Основные понятия LaTeXa

sODERVANIE I 1 2

oSNOWNYE PONQTIQ LaTEXA

iv

wWEDENIE kOMANDY LaTEX'A

v

2.1 sPECIALXNYE SIMWOLY I KOMANDY : 2.2 dLINY I PARAMETRY DLINY : : : : 2.2.1 dLINY : : : : : : : : : : : : 2.2.2 pARAMETRY DLINY : : : : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

7

kOMANDNYE SKOBKI dEKLARACII s^ET^IKI I TEKU]IE \ref-ZNA^ENIQ pODWIVNYE ARGUMENTY I HRUPKIE KOMANDY oB]AQ STRUKTURA WHODNOGO FAJLA

8

sTILI STRANIC

9

mODY

3 4 5 6

7.1 pARAMETRY STILQ : : : : : : : 7.2 pREDLOVENIQ I ABZACY : : : : 7.2.1 dLINNYE STRUKTURY : 7.2.2 wYDELQEMYJ MATERIAL

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

vi

vi vii vii vii

ix ix x xi

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

xi

xii xii xiii xiii xiv

8.1 pARAMETRY STILQ : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : xv 8.2 iZMENENIE RAZMERA WYHODNOJ STRANICY : : : : : : : : : : : : : : : : xv

xvii

9.1 aBZACNAQ MODA : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : xvii 9.2 mATEMATI^ESKAQ MODA : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : xvii 9.3 LR MODA : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : xviii

10 oPREDELENIE SOBSTWENNYH 11 mATEMATI^ESKIE

SIMWOLY

KOMAND

11.1 oRDINARNYE SIMWOLY : : : : : : : : : : : : : : : 11.1.1 sTRO^NYE GRE^ESKIE BUKWY : : : : : : : 11.1.2 pROPISNYE GRE^ESKIE BUKWY : : : : : : : 11.1.3 pROPISNYE GRE^ESKIE KURSIWNYE BUKWY 11.1.4 pROPISNYE KALLIGRAFI^ESKIE BUKWY : : 11.1.5 dOPOLNITELXNYE SIMWOLY : : : : : : : : 11.2 sIMWOLY BOLX
IH OPERATOROW : : : : : : : : : : 11.2.1 sIMWOLY \LEMENTARNYH FUNKCIJ : : : : iii

xviii

: : : : : : : :

: : : : : : : :

: : : : : : : :

: : : : : : : :

: : : : : : : :

: : : : : : : :

: : : : : : : :

: : : : : : : :

: : : : : : : :

: : : : : : : :

: : : : : : : :

: : : : : : : :

xx

xx xx xxi xxi xxii xxii xxii xxiii

11.3 11.4 11.5

11.6

11.2.2 oPREDELENIE SOBSTWENNYH BOLX
IH OPERATOROW : sIMWOLY BINARNYH OPERATOROW : : : : : : : : : : : : : : 11.3.1 oPREDELENIE SOBSTWENNYH SIMWOLOW OPERATOROW : sIMWOLY BINARNYH OTNO
ENIJ : : : : : : : : : : : : : : 11.4.1 sTRELKI : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : oGRANI^ITELI : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : 11.5.1 oTKRYWA@]IE SIMWOLY : : : : : : : : : : : : : : 11.5.2 zAKRYWA@]IE SIMWOLY : : : : : : : : : : : : : : : 11.5.3 oPREDELENIE SOBSTWENNYH OGRANI^ITELEJ : : : : sIMWOLY PUNKTUACII : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

12 wYBOR

12.1 12.2 12.3 12.4

RIFTA

iZMENENIE STILQ
RIFTA : : : : : iZMENENIE RAZMERA
RIFTA : : : zAGRUZKA
RIFTOW : : : : : : : : : {RIFTY W MATEMATI^ESKOJ MODE

13 bIBLIOGRAFII I

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

ALFAWITNYE UKAZATELI

13.1 kOMANDNYE SKOBKI thebibliography 13.2 iSPOLXZOWANIE BibTEX'A : : : : : : : 13.2.1 sTRUKTURA bib-FAJLA : : : : : 13.2.2 pODGOTOWKA BIBLIOGRAFII : : 13.3 pOLU^ENIE ALFAWITNOGO UKAZATELQ :

: : : : :

: : : : :

: : : : : : : : : :

: : : : : : : : : :

: : : : : : : : : :

: : : : : : : : : :

: : : : : : : : : :

: : : : : : : : : :

: : : : : : : : : :

xxiii xxiv xxiv xxv xxv xxvi xxvi xxvi xxvi xxvii

xxvii

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

xxvii xxviii xxviii xxviii

xxx

xxx xxxi xxxii xxxv xxxvii

14 pODGOTOWKA \GLOSSARIQ"

xxxviii

15 iSPOLXZOWANIE KOMAND Plain TEXA

xxxviii

15.1 15.2 15.3 15.4 15.5

kOMANDY TABULIROWANIQ : wYWOD, SNOSKI I RISUNKI : kOMANDY WYBORA
RIFTA wYRAWNIWANIE URAWNENIJ : rAZNOE : : : : : : : : : : : :

16 rABOTA

II

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

: : : : :

xxxviii xxxix xxxix xxxix xxxix

NAD OIBKAMI

xl

kATALOG KOMAND LaTEXA

1

iv

~ASTX I

oSNOWNYE PONQTIQ LaTEXA 1

wWEDENIE

w NA^ALE \TOJ GLAWY Q OB_QSNQ@ OB]IJ PROCESS POLU^ENIQ DOKUMENTA S ISPOLXZOWANIEM LaTEX'A. oN SILXNO OTLI^AETSQ OT STANDARTNYH TEKSTOWYH PROCESSOROW. LaTEX OPREDELENNO NE QWLQETSQ WYSIWYG SISTEMOJ1 . wY NA^INAETE RABOTU S SOZDANIQ TEKSTOWOGO ILI ASCII-FAJLA S POMO]X@ SWOEGO L@BIMOGO TEKSTOWOGO REDAKTORA. kROME SIMWOLOW KONCA STROKI (I SIMWOLA KONCA FAJLA, WSTAWLQEMOGO OPERACIONNOJ SISTEMOJ), FAJL BUDET SODERVATX TOLXKO WIDIMYE SIMWOLY, WKL@^AQ SIMWOL PROBELA, KOTORYE BUDUT NARISOWANY TAK:2 a A a A 0 ! 

b B b B 1 " <

c C w W 2 # =

d D g G 3 $ >

e E d D 4 % ?

f F e E 5 & @

g G v V 6 ' !

h H z Z 7 ( \

i I i I 8 ) ]

j J k K 9 * ^

k K l L

l L m M

m M n N

n N o O

o O p P

p P r R

q Q s S

r R t T

s S u U

t T f F

u U h H

v V c C

w W ~ ^

x X { 

y Y } ]

z Z  y x | ` q _ Y X \ @ Q

+ , - . / : _ ` { | } ~

w BOLX
INSTWE OPERACIONNYH SISTEM IMENA FAJLOW SOSTOQT IZ DWUH ^ASTEJ

| OSNOWNOGO IMENI I RAS IRENIQ.3 ~ASTI IMENI RAZDELQ@TSQ TO^KOJ. pOSLE TOGO, KAK FAJL SOZDAN, EGO NADO DATX OBRABOTATX LaTEX'U. sPOSOB, KAKIM \TO BUDET SDELANO, SILXNO ZAWISIT OT ISPOLXZUEMOJ OPERACIONNOJ SISTEMY,

NO WO MNOGIH SISTEMAH NADO WYPOLNITX KOMANDU OPERACIONNOJ SISTEMY latex le ILI latex le.tex. wHODNYE FAJLY LaTEX'A OBY^NO IME@T RAS
IRENIE tex, I ESLI wY UKAVITE TOLXKO OSNOWNOE IMQ WHODNOGO FAJLA, NEKOTORYE OPERACIONNYE SISTEMY BUDUT PREDPOLAGATX IMENNO \TO RAS
IRENIE. nA wA
EM TERMINALE POQWQTSQ RAZLI^NYE SOOB]ENIQ, I ESLI PREDPOLOVITX, ^TO LaTEX PRI OBRABOTKE FAJLA NE OBNARUVIT O
IBOK, wY UWIDITE, ^TO PO OKON^ANII RABOTY ON SOZDAL TRI DOPOLNITELXNYH FAJLA, A IMENNO, le.aux, le.dvi I le.log. fAJL S RAS
IRENIEM aux (auxiliary | WSPOMOGATELXNYJ) SODERVIT INFORMACI@ DLQ PEREKRESTNYH SSYLOK, A FAJL S RAS
IRENIEM log | WSE, ^TO POQWILOSX NA TERMINALE WO WREMQ RABOTY LaTEX'A, A TAKVE DOPOLNITELXNU@ INFORMACI@. fAJL S RAS
IRENIEM dvi (device independent | MA
INNO-NEZAWISIMYJ) NAIBOLEE WAVEN. dLQ POLU^ENIQ DOKUMENTA NADO PROPUSTITX dvi-FAJL ^EREZ E]E ODNU PROGRAMMU. nAPRIMER, ESLI PRINTER PONIMAET QZYK PostScript, wAM NADO WYPOLNITX PROGRAMMU, KOTORAQ PREOBRAZUET dvi-FAJL W PostScript-FAJL. tAKAQ PROGRAMMA ^ASTO NAZYWAETSQ 1 WYSIWYG | \TO AKRONIM DLQ \what you see is what you get" (\^TO WY WIDITE, TO I POLU^AETE"), INOGDA \TO ZAPISYWAETSQ TAK:\ what you see is all you've got". 2 wO WSEJ KNIGE RIFT PIU]EJ MAINKI ISPOLXZOWAN DLQ UKAZANIQ WWODA LaT X'A, NO INOGDA E | W REDKIH SLU^AQH | ON ISPOLXZUETSQ I DLQ UKAZANIQ NA KOMANDY OPERACIONNOJ SISTEMY ILI WNENIE IMENA FAJLOW. 3 iNOGDA OSNOWNOE IMQ NAZYWAETSQ PERWYM IMENEM, A RASIRENIE | SUFFIKSOM.

v

, ILI dvips. kAK TOLXKO wY POLU^ITE PostScript-FAJL, EGO MOVNO POSLATX NA PRINTER, KOTORYJ WYDAST OKON^ATELXNYJ REZULXTAT. dvi2ps dvitops

kOMANDY LaTEX'A

2

sPECIALXNYE SIMWOLY I KOMANDY

2.1

sLEDU@]IE DESQTX SIMWOLOW TEX S^ITAET SPECIALXNYMI: #

$

%

&

\

^

_

{

}

~

sIMWOL %, NAPRIMER, SIGNALIZIRUET, ^TO WSE, ^TO SLEDUET ZA NIM W STROKE, GDE ON NAHODITSQ, QWLQETSQ KOMMENTARIEM. wSE, ^TO RASPOLOVENO MEVDU SIMWOLOM % I BLIVAJ
IM SIMWOLOM KONCA STROKI (WKL@^AQ SAM \TOT SIMWOL KONCA STROKI) TEX'OM IGNORIRUETSQ I W WYHODNOM DOKUMENTE, POLU^ENNOM LaTEX'OM, NE POQWLQETSQ. fIGURNYE SKOBKI f I g ISPOLXZU@TSQ DLQ CELEJ GRUPPIROWANIQ I WSEGDA DOLVNY BYTX PARNYMI. sIMWOL \ | \TO escape-SIMWOL (ILI KOMANDNYJ SIMWOL).4 zNA^ENIE WSEH SPECIALXNYH SIMWOLOW OB_QSNENO W KATALOGE. (eSLI wY HOTITE WKL@^ITX W WYHODNOJ DOKUMENT ODIN IZ \TIH SPECIALXNYH SIMWOLOW (ZA ISKL@^ENIEM B\KSL\
A, TILXDY I
LQPKI), POSTAWXTE PERED NIM B\KSL\
. tAK, DLQ POLU^ENIQ & NADO WWESTI \&, A DLQ $ | \$. ~TOBY POLU^ITX B\KSL\
, NADO WWESTI \backslash, NO TOLXKO W MATEMATI^ESKOJ MODE). kAVDAQ KOMANDA LaTEX'A NA^INAETSQ S KOMANDNOGO SIMWOLA, ZA KOTORYM SLEDUET LIBO ODNA ILI NESKOLXKO BUKW, LIBO ODIN NEALFAWITNYJ SIMWOL. tAKIE KOMANDY NAZYWA@TSQ W TEX'E KOMANDNYMI POSLEDOWATELXNOSTQMI. kOMANDNYE POSLEDOWATELXNOSTI, SOSTOQ]IE IZ KOMANDNOGO SIMWOLA I ODNOJ ILI NESKOLXKIH BUKW, NAZYWA@TSQ KOMANDNYMI SLOWAMI, A SOSTOQ]IE IZ KOMANDNOGO SIMWOLA I ODNOGO NEALFAWITNOGO SIMWOLA | KOMANDNYMI SIMWOLAMI. nAPRIMER, \noindent, \it I \c | \TO KOMANDNYE SLOWA, A \/ | \TO KOMANDNYJ SIMWOL. zAMETIM, ^TO TEX RAZLI^AET PROPISNYE I STRO^NYE BUKWY, TAK ^TO, NAPRIMER, \eg I \Eg | \TO DWA RAZNYH KOMANDNYH SLOWA. tAKVE ZAMETIM, ^TO W KOMANDNYH SLOWAH MOGUT WSTRE^ATXSQ TOLXKO BUKWY, NO NE CIFRY. kOMANDNYE SLOWA OKAN^IWA@TSQ LIBO PROBELOM, LIBO L@BYM SIMWOLOM, NE QWLQ@]IMSQ BUKWOJ. eSLI KOMANDNOE SLOWO ZAKAN^IWAETSQ PROBELOM, TO \TOT PROBEL IGNORIRUETSQ. kROME TOGO, TEX S^ITAET POSLEDOWATELXNOSTX L@BOGO ^ISLA PROBELOW ZA ODIN PROBEL. kOMANDY MOGUT IMETX ARGUMENTY. oBY^NO W LaTEX'E OBQZATELXNYE ARGUMENTY KOMAND ZAKL@^A@TSQ W FIGURNYE SKOBKI, A NEOBQZATELXNYE | W KWADRATNYE WAVNYE ISKL@^ENIQ IZ \TOGO PRAWILA OTNOSQTSQ K KOMANDAM, WSTRE^A@]IMSQ W KOMANDNYH SKOBKAH picture. 4 oN

NE IMEET NI^EGO OB]EGO S KLAWIEJ escape NA TERMINALE KOMPX@TERA.

vi

2.2 2.2.1

dLINY I PARAMETRY DLINY dLINY

TEX OPERIRUET SLEDU@]IMI ABSOL@TNYMI EDINICAMI DLINY: bp (BOLX
OJ PUNKT), cc (CICERO), cm (SANTIMETR), dd (PUNKT dIDO), in (D@JM), mm (MILLIMETR), pc (PAJKA) I sp (MAS
TABNYJ PUNKT). mEVDU NIMI WYPOLNQ@TSQ SLEDU@]IE SOOTNO
ENIQ: 72 BOLX
IH PUNKTA 1 CICERO 2.54 SANTIMETRA 1157 PUNKTOW dIDO 1 D@JM 10 MILLIMETROW 1 PAJKA

= = = = = = = 65536 MAS
TABNYH PUNKTOW =

1 D@JM, 12 PUNKTOW dIDO, 1 D@JM, 1238 PUNKTOW 72.27 PUNKTOW, 1 SANTIMETR, 12 PUNKTOW, 1 PUNKT.

mAS
TABNYJ PUNKT | \TO EDINICA, W KOTOROJ WYRAVA@TSQ WSE HRANQ]IESQ W TEX'E WNUTRENNIE DLINY. w DOPOLNENIE K \TIM ABSOL@TNYM EDINICAM DLINY, ZNA^ENIQ KOTORYH NE ZAWISQT OT TEKU]EGO RAZMERA
RIFTA, IME@TSQ TRI OTNOSITELXNYE EDINICY, A IMENNO, em, ex I mu (MATEMATI^ESKAQ EDINICA), PRI^EM POSLEDNQQ IZ NIH RAZRE
ENA TOLXKO W MATEMATI^ESKOJ MODE. tRADICIONNO em BYLA RAWNA
IRINE PROPISNOJ BUKWY \M", A ex | WYSOTE STRO^NOJ BUKWY \x", NO W TEH
RIFTAH, KOTORYE ISPOLXZUET TEX, \TO PROSTO NEKIE ZAWISQ]IE OT
RIFTA EDINICY DLINY. w
RIFTAH GARNITURY Computer Modern, SOZDANNYH kNUTOM,
IRINA em-TIRE WSEGDA RAWNA ODNOMU em,
IRINA DESQTI^NYH CIFR RAWNA POLOWINE em, WYSOTA OBY^NYH KRUGLYH SKOBOK ( I ) | ODNOMU em, A WYSOTA BUKWY \x" | ODNOMU ex. 2.2.2

pARAMETRY DLINY

pARAMETR DLINY | \TO KOMANDA DLINY, KOTORAQ W LaTEX'E WOZDEJSTWUET NA WNE
NIJ WID WYHODNOGO REZULXTATA. pARAMETRY DLINY BYWA@T VESTKIMI I \LASTI^NYMI. pARAMETR \LASTI^NOJ DLINY | \TO PARAMETR, REALXNOE ZNA^ENIE KOTOROGO

ZAWISIT OT KONTEKSTA, W KOTOROM ON POQWLQETSQ, W TO WREMQ KAK ZNA^ENIE PARAMETRA VESTKOJ DLINY FIKSIROWANO I NIKOGDA NE RASTQGIWAETSQ I NE SVIMAETSQ. nAPRIMER, ZNA^ENIE PARAMETRA VESTKOJ DLINY \textheight RAWNO WYSOTE TELA STRANICY WYHODNOGO REZULXTATA, POLU^ENNOGO LaTEX'OM. pARAMETRY VESTKOJ DLINY

pRIWEDEM SPISOK PARAMETROW VESTKOJ DLINY LaTEX'A: vii

\arraycolsep \arrayrulewidth \bibindent \columnsep \columnseprule \doublerulesep \evensidemargin \fboxrule \fboxsep \footheight \footnotesep \footskip \headheight

\headsep \itemindent \labelsep \labelwidth \leftmargin \leftmargini \leftmarginii \leftmarginiii \leftmarginiv \leftmarginv \leftmarginvi \linewidth \listparindent

\marginparpush \marginparsep \marginparwidth \mathindent \oddsidemargin \parindent \rightmargin \tabbingsep \tabcolsep \textheight \textwidht \topmargin \unitlength

~TOBY IZMENITX L@BOJ IZ NIH, NADO WKL@^ITX WO WHODNOJ ILI STILEWOJ FAJL PRISWAIWANIE TIPA \arraycolsep=5pt ILI ISPOLXZOWATX KOMANDU \setlength, NAPRIMER, TAK: \setlength{\unitlength}{1mm}

ILI TAK: \setlength{\rightmargin}{leftmargin}.

pARAMETRY \LASTI^NOJ DLINY

pRIWEDEM SPISOK PARAMETROW \LASTI^NOJ DLINY LaTEX'A: \abovedisplayshotskip \abovedisplayskip \baselineskip \belowdisplayshotskip \belowdisplayskip \dblfloatsep

\doubletextfloatsep \floatsep \intextskip \itemsep \parsep \parskip

\partopsep \textfloatsep \topsep \topskip

l@BOJ IZ \TIH PARAMETROW MOVNO IZMENITX PRISWAIWANIEM SLEDU@]EGO WIDA: \parskip=12pt plus 4pt minus 2pt

|TO OZNA^AET, ^TO ESTESTWENNOE ZNA^ENIE \LASTI^NOGO PARAMETRA DLINY RAWNO 12 PUNKTAM | W TEXNOLOGII ONO NAZYWAETSQ ESTESTWENNYM PROBELOM | NO ONO MOVET RASTQGIWATXSQ (ILI RAS
IRQTXSQ) NA 4 PUNKTA I SVIMATXSQ (ILI SOKRA]ATXSQ) NA 2 PUNKTA. w PRISWAIWANIQH ZNA^ENIJ PARAMETRAM \LASTI^NOJ DLINY KL@^EWYE SLOWA plus I minus I SWQZANNYE S NIMI DLINY QWLQ@TSQ NEOBQZATELXNYMI ESLI KAKOE-NIBUDX IZ NIH OPU]ENO, TEX S^ITAET EGO RAWNYM NUL@. viii

3

kOMANDNYE SKOBKI

nEKOTORYE KOMBINACII KOMAND W LaTEX'E NAZYWA@TSQ KOMANDNYMI SKOBKAMI. nAPRIMER, SINTAKSIS KOMANDNYH SKOBOK document TAKOJ: \beginfdocumentg

text

\endfdocumentg

w \TOJ KNIGE PRI OPISANII SINTAKSISA KOMAND LaTEX'A SLOWA I SIMWOLY, NAPE^ATANNYE
RIFTOM PI
U]EJ MA
INKI, PREDSTAWLQ@T SIMWOLY, KOTORYE IMENNO TAK WYGLQDQT WO WHODNOM FAJLE, A SLOWA, NAPE^ATANNYE KURSIWOM, TOLXKO OBOZNA^A@T WO WHODNOM FAJLE MESTO, A POLXZOWATELX SAM RE
AET, ^EMU TAM BYTX. kOMANDNYE SKOBKI document NESKOLXKO NEOBY^NY TEM, ^TO MOGUT WSTRETITXSQ WO WHODNOM FAJLE TOLXKO ODIN RAZ DLQ DRUGIH KOMANDNYH SKOBOK QWLQETSQ NORMALXNOJ SITUACIQ, KOGDA ONI POQWLQ@TSQ WO WHODNOM FAJLE NESKOLXKO RAZ I DAVE MOGUT BYTX WLOVENY W DRUGIE KOMANDNYE SKOBKI. iMENA KOMANDNYH SKOBOK OBY^NO POLNOSTX@ SOSTOQT IZ BUKW, HOTQ INOGDA ONI MOGUT OKAN^IWATXSQ ZWEZDO^KOJ. iMENA KOMANDNYH SKOBOK NE MOGUT SODERVATX DRUGIH SIMWOLOW, KROME BUKW I ZWEZDO^KI. w LaTEX'E IME@TSQ 34 WIDA WSTROENNYH KOMANDNYH SKOBOK, HOTQ S POMO]X@ DEKLARACIJ \newenvironment I \newtheorem MOVNO WWODITX NOWYE KOMANDNYE SKOBKI, A UVE SU]ESTWU@]IM MOVNO DATX NOWOE ZNA^ENIE S POMO]X@ DEKLARACII \renewenvironment. pRIWEDEM POLNYJ SPISOK PREDWARITELXNO OPREDELENNYH KOMANDNYH SKOBOK: abstract array center description displaymath document enumerate eqnarray eqnarray* equation figure figure*

flushleft flushright itemize letter list math minipage picture quotation quote sloppypar tabbing

table table* tabular tabular* thebibliography theindex trivlist verbatim verbatim* verse

kOMANDNYE SKOBKI OB]EGO NAZNA^ENIQ list | I IH SOKRA]ENNAQ WERSIQ trivlist | ISPOLXZU@TSQ DLQ OPREDELENIQ NEKOTORYH DRUGIH KOMANDNYH SKOBOK, A IMENNO, TAKIH SPISKOPODOBNYH KOMANDNYH SKOBOK, KAK center, description, enumerate, flushleft, flushright, itemize, quotation, quote, thebibliography I verse.

4

dEKLARACII

W LaTEX'E | \TO KOMANDA, KOTORAQ NE PROIZWODIT KAKOGO-LIBO REZULXTATA | W WYHODNOM DOKUMENTE NET NI TEKSTA, NI SIMWOLA, KOTORYJ PRQMO dEKLARACIQ

ix

SOOTWETSTWOWAL BY DEKLARACII IZ WHODNOGO FAJLA | NO ONA NEKOTORYM OBRAZOM PROQWLQETSQ W REZULXTATE.5 oBLASTX DEJSTWIQ DEKLARACII \it, IZMENQ@]EJ TIP
RIFTA, OGRANI^ENA FIGURNYMI SKOBKAMI.

5

s^ET^IKI I TEKU]IE \ref-ZNA^ENIQ

w LaTEX'E S^ET^IK | \TO CELO^ISLENNAQ PEREMENNAQ. wSEGO IMEETSQ 23 WSTROENNYH S^ET^IKA, PRI^EM S POMO]X@ KOMANDY newcounter MOVNO OPREDELITX I DRUGIE (INOGDA PRIMENENIE KOMANDY newtheorem TAKVE SOZDAET NOWYJ S^ET^IK). pRIWEDEM POLNYJ SPISOK PREDWARITELXNO OPREDELENNYH W LaTEX'E S^ET^IKOW: bottomnumber chapter dbltopnumber enumi enumii enumiii enumiv equation

figure footnote mpfootnote page paragraph part secnumdepth section

subparagraph subsection subsubsection table tocdepth topnumber totalnumber

nESKOLXKO \TIH S^ET^IKOW QWLQ@TSQ PARAMETRAMI, KOTORYE DEJSTWU@T NA RASPOLOVENIE PLAWA@]IH WSTAWOK, A IMENNO S^ET^IKI bottomnumber, dbltopnumber, topnumber I totalnumber. s^ET^IK tocdepth UPRAWLQET TEM, ^TO ZANOSITSQ W OGLAWLENIE, A secnumdepth WLIQET NA NUMERACI@ EDINIC RUBRIKACII. dRUGIE S^ET^IKI PRIMENQ@TSQ DLQ RAZLI^NOJ NUMERACII I \TI NOMERA | ISKL@^AQ NOMERA SNOSOK | MOGUT ISPOLXZOWATXSQ DLQ PEREKRESTNYH SSYLOK. zNA^ENIE S^ET^IKA MOVNO WYWESTI RAZLI^NYMI SPOSOBAMI. nAPRIMER, ESLI ctr | \TO S^ET^IK, TO \arabicfctr g WYWODIT ZNA^ENIE ctr ARABSKIMI CIFRAMI, W TO WREMQ KAK \romanfctr g WYWODIT \TO ZNA^ENIE W WIDE STRO^NOGO RIMSKOGO ^ISLA, \Romanfctr g | W WIDE PROPISNOGO RIMSKOGO ^ISLA, A \alphfctr g I \Alphfctr g WYWODQT ZNA^ENIE S^ET^IKA | NO TOLXKO ESLI ONO LEVIT W PREDELAH MEVDU 1 I 26 | SOOTWETSTWENNO, STRO^NYMI ILI PROPISNYMI LATINSKIMI BUKWAMI6. kAVDOMU S^ET^IKU ctr SOOTWETSTWUET KOMANDA \thectr , KOTORAQ PO UMOL^ANI@ PREDSTAWLQET SOBOJ TEKST, SWQZANNYJ S \TOJ KOMANDOJ. nAPRIMER, S^ET^IK page SODERVIT TEKU]IJ NOMER STRANICY, NO REZULXTIRU@]IJ TEKST, KOTORYJ POQWLQETSQ NA STRANICE, HRANITSQ W KOMANDE \thepage, ZNA^ENIE KOTOROJ PO UMOL^ANI@ RAWNO \arabic{page}. nO TEKSTUALXNYE REZULXTATY, SWQZANNYE S PREDWARITELXNO OPREDELENNYMI S^ET^IKAMI, KAK POKAZYWAET SLEDU@]AQ TABLICA, NE WSEGDA IME@T FORMU ARABSKIH CIFR: 5 sPECIALISTY-KOMPX@TER]IKI | A MOVET BYTX, TAKVE I DRUGIE | WEROQTNO, DOLVNY BYTX SMU]ENY TAKOJ TRAKTOWKOJ PONQTIQ DEKLARACII, TAK KAK ONA WKL@^AET PRISWAIWANIE. w INFORMATIKE BOLEE PRINQTO S^ITATX, ^TO DEKLARACII I KOMANDY, KOTORYE WKL@^A@T PRISWAIWANIQ | \TO RAZNYE WE]I. 6 eSLI W KOMANDE \documentstyle ZADANA OPCIQ russian, S^ET^IK WYWODITSQ RUSSKIMI BUKWAMI.

x

ctr footnote mpfootnote page part

\thectr \arabicffootnoteg \alphfmpfootnoteg \arabicfpageg \Romanfpartg

kAVDAQ KOMANDA

ZAPISYWAET W aux-FAJL KOMANDU TAKOGO WIDA: , GDE text2 | \TO NOMER TOJ STRANICY, NA KOTOROJ POQWILASX KOMANDA , A text1 ZAWISIT OT KONTEKSTA, W KOTOROM POQWILASX KOMANDA : WNUTRI KOMANDNYH SKOBOK enumerate | \TO METKA, ZAWISQ]AQ OT GLUBINY WLOVENNOSTI KOMANDNYH SKOBOK, POSLE KOMANDY \caption WNUTRI KOMANDNYH SKOBOK figure, figure*, table I table* | \TO METKA RISUNKA ILI TABLICY, WNUTRI KOMANDNYH SKOBOK equation I eqnarray | \TO METKA TEKU]EJ FORMULY, A WO WSEH DRUGIH SLU^AQH | METKA, ZAWISQ]AQ OT KOMAND RUBRIKACII. zAMETIM, ^TO W STILQH DOKUMENTA book I report WSE \TI METKI NA^INA@TSQ S NOMERA GLAWY, ZA ISKL@^ENIEM METOK, POLU^AEMYH KOMANDNYMI SKOBKAMI enumerate.7 kOGDA WO WHODNOJ FAJL POME]AETSQ KOMANDA \pagereffkey g, TO W WYHODNOJ REZULXTAT POPADAET TEKST text2 , A PRISUTSTWIE KOMANDY \reffkey g WYWODIT TEKST text1. \labelfkey g \newlabelfkey gfftext1 gftext2 gg \labelfkey g \labelfkey g

6

pODWIVNYE ARGUMENTY I HRUPKIE KOMANDY

kOGDA WHODNOJ FAJL OBRABATYWAETSQ LaTEX'OM, KROME dvi-FAJLA ZAPISYWAETSQ (ILI PEREZAPISYWAETSQ) E]E NESKOLXKO FAJLOW I NEKOTORYE ARGUMENTY NEKOTORYH KOMAND LaTEX'A SODERVAT TEKST, KOTORYJ ZAPISYWAETSQ W \TI DOPOLNITELXNYE FAJLY. nAPRIMER, ESLI wA
WHODNOJ FAJL SODERVIT KOMANDU \makeindex I KAKOE-TO KOLI^ESTWO KOMAND \indexftext g, TO ARGUMENT text POPADET W idx-FAJL, KOTORYJ ZAPISYWAET LaTEX. tAKOJ ARGUMENT NAZYWAETSQ PODWIVNYM ARGUMENTOM. (w NEKOTORYH SLU^AQH PODWIVNYJ ARGUMENT NE PRIWODIT K ZAPISI INFORMACII W FAJL ESLI KOMANDA IMEET PODWIVNYJ ARGUMENT, \TA INFORMACIQ WKL@^AETSQ W GLOSSARIJ.) kOMANDY LaTEX'A BYWA@T LIBO HRUPKIMI , LIBO PRO^NYMI . pRO^NAQ KOMANDA | \TO TAKAQ KOMANDA, KOTORAQ, ESLI POQWLQETSQ W PODWIVNOM ARGUMENTE, PEREDAETSQ W DOPOLNITELXNYJ FAJL TO^NO W TOM VE WIDE, W KOTOROM ONA WSTRE^AETSQ W \TOM ARGUMENTE. oDNAKO PRI PEREDA^E HRUPKOJ KOMANDY MOGUT WOZNIKNUTX PROBLEMY, KOTORYE, PRAWDA, MOVNO OBOJTI, ESLI PERED HRUPKOJ KOMANDOJ POSTAWITX KOMANDU \protect.

7

oB]AQ STRUKTURA WHODNOGO FAJLA

kAVDYJ WHODNOJ FAJL LaTEX'A IMEET SLEDU@]U@ STRUKTURU:

, ^TO \TO NEKOTOROE UPRO]ENIE TOGO, ^TO PROISHODIT NA SAMOM DELE.

7 oTMETIM

xi

\documentstyle!opt-list]fdoc-styleg

dec-seq

\beginfdocumentg

text

\endfdocumentg

wO WHODNOM FAJLE PERED KOMANDOJ \documentstyle MOVET POQWITXSQ TOLXKO O^ENX MALOE ^ISLO KOMAND, SREDI NIH \batchmode, \errostopmode, \nonstopmode I \scrollmode. |TI KOMANDY, ZADA@]IE MODU RABOTY, OB_QSNQ@TSQ W KATALOGE. doc-style oSNOWNOJ STILX DOKUMENTA. sTANDARTNYE STILI: article, report, book I letter (TOLXKO DLQ PISEM). kOMANDA \documentstyle ^ITAET FAJL docstyle.sty. opt-list sPISOK IZ ODNOJ ILI NESKOLXKIH OPCIJ STILQ, RAZDELQEMYH ZAPQTYMI

BEZ PROBELOW. sTANDARTNYE OPCII LaTEXa: 11pt, 12pt, twoside, twocolumn, ,

,

,

titlepage openbib leqno flegn

.

LaTEX REALIZUET OPCII STILEJ DLQ KAVDOJ UKAZANNOJ OPCII op SLEDU@]IM OBRAZOM: ESLI KOMANDA \ds@op OPREDELENA (OBY^NO OSNOWNYM STILEM), TO ONA WYPOLNQETSQ, W PROTIWNOM SLU^AE S^ITYWAETSQ FAJL op. sty. 7.1

pARAMETRY STILQ

{IRINA DOPOLNITELXNOGO OTSTUPA POSLEDU@]IH STROK W BLOKE BIBLIOGRAFII DLQ OPCII STILQ openbib. \columnsep {IRINA INTERWALA MEVDU STOLBCAMI TEKSTA W STILE twocolumn. \columnseprule {IRINA WERTIKALXNOJ ^ERTY, POME]AEMOJ MEVDU STOLBCAMI TEKSTA W STILE twocolumn. pO UMOL^ANI@ \TA WELI^INA RAWNA NUL@, ^TO DAET NEWIDIMU@ ^ERTU. \mathindent wELI^INA OTSTUPA FORMUL OT LEWOGO POLQ W OPCII STILQ DOKUMENTA \bibindent

.

fleqn

tA ^ASTX WHODNOGO FAJLA LaTEX'A, KOTORAQ RASPOLAGAETSQ MEVDU KOMANDOJ I OTKRYWA@]EJ KOMANDNOJ SKOBKOJ document, NAZYWAETSQ PREAMBULOJ, I ONA SOSTOIT IZ WOZMOVNO PUSTOJ POSLEDOWATELXNOSTI DEKLARACIJ, KOTORYE WLIQ@T NA OKON^ATELXNYJ WID WHODNOGO DOKUMENTA. \documentstyle

7.2

pREDLOVENIQ I ABZACY

pREDLOVENIQ I ABZACY WWODQTSQ W OSNOWNOM TAK, KAK I SLEDUET OVIDATX. TEX IGNORIRUET FORMATIROWANIE WHODNOGO FAJLA. pUSTAQ STROKA UKAZYWAET NOWYJ ABZAC. xii

kAWY^KI ZADA@TSQ SIMWOLAMI ` I ', KOTORYE DLQ DWOJNYH KAWY^EK ISPOLXZU@TSQ POPARNO. kOMANDA \ RAZDELQET NESKOLXKO ZNAKOW KAWY^EK, NAPRIMER, ``\,`Fum'\,''

.

~ERTO^KI RAZNYH RAZMEROW SOZDA@TSQ ODNIM, DWUMQ ILI TREMQ SIMWOLAMI \-". tO^KA, WOPROSITELXNYJ ILI WOSKLICATELXNYJ ZNAK, S^ITA@TSQ KONCOM PREDLOVENIQ, ESLI ONI NE SLEDU@T ZA PROPISNOJ BUKWOJ. kOMANDA \@ PERED ZNAKOM PUNKTUACII ZASTAWLQET TEX TRAKTOWATX EGO KAK KONEC PREDLOVENIQ, A KOMANDA \spac POSLE ZNAKA PUNKTUACII DAET PROBEL. |MBLEMY TEX I LaTEX SOZDA@TSQ KOMANDAMI \TeX I \LaTex. kOMANDA \today DAET TEKU]U@ DATU, A \ldots DAET MNOGOTO^IE (: : : ). tEKST WYDELQETSQ S POMO]X@ DEKLARACII \em. wYDELQEMYJ TEKST OBY^NO NABIRAETSQ KURSIWOM. kOMANDA \/ DOLVNA IDTI SRAZU POSLE BUKWY, NABRANNOJ KURSIWOM, ESLI ZA NEJ SLEDUET PRQMOJ TEKST I ESLI \TOT PRQMOJ TEKST NE NA^INAETSQ S TO^KI ILI ZAPQTOJ. kOMANDA ~ DAET PROBEL MEVDU SLOWAMI, NA KOTOROM TEX NE NA^INAET NOWU@ STROKU. kOMANDA \mbox PREPQTSTWUET TOMU, ^TOBY TEX PERENOSIL ARGUMENT NA DRUGU@ STROKU. sNOSKI PE^ATA@TSQ S POMO]X@ KOMANDY \footnote, ARGUMENTOM KOTOROJ QWLQETSQ TEKST SNOSKI. mATEMATI^ESKIE FORMULY, SODERVA]IESQ W TEKSTOWOJ STROKE, ZAKL@^A@TSQ W \( : : : \) ILI $...$. nIVNIE I WERHNIE INDEKSY SOZDA@TSQ S POMO]X@ KOMAND _ I ^. sIMWOL ' DAET ZNAK PRIM (*). 7.2.1

dLINNYE STRUKTURY

dOKUMENT NA^INAETSQ S KOMANDY \documentstyle. zA NEJ SLEDUET PREAMBULA, SODERVA]AQ L@BYE SPECIALXNYE DEKLARACII STILQ DLQ KONKRETNOGO DOKUMENTA. sAM TEKST ZAKL@^AETSQ W KOMANDNYE SKOBKI document. zAGOLOWOK SOZDAETSQ S POMO]X@ KOMAND title, author I date, OPISYWA@]IH NEOBHODIMU@ INFORMACI@, I KOMANDY maketitle, GENERIRU@]EJ ZAGOLOWOK. eSLI AWTOROW NESKOLXKO, ONI RAZDELQ@TSQ KOMANDAMI \and W ARGUMENTE \author. eDINICA RUBRIKACII NA^INAETSQ ODNOJ IZ SLEDU@]IH KOMAND RUBRIKACII \part \chapter \section

\subsection \subsubsection

\paragraph \subparagraph

ARGUMENT KOTOROJ DAET ZAGOLOWOK EDINICY I QWLQETSQ EGO PODWIVNYM ARGUMENTOM. 7.2.2

wYDELQEMYJ MATERIAL

kOROTKIE CITATY WYDELQ@TSQ KOMANDNYMI SKOBKAMI .

quotation

quote

, A DLINNYE |

LaTEX IMEET TRI WIDA KOMANDNYH SKOBOK, SOZDA@]IH SPISKI: itemize | PROSTOE PERE^ISLENIE, enumerate | UPORQDO^ENNOE PERE^ISLENIE, description | xiii

PERE^ISLENIE S METKAMI, ZADAWAEMYMI POLXZOWATELEM. kAVDYJ PUNKT SPISKA NA^INAETSQ S KOMANDY \item, NEOBQZATELXNYJ ARGUMENT KOTOROJ W KOMANDNYH SKOBKAH description DAET METKI PUNKTOW. kOMANDNYE SKOBKI verse ISPOLXZU@TSQ DLQ STIHOW. nOWAQ STROFA NA^INAETSQ S PUSTOJ STROKI, A ZA STROKOJ, KOTORAQ NE QWLQETSQ KONCOM STROFY, SLEDUET KOMANDA \\ ISPOLXZUJTE \\* WMESTO \\, DLQ TOGO ^TOBY NE DOPUSTITX PEREHODA NA DRUGU@ STRANICU POSLE STROKI. wYDELENIE (WYKL@^KA) MATEMATI^ESKIH FORMUL DELAETSQ KOMANDNYMI SKOBKAMI displaymath, ILI \KWIWALENTNOJ IM KONSTRUKCIEJ \! : : : \]. kOMANDNYE SKOBKI equation DA@T PRONUMEROWANNYE WYKL@^ENNYE FORMULY.

8

sTILI STRANIC

sTRANICA DELITSQ NA TRI ^ASTI: ZAGOLOWOK, TELO I OSNOWANIE. iH RAZMERY OPREDELQ@TSQ PARAMETRAMI STILQ DOKUMENTA, A STILX STRANICY ZADAET SODERVANIE ZAGOLOWKA I OSNOWANIQ. lEWYE I PRAWYE STRANICY IME@T RAZLI^NYE ZNA^ENIQ PARAMETROW. w DWUSTORONNEM STILE ^ETNYE STRANICY BUDUT LEWYMI, A NE^ETNYE | PRAWYMI W ODNOSTORONNEM STILE WSE STRANICY PRAWYE. \pagestyle{style}

dEKLARACIQ S OBY^NYMI PRAWILAMI DLQ OBLASTI DEJSTWIQ, KOTORAQ OPREDELQET STILX TEKU]EJ STRANICY. sTANDARTNYMI style-OPCIQMI QWLQ@TSQ SLEDU@]IE: plain zAGOLOWOK PUST, A W OSNOWANII ESTX TOLXKO NOMER STRANICY. |TO STILX STRANICY, USTANAWLIWAEMYJ PO UMOL^ANI@. empty zAGOLOWOK I OSNOWANIE STRANICY PUSTYE. headings zAGOLOWOK SODERVIT INFORMACI@, OPREDELQEMU@ STILEM DOKUMENTA (OBY^NO \TO ZAGOLOWOK EDINICY RUBRIKACII) I NOMER STRANICY OSNOWANIE PUSTOE. myheadings tO VE, ^TO headings, ZA TEM ISKL@^ENIEM, ^TO INFORMACIQ W ZAGOLOWKE OPREDELQETSQ KOMANDAMI \markboth I \markright, OPISANNYMI NIVE. \thispagestyle

tO VE, ^TO \pagestyle, S TEM ISKL@^ENIEM, ^TO \TA KOMANDA PRIMENQETSQ TOLXKO K TEKU]EJ STRANICE. |TO GLOBALXNAQ DEKLARACIQ. \markright{right head} \markboth{left head}{right

head}

|TI KOMANDY ZADA@T INFORMACI@ DLQ STILEJ STRANICY headings I myheadings: \pagenumbering{num

style}

xiv

zADAET STILX NOMEROW STRANIC. |TO GLOBALXNAQ DEKLARACIQ. wOZMOVNYMI ZNA^ENIQMI num style QWLQ@TSQ: arabic ARABSKIE CIFRY. roman RIMSKIE CIFRY NIVNEGO REGISTRA. Roman RIMSKIE CIFRY WERHNEGO REGISTRA. alph BUKWY NIVNEGO REGISTRA. Alph BUKWY WERHNEGO REGISTRA. kOMANDA \pagenumbering PEREOPREDELQET \thepage W \num style{page}. \twocolumn{TEKST}

nA^INAET NOWU@ STRANICU I NA^INAET PE^ATX W DWA STOLBCA. eSLI PRISUTSTWUET ARGUMENT TEKST, TO ON NABIRAETSQ W ABZACNOM BOKSE
IRINOJ W DWA STOLBCA NAWERHU NOWOJ STRANICY. \onecolumn

nA^INAET NOWU@ STRANICU I PE^ATX W ODIN STOLBEC. 8.1

pARAMETRY STILQ

sLEDU@]IE PARAMETRY OBY^NO IZMENQ@TSQ TOLXKO W PREAMBULE. eSLI IH IZMENITX W SEREDINE DOKUMENTA, MOGUT WOZNIKNUTX ANOMALII. \oddsidemargin \marginparsep \headsep \topskip

8.2

\evensidemargin \topmargin \textheight \footheight

\marginparwidth \headheight \textwidth \footskip

iZMENENIE RAZMERA WYHODNOJ STRANICY

kOGDA LaTEX GOTOWIT STRANICU WYHODNOGO REZULXTATA, ON MOVET POME]ATX TEKST W TRI EE RAZLI^NYE OBLASTI, A IMENNO, W ZAGOLOWOK, TELO I OSNOWANIE. eSLI SOZDAETSQ BEGU]IJ ZAGOLOWOK, ON WMESTE S TEKU]IM NOMEROM STRANICY OTPRAWLQETSQ W OBLASTX EE ZAGOLOWKA ESLI VE BEGU]IJ ZAGOLOWOK OTSUTSTWUET, TEKU]IJ NOMER STRANICY POME]AETSQ W CENTRE EE OBLASTI OSNOWANIQ. zAMETIM, ^TO SNOSKI | ESLI ONI IME@TSQ | RASPOLAGA@TSQ W OBLASTI TELA WYHODNOJ STRANICY. nA RIS.1, STR.xvi8 POKAZANO RAZME]ENIE \TIH TREH OBLASTEJ NA LISTE BUMAGE RAZMERA 11 8 12 D@JMA I NA FORMATE a4 W PREDPOLOVENII, ^TO ZADAN STILX DOKUMENTA article I OPCIQ 10pt ILI 11pt. nA \TIH SHEMAH WNE
NIJ PRQMOUGOLXNIK | W OBOIH SLU^AQH | \TO FIZI^ESKIJ LIST BUMAGI, A TRI WNUTRENNIH PRQMOUGOLXNIKA 8 rAZMER LISTA BUMAGI FORMATA a4 RAWEN 297 210 MM. sTILX DOKUMENTA article QWLQETSQ ODNOSTORONNIM STILEM. w ODNOSTORONNEM STILE DOKUMENTA WSE STRANICY (KONCEPTUALXNO) QWLQ@TSQ PRAWOSTORONNIMI ILI NE^ETNONUMERUEMYMI. |TO OZNA^AET, ^TO ZAGOLOWOK, TELO I OSNOWANIE KAK NE^ETNYH, TAK I ^ETNYH STRANIC NA FIZI^ESKOM LISTE BUMAGI RASPOLAGA@TSQ OTNOSITELXNO LEWOJ I WERHNEJ GRANICY STRANICY ODINAKOWO.

xv

aMERIKANSKIJ FORMAT 11 8 21 D@JMOW

eWROPEJSKIJ FORMAT A4

rIS. 1: rASPOLOVENIE ZAGOLOWKA, TELA I OSNOWANIQ STRANICY. (SWERHU WNIZ) | \TO ZAGOLOWOK, TELO I OSNOWANIE. zAMETIM, ^TO NA LISTE FORMATA a4 TELO OBLASTI TEKSTA NE CENTRIROWANO. |TO PROISHODIT POTOMU, ^TO TEX I LaTEX PREDPOLAGA@T, ^TO wY BUDETE PE^ATATX SWOJ WYHODNOJ REZULXTAT SKOREE NA STANDARTE, PRINQTOM W aMERIKE, ^EM NA FORMATE a4, STANDARTNOM DLQ eWROPY.

sU]ESTWU@T KOMANDY DLQ RAZLI^NOGO RAZME]ENIQ TELA TEKSTA NA FIZI^ESKOJ STRANICE, A TAKVE DLQ IZMENENIQ IH RAZMEROW. nAPRIMER, RASSTOQNIE OT WERHNEJ GRANICY FIZI^ESKOGO LISTA BUMAGI DO WERHNEJ GRANICY OBLASTI ZAGOLOWKA RAWNO ODNOMU D@JMU PL@S ZNA^ENIE PARAMETRA DLINY LaTEX'A \topmargin. |TO MOVNO IZMENITX PRISWAIWANIEM WIDA \topmargin=25in. zAMETIM, ^TO IZMENENIE ZNA^ENIQ \topmargin PRIWODIT K SDWIGU WNIZ ILI WWERH I ZAGOLOWKA STRANICY, I EE TELA, I OSNOWANIQ, POSKOLXKU ONI RASSMATRIWA@TSQ KAK ODNO CELOE. rASSTOQNIE OT LEWOJ GRANICY FIZI^ESKOGO LISTA BUMAGI DO LEWOJ GRANICY EE OBLASTI TELA RAWNO ODNOMU D@JMU PL@S ZNA^ENIE PARAMETRA VESTKOJ DLINY \oddsidemargin.9 mOVNO TAKVE IZMENITX WELI^INU TELA STRANICY, MENQQ ZNA^ENIQ PARAMETROW DLINY LaTEX'A \textheight I \textwidth. |TO DELAETSQ TAKIMI PRISWAIWANIQMI: \textheight=8.5in \textwidth=6in

|TI PRISWAIWANIQ NE MENQ@T RAZMERY LEWOGO ILI WERHNEGO POLQ. 9 pRI DWUSTORONNEJ PE^ATI NA STRANICAH S NE^ETNYMI NOMERAMI NA LEWYE POLQ DEJSTWUET PARAMETR DLINY \oddsidemargen, A NA WELI^INU LEWOGO POLQ STRANICY S ^ETNYMI NOMERAMI | PARAMETR DLINY \evensidemargin. pRI ODNOSTORONNEJ PE^ATI I W TOM, I W DRUGOM SLU^AE DEJSTWUET TOLXKO PARAMETR \oddsidemargin.

xvi

9

mODY

pRI OBRABOTKE WHODNOGO FAJLA LaTEX NAHODITSQ W ODNOJ IH TREH MOD, A IMENNO, ABZACNOJ MODE, MATEMATI^ESKOJ MODE ILI LR MODE (LR | left to right). dAVE KOGDA WY ISPOLXZUETE KOMANDNYE SKOBKI picture, A ZNA^IT, MODU KARTINKI | \TO PROSTO ^ASTNYJ SLU^AJ LR MODY. 9.1

aBZACNAQ MODA

kOGDA LaTEX OBRABATYWAET OBY^NYJ TEKST, ON NAHODITSQ W ABZACNOJ MODE. w TEX'E IMEETSQ O^ENX SLOVNYJ ALGORITM FORMATIROWANIQ ABZACEW I PRINQTIQ RE
ENIQ, GDE DELATX RAZBIENIQ STROK I WSTAWLQTX PERENOSY. oDNO IZ SLEDSTWIJ \TOGO | TO, ^TO SU]ESTWUET OGRANI^ENIE NA WELI^INU ABZACEW, KOTORYE MOVET SODERVATX DOKUMENT. mAKSIMALXNYJ PREDEL PRIBLIZITELXNO RAWEN 1900 SLOW. nO ESTX WOZMOVNOSTX OBMANUTX TEX I SPRAWITXSQ S \TOJ PROBLEMOJ. eSLI U wAS ESTX ABZACY BOLEE 1900 SLOW, WSTAWXTE KOE-GDE W TEKSTE PRIMERNO ^EREZ 50 STROK KOMANDY f\parfillskip=0pt\par\parskip=0pt\noindentg.

~TOBY UKAZATX LaTEX'U NA TO, ^TO wAM NADO NA^ATX NOWYJ ABZAC, MOVNO PROSTO WSTAWITX ODNU PUSTU@ STROKU ILI, ^TO TO VE SAMOE, DWA RAZA NAVATX KLAWI
U CR (return) DLQ TOJ VE CELI SLUVIT KOMANDNOE SLOWO ILI KOMANDA \par, KOTORAQ SIGNALIZIRUET O TOM, ^TO SLEDU@]EE ZA NEJ NA^INAETSQ S NOWOGO ABZACA. pO UMOL^ANI@ ABZACY W WYHODNOM DOKUMENTE TEX'A NA^INA@TSQ S NEBOLX
OGO OTSTUPA OT LEWOGO POLQ. wELI^INA OTSTUPA HRANITSQ W PARAMETRE DLINY \parindent I MOVET BYTX IZMENENA | SKAVEM, NA POLD@JMA | PRISWAIWANIEM \parindent=0.5in. hOTQ \TO PRISWAIWANIE MOVNO POMESTITX W L@BOM MESTE WHODNOGO FAJLA, LU^
E WSEGO \TO SDELATX W PREAMBULE.10 dLQ TOGO, ^TOBY TEX NE DELAL OTSTUP W PERWOJ STROKE ABZACA, NADO ISPOLXZOWATX KOMANDU\noindent. wELI^INA DOBAWO^NOGO WERTIKALXNOGO PROBELA, KOTORYJ TEX WSTAWLQET MEVDU ABZACAMI | W DOPOLNENIE K OBY^NOMU MEVDUSTRO^NOMU PROBELU | \HRANITSQ" W PARAMETRE DLINY \parskip. 9.2

mATEMATI^ESKAQ MODA

oGROMNOE PREIMU]ESTWO KAK TEX'A, TAK I LaTEX'A NAD DRUGIMI PROGRAMMAMI PROQWLQETSQ W NABORE MATEMATI^ESKIH TEKSTOW. ~TOBY POLU^ITX MATEMATI^ESKU@ FORMULU ILI MATEMATI^ESKOE WYRAVENIE WNUTRI TEKU]EGO ABZACA, EE NADO ZAKL@^ITX W ZNAKI DOLLARA. w LaTEX'E DLQ \TOGO IME@TSQ E]E DWA ALXTERNATIWNYH SPOSOBA, NO TRUDNO DAVE PRIDUMATX RAZUMNU@ PRI^INU, PO KOTOROJ IH MOVNO ISPOLXZOWATX, POSKOLXKU OBA ONI SLOVNEE PRQMOLINEJNYH ZNAKOW DOLLARA. mEVDU DWUMQ ODINO^NYMI ZNAKAMI DOLLARA TEX NAHODITSQ W MATEMATI^ESKOJ MODE (I OBRABATYWAET TAM L@BU@ FORMULU W TEKSTOWOM STILE). pROBELY WNUTRI MATEMATI^ESKOJ MODY DELA@TSQ SOWSEM NE TAK, KAK W ABZACNOJ, I WSTAWKA PROBELOW W MATEMATI^ESKOJ MODE NE DEJSTWUET. oNI IME@T SMYSL 10 pO\TOMU NA QZYKE LaT X'a \TO PRISWAIWANIE QWLQETSQ DEKLARACIEJ ZAMETIM, ^TO ZNAK RAE WENSTWA NEOBQZATELEN.

xvii

W EDINSTWENNOM MESTE | ^TOBY UKAZATX NA KONEC KOMANDNOGO SLOWA, ESLI POSLE \TOGO SLOWA SLEDUET BUKWA. ~TOBY WYKL@^ITX MATEMATI^ESKU@ FORMULU IZ TEKSTA, EE NADO ZAKL@^ITX W DWOJNYE ZNAKI DOLLARA. ~TOBY POLU^ITX \TO, W LaTEX'E IMEETSQ DWA ALXTERNATIWNYH SPOSOBA, A IMENNO, \!x - y > 3\] I \begin{displaymath}x - y >3\end{displaymath}. nEBOLX
OE OTLI^IE MEVDU POLU^ENIEM WYKL@^ENNOJ FORMULY S POMO]X@ DWOJNYH ZNAKOW DOLLARA I DWUMQ DRUGIMI METODAMI SOSTOIT W TOM, ^TO ESLI W KOMANDE \documentstyle wY ZADAETE OPCI@ fleqn, WYKL@^ENNYE FORMULY, POLU^ENNYE KOMANDNYMI SKOBKAMI displaymath ILI PAROJ KOMAND \! I \], NE BUDUT CENTRIROWANY NA STRANICE | ONI BUDUT OTSTOQTX OT LEWOGO POLQ NA RASSTOQNIE, SODERVA]EESQ W PARAMETRE DLINY \mathindent | W TO WREMQ KAK WYKL@^ENNYE FORMULY, POLU^ENNYE S ISPOLXZOWANIEM DWOJNYH ZNAKOW DOLLARA, PO-PREVNEMU BUDUT CENTRIROWATXSQ. tAK ^TO, ESLI wY NAMEREWAETESX ISPOLXZOWATX W KOMANDE \documentstyle OPCI@ fleqn, TO DLQ WYKL@^ENNYH FORMUL POLXZUJTESX KOMANDAMI \! I \]. wNUTRI KOMANDNYH SKOBOK displaymath, MEVDU KOMANDAMI \! I \] I MEVDU DWOJNYMI ZNAKAMI DOLLARA TEX NAHODITSQ W MATEMATI^ESKOJ MODE (I OBRABATYWAET FORMULY, KOTORYE TAM WSTRE^A@TSQ, W WYKL@^ENNOM STILE). w MATEMATI^ESKOJ MODE TEX POLNOSTX@ IGNORIRUET WSE PROBELY. pRI NAPISANII MATEMATI^ESKIH WYRAVENIJ NE ZABYWAJTE O PRAWILXNOJ PUNKTUACII. wO MNOGIH KNIGAH ODNA IZ SAMYH RAZDRAVA@]IH WE]EJ | \TO OSOBENNO OTNOSITSQ K KNIGAM NEKOTORYH SPECIALISTOW PO INFORMATIKE | NEPRAWILXNAQ PUNKTUACIQ W MATEMATI^ESKIH FORMULAH. w LaTEX'E IMEETSQ BOLX
OE KOLI^ESTWO MATEMATI^ESKIH SIMWOLOW, PERE^ISLENNYH NIVE. 9.3

LR

MODA

LR MODA | \TO, W OSNOWNOM, SPOSOB SOHRANITX OTRYWOK TEKSTA NA STROKE ODNIM KUSKOM. nEKOTORYE, NAPRIMER, NE HOTQT, ^TOBY W IMENAH KOMPX@TERNYH PROGRAMM DELALSQ PERENOS. ~TOBY \TOGO NE PROIZO
LO, MOVNO \ZAPERETX" IH, NAPRIMER, TAK: \mbox{iMQ_PROGRAMMY}. tAKVE HORO
O POZABOTITXSQ O TOM, ^TOBY MATEMATI^ESKAQ FORMULA ILI WYRAVENIE NE BYLI RAZBITY NA STROKI. nAPRIMER, NAPISAW \mbox{$x - y > 3$} MOVNO S UWERENNOSTX@ SKAZATX, ^TO FORMULA x ; y > 3 POMESTITSQ NA ODNOJ STROKE. wNUTRI ARGUMENTA KOMANDY \mbox LaTEX NAHODITSQ W LR MODE. kOMANDA \mbox (make box | DELAJ BOKS) PROIZWODIT BOKS , ^TO W TEXNOLOGII OZNA^AET BLOK MATERIALA, KOTORYJ TRAKTUETSQ KAK ODNO CELOE I NI PRI KAKIH OBSTOQTELXSTWAH NE MOVET BYTX RAZBIT NA SOSTAWNYE ^ASTI.

10

oPREDELENIE SOBSTWENNYH KOMAND

oDNA IZ PRI^IN DLQ OPREDELENIQ SWOIH SOBSTWENNYH KOMAND, IZWESTNYH W TEXNIKE KAK MAKROKOMANDY ILI MAKROSY | \TO \KONOMIQ WREMENI DLQ NABORA. |TI OPREDELENIQ ISPOLXZU@T PRIMITIWNU@ KOMANDU TEX'A \def W LaTEX'E VE DLQ OPREDELENIQ MAKROKOMAND SLUVIT KOMANDA \newcommand. oDNO IZ OSNOWNYH OTLI^IJ xviii

MEVDU KOMANDAMI \def I \newcommand SOSTOIT W TOM, ^TO KOMANDA \newcommand PROWERQET, NE SU]ESTWUET LI UVE KOMANDA, KOTORU@ wY PYTAETESX OPREDELITX ESLI DA, TO wA
A POPYTKA OPREDELENIQ OTWERGAETSQ. nAOBOROT, KOMANDA \def S USPEHOM PEREOPREDELQET SU]ESTWU@]U@ KOMANDU.11 nEKOTORYE OTNOSQT \TO K PREIMU]ESTWAM DEKLARACII LaTEX'A \newcommand, POSKOLXKU E@ NELXZQ SLU^AJNO PEREOPREDELITX WAVNU@ KOMANDU TEX'A ILI LaTEX'A, A SLU^AJNOE PEREOPREDELENIE NEKOTORYH PRIMITIWNYH KOMAND TEX'A MOVET PRIWESTI K DRAMATI^ESKIM IZMENENIQM POLU^ENNOGO WYHODNOGO REZULXTATA, POSKOLXKU \TA KOMANDA MOGLA BYTX ISPOLXZOWANA W OPREDELENII MNOGIH DRUGIH KOMAND. eSTX WOZMOVNOSTX IMETX W FAJLE LOKALXNYE OPREDELENIQ | IH OBLASTX DEJSTWIQ OGRANI^IWAETSQ FIGURNYMI SKOBKAMI. fIGURNYE SKOBKI, SLEDU@]IE ZA SPISKOM ARGUMENTOW, QWLQ@TSQ ^ASTX@ SINTAKSISA KOMANDY \def I NE OGRANI^IWA@T OBLASTI DEJSTWIQ DEKLARACIJ, KOTORYE MOGUT WSTRETITXSQ W OPREDELENII. tAK, ESLI wY OPREDELQETE \def\B{\bf B}, GDE \bf | \TO DEKLARACIQ, KOTORAQ ZADAET W WYHODNOM DOKUMENTE VIRNYJ
RIFT, TO PRI ISPOLXZOWANII KOMANDY \B VIRNYM
RIFTOM NAPE^ATAETSQ WSE, ^TO SLEDUET ZA \TOJ KOMANDOJ. nAOBOROT, PRI ISPOLXZOWANII DEKLARACII \def\B{{\bf B}} MOVNO BYTX UWERENNYM, ^TO KOMANDA \B NAPE^ATAET VIRNYM
RIFTOM TOLXKO BUKWU B. |TO OTNOSITSQ I K MEHANIZMU MAKROOPREDELENIJ LaTEX'A. oPREDELENIQ, WWODIMYE KOMANDAMI \def, \newcommand ILI \renewcommand MOGUT RASPOLAGATXSQ W L@BOM MESTE WHODNOGO FAJLA, NO ESLI wY ^ASTO ISPOLXZUETE LaTEX, IH UDOBNO POMESTITX W SWOJ SOBSTWENNYJ STILEWOJ FAJL. oN MOVET IMETX L@BOE OSNOWNOE ILI PERWOE IMQ, NO OBQZATELXNO RAS
IRENIE sty. dLQ ILL@STRACII PREDPOLOVIM, ^TO wA
STILEWOJ FAJL NAZYWAETSQ own.sty. w NEGO wY DOLVNY POMESTITX, KAK MINIMUM, WSE wA
I NELOKALXNYE OPREDELENIQ. zATEM DLQ TOGO, ^TOBY \TI OPREDELENIQ ZAGRUVALISX, KOGDA wY ISPOLXZUETE LaTEX, wAM NADO WKL@^ITX PERWOE ILI OSNOWNOE IMQ \TOGO STILEWOGO FAJLA W SPISOK OPCIJ opt-list KOMANDY\documentstyle SLEDU@]IM OBRAZOM: \documentstyle!11pt,own]{article}

w TO WREMQ KAK IMENA WSEH KOMAND, KOTORYE wY OPREDELILI W SWOEM WHODNOM FAJLE, DOLVNY SOSTOQTX TOLXKO IZ BUKW, IMENA KOMAND, OPREDELENNYH W STILEWOM FAJLE, MOGUT SODERVATX ZNAK @ TAK, \@lqq I \@rqq DOPUSTIMY W KA^ESTWE IMEN KOMAND, OPREDELENNYH W STILEWOM FAJLE. oDNAKO TAKIE KOMANDY WNE STILEWYH FAJLOW ISPOLXZOWATX NELXZQ, HOTQ KOMANDY, OPREDELENNYE W ODNOM STILEWOM FAJLE, MOVNO ISPOLXZOWATX W DRUGOM. kAK UVE UPOMINALOSX, LOKALXNYMI NAZYWA@TSQ TE OPREDELENIQ, OBLASTX DEJSTWIQ KOTORYH OGRANI^IWAETSQ FIGURNYMI SKOBKAMI. nAOBOROT, GLOBALXNYMI NAZYWA@TSQ TAKIE DEKLARACII, OBLASTX DEJSTWIQ KOTORYH TAK NE OGRANI^IWAETSQ. eSLI wY HOTITE POMESTITX GLOBALXNOE OPREDELENIE WNUTRI FIGURNYH SKOBOK, NADO PERED KOMANDOJ \def POSTAWITX KOMANDU \global. oDIN IZ NEDOSTATKOW KOMAND LaTEX'A \newcommand I \renewcommand | \TO TO, ^TO ONI WSEGDA DELA@T NEGLOBALXNYE OPREDELENIQ. 11 w

LaTEX'E DLQ PEREOPREDELENIQ UVE SU]ESTWU@]EJ KOMANDY SLUVIT \renewcommand.

xix

mATEMATI^ESKIE SIMWOLY

11

w TEX'E IME@TSQ NESKOLXKO KATEGORIJ MATEMATI^ESKIH SIMWOLOW, NAIBOLEE WAVNYE IZ KOTORYH POKAZANY W SLEDU@]EJ TABLICE: WID ATOMA IMQ PRIMER KOMANDA ORDINARNYJ Ord \gamma \mathord BOLX
OJ OPERATOR Op \prod \mathop BINARNYJ OPERATOR Bin \wedge \mathbin OTNO
ENIE Rel \gg \mathrel OTKRYWA@]IJ Open \f \mathopen ZAKRYWA@]IJ Close \g \mathclose PUNKTUACIQ Punct , \mathpunct WNUTRENNIJ Inner f1 \over 2g \mathinner

oRDINARNYE SIMWOLY

11.1

TEX W MATEMATI^ESKOJ MODE S^ITAET ORDINARNYMI SIMWOLAMI 26 PROPISNYH LATINSKIH BUKW OT A DO Z I 26 STRO^NYH LATINSKIH BUKW OT a DO z, A TAKVE 18 SLEDU@]IH SIMWOLOW: 0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

!

?

|

/

`

@

"

(w RUSIFICIROWANNOM LaTEX E ORDINARNYMI SIMWOLAMI TAKVE S^ITA@TSQ PROPISNYE I STRO^NYE RUSSKIE BUKWY ) wYRAVENIE \SIMWOL QWLQETSQ ORDINARNYM" OZNA^AET, ^TO TEX, KOGDA PE^ATAET TAKIE SIMWOLY ODIN ZA DRUGIM, NE POME]AET MEVDU NIMI NIKAKIH DOPOLNITELXNYH PROBELOW. zAMETIM, ^TO TO^KA W MATEMATI^ESKOJ MODE S^ITAETSQ NE ZNAKOM PUNKTUACII, A ORDINARNYM SIMWOLOM. |TO PRIWODIT K TOMU, ^TO DEJSTWITELXNYE ^ISLA W MATEMATI^ESKOJ MODE NABIRA@TSQ PRAWILXNO. tAK, WYRAVENIE 12:72 > x BYLO POLU^ENO KOMANDAMI $12.72 > x$. kOGDA L@BAQ IZ \TIH PROPISNYH ILI STRO^NYH BUKW WSTRE^AETSQ WNUTRI MATEMATI^ESKIH SKOBOK | LIBO $, LIBO $$ | TO ONA NABIRAETSQ MATEMATI^ESKIM KURSIWOM. |TOT
RIFT NESKOLXKO OTLI^AETSQ OT TEKSTOWOGO KURSIWA. bUKWY EGO NESKOLXKO KRUPNEE I SOWER
ENNO DRUGIE PROBELY. |TO STANOWITSQ PONQTNO, ESLI POSMOTRETX NA SLOWO \euent", KOTOROE W TEKSTOWOM KURSIWE WYGLQDIT KAK euent, A W MATEMATI^ESKOM KURSIWE | KAK effluent. pRI^INA \TOGO W TOM, ^TO MATEMATIKI OBY^NO OBOZNA^A@T ODNOJ BUKWOJ IMENA FUNKCIJ I PEREMENNYH, A BUKWY, RASPOLOVENNYE RQDOM, OBOZNA^A@T UMNOVENIE. s DRUGOJ STORONY, PROGRAMMISTAM NRAWQTSQ MNOGOBUKWENNYE IDENTIFIKATORY. tAKOJ IDENTIFIKATOR W TEX'E MOVNO POLU^ITX KOMANDOJ ${\it effluent}$. '

.

11.1.1

sTRO^NYE GRE^ESKIE BUKWY

gRE^ESKIJ ALFAWIT SOSTOIT IZ 24 BUKW, STRO^NYE FORMY KOTORYH POLU^A@TSQ TAK: xx

 

 

     

\alpha \beta \gamma \delta \epsilon \zeta

  o   

\eta \theta \iota \kappa \lambda \mu

   !

\nu \xi o \pi \rho \sigma

\tau \upsilon \phi \chi \psi \omega

TEX RASSMATRIWAET IH KAK ORDINARNYE SIMWOLY. zAMETIM, ^TO OMIKRON W MATEMATI^ESKOJ MODE POLU^AETSQ WWODOM \o". kROME TOGO, MATEMATIKI ISPOLXZU@T WARIANTY BUKW DELXTA, \PSILON, TETA, PI, RO I FI:

@ "

\partial \varepsilon

# $

\vartheta \varpi

% '

\varrho \varphi

iMEETSQ E]E ODIN WARIANT \PSILON, A IMENNO, 2, POLU^AEMYJ KOMANDOJ \in I ISPOLXZUEMYJ DLQ OBOZNA^ENIQ ^LENA MNOVESTWA, NO TEX TRAKTUET EGO KAK OTNO
ENIE, A NE KAK ORDINARNYJ SIMWOL. TEX TAKVE IMEET SIMWOL & , POLU^AEMYJ KOMANDOJ $\varsigma$. |TOT SIMWOL | A TAKVE UPSILON | NE QWLQ@TSQ BUKWAMI, KOTORYE ISPOLXZU@TSQ MATEMATIKAMI. oNI WKL@^ENY W TEX NA SLU^AJ, ESLI KOMU-NIBUDX ZAHO^ETSQ PRIWESTI KOROTKU@ GRE^ESKU@ CITATU. eSLI VE wAM NUVNA GRE^ESKAQ WERSIQ TEX'A, TO PRIDETSQ ZADATX NOWYJ
RIFT. 11.1.2

pROPISNYE GRE^ESKIE BUKWY A B ;  E Z

f\rm AgH f\rm bg

I K

\Gamma \Delta f\rm Eg f\rm Zg

M

f\rm Hg \Theta f\rm Ig f\rm Kg \Lambda f\rm Mg

N  O  P "

T   X ! #

f\rm Ng \Xi f\rm Og \Pi f\rm Pg \Sigma

f\rm Tg \Upsilon \Phi f\rm Xg \Psi \Omega

zAMETIM, ^TO PO UMOL^ANI@ POLU^A@TSQ \PRQMOSTOQ]IE" WERSII PROPISNYH GRE^ESKIH BUKW, POSKOLXKU IMENNO ONI NAIBOLEE ^ASTO ISPOLXZU@TSQ W MATEMATIKE. 11.1.3

A B ; # E Z '

pROPISNYE GRE^ESKIE KURSIWNYE BUKWY A B f\mit\Gammag f\mit\Deltag E Z f\mit\Thetag

I K " M N O (

I K f\mit\Lambdag M N O f\mit\Pig

xxi

P T $ % & )

P f\mit\Sigmag T f\mit\Upsilong f\mit\Phig f\mit\Psig f\mit\Omegag

11.1.4 A B C D E F G

11.1.5

pROPISNYE KALLIGRAFI^ESKIE BUKWY f\cal f\cal f\cal f\cal f\cal f\cal f\cal

Ag Bg Cg Dg Eg Fg Gg

H I J K L M N

f\cal f\cal f\cal f\cal f\cal f\cal f\cal

Hg Ig Jg Kg Lg Mg Ng

O P Q R S T

f\cal f\cal f\cal f\cal f\cal f\cal

Og Pg Qg Rg Sg Tg

U V W X Y Z

f\cal f\cal f\cal f\cal f\cal f\cal

Ug Vg Wg Xg Yg Zg

dOPOLNITELXNYE SIMWOLY

tABLICA RAZLI^NYH SIMWOLOW TIPA Ord: 8 \forall ` \ell 9 \exists } \wp : > ?

@ 1

h$ { | = #

\neg \top \bot \emptyset \aleph \infty \hbar \imath \jmath / \#

< = 0 r p

+ ] \

\Re \Im \prime \nabla \surd \| \Vert \angle \backslash \mho \% \_

~ } | 4

ILI

k 6

n

0

%

3 2 j

$ &

\flat \sharp \natural \spadesuit \heartsuit \diamondsuit \clubsuit \triangle \Diamond \Box | \vert \$ \&

ILI

kOMANDY DLQ SIMWOLOW 3, 2 I 0 | \TO SPECIFI^NYE KOMANDY LaTEX'A, W plain TEX'E IH NET. 11.2

sIMWOLY BOLX
IH OPERATOROW

tABLICA RAZLI^NYH SIMWOLOW BOLX
IH OPERATOROW:

P Q ` R H

\sum \prod \coprod \int \oint

T S F W V

\bigcap \bigcup \bigsqcup \bigvee \bigwedge

J N L U

\bigodot \bigotimes \bigoplus \biguplus

kOGDA W WYKL@^ENNOM STILE K UPRAWLQ@]IM SLOWAM DLQ BOLX
IH OPERATOROW DOBAWLQ@TSQ NIVNIE I WERHNIE INDEKSY, ONI POQWLQ@TSQ, SOOTWETSTWENNO, POD I NAD \TIMI SIMWOLAMI W WIDE PREDELOW. nAPRIMER, $$\sum_{i=1}^{i=n} i^2,$$ DAET = X i2 2 i

n

i=1

xxii

W TO WREMQ KAK WNUTRI TEKSTOWOJ STROKI $\sum_{i=1}^{i=n} zAMETIM, ^TO WELI^INA OPERATORA TOVE IZMENILASX. 11.2.1

sIMWOLY \LEMENTARNYH FUNKCIJ arccos arcsin arctan arg cos cosh cot coth csc deg det

dim exp gcd hom inf ker lg lim lim inf lim sup ln

\arccos \arcsin \arctan \arg \cos \cosh \cot \coth \csc \deg \det

\dim \exp \gcd \hom \inf \ker \lg \lim \liminf \limsup \ln

i^2$

log max min Pr sec sin sinh sup tan tanh

DAET P ==1 i2 . i i

n

\log \max \min \Pr \sec \sin \sinh \sup \tan \tanh

|TI OPERATORY RASPADA@TSQ NA DWE KATEGORII, RAZLI^A@]IESQ W ZAWISIMOSTI OT TOGO, KAK W WYKL@^ENNOM STILE WEDUT SEBQ IH NIVNIE I WERHNIE INDEKSY. nIVNIE I WERHNIE INDEKSY W WYKL@^ENNOM STILE NABIRA@TSQ W WIDE PREDELOW, KOGDA ONI PRISOEDINENY K SLEDU@]IM OPERATORAM: \det, \gcd, \inf, \lim, \liminf, \limsup, \max, \min, \Pr I \sup. 11.2.2

oPREDELENIE SOBSTWENNYH BOLXIH OPERATOROW

dLQ TOGO, ^TOBY OPREDELITX SWOI SOBSTWENNYE FUNKCII TIPA log, NADO RE
ITX, KAK S NIMI DOLVNY SEBQ WESTI NIVNIE I WERHNIE INDEKSY. eSLI wY HOTITE, ^TOBY W WYKL@^ENNOM STILE ONI WELI SEBQ KAK PREDELY, TO NADO OPREDELITX SWOJ OPERATOR TAK: \def\dom{\mathop{\rm dom}\limits}

w PROTIWNOM SLU^AE OPREDELITE EGO TAK: \def\dom{\mathop{\rm dom}\nolimits}

nAPRIMER, ^TOBY POLU^ITX FORMULU n

n

IF b P = IF b
P : =1 =1

i

i

i

i

i

i

SREDSTWAMI LaTEX'A, NADO WWESTI $$\IF_{i=1}^n b_i P_i = \IF_{i=1}^n b_i^* P_i.$$

GDE \IF OPREDELENO KAK \def\IF{\mathop{\rm xxiii

IF}\limits}

.

sIMWOLY BINARNYH OPERATOROW

11.3

k BINARNYM OPERATORAM OTNOSQTSQ SIMWOLY TIPA + ILI u. oNI SOSTAWLQ@T ^LEN ILI WYRAVENIE IZ DWUH ^LENOW ILI WYRAVENIJ. sLEDUET OTLI^ATX BINARNYJ OPERATOR OT SIMWOLA BINARNOGO OTNO
ENIQ TIPA > ILI <, POSKOLXKU BINARNYE OTNO
ENIQ SOSTAWLQ@T IZ DWUH ^LENOW ILI WYRAVENIJ UTWERVDENIE ILI PREDPOLOVENIE. |TO RAZLI^IE OTRAVAETSQ W WELI^INE PROBELOW, OTDELQ@]IH OPERATORY OT IH ARGUMENTOW. w SLU^AE S OTNO
ENIQMI, NAPRIMER, KAK W x > y2 ARGUMENTY OTNO
ENIQ OTDELQ@TSQ TOLSTYMI PROBELAMI. iH WELI^INA PREDSTAWLENA KOMANDOJ \ I RAWNA OKOLO PQTI WOSEMNADCATYH KWADRATA.12 w SLU^AE S OPERATORAMI, NAPRIMER, KAK W x + y2 ARGUMENTY OT OPERATORA OTDELQ@TSQ SREDNIMI PROBELAMI. iH WELI^INA PREDSTAWLENA KOMANDOJ \: I RAWNA OKOLO DWUH DEWQTYH KWADRATA.13 pRIWEDEM TABLICU RAZLI^NYH SIMWOLOW BINARNYH OPERATOROW: +

+ \pm \mp \times \ast * \star \div \wedge \vee \cup \cap \setminus

;  

ILI



?

 ^ _ # \ n

] t u       " $ & o

\uplus \sqcup \sqcap \cdot \bullet \circ \bigcirc \odot \oplus \ominus \otimes \oslash \wr



/ .

   

4 5 y z q

\diamond \triangleleft \triangleright \lhd \rhd \unlhd \unrhd \bigtriangleup \bigtriangledown \dagger \ddagger \amalg \bmod

mod nEKOTORYH IZ \TIH SIMWOLOW, A IMENNO, SIMWOLOW , ,  I , W TEX'E NET. |TA TABLICA POLNAQ. 11.3.1

oPREDELENIE SOBSTWENNYH SIMWOLOW OPERATOROW

sKAVEM, wY HOTITE OPREDELITX SIMWOL ++, KOTORYJ NEKOTORYE AWTORY ISPOLXZU@T DLQ KONKATINACII SPISKOW. |TO MOVNO SDELATX SLEDU@]IM OBRAZOM:14 \def\con{\mathbin{+\mkern-8mu+}} RAWEN ODNOMU em. TEX' TAKOJ PROBEL POLU^AETSQ KOMANDOJ \>, KOTORAQ W KOMANDNYH SKOBKAH LaTEX'A tabbing IMEET SPECIALXNOE ZNA^ENIE. 14 zDESX mu (math unit) | \TO EDINICA DLINY. w ODNOM em SODERVITSQ 18 mu. eDINICU mu MOVNO ISPOLXZOWATX TOLXKO W MATEMATI^ESKOJ MODE. 12 kWADRAT 13 w E

xxiv

tAKOE OPREDELENIE SPOSOBSTWUET PRAWILXNOMU RASPREDELENI@ PROBELOW: x ++ (y ++ z ) = (x ++ y) ++ z:

|TA FORMULA BYLA POLU^ENA TAK: $$x \con (y \con z) = (x \con

11.4

y) \con z.$$

sIMWOLY BINARNYH OTNO
ENIJ

tABLICA RAZLI^NYH SIMWOLOW BINARNYH OTNO
ENIJ: >

' * 0 3 6 v 2 `

^ j

:

> \leq \prec \preceq \ll \subset \subseteq \sqsubseteq \in \vdash \smile \mid :

<

( + . 1 4 7 w 3 a

_ k

< \geq \succ \succceq \gg \supset \supseteq \sqsupseteq \ni \dashv \frown \parallel

= ) , ' 2 5 , =

./

/ j=

=:

?

= \equiv \sim \simeq \asymp \approx \cong \bowtie \propto \models \doteq \perp

sIMWOLOW <, = I 1 W plain TEX'E NET. oTMETIM TAKVE, ^TO : TEX TRAKTUET KAK OTNO
ENIE. |TO OBESPE^IWAET PRAWILXNYE PROBELY W TAKOJ, NAPRIMER, KONSTRUKCII: $$x := x + 1.$$, KOTORAQ DAET: x := x + 1:

~TOBY POLU^ITX DWOETO^IE, KOTOROE ISPOLXZUETSQ DLQ UKAZANIQ TIPA OB_EKTA ILI FUNKCII, POSMOTRITE OPISANIE SIMWOLOW PUNKTUACII NIVE. ~TOBY POLU^ITX OTRICA@]IJ WARIANT NEKOTOROGO SIMWOLA OTNO
ENIQ, NADO PROSTO POSTAWITX PERED NIM \not. tAK, x 6) y DAET x 6) y. 11.4.1

sTRELKI

wSE SLEDU@]IE DALEE SIMWOLY STRELOK TEX S^ITAET BINARNYMI OTNO
ENIQMI I RASPREDELQET PROBELY SOOTWETSTWENNO \TOMU. tABLICA SIMWOLOW STRELOK: xxv

" * l % . ^ ( ! ) $ , 7 ! ^-

( ) * )

\uparrow \Uparrow \updownarrow \nearrow \swarrow \leftarrow \Leftarrow \rightarrow \Rightarrow \leftrightarrow \Leftrightarrow \mapsto \hookleftarrow \leftharpoonup \leftharpoondown \rightleftharpoons

# + m & ^; (= ;! =) ^! () 7;! ,!

\downarrow \Downarrow \Updownarrow \searrow \nwarrow \longleftarrow \Longleftarrow \longrightarrow \Longrightarrow \longleftrightarrow \Longleftrightarrow \longmapsto \hookrightarrow \rightharpoonup \rightharpoondown \leadsto

* +

sIMWOLA W plain TEX'E NET. zAMETIM, ^TO POSLE KOMANDY \left ILI \right KOMANDY \downarrow, \Downarrow, \uparrow,\Uparrow, \updownarrow I \Updownarrow DA@T OGRANI^ITELI, RAZMER KOTORYH ZAWISIT OT TOGO, ^TO ONI OGRANI^IWA@T.

oGRANI^ITELI

11.5

oTKRYWA@]IE SIMWOLY

11.5.1

( h

( \langle

(

b

! \lfloor

sIMWOL f MOVNO TAKVE POLU^ITX KOMANDOJ .

f d

\lbrace

\lbrack

\lceil

, A SIMWOL ( | KOMANDOJ

zAKRYWA@]IE SIMWOLY

11.5.2

) i

) \rangle

]

c

] \rfloor

sIMWOL g MOVNO TAKVE POLU^ITX KOMANDOJ .

\rbrack

11.5.3

f

g e

\rbrace

g

\rceil

, A SIMWOL ] | KOMANDOJ

oPREDELENIE SOBSTWENNYH OGRANI^ITELEJ

nEKOTORYE AWTORY ISPOLXZU@T < I > W KA^ESTWE SKOBOK, NO W \TOM SLU^AE PROBELY BUDUT RASSTAWLENY NEPRAWILXNO. ~TOBY ISPOLXZOWATX TAKIE SIMWOLY W KA^ESTWE OGRANI^ITELEJ, NADO OPREDELITX IH KAK \def\lacute{\mathopen{<}} I xxvi

. oBRATITE WNIMANIE NA SLEDU@]IJ PRIMER, W KOTOROM OPERATORY SLEWA OT ZNAKA iff BYLI PEREOPREDELENY. <x2 y> () < x2 y > : |TO BYLO POLU^ENO TAK: \def\racute{\mathopen{>}}

$$\lacute x, y \racute \iff < x, y>.$$

sRAWNITE \TO SO SLEDU@]EJ FORMULOJ: <x2 y> () hx2 yi2 KOTORAQ BYLA POLU^ENA TAK: $$\lacute x, y \racute \iff \langle x, y \rangle,$$

11.6

sIMWOLY PUNKTUACII

kOGDA W MATEMATI^ESKIH FORMULAH WSTRE^A@TSQ ZAPQTYE ILI TO^KI S ZAPQTYMI, TEX POME]AET POSLE NIH TONKIJ PROBEL. tAK VE ON POSTUPAET I S DWOETO^IEM, ESLI ONO POLU^ENO KOMANDOJ \colon. oBRATITE WNIMANIE NA RAZLI^NYE PROBELY W SLEDU@]IH WYRAVENIQH: f : x ! y f : x ! y2 KOTORYE BYLI POLU^ENY TAK: $$f \colon x \rightarrow y \qquad f : x \rightarrow y,$$

sLEDU@]IE SIMWOLY MOVNO ISPOLXZOWATX W L@BOJ MODE, NO W MATEMATI^ESKOJ MODE ONI S^ITA@TSQ SIMWOLAMI PUNKTUACII: y (\dag),z (\ddag), x (\S), { (\P), c (\copyright) I $ (\pounds).

12 12.1

wYBOR RIFTA

iZMENENIE STILQ
RIFTA

sLEDU@]IE DEKLARACII WYBIRA@T UKAZANNYJ STILX
RIFTA. \rm rOMANSKIJ \it kURSIW \sc \em \bf

wYDELITELXNYJ

vIRNYJ

\sl \sf

nAKLONNYJ rUBLENYJ

\tt

kAPITELX

mAINOPISNYJ

eSLI STILX
RIFTA OTSUTSTWUET W TEKU]EM RAZMERE, TO DEKLARACIQ WYBIRAET PODHODQ]IJ STILX I PE^ATAET PREDUPREVDENIE NA TERMINALE. nIVE UKAZANY OGRANI^ENIQ NA ISPOLXZOWANIE \TIH KOMAND W MATEMATI^ESKOJ MODE. xxvii

12.2

iZMENENIE RAZMERA
RIFTA

sLEDU@]IE DEKLARACII WYBIRA@T RAZMER
RIFTA, A TAKVE WYBIRA@T PRQMOJ STILX \TOGO RAZMERA. oNI PERE^ISLENY W PORQDKE WOZRASTANIQ RAZMERA W NEKOTORYH STILQH DOKUMENTA DWE DEKLARACII MOGUT IMETX ODINAKOWYJ REZULXTAT. \tiny \scriptsize \footnotesize

\small \normalsize

\large \Large \LARGE

\huge \Huge

|TI KOMANDY NE MOGUT BYTX ISPOLXZOWANY W MATEMATI^ESKOJ MODE. 12.3

zAGRUZKA
RIFTOW

\newfont{cmd}{font

name}

oPREDELQET IMQ KOMANDY cmd, (KOTORAQ DOLVNA BYTX NE OPREDELENNOJ W TEKU]IJ MOMENT) KAK DEKLARACI@, WYBIRA@]U@ W KA^ESTWE TEKU]EGO
RIFTA
RIFT, NAZYWAEMYJ font name. wNOWX OPREDELQEMAQ KOMANDA cmd NE MOVET BYTX ISPOLXZOWANA W MATEMATI^ESKOJ MODE. \symbol{num}

wYBIRAET SIMWOL S NOMEROM num IZ TEKU]EGO
RIFTA. wOSXMERI^NYM (OSNOWANIE 8) I
ESTNADCATIRI^NYM (OSNOWANIE 16) ^ISLAM PRED
ESTWU@T, SOOTWETSTWENNO, * I ". 12.4

{RIFTY W MATEMATI^ESKOJ MODE

LaTEX RASPOLAGAET 10 RAZLI^NYMI RAZMERAMI I 8 RAZLI^NYMI STILQMI
RIFTA, WKL@^AQ MATEMATI^ESKIJ KURSIW. kAVDOJ IZ 80 KOMBINACIJ RAZMERA/STILQ SOOTWETSTWUET OTDELXNYJ
RIFT. |TI
RIFTY DELQTSQ NA TRI KLASSA: PREDWARITELXNO ZAGRUVAEMYE, ZAGRUVAEMYE PO TREBOWANI@ I NE IME@]IESQ W NALI^II. kOGDA ZAPRA
IWAETSQ NE IME@]IJSQ W NALI^II
RIFT, TO WMESTO NEGO BERETSQ DRUGOJ, KOTORYJ MOVET BYTX ZAGRUVEN PREDWARITELXNO ILI PO TREBOWANI@, I NA TERMINALE PE^ATAETSQ PREDUPREVDENIE. {RIFTY, ZAGRUVAEMYE PREDWARITELXNO I PO TREBOWANI@, WYGLQDQT ODINAKOWO W ABZACNOJ MODE I LR MODE, I INA^E | W MATEMATI^ESKOJ MODE. kOMBINACIQ RAZMER/STILX, KOTORAQ SOOTWETSTWUET
RIFTU, ZAGRUVAEMOMU PO TREBOWANI@, MOVET DEJSTWOWATX NEPRAWILXNO, KOGDA ONA ISPOLXZUETSQ W MATEMATI^ESKOJ MODE TOGDA PE^ATA@TSQ LIBO SIMWOLY NEPRAWILXNOGO RAZMERA, LIBO WOOB]E NIKAKIE SIMWOLY NE PE^ATA@TSQ, I GENERIRUETSQ ODNO IZ SLEDU@]IH SOOB]ENIJ OB O
IBKE: ! \textfont ... is undefined (character ...). ! \scriptfont ... is undefined (character ...). ! \scriptscriptfont ... is undefined (character ...).

xxviii

pRAWILA, TO^NO OPISYWA@]IE SLU^AJ, KOGDA WOZNIKAET \TA PROBLEMA, SLI
KOM SLOVNYE, NO RE
ENIE PROSTOE: ISPOLXZUJTE KOMANDU, IME@]U@ WID \loadfsizegfstyleg

GDE size | KOMANDA, IZMENQ@]AQ RAZMER, A style | KOMANDA STILQ
RIFTA, I OBE ONI ZADA@T NUVNYJ
RIFT. kOMANDA \load DOLVNA PRED
ESTWOWATX PERWOMU ISPOLXZOWANI@
RIFTA W MATEMATI^ESKOJ MODE, I ONA NE DOLVNA NAHODITXSQ WNUTRI FIGURNYH SKOBOK ILI KOMANDNYH SKOBOK. w MATEMATI^ESKOJ MODE IMEETSQ ^ETYRE MATEMATI^ESKIH STILQ: WYKL@^ENNYJ (display), TEKSTOWYJ (text), INDEKSNYJ (script) I POWTORNOGO INDEKSA (scriptscript). wYKL@^ENNYJ I TEKSTOWYJ STILI OTLI^A@TSQ W OSNOWNOM RAZMEROM NEKOTORYH SIMWOLOW I RAZME]ENIEM NIVNIH INDEKSOW U NEKOTORYH SIMWOLOW I FUNKCIJ. iNDEKSNYJ STILX ISPOLXZUETSQ DLQ NIVNIH I WERHNIH INDEKSOW, A STILX POWTORNYH INDEKSOW DLQ NIVNIH I WERHNIH INDEKSOW POSLEDU@]IH UROWNEJ. dLQ KAVDOJ KOMBINACII STILQ/RAZMERA W MATEMATI^ESKOJ MODE TREBU@TSQ TRI
RIFTA: ODIN DLQ STILEJ WYKL@^ENNOGO I TEKSTOWOGO, ODIN DLQ INDEKSNOGO STILQ I ODIN DLQ STILQ POWTORNYH INDEKSOW. w IDEALE \TI
RIFTY DOLVNY BYTX RAZLI^NYH RAZMEROW, ZA ISKL@^ENIEM SLU^AEW, KOGDA W REZULXTATE POLU^ILSQ BY SLI
KOM MELKIJ
RIFT, KOTORYJ NEWOZMOVNO ^ITATX. oDNAKO WYBOR
RIFTOW OGRANI^IWAETSQ W LaTEXe DWUMQ PRAWILAMI: (1) W STILE INDEKSA I POWTORNOGO INDEKSA MOGUT BYTX ISPOLXZOWANY TOLXKO PREDWARITELXNO ZAGRUVENNYE
RIFTY I (2) KOMBINACIQ STILX/RAZMER, SOOTWETSTWU@]AQ
RIFTU, ZAGRUVAEMOMU PO TREBOWANI@, ISPOLXZUET ODIN I TOT VE
RIFT DLQ WSEH MATEMATI^ESKIH STILEJ. |TO ZNA^IT, ^TO DLQ NEKOTORYH KOMBINACIJ STILQ/RAZMERA NIVNIE I WERHNIE INDEKSY MOGUT PE^ATATXSQ W SLI
KOM BOLX
OM
RIFTE. tREBUEMYJ MATEMATI^ESKIJ STILX WYBIRA@T SLEDU@]IE DEKLARACII: \displaystyle \textstyle \scriptstyle \scriptscriptstyle

dEKLARACIQ \boldmath WYBIRAET VIRNYJ MATEMATI^ESKIJ KURSIW I
RIFTY S VIRNYMI MATEMATI^ESKIMI SIMWOLAMI. pRI \TOM BUKWY, CIFRY I BOLX
INSTWO SIMWOLOW, ISPOLXZUEMYH W MATEMATI^ESKOJ MODE, PE^ATA@TSQ VIRNYM
RIFTOM | SM. EE OPISANIE W KATALOGE. oDNAKO SIMWOLY, KOTORYE SOSTAWLQ@TSQ PUTEM KOMBINACII DWUH DRUGIH SIMWOLOW, TAKIE, NAPRIMER, KAK SIMWOL =) (\Longrightarrow), SOSTAWLENNYJ IZ = I ), MOGUT DAWATX NEPRAWILXNYE REZULXTATY. nIVE PERE^ISLENO TO, ^TO NE PE^ATAETSQ VIRNYM
RIFTOM KOMANDOJ \boldmath

 

.

tEKST (OBY^NO WERHNIE I NIVNIE INDEKSY), KOTORYJ PE^ATAETSQ W INDEKSNOM STILE ILI STILE POWTORNOGO INDEKSA. tEKST, SOZDAWAEMYJ SLEDU@]IMI SIMWOLAMI WWODA: xxix

+

:



!

?

(

)

!

]

sIMWOLY PEREMENNOGO RAZMERA.  bOLX
IE OGRANI^ITELI, SOZDAWAEMYE KOMANDAMI \left I \right. oDNAKO OGRANI^ITELI NORMALXNOGO RAZMERA (NE KRUGLYE I NE KWADRATNYE SKOBKI, SOZDAWAEMYE KOMANDAMI \left I \right), PE^ATA@TSQ VIRNYM
RIFTOM. dEKLARACIQ \unboldmath OTMENQET DEJSTWIE KOMANDY \boldmath. nI ODNA IZ \TIH KOMAND NE MOVET BYTX ISPOLXZOWANA W MATEMATI^ESKOJ MODE. 

13

bIBLIOGRAFII I ALFAWITNYE UKAZATELI

w LaTEX'E BIBLIOGRAFI@ MOVNO SDELATX NESKOLXKIMI RAZLI^NYMI SPOSOBAMI, DWA IZ KOTORYH RAZ_QSNIM ZDESX. PERWYJ ISPOLXZUET KOMANDNYE SKOBKI thebibliography, A WTOROJ PRIWLEKAET DOPOLNITELXNU@ SISTEMU, TAK NAZYWAEMYJ BibTEX. 13.1

kOMANDNYE SKOBKI thebibliography

pRIMER ISPOLXZOWANIQ KOMANDNYH SKOBOK thebibliography POKAZAN W WERHNEJ ^ASTI RIS.2, STR.xxxi, A REZULXTAT, POLU^ENNYJ POSLE OBRABOTKI EGO LaTEX'OM | W NIVNEJ ^ASTI \TOGO RISUNKA (W RUSIFICIROWANNOM LaTEX'E ZAGOLOWKOM BIBLIOGRAFII BUDET \sPISOK LITERATURY"). oTKRYWA@]AQ KOMANDA KOMANDNYH SKOBOK thebibliography TREBUET OBQZATELXNOGO ARGUMENTA, KOTORYJ ISPOLXZUETSQ, ^TOBY OPREDELITX WNE
NIJ WID POLU^ENNOGO WYHODNOGO REZULXTATA. nAPRIMER, ESLI wY SSYLAETESX MENEE ^EM NA 10 ISTO^NIKOW, TO DLQ \TOGO ARGUMENTA MOVNO ISPOLXZOWATX ODNU CIFRU15. eSLI wY SSYLAETESX NA ^ISLO ISTO^NIKOW OT 10 DO 99, TO W \TOM ARGUMENTE DOLVNO BYTX DWE CIFRY, I T.D. |LEMENTY BIBLIOGRAFII W KOMANDNYH SKOBKAH thebibliography WWODQTSQ KOMANDOJ \bibitemfkey g, GDE ARGUMENT key (KL@^) SOSTOIT IZ BUKW, CIFR I ZNAKOW PREPINANIQ, KROME ZAPQTOJ. dLQ SSYLOK NA \LEMENT BIBLIOGRAFII SLEDUET ISPOLXZOWATX KOMANDU \citefkey g. LaTEX AWTOMATI^ESKI GENERIRUET ^ISLOWYE PEREKRESTNYE METKI. tAK | ISHODQ IZ WHODNYH DANNYH, POKAZANNYH W WERHNEJ ^ASTI RIS.2, STR.xxxi | \cite{lak:proofs} GENERIRUET (2], A \cite{hal:towards} GENERIRUET (1]. oDNAKO, ^TOBY POLU^ITX W WYHODNOM REZULXTATE PEREKRESTNYE SSYLKI, NADO PROPUSTITX LaTEX KAK MINIMUM DWAVDY: KOGDA LaTEX PROPUSKAETSQ PERWYJ RAZ, INFORMACIQ, DANNAQ W KOMANDNYH SKOBKAH thebibliography, ZAPISYWAETSQ W aux-FAJL, A PRI SLEDU@]EM ZAPUSKE ONA ISPOLXZUETSQ DLQ POLU^ENIQ PEREKRESTNYH SSYLOK W WYHODNOM REZULXTATE. kOMANDA \cite IMEET TAKOJ SINTAKSIS: \cite!text ]fkey-list g, GDE key-list | \TO POSLEDOWATELXNOSTX IZ ODNOGO ILI BOLEE KL@^EJ (ESLI PRISUTSTWUET BOLEE ODNOGO KL@^A, ONI DOLVNY RAZDELQTXSQ ZAPQTYMI), A text | \TO NEOBQZATELXNAQ 15 wSE CIFRY IME@T ODNU I TU VE IRINU, A IMENNO, RAWNU@ POLOWINE em TEKU]EGO RIFTA, PO\TOMU NE IMEET ZNA^ENIQ, KAKU@ CIFRU ISPOLXZOWATX.

xxx

\begin{thebibliography}{7} \bibitem{hal:towards} Michael Hallett, ``Towards a Theory of Mathematical Research Programmes (I)'', {\it British Journal for the Philosophy of Science}, vol.~30 (1979), pp.~1--25. % \bibitem{lak:proofs} Imre Lakatos, {\it Proofs and Refutations: The Logic of Mathematical Discovery}, !Cambridge, Cambridge University Press, 1976]. \end{thebibliography}

References

(1] Michael Hallett, \Towards a Theory of Mathematical Research Programmes (I)", British Journal for the Philosophy of Science, vol. 30 (1979), pp. 1{25. (2] Imre Lakatos, Proofs and Refutations: The Logic of Mathematical Discovery, (Cambridge, Cambridge University Press, 1976].

rIS. 2: iSPOLXZOWANIE KOMANDNYH SKOBOK thebibliography. ANNOTACIQ. nAPRIMER, WHODNYE DANNYE \cite{lak:proofs,hal:towards} DA@T (2, 1], A REZULXTAT (2, STR.1{8] POLU^EN KOMANDOJ \cite!STR.1--8]{lak:proofs}. kOMANDA \bibitem MOVET IMETX NEOBQZATELXNYJ ARGUMENT, KAK \TO POKAZANO W WERHNEJ ^ASTI RIS.3 NA STR.xxxii. oN ISPOLXZUETSQ W SSYLKAH W DOKUMENTE W KA^ESTWE METKI. w \TOM SLU^AE \
IRINA" ARGUMENTA KOMANDNYH SKOBOK thebibliography DOLVNA BYTX BOLX
E NEOBQZATELXNOGO ARGUMENTA KOMANDY \bibitem, ISPOLXZUEMOJ WNUTRI \TOGO ARGUMENTA. w \TOM SLU^AE \cite{lak:proofs} DAET (Lakatos 76], A \cite{hal:towards} DAET (Hallett 79]. 13.2

iSPOLXZOWANIE BibTEX'A

BibTEX | \TO
IROKO DOSTUPNAQ SISTEMA, ISPOLXZUEMAQ WMESTE S LaTEX'OM DLQ PODGOTOWKI BIBLIOGRAFIJ. eE AWTOR | oREN pATA
NIK (Oren Patashnik).16 ~TO16 eSLI BibT X wAM DOSTUPEN (IMEETSQ NA wAEM KOMPX@TERE ILI W SETI), TO GDE-TO OKOLO NEGO E DOLVNA BYTX I DOKUMENTACIQ pATANIKA | ONA NAZYWAETSQ \BibTEXing". w NEJ ZNA^ITELXNO BOLXE INFORMACII O BibTEX'E, ^EM SODERVITSQ W \TOJ KNIGE.

xxxi

\begin{thebibliography}{76} \bibitem!Hallett 79]{hal:towards} Michael Hallett, ``Towards a Theory of Mathematical Research Programmes (I)'', {\it British Journal for the Philosophy of Science}, vol.~30 (1979), pp.~1--25. % \bibitem!Lakatos 76]{lak:proofs} Imre Lakatos, {\it Proofs and Refutations: The Logic of Mathematical Discovery}, !Cambridge, Cambridge University Press, 1976]. \end{thebibliography}

References

(Hallett 79] Michael Hallett, \Towards a Theory of Mathematical Research Programmes (I)", British Journal for the Philosophy of Science, vol. 30 (1979), pp. 1{25. (Lakatos 76] Imre Lakatos, Proofs and Refutations: The Logic of Mathematical Discovery, (Cambridge, Cambridge University Press, 1976].

rIS. 3: nEOBQZATELXNYJ ARGUMENT KOMANDY \bibitem. BY EE ISPOLXZOWATX, NADO SNA^ALA SOZDATX FAJL S RAS
IRENIEM bib, SODERVA]IJ POSLEDOWATELXNOSTX \LEMENTOW (ISTO^NIKOW) | STRUKTURA IH OB_QSNQETSQ W SLEDU@]EM PODRAZDELE | A ZATEM WKL@^ITX W SWOJ WHODNOJ FAJL (W DOPOLNENIE K STANDARTNYM KOMANDAM \cite) SPECIFI^ESKIE KOMANDY BibTEX'A, UKAZYWA@]IE, KAK FORMATIROWATX BIBLIOGRAFI@, KOTORU@ PROIZWODIT BibTEX, I KAKIE IMENA bib-FAJLOW, SODERVA]IH BAZY DANNYH ISTO^NIKOW, ON DOLVEN ISPOLXZOWATX. |TI KOMANDY OB_QSNQ@TSQ W KATALOGE. 13.2.1

sTRUKTURA bib-FAJLA

fAJL S RAS
IRENIEM bib SODERVIT ODIN ILI BOLEE \LEMENTOW, KOTORYE WYGLQDQT, NAPRIMER, TAK: @book{il:pr:lmd, address = ``Cambridge'', author = ``Imre Lakatos'',

xxxii

isbn

= ``0 521 21078 X (hard covers) 0 521 29038 4 (paperback)'', note = ``Edited by John Worrall and Elie Zahar'', publisher = ``Cambridge University Press'', title = ``Proofs and Refutations: The Logic of Mathematical Discovery'', year = 1976}

oB]IJ WID TAKOGO \LEMENTA | \TO publication-type fkey, eld-list g. wOZMOVNOSTI DLQ publication-type (TIP-PUBLIKACII) PRIWEDENY NA RIS.4, STR.xxxiv WMESTE S KRATKIM OPISANIEM TOGO, KAKOGO SORTA MATERIAL TREBUETSQ DLQ KAVDOGO WIDA \LEMENTA. w OTLI^IE OT LaTEX'A, BOLX
AQ ^ASTX BibTEX'A NE RAZLI^AET PROPISNYE I STRO^NYE BUKWY. tAK, @book MOVNO ZAPISATX KAK @BOOK ILI DAVE KAK @BooK. wMESTO FIGURNYH SKOBOK MOVNO ZAKL@^ITX key (KL@^) I eld-list (SPISOK POLEJ) W KRUGLYE SKOBKI. eSLI WNUTRI \TIH OGRANI^ITELEJ WSTRE^A@TSQ L@BYE DRUGIE FIGURNYE SKOBKI, TO ONI DOLVNY SLEDOWATX PARAMI | \TO OTNOSITSQ DAVE K \{ I \}. kL@^ key | \TO TO, ^TO NADO POSTAWITX WO WSEH KOMANDAH \cite, KOTORYE ISPOLXZU@TSQ DLQ SSYLOK NA \TU PUBLIKACI@. nAPRIMER, ^TOBY SOSLATXSQ NA KNIGU Lakatos'A Proofs and Refutations, NADO ISPOLXZOWATX KOMANDU \cite{il:pr:lmd}. sPISOK POLEJ eld-list OTDELQETSQ OT KL@^A ZAPQTOJ I PREDSTAWLQET SOBOJ SPISOK POLEJ, RAZDELENNYH ZAPQTYMI. nAPRIMER, author = ``Imre Lakatos'' ZDESX author | \TO IMQ POLQ, A ``Imre Lakatos'' | TEKST POLQ. w IMENAH POLEJ PROPISNYE I STRO^NYE BUKWY NE RAZLI^A@TSQ, PO\TOMU author MOVNO ZAPISATX I KAK AUTHOR ILI DAVE KAK AutHOr. sPISOK POLEJ ZAKL@^AETSQ LIBO W DWOJNYE KAWY^KI, LIBO W FIGURNYE SKOBKI. eSLI TEKST POLQ SOSTOIT TOLXKO IZ CIFR, NAPRIMER, 1076, TO EGO MOVNO NE ZAKL@^ATX W KAWY^KI. (w KL@^E key I W SPISKE POLEJ eld-list MNOGO^ISLENNYE PROBELY WOKRUG ZAPQTYH ILI ZNAKOW RAWENSTW NE WLIQ@T NA WYHODNOJ REZULXTAT). dALEE SLEDUET POLNYJ SPISOK IMEN POLEJ, KOTORYE W NASTOQ]EE WREMQ RASPOZNAET BibTEX: address booktitle edition institution month organization school type

annote chapter editor journal note pages series volume

author crossref howpublished key number publisher title year

w ZAWISIMOSTI OT TIPA PUBLIKACII (publication-type ) POLQ BYWA@T OBQZATELXNYMI, NEOBQZATELXNYMI I IGNORIRUEMYMI. nAPRIMER, PRI PODGOTOWKE \LEMENTA DATY BAZY DLQ KNIGI TIPA Lakatos Proofs and Refutations , DOLVNY PRISUTSTWOWATX TOLXKO POLQ publisher, title I year. k TOMU VE DOLVNY PRISUTSTWOWATX LIBO POLE author, LIBO POLE editor (NO NE OBA WMESTE) I MOVET PRISUTSTWOWATX, xxxiii

eld-list g |TOT WID \LEMENTA BIBLIOGRAFI^ESKOJ BAZY DANNYH ISPOLXZUETSQ DLQ STATEJ, KOTORYE BYLI OPUBLIKOWANY W VURNALAH ILI PERIODI^ESKIH IZDANIQH. @bookfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ KNIG S NAZWANIEM IZDATELQ. @bookletfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ TRUDOW, KOTORYE NAPE^ATANY I PEREPLETENY, NO NA KOTORYH NET UKAZANIQ NA TO, KTO IH PROIZWEL. @conferencefkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ STATEJ ILI DOKUMENTOW, KOTORYE OPUBLIKOWANY W TRUDAH KAKOJ-NIBUDX KONFERENCII. (|TOT WID \LEMENTA W TO^NOSTI SOWPADAET S TIPOM @inproceedings.) @inbookfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ GLAW ILI DRUGIH ^ASTEJ KNIGI. eGO MOVNO ISPOLXZOWATX DAVE DLQ GRUPPY STRANIC KNIGI. @incollectionfkey, eld-listg iSPOLXZUETSQ DLQ GLAW ILI DRUGIH ^ASTEJ KNIGI, KOTORYE IME@T SOBSTWENNOE NAZWANIE. nAPRIMER, KNIGA, GLAWY KOTOROJ NAPISANY RAZNYMI AWTORAMI. @inproceedingsfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ STATEJ ILI DOKUMENTOW, KOTORYE OPUBLIKOWANY W TRUDAH KAKOJ-LIBO KONFERENCII. (|TOT WID \LEMENTA W TO^NOSTI SOWPADAET S TIPOM @conference.) @manualfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ RUKOWODSTW ILI DRUGIH WIDOW TEHNI^ESKOJ DOKUMENTACII. @mastersthesisfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ DISSERTACII NA SOISKANIE STEPENI MAGISTRA. @miscfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ TEH WE]EJ, NA KOTORYE wY HOTITE SOSLATXSQ, NO KOTORYE NE PODHODQT K ^EMU-LIBO E]E. @phdthesisfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ DOKTORSKIH DISSERTACIJ. @proceedingsfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ TRUDOW KONFERENCII W OTLI^IE OT OTDELXNOGO DOKUMENTA IZ \TIH TRUDOW. @techreportfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ NAU^NYH ILI TEHNI^ESKIH OT^ETOW OTDELENIJ U^EBNYH ZAWEDENIJ ILI ISSLEDOWATELXSKIH LABORATORIJ. @unpublishedfkey, eld-list g iSPOLXZUETSQ DLQ DOKUMENTOW, NAPRIMER, MA
INOPISNYH, KOTORYE IME@T NAZWANIE I AWTORA, NO NIGDE NE BYLI IZDANY. k \TOJ VE KATEGORII OTNOSQTSQ DOKUMENTY SAMIZDATA. @articlefkey,

rIS. 4: rAZLI^NYE WIDY TIPOW PUBLIKACIJ publication-type . xxxiv

SAMOE BOLX
EE, ODNO IZ POLEJ volume ILI number (MOGUT OBA OTSUTSTWOWATX). pOLQ address, crossref, edition, key, month, note I series QWLQ@TSQ NEOBQZATELXNYMI, NO ISPOLXZU@TSQ, ESLI PRISUTSTWU@T. pOLQ WSEH DRUGIH WIDOW PROSTO IGNORIRU@TSQ. nA RIS.5, STR.xxxvi POKAZANO
ESTX RAZLI^NYH TIPOW POLEJ. oNI OBOZNA^ENY PQTX@ BUKWAMI A, E, O, R, V I PROBELOM. |TI TIPY POLEJ IME@T SLEDU@]IJ SMYSL: A iSPOLXZUETSQ W KOLONKE @inbook DLQ OBOZNA^ENIQ, ^TO W ARGUMENT eld-list MOVNO WKL@^ATX LIBO POLE chapter, LIBO POLE pages, LIBO OBA WMESTE. eSLI OTSUTSTWU@T OBA \TI POLQ, WYDAETSQ PREDUPREVDA@]EE SOOB]ENIE, NO REZULXTAT WYGLQDIT PRAWILXNO. E iSPOLXZUETSQ W KOLONKE @book I @inbook DLQ UKAZANIQ, ^TO MOVET BYTX WKL@^ENO LIBO POLE author, LIBO POLE editor. eSLI PRISUTSTWU@T OBA \TI POLQ, TO PRI ZAPUSKE BibTEX'A WYDAETSQ PREDUPREVDA@]EE SOOB]ENIE I POLE editor IGNORIRUETSQ. eSLI OTSUTSTWU@T OBA \TI POLQ | A TAKVE OTSUTSTWUET POLE key | wAM WYDAETSQ PREDUPREVDA@]EE SOOB]ENIE O TOM, ^TO BibTEX NE MOVET OTSORTIROWATX \TOT \LEMENT BIBLIOGRAFII. oDNAKO W BIBLIOGRAFII ON WSE VE POQWITSQ. O iSPOLXZUETSQ DLQ UKAZANIQ, ^TO DANNOE POLE QWLQETSQ NEOBQZATELXNYM. iNFORMACIQ, ESLI ONA PRISUTSTWUET, BUDET ISPOLXZOWATXSQ, NO EE OTSUTSTWIE NE WYZOWET NIKAKIH PROBLEM. R iSPOLXZUETSQ DLQ UKAZANIQ, ^TO DANNOE POLE QWLQETSQ OBQZATELXNYM. eSLI POLE OTSUTSTWUET, TO PRI ZAPUSKE BibTEX'A BUDET WYDANO SOOB]ENIE OB O
IBKE I, WOZMOVNO, POLU^ENNAQ BIBLIOGRAFIQ NE BUDET DOLVNYM OBRAZOM SFORMATIROWANA. V |TA BUKWA WSTRE^AETSQ W KOLONKAH DLQ SLEDU@]IH TIPOW \LEMENTOW BIBLIOGRAFII @book, @conference, @inbook, @incollection, @inproceedings I @proceedings. oNA ISPOLXZUETSQ DLQ UKAZANIQ, ^TO MOVET PRISUTSTWOWATX LIBO POLE volume, LIBO POLE number. eSLI OBA \TI POLQ PRISUTSTWU@T, WYDAETSQ SOOB]ENIE OB O
IBKE I POLE number IGNORIRUETSQ. eSLI PRISUTSTWUET POLE volume LIBO OBA POLQ OTSUTSTWU@T, PROBLEM NE WOZNIKAET. eSLI PRISUTSTWUET POLE number PRI OTSUTSTWII POLQ series, wY POLU^AETE PREDUPREVDA@]EE SOOB]ENIE, NO REZULXTAT POLU^AETSQ PRAWILXNYM. t uKAZYWAET, ^TO POLE | DAVE ESLI ONO PRISUTSTWUET | IGNORIRUETSQ. 13.2.2

pODGOTOWKA BIBLIOGRAFII

dLQ TOGO, ^TOBY BibTEX POLU^IL DLQ wAS BIBLIOGRAFI@, wAM NEOBHODIMO WNUTRI KOMANDNYH SKOBOK document wA
EGO WHODNOGO FAJLA POSTAWITX KOMANDY \bibliographystyle I \bibliography. kOMANDA \bibliographystyle OBY^NO SLEDUET SRAZU VE ZA KOMANDOJ \begin{document} I OBQZATELXNO DOLVNA STOQTX xxxv

@ b o o k O

@ b o o k l e t O

R

E

O

R R

O

O O E

O

O

@ a r t i c l e address annote author booktitle chapter crossref edition editor howpublished institution journal key month note number organization pages publisher school series title type volume year

@ c o n f e r e n c e O

O

@ i n b o o k O E A O O E

@ i n c o l l e c t i o n O R R O O O O

@ i n p r o c e e d i n g s O

@ m a n u a l O

@ m a s t e r s t h e s i s O

R R

O

R

O

R

O

O O

O

O

O

@ m i s c

@ p h d t h e s i s O

O

@ p r o c e e d i n g s O

O

@ t e c h r e p o r t O

@ u n p u b l i s h e d

R

R

O

O

O

O

O R

R O O O O

O O O V

O O O

O R

O O O V O O O

O O O V

O O O V

A R

O R

O O O V O O O

O O O

O O O

O O O

O

O R

R

O R

O R

V R

O

V R

O R O V R

O O O V O

O O O O

O O R

R O

R

R

O

O R

R

O O O

R

O R

O R

R

R O

O

R O

V R

V R

O

R

O

R

O R V R

rIS. 5: sTATUS POLEJ \LEMENTA BAZY DANNYH BibTEX DLQ RAZLI^NYH TIPOW PUBLIKACIJ.

xxxvi

DO WSEH KOMAND \cite. kOMANDA \bibliography OBY^NO RASPOLAGAETSQ BLIVE K KONCU DOKUMENTA W TOM MESTE, GDE wY HOTITE, ^TOBY POQWILASX POLU^ENNAQ BIBLIOGRAFIQ. eSLI wY HOTITE POMESTITX W BIBLIOGRAFI@ RABOTU, KOTORU@ wY NE CITIRUETE | NO KOTORAQ IMEETSQ W wA
EM bib-FAJLE | NADO ISPOLXZOWATX KOMANDU \nocitefkey g. kOMANDA \nocite{*} WO WHODNOM FAJLE UKAZYWAET NA TO, ^TO KAVDAQ RABOTA IZ BAZY DANNYH BibTEX'A, UPOMQNUTAQ W KOMANDE \bibliography, DOLVNA POQWITXSQ W POLU^ENNOJ BIBLIOGRAFII. sINTAKSIS KOMANDY \bibliography TAKOW: \bibliographyfbib-

le-listg

GDE bib- le-list | \TO SPISOK PERWYH ILI OSNOWNYH IMEN ODNOGO ILI BOLEE bibFAJLOW. eSLI W SPISKE BOLEE ODNOGO ^LENA, ONI DOLVNY RAZDELQTXSQ ZAPQTYMI. kOMANDA \bibliographystyle IMEET SLEDU@]IJ SINTAKSIS: \bibliographyfbib-styleg

GDE STANDARTNYMI WOZMOVNOSTQMI DLQ STILQ bib-style QWLQ@TSQ plain, unsrt, abbrv I alpha. w STILE BIBLIOGRAFII, POLU^ENNOJ OPCIEJ plain, \LEMENTY BIBLIOGRAFII AWTOMATI^ESKI OTSORTIROWANY W ALFAWITNOM PORQDKE PO FAMILII AWTORA, RABOTY ODNOGO AWTORA | PO WOZRASTANI@ GODA, A RABOTY ODNOGO AWTORA, IZDANNYE W ODNOM I TOM VE GODU | PO NAZWANI@. eSLI WMESTO plain WYBRANA OPCIQ unsrt, \LEMENTY POLU^ENNOJ BIBLIOGRAFII BUDUT WYGLQDETX TO^NO TAK VE, KAK I PRI OPCII plain, NO NE BUDUT OTSORTIROWANY. oNI POQWQTSQ W BIBLIOGRAFII W TOM PORQDKE, W KAKOM NA NIH DELALISX SSYLKI WO WHODNOM FAJLE. eSLI WYBRANA OPCIQ abbrv, TO PORQDOK \LEMENTOW W POLU^ENNOJ BIBLIOGRAFII BUDET TAKIM VE, KAK PRI OPCII plain, NO IMENA I NEKOTORYE DRUGIE SLOWA BUDUT PRIWEDENY S SOKRA]ENIQMI. eSLI WYBRANA OPCIQ alpha, BIBLIOGRAFIQ BUDET OTSORTIROWANA TAK VE, KAK PRI OPCII plain, NO BUDET WYGLQDETX NESKOLXKO INA^E. ~TOBY LaTEX I BibTEX SOZDAL I WKL@^IL BIBLIOGRAFI@ W WYHODNOJ REZULXTAT, SOOTWETSTWU@]IJ wA
EMU WHODNOMU FAJLU, wAM NADO ZAPUSTITX I LaTEX I BibTEX S \TIM FAJLOM: PREVDE WSEGO wY OBY^NYM OBRAZOM OBRABOTAETE SWOJ WHODNOJ FAJL LaTEX'OM, A ZATEM BibTEX'OM (WO MNOGIH SISTEMAH \TO DELAETSQ KOMANDOJ bibtex le , GDE le | \TO IMQ wA
EGO WHODNOGO FAJLA) A ZATEM DWAVDY ZAPUSTITE NA \TOM FAJLE LaTEX. (w ISKL@^ITELXNYH OBSTOQTELXSTWAH wAM PRIDETSQ OBRABOTATX SWOJ WHODNOJ FAJL DAVE BOLX
EE ^ISLO RAZ). 13.3

pOLU^ENIE ALFAWITNOGO UKAZATELQ

aLFAWITNYJ UKAZATELX W LaTEX'E POLU^AETSQ KOMANDNYMI SKOBKAMI theindex. wNUTRI \TIH KOMANDNYH SKOBOK MOVNO ISPOLXZOWATX KOMANDY \item, \subitem, \subsubitem I \indexspace. kOMANDA \item NA^INAET \LEMENT POLU^AEMOGO ALFAWITNOGO UKAZATELQ, KOMANDA \subitem NA^INAET EGO POD\LEMENT, KOTORYJ NABIRAETSQ S NEBOLX
IM OTSTUPOM, A OTSTUP TOGO, ^TO PROIZWODIT KOMANDA \subsubitem, DELAETSQ E]E B,OLX
IM. dLQ TOGO, ^TOBY OTDELITX GRUPPY \LEMENTOW, NA^INA@]IESQ S RAZNYH BUKW ALFAWITA, ISPOLXZUETSQ KOMANDA \indexspace. xxxvii

14

pODGOTOWKA \GLOSSARIQ"

w LaTEX'E IME@TSQ KOMANDY \makeglossary I \glossary, KOTORYE RABOTA@T ANALOGI^NO KOMANDAM \makeindex I \index. zAPISYWAETSQ (ILI PEREZAPISYWAETSQ) FAJL S RAS
IRENIEM glo, SODERVA]IJ KOMANDY \glossaryentry, KOTORYE ANALOGI^NY KOMANDAM \indexentry. mNOGIH WWODIT W ZABLUVDENIE SLOWO ``glossary'' W IMENAH \TIH KOMAND ONI PROSTO POWTORQ@T KOMANDY DLQ ALFAWITNOGO UKAZATELQ. zAMETIM, ^TO KOMANDNYH SKOBOK theglossary, ANALOGI^NYH KOMANDNYM SKOBKAM theindex, NE SU]ESTWUET. dLQ POLU^ENIQ TOGO, ^TO MNOGIE L@DI S^ITA@T GLOSSARIEM, LU^
E WSEGO ISPOLXZOWATX KOMANDNYE SKOBKI description, KOTORYE OB_QSNQ@TSQ W KATALOGE.

15

iSPOLXZOWANIE KOMAND Plain TEXA

LaTEX REALIZUETSQ, KAK \MAKROPAKET" TEXA W WIDE RQDA ZARANEE OPREDELENNYH TEXOWSKIH KOMAND. Plain TEX| \TO STANDARTNAQ WERSIQ TEXA, SOSTOQ]AQ IZ \SYROGO" TEXA PL@S MAKROPAKET plain. bOLX
INSTWO KOMAND plain TEXA MOVNO ISPOLXZOWATX W LaTEXE, NO DELATX \TO NUVNO OSTOROVNO. LaTEX RAZRABOTAN TAKIM OBRAZOM, ^TO EGO KOMANDY OBRAZU@T EDINU@ SISTEMU. pRI
LOSX POJTI NA MNOGIE KOMPROMISSY, ^TOBY OBESPE^ITX PRAWILXNU@ RABOTU KAKOJ-LIBO KOMANDY, KOGDA ONA RAZUMNO ISPOLXZUETSQ SOWMESTNO S DRUGIMI LaTEXOWSKIMI KOMANDAMI. LaTEXOWSKAQ KOMANDA MOVET RABOTATX NEPRAWILXNO, ESLI ONA ISPOLXZUETSQ WMESTE S KOMANDAMI plain TEXa, NE OPISANNYMI W \TOJ KNIGE. zARANEE TRUDNO SKAZATX, BUDUT LI PROBLEMY S KAKOJ-LIBO KOMANDOJ plain TEXa, \TO WYQSNQETSQ TOLXKO NA PRAKTIKE. oB]EE PRAWILO SOSTOIT W TOM, ^TOBY NE SO^ETATX LaTEXOWSKU@ KOMANDU ILI KOMANDNYE SKOBKI S KOMANDAMI plain TEXA, KOTORYE MOGUT MODIFICIROWATX PARAMETRY. tAK NELXZQ ISPOLXZOWATX KOMANDU plain TEXA, NAPRIMER, \hangindent, KOTORAQ MODIFICIRUET PARAMETRY TEXa, SOZDA@]IE ABZACY WNUTRI KAKIH-LIBO LaTEXOWSKIH KOMANDNYH SKOBOK, SOZDA@]IH SPISKI. nE SLEDUET MODIFICIROWATX KAKIE-LIBO PARAMETRY, ISPOLXZUEMYE LaTEXOWSKOJ PROGRAMMOJ \output, SPOSOBOM, NE UKAZANNYM W \TOJ KNIGE. w ^ASTNOSTI, WAM SLEDUET ZABYTX O BO,LX
EJ ^ASTI GLAWY 15 IZ KNIGI dONALXDA kNUTA \wSE PRO TEX". oDNAKO LaTEX POD^INQETSQ WSEM TEXOWSKIM SOGLA
ENIQM O RASPREDELENII REGISTROW, TAK ^TO WY MOVETE OPREDELQTX SWOI SOBSTWENNYE S^ET^IKI, BOKSY I T.P. OBY^NYMI KOMANDAMI TEXA. nIVE PERE^ISLENY WSE KOMANDY plain TEXa, OPREDELENIQ KOTORYH BYLI IZ_QTY ILI IZMENENY W TEXE. zDESX NE PERE^ISLENY LaTEXOWSKIE KOMANDY, KOTORYE BLIZKI SOOTWETSTWU@]IM WERSIQM plain TEXa, A TAKVE NEKOTORYE \WNUTRENNIE" KOMANDY, IMENA KOTORYH SODERVAT SIMWOLY @. 15.1

kOMANDY TABULIROWANIQ

kOMANDNYE SKOBKI LaTEXA tabbing WYWODQT IZ UPOTREBLENIQ SLEDU@]IE KOMANDY: xxxviii

\tabs \tabset

15.2

\tabsdone \cleartabs

\settabs \tabalign

\+

wYWOD, SNOSKI I RISUNKI

sLEDU@]IE KOMANDY, TREBU@]IE PROGRAMMY WYWODA plain TEXA, NE DEJSTWU@T. oNI ZAMENQ@TSQ LaTEXOWSKIMI KOMANDAMI, SOZDA@]IMI SNOSKI, I EGO KOMANDNYMI SKOBKAMI figure I table. \pageno \headline \footline \normalbottom \folio

15.3

\nopagenumbers \advancepageno \nopagenumbers \plainoutput \pagebody

\makeheadline \makefootline \dosupereject \pagecontents \vfootnote

\footstrut \topins \topinsert \midinsert \pageinsert \endinsert

kOMANDY WYBORA
RIFTA

sLEDU@]IE KOMANDY plain TEXa NE OPREDELENY W LaTEXE. nAJDITE FAJL lfonts.tex I W NEM SOOTWETSTWU@]IE LaTEXOWSKIE KOMANDY. \fivei \fiverm \fivesy

\fivebf \seveni \sevenbf

\sevensy \teni \oldstyle

pOSMOTRITE OPREDELENIE \oldstyle W plain TEXe I RAZBERITESX, KAK POLU^ITX TAKIE REZULXTATY W LaTEXE. 15.4

wYRAWNIWANIE URAWNENIJ

sLEDU@]IE KOMANDY plain TEXA WYWODQTSQ IZ UPOTREBLENIQ LaTEXOWSKIMI KOMANDNYMI SKOBKAMI eqnarray I eqnarray*: \eqalign

15.5

\eqalignno

rAZNOE

\leqalignno

TEXOWSKAQ KOMANDA \beginsection ZAMENQETSQ LaTEXOWSKIMI KOMANDAMI RUBRIKACII \end I \bye ZAMENQ@TSQ NA \end{document}. iMENA KOMAND \centering I \line IZ plain TEXA BYLI PRISWOENY LaTEXOWSKIMI KOMANDAMI. bOLX
INSTWO FUNKCIJ, KOTORYE WYPOLNQLA KOMANDA \line W plain TEXE, MOGUT WYPOLNQTXSQ KOMANDNYMI SKOBKAMI center, flushleft I flushright. kOMANDA \magnification W plain TEXE NE IMEET ANALOGA W LaTEXE. uWELI^ENIE WYHODNYH DANNYH ^ASTO MOVNO OSU]ESTWLQTX S POMO]X@ PROGRAMMY, KOTORAQ PE^ATAET dvi-FAJLY. xxxix

rABOTA NAD OIBKAMI

16

oDNA IZ NAIBOLEE RASPROSTRANENNYH O
IBOK NA^INA@]IH POLXZOWATELEJ LaTEX'A | \TO NEPRAWILXNYJ WWOD IMEN NEKOTORYH KOMAND. nAPRIMER, ESLI wY W NEKOTOROM WHODNOM FAJLE file.tex WMESTO KOMANDY \maketitle POSTAWITE \maketitel, A ZATEM ZAPUSTITE LaTEX, TO OBRABOTKA wA
EGO FAJLA PRERWETSQ, A NA TERMINALE POQWITSQ ^TO-TO WRODE: This is TeX, C Version 3.14t3 (file.tex LaTeX Version 2.09 <7 Dec 1989> (/bham/tex/inputs/article.sty Document Style `article' <16 Mar 88>. (/bham/tex/inputs/art12.sty)) (file.aux) ! Underfined control sequence. 1.5 \maketitel ?

(a MOVET BYTX, I NE W TO^NOSTI \TO, POSKOLXKU NEKOTORAQ ^ASTX INFORMACII SWQZANA S OSOBENNOSTQMI SISTEMY, W KOTOROJ wY ISPOLXZUETE LaTEX, W ^ASTNOSTI, IMENA PUTI FAJLOW article.sty I art12.sty). eSLI W OTWET NA PODSKAZKU wY WWEDETE STRO^NU@ BUKWU e, TO OKAVETESX W TEKSTOWOM REDAKTORE, PRI^EM KURSOR BUDET NAHODITXSQ W NA^ALE STROKI, W KOTOROJ WSTRETILOSX O
IBO^NOE IMQ KOMANDY. mOVNO W OTWET NA PODSKAZKU WWESTI BUKWU h, I TOGDA LaTEX ILI TEX OBY^NO DAST DOPOLNITELXNU@ INFORMACI@ O TOM, ^TO IDET NEPRAWILXNO. iNOGDA U wAS MOGUT WOZNIKNUTX ZATRUDNENIQ S WYHODOM IZ LaTEX'A W \TOM SLU^AE MOVNO OSTANOWITX RABOTU, OTWETIW NA PODSKAZKU I\stop. wY MOVETE POLU^ITX MNOGO RAZNYH SOOB]ENIJ OB O
IBKAH, NO BOLX
INSTWO IZ NIH SAMI SEBQ OB_QSNQ@T, PO\TOMU ZDESX IH OB_QSNQTX NE NADO. ~TO E]E ^ASTO WSTRE^AETSQ PRI OBRABOTKE FAJLOW LaTEX'OM | \TO PREDUPREVDA@]EE SOOB]ENIE Overfull \hbox. |TO PREDUPREVDA@]EE SOOB]ENIE OZNA^AET, ^TO NEKIJ TEKST ZALEZAET NA PRAWOE POLE STRANICY. lU^
IJ SPOSOB RE
ITX TAKU@ PROBLEMU | \TO PEREPISATX PREDLOVENIE, KOTOROE EE POROVDAET. aLXTERNATIWNYJ WARIANT | QWNO UKAZATX TEX'U, GDE ON MOVET SDELATX PERENOS. dLQ RAZRE
ENIQ \TOJ PROBLEMY MOVNO TAKVE POPROBOWATX ISPOLXZOWATX KOMANDY \hyphenate, \sloppy I \linebreak. wSE ONI OB_QSNENY W KATALOGE. w PROCESSE RABOTY MOVNO POLU^ATX INFORMACI@ O KOMANDAH I PARAMETRAH, ISPOLXZUQ PRIMITIWNYE KOMANDY TEXA \show (^TOBY POSMOTRETX NA OPREDELENIE MAKROKOMANDY) I \showthe (^TOBY UZNATX ZNA^ENIE WNUTRENNEGO PARAMETRA). tAK, NAPRIMER, ESLI wY WWEDETE \show\bar, NA \KRANE POQWITSQ > \bar=macro ->\mathaccent "7016 \show\bar ?

A POSLE \show\hsize | TOLXKO xl

> \hsize=\hsize \show\hsize ?

POTOMU ^TO \hsize | \TO PRIMITIW. zATO POSLE KOMANDY \showthe\hsize wY UWIDITE, NAPRIMER > 469.75499 pt \showthe\hsize ?

TO ESTX TEKU]EE ZNA^ENIE PRIMITIWA \hsize. pOSLE ? RABOTU MOVNO PRODOLVITX NAVATIEM KLAWI
I CR. iME@TSQ I DRUGIE \show-KOMANDY, KOTORYE POMOGUT wAM ZAGLQNUTX W GLUBINY TEX'A.

xli

xlii

~ASTX II

kATALOG KOMAND LaTEXA

1