gibi davranan

•

gelen ses; (ç. ı..~'JA ) telefon; hoparlör YEN.;

mek, (y için) deli divane olmak;

ii.l'

•

~Lı. bağLrall, seslenen; insanın içinden

rnek;)·6· .\ (y ... 1) (ediL] delicesine sev•

••••

L".,.:.ll~~ _ı-,_~j ~i :~ r:,iıı topluluk

şe·

". .. retine leke sünne; t 11.:..ı':l1 cl:.a gizlilikleri kaldınna. kapalı kapılan

•

açma;

~ lekelerne, leke sünne (namusa];

935

C:.-:ı rezalet, skandal;

~öğle sıcağı;

-

~-

~ ahlaksızlık, edepsiılik;

......" ""ğı e; .... 11;0

-. ~L· !".ahlaksız, terbiyesiz. utanmaz; "

~ç .

,

-n·

~l-ı-

yer, göç; koloni, sömürge; .,;ı:-~ müstehcenl

, tob parça [kınlıp ayolanl: •

o

•

açık saçık şeyler,

,

••

••

~'müc. "L.:,a ç. ~ ön dişleri olmayan; dişsiz;

.. _.:J>i 0=A mak"o

i.i"lt' göç; ÖfUı ç. .,;ı:-l.,. öğle

,1.,.) ,

"

.ıJ p)

şiddetli

[gök]

ya!mur yag;dır-

,

,

.

yüklü (bulut];

~U (ı::- ~) tutuşmuş

, ' ~

olmak; yanmak;

yalnız,

,

. .. _.

~)

u (,) J

ve

i ..,.

~ u v:--ıı

di sabahlarnak, geceyi

~U, j~)

kesmek,

bırak·

,

'

terketrnek; ~(b-j) göç ettirrnek;

~düşünce,

ilişkiyi

saçma söz;

· . .~ç. ~~ düşünce, fikir (birden

.rl.A göç

evi] terk.elme,

müstehcenl açık

bırak·

saçık SÖZ;

.. 622 de Mekke'den, Medine'ye hicreti; ö

~

,.-

J".wı beyin göçü; iMI JI' Medine;

·P-A Hicri; ..-- hicri · s.l.T'""müstehcen/ açık saçık söz, ifade; ,

,,

kuşku, endişe, kaygı;

a (~) güzel bir uyku çekmek; sakin

gaşa,

yanşmak.

[yine kar·

,

heyecan; _ (~ ) (açlığı)

yatıştırmak,

bastırmak; ~l(açbğı) yatıştırmak.; ~uyku;

,

t.~uyku; yatışma,

dinme, kesilme;

'

~PA ~ '

gelen, esen]; kavram;

,

.

ı.$

;,,)"'~ övüngen; palavracı;

olmak. veya sakinleşrnek,

" göç; ö~L Hicret, Hz. Muhammed'in (as.)

"

•

~

~ ..f'"""':'Aaynlma, bırakma; göç; (Jl ... e)

"

,,!,"A kaygılar, endişeler;

~\.aç. ~I.,. fikir, düşünce (ak.la

,

,

~\

fle-i birbi-

ma; günün en sıcak vakti;

p

kuşku, endişe, kaygı;

ak.la gelen]; kavram;

kesmek, aynımak;

",>ı..:ı [sevdiği kişiyi,

fikir {birden akla gelen];

,

etmek; ~1 (bşi) bırakmak, terketrnek; saç-

malamak. abuk sabuk konuşmak;

aklınagelmek, aklına

,

.ıJL~) göç etmek, göçrnek; (...1) bırakmak; (bşı)

birden

gelivermek; kendi kendine söylenmek;

mak, yapmaz olmak; (bşi Jl b-e) bırakmak,

ri ile

[artık] kullanılmayan;

o ,

..

terk etmek,

,

bırak.ılmı~;

,JJfltJlMuhacirler,

uykusuz geçirmek; geceyi ibadetle geçirmek; ,

tek başına olan;

merruk,

fLe-göçmen, muhacir; , ,

~a (,"~,,,.J"':'A) (açlık] yaıışmak;

.

müstehcen/ açık saçık ifade! söz;

J.J-*'"terkedilmiş,

(ateı) yakmak; ". i.

~

sıcağı. öğle; (ç.••:./1.,

,

~.,;ı:-b {na't] öğle ile ilgili, öğle ... si;

OJ 'pyaAmu"r

•

.r'="\f-göç edilen yer, sığınılan ,

,

yıl;

t"'"i'ç, t"4- yatak odası; · , .

ıcııla SUR

.. ASK"; ~i ~J kışla komutanı SUR. ASK.

936 o

•

...~ u (~) baygm baygm bakmak;

, ,

i""" u ~-""")
bulmamak, beAenmemek;

,

...e) saldınnak; (J< .. .e)

akın düzenlemek. hücum etmek;

<.)s:-

~ hata, kusur, noksan: adilik,

. -.-

bayaAılık:

bşin

.

...ı\:ı,.A ç. 4i~ deve binicisi;

üzerine) aniden saldınnak; (~ ...e) zorla!

"--' --.. ..:..?"-, ç. cl~, ~~. ~L+-, ~I.tt adi, ,, --

izinsiz girmek; sessiz kalmak; ~ (b-i) sal,

bayaAı; (ç. iJ ~ ) yanş

dutmak. (b-e) saldırmasını emretmek;~lA

devesi:

(b'e,bşe) saldırmak; ( e) saldınya geçmek;

';'.~ ç, ~~ yanş devesi;

( ...e) hücum etmek; ( e) izinsiz girmek, te-

iJ~1 uygun bulmama, be~nmeme;

-

- -

.;.

° -

-

c.tvüz etmek; ~ı = ~ ; ~ (~ ... e)

(yı.A) ~ u (~, ~~) (b'nin) kusurIanm

saldınnak; I""'If' bbe 'aldınnak; I""t'I [evi

ortaya dökmek; (bşi) hicvetmek; ~ ve

çölonek, yıkılmak; zayıf bünyeli olmak; (göz

~ (bşı) hecelemek: ı,j':"La (b-i) hicvetmek;

Y~I,

~4J bbi hicvetmek;

ler) akmak; Igöz]

,

yaş akılmak;

.; ~ ç. ..:.ı~ saldın. akın; hücum; [kış so~ukJ basurma;

~ mas.

.. ...

. ~LU ,~ karşı atak.;

ı;~ yeren, eleştiren, hicveden;

~~ yergi, eleştiri; hiciv; (ç. j,~";'1 ) hece;

~ saldırgan, şiddetli; o

rY:ı.A şiddetli rüzgar,

alfabe;

o o

~~ alfabetik: hiciv niteliğinde; _. i ._ ot __

~~ hücum; saldın, akın; nöbet (hasta-

. ry:tJl "

.. r--.,

.. r

.·'-e;

.

yandan saldın, yan atak; ~~ ~ hava

'"

r

saldınsı; ıLA... ~ veya ~l.ıt.. Y.A karşı o

,

atak; r.J-'!' eLI

••

••

~

•

forvet, ileri [futbol

vb.l:

rMi .".ı; san. .for [fuıbol vb.); ı$".f""A [na'ı] saıdın ...• saldın niteli~inde.

.--

o~' ve ~, ç. ",lAI hiciv:

lık]; forvet, ileri (futbol vb.de); ~~

. -.

1't1't: alay; yergi; hiciv;

"7

•

•

ve ~'hecei erne;

L'LA heceleyen; hicveden; yeren, eleştiren

.-

,

.LJıO

U

" (.J...a, ~J..1.A) (bıı) yıkmak, devirmek

fgürültülü bir şekilde); (b-i, bıi ya daV- b-i , bşi) zayıflatmak zayıf bırakmak, takatini

kesrnek; _ i ("":!:"A) çökrnek. göçtnek, yikıl-

saldırgan;

••

..

~\t- saldın, akın: hücum'o baskın'o

mak; _ i, a (...l.A ) iyice yaşlanıp, eli ayağı

~

tutmaz olmak; ~.a (b-i, Y ile, iJ~ yapmakla)

.

-

ç. ..:.ıL saldın, akın:

~4-- saldıran, atak yapan, akın eden; forvet, ileri [futbol vb.]: _0, .,' ..:."'" u ~,..:.ı~, 4i~) yanlış olmak;

,

•

tehdit etmek, gözdaAı veımek, gözünü korkutmaya çalışmak; ~J...y 11';

4

1yıkılmak

enkaz haline gelmek; ç6kmek, göçrnek; zayıf

o

,;j':
sen bir dille eleştiımek, ayıplamak;

~\ (bşi) hatalıJ kötü Lulmak; (bŞI) uygun

düşmek,

elden ayaktan kesilmek;

.LJıO yıkma. harabetme; zayıf düşürme;

.rlA

937

,.

•• 4;~sakinleştirme, yalıştırma; yavaş sür•

iJ.ııı ve..lı!...lıA gürültülü bir şekilde yıkılına, çöküş,

me, hareket ettinne;

göçme; çöküş, yıkdış sesi;

-

Oı

._

ı\J.ıııyavaşlık.acelesizlik t ~,)'.J.A acele

L.çJ\.asakin, huzurlu, sükunet halinde, "I

etmeeyin}!

,

asude ~ '. ILli L.çJ\.a huzurlu, sakin; Z,sJ\.A

yavaş davranın!;

l

~J+iç. ı.:.ıl. tehdit. gözda~l; tehdit etme

,". " ,'I Pasifik

,

••

•

",:"J.Aa ("':".....) (göz)

"UK.;

uzun, sarkan

edici; tehdit niletiginde;

,)J.ti tehdit etme, gözdağı venne; •

,)JJ.t'yıkılmış, enkaı halinde;

•

uzun kirpikli olmak; (
,

• ••

.)Jol..+-

ayaktan kesilmiş}; ıJ.t-tehdit edici,

dalları

olmak; "':"..1A (elbiu)'e)

püskül yapmak, (elbiseyı) püsküllU yapmak;

ı.$..".ııı lakatsiz, zayıf düşmüş, bitkin [elden

• •

.,

••

'.1

'-'... .. ") · , y... (cm.ıs.; te k .ıs. o ç. Y 1..... 1 • •• kirpik; püskül, saçak t y\..L.A~ püsküllü; • • 1.1 _ 1 - 1 ",\.a~ ~ ,i "'b-nin sözünden çıkmamak,

.

birinin bir dediA;ini iki etmemek; ~ı

tehditkar ls. ve is.];

• •

~.rıı Yi"'4 veya • .rı l Yi"'4

(c..LIı, c.JJ.A)

(dinin vb.nin]

,,

sakin/ sessizi asude olmak;

sakinleşrnek, yauşmak, [fırtına,

keder, elem

vb.); (y bir yerde) kalmak, ikamet etmek,

oturmak; V

bşi. bş yapmayı)

kesmek,

o,

4J" bşi, b·ı)

yatıştırmak; yavaşça

sakinleştirmek,

hareket ettirmek, sür-

..

",\..A.c;.\ lJoA birinin sinirlerini yatışlır-

mak;

_._.

.1. "" rnek; ~JJ ~ ts..ı.ı. 11'; 1J..a1= '..lA; (bebeği) 0-'·

ı'"

sırtını tapışlayarak sallayarak];

ı..1.Asükunet,

sakinlik, yalışma;

iLu.1I'; ••

•

i.

.1 _,_

CC.... ~ı.." .... ~I ...) ly~\ı kişi] sallana

~"'i

••

.

sallanal titreyerek yürümek (yine~: • ~ ~

.

];

-,

[,J.A(bşl)

titretmek; •

;r~[sesJ

J

titremek;

•

;rJ ~ç. i::\j-A [öz!. deve üzerindeki]

o'

rnek; ~JJ Z,s..1A sakin oL! üzülme! endişelen-

uyutmak (özl

•

dantel(a); kenar süsü, bordür,

~~~ f~ birini yatıştırmak, sakinleştir-

-

uğraşmak;

yl.a[cin.is.; tek.is. iL püskül, saçak;

."._~,

rnek;

ile

bşe

i

•

lJ.A(bşi, b-i veya

i"

I. y..ı...lmüe. ,,~..ı... ç. y..1A uzun kirpikli;

leşmek. yauşmak; ~)i )~: :,1 ;"'1:';';;"" ;.'

""~

y..1Auzun kirpildi;

artık

[çekildiğinde]:

JW bşin

tamamen riayet

buyruklarına

tamamen bşe vermek,

1 ~J) l.ı.tı sakin-

el ayak çekildikten sonra

,.

etmek/ uymak; ~~i ~IJoA~ ..i....;..\ kendini

•• • • f" -

yapmamak, yapmaz olmak;

,

' . " ' " " ' __

'."'"

.)..l.t-tehdit edilen;

.l.lAa ..

'

•

','

LŞ.Iı:!J.titchdil

•

i

Okyanusu; •

,

-

i

JL,l1 sakin. rahal; ,,'~i

ö"'+-konkasör. kırma de~irmeni;

· . . , ;.1·'14.ı,"f' şantaj

i

tahtırevan;

••

yJ.ırıi{j..1A,.r......)

niz) kıyıya vurmak; kabannak, [sahile vurup, ses

çıkarmakl.

anırmak,

••

..J...ı.A1I' 1•..J"'+• sakin bir şekilde;

[gökgürültüsü] günernek; (de-

[aslan] kükremek,

(deve]

mak, yapmak;

böğürmek;

gürültü

bağırıp çağırmak,

[eşek] Çıkar­

esip

yağ-

938

...

.'

.. askeri hedefler,

mak.; söylenmek. homurdanmak:; [fokur fo-

~r ~IJ.AI

kur] kaynamak; ("-;J .. ,i) yüksek sesle duyur-

...K,-,

mak, ilan elmek;).l..tl i. u (jJ.A, )..lıA) (çaba.

.j

. - -.

. Le- • (J .

(keskin) nİşarıcl;

,

.,t') maruz. açık;

..

J.I.:l i (Jt~) [güvercin} ötmek; _i (J.lA) (bşı) • • • •

gayretI ooşa gitmek, sonuç getirmernek, he·

sarotmak; J~ a (J.lA) ve J..ı....ti sarkmak,

der olmak; {para. masraf) boşa gitmek. heder olmak; [kanl dökülüp karşıhAt alınmamak. ,. [tam yerde kalmak}; _UJ.A ) (kanını) dökmek

sarkık olmak; [elbise i boV dökümlü olmak;

ve kısas vb. uygulanmamak; (parayı. çabayı,

bol, dökümlü [elbise];

•

......

..

saymak; (bşi) bozmak, berbat etmek; • ••• • •• I).uı faydasız. boşa. boş yere; 'y1" ~,)

.,

~.

•

ll,

~~ [edH] deniz tunuak;~.lA (bşı) yıkmak:

~~ yıkılmak; bakunsızlıktan harap olmak; çökmek, göçmek; r~~ 1'1";

heder olmak;

~.ı..a

).uı düşüş;

(bina vb.i] yıkma; tahrip etme; •

)\.ı..a gürleyen; kıyıya vuran, azgın {de-

••

•

~.ı..a ç. rlJ.Al, rl.ı:' eski, yıpranmış elbise;

" ç. rJ..Laelbise {özL. MIS.};

niz}; su bendi, set; taşma savağı;

•

~ Jl.uı çağlayan, şelale;

~\.ı..a

tahrip eden, yıkan,

J~. .J.A gürleme. büyük gürültü; çağıldama;

rl.ı..a

deniz tUtmasl;

, J-l+-

boşa gitmiş,

heder olmuş;

.. ........ u (";.1A) (JI b·e bşe) yakın olmak, yaklaş· mak; <JI

1) hedeflernek.

<J' .

Vi ...t!) nişan

1) hedeflernek, ~aç edinmek;

almak;

..

,

Vi ...t') yaklaşmak;J..L...&J göA;sünü . .. kabartarak yürümek:.J e' d~ (J veya Jl

J.ul

i

... e, tehlikeye) açık olmak; (J ... t') h.assas/ duyarlı olmak; (bşı) amaç/ gaye edinmek; •

J.uı

•

•••

ç. ....,LJ.AI hedef,

amaç, gaye,

...

•

•

r..l..f

•

... J birini. bir şeye maruz bırdkmak: lJLS . . . J U.uı ... C açık olmak/ bulunmak;

yıkılma.

çökme. göçnle;

~~L.ıı yıkıCı, yıkan;

,

tahrip edici;

rJ~ yıkılmış, yıkık, harap; " I"+' ve 1~ n; harap; ., r I:' . harap, yıkık {duvar};

.

" j.uı i (LJJJ.A) .

....

sessiz olmak; sakinleşmek, yatış-

mak; .J~L.ıı (b-ile) a~kes yapmak; ,

,

,4j.ı.:ı

... . ~ U..ı.ro ~

nişan;

hedef, erek. niyet; gol SPO.

,..

·,

yıkıcı;

{--4J yl1cma; tahrip etme;

dalgalann çarpması;

.

•

~-U i (~.~) (bş') yıkmak. enkaz haline getirmek; ••

yok kabul eunek; (bşı) geçersiz

boşa giunek,

•

J.ı..a\ müe. so"i.lA ç. J.lA , sarkan, sarkık:

gayreti) boşa harcamalc; (sıhhati) bozmak; )..1.A\ (bıi)

••

ç. ..:J\.. sakinlik, sükunet,

olma hali; ara.

fasıla,

mola;

yatışmış

ateşkes;

,4j1.ı.:ı ateşkes; hazar. barış;

" sakinlik., sükunet. yatışma:

.

ı:.ı J-u

..

lj~4-0 ateşkes. ateşkes görüşmeleri;

939 yolu! düşünceyi aramak;

~..u (çocuğu) [uyuması için) sallamak;

.. ..

~.Ui ç. ~L..LA çayuşkuşu, ibibik. hüthüt;

.s~ yol

.'-

..soU; (4ŞJ.A. '-'J.a, ~i~) (b·~) yol göstermek,

göstenne, rehberlik, kılavuzluk

[yine MEC.); yön. rola [tutulan); hal, tavlf;

rehberlik. etmek; (b-~. bir yol, rota üzerinde)

.s ~ d~ruyu/

hakkı göstenne (özl.dini

rehberlik etmek; (b-j,JI .. .e) götilımek. (b-e,

anlamda); (b-e) yol göstenne; hak yol, doAru

JI ... e) [giden yolu] göstermek; (b·e, doğru

inanç, hidayet; ~ " . .

inancı. doğruyu) göstermek; _i (J.ı:u. (gelini, damada) götürmek; (bşi,

.. J&--- -

)

J ...e)

.. ı,SJ.Il ~ Js- bir amaç bulunmaksızın, rastge""---le, öylesine; i.çJ.ll .;:&- J& )l..ı öylesine, belli

J, JI ...e)

.

..l' damada) götürmek;

bir yere gitmeyi amaçlarnadan gezmek;

hediyeleşrnek; (bıi, ~i iyi niyet dileklerini

--

,

..s.ul daha iyi yol gösterilmiş; daha doAru/ hak, daha yerinde, daha iyi;

<..I' ..e) varmak, ulaşmak; ı,S..)~ -, ,

"

~\J.Ayol gösterme;

siparişi, mükafoıı vb.i) vermek; (bıi, b-e)

yol almak;

-

~..l..Aç. ~LJ.LL hediye; sunu, kurban;

vakJeımek, ithaf etmek; (bşi,

göndermek, iletmek; ı,S.~iyi bir rehberlikle

..

.,

-

(bşi, J veya .iI b-e) hediye etmek; (bşi, .il veya

~LS' doğru/ hak

yol üzere olmak; hak dini inancı kabul etmek',

getirmek, arzettnek; ..9 !A(b.ile) hediyeleş­

rnek; ....:. ~ (gelini,

-

ı\J.A\hediye etme; sunma, arzetme; [kitap

için]

il1ıaf;

"

vb.i) karşılıklı yapmak; (y) rehberlik etmek;

/1Aıç. ıJJ-, il.... yol gösteren, yol gösterici.

{yürürken] salınınak, (salınarak] yilmmek;

rehber, lalavuz; önder, lider, başkan; J.j..lJ-- [kendisine] dotrul hak yol gösteril-

uzun adımlarla yürümek; ilerlemek; (..il ... e, bir yere) vannak, gitmek;

CuJI b-nin çevre-

miş

•

""" n-

sine. başına) toplanmak, üşüşmek; LS..ı.a1 [iyi

bir rehberliklel yol almak, ilerlemek; veya ıJ

cJI

...e) götüriilmek [b-nin rehberliğin­

del; Vı bşı) bulmak, keşfetmek, bulup Çıkar­

olan;

•

o

,

ı~ iLLi müe. ~~, ı.j~ ç. müs. ıJI~

müe.müs.

~ı; bu ~ ,~ bundan dolayı, bu vesile ile; -

"

'~bu sebeple. bu yüzden; ı:Lt ~ bununla

(J' ya da J bş, fikir) birden akJına

. - .. birlikte; buna ragrnen; ... ıJI J~ lJA bir de,

gelivennek, <JI ya da J bş, düşüncesi) hasıl

bunun yanında. üstelik; j i~ '0"; diger taraf-

olmak ~.J "~~, ~~ ~~~ »; ~ kötü

tan, öte yandan; ~~ J ,.LA sadece bu kadar

mak;

,.,--

yol, kO,Ü düşünceden

.. . __

Ji

hayra, iyiye. iyi

"

.- .- --

degil •...de var, bir de•... var;

--

yola, düşünceye) kavuşmak; (y b-nin) ön-

y-i>i (y") (bş') budamak, kırkmak; (bşi)

derliğinde, rehberliğinde yol almak, (y .. .i) ,

antmak. saflaştınnak, [yine MEC.] netleştir­

örnek almak, izinde olmak; LS

i

J" -I dogru

mek;

"-:"'~ =- y~ ; (bıı) işlemek, antmak;

940

.,

(bŞI) düzeltrnek; (bıı) kontrol etmek gözden

gar, soğuk} sert olmak; ir (eti) yakmak.

geçirmek; ((ocuğu) e~itmek, terbiye elmek. ". ".' yeuştirmek;,":,,""iJ = tı.:J..lı.ii ;

-';.

-

"":--!.liı düzeltme, doyultma; arıtrna; göz·

den geçirme; eğitim; terbiye. yetiştirme; kültür, öğretim; ••

•

eğitsel. eğitim...; öğretici. didaktik; • • ~~ terbiyeiilik. edeplilik;

.

, '

y.lf,.- terbiyeli, edepli, uslu, kibar; , ., -,'~ LL;

):.ı.A u. i

•

U..i.A) saçınatamak, saçma sapan konuş-

mak; (Y bşi) ağzından kaçınnak. düşürune­ den söyleyivermek:j:u.

şaka yapmak;

saçma söz, zırva; alayh söz;

)'.l,a

Ji. tl; alay;

•

ir ;\* kesilmek,

u

_,

fazla kalmak; ipi kesilmek. doıranmak; eskimek,

,

yıpranmak;

saçma söz,

-.. :.s ~

zırva;

. . .. J". -,'JJ". -,'

mış; dopmış, kesilmiş;

..

-,'J" u (-,'

. .

çok [haddinden faı.la] pışnuş, yan-

eski. yıpranmış;

.. -

,

ft'. ~'J") c.:ı-: .. .d.".

J! ... e) kaçmak; uzak durmak; ce b·il.) kaçmak (evlenmek vb. için); "'/.;A (b-nin)

kaçmasına yardım etmek; (b-ı) kaçınnak; (bşden) haczi! ipoteği

kaldınnak HUK';

karaborsa ticareti yapmak; kaçakçılık yapmak; y~ (~bşden) kaçmak.; (6J' vazife. gorevden) kaytannak. kaçmak;

yj&

saçınalama;

).iA

"

doğranmak; [et] yanmak. ateşte haddinden

~\r

ı..s;:!~ (na't) eğitim ile ilgili, eıitime aıt,

•

at~te fazla tutmak; t.....' =

11'-

rJ~ saçmalama. saçma sapan konuşma:

kaçış; uzak dunn; [aşığı vb ilej

.. o •

. J;.La ç. ,.

-J=ll.i.a tümsek. tepecik; dere, çay; ,• .

. J JJA

.lo;- hiperbol MAT;

. .. ..s:lı i (ı$.la, ü\:ı.l.a) sayıklamak; ,

,

c.l.i.A

sayıklama;

ü4.lı sayıklama, • ~\.a

.'

.

hezeyan;

saylklayan;

".rı i (;.,ft) hrrlamak; mınıdamak;

ja ç. i)~ erkek kedi; kedi; ö~ ç. )~ kedi; J..~ hınlu; mınlu; (kedi} uslama; i .•

Ôf-..ıA

kaçma

"

-,'J J" kaçm';

IJ4-"" kaçan; fırari, kaçak; yı/. ödlek. korkak;

"-?;.. ç. y~t.+: sığınak. kaçış yeri; 1":l .. . -"

.c.. Y H

kaçışı

olmayan;

I.:-':!~ karabosra(cılık); kaçakçılık; ~i:. k.açan; kaçak. fırari; Uz.ak duran;

.-*,

AU.BKZ.;

~

karaborsacı; kaça)cçı;

YH ç. ..:;..1. kaçak malı eşya; .,

U i LU) heyecanlanmak. heyecan. kapıı· <-

küçük kedi;

·- (elbiseyı) yıpratrnuk, eskitrnek; (b-i) i:'" a (~.r-) incitrnek, kınnak; (deriyI) tahriş etmek [rez-

mak; t~ (bşin) aklımı kafasını kanşunnak;

<J konuşmasında) kamiklik yapmak;

jjA

941

. - -J U.- 1=-

U gaşa,

, ,

palyaço. maskara,

düzlemekı;

sayıarı;

~.;Aa

şeker

ile

yapılan

~.

-

mak;

~ .;"piramil şeklinde. piramit

",'r' ~;

... arasında)

ihtilaf çıkar-

~ .;A iyice kocamış,

J')lJo(b-ile) tartışmak. ağız dalaşı yap-

ihtiyar; ihtiyar adam:

·

ç.

ıf~ ( ... ~

takılmak. şaka

mak; (b-e)

yapmak;

J-;A [yüzeyi, deriyi] çizme [olumsuz anlam]; (alet. makine vb.de)

:,.r(bşr) ,;a]lamak;

bidaı

~J.".Herat'a

.jJO r ç· ~ir bidatçi HRJ.;

. tr

~lrbidatçi

-.

V" (/'.r") ve

.' ...;rj (ı-'r) ("':'" hş;. h-i) abartarak övmek,

. - ... J:"" (Jr) (bşi) dölaııek; Jr'~; (bı,) kurban abartmaki

etmek;

acele;

•

olan;

..i"ç. , -.$o\.;A1

..ş

.

tahıl ambarı;

)lıısendeleyen.

-'

j..u ()A) (bşi veya y mak, silkmek;

yalpalayan; bş;. b-i)

(kıbcı

sarsmak. saHa·

.

vb.i) savurmak;

,.

~ )A

..J.#- omuz silkmek; ,Ll:!j ... ,jA kuyruğunu salla~ mak; }y.(bşı) (bir Oyana bir bu yana] saHa-

. -. i ~1.J11

mak; j~sarsılmak. şok olmak; sallanmak.

~\i Hsahil, kıyı;

okyanus;

-

J';"dökme

koşuştunna;

dökülen;

JI.*dökülmüş,

•

ko~u~turmak;

çabuk çabuk yürümek,

JJ.r+" koşuşturan; acele eden; acelesi

t:"I~;

t.rı ve t.1..f' acele(cilik);

•

ait. Heral ile ilgili;

4JJ./' [seri} adım;

(ediLI Vi için) acele

.,

b·,) satdınnak;

(JI .. .için, . ..e) acele etmek;

HRJ.;

etmek; t/>Iedill ve

V

2il./' Herat şehri;

JJ~

...

elden ayaktan düşmüş;

iJı./'ç. ı.?!l r sopa, değnek, çomak;

ehli olmak HRI.;

ük rbidatçilik, HRI.;

gibi;

atmak [sopa vb. ile];

ı,}1f'tartışma, ağız dalaşı;

.. Jbr Yun.>

rr

. '(U" Ir u <Jr) (b'i) dövmek, (b·,) dayak .-

aşınma, yıpranma;

" . ı.?JH yapranmış. aşınmış;

..

~li kesik Diramit MAT~

havan, dibek;

""I

J- .r~

..

elden ayaktan kesilme;

rr ç· r'r

.,

*' "",\to- ..

dilimlemek (sabr i1el;

". - l, .:.rL-olrl Piram;tlerl

bir pasta MIS.;

.

•

~;A (bşi)

~.ıA iyice yaşlılık;

bir yemek;

"-,,,I:'" ç.•.:.ıi. yol silindiri; L..ı1;A lJf ft YEN.;

(f.;A. ~.r+', 4..t.".......) iyice ihtiyarlamak,

kocamak; yapılan

kağıt;

mumlu

J.;A Herakliyus; Herkül; -- ... " "

(eti] dövmek;

L..:!.Jlet ve bulgurdan un ve

dökülmüş. döküıen; (ç. ı,;)~) par·

•

•• u (lJ"'./b) (bşı) ezmek. [ezip yumuşatmak.

yağ,

..

şömen. tirşe;

kaos;

~

Jr

JH

heyecan; kannaşa;ı:r

.

Jl r ' kan dökme;

titre~mek salınım hareketi yapmak; ]":"1=

942 j~: titrernek;

...

(J ...den) çok müteessirol-

. 1

-

i~

mak, etkilenrnek;

dft-'~ alay; küçümseme; "i~~ alaycı

"~-'-'

.u H

"'i bu biıi

bir tavırla. alayederek; ·

~j\A alayeden, alaycı, müstehzi;

fazla etkilemeyecektir [teklifsiz ifadelerdeki ••

• <

"bundan ıınmayız bile"l; Lo-......-J j H"

sevinçten havalara uçmak; dolayı sevinrnek."

"

••

"",1 ...

<_,

4-i 41 p\ bşden

o'jA • h': ç. -",'jA aslan;

oy. (ıekjs.] ç. ..:.ıl. kargaşa. kanşıklık, sarsınu; tilteşim;

hareket;

•

silicme; (elektrik)

••

J' o

şok; titreme; ~

••

jA zelzele. deprem, yer

..

•

· . 11:'.,)101--

•• •• • ı)~~ i 0jA) gülmek;)jA şaka yapmak, MIS.;

)\rı şaka yapan, Şakacı MIS.; lr ç. ı.:.ıI bülbüı;

· . , tr a (ty') koşmalc; U~~;

,

sarsan; sallanan;

salınan; kanşuncı

::r·

" .

ıJ:1l1 v-ı) gecenin bir kısmı;

.

~

u~ultu;

{gök gürültüsü için}

i)+'

,

bir deri bir kemik/

cılız! arık

olmak; çok

zayıflamak. bir deri bir kemik kalmak; ...: ...~

gürlerne, gUmbürtü;

,

.

Jr i <J;-a) ve Jr a ve J.,. [edil] çok zayıf!

(harç. beton vb. için]; j!jA [rüzgar]

ŞMIa;

2

, ; jA canlılık. neşelilik;

r

a ~) şarkı söylemek;

;...JjAI ç.

•

ga,,; ~';jA~;

.ll

..

[.jA bir şür vemi;

sarsıntısı; ( y~l ) )J'.:-Jı ö);ı sevinç dal· ."

••

•

.

.~.

~)

~ ...;.:&

havalarda uçmak;

•

:, T

a (JjA) (b'e) !akıımak. şaka yapmak; (b·;)

heyecanlanına,telaş;

•

.i.!.w sarsına, sallama;

çok

lpl sarsıntı; sallantı; titreme; titreşme,

kemik bırakmak; Jj.~; Jil. (b·ile) şakalaş·

Oj\?' titreşim, salınım; •

.rE-" sarsılan,

•

sarsınuh.

.

i'

da y ... ıle) alay eunek, oyun oynamak; 1.,,& ve 1,,;e;-ı1(ı.:,rt veya y veyaj;- ... ile) 11; •• •• ~ jA vejjA küçümseme; alay;

r"

. .' .

alaycı,

müstehzi;

zayıflamak. bir

•

JjA şaka; ~

•

r

eğlenceli, zevkli. hoş; Şakacı;

güldüren, komik;

• ••

•

••

~ rı ya da 4 jA ~IJ) komedi m.; •

•

J jA şakacı, komik kişi; ,

-,' olr alay konusu;

Jl

olj--A alayeden, müstehzi, alaycı;

Jlj. = J;';

r

[çok] zayıflık, cılızhk, ankhk;

...

...4.r ç. J jA cılız, çok zayıf, ank;

küçümseyen;

• küçümseme; öl*

deri bir kemik. ol-

mak veya kalmak.;

o.

i;'.,,!.' a (, jA. 'jA. jjA. 'JjA. ;in-) "" ya

,;r

. ,.

veya çok

titreyen, sallanan;

J""";_

•

deri bir

mak; Jr' = JjA; Jj-ıJl çok zayıf olmak

salınım; kargaşa telaş;

•

zayıflaunak, cılızlaştırmak, bir

alayalaycı gülümseme

LL.it' ç.

vı' . J~~ komedi;

943 •

Jjl:a şakacı; komik, güldören; t

• •

. . ;~

karşılamak;

p

ıljIA mizah dergisi:

_U (sin~k

JJjt" ç. J.ı,j\t- cılız, bir deri bir kemik.

çok

sürüiçin} yere düşürmek;"j--J-.A (f.J-i) neşelen-

uğratmak,

dirmek, canlandınnak,

bozguna uğratmak, yen-

neşeli, şen,

~

yenme. hezimete uğralma; kayınna;

.,;

....:. :~ ç.

•

~"ljA

•

- n,, • >ı

mutluluk;

•

yenilgi, hezirnet, mağlu-

'" J~l

yenilme.

mağlup olma;

bozguna

2

•

!? hşşşt! şşş! sessiz ol!;

.

,

~

uğrama, darmadağın olma;

i (,i

ılı)

L

harabetmek,

~\.*\

~ ve~\

bozguna uğralma;

mak, sallanmak;

~L:ı Haşimi;

ror

•

•

ç. ..;a'..;a sanınU, sallanu, yerinden

oynama;

hir];

.

i

, ~) fısıldamak;

r

fıslltl;

kendi kendine

~ konuşma,

mınldanrna;

!' harap

I' •

i

.

i r hŞŞŞı! şşş! sessiz 011; ~,",.""":t. (ısıltı;

\.:>- j.l~ dokubilim. histoloji;

4!:

,

.' ~ u (J:LA) ilerlemek, öne gitmek;

,

~ (h)isteri, peri hastalığı;

__

>ı

(h)isterik;

., ,

~ i (4.:0.p) [ekmek, dal vb,] gevrekl kuru

olmak; ~ u, i (~l,;.,.aı, ~W;.A) neşeli olmak, yüzü gülrnek;

(J

veya y b-i) güler yüzle

•

i (o,

değini

bllı)

sürekli

yağmak;

incir çekir-

doldurmayacak şeyler söylemek; •

ii.

j::,.

• OŞ.f-A

çatlat-

mak, yarmak;

"

.,

~~ ve

[şe-

paramparça;

(~) (bşi, dalı) eğdirmek.; (bşı)

•

•••

yerle bir olmuş

)~ aslanın lakabı;

,

•

olmuş,

parçalaıunış,

,

parçalamak;

harabolmak, parçalanmak;

"""'.." k.ınlgan'" saman' i'"-

•

yerle bir etmek,

(bşı) kırmak; (bşı)

,

,

(bŞl)

.r (b-i, bşi) sallamak. sarsmak;.rı.w samI· .i

.

ve. ",.,

..s-'*' ç. ı:ı)- bozguna uğralan; •

r

.

yüzünde gülü-

cükler açan 1 ~4 ~IA "" şen şakrak;

biyet;

•

şen,

.)1;. gevrek, kuru; '.

Li>

körpe, taze;

mutlu;

4.:.ı~ neşelilik,

.- ..: gümbürtü; [yenilip) kaçan; •

kaynatmak;

...~ ~ gevrek, kolayca ufalanan, kuru;

yenilmek, hezimete uiramak;

;>

kanını

kınlgan;

gevrek, kuru;

_.-z.

mek; (rakibim) yenmek, yenilgiye uğrabtlak; _~'

_U,

.

rri (rjA) (düşmana) galebe çalmak, (düşmanı)

;>

kovmak;

c2

zayıf, ank; ••

hezimete

uzaklaşbnnak,

vb.i)

.' .i (J:Jt ) r -! d~ğn~k ile yaprakları, ~

..

,

(J ,.. d~n dolayı) sevinçli olmak;

ç. yl..AA tepe, tümsek;

•

~ i~)

{mide} (yemeğı) hazmetmek, sin-

dirmek; (h-e) zulmetmek., zorbaca davranmak,

hakkını

vermemek; (b-e,

bşe)

katlan-

mak, tahammüL etmek, çekmek; i' ."! il sindi-

944 rilrnek. hazmedilmek; Li mek, (b-nin) •

~

hakkını

sindirim,

-;., 'sl (b-4!) zulmet-

haıım; katlanına, • •

çekme,

tahammül 1 ~u.-' ~ göz yumma, hoş-

•• •• görü; ~i ~ kolay hazmedilen. sindi·

rimi kolay, hafif;

sindirimle ilgili, sindirim ... ;j\.e-':'

.

Q*

bAı

sindirim sistemi;

. LJ:

,

ca sindirilmiş. hazmedilen; sindirile·

bilir. haı.mı kolay; zukne uğramış, hakkı yen••

mış; ınce,

j, ~_ ;., At

haksızlık, adaletsizlik;

r~' sindirim. hazım; sindirilebilirlik.

kolay hazmedilme;

rJ

,

i:

hazmı

t· hazmedilen. sindirilen; sindirimil

kolay; mazlum,

mağdur, haksızlığa

~ ~ ~lldeve koşarken] boynunu uzatınak •• • • ••

J &-'1 çok hızlı koşmak; .. _. - .. .

, !.ı.ll

.)b i (.)b, "ııı.., J~) [yağmo, iri taneli yoğun bir şekilde) yağmak; Jl=.ai 11;

. ..

.)b : J.l>ı. rı.. şiddetli Jlb'~ı; .

yağm", [yine

.. J Hi

Hufuf kasabası Suud.A.;

ut- pervane; vantilatör; yelpaze; {toz al· ,.

J k

düşüncesiz, sorumsuz.;

.- ..:J\,ü) ., çökmek, göçrnek;

..:....iA'i (~,

tutarsn: olmak; saçmalamak.

saçmaı

zırvalamak;

dınnak.

hamle yapmak; (,);- ... e} yığılmak,

üşüşrnek;

çökmek, çöküntüye uğramak: (yine

sinirler, moral vb.];

cJb.:. bitkin, yorgun MIs.;

,.

';';4'çökme,g1içm"

•

bozukluğu;

c.il..> yanlış, .;.ı

.. ' -y~~I';';4'

...k

tutarsız [görüş];

~ınnış. şaşıp kalmış;

}411 AU.BKZ.; to.iı~ .;~ ince yapılı yapılı

.

-

....

olmak; uçuşmak.; J~ ô~; ince

olmak.;

• ;j';!';~

(rüzgar için]

..

uğultu;

J~ ince yapılı; ince; az, ince [sakal

.)b kurt; _ 'a

ii

J.,ı..: )u...~i J.,ı..liri taneli, şiddetli yağan] yağış, yağmur;

-jk,A ç.m.\;>, J!'\;> tilki; - •

:.,;... i

J~ parlayan; uğultulu (rüzgar); şeffaf;

moral

,

i,

-

J,A boş; hoppa, düşüncesiz;

MEC.

uğramış, hakkı yenmiş;

ve

in özle-

c.i4J (,);- .. .e, .. .in üzerine) atılmak. sal-

• nann;

zulüm,

Ji ~ ~ -

mak için] tüy;

r~ haı.m! kolay, sindirilebilir. faydalı, ~_

...

birden aklına gelmek'" esmek;

,

•

- .-

mak, yayılmak

mini çekmek, .. .i arzulamal<; .uL.ı ~ ~

yemek;

u'

H.. ._

•

(ı...i~ .;~) hızıı geçmek; panIdamak; hafif •

vb.];

şeffaf;

,

hafif;

uçuş;

, ieAe" ince yapılı;

. - -.(p) l.i.o u (p, ip,

"ı"...) hataya düşmek,

hata yapmak; [açlıktan] zayıflarnak;

Vi

dokunmak, yalayıp geçmek KNŞ; ~ i (~,

için) acele etmek, eJI ... ~} koşuştunnak;

uğuldamak;

(JI bı,) çabucak ulaşmak; (b-. b-i, JI ...e,

JJ') (rüzgar]

[koku] etrafı sar-

945 yapmaya) teşvik eımek, kışkırtmak; ikna et·

. - . ., rnek; _eP, ) havada ~

öz!. sevgi,

aşktan dolayı)

uçuşmak; [kalp;

gürn gürn atmak;

(Jl .. .1) anulamak, istemek. özlem duymak;

ip ç. ~i~ sürçme, hata. yanlış. kusur, günah;

. )~ ç. ~L hektar;

rünrnek; sesini yükseltmek;

{nağme

rennüm etmek, okumak; (göreve)

'-i ile)

J~ ç. ıl.i, J,l~

ıJ5:.a, böyle. bu şekilde;

•

•

lhilall ay

~ ALF.BKZ.;

vb] le-

girişrnek,

başlamak, başlangıcı

hilal;' panınıez ;şaret;;

şekilli şey;

J"'j.A ay ile ilgili. aya (gökteki] ait; ay

~ ~~

harapf viran olmak. harabeye

dönmek; çökmek, göçrnek; (y veya ~

b·ile) dalga geçmek, alayetmek;

(Js- ...t)

tasalaomak. canı sıkıırnak [~ .,.i, karaya takmakı;

şeklinde, şekilli;

[hilal}

JLa korku; ~ ç. J,lifi ..Jıı ~i ~i~ .. demek; •

hürat;

•

yaşa, sağo!

vb. diye

tez:..

bağırma;

• •

J1ei eııence sebebi ile baAırma;

•

J~i (na't) ilk. başlangıç niteliıinde;

• J~i başlama, girişme. kalkışma;

4..."s:.1 alay, islihU;

~ alaylı. alaycı, alaya alan;

~n; .

J4- ay [hilal] şekUnde;

••

•

..

çıkmak; {takvim . , - ayıı girmek; ~ ; "4.1.J1 'i~ A.J~ 'i" demek; [hilal] görünmek,

neşe ile haykırmak! bağırmak; (Jb-e, .. .için)

tezahürat yapmak; Jal [hilal] neşe

ile bağırmak

,

,

~ i~ + J.a 1 değil mi?; niçin ... değil?;

(~)

•

•

LJ:. [sonı eki] ... mı, mi?; ... ~.l ... Ja ... mi, ., yoksa ... mı.;

rnek;

rnek, kalkışmak; J~~o ·1 (hilal] belinnek. gö·

yapmak;

•

j

mur] boıanmak. iri iri yağmak; (,) ...e) giriş·

başlamak; (bşe

Ju. çok aç;

J..

yaşa vb. diye baAırmak;:WI (yaA'

yapmak,

çıkmak. görün·

["yaşa, sağlığına

diye bağınnak]; (Y hayvanı J

J4; parlamak, parıidamak;

vb."

.. .e) sunmak;

(yUzl neşe ile

parlamak. [yüzünde] gülücükler açmak; "yaşa! saılığına!" diye baAınlmak; teıahurat

.

J.I+.:.- teıahürat yapan, neşe ıle baAı.ran. coşan;

parlayan. parlak; • • başlangıç. ilk;

Jc .

~ a (.jj,) kıllı olmak; • •

-,.1> kı ılı; i,

•

~ [ciojs.; tek. is. oj kıl;

...

• ~ ç. '-i~l çapa, gemi demiri; .;

.0,

o,

~i müe... L:LA ç. ~ kıııı;

" ,

~ muhallebi; •

•

~ ve ~ i. ~ ..~ helile ağacının meyvası BOr. PhyUanlhus emblica; elips GEO;

~Ielips şeklinde. • ••

ı~ i (~) (hastalık]

eliptik, beyzi;

(b·i) eritrnek.

zayınat.

.

mak; ..,.J.a

946 -

~.

[edi!.] verem olmak; ~ çok

zayıflamak, erimek; -

saçmalamak. saçma sa-

-

~ zayıflarna;

4...< 1• -, yok olma, helak olma; tehlike;

verem; saçma söz, zırva;

•

ı........ .po ALF.BKI.;

cil4J (J; için) hırsla, canla başla sanı· ~~i tüketme. tüketim; aşınma. ylp.

>-

o <e:l-') tedirgin! kaygılı/ endişeli olmak;

ranma [borcu] kapauna, amortize etme;

.:. ı, endişelilik. tedirginlik; endişe. kaygı.

~"J.+-l tüketim ile ilgili, tüketim, .. ;

('~ endişeli,

.;.lll> ç_

tedirgin, kaygılı; korkmuş;

tJ-'=~; J:,h sakallı; kıllı; sık sakallı; ,....ll:l

•

ma; bitkinlik, yorgunluk;

~ Helsinld;

•

durum; tehlike;

-

10.

pan konuşmak; ~i gülrnek;

~

._.:...._'-, ç_ ~4'"" tehlikeli yer; tehlikeli

(bş,) yutınak,

olabilir; lanetli; geriye getirilemeyen; .!.ll: • yok eden. helak eden, ölümcÜı.

[mideye indirmek];

r~ kocaman, dev gibi; aslan; OJ.

i

•

tehlikeli;

• •,.

~ i (Iot.ıı ., ~o;.... ~) yok olmak; ölmek; helak. olmak. harap olmak; ~ ve ı!.,l ı !ı.\ •

•

•

•

-

••

•

10.

(bŞl) yok etmek; 1 J-:.ll J ~}-i ~lcanh cansız her şeyi yok etmek; ~4J

çok çabalarnak;

<,}s:- .. in

<J için)

üurinı:) atılmak.

hamle yapmak, saldırmak; ~ için. uğrwı­ da) delicesinel hırsla savaşmak; şiddetle

(,}s:-

bşı)

arzu etmekı isternek; (,}s:- ...t:) canla

. ve .

başla sanırnak; yonılmak, bitkinleşrnek;

--

rnek. göçrnek; ~\ mak; ..toUr ,i

.:.ili. ~~, .o.UI~ yok

olan, ölüp gitmekte olan; ölü; ölümlü. yok

-

__

~,

çök-

,.,

~L tehlikeye atıl·

eJ için) canla başla uğraşmak.

. ,. . rnek; (borcu) kapatmak; ··1lS· +i [edi!.] öLbüyük çaba sadetmek;

(bıı) bitinnek.

tüket-

mek. yok olup giunek;

"

~ ölüm; yok olma; sonsuz yok oluş;

~ [tamamen] yok olmak; felaket. afet; tehlike; ~~ (tamamen] yok olma; yolcluk;

..:..Ub . bitkin-'

-

.' ıı.. , tüketici·, ~

•

.!Jı~ . • tüketilen, bitirilen; tüketim;

- .~ İbr.>Allah'a şükür!

.. . buI! t 4:H ~ hadi git ona! [kadına hitaben];

ı'O "" hadi!; [mansub isim ile] .. .İ getir!, .. .İ

....

..

"-

.

'

~.-.

~ ~ hadi! hadi gidelim! kalk!; ,~ ~ J

vesaire. ve bunlar gibi;

ı~ halsiz, bitkin;

" jelatin; ~

.

-

~ jelatin(li) [na',]; ..:... .......

~ yumuşakçılar;

~ yapışkan;

_~ (bıi şiiri)

ince ince dokumak!

işlemek;

(elbiseyı) eskiunek, yıpratmak;

...4lı ince, hassas; zarif; seyrek; •

. ..

j.>ll> ft; ft;

--

~ --elı ç. ~"Aa eski elbise; halı, kilim

947 niyet, tasarlarna. abldan geçinne;

vb. MIS.; ~ ince; seyrek; eskiemiş) [elbise vb.}:

L

P •

;. .

mansıl/ eli ayağı

w•

~ ve ~~ helile ağacının meyvası BQT. PhyııaJllhus emblica;

elips

GEO~

-

ç. r\..Aı\ müe. ~ ç.•.:A • ~L..a der-

,..A

•

•

ko-

nu, mesele; önem, ehemmiyet;

halüsinasyon; görüntü; sayıklama;

?~ helikopter,

.

önemlı

tutmaz kişi; yaşlı adam;

ç. ~ niyet. maksat. [akıldan geçir-

me]; gayret; azim, sehat.

kararlılık;

heves, •

merak; alicenapltk, yüce gönüllülük; 1 ~

~L [na'tlelips şeklinde. eliplik;

•

••

•

•

~ J~ kuşkonmazBOT ~

~i ya da ~\ ~~ büyük emelleri olan.

l{""'i [zamir. mUz.] Onlar;

beklentileri büyük; aHcenap, yüce gönüllil;

,

,

•

i

ı~ u (~.

,

..

t...+-> (b-i) tedirgin etmek, kaygı lan-

dırmak, endişelendirmek. ıasalandırmak.

tiz-

au tasah; kaygılı. endişeli, tedirgin; hevesli, gayretli, istekli, can atan;

rI....A ç. r~ aticenap, yüce gönüııü; cö-

rnek; (. .. 1) ilgilendirmek, (b-nin) zihnini meşgul etmek,

(b-i) üzmek; ( .. .için) önemlil

mühim olmak;

• • _(~) (y

.

,

mert; cesur;

yi~it;

~L daha önemli, daha mühim;

...e) üzülmek, (y

••

~lönem; ilgi

.. .için) endişelenmek; (y bşe, bı yapmaya)

•••••

t ~'il f..-:S-

önemsiz;

niyeti olmak. (y ... ı) tasarlamak; (y ... 1)

... js. ;:·.~i ~ ... c önem atfetmek. ehem-

aklından geçirmek; (y vcya cJ~

miyct verrnek; ~ p~

..

•

mak, tam

... 1) yapayaz-

•

y veya cJ~ ... yapacak olmak; kalk-

çok mühim olmak;

4t- ç. r"+' önemli konu! mevzu/ mesele; •

mak; ........1 (b· nin) zihnini meşgul etmek, aklına takılmak;

(b-nin) aklında! düşün­

cesinde olmak; (b-ı) üzmek, kederlendirrnek; (b-i) ilgilendirrnek; (. . .için)

önemliı

mühim

i

atfetmek, (y ... 1) önemli! mühim görrnek; (y ... e) bakmak. (y ... 1) gözetmek; (y .. .i) aklından çıkarmamak,(y .. .e)

dikkatetmek;

Oı

bş için) zahmetel sıkıntıya gir-

mek; ('-Ib-ı) kollamak, desteklemek; (Jiçin)

tedirgin! endişeli olmak; • ~

ç.

rYJ6 tedirginlik.

endişe;

tasa, kaygı;

O

!y~l mühim meseleler işler; :. •Q"I\

e

•

•

if

•

r4--

resmi görevler. vazifeler;

.. ..

4. • qininni'• •

. ç.

r~~ kaygı; •

..:.ıl_ özen, itina, ihtimam; tasa,

gayret.

şevk.

heves;

rIA önemli. mühim; ciddi, geçiştirilmez; •

(J b-nin y

••

•

olmak; ~\(y ... için) tasalanmak, üzülmek;

J ...ile) ilgilenmek; (y ... e) önem

•

görev, vazife; özel görev. misyon; 1 rı ,

(y veya

~ :'.;'~1 ~ ~1.S

•

LL.ıı ç.

.. r.r+-

r.J-A haşaraı; sıkıntıı rahatsızlık •

i

•

veren şey; sürüngen; bkz.

düşünceli

r.i';

üzüntülü, üzgün, mahzun, kederli; [bir hali bulunan]; rihni

meşgul;

948

.

,

.~,

dökülmek; [yağmur, gözyaşlanJ boşanmak;

~ önemli. mühim; ilginç;

0.rA [yatınur]

(çof·} ihtiyaçlar; teçhizat, donanım; erzak;

•• _

,J

..;.:tu, ,. (.......>baunak; (bıi, b-e) batırmak, sok·

mak; (atı) mahmuzlamak, dUrtmek; (harfi

~ ~.r ~L..r mühimmat, harp teçhizau; •

.. J

veya kelimeyi) hemze ile ifade eunek DILB·'o

~ ("":" ...e) önem veren, ilgilenen; dik-

.,;-ırı baunna, sokma,

kat eden; (y için) kaygılarıan, tasalanan,

•

••

••

iftira ~ ..;-J J

(y .. .i) dert edinen; ••• J

..,;-.a

ı.... O ikisi, Onlar [iki kişi için]; bkz. .J"'A; , ,

.i"" rr mas.;

J.J!ı..... imparatorluğa ait;

i ";"'-ç.

... ~ [cin.is.; tek.is. iL ç. tL..a\ tatarcık, ayaktakımı,

••• ıJ:O! J.."."ıı i .......... in arasındaki ilimi· ,. ' jl...a karalayan, iftira atan;

avam;

~ç .

. --

..

..,...... i (..,........) mınldanmak; (y bşi

mak bilmeme;

Jl b-e)

. .. fısıidamak; ~ ~,)i J ..,........ b-nin kula~ına . -,,

~ barbar, vahşi [s. ve L]; medent

fısıldamak; ...,...4Jfıslldaşmak;

olmayan, uygar olmayan; kaba, hodul;

..,........ mınlu,

barbarlık, vahşilik; kabaltk; mede·

mınldanma; fısılu, fısıI­

dama;

ni/ uygar olmama; " ..ı...a. u (,) J4A) sakinleşrnek. yauşmak, dinmek.

J,

•• fısılu;

[çoA.] ..:.JL.....a fisı1Ular,

ıJ""'I.".. [çog.kuI.J mınıdanarak söylenen

:4..

giderek sönmek; küçülmek, çekmek; ve , ..ı-ıı\ (bşı) söndürrnek, yatıştırmak, durdur-

..

veya fısıldanan sözler;

J--.A u ~) (b-i) ısırmak;

mak, bastlOnalc;

.)~sönme, dinme. yalışma

.i:'lf.- mahmuz; üvendire;

jl.....t-ç.~~ mahmuz; üvendire;

~açlık; ~L.A ~ açgözlülük; doy-

••,!, ••

4·

_

vahşi, barbar, medeniı uygar olmayan;

,

..:.Jl;~ hemze DILB.; ~l i~ j

•

Uvez vb. gibi küçük sinek;

imalı! kinayeLi sözler;

. - . .. kat hemzesi; J.."."J1 i vasıl hemzesi; ... .. ..

~a (~) acıkmak; açlık çekmek; •

dürtme; karalama,

igneleyicij alaycı sözler;

..:.ı~ vazifeler, görevler;

,

yaA:ış;

..

ç. ..:JL önemli! mühim konu, mesele;

(aynı,

ı.r-~ [kitap, sayfa vb. için] marj'

zam.

J&.

MEC. sevgi vb. İçin]; sükunet, dinginlik; yor-

. .. ~la .. .ile baglantıiı. _. _çerçevesinde;

gunluk, bitkinlik; hareketsizlik; kaulık. e~i­

1~"i1 ~LA ı.P haberlerin yorumu; ı.r-~

lip bükülmezlik; öllim;

~)i kar mari';

-'--:'l:ısönmüş, dingin, yatışmış; cansız; katı,

..

kaskau (vücut];

r-"u, ,. (r-"> [su, göz yaşı vb.] dökmek; :;...6;1

.. .

-_.

"

....

.

........ ı.[na·t] haşiye, dipnot; ,,C:""a. a~, (r-'. uı...) [göz] yaş dökmek;

_.-

[nehir vb.) akmak;

949

- .. ,.

o-

cl..:a u (~) (b-i,,) ... e, yapmaya) zorlamak, (b·; .~ için, yapması için) sıkıştırmak;

4~ kendini iyice

<J veyaJs- ..e) vermek,

kaptırmak, dalmak, bütün mesaiSİnİ

<J veya

js- .. .e) vermek;

..::.ı~l. çöp sepeti;

.. llo.t- W --.,

ihmal edile-

.

bilir miktar; ."

~ [aıı eşkin gitmek; •

•

••

c.~ ç. ~W eşkin, rahvan giden [at];

•••

{'"Sellı "hımm" demek; mınıdanmak;

homurdan-

•

:,ll. 8;~ kendini iyice verme, kaptırma,

.e

- .

-'

daima; zihnini tamamen

meşgul

etme;

4

tt>

Q

."

<J e) dalmış, kendini vermiş, kaptırmış; <J ... e) müptela, ı.:. l • ~ '.. tamamen! iyice

vızlamak, uğuidamak;

mak; söylenmek:

o ••

-

..

ç. ..::.ıL ,~W "hımm, rumm" deme

{şaşkınlık

vb. sebebiyle];

söylenme;

vız vız

sesi,

"

tutkun, düşkün;

.- -- ,. J..' u. i (J..'. ~'lI.>, J".-)'[göz] yaş dökmek;

(".-) I..A u (".-ı akmak;

mırıltı,

uğultu,

homurtu,

[ uçak vb.]

[ınnak vb.] dökülmek;

,-

. j.A\ (bŞI) ihmal etmek; (bşı) göz ardı etmek,

..

devre

dışı bırakmak:; (bşı)

,

ihmalkarl umursamaz olmak; J...+~ [göz] yaş

dı

,.

özlemini çekmek, (Jl ... 1) çok isıemek:

kullanmaz olmak;

. _. (harfin) noktalannı koymamak OlLB.; J-oI.&J . .., (yağmur] boşanmak;

dökmek;

. - '"" i V. """) ağlamak. iç çekmek; (J! ... in) ALF.BKZ.;

" Onlar [dişiI, müennes]; 2,;.,A

.. ve

3l.:A bkz. .TA ;

.,

.,

'.

~ burada, burası, bura; L..:.A [fiilden

III

.,.

.,

4J

j..A yalnız bırakılan; ihmal edilen; gözar-

önce] işte şimdi, burada; ~ III JI ya da

edilen;

burada; buraya kadar; bu dereceye/ noktaya

. kadar; I.:...A ,:r buradan; bundan

..

"

JI...4Al ihmal; dikkatsizlik; ihmalkarlık;

göz ardı etme, hesaba katmama;

bu sebeple; bununla, böylece; bu

.,. .,

"

..}otA.,ç. J..A dolaşan, gezinen; avare; .

•i

•

~;ı'~"'-'

oradadır; ~ );l.

.,

•

..4- ihmal edilmiş: hesaba katılmayan, dışı bırakılan,

göz önüne

edilen; eski,

alınmayan,

artık kullanılmayan;

- -.,.

Hrtilmemiş, noktalanmamış OILB.; ..::.ı":A.o+J1

[postahane vb.de] sahibinin gelip

almadığı

••

pakedin bulunduğu bölüm; ~ ~\..A.I'j1 --.,..

e· llL....ı)

•• i

J-+o'

sahipsiz mektup; aLı

•••

~

."

•

._

i

•

,:r• oradan;

~i.:.#> \.l.• ne oluyor, ne var?;

III a, u ,

. i (~.;,A •

yoksun, muhtaç; [harf. kelime1 noktaları be-

J} ~\:.:ı Şöyle bir özdeyiş

vardır, ...; ~b JI oraya; ~L:.A •i

imzasız; :i! Q

.,

~b ve ~l:.ıı orada; orası; orada vardır,

göstermeyen;

gözardı

vasıtayla;

~\.:.a J \.:.a şurada burada;

.J-.to ihmalkar, ihmalci; dikkatsiz, itina

devre

dolayı, işte

(b-e

veya J b-e) yararlı/ faydalı

olmak, iyi gelmek,

sıhhi/ sağlıklı

olmak;

.-~ aCı."A) (y bşden) hoşlanmak, zevk al-

- -

.,-

mak; b (b-nin, Y ya da"p- bşim) kutlamak,

.

...

. .. ' tebrik eunek «ıJ~)L1 J ..,..~ 01.:.#>1>; (h-i) .. --.,..' sevindirmek. mutlu etmek; 4ı (Y bşdeıı)

,,

950

Lo hO~I;1l1mak,

.

,,~

.

. --

•

• o

•

•

rahat, sıkınUsız. problemsiz; t ~

'-:' veya

afiyet {şeker} olsun!. [yarasın!];

'

~IA

..

~4Jkutlama,

tebrik;

kutlayan, tebrik eden;

••

~L Hindistan; Hindiler. j,.

. Hintli, Hint

...şJwA

.

.

t ~~1 ......

.,

,

'

',iı

'"

,

'p

..,

biçimV z.arif yapmak; (b-ı) giydirip kuşat­

• •

rı:'" n;

all ~\ Çin Hindi

.

'.,

..

,

-

• o

...

•

n; kılık, kıyafe~ 1.... \~ ~\

(ç. ~ YA) Hintli (kişi];

üstüne başına çeki düzen vermek, kıhk kıya­

Hint Okyanusu; .)~\

fetini düzeltrnek; giyinip kuşanmak;

.. ,

r~ düzenli. tertipli. muntazarn; şık. za-

, ' J.:.t- Hint [çeliğinden yapılma] kılıcı;

rif; kılık kıyafeli yerinde; terri elinden çıkma,

"

...ı~ "LıJ..:..A hindiba, Frenk salatası BQT. .

.

o

1 ıI"J} lJ"." e • ziraat mühend~s:; LJ". ,.~. : ı.i.4~ elektrik mühendisi; ı.i1~ LJ"~

~\ Kızılderililer;

.,

0_'

mak. giydirmek; . ....1.:A uyum; düzenlilik, intizam;

,

•

--

.. ~~ (bşı) düzenlemek. tanzim etmek; düzgün!

hizmetçi kız;

~

.

mimar {mühendis];

:..sı~ şen. mutlu. neşeli; hizmetçi. uşak; ,

• o

..,.-4- mimar; mühendis; teknik eleman;

•

ç.

•

. ,

"-r sıhhi, salıliklı, faydalı; hoş,••güzel; d'"e;

.

A-.I.1:.A = ijl.ı.o.a yukan bkz

,,~ kattan;

. .'

..

a) mühendisler bir1iğil _.. • , • odası; ~~i ..:.ılJilI 'll; istihkamcılar ASK.;

esenlik, sağlık; kutlama, tebrik etme;

U.;- b

• o-

düstriye1; 1 YJ.:A

zevk. almak;

ve iJ.~ neşe, sevinç; sıhhat, aliyet,

.- ..

•

.

,

" Macar ls. ve is.l;

ı.Ş)\iı:.A

Chichrium endivia; ,

~ ~ :"'iı:~

)..u ölçü; i ;l~ zira, [ölçü birimi, MIS., = 65.6 cm.l:

:l.....-.~ mühendislik; mimarlık; geometri; jeo· fo

dezi;

-.

_ ...

ı:..~\ ~ geometri; ~i»)\ .... -4 1 •

••

...

çümü ölçme bilgisi;

.'

"

..

ölçüm bilgisi; iJ.ı.Jl i.....ı~ şehir planlama;

~J\ " ~

•

•

.h ~~i

. '

-

... o

mimarlık; ı...-~ı

.,

ağlamak;

j\.:A ve ı!.ll\;.a bkz. hA;

ı ~ kuru hunna;

2~I.A ALF.BKZ.;

, 4.-. kısa süre an', ,- , .;

. .. bir süre, bir an;

",.

..

~~~i elektrik mUhendisli!i; ı...-.l:.fl\

. ., .

: j'.L..-J, inşaat mühendisliği; ~4\ ı:s:..;ıS:...j1 ,. . makina mühendisliği; ~

",j.,jllı ve ;...iı.i4 kıs kıs gülmek; hıçkırarak

• • o ••

~1."..AJ1 t..ı~' hacim .,

acele etmek, çabuk davranmak;

• • Oı •

ziraat mühendisli~; ~1"""~.J1 yüzöl-

••

terzi dikişi {elbise];

'o

~ kısa

~

~~ ninni;

L.tı ç. ..:.ıl

1S"""..l;....:a teknolojik. teknik; geometrik; mekanik, makina mühendisliği ile ilgili; en-

...

(J bebeğe) ninni söylemek; , ..:.ılp şey; ufakJ önemsiz bir şey;

kusur, defo; ,

pzaman;

951

·, ..

.r (=,.~ ) sıhhi, sa~lığa uygun;

~ J'P' Yahudileşmiş;

•

..

,)J~normal,

4:llühl eyvah!;

,

.r

. o lmüzekker zamir); 1~ jA bkz. I,; ;

wbkz. ı...; •

ı

~r

asıl;

kartı

••

•

(bşi,

malname, güven belgesi; SUR.,

yıkmak,

devirmek;

kimlik; kimlik

"

•••

f'

[yine

•••

•

HO·

kanı; 4:ı!......

.

IR.

kimlik

••

..r kimlikleri tespit etmek;

CJ

2;jAbkı.. ıS,,-;

..

-.

dipsiz çukur;

- ..

.

trl müe.,.~JA ç.

•

•

(.:ı)A) ,)\iı

sabırsız.

. t ......

dikkatsiz, sakar;

enini sonunu

düşünmeden

,

•

r ç. •~ kasırga; •

up."....)

1 ı:ı'

mak;

•

(b-i)

sarhoş

. ...

etmek.

(b-ı) Yahudileştinnek,

_.

başına

Yahudi yap-

~ li .:ıyı az bir indirim yapmak

KNŞ.; .:ıJ\A(b.i) hoş

sokmak; (b-ı) yere yıkmak, devirmek; J~ !i

keye girmek;

göçrnek, çökmek; tehli-

düşüncesiz,

tedbirsiz, sorum-

mek; çökmek, göçrnek; Şı}

J~lyıkılmak, devriI{lartışrna

vb.run akı­

sapmak, konu dışına çıkmak; , )".ç. )1".1 göl;

-.-

.

görmek, (b-e) müsamaha

-. ~iJA ç. oJ'.,...,aı gönüllü; gönlillü asker . -. '

.

yeni.; öJ'..,tfl1 gönüllü birlikleri;

•

.r.Adüşüncesiz,. ıedbirsiz, ihtiyatsız;

J~dikkatsiı.lik, sorumsuzluk; aceleci-

lik, ihtiyatslzlık, tedbirsizlik;

göstermek, katlanmak; (b·den) uzak durmak

J~' devrilme, yıkılma; çökme,

(b-e) sokulmamak; .:ı'Ji; Yahudileşrnek, Ya·

JJ

hudi olmak; Yahudiler,

i~\~

katlanma, müsamaha gösterme; yu-

kalplilik,

yumuşaklık, kau

şefkat;

[kanunlar için]

olmama;

". -.. ma, hoş görme; )ı.....ı~ı Ö~)4-- fıyat düşÜmle J4- katlanma, müsaroaha ile karşı la-

i~

i

düşüncesiz,

tedbirsiz,

ihtiyatsız,

sonunu düşünmeden hareket eden;

~..f'!J Yahudileştirme; ,

· e- ,

göçme;

aceleci; dikkatsiz, SOrumsuz; deli dolu, enini

.:ı Jo!ll

muşak

atmak!

ÖJ~ç. ..:.ıL tehlike, risk;

Yahudi olmak; .:ı)A yavaş

işlemek; [şarap}

vurmak;

•

)~(b-ı) tehlikeye

mak, kazaya uğramak;

hareket eden; çoşkun, çılgın, şiddetli;

"I,,;

binayı) yıkmak; (b-ı)yere

suz; [vakit] geçip gitmek; [araba] kaza yap-

ahmaklık, kalın kafalılık;

aceleci.

özl.

yıkılmak, devrilmek;

r' ~.JA ç. ..:JjA çukurluk, çökek; çok derinl

[.r

J

()Y>L)LA u <;".., )Jj-A) ydalmak, çökmek;

".wı ı.ıllo" ".wı i,Ç.il) , ".wı JI)JI iti-

,,'.-

~

_

.. _uJA )

öz,

[fıyat];

Uı~bkz.U; •

'

olmayan

( '". bkz. ClA ;

'

,

aşın

.r-~

..,

kaza, çarpışmaKNş.;

-

OJ ~ JY'ç. ..:.ıL honnon;

i~~ a (lf)A) kafası! zihni kanşmak.; kafası allak bullak olmak; zihnini

karişUmlak;

almak.;

(b-ı)

..rjA b-nin) kafasını/ (b-nin)

aklını başından

aptal etmek, (b-nin)

başını dön-

.rJ"

952

.

.. ,

dünnek: (b-ı) delirtmek;ı.f'J~ aptallaşmak,

ı)..t-!--'" kışkırtan. kıŞkırtıcı, ıahrik

aptala dönmek. kafası kanna karışık olmak; hayalcil hayalperest olmak;ı.r4i1 aptallaş-

provokatör; • •

tJA) ('lA u, a (DA) kusmak,

islifralı etmek;

-,-

-J.r

fılgınlık. uçanlık;

hayaleilik. hayal-

coşkunluk. taşkın­

perestljk; hayal. fantazi;

hk; tutkunluk, gözü başka şeyi görmeme: ~.JA düşünce,

.

-

_

i

..

'.f J" .(ôl- hokey.-

UJ" ) JIA u

if yııl çılgın; uçan; tutkun. aklı başından

.--, ç.

ır Jf=""

,

r ,,).r L

•

•

başkasını görmeyen;

[dini) görünmeyen

(bşi

e~

şeyleri

gören;

•

(bşı)

korkunç! feci gösler-

ya da,;r bşi) abartmak, büyütmek;

·1 (bşı) önemli! mühim görmek/ say-

(bşi)

gözünde büyütmek;

ı:.ı". hayalci. hayalperes!;

(bşden)

gözü

. -.- .. JJ" ç. JIJ"I, JJJ.' ko.xu, ü,kme; güç,

yılmak. korkmak:

, • •_

aCı.)A) ve ~IA u

. ,

JI

mak:

J.Jfl\ y.1 •

kuvvel

o_o.

Sfenks:

J.JtU lot aman ya

•

•

Rabbi! ne feci! ne korkunç!; ~LA

şiddetli gürültü, gümbürtü;

rine girmek.

(JJ") (b·ı) kodwunak, ü.xüunek;

Y ile) korkutmak; •

ıJ'J.J"Y

~~ /~i.; J" buz hokeyi:

•

rnek

gözü

.-"

J,J'6 (b-i) ürkütmek. korkutmak, (~ b-i,

MIS.;

gitmiş,

.-

;

•

.ri kanal kapa~ı

ı...r.r ve ı.r:!J\A ç. ı........

-

!:lı:. bkz. ı:.

•

..

fikir;

<-

ö~ünnek;tJ" (b·i) kusıunnak:t.w = t lA ;

kafası kanşmak;

mak, aptala dönmek,

eden.

.. J,J'6 kor-

••

v.1"} [insanlar] birbi·

kunç bir şey;

.4J,J'6 korkunç. korkulan şey;

aralarında kargaşa! aynhk çık-

J'IA

mak;.,} JA (b-i. bş,) heyecanlandırmak,kış­ kırtmak; (kaiabalıgı, gmbu) kışlartmak, ara·

sında kargaşa çıkartmak; (köpeği,

üzerine) salmak, (b-i, ~

•

elettana cardamomum.;

rJ&- .. ,in

e karşı) kışkırı·

serap; kakule, hemame [baharat] BQT.

.4J1.:a ç. ..:;L hale. alııl. ayla. ışık halkası; [öz!. göz çevresindeki] halka;

in üzerinde) kölü!

. . -..H..W' Ç. ••:i_, J,!!4S ürkütme, korkutma;

menfi eıitisi olmak;J-JI.:a (köpek, havlaya-

abartma, büyütme; kabus; ç. ~i-fi süsler,

rakl

süslemeler;

mak [doldunnak]; (~ •

. ,

(b-~) saldırmak;.}.ı--tJ

[kalabalık] ara-

....Ul.:a korkulu, ürkünç, ürkütücü, feci; dev

sında kargaşa Çıkmak, ayaklanmak;

ü ~ Ç. ..:;1. , .,:,A.~ ,J'6 kargaşa, huzursuz-

luk; ayaklanma, isyan, rühü, hengame,

başkaldın;

kavga, gü-

patırtı;

~H kışkırtma; tahrik etme, fıtleme.

körük1eme;

gibi, heyula devasa, anonnal, garip, şiddetli,

.. -

• •

J*

sert

[savaş,

şaşırtıcı;

harp, dövüş];

korkunç, ürkünç;

,

IJ.j~ veya o..l.i)la Hollanda; ı$.J..j~ Hollan-

daya ait, Hollanda... ; (ç. LJ j- ) HolJandalllar,

953

.,

.)...~ (ô]Hollywood;

•

r.i' ~ rr

bir ,LJ .i' yavaşça, neredeyse hissedilmeyecek - ..

uyuklamak; uyuya kalmak; kestir-

rnek, şekerleme yapmak; şekerleme

kestinnek,

-

-,

r..o.fJ uyuyakalmak;

üst kısmı; bkz. ~ ; u

,

r alçaklık, adilik, düşük seviyelilik;

uI.f' LL; önemsitlik, değersizlik; •.

o.

•

••

ıJ:A ve ı:ı-:A ç. ıJ)- • "li..,.\ kolay, basit;

(LJ~) (~

... için) pek önemli

olmamak, bir ehemmiyet taşımamak;

uI.A

.. .-... ul ~ ... olmasına/ ... yap(ll)masma al-

dınnamak,

bir zamanınızda, müsait bir vaktinizde; ıJ

yapmak;

i.~ ç. ..:.ıl_, ~~ baş; tepe, zirve; başın en

l(ıJ.i')J~

. şekilde. çok hafif olarak; ~ JA ~ uygun -

".. olmasını! yap(ıl)masını umur-

samamak, ... olmasının! yap(ll)masının biri

,

önemsiz, ihmal edilebilir, çok küçük. az;

sade. şatafatsız;

.' sade ve hoş; v='.- ıJ:.O"

~ ". ,. kolaylık, rahat yapılabilirlik; ya~

.. ,

vaşlık, telaşsız

. ~J-A

olma;

yumuşaklık. k.ibarlık, .o.

nezaket;

••

için bir anlamı olmamak; _(Ü JA. ô\.,fl, j,jlt-o)

yavaşlık. telaşsız!ık; ~.J-_~,H yavaşçaı acele

alçakl adil rezil olmak ya da alç.ılmak.

etmeden.

<

i

adileş-

o

i

rnek; ô.,fl (bşi, ~ ... için) kolaylaştınnak. basitleştinnek, a~ırlı~ını

da ~

bşı)

gidennek; Oı

gidennek. azaltmak' ~)

i

ya

•o •

ô.)A1 müe. ~U.i' kolay; rahat (üstünlük ismi] daha kolay; daha küçük; daha önemsiz; . " o.

•

daha değersiz; ~ .v ~\ \... hiç bir önemi yok!

r:.ı JA boş ver!

ne önemi var!; çocuk oyuncağı!; ÔJ-AI

o •

co

(bşi

bir şekilde;

ağırlığını

küçültmek, hafifletmek, i

rnek. küçümsemek. aşağılamak;

- .-

i

üzülme! [takma karana!]; r:.ıl.ı.\ (.. .i) hor gör-

bş,)

telaşsız

-

..

J4 (y

Ü

önemli gönnemek. basile almak, küçüm-

-"

lof.!.rJ1 iki kötü seçenekten göreli olarak iyi olanı.

ehveni

şer,

j,jl.t- aşağı, dilşük olma; alçaklık. adilik;

semek; (y veya ıl bşı)ihmal ermek. gözardı

j,j\.al hakaret• sövgü'•

etmek, önemsememek; [olumsuzluk edatıy­

r:.ıJ4ı küçümseme, basite alma; (y bşe)

la]

C) .. i, yapmayı) ihmal etmemek, muLO

•

0.0

hakkak yapmak; ıJ~~ ve ıJ~' (y bşı) basiıe

almak; kolay gönnek. küçümsemek.

önemsememek; (y bŞI) yanlış anlamak, yan!ış değerlendinnek

kayıısızlık, ilgisizlik;

• j,j~\ küçümseme, basite! hafife alma.

önemsememe. umursamama. itibar etmeme;

,

ı:.~

söven;, hakaret eden,

aşağılayıcı.

• i.' • i

~ Ü~

"i küçümsen-

memesi gereken, küçümsenmeyecek kadar; • ıJ ~ kolay, rahat; kolaylık, ağır! zor

.. olmama; WJ'"

•

yavaşça, çok hafıf olarak;

..

neredeyse hissedilmeyecek bir şekilde; ~

aşağılayan,

.,

alçaltan;

ıJ Jlf;.- ihmal eden. küçümseyen, önemse-

meyen, umursamayan, ı:t.~.

basiıe

alan,

kayıtsız;

, • küçümseyen, aşağılayan:

2ıJJ~ ALF.BKZ.;

954

. ' ..sJ'l' ; (l$JA) aşağı gitmek. batmak; devrilmek; (yırtıcı kuş] dalışa geçmek; ~ ... in

iizerine) çullanmak, atılmak; [rüzgar] esmek:

--

.

,

..

("":" b-i, bşi) yıkmak, devirmek; ~ ,); OS JA

. _..

'.

.. hava akımı; hava (durumu] 1 .".c.....:ı~ı ,,'..,.ıı . - -. veba; Jl..b $ol""" açık hava; temiz hava; J .

~\ ,,(~l açık havada; • •

.

,,\~ sıkış-

.. - ... tmlmış hava; ,.l~\ dL.- havacılık; ~ . olk •

j,;:..:;..

•

\ e~ .i; b-e [kadına} sanlmak;l.;ŞJ'l' a (ı.SJA)

,,'.*' hava pompası;

( .. .1) sevmek; (. .. den) haşlanmalc; (bıı) hobi

~LJL' hava ile ilgili, hava basıncı ilc çalışan;

Qııi ,oda-

iç, dahili [çap, genişlik vb. için]; anten [yine

edinmek, hobi olarak yapmak;..s",.

• •

•

hava vennek, üf1emek;

.;1..,.. cll;ı; havai, kaptisli; hayalci; uçucu;

ı.SJL. (b-e) müsamahakar, hoşgörülü davran-

, ';l.,a ~"jJ~ yeldeğirmeni çarkı; ıil~

mak, (b· nin) suyuna gitmek; (b-nin)

1$1U,~ çerçeve anten; ~~ ~\JA çerçeve

yı) havalandınnak;

sırtını

sıvazlamak, pohpohlamak;..>""ı düşmek; (~ bıı) düşilnnek; (~ .. .in üzerine, y

(Js- .. .e) yaslan-

. .. ile) çullanmak, atılmak;

VI .. .i) kavramak, sımsıkı tutmak (Jl ...e) uzanmak; Vi bıi) istemek, , , .arzulamak 1 ... J' OJ.:.! ı.$)AI ..e eli ile uzanmak, dayanmak;

havalanmak,

mak;..>.~

havası değişrnek,

..

..

.,

.-

.

..

. . . anıen; rf ~ J..lJA harici anten; ~ .r JlJA ..

-- ,

..Y', ,j'JA..

.... .. Jt . JIJI!

verici, anlen; Q~

.. J.,'JA.. tek

çift kablolu anten;

.

alıcı anten;,) ~

kab-

lolu anten;

•

"I,.,..

amatör;

A.:!\J'" ç. ~L hobi; amatör olarak ilgilenilen spor; amatörlük;

yenilenmek;..sJ~ çökmek, göçrnek; devri!-

~I",.

mek;..s:~' dilşrnek; batmak;..s~' (b-i)

..S..,..I daha çok. istenilen; tercibe şayan;

cezbetmek; (b-i) ayartmak. baştan

A.:!JA' çok derin çukur; derinlik;

.s ~

-.. . ..

Çıkarmak;

••

kat; arzu; özlem, hasret; zevk; kapris; "')Al

.

dine '

meyilierI

aykırı

,

-.,

ç. "1)A1, 41)A sevgi, muhabbet; şef•

.-

..sW ' ilJ-+-o' ç. J4-- çok derin çukur;

•

istenilen.

eğilimlerI düşünceler

arzulanılan şey;

atmosfer, hava;

il* vanlilatör;

"-

~ olJ'" Js-b-nin [kendi] isteği doğrultusunda, '"

canının istediği gibi; Lal.."..

J

"

.,

çıkanna;

önenne;

Jb ç. il,.,.. batan, aşağı giden; seven; mu-

..JA dipsiz çukur, çok derin

habbeti olan; aşık; amatör; LL..ıL...-JI JI Jb

sapan

çukur; oyuk; delik; körfez MEC.; •• • •• ç. 4:ı"'I, "'".1 hava; atmosfer, esinti, •

cezbetme; ayartma, baştan

k.işiler [hevasına

ettiği doğrulardan

i J'" ç. ~I-, ı.S

,,1*""1 bilyüleme, aklını başından alma;

,

•

uyanlar];

A.:!jf" havalandınna;

." ~J ona aşık

.. oldu, tutuldu; "1J"''i1 ylJ-,p, dinin tayin -

,,'JA

pervane; vantilatör;

-- - ..

•

mektup arkadaşı;

,

l,J"

yazışmak

•

isteyen;

A.:!Jb dipsiz, çok derin çukur; cehennem; bkz. J" ;

955

l

"'

~.

.h

4

..ro [müennes, zamir!;

~

\.:Ahadi!;

heyet, temsilciler kurulu; ~

.

,.

••

-

•

_

Oı

.

güzelolmak; _3 (1',* ) CJI bşi} çok istemekı ,. arzulamak; y(bŞI) hazırlamak; (bı,) kur-

mak;

(J için) hazırlık yapmak;

hazırlıklan

tamamlamak, mevzi 3.lmak ASK.; (bş,) düzen-

lemek, düzene! nizama koymak, tertip eli

" .

.._

J ...1) sevdinnek; ~ ~~"i\ '-::-e .... ,· .. J için hazırlık yapmak; ... J 4jli L....:A

rnek; (b-e.

. kendine ...e hazırlamak; l....W~ L.P YJ L...:A ..

.

•

... için, hakkmda)

\!\A (b·j/e.

ı.r

uyuşmak;

(b-e) uyum

_._

sağlık kurulu; 4~ ~ temsilci

-- .-., o.

,

aJ\ ~ astro-

anlaşmak.

sağlamak.

• • •• mutabakat içinde olmak; ~(J

nomı;

•

f.~

ve ~

yakışıklı, güzel; alımlı; şık;

jj'_eihaıırhk; eğitim,

ii::!4-- kar ortaklığı ,.

idman; uyarlarna;

ısLHUK.;

j.!i hazırlanmaASK.;

,

J!lfJ uyuşma,

karşılıklı

uyum;

o" ,

~ hazır(lanmış);

. ... (~ yu. [,,","J a (Y. "ıto) (b-den, b/den) . -

"~'

/..

·.. •J ... e iyi bir fırsat vermek, hazırlamak; •

"

__

''1$''" (il..:A, ö..L.:Jı) yak.ıştklı/

(s.~ .. la a, i.

• •

(b-ile)

.. .e. için)

.. .e); hazlılıkları tamamla· almak ASK": hazır olmak; (J

bşe karşı) huşu

çekinmek. korkmak; (b-e, hissetmek; (b-e)

,-

saygı

tennek; ~ (bşden, sını/ [saygı

duymak, hünnet gös-

Ji b-nin) huşu duyma~

ile karışık] çekinmesinil korlcma-

sını sağlamak;

(J$- b-ı)

korkutmak. kork-

hazırlanmak; (J

masınıl çekinmesini sağlamak, tehditkar

mak, mevzi

mak; y\.a\ (y b-e) seslenmek; (y b-i)

u •.

.. .için) mümkün olmak; şık olmak;

!~

,

ol-

çağınnak, davet etmek; (y b-i, JI ... e ) teşvik •

• ' .• ei-

hazral! ASK'; ~\fJkarşllıklı anlaşmak; roula-

ebnek; Ikna etmek, yönlendinnek;

bakala varmak, hemfikir aynı

y\.ırı ; (b-ı) korkutmak, gözünü yıldınnak,

-

.,

görüşte

olmak;

~ç . ..:JL şekil, biçim; görünüm; hava,

eda;

tavır;

birlik;

organizasyon; heyet.

saygı;

kurul; topluluk.kadro; çatı. iskelet 1 ı Ô i ~-

..

o

.'

'-1-'"

_~Jo_i

qll ~~i ve ı ~.' .~\ ~i Birleşmiş

•

••• Milletler Teşkilaıı; ~~"j\~' beşeriyeı; . o • • " ,. _._ ••

huşu. haşyet. saygı

heybet; prestij

saygınlık;

• ürkek. çekingen; ....A.... • • ,

y

~

ile karışık korku;

saygılı;

ürkek. çekingen;

saygılı,

hünnet-

•

- -

.....

".

Y

.

. -

(b-e) tehditkar davranmak; ybl= yı",.

sınıf;

hal, durum; grup, (sosyal]

kuruluş, teşkilat,

. ..

.. 4...

kar; heybetli;

huşu

veren; ürküten;

yrı ıJ\S')1 t.;A genel kunnay heyeli; jj._1!ıı

Yi+- hünnet edilen, saygı duyulan

~W fo parlemento heyeti; ~,

ii.ı4--

••

yöne•

••

,

şey;

heybetlilik, ürkütücülük;

tim kurulu; hakem kurulu SPO.; ~).ı:.lI.'.1!ıı

~ huşu, haşyeı;

öğretim kurulu; (~~) is~ jj:~" Hükü-

•• y.* ve ~. ürküten, göz yıldıncı; , , .. ,c· huşu veren; heybetli; ürkütücü;

i

.,,-

_o.

.

mel heyeti; ~ı..~~ jj')' diplomatik heyet;

-

-

L ••

ürme, çekinme:

,

956

.•

ltı

o .,

'. ~e-',- saygılı, hürmelkar;

..

-

~lırı

o· ,

... ~, ~ ~ (w::ı, ~ ... ] yanıma gel!

~~~ (Yb-ı) çağırmak;

~ heyecanlandıran, heyecanlı; telaşa

......... ,

buraya gel! [gelin ...);

yükselrnek; [istek] uyanmak, doğmak; do/ayı)

(J-s:-

çok heyecanlarunak, telaşa ka-

[deniz) dalgalanmak, çalkalanmak;

.-

. -

kışkırtan,

tahrik eden; [islek vb.} uyan-

doğuran;

provakatör;

yaygaracı,

_

(~)CIA i (~o ~ı..,..o CYo) heyecanla"mak;

pılmak;

veren; dıran,

o_

.. .den

sinirlenmek, köpürmek, tepesi atmak;

...,

velveleci; (ç. ..:.ıl. ) uyancı {ilaç];

.. J.-':'" -

~ ve

-

.r.!' ~ p"

(bşı)

körüklemek, kı~kırtmak, tahrik etmek; (istek)

(bşi)

devirmek, yıkmak;

O'

,

sükunetini bozmak;

(4- heyecanlı, telaşlı;

))..I.:A [ô 1hidrojen;

ctlırı ve ~ (bş.) harekeıe geçirmek, canlandınnak; (bşin)

,

"

o

...ii. ii:J~ hiyeroglif ryazı]; o

"

~ J r hiyeroglinerle ilgili, ait; o

uyandınnak; (bşı)

bşi,

meydana çıkarmak; (b-i,

J.&. ...e, için) kı~k.ın.mak, tahrik eunek;

(kuşıı)

.J.

.:r..JJ...od" eroin;

..

(.;.,o).}IA i (.;.,o) telaşlanmak;

uçurmak (= kl~kl~lamakl; (U, =

J-;..;o çalılık; -, ~ telaş; kargaşa; isyan;

..

,. . . . . ~; ~ve (\.:.:al heyecanlanmak, tela~lan·

•• (.A-).;oIA i (.A-) (bş') kmnak; (bş') ufala••

mak, telaşa

kapılmak

uyarılmak,

harekete geçirilmek [istek vb.];

..

~

heyecan;

kontrolünü kaybeunek;

telaş;

~iddetıi anlaşmazlık;

sükunetini kaybeune;

güçsüz kalmak {Iarzen:

.. i. a kolera' -:ı.

kavga, dövüş;

heyecan;

telaş;

sakin olmama,

sükuneti kaybeune; öfkeyle parlama, kızma;

...

~_

_ f:

kı~kın.ma,

[denizi)

,.

heyecanlandıona, telaşa

tahrik etme; (istek)

dalgalandınna;

~

sükunetin

-

..

güçsüz, elinden bir şey gelmez; ,(.ı".jJ,IA i (.ı".) bagnşmak, bagonp çagonnak; "

~ bağrışma, baA;ırıp çağırma;

.

'ı'I,.> bag"ma, ballr.şma; ,

verme;

uyandırma;

indüksiyon ELK.;

bozulması,

,

kanadı kırılmakl;

~ kırık ~ ~~i ıi'w ~. kanadı kırık,

(t:A = ıJ~; kargaşa, velvele;

..

~~ ~

mak; koleraya yakalanmak;

.. - .. ~ ve J.~ dövüş, kavga, savaş;

~, ~ ~:ı.

,. -- .

sakin olmama;

,l,L.,...o ,l,y - -

bağrışma, ba~ınp çağırma;

Jk,> bkz.

..

Jl>.> ;

~ç. ~lto geniş, düz yol;

••

• • •••

heyecan;

telaş,

(-.Yl ...ılA i (...,.) ,u,amak; _a (...,. ) (kölel

tedirginlik;

.. fırar etmek, kaçmak; ~ve ._H~ a (~, ,

~~ heyecanlı, telaşa kapılmış; sükuneti bozulmuş; dalgalı, azgın

uyarıimış

(deniz);

-

uyanmış,

[istek vb.]; sinirlenmiş; ~ ctl....ıb

..

~)

..

zarifl narin! ince olmak;

~ bvurııcu, yakan

rüzgar;

957

..

gezdinnek, ortalığı süzmek; -(r~) (y ... e)

ı.J.:A ıariflik, incelik;

. '

•

o J-:l4 susuzluktan kavrulmu~;

susamak; " .'" (b-nin)

kafasınıl

karışurm.ak; [aşk]

aklıru başından al-

zihnini

••

ıJ~kavrulmuş [güneşten); _.

•

susuz;

.

Oİ

. ....y zarif, ince; • Jf~ mabeı. tapınak; büyük yapı, bina;

~L müe. ~l4-ç

JYç.

tapınakta

bulunduğu

şeylerin

mak; ~.!. di {edi!.] tutulmak, kapılmak;

.,

r~tutku, kara sevda, insanı saran aşk;

üzerinde

yakıcı

masa; iskelet; [bina vb. nin) iske·

r

tannya sunulan

.,

susuzluk;

,.

..r.Akafası/ •••

let, çatı;

şasi;

dev gibi, kocaman

i(...~

dalı;

~) (bfi,"p üzerine) serpmek,

,.

H

saçmak;

ve Jı..ı.ı fi; [rüzgar] (toprak,

..

(J.&-

... ,

-

- o.

~'Amin' demek; <ıjı:- b-i) gözetınek, kolla·

mak; <ıjı:-

....

•

•

Oı

•

..,

J,+'•

ranlık,

..0. . ...

kucak. kucak para. haccamak.la bitmez para; ;)~kum yığını;

~;I J~hoprak kayması, heyelan; ' J~zerre; .

i.

•

,

":,,,~':we ~ bkz. LJ JA

..

hadi!,

.

_

..:.ıl

! ."'ne kadar da

(y b-e) tutulmak,

aşık

olmak;

•.• LJ\ ..• olması, ... yapması söz konusu bile ·_·.0.0 . . "

heyecanlıl

onun böyle bir şeyi değildir.

olmak; (y .. .e. için) deli olmak;

yanıp tutuşmak;

':J

gezinmek amaçsız gezmek;

:.ıı~ J

da

r

•o

.0.

farklılar,

bununla onun

._ ..

kadar fark var; ~j ı!..LI

arasında dağlar __

...

v4-:A J böyle bir

••

avare dolaşmak; lJl..:!,)J •

ihtimal dahilinde

i.;.. ~ ..:.ıl.t:a birbirlerinden ne kadar

••

~ lA gezinmek, amaçsızi avare

yapması

o nerede bunu yapmak nerede!;

- - - - - _._ -

~ _~

...

olamaz, mümkün değil; !.iS ~ LJ\ ..:.ı4:A

(~) rlA i (~, lJI ••"') (Y b-e) aşık olmak;

f

yanlışıbu nasıl düşünce

~.

J.>=Ave';'i.r.A malıerne ile ilgili; _. " ---

0

;

böyle! hiç öyle şey olunnuymuş! ~ ı.:.ı~

J.>:!J ve J.J::" malzeme; madde; ham madde; ,. .,.

coşkulu

koııayan;

nezaret eden, gözcü; ~ .. .d~) gözetmen;

!~[nidal

•

3

egemenlik, hegamonya;

ü' .4 -kontrol eden; gözeten,

j.,>kum yıt.m, kumul; ~~i J J,tll

2

etme; kontrol, nezaret; hüküm-

••

~ J ~? hem dövdüler hem sövdüler,

..

...1) kontrol etmek, nezaret etmek;

~teftiş

göndennek [masrlar ile birlikte kullamldığında "y' olmadan gelebilir, 1 ~

sevdalı;

r\r-tutkun, kara sevdalı;

b-e. ~ ile) saldırmak. cJs.b.e ,y .. ı) ~peşe •

zihni kanşmış; kendini

tutkun, kara

kaybetmiş, coşmuş;

. kum) toplayıp yığmak; J~lyığıımak, yığın!

tepe oluşturmak; [bombalar] yağmak;

.

.

susamış;

~I.::ıç. ~ kafasıl

. ..

•••

karışmış, arallanuş;

••••

içi yanan, çok

o-

J\.a j

rihni

lJ\....;Amüe. ~ ç. r~ tutkun, kara sev-

şey;

~iskeıet, çatı niteliğinde [na't); ,.

(b-nin)

•

J ru. kendinden •

oo

şey

senin için söz konusu bile olamaz, sen

__

geçmek, coşmak [uçmak]; ~1L.,bj~ rlAgöz

nerede bu

işi

yapmak nerede;

958

..ı.:..I J "j J [tek) bir tane de

J I. ve; de, dahi; .

de~ll;

-'-

.

.. -. ....

• J

•

2. [mansub isimden öncel ile 1 041 J .. -

-

..:.ıl)

j",-IJ ç. ..:.ıL vaha; • i'

•

•

onunla; ~~L:-O J ~ "j J [Onlmn] ilkeleri

J'J, ~ (yeni dolmuş ktı çocuğunu) diri olarak

. . . _.. . - .

<J bşde) ağır! yavaş davranmak, (ı/ ... i) ağırdan almak; J Jlil

-

-

' 3. hal cümlele.

prensipleri ile bağdaşmıyor;

.

nnden önce: ... yaparak; , ıth· i'!.Y' J JU •

• •

gülerek dedi ~ij,

• s

'"

..,-..;Jl J

~\:ı:- güneş doğar.

• fO

,;

gömmek; :ııy ve :ıli! •

• d

.. ~:. ~ .. ağır ağır yürümek; -

-

.-

~) yavaş, sakin, acelesiz; sakinlik, acele

ken ltan vaktinde] geldi; 4. [mecrur isimden önce J .. e and olsun, adına yemin ederim;

etmeme, teenni; I~) yavaşça, yavaş yavaş;

~(, Yaılahi, Allah'a yemin ederim; S. emeç. • • rur ısımden önce) nice, pek çok t IJ"L.SJ , .~r nice kadehlerden içtim;)i bkz i

kademe kademe, aşama aşama;

•

~i J aksi takdirde. ya da. diger ıd<, alterna-

• ı:J1 J ... e rağmen. hatta... , ... bile;

ı:?J J ' ~ J (mansub bir isimden ya da

bitişik zamirden önce) fakat, ama, lakin;

iJ [öncesindeki isim sonunda "o;" bulunur] vay

vah vah, ne

yazık!;

j&. ~1)

.- -r4"jl ıY..:.ı1i ı.. hey gidi eski günler hey!; --

LYLJ ç. ..:.ıL

Fe.> KNŞ. buhach motor; vapur;

.. .. lokomotif; fabrika; makina; ı...rl..r-S' )J"!IJ

eksp~s Iren;

. ~LA..;J' )J"!I) ..

"

.'

yük

. ıceni; )J"!I)

~ıS-'")1 yolcu treni; ;Ş)ı );(,sulama motoru; ·s ••

..bJ..rJI )J"!I) buhach yol silindiri; i~U,

.-

yavaşlık. acele etmeme; i~ •

yavaş yavaş,

..b

"

sakin olarak, acele etmeden;

sakin, acelesiz,

}, ,~(;1)

..

•

t 0~11)

.

... j.J J-&.

yavaş;

(b-i) korkubnak;

JJ-: di üOOnek; -

-

. ~) , 'I io ı Washington; rJ

,; J olsa bile. hatta;

... e;

.J

.."...LlJ Yarşova;

•

•••

ii.)

·.

tif ise ...;

•

-

•

•

·-

,

vat aK.;

..

);,)

yandan çarldı gemi; i~lıJı ).Jo!I) banliyö treni;

..kı) vat ELK.;

Jij , J:; (Jlj, JJj~ J,\j) <JI .. .e) "gmmak;

. ~.Y' melce, sığınak, barınak;

·~\) => ..~s.l)- (b-i/e) anlaşmak, mutabık kalmak, hemfikir olmak; (b-e, bşe) uymak, uygun

....

gelmek; ~~lyuyuşmak, uyum göstermek; ~LL) anlaşma, mutabık kalma, hemfikir.

Jik; uygunluk, uyum;

-, .. ,ı ~~.~. ~i) ve lal) [nida]"J" ya da "Y' ile hayranlık J

'

,

ifade eder, ... ne kadar da mükemmel, iyi;

jJ

959

"Js-" ile ise hayıflanına. üzünlü ifade eder:

. "'.-~J . lı>.! (Lı) [ediı.]

.

.,...

ve ju

il

..

-'-

(~LıJ ,iı:.\.ıJ) ve u-ıJ

..J-J

sağanak;

J~J havanın,

,~j ç.ı:..ji R; R;

olmaması;

JlıJ bulaşıcı~salgın;

vebal; kötülük;

.... .

.

=:)

~J (b·i,

işini

Js- ...den dolayı) azarlamak,

olmayan,

.}.'J .

·1·

-

ayıplama, kınarna;

sa~lıA:a elverişli zararlı,

yağmuruna

••••

}UL birine ağzına geleni

söylemek, demediğini

büyük-

"0'

o,

bırakmamak;

, .. ,

"-!J ,4.ıy. (A.!J) ve 4.ı)I (J ya da

türü zoo. Hyrax syriaca; •• • r.J ç. )LU ' (öz!. deve, keçinin çadırda

etmek, dikkatini (J ya da "";J

kuyruklu. gri renkli çöl

. .. kullanılan) post; , .J!"JI Jal Bedeviler; JAI -- . --

.,

o.

._ •

.r.,Y ,.

.

üzerinde kıl, tüy bulunan; • to

müe. s.1..r.J

..

~J çer çöp, IVlI2IVlr,

.. .

..

oÜ)

.. ç. ~LJ)\ kazık; .

"

ı,'

.i) , .f'} (.iJ) (yaya) kiriş bağlamak; (b-i, bşde)

)J (ipi,ıeli, müzik alet·

aldatmak kazdırmak;

... ç. Jı\.ıJl kalabalık, güruh; ....

inin vb.nin telini) germek;

c,;ıJ' ~, c,;ı~ (c,;ıJ, J y.J. ~j---A) telef olmak, ••••

yok olmak, harap olrnak;c,;ıJI (b-i) öldürmek,

vermek;

J oÜ) evden çıkmamak;

ft;

;!.J'" üzerinde post bulunan;

...e)

• ••

rnek, oturtmak ~ ~~.: . ..

tüyıü.

"";J .•.e) dikkaı

JJ) ~ JJ) (bşi, kazığı) çakmak; (bşı) yerleştir-

j.ı.JI karşıtı);

.rj

topu tul-

.,1",.

sıçanı

kısa

iyi gelme-

tutmak, b-e yaylım ateşi saçmak;

~i ~ ~IJ ~ __•

lügünde,

ol-

J' ;,r- ~\J 0)=.01 b-i kurşun .

o• • • • • __

.r.J •y.y. kıllı ya da bol tüylü olmak; " . . . .r.) ç. j~J, jL.!, i)L.! tavşan

sonuçları,

şiddetli sağanak; yaA:dıran,

an MEC~ lJ"\.....:t

azar, tekdir;

eylemin kötü

yen, kötü sonuçlar doA:uran;

haşlamak; ~,j

iklimin saA:lıA:a uygun

mayan [iklim, yiyecek];

yakalan-

mış, kapılmış, yakalanan;

. ,.

bir

~J sıhhi

bulaşmış; vebalı;

hastalık bulaşmış; (y ...e)

".>!y

sıhhi olmamak, sa~lı~a

uygun olmamak:;

kapmak;

is!J ve "r.,IJ hastalık

.~

. Jy.J) (iklim. haval

,-. ... 4) ç. ,,\.ı)1 bulaşıcı hastalık; salgın;

~J

ç. ı.:.ıL aw.r suç; şiddet suçu; büyük

J-J' J,ı <J'J) [gök] yağmurlar yağdınnak. saniti . . . .- .-gök dehnmek; J<J • .Y.J' <'y'J..lleJ. ı..J"J_

veba hastalı~ına yakalanınak. mikrop

kapınak, hastalık

.

..

)1) ".,.. harfinin adı; ~J kazan;

~ı.t

günah;

vay ... ~, vay .. .in başına gelenlere vb.;

-

,

•

fasııalı

.iIJ (bşi) aralıklı!

•

olarak yapmak; ; Ji (yoya) kiriş baA:••

lamak).y gerilmek, gerginleşrnek

..

-

•

ı.-

..:.ı.i

•

.y

..:.ıü~ı i.lişkiler gerginleşti; jıj; ardarda

•

helak etmek;

(b-ı)

rezil etmek, alçaltmak;

.. tY-y telef olunan yer; hücre, kodes; -

olmak, kesintisiz sürmek; yinelenmek; ••

• o

.iJ tek [sayı]; '.iJ teki yalOlı.' ayn olarak;

-

.

960 ~~)çürük.

r.ş.i J tek: (sayı];

bere; incinme;

•••

.iJç. )1';)1 [yay] kiriş; [çalgıdal tel; veter, kiriş,

kiriş

tcodon ANAT.;

GEO.; hipotenüs

... GEC.; l.f'L.J..\ .Jyı J&- y fP can alıcı nok'-"

•

•

ıaya de~inmek; ı.Ş.JJ

[na'ı];

•

riııe) atılmak.

..-Jve ...

.

. . o.ı-:J'yı o.ia -• .. •

~

.

••

J;

vetire; prosedür, işleyiş; tarz, stil; ton ~

Js-

eO

. '.

,

y

~.

-

gelmek, uyanmak;

sinir

.

"

•• •• ~ J zıplama. sıçrama, sekrne; 1 ~) •• • •• 1,;1)\ sınkla atlama; j:!ı!ı' ~J uzun atlama;

. .. .. 1 J&

..J..f.,"

il.i

•

J~ ~J yüksek atl~a; •

ardarda, aralıksız;

JY.Y' ak.rabasının

kanı

... in üzerinden

heder olan;

•

.iIro ardarda, peşpeşe, aralıksız olan; . " ...

rama; hamle, atak.

i,.~J ç. ,;jJ. ı:ı)ı aort ANAT.;

[memnunluk verici bir

rasllamak; (b·e)

hoş!

şey]

hoş •

kızanı

•

sinirlenen [celallil; girişken,

•

~i Y

ile sonuçlanmak;

makbul, yerinde, caı.ip;

bir iddianın, şahiıler huzurunda, o

' - ...... uyanan, yükselen; dinç;

.,- ,,,o

..• ).Jy.. (i)li) [döşek] düz ve yumuşak olmak;

•

\JJ, ~ (~~J) (uıvu) berelemek; (uzvu) incit-

rnek; ~),

4: (\J),

."y) ..

ve ~)(ediı.J [uzuv] ••••

atılgan;

•

;

- ,.-.--

~)

an ileri sürülmesi ISLHUK.;

uygun;

J --

cesaret isteyen

,. .../J )yerindc durmayan, hareketli; çabuk

,

•

çullanış;

4u..r taklak, perende;

(b-e)

(yiyecek! (b-e) yaramak, iyi gelmek; ...:ıl ...,"," elverişli,

geçmek;

,"

nazik davranmak; (biri

l~hine) başan

•

~J J:;.:;

girişim, teşebbüs; yükseliş; uyanış;

için) elverişli! uygun olmak; (b-nin) lehine

olmak, (biri

atlayıp

... ::,.

•• ~)ç. ~IJ) sıçrayış. zıplayış, sekiş, SıÇ-

gergin, gerilmiş, sert;

ıdJ ~ ıdl)

~\.isıçramak, zıpla-

mak. sekmek; [soluk} kesik kesik olmak;

.JI..,w ~peşe olma, ardışıklık; yinelenme;

peşpeşe,

harekete

,J kendi toprağında) saldınnak; kendine

siyasi gerginlik;

sıkJık, devamlılık; frekans ELK.;

. ,.

rnek; (JI ...•) merakla yaklaşmak; (Js- b·.

.JY gerilim; gerginlik; y~'i\.JY . :. . -

gerginliği; ~~ .;

.

(Ji ....) seginmek; sıçnırnak. z.planıak. sek-

,,\

•

~

~)'(b·i,bşi) zıplatrnak, sektinnek;

geçmek; (Ji ... e doğru) fırlamak, aıılmak;

••

->.r peşpeşe, ardarda;

hamle yapmak, çullanmak;

~l)(bşe) saldınnak; ~yfırlaytp

. . ,. böylece; bu ıonda; ir:JJ Js.•• •. •••

;~LJ aynı tarzda, aynı şekilde; J • ••• • Ö.;:ıyı 01. bu hal üzere devam etti;

ak ;

(J' ... e) acele etmek; <Js. ..in üze-

koşmak;

i H J ç. )liJ hal, tavır, süreç, proses, •

•

sıçram

zıplamak; sekmek; (JI ...e doğru) sıçrayıp

1'"" .JJ ses teli;

..

.

)

' ( '

•

••

(elli, lel ile ilgili, kiriş. tel

----

.t •. i • ~J,~ ~J,Y.rJ,~J,iıJ~J o

"

i

....

._

-

•••

berelenmek; incinmek, burkulmak 1;)1= li)

toplamak, şişmanlamak; )), şeğini) yumuşak

••

••

ft ()J) (dö-

ve düz yapmak, düzeltmek;

; ) [döşek, sedir vb] rahat, yumuşak, düz

961 ,

"

,

yumuşak,

....;;)

döşek];

rahat [yatak,

düz;

.W,j-L güvenilir, güvene ,

J

~L••

'

ç. ;1;.,

4

_",

•

)ç haşa, belleme, yapık;

JJ

. etmek, ("":'" ...e; u\ ,,

olmak; ~ A.! ,

,

.JJ.,

ıJ'

... olduğuna, ... e) kani

.

.

'

..

JiJ ' JJ J:!

.- . - .

,..

JJJ

~L kendine güveni olmak;

j

[çoğ.kuL.]

vb.;

. .

0\:;) ç.

,,",

(4iIj) sağlam olmak; (LJ' ...den) emin olmak,

_,

güvenilir! söz sahibi

kişiler;

~ ~~ W askeri uzman;

j:! güvenilir, emin; ır

"

_

ması; ~ ç. ~i güvenilir/ emin kişi/ kaynak

'

""oj), ~ (~, rj}) ("":-' ...e) güvenmek, itirnat

.

rJ; ~ güven oyla-

•

sizlik, itimaısızlık; ~i

yumuşak yatak, döşek;

JU)

layık, dost; güven-

Ji)" bağlanılan şey, zincir, pranga ,

MEC.]; ~

vb. [yine

,

,.

'

wU) .ı.......:. b-i bağlamak.

zincire vurmak:;

şüphesi olmamak; ~) (bşİ) sağlamlaştırmak,

jJlj) sağlamlık;

dayanıl...lı )aplll<ık: (bşi) [öıi. aslına uygunl-

l..:o,.}j ç. JUJ sağlam; güvenilir, emin;

uğunu]

. . --

(;j:-!

on.n 1'1I11;ıL tasdik [vermek] etmek;

J ... ,:,.":'!a-ııiıı .. .ile)

ilişkisini/ bağını

kuvvetlendirmek, perçinlemek; uzlaşmak, anlaşmaya

'yı)

(b-ile)

J.

• _ •

~ 4

varmak;

ıji

(bşi,

"':-' .. .e)

bağlamak;

mak; (sözünü, ahdini) mak;

bş

(b-j"':-'

ile)

..;il)

- -,.

(.:r- bşden)

sağlama

emin olmak;

almak!;

...

,.

Ji.. ~ . i

~ bşı) (doğru­

'

yı

,

"

.. - . Jjo:AIl akseptans, kabul belgesi; :i

ô )) sigorta poliçesi;

dS))

,

_, .

,

.o,

...;,;)ımüe.';;)

daha sağlam;

Ji;" ç. ~(~ antlaşma, pakt; kontrat, ahit;

bağla­

olmak, iyice oturmak; (.jbşde) güvenli dav-

-

name HUK~ ~U\

J·I:.' ç. ~\;. anlaşma, misak, antlaşma,

güvenilir yap-

sağlam/

.

..

'y)1

""J; sağlam! sıkı! yerinden oynamaz

ranmak, [kendini

.. evrak, kayu, senet; diplomatik belge; :i.ii) .. " ., .. ~i Magna Charta; ı.i'=:!.#1 ::iôJJ vekalet· .

• •

...J& (bşi yapmaya) kesin kararlı olmak, (bş yapmayı) aklına! kafasına koymak;

~ -; .1j ç. ~uj vesika, döküman, belge,

- '

pakt; ahit, taahhüt, kontrat; ~

. "I..L$'jL dostluk antlaşması;

..

rJ.....s. .ıı

•

~

,

",,-';;....ü sağlamlaştırma;

tevsik,

[aslına

gunluğu, doğruluğu, geçerliliği]

uy-

onaylarna;

,. noter tasdiki ~ ~):!..ıJ\ ı.:;-J Y konsolidasyon, .~

luğunu/ aslına uygunluğunu]

kontrol etmek;

(b-e) güvenmek, itirnat etmek;

m

..

,

duğundanl yaptığından

AZyeminlik, emin olma, garanti; JU)bkz.

şüphesi bile yok;;..d~

Juj;

,

",,;;\)güvenen, itimata eden; emin, kani; . n •

cası

olmayan;
'

"

,

,

"

veya <'--i'''''! ui özgüven, kendine güvenme;

"

J ........ .1 ... : .. 4.ı J'; y

kesinlikle eminI en

Wkazana. , cağından emin olma, zafer inancı ~~ :w ufak bir

,

tahkim;

.ili güven, itirnaı ~ ' , j;. V ... e) güvenen, itirnat eden. (.:r- .. deıı) emin olan, şüphe"- , . .. si bulunmayan; ... A,il .:r- ::i....i:i J& JA ... 01" ,

,

bir kaynaktan; L;;: ~ noter;

•

güvenilir, emin, sakın-

,. . .. .yy)

ıJ

,

•

_.

ı , •

rJ" güvenilir •

962 •

..pJ ve ~J sicim. lonnap; ..

ıO

ı.lı..:-~olumlu; pozitif;

• ~~L pozitivizm;

_

ı:)J ç. ıJJ , iJUJi put;

•

••

ı.i!J putperest; puta tapan, puta tapıcı;

~IJ gerekli, kaçınılmaz, elzem;

,

••

•

mecbu-

ri. zorunlu, şart; görev niteliğinde; (ç. \oJ!"

:i ~ '3) putperestlik;

•

aktif (savunma];

~ J' ~ ("""IY: J) zonmiu, kaçınılmaz. mec-

~~) görev, vazife; zorunluluk; ödev; ihti-

<Js- .. .için) zorunlul şartı kaçınılmaz

yaç, gereksinim; 1 ~ ~'J senin görevin,

buri;

olmak; (~ b-nin) görevi olmak' "':-':"J

.. .-:'1. • le: . . .....

...yapma i 1,

.. .

,

•

yapması

gere ki yor,

yapmak zonında; ~ w" icap ettiği! gerektiği şekilde. olması gerektiği •

•

gibi;

•

_(~J.

•• •

~J. ~ı.",J}[kalpJ aırnak; ...;.:J (J'-b·i. bş ile) yükümlü tutmak, ~~ b-e. bşl) mec·

.. buri kılmak, [zorla} yapt;rmak; ,,-:-,:")1 (J.&-

b-i, bş ile)

fr;

(bşde,

karar vennek, •

(J

J b-nin) lehinel olumlu

b-e. bŞl) uygun gönnek;

• ••

~ .r""" (bŞI) hakeımek. (bşde) hakkı (bşt) hakkı/ yetkisi çınılmaz

..,

olmak;

(bşi)

gerekli! ka-

o... ..

p, ~~ J..s- teşekkürü gerektiren

bir eylemi davıanışJış; ~ J ç. ..:.ı4J öğün; menü SUR.; takma

dişler KNŞ~

yapmalısın,

(bunu)

10'

••

--- .---

•

yapmalısın; ~ly4 zorunlu olarak; görev •• • ." olarak; hakkı olarak; JP .".....ıı ~IJ işleme . . koyulabilecek nitelikte [dilekçe vb.]; ~I)

-

. . ı.t~ ulusal görev, milli vazife; ı.:;.ı~l)

· .. ..

j,).r (öğrencinin] ev ödevleri;

"":-'Y J" ahlaki zorunluluk; • ~y

zorlayan; gerektiren, sebep olan;

(ç. \oJI.) neden, sebep; ihtiyaç, gereksinim,

·-

gereği, uyannca, ... e göre;

.

kat, onay; olumluluk, olumlu karşılık; teklif, ,anlaşma teklifi HUK. J 4~1 ... in gereği olarak/ uyannca, ...e göre; •

•

•

yok, .. .in alemi! gereği yok;

•

•

~.,....

olumlu

•

olum lu cevap vermek, evet demek, kabul

sonuçları doğuran, kaçınıl-

zorunlu, mecburi; sonuç, netice;

DILB~

·

4- J"ç.

pozitif;

-

\oJL olumlu cümle;

·-. ,

yetkili [kişi, makam]; ~~'jl C;I.". yetkili makamlar, merciler; Y~)'1.ı (y~I) , J

J" [belli

maz] sebep, neden;

• •

- - - ,-

..

~~ (bşi)

, ~J

--

' ~ (' .Y:J)

yıvermek,

hakkeden,

(bşi)

rasgelmek; •

etmek;

...e dayanarak;

·.. J "-:--':" .J" 'j için herhangi bir nedeni sebep

,,":-,~'jl ~ • •

-

dolayı;

den

••

•

q! ve

-

· .. ~ J" ~

4 tasdik. teyit; muvafa·

•

gerek; işlem, fonnalite; ~ ... "-:--':")

kuru erzak ASK.;

•

.

-

• •

•

"":-'~\ zorunluluk;

~f..

· .. iJl ~'J ı:ı-- yapmak senin görevindir;

_._

rW:ıJı ~J öğün; ;ı,:_~.W 4-)

yapman gerekiyor;

"":'IJ ı:ı-- bunun görevi olduğunu düşünüyor;

... sebebiyle,

••

• •

•

olmak;

veya zorunlul mecburi kabul etmek;

•

- ..-

(iyi, kötü] bulmak;

(bş) hakkı

olan;

bulmak; (bşe) msUa(bıı)

.. J (edi!.] ('Y

~

•

elde etmek;

(bşı)

J) bulun-

963 , mak, mevcut! var olmak; ..i....':"y- [edil.] var (olmak}; _( ~ J)

(bşi,

heyecanlanan; ('-:-" .. .t') aşık, tutkun;

,

J.J"':'Y bulunan; var, mevcut; [ders. top-

sevgiyi, hissi, acıyı) aşık

duymak; (Y b-e) tutulmak,

lantı

olmak, (y

• • ...1) arzularnak; ..L:ı:-J u, i (..l.-iı:' J)

r.JS- ...e)

vb.de] mevcut. var olan, katılan;

yaratık;

mal mevcudu; (ç. ..:.ıl.) mevcudat; mal mev-

•

kızmak. sinirlenrnek; ~ Jl (bşı) üretmek, tü·

cudu, stoktaki mallar nc.;

,

retmek/ ortaya meydana çıkannak, (bşt) se-

~Y

•

bep olmak;

mek;

(bşi)

(bşı) başarmak, hakkından

bşi)

icat etmek; (b-e.

veya ele geçirmesini

-,

f)

(b-e,

mak, mecbur etmek; ~ y (y ... e)

aşık

oL-

)1'':,")1 mağarn;

ç.

in;

_. I·

.

) i.-.)ç. oj':)

bşı)

Js- ...e) zorla·

.

"

ô:r) (tuzak olarak kazılan] çukur;

buldunnu

sa~lamak,

sağlamak, temin etmek; (h-i.

gel-

ilk kez yapan, bulan (mucitl; yazar;

-_

..

ın;

.,.- ..' reJ • i-'>< (/CJ. ijL,,-J. jJ"'J)

)~ ç. -""I". rakeı;

-

/CJ ,j':
mak; (Jyada Y ...e) kederlenmek. üzülmek;

• veciı/ kısa ve özlü olmak; ~)1

~I.y gözükrnek; mevcut olmak. bulunmak;

ya da

sevgi duymak; J.,:- yı 'ları mevcut olmak KNŞ';

özetlemek, özetini Çlkannak, hülasa eunek;

•

• ~J

sevgi, muhabbet;

aşk;

gilçlü duygu;

•

bŞI)

yı; J

özet, hülasa;

kısacası, hasılı

bilifllr <ıitl;

kİlde;

•

•

~L~~ hissi, duygusal; zihinsel; içli; vic·

~ Y" J

(bŞI)

ve özlü;

.,

kelam;

,.

kısa

ve özlü bir

şe-

j~i kısa ve öZıüHik, veciz olma; özet;

.

,

.

özet olma;' lj~i veyaj~-ı~ kısaca. özet·

dan sahibi;

"

kısa

tutmak;

. ]-i":") 11'; 11" ~ ô)'-:-JI ~ y. sözün kısası,

• ıJl.ı....:-J çoşkunluk; aşk sarhoşluğu; vic• •• dan; duyarlılık; his; niyet; ~~\ ıJI~"ı1 •

kısa

uzaunamak,

11'; (J bşi

varlık,

bulma;

. JS.'

olma; mevcudiyet,

,

hazır bulunma; ıiyaret' ~)';yı

. -. le; j~~~ ~l J sözün kısası, yani kısaca; .

. r: y

,

-

,

Vücudu

Mutlak, her yerde ve her zamanda var olan; " ~p y;) (na't) varlık ..., mevcudiyete iliş·

•

•

özetlenmiş;

özet; kısa ve özlü, ve-

cil',öz. hülasa',

.....

,-

..,..:":J , ~ (~J ,uL.-..:ı:-J) [sesten, aklına, •

kin, varlığa aiteç. u)-) eksistansiyalist, var· oluşçu FaS.;

i"

--._

t ~J)';yı ıs •

lıiJl varoluşçuluk,

eksistansiyalizm FELS.;

kalbine doğan bir şeyden] ürlunek; Farkedilmemek, gizli kalmak; ..r-:J i içine

önceden sezmek; (bŞI) [önceden sezip) tedi-

i~ Y his, duygu, heyecan; kızgınlık;

rgin olmak, (bşden)

J~L yaratma, meydana getirme, türet·

.. mak; ,

me; tedarik ebne,

sağlama;

doğmak •

hesaplama;

~,) bulan; ~ ... için) tedirgin olan,

kında

olmak,

(bşi)

- _.-

kaygılanmak; (bşin)

far·

hissetrnek, sezrnek, duy-

~ ı..r.:ı: Ji içine bir korku düşmek;

.--. -_.JWI ~ ~)i b-nin sıkıldığının Farkına var-

964 ••

••

•

••

mill sezmek; ~ y = ı,;-.:J';ıi; kaygıyla

veya y ... için) kulak kesilmek;

(bşı)

(J

"

....\,,;J' (b-ı) korkutmak;

talmak.

(içeceklen) yudum almak, (yiyeceklen) az az •

•

... de kötü bir ~J

sezinlemek [... den huylanmak];

~ J kaygıııasa,

.. Y

: ...rı:

••

••

, ,.

..

veya (~) ~,) ~ y.. başı (karnı)

.

,

•

çıkaramarnak

... dilini yutmak; sessiz (bşden

veya

veya üzü!·

çıkaramayan,

... kelimeler boğazına diziimiş .... [korkudan]

a~nmak;~ Ji (b-L') acı vennek; (b-nin) (.. .i) ,

,

içinI susup kalmış, sesini

düğü

""'-ı-""

",-"t)

i

~ J [sinirlendi~i, korktuğu

(b-e) acı vermek, [öz!. baş, karın i t ~ y••

•

~ bşden) hoşlanınamak, kaçınmak;

~J .~ [ve yine ~] ~J) acı duymak;

i

,

olmak; kederli! mahzun olmak;

çekiome, çekingenlik.;

•

•

sesini

tedirginlik;

~lJ endişe, kaygı;

••

J'"Ji kmku;

.Y-J ç. 4)J- , J~J, ürkek, ödlek, yüreksiz; '<'?' \o'"J, ry.J)[öfke ya da korkudan! •

şeyler

••

•

.rJ ç,

I"

yemek 1... ıY, 1~ "r':'.ıJ

•• ,

olmak; .rJ , .rJ' (llL-"J) eski olmak; •

,

"o,

dilini

,

ağnmak; t!" yağnınak, sancılanmak; [acı-

~

yutmuş;

r" J

kederli, mahzun;

sesini kesme. suskunluk: tedirginlik.

dan dolayı] inlernek; (Jb-e,~ .. .den dola)'ı)

suskunluk.;

acımak;

luk, kederli olma: çekingenlik. tedirginlik; •

o.

••

•• [hasıal,kl; ~ .rJI c="J diş ağrısı; c=" yı • •

•

ıı~ (beddua] .. eline dizine dursun!;

ef;J !

acı,ızdırap veren;

üzücü;

••

c::-Y acı, sancı; . " ty.,. ağnyan, sancıyan; rahatsız keyifsiz;

acı

Oı

,

~J ,~(~J, ,

.,

susma; mahzun-

,

~IJ =~J~; , , i.

i

...

..

,

~ J ,~J ç. ..:JG:-J yanak:

-.

••

• ••

",

..

••

ırJ : ~1 ıl::Jelmacık kemiği;

~ J • ~ (tı.G:-J) önemli kişilerden! meşhur· • • •• lardan olmak; ~ J ,~(~J) (birinin) yü-

,

züne tokat atmak; ~ J (b-i) seçkin! mümtaz \almak, (b-e)

duyan/ çeken;

,

.

•

t:- J ç. t \:ı:-Jl. t b:-1 ağrı; sancı; rahatsızlık

[kızgınhktan]

şeref

vermek, kazandınnak; yü-

•

r j , ~J) korku için· ,

zünü (Jl

e) çevirmek, tjl ... e ) yönelmek;

de olmak; [kalp] küt kül almak, güm güm

(b·i, JI

e) yollarnak, göndermek; (bşi,

vurmak; ~.r-ı l (kalbim) titretmek;

J' veya J

J

~\J küı küt ala.." güm güm vuran [kalp] ,

t, J':'"J

•

o •

4k-IJ ~ j J ' ,

J türek bir sesle;

T.> jandarma TUN.; •

. ,

•

J,,-J

•

.,

, .rJ'

ocağı; •

veya

..

J ...e) yöneltmek; (mektubu, J

..

....

veya

" Jl .. .e); , ~ ~ ~ J b-e bir suçlamada

i'

<.r.J ,.ry) ü,kmek; ü,kek/ ödlek ••

nü, dikkatini, isteğini, ıalebini. suali , JI

,

i

JL.:.:- J , JI...:ı:-Ji ç. ..:JUG:-J ocak; soba; mutfak; yeniçeri

e) doğrultmak,çevirmek; (yüzü·

•

bulunmak; ...

i

•

~.

Ji ıd~ ~J •

•••

•

••

... e çağrıda

bulunmak; ... Jl )dı ~ J bakışlaom ...e

i

çevirmek; ~'J (bşin) karşısında olmak, (bş

965 •

•

i/e) kaT§1 karşıya! yüz yüze olmak; (bir yere)

~\ o..laı

..

.

_

•

rJ' bu açıdan, bu yaklaşımla; ~

' ..0' o • o lJ"~'j\ ya da ~11+-;J1 uzmanlık

bakmak (bir )'erı) göreni bakan yanı bulun-

..

•

.. -

. alanı; JL....:l\ ~ solda, sol kolda; sola;

mak; (b-ile) karşılaşmak. yüz yüze gelmek;

•

•

(b-ile) görüşmek, (b·ile) görüşme yapmak;

~ J+'=" '0

(sorun. problem. tehlike vb.ile) karşılaşmak.

merkez ilçe ile ilgili TUN.;

.'

•

~J

•

ç. o~J yüz (başın ön tarafı); ön

karşı karşıya kalmak:; (b-e) karşı çıkmak.

taraf, cephe, yüz; dış yüz, cephe; yüzey; ku-

ayak di.remek; (bşe) direnmek, karşı koymak;

maşın

(bşı) aklından geçirmek. düşünmek; (b-e, U\

tarafıı;

.. .olduğunu) açıkça/ samimiyetle söylemek;

resimli yüz; önemliı mühim/ seçkini güzide

ifade eunek; (b-i, y .. .ile) karşı karşıya gelir-

kişi, şahsiyeı; görünıÜ, görünüş, lbşin] dıştan

,.

yüzü [nonnalde dışan gelmesi gereken [saatin) kadran; [metal parada) tura•

•

rnek, yüzleştinnek;.u:- Ji (b-e) şeref vermek,

görünüşü;

(b-i) seçkin/ güzide/ mümtaz yapmak;"":" y

amaç;

., .

(~ya da

Jl ...e) yönelmek, yüzünü (J

toı;

taraf, yan; yön, cihet; niyet, kaslt,

ıemel

prensip, ilke; yol, yöntem, me-

sebep, neden; mana, anlam; (muayyen

" o~ J ve • ••

ya da JI b-e) çevirmek; (JI b-e. Y ." .için)

bir sürenin)

başvurmak; « t.-'.)j..ı JI ~\ ~:L\ ,. " ~;

~~~ görüş; bakış açısı, yaklaşım; (ç. kı:'JI)

-...

başlangıç,

evvel; (ç.

-"

..

ı.~•. ..:.ı~ ,.;~\y karşılaşmak, yüzyüze

• • • ." gelmek;"'-':Ü\ (~veya

JI ... e. tarafına)

doğrultulmak, yöneltilmek, çevrilmek; <JI ••

•

...e) yönelmek; [yol] ~ veya

JI ... e) git·

{ay için] evre; faz ELK.;

••

•

i.v-J apaçık görü.,' ..

1. zarf olarak kullanım:

. necek şekilde; y) J.....':' j ~ J karşılıklı, . .. .... , . ,

(4:<;

,

bizzat, yüz yüze, şahsen; o~ jl ~ ~ J •

rnek, (~\ ... e kadarı uzanmak; (işaret levhası}

••

(YU veya JL

düşünce]

... 1) gösıermek; [fikir,

•

alan; semt; makam. idare; ..;...~i civar semt· ler, kenar semtler, dış mahalleler, şehrin va•

e :: JI tarafına, ... e doğru; • ...• e ~,:;- ... tarafından, yönünden; ... ile ... ~

•

.

,

.

ilgili olarak, itibarı

'.' ile; JI..,.;J1 •,

den, kuzey yönünden;

.' ..,

(4;ıU )u,j-l .'

o

o

•

~

,

~ ,:;- kuzey','

••

o

•

,:;- J .... ~ . ,:;,

~..

bir taraftan ... , öte taraftan ise ...; •

ı.iY: ~ bence; ~~

.'

o

. asla [ve kaı'a]; Jı""':-~l kı:' Y. genel bir şekilde, ..

genelolarak,

~ ç. ..;...L tardf, yan, yüz; yön; bölge,

roşlan;

(öncesinde olumsuz ifade ile) hiç bir şeklide, '

•

(J b-nin) aklına gelmek;

JS' ~ dört bir yandan;

•

o•

o.

•

•

•

ayrıntıya inmeksizin; ~

•

y;

""pi ('"J Jt-) kabaca, yill""k olarak, üç aşağı beş yukan; .... ı;. ( ~ J Jt- ) '" J' •

. , '

ii

, . "

..

o

•

•

öı.el •

olarak • özel bir şeklide, hassaten; o·

..

•

.,

4:<; y.

•

•

rı':' (kı:'J ~ ) genelolarak; ı".kı:' y; herhan•

o •

•

gi bir şekilde; belli bir yere kadar, ,kı:'J ~J~

~ en ufak. bir hakkı bulunmaksızın. geçerli

..

hiç bir hakkı bulunmadığı halde; ~ • • ... ~J ... şeklinde, ...olacak tarzda; ...ba.,

kımından, ...e nazaran;

••

ii

4f':"J ~ doğru bir

966

.·····f···--· ı;. J r~II-J;J "':"..roPcan alıcı noktaya . . - ..

~ckilde. haklı olarak. yerinde olarak, olması •

-

Oı

.'.

..

değinmek, tam üstüne basmak; ~ J

gerektigi gibi; "'f':"J ~ ~ yanlış bir şekil-

.. _. de, olması gerekenin aksine; ~ i' \j,a ~ -. . - -böyle(ce), bu şekilde; Ji-.)'i "') Jr- genel .- -

.-

u~ b-e ayak diremek,b-e karşı dunnak; • . _. u~ 4':"J ~ "':".JA b·den kaçmak; • • • ••

.. ..,

.

,

•

•

3. isimler ile birlikte kullanım: ~yı

.. -.,.ıt.:ıı ...;,:, j.. aşağ'daki şekilde; "') ~

olarak, genelde; bir bütün olarak, topluca;

<$;...;ıı Aşağı Mos"; .;.--ıı .... yı Yukan

·

• J. 4'; -ll detaylı/ tarsilatlıl ayrıntılı olarak; '.: .. -•

.

...

__

olarak; ~i ~ J

~~ .iI ~J ~ kesin bir şekilde; ~J "'-

önünde. huzurunda; yüzüne karşı; gözü

.

. ... .. . ~

••

•• • • yönden; "') JS' ,y ya da • >" yı JS' ~ her • • • • •

açıdanl

... ..

...

..J-"'!

2. Fiille birlikte kullanım: ~ J ~I iyi/ övülecek bir iş yapıp adı duyulmak; ~

... .

,

..

4f':'J kötü iş yapıp itibarıntl saygınlığını yıur· ı.v-

••

saygınlıkı itibarı prestij kazan· ••••

••••••

mak; t..ıJ.,,-Jl 4':" J .i;..\ evlilik yapmak; .ı,j\.ıı,\

. . ~J J b-nin yüzüne hakaret emek; ~ ..J b·j temize aklamak. (b·e) ~.

;; :;

~

çıkarmak,

şerefkazandınnak;~~l ~:, ~ i? yolunda hiç bir engel yoktu, sorunsuz bir sefer yaptı; • • • • • <-

L

•

••

III-J;J benzer yan, ortak nokta; Aı..:ı:"J

• • • )~i gündüz vakti. gündüzleyin; J~ r"'J.,S

•

.

..

..-

ı:,;~ '8 ~:, iki anlamlı söz;'~\ I-J;Jl ayın

.

"

•

•

••

•

büyükler;

~ I-J;J

neden yok,

yapmanın,

~.

yok; i, ""

"i

için herhangi bir olmasının alemi

. , ... - . . 411 ~ .ı.J Aı..:ı:" J "j bunda en ufak bır

•

•

gerçeklik payı yok;

•

mümkün bülün yollarla; tamamen;

•

•

,_ • • •

~.

~ J ...;,." ya da "+":"J ' J-" b-nin şerefine

kara leke çalınmak, b-nin itibannı sarsmak, •

•••••• f

•

biri için ari ayıp olmak; ~ i . ~ ...ıı Aı..:ı:" J o~ hakikati tahrif etmek. gerçeği saptınnak;

J [na't) yüz ile ilgili, yüze ait.;

,

~~~~ ç. ..:.ıl yön; rota; amaç, gaye. hedef;

yönden veya hangi yolla olursa,

.... -. rnek; J ,i;.\

JlJ..1 4':"J [içinde bulunulan) durum;

evreleri; ""WL o~ J önde gelen kişiler,

bakıp dururken; Ju ~;. (Yalnız] , . . ' . Allah nzası için; """'""-":"J JS ~ her açıdan, . . .' neresinden bakarsan bak; i;:J5 •F J ~ bir . '" . . ı:;-r birkaç çok yönden! açıdan; •'1.y ılı JtLA' •

önünde. [o]

·. . -

.

•

r. - .. Jr. genelde, genel ::arak;. ••

.'

Mısır;

J&- kısaca, özet niıcliginde.özet

'. J

• ••

•

•

~i .ı..:ı:- J

J rü

.

ilgi. bağlam; bakış açısı, yaklaşım; [ve

·

..

)OJI....,,))

.

..

. ı.y.YI'.lA,y bu ba~lamda; . . .. .:.. . .'

bu açıdan [bakıldığında}; ı.Sfl.'1f: ~ başka • • ••• bir bakış açısıyla, yaklaşımla; ~/i~ ~J (o) Paris yolunda;

AA~:' itibar. saygınlık, prestij, nüfuz, söz geçinne; doğruluk, geçerlilik. sıhhat;

•

1 J~

~~:, saygın, prestij sahibi; seçkin, mümtaz;

.AA~. -yı JAI.. meşhurlar, tanınmış kişiler: ı.l'l.?: J {na'tl karşı, muhalif HUK'; -

.'

yı:-J

ç.

••

J

"4.:ı:- J mümtaz, seçkin. önemli;

mümtaz kişi, mühim şahsiyet; reis, başkan;

.

mükemmel; kabul edilebilir. geçerli. makbul, "

doğru; "ı.v-yı meşhur kişiler;

967

..

.

~

rnek. bir araya getirmek ~ JllI .l.?J Allah'ın

geçerli neden; :j~.~ J ç. 1.:.;1- saygın! şerefli kadın;

.

bir olduAunu ifade etmek; Allah'ın yegane _

"

,.

·f-

~~ (mud.meb.ı ... in karşısında; •• 4.?; yyöneltme, doınııuna, yönlendinne;

olduluna inanmak; LJ ~:ı.ı\ OJ? J borçlan bir-

rehberlik etme, yönetme; talimat; (ç. ~i.)

yaşamak, yalnız bir yaşam sürmek; ("":" bşı)

talimat. direktif; tahsis etme, dag;ıtım; naklet-

yalnız olarak. tek başına yapmak, ("":" bşde)

.

-

..fLoa't] talimat, direktif

niteliğinde;

orta dereceli okullarda beşinci seneye ait MIS.;

· .,

~\)-"karşı karşıya

hesaplaşma, yüzleşme;

olma;

karşıl~ma;

[yilz yüze. şahsen ya-

••

1-

4!\f..l.?.i görüşündenyalnız kalmak.

rnek;

,

b-ile özellikle ilgilenmek; ~~ teki bir ol-

mak.: birl~mek. bütünleşmek; (>-:Jı . .ile) birleşrnek; hemrı.kir, mUlabık olmak. uyuşmak;

~

~ yyönelme;

.

.

...'

eğilim; rota; yönelme; t_~\J ..O~~ J;

.

.,

.

J!.!-

•

•

·.

..,

.,

.'

4:':'1)

,

' OA.:!" rgildümlil;

••

ii

,-

.. . .

o.u-J ,.~ yalnız o"

deAil, bir

de, ." ile kalmaz, bir de ...; •

•

ballantısızlık;

birlik; (ç . ..:;.ıı.) birlik ASK~

mürettebat; grup. topluluk; şube; birim;

•

.e) yönelmiş; o' • " • , ~yön 1.....~ .. • o

JS' herkes

ô..l..?Jtek olma, birlik, tekıik; yalnızlık;

,

~V

_

J.ı

•

~ J"ikinci kaptan [MIS. 1939];

o'

••

. .' . . . geldi; ... o.l.? J ... "'j sadece

J\::ill cephe {savaşdal; •

_ _

yanltz olarak., tek başına

it ':'"L~ ç. ..:.ı'- örı/ yüz! cephe tarafı; dış

,,~,

'.

o.l.?J müe. \aoJ? J (ya da ~~J ı.F- vd.l

.

yilz; vitrin [yine ~U:-j ~lJ; •

•

tek başına; ayrı olarak; OJ...? ~ • • kendi başına. kendi kendine; •••

işareti levhasında];

.

1 ôJ..", .)s- yalnız olarak,

i

tek yönlü yol; ,~IJ ol....:ı:ül Tek Yön [trafik

.

..

.

ô.l.?yalnızhk

meyil;

~~\ç. ..:.ıl yön; meyil, e~im; temayüi,

:j

·f"

birlikte hareket etmek. ortak tavır almak;

[gözü] önünde; ..~I."..ı ..

,

kalmak; birleşmek. bir araya gelmek; tekleş-

_.

görüşme; lf:ı:'1..".. bizzat. karşı karşıya, şahsen ••

leştirilmek; ..ı...>- ytek/ yalnız olmak; yalnız

,,'_'"~ bir görüşü tek [o] savunmak: ~ :!~ J...?.i

pılanı görüşme; ropörtaj; huzura kabul. resmi "i'

,.

tek başına olmak.; tek başına kalmak, yalnız

me, atama; ~

o

o

JS' J her yönde; her

sahada. her alanda;

, . , .. ,

.-'.1.-

.l.? J. ~ ('.bo J, '..L.:ıo-) ve .l.?J, ~ (O~IJ.J '

.Ö"Y •" J) telcl yalnıv eşsizl bir tane olmak; •

~J (bıi)tek yapmak; (bıı) tek tip yapmak, , .'-

standartlaşunuak.; ~ birilerini) birleştir·

•

ju:; toprak bütünlüğü;~\.u-J •

, ~G'1\

i~G'j1 muhabere, haberleşme birimleri

:;'jı '~J •

zaman birimi;

•

••••

leşim birimi; j.)1U,

•

ASK';

j.~: <.. i~:' yer-

... ..

i.l.?J dini grup, cemaat;

.," " ~:;.ıı i:ı..:,ıı Arap Bidiği; ll..ıl i.bo yı para •

-1""-

rJ' 4:!~1 ô.ı"..J yoğun balam 00· . . -. -

birimi; i § ~

•• -

lümü; ~

;1 ôoJ?J milli birlik;

968 ~I..l..?'-J tek, ayn. ferdi; biricik, yegane; eşsiz.

,

eşsiz

ıeldik,

tek olma, biricik. yegane.

-. , . . .-..... ~ 'J.."lJ tek tek, sırayla; .~LJ - - veya.ri"''JI . . . .. ~i}i Vahid, Tek [Aııah); ~ ~I}I onla.-. .

tek; ayn. tek başına; yegane,

-

,,_-..

biricik; eşsiz. benzersiz;

\.+.!yl i~ J ana

~)1 ~

tek, bir tane;

y

birleştirme;

standartlaştırma;

toplama;

.-

birliğini

tek tip haline sokrna.

iman;

Allah'ın

ikrar etme; tektanneılik;'

--Y

-

.

.

. , . .. . yon]; kı:-Jjl ..l.;rY tek eşlilik; w>JI "":"" Y güçleri birleştirme ~~., ,lj ~ ; sanayi •

~

10"

standartlaştınıması;

.y tek olma, tek.lik; kendini soyutlama.

.

birleşme,

.

bir araya gelme; ittifak, bir-

.--

•

_ .

~ y Tann'nın

..

- -

birligini ikrar eden, mu-

. ~ .". birleşik, birleşmiş; tek tip halinde.

.?-.

standart; tek kutuplu ELK.; tek noktah [harf); ~

tek başına, tek,

yalnız;

"

~ birleşik, birleşmiş;

. ." -uyumlu. hemfıkjr 0.1.... -·1\ ..:.ı4'Jjl Ameri· ." .', ka Birleşik Devletleri; o~\ r~l Birleş"

. .r-

..

Milletler; , ~

.-

yalnız, tek başına;

? J ~ ~J\[yer, bölge] yaban olmak [ve geneHikle

içinde/ halinde/ toplu olarak; "i)'JI .ıl

tedirgin/ rahatsız etmek; (b·e)

·Ji

-. görüş birliAi; "i)'J\ Jl..N~ görüş birliAiyle, - - . ,.. -- .

fikir birligi ile; ~wı ..I.:ı:.r.ll Jb.JI Uluslararası <

..

.;

.-. Afrika Birli~i; ı...,.,.,.....ıı JJ'u1 ,L",;I Arap . . -. -- - -

[Devletler] Birligi; .~

i·

~

:i

'1'

.

Jl J~i veya J~l •

(1..(-;" li) ~L Sovyetler BirliAi;

•

vahşi

hayvanlar gezinmek}; (b-i) yalnızlık

hissi

,

vermek; yokluAu ile (b·i) üzmek; ~ y yabani ISSlZi boş olmak;

vahşi/ yabani

•••••

Posta Birli~i; .. _ i!.,..JI Y r:': .Jwı Güney .~

münzevi;

tek tip. standart;

lik, federasyon; birleşik KIM,; ~ J~~ birlik

--

i

vahhit;

miş

-

•

• •

~W, tek olma, teldik; uyuşma, anlaşma,

uyum;

böyle biri; böyle bir

yalnız olarak; ı.S,r'}J oJ.ıooIJ birer birer;

••

tecrit:; inriva; yalnızlık;

-

14S ~LJ

JS' herkes; .~IJ t::" ~ J. sad= -- bir yerde, tek bir yerde; ~'J 'J J birden ... ,. --- . fazla; \J\~J J ..:JÜ)j guruplar halinde ve ..• '.' . .

i ...

ü ):!:ıJı borçların birleştirilmesi, (konsolidas-

ürünlerinin

nn her biri;

bir araya getirme. bir yerde

AlIah'ın birHıine

.

.

kişi; ~IJ

-

tek taraflı;

-

L~\J veya \J.."l~ IJ..,,\J veya ~ I~LJ

•

babasının biriciği [biricik Iazı] ı•.•()aıı ~j

--

.. ....

.. . .. .

tek, yalnız, ayn, kendini soyutıamış ~ \~IJ

olma [öz!. Allah (cc) için);

~ J yalnız;

..

-

kendini tecrit, soyuUa·

yalnızlık;

ma, inziva:

- -

~LJ bir [sayı); biri; yalnız; (ç. ıJI~ J)

benzersiz; bekar;

L;..il..l.?J

~Jb.jı i..~ federal hükümeı;

li; federal

olmak

. .-

veya vahşileşrnek, yabanileşrnek; ..f-:"-......-,,\ [yer, bölge] yaban olmak. ıssızlaşmak, insanlar

tarafından

terkedilmek;

yalnızlık

hisset·

-

~Jb..:il [na't] birljk taraftan; birlik ile ilgi-

rnek;

(J

b·nin) yokiuAuna UzUlmek;

.. .den) hiç hoşlanrnamak.

V

t.:r' .. .t) sevrne-

969 rnek. (ıJ' ...den) tiksinmek; mak. (bir ıürlü] nileşmek;

V ... e) ısınama­

yakınlık duyarnamak;

yaba-

~ Jyaban, ıssız

(ve genellikle yabani

hayvanlano gezindi~iJ; yabani, yaban, vahşi

••

J'Y

••

•

J .~u...J) yabani hayvan. u

vahşi hayvan; canavar, yırtıcı

hayvanlar

[zararlı

,

~

..

~)LAJI ~Y".Jıı

düşünnek. i

•

i~renç; dıŞ,

.

• OY- yçamurlu

.

. -.

_.

harici,

dış

••

•

•

••

.

y.,.batak(lık); çıkmaz. batak MEC..;

,

-.-.- ..

lanmış;

kirli. pis;

~). ~. ('"'" ~ ~J) (bşı) çok

çekmek; [hamile kadını ~ ) aş(y)erme; aşın

aş(y)ennek;

istek,

~ yvahşileşme. yabanıaşma; zalimleş-

. _. . ~Jç·rl>-ı. ",L>-J aş(y)e""e; cY JV ...den) [soğuktanJ içi titrernek, nefe· sini içine titreyerek çekmek.

me; zalimlik; • ";'~luzak durma, yabancılık. {sosyalendişe

vericilik;

yaban; tedirgin, endi-

tekin olmayan, ürküten, ürkütücü;

••

~ .p yabani,

yaban, vahşi [hayvan];

.,

• yabani , vahşi; vahşi hayvan;

tek başına; hüzünlü, kederli, mahzun,

birleştirip

rini

•

•

[soğuktan]

elle-

içine ünemek;

•

.s). -r- (
... <] vahyetmek;

(Jl b-e, y ... 1) ilham etmek; (Jl veya b-e,

bşı)

y

J •

göstermek, i~areı etmek; ı.?)l

(JI b-e. y .. .i) vahyetmek [Allah]; (Ji b-e.

y

barbar; zalim [s. ve is.];

bşı)

göstermek,

işaret

..lJl

etmek; (b-e,

bşe)

ilham elmek; (b-nin ,y ...deıı) esinlenmesini sağlamak.; (b-e • ...

,

,

yapma) fikrini ver·

rnek; ~~ ~J'tedil.ı bana vahyolundu;

melankolik;

içimden ...geldi, birden içimden bir ses • •

~ )siyah ve sık (saç]; • • ••

....~). J:o- ~ çamura batmak; batağa saplanmak. çıkmaza girmek. lIkaıunak;

iştiha;

.. -

,

,

~ J"ıssız, vahşi,

istemek. cam

rı.:.- Jaş(y)enne; aşın istek. iştiha;

~~'yabanlık.ıssızlık;

,

olmak

•

balık. barbarlık. vahşilik;

yanlız,

• • . ••

y)batak halinde, çamurlu;

~ JyabaniJik, vahşilik; zalimlik. zor·

lik karşıtı]: tekin olmama,

sebep olmak;

.J->-Jç. Jy J . Jı>-Ji baıak(hk). çamur,

,

~ J'

batmasına

y.,.çamurlu; çamur kaplı. çamura bu-

yüzeye ait (özJ. ANAT.];

•

••

•

hüzün, melankoli;

~ Jyaban. yabaıti. vahşi; barbar, za-

şeli;

....6- J~b·i) çamura

.-

veya çamurlanmak:' " "6~b ı,J'"." t_ ai . ,,J

yabancılık;

lim; zorba; çirkin;

çamura

bala-ğa sürüklemek;

~ JyabanlLk. ıssızlık; (duygusal veya

uzak dunna,

Iyer)

, L~ l.l~ J:o-)I birini batağa düşürmek.

hayvanlar];

ilişkilerde] soğukluk MEC.;

KNŞ.;

çamurlu olmak veya çamurl batak içinde kal· mak, bataklı~a dönüşrnek;

ürkmek;

[hayvan); (ç.

bulamak, çamur ile kirletmek

-,

....~ ibi') çamura

...dedi, içime ... doğdu;

ı.? ~\(b-e)

sormak. danışmak;

b·den) vahiy olarak

(bşi,

fikir

..rj

970

.

.

.,

almak; (bşi, ı:i' den) esinlenrnek; 1 ıS'..P~

.. .

~) kirU hava; (ç.r\,j..)1) kir, pislik;

.. . ...

~.

i ~I fikir içine doAmak; ~.J-" ıs'..r-ı!

~ J sıhhaıe uygun olmayan;

,

... ı:i' .. .den ders almak, .. .den kendine ibret

ağır,

.

•

•

• •

••

J.~' telkin;' ~\; ,,~ı kendi kendine •

•

•

...

r-l), radyo YEN.; r-r vahyeden; ilham veren, verici; ilham ~ .J"

ç. ..:J~

vahiy alan;

vermek, (b-nin)

bşı) batırarak • •

..

(~) (bşe, bı yapmaya) niyetli

• olmak (bŞI) amaçlamak. hedeflernek; ı.r)

V .. .den)

•••

11'; (b-e) yol göstermek; ı.? y (bşe. bş yapmaya) niyetli olmak, (bşi) amaçlamak, hedef·

canını sıkmak;

••

••

•

bir amacı bulunmak, kafasında bir şeyolmak; , .'

•

, ;:ııı vicdan azabı"•

...

i?J

ı/'J

•

batış (sivri birşey];

lJ'.rJ

•• •

•

etmek, sistematik yol izlemek; ~u. ı.? y

öldürmek; •

•• •

•

lemek 1 ~> ıl'" y bir metodul usulü takip

(b·e.

~ J batma (sivri bir şey]; sancı; ~ J

dm:hrlanma, başının etini yeme;

j~J batan, batıcı, sivri; iğneli. sert, acı, şiddetli

ağır; sağlığa zararlı;

jl:ı:s.- nükıesi

.

.j-) , ~

•

••

şartlan;

~.r-

j-) ,~ (j-?) (b'e, Y bşO baım"aIe; (b·e)

j.

.rJ sağlığa uygun olmama;

••

•

sıkıntı

•

.-. , haznu zor, · .... ..rbulunmayan mecaz;

alınmış esinleniimiş;

•

1,

~Jl sağlığa daha zararlı; daha kötü;

,~

--..J" vahiy; ilham. esin;

ıS' ~ (OJ' den)

•

ve L

kötü çevre

•

Y

•

ı..~)

telkin;

kaynağı;

•

•

kötü, tehlikeli; ~W\ ~J sonucu kötü;

..."..J vahiy; ilham, esin;

ilham

...

kirli. pis;

•

..

hazrm zor,

~ ) ç. ~~)i saııığa zararlı; hazmı zor;

çıkarmak;

,

..

MEC";

. ... tıi

-

J

~ niyet.wlt.

ç.

. . .. J • .)\,)J •

tasarlarna. niyet;

....

~J (...:,.,,),)J} a (JJ •

..

•.)J • ılı

•

amaç;

.

iı J") (b-e)

.. .. ,." hoşlanmak (bşi, ;)\ ya da j ya da ... ;)\ j

sevgisi olmak, muhabbeti olmak, (b-den)

•

fi; fi; ••• •

olmasım,

j-i) •

J:ı.;. J ,~( J:ı.;.J) [YllljlılıkJ (b-nin) saçını a~an•

•

~) ,~J' (M~).'"F), ~

rF)

...

zorl ağır olmak;~J • ~ y.

•

e

;.;

d

••

ı!.ı

clJ,i ~ ;)1 ,)Jl onun böyle yapmasını •

t.

(hava, iklimI hazmı

~) hazım-

sızlık çekmek;..;y\ hazımsızhk çekmek; 4

•

•.•• ,

isterim; ,) ~ LS nasıl isterse;;)\S"

uygun olmamak; [yiyecek]

,.,

rnek ~

•

~I'"

•

mak; (b-e, y .. .1) baonnak; •• • • •• • • • •• • •• sa~lıAa

i

.. .yapmayı) temenni etmek, dile-

--.

ç. ..:JL , ~ Laşm yemekten]

şişkinlik; hazımsızhk;

mide bozukluAu;

•

l::t zen gin olsaydı; \ ' . •keşke •

j

••.

_• ! ~ .

••

J

..;.i,),)

'ıt·

ii,)J

•

... ı:r ...den uzak olmayı istemek; ')\J (b· ile)

arkadaş

olmak,

arkadaşlık! dostluk

kurmak;

;~'y (J veya JI b-e) sevgi} muhabbet veya şefkatJsıcaklık göstermek; (~l b-nin)

dostlu~unu kazanmaya çalışmak; <JI b-nin)

['J

971 ___

•

__

0-

gözüne ginneye çalışmak, (Jl ... e) yaltaklan-

t}J ,tol:! (t~J) (bşı) emaneten bırakmak, koy-

mak; ~ly birbirine karşı sevgi/ muhabbet

mak; [genellikle muzafi ve emir olarak kul-

beslemek, birbiri ile dostluk içinde olmak;

lanılır} bırakmak; (bşı)

, ..

-- . ,

, .:ı J

~)

mulı,

bbet, dostluk, sevgi; istek,

.-, arzu, temenni; ~ ... y t.:ı ~ .:ıL..S' [hep] ... i, ,

,

... olmasını!

yapmasını

vbj temenni etmişiz-

.

dir, [hep) içimizde .. olması ,

. .

•

yatmıştır; [l$.:ı~,

~\,).J'! vd. ifadeleri lehçelerde"l.Ş..\.ı • ~J.ı vd. "

istiyorum ..... ._.'

şekline dönüşmüştür.];

-0-."

.:ı J , .:ı J ç. .:ıl,)Jl , .:ı)1 ; şefkatli; seven, . .

muhabbet besleyen;

•

••

•

..s.:ı), l$.:ıJ

aşık;

kesrnek, durdurmak;

(bşi, JI başka bir şeyle dönmek için] terket-

o_

o_

rnek, bırakmak; ~ ! ~ t~ yeter! tamam~ _0_0._0_ kes~; ... ~ t~ ya da ... ..:.ı:- ~~ ... den o _._ bahsetme!, .. .Ier bir tarafa kalsın!; ~ ~~

. -. 1.lA kes şunu! şunu yapma artık!; ~ l.:..&.~ --

•

1.lA yeter artık!, tamam~, bunu keselim artık; __ ,--,-~.i.i ~J gidelim!; ~ t~ odayı terket·

,_. .-

,--

,-,

_.- ,_.- ---

rnek; t'). t"' vet') .E:!Y-

(ulkun;

(...,,)

. ,.

[na't] dostluk .. .i , sevgi . .i,

huylu/ halim selim olmak;

yumuşak

tJJ (b-i) uğurla- - o _

sevgi, muhahbettle ilgili;

••

.:ıl,J , .:ıl,) J sevgi, dostluk, ..ş.:ı1.:ı J

mak, yolcu etmek; (b-ile) muhabbet;

dostça; sevgi, dostluk, muhabbet

ile ilgili; aşırı

sevgısı

olan,

bir kitaba] koymak,

tutkun;

• o

•

t~."....::-ı~ (bşi, bir yere)

•__ 0_' ' __0

(}J ç. (i}Jl şahdaman; kı:"l}Ji ..: ;'';-j~ [lafzen: şahdaman şişmek]

çok sinirienmek,

çılgına

dönmek [tepesi atmak]; böbürlenmek, şişin-- -, rnek; ıJ~} J L....A onlar kardeş (gibi)dirler;

-

(1} J şahdamarı;

, -' , )~ (j} J) [zi! zurna} , .

esrimek; atmak;

[kafayı

sarhoş

olmak veya

israf etmek, saçmak; )} yı

(b-i) tehlikeye atmak; [mal vb.] israf edilmek, saçılıp dağıtılmak;

[geçici olarak,

koymak;

(bşi,

b-e)

-... ,."

almak ASK.; (bşı)

emekliliğe ayırmak; yedeğe

depolamak; ~ JJJI J.Ç.~ y:....1 b-i Allah'a emanet etmek;

J.Jı ~~~ : .•ı' Allah'a emanet ol,

Allahaısmarladık;

."

~~ , ~JJ , ~l.ü yumuşak muşak

bulmak];)} J (b-i) tehlikeye

(bşi, malı)

emanet etmek;

emanet etmek; (memuru) muvakkat/ geçici

.:ı1y dostluk bağlan, arkadaşlık ilişkileri;

)}J

bırakmak,

• •

_0-

bırakmak,

_.

emaneten] i'Y sevgi; dostluk;

bir

J.Ç.J

rnek;

••

yerleştirmek, (bşi,

. . ,. -.. , ~l J Ji b-i hapse atmak, b-i hapset-

düşkün,

t J Ji

(b·i, bşi, bir yere; yine MEC. bir konuyu vb.i,

yere) [emaneten]

•• .:ı J'J çok seven,

vedalaşmak;

huyluluk, yu-

kalplilik; sakinlik, sükunet;

••

t~J ,.,

[yeniden almak üzere] 0-

_,

bırakma;

_

~} J ç. t~J, t~J , ıJ\&.~J deniz [hayvanı} kabuğu;

tl.:ı J uğurlama,

yolcu etme; vedalaşma,

-. -veda; tl~ yı ve L....&.bJ Allah'a emanet ol!

972 Yolun açık olsun! Selametle! Uğurlar ola!;

'J

"

tank.; 1 ~....J.ı..:I1 t~

••

,

•

.r- eğilim merkezı ASK';

~i~:, yumuşak huyluluk, halim selimlik;

~iJ)

tj~ J

~b) a (~~J) [et} yalılı olmak;

ç.

-- J,

fo\&.')

yumuşak huylu, halim se-

ç. JiliJ) çayır, çimen;

lim, sakin;

~:ı:' ç. ~L~J emanet (vedia, inam]; depo-

zit(O)~; mevd~at; avans; t ,~I ~ ~:ıJ ' vadesiz mevduat; ,

y

uğurlama,

t.l..l.:!:~ [geçici

t t'~~' A.i~

yolcu eune; vedalaşma;

~.bj

, ~)iJ).

,.

.

.

~iJ), ~iJl) [s.] yağlı;

,

"

AS" iJ yaı1ıhk;

•• • ı.5iJ) ,ı.$~ (ı.$ı) , 4....:!~) (oldürij/en kiıinin) •

[nehir) akmak;

~~:., (b-i, bıi) göndermek, nakletmek KNŞ';

olarak, emaneten] bırakma;

, (bıı) uzağa yollamalc;ı.5iJ)1 ölüp gitmek. öl-

fişi; tevkir ~Ü~~­

mek; [ölüm] (~ b-i) alıp götürmek, hayatını

mevduat

keresi, tutuklama kararı [belgesi}; ~ tl~!\ resmi

[ettekil yağ;

diyetini ödemek; _~ı)

~4 önlük, iş kıyafeti;

Cj~

~h)

teminat kaydı

sona erdirmek. [hastalık] (~ sıhhati) bozol

."

mak; 1 .ılJ~ ı.> ı )1 b-nin hayaunı/ yaşamını

HUK";

..

t.\~~ [emaneten, ges:ici olarak} bırak·

•

•

sonaerdirmek;

4- ~ a:ı.5iJ)' ••

ma; stok, yedek; geçici. muvakkat emeklilik; , , yedeğe alınınişAsK.' 11.: ..'il muvak·

t.

alınmış; t.l~'j\

"

••

b-nin sıhhatini

bozmak;

J

~ı ç. ..:.ıl- diyet; vücuda verilen hasann

kalen, geçici emeklilik durumunda; yedeğe "

• o •

.. , ..

tazminatı;

. . ıl) ç. ~ı)1

,

ujN depo YEN.;

.,

lJ4ı)

vadi; nehir yatağı;

"",-,

'ülUn (gazetede! 1 iı,)

t~IJ {bş; emaneten, geçici olarak] bıra­

.

..

1"-" ) ''i) J ,;"u

kan; yumuşak huylu. halim selim; ıhrnh;

{veya değişik sırayla] sizle biz farklı grup·

alçak.;

lardan! taraflardanız; sizinle bizim aramızda

,

,

dağlar var. siz ile biz başka dünyalann

t'-", =t"); '

t.:ı y

insanıyız;';':",ı.,,~i J }Alı '"' rY • bu

[emaneten, geçici olarak, bir yere]

bırakılan;

depozit(o); {banka vb.el yatınlmış. ••• • •• mevduat; ~.ıJ t~.,.ıı emanetçi; ,

düşünce onu başka başka alemlere götürdü;

. ıl) J ~ ~.) [sesleniş] duyulmamak

.

.

.. kaynayıp gitmek; lJ4ı) ıJ ~La kendinden

tiJ.r- mudi; ,

,

tiJ.r- [emaneten. geçiei olarakl bırakı-

LI<

-'

•

•

",

,

geçmek, çılgına dönmek; Jıl)

• •

J.5 J dört

lan; sto~a/ depoya bırakılmış; geçicil muvak-

bir yanda. her yerde; I.AL".. ':?~') Halfa Vadisi

katen emekli; yedeğe alınmış, yedek ASK';

[Sudan];

(ç. ..:.ıl-) emanetçi; depo, ardiye ambar; han~ gar, {sıvının muhafaza edildiği mekan] depo,

._

J'))

,

-

o.

,).1:! (j.)J) (eti] ince ince doğramak; [sadece ,

.,

muı.ari ve "J')" emir olarak: peşinil y.ıkasllU)

973 bırakmak; yalnız bırakmak; dumıak, kesınel.::; •

[yanda]

U\)) miras, terekc; ırsiyet, kalııım.

ortada bırakmak;

)~ J (cin.is., tek.is. i) kemiksiz et;

... rJu);ı yı dudaklar;

.. ,

(bfl) çapraz koymak KNŞ.;

bozulmuş

•

," -t)Jç. ,,\iJ) miras bırakan;

• •

•

1 "':"~i Y iJ

kapıyı amlık bırakmak KNŞ.; '-:"~J

..:.ıı.; miras, tereke;

a ("':"J)

..:.ı''pç. '~i;' miras. tereke:

• • ..:.ı )'ji miras ile geçme; kalıttm, ırsiyet; •• • •• ..:.ıJI J ç. A.iJJ ,..:.ıl)J miras kalan; varis,

olmak ya da bozulmak;

,

(~

çürük olmak veya çürümek; Y JJ

hp)

müpheml kapalı oLarak ifade eımek; YJ'J

miras sahibi;

"

(b-i) aldatarak alt etmek} üstün gelmek!

..:.ı J)J" miras kalan; nesilden. nesile ge·

oyuna getirmek;

çen; kalıtsal. , ,

•• • •• Y)J ç. ,-:,,1))1 eğimlilik, eğim, meyil; çap-

... raz; , Y Jj\.ı eğimli olarak. meyilli; çapraz; •

.'. -- .. .. J .. Y J)Y

,

~;i.,. müphemlik. kapalılık; ....J ly ~J~

veya ~)Iy ~ {açıklıkla,

müphem olmayacak şekil-

sarih bir şekilde, net olarak.]; eğimli;

meyilli,

çapraz,

köşegen

şeklinde; yarı açık, aralık [kapı] KNŞ.;

.

":;"JJ ,:.:,;.

-

••.•

ıo

(.;.ı)). . ~J\,. ll)l,.

jjl)).

.

• •

. ~l."ı)

tl).

(b-e) miras kalmak; (bşi, b-den veya rj' veya •

••

,;.f- b-den) miras olarak almak; ~)J (b-i)

vanslerinden kabul elmek;

. .

(bşi,

h-e) miras ,, • • <. \ . olarak bırakmak! devretmek; '-')J =.;..J)J ' (b-e, bşi) .ıktarıııak, miras bırakmak MEC~

~Jlji (bşi) miras olarak almak; (bşe) mir..ıs

olarak

almış

olmak.;

~)i miras, tereke;

• ..:..ı)J miras, tereke;

i

otlaya çıkmak, belirmek; ~ kirapta. mektupta vb.de) geçmek; (bir yere, bşeveya

JI bşe, bir yere) ulaşmak, varmak; (para, mektup vb.] ~ b-TU'n) eline ulaşmak,

.. .

y)I....... aralık, yan açık lkapıl KNŞ.; •

.. .. ~JJ , ~;. (~J)J) gelmek, ulaşmak; görOnmek, ..:.ı)Ir-miras olarak. kalan;

(~ ... tarafından) teslim alınmak; (kazanç,

,

•

,

•

.

-- ..

ırsi;

..:.ıJyve ..:.ı)y miras bırakan;

•

ı.:JI)J meyil, eğimiiiik;

de

. -

ırsi hastalıklar; ıO

bozuk!

.. .

~\)J .)'1.ı'1 kalıtsall

ı)i)) kalıtsal, ırsi

dj) bkz. 45)) ; '-:")) j

..

sayaçekim;

geli, vb.]

. ..

(Js- b'e) gelmek; ~ JJ"'" J. >JJ ,.

JW.':Iı gündemde ycr almak; ~)J (b-i, bşi, Y ... e) rnek;

ulaştırmak,

(bşi.

götürmek;

y ... e) vcrmck,

bşi, ~ ya da

(bşi)

ithal et·

sa~lamak; (b-i,

JI ,..e) getirtmek; (bşi, ~I

bir yere) nakletmek; (bşı) ithal etmck; (bir miktar para)'ı) hesaba yatıımak, tevdi etmek; (bşı)

üretmek, sunmak, arzetmek;

(bşı) sağla­

mak, tedarik etmek; (bşı) (dclil, kanıt olarak) anmak, beyan

eımek,

öne sürmck;

(bşı)

aktaracak söylemek; (bşiY sözleri arasıııda)

974

.

kullanmak, söylemek; ıJly" peşpeşe/ ardarda

~LLJ ç. ~ll) gelen, ulaşan; zikredilen. ge·

gelmek; ardarda olmak; [haber vb.] gelmek,

çen,

ulaşmak; (düşünceler,

kişi; ç. ..:.ıl. ithal malı [s.]; gelir, kar; ..:.ıı'i,

' . _. benzerlik anelIDek; ,)J?'

birbirini tUlmak, (bıi ~ den) (bşi. ~

fikirleri bir olmak,

_. -

,)LJ su başı; suya gelen hayvan; (ç. :ı1))I)

günün zikre aynlan (farz

namazıardan

ayn

..

..:.ı\1~L,p )

-,

[özellikle kitap

~))"

tedarik eden,

~

ithalatçı;

~llr-

malları, ithal eşyalar;

.- ... -(Ö~- .. [at rengi, don) kahverengiy.::: ))))

2.)1) • .)LY-.

çalan kırmızı renkte olmak;

Kuran, vird;

lenmek;

... ".lJl')J ç. •. ~ _

~',))J :.ıI.-ı hamamböceA:i

"

"

:ıı), :ıJ)) toplardamar;

. ." şahdaman; ~ :",
.. gelme,

"

,)Jl)

me; teslim

şe:

ulaşma;

rnek;

boyamak;

(bşı) kırmızıya

renkte olmak ya da

..

(cinjs.; tek.is. iL ç. .)J)J gül; çiçek;

pul. rondela MIS.; gül rengi; pembe;

başına varış; pınar, kaynak;

~~LJ

gül bahçesi;

-

••

•

kaynak, men-

sağlama,

i~)J kırmız.ıya

tedarik

~

• •

etme; ithal etme; ~ 4l J.ıJ1 :ı)\joi devletin gelir

.kaynakları; ~)i :ıl,..... - -. . -. ii .-Jl geçim - - .. su iskele, -

~;I,,.

i~1)"

.. -. R;

~1)" kırmızılaşmış,kırmızı;

')J" J _

nhtım, KNŞ.;

tedarik, sa~lama; ithalat; [ma~

. kine vb.] besleme; ~~i J.J~.i mal tedariki; ,

-

~\.ftl [bşıl zikretme, anma, beyan etme,

aktanna, [delil vb.); (ç. ..:.ıL)

ithala~

halede bulunmak;

.

~l~1 ithala~

J-LJ

huzuru

kaçırmak,

tedirginlik yaratmak.; .)LJ canlı, hareketli; sabırsız, rahat dur~

mayan;

~ı'y ardarda, peşpeşe geliş; fikirlerI dü~

-

(J'- b-n;n planlanna, ~

b·nin konuşmasına) müdahale ebnek, müda-

•

tesadüfi benzerlik;

• _

')J ,,))!. (')J)

tedarik;

gelir; akar, gelirler; kar, kazanç;

şüncelerdeki

-

, ,

kaynalçları;

~ıy ç..:.ıL

-

çalan renk;

~ 1.Y kırmız.ılaşma. kız.anna:

petrol kaynakları;

başı;

[yanakl

-;.)ıJ [tek.is.] ç. ..:.ıl. gül; gül a~acı; metal

[öz!. metinde] geç-

zenginlik kayna~ı; gelir;

~)Y kırmız.ı

kırmızılaşmak;

ı.Ş~ıJ

~

çiçek·

allık sür~

--.aL al olmak; kızarmak; ~)I.i = ~1.Y; .~LJ

alınma. ele ulaşma; ortaya çıkma;

"

~)J [ağaç]

ile) makyaj yapmak,

,)JY ç. :ıJi.,. varılacak yer, hedef; suyaJ

-

su

(bş

..

.-

.... ç. ö:ı)JI. .

~)J

yeni gelen

saılayan;

olarak) muayyen zaman ve bu vakine okunan _

vb.ı;

ithal ve ihraç mallan;

._. . Jr.-. . ithal

almak. tedarik etmek. sağlamak;

...den) ithal etmek;

anılan

J-llJ sıkıntı veren, mhatsız edici; davet-

siz misafir; tüfeyli, asalak;

..

U ıJ ç. ..:.ıl.. J-~J dükkan;

_.

- .-

•

975

IJ)J

_.-

,

._

-o _

tamirhane, servis; ~ U JJ çamaşırhane;

J1J [ein.is; tek.is. 'Iç ";1)JI yaprdk; kağıt;

J müşkül duruma, -

kağıt para, banknot; [mela!] plaka; ~ J)J

..

-

.-

j,JJ ~ j,JJ ve j,JJ' (b-i,

çıkmaza, açmaza) sokmak, düşürmek; j,

..y

.. ,.-~)I resim kağıdı; JS)y J)J duvar kall:ıdı; .,

__ . ,

zorl güç duruma düşmek;
o

bulaşmal:: [kötü bir işe vb.e]; j,J~~

(J

i·

.• _

.

,.

i~\ J)J zımpara kağıdı; ı,Jü.;. dj) ince

-kopya kağıdı; .1.A~1 J)J karbon kağıdı; _.o" __ .. __

'Oı

kanşmak, bulaşmak

...e)

işe

[kötü bir

vb.e],

e.1.r-JI

ci))

tuvalet kağıdı; e",ı.. ci)) damo

o o

ga pulu Tl/N.; r~w. JJ) kullanılmış kağıt.

bumunu sokmak; •

•

ll,)J ç. ..:.ıu"JJ ' ..bIJJ zorl güç veya kritik

<

-. •

.--

."

atılacak kağıt; ı.SJ A • ıJ))

mukavva;

ıJ)J

durum, açmaz, Çıkmaz, ikilem; bumunu sok-

~~i dosya kağıdı; ~1 J~J oyun kartlan.

ma, müdahele;

iskambiI

,

.

j,Jy <ıl·

..JJr

I'.

kötü, tehlikeli bir işe) bumu-

nu sokma, müdahele etme, kanşma; j,

çıkmaz içinde. açmazı olan, çık-

ve

.. .- --

(~i))) Allah'tan kod,",,",

.. -- V

ermek], münaki olmak;

CJ.,ı.'i

ya da.:r-

.. .. . -4ş J)J kağıt para, banknot; L..-:H JJ) . . . . .. . ı..". piyango bileti; J~"'I ";1))1 ticari .. " ... evrak; ~\ •• ç.~' JI)Jl itimatname; JIJJI ii;

Ci

,

o

- .....p, tahvil senedi: :i. ,. . .. ,

i

. ..

•

banknotlar, ~

sakınma,

takva;

dikkatlilik; çekingenlik, ürkekjik;

-o •

cı PJ' JI)JI dava o

•

_ ••

.rJ' ..;1))1 nota sayfaları;

.. . ..-~~ JIJJI ya da..L.i;JI JJJ banknot, kaA;lt -. .. . para; JJJ ~ .rf'" davranış, ittifak, anlaşma •

..

(JJ Allah'tan korkma,

'

belgeleri; 1:JL. dl))I senetler, kağıt paralar,

•

sakınmak, kaçınmak;

ambalaj! paket

kağıdı; (JI,.;,j ) .}\.!;,; J)J kurutma kağıdı;

o

veya korkar olmak [ve harama helale dikkat

.. .den)

kağıdı; J.1ı1 J~J

_.,

.ı.).>' =.ı.J).>' :

tı)

_

-

.. . .. -

.. -- . .t/-C{;)) b)

o

i

maza gırmış;

.

•

o

vb. için] hiç bir etkisi olmayan, hiç bir fayda saA;lamayan;

__ o

. (JJ ç. tlJJi mültaki, Allah'tan korkan. dindar; dikkatli; çekingen; ."

;,.JJJ

-

'.

."

'.

..

yaprağı,

' ;,.J fl (;,.JJJ. ~JJ ' ı..J JJJ) [gölge] yayılo

üJJ [tek.is.] yaprak (ağaç, bitki]; çiçek

o

petal;

[kağıt}

kan; bilet; evrak. döküman; {metal) plaka; ._--.

mak. büyürnek: (bitki) filizlenmek. sürmek;

o

i ~i ,ijJJ son koz;~.r.ll 1.iJJ tebrik kartı;

.. --. - ... --~i ,ijJJ banknot; il.,.......ı". öJJ mühürlü o

J~J veJ~~i [gölge) yayılmak, büyürnek; J Jl) yayılmış. büyümüş [gölge]; filizlenmiş,

sürgün vermiş; çok bol, fazla;

JjJ ~ Jj) yapraklanmak; (kitabın) sayfalanm çevirmek; (duvan) duvar o

mak;

J JJ'

yapraklanmak;

yaprak, kağıt parçası;

kağıdı

ile kapla-

o

:

o

...

kağıt; ~i ,ijJ) oyun karlı;

--

•

•

• ••

.4\..-

..

."

liJ ) bank-

not; senet. bono; ~~"j' ,ijJ) ithamname;

.. -"

J)) :

J.)) 'ıl' kağıt para, bankno.;

JJ) yapraklı, yapraklanmış;

J\~J ç. D.". kağıt imalatçısı;

klrtasiyeci;

•

976

ıJ)) :.Iıık kağıtları satın

(bşı) gizli

alan, toplayan kişi; nüsha

tutmaya çalışmak;

(bşi,bşde) giZıe-

- - ,-~

çıkaran,

rnek; (bşin) üstünü örtmek;' "-;JI)I 0)1) b-i

kopya alan;

-,

JJIJJ kağıt imalatı; ktrtasiyecilik;

gömmek; ~)) i =

J )LJ

~)Y

J))" kırtasiyeci;

.~)) , ~)J müe. ç. ~\)Ji kalça; baldır; .:

--

,

',.

J

_

şişk.in

,"i))

Hz. Muhammed (sav);

;

ten, .. .in

masına neden olmak ~ wl rj) b·i kızdırmak,

yanında;

, __I)yl

J' arkaya; geriye; o,"')) wlS' b·i des-

-;-

sinirlendinnek; ~~ rj) kibirlenmek, kabar·

teklemek, b-e arka

mak; 1)-" = 1<J;

olmak;

__

-o,

ur ~ rj)

--

r),;1

şişme,

.. var; ~i ,

.

o_o

Cj)1

s.l.A)) ,

.___.

.

)1))) arıkuşu

(bşı)

bu

-'

,

işte

,

,

bir

iş

,"i))

L.

,..

arkasında! ardında;

'.

aşan;

--,

_.

,

... den ötede; ...in

... vasltasıyla, yoluyla; ~-,

.>..:.11 fahişelikle geçirn

-

,..,y wlS in-

,,sağlama; ~.r:ılJA-Jl ö)'w ,"i))

-

,

,

ahmak, aptal; pişkin, yüzsüz,

san

kavrayışının

,

,-

,

[çok} ötesinde olmak;

"

ılı)) ,

ff; kıvılcım çıkarmak,

[J bşi] daha iyi gizleyen, örten; , , L..:!)....... gizlerne, saklama; sahte tavır;

çakmak;

gizlernek, saklamak; (.:f' .. .İ, "-;Ji!e) ima

vermek; (b-e

bşl)

göstermek

"

[na't] arka ile ilgili, arka... , art;

ıS))'

zoo. Merops;

etmek; ( ... y) ... gibi yapmak, (y bş) havasını

değil.

"

ö)w..uı '"'ı),y, "":

\S~J' ıJ.~ (~~J) [çakmak, ateş] yanmak, tutuş­ mak; ~~J

gibi

L. deniz aşın; ~I

,"i))

,

sıyrık' s.l.A)) t:f.~ şiddetli rüzgar; '

,_.

üzerinde, ... i

cilası; ~))4 ~.) . yemiklemek;

. .-

bunun ardında ne var;

,

cilalamak, vemildemek; '. ,d-.h) vernik. cila; ~)"Ji J-;ııJ zemin -

Eski Ürdün [devleti];

tabiatüstü, doğa üstü; ... ,"I)),y [mud. kul.] .. .in

..

göründüğü

ler var,

kabarma;

~ıJ (bşi)

b-nin arkasında

-----_ -lA'"'» l. wOoJI ,"i)) bunun altında başka şey-

; _ J

,

..

s.1)) ı.. bakalım

.. ~, J'"" burnu büyüdü;

rLi) şiş, kabarık; rJy şiş. kabarık;

.. . müe.

,·t " , W~)'JI ,"i)) \....

wOoJl

"

Çıkmak,

--,

"~

ç. rı))' şiş, kabartı; yumru, tümör,

rj) "

[zarf olarak} arka, arkada ',,.,,

,.

'-0, - l -

.,

arkasında, ardında,

[mud. ku!.] .. ,in

gerisinde; ... den sonra; ...den öte; ... e ilave-

oLmak veya

şişmek. kabarmak;r)) (bşı) şişinnek. kabar-

"

hayırlısı,

lann en

- __

olumsuz bir çağrışım ile)

~

,-

-o_

rj) , ~,.. (rj) {hastalık vb.den dolayı veya

,

--

lS)y! ademoğlu, insan; ~ ı.S)yı ~ İnsan-

ç. ö"J)) , JI)JI varan zoo.;

'"

kıvılcım çıkarmak;

'". )Uüoıı) göze çarpmamak. görünmemek;

yapraklı;

"

;

V ya da ı:r ...den) gizlenrnek, sak.lan. ., mak; ~)'y 11"; V b-e) görünmernek ~

yapraklı, yapraklanmış;

, Jjy

~))

,- -

,d

J))

"

KNŞ.; ~)IJ

.

ikiyüzlülük; ima, kinaye; 2- ., • ~l)y ALF.BKZ.;

. ." .. j) • j~ Ü) (b-i ~ ... e karşı) kışkırtmak,

ı'

tahrik etmek;

977 2

J)

.. _.-.

,,-."

"

= iJi [ALF.BKZ];

,

YL

Milli Eğitim Bakanlığı ITalim ve Terbiye

--

ç. ~.jı.,...lağım. su yolu; kanalizas-

r

. .)j!. ()jJ)

yon sistemi; (çau) oluk;

.

({sırtındaki] yükü) taşımak;)j) 1-" .,. ,

nJ-:! WJ, i)) ve;j)

)j!. ve)) •

işlemek,

günah

. . .'- .

~)U-Ii)I») Dışişleri Bakanlığı; iL;)

•

-. .4&.1))1

-

. ..

~IJJllçişleri Bakanlığı:

--

.

-

i)Ij) Tarım

.--

':

(edil]

BaJuınlıı.; ~~';il ~)j-lJI ih) Sosyal

günaha girmek; )jl) (/re.

Işler Bakanhı.; ''))11 ) ".u,ıı ~)j.'JI i h)

•

•

• •• • • Bakanlığı]: ~ı..LJ.I iJI») Adalet Bakanlığı; • • _.. ..

i. •

,.

, • ,

""'ri' ya da~ ~i aU)~lih!

1"'"'-"1)

.,

y.ft (YJ.:lJ) {SU] akmak; ,

ı-:JjJ '

)i)

(:)J

.

•

J&- ...de) destek olmak! vermek, yardımcı

i. _ -

• __

,':

..

. '

Köyişleri Bakanlığı MIs.;::;

~

. -

..

. -.

mek;Jjl.,;-J birbirine yardım etmek; J.rı'

all ii)I)! ." _, y J ' ...ıı Sağlık Bakanlığı; . J..ı......JI i)I») .0. • . . .' _ (l.,J.ı..JI) Adaleı Bakanhıı; l.,JLJI i)lj)

peştemallUlunmak; (elbise)'/)

Maliye

• olmak;))' (b-e) yardımcı olmak, destek ver·

işlemek,

.

giymek; günah

günaha girmek; •• •

••

•

..ç. ;ij)i a~ır yük; günah; sorumluluk,

)j) ,

.

• -< -

mesuliyet; o)) ~ b-i bş;n sorumlusu yap-

.. --mak; \.aJi»)! Yrı ,... J savaş sona erdi; -. - ,..

4'

Bakanlığı: J )~L i~ıj) Milli Eğitim • , _ . ' 0 ..

Bakanlığı; ..:.ı')l. •

ç.

..sh) ilgili;

bakanlık düzeyinde;

olarak atamak; bakan olarak

--,

...

,_..

•

- ..

Js- veya ıJ.."! •.. ler~ •. .lu

-

•

arasında) dağıtmak, paylaşunnak, tevzi

vennek;

ona elçi Dlp~; .r."~' .t-jYI Başbakan 1l!N.;

(bıin) dağıtımını

yapmak, (posta

eımek;t)) (~

... lerarasında)

.. ,

vb.i) teslim

-"-

. .. ",..$":11 ~ bakanlar kurulu, kabine; bkz.

, rnek; V;

i)I»);

bölüştürülmek; (endişeler, tasalar,

_.

~ )1»)

ç. ..:.ıL bakanlık; [daha nadir olarak]

kabine, hükümet;

t

-- , .

--

..:.ı\..~"jl iJl») Enfor·

-'. -masyon Bakanlığı; 4...:-- .,...ıı J~'JI ~ )1») -( ..........1 ..ıı) Bayındırlık Bakanh~ı; iJI»)

.

•

,

,. •

•

••

•

dağıtılmak. dağıtımı yapılmak, bölüştürüldağıtılmak, dağıtımı yapılmak:

~~J ç. ~i») pay, hiss~; • ~.J.; dağıtım, tevzi; bölüştünne, paylaş-

tınna; teslim etme, teslimat;

~~l ~Jl») Denizcilik Bakanlığı (Müdür·

milli zenginlik

•

--

--, -•

..

•

lüğü); ~J~i i )ij) Ticaret Bakanlığı; iL;) , .

.

fikirlerJ

(b-i) iyice sannak, kuşatmak; •• tlj)1 gruplar, topluluklar. kalabalıklar

-'. JUi~i Vakınar Bakanlığı [Müdürlüğü);

. .-

et·

,)& yadaJI b·e) payı ius." olarak

,

, i)~J ~ rj) devlet bakanl;...i'.Y-- .ıÜJ •

.

mek. (bşi.

aıanmak;

J!jJ ç. "I)j) bakan; verir; veıir (satrançla]

- . -

o.

•

)jJ ~ Jj; bakan olmak;)i,~\ (iN) bakan

.

[na't] bakanlık...• bak.anlık ile

tutmak.; tj) (bıi,

i )jJ ç. .;..L (uta. etek. izar ESK.; __ O

•

tiL . U- CU)) (L>-O dunlunnak. ahkoymak.

..;.ıl)l») peştemal;

,--

,il i)I») Ulaştınna

Bakanlığı;

• ••

; )i)

91)

•

_"

o•

~)~I ~~Y

dağılımıı paylaşımı (dağı· o.

•

•

o.

bmı); ;l-'JI C:'JJ' iş bölümü; )l1""'1 (:,jJ'

978

.. ,

..

ödül dağıtımı; ~l"J':I1 ~~.i kar paylaşımı;

.-.

VAli dara;

"

~ (:~Y acele dağıtım. acil [posta):

..t).....

ti'J,engel, mani;

--

dağıtan, dagltlffi yapan; ~rl

... V""

l.ijJ ç. ~LjJ a~ırlık; [gümüş ve all1n için) IR~ ~

•••

.. ,

.. .

ÜJ"dağltıml yapılmış. dağıtılmış; saçı!·

..

m'ş. dağm.ıc, ~I~I • ••

•

4.:iW:t\ 4.ijJ kilo fazlası, fazla, fazlalık;

mümkün;

ağır,

ca, ... in kalıbında, yapısında şeklinde;

• .;rj) ağır 1 ,=,ı.".J\ ~jJ sağduyulu, aklı •

.

.

••

JljJ katır tırnağı (borcak, boruk, kuş çubuğu]

selim sahibi; IJI~ ç. ~jl..".. terazi; tartı; ölçü; [şiirdel

Spartium junceum; ••

•

ıJ jJ • ıJ fl (ujJ.

4.ij) (bŞf) tartmak; (bıi) dengele-

•

J

b-e) tartı/

kilo ile saunak; lJj'J (bıe) (ağırlıkta} denk (bş

ölçü, vezin; kural, kaide; adalet,

•

mek, dengeye getirmek: (bıi,

aynı ağırlıkta

ile)

dengelemek,

karşılamak,

.. .. .ile .. .in

mek; ( ... J ... ~ ... ile ... i) .

( ... ~ ... ~

i;l.~\ LJI~ termo-

lJI.,r..J1 Terazi ASTR.; •

••

•

•

karşılaştırmak:

•

,

.... . .

~\ j:" denge. eşitlik; bilanço TIC.; bütçe:

,

.'

u.,.ı,. ~I.i:'" ek bütçe;

.

i.ij'.J"'denge. muvazene; dengeleme, kar-

0jlydengede olmak ya da dengeye gelmek;

şılaştırma.

ölçüp biçme;

sındakı) benzerlik

WjJ ç. wljJI ağırlık; [şiirde] ölçü. vezin;

ma; blilçe; larife TON.;

...

vb·1

vezin OILB'; tonaj,

kapasitesi. {gemilerdel; siklet (boks

..

.

ıJjJ~ ya da ~j;i f..~ tartılamayan;

. - ....r ..

veya dengede olma;

•• • denge; ı.>ıAl' lJjlji . . . , •

ver-rnek; ~1 J ı:.ıjY\ ~ ağırlık, haciın birimlerini tetkik eden

•

kuruluş. standartlar

•• •• enstitüsü; ~.u\ ıJjJ horoz siklet; ıJjyl

•

. .lJjl) .

dengeyi

..,.

karşılaştırma yap·

.

değmez; .. - ~ I.r-;-S' I.:ıjJ lil ... e çok önem

..

... ler ara·

lJjlydengelilik; denge; dengeye gelme

... ~

.

kurma.

~

,

ihmal edilebilir. önemli olmayan. kayda

.

...

telafi; dengeleyici faktör! etken; kar-

i.ij tartma; ağırlık;

..4J . .--

•

tesviye aleti, su terazisi;

şılama;

taşıma

•

(~

arasında) karşılaş­

kalıp,

•

•

.# LJI~ kanlar, baskül; ~wllJI~ düzeç. •

urma yapmak; (bşi) eşit bir şekilde dağıtmak;

[isim veya fiil için)

•

metre, lSı ölçer, .L.."ı.tl) LJI~ otomatik lart1;

\J.' • ':. iki şeyi) dengelemek. dengeye getir-

. ..

eşitlik;

(bıı)

... telafi etmek; olmak;

•

•

••••

. '.

.

... ı:ıljJ[rnud.kul.] ... öıçüsünde, uyann-

dalgm;

olmak,

vezne AI 100 kg.lık ağırlık birimi

,.

U1ması

()J-' veya ()J-'

)W';ll zihni dağınık, aklı başka yerde;

••

..

ağırlık;

-ij ) ağırlıkla ilgili [na't]; tartılabilir, tar-

postacı;

BOT.

__ •

ıO

, ..

t ~l...:--t 0jl,j politik ••

•

•

kuvvet[ler] dengesi; ~\&.

-ll .. .ler arasında (yeniden)

sağlamak;

•ı

ı:.ıı r dengelilik; zihinsel denge, fakli •

müvazenej; uyum;

eşitlik.

adalet;

ıJjlJ tartıcı, ölçen; ağırlıklı; sarhoş KNŞ.;

979

.. LJJj......

•

tartılan, tartılmış;

a.ı~J ç. ..:.ıT. , .ı.iL..ı J yastık;

dengeli; iyicel

• •

..L...o J'"

inceden inceye düşünülmüş; ölçülü. dengeli; (şiir]; sağduyulu. aklı

ölçülü

rJ"

selim sahibi;

• IJ..lll" dengeleyen, dengeleyici; ,

.r

çülü

(bşe) eşI

olmak;

denk olmak;

.sjly paralelolmak, paralel gitmek; birbirine

seçmek; .lıa..ı y (bşin) ortasmda/ merkezinde! kaçmamak; (J biri adıM, y .. .de; sında) aracılık

il)'>, paralellik; eşlik, denklik;

.

l.ŞjlY paralellik; eşlik, denklik;

.,

-

1~

sınıflar;

->

•

'.

- ••

L"~ par.ılel; benzer 1 t)L;o~1 ...~i~

. ,

•• ç. j,L-ı)1 [öz!. sıfat olarak] •

L)

•

oııasında/

.. .in

_<_

rnek, pislenmek; ~ J ve -

•

••

-_o.

c:-"Ji (bŞI) kirlet•• f

•

•

• •

ortasında; i

. .-

i

•

t Lo.Ji kir, pislik; bakımsızlık;

mak, (b·i,

• • •

••

•

•

i

•

•

hızlı

başının altına (yastık)

üzerine)

yatınnak;

4

koy·

•• ••

veya

yavaş

olmayan

< •

t

.

. ..

ne başııu koymak;

yastığın

üzerine uzanmak; ,.,

•

•

yataktan çıkmamak; ,\... .ılı ~.r kalın ka· ••

•

ö.r----l l

yürüyüş; tarafsız ....

• '.

•

• '.

orta halli insanlar,

Ja--) [na't) çevre! muhit ile ilgili; •

Ju:""') [na't] merkezi, ortada yer alan;

,

,L,..,;I ri

,\... J. ,\...J ç......J yasıık; ,

,

•••

~Wi j,\.."Ji

oJJ...p b-i baınna basmak; ..L...o y(bşin) üzeri-

ahmak;

•

lomatik çevreler; 1."WI J,L....ı J'J1 kamuoyu;

yl....-:JI .. j topratın üzerine yatınnak;.l...oı J

.1. _

•

tavırl hareketı gidişat; ı;....ıl...l.!~l j,l..ıJ"ıl dip< •

1 t~J •

.

i

.ı.... J orta [yollu] bir çözüm; .ı.....ıl l <

bş;n

•

ortası; .lıa..ı J ~ orta büyüklük! hacim; ~

kirlilik, pislik. bak.ımsızhk; (b-nin)

J.•

ortada; orta kalitede! vasıfta;

~J aramızda, içimizde; ~_ 01\ Jıa..., J yaz

kirli, pis;

..ı..... J ~ ~ J

•• •

ortasında veya arasında; ~.ıJI ~ tam

•

,.

•

•

•

rnek, pisle(t)mek; ~]i ve ~! = ~J;

~L..ı J

[aşın

merkezinde! orta yerinde! •

t;"J • ~ (~J) kirli! pis olmak ya da kirlen-

(alı,

orta, vasat, [çot.] çevreler,

göbe~nde/ arasında; , ... .,. .ı....J .) .. .in

paralelkenar GW;

~)

olmak [yine

deA;iI]; orta büyüklükte; ... L J [mud. kuı.ı

..ll'" paralel; eş. denk;

•

vasıta;

•

~ J ç.

.. .ara-

orta, merkezi; ortada; orta seviyede

•

,

•• ~

•

.) ...de, hakkında];

re, muhit;

...ho' par.ılel, yanyana, karş~ıkIı;

i

aracı

yapmak,

aşınya

•• • •• ~ J ç. j,L..ı Jl orta; merkez, göbek; çev-

...

•

•••

•

denk! eşit olmak;

•

••

göbetinde olmak; orta yolu tutmak.

uyumlu [renkler vb.];

~jJ ~ Io.Sj'J (bşe) paralelolmak; (bşin) karşı tarafında

•

~ L J (bşı) ortaya koymakı yerleştir• •• rnek; (b-i. ı;r.t .. .arasında) aracı tayin etmek!

dengeli, ölçülü. iyi dengelenmiş, öL-

kullanılmış,

düz, engebesiz [yol];

bkz..~;

J:.... J

lJjlp dengeli. dengede; ıJ

•

orta, vasat; orta vasıfta! kalitede;

~) ç. ..:.ıl avlu, iç bahçe; a.ı-) ortalık, vasadık, orta olma; ara-

980 •

. .. - . -

•

•

i.

•

•

".

•

ıo

cıhk; bonservis. referans; ... u,L.. y. ...vası·

~I orta kalite(de); .ı... rJI """~I-,"",,I

wıyla; sayesinde. yoluyla; ıJ~ lltL.ıJ ı:r

..

Akdeniz; ~~ ı.:.ı~.Y onadalga ELQ.;

birinin referansıyla, aracılı~ıyla; QL..o! ~Ji

r

. --

_

J

_

_

- -

• ,..

. .

••

•

••

, i i' MI.ı... f ' santrafor [futbol);

,

... J bonservislerini, referanslarını ...e ver-

.

-.

i

•

_

•

i

_

~ J, ~ ~ (~L..ıJ) geniş! engin olmak.;

'I

i

i

~ Jç. "Uıı...ıJ orta, orta seviyeli; aracı; ••

•

olmak; zengin! hali vakti

yerinde! varlıklı olmak; (b-i, bşı) alacak/ ba-

arabulucu; simsar, medyum;.lıı.:-ı."ıı ~i

nndıracak

Ortaçağ;

mak, kapsamak. kuşalrnak;

~ J ç. ..b.iL.ıj aracı, vasıta; 1 JıjL.,. J

..

-'. . .

"

.

vasıtaları;

..

..

·

.ı... JI ç. .ı...IJI müe. i

•

.. Jo..

-

.J

J ç. .ı... orta· ~

.

tJ'~_,'I'i1 ıı. :1'L..o)1 bu haftanın ortalanoda: J

.

--

--

.. - .. ., .. ',.;--iIOrta Afrika; Jo-- yı LJJI Orta

d • II Li)' ayın ortaları, ortası; LI)l

• •

,_

Avrupa;

•

L~~\ J:;:.ıı Ortadoğu; ~~\

•

O.

i

Jo.-yı orta sımf; Jo.- yı (J.,.,..ıı) •

••

Ortaçağ; ~;ı •

•

~Jı'i l

•

.h...:";orta olma hali. ortalık; orta kalitel

pılabilmek, yapılmasın ..

izin verilmek;

yapabilmek;

(bşyapma)'a)

vaslU konumda olma;

..

aracılık;

•••••••••

J,.,JI iJI V:'

yapabilmek; -

-

.

~ J (bşi) (bşı)

.

~ ... '-.b...ıly. ... vasltasıyla, yoluyla, ... saye•

i

•

daha da büyütrnek,

yaymak, açmak.:

letmek, büyülrnek;

(bşi

--

•

.

~ljl o~ bunun vasıtasıyla; bunun saye-

- - - --- -- -

sinde; ı!JJj ~1J'! •

t.

-

genişletmek;

ya da ı:rbşi)

, • • • • <.

o~ ~ J

t dj . .. "J ... .. yer açmak; e--J i = e:-J ; , ..... olmak ya da 1 If. 'J' ""

büyük adımlar atarak yürümek; ~~i •

•

•

zengın

zenginleşmek;

tL'

b-e pek çok iyilikte bulunmak, b-e elinden

gelen

iyiliği

yapmak; \ •

sövmek'" birine a~nı •••

n;

geniş­

<Js- b-e) zenginlik ver-

•

sinde; ... tarafından; 4b...ıljlı dolayıl olarak; ••

'i diyernem.

e--i L...o bunu yapamam;

i"

söyleyemem; ~j

!

ıçın

llı:...ı\) ç. .lı.:\....ı J aracı; simsar; vasıta araç; ••

(bşi)

izinli olmak, (bŞı)

o

-

eJ,

~ (~J,:i. ") ıöıl. olumsuz kullanım]

rnek. (b-~, bşı) bolca vennek:

4.,.:; ortalama sonuç; •

-

yetecek

,.

ıo"'"

10'

(b-~,bş~)

••

'01._... <

içine al-

( ... için) mümkün olmak, (... tarafmdan) ya·

daki, merkezi; ~yı orta parmak; •

(bŞı)

kadar yeri olmak;

kadar! kafi miktarda bilyük olmak; ,

~L J U"pl..,.J1 naldiyat ve ulaşım araçları.

e J,

i

~ (L......) geniş

mek/ takdim etmek;

.

•

o.

~., ~

açıp

• ••

, . . o.

••)1 b·e çok

gözünü yummak.,

••

SÖVÜp saymak.; lı? ...-....Ji birini iyice döv-

-

..h...ı P orta: ona vasıfta! kalitede! seviye-

de; merkezi, merkezde bulunan;

aracı

simsar;

-

, • - i' onalama; ~ JL-J..l ;W J •• ona hallilcr: . • ii. ., •. _, ~, .k.... p orta büyüklükte; ~i L P .. ,_.. .. ; orta yaşlı; ı..-wı L porta boy(lu); L P

.

mek [birini rnek];

eşek

sudan gelinceye kadar döv-

~;~:JI ~~i pek çok harcamada! mas-

rafta bulunmak;

• ~ y genişlemek; yayılmak,

açılmak [düıiilü. kapalı bş];

ferah olmak:

yeterince

geniş!

(J .. .de) rahatına bakmak.,

981 kendi evindeymiş gibi davranmak; hakkında)

uzun uzun

<J .. .de,

konuşmak! tanışmak,

(J ...1) uzun uzun ele almak! incelemek; (J bşe) devam etmek. <J bıi) sürdürmek; •••

o ,

~

:".1\.)

J w-:l ... den başka birşeyelinden

'J~ ~)

gelmez, ...den başka seçene~i yok; J~ "'-') elinden geleni yapmak; enginlik, çok geniş olma;

~)

•••

•••

e:- -"büyük barcarnalar yapmak;

•

•••

~) genişlik; sınır, hudut.

uç; (V- .. .i1l)

>

~i genişlemek; büyümek; artmak. giderek yayıımak;

çok

zenginleşmek

boııu~u, çoklu~u;

t!"") ç. t.L..ı!

vasil engin olmak;

geniş/

{eli bololmak, eli

genişle­

sız,

geniş; büyük; uçsuz bucak·

.. .

engin; çok şeyi içine alabilen;

(J ... için) yeteri kadar büyük ya da geniş olmak; (J b·nin) emrinde olmak; (J .. .den) çabuk etkilenir. (J ... e karşı) hassas , ' olmak; (bıı) yapabilmek' .ı t -; L,., ~ rnek);

.,

.

.. .' ..

••

•

• •

••ıs:ı, ifade edebildiği kadar, dili döndUğü

HUK,;

kadar; ~ .f-"I genişlemek, giderek genişIe­

~

. ..

~

rnek; daha da büyürnek;

(bşi) geniş

.i genişleme. büyüme. artma; yayılma

~

~.rJI ~ daha da genişleyerek, büyüyerek;

veya

• o

o

~11" ~

büyük saymak. addetmek;

! ..

4! ~.i o

M....ı genişlik; menzil, sınır; hacim. kapasirefahlık;

te; yapabilme gücü, kudret.

•

yerinde; :; ••

•

rO

o

.!

!

~

•

veya j,

•

.

•••

.. bol bol; ,)s:-

.

Lo

,-

~

•

o

.ı..ı ~.ıJ savaşın yayılması;

•

.rJI ..... '='; yayılmacılık politikası; • ! .'

•

•

yılmactlık politikası; •

•

t WL genişleme,

genişlik, büyüklük, en-

••

~ )..ı.i ,)s:- elimden geldi~i kadar, yapabil•• • • ••

di~im kadar; ~j1 ~ ....

'"

4

J lJlS bolluk!

refah içinde olmak ya da yaşamak; ••

•

••••

•

j,

,

• ol

,

o

yapabilme gücü, kudret; kapasite; •

güç, kuvvet

..

•

"'-,

.,

gelen; ... lJI ~) •

o

ginlik;

4) yapabileu~i, elinden

J ... yapabilir. yapmaya •

kadirdir; J.rJI lJI ~) o

J. t.L..J~

•

•

arasında) açıklık; yeterlilik; r')lSj\

.

sözü uzatma; ... ~ tL

.

~

i~1 ~..l...-'" .. .için

yetersizlik, ...e uygun olmama; ~'J geniş; enli; büyük, engin, uçsuz

.

". bucaksız ~ ~'JI t:"\J ufk.u geniş~\J

• ·;-;11 yaygın, büyük oranda yayılmış:

J diyebilirim ki,

söyleyebilirim ki ..., ... dı~ını söyleyebilirim;

~

)\ o

o

hudut, uç; genlik ELK.; [raylar o

,

,. o •

sınır,

••

sabır. tahammül; j, )~.;t-S' ....... sı~a, • • • • •• • • kapasite ELK.; "':-..,.JI ~ genlik ELK.;

).1..4JI

~)

•

~ .i yayıımacı (na't]; ~; ..... ~ ya-

........ıı J ~}\ hoşgeldiniz [sara geldiniz)!;

• ••

•

:

M....ı J') varlıklı, hali vakti

zenginlik; servet

..

bolluk,

o i

~

•

yılma; y J t

sömürgeci. emparyalist ya-

•

•

o

•

o •

(~.LAII) ~ )\ ..

•

t;"'J

şefkati (adaleti) pek

o

çok; 1.1..4JI e;--IJ sabırlı; müsamahakar, hoş· •

•

o

görülU. yüce gönülıli; ~1.b..:J1 e;--'J yaygın-

982 laşmış, yaygın; etraflı, kapsamlı, geniş; büi

_.

yük çapta; ll,>-I t""IJ

.

.,

karşılaştı~ı

-

Je-) be<:eriklv açıkgöıJ ..

sorunlan çözen adam; Y j-J •

•

t""(, bol elbise; e::"'1) J+- engin, (alabil· •

•

di~neı dümdüz ova; t""'IJ • J"

~J ç. ~L..J vasıta, araç; vesile; derece.

vu. büyük cadde

lIjarna. kademe;

_

~ ~ .,. ç. ...:,ıL kapsamlı çalışma/

incele-

•

•

l./.J-I"- ansiklopedik;

• e:- y varlıklı, hali vakti yeride. zengin;

..

~ geniş; engin; bol, çok miktarda, ye-

. . ..

tecek kadar;

. .,

t ' .. boş mekan, yer; boşluk; ~ ~ J J}ı ::,. ,:. ~: veya J ~ • .. ... J "-'yı ... ;ç;n ltiç (boş) vakit bularna· •

t :'.):;

•

•

•

•

..

'

--

vasıtalan; .:,.ı'j...pI..,.JI Ji\...ı J ulaşım araçlan;

". j:ıı Jlı:..) nakil vasıtalan; 4 1ı.ı..:-yı .F I -

-

•

--",

.

." ı...J b-e• ... ile yakınlaşmaya çalışmak;

-• .- _.. -... J ~J 4:.- ..iAi1 .. .i•.. .için kuııanmak; - - J.:j rica. dilek; yalvarına. niyaı; dilekçe . . ~ ... JI ~ y ... e ulaşabilmek! erişmek için; . - .. '

~

......J ,i";"'(......J. 4.;-) (büyükbaş hoyvanı) da~· lamak. (hayvana) damga vunnak; (b-e, bşe

"":") ... damgası_ vurmak; ("":" .. .ile) nitelenJ _ _ _ rnek MEC.; 1)\."JI..ı" J _

_

.'

•

fJ b-e leke sürmek;

-

... "":" ~ r J aInına ... damgası vurulmak;

mak, ...için hiç vakit bulamamak; •• ~ J , ~ (~J) (gemiye, bIl) yUklemek;

• •

..

t :l>1.?'j1 ~I..-J tedbir -

",,",i

_._

•

me, eser; ansiklopedi, büyük sözlük, lugat;

.,

vasıtalan; önlemler; ~L ~L..ıJ öğretim

•

•

-.

-

,

•

•

(y bşi) vasıta elmek, araya koymak;

•

•

•

.. . .. ıJ-)1 11"; J-oJI muntazaml düzenli! sıralı 01. .. mak; (t- ... ile) uyum içinde olmak,
~J (b-e) [ayırdedici] bir alarnev nişan

uymak. uygun düşmek; <J-".P~ (J biri için)

seyretmek; ("":,,ife) işaretli olmak. simgele·

mümkün olmak veya mümkünleşrnek, olabi-

nebilrnek;

Lir hale gelmek;

rnek. b-den umutlu olmak; ~\ dağlanmak.

.

•

.'

"

•

••

•

•

••

..;-oJÇ. J)-"J, JI..-JI •

JW\ düzen, intizam; uyum;

,,' ""o-:. düzenli. muntazarn; uyumlu. uyum •

._-'--....lo-,., ~ (U:--ıJ) VI b-nin) sevgisini kazan·

-

maya çalşırnak;

-- -

VI b·e) yalvarmak; t J-oJ

.. ' y ..ıı1..,JI [öz!. sal;h amel ;le] .. .ile

.-Allah'tan yardımını dilemek; ~ J = J..-ı J ;

·

,-

(bşı) yakından gözlemek;

(bşl) dikkatle incelemek/ bakmak; (bşı)

· .. -.-, 1 y \~ ~ ~

b-de gelecek gör-

.,

.. .in) mllhrünli/ alametini vb.ni taşımak;

t-.ı ç.••:.ıf- nişan, alamet; karakteristik, •

~J viski;

~y =

"

tipik özellik. vasıf; hususiyet. özellik; dam-

içinde;

--

.y

damga vurulmak; ("":,,ile) işaretli olmak; ("":"

yük, kargo;

•

-

koymak; r

-

•

-J:-'.J; (y b-nin) yardımını .ıstemek;

ga; vize SUUD.; •.: A-:, Içoğ.kul.] sima çehre;

" J kabile işareti; karakteristik. r J ç. rJ-' tipik özellik; anna;

· ..

?L.ı J ç. ~J' nişan; rozet; madalya; şeref

madaiyası; 1 JI ;" : .'jl r'-- ~ üstün blljan " madaIyası; JWI ~) Jı,LtJ diz.baıı nişanı; ,

.

•

-'

•

983 , <

' J

...

'

(~.;J:J\ jj~) ~ rJ' rL.ı! şeref madalyası;

.

..,.. rı Y tedirgin/ endişeIiI kaygılı olmak; vcs·

1.L..ıJzerafet, incelik. nezaket;

--

~ )ç. ~~J ,r

Lı

.

•

bayro:Un/ panayır zamanı;

... [öz!. rr-: "..ıı J hac zamanı; bayramı tatil günpanayır,

leri; bayram, zamanı;

•

nu; ~i

••

•••

IJ~·~·; ~ J" veya ı.i':~

•

••

r' y

l"':"" J" tiyatro sezo•• ••

hac zamam; ~i

r' y

. .
'.

~

.

-

--

. ~ç 1":,,1,,...., t'":"'~ dağlamakla kul-

lanılan kızgın

damga;

r

,

demir; damga.

dağ;

leke, kötü

,

.

..,.'.."..-ı J ç. ıJ"JGJ [kötülüğe) kışkırtma: endişe, kaygı; saplanıı;

vesvese;

zan,

şüphe;

.. hüzün; ..,..'."..-ılı [Hep Köıülüğü] Fısıldayan.

. , . J:.ill ı.t"."..-J pamuk goncası; .'

Şeytan;

,.

"

d )-" J" vesveseli;

.. ı ~J ~ ~ Ji (baŞı) tıraş etmek; -

...

,

,

LOS"'"...,...(müe.) ç.lJ'"I"......·, •

pa-

muk sezonu, hasat zamanı; , . y: yJI ~)i muson rüzga...;


.

(öz!. mudaf kuLI ... sezonu,

•

.

şüphe; hışırtı

(yaprakJann vb.nin];

fuar; belirli zaman;

". - - -. ...mevsimi, ... zamanı; ~i.;:- 'il J ıt";"'1.,JI tatil .. . ve bayramlar: ~~~\ l"':"" .JA yaz mevsimi; •

[kötülüğe ı kışkırtma;

iç huzursuzluk, vesvese; zan,

~ .,-ç. ~'y

••

,

........."..-ı Jç. ıJ"Jl"J

! zarif, ince; güzel,

biçim ii [yüz];

hasat

..

veseye/ kuruntuya kapılmak;

..

..,..Iy' uslura;

ALF.BKZ.;

2

• -

••

J

<S"'). <S"'\). <S"" ve iL.ly hk>_ <S"'I; • • •• ~Jç. yL.:ıJl kalabalık. güruh;

e:") =>

co:

ve

,-

~ J" damgalanmış.dağlanmış; lekeli.

. e:")

,

"

.

,

(b-e) "(U)" giydinrnek;

.e:"J'

~ i~ (y kemer, kuşak) kuşanmak;

(ciippe)'i ,pe/erini ,abayı) üzerine almak. omo-

[kötü

birşey

ile]

lekelenmiş;

( ... y) ... alameti

olmuş,

(Yi/e)

(Yi/e)

.

zuna atmak (....0. : kılıç) kuşanmak; ( ... y)

nişanlı,

vasıf1anan,

... ismini almak;

·. .-

C.L.:ı Jç. c.""':'J

-

ı:r'J.4,r"J!. ~J ,~)uyuklamak;

ir" )uyuklama;

şa!;

,. .

uyku

--

boyun atkısı; bant;

bağ, ilişki

MEC.;

kayış;

~ .iç. ~'y beste MZK.; kıtalar halin-

.

-

basmış;

de

yazılan bir

Arap

şiir ıürü;

"

~~Jmüe·ırJn;

.? (.,,;...

~(y .. .i) kuşanmış, (y ...e) sannmış;

Ji b-nin) kulağına fısıldamak;

[şeytan; kötülüğe yönelmesi içinl

• ~JL • ~L.:ı J kadınlann

b-L.:ı J kılıç;

A..:..- uyuklarna (bir an daima, kendinden '" . geçme] r.rll ~ ~ kestirme. şekerleme; ,j-'Juyuk1ayan,

.

omuzlanna çapraz olarak bağladıkjan kuşak;

•

J)-" J(J ya da

"...

,

nitelenen;

,

-

(J

veya

JI b-nin) kulağına fısıldamak; [vicdanı) (J veya JI b·i) rahalSız etmek. vesvese vermek;

,

?

J.

J) (bşı) biçrnek. biçip bölmek;

"

).J~ J"ç. ~LJ" prizma;

,

ıJ)~ J"prizmatik:

,

~J ~

t::!' J (pamuğu) çi te. tura yapmak:. ma-

984 (kunuışı) •

karaya sarmak;

.

,

~J

[rengarenk]

işlemek;

~ _:'ç...:.ıl. [hayvan vb.de] benek; defa,

ç.t;

•

~) makara, bobin;

•

o.

••• _

,.

c.1,.;;. J işlemeli kumaş tüccarı;

•

sına) az kalmak, ( ... ul)

..

~i,.;;.~ çekiştirme, kötüleme;

" .yapayazmak, tam

.. ~.,~,y işleme, süs; işleme, süsleme; ·

(.)&-veya ıJ\ ...yapmak/ olmak) üzere olmak; -

,

.,

ki;

~~ tezlik, çabukluk;

1 .!.UJ~

, , ,

,

!.

e! ( y yJ) sürmek, sürekli olmak;

. . . ıj\ tam .. .i yapacakkcn. yapf!l...'f"ına ramak

(~ bşe) istikrarlı ve itinalı bir şekilde . , • • devam etmek; ~). ~ ~ ("':-"""J) ve

kaldı ki;

~

..

.,

\:J'?-'

•

•

..J J---- um ç.kacakken.

~

•

üzereyken;

wl>:..;;. J tezlik, çabukluk;

.,

kulağında]; ~ J'JJl ~J yok olmak üzere; •

•

Jlj..\ ~ J çözülmek üzere olan [sorun]; ,'.

,'.,

••••

j

-

j.>J ç. JL.>Ji damla; gözyaş>; ~U Ji \Jj~ peşpeşe j

••

:i. ':.

f

•

-.-

J' oJ""'::'J

. . olmak; _(

.rı)

"

J..pJ) (bşı) dokumak; J..p Jl (kapıyı)

._.",.J yI.:J1

J..pJl

b-nin önünü

.,

kesrnek, yolunu kapamak;

ol:-:" J ç. J..pJ eşik; , , ,

etmek; (b-i,

MIS.;

J' ~ .y

bşı) vasıflamak,

U":;' J fısıltı; • •

karakterize el-

mek; (b-i) övmek. methetmek; (b-i. y ile) nitelemek,

-

vasıflamak, övmek;

bş

[doktor]

(J b-e bir ifacı) reçetede yazmak, salık ver-

.~ (~J) (kumaşı) işlemek, süslemek .- . ,

{renk renk]; _(~) ,~i,.;;.~) (y b-i, yamnda) [öz!.

,.

sabit

~J ,d 41 (";"":'J) (b-i,bşi) nitelemek, tasvir

ile söylemek, fısıldamak;

- _.

-

,-, , , ' J..p J , ..l....a:! (.L...,p) sağlamı sıkı dunnak;

"

(b-nin) kulağına fısıldamak;

fısıltı

çekme;

~J ç. yl..P J ' ıSlol'J hasta, rahatsız;

jj

.. . Y . J düşmanlık, hmume!:.

vişne

-,

,

~ J ç. ~L:ı J ' ~ y::. J dövme, dövme işareti;

...

yl..P Ji hastalık; hasta olma hali;

,'-

~ J , ~ ~ J) ver- J (bşe) dövme yapmak; r_

...

kapatmak; ~ ~J

geldiler;

_

kronik! müzmin hastalığı bulunmak;

Iı.:-"\) sürekli. kalıcı; müzmin, kronik;

.

•

•

[hastalık) rahatsızlık. acı

~ J çok yakın, olmasına az kalmış [eli •

Y

~) ç.

.. ,

çıkmak

.

-,

J-ı'J ç.lJ ,.,..:ı') ii,.;;.J hain; iftirdcı; muhbir;

-•

~J,

.,

"

,

j

~ ... ı:.ıl ~ y. neredeyse...• tam ... yapaeaklı olacaktı

•

rengarenk. süslenmiş veya işlenmiş kumaş;

~-';,~i (~i ... yapmasına, olma•

•

alamet;

-.-

cl.:ı), ~J! (~J ,U'UıJ) ve~Jçabuk/ tez olmak;

nişan,

~J ç. ~i,.;;.J rengarenk süsleme, işleme;

~ J vaşak ZOO.;

,j,

kusur;

sultanın yanında]

Jl .. .in

kötülernek,

,.

çekiştirmek; (y b-i) ihbar etmek; ~)

,

,

,

.

mek; , ui,...:ty. ~ anlaulamaz, nitelikleri tam olarak ifade edilemez; tanımlanamaz; sı· radan, alelaJe; ~\-,ıJ (bşı) bbe anlatmak;

. -,

d ail vasıflanmak, nitelenmek; (,-:, .. .ile) ta·

985

ayırdedilmek

i

bir özelliAi

~.f-'"

ı

.:

, .

.LoJ

.

J. LLP) (bşi.Y bş ile) bideşti,· •

•

ile):

.. .J:"< (J-'

~ .:-oç. ..:.ıL klinik;

mmlanabilmek; temel özelliAi (... ~) ...01mak; (y .. .i/e)

-

.,

ro

(doktora) gilmek. görünmek; vasıf; ayırdedici

ç. ..:Jl nitelik; sıra!

özellik, hususiyet;

sırat

OILB.:

cümlesi

rnek, bir araya gelinnek; ( ... ) ... l.i:"! . . .ilt

••

...i arasında) (a... hağ, ilgi; ilişki) kunnak,

•

•

•

•

,

.

y

bşı)

ihsan etmek, Jutfet-

rnek; _(J."..,,) (bir yere ya da

•

...olmak sıfauyla; l)ÜJ •• ıj C! bakan olarak,

• . --. •.

•

eımek; (b-e,

tesis

•

olLa'; tavır, eda, hal;' ... j,'; C! ... olarak.

••

JI bir yere)

varmak, ulaşmak, gelmek; (b-t ya da Jl

•

bakan sıfatıyla; 4...JL,;.. ; •• •

•

••

••

•

C! özellikle, •

hassaten; ~) .,r.i- ~ gayri resmi olarak;

•

•

•

•

•

•• ~J niteleme, tasvir eline; (ç. ı-JL.,pJ~ •

• •

vasıf; ayırdedici! özellik, • ••

nitelik,

hususiyet:

Sıral olLB.; çoA. JL.,p)1 bir kişinin nitelikleril • • ••• ••• • evsafı 1 ~.i' tı~ ,.~ tarif edilemez,

b-e)

ulaşmak,

mekl tesbit

eımek;

.. .J tasvir, nitelerne; reçete;

(J'

Jl ... t) getirmek, ulaşlırmak; 1 V' i ")

•

•

•

yUı:;.- Bana bir mektup geldi, Bir mektup ••

i...

i

•

aldım; ~14..l.,p) haber b-e ulaşmak; ~ ••

••

US' ~ Jll.i.ııı bu, şu şu dereceye varacaktlT;

.. .

... . ....... ı.:,.. ~~Q " J' j..P) -: - . ,

,

~"

j..c)

son aşamaya!evreye

(bşi, ı.:J... ile) birleştirmek.

gelmek;

..j-PJ tasvir eden, niteleyen. niıeleyici; ,_K",J niteleyen. tasvir eden;

ba~lamak; (b·i. bşi,

•

ya da

bir evreye) ginnek, geçmek; (ı.:J h-i,

~

••

(hşe. b-e

JI .. .e) erişmek; (bir miktara ya da Jl ... e kadar) ulaşmak, ( ... i ya da JI ... 1) bulmak;

i

anlatılamaz. tanımlanamaz bir şey; i ;..\ •• • •• ol....P)1 b-nin evsafınt/ niteliklerini kaydet-

eline geçmek;

götürmek; (b-i)

u-ll ...e)

ulaştırmak •

arabasınal aracına

almak;

JI ...e) nakletmek. ıaşımak; (bşi. Jl

J~ ") ç. .. I.ıi...c) hizmetçi, uşak; sayfa;

(bşi,

~ )ç. ~I...ıt) hizmetçi kız; nedime;

...e) iletmek; iletimi sağlamak. ilctken görevi

AL..cly detaylı tasvir;

görmek

.

,

açıklama, şerh;

be·

•

lirleme; (ç. ..:.ıl_) ayrıntılı tanımlama; açıkl,

..

ELK.; (b-i,

Ji ...e) geçirmek, (b-e.

Jl ... e kadar) eşlik etmek; (bşi.J' dC\Tcyc)

- i

ama, tarif ~ [.~i A.A..",ly tedavide izlenecek

bağlamak, (bşi. ı.:J prize)

yol;

y bir diğerine) bağlamak; (bşı) açmak. açık •

...J

•

- ...-i1t)

....,::ı ... vasıflanmış, nitelenen,

miş; (ı.:J

lanımlanabilen,

nitelen-

karakterize

edilen; nitelenen DILB.; reçeteli;

d e

"

~ .(ı.:J

.. .ile) vasıflanan, nitelenen,

takmak (bir cihazı,

konuma getirmek (radyo vb.i); ya da

j..ı:ıl) (bşi

J bşı) sürdürmek; (bşe ya da J bşe)

ısrarla

devam ctmek;

mak; (b-ile)

(bş

ile)

yakın larkadaş]

bağlanıılı

olmak; , ,

lavsif edilen;

(ı.:J

.. .ile) karakterize edilen;

(y ... özellilim") kendisinde bulunduran;

"

ol-

(kadın

.. .

ile) cinsel ilişkide bulunmak; 1) jJJl j..P1) •

••

J~l geceyi gündü-ze kaımak, gece gündüz

,.ıllşmak; ...

._. . . ..

986

..

,.

.. .

J (~) ii~ J-P'J durup

. . . ",;JS .Y (J'

41uJl bşi parçalanna ayırmak; ll..ı:ıJ elif harfinin üzerine koyulan

dinlenmeden .. .için çaba sarfelmek, çaba

. ..

,

h=amak;~)1 =~);

.-

'"

.. A.L..P ç.

ulama

'

~ ıY' herkese hakkını vermek;

...e) erişmek;

"

J-")I

jJ

(Ji ... e) ulaşmak, varmak;

••

•••

işareti;

bağlantı

. ,j..P

-'

...:.ıl_

J

ELK.;

vasdl

J balı. bağlantı; birleşme;

bağlama: menteşe;

bir arada

J-.ı".fi birbiri ile bağlantılı olmak; peş peşe

tutan parça,! kısım; ilave, ek [özellikle araya];

olmak! gelmek; j...ı::zJ\ (Y ... ile) birleşmek;

haberleşme, iletişim hattı;

.. ,

(y ...e)

bağlanmak: (Y.o,ile)

" ,

~ J tali yol; besleme hattı;

temas halinde

••

J~ J varma, ulaşma; erişme, elde etme;

olmak; (y b·e) telefon etmek; (y b·ile) bağlanıı

bağıntılıl ilişkili

kurmak; (,-:".. .ile)

olmak; (y ...e)

katılmak;

(y ... ile)

komşu!

[b'nin eline] geçme, ulaşma; (ç. ...:JL) alındı,

makbuz;

• •

J.J-"J sonradan g6nne, türedi; (matçı,

yan yana olmak; (Y b-nin) kulağına gelmek; sürmek. devam etmek; sürekli!

devamlı

ol-

oportunist;

mak; soyu (Jl ... e) kadar uzanmak; (~i ...e) varmak, ulaşmak;

.p

... j...a.Jl .u

... ~rJI Musul;

. .• ,

•

j:...P y

... olduğu vb. kulaA;lmıza geldi; "'--! j....4.J1

,

l;ı

. ..

..

.,

.

b·i/e telefon görüşmesi yapmak, b·iI~

-- ,

telefonda konuşmak; )UI ~ L~ i 0'1 tuluşmak;

..

.

dost, can yoldaşı;

J.=...PJ

, . . ..

1 ... LJ\ ~

tire;

birleştinne, ba~lama, bir araya, ge·

time; veme, besleme (üretim bandlOda]; bağlantı; şebeke,

besleme

hattı;

devre,

bağ·

u"p ç. ~L baA: ilimi; ilişki; ba~lanu;

lantı ELK.; iletkenlik ELK.; iletişim; İletme,

a1aka, münasebet; hediye, armağan; sıla cüm·

ulaştıma; nakliyat; (ç. ~Iy) alındı, mak· •• ••

d')~l JI

J:---" ytoprak hanı ELK.;

lesi {ismi mevsulden sonraki} sıfat cümlesi. • • yan cümle DiLB.; ~ J-o'".ıı tl....ı:ı bağlantı,

. . ",)-,"""1 J.r- J,.-.- y paralel bağlama ELK.;

irtibatı sağlayan bağ;

ıjl..rJl ~

•

.J--'"J

•

bağ, bağlantı; birleşme; rablta, ilgi; • ••

buz;

., . . •

•

(hattı

.. ...

öze~

dizisinin

geçmiş

•

•

••

~) ç. JL.»I [vücudun] aza, [çoğ.kuL] ••• •••• • • •

mafsallar, eklemler; 1 J"\L,, JI ~ ya daty

..

.. -4':"

,)i..l.oı fiş ELK.;

. .. ELK.; ı/) ~i ~Y toprak

i ELK.;

JuJ

[sevgililer içini kavuşma, vuslat;

•

...

4.l....Plyo ba~, bağlantı; süreklilik, devamlı·

bölümlerine ait)

j..P yı LL:J kameri ayın son günü:

..

seri bağlama ELK.; ~

~ıi bağlantı

•

yazı

..i iyi iletkenlik ; .yoJl, J:.:o" y

-

JL"J') . ,.

bir

• ,.

~ .rı

özet; vuslat, sevgiliye kavuşma; (ç.

bağ, bağlantı; bağlantı ELK.; (ç. ...:.ı"'i j---SIJ) • •• alındı, makbuz; ı.:.JWI j.PJ [gazetelerdeki

....

•

..

lık; ardarda gelme; ~5lPlyo [çoğ.] iletişim

,

. ..

..

hatlan ~ ~..l.:!.ı::.- A.l..Plyotren yolu ile ulaşım;

,.:.'

:j

•


telegraf ile haberleşme;

987

-- - ..

•• • ll..Pl.rJI y~l ulaşım araçlan! vasıtalan;

.., . • II J.;b

. .

..:.ı~

pl) •••

••

..

ulaşım yollan; i)ljJ

JL..ı:=..:!l birleştirme, bir araya getirme; bir·

~), ~ ~) (şeref/!.

(b-i, y . . .ile) suçlamak;

naktiyat,

taşıma;

zafıyet

~\ysüreklilik, devamlılık; peşpeşe gel-

, .. me; 1 j...P1.,A sürekli olarak, daimi olarak; • • •

san,

temas; irtibatl/

irtibaun tesisi! kurulması; [radyo)

bağlantıl

ı/

dirmeden bakmak; [= o

yayını

.0,

•

. J#

-- ..

sürdürmek; •

..

devamlılık; peş peşe

halinde; "-! A,jL...Aı:1

..

.

ardarda

.,il ~ ... ile temas

....

J , • •\ ... ile irtibalım

.,'

Ji e '";il .,kij •

JJ-P .,...ba~h;

irtibat noktaları;

ç. ı/)i....#) gözetleme

•

4..p J-
sezdirmeden gerçek-

leştirilen bakış; •

o

-.S-P)~ ı.r')ve ~)\(Yb-j, bşi, b-e, b-nin) sorumluluğunal gözetimine bırakmak;

(b-e,

tavsiye etmek.

salık

y

bşi, bş yapmasını)

vermek;

(b-~

mek, (b·i, Y

(y ... e) dikilmiş (göz); o-

•

••

Y

bş

y

bş

bş

ile) vazifelendirmek; (b-i,

bir süredir;

ıeğini "0-'

~ yç. ..:..ıL iletken ELK,; ~J\ ~".....

toprak hattı ELK.; •• J..o"lpsürekli. devamlı, kesintisiz, ara-

bşi)

emretrnek; kendi is-

..

yerine getirmek; (u\ ... olma.HIII) dile-

rnek, dileğinde bulunmak;

(J

b·e, y bşı)

vasiyet etmek; (Jl b-i) vasiyeti uygulamak o '.

üzere seçmek,

••

o.

... y ,~ ~i....#)i b-den ... i o

lıksız.;

" j.a:..sürekli, devamlı, kesintisiz, aralık·

J..a-:.- J.' '" bitişik, muttasıl zamir DILB~ ı.:,ıL.iij..1 J .,: : iyice • sız; bitişik, komşu; ~

birbirine

•

geçmişi kenetlenmiş;

•

•

o

••

gözetmesini istemek; ı.r" .r=--ı~ A.ı ı.r"~, ". .r.?'- (bşe) özen göstermek, ilgilenmeye başla-

,

~.

bşi)

o~.

talep elmek; (y

-

yapmakla) görevlendir-

ile) vazifelendirmek; (b·den, Y

ilgi zamiri, ismi mevsul DIL8~ ..ı J-" y LA!.:!\ .,

• o •

.-

.; o

sez-

deliAi;

al·

JL..:Li1 telefon bağlantısı;

".

şeref]

ıJ'~)L fısıldamak; __

..rı l J-
,

:

[ad,

yarıkdanl gözeılemek, -

•

mal çekme; (y... ile) temasa geçme; kavşak;

.. J

zayıf düşmek;

rahaısızlık;

..J-
JW birleşme; birleşme, bağlanu yeri!

f ... .Y ,Ji

y [hastalıktan dolayı]

4.....P) leke, kara; leke sürme; kusur, nok·

•

gelme;

~) [hastalık] (b·ı)

~ yrahatsızlık;

•

süreklilik,

•

•

bir araya gelme;

noktası; bağlanu;

•

leke, sürme, lekelerne;

~)

~;ı<J' .. ~, bir amaca, hedefe) erişme. (JI ... ı) elde etme; yarma, ulaşım; lyenidenl

geçirmek,

ada) leke sürın ..'l..:

lekelenmek, Icke sürülmck;

teslim ebne, teslimat; (ç. ,..:Jl) alındı makbuz;

•

•

zayıf düşürmek; ~

•

buluşma,

•

•

..:.ı~I~1 ulaşlırma bakanlığı;

leşme; bağlantı; iletişim;

,

o ••

• o

. , ••

mak; iyi niyetli olmak; \~ ~'J~ 1oS""'.;=-ı1 •

fıyatl

•

yüksek

.

•

tutmanıak;

..

~ Jç ~~)1 vasi; yetkili koruyucu; man·

988

,

yy abdest alma;

datcr; veli; kayyim, tercke idare memuru;

. kral naibi; vasiyet sahibi; müvekkil; ~ J

i~ ve is-~ apıeslik

." .. .);Ail ~ kral naibi;

~)

4l.",J talimat, direktif; emir; tav· . - .. ..

:( "J ç.

.

siye; dilek, talep; vasiyet; r-Jl

4l.P yı

..

,

:::::)

(yer);

~) (bŞI) düzenlemek, düzene koy-

mak; (bşi) hazırlamak; (bŞI) işlemek [maden

On

endüsuisindel; -,'-, "

~ J , ~ (c.~ J) açık! aşikar! ayan beyan

Emir; ;\..,p) ve ~G,J yönerge; talimat, direktif;

olmak veya açıkhAa kavuşmak, müphem! kapalı tarafı kalmamak; görünmek, belirmek

tavsiye;

..

~\,.,p) vasilik; velayet, velilik; kayyimlik;

.,

·

ortaya! meydana çıkmak;

~J

ve ~J\(bŞI)

mandasıy.; vekillik, vekalet; ~\..,pyı ~ • •

netleştirmek; (bşı) açıklamak, açıkllAa h·

naipler kurulu; ,

vuşturmak; (bşi) göstermek, ortaya koymak;

..

~ y ç. .;..\_ ,ıJ'ly tavsiye; öğüt. nasihat;

öneri, teklif; talimat, direktif; sipariş. isıek;

~. P~~ siparişle; ;, : .,,; ~~ tavsiye . -. mektubu; ~ y AS" ~ limiteı ortaklık; ... ~ I..a:!' = ~.i ; birini vasiyeti yerine getir-

,

.

;;,

.'r

.

ve ı..i' r müvekkil; vasiyetçi, vasi·

-

yetname sahibi; 1 _ı/

· J'",

A! ~

,.

r

~r komanditer,

.

lanna bırakılan; vasiyet edilen; vasiyet; buy-

,

..

ı.;-P~

,- ~ taahhütlü [mektup}; ...ı ~.,.....J' varis, mirasçı;

,

4\ ı.r'..,..ıı vasiyet tenfiz memuru;

";_

..,;...;"J . P

. .. 'i

1..P.i abdest almak; •• ~L;" J

edilmek; apaçık, şüphe! söz götürmez olmak;

~i = ~:, ve ~ Y
kavuşmak; ~? ' (b-den, bşin) açıklama-

gözden geçirmek, araşurmak: (bşı) iyice an-

..

'

.

.. .

~J ç. ı:,l.PJI parlaklık;lT'1 ı::"J'; gUn

ışığında;

,

ı:,L.P J

parlak, panl panl;

• •

c..J--") netlik, açıklık; görünme: aşikar ••

olma, apaçıklık; görüntü ~r..~~ net bir

,.-

J! (~~J ' i"l...,pJ) an! saf olmak;

., ,

•

; açık! netl aşikar olmak; gösterilmek, ifade

lamaya çalışmak;

{yapılması, sorumluluğu) başka-

.,

•

(bşı) ifade etmek, göstermek; ~ .i = ~ J

,

ru1an, emredilen; tavsiye edilen;

•

sını istemek; (bşi veya ~ bşı) inçelemek,

mek üzere vekil tayin etme ISL.HUK.; ı.ı"

•

parlak, panl panl;

şekilde, açıkça;

..

~ Ji ,

~

daha net, daha açık:

Y açıklama, izah; gösterme;

..

i" L,:., J saf1ık, anlık, tertemizlik:

ı:, 1..<;1 ç. .:.ol. = ~ y;

"~J

'll; abdesı;

.?"' "" 1\

s, ~J

abdest suyu;

Li -"il netlik, açıklık; ayan beyan olma;

,,~)

ç.

Ci c_- ·1 ç. ..::.ı'- açıklama isleme, sorgu-

• • •

•

s,\....P J •

saf an, temiz;

açıklayıcı,

izah edici;

989 lama; gensoru;

~LJ

(~w.,j) seviyesizi düşük seviyeiii adi olmak;

soruştunna;

açık.

aşikar, apaçık,

net;

ayan

JJ\~ ~LJ zaten

beyan; görünen; belli; ,

.. i.

_

·. ...

.l.,;l.>:. ,.. .J

apaçık olan; kendi kendini açıklayan; ~

)J"jlı

... ~i ~\j'

.. . mak; ~ ;. ':" J ....,. ."J bıi cebine koymak;

.0

.oıdu~u, ... yaptı~l vb. apaçık

i

görünmektedir; ı,)

.• ..0 .

14-=31 ~)L

-

••

•

i

••

~

•

"

~I\ ~J ~IJ r~1

-

J mesele gün gibi aşikarı açık!

ortada;

" açık, net; ayan beyan, aşikar. sarih; c: ,.., ;"'A

.

, ~L...i ~J veya <,<;'L...'iı J , ~j.ı ~J . ... ... J ... intemeliniaunak;~LSI ... r:!PJ

.r!J .~ <..r"J) kirlil pis olmak; - .fP J ç. )I.:ı:ıJi kir, pislik;

e çelenlc koymak;; ~ ya , --, .. ' da yL?--I ~ AA..PJ bıikoymak, yanına koy-

.

,

. ... J I..ı...- t:;:PJ ,

'

"

I~a getirmek;

•••• • ~ J • ~ (~J) (bş,)

(J':- ...

I!, .. .in

üzerine.

J ... e, ...in içine) koymak, bırakmak; (bşı) indirmek, aşağı bırakmak; (bşi) yerleştirmek; (bŞI) dikmek, dik olarak koymak; (bşi, ı.i

...e, .. ,in içine) yerleştirmek. oturtmak;

(r,}s:- b-e. bşi) yüklemek, koymak [vergi vb. gibi); (bşi. 4.f'b-den. yük olmaktan çıkannak, (ıJ" b-den, bşin) yükünü! [manevi] ağırlığını

hafinetrnek; (.:f' attan) eğerini

almak; (kadın] (çocuğunu) doğurmak; (bıı)

ilk oLarak yapmak, orı.aya atmak, ihdas etmek, Çıkarmak, (bir gelenek. adet ) türetrnek, kurmak, tesis etmek; (bıı)

geçmek, yazarak kaydetmek; (kitap,

beste) telif eunek, yazmak; derlemek; (yeni birıerim, kelime)

J &.;.. ~J

, veya ~ b-ı) küçük düşürmek, saygınllğım

o...

.,.- .. oozmak; _(~J ,lA..P , t.J-P J) (.ı....;..Q.j kendim) . . ,. ,.. . alçaltrnak, gurununu kırmak; ~J , ~ J'! .

.... için bir..

,,'

...J.. ...e mühür vurmak; c.."J. " ,,'. J:;i

..

II ~ J

ll..:" ,"J

i

-"" iyice kapana kısmak; \&. J~ e:'"J bir plan .. .., yapmak; O)"ü ~ ~J bıin değerini düşür.. , . . ., . mek; I):!.ı-U' efPJ rapor hazırlamak; ~J ,., . -- . • o

'

••

'

. . . . öneriler ge-tirmek! sunmak; '

'

.

.:.J\:ı--I,riL

--

,

o

• "

•

Ltı tO ., 4..ı.i....

AA..PJ

J bir şeye öncelik tanımak,

." ... bir şeye özel bir önem atfeunek; ~ efPJ

--

..

'

-- -

.

·.. J ... için bir ifade! kelime bulmak; ~J

,L.,p\,.;P .

~

. . ~ .1::WJ kelimeye! ifadeye yem '"

..,

,o.""

bir anlam vermek! adetmek; '.

o',.

..

J

'P

o ., ,

• ••

~

ç.

bii birinin gözünün önüne koymak;

: : :: ~ j.. :u:,u.; ~J .' .

...{:'J

,

L.J;;

gözlütüoü takmak;

.. " , .

kuralılar] koymak;.? <.-' "J

i~ bii ayırmak. ayn bir yere koymak;

·.,AA..Po,.... - I.A:P J bir ~

şeyi başka

bir şeyin yerine

koymak; bir şeyi kendi yerine koymak; •••

0 , ' __

'

.i..:d' ~~ AA..PJ , , '

türetmek, kullanmak; (b-i

sınır-

koymak,

proje hazırlamak, plan yapmak; ~ ~J

..

yazıya

sınır

•

•

çıkarmak; (bıı)

e bir

silahlan bırakmak; ~

fP J kirli, pis;

kaldırmak!

,

,

'

bıi uygulamaya koymak;

••

,0"'"

yerine getirmek; ~, ~~~.

J bıden

.' . ... kuşkulanmak; j.JI {:' J' AU J bşi fiiliyaıa ".

.

-

'0

,

-

dökmek, bşi eyleme geçirmek, uygulamak; o

•

•

J-o-"I {:' ,

..

... o

,..

ro i;:..ıı {:'J düşünceyI eyleme '

990

.

- .. . - .. ....

dönüştürmek; ı:J')\i

-

t:P J.& ~ ~J .. ..

b-Ilin yerine koymak; ~ y ~ bıi [asıl]

yerinden

--,... _.

...Js:- O~ ~J .- .. --

-

başka

kendini

,

.

.,

J ........,pJ

......

bir yere koymak:

... i ele geçirmek; O~ e:ı'J

.r--"\ ıJJL

... ". Js- bin esir ele geçirmek; J

O~ ıJ' bı;

[elinden]

. .-.

~~ bşi

.

(ıJ

...e)

[ed;L]

. .,"-'". . -

bırakmak; ~

hakimiyeti

altına

~\fH dip not düşmek;~~i -


faa1/ aktif olarak

PJ

~J

almak;

.

acele etmek;

katıımak;~JI

(J- ..del k'yba ugramak;t"'ıj .Içak

gönüllü davranmak. levazu göstermek; kendi gwurunu kırmak;

mak,

uyuşmak,

gururunu

<Js:-.. .de.ha/dwıda) anlaş,

hemfikir olmak;~~ kendi

durum; :WL

A........P adilik. seviyesizlik; düşkünlük. fakirlik. yoksulluk; , ~J koyma, bırakma: yerleştirme,

-

(J

e:?') (.;t' ...1) elden bırakma;

(~ ..i) ele geçirmek; .~) vaziyeı, durum,

hal: pozisyon, ko-

num; •

~J

(na'tl vaziyet, durum ile ilgili veya

pozisyon! konum itibariyle; pozitif; poziti-

.. .suni; geleneksel; ~ ~) uyÜ

visı FELS.;

• CIL pozitif hukuk, meri hukuk HUK,; ,I'"~_-'_u.

'-":-.P-yı On ve katlan MAT.; , '

~)

euluk

vaziyet, durum;

poziıivizm,

olgu·

FEU';

.te.w,J seviyesizlik, adilik; ~J

dan;

kırmak;

,-

-, ç. ~\...,p) adi, sıradan, aşağı tabaka·

~ağı, alt; ~)L ~L

alt sınıf, tabaka

[toplumunl alt ve üst sınıfdan olanlar, herkes;

~J ç. til...P) [bir yere) konulan, blrd-

kılan

-

-

veya emanet/ rehin

bırakılan şey;

ema-

...t!) oturtma; dikme, dik olarak koyma; kay-

net, birinin himayesinel gözetimine bmwlan

delrne.

şey;

yazıya

geçme; [rapor. belge]

hazır~

lama; (kitap, beste vb.) derleme. yazma, telif

zarar ile yeniden

(fiyat]

indirim, tenzilat; ,

etme; ilk kez yapma, ortaya alma! çıkanna,

satış ISLHUK.;

~.J"

ç. ~I.J" [bir şeyin bırakıldığı i yer,

ihdas eune; (kelime, terim) onay.. atma, türeı­

mahal; [kitapta) bölüm. yer; durum, variyet;

me;

hal; seviye, düzey; (öz!. masdata mudaf ola-

[anlaşma

ile ilgili] karar, sonuç; [çocuk]

o-

doAurma; kural; taslak, kroki; poZ; pozisyon;

rak] ... in yapıldığı şey, nesnesi,

durum, vaziyet; ifade MAT.; temel; gururunu/

yerinde,

-

o-

kibrini kırma; (ç. t W,)1) vaziyet, durum, hal; -

poz; pozisyon; şartlar;

o-

t w,)ı [çağ.} ahval, durumlar;

gelenekler, töreler; kurallar, statüler,

..konumlar; davranışlar, tavırlar; ~ ) \ • ;,) .

00-

~.} söz ve işle, hem söyleyerek hem yaparak;

-

,-

~LJ.L ~yı [Şu) içinde bulunduğumuz

doğru

.- .-

yerde,

doğru

~.Y'

zamanda;

J. ıl

AA.:P.,. .ı:&- asıl, olması gerektiği yerden başka

-

,

-

bir yerde; ~U-\ ~~

J. bu durumda, şu

içinde bulunduğumuz durumda;

e"'" •

••••

u\)

Ö)~ iyi bir şekilde karşılanan o idi, iyi bir • • • •• şekilde karşılandı;~~jll .J" hayranlık

e:!'

o-

uyandıran ya

da hoşa giden

şey, kişi: ~ .J"

(}>J

991 ıJ\.:J-I özlenen. öılemi çekilen şey. kişi; bkz.

.

,_...

değmemiş, bakir, U,J ' ~ (ıJ, J) ıöz!. yolu i düzlemek; [öz!. döşek vb.i. J ... içinI hazırla­

~.r ;

..

[na'tj yer, mahal ile ilgili;

t-P\ji levazu, alçakgönüllülük; adilik, se·

-.

(bşin

mak;

... t~i =~i-":

alçaltmak:

~LJ yazar, müeUif; mucit; (kural, metot

lanmak;

viyesizlik,

düşük

yumuşalmak; (bşı) hazırla­

mak, yaymak ve

seviyelilik;

... j>

üzerine) kuvvet uygulamak; J

" . . . . . ,. ' jb., (i,U, J ' i,»J) engebedüzleştirilmek; hazır­

siz olmak. düz olmak;

-

(bşı)

peçesiz; 1 ~L t:""\) işgalci, işgal clmiş olan;

u,J = i1j ; (fiyatı) indinnek, düşür­ mek; ';;~ ü,J sesini alçaltınak; U,IJ (b-ile. ~ ... üzerinde) anlaşmaya varmak, uyuş. .mak, hemfikir olmak; ~ J' (b-nin, bşin) üze-

malik, sahip HUK.;

rine

vb.i] ilk olarak yapan ortaya koyan (... in babasıl; loğusa, çocuğunu

, .t.,...:ı:ı y ç.

,,,::.ıi-

yeni

.-

, ~i.,.. konu, mevzu;

mesele, problem, sorun; tema, alınan

yazı,

konu;

doğurmuş;

işleneni

ele

makale; aksiyom, postula

.e '-

.. .:JU:..,...:ı:ı."....J1 içindekiler, konular fihristi; .. ,. .. . .. . u.~."....Jl .!lJ,)l konuyu anlamak: t/u..

MAT.;

mevzu, uydurma

- ,.

HAD~;

ı.r J

~.;oJI konu dışı/ harici, konuyla alakasız; •• •• ~ y LŞ~ .rJ- yersiz} zamansız olarak;

. .../y:p y

(b-e,

hşi) {ayağı

(J&- bşde) anlaş-

maya varmak, ittifak etmek, el ele vermek, birlikte hareket etmek; •

..J" J ve dS,J çukur. basık arazi; •

kk) [ayak] banş; baskı, zor; yer çekimi; ••

•

•

şiddet ~ ö"J" jl .lı..:!~

-

-

(J&- ... in üzerinde)

...

...

"

çok baskısı! etkisi olan; ~ır-ıı ö.. J" J .:J~! (sıkıntı, ağn

vb.] giderek

ağırlaşmak.

daha

• •• şiddetli olmak; ı.i'".ıı ~,~')' hastalık gide• •

nesneL, objektif,

larafsız:

konu!

mevzu ile ilgili;

• ••

~

-

,

altındal çiğnetrnek; Uı:ıl y

•

• • ••

basmasını sağlamak;

y:p y

rek

nesneIcilik, objektivizm;

-. ~l.p mütevazi; basit, sıradan; önemsiz

ağırlaştığından;

<)OJ alçak; düz;

.-U,.Jl daha alçak; I' •

miktarda. az;

U, J" ve

rr-PJ ç. rW,Jl kasap tezgahı;

il'- y

,

ç. ~ly ayak basılan yer;

-

. '.

..

ayak izi; ayak taburesi; rl.u':ll ~ly zemin,

.. - .~J ' ~,

("J,,) (bşin) üzerine [ayağıyla] bas-

mak. (bşin) üzerinde yürümek;

ayağını (bş;,,)

üzerine koymak: (ata) binmek, (atın) üzerine

yer;

@.y giriş. başlangıç; hazırlık; alçaltma, düşürme; indirim

-

........:I- ... e

1 ... L1ıo • - -. • --

hazırlık

ı

çıkmak; (bşı) ayağının altına ğıyla} çiğnemek: (kadınla) ~

bulunmak

almak, [aya-

cinsel

ilişkide

olarakl amacıyla; .;.J..rı=Jl 4.d:tY sesi alçaltma;

.'

.

.

öU,ly anlaşma, uyuşma. hemfikir olma:

• • H . _, •

r,ü ~ ~ ayak basılınamış, el

gizli

anlaşma,

suç ortaklığı:

.

992

.

." jIoly = ôU,IJ'; -

~) fınn (kolorifer vb.] ocak; (ç.

.. - .J.

~IJ alçak; alçak Ises); cı.ı.,ıı .}'I;~I - -

~), U •

· . . .~ J ç. ,",=,,'J:,J • ",:",u"Jl • ~\J\ [süt için] kuba

-. ..~ ... ı..:J yu, ".ıı ~.;. ' .. .ile dolup taşan; - - -yu, yı J~ fakir, otsuz ocaksız, ne ot ne · ' " , ' _. ölmek [Iafzen: kırbası

p

boşalınakl;

.u,J • ~ (.ık) ve J1 J (bşı) sağlamlaşunnak, pekiştirrnek;

(bfi,

toprağı) vurarak,

çigneye·

Tek sıkışurmak, yerleştirmek; U·olu. bşi. biri için)

J

.--J. #.s~ .ı1J ... e olan

hazırlamak;

1) çarpışma; kavga, dövüş; ~

•

•

..,..,ı..,ıı sert bU kavga ya da çetin bU ÇOU]>.şma

Hollanda;

ocak; ~U:ıJ ~ J .;

- -

güveni artmak; ... ~\

oldu; ~."ıı ~~ çetin, sert, sıkı [çarpışma, -

.

vb.);

dövüş

.

. _. . . .;.1J , .;.ı." (.;.1J) (b-e) vunnak; • • •- • •• Jk), ~ (~) gürkaşlı, uzun olmak; - . . .

kirpikli

.. . Jk)i müe. '"\.@) ç. ~) gür kaşh; uzun

.. kirpikli; ,"\.@)yağmuryüklü ve a1çakıa seyreden [bulut};

•

••

•

Jo J . .»,(JoJ)(ybi' y"de) yaşamak, ilGırneı eım;k; ;,)

r)ı:.J,J ... yapmaya kesin olarak karar vennek; ~'.j,.>;" 'Jl,J

yerde)

( tI~I) dostluk

bağlanm güçlendirmek;

... Js. ... e uyum sağlamak. alışmak; zihnen

·.. J. ~,~\:ıi,j

... deki yerini, konumunu

hazır olmak; ..yapmaya karar vennek; :;, y

sağlamlaştırmak;

-

.ı..Jı J sağlam; güçlü; sabit, sıkı; ~J -, · .. Y J-'il ...den çok ümitli;

-

.

H

•

~

l

-

Türk

Lirasının

degerinin

--

korunması;

.ı1 ; sağlam; sıkı; .:.ı\S"'~~l .lk';. saglam, ••

.. .. ..

jPJ ç. )LJı, Jl arzu, dilek; . -.

•

hedef. gaye; LS;'

•

(~)lb)l) o;:') amacına ulaşmak; • •• • • ..,.ıoJ •..,..hı (..,.ıoJ) (bşi) vurarak. yedeştinnek.

oturtmak;

yerleşmek;

. . Ji' J ç. ı:ıu"Ji vatan, yurt; memleket; J.al iilkeye)

.. -,-

.ı......:.J, J yurttaşı, memleketlisi; hemşehrisi; . : _. ~.,ıı v.ıanpervedik;(tL • .) ~U • • • • • •

..-

Ji'."ıı kozmopolit; ~."ıı ,ül.i sürgün [kişi];

-

--

•

~J yerli; vat:.ın/ yurt ile ilgili; milli;

milliyetçi; vatanperver (ç. .:.ıJ-) milliyetçi; •

• •

•••

vatanperver, yurtsever, 1 ~ jl ~i Milli

güçlü [temelleri olan], köklü; •

yaşamaya

yurt edinmek; (bir yerde)

- -

;~ şahmerdan;

~

yerleşmek; ,

Jj j<. ;. ';\ = j<. ;- ';\ ).j ; ).;...1 (bi'

başlamak, (bir

.. .ıJ:O y güçlendirme, sağlamlaştırma, pe' . . . kiştinne; rLJI ~Y banşıni huzurun muha. .., .. faıası/ korunması; 4:-srı' i.ı:ll ~ .ı.J:ı ,j

~; J,J

yaşamaya başlamak; ~:.

(bir yere veya "':-' . ..de)

)'erı)

.,U,)I dağlar;

(bir yeri) yurt edinmek, (bir

•

••

Cephe; ~ ."ıı

... ,.

•

••• ı:JI Millet Mec:lisi;

•. ••

.

of".,ıı .r-'j-JI Mm; Kongl'<; ~l.&

.--

.. . J .••

~J yerli ürünler, yerli mal[lar]l;

-

, -

~) milliyetçilik, nasyonalizm; yurt-

993 severlik.. millet duygusu; ~

•

•

(para)'ı) işlelmek; ~.f' bir g~ve

rnek;

.r- ç. J:t1J-" yurt, vatan; memleket;

..

getirilmek, görevlendirilmek; bir görevi! i~i

bölge. alan, nokta; Ibşin olması gerektiği]

olmak, bir görevde

yer, zaman;' (~L) ~. ';.,1\

~

..

.

.,

J:t J-" ... .... zayıf . .

.:

nokta; naz.ik/ hassas nokta; ~ o..l.:!

t-'"J

. ... 1Wı J:t .r hassas noktaya dokunmakı değin. ... rnek; ~ y' .}>".ıı en alı nokta, d;p; .

iç gÖÇ; [sömürgeci olarak}

işinde çalışmak;

~~ ç. J,.iij;,~ günlük tayin; ücret; iş;

. . 1

görev, vazife; ev ödevi; hizmet; fonksiyon,

•

.;,ı\l::.;;",.....\ göç.

..r ..;1;;

P' devlet memuru olarak çalışmak,

devlet

.'

•

çalışmak: f'

işlev

. ,.

~) ,-,.)1 bir görevi yerine getirmek;

yerleşme; Ibir yeri) sömürgeleştirme; "iSli-

işlevi! fon'kSiyonu görmek; ~ı;.. ~ij;,J boş

ılin"

kadrolar; {gazetede başlık olarak) iş ilanlan;

vergisi TtJN.;

..,;;\i;)ıı ~ "l'a ~~'iı ..,;;\i;j ~ fi'yoloji;

:,.J;' ... valaJ\daş, yurttaş; hemşehri, mem· •

•

•

•

•

lekelli; ~~ ~LJ" kozmopolit. ulusallığını yitirmiş \kişi]: , ~ yerli (yabancı değil. ülkenin kenürettiği};

[bir yerde]

yaşayan.

...jiPJ

işlevsel,

~.f'

•

getirme, atama;

oturan,

fonksiyonel;

görevlendirme,

•

Jr>

disinin

•

•

iş

venne, göreve ••

JL-J\ ~ .y yatırım,

teşebbüs, girişim:

•

•

sakin; köklü; yöresel (hastalık) np~

~ >- muayyen, sabit [maaş}; görevli,

J:t .J:"- yerli 1t; ft sakin; köklü;

vazifeli; (ç. LJ J-) çalışan, işçi; memur; görevli

•

.loı).J ç. .loJu,j ,.lo,Ju,j yarasa ZOO.; •

.. -..

•

Jt' J =>.}J (bşı) alçaltmak KNŞ.;

.

.kı) alçak; yumuşak; ALF.BKZ.;

. ,.. , ~ J , ~ (~.#J) (bşi veya

ı$'~ ıJ1. y kamu görevlisi;

'.

-~ J

Js:- bşl) istikrarlı!

W1.ı--

...

•

Jj;J

.. . ~I)i

vennek;

kollarıtım arasma) almak (b-i) ~

•

(bşı)

içine almak, kopar-

yeri bulunmak (bşı) alacak yeri olmak: •

~~L

bırakmayan;

tutmak: (b-i) görevlendinnek, (h-e) iş ver-

••

mak; (bıı) kavramak, idrak etmek; (bı için)

gayretli, çabalayan, uğraşan, ısrar-

C.JS- b-i, bı ile, vergi ilI!) yükümlü

•

..4.:'-\)i) . kucaklamak;

•

gayretlilik, uğraşma, çabalarna;

=>;,.J;j (bı;, ~ b·,) [görev vb. olarak]

••

(bıden) geride eser bırakmamak; (h-i, ~

,

cl, peşini

J .. .in içine) sokmak;

~ ~\ = ~) ; (bıi) kökünü kurutmak,

devamhhk, sürdünne; ~l."..

••

almak; ~ JL 11"; (hşi,

uğraşmak:

•

. , ~ (~J) (bıin) tamamını! hepsini •

1't; (J; ... için) çabalamak, gayret sar-

fetmek,

.

'

düzenli bir şekilde sürdütmek, devam eunek; ~\J

..

.memur; 1 4.,..pl ı.Aı".. devlet memuru;

•

J.

,

kapasite [istiapı; kavrama. idrak;

,; • • • ,

•••••

..:..s.J ,~y.(~-",)ve~J,..:..s.y.(ı.:

i

••

c)

zor! güç olmak ya da zorlaşmak, güçleşmek;

esJ

••

••

zor, güç: 1 ~ J ,jP)' engebeli an17.i; •

994 randevu;

~ (Js.J) söz vennek; vaatte bulunmak . '

buluşma vakti;

..

,. ~J

'

belirlenmiş

~~) güçlük, zorluk, sıkıntı;

(b-e, ~ bşi ya da bş;) vaad etmek, söz ver.

1:

rnek; (b-i, '-:J.. .i/e) tehdit etmek

1

ç. J

zaman; randevu,

(ödeme, kuJlanım vb.nin) son

tarihi; muayene saatleri; ziyaret saatleri (müzelerde vb.de]; Itren. olObüs vb.nin) hare,

.

J

.

J ,...

~~-. ! şeref sözü vennek; ... ~~ ~ . ~; ~)

ket saati! zamanı; J~L

kendi kendine yapacağına dair söz vennek.

tam vaktinde! zamanında;_~l

karar almak; .ı.-s:.1J sözleşmek. (b-ile, belli

[verilen, belirlenen] zamanında olmayanı

ya da ~~~

. ••.• .r-:J:. J&-

.

•

•

•

•

bir gün. zaman veya yerde) buluşmak için

yapılmayan!

sozleşmek,

hiç beklenmedik bir anda. ansızın; ~ ~ı5

..

,

Js,

.. . .. randevu vennek; ..u.Jl = ..u.J ; .

Y (b-i) tehdit etmek; (b-nin) gözünü kor-

kutmak, yıldınnak; ~(~ sözleşmek; buluş­ ma/ toplantı vb. için anlaşmak. randevulaş-

.

,

.

mak; ..w-lve ~ı(ı:ı,

,.

...yapmak için) anlaş-

maya varmak. (ıJI .. . olduğunda) fikir birIi~ine varmak.; birbirini tehdit etmek:,

ı.ŞJs. ve Js, J

,"

buluşacak olmak; ..y.ı~\

..

'"

ç. ı j&-J söz. vaat; oJS,J

~~, J~ yemek s~ti; ~l ~~ teslim • • ı""

tarihi; ~i;-Ji ~\ • . . adet, aybaşı [vakti];

.,.

.. ~."J.,,-II ~i~ Vaadedilmiş

...

,.

'-?-:S-Y tehdit edeni edici, göz korkuıan,

•

~.r ~ söz

• •

randevu,

..

yıldıran, yıldıncı;

yıldmın;

~~. i~~ ç. ~,~ söz, vaat; taahhüt, buluşma

sözü; randevu

yeri! zamanı, sözleşilen yer! zaman; [mu ayyen, önceden

sözü;

,

vari; göz korkutucu,

bağlantı,

verilmiş, belirlenmiş)

zaman;

tayin

••

••

mak; ~.r ...wJI JP)I Vaadedilmiş Topraklar;

~~ç. ~'~ söz, vaat; buluşma sözü.

•••

••

'"

(o)l.&.J ,o).rJ) {arazi! engebeli • • •• rY=rJ;

rJ, ~ y.

şımı

•

..L.,,&. ~

•

(vakit, tarih];


rJ, ı"

buluşacak olmak, biri ile randevusu bulun••• • ••

""

verilmiş, vaadedilmi~;

~.J&"~ve o~.r~ ç. ..y.,~ söz, vaat; •••••••••••••••••

....... mü; 1 ••. J-s- iJlS biri ile

yıldönü-

verilen,

edilmiş, belirlenmiş

olmak;

son tarih (teslim, ödeme, kullanım); (~)

JP~1

""'"ytehdit;

tehdit eden, tehdit edici, tehdiı­

••

yalan vaatler; ~~I

J~ltehdil;

.....aı;..ı sözünü,

4-J tehdit;

•

.

Topraklar,

••

luşma

vaadini IUlmamak;

ı..Ş~J

uç [tren) larife;

i~'~sözleşme, anlaşma; randevu, bu-

vaat eden. sözveren;

.

.

..

•• ... ~ ~L· .... .ile randcvusu olmak, .. .ile • •

iJ& ç. ..:.ır söz, vaat; • ı..ŞJ"';

-

• •

•

,

ödenmeyen vb.; J~ ~ ~

.rJmoloz, yıkımı; engebeli, yolsuı. ula-

..J

zor arazi;

r Jç.).J-S'

.,.

,)~)i enkaz halinde, her

yerde maloz yığınlan bulunan; engebeli;

995 "

yolsuz; zorlu, çetin;

.

_"

kapalı anlatmak. dolaylı anlatmak, <JI b·e.

J bş/) işaretle ima etmek; <J' b-e. y veya J bşı) önermek; (J' b·e, Ji veya Y bş yapma) fikrinil ilhamını vermek; (J' b-e. y veya J bŞI) tavsiye etmek; (Ji b-i, Y bşe) teşvik etmek, euJ' b-e, y bş y veya

~IJ ç. Ji,\&.J vaiz;

sinirlenen. sinirli;

~j ,~.; (.,kj ,~j) [SıCak] bogucul buna!·

öğütlenen. öne-

:ı

yapmak, (b-ı) pişirrnek, (b-e) tecrübe kazan-

..

f.~J ç.~J kumlu;

--

ı.t"~ ç. ~1J" bataklık kumu; . , . J:.c. J ,~(L J ' ~) (b·e) nasihat etmek,

-

-

(b-e) ö~üt vermek; (b-e) vaaz vermek; (b-i,

...e

karşı)

uyarmak, (b-e, ı:r

tenbihte bulunmak; ö~üdü/ sözü

...ile

ilgi/ı)

~L nasihat dinlemek;

tutmak; (""'i ...den) kendine ders

Çıkannak, ibret

almak;

W. ç. ...::JI vaaz; ders, ibret; tenbih, ihtar; ö~üı;

.-p ,

rahatsız, keyifsiz; hasta; rahatsız, keyifsiz; hasta;

.. ,.. ,. J"JÇ- JIo)1, JJ') dag keçisi; antilop; . . ... " J") ç_ J~)I, J~) korunak; melce;

kırmak;

" fJ"~)1 ayak izi; bataklık kumu;

. miie. - .-

ı:r

.. .r y

~

ezip parçalamak,

rahatsızlık. keyifsizlik; boğucu

.. ~ y rahatsızlık. keyifsizlik;

• ~ ~ J) [hayat, kader) (b-i) tecrübeli

.- .

-(~--J :

. . .-

ı.J"""'J'

keyifsiz olmak, keyfi yerinde olmamak;

olma. hunaltıcılık [sıcak] ;

rilen;

...rS'J ç.

sız/

j,

,

dınnak; (bşı)

olmak; [hastalık ateşi] (b-i) zayıf düşür-

~ J rahatsız. keyifsiz;

"",j~l tavsiye eden, fikir veren;

ı...rJ

tıcı

, mek: rahatsız! keyifsiz olmak; ~ ~ rahat·

söylemek;

r .,... tavsiye edilen,

Lo'

rJ" J ' rJ".'! (w.J) hırçın! huysuzl ters olmak; rJ"J ve j, i;~J hırçın, huysuz. ters; çabuk

j~' tavsiye; öneri, teklif; ima;

"'!

..

-

•••••••

=> r ) i (Ji b-e, y ya da ~ bıi) üstü

,.

ibret dersi;

,jP~~1 arazinin engebeliliği. ulaşım zorlugu; r)1 daha engebeli;

..

~~ ç. Jz&.1ı---- vaaz. dini öğüt; öğüt,

-

" i)rJ engebelilik; zorluk. güçlük; 0)J")

yapmasını)

'

h)ve&)=&;

r.) ve;,j ftft;

r)

'"

•

•

önemli! mühim ••

kişi;

tJ') ulumak;

-tJ') ç- U. lo) çakal; . . .. .. J') ,t\J') uluma; ,

i;

, • •••• ~ J [emir yapısı~] G-\.:-.p ~ günaydın; ~

.- -

,L.,. iyi akşamlar;

--

j j ,
(bı,) içinde tutmak;

aklında! hafızastilda tUbnak, ezberin~

(bp)

almak;

Ji bşe) vermek; (bŞI) duyup anlamak, duymak; Vi .. .için) uyanık! . . -- .. tetikte! dikkatli olmak; 4-.&i J& us-J ... için

dikkatini (bşe ya da

••

••

belirginleşrnek.anlaşılır hale gelmek; ~'J

996

.. . --

~uurunu kaybetmiş,

bilinçsiz

[sırat

cümlesi

öfkelenrnek. köpünnek;

olarak]; ~.)~ ";i neredeyse bilincini

JJ

kaybetmiş; kulağı

•

:1

"

~

•

OJ'- J' (sıvıyı

•

•

etmeleı

(J t, bir etkinliğe,faali)'ete) vermek; (b-i, J in içine) itmek; acele •• •• etmek; , ri J ~)i çabuk çabuk yürü· . .. . -.rnek; r~i J ~)i abartmak. büyütmek. , . mübalağa etmek; y. y (J ... in içine) iyice kendini iyice

• •

uyanıklılık,

bilinçlilik; his, duygu; tetikte olma. hazırlıklı • • •• olma. gafıl olmama 1_~) bilinçsiz ••

.r' J

olarak. bilmeden, dikkat etmeksizin; Oı

..rJ

__

batmak, derinlere batmak! ginnek; giderek

•

~ j milli şuur, ulusal bilinç; ı/'yı Sol)) Lt

ilerlemek;

.

,-

•

J&-J davetsiz misafir, asalak, tüfeyli; ,. J&- y derine batma/ girme; zihin meşgu-

bilinçahı; Y J ~.r=-ı~ ya da ~J J~ ı'" kendine gelmek,

, ...

şuurunu!

---

bilincini yeniden

kazanmak; A..:J- J ...L..4.j bilincini kaybetmek,

liyeli;

. ,

şuurunu kaybeımek,

•

J&-'J davetsiz

bilincini yitirmek; LJ Jı

...rJ bilinçsiz [olarak]; • •

konu

• •• • •• ~".,) ~Ji kan damarlan; . -

dışı, alakasız. bağlantısız:

derin, köklü

. .. , J.& J ç.,)ij:J' • J ahmak. aptal; sefil; hain. yerinde;

ı:Jl...ı..J:.

alçak;

, , . .fJ. fi ve .fJ • .f ~ cr'J} kızmak. sinirlen. . . .. rnek; .fJ . ~ boğllCU sıcak olmak; 1 ~ J .. ,. •

'.

..

• •• ~ ")..I,,,p ••• e karşı

-

nefret etmek: ,;-t-J 1 :

(hi,);

,

J&-". kökü derinlerde. köklü;

t.IJ dikkatli, uyanık; şuuru! bilinci

•

misafir, tüfeyli. asalak.;

•

SoL&.~ ç. ı .~J' , t.IJ' kap; damar anat;

- .

davetsiz girmekl gelmek:

y:.J'V ... in içinde) derine batmak! gitmek;

.. .e) gafi! avlanmamak;

"

yanına}

b-nin

dikkatli! hazırlıklı} tetikte oL-

Oİ

..

•

davranmak;

",rj dikkatlilik; şuur, bilinç;

••

••

J.'«J.,.)) (J ... in içinde) derine batmak! • ... gitmek; -0') . J~) . ~~) ~ ... e,

~).

bş;, kaba) koymak; ı.r-.i dik-

karşı)

mak, V

~.fJ boğucu. aşın öğle sıcağı;

... /! karşı) bilinçlendirmek;

katle/ ihtiyatla hareket (iT' ... e

•

l-a ~ 'J aiızından çıkanı

duymuyor, ne dedigini bilmiyor;

..rJ (b-i. •

.

,

;,

ı--S-J kin. nefret;

içi kin dolmak•.. .den

,.-

Js- o)

i

....

p..ı--'- )1

b·nin içini •... e karşı kinle doldumlak, birinin

. , .. ...den nefrel etmesini sağlamak; rS- y

çok

•• ..;) ,~J gürültii. kargaşa; •

...., .. .u), ~ ("U), ,)J. bü)

. _.

•

(JI veya

{öz!. elçi, temsilci]

•

J<- b·e) gelmek; (.,.ıı veya .,.ı.

b-nin) huzuruna çıkmak; (~ b-ı) ziyaret . etmek, gönneye gelmek; .uJ ve J....J Ji (b-i,

,

Jl veya Jsheyeti. JI veya ~

he)'eti.

e) göndermek; (b-i.

e) temsilci olarak gön-

dennek; wl) (b-ile) birlikte gelmek veya varmak;

uty birlikte vannak; (Js- .. .in)

başına üşüşmek}

toplanmak;

•

h

997 Oı

"

.u J vanna, gelme; (ç. ~ j J,

.)ijJi) heyet,

i

,

•

•

... J ... in beraberindeki heyet; '

~.)ljJ vanş, yarma;

__

•

tüm nitelikler kendisinde bulunmak, gerekli .

.,

niteliklerin hepsini haiz olmak;

~'F'

__

ı"

(~,) ~~\

,iJ.)ÜJ

edilmek; ~ :i,..j~' ..;;\;i."z}\ ~..:..ı.ı! Y gerekli

,

temsilci grup; delegeler;' Jil.,,--Jl ..w."ıı IF

'i--

-"-o

_ ••

4..:J

- i" ..:..ı.rJ.ıs

J:,J~' [istenilen] bütün şartları! koşullan

•

b-i iyi, hüsnü kabul ile karşılamak, b-e misa-

sağlamak;

firperver davranmak;

artmak,

,)J'"J vanş;

li; bol, mebzul, pek çok olmak;

çoğalınak:; [şartlar, koşullar] sağlan·

mak, bulunmak; [nitelikler, vasıflar vb.]

•

.)~L

heyet gönderme;

"

!'

;.,

.u\) ç. .)~J , ,)U)1, ,)UJ varan, ulaşan; [şimdi.

daha yeni] gelen; heyet;

[hastalık];

[zihne]

peş peşe!

salgın

ls.]

}-'-'-'

J~\ J y~.:.l\ "-Jgençlik ve güzellikten •

yana nasibini almıştı;

ardarda gelen

) J boııuk, zenginlik; (ç. fazla,

fazlalık;

ô..ı.!\) salgın [is.ı;

..ı.!\J {gen. ıJ\~IJ] elmacık kemiği;

;:!J

,,

,} J • ı'<

.. (.,.;J d.h)

görevle gönderilen veya atanan; elçi; "

,

"

." -

- f-

..rJ) mak;

çoğalmak;

(iıŞı) anırmak, çoğaltmak; (bşi,

bol bol vermek; (delil, (bşde)

kanıt)

J b-e)

getirmek! bul-

tasarruf etmek, tutumlu davran-

(,J;- b-,

mak; (bşi, öz!. parayı) biriktirmek; bşden) {yükten,

"

~\.".;J)

bol, mebzul;

... ) Ji [... i] daha çok olan; bulunduran [ge-

nellikle kendisinden sonra mansub isimle); daha ekonomik ~

masraftan] kurtarmak, tasar"""ı'

ruf etmesini sağlamak; ~ ~Jl..A,. .ı..:lı •

.!J

ô~.~ b,i pek çok masraflan kurtarmak; )~\

tb.. )~i daha şanslı;

.

;:!"y artırma, çoğaltma; tasarruf yapma; · , ," tutumluluk; ;:!y:J\ J J...ı..:.,p tasarruf bankası; . rJ y boııuk; aşırı bolluk; artış, çoğalış,

,

yayılma; [şart, koşul .~

•

,

,,,

ve .,.;J .}l' (i)uJ) bol.

mebzul, pek çok olmak; artmak,

.. J"JJ,

tasarruf, tutum; biriktirme;

... Ô)J bolluk;

,,,

•

"

[düşünceler, hatıralar];

.ıj.r

)\y

b-de) yeterince, hayli hayli bulunmak; t'

(J

ma ~ j,Jr'JI •

sağlanması!

vb.i] bulundunna,

~-'-'

J'l' =•

sağla-

şartlann! koşullann

yerine getirilmesi halinde;

•

.,...tı) boL, mebzul; .pek çok, aşın, [mud.

- ,- (bş/) artırmak, çoğaltmak; j y bolf mebzul

• ku!.]; pek çok .. .i bulunan, ... i bol; ~Iyl

pek çok olmak; yeterli! yeterince! yeteri

vafir

kadö.r olmak! bulunmak; [şart, koşul] sağlan­ mak, yerine getirilmek; uygun! yerinde! geçerli olmak, başarı göstermek, iyi gitmek, başanh olmak; bütün dikkatini <ı..P-

.. .e) ver-

(,J;- .. .e) hasretmek;

tasarruf

mek, kendini

•

•

şiirde

,,,

bir vezin;

).J.r bol, mebzul, pek çok; paralı, zengin, varlıklı;

dolu, , , ,

işi başından aşkın;

tam, eksik·

", siz; ~ ylk,J1 Jj.r pek çok isteği olan;

..

.

,

~ y-" bol, mebzul; tutumlu, ekonomik;

tasarruflar; faiz;

998 __ o

j

jIp bol, mebzul, pek çok;

J veya ~ ... de, ... hakkl1lda) hem fikir

j

olmak,

. _. -

J~

Jl (b-i) acele ettirmek; (b-i) uyarmak;

• --·i jJl' hazırl tetikte olmak, rJ;-.rıH

aynı

fik.irde olmak; (b/e) uygun gel-

l

......

..ı..,;..\

(hş

. ....:.ıı) yata~ında dönüp durmak; j ,r-ı\ıeliktc

mek.

olmak; merak içinde beldernek;

olaya)

.

..-

•

__

ıO

•

ıO

~ J ç. jliJl acele. telaş uyanık,

•

jUJ' ~ lJlS'

•

tetikte, dikkatli olmak, gözünü dört

ıO

•

..

.. J=!J ,~ ~J) koşmak; acele etmek; •••

4.:o.iJ ç.

--

uyum içinde olmak; [bir tarihe, bir zamana, (bşe)

denk gelmek, rastlamak. tesadüf

etmek; [yiyecek, hava, iklim vb.)

(bşe)

uygun

•• olmak, iyi gelmek; (,:,-:-! ... lerı) birbirine

(Js- ...1) uygun bulmak. münasip görmek; Ji'J ~>: :; j$- atamasım onaylamak; j; Ji'J .. , ..

uydurmak, uyumlu hale getirmek;

heyecanlı, telaşlı;

eli

ile)

•

J.ro- uyanık! tetikte! canlı [zihin vb.];

. .-

arzetınek; (bş

....

açmak; •

ile) benzerlik

)',;11 t..J~ anlaşma wlatını onaylamak. • I"

• •

..,.,Li~ valiz

;ı"Üyll ..,ıı>- boş.

Jly(Allah'lorı] yardım gör-

itiraz etmemek;

mek; başanh olmak;

boş;

..

c!J ç. uW ~ delikanlı. genç [erkek], [s.]; .- ..

.;J'..,..;

~

... de,

hemfikir olmak, anlaşmak;

hakkında}

•

uyuş-

-<

4ıdJ ve ~J mantar, ııpa; sepet;

mak. uyum içinde olmak; ~ anlaşmak,

M.)J dolmakalemin ucunun silindiAi bez

uyuşmak,

parçası;

..

· ,. JiJ ,~ (JiJ) yerinde! uygun! münasip olmak; ·, J'J (bşi) uydurmak, uygun hale getirmek; .,.-o.

hemfikir olmak; uyum içinde ol-

mak;( ... ~ ya da ... J .. .ile) uyumlu olmak. uyum göstermek; ittifak etmek; anlaşma yapmak; ~ b·ile, anlaşmaya varmak;

.. .in aras/nı) bulmak. ~

olmakı başına gelmek;

.. .Iuin)

.

anlaşma­

sını sağlamak; [Allah] (b-i,J yada JI bşde)

.

(J ya da ..,Il

baıanh kılmak; .;;J [edil. ı

işleri yolunda giunek

(J ya da J'

•

de)

her

şey yolunda gitmek; J-iIJ (b-e) uygun!

münasip olmak; (b-e)

• -I

yakışmak, (b-nin)

olmak; (b-e) uygun

düşmek,

[elbise) (b-to) uymak; (b-ile. bş ile,

uymak;

J ya da

ds- bşde) uyuşmak, uyum göstermek; (b-ile,

_ •• -

•

olursa olsun; ne olursa olsun; her halukarda: ••

l,..05J yeter, yeter miktar, yeterlilik, kifayel; •

. "•

.. .. . [mud. kul.)ya da ... J LUJ veya ... J uyum, uyma;

anlaşma;

•

hemfikirlik; ... ~J ı,;i ıJ'"

••

...e göre, ...e uygun olarak•... uyannca; ...ge•

hakkı

w"

JJıI rastgele, nasıl gelirse; JJıI' ,45 nasıl

•

·.. J' .. .de çok başarılı olmak: .. .de

b·nin) ansızın!

beklemediAi bir anda başına gelmek; •

. . . ..~..t-=ll JS ı,;tJ

başanlı! muvaffak olmak;

(J

- _<

de)

J&- .. .hakkında)

(J b-e) tesadüfen! ka.ıara

(CJ:'! .. .Ierin arOJIIII; ... ~ J ... ~ ... ile

...

sözleşmek.

J

•

~-

reğince t j....P~1 JtJ aslının aynı [nüshal; •••• • • • •• ~.J6Wll.i... ıJiJ bu anlayış çerçevesinde; • • • •• • •• W J: 4.Aiy~ .;:-1 parça baŞı fiyat: •

•

•

999 o

;jjJl daha uygun! münasip/ yerinde; ,

L-i.::J yuygun hale getirme; ayarlama; tekrar

anlaşma, anlaşmaya

Jl). YdJJ) ..

Jil) iyice yetişmiş: tam. eksiksiz; o

bahşetLigil muvaffakiyet, başarılılık; başarı; •

•

(bş/) [kahuğunu] soY"'''''

ıliJ az miktar;

[Allah'ın

vanna;

..

o

•

.}J , ı.j!. ~J) tam. bütün, eksiksiz, kısaltıl·

..

10.

1.;,;rJ' "':J hakem kurulu;

mamış olmak; _(ı\iJ) (bşi

JljJ uygunluk; uyumluluk; nza. muvafa~

ya da ~ bşi. s6zü.

vaadi, yemin;) tutmak, yerine getirmek; (y

o-

kaı, onay; ittifak, birlik; ... J ljijJ ... e uygun ,

olarak,

o ••

•

Wl..,.- anlaşma; uyum; benzerlik; uygunrıza,

luk, münasiplik;

,

muvafakat, onay;

L-ti1y tesadüf. rastlanu; uyum; J\.a:il anlaşma; uyuşma; tesadüf, raslanu; (ç ~ı.) anlaşma. sözleşme, ahit, kontrat; ili,

o

o

[karşılıklı] anlaşarak.

..

'-

.. .. "I/iL Jl.Aı4 oy birliıiyte; ı.i~ JI.QıI deniz

..

anlaşma yolu ile; ıL)"il JL,.ij\ fikir birliği; '-

.

o

--

o

ihtiyacı karşılamak;

revi. zorunluluku) yerine getirmek; (borcu) ödemek; (rehin!) para ödeyerek geri almak; karşılamak; (~

...e) yetmek•

(y .. .için) yeterli! kafi olmak; (y ... 1) karşılamak.

telafi etmek;

(~

.. .in) yerini doldur-

o •

laf, antanı, ittifak, pakt, birlik; UUl tesadüren, kazara;

dileki); (y

(masraflan)

•

.. JlAtj4

isft!ği.

(y amaca) yaramak. hizmet etmek; (y gö-

uyanrıca, gereği;

e göre;

bir

o

mak, yerine geçmek; olarak] yapmak,

(~bşı)

[tamamen. tam

,.

gerçekleştirmek;

..;J (bşı)

tamamlamak. bitirmek, (b-e hakkını, payım)

o

..

o •

tam olarak vermek; (konuyu, mevmyu) etraflı

anlaşması; 4ŞJ\:J:ı; Jl.A31 ticari anlaşma! söz•• • • • •

olarak işlemek, ele almak; jlJ (b-nin önüne,

huzuruna)

çıkmak;

ması

sa~lamak,

tedarik etmek; (b-nin)

o

o

leşme; "'.ı:"'jl

o

rJ.&. J\.Qı~ saldırınazlık

anlaş-

•• J\A;ltesadüfı, kazara 'Iili olan; anlaşma, ittifak ile ilgili;

, ,

(b-e. y

"",iS ';-başanh,

mak, yerine getirmek;

J!1~uyan. uygun. benzeşen, yerinde. yakışan, do~ru,

isabetli; makbul,

razı

oluna-

!'

_J

.

JIpbaşanh. muvaffak. kısmetli;

~

.

~

J .: - • üzerinde anlaşmaya varılan.

ittifak edilen; müttefek aleyh. İmam Buhari ve MUslim'in (rha.) ortak rivayet etti~j HAD.;

-

vermek; (y sözii, yemin; vb.i) tut-

<J.&- bşe) yakl~mak: •• (~ bş/) aşmak, geçmek; 1 ~ ...-i) i . . ., .. "-'" • •

~4-:-i'j1 sona ermek; o

bilir; sıhhi, sağlı~a uygun [hava, yiyecek vb.]

isteğini!

dileğini yerine getirmek; 1 AL:-I .U\) b-nin ., eceli gelmiş olmak, ölmek; .})lhepsini/ tamamını

,

getirmek,

" ....

4l.i:il ç . ..:.ıl. anlaşma, sözleşme; ittifak; i, • muvaffak, kısrnetli;

bşı)

J Ji ..Li ı:>":il ')

.

. L-

o

ö...,..;.L.-Jl ..

•

[Aruk] y~ı onu geçti/ aştı,.onunu

i'

geçti; ..;y(bşin) tamamını almakı yapmak. (hakkının, payının) tamamını almak;

•

f--

.Wy

JJı ... Allah emri olmak, Allah b-nin canını

.y

~'

almak; ..;

:

[edi!.] vefat etmek; ~lytam

1000

.

olmak; (~ .. .in lehinde) ortaklaşa karar

tutma; ödeme; 1 ,,~":Il

almak;.}'p\ (bşin) tamamını/ tümünü al-

borçlannı)

mak;

gramı,

tam


ha.klanı

(bŞI) detaylı

"\.4-oı\ ödeme hakkı; [sözü, yemini vb.i] yerine gelinne, ifa; [konuyu]

(bşe)

lı

vermek; (konu)'u) eksiksiz bir

şekilde işlemek. ele

almak;

(bşı)

bir şekilde sunmak;

(şam) sağ­

yeter miktarda; bo\, mebzul; uygun, yerinde;

•

•

•

ıJ.ı----- tamamlayan, [düz hesap yapan,

vefa; tamamlama. ger-

•

••

çekleşlinne, yerine getirme ~ ... J "IjJ ... i

taırrıini/ karşılanması

için,

amacıyla;

••

•~

~J , """

•

çökmek;

,"

..:Jl:tyı ($ ..

.

ölüm oranıın yüksekli~i;

'.

ıJ) ç. "L,.j)l sözünün eri, verdig:i sözül

i'

'

..

-

(göz) çukur olmalc; (karanlık]

(güneş]

batmak; [ay] tutulmak;

...

, ~J ç. yü)1 oyuk, çukur, boşluk; göz

çukuru; •

4.:iJ

sürdürmek, muhafaza etmek;

i\iJ ç. ..:.ıO:' vefat; ölüm; ölüm belgesi;

vefat etmiş;

(-,.iJl

•

... . •

f' • •

ç. ..:..ıl •• 4iJ okka bkz. 41\ ;

AJ J

J,JI,liJ ~l' Ni!'in [Taşma) Glinli (bayram) •

"'r J".ıı J ,

,

-'

..o •

... MIS.; ... J ,,1.i.Y~ Jüa.l ... e olan sadakatinİ

...ro ..

ı.s'

~.

yerine getirmek için: .. .i telafi etmek için;

•••

[tam] yinnisinde [otuzunda];

Ayın

tutma, yerine gelinne; [borç] ödeme; telafi, karşılarna: sadakaı,

•

sayı]; ~ ,.....ıı ~ (~"Al)

$o\!J (söz, vaat, yemin, yOkUrolUlUk vb.i]

.. -

biıir·

sadık, sadakatli; tam. eksiksiz; yeter,

_Jl)

almak;

"

kapsam-

olarak. işleme, ele alma; tamamlama,

, •

.. .in

etrafIı/

me; ödeme;

tüketrnek;

lamak. bulundurmak; tazmina! vb. nin tama· mını

karşılayabilecek

ödeyebilecek!

durumda olan;

tamamlamak, bitirmek; (pro-

oyunu) sonuna kadar izlemek;

,

J;- )~ü (borcunu, •

•

(J b-e. bşi;payınl, hakkım) tam olarak

vermek;

..

;.

co!J

boşluk, çukur;

,.

..

, ~ (ci) (bş için) vakit tayin etmek,

•

•

belirlemek; (bş için) süre koymak; co!J (bş için) vakit tayin elmek;

(bş

için) süre takdir

•

yemini tutan;

sadık,

güvenilir; tam, bütün,

.. . .. . J ç. ..:..ıli) i vakit, zaman; süre; an; \.:i) .. bir kere, bir defa; ~ : i'y; hemen, derhal; J. •• • •• ~) zamanında;~ J .;:t J. zamarım: olan.k; . . ,. ... . ~. ;; ~Jıı J veya ~ y' ..,.... J. aynı za•• • • ••• manda; ~yı :,lJ' J. ilk fırsatıa; ~;ı veya .. ..

etmek, belirlemek, ıayin etmek; ~.

lüm',

.,;..j

,))1 daha sadık; tamam daha yakın; (y

•

...t, amaca,

hiznım~,

dilett) daha uygun,

daha iyi hizmet eden; ~ Y yeterlilik, yeune; yerine gelinne (gö-

revi. yükümlüıug:ü, sözü};

•

, ,

ci ıJ hemen, derhal; ci ıJII.lfJ şu anda. şim-

.. . "

..

..

"uly geliş, vanş; (y...ile) haberleşme;

di; ~.".ıı

"U:ıı (sözü, yemini vb.i] yerine getinne,

geçtikçe;,r'J ~J.:I' anısua, bazen;

.,yUJ'.

c! zamanla, yavaş yavaş, zaman

...

.-

•

•

•

1001 '-0,

.

ı'.

J. arasıra.

>.

\iij)1 bazen. arasıra; ;:.ıliJ 'il ~

_.

.

bazen; •.:.ıli)'iI;4 ı,} çoğu zaman, genel• •

lide,

••

•

•

t.'.r-'l' CJJ boş vakit; cJ.,.ı1 iJUI •

(radyoda] saat

-

•••

[başı]

.

..

c!J , ~.Y-.

arsız! yüzsüzl utanrnaz •

J)

bir tavır ile davranmak; ~.Y (b-e karşı)

•

yüzsüzlük elmek, kaba saha davranmak;

W arsızlık, yüzsüzlük, utanmazhk;

sinyali;

. . ." ..ı,:;;s J ya da ~l..i..:jJ o zaman, o vakit;

•

._. -(ci

. ve

,lt)

~J arsız, yüzsüz, utanmaı;

..

• ••

.,

CUJ (müz. ve müe.] ç. r:.)J arsız, yüzsüz,

U J yaparken, olurken vb.; •

...;-J) [na't] vakit ile ilgili; vakit. zaman;

."

utanmaı;

geçici. muvakkat. süreksiz; anlık; 1 l:=iJ bir

~J fi,

sürelik;

h-uJ arsızltk, yüzsüzlük, utanmazhk:

•

.;j y ç. cil.".. tayin edilmiş, belirlenmiş

zaman;

..:.ı~ ç. 4LY lari.h; zaman; mevsim; buluşma

vanş zamanı ~

••

yer;

. '.

r"JJ'i1 •

"'.ıiJ fi;

- • -

..

_o-

' .uJ) tutuşmak, ateş almak;

J.!J , ~ (~."JJ

(verilmiş);

randevu,

"

[çağ. ku!.]

L'

..

hareket ve

_~l.".. çalışma!iş saat-

•

i

-

. 1

.-

.uJ ve

JJ J' (bşi) tutuşturmak, ateşe vermek o

yakmak;

- _., )\:Ji ~ .üJ' bş; ateşe vermek, • --- . --- _., ,

tutuşturmak;

•

;:-

.uY = .üJ ; .,.ı;;ı• = J.iJ ; ~

leri;~' " • ~\J" hacılano toplanma yer ve

.. J&- (t.-~)

zamanlan;

lığından

•

~ ji vakit

ıj

belirleme;

.rı!,,:'

• ••

. iJ' '.

..Y1'" tayin

•

J-

•

L.J. •

o- •

yaz saati uygulaması;

•

••

., ı..:...Jy'

••

• •

.~ ji yerel saat;

L'

••

•

•

•

• ~r:"L.lI""W' ~

miş,

edilmiş. verilmiş,

belirlen-

[zaman]; zaman ile ilgili; vakitli, belli

bir zamanda olacak olan; saatli [bomba];

• ..:...!Y vakit belirleyen, tayin eden; ÇalıŞ·

•

••

•

0'

Ö~ .•. e olan kıskanç-

(tutkusundan) içi

yanıp tutuşmak,

"" içi içini yemek; J.i..f-'" (bş;) tutuşturmak. ateşe

vermek;

.ı.....JJ tutuşma, ateş

alma;

ateş; yakıt;

i-üJ alev; ateş;

Greenwich saatiyle, saat onda; .:.ı

--.---

.14:i\

•

~u J yakacak, yakıt;

,

~U J yakıcı; hararetli, heyecanlı; parlak [yıldız];

,-

(ç. ıJ J-) ateşçi;

,..'

-

~ j J yakıt 1 ~ j ılı ıJ ye.. kömür deposu,

ma vakitlerini kontrol eden [kişi, alet); _ • • ~ y ve ı.:...ty belli bir zaman için ayar-

kömürlük;

lanmış;

.u ~ ç. JJI."... ocak. şömine; soba; lo-•• kamalif kazanı 1 jWI "ıj.J" gaz sahası;

ı-

tayin

edilmiş, belirlenmiş

[zaman); • 1- •

geçici, muvakkat, kalıcı olmayan; 1 W,.;... 'i-I;}

geçici olarak, muvakkaten; ı:.Jy i)~ •

-ı'}-'}

1::ty Lt

P

geçici hükümet;

ft;

•

.--... _-- _." ~J.~ (Wı ve ~J, ~-" (.... üJ ......ılJ)

~ J yakıt,

yakacak; •

•

•

~u..ı tutuşturma, ateşe verme; JJ ~,; yanına;

'\,;;1 fi·•

1002

-

"

•

• .).ı---J.ı--- tutuşan, tutuşmuş. alevalmış,

yanan; e- -.

• '.

t· ••

makta; , ı,;,a.1l1 .apkeskin zekalı, zeyrek;

"

i.J .. .• ocak,

J.J ~

..

şömine;

[banyo] kazan,

.-

, ~ (.liJ) (b-i) yere vunnak/ çalmak;

i .

. - ., }J •A

~ ölümcül hasta;

.-

olmak. kesinlik kazanmak; kalmak' ıl

---

}J

.... lJ\ ~ ... olduğu onun için kesinlik ka· i'

•

..

la"m'şn; ~Jl>. J..riJ fi;

--

_

~

...

J ;))-"II.:-.riJ

.........A.i resim tüm canlılığıyla gözünde belirdi; -I- ".. __ } J. } y. (;\iJ) vakur oimak;ağır/ ciddi tavırlı

-

gösıcnnek; i

,

..

H

c!J , ~ (t)J) düşmek; vuku bulmak, meydana gelmek, vaki olmak;

(b-i)

ağır görünüşıÜ, vakur

yap-

mak; ,rJ)1 (hayvana) yük yüklemek; (b-e)

çok yük yüklemek:

karşılaşmak; ~ b-nin payına. hissesine) düşmek; [kuş]


kadınla)

ilşkide

cinsel

lağaç]

çok fazla

meyvalı

olmak;

çekiştirmek, gıybelini

.-J)

konuşmak;

_(~

üzerine allımak; ,

..

düşmek; ~~~

•

••

•

••

;}Jfi; _

yapmak,

(y b-e) • •

i ••

.-'"

~

..

, . - ..

,--

J. ~J tuzağa düş· .1-- ....

. ).1

olmak. kurbaru olmak; ,,~

.

•

J vakur,

ağırbaşlı; saygıdeğer:

.. .JY ağırbaşlılık; i

rJ" saygıdeğer. muhıerem; saygıJ hür-

"-t} ~ J b·nin avı . ..... ..

J 4l ,J' dJ ••

gösıerilen:

,A

••

~ J) (b-ıı;n) boynunu kırmak;

. - .. ~J, ~ lıd

-

J)

kısa boyunlu olmak;

•

birini etkilemek, = birinin gözüne girmek; •••••••• _ ••• 1._ ... :',lı J".;JI yada~ r~l b-nin,

dj

dj

· . .. - .. bşin sözü geçmek; ... ul ~ J. r!J aklına gelmek, 'hatınna gelmek; ~ J. r~1 r!J .., - .. ••

~J

....

mak; ~i c!J hakikat yerini buldu; ~1 ~J

sakinlik;

•

,.

sevdaya tutulmak: y ~1 ,. '.s- J savaş çık-

rnek, yakalanmak; ı:,ı')\j

•

.

J. dJ lljU< olmak; ~l.ıtll ,} dJ . .. . . -

)ijJ yakar, ağırbaşlılık ve ciddilik. oturak·

mcl

birbirlerine

c!J ellerine düşmek; ~J

~ suçlu bulundu; ~,

i-

saldırmak.

,I ~.;,-! J ')AiJ ...

} J ç. )\iJl ağır yük;

Iılık;

arkasından

J....ı1~ ~ biri için anlaşılırl kavranılır 01-

..

-.-

veya

,..den) sapmak: (ülke vb.] yer almak, bulunmak coCR,; _(t- _~J) (y ya da J b·ı)

mak; .,J-I

} J ç. )}J boşluk. oyuk;

V

bulunmak;

ı:r

• •

.

b-nin) başına

(J'- b-e) rastlamak, <..,.lı b-ile)

••

o.

(J

<J ...e) uyamak; (JI ...el .annak,

i-

..rJJ (b-e) saygı göstermek, ihtiram

i

__

ullljmak;

(.".i) (bşi; öz]. k~miği) kınn }; kesin

olmak;

••

J:ıiJ ,~(JıijJ) (b-t) acımaksızın vurmak; . ı· . .YJ (bşi, özl. öfUyl) uyandırmak;

düşmek.

..j -

.iJJ ve ;

-

boynu kınhmş;

gelmek, (b-e) olmak; Vbir tuzağa. duruma)

tennosifon;

jjJ

.. <.i' l '

•

~ tutuşmuş, alevalmış. yanmalcta olan;

••

••

•

...,dJi müe. ı.\...dJ ç. ~J kısa boyunlu; jJ

.u.r-- tutuşmuş, yanan, alevalmış. yan-

- _.

•

i..

söz b·i duygulandırmak;~ (~)

•.•

J. r!J

b-i etkilernek dikkatini çekmek; ~

tlJ

~J

1003

· ..

;.

. . .t:!--

\.alya b·e tutulmak, aşık olmak; ~.,... h-nin,

bıin

J

. . . - . -~~ ~ J. t:!J [kelime) yanlış yerde .... ..... ". .-. kullanılmak;ı--. ~Y ~ f'il r!J bir şey yerine geçmek, yerini almak;

.. J: . ..

b-nin çok hoşuna gitmek. pek makbule geç-

mak:

-

saJmak; ... ı.P ~p

-

'-_0.

t:!J' ...e bireeza ver·

rnek; L.~ ~ WJ' b-i pusuya düşünnck;

- ,.

.

r::.i(bşi) beklemek. ummak; (]ışe) hazırlıklı

olmak, hazır bulunmak;

(bşden) endişe duy-

.. _.

mak, korkmak; (~ b·e) ceza olmak;

t:! ~~ (bıı) beklemek, ummak, beklentisi

>" .~

içinde olmak;

)1

biri tarafmdan

kaqılaıunak,

biri

kabul görmek: 'll,ı" W>" çok etkili olmak, _0

insanları ••

(bşden) endişe

duymak;

o.

. - .. - .,r

hüsnü kabul ile

_o.

H_,t.

~J çıkmaıa ginnek, saplan-

.. ... . . .-.? e:' dJ

rnek; .JjLt

... _

r::J düşme; devrilme; gümbürtü. düşme

tarafından

.:

dJ

.ı-U I ,}

çok etkilernck;

__

sesi; meydana gelme, • o

o_

•

dJ-" dj

bulma; etki. tesir

•

o.

rl";:;1 dJ ayak sesi: r~1 dj dokunak· hhk [söz]: .,r.#1 J t! J .;r-'"I .ı "IS" insan·

~

•

yl~ - -';II garip karı,lanmak, · •. ı' şaşkınııga sebebiyet vermek; (;!) (b·i. bşı)

VUkıı

• • • • • I.,

~

lar üzerinde çok iyi

ıesir

•

yapmak;

o •

düşünnek; (bşi) yerine

"--i) ç. ..:.ıl ~J düşüş; düşme sesi, güm-

getirmek, uygulamak.

J&- ...e) kaydetmek,

iera elmek; (bşi ~ veya

vakıa, • i·

bürtü; hadise, ~.

geçmek. girmek;

(bşi) imzalamak,(bşe)

atmak; (~ b-e, ceza) vermek; •

alerini. san) çalmak.;

o.

~

..

ayrılık! tefrika çıkannak; ~ Ij

arasında)

.,.

.. ,.

-ol

"_

••

ıeslim

etmek];

. ...

r::)

••

~~i .;yı Js;- hassa..'\ noktaya deginmek;

.-J)ç. ~ijJ olay, vakıa, hadise; çauşma,

..

savaş; ~U) [çoğ.kuL) hadiseler, olaylar, gelişmeler;

(kadınla) cinsel ilişkide bulunmak; c!)i (b-; bşı) düşürmek;

(b-i,

bşi)

yere almak! vur-

.'.

saldırmak, (ı.:J

...

.

-'

~ J" ç. dı;' [bşinl dÜŞıüğü yer; mahal. yer. mevzi ASK.; sahne; durum, vaziyeı; etki,

ıesir, düşme zamanı ~l ~\;. görüş alanı; ~.u:.. i

rnek IÖzl. MEC.]; ("':"' b-e)

(toplanıının] ıutanak,

. .. eri; ~,rAoJ1 ~\i."ıı Mısır Resmi Gazeıesi;

•• • 1

mak; (h-i.J'...e, bir duruma) sokmak. düşür·

vak'alar;

zabıı; vaka unsurlan; 1 ~ij."ıı ~:J zabıı dert·

t-!1) (b-e) saldırmak, (b-ile) savaşmak;

,

devrilme; vuku bulma. mey-

• • • • _.-

olmak [kendini ••

kavga;

dana gelme, olma;

C!)

JJ~I""r~~ bşiparnfeeunek:' ;"~J ıeslim

.. t j)düşme,

~.

-.... ·.. ,J;- ... i haczelmek•...e el koymak; AA!)

dövüş.

t li) ve 4&.li) kovucu, arabazueu, fitneei;

imza

<Js- müzik

... ler

olay;

•

e::: y

_

••

cephe, ön mevziileri ASK"; ~Iy

'

~~1 yıldızlann yörüngeleri;

,

• •

i...

J ft ~ ~

h-nin) üzerine

~~ dj ~:;. .J:lıı ı:.r-.... . gecenin h~gi vaktinde

kaydetmek;

olduğunu

aıılmak; ("':"' ...de) başarı • ••• • •• (... ~ ) ... ~ .. .ile• .. .Ier • •• •

arasında) aynlık! ıefrika çıkarmak:

.- .. .

1 et)'

~ ,} ~j\ b·nin yüreginel kalbine korku

bilmiyordu; bkz. c!);

.0 •

W y ç. •

..

dı; savaş alanı; savaş; •

~sivriltme ya da keskinleştirme için

1004 kullanılan

bileği taşı;

alet;

~/; düşürme; yerine getinne, İcra etme, uygulama; (bir iş~. eyleme)

girişmek, başla­

cezalandınna;

mak; ceza verme,

kaydetme, ••••

•

kayda geçme; (ç. ...:..ıl_) imza;1 p~~

c;'ı-)

c;:P:

• •

birinin imzas'yla;

C;-,," J.o+o

.. l./:_y ritmik;

düşen;

vakıa,

yerde] yer alan. {tarafına] düşen «~i)~L

Wi}i .; geçişli DILs.; dl}1 •

•

•

maddi alem' WL) veya töljl •

•

J

•

veya";

;~i ti~) aslında, gerçekte, işin hakikaline

~akarsı~ız; gerçekten, hakikaten;

... ~i~

[mud. ku!.] ... olacak kadar, ... derecesinde; ••

tiL) ~ gerçek olmayan. hakikale dayan•

•

••

mayan; geçişsiz OlLa.; ~\jl ...... 'Jl gerçekleş•

•

tirilmiş [şu] iş; ~LJ-' ~\) hakikatler, gerçek·

••

ler; ... ı:.ıı

•

tiL. yı gerçekten, hakikaten ....dir,,

... olduAu su götünnez bir gerçektir; ı:.ı)~

A • •

e'(,J1 gerçekle uzaktan yakından ilgisi • • •

olmayan, hakikaLIerden tamamen uzak;

•

.:J~~

•

•

•

11

•

dlAına

göre;

•

~

o..u. ~l) bu kayıtlardan anlaşıl·

••

dayalı;

pozitivist.

imzalayan, imza sahibi;

üzerinde} imza bulunan;

•

beklenen, umulan; olası, muhtemel, i""

mümkün; ... ı:.ıı r:!

olay, olgu; gerçekleri gösteren delil; [bir

•

gerçekçi; pozi-

FELS~

.'

meydana gelen,

vuku bulan; hakiki. gerçek: maddi;

•

fıili;

•

rJ' ~ ... olması! yapması

beklenmektedir, ... yapacağı! olacaAı düşün·

l'

ç. tlJ. r!J

•

gerçek. hakiki;

r}p

sezinleme;

•

olgucu

tında,

bekleme, beklenti içinde olma;

,

~,)

~;. kayıtlı, kayda geçilmiş; imzalı. [al-

~\ ritmik;

i:ıi;ıı JI',

dövüş;

~;

t li! cinsel birleşme; t ~~ ç. ..::J1- ritim;

~IJ

hakikat. gerçek; kaza, terslik; çarpışma,

j.~'I!\J gerçeklik;

~

!'

şimi;

olay; olaylann cereyanı, geli-

tif, gerçeklere deneylere

• • J

imzasız;

11: '. e:-l"';

vakıa,

WL)

cesi var;

.. ~J . J~! (~) • ıJ J'J} durmak; durmuş ol. .. . , mak; (ı,; j in üzerinde J~ .. .in yolu , .

.~'

i,)

üzerinde} {ayakta) durmak, dikilrnek, dikili • dunnak; (~ya da •

yanında

J&- .. .de; Jl ...de •.. .in

• ...i geçmek. aşmak üzere) durmak;

ara vermek;

<J bşde} tereddüt eunek, geçir-

mek; kelime sonunu sakin okumak, son harfın

harekesini telaffuz etmemek

D1LB~

ayaAa kalkmak; dikilrnek, ayakta durmak; [tüyleri] diken diken olmak;

karşı çıkmak,

• •

ayak diremek; (t:::! b-e) destek vermek, arka çıkmak;

[ismi faHden önce}

sürdürmek, bşi yapadurmak;

bşi yapmayı

_(J J

"

;J)

(Js'...ile) meşgulolmak. i1gilenmek, uAraş­ mak; kendini (J&- ... e) vermek, vakfeunek; (~ hakkında) araştırma yapmak, öğrenim

görmek; ~ bşi} anlamak, kavramak; ~

1005 .. .in) farkına varmak, (~ .. .i) öğrenmek; o-

(J'- ...,) bilmek; _(...o;)} (b-, bş,) durdur-

.

'"-

j.Qj) dunnak; bir duruma•... vaziyetine geç-

._

..... --

rnek, ... konumuna gelmek; J--JI ı:r w) •

ya da y

b-İ işinden alıkoymak;

b-i, bşi, ır ya da wJ') ...den) alıkoymak.

ei çektinnek; .,jJ)(b.i,

(b-i, bşi ya da Y b-i, bşi, ır ya da ı:ıJ')

e)

yanda kesrnek; (arabaYi) parketmek;

bırakmamak. engellemek; (bşi, ~

e)

dik duruma getirmek, dikmek; (b·i) tutukla-

mak;

(bşı)

sona erdinnek; (b-i,

-

,

bşi

- ,

(Js- .. .e) bağımlı oLmak; (b·e, J.&- .. .i) bildirmek, (b-i, Js- .. .i) bildirmek. (b-i, Js- .. .den) haberdar etmek; bağımlı kılmak, [edi!.]

(b-ile, ~ hakkında) konuşmak, tavsiyede

Js-) vakfetmek, adamak; (bşi, Js- ... e) devretrnek; (bşi, Js- yoluna),

bulunmak; (bşi,

adamak, hasretmek; (bşi.

J

için) ayırmak,

-

"

-

i'

b-i görevden almak, bşı)

mak, tevkif etmek; (b-i, mak, (b-i,

durdunnak;

4.f' ... den)

(b-i.

Js- ...den) haberdar etmek; ~ için)

vakıf tesis

• -

b-i, hakkettiği yere koymak/ getinnek;

ı.,Aj)1 (bşi) dikmek, dik hale getirmek;

[kamu!, trafik işareti vb.de]; 4.tltl

mak; (gazeteYi) toplatmak.; (b-i,

.

durmak,

bşe

ayak diremek;

...0 . .. 4~ Jl ~J b-den yana! taraf olmak; ı...i.iJ

'JJ.

o

••

,",

ıJJ~

1.\

.1

•••

., . ,

in önünde dikilrnek, ... in

.;..

yoluna gerilmek; '"~
.- i-

-

-

tamamlatmamak;

Çıkmak,

-.

etmek! kunnak.; ~ ~..L,:,- ~ w)

görev yoluna) vermek, adamak; ~ ! -...Aidur!

önüne

alıkoy­

.. .hakkında) bilgi sahibi olmasını sağlamak,

bşi)

J!) bşin

(bşı)

.:r ...e) bırakmamak; (b-i, u-l'-

bir kenara koymak; (~kendini, J amaç.

,_._---

(bşi)

durdurmak;

(bşı)

(b-~

yanda kesrnek,

(ilişkileri)

kesrnek, kopar-

u-l'- den)

haberdar eımek; (b-ile, ~ hakkında) konuş­ mak, (b-i ~ hususunda) bilgiIendinnek; (bşi, ~ ...e) [hayır, yardım amacıylal

"J onu hiç

vakfetmek; (bşi,,)s- ... e) devretmek, bırak­

bir şey durduramaz [o engel tanımaz]; ı.,Aj)

mak; (bşi, ~ için) ayırmak, bir tarafa koy-

. , 1.iL--

J..;

ı.,Aj)

mak; (bşi, ~ ...e) adamak; (~ .. .için)

~~, tarafsız kalmak, tarafsızlığını muha·

çaba sarfetmek, çaba harcamak; ~ .;.,jJl

- .

şaşakalmak, afallamak;

-,---

faza etmek; ...

. J .

-

-----.i:!--l ";L..ı ,)s- ~)

çok çaba sarfetmek,

-

"'Canını dişine

... için

takmak;

,,--~~, ~ ,)s- ı.,Aj) uçurumun eşiğinde 01. - - --,--..

-

.

mak; ... ..L-:o-

.

..

. ,

u')Lj ~J

-

J.:..J;.

. ..

ı.AiJ tam ...de dunnak;

J.- ..;.i).. b-e karşı çıkmak, ayak _.

diremek; ... iY

nazaran bir yerı

'"

L.d~ ı..dJ ... e doğru! ... e

.. - - -konum edinmek; J tij

.

~)

--

bir duruma, ... vaziyetine geçmek; .;.,j)

.. ... Js--

- .. -

""'~\ bütün dikkatini

.,

e vermek, ,-

.. .in üzerinde toplamak; ~\ .i. ~'i ı.,Aj)1 karann

uygulanmasını durdurmak,

hükmün

-,- - ... infazııu durdurmak HUK.; J)rJl 4s'".r ı.AiJi - , .. ".

.,

trafiği durdunnak, yolu kesrnek; ı:r ~JL

- --

Jo.-JI b·igörevden almak.

b·i işten çıkannalı:::

·~.Arjdunnak; sakinleşrnek, sükunet bulmak, hareketsizleşrnek; [görüşmeler,

müzakere-

1006 krl \"ıkmaıa girmek: (ı:r bşı) yanda kesmek,

icra. kararın uygulanmasının ertelenmesi

durdurmak; Cı:r bşi yapmayı) [geçici olarakl

HUK.

durdurmak, ara vermek; (ı:.f"

.. .den)

~J [na't] vakıf ...• vıkıf ile ilgili veya

kaçın­

<J.. .de} tereddüt etmek.

mak, uzak dunnak;

•

,

varlığını sürdürmek, kaim olmak;

Iannın listesi; vakıf tüzüğü; ••

wJ ç. ..:.ıL duruş, dunna; vaziyet, durum;

...uty

birbiri ile [muharebedeJ karşı karşıya gel••

sistemine ilişkin;

:4_ ~iJ vakıf Sistemi; vakıf emlakınını ma!-

tereddüte düşmek; ~ .. .e) dayanmak,

(Js- ... i) temel almak; ~ . . .ile) var olmak,

.

vakıf niteliğinde, vakıf

ara venne, mala; nokta [yazıda]; vakfe. Ara-

rnek; savaşmak;ı.,A; r--ı 1 (b-nin) durması-m

fat'da hacılann konakJadığı yer ve bu konak-

istemek; (b-i, bşi) durdurmak; (b-e) ara ver-

lama; tavır, politika, izlenen/tutulan yol:

dirrnek. (b-i) geçici oLarak durdunnak; (bşin)

.. ....f. Iy;n• ..ıılı r.ıd 1 ..

,

J.; •

•

'.11 .ı,...JI ,; ij •

•

gelişmesini/ yayılmasınıl önlemek! durdur-

Ramazan bayram'ının arefesi;

mak, dumtaya veya Ibir yerdenl ayrılmama-

!_;ÇJL Kurban Bayramı'nın arefesi;'

ya çalışmak; (bşi) (Ulmak MEC.;

,...

p

•

ı..Ai ~L

.

b·nin dikkatini çekmek, gözüne çarp_

· ..

o

'"

. i'

•• ••

..

Jij)

gözcü, gözetmen, gözeten: (ç .li~j)

.,

J j

'

' .

••

-Ji :4...üJ

korucu SUR.;

mak; o~";il ~?' dikkati eelbetmek-

·

i.

J dunna; ayakta dunna;

duruş; (~

r..AiJ durma; yanda kesme. bırakma; ara

...ile) ilgilenme, meşgul olma; (~ . .. i)

verme; durgunluk [piyasada]; kelimenin son

idrak, kavrama, vukuf (,)& hakkında) bilgi

harfini saldn. harekesini belirtmeden okuma

sahibi olma; (~ .. .deıı) haberdar olma;

•

vakf Dtı...B.; mani olma, alıkoyma; kesinti,

hakların askıya alınması iSLUUK.; bkz.

mani, engel; görevden alma, işten çıkanna;

··ı"..Gjlj"

~ y ç ~Iy durulan yer; durak, istas-

~.,

(ç. ..J1,iJi) vakıf; bagış, yardım yeniden salı\"

mayan mal

... ~

--

bağlı olmak: ... ~

.La..J

...

,

,

.:ı1S tamımen ...e

WJ .. .ile sınırlı/ mahdut!

". ' ,. ... e mahsus; ( ~~ ~i) ,-""L;. ı"..GjJ özel • • • :.'

(aile) vakıf;

..

rL..c '"

~ J [genelI vakıf [~j

~~ TUN.J; ~ yl),1.i vakıf müdürü/ yöneıi·

".

.

cisi; ı.JU J "ll evkaf, vakıflar sistemi; .i~ljJ

~LJj~1 Vakıflar Bakanlığı

.

çoğulu;

•

(hesabını bloke edilmesi; (maaşta) kesinti;

.

'lO

'. ~Ui J~~ ateşkes

(Evkaf!;

Ji~

::1\ ~j

tehiri

ASK..; • j ...

yon [atobüs, tren vb. ve taksi] park yeri; mala yeri, yer, mahaı: sahne; vaziyet, durum; •• •• konum; tavır, pozisyon; ıl.;? ~Y stra• •• ıejik konum; ı.s-~ ı"..Gj J-A siyasi durum; "

..

.

.

.

ı;1J&. ~Y düşmanca tavır; ı"..Gj:,:.i1 ~

.. duruma hakim; ... ı:.r- J...ıi.jOY ... e nazaran "' •

'

,

•

içinde bulundUğU konuml durum;

... ~ J....w ayağa kaldırma; dikme; tutuklama, tevkif;

(arabayıl

park;

•

lD07

~J

. -. -.iiJ" (.,1< ...

..J~' ayağa kaldırma; dikme; tevkif, lul. uklama; durdurma; yanda kesme; genellerne; [işden, görevden] alma; geciktirme, ıehir; " tebliğ, ihbamame 1 i )-·ıı JU:!1 ıehiri İCra, . . .

mak. üzere tutuklu; -

e)

• ;

i-

J5 J veJiY Iırmanmak; . - .J ~J

· ., . ,,.,YJ ve JI}J guguk kuşu;

hükmün geciktirilmesi

·1 •... LJ YJ ya da JI}'J {Arap coğrafyacılanna

"

., u:.~.ıJ' J~ı. davanın

HUK..;

[kuş] kanat çırpmak; [kişi]

havlamak;

zayıf olmak ya da zayıflarnak.;

karann uygulanmasının durdurulması HUK,;

p' J~~yargınıN . -

bağh. bağımh;

tehiri. HUK,;

d..uı J~~ ödeme ıehiri; kankardata; J~\

göreJ. biri Çin'in doğusunda, diğeri Hinl

...L -lI .j~in durdurulması. yanda kesilmesi;

Okyanusu'nda olan iki takım ada; , 4i J geveze, çalcene;

....J..OJ dunna; ara verme; tereddüt; ~ ...l')

:.

bagıllık. bağımlı olma; ; . ı...iJ~

:11

~.ıJ1 ödemenin tatili HUK.;

i

-

-

-'"

~J ,~ •

V J ' ~IiJ} (bıı) korumak, muhafaza •

elmek; (b-i, bşe karşı) korumak, himaye et-

.....,iilJ duran: hareketsiz, sükunc((c olan;

mek; (bşt! karşı) koruma sağlamak; (tehlike-

(J&. hak-

den) sakınmak;...JY ve ı}J\ (bşe karşı) ih-

asude; ayakta durarı/ dikilen; dik;

i-.

•

kında) bilgi sahibi, (~ ... eo) vakıf; [geçiı

ıiyatlı! tedbirti olmak; (biden) sakınmak,

töreninde) seyirci; bağışla bulunan, vakıf

kendım korumak; müttak.i olmak; , ...ılı ~I

l-i.J(,ıı ~ hemen, derhal; :. ~ .

sahibi

,

.

I.AilJ ayaga katkmak;

.

,-

J .,J~ durdurulmuş; yanda bırakılmış.

·

•

- i

.•

-. ..-

, . Allah dan korkmakı sakınmak; ~ ".ı.H ~,

. ... .".r- ~ ... hususunda,AIlah'dan korku" insanı davranmak! hakkı gözetrnek;

kesilmiş. kesintiye uğramış; ıehir edilmiş,

ı.iJ muhafaza; himaye;

geciktirilmiş;tutuklanmış, tevkif edilmiş, lu-

ıliJ

tuklu; görevden alınmış veya işıen çıkarıl­

~li-1 koruma, himaye; ıedbir. önlem [Ieh.

muhafaza; [tehlikeyi] engelleme;

mış; vakfedilmiş; vakıf malı, yeniden satıla­

likeyi] savma. engelleme; [V" ... e karşı]

maz; vakıf olarak kurulmuş; adanmış,

savunma; [hastalıktan] korunma TIP.

vakfedilmiş; ~ için} ayrılmış, bir tarafa

.: .}L çevre konımacılığı;.;.ı1~W, ~ ~ij}ı

koyulmuş; (.,1< dayanan,

(Js-

e) bağh. bağ'mh; <.,1< ... e) i) temel alan; askıya alınmış

.-

, [haklar} ISL.HUK.; ~ ~

J

.'

., .ıJ.rJ! vakıftan . ,,-,

-

faydalanan! yardım gören; ı;,,;yJI .,..:.ı)~ı . !'..

.

vakıf arazileri; ıJjSY ~"'j oyun dışı bırn.

-'-"-.

kılmış sporcu; W'~I ..ıJ

,,-

J }y

yargılan-

H

•

•

~liJ

_.

~~I hava saldınlanndan korunma. hava

.. savunması; ~li,ı .;.ı1J...... -.

.

güvenlik önlemleri!

sistemi, emniyet ıedbirleri! sistemi; .

i'

~L!J koruyucu tabaka vb.: 'Ii ; .•

ıl J koruyucu ~ ı;ti;1 ~i koruyucu

hekimlik;

•

.1J

1008

JJ koruyucu, koruyan; himaye eden, ,

,

dikkat etme, Allah'tan korkma , sakınına',

, ." .}'=<5 jJJ; •

•••

ı,jJç. ,~ı Allah'lan korkup, harama

helale dikkat eden,

,

lönlem olarak:!; himaye eden. hami, kollayan ••

•

•

e:ı)\ ~ .~IJ rüzgarlık; rJI) U~ koruyucu

•

•••

••

•

zıth; ;;, .~'J ~ bir kitabın başında ya da

. . ,sonundaki boş yaprak; l..:--i'J ll6 pumşüt; . .. .d l) ~b .. ~ ya~murluk: rJ\j t.li gazmaskesi: • • "

,.

i:i'Jkoruyucu: koruyucu kabuk. tabaka; J=--"muııaki,

Allah'dan korkup

•

hanıma

helale dikkat eden',

.ısJ ~ .-ısJ'(~ .. .e. .. .ifı iizerine) dayanmak, .'

.,

o' • •

y(C;lanmak. abanınak; ıS yve i>:.iı= LS'Jl ; ' il.S:..J asa; destek. payanda; [sandalye

.

yaslanılaeak kısmı;

aylak

dolaşan,

tembel tembel gezen; , y yyaslanma, dayanma, abanma;

.J".

kafile; maiyet, konej; ..,k:-W:...J\ ~

. . . fener alayı; iijL:.f-1 ı..:S J" cenaze alayı; - ..

-

. •• A$'J"eskon: mas. tl; ••

-..L.S'--j; (J......S.-j) (bşı) amaçlamak. hedenemek; .

,.

(bşı) bağlamak. bağlayıp tutturmak;

doArulufunu teyit elmek,

teyit cımek, onaylamak; :ıS'j- doğrulanmak, doğruluğu

onaylanmakl ıekit almak; (loi'" bir

olaydan) emin olmak. hiç şüphesi kalmamak;

JS j niyct. amaç. maksat; i

s" jdoğnıluğu onaylanmış.

•

kesinlik

kazanmış;

~j;ç . ..:.ıl_ . ~ıj- doğrulu~u onaylarna doğruluğunu

güçlendirme. tekil, teyit; vurgu;

ifadeyi güçlendirme DILB.: ~.J.Ş jirna't] onaylayıcı, doğrulayıcı

. J5 ... , JS . -- . . .. ~J' f<

ma-

hiyette;

,.

J"kesin. kesinlik kazanmış; pemin. kani, kanaat getirmiş;

[kuş] yuvasına g;nnek;

..fj ç. JIS". .jl- ,J.ıS, ,j kuş yuvası [aşiyan]: . mesken, ikametgah; uçak .;--s j ,. , , . rJJ)

hangarı; ~

,~IL -

i.S:.:..ç. ..:.ıL destek; payanda; yastık; divan;

ry}-\ mikrop yuvası; ıl'~I .;-.:, hırsız yuvası! yatağı;

minder:

' -'" ı..:S j' ~ (ı...:Sj , '"":'" .ıS j) yavaş yavaş! ağır ağır yürümek ya da ilerlemek; ':' 5'lj (b-e,

payı

alayı,

- ..

(bşı) doğrulamak,

JIJ koruyan. muhafaza eden; koruyucu •

bşe) eşlik

maiye·

~ yç. ~'J" alay, geçit töreni; tören

.J.......Sj

muııaki;

4. risak.ınma''

•. o'

ASK.], (b-Ilin, bşiıı)

••

•

~) KNŞ. bkz.4.:i' ; • • ı.S ~ takva, miltlakilik • haram helale

vb.nin]

{öz!.

tinde gitmek:

kollayan; i

oluşturmak

etmek; bir eyleme!

bulurunak;

(bş için)

işe katılmak,

konvo)'! alay! konej

-..

.,

ii.fjç. .fj kuş yuvası [aşiyanı; -- , :fJ' :f.., - ej$Ji (b·, i yumruk aımak! vunnak-' ( ...1) dürtmek; (au) mahmuzlamak; (bş;

..

J

...e) balımmk, sokmak; (b-e. '"":'" ... i. örn.

1009 kargıy'} saplamak; '} y ~ asaya) dayan-

..

.

:r>J '

.,..s..., VSJ) değeri düşmek; (bıin <J işte}

zarar eunek;

değerini) düşürmek; (b-ı)

••

..,...5J

•

JS'Jl (bşi, gôr~vi, JI b-~) vennek;

(bşin

komisyonculuk yapmak, ajans görevi gör-

azarlamak. payla-

mek; (""'I bşi) ilstJenmek; (lo.:-" bşd~n) sorumlu olmak;

mak; ..,.5'JI =..,.5'J lediLI; •

etmek;

J,; veka1et almak. vekil olmak; (J ...d~)

•

•

birbirine güvenmek,

•

kI)'m~(ini ya da fiyatını) düşürmek; ~J

[edi!.}

(b-il~) karşılıklı

jS"IJ

güven içinde olmak: (b-e) güvenmek, itimat

mak, yaslanmak;

,

.

•

(J&- ... ~) dayanmak, güvenmek. iti~i ~ i(j; Aııah'a tevekkül

•

...ı-SJ (değer ya da fiyattakil düşüş; zarar,

mat etmek;

.., . . kayıp; değerini düşürme; ~ r.r'~ t.\...ı . .. _. . .. .

etmek; jS"ly birbirine güvenmek;

az ne de daha çok = bir kuruş

güvenmek;

zaranna satmak; ..b.la.;ı

.

'JJ

ı.rSJ

"s ne daha

aşağı

da olmaz,

•

olmak! kalmak; j5:J1 (J&

, ...

cfJ ,cfy- (.... 15'J ) adil a1çak olmak; sağlam! sert olmak; cfJ

,~(~j) laknpJ sokmak; . . ,. .. . .

(b·nin) bumunu Iormak; cfJ ,cfy-
pannak1annda sakatlık olmak;

•

U'J adi, alçak;

•

•

J:.Sılı papa vekili; •

~I J$J iaşe çavuşu [1939]

· .', . (.LOu,.../J-ıJ"") .• .

-

•

MIS.ASK";

e

~1AI1 savcı TUN..; J..ıd

••

Jayak başpannağı

J$• J

..

••

sızıntı

yap-

..

•

J.:.SJ •

..bS"J konsolos vekili; •

müdür muavinij vekiliJ yardım-

.

J$J bakan[lık) vekili, müsıeşar, •

LLS::i kendi

..;$J ' ~ (..;$J ,tiL.>J) damlamak, damla

akmak;

•

• •

..

çatısı

flJ....t

cısı; iiJljJ

iioı>o;:o' saban kulağı! demiri; _

••

J$J

J-ıJU) - onbaj.; J,S'J .

,...

..

diğerlerinin üzerine binmiş olan;

damla akmak; [ev]

l$JI.ıL~H

met; avukat; •

muavin; ajans; mute-

şef; yardımcı,

•

•• • r;!j\ müe. ~lAS"'J ç.

..

yönetici;

J:ı.ıw,. asısuhay TUN.; başçavuş SUR..;

& J adi, alçak: sert, sağlam;

.

...e) dayanmak,

J=-SJ ç. ,,'9.-S" J vekil, yetkili temsilci;

yukan da;

.

kayıtsız

işini yapamayan, başkalarının

eline bakan;

j,j\S'j ç. ,..:,;L temsilcilik; vekillik, vekalet; yönetim, idare; ajans; han, kervansaray MIS.;

mak, kaçak. olmak; .j$J {gemide] su alan. sızdıran yer;

(jj ve ~ıS'j) (bıi, JI b·e) bu.kmak, •15'J ' :ıs:; •

-'.

.. .

..

. ..

, ,l,ı~1 ~15'J hab" ajan";j4-'~1~15'J rek· · . •• • • • lam ajansı; ı.:ı~, .ıl! J reklam ajansı! bürosu;

Vi b-e)

.J$yvekil, temsilci olarak. atama, görev-

bınıkmak; )(, (b-i) vekil ya da temsilci tayin

lendinne; yetkilendirme, yetki verme; vekil-

devretrnek. (bşilı) sorumluluğunu

etmek! seçmek; (lo.:-" ••• in)

sorumluluğunu!

mesuliyetini (b-~) bırakmak; (b-~, vekalet vennek;

(b-~,

""'i

bş,)

J

için)

emanet etmek;

lik, vekalet;

,

JS'".f itimaı, güven [b-~. bş~]; Allah'a güvenme,

tevekküı;

1010 •

jS'1...,.;; kaTlılıkb güven, itimat; ilgisizlik,

.

kayltsızhk;

-

••

•

.11J . .ıl, (i>~J. i.1l • .1I y)(çocuk) doğunnak; •

•

••

do~urmak; (bşi)

J~\ (b-e, bşe) güvenme, itirnaı etme (sırtını venne,

•

•••

•

çıkannak;.ı.l J [edi!.] doğmak. dünyaya gel• • •• rnek; 1 ... ı:,,-ı=.ı..uJ [kadının) ...den çocuğu

dayama):

•

Jf.J-'" vekaJel veren, temsilcilik veren; mandaıer;

·

JS'--y (y .. .den) sorumlu, mesul; (y ile)

-l.!örevli·. j';: ~

•

meydana getirmek. ortaya

olmak;

Jl) (ebel (kadına) doğum yap"nnak;

(bşi,4JI'

.. .den) üretmek, (üretmek;

ğurmak,

ortaya

çıkannak. (bşin)

JL

;j,~l <:,:'.i,;.5:j ·:.iı

Yemen

(b-e) çocuk doğurtmak;

dan

• ~.,. kıncı, ~cn hözl:

JJ. ~ cJJ .~ .fJ) Ikuş] yumunamn üzen-

ortaya

-

..ıJlji öremek, çoğalmak; .ı.l.r-ı' çocuk iste-

yumurta/arlfl) üzerinde oturmak. kuluçkaya

yi/ çoğalttnayı istemek;

.... -.... 4;s'J • 4.:s'J ç. ..:.ıl.:.)J yuva;

(bşi.ı;r ...den)

üretme-

.. " .ı.I Jç- ~"'J)I,.ıJ J çocuk; evlaL; erkek çocuk; .

yatmak;

J

.. la.ıJ)1 kadın.. -

•• -o

rnek, özlemi duymak;

•• J ç. ıJ § J kuş yuvası;

..üJi

çıkmak, kaynaklanınak;

ne otunnak. [kuş] (yumurta/arm veya ~

•

-.

çocuğu olmak; .ır.,; doğ~ak; (ı,)' den)

doğmak.

.,

'(""

do-

sebebi ol·

mak; (çocuğu) yetiştirmek. büyütmek;

Krdllığı:

•

.. 1U

(bı)

..

". --

genç; soy sap, çoluk çocuk; , li)1 .ıJJ piç; ,..

-

4,;.c.~1 .ılJ anne ve babası

JJ ,~(bşin ,k,rba vb.nin) ağzını baglamak,

fiilini

işlemiş ••

"uW lanetleşme"

çocuk iSL.HUK.; • o.

•••

•

• __

J bir doğum. J v;il..:J.ıJ _.

i.ıJ)doğum ö.ıJ J

kapamak;

da iki çocuk doturmak. ikiz doturmak;

•

iJ.! doğum (ç. ıJJJ.! • u\J.!) akran. yaşıı;

bağlayan bağ; •

••

•

u

ıt: J • ~ (":J . ~Y J) (JI bşe ya da bşe) g;nnek;

:

-< :.

-- -

iı"iJdoğum 1 ~ iı"ij erken doğum;

(Jlbşe ya da bşe) nüfuzeunek~ yl.,ll ıt:J

. ~ı~ tL c.ıı~ yeni doğmuş; iı'i tL ~ ebelik.

kapıdan (içeri) girmek; d)i (bşi. ~ ... e,

doğum doktorluğu;

. -

---

-

...in içine) sokmak; (bşi

.. tyJ

mak, koymak:

J .. in arasma) sak·

d~= C:ij; (bşi) üstlenmek;

giriş, ginne: nüfuz;

~ıdüst; en derin nokta [kalbin);

-

,

iı'ij çok doturan, doğurgan; verimli •

..

ürün veren;

.

_i f; yç.

eLLY bkz_

-- _. ~ .Y' gınş; ..ıı

cJ-;

-

..

ı'; j = iı"jJ ; çok çocuğu ya da yavrusu doğurgan;

olan; :

c.~' araya sakrna. koyma;

-- -

-

JJ

~ı j Jçocukluk;

.. ..yjç. ıJ1J.!J bebek, yeni do~uş çocuk;

oğul;

evlat; yeni, genç; (mud.ku!.] .. .in sonu-

1011 •

cu, neticesi •.. .den kaynaklanan; ~L..ı .lı:ılJ

~}.JA doğan; doğum; doğum günü, tarıhı.

[birden ya da o an akla gelen. zihinde çakan)

(ç. .ı.Jly) (yeni doğmuş} bebek; çocuk, evlat;

--

düşünce.

fikir,

iJ.:.!J ç. J,j'"jJ -

semere;

.ı..:JI..,... (bir sektör vb.deki) yenilikler, yeni

plan vb.;

yeni d0Wnuş laz; kıZ; ütün,

...ıJ~, üreten; tiireten; dünyaya getiren;

ürünler [çoğ.kuL];

,

.ı.:J J ufak çocuk;

doAum hekimi, doğum doktoro (ç_

.ıJ y

..ıÖCTEKN.; v;..;ıı .ıS:':

. ç. .ıJI."... doğum yeri; doğum tarihi!

-

-

-

günü; doğum yıldönümü

-I

• - •

t ı$.rJ\ .ıJ.,..ı1 veya - -

.. ~\ ~ J" Peygamber (savl'in doğum y,ldö. -' .. nümü; .ıJ.".Jıu.ı anadil; ,

jeneratör. di~o; "':'"

jene-

veya .;~~

.ıS:':

i:',h )1 ~:L; Jf"": alternatif akım kaynağı; ,,'Wl .J"": hidrojen; .J"": ,-

r.$)~ atom reaktörü;

i.J; ç. ""L ebe;

J~ doğum; doğum tarihi. doğum günü;

.. ~\J" [çağ·kul.) yaş grupları, devreler, tenip• -

..:.ıı)

.J"": [doğurolmuş) doğan, doğmuş; tUre·

•••

•

ler.; , J~i ~ Noel Kutlaması HRI.; J;i _. • • • • • • •• J"J.:,J\ milaılan önce; ..ı.:J'.".JIlJL.Ui doğum

miş; yetişmiş, büyür.ıüş;

oranındaki düşüklUk;

yeni lıir anlam kazanan Arapça kelime; riva·

-

-

-

..ş~~ (na'll doğum günü tarihi ile ilgili;

.-

isa (a.s.)'ın

miladi;

doğumu ile ilgili; 1 ~

~,)~ miladi yıl;

-

.

i

•

i Y doğurma;

doğup

., -

yet asnndan sonra Araplann

i

••

•

"

'Yeniler' klasik devreden sonraki

..

Arap şairleri, edipleri;

.-

:i....;J...l)

çocukluk; çocukça davranış,

.'

.ı..,irJ';'~ •• memleket. yurt; ..,ı rJI .}

~oium doktorluğu, ebelik; (~; J', ~ ~ ,--.... .. .. 1J~~\ i.,tAl' J.:.l Y elektrik santrali: ~ y •

J~i hilalin ilk belirişi; - -. •

kullandığı

ke. 'r" lime, ibare; melez; (ç. ..:.ıL) ürün; ıJ)-u..rJI

meydana getirme; ebelik;' ..ı....:J.t-=ll Jl' ve •

arasında

büyüyen fakat aslen Arap olmayan;

(çoğ.kuJ.]

yavru venne; üretim.

Araplar

• •

.ıry doğma; ortaya çıkma, meydana gel-

me. kaynaklanma; ,~ıın;

.

hareket, çocukluk;

. -- , . . .,..ı J , ..,.ı, (..,...J J) (b-i) aldaımak. kandınnak. ..

oyuna getirmek; ...,.JIJ b-e kaı):ı ikiyüzlü dav· ranmak; (b-i)

kandırmak,

getirmek; ("':'"

bŞI)

i.ıJIJç . ..:.ıl. anne; doğum yapmış kadın; ı.Ş.ıJI J [na't] baba ya da babalık ile ilgili;

tahrif etmek,

çarpıtmak,

yanlış olardk anlatmak; ...,.J)I (",:", bşı) yanlış

olarak anlatmak, Çarpıtmak;

..

.ıJIJdünyaya getiren; baba; ı:Jı:U(,ıı ebe· veyn, ana baba;

aldatmak. oyuna

~) aldatma, kandırma. oyuna getirme;

. ..J;

hainlik; hinlik; -

..

.

WL". =.,..ı

.hı )voH ELK.;

1012

....

.-

dj 'e:i< (dJ, c)J) tutuşmak, alevalmak; (y

Jy = :Jj ;('-:" b-e) vurulmak, ('-:" biri için) deli divane olmak;

için) deli olmak, çıldırmak. yanıp tutuşmak; (y ...e) tutkunl ateşe

dJ (bıı)

düşkün olmak;

AJJ çılgına çeviren sevgi, aşk; çılgına çevi-

e1J

ren, aklı

vermek, tutuştunnak; (b-;, y .. .e) iyice

sevdinnek, tutkun, düşkün yapmak;

•

•

gözü hiç bir şeyi görmeyen; tutkun, vurulmuş

(!Y = ~J ;

[aş,k);

J; çılgına dönme, kendini kaybetme;

elJ tulku; arzu, istek; sevgi; ~J, IY .. .için] yanıp tutuşan; t)J (y ... e] tutkun, yarup tutuşan; tutku;

tutku, bir

sevgı;

,.

;"'jJ ç.

cl';•

dJ" (yiçin) yanıp tutuşan. (y ...e) tut(y ...e korşı) hırslı, tutkulu; , • .. 'o .. [özl. köpek) (bii, veya

dj '&- (dJ, th

r..ıJ\

J

ve

JYJ 'vay' diye baf;ınnak:; {örn. ölü vb.nin ar·

JJ ,.}f (JJ) (b·e, bş') yalan olmak, (b·nin,

-

-

-

0-

bşin) yakınında! yanında

olmak; (bşt)

-.

-- .

(bşe) sınır

mesul olmak:, ~

bitişik

olmak:;

idare eunek, (~ ~

; veya bşı) yönetmek, e

veya ... e) hükmeunek;

• •

Ji. Lt izleyen, gelen, aşağıda geçen, verilen; . .. .-

.}f LOS' aşa~tda geçti~i gibi;.}f 4

yedirmek;

aşa~,da, •

~ J kolan;

•

izleyen kısımda vb.de olduğu gibi; ~ ı-

-_o. __ o

~ J ç. ~~j davet yemeAi;

.....ve AJ J , AJ y. (AJ J) [üzüntüden, sevdadan çılgına

dönmek, ne yaptıfını

bilmez olmak;.iI) ve AJJi mek, ne

dından] bagoşmak, ba~ak, ça~ınnak;

_(~"iJ) (~ ... dtn veya ...dtn) sorumlu!

~J [ikincisi mansup isimden ya da •

vb.den dolayı]

.

_(~"iJ ' Lt"iJ) (b-nin) arkadaşı olmak;

~J ~ ~JL (davette] yemek vermek, yemek

.JJ

görmeme, vurulma;

kana susamış! cani

....

..,4l:!

... ~LJ = ıJlf J ; {üzüntüden] yıkılmış; şeyi

olmak:; (b-i, bı') izlemek;

zamirden önce] fakat, ama, lakin;

-

başka

V b-nin ıuefim)

ruhlu [hunharl olmak;

::,s::ıJ

gözü

~ .1J ç. JJ~j vay vay diye baf;ınmi sesi;

bıı) yalarnak, yalayatak (bşden veya ~

lekelernek

dolayı

YJbkz.J; . ,

kun; (y için) deli olan, (Y ... t') çok d~kün;

. J. .e!J--

sevgiden

AJ.? çılgına dönmüş, kendini kaybetmiş;

şiddetli sevgi. tutkunluk; arzu;

bşden) yalayanık içmek;

hırs; aşkı

,

",I. çakmak;

tutku;

alan üzüntü;

ıJ'iJJ çılgına dönmüş, kendini kaybcuniş,

I=

i!J ;dı [ediL) (y ...el çok düşkün olmak, çok sevmek; (y b-e) tutulmak;

baştan

yaptııını

(b-ı) çılgına çevir-

bilmez hale

düşürmek;

.,...'lL.JI

.:r "41 iç

..••

çamaş.riar,.)J U ~

J'c' il çatı-altındaki oda; P-' Jj -hakimi• yeti ele geçirmek, yönetimi ele almak:; J J

(b-t,

bıe) sırtını dönmek,

zünü çevirmek;

V

(b-den,

bşden

bşdtn)

yü·

veya bıden) ka-

1013 çınınak. sakınmak. uzak durmak: geriCsin

(~ bir yerin) müdavimi olmak; Lyürüy?Ş.

.. .den) kaç-

geri) dönmek; (bfden ya da ı:r

ilerleyiş

" k J ...,,-,I k sunne; vb.] devam etme,

mak [Wymek]; [günler, yıııar] geçmek, geçip

(~ bşı) ele geçirmek, elde etmek:

gitmek; (b-ı) yönetici olarak atamak. (b-i)

bşı) sahiplenmek; (~ .. .i) işgal etmek;

hakim \almak; (b·~ bşin) sorumlusu yapmak,

(J'- ... 0

(b.;, bşin) başına geçinnek; (b·i

'l: lendinnek, vazifelendinnek; 1 .,)'!J n J veya

~~ ~~~b'e sırtını dönmek, b-den yüz çevirmek;

~~'J'i\ ~ ıl)

çevirdiler;

b-i terkettiler. b-e

sırt

4)~ JJ kaçıp gitmek; ~J JJ

(bşe) yüzünü çevinnek; J'J dostl yardımcı olmak; (b-e) yardım etmek, yardımcı olmak; (bşı) sürekli! peşpeşe yapmak; (bşt. bş yapmaya) ara vermemek, devamlı yapmak.

istikrarlı bir şekilde yapmak; (bı ile. örn.

sanat ile) u~raşmak, ilgilenmek, iştigal etrnek; [zaman] (bşı) izlemek;

"

J Ji

(bşi, b-e)

yaklaşurmak; (b-e, sırtını) dönmek; (b-i,

bşden) mesuV sorumlu kılmak;

•

(b-e,

J

..

'liJ.J"""

bir i)'ifiku) bulunmak; (b-i, (zarar veren] bıe)

ugratmak, (b-nin) başına (bı) getirmek; (b·e

,.

. ,... karıl, bir tavır) lakınmak; 1 •. i! .'iJI b-e olan güvenini göstermek; makamı. görevi)

JjJ (bir mevkiyi,

üstlenmek; (bıin) bakımını

üstlenmek; hakim duruma geçmek, yönetimi ele almak: (ı;r .. .den) kaçınmak. uı.ak1aş­

(J'- b-i) esir almak;

yenmek;

JJ yalan, yanında olan; bitişik, komşu;

ife) görev·

,

(U-LS-

(ç.

- ..

"yJl) yardımcı, destek veren, arka çıkan; •

dost; akraba; hami, koruyucu; kanun nazarında sorumlu, veli; evliya; efendi, sahip;

sahip. malik; 1 ;.~i

-

JJ- sorumlu, mesul kişi;

hükümdar, kanun koyan; veli, kanun naza·

. . J.J

, . .

rında sorumlu; r.ıJ\;;J kan davası olan; .' . .

.iıL'!'

11

(tarikatıal şeyh,

-

postnışın;

~I JJ veiiaht: it :~Jl '..;J velinimet;:..lıı

j,;:fıı jj başarı ~'ah'ıandır,;Jıj:lllAllah

.-. yardımcın olsun!; ~J ı',) bitişik ev;

.

-

-

,

4JJ

evliya (kadın];

hanım, kadın;

,,'iJ dostluk, arkadaşlık; iyi niyet, hüsnü niyet; baglılık, sadakat; velilik, vekillik

.. ... , tSL.HUK. 1 ,,~i\ •.I.IIIı".,. dostluk anlaşması; J'i J

dostça. dostane. arkadaşça;

. A:ı~!\

4.t."'i J hükümranltk. egemenlik, hakimi· yet: hükUmet (ç. ı.;.ıt) vilayet; eyalet;

..

iı "~'.iı Amerika Birleşik Devletleri; i.t~~ • •• ~\ veliahtlık;

~"'i J velilik, velayet; dost olma, dostluk;

pL J;; hakimI

- - ... ..., himaye, koruma ~ i~\J A:ı'iJ J.&- ı-A onlar • •

hükmedici olmak; hakimiyeti ele geçirmek,

birbirinden ayrılmazlar, onlar birbirlerinin

mak. yüz çevirmek

elde etmek;

:rWI ~t.ı; üzüntUyel yeise

kapılmak;~\jJ peşpeşel aralıksız olmak,

birbirini izlemek; sürekli

t.P ...e) gitmek,

~

•

yardımcısıdırlar,

J Ji (y eden; (~

de) daha layık. daha çok hak

e) daha uygun, daha münasip,

1014

.. . ....

-,

.

"la; bkz. JJI;' JJ~4 yadaJJI

.

-.

yıllar sonra. yıllar geçtikten sonra;

-,..4 oj"

'.

•

J.~~ sahiplenme, ele geçinne, elde et-

haydi haydi, daha tayık, haklı olarak; -; •

•••

... ı:r: ~ ~Jl O, buna .. .den daha layık; .. .... . -...,.

•

.

...

•

•

istila:

~J'Jç. i'ıJ yönetici; hükümdar, vali; i'J~

."" ' . •'.111-4< JJı ..... ı.; .;

işgal,

me; zorla alma, •ı

.•

.

~ . h ' öncelik;

!y-il ileri gelenler, yöneticiler, u b J'J

j ~ ç.•J(~ efendi, sahip; hami, koruyu-

ı.S/.,lıı, .J~ olafantisıü hat bölge V~Ii~i;

••

o

•

•

•

cu; veli; sorumlu. mesul; dost, eş; J,J---Jl

•J'-,," destek veren, arka çıkan, dosı; des-

1$"'J.>--- veya li"i~ efendim! veya

tckçi taraftar, yandaş; parıizan; bağlı, sadık;

. ...

Mevla;

•

lO..

, .,

~l-,,"baflılık,sadakaı;

efendimiz! [hakimi hükümran konumda olan kişiye

• . i'

J,? (bir makamı, görevi, sorumluluğu)

hitap tarzı);

..

.. .... ..

sahibe, hanım efendi;

i'iY

..

üstlenen, (bir görev, makam vb.deki) sorum-

ı..Ş.ıl . y ç. ~j y Mevlevi;

lu, mesul;

1,11-" bkz. JI-,,;

vekili;

· •

'"

••

o

~~\ıı J;' maslahatgüzar, sefir ,

~J' [veliaht. veli. vekil, vali vb. olarakJ

.Jl.".....=-.tsürekli, kesintisiz; (ç. ; )(,.;..:)

alama, tayin etme; maliyeti fiyaıına yeniden

MüteviUi, Suriyede yaşayan bir ŞU gruba

satma

.' J => Jl (el, göz vb.ile] işaret etmek; CJI mensub kişi;

ISı..HUK.;

·

..

ı."i! sl1reklilik, devamlılık. peşpeşe gel-

,

.

'--

bşe) işaret

me/ olma; ~"iJ ya da -.."iJ ~ peşpeşe, sürekli o

•

L.

Lo

o

J.\fl mi mik; el, vb. ile yapılan işaret1

olarak, kesintisiz; •

etmek;

•

J.~~I pantomim, sözsUz oyun; ...

ö'il.J-"" dostluk; velaycl, velilik. vckillik

J

J' ~~L •

... e işaretle;

anlaşmasllSL.HUK.; süreldilile. devamWık, ke.-

iJ.~~ç. ..:.ıl. el, göz vb. ile yapılan işaret,

sintisiz olma [olay, fiil için);

~~i• kocanın karısıyla bir süre • en az

•

.JlY" ardarda, peşpeşe olma, süreklilik,

••

kesintisiz olma 1 ıt1.,..:JI

••

,j;. sürekJi, kesin-

tisiz olarak; peşpeşe, ardarda, sırayla;

"

sıcak

..

r.fi.

r4~1 J.ı y zamaala, derken; ~;...ıı JI~ :, •

o.

o'

,.

ve boğucu;

•

••

..rJ. ~ o

(bşi,

lenmek, {göreve, vb.e] getirilmek;

••

L. y: ~~ L.,.,..J1 adı geçen, söz konusu;

o

Jy (görevi, sorumluluğu, mevkiyi) üst-

jle işaret;

,-- •

.1,..0J

ISLHUK.;

baş

jest;

dört ay, cinsel birleşmede bulunmayacağına dair yemini

o

0-J) silerek çıkarmak. silmek' •

Y .. .ile) parlarmak, silmek;

•

•

'-"""-""ve ........". ç. ..:.ıl. fahişe; i

. ,

o•i


Oh

;j)[biraa o

•

veya hafif bir şekilde) parlamak; ıJ:-tJi belli etmeden [bir an] bakmak; (b·e) göz kupmak;

1015

.

'.

yorulmamış;

~$ . ..:.ıl. bir kere yanıp SÖRme; [ışığın

.. ,

rY 1 p[çabaladıgl şeyin] peşini bırakmış,

bir anlık] panltı;

-

,

...JA:-J yanıp sönen; .'

..

~J' ~ (ı,;-J) (b-e karşı) şefkat duymak;

.. . .. . i~y,,~yç. t'Y çöl;

.

,.

vııtldama,

-

~

•

-

..:.ıL

.})'
J b-e) vermek;

•

o

•

ı..:-A

fanet ki ... , ... olduğunulyaptıgını kabul •

,,,,,,liJi İng.> 'linç;

.... .j),,-,".J'("') ,,,,),U),,Li)) ...

.'

• •

sayalım;

... #

••

#

••

•

(kendisinden sonra

.. .

olduğumu

yorgufo bitkinl zayıf olmak ya da bitkin düş-

gelen isim mansub]

mek, takatsiz kalmak, zayıf düşüp peşini bı­

dugumu kabul edelim; '" iJl '.

rakmak; ~ ~"j [muz.fıilden önce] (bş

... olduğunul yaptıgmı} .. .i varsayalım

..

,

•

;j .~ ç.

yapmak/an) bitkin düşmek; ı.r-"J ~ bitmek

işte) gevşek davranmak. ihmalkar davran.

senedi; Allah vergisi, yetenek;

';1; fbir

~Jhediye, armağan;

II;~J Vahhabi; , ,

4~ -"IVahhabHik; · '. .

peşini bırakmak, yılmak; sarkık! gevşek ol.

.

<J ...ile)

~ yç. ~'.J-" hediye, armagan; Allah

vergisi, yetenek;

oyalanmak, vakit geçirmek;

,.

•

y~lkarşllıksız venne, ihsan, hibe etme;

~ J[bir gayret çaba vb.den sonra] gevşe-

~IJhibe eden, karşılıksız veren;

me, peşini bırakma; gevşeklik, sarkıklık; bit-

,

.. \Oh ;

hediye! armağan edilmiş; Allah tarafından verilmiş

Ply""Yorulma, bitkinlik; yavaşlık, a~lfdan

umursamazlık;

.. ..o\)bitkin, yorgun, takatsiz; 01) .;:.t zinde, .

•

.. yetenekleri olan, becerikli; y.JAY ,

"

.u kendisine ihsanda bulunan ya da hediye

alma, oyalanma; gevşeklik, sarloklık; ihmalkarhk,

..

y .JAyihsan edilmiş, karşlıksız verilmiş;

kinlik, takatsizlik; ~ı..)=

• • ~1.J..i.s. hibe •

.. .

için çabaladıktan sonra] gevşemek,

mak veya sarkınak, gevşemek;

.d ... ')

~~ ihsan edilen, karşılıksız veri-

len şey; hediye, armağan;

şey

veya ... 01'

•

- .. bilmeyen bir gayreti şevle ile; JJ <J bir .

mak (ı) bir işi) ağırdan almak;

•

edelim, kabul edelim ki ... dir; I,J • , o.. . . .. ı.:.J,ı.j farzet ki ... yaptım, ... yapııgımı var-

-, .

.

o •

o •

•

J,ı,; }IVandallar,

. ..;.;Jç.

•

~ ~1,) ı:.r-. kendini tamamen ona adadı; "

büyük zil MZK.;

4;Jç. ..:.ıL vızıltı;

..

alan, oyalanan, üstüne düşmeyen;

ihma1kar,

(bşi,b-eveya Jb-l!) karşılıksız vermek, ihsan 'o... etmek; (...l! veya J b-e) bahşetmek; 1 ~)

[şikayet olarak]; ~J sarhoş olmak KNŞ.;

..iJJ

agırdan

ı..:-A), ~ (~)} (bşi ,b-e veya

ıJJ • iJ~ (iJ J) (an) vızıldamak; söylenmek

.

düşmüş; gevşek, sarkık;

..'

.

~"

yorgun

verilen; -

_.

•

•

o •

. ..

~),~ (~) ,~L"A) ıuıuşmak, yanma!<; •

1016

.

illar halinde olmak; parlamak. panidamak;

'f!:!'JI

kuruntusu olmak;

- --

(attşi) tutuştunnak.; ~.i tutuşmak;

~J alev; akkor, hali; güneşin parıltısı;

.- )l'..

çi! çi!

.-

--, panlUlı ışok; [.LAJ .,...

",-

.~,

~J ver"JI (bş hakkında) önyargılı olmak,

.--Y

••

zaıuunı

vennek, inandırmak; ~

(bşin)

var

oldu~u zaıuuna kapılmak, (bşı) vehmetmek;

. l"'f'\

(bşi, ba§ka bir şey) zaruıetmek, (bşi, başka

altın;

"

~ J alev; akkor, güneşin pan1USI;

bir şey gibI) gönnek, algılamak;

ı:.ı~J

olaydan, vb.den) şüphelerunek, şüphesi ol·

alev; panlu;

~ ~J (bıi, döşe~i,yatağı J .. .için) ser-

.La)

<.r.

sebepsiz olarak şüphelerunek, (b-e ı.::ıı •. .diği)

[.La.J parlayan; allar halinde tutuşmuş; parlak' [.LAJ

i""J ' r-"J-' (I""J)

•

... hakkında) yanılmak, yanılgıya kaptımak;

allar halinde olmak; parlamak. parıldamak;

.-

••••

•

mak; (b-i, '-I ... ile) itham etmek, suçlamak; " , ~ töhmet, suçlama, itham; şüphe; imalı

rnek. hazırlamak; o-

..

.LAJ alçak, basok ar.W;

. ô.J.AJ ç. ıL.-~

(bir

'

suçlama, taş;

J.AJ alçak. basık: arazi;

..

,

,.

~J ç. ~ı..Ji vehim, kuruntu; ıan; tahay-

çok derin çukur arazi; (ahlaki değerlerdel

yüI; önyargı; [zandan kaynaklanan) hata;

bozulma, çökmüşlük.;

algılama yanlışlı~ı,

. .LAJi alçak, basok [ar.W];

..

. -.

suz)

.. .

.ıAJ ,~(ItJ) (b-ı) içinden çıkamayacatt bir

duruma sokmak, batağa sokmak; (b·i) korkutmak;).J = ;'j ; (b-nin) kafasını karıştır-

. i .ı-J korku, ürkme;

_.

ıJ-A J .

ı:.ı \.".. J

...Y.-

zaruıa dayanan; hayali, aldaucı; Jı' 1 .r---'

, ..

~J

,

,

J::j.

..p', psikolojik rahatsızlıklar;

dınua; ~neri; r~11 i:~ düzeltme, do~ltma,

..

ç. ıjlA Jl kement;

JoJ •Jo

~J kuruntu, vehim turünden;.zan~,

~~, ç. ..:.ıL yanıltma. yanlış kanı uyan·

Vehran Limanı;

.

kanaat;

, :(.'.J ~tu. vehim; zan; hayal gücü;

mak;

- o-

iZıenim,

illüzyon; şüphe; (olum-

..

(JoJ) ü_ek. korianak;

.Jo>.

hatayı

J (b-i)

karkuunak, endişelendinnek; "

Jo>J korku;

...

..

ıL.J korku; an, çok kısa süre , "ll.J ~J'l • i

.•.

ilk bakışta; hemen, derhal; JJ~Ill.A.ılı.} ilk anda;

. -. .. - .. tt"'J • ~ (l"""J) zannetmek. tahmin yürütmek; (.jbı') yanlış yorumlamak, (.jbıhakkmda)

gidenne;

.-- zanna

~,;

kapılma;

hayal gücü; tahay-

yül, hayal etme;

~~l şüphelenme; suçlama, itham etme,

',.

... 1

,.

~

töhme~ r4-1\ i ılı' savcilik; r4-1 )1-' [sav,

,

--'

'.

cılı~ınl iddianame;r\.fı~1UJJ ithamname;

,

'

..

• • ithamname TUN.; <1·'"1'' ylf,il • ~"'T t .e....:-

. savcılık; wlJ hayal gücü;

ıo17

r~J-"hayali. hayal ~ilen; zarınedilen. kuruntu

"

şına .

.

. ..

'-ı-J

2A,;..\Jç. ~r_ vaha;

niıeliA;inde;

~suçlayan, 'I

... gelenler 1... J vay ...e:

,

ilham eden;

.ıS.)!.J [o] T.> [vergi] Mısır'ın sultana ödediAi

savcı;

i

~@ •

"zannedilen, kuruntu. vehim nite-

vergi ESK.;

HAinde; ilham edilen, suçlanan, töhmet altını

. - ". ,.. .. i/'J. '1' i/'J. i/' (i/'J •i/'JHj .. J/

..

zayıfl bitkin düşmek.;

yetersiz kalmak;

AL

~-!viski;

daki; sanık 1 ):i.:.JI ~ şüpheli görünen; ve

•

.tü)

.

eesa-

-

vergisi; gayri menkul vergisi

•

i~i

•••

satış

reti kınlmak , ıJ+:! ~ yorulmak bilmez; ,jAJ (b-i) bitkin düşürmek, çok yormak; (birinin)

i

••

••••

~J(= ~ ~J] vay sana;

...

2~J [= ı;.4 i bamya MIS.;

.~J

Ju => ,

...

(b'e ya da

-,.

J b-e) .. d..!:!J' demek;

.Y.~kendi kendine vay bana demek; ••

cesaretini

kırmak; (bşin) zayıf ••

olduAunu

beyan etmek; ~ Jl (b·ı) zayıf düşürmek;

..

(birinin) cesaretini

"-

4l:!Jç. ~L felaket, afet;

ıJ--'" Jbitkinlik. yorgunluk;

JlIJf;

..

..

~ Ygecenin karanhAı;

.

~'J ç. ı:r-"J bitkin, zayıf düşmüş; (çabalarna, gayretten sonra) peşini yenik düşmüş, ,cesareti

..

bırakmış,

kınlmıŞ;

.s"J • ...-f- VJ) ve .rJ • ...-f-

•• VJ) zayıfl

... kınlgan olmak; ~Ji (bıi veyaı,JA bşı) zayıf·

..

launak. dayanıksız yapmak [duvan, ipi vb.] _0')

çürük,

ç. öı...J kınlgan; zayıf; ince. gevrek; dayanıksız;

tartışma; zayıf.

sebepsiz! yersiz!

asılsız

sudan [özür);

~LJ ALF.BKZ.;

ı.iJyazıklar olsun! tüh!;

(J ... e);

4::!Jç ~L veyhe. bir hacim birimi (MI5.= 33 lt] i

.

,jAJbitkin, zayıf;

~lUSlabaşı;

o\J.

•••• ı.amire muda! olarak) vay! ...e!; ~ ~J ya •

da ~-J vay sana! vay başına gelenlere; •

kırmak;

...

••

.Y.Jkeder. acı; ("J" ile ya da bitişik

c;!J [bitişik zamm mudaf). vay ...e. [üzüntü •• nidası olarak); ~-J vay sana, nedir bu ba· •

•

1018

~

[uzun okunan illetli harfden sonra" tekil Şahıs bitişik zamiri: ı.r;' •

•

••

•

ı.r"1

i.

- kitahım; .?

ı$L.a&. asam. hastanum vb.; J~ bana; •••

\ı (seslenme edatı] ey! ~

';..r->

•

\ı vay başıma

-gelenlere!; r~ \ı Allah Allah! aman ya ." . Rabbi!; Wu, 4 ne kadar da çok... !; kaç defa. . , ,. , .. dır ml; V • ·U 4 ne felaket; J:ı:-) ~..ı 4 ne . -

..

adam!; ...

.

Lt

4ne kadar da çok ... !; Jı 4 .• . i· .

· .. ~ ... olması ne kötü!; ı.S.i ·

4bkz. ı,.>1);

.. ~" harfinin adı;

ı.\ı

IJl!~1 Japonya;

"",!,ll Japon [na't]; (ç_

•

t;ı)4

~)-)Japon [is_ı;

•• •

.. -

ı..i":Jj\! ç. ~)j4 astrolog; •

l"

:.r •

~ a, j (ı.r'\ı, L\ı)

rnek. V

umudunu

.

V

bşden) umudunu kes-

. ." bşin) peşini bırakmak; f,J"'41 (b-nin)

·

"

..

•

v·" . umudu

~4 yasemin BOT.; - ..:-:-ı4 sümbül BOT'; ..

.,

kınlmış, kesilmiş (kişi];

.

'

.;.U,4 : ';'U,~4 4.-.ı.;..parçabaşı iş mN.;

-

1.54 Yafa limanı FIL.;

-

4Y4 tabela;

a~ ç. ,,;.ıl_ yaka; ..:.ı

.j4-

.

(cin.is.; tek.is. i] ç. ,- Jly. sümbül BOT.;

..

. . . gökyakut, saf'" r->-i ':"}' yakuı; ':"}4 . . ,., ~, gökyakut; ~L ,,;.ı j4 topaz; • uy-:ı 4 anason;

.

"

..

.

)J4 ç. ~JJ4 yaver;

ı.S~ ç. ..:.ıL T.> yay;

ç. "':"1,))4 yarda;

• ~)j4 astroloji;

•••

kırmak, (b-ı) ümiısizli~e düşür-

rnek; ..,..~, = ~ ;

- • ıJ'\ı umuısuzluğa düşme, umudu kınlma;

.- -

umutsuzluk 1 ıJ"1.)1 ı)-'i menopoz [yaşı];

•

IJ"JY.: umuLSuzluğa düşmüş, umudu kınl·

-y~ harap, viran; -

.

.~ a (v--:-ıJ kuru olmak ya da kurumak; ~ .

,.,

ve v-::ı\ (bşi) kurutmak;

., .

..

. .. ~ kuru, kurutulmuş; ~\ çorak arazi;

v-:-:! , ~ kuruluk;

" L J-d kuruluk; tatsızhk, yayanlık [ifade!; r.,J""!4 kuru, kurutulmuş; sert; ~I.:JI çorak -

..

arazı;

" ~ i , ~ u , 1'7- a (~. 1) yetim olmak veya ••••

mış;

yetim kalmak; ~i (b-i) yetiml aIlasız babasız

umutsuz;

.....

..,.J4 umutsuz (kişi];

..

, J' J";":" : Aı.:.t fJ"Jj--:.-.- umutsuz, kazanılması imkansız

(dava];

....

'

bırakmak- ~

.,

..

'1-·

..

~·'1-~ i·

..

= 1-·' ~ .

yetirnlü", ,

...

t4-~! ç. r~\, ıs"~ yetim; tek, benzersiz;

1019 ,

~ müe. , "

,

~ ,"J yegane, tek; yalnız, tek ," ".'

4\ uL..ı kol

bi; tam hak sahibi ISL.HUK.;

.. :j ,

•

.. 41 Ji-!:'

••••

•

başına; ~ rl:::!~' ~ ve r~":ll J1,)yetimhane,

saati; ..ı.,.J\ .k.:-ı cömert, eliaçık; .ı.J' 4k:..;. el

kimsesizler evi;

çantası;

,

~ ç. ı-JY yetimlik; ~yetim;

boş, hiç bir sonuç elde edememiş; .ı..,J1 ~.f'

.-.

-

,

..

'

,

"

)~ asa; tokmak;

3,

_.. - ..

Diğer kullanımlar::

,.-

"L..ı:z.::JI..lo:! ç,,,~ ,~,

Yahya (as);

• • •• ~ ç. ..:..ı ~ yal;

)~bkz.~; ,

yatkın olmak;

..l.:! müe. ç. ~', ,)~i el; sap; [hayvanda] ön ayak;

haksız

.-

•

--

•

nüfuz, güç, otorite;

yardım,

destek; sahiplik

ISL.HUK.; fayda, yarar; ,

.'ol:!

• 0, '--_

sahiplik

kontrolünde, elinin altında;

elden ele,

...

4!..l.:!4 ya da ~

~..L.:ı\ kendi elimizle, kendi isteğimiıle; ",

0-

i

_

,",

~~1 ~ ~')I.):J1 söz [şimdi] sizin; ıJ.:O! ,

;., _!..lo:!.u

batıl hak iddiası,

,

"

u.:-. . lo:! haklı

~L..:.i ,,~'jı...;J

<:. ~ i',

:

•• • •

.. ... ellerini kenetlemek; l:-ı (l$'~1) ı.Ş~\ 1y.A,) ,.. karşısında çaresiz kalmak; .ı.l....,.~! ,~

..

•

•• , ••

bir iyilikte bulunmak; ~~

.,

,

'

J~

ya da ."

J •••

bilmez olmak; , , ,J.s- O~

u

, •••

.kA....ı1 [edil.] şaşınp kalmak, ne yapacağını ••

,

J,

dört bir yana dağıl-mak; \~ 41ı.s.1-ıl b·e ,

o-

,

• J.

olarak sahiplenme

iddiası, haklı

,

,

..

•

bızzat, şahsen; ... ı.p~ ~ in önünde; ,.'. ,~.:t-:-! onun önünde; huzurunda; onun

.-

•~

llJ.,

sahiplenme ISL.HUK.;

ISL.HUK.; '"

'

1. ön edat1ar ile kullanım;.1 _:

.-

,J "I

,

...de deneyimli/ tecrübeli olmak; .,.e eli • • • •

~ve~yahni;

-

fayda, yarar, menfa-

at; kabiliyet, yeterlilik; , .

,

.

...

,

.. .,.. el arabası; .l;ıl\ U,.:.i el bombası;

~.ft Medine-i Münevverenin eski adı;

..

.. . ya da 4\ J-." el işi, el

., . . işçiliği; .l;ıl\ ,La.."., kelepçe; ..:r.ı.l;ıl\ j.J elleri

"

~

.,

"

.

o-

,.

.

i

.

-.

bş; sıkıca

,..

- ..l:ll ~ elde edilebilir; O~ ~ tamamen

kavramak; ~~

kontrolünde, elinde; r.Ş~ ~ ç. ~~' ~

[desti izdivacını talep etmek]; ı:r ~ ~1

\..:..:ı.l:!\ elde olan ... Iar, elde bulunan .. .Iar; -

-

•

i

--

Imud. kuL] .. .in elinde;

._"-

-. O~ ~ veya ı:r -

,

"

~~ onun yardımıyla, onun sayesinde; ~ <

.,

i' , . • • •

J.P ya da ~~ ~ el

..

işi; öl.;J\ ~ ~ kadına evlenme teklif etmek

..... . ..

,

o-

b-e vermek; .~· ~ bş; karşılıksız.olarak . .. ,

,.

a.uı .ı...,l1 iş gücü; ll.l.AJI ı.Ş..lo:!~\ iş gücü ,

••••

•

"

lJ"L:lIl$.l.:!' insanların elinde; başkalarının ,

işçiler; .ı.;.Jlt A,..ı.i bşi [kendi] eliyle vermek;

J mevcut, elde bulunan,

. lo:! ı.Ş~ .u ona yardım etmek zorundayım; , ,

,

yardımıyla; ~'

•

~.

,

' J,

•

~.

J

•

J.

·,,J ~.u ,.. ,de onun katkısı var; .t.-:l\ .u

var;

,

2. Terkip halindeki

kullanım:

.• ,.H....

.

.... .ıJ\ .l.:! ~i "':l bunu asla yapmam; ~ ~,

•

•

J

4UWI şemsiye sapı;.l;ıl\),) güçlü, nüfuz sahi-

" ,.,..; ..,.J)o.lI

",de, ,,-in üzerinde büyük ~

••

J •

etkisi olmak! nüfuzu bulunmak:; LJ"WL ~ .u , ,

·..l.:! ,

onun insanlar üzerinde büyük tesiril

1020 nüfuzu var, insanlar onun sözünü dinlerlerı

ıJI~ ::..uı~ J ~ bu benim

onu sayarlar;

•

•

•

•

•

elimde (olan bir şey J değil; (cı"..-ıı ya da • •• ,

•.•••• •

ı

.

4i ."...ıı) i~L..JI ~ .ı,.. yardım elini uzaımak;

.-Js-

.~

.'

...

i..lı...?lj .lı:! ~ anlann hepsi bana karşı;

__ i.... .

·.. J&- '.iı:! t:PJ i

.".i sahiplenmek, ele geçır-

'.iı:! onun (buna] gücü yetmez.

j

..

ı.ŞJ~ eL ile yapılan, işleyen. çalışan;. . ., eLsi; ei ile ilgild.. 't] , (J' ').1' >

• ••

•

.. .' ~ J:i.t i;, el ile çalışbnlan model, otomatik .. . '

~

".

olmayan [alet için): ıJ~~\ ıJ...,JI işçiler,

..

U.r-: •

ç. ~l.fl

.}t- b'e)

aktavşan. Arap tavşanı ZOO~

o:ı;4 AU.BKZ.;

tl a (V) ödlek olmak;

cı\(~ bir bitki hastalığı, küf; sanhk rhastalı~~;. [cinjs.; tek.is. '1 larva. kurtçuk zoo. ,

u\i.r-

t.~\A..AI' mbaş, kurbağa yavrusu;

.. ~Jfl

[bitki) kütlü; sanlığa yakaıanmış;

Yennuk nehri ORD.;

Yezidi;

~~.r.l\ Yezidilik; ,

'

astroloji;

"f j. ç, ö_ nöbetçi; -, J)j~ geyik körmeni, bir çeşit yaban sanmsağı BOT. Allium raseum;

~ a ~) kolayolmak ya da kolaylaşmak; ,

~. ~

il

•

mak; ~\ rahat bir yaşam sUnnek; zengın olmak veya zenginleşmek.; şanslı olmak; (b-

.,

'"

kolaylaşmak; kolaylaştınlmak; başanlı ol-

mak, ~armak; iyiye gitmek;

(J b-e, için)

. , (,;-t) küçük! önemsiz miktarda olmak;

•••

•

mümkün olmak, mümkün kılınmak; J _~ ·1 kolayolmak; başannak, başarılı olmak

. , kolayhk; rahat;

~

.'

boııuk,

refah;

.

ii ~ sol taraf, sol yan; ~ kolaylık;

-

.'J~.

rahat; zenginlik, bolluk;

-.

,

".

..s}-~

.

ya da Jl....,JI sola

solcu sty.; ..,

..s~ ç. ...:.ı\t~ sol taraf; ı.>

böceği; kamış. SU; kamış (kalem];

.ş~fl

sağlamak, işini

••

•

sol el; sol taraf. yan ,

tL; ödlek. korkak; {cin.is.; lekjs. iL ateş­

ıJ J".ıJI

ro<

kolaylaşunnak; 'r~ (b-e) yumuşakı davran-

)

"

'. .. JJ..r.-.. -

~

"'\.\ J,-;JI

.. J b·e. bş yapma imkanı

•

,

.. kolaylaştınnak; ~

•

~J~ el işi; el işçili~; 1:ıJ~ 1&:-\.:..,p el sanatı;

,. .

J&- için) düzeltip hazırlamak, düzlemek; (bşi .. . , . .

dm) hafif bir loğusa dönemi geçirmek; ~

aşar;

[bu] onu

kolayolmak veya kolaylaşmak; ~ (bşi,

H.

•

rnek; i.J. a

.

•

,1",.-<1 <ıJ&-

.. rJt

.

sol el;

...e) kolay; küçük. önemsiz

miktarda; sade, gösterişsiz; basit; ~1 daha kolay; daha az, daha küçük;

daha varlıklı; sol; sol (ell; sol [yan); ~ {Kuran'ın yasakladığı tüy ve temre-

ni olmayan oklarla oynananl bir kumar türü;

ö;":;" ç. .r: ç ÖJ"

of

•

r-""" Jl'

sollaraf; sol cenah {ordu};

rahat, rahatlık; bolluk, zenginlik;

kolaylaşurma;

~'. ç'.ı::-'ç kolayca erişilenf ulaşılan!

elde edilen: kolay; başanh, işi iyi, yolunda giden;

varlıklı,

zengin;

~~ ~: kolayca erişilen, ulaşılan, elde edi-

1021 leR; başarılı, işi yolunda, işi iyi, rast giden;

. r y

varlıklı.

••

••

••

mak; tetikte olmak. ~ ve ~i (b-ı) uyandırmak; (bşı) uyarmak. harekete geç~r.

zengin;

-ç. iJJ-, .r-""'\.:.- varlıklı, zengin;

-.--, . J • ~·koıay; kolay erişilen; elde edile-

mek. tahrik etmek; (b·ı) uyarmak. tetikte ol•

$--

masım saAlamalc.; j.;i)uyanık olmak; tetikte

·

.. •• ·1 vs- . .ile. sebebiyle) uyan-

-'

bilir; iyi! yolunda giden; varlıklı, zengin;

olmak; .ıni

Jij.l ~ hali vakti yerinde, varlıklı;

mak; uyandınlmayı istemelc; tetikte olmak;

.--.

·

ol

•

•

,.

•

~ ve ~ yasakÇı,

açmış;

•

••

ti;' 'i~ uyanıklık hali. uyanıklık; uykusuz-

t.t""" Isa (as.); ••

•

•

•

ı./: ~ İsa (as.) ile ilgili; (ç. ıJJ-) lse"ı;

•

•

~ yeşimtaşı;

•

•

•

.

.ı;lı"ı mas.

~ ve~' ·1 T.> yaşınak: •

, • o've •

•

Jü) uyanıkltk; tetikte olma; • __ o

.)U,4 ALF.BKZ.; • • ı...:J ~ bkz. ~ ; , y~bkz.L.

...

.. . J; ii· •

~ uyaruk; tetikte; dikkatle bekleyen;

F-;

.-.-....-"'" ç. ~"" •

uyanık'

' .. -~ a (~, ~) emini kani olmak; Q>şi. ya da

·

..... ,--

y ~Yakup (as.); bkz. ~; •

n;

:--

ı.,ô °1 yeşimtaşı;

..

· . .. .-~!ki; mUe. Jiüı ç. .)oll, uyaruk; tetikte;

'" dikkatli; 1 ıJ~1 J'!I horoz;

~ yeşimtaşı;

.,

luk; tetikte olma; [zihinsel} uyalUkltk;

. --

•

·.

..

~ ç. Jı,I..iı!I uyanık; tetikte. gözünü dört

kavas;

'. . . . ıJ::O-i (KNŞ.ı yasemin = ~4; •

.

~ bşı) kesin bir şekilde bilmek; ~~ ~

... ve ~\(bşi. veya ~ bş') kesin bir şekilde

Y akubi;

•

tj4 ç. ~I.f. kafatasının üst kısmı;

bilmek. (bşden veya ~ bşden) emin, (bşe

.. ~ a (~j gençlik. devresine girmek; erginlik

veya"":,, bşe) kani olmak;

.. ~tabeıa;

· --

.

.. .

."

çaıına/, büluğaennek; ~'ve ~ft;

..

... t.U:!\)

~gençlik; buluğ,

~tepe; (ç.

ergenlik; ergenHk çağında olan;

· "'

·..

~ eminlik. kesin bilme;

.. ~ ve Hı şüphesi olmayan, tamamen _

inanmış. bütün kalbiyle inanan;

~ ("":" ...den) eminlik. (~ ... 1) kesin •

••

bilme 1 1-)1 kesin olarak! tamamen inanmış

genç;

'$"

,

tli,tepe;

bir şekilde; ... ~i (.r) .:ı} , ~ \;1 ...01'

ti4. yetişkin; genç, buluğa enniş;

du~una •... yaptıAına [bütün kalbimle} emi-

..:.ı j4 AI..F.BKZ.; • ,

'.

• J

__

•

nim, hiç

",lo.', bkz. .)oj ; •

. , ...

J.

şUphem

yok;

• •

"'--" ... ~i .:oi< J&- i f' ~ • •

...den en ufak bir şüpheniz olmasın ....dan ."

.C',a (.ıoı,),.ıoı,u (iJi>Il,) uyaruk olmak: uyan·

emin olun; ~~\ ~ kesin inanç;

1022

- Q! kesin, şüphesiz, mutlak; ~,._

c.;;>

•

. -.

ı;..~ müe. ç. .J~I saA taraf, yan; sa~ el;

Il,

,

. --. .;". LL;

~ müe.

_

.0

• • • • • • •

bşe) yönelmek; (bşı) yöneltmek , ~

-.

. J . .. ı--

Aııah'a yemin

_. __

... ~
1ıJ>:!

(bşı)

yönelmek;

niz, okyanus; taraf, yan

güverçin;

SUR.; ı.rt ~

-- ..

.

şanslı olmak;

;., _. ç.",L,. sağ yan, sağ ıar.ıf; (ordu)

benim

.. ..

:i'

e

.

u (~j [Allah] (b-i) ulurlu

kılmak veya

'.,.,

şanlı kılmak; ~ j ~) sağa •

bat

-.gitmek;

~

..

-""' Ocak [ay);

,

tr." bkz.; •

"

. __ ~

sa~a veya sa~da;

4.:...t 1t;

0••

_

o ,

..

:!

C- olgun. enniş;

o.

"

Lo...:! J L..W:ı kuzeye

4.:...t J i ~ sağa ve sola;

~i Yemen;

Yemen ile ilgilı. '(emen; Yemenli;

oJ...

"o.

e- a, i ~, tfil olgunlaımak,ennek; e-i II

saA el ya da saA taraf; ~ 0--.

•

ı:.ı~ (= ı:.ı~~) anason;

-

~ uğurluluk;

~ uğurlu. kısmetli;

..

- o ••

(y .. .i) uğurlu saymak; u',' dın;

. ..

-,

••

ı:rt

ç. ~~ şanslı, kısmetli; uğurlu,

)tbıı ı:.ı"j : ~ ~ uğurlu, kısmetli; ~\bJı ı:.ı J'.~'. j.. .. U~urlar ola!;

<Js- ... t, aUtsine} ulurlu gelolmak;

..

bereketli; ma~un; ,

4) kısmetlil

•

ı,;.r-:! [ediL.ı kumeıli/ şanslı

ve güneye;

· ..

ı:.ı ~

•

4

~ uğurluluk;

.-

--

•

~ ve

--

saAcenah;

.'-.ı U 'V-" .'-.ıa 'v,'-.I U I'--'&"> ...--. .. 'V""""'.

~

[na't) saA..., sağa ait vb.; saAcl slv.

~ ç. ~~ sağ el; uAurlu

r~ [ciojs.; ıek.is. iL ç. ~r. ,~L.:ı kumru;

__ O

ederim ki;

-o.

tarafıından;

rnek;

_ .

karlar;

ç. ~~ [ucu bucaıı görünmeyen] de·

i

••

•

~ .JJ.·•• )i sag partiler, saA;ctlar; muhafaza-

hedeflernek. gitmekte

olmak; ("'!.

•

..

~

(bşe)

41\ ~

yemini;.lıı:;';i veyaJıı ~i ValIahi. billahi.

,

~\f~i çok tehlikeli bir işe kalkışmak; ~ •• , .

•

l:-i, jij resmi yemin; . ı.f'~"jl J ",""yı ~ , . veya ..'ıjı J~Ü:J1 ~ ba~lılık ve sadakat

•

-

••

.0

~ => ~ (bşeveya ~veyayy.P veya~

.0,

•

-yalan yere edilen yemin; ~iL5" ~ n: ~ .J.

ı$J' •. '~= ~~l yeniçeriKNş.;

,_

o

ı,,;ı"':il bağlılık. sadakat yemini; J.

_.

.

ç. ~~ .J~I yemin. ant; ~

• ••

~~I bkz_~.I; __

... .

~

olmayan. emin;

•

)1 vt- sa~a ya da sa~da;

- sahip olduAu şeyler. malı mülkü; · .-

"

vi.ı--- (Y .. .e) kani. (y ...den) şüphesi

ve

'-

~\-.< Jı:..~ sag~ ve sola; (~.Ho~) ~ ~

lJly şüphesiz;

_i

.

, ~ ya da ıJ.:.

kesin do~ıar. aksiyarnlar;

~~,

• o.

t.~! olgunlaJjma, erme;

..

-

,.;~• ç,\,... "" oigun, ermış; . \,..

,- -

J J+:lI

Yahudiler.

,-

t,p ~ Yahudi;

1023 >

,

" , !~i birkaç gün önce; şu bir kaç gündür, ~ v

, -

~.) Jo!,! Yahudilik;

$-

-

•

...

~~jübile;

!~~ ~.) bundan birkaç gün sonra; ~~i

" ' """

'-I.,,-Jl (Cahiliye devrinde} Araplann savaş­

Yahya (as)

,

~ y.

iyat;

Ian ve önemli

,

o"

r -'. _..,l.uJ~1 çarşamba; ~I ry. pe'lembe; ry.

.. . .. .. '

~~IJJ:! uranyum;

.-. . J,.... Y. Yusuf (as.); ,:?..ı.:!l ı",A...ı~ (cinjs.] man-

~~ft ç. ö_ kaptan; deniz yüzbaşı ESK., MIS.;

-

• -

L:1 y. Fr.> tegmen TIJN.; •

~~ y. Yugoslavya; • ••

.. -.

.

'

_.

~~ günlük olarak,

haberler, günlük kayıt vb.; :i

'

·..

~ y.::::) rJ~ (b-i) gündelikle ıuunak. gündelikle

. .- -

i:-~

J.

ry. ç, rL,1 gün; ıço~,kuLI ça~, dev~ ~ •,

•• -

r".,ıı bugün; , "r y.

-

..

tayin; günlük iş; günlük,jumal;

·da; A".J l:-

J'

",oldu~u gün; " . rL,1

."

• • 0.

r

_.

, ••

..LtJ-:!_....J:!

.. (günlerden] bir gün; Lo ya da L. J! ... .,_ .. '" .- .. ,.. L.",.; ya da Ly. ..... L. y. ya da i y. .r lo y. . . - .günden güne, günler geçtikçe; r.Jo-J1 ' ~ .. _.-

bundan [bugünden] sonra; ıı. ~ J-:! ''''''

i J

i

J bu

. JS'

._~

günlecde;.lJ,J J y. gece gündüz; y. •• • ••• • • • •• hergün; i y. ~iiy. ~ ya da i Hi 7< ~ , günden güne; A....-.I J-:! ,;r o günden itibaren;

..

"

,

vakit geçinneden, hemen gününde;

0_

,

..

r.r.J' .l:.t •

bugünden itibaren, bugünden tezi yok;

,:r

tr.kım; ajan-

.--Ji.:--..

-,

.

günlük, her gün olan 1 A".J~ ~ıs. gündelik

.

,

-

güodelikçi olarak çalışma; A".

u\!1 ömrü, hayau; ~ .lt o gün; Lo ~ ya da . -, L - ~ bir gün, günün birinde;!J:! ..:.ıl.)

- ..

-

gündelik, günlük ücret; günlük

... zamanında, ...günlerinde; t.-\!I birkaç gün; "'_

• ~ i~.,r-':"

günlük gazete;

iş yapt1nnak;

•

r

hergün; ~l...:--~ hergün ki olaylar, günlük

.ıJ, y. ve ~ Temmuz; ,

• -

••

.."

ı./ ~ günlük 1 \

Al.J'.BKZ.;

"

ı-'-

_$

o

...

J~ Yugoslavya;

4i\!

r .0"o_

r.r.J I ıJ!~ zamane; ~y. ıJ'~ lasa ömürlü; r\ı~1 JY ~ zamanla; "._ - _-oh ~ o gün, o zaman; ~\.ı.~ tt; . -. , .-

'

•

r r

'Yılbaşı; ~ r~ l.atil günü;

,j-ı y. mandalina MIS.;

J

._

9""!JJI ~ Kıyamet Günü; ~. II ""LJ ~

• •

•

ii r~ cumartesi; r~

• o-

"

dalina;

•

o

o_

~~';i1 iı günü; y.1 y. kötüi berbat gün;

,

•

~i cuma; '..

j, • •

'i;JI / y. sah; y.

.j._

.t.,

-

J

_~..._

0_

ii- "';iI ry. pazartesi; ,I

.))~ ALF.BKZ.;

_.

oıaylan;~jı ~~ pazac günü;

işçisi; ,

"

wü.r.l'

Yunanlılac;

•

Yunanistan;

ı; Li J:! Yunan; (ç. uJ-) Yunanlı;

.,

•

• yı'>~ Yunanca; Yunanlılık; ,

~~

Yunus (as.); .... '0-'-',

.f-;..,ıı ,.f-;..,ıı ı.;. UNESCO; • • •

.

~~

.-

iyonosfer,

.,

~ ~ ve ~ J!. Ağustos;

EKLER ••

1- Dikeler 11- Müzekker ve Müennes

••

'-lU1 ,

ULKELER ,_ '+'i i

lke

•

•

L. •.r-''I

EK-I ,- -.:ll Milliyet; 2S rat

•

'I

Etiyopya

Etiyopyalı;

Etiyopya

İspanya

<1:";"
Avustralya

",r-

,)~W\

Afganistan


Afgan, Afganh

JJ.:ıI.f1

Ekvador

ı$JJ"'.f1

~)~L

. ..'

Arjamin

.. ,.=.-

Ekvadoriu; Ekvador

V."• . j

Arjantinli; Arjantin

';.:ı J

......

Ürdün

~))

• •••

1.:'1.:-' . ... . '

- i · r-

Wı

••

·.-. ,.. '11

li - i

• o.

",rJ ..

."

Arnavut

JW."ı1

•

'l"r:

Bahreynli; Bahreyn

_J'i:;.

Brezilya

J},',!I ;

· 'UI

Bahreyn

Brezilya

Brezilyalı;

_:""

' "W~

Portekizli; Portekiz

l,..4-:J 1.:.r-

Bahamalı;

J: ..

Ponekiz

Avustralya

Ürdünlü; Ürdün

•••

'

~I

,..,

Arnavutluk

....

Avustralyalı;

...

o. . ;

L;UI

İspanyol

'

~4J'

B.ıwn,

o

o

~i

•

Bahama

~I.:f

Tibeı

Tibetli; Tibet

,

:.

Sovyet

•••

•

•

•

cJy.~1

Gabon

Gabonlu; Oabon

)1)-\

Cezayir

Cezayirli; Cezayir

• ••• ~.)ı...I..ıJL

Danimarka

Danimarkalı; Danimaı'ıca

Dominik

Dominiloh; Dominik

Suudi Arnbistan

Suudi Arabistanh. Suudi;

Elsalvador

Elsalvadorlu; Elsalvador

,)4J~ıı • 'o" ~.:ı..,.....J' -, ."'

... J"'--JI

Senegal

Senegaııi;

ı:ıb . ....J\ .

J.",:::

Sudan

Sudanlı;

~~\

Isveç

i br .. , ı;~r

tsveç

JUI

Somali

J.'--

Somalili; Somali

Çin


Çinii; Çin

,jl.,.J\

'mk

ıi\J~

Iraklı;

~i

Filipin Adalan

. -," . '--"="

Filipinli; Filipin

J).ı..a...!I

•

.,

--

o

~i •

-,-- oJ"....s:ı1

Sudan

~

,;,rS

Kamerun

Senegal

Irak

Kamerunlu; Kamerun

ıAlfa~ıik düzenleme yapılırken, kelime başındaki "JI" takısı göz önünde bulundurulmuştur.

. . .-

..

lDumdaki sıfatlar genellikle tamlarnanm sıfalı (na'ı) olarak kullanılmaktadır ve ülkeye mensubiyeıi veya mahsus olmayı gÖ5tennekıedir. ömeıin: "~:.l.. dolayısı

ile ülkenin

adı

ile kanşıınlmamalıdır.

i; ~

_. -

Filistin meselesi, ~'rl~ 'il Mısır Elmıııılan"gibi;

••

ULKELER

,. , ~."s:Jt ,. ,

Kooga

· -.

~.,s:.ıı

.. L;WI

'.. .

-

'

Kuveyt

.

~JlN)l1

" , Jy.;~

· p-Jl

...

EK-I Kongolu; Kongo Kuveyt; Kuveytli

Baıı Almanya

Alman

Macarislan

Macar Faslı;

Fas

...,....;.-11

Kuzey Afrika

'" ~.i. <...ıı

Kuzey Afrikah

Meksika

Meksikalı;

.

"

.

Meksika

~))\

Norveç

ı.j"'JJ'

1...-....:.1\ · ,

Avusturya

ı$)i....-:.

Avusturyalı; Avusturyalı

Nijer

p.::J\,j"

Nijerli; Nijer

·"

~L ,

.ı..,.JI

"

.'tl. •. ..,..·. .11..:..4-.

~J"

'J.,.ıı

ıJlıl,.ll

..

·

.

Norveçi

...

.

,

Hindistan

Himli; Hint

ABD

Amerikan

Japooya

Japon Yemenli; Yemen

... .ı.;1

Yunanistan

Yunan

Angola

Angelalı; Angola

Endonezya

. ..l,j\ '-"""J ...... i' . .

Endonezyalı; Endonezya

Uruguay

ı.ŞlyJ},y

Uruguaylı;

\..J..:j.)1

Uganda

ı$,J.;,j.J 1

Ugandalı;

ul,Jli1

i~

ıil;!~

Iranlı;

l....-,; - .J .. .. ,

J

•

ı;1y:- J))l

•

•••

· .' l,Jl.b,ı1 . . ....

. .. . .... .

ıtalya

..

,

'lJa.,1

......- '.

Uruguay

Uganda

Iran

halyan

. lJ'P'.ılı

Paraguay

.. <$1y:- 1 .ılı if

,jl.:....S1ı

Pakistan

Pakilitanlı;

ıf),l....,ı!

u'1.:.-51.ı .. . '-d .

Darbados

ır'j,)lı/.

Barbadoslu; Barbados

· ". . ., ..

••

•

.

Bermuda

(PY /.

Belçika

Belçikalı;

Burma Burundi Polonya Bolivya

p,,,,

Pakistan

Bermudalı;

Ingiliz

••

?araguay

Bennuda

•

Ingiltere

BUlan

· , W -, •.y.

.

Paraguaylı;

J ••

o

Bangladeş

i.ı.JY.

..

•

Bulgaristan

.. ,

u'

Belçika

ı$j\..OJ.ı

Bulgar


Bangladeşli; Bangladeş

4,J" -, ot <.<'1' : , lo jy...:r ., ,

Panamaı.;

• • • •• • .:ı...ı~ -.

.

· .. ,

Buıanlı;

Panama

Bulan

Bunnah;Bunna Burundili; Burundi Polonyah; Polonya Bolivya; Bolivyah Perulu; Peru

••

ULKELER

.

"

.

"

·" LS.J'

EK-I

Tayvan

°1 l; Lj.Y-

Türkiye

"


Türk

Trinidad

<;Ji~;

Trinidadlı;

•

Tayvan

• • r •

.. " , .

l,5'"}-~

.

,

·

... .0..,1\}y..u\ .,-"

· -'d

,

YWI"-ıJ.J+o-':'"

, .. •

ö..ı..J.r. 1 ""J~

.,

,

, ,., •

ıjJW,;;

Çekoslavakya

J"}-~ .. ... .

· ...,

..;,

Tanzanyalı;

Togo

YY'\/

Togolu; Togo

Tunus

"

.,

lamaika

Jamaikalı; Jamaika

Do~u

Alman

Almanya Cumhuriyeti

... l-ol' .. •

)

•••

Gambiya

İrlanda Cumhuriyeti

İrlandalı; idanda

Güney Afrika

Güney

Guatemela

Ouatemelalı; Guatemela

Guyana

Guyanalı; Guyana

Afrikalı

.r-ı J ).J ,-'

Rodezya1ı;


R"

,

..

Rodezya

Romanya

· ıiL. .J

Zaire

""r-'.J

Zaireli; Zaire

Zambiya

\.:.:.-1 j

Zambiyalı; Zambiya

• •

.

Tunuslu; Tunus Gambiyalı;

Rusya

ro)

Tanzanya

Gaınbiya

i.,.... J)

ı.:;l.o J)

Çekoslavak

, "Ir'

Rodezya

,

Çadlı; Çad

Tanzanya

l.,.-.ı~JJ -'.

.

Ç,d

Trinidad

Romen

., .

.

"

- , -

..:/

•• 0

"y.)!. . ", e..-.)

Zimbabvi

C$.J'!l:-oj.:f

Zimbabvili; Zimbabvi

\SO'".r"

Sri Lanka

l5::~r" ..:/ , a

Sri

J}~

Singapur

C$ .Jjliı.:...

Singapurlu; Singapur

"),.-

Suriyeli; Suriye

... --

. " l:!Jr' ., .

Suriye

\J"'""'!y

İsviçre

ı"s:;.•~

Şili

OW

Umman

\.jlJ.

Cana

l.,.;.,.&. Wl}

.

. ,.:'

.

~ -, i , i!'.'w

İsviçreli; İsviçre Şilili; Şili

Umman

'L>

Ganah; Gana

Gine

Fransa

C$)WI}

Fransız

.

•

Filistin

·k

•

.- ,..

"'_-_

;A,ıj?

Venezuella

...

Finlandiya

:, \.J..:.l:.j

'"r-<,.. .

Sri Lanka

i!'.
•

',J...J; C.

.

"

Lankalı;

Vteı-Nam

Fiji Adalan Kıbrıs

i;

Gineli; Gine

Filistinli; Filistin

u

,hp - ._.

".cl;.

Vene2:uellalı; Veneıueııa

Fin

"

.... ~

Vietnamlı; Vietnam

if"": if - A, '
Fijili; Fiji

· ,

Kıbrıslı; Kıbrıs

"

ULKELER ·,

,ç • "ç · .., .s:.,"ç · .... ,

KOllar

<$>'

Kaıarlı;

Kamboçya

<$'''''

Kamboçyalı;

Kanada

ıp'ı:5

Kanadah; Kanada

Küba

•

Kore Kostanka

l".Jç

Kolombiya

14

Kenya

v'J~

.. · .... , C'r.-S}

Lm

.:ıl,.!

Lübnan

\",l

,..",ı

·,.

Lüksemburg

" .

."

· L,J~ .. , L;'L •·-.oY , "r...o jy , Jl,,; .. . ., .'.

Kenyalı;

;tS::..-

\j':" i

••

•••

. .;C,J. ....
.. • .,..

...... I,))..ı.:..

·

,

Lübnanlı;

" r• ;~.,.

Lübnan

Malta

Ja'L.

Maltalı;

Mali

J.~

Malezya

<$.r.J~

.,.

~

Mololisıan

.. .

Malezyalı;

Moriıanya

, ıj~,)y · .: ,

Mozambilc.

~jy

Nijerya


Molol; Moritanyalı; Moriıanya

Mozambikli; Mozambik

Nepalli; Nepal Nijeryalı;

,.

"

Nikaragua

~y-\}.S~~

Yeni Zelanda

,

'.. .'

Haiti

., .,

Hollanda

/tç /tr,

Honkong

l,i",,-,<

Yugoslayvı

.'

~.J.,j -..ı

•

.Aj,,),r.'

•

•

Madagaskar

Mısırlı; Mısır

·

Nepal

Malezya

Madagaskarlı;

.. J.y.-

· .' le.; .i f' "..

Malla

Malili; Mali

<$r'" · ,

.....

Liberya

••

·.

Madagaskar

Libya

l..esoıholu; Lesoıho

Malaviii

· ,

...

Laoslu; Laos

~)'1~

Honduras

.ıd

Kenya

Liberyalı;

•

• Lo ~. ,.,

Kolombiyalı; Kolonıbiya

i ı$~

'

,-"",

•

~••

Kostarika

Liberya

Mısır

r'"

..

'. ... , "",H

Kosıarikah;

•

..

Koreli; Kore

Libyalı;

Malavi

"

Küba

..,,!


Kübalı;

Libya

Lesoıho

.~

·, ",ç • • <$,ç .. , ..j-.,"-ç

Kamboçya

Lüksemburg

;~ .,

...

••

Kalar

if"r.-S}

•

..

EK-I

••

...

Nijerya

Nikaragualı;

Yeni Zelandah

~La,y · '.

Haiıili; Haiıi

~\,))..ı.:..

Honduraslı;

... <$.ili

Nikaragua

Honduras

.. tp.,.

Honkonglu. Honkong

ıi.'J,..hı

Yugoslav

Hollandalı; Hoııanda

"

..

.',

MÜZEKKER VE MÜENNES

EKlI

IYapılarmda te' n;s alamet; bulunmayan müennes kelimeLer ......;1

yer, arz

... y;s.

f<

kuyu

r

savaş, harp

'"•

..

. ·

..

"Y?

~

,.

kervan balta

• ••

şarap

akrep

ıJ"J~,;ll

Cennet

....,

"t.ı~

zırh

u'"

[tek.i,. J engerek

}.

kova

rJ Ji

keser

ev

",lr

bardak

•

'" ;lı ,.

,.

,.

.... •

"'",

değirmen

.;./ •

.. f:!-!

rüzgar

iJ~

güneş

· ~ ·• .

·, ~i • •tö' •

•

, ..,-r •

tağut;

......J..!"

....

aruz

ylU.

[tek.i,.]

asa, baston

.,

•

,· ".. J" ..

put

..:.ıj;lı.

,.

Farklı

.;~ •

..

sırtlan

•

•

""" <s" ••

kartaı

mide su değirmeni maneınık.

ustura ateş

nalın; ayakkabı

ean,rnh varılacak

yer, hedef

anlam ile müzekker olarak da kullanılabilir.

IBu ve sonraki listede yer alan kelimelerin kuııanımlan ile ilgili bilgiler pek çok gramerci tarafından,

uzun uzun tartışılmışsa da, konu

lam

bir kesinlik kaı.anmamış ve üzerinde ittifak edilen

bir hükme ba~lanamamıştır. Bunun. kelimelerin kullanımlannın aslılar boyunca uAradıAı deAişimlerden

" . kaynaklandıAını söylemek pek yanlış olmayacaktır. ÖmeAin: ..~ aAız, ~.r-'" gemi" kelimeleri ilk

.

, zamanlarda müzekker, daha sonralan ise müennes olarak kullanılmış, "J:$"' omuz,.f/ kuyu" kelimele· başlangıçla müennes,

dahasonralan ise müzekker olarak kullanılagelmiştir.

..

..

MUZEKKER VE MUENNES

EKlI

Müzekker veya müennes olarak kullanılabilen kelimeler. (Z: çoğunlukla müzekker, S= çoğunlukla müennes; Önceki sayfadaki dipnola bakınız.) z~j

koltukaltı

futa,

z~

peştemal,

izar

karın

deve

Jr

serap

başpannak

, r<

beşer, ademoğlu

meme, göğüs [kadında]

tilki

parmak

kanat

yol

hal, durum

barış;

dükkan

sa'

Jl,.>-

,

..

hayal

[tahıl

kuşluk

beyaz bal

dükklln

[azı] diş

zira'

mizaç,

büyük sepet vb.

yol

ruh

kıç,

..

Arap

çakmağının

gece

yolculuğu

bal amber s

•.•.

""~

silah

arka

boyun

list kısmı

bıçak

örümcek at

yetke, sulta, hakimiyet

gemı

barış;

koku

huzur, sükGn

için,kullanılan

" ,.L

merdiven

tencere

,l-

gök

ense

duvar, çit vb.

kuyu

,

çarşı;

pazar;

yay

pıyasa

incikteki ön kemik, tibia

akciğer

.dil

barsak

gece

tuz

misk

yapı; kişilik:

düğün

.,

yol

ölçüsü]

vakti

tavşan

sokak

..

huzur, sükOn

..

doğru

yol

bir taş